Λίγο μετά την Επισκοπή μπορείτε να παρατηρήσετε πάνω σε γήλοφο τη ‘Μινωική έπαυλη της Βασιλικής’, που έδωσε το όνομά της στα αγγεία που φέρουν μια ιδιόρρυθμης τεχνοτροπίας βαφή ‘ρυθμού Βασιλικής’. Στη γύρω περιοχή υπάρχουν απολιθωμένα κοράλλια. Στρίψετε αριστερά στη διακλάδωση προς Βασιλική, όπου η κεντρική πλατειούλα με τη βρύση από τη φυσική πηγή, ο παλιός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, το καφενείο, το σχολειό και η μεγαλόπρεπη εκκλησία στην ψηλότερη γειτονιά του χωριού είναι τα σημεία αναφοράς. Στη διαδρομή προς Παχειά Άμμο οι σπηλιές από αριστερά και τα βραχοκρεμάσματα χάσκουν απέναντι στο μεγαλείο της χαράδρας του Χα, που αφήνει το νερό να κατρακυλά από ύψος 700 μέτρων σε ένα βαθμιδωτό καταρράκτη που ξεστρατίζει αρά και που και γίνεται κινητήρια δύναμη μέσα από τα ζουριά των νερόμυλων της διαδρομής του. Η Παχειά Άμμος, το κάποτε εμπορικό διαμετακομιστικό λιμάνι (τα χρόνια γύρω στο 1930), έπεσε στην παρακμή από τη μανία του βοριά, όμως οι ψαροταβέρνες παραμένουν σε ακμή. Σε απόσταση αναπνοής αντικριστά της εθνικής οδού προς Άγιο Νικόλαο συναντάτε το μινωικό οικισμό των Γουρνιών. Τα Γουρνιά είναι απέναντι σας σαν καθρεπτισμένη εικόνα, η κλίση του λοφίσκου που είναι
Φανερωμένη
84
κτισμένα είναι τέτοια που άνετα μπορείς να θαυμάσεις το τόσο πρώιμο θαύμα της ρυμοτομίας και της αρχιτεκτονικής. Ακολουθείστε λίγο μετά την από δεξιά διακλάδωση για τη Μονή Φανερωμένης. Στις ανεγυρίδες (διαδοχικές στροφές) της διαδρομής έχετε δεξιά σας όλο και καλύτερη τη θεά του Μεραμπελλιώτικου κόλπου. Άσπρες διασκορπισμένες πινελιές τα χωριά πάνω στον τοπογραφικό χάρτη. Πριν ανοίξετε την καγκελόπορτα του μοναστηριού, η κίτρινη πινακίδα για πεζοπόρους δείχνει την κατάληξη της διαδρομής των ταμένων στη Χάρη της το δεκαπενταύγουστο. Αν το Άγιο Όρος είναι το περιβόλι της Παναγίας, η Μονή Φανερωμένης είναι το μπαλκόνι της. Όταν βρεθείς εδώ ίσως είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσεις με το Θεό, καθώς η γαλήνη και η ανάταση της ψυχής είναι απερίγραπτη. Ψυχανεμίζεσαι πως μια μυστηριώδης εξωτική ενέργεια πλημμυρίζει τον αγιασμένο χώρο. Η Μονή Φανερωμένης θεωρείται από τα παλιότερα μοναστικά κέντρα της ανατολικής Κρήτης. Πιθανολογείται πως ιδρύθηκε στη νεοβυζαντινή περίοδο, πριν την κατάκτηση της Κρήτης από τους Βενετούς. Υπήρξε καταφύγιο των κυνηγημένων χριστιανών της περιοχής, τόπος