Formaat Magazine december 2018 - februari 2019

JAARGANG 8 • NR 4 • DECEMBER 2018 VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

SAMENWERKEN Dit was Dag van de Jeugdhuizen JACO helpt jongeren op weg

VOORWOORD MENSENWERK

MET MEDEWERKING VAN Free Anckaert Nick Beerens Lennert Berx Frederik Debeuckelaere Inge de Wolf Hans Dockx Kara Eestermans Ruben Geleyns Joke Hüwels Eline Louis Jasmien Nuyts Christoff Van Acker Marlies Van Maele Katrien Van de Mosselaer Katrin Van den Troost Ken Van Roose Lena Verstraete Jeugdhuizen COÖRDINATIE Inge de Wolf & Kelly Looghe VORMGEVING Pepijn Haghebaert COVERFOTO Lennert Berx BEELD / FOTO’S Leontien Allemeersch Free Anckaert Lennert Berx Joris De Bleser Hans Dockx Kara Eestermans Lore Gyzels Tine Neven Niet nu Laura Katrien Van de Mosselaer Lena Verstraete Jeugdhuizen Formaat DRUK Graphius, Gent (FSC CO14767) Dit magazine is 100% CO2-neutraal gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt vierjaarlijks.

Het tijdschrift is gratis voor leden en jeugdambtenaren, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U. Formaat vzw t.a.v. Tom Willox De Wittestraat 2 2600 Berchem VRAAG OF OPMERKING? redactie@formaat.be

Formaat creëert ruimte voor iedere jongere om op te groeien in een meer duurzame en solidaire samenleving waarin diversiteit een sterkte is.

Samen met jongeren ontwikkelt en ondersteunt Formaat jeugdwerk en zetten we jeugdhuizen op de kaart.

Jeugdhuiswerk is mensenwerk.

Zonder de mensen voor en achter de schermen stelt een jeugdhuis maar weinig voor. Een topper als Severien die met enkele helpende handen grondig de zaal kuist na een stevig feestje, een creatieveling als Roel die zich druk bezighoudt met een pracht van een programma in elkaar te boksen, een heldin als Tessa die toegewijd de bediening achter de toog verzorgt … Iedereen heeft een taak, maar ze werken niet naast elkaar. Ze maken allemaal, stuk voor stuk, deel uit van ons jeugdhuis.

Jeugdhuiswerk is ploegwerk. Want we beslissen samen en we voeren samen uit. Dat maakt jeugdhuiswerk ook zo leerrijk. Samenwerken, je moet het leren, want het is niet altijd evident. Meningen kunnen wel eens botsen, maar we moeten het doel voor ogen blijven houden: waarom zijn we er als jeugdhuis? Om jongeren kansen te geven, ruimte te geven.

Jeugdhuiswerk is ook vakwerk. Vakwerk, omdat we “onze stiel” zo goed mogelijk proberen uit te voeren. En da’s misschien wat raar, maar ook in vrijwilligerswerk kan je – en dat hoop ik toch – je hart en je ziel leggen en streven naar perfectie. Naar zoveel mogelijk jongeren bereiken. Of naar zo weinig mogelijk problemen met de boxen, waar nu toch wel heel veel sleet op komt – na alle jaren trouwe dienst.

En ja, soms loop het wel eens mis. Soms faalt het, door omstandigheden buiten je wil om of omdat de samenwerking toch niet zo snor zat. Soms vloek je wel eens op elkaar omdat de verwachtingen anders waren. De moeilijkste vergaderingen bij ons zijn vaak over de (soms ogenschijnlijk) banaalste dingen. Over de kilometervergoeding voor de chauffeurs die naar het vrijwilligersweekend rijden, of over de kleur van de letters op een affiche. Maar een activiteit die faalt, da’s van een andere grootteorde.

Gelukkig is het toegestaan in de jeugdhuizen om eens op je bek te gaan. Daar is ook ruimte voor. Maar met één voorwaarde: je herpakt je en gaat er samen opnieuw voor. Ander(s) en beter!

Want een goede ploeg van geëngageerde mensen in je jeugdhuis, dat is goud waard. De kunst is daarbij dat niet iedereen werkt, maar samenwerkt. Samen met als einddoel: make my jeugdhuis great of nog greater zelfs!

Ruben Geleyns Ruben Geleyns is voorzitter van Jeugdhuis Lavado in Wilsele, een deelgemeente van Leuven. Daarnaast is hij actief in een voortrekkersrol in tal van verenigingen en is hij vertrouwt met de troeven en de uitdagingen van samenwerken binnen organisaties.

Jeugdhuis Lavado

4

16

20

Samenwerken, iedereen spreekt erover, bijna iedereen doet het. Maar niet iedereen denkt na over het waarom, het wat en het hoe van samenwerken.

Willy Faché stond mee aan het roer van de VFJ, de voorloper van Formaat. We spraken met hem over de evoluties in het jeugdhuiswerk, samenwerken en de rol van de lokale overheid.

Op 24 november vierden we Dag van de Jeugdhuizen. De jeugdhuizen deden dat met een waaier aan activiteiten. Zoals elk jaar ging Formaat op tour om een aantal jeugdhuizen te bezoeken.

HOT TOPIC | Samenwerken

WERKING

INTERVIEW | Willy Faché

INSPIRATIE

4

12

8

16

9

26

20

32

HOT TOPIC | Samenwerken

COVERSTORY | De Molen

COLUMN | Professional aan het woord

GOED BEZIG | Dag van de Jeugdhuizen

GOED BEZIG | Dag van de Jeugdhuizen

INGENIEUS | Marktkramers

INTERVIEW | Willy Faché

BUITEN DE LIJNTJES | JACO helpt jongeren op weg

“Hoe voorkom je diefstal in het jeugdhuis?”

Kom het te weten op pagina 14.

24 UUR | Jeugdconsulent Christoff

34 INFORMATIE

10

UIT DE DOEKEN | Samenwerken: zo doe je dat

14

VRAAG HET | Jouw jeugdhuisvragen beantwoord

PRIKBORD | Van alles een beetje

AANBOD

30

AGENDA | Vormingskalender

FORMAAT MAGAZINE | 3

4 | FORMAAT MAGAZINE

HOT TOPIC Samenwerken.

Iedereen spreekt erover, bijna iedereen doet het. Maar niet iedereen denkt na over het waarom, het wat en het hoe van samenwerken. Toch levert het op om dat wel te doen. Alleen zo kan elke mogelijke partner ‘eruit halen wat erin zit’. De tijden waar iedereen op zijn of haar eilandje werkt, zijn definitief voorbij.

Zeker in het jeugdhuis.

Alleen door samen te werken kunnen jeugdhuizen de verbindende plekken worden waar we van dromen en kunnen zij écht naar buiten komen.

Tekst: Ken Van Roose

Illustratie: Tine Neven Foto: Lena Verstraete

1

Meer lezen? Bestel onze publicaties ‘Later als ik jong ben’ en/of ‘Jongeren, jeugdhuiswerk en de publieke ruimte’ via formaat.be/publicaties

Jeugdhuizen zijn dé plek voor verschillende vormen van samenwerking: kort, lang, intensief en minder intensief. Denk aan jongeren die in het jeugdhuis iets organiseren, jeugdhuizen die samenwerken met de jeugddienst, jeugdhuizen die samen projecten opzetten. Lokale organisaties die op regelmatige basis in het jeugdhuis iets doen, jeugdhuizen die langdurige samenwerkingen opzetten met kunsteducatieve organisaties. Denk aan de jeugdhuizen die samen Haven hebben opgestart, Netwerk Podium, RADAR The Great Escape …

WAAROM SAMENWERKEN? Laten we daarover duidelijk zijn: samenwerken doe je omdat het voor iedereen wat oplevert, niet omdat het moet. Niet omdat het altijd al zo geweest is.

En ook als we het hebben over herverdelend jeugdhuiswerk, past samenwerking in ons vernieuwde plaatje. Samenwerking gaat ook over delen.

Formaat juicht toe dat de overheid ‘samenwerkingen met anderen’ mee opneemt in de subsidiecriteria. Dat zien we onder andere in de subsidielijn rond bovenlokale projecten. Maar ook lokale overheden zetten meer in op samenwerking. Dat is geen verrassing: op die manier worden organisaties en de mensen die er in actief zijn gestimuleerd om over het muurtje te kijken en samen met anderen dingen te doen.

Samenwerking maakt jeugdhuiswerk bereikbaar voor meer mensen

Samenwerken is belangrijk. ‘Samen’ is namelijk een van de vier ankerpunten van jeugdhuiswerk, naast ontmoeting, naast educatie, naast activering. Samenwerking in het jeugdhuis is evident, maar het kan natuurlijk ook met partners van buiten het jeugdhuis.

Samenwerken past ook binnen de vernieuwde visie van Formaat1: het jeugdhuiswerk van de toekomst is verbindend en uitbrekend. Het bouwt bruggen met de buurt en met anderen, het brengt verschillende groepen samen, het speelt een rol in de publieke ruimte. Dat betekent dat het jeugdhuiswerk almaar breder gaat werken: voor meer mensen, meer jongeren, en rond meer thema’s.

Er wordt weleens gesproken over ‘moeilijk bereikbare doelgroepen’. Misschien is het goed om dat idee even op zijn kop te zetten. Bestaat er wel zoiets als moeilijk bereikbare doelgroepen? Misschien zijn het net jeugdhuizen zelf die meer bereikbaar moeten worden.

Een samenwerking is een manier om dat te bereiken. Door samen te werken met anderen, met andere organisaties, met andere mensen, zet je je deur open. Je doet dingen die je vroeger niet deed, leert mensen kennen die je nog niet kende. Samenwerking zorgt er in elk geval voor dat je bij elkaar over de vloer komt.

Jeugdhuizen zijn dé plek voor verschillende vormen van samenwerking

FORMAAT MAGAZINE | 5

HOT TOPIC

Samenwerking is delen wat je zelf niet hebt We kunnen niet alles hebben, we kunnen niet alles doen, we kunnen niet alles weten. Maar via samenwerking krijgen we toegang tot dingen die we zelf niet hebben. Dat kan een locatie zijn, het kan kennis zijn. Misschien heb je tijdelijk een groter gebouw nodig of wil je meer weten over een thema zoals ondernemerschap. Of wil je een workshop zeefdrukken organiseren maar heb je geen zeefdruk en geen workshopbegeleider. Door samenwerkingen op te zetten kunnen dat soort dingen plots wel.

Door samen te werken lukken sommige dingen plots wel

Niemand kan echt zonder elkaar

Samenwerken is op die manier ook vaak innoveren: het bij elkaar brengen van kennis, middelen, het zoeken naar hoe dingen anders en beter kunnen. Dat leidt tot nieuwe inzichten, nieuwe vormen van jeugdwerk, nieuwe dingen die in het jeugdhuis en daarbuiten gebeuren.

Zo is samenwerking ook ‘leren’. Leren over elkaar en over elkaars werk. Het gaat over het leren kennen van andere mensen en hoe anderen de dingen (anders) doen. En het gaat ook over het leren kennen van, het leren werken met doelgroepen waarmee je anders niet in contact zou komen.

Wie samenwerkt, komt er sterker uit: er wordt vernieuwd, er wordt geleerd, het jeugdhuis wordt meer bereikbaar, er wordt gedeeld … Het zijn dingen die je alleen niet of moeilijk kan bereiken.

WAT KAN SAMENWERKING ZIJN? Een samenwerking kan veel vormen aannemen. Formaat bekijkt het concept graag door twee brillen: dat van het proces en dat van het product.

Samenwerking als proces Bij een samenwerking kan de focus liggen op ‘samen dingen doen’. Zonder dat daar noodzakelijk een afgetekend resultaat moet uitkomen.

Zeker als we kijken naar het werken in buurten, samenwerken met scholen, het bereiken van nieuwe groepen jongeren … Dan is het feit dat er samenwerking is op zich veel belangrijker dan het eindresultaat.

Samenwerking naar product Samen werken naar een eindresultaat is natuurlijk een meer evidente vorm van samenwerking. De focus ligt daarbij op het eindproduct: het samen organiseren van een activiteit, een workshopreeks, een evenement, een optreden, een tornooi … zijn voorbeelden. De weg naar het eindresultaat is hier minder belangrijk. Toch mag dit ook niet uit het oog verloren worden.

HOE KUNNEN WE SAMENWERKEN? Formaat bekijkt het op deze manier: samenwerken is een dialoog tussen mensen, die vanuit een gelijkwaardige relatie samen dingen doen. Ze vertegenwoordigen daarbij anderen, ze vertegenwoordigen daarbij organisaties, en gaan op zoek naar gedeelde belangen.

Dialogisch samenwerken vanuit gelijkwaardigheid Een samenwerking vertrekt vanuit dialoog: het is een gesprek tussen mensen. Belangrijk is dat die dialoog er is – iedereen rond de tafel heeft iets te zeggen. Het is twee-of-meer-richtingsverkeer. Enkel zo kunnen we tot gemeenschappelijke doelen komen, enkel zo kunnen we overeenkomen over de weg die we moeten bewandelen om dat einddoel te bereiken.

Samenwerking vertrekt dus vanuit het idee dat iedereen gelijkwaardig is. Gelijkwaardig, niet gelijk: niet iedereen beschikt over dezelfde mo-

6 | FORMAAT MAGAZINE

gelijkheden en middelen. En toch is iedereen rond de tafel even belangrijk. Een sportclub die wil samenwerken met een jeugdhuis heeft dan misschien wel veel middelen en materiaal, het jeugdhuis heeft de jongeren die de sportclub wil bereiken. En zo kan niemand echt zonder elkaar.

Samenwerking vertrekt vanuit mensen Samenwerking vertrekt vanuit mensen die in organisaties werken. Wie op welke stoel zit is daarbij ontzettend belangrijk. Samenwerking kan daardoor bloeien of kan daarop net vastlopen. Samenwerken met andere organisaties is vaak ook zoeken naar de juiste ingang, zoeken naar de juiste persoon op de juiste plaats.

Samenwerking vertrekt vanuit gedeelde belangen Wat we samen doen, doen we beter. Dat is zo’n beetje het hele idee. Dat betekent dat mensen en organisaties die samenwerken, doelen nastreven die ze niet alleen kunnen bereiken en die voor alle partijen interessant zijn. Samenwerkingen die vertrekken vanuit de belangen van één partner, kunnen we niet echt samenwerking noemen.

Goed samenwerken levert dus op. Het zorgt er vooral voor dat het jeugdhuis meer toegankelijk wordt want het zet de deuren van het jeugdhuis open. Maar vooral leidt samenwerking tot leermomenten en vernieuwing. Waar wacht je nog op?

Wat we samen doen, doen we beter

FORMAAT MAGAZINE | 7

COVERSTORY

WAT BETEKENT SAMENWERKEN VOOR DE MOLEN?

“Samenwerking in jeugdhuis De Molen (Alken) is meer dan samen achter de toog staan. Onze groep werkt niet alleen tijdens de openingsuren samen, maar ook erna.

De Molen blijft draaien door zijn vrijwilligers en hun samenwerking. Het gaat van kleine dingen, zoals de frigo’s bijvullen, tot iedereen inplannen achter de schermen.

Samenwerking is elkaar ophalen als je niet in het jeugdhuis geraakt, of met z’n allen afspreken om evenementen te plannen.

Het is je mening doorgeven aan iemand anders als je niet bij een vergadering kan zijn, zodat toch iedereen inspraak heeft. Het is om 12 uur verzamelen om alles klaar te zetten en door te doen tot 5 uur ’s nachts.

Het is samen sponsors zoeken voor evenementen.

8 | FORMAAT MAGAZINE

Ons jeugdhuis werkt ook samen met andere partijen. Onlangs werkten we nog samen met een paar super dj’s voor de Warmste Week! Samen­werken met anderen buiten het jeugdhuis zorgt voor een diversiteit aan activiteiten en brengt ons in contact met nieuwe mensen.

Natuurlijk wordt er niet altijd gewerkt.

We halen samen kebab of pizza, we gaan samen op café, helpen elkaar soms met schoolwerk en gaan ook wel eens op reis!

De Molen is meer dan een groep vrijwilligers die een jeugdhuis draaiende houdt.

Het is de plaats waar een grote vriendengroep alles geeft voor hun bezoekers, en voor elkaar.”

Jeugdhuis De Molen

COLUMN

@

‘Fikser’ Jasmien van jeugdhuis De Vonk Projectmedewerker artistiek ondernemerschap voor Plateau

* Plateau bundelt de middelen van artistieke expressie en ondernemerschap om enerzijds een laagdrempelige werking op te zetten met creatieve cursussen, workshops en DIY-labs. Anderzijds ondersteunen zij jongeren die goed bezig zijn op alle mogelijke manieren.

websiteplateau.be Jasmien JH De Vonk

Soms staan er dingen op de to-dolijst van collega’s en zeg ik: “Aah maar ik heb dat kei lang geleden gefikst!” #oeps.

Ik ben Jasmien van De Vonk en op de website van Plateau, ons project, staat: Jasmien, all round fixer. Ik fiks blijkbaar vanalles, gewoon effe snel. Zo slaag ik erin toffe samenwerkingen op te zetten met partners, waardoor we projecten realiseren die we alleen nooit van de grond zouden krijgen. Sowieso hebben we weinig centjes om grootse projecten alleen te trekken, dus samen bereiken we veel meer, en ook meer (of andere) mensen.

Enkele fiksvoorbeelden: met het jeugdhuis kregen we budget om een expo te doen tijdens Open Monumentendag, in samenwerking met erfgoedcel k.ERF. We deden verschillende toffe projecten met het Cultuurcentrum en nu loopt er een samenwerking met de bibliotheek waarbij we een muurschildering maken en onze ‘open mic’ op hun verjaardagsfeest laten doorgaan. In de zomer organiseren we een raamtekeningenwandeling waarbij we in het centrum op een twintigtal vitrines tekenen. En zo zijn er nog een hoop voorbeelden van fijne samenwerkingen.

Een formule om te omschrijven hoe ik alles fiks, is er niet. Ik doe een poging om het je uit te leggen. Mijn job bestaat uit creatieve en artistieke jongeren in de picture zetten.

Daarom vind ik het belangrijk om niet binnen het jeugdhuis te blijven. Ik ken de (culturele) partners in Geel en zorg ervoor dat ik hen meerdere keren op een jaar zie. Formeel en

“ALS JEUGDHUIS HEB JE EEN TROEF IN HANDEN DIE VEEL ORGANISATIES NIET HEBBEN” JASMIEN JEUGDHUIS DE VONK

informeel. Ik probeer er voor te zorgen dat ik weet waar ze mee bezig zijn en ook omgekeerd. Dus als wij iets hebben om mee uit te pakken, nodig ik hen uit met een mailtje. In de pers verschijnen helpt natuurlijk om gezien te worden als een betrouwbare partner, maar gewoon enthousiasme ook!

Een plus een wordt minstens drie in een goede samenwerking. Cliché, maar waar. Elke keer opnieuw probeer ik ervoor te zorgen dat samenwerkingen fijn zijn en dat partners weten wat ze mogen verwachten. Uiteraard veranderen de agenda’s van onze jongeren ook last minute en ligt hun prioriteit niet altijd meer op wat je had afgesproken. Maar de dingen die we beloven, komen er en nog belangrijker: ze zijn ook kwaliteitsvol. Ikzelf vertrek vanuit onze eigen sterktes bij Plateau.

We hebben niet alles in huis en dat is oké. Dat is trouwens een van de argumenten waarom we niet op elke vraag ingaan.

Wij zijn een kleine vzw, maar we krijgen ook veel gedaan via onze stad. Dat allemaal dankzij een goede communicatie. Het is belangrijk dat je gemeente weet waar je mee bezig bent en wat je concrete noden zijn. Openheid voor gesprek is er altijd. Vergeet ook niet de kansen buiten je eigen gemeente op te zoeken.

Mijn motto is ‘een nee heb je en ja kun je krijgen’. Als jeugdhuis heb je een troef in handen die veel organisaties niet hebben: het effectief bereiken van jongeren. Dit kan een belangrijk argument zijn voor mogelijke partners om mee te gaan in je verhaal.

Het is wel belangrijk dat er een win is voor beide partijen. Zomaar samenwerken hoeft niet. Een mogelijke win voor het jeugdhuis is: meer zijn dan een plaats voor leuke feestjes.

Positieve profilering dus.

FORMAAT MAGAZINE | 9

UIT DE DOEKEN

Co-creëren is het nieuwe hippe woord in de wereld van samenwerkingen.

Maar wat is het juist?

Oude wijn in nieuwe kruiken of vinden we opnieuw het warme water uit?

Co-creëren is het proces, van kennismaking met partners tot uitvoering en evaluatie van een gezamenlijk idee.

Hier geven we je de tools om van start te gaan met jouw idee om samen te werken met een of meerdere partners. Succes!

Tekst: Katrin Van den Troost Illustraties: Lore Gyzels

SAMENWERKEN, ZO DOE JE DAT Onder het motto ‘een voorbereid man/vrouw is er twee waard’, geven we jullie een checklist mee om het proces van co-creatie in goede banen te leiden. Let op! Conflict en frictie is steeds een onderdeel van elke samenwerking. Vrees dus het conflict niet in een samenwerking. It’s part of the deal.

CO-CREËREN: EEN CHECKLIST 1 Stel je eigen uitdaging scherp Wat is onze uitdaging? Waarom gaan we deze co-creatie beginnen?

Waar lopen we op vast en willen we een oplossing voor?

Wat houdt ons tegen om van een succes te spreken?

2 Coalitie van medestanders Wie kan onze uitdaging mee overwinnen?

Welke partners vragen we mee aan tafel?

Kunnen buurtbewoners ons helpen? Welke organisaties in mijn stad/gemeente sluiten aan bij onze uitdaging?

Maak een mindmap van alle personen en organisaties die een link hebben met jouw uitdaging.

3 Leg gezamenlijk doel vast Wat willen we, samen met onze medestanders bereiken?

Waarom organiseren we dit?

Waarom werken we samen? Waarom zitten we mee in onze samenwerking?

4 De wijsheid van de minderheidsstem Groepen hebben de neiging om naar dominante stemmen te luisteren in een samenwerking.

Een duurzame samenwerking heeft oor voor de mening van iedereen, ook van die mening die ingaat tegen de dominante stem. Luister naar elke stem aan tafel.

Geef ruimte aan iedereen om zijn/haar mening te delen. Sommige co-creatoren hebben wat bedenktijd nodig om hun mening te vormen.

Luister na de vergadering ook naar meningen ‘aan de koffiemachine’.

5 Impact: meetcriteria voor succes bepalen Wanneer zijn wij, als partner in deze samenwerking, tevreden over de resultaten / samenwerking?

Wanneer spreken we over een succesvol proces van de samenwerking?

Wanneer spreken we over een succesvol resultaat van de samenwerking?

6 Taakverdeling vastleggen Verschillende sleutelactiviteiten verdelen onder de partners.

Beslissingsproces bespreken. Wie krijgt mandaten om wat te beslissen? Hoe worden beslissingen teruggekoppeld naar de groep. Waar valt de beslissing?

7 Evaluatie Evaluatie van het proces van samenwerking alsook evaluatie van de resultaten.

Maak tijd en ruimte om de behaalde succes te benoemen en in de verf te zetten.

Wees eerlijk naar partners toe om spanningen in de toekomst te vermijden.

10 | FORMAAT MAGAZINE

FASES IN EEN SAMENWERKING Even wat theorie van Frank Oomkes in het vijffasenmodel. Deze fases omschrijven de verschillende momenten in een samenwerking. Frank Oomkes is een organisatieexpert en psycholoog. Hij creëerde een kader om de fases van een co-creatie proces in beeld te brengen.

FASE 1: Wie ben jij?

Participanten maken kennis met elkaar en met het algemene gezamenlijke doel van de uitdaging. Ze laten nog niet het achterste van hun tong zien, iedereen is nog voorzichtig aan het aftasten. Vragen worden maar mondjesmaat gesteld. De aandacht is nog sterk gericht op de initiatiefnemer en wat die vertelt. Als de deelnemers individueel wat tot rust komen, gaat de groep over naar fase twee.

FASE 2: Wie maakt de beslissingen?

In deze fase wordt bepaald welke (on)geschreven regels in de groep gelden en wie van de participanten hier een stempel op mag drukken. Er worden kritische vragen gesteld en/of kanttekeningen gemaakt. Participanten gaan onderling discussiëren, ook met de initiatiefnemer. Al snel zal blijken wie de ‘veelpraters’ zijn en naar wie wordt geluisterd. Deze fase eindigt op het moment dat de rollen in de groep verdeeld worden.

FASE 3: Het loopt op wieltjes

FASE 5: Gaan we samen verder?

Voor de meeste doelgerichte groepen is fase drie de meest ideale. In deze fase van relatieve rust in de groep kan ieder zijn energie richten op het doel van de groepsbijeenkomsten. De onzekerheid en onrust van de eerste fasen zijn achter de rug. Iedereen gaat ‘lekker’ aan het werk.

Maar de volgende fase met bijbehorende onrust komt er alweer aan.

In deze laatste fase komen de participanten weer tot elkaar. Ze hebben hun weg in de samenwerking met elkaar opnieuw gevonden. Je accepteert en respecteert de ander zoals hij is.

Of je gaat nog een stapje verder en bent echt dichter bij elkaar gekomen.

FASE 4: Wie zegt dat?

Bron: www.groepsmaatschappelijkwerk.nl

In de groep ontstaat enige onrust over de manier waarop participanten met elkaar omgaan.

De onderwerpen die besproken worden, zijn veelal openheid/geslotenheid, diepgang/oppervlakkigheid en verschil in persoonlijke visie op het thema van de groepsbijeenkomsten. De discussies worden feller. Er kunnen subgroepjes ontstaan, er kan kritiek komen op personen. Als de onrust heviger wordt, krijg je als initiatiefnemer vaak ook een portie kritiek op de manier waarop je het werkproces in de groep begeleidt.

Als de rust is weergekeerd, ga je als groep over naar fase vijf.

FORMAAT MAGAZINE | 11

INGENIEUS Met kerstmarkten in bijna elke gemeente is december de ultieme marktmaand.

Ook jeugdhuizen organiseren af en toe eens een markt. Het is voor iedereen uit de buurt een leuke en laagdrempelige manier om kennis te maken met het jeugdhuis.

En het jeugdhuis leert nieuwe mensen kennen. Bovendien levert het mooie samenwerkingen op met organisaties uit de buurt. En dan hoeft het niet altijd een kerstmarkt in december te zijn …

Tekst: Frederik Debeuckelaere Foto’s: Tydeeh, Vizit, Comma, Kaddish, De Snuffel

Closet Sale – Tydeeh

CLOSET SALE

Jeugdhuis Tydeeh (Mol) Jeugdhuis Tydeeh in Mol organiseerde in oktober een Closet Sale. Dat is een markt waar jongeren de kledingstukken die ze niet meer dragen, kunnen doorverkopen. “Het idee is dat jongens en meisjes, vooraleer ze nieuwe spullen kopen, gaan nadenken wat er met hun oude kledij gebeurt”, zegt Jan Kestens, projectmedeweker van Tydeeh. “Ze leren nadenken bij het bepalen van prijzen en het zet hen aan tot ondernemen.”

Tydeeh organiseert de Closet Sale tweemaal per jaar. Het evenement is meer dan verkoop alleen. ‘s Avonds is er nog late-night shopping en zijn er dj’s en foodtrucks. “We zijn heel tevreden met de opkomst en het enthousiasme van de jongeren”, vertelt Jan. “Dit jaar hebben we de verkoop voor de eerste keer tweemaal na elkaar kunnen organiseren, op initiatief van de jongeren zelf.”

De overschotten van de Closet Sale schenkt het jeugdhuis weg. Daarvoor werken ze samen met de vereniging ‘Ons Huis’. “Ons Huis zet zich in voor kansarme mensen,” legt Jan uit. “Op

12 | FORMAAT MAGAZINE

die manier kunnen we het materiaal dat niet verkocht geraakt op een verantwoorde manier een tweede leven geven.”

PILLAAR 12

Jeugdhuis Vizit (Wilrijk) Op 30 juni werd het viaduct van de A12 in Wilrijk in een nieuw jasje gestoken. Meer dan 180 verschillende artiesten uit binnen- en buitenland gaven de pillaren onder het viaduct een indrukwekkende make-over. Het unieke evenement was een samenwerking tussen verschillende organisaties en jeugdhuis Vizit.

“Het was een echt volksfeest, een gigantische operatie,” vertelt Sander Lambert van het jeugdhuis. Naast de kunstenaars en artiesten was er ook een rommelmarkt, foodtrucks, muziek, dans en animatie voorzien. “Het vergde heel veel tijd en planning van onze medewerkers en de organisatie om alles voor elkaar te krijgen. Wij zorgden vooral de logistieke ondersteuning.”

PillaAr 12 was een enorm succes met een opkomst van duizenden mensen.

“Wij organiseren iedere week een afhaalmoment in onze zaal. Je hebt tot zondagnacht tijd om te bestellen en kan dan dinsdag je bestelling afhalen in het jeugdhuis.”

Pillaar 12 – Vizit

VINYLMARKT

teen de kans om meteen hun platen te draaien op een kwalitatief soundsystem. Dat geeft natuurlijk een meerwaarde.”

Jeugdhuis Comma (Brugge) De vinylmarkt van jeugdhuis Comma in Brugge is door de jaren heen een ware traditie geworden. “Het is voortgevloeid uit een infomoment dat opgezet was door onze vrijwilligers over de aankoop van vinylplaten”, vertelt Robin Van Hoyen, coördinator voor Slesh, het ondernemersproject van jeugdhuis Comma. “Met Slesh zijn we steeds op zoek naar relevante en laagdrempelige projecten voor jongeren. We willen hen stimuleren om te leren ondernemen.”

En een project rond muziek werkt dan altijd.

“Muziek brengt mensen samen. Daarbij komt nog eens dat vinyl de laatste jaren een echte hype kent, het leeft weer bij jonge mensen,” gaat Robin verder.

Naast de vinylverkoop zijn er tegelijk dj’s die komen draaien, op vinyl natuurlijk. Het jeugdhuis werkt voor het evenement samen met Villa Bota, een mediahuis voor jongeren in Brugge.

BUURDERIJ

“Het geeft een meerwaarde aan de leveranciers, omdat ze hun producten rechtstreeks aan de klanten kunnen verkopen en tegelijk een praatje kunnen slaan met de mensen”, vertelt Sarah. “De kopers zelf zijn verzekerd van duurzame en verantwoorde producten.”

Kaddish (Schoten) Duurzaamheid en fair trade zijn twee principes die de laatste jaren hun stempel op onze samenleving hebben gedrukt. Jeugdhuis Kaddish zet deze waarden op een positieve manier om in de praktijk. Sinds september worden er ophaalmomenten voor de organisatie Boeren & Buren georganiseerd. “Het is een concept dat mensen in staat stelt rechtstreeks van de boeren en kwekers te kopen. Het jeugdhuis fungeert hierin als coördinator,” zegt Sarah Ivens, project­mede­ werker bij het jeugdhuis.

Het idee achter ‘een buurderij’ is dat mensen hun bestellingen online plaatsen en die in de volgende week komen afhalen in het jeugdhuis.

DRANKSTANDJE

De Snuffel (Grembergen) Het gebeurt vaak dat jeugdhuizen betrokken worden bij lokale evenementen.

Jeugdhuis De Snuffel staat sinds jaar en dag met een drankstandje op lokale markten. “De organisatie gebeurt meestal vanuit de gemeente. Wij zijn vrijwel altijd aanwezig met onze stand, waar we verschillende cocktails en andere dranken aanbieden”, vertelt Michiel Van Der Vorst, medewerker van het jeugdhuis. “Vroeger hadden we daar zelfs een barbecue bij, voor een snelle hap.”

“We worden wel vaker gevraagd voor verschillende evenementen. Ook op de lokale dorpspleinfeesten zijn we steeds aanwezig. Dan staan er allerlei verenigingen met kraampjes. We proberen steeds zo goed mogelijk aanwezig te zijn.”

De derde en meest recente editie was een succes. “Er komt veel volk op af. Muziek is iets dat leeft,” zegt Robin. “De jongeren krijgen ook me-

Vinylmarkt – Comma

Naast groenten, fruit en vlees biedt het initiatief een hele waaier van producten aan zoals oliën, vegetarische en veganistische producten, honing en zelfs biobier.

Buurderij – Kaddish

Drankstandje – De Snuffel FORMAAT MAGAZINE | 13

Jos Meers, Joke Hüwels & Inge de Wolf

VRAAGHET

“Hoe voorkom je diefstal in het jeugdhuis?”

Inbraak of diefstal, je krijgt er liever niet mee te maken. Is jouw jeugdhuis voorbereid? Alles begint bij preventie. Vuistregel is: bewaar zo weinig mogelijk geld in het jeugdhuis.

Diefstal in jeugdhuis door buitenstaanders is helaas niet zeldzaam en de schade die daarbij gemaakt wordt is vaak groter dan de buit. Met onderstaande maatregelen kan je de kans op diefstal door externen verkleinen. Wat je kan doen tegen diefstal door internen kan je lezen op de website van Formaat.

ORGANISATORISCHE MAATREGELEN • Geef de inbreker geen hulpmiddelen. Voorkom dat materiaal uit de omgeving rond het jeugdhuis kan gebruikt worden om in te breken (een ladder, losse bakstenen, zware balken …).

• Duidelijke procedure. De laatste in het jeugdhuis sluit alle ramen en deuren goed af. Het is voor iedereen duidelijk wat de ‘afsluitprocedure’ is.

• Inkijk voorkomen zorgt ervoor dat gelegenheidsdieven minder snel worden verleid tot actie. De laatste in het jeugdhuis sluit dus best gordijnen of rolluiken.

14 | FORMAAT MAGAZINE

• Laat geen grote hoeveelheden geld achter in het jeugdhuis. Zorg voor een duidelijk systeem om geld naar de bank te brengen.

• Veiligheidscilindersloten zijn veilige sloten waarbij extra sleutels enkel kunnen bijgemaakt worden op vertoon van een certificaat.

• Maak afspraken met buren en/of politie.

• Een aparte en goed afgesloten ruimte waar waardevol materiaal in opgeborgen wordt is een doeltreffende volgende stap na het voorkomen van inkijk.

• Graveren en registreren van de waardevolle voorwerpen in het jeugdhuis is essentieel. Zonder serienummers kan de politie niets doen.

• Reageer meteen op diefstal of inbraak.

Laat als jeugdhuis duidelijk merken dat je dit niet tolereert, zodat de dief niet het idee krijgt dat alles zomaar kan. Documenteer de schade en doe een aangifte bij de politie.

FYSISCHE MAATREGELEN • Herstel eventuele schade zo vlug mogelijk.

Een gebroken raam nodigt uit tot meer vandalisme en eventueel inbraak.

• Extra grendels of opzetsloten aan de binnenzijde van deuren en ramen. Dievenklauwen aan de buitenzijde voorkomen dat deuren uit hun hengsels getild worden.

• Schriklichten die aanflitsen wanneer er beweging waargenomen wordt, zijn een doeltreffend systeem in een bevolkte buurt.

• In een aantal gemeenten kan je een extra premie of subsidie krijgen om de fysische beveiliging van het lokaal te verbeteren. Doe ook eens navraag in jullie gemeente.

ELEKTRONISCHE MAATREGELEN • Een alarminstallatie is doeltreffend, maar wel duur. Het is bovendien waardeloos zonder de bovenstaande stappen. Regelgeving rond alarmsystemen: www.vigilis.be • Camerabewaking installeren op openbare plaatsen is onderhevig aan regels. Hiernaast lees je welke.

Meer weten? formaat.be/thema/ inbraak-en-diefstal

neer de politie dit vraagt.

Tot slot zijn er nog enkele algemene regels voorzien. Zo mag heimelijk filmen niet, en is een pictogram een minimumvereiste. In intimiteitsgevoelige plaatsen zoals toiletten mag je nooit filmen. Het inwinnen van informatie over de filosofische, religieuze, politieke of syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand is ook uitdrukkelijk verboden. Alle gefilmde personen krijgen met een gemotiveerd verzoek toegang tot de opnames. Bij een weigering kan de privacy commissie bemiddelen. Lukt dit niet, zal uiteindelijk de rechter beslissen. Wie de voorgaande regels overtreedt, riskeert boetes van 25 tot 1.000 euro.

“Mag je het jeugdhuis bewaken met een camera?”

Ja, maar onder bepaalde voorwaarden.

Sommige jeugdhuizen kiezen ervoor om hun gebouw te beveiligen met camerabewaking.

Camera’s binnen of buiten het jeugdhuis installeren kan niet zomaar. Je moet rekening houden met de privacywetgeving van je leden en bezoekers.

Vanaf 25 mei 2018 treedt er ook een nieuwe camerawet in voege. De wet is van toepassing op het plaatsen en gebruik van camera’s met het oog op bewaking en toezicht. Een jeugdhuis zelf (binnen) wordt gecategoriseerd onder een ‘publiek toegankelijke, besloten plaats’. Vanaf 25 mei 2018 hoef je de camerabewaking niet meer aan te geven bij de privacycommissie, wél moet je het aangeven aan de politiediensten en het standaardpictogram voor camerabewaking ophangen.

DISCRETIEPLICHT In de praktijk kan je dus redelijk eenvoudig camerabewaking voorzien in het jeugdhuis. Als bestuurder heb je wel discretieplicht. Op het onrechtmatig gebruik en verspreiding van camerabewaking staan zware boetes.

FILMEN BUITEN HET JEUGDHUIS De camera’s mogen enkel je eigendom filmen. Een verantwoordelijk bestuurslid mag de beelden enkel in realtime bekijken om misdrijven of ordeverstoring te zien. Vanaf 25 mei 2018 mag een bewakingscamera worden aangevuld met een controlescherm dat de beelden in het openbaar toont. Dat controlescherm plaats je in de nabijheid van de camera om de preventieve werking ervan te versterken.

Opnames zijn enkel toegelaten om bewijzen te verzamelen of daders op te sporen. De beelden mogen een maand worden bewaard, tenzij ze zorgen voor bewijzen of de identificatie van daders. Beelden kunnen overgedragen worden aan de politie indien ze kunnen bijdragen tot het oplossen van een misdrijf of wan-

Als je camera’s wilt plaatsen buiten het jeugdhuis met bijvoorbeeld zicht op de straat of de gevel dan valt dit onder de regelgeving van de openbare weg. Camera’s op dergelijke plaatsen moeten de goedkeuring hebben van de gemeenteraad en de korpschef van de lokale politie. Eens je daar goedkeuring verkregen hebt moet je dezelfde maatregelen toepassen als hierboven vermeld.

Meer weten? formaat.be/thema/ gdpr-en-privacywetgeving

FORMAAT MAGAZINE | 15

16 | FORMAAT MAGAZINE

WILLY FACHÉ Willy Faché was midden jaren zestig de eerste beroepskracht bij de Vlaamse Federatie voor Jeugdhuizen en de voorloper van Formaat.

Formaat ontstond immers in 2007 door een fusie van VFJ met JGM (Jongerengemeenschappen).

Vanaf 1977 begon Willy zijn loopbaan aan de faculteit psychologische en pedagogische wetenschappen van de UGent. Hij blijft echter de evoluties in het jeugdhuislandschap opvolgen. Dat uit zich onder andere in verschillende publicaties over jeugdhuiswerk, waaronder het boek ‘Inspiratie tot innovatie in jeugdhuizen, jongerencentra, jeugdcentra en jeugdclubs’ (Garant uitgeverij, 2018). Formaat sprak met Willy over de evoluties in het jeugdhuiswerk, samenwerken en de rol van de lokale overheid.

Tekst: Nick Beerens Foto’s: Leontien Allemeersch

Waarom is een boek over innovatie in jeugdhuizen belangrijk?

Willy Faché: “Na enkele jaren gewerkt te hebben bij de Vlaamse Federatie voor Jeugdhuizen ben ik overgestapt naar de universiteit van Gent.

De ontwikkelingen in de jeugdhuizen ben ik echter altijd blijven volgen. Dat lukt onder andere via de thesissen over jeugdhuiswerk die mijn studenten maken. Daarnaast volg ik ook onder­ zoeken over jeugdhuizen in het buitenland. Ik merkte daarbij op dat er op zich niet zo veel verandering in de Vlaamse jeugdhuizen plaatsvindt, ondanks het feit dat de jonge bestuursploegen in Vlaanderen regelmatig wisselen.”

Overal waar jongeren zich wilden engageren, ontstonden jeugdhuizen Willy Faché

“Eerst wilde ik graag een vergelijkende studie maken over de verschillende jeugdhuisvormen in andere landen. Maar om de Vlaamse jeugdhuizen echt te inspireren, leek het me relevanter om het te hebben over de functies die een jeugdhuis kan hebben. Daarbij inspireerde ik mij vooral op jeugdhuizen in andere landen. Zo kwam ik tot negen mogelijke functies of doelstellingen van jeugdhuizen.”

Wat zijn volgens u de voornaamste evoluties in het jeugdhuislandschap geweest?

“Vanaf de jaren zestig, tot een behoorlijk stuk in de jaren zeventig, namen vooral volwassenen het initiatief tot oprichting van een jeugdhuis. En zij bleven het beleid in een jeugdhuis bepalen.

Soms van op de achtergrond, maar vaak ook sterk op de voorgrond. Die volwassenen hadden toen vooral een beschermende en soms controlerende rol. De instuif was er toen vooral om jongeren naar de clubwerking toe te leiden. Nu heeft de instuif een waarde op zich.

Bovendien hadden in die periode heel wat jeugdhuizen een bepaalde ideologische strekking, waarvan de katholieke zuil de grootste was.

“Vanaf de jaren zeventig evolueerde het jeugdhuis van een volwassenen- naar een jongeren­ initiatief. Daar speelde mei ’68 uiteraard een grote rol in. Ook het jeugdhuis werd door jongeren gerund. Dit is volgens mij één van de meest essentiële evoluties geweest. Toen jongeren zelf het initiatief begonnen te nemen, zag je ook het aantal jeugdhuizen toenemen. Overal waar jongeren zich wilden engageren, ontstonden jeugdhuizen.”

“Doordat jeugdhuiswerk de laatste decennia echt een initiatief van, voor en door jongeren is, werd de instuif, de ontmoeting en plezierbeleving in het jeugdhuis cruciaal. Jongeren halen immers zowel voldoening, als plezier uit het samen ondernemen. Dit Vlaamse model is zelfs redelijk uniek. In de meeste andere landen, en zelfs in Wallonië, bestaat jeugdhuiswerk als een initiatief van jongeren en gebaseerd op vrijwilligerswerk niet. In het buitenland is er bovendien vaak een veel explicietere focus op de educatieve rol van jeugdhuizen, geleid door professionals, en zijn de doelgroepen niet alleen jongeren maar ook kinderen.”

FORMAAT MAGAZINE | 17

Zijn er nog zaken die u in de loop van de ‘jeugdhuis-­ geschiedenis’ zijn opgevallen?

“Oorspronkelijk stond ik zeer positief tegenover jeugdhuizen die actief de diversiteit van jongeren en medewerkers in het jeugdhuis bevorderen, zowel sociaal-cultureel en economisch als etnisch divers, jongeren met beperkingen enzovoort. Maar toen er ook doelgroep specifieke jeugdhuizen ontstonden, bijvoorbeeld vanuit de Turkse gemeenschap en voor jongeren met Turkse roots, zag ik in dat het voor deze jongeren belangrijk is om zich thuis te voelen onder elkaar. Inclusie van diverse groepen lukt niet altijd. Maar het is wel essentieel dat er ontmoeting en samenwerkingsverbanden tussen die verschillende jeugdhuizen ontstaan. Zo blijven jeugdhuizen niet op hun eiland zitten en bevorderen zij dat jongeren ontvankelijk zijn voor verschillen en respectvol en tolerant omgaan met die verschillen.”

Samenwerking en uitwisselingen tussen jeugdhuizen zijn dus waardevol. Ziet u ook een rol van jeugdhuizen in de publieke ruimte?

“Het is heel belangrijk dat jeugdhuizen aandacht hebben voor hun omgeving, voor de buurt rond hun jeugdhuis. Zo kunnen jeugdhuizen samenlevingsprojecten opzetten of ondersteunen. Dat doen ze best niet voor, maar mét de jongeren in die buurt. Daarbij is het niet noodzakelijk de bedoeling om jongeren toe te leiden naar het jeugdhuis, maar eerder om hen te ondersteunen in het initiatief nemen. Dat hoeft niets grootschalig te zijn, maar kan bijvoorbeeld ook gaan over het samen ijveren voor een goed onderhouden sportterrein, indien daar in de buurt nood aan is. Het jeugdhuis speelt dan een faciliterende en versterkende rol.”

“Er kan daarnaast ook meer samenwerking zijn tussen jeugdhuizen en jongereninformatiecentra, zodat er meer aandacht komt voor latente hulpvragen van jongeren. Het is immers vaak zo dat jongeren hun persoonlijke problemen of uitdagingen niet formuleren in vragen naar hulp, maar op een eerder impliciete manier in

18 | FORMAAT MAGAZINE

De overheid heeft de belangrijke taak om veelzijdig jeugdhuiswerk te stimuleren Willy Faché de bar of op het sportterrein. JIC’s (jongereninformatiecentra) en JAC’s (jongerenadviescentra) kunnen jeugdhuizen ondersteunen in het herkennen van hulpvragen en beide partijen kunnen samen afspraken maken over bijvoorbeeld doorverwijzing van jongeren.”

“Interessante samenwerkingen doen zich ook voor tussen jeugdhuizen en cultuurcentra. Dat is zeker zo voor die jeugdhuizen met een bovenlokaal project artistieke expressie. Cultuurcentra kunnen expertise en infrastructuur beschikbaar stellen, terwijl jeugdhuizen uiteraard sterk zijn in het bereiken van jongeren – wat dan weer moeilijker is voor cultuurcentra.”

“Lokale overheden kunnen samenwerkingen stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld door jeugdhuizen die willen samenwerken financieel en/of materieel te ondersteunen. Je kan dat zelfs in de subsidiereglementen opnemen. De overheid heeft de belangrijke taak om veelzijdig jeugdhuiswerk te stimuleren. Eén van de manieren om dit te verwezenlijken is jeugdhuizen inspiratie laten opdoen door buiten hun eigen werking te gaan kijken.”

Waar moeten lokale overheden zich nog voor engageren?

“De lokale overheden kunnen vooral de rol van ‘stimulator’ opnemen. Als ze merken dat het jeugdhuis zich beperkt tot enkel en alleen dansinstuif, kunnen ze stimuleren om de werking te verruimen. Niet door het op te leggen, wel door impulsen te geven. Dat kan bijvoorbeeld door inspiratiebezoeken te organiseren: een aantal jeugdhuizen gaan dan op bezoek bij andere jeugdhuizen of jongerencentra waar

er boeiende, vernieuwende ontwikkelingen plaatsvinden. Dat kunnen andere jeugdhuizen in Vlaanderen zijn, maar ook in Wallonië of zelfs in het buitenland.

Daarnaast kan een lokale overheid – dus een jeugdambtenaar of schepen van Jeugd – het gesprek aangaan met jongeren over andere zaken die in het jeugdhuis kunnen gebeuren. Ze moeten dan ook wel bereid zijn om daar eventueel financiële middelen voor vrij te maken. In de Scandinavische landen en in de USA is er bijvoorbeeld sinds een tiental jaar veel aandacht voor ervaringsleren in ‘tech workshops’. Jongeren worden daar gestimuleerd tot bedenken, ontwerpen, ontwikkelen, creëren en construeren van nieuwe digitale en materiële ‘producten’.

Dat kan je natuurlijk niet zomaar realiseren: dit vraagt voldoende financiële middelen én voldoende expertise.”

Zie je valkuilen in die ondersteuning vanuit de lokale overheid?

“Helaas gaan sommige jeugdambtenaren en schepenen voor de jeugd terug naar hun eigen ervaringen in het jeugdhuis. Dat houdt vaak het stimuleren tot innovatie tegen. Zij houden immers vast aan het beeld van jeugdhuizen dat ze kennen vanuit hun jeugd In uw boek omschrijft u negen functies voor jeugdhuizen. Kan u daar wat meer over vertellen?

“Jeugdhuiswerk is learning by doing. Ik heb het dan ook niet over pedagogische doelstellingen, omdat dat veel lijkt op volwassenen die aan jongeren iets willen ‘aanleren’. Daar gaat het in jeugdhuizen niet over, wel over al doende leren.

Als je bijvoorbeeld het activiteitenprogramma voor het volgende jaar bespreekt met jongeren, dan leer je rekening houden met anderen, leer je luisteren … en leer je dus tot democratische besluitvorming komen.”

schappelijke functies zijn eerder een gevolg wanneer andere functies voor jongeren door het jeugdhuis worden vervuld.

Die negen functies waarover ik het heb zijn eigenlijk de talrijke positieve effecten van jeugdhuiswerk op de ontwikkeling van jongeren.

NEGEN FUNCTIES VAN JEUGDHUISWERK VOLGENS WILLY FACHÉ Jeugdhuiswerk 1 faciliteert ontmoeting met leeftijdsgenoten en bevordert nieuwe vriendschappen 2 optimaliseert vrijetijdsbeleving 3 ondersteunt jongereninitiatief en versterkt hun zelf organiserend vermogen 4 bevordert niet-formeel, informeel en ervaringsleren 5 draagt bij aan de identiteitsontwikkeling en maakt experimenteren mogelijk 6 faciliteert de toegang tot gepersonaliseerde informatie en advies 7 leert omgaan met diversiteit 8 verdedigt de belangen en rechten van jongeren 9 bevordert democratische houding en vaardigheden Die functies kunnen in een jeugdhuis uiteraard sterk verweven zijn. Ook de onderlinge verhouding tussen functies kan per jeugdhuis verschillen. Hierdoor onderscheiden jeugdhuizen zich door de functies die ze voor jongeren (willen) vervullen.

“Het gaat volgens mij ook niet over zogenaamde ‘maatschappelijke’ functies. Bestrijding van drug- en alcoholgebruik bijvoorbeeld is geen hoofdtaak van het jeugdhuis. Dergelijke maat-

FORMAAT MAGAZINE | 19

De vlag van de Antwerpse jeugdhuizen wappert hoog in de mast

De jeugdhuizen stellen hun BooTschap voor

Jonge artiesten stelen de show

Anna Khina

Het publiek luistert aandachtig naar de BooTschap

Een lekker frietje mocht niet ontbreken 20 | FORMAAT MAGAZINE

Prachtig uitzicht over de Schelde

BOOTSCHAP VAN DE ANTWERPSE JEUGDHUIZEN

GOED BEZIG

Meer dan honderd jongeren van vijftien verschillende Antwerpse jeugdhuizen kwamen op Dag van de Jeugdhuizen samen op een boot voor een tocht over de Schelde. Om elkaar beter te leren kennen, maar ook om hun wensen kenbaar te maken aan het gemeentebestuur: de BooTschap.

Tekst: Hans Dockx Foto’s: Joris De Bleser

Het jeugdhuislandschap in Antwerpen is anno 2018 diverser dan ooit. Zowel qua publiek die ze aantrekken als hun verschijningsvormen verschillen de jeugdhuizen grondig van elkaar.

Zo zijn er jeugdhuizen die zich specifiek richting op muziek maken in een studio, anderen gaan dan weer aan de slag rond sport, cultuur, ondernemerschap of identiteitsontwikkeling bij jongeren.

Een gevolg van die grote verscheidenheid is dat de jeugdhuizen elkaar minder goed kennen. Net vanuit de nood elkaar weer beter te leren kennen kwamen de jeugdhuizen op het idee om op Dag van de Jeugdhuizen samen een project te organiseren. Met Formaat en Platform Allochtone Jeugdwerkingen (PAJ) onder de arm organiseerden ze niet alleen een ontmoeting tussen vijftien Antwerpse jeugdhuizen en hun gemeentebesturen. Ze deden dat op een boot varend op de Schelde met plaats voor feest, met frietjes en concerten van jong talent.

BOOTSCHAP Met de vlag van de Antwerpse jeugdhuizen hoog in de mast – jawel, ook die was er – wilden de jongeren natuurlijk letterlijk en figuurlijk gezien en gehoord worden. Met de gemeenteraadsverkiezingen net achter de rug, was dit het ideale moment om samen met Antwerpse jeugdbeleidsmakers van wal te steken. Maak kennis met de BooTschap. Een reeks aanbevelingen voor het volgende jeugdbeleid in hun gemeente en/of district.

Hierin haalden de jeugdhuizen onder andere aan dat ze nauw betrokken willen worden bij de opmaak van het nieuwe jeugdbeleid. “Als de schepen een nieuw jeugdbeleid uitwerkt, zou

Wij weten wat belangrijk is.

We zijn elke dag bezig met jongeren het fijn zijn als hij of zij bij ons input komt halen.

We zijn tenslotte elke dag bezig met jongeren en creëren een plek waar ze zich thuis voelen.

Wij weten wat belangrijk is”, zegt Maxime van ’t Link.

Niet alle jeugdhuizen verschijnen gelijk aan de start, schoven de jeugdhuizen ook naar voor.

“We voelen ons genoodzaakt om activiteiten te bedenken in functie van opbrengst, in plaats van waar jongeren nood aan hebben”, geeft Soraya van jeugdhuis Fleks aan. “Dat is niet eenvoudig, want we willen zoveel mogelijk gratis activiteiten organiseren, zodat de drempel laag blijft voor alle jongeren.” Veel van de nieuwe jeugdhuizen in Antwerpen – en dat zijn er veel – werken niet met een instuif of tap. Een manier waarop veel jeugdhuizen hun inkomsten verwerven. De jeugdhuizen vragen dan ook aangepaste infrastructuur en subsidies aan het nieuwe stadsbestuur.

ARTIESTEN Natuurlijk was er ook genoeg ruimte voor feest.

Aan boord van het schip stalen jonge artiesten als 22, Anna Khina en Deugeniet de show. Ook Dj All-Man kon er maar niet genoeg van krijgen. Toen iedereen na de tocht van boord was gegaan en het schip terugkeerde naar zijn ligplaats in Puurs, bleek dat hij nog rustig achter zijn dj-booth zat te chillen. Hij had duidelijk de boot niet gemist!

FORMAAT MAGAZINE | 21

GOED BEZIG

Op 24 november vierden we de jaarlijkse hoogdag van de jeugdhuizen.

Van uitbundige feestjes tot knusse samenkomsten, van eerste openingen naar tappende burgemeesters. Er was weer genoeg te beleven. Formaat ging op tour om zoveel mogelijk jeugdhuizen te bezoeken.

Animoro – Sint-Genesius-Rode • Elk jaar is de Fluo-FAAF van jeugdhuis Animoro een succes op Dag van de Jeugdhuizen.

De Molen – Alken • De burgemeester krijgt een tapcursus in jeugdhuis De Molen. Oefening baart kunst!

De Tunne – Izegem • De ‘Cara-oke’ in De Tunne is zó goed dat Alexander zelfs tijdens de fotoshoot niet kan stoppen met zingen.

Okapi – Lokeren • Een grote opkomst en vooral geen schaamte te bespeuren tijdens de Karaoké avond in Okapi.

Wat hebben we geleerd? De jeugd vreest geen hoge noten bij ‘Bohemian Rapsody’.

22 | FORMAAT MAGAZINE

De Stroate – Kortrijk • Creativiteit is key in jeugdhuis De Stroate. Woordkunstenaars toonden hun talenten tijdens de workshop freestyle rap. In het street art museum zag je werk van de beeldkunstenaars.

Ahoy – Wijnegem • Fanatieke strijd tijdens de lasershooting in jeugdhuis Ahoy. “We zijn hier vandaag voor het eerst!”

Den Ast – Kortrijk • Den Ast is kiest eerder voor liedjes met het zwaardere gitaarwerk. Speciaal voor ons waren er tijdens Dag van de Jeugdhuizen ook wat vrolijke deuntjes.

’t Kasseiken – Wachtebeke • Hangen in de zetels, een partijtje kicker, of genieten van een mini silent disco? Het kon allemaal in jeugdhuis ’t Kasseiken.

’t Klokhuis – Hamme • Naar jaarlijkse traditie ging het dak eraf in ’t Klokhuis tijdens de Fluo Silent Disco. Met je koptelefoon kon je eenvoudig switchen tussen een commerciële of alternatieve dj. Een traditie om in ere te houden.

Jome – Gijzegem • Samen met jeugdhuizen Stam X, Pingie, Dido, Ypsilon en Move organiseerde Jome de Nacht van de Jeugdhuizen XL.

FORMAAT MAGAZINE | 23

Move – Oudegem • Feestje binnen, hangen bij de vuurkorf buiten. Samen met jeugdhuizen Jome, Dido, Pingie, Stam X en Ypsilon organiseerde Move de Nacht van de Jeugdhuizen XL.

De Salamander – Harelbeke • Jeugdhuis De Salamander houdt van spontane feestjes. Op Dag van de Jeugdhuizen zetten ze hun vrijwilligers in de bloemetjes met hapjes en drankjes.

Rafiki – Grimbergen • Spelen op een Nintendo op de ‘Simba Nights: Retrogaming & Super 8 Projectie’ in jeugdhuis Rafiki.

De Keirse – Lichtervelde • Feestelijke opening van jeugdhuis De Keirse in Lichtervelde.

24 | FORMAAT MAGAZINE

Nachtwacht – Zonhoven • Hilarische taferelen in het ballenbad in jeugdhuis Nachtwacht.

Het Molentje – Kuurne • Jeugdhuis ‘Estaminet’ Het Molentje opent zijn deuren voor jong en oud. Ze maakten er een gezellige avond van met kaarslicht, bieren en een goeie comedian.

Pingie – Welle • Feest! Twee partybussen verbinden zes jeugdhuizen tot diep in de nacht. Jongeren kunnen zo van jeugdhuis tot jeugdhuis trekken.

Troubadour – Torhout • Er zijn duidelijk alleen maar winnaars na het voetbaltafeltoernooi van jeugdhuis De Troubadour.

’t Geverke – Hasselt • Gezellige drukte en warme ontvangst in jeugdhuis ’t Geverke. We ruilden het schilderij uit Ahoy voor het dierbare knipperlicht.

Tap – Kuurne • Jeugdhuis Tap nodigde naast hun schepen van Jeugd en jeugdconsulent ook een heel deel oud-bestuursleden uit.

T-Klub – Lokeren • Vraag je favoriete nummer aan bij dj Tony door een old skool post-it op de frigo te plakken en wacht je plaatje af in deze opvallend creatieve instuif.

Ypsilon – Aalst • Superdruk op de Beursfuif van Ypsilon. De bouwvakkerseditie, dus compleet met cementmolen.

Plug-in – Leopoldburg • Het halve jeugdhuis verbouwen tot ballenbad, dat kan niet anders dan een topfuif zijn. En dat was het ook!

FORMAAT MAGAZINE | 25

BUITEN DE LIJNTJES

Jeugdhuis 2050 op Linkeroever is een van de zes JACO-jeugdhuizen in Antwerpen.

26 | FORMAAT MAGAZINE

JACO HELPT JONGEREN OP WEG Jeugdhuizen zijn meer dan een plaats waar jongeren samenkomen om plezier te maken. Ze ontmoeten er nieuwe vrienden, ontwikkelen hun talenten en competenties en ontdekken gaandeweg steeds meer wie ze zijn en wat ze willen.

Daarbij worden nieuwe inzichten en toekomstdromen geboren, maar kunnen ook vragen en twijfels rijzen. Een JACO (een jeugdhuis met de pijlers Jeugd, Arbeid, Competenties en Onderwijs) is dan de veilige haven waar zo’n vragen beantwoord worden.

Jongeren worden er ondersteund op meerdere domeinen.

Tekst: Eline Louis

Voor het jaarlijkse streetsoccor-toernooi werken verschillende jeugdwerkorganisaties samen

Formaat heeft, in samenwerking met jeugdorganisaties Kras en JES en de stad Antwerpen, twee JACO’s. In totaal zijn er zes terug te vinden in Antwerpen, verspreid over verschillende wijken met veel jongeren.

VAN JEUGDHUIS NAAR JCC Het ontstaan van de Antwerpse JACO’s is terug te brengen tot 2006. Verschillende jeugdorganisaties beseften dat jeugdcentra versterkt konden worden en dat ‘jong zijn’ ook uitdagingen op vlak van werk en opleiding met zich meebrengt. Daarvoor werkten ze al samen met tewerkstellingsorganisaties en onderwijsinstellingen, maar er was nood aan een duidelijk kader. Tegelijkertijd startte de stad Antwerpen het jeugdwerkloosheidplan !Antwerk!, om de hoge Antwerpse jeugdwerkloosheid terug te dringen.

Het resultaat was een samenwerking om de krachten te bundelen en jongeren te helpen met werk, school en talenten.

Axel Dingemans (directeur Antwerpse jeugdhuizen Formaat en Baanbrekers): “Jeugdwerkers hielpen de jongeren al vaak met een cv op te maken of begeleidden hen richting een job, naast de vrijetijdsactiviteiten. Zonder dat er

toen een naam werd op geplakt, was er dus al een pijler ‘arbeid’ aanwezig in sommige jeugdhuizen. Tewerkstellingsorganisaties kregen op hun beurt dan weer te maken met de uitdaging om (kwetsbare) jongeren te bereiken en hen de juiste hulp te bieden.”

De facetten ‘vrije tijd’ en ‘arbeid’ samenbrengen binnen één jeugdhuis leidde tot een JCC (jongerencompetentiecentrum). Tegen 2012 telde Antwerpen zo vier JCC’s, vormgegeven door de stad, JES, Kavka, Kras en Formaat. Jongeren ontdekten en ontwikkelden er hun talenten door aangeboden cursussen, workshops en eigen participatie. Op een toegankelijke en laagdrempelige manier konden ze zich zo ontwikkelen én kregen ze een duidelijk en praktisch antwoord op hun vragen rond werk of school.

We organiseren ontmoetingsmomenten, zodat verschillende generaties van elkaar kunnen leren Ruth, jeugdwerker JACO 2050

FORMAAT MAGAZINE | 27

BUITEN DE LIJNTJES

Om jongeren te helpen, moet je je sterktes bundelen, samenwerken en geen concurrenten zijn Axel Dingemans, directeur Antwerpse jeugdhuizen Formaat en Baanbrekers)

HET JACO VERHAAL Vanaf 2012 zetten de partners nog meer in op de ontwikkeling van een breed jongerenbeleid, waarin arbeid, competenties en onderwijs centraal stonden.

Twee jeugdhuizen van Formaat, Schietgang (Hoboken) en 2050 (Linkeroever), vormden zich om tot een JACO (centrum voor jeugdwerk, arbeid, competenties en onderwijs). Partners Kras en JES openden ook elk twee JACO’s. Kavka bleef een JCC, met een werking rond evenementen en competenties.

Axel: “We kozen er bewust voor om met JES en Kras intensief samen te werken rond de invulling van de JACO’s. Zo bereiken we meer jongeren, in verschillende delen van de stad, en kunnen we onze kennis, sterktes en vragen delen.

We stemmen voortdurend met elkaar af in een JACO-overleg en dienen soms samen projecten in. Er zijn regelmatig intervisies, we maken elkaars aanbod van evenementen bekend en leiden jongeren ernaartoe.”

Jongeren van jeugdhuis 2050 schilderen de boekenkast voor het jeugdhuis

Meer weten? jes.be/pagina/JACO

28 | FORMAAT MAGAZINE

“Binnen elke pijler van een JACO zijn er aspecten die heel vlot lopen en aspecten die een uitdaging zijn en waar we samen over nadenken.

Jeugdwerk is onze core business, we doen leuke activiteiten met de verschillende doelgroepen.

De link met competenties (de C) schiet er soms echter wat bij in. Het opstarten van een competentietraject is niet altijd mogelijk als er niet voldoende personeelsmiddelen en dus mede­ werkers zijn, want het draaiende houden van de dagelijkse werking is prioritair.

Het arbeidsluik is sterk vertegenwoordigd, dankzij de ontstaansgeschiedenis. Er wordt intens samengewerkt en de arbeidsbegeleiders kennen hun collega’s bij JES en KRAS goed.

Competenties worden dus via jeugdwerk ontwikkeld, maar ook in aparte trajecten. Zoals Experience van Baanbrekers, waar jongeren door middel van vrijwilligerswerk en eigen projecten hun talenten kunnen ontdekken en aanscherpen.

Het laatste luik, onderwijs, is breed. Het gaat van huiswerkbegeleiding voor kinderen tot het zoeken van een geschikte studierichting voor jongeren. De scholen in de buurt van een JACO kennen ons. Leerlingen maken gebruik van de middagopening om hun boterhammen op te eten, maar er zou sterker op ingezet mogen worden. Een uitgekiend beleid met voldoende middelen kan ervoor zorgen dat er meer initiatieven langer kunnen lopen, zoals het laten meedraaien van anderstalige jongeren in het fietsatelier. Nu werd dat project, waarin ze zowel hun Nederlands verbeteren als technische vaardigheden opdoen, vroegtijdig stopgezet, de tijdelijke financiering eindigde.”

Churny (vrijwilliger JACO 2050 op Linkeroever): “Ik kom van kleins af aan in het jeugdhuis, er was destijds niets anders in de buurt. Ik maakte er nieuwe vrienden en deed mee aan veel activiteiten. Het groepsgebeuren, elkaar leren kennen, vond ik leuk, net zoals andere kinderen helpen. Dat talent viel ook de jeugdwerkers op. Zij stelden voor om een animatorcursus te volgen. Zo gezegd, zo gedaan. Ik ontwikkelde daardoor skills om met kinderen om te gaan in verschillende situaties, activiteiten met en voor hen te doen en geduld te hebben. Vaardigheden die me nog steeds van pas komen als vrijwillige begeleider in het jeugdhuis.

Toen ik ouder werd en wou gaan werken, werd ik ook binnen het jeugdhuis verder begeleid.

Ik leerde Youssef van Baanbrekers kennen. Hij hielp me met mijn cv en motivatiebrief en samen zochten we een job die ik graag wou doen en die aansloot bij mijn talenten. Ik ben nu al even aan het werk en doe mijn job nog steeds heel graag.

De jeugdwerkers verspreidden zelf geregeld ook vacatures die ze waren tegengekomen, we werden heel snel en vertrouwd geholpen.”

Naast de samenwerking tussen de partners en de overheid, wordt er ook samengewerkt met de buurt en verschillende organisaties, zowel professionele verenigingen als vrijwilligersverenigingen, om een all-round ondersteuning aan jongeren te bieden.

Axel: “Het JACO op Linkeroever heeft bijvoorbeeld een goed contact met een lokale bewonersvereniging. Onze jongeren helpen de oudere bewoners al eens zwarte spullen te verplaatsen, zij houden mee een oogje in het zeil en bellen ons als er nog een raam openstaat ’s avonds. De huiswerkbegeleiding organiseren we samen met een buurtorganisatie die daar ook mee bezig was. We ondersteunen ook hun project om kinderen te leren fietsen. We steken de hand uit naar de buurt. Zo is er een wisselwerking en kan je samen gaan voor de buurt én voor de jongeren.”

Churny: “Vroeger stond het jeugdhuis apart van de buurt en was er voor de rest niet veel. Maar er is veel samengewerkt met de buurt en er zijn veel contacten gelegd. Nu zie je dat oud en jong elkaar kennen en dat de buurt opleeft en samenkomt.”

Ruth (jeugdwerker JACO 2050): “Op Moederdag deelden de kinderen rozen uit aan de dames in het woonzorgcentra, om hen letterlijk in de bloemetjes te zetten. Dat was voor veel dames een emotioneel en mooi moment. Zo ontdekken de kinderen dat een klein, lief gebaar veel teweeg kan brengen. Daarnaast organiseren we ook ontmoetingsmomenten, zodat de verschillende generaties van elkaar kunnen leren.”

SAMEN-WERKEN, MET IEDEREEN Axel: “Samenwerken met andere organisaties houdt ook in dat de jeugdwerkers nieuwe jongeren leren kennen en de jongeren uit de buurt het JACO. In de herfstvakantie organiseren we samen met Buurtsport en Das Kunst een sport- en cultuurkamp. Dat is niet alleen voor ‘onze jongeren’, maar voor alle jongeren uit de buurt. Om jongeren te helpen, moet je je sterktes bundelen, samenwerken en geen concurrenten zijn.”

Wie natuurlijk niet mogen ontbreken in het verhaal, zijn de jongeren. Een jeugdhuis is er voor én door hen.

Axel: “In de dagelijkse werking proberen we ook met de kinderen en jongeren samen te werken, zodat ze eigenaarschap over het jeugdhuis krijgen en zich kunnen ontwikkelen. Dat gaat van inspraak hebben in het aanbod activiteiten, samen het beleid voor de toekomst uittekenen, evenementen in en met de buurt organiseren … De inrichting van de JACO Schietgang in Hoboken is bijvoorbeeld ontstaan vanuit een competentietraject en samenwerking met jongeren. Wat wilden ze? Hoe moest hun jeugdhuis eruitzien?

Samen bekeken we wat kon. Zo hebben we het jeugdhuis ingericht. Jongeren zijn mee beginnen breken, ontwerpen, opbouwen … Ze ontwikkelen hun talenten, komen in aanraking met andere competenties en krijgen eigenaarschap.”

Ruth: “We zetten veel in op wat jongeren interesseert en op zelfontwikkeling. We geven hen de kans om in een veilige omgeving bij te leren én fouten te maken. Binnenkort starten we met een filmstudio en zal er een expert aanwezig zijn. Het is niet de bedoeling dat die persoon al het werk doet voor de jongeren, maar dat ze ernaast gaan zitten, leren hoe monteren werkt en het dan zelf verder oefenen. Op die manier leren ze het meeste en ontdekken ze wat ze goed en/ of graag doen” “Met de tienermeisjes hebben we gebrainstormd over ‘rolmodellen’, om zo ook positieve zelfontplooiing te stimuleren. Rolmodellen zijn tegenwoordig geen actrices op tv, maar zelfstandige vrouwen met bijvoorbeeld een succesvol YouTube-kanaal of vrouwelijke advocaten.

De meisjes vertelden naar wie ze opkeken en wie hen inspireerden voor de toekomst. Op basis daarvan richtten we het project ‘Dames leren van dames’ op, dat jonge meisjes in contact brengt met hun rolmodellen, zodat ze tips kunnen krijgen, ontdekken welke vaardigheden en competenties ze nodig hebben en geïnspireerd en gemotiveerd kunnen geraken. We dienden het project in bij de Burgerbegroting. De meisjes én jongens van het jeugdhuis zijn gaan stemmen en we hebben het budget gekregen!

Met hun vragen, dromen en ambities kunnen we dus binnenkort concreet aan de slag.”

De jongeren van Schietgang onderhouden de tuin van het jeugdhuis

Samenwerken op alle niveaus en met verschillende partners en doelgroepen is dus cruciaal om een breed gedragen jeugdhuis te hebben.

Axel: “Samenwerken is de toekomst. Je versterkt je kennis en sterktes en zo ook het gemeenschappelijk doel. Er komen ook uitdagingen bij kijken. Als je samenwerkt en elkaars initiatieven steunt, bestaat het risico dat je meer aanneemt dan dat je aankunt. Om dat te vermijden en de JACO’s nog meer af te stemmen op elkaar en de noden van de jeugd, zoals bijvoorbeeld het onderwijsluik nog te verstevigen, moeten we blijven nadenken over een duidelijk kader, met heldere actieplannen en afspraken die mee evolueren. Daarbij mag je je flexibiliteit en spontaniteit niet verliezen. De uitdaging is dus om een goed evenwicht te vinden en je visie met iedereen te delen, zowel beleidsmatig als op de werkvloer en tussen de jongeren.

Samenwerken vraagt tijd en ondersteuning. Je haalt er veel winst uit, maar je moet er veel in investeren.”

Samenwerken vraagt tijd en ondersteuning. Je haalt er veel winst uit, maar je moet er in investeren Axel Dingemans

FORMAAT MAGAZINE | 29

RADAR The Great Escape 30 | FORMAAT MAGAZINE

AGENDA

CHECK OOK FORMAAT.BE/VORMING

VRIJWILLIGERS RADAR 2-3 MAART 2019 Gent – RADAR On Stage RADAR 26-28 APRIL 2019 Oostende RADAR 18-20 OKTOBER 2019

Verloren Bos, Lokeren

RADAR 15-17 NOVEMBER 2019

Provinciaal Vormingscentrum Oostmalle

EQUIPE. Zakelijk Beheer / EQUIPE. Communicatie / EQUIPE. Voorzitters (voorjaar)

EQUIPE. ANTWERPEN

11, 18, 25 MAART 2019 Het Scoutshuis

EQUIPE. GENK 12, 19, 26 MAART 2019 Jeugdcentrum Rondpunt 26 EQUIPE. LEUVEN 13, 20, 27 MAART 2019 Jeugdherberg Blauwput EQUIPE. TURNHOUT 14, 21 MAART & 4 APRIL 2019 De Warande EQUIPE. Zakelijk Beheer / EQUIPE. Communicatie / EQUIPE. Voorzitters (najaar)

EQUIPE. GENT 19, 26 NOVEMBER & 3 DECEMBER 2019 Jeugddienst EQUIPE. KORTRIJK 20, 27 NOVEMBER & 4 DECEMBER 2019 Track EQUIPE. OOSTENDE

21, 28 NOVEMBER & 5 DECEMBER 2019 Locatie nog te bepalen

ANIMATOR 28 OKTOBER – 2 NOVEMBER 2018 (HERFSTVAKANTIE) Locatie nog te bepalen ANIMATOR 3-8 MAART 2019 (KROKUSVAKANTIE) Locatie nog te bepalen ANIMATOR 14-19 APRIL 2019 (PAASVAKANTIE) Locatie nog te bepalen INSTRUCTEUR

13-15 SEPTEMBER 2019

INSTRUCTEUR

18-20 OKTOBER 2019

INSTRUCTEUR

22-24 NOVEMBER 2019 (OP RADAR MALLE) Locatie nog te bepalen 3/3

Locatie nog te bepalen Locatie nog te bepalen

1/3 2/3

BEROEPSKRACHTEN INTERNATIONALE UITWISSELING BOVENLOKALE BORREL

14-18 JANUARI 2019 Berlijn

25 JANUARI 2019 De Stroate, Kortrijk

FORMAAT MAGAZINE | 31

24 UUR

Hey! Ik ben Christoff, vroeger lid en leiding bij Chiro Beervelde. Sinds 2009 ben ik jeugdconsulent in Lochristi. Het takenpakket bij de jeugddienst is ferm divers: van opvolgen buurtpleintjes (van aanleg tot controle), organisatie crea-ateliers, ondersteuning jeugdwerk en jeugdraad tot algemene en beleids­ matige opvolging van de jeugddienst. Als jeugddienst gaan we heel wat samenwerkingsverbanden aan, zoals met onze twee jeugdhuizen: De Beeste en Lodejo.

Meer weten? jeugdlochristi.be jeugddienstlochristi

08.18

10.27

08.58

15.38

19/10 Dag van de jeugdbeweging.

Energierijk ontbijten om de lange dag door te komen en dan de baan op. Mijn zoontjes Ardin en Len gaan elke zondag ravotten bij KSA Zaffelare. Vandaag in uniform naar de leefschool.

Pré-verjaardag-koffiekoeken.

Kleine traktatie op ‘t werk. Met een koffiekoek in de hand en een warme kop koffie aan de kant snel de mailbox bekijken. Lijstjes checken, de laatste materialen klaarleggen en inladen voor vertrek.

09.26

Crea-ateliers. Elke woensdag en zaterdag organiseren geëngageerde vrijwilligers crea-ateliers voor kinderen in onze lokalen. We voorzien praktische ondersteuning en de coördinatie. Ik leg de laatste nodige materialen in de kast.

32 | FORMAAT MAGAZINE

Overleg in Lodejo. Draaiboeken en stand van zaken nog eens overlopen met Hannes, de jeugdhuiscoördinator. Woensdag en donderdag hebben we met vrijwilligers van beide jeugdhuizen bakken werk verzet.

Opbouw feestzone zo goed als klaar, enkel nog de puntjes op de ‘i’. Jeugdraadvoorzitter Simon, Emilio van De Beeste en de zon zijn ondertussen ook van de partij. Het eindproduct van een intensieve samenwerking die vroeg in ‘t voorjaar op gang werd getrokken.

16.02

Gauw even een oranje camionette afhalen bij onze TUD (technische uitvoerende dienst). Handig voor wanneer het feest er straks opzit, dan breken we alles af en brengen het terug naar de jeugddienst.

21.58

Dj-set van Sorry, een van de bandleden van succesvolle Gentse rapgroep Uberdope die we konden strikken, zit erop! Naast Sorry konden we rekenen op tal van lokaal dj-talent dat actief is in het jeugdwerk in Lochristi.

01.48

Opkuis gedaan, met z’n allen heel wat werk verzet op korte tijd. De afterparty in het jeugdhuis, aan de overkant van de pastorijtuin waar onze actie plaatsvond, is nog volop aan de gang.

02.24

Huiswaarts. De dag – van de jeugdbeweging – zit erop. Thuis een beetje dromen van een volgende editie. #lovemyjob

08.18

08.58

09.26

10.27

15.38

16.02

21.58

01.48

02.24 FORMAAT MAGAZINE | 33

PRIKBORD

FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID Denk jij ook dat het jeugdwerk beter gebaat is met meer budget dan met meer regeltjes? Wil jij ook wel eens horen wat de jongeren van vandaag te vertellen hebben? Geloof jij ook dat de jeugd van tegenwoordig best wel geëngageerd is? En ja, hoe goed zit jij nu eigenlijk in je vel? Ontelbaar veel vragen. Curieus zoekt samen met jou de antwoorden. Of ben je meer het doeners type? Maak mee een festivaltekening, volg een workshop, schrijf een brief, doneer je haar ... de mogelijkheden zijn eindeloos op het Festival van de Gelijkheid. 13+14+15 december in de Vooruit in Gent.

NIEUW ARTISTIEK JEUGD­ LOKAAL IN JEUGDHUIS 2050 Afgelopen 24 november, op de Dag van de Jeugdhuizen, opende Jeugdhuis 2050 – één van de drie jeugdhuizen binnen de Antwerpse Formaatwerking – een nieuw artistiek jeugdlokaal.

Het lokaal is opgesplitst in twee delen: enerzijds is er ruimte voor een artistiek gedeelte, anderzijds is er een chillruimte voor tieners en meisjes. De jongeren kunnen er hun muziektalenten ontwikkelen en versterken. Daarnaast is ook een filmstudio voorzien waar het jeugdhuis in 2019 een filmcrew wil opstarten om opdrachten uit te voeren.

Het budget voor het artistiek lokaal kwam van de burgerbegroting. Meer daarover vind je op: burgerbegrotingprojecten.be Met dat geld heeft het jeugdhuis samen met de tieners en meisjes gebrainstormd om het lokaal in te kleden. Zowel alles wat er in het lokaal staat is door de tieners en meisjes voorgesteld. Op Dag van de Jeugdhuizen werd het jeugdlokaal ingehuldigd met een receptie, een workshop 'studie' en twee concerten van jong talent.

festivalgelijkheid.be

STUDIEDAG JEUGDHUISWERK EN LOKAAL BELEID In 2018 onderzocht Formaat de relatie tussen jeugdhuiswerk en lokaal beleid. Op donderdag 29 november presenteerden we onze onderzoeksresultaten tijdens de studievoormiddag Jeugdhuiswerk en lokaal beleid. Meer dan 120 jeugdwerkers en beleidsmakers kwamen samen in ROJM in Mechelen om te luisteren naar onze voorstellen voor het uitwerken van een modern en coherent jeugd(werk)beleid.

In vijf verschillende themasessies rond subsidiemodellen, de rol van de jeugdambtenaar, infrastructuurbeleid, de impact van vijf jaar bovenlokale projecten en superdiversiteit gaven we het woord aan experten uit het werkveld. Een inspirerende studievoormiddag, die bovendien werd afgesloten met een heerlijke lunch.

Wil je meer weten over onze onderzoeksresultaten? formaat.be/artikel/studiedag-jeugdhuiswerk-en-lokaal-beleid

34 | FORMAAT MAGAZINE

Formaatvzw Weer een stap dichter bij de opvolger van www.fuifpunt.be! Alle partners aan tafel voor reflectievergadering 3.

Formaatvzw Dat de BOOTschap van de Antwerpse jeugdhuizen op Dag van de Jeugdhuizen een succes was, een understatement is! #DVDJH #jeugdhuis #jeugdhuizen

Formaatvzw Ook wij claimden gisteren het klimaat.

Beter dan dit pamflet kunnen wij het niet zeggen. #claimtheclimate

FORMAAT MAGAZINE | 35

VOLG FORMAAT VZW OP

WWW.FORMAAT.BE