Formaat Magazine december 2016

JAARGANG 6 • NR 4 • DECEMBER 2016

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

T A / A E M D BIKE AN rtrijkse m e t d e Ko

jeugdhuiz

en

HET JAAR VAN JASPER “Ik had nooit gedacht dat ik

voorzitter zou worden”

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

DIT WAS DAG VAN DE JEUGDHUIZEN

2

Tekst: Nick Beerens • Foto: Thalia Danckers

PLOEGMATEN

ALS BESTUURSLID KRIJG JE DE KANS OM IETS MOOIS TE CREËREN Achter een straf jeugdhuis staat een straffe bestuursploeg. Een geëngageerde bende mannen en vrouwen die zich dag in, dag uit, inzetten voor hun werking. De vrijwilligersploeg van Floere Bloes doet elke dag keihard zijn best om van hun jeugdhuis dé hotspot voor jongeren in en rond Wezemaal te maken.

Opvolging gezocht “Ongeveer drie jaar geleden werd ik door de toenmalige vrijwilligersploeg gevraagd om drankverantwoordelijke te worden in het jeugdhuis. Ik wilde graag mijn steentje bijdragen in de Bloes en heb dan ook meteen toegezegd. Op die manier ben ik in de kern terecht gekomen. Vorige zomer zijn veel bestuursleden opgestapt, waaronder ook Sarah, die voorzitster was.

Het was niet evident om opvolging te vinden. In september heb ik me kandidaat gesteld om penningmeester te worden. We zijn nu met een vrijwilligersgroep die bestaat uit een mix van nieuwe én ervaren vrijwilligers.

En we hebben er allemaal evenveel zin in”, zegt Thalia.

Communitybuilding “Elk jaar organiseren we het festival ‘Den Boom In’. Een groot evenement met tal van activiteiten die zich afspelen rond een grote boom die voor het jeugdhuis staat. In de toekomst willen we vaker soortgelijke dingen organiseren. Zo brengen we immers de ‘gemeenschap’ dichter bij elkaar. Er komen niet enkel jongeren, maar ook volwassenen en leden van allerlei verenigingen uit de buurt op af”, vertelt Thalia.

Het is fijn om bestuurslid te zijn “Het is heel fijn om bestuurslid te zijn,” vervolgt Thalia, “zo krijg je de kans om met je jeugdhuis iets moois te creëren. Door vrijwilliger te zijn in de Bloes heb ik al heel wat bijgeleerd. Daarnaast is het ook gewoon de max om met zo’n geweldige bende samen te werken! Ik denk bijvoorbeeld met veel liefde terug aan de eerste editie van ons Bloesweekend. Onze drankstand op Rock Werchter is – ondanks de enorme inspanningen – ook altijd heel leuk. Het afgelopen jaar was het opnieuw een klinkend succes!”

www.floerebloes.be

3

MET MEDEWERKING VAN: Tim Bryon, Debbie Cloet, Emma Crepeele, Elisa Hulstaert, Joke Hüwels Anneleen Scheelen, Stef Moens, Valerie Vonck, Hanne Volkaerts, Ken Van Roose, Finn Van Dinter, Nick Beerens EINDREDACTIE: Inge de Wolf & Elisa Hulstaert VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Cédric Dezitter, Debbie Cloet, Valerie Vonck, _plek, Formaat & jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier.

Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine.

Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus.

Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

EN NU J

18

I J!

gek op beeld?

Scherpe pen of ine.

Formaat Magaz Werk mee aan t.b ie@formaa e.

Mail naar redact

12

21

‘T STOAT GESKREVEN EN GEDRUKT DAJE MOE SKARTEN WOA DAT JUKT! 18

DIT MAGAZINE

10 12 15 16 18 20 21 25 27

EXOTISCH

JOUW DVDJH HET JAAR VAN JASPER BIKE AND MEA/ET _PLEK DAG VAN DE JEUGDHUIZEN REISVERSLAG VIRTUAL REALITY RADAR SAVE THE DATE BTW

Het is 12 november, zeven uur ’s avonds en ik rij samen met mijn collega Kara richting het zuiden. Het verre zuiden, want onze Dag van de Jeugdhuizen-tour brengt ons naar Geraadsbergen, een kleine 100 kilometer van waar ik woon. Onbekend terrein!

Ik breng het grootste deel van mijn tijd door op het communicatie-eiland in het hoofdkantoor van Formaat.

Jeugdhuizen bezoeken is voor mij dan ook altijd een beetje exotisch. Op weg naar plaatsen waar ik nog nooit geweest ben, om nieuwe mensen te ontmoeten, met een grote tas vol Dag van de Jeugdhuizen-stickers de baan op …

EN OOK …

Tot nu toe heb ik elk jaar op Dag van de Jeugdhuizen andere jeugdhuizen bezocht. En elk jaar word ik weer verrast. In elk jeugdhuis krijgen we een warm welkom. Het is duidelijk, overal is het feest. Dit jaar spring ik op de toog, maak ik selfies met mannen met grote snorren en dans ik op de beste muziek.

2 PLOEGMATEN 6 WALL 14 DIY 22 HOTSPOT 24 WORK IN PROGRESS 26 VRAAG HET @ FORMAAT

We rijden die avond 230 kilometer. Langs donkere wegen (want het wordt altijd laat!) en zelfs een stuk door Wallonië. En ik ben stiekem een beetje teleurgesteld als ik weer naar huis rijd.

Want nu moet ik weer 365 nachtjes slapen voor mijn volgende exotische reisje. ;-)

Inge

10

WALL

Samenstelling & tekst: Anneleen Scheelen

IN BEELD

WAAR Jeugdhuis Guuk in Gooik WAT Jeugdhuis Guuk mag zich voortaan een jeugdhuis met een ster noemen. Het Gooikse jeugdhuis kreeg een ster voor zijn alcohol- en drugbeleid en is het eerste jeugdhuis in HalleVilvoorde dat de onderscheiding krijgt.

“Jeugdhuis Guuk zet zich al jaren in voor een tabak-, alcohol- en drugbeleid”, zegt voorzitter Stein Van Molle. “We begonnen ermee in 2012 toen een preventiegericht bestuur aan het roer kwam en ook wel na wat probleempjes

6

van overlast met de buren. Het vastleggen van enkele huisregels in samenwerking met de lokale preventiemedewerkers was de eerste stap: geen alcohol onder zestien jaar, geen sterke drank onder achttien jaar, geen drugs in het jeugdhuis, enkel buiten roken en respect voor materiaal. Dat betekent echter niet dat het hier saai is of dat we geen feestjes organiseren. Elke vrijdagavond is ons jeugdhuis open.”

EN NU J

I J!

et iedereen d dat je graag m Heb jij een beel e kwaliteit ed go je foto aan l ai M n? le de l wi rhaal door. samen met je ve aat.be redactie@form

INFO- EN NETWERKEVENT

BEGELEID ONDERNEMEN MET HAVEN EN ARTEPRENEUR Haven coöperatie en Artepreneur Cvba So zijn coöperaties die jongeren en studenten ondersteuning bieden waardoor ze de ruimte en tijd krijgen om te groeien. Zo kunnen de jonge ondernemers hun eigen project uitbouwen. Ook jij bent van harte uitgenodigd op het netwerk – en infomoment ‘Begeleid ondernemen met Haven en ARTEpreneur’ dat doorgaat op donderdag 15 december in de Artevelde Campus Kantienberg in Gent.

Benieuwd naar de werking van Haven en ARTEpreneur? Klaar om ondergedompeld te worden in de wereld van begeleid ondernemen bij jongeren en studenten?

Kom langs en proef van de heerlijke baksels van Madam Bakster, the guiltfree bakery, de homemade koffie van BEANS BY BIKE en de hippe hapjes van Picknick Unique, allemaal jonge studentondernemers!

Het event is gratis, maar je moet je wel even inschrijven. Dat kan via de website van Formaat.

7

G OE BEZIG

!

GOE BEZIG! Tournée Générale

Jeugdhuis Togenblik (Beveren) organiseert elk jaar Tournée Générale, een groot indoorfestival in samenwerking met het cultuurcentrum naast het jeugdhuis. Muziek, comedy, poëzie, beeldende kunst, met een divers programma scoorde het festival punten bij meer dan 400 bezoekers. In de zaal van Togenblik kreeg jong talent een podium. Met grote kleppers als Jasper Steverlinck, Kamal Kharmach en Compact Disk Dummies op de affiche kon het niet anders dan opnieuw een geslaagde editie worden. Goe bezig!

10 december is de Internationale Mensenrechtendag. Op die dag in 1948 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universal Declaration of Human Rights aan.

De No Hate Speech Movement, een jongerencampagne van de Raad van Europa voor online mensenrechten, zet op deze dag de online mensenrechten en het tegengaan van haatspraak in de kijker. Met No Hate dringen kinderen, jongeren en hun begeleiders in Vlaanderen online en offline haatspraak en haatzaaien terug.

Daarvoor sensibiliseert, vormt en ondersteunt het No Hate Speech Platform Vlaanderen jongeren, jeugdwerkers, leerkrachten, ouders, forumbeheerders ... om weerbaar te zijn en actie te ondernemen tegen haatspraak. Op www.nohate.be geven ze alvast heel wat tips & tricks hoe jij haatspraak kan tegengaan.

JOHH TROFEE De JOHH (Jonge Helpende Handen) trofee is een jaarlijks initiatief om jongeren te motiveren om een warme activiteit te organiseren voor zieke of zorgbehoevende kinderen, jongeren of volwassenen.

Iets voor je jeugdhuis? In je buurt zijn er zeker kinderen, jongeren of volwassenen die je hiermee kan verrassen.

200.000 DOPJES Vier jeugdhuizen en de Aalsterse jeugdraad gaven met 200.000 plastic dopjes een gigantische tekening kleur in zaal Cinema.

"De 200.000 dopjes werden ingezameld door de jongeren van de jeugdhuizen zelf. Het was een gezamenlijke actie van de drie Aalsterse jeugdhuizen Ypsilon, Terlinden en Jome. Ook jeugdhuis Dido uit Erpe en de Aalsterse jeugdraad Vonk deed mee", zegt Jurgen Van den Berghe, projectcoördinator F.Red, die de actie op touw zette samen met alle jeugdhuizen. De dopjes worden geschonken aan het Centrum voor Blindengeleidehonden.

8

Wat moet je doen?

1. Registreer je actie op www.johhtrofee.be.

2. Voer je actie uit.

3. Stuur je verslag naar JOHH. 4. kom op 7 mei 2017 naar Bellewaerde en maak daar kans op extra straffe prijzen zoals Rock Werchter VIP tickets, paintball of karting tickets …

Alle info en ideeën vind je op

www.johhtrofee.be

FOURAGE Op zaterdag 4 februari organiseert De Ambrassade Fourage, een vormingsmoment voor vrijwilligers en beroepskrachten in de jeugdsector, een beurs voor leren en ontwikkeling in het jeugdwerk.

Wat valt er te beleven?

• Workshops door experten van binnen en buiten de sector • Het moment om jouw expertise in de kijker te zeten • Markt van kennis, expertise en tools van een waaier aan jeugdwerkorganisaties Deze vorming zal doorgaan in het Scoutshuis in Antwerpen.

Meer info vind je op

www.deambrassade.be

LOKALE HELDEN IS TERUG Op vrijdag 28 april 2017 zet de Lokale Helden Vlaanderen en Brussel voor de tweede keer in muzikale lichterlaaie.

Aan het begin van de Week van de Amateurkunsten organiseert Poppunt samen met iedereen in Vlaanderen en Brussel die wil meedoen de tweede editie van Lokale Helden.

Lokale Helden? Dat is de hoogdag van de muziek. De eerste editie in 2015 zorgde voor meer dan 1.081 optredens op zo’n 366 locaties, vier uur live radio op Studio Brussel en een Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten.

Iedereen die muziek en z’n lokale scene een warm hart toedraagt, kan Lokale Helden mee organiseren, dus ook jouw jeugdhuis. Alle anderen worden uitgenodigd om op 28 april 2017 hun lokaal talent en de buurt te gaan (her)ontdekken.

Alle info vind je op

www.lokalehelden.be

POP-UPPEN MET NAFT ON TOUR Ben jij jong en creatief en ken een toffe, originele locatie in de buurt? Stamp met de steun van Naft een geweldig pop-up initiatief uit de grond en zet jong talent uit je buurt in de kijker.

Je kan tot 10.000 euro krijgen om een eigen jeugdculturele popup te realiseren. Bruis je van goede ideeën? Ken je een toffe locatie in de buurt? Heb je nog ‘partners in crime’ om een tijdelijk initiatief rond jeugdcultuur op poten te zetten? Doe dan mee.

Provincie Antwerpen biedt met Naft on Tour, naast diverse ondersteuning, tot 10.000 euro aan tijdelijke en originele initiatieven rond jeugdcultuur.

Alle informatie vind je op

www.ikwilnaft.be

ECHT GEZEGD

nen, n u r is u h d g u je “Een ” wat een vrijhziteteidr van jeugdhuis

, oud-voor Vanderhaeghe Door: Kristof leum viert haar 40ste jubi De Zunne dat , 04/11/2016 est-Vlaanderen : Krant van W in en en ch rs Ve

9

Op 12 november gooiden honderden jeugdhuizen in Vlaanderen hun deuren open om hun bezoekers te trakteren op een waaier aan evenementen. En omdat jeugdhuizen unieke plekken zijn, viel haast overal iets anders te beleven.

Samenstelling: Elisa Hulstaert • Foto’s: Valerie Vonck & de jeugdhuizen

LOCO

RAFIKI

“Omdat de vorige editie van ons kickertoernooi zo geslaagd was, wilden wij het dit jaar opnieuw organiseren. Daarnaast wilden wij ons ook inzetten voor een goed doel. We kozen voor het Rode Kruis omdat zij hier in Sijsele een noodopvang voor vluchtelingen hebben opgezet. Bovendien werken ze, net als ons jeugdhuis, vooral met vrijwilligers. En wij wilden hen ook eens in de kijker zetten. Wij proberen zoveel mogelijk te doen voor onze vrijwilligers. Zo gaan we bijvoorbeeld geregeld op teambuilding. Daarnaast hebben we een puntensysteem verzonnen om hen te belonen na x-aantal uur vrijwilligerswerk. In ons jeugdhuis worden mensen vrijwilliger omdat ze hier vaak komen. Ze doen meer dan enkel barshiften voor hun rekening nemen, we laten ze ook echt evenementen organiseren.

Die activiteiten zijn meestal heel succesvol. Het gebeurt zelfs dat andere jeugdhuizen ons dan bezoeken!”

“Vandaag is het bijna twee jaar geleden dat ons jeugdhuis een spetterend openingsfeest organiseerde. Na een fantastisch startjaar met 500 leden werd ook ons tweede jaar een groot succes. Het afgelopen jaar hebben we ingezet op onze bekendheid door samenwerkingen aan te gaan met partners. We leerden zo omgaan met verschillende generaties. We hebben ook eens een jeugdhuizentocht georganiseerd. Als er voorstellen komen tot samenwerking proberen we daar altijd snel op in te gaan. Hoe vaker je samenwerkt met mensen, hoe groter en hoe sterker je netwerk wordt. En zo bereik je meer mensen! Deze Dag van de Jeugdhuizen grijpen we dan ook aan om terug te blikken op de voorbije jaren en om te klinken op de toekomst.”

Laurens, voorzitter jeugdhuis Loco in Sijsele

10

Tine, bestuurslid jeugdhuis Rafiki in Grimbergen

SCHORPIOEN “Iedereen zou improvisatietheater moeten doen. Of op z’n minst komen kijken naar een voorstelling. De nabijheid van het publiek bij dit soort theater is echt uniek, en dat geeft een kick. Zowel voor de toeschouwer als voor de acteur. Optreden in jeugdhuizen, zoals hier in de Schorpioen, is de max. Je hoeft er niet steeds zo politiek correct te zijn als op andere plekken. Er kan al eens een scheve mop de zaal in

vliegen en dan word je niet meteen weggebonjourd. Meestal kan iedereen er wel mee lachen.

Jeugdhuizen zijn gewoon meer rock-’n-roll en dat komt misschien ook door het jonger publiek. Wat je brengt, hoeft niet klassiek te zijn.

Zo kunnen we ter plekke beslissen om buiten de lijntjes te kleuren en wat spannende dingen uit te proberen. Wat jeugdhuizen nog uniek maakt is dat de grens tussen kijken en doen heel klein is. En dat geldt voor alles wat je er ziet: muziek, impro, graffiti … Ik ben zelf begonnen met impro te spelen in een jeugdhuis en nu staan we met Salamie op heel uiteenlopende plekken. We geven trouwens ook workshops. Als jullie nieuwsgierig zijn jullie innerlijke impro-monster (het zit er! en wij kunnen het eruit lokken!) dan kan je ons steeds boeken!” (lacht) Tijs, trekker van Salamie en ex-bestuurslid jeugdhuis Job in Gent

DENAST “Op Dag van de Jeugdhuizen organiseren we een fameuze balloonparty. De vraag is niet waarom we dat doen, maar waarom we dat niet zouden doen. (lacht) Een balloonbash is gewoon een typisch voorbeeld van een random hersenspinsel uit ons jeugdhuis. Het is niet de eerste keer dat we zo’n bizarre activiteit organiseren.

Eigenlijk plannen we zelfs regelmatig rare evenementen. Zo hebben we enkele weken geleden een evenement georganiseerd dat we ‘De Koude Oorlog’ noemden. We verdeelden ons jeugdhuis in twee kampen: Rusland en Amerika. Daarna speelden we spelletjes rond de thema’s van het communisme en het kapitalisme. Als er veel volk is en iedereen leute maakt, dan zijn wij als organisatie content. Gelukkig is dat meestal wel het geval” Frederik, voorzitter jeugdhuis Den Ast in Heule

11

Jasper (21) is sinds september 2015 voorzitter van Dino in Lovendegem. Hoe zag zijn eerste jaar eruit? Jasper kijkt terug naar het voorbije werkjaar en hoe hij groeide in zijn rol als voorzitter.

Tekst: Emma Crepeele • Foto: Valerie Vonck

Hoe ben je voorzitter geworden?

Jasper: “Ik zat al een half jaar in het bestuur, waardoor ik de werking van Dino al kende. De vorige voorzitter, Ruben, besloot zijn functie door te geven. Tijdens een vergadering heb ik mij spontaan opgegeven. Ik had er nooit eerder aan gedacht om deze functie in te vullen. Door die plotse ingeving ben ik al meer dan een jaar trotse voorzitter. Het is vré wijs. Het is echt tof om met zo’n wijze bende samen te werken en leute te maken. We zijn een hecht team dat er altijd voor gaat.”

Wat stond er dit jaar op je programma?

Jasper: “Onze 48 uren is het grootste evenement van ons jeugdhuis. We zijn dan van vrijdagavond tot maandagochtend doorlopend open. Dit jaar was het een groot succes, mede dankzij de zotte artiesten die kwamen optreden. Onder andere Ertebrekers, Coely en Lisa Smolders stonden op onze affiche. Iemand van onze kern is lichten geluidstechnieker en heeft connecties in het muziekwereldje. We proberen ons jeugdhuis wat chiquer in te kleden met zwarte doeken, spots en tapijten, zodat we ook zeer ruim publiek kunnen aantrekken. Zowel jonge gastjes van zestien als mensen van vijftig jaar komen langs op de 48 uren. Hierdoor hadden we een bezoekersaantal van driehonderd man, bakske vol dus. Naast dit grote evenement organiseren wij ook randactiviteiten zoals onze jaarlijkse quiz, de culinaire kroegentocht en de spaghettiavond. Ook daar komt er veel volk op af, al zijn dat vooral de ‘vaste’ bezoekers van Dino.”

“Naar volgend jaar toe, wil ik ervoor zorgen dat er meer volk aanwezig is op de fuiven en de gewone Dino-avonden. Als we tijdens onze 48 uren driehonderd man kunnen lokken, moet het ook lukken om op een vrijdagavond meer dan tien man in ons jeugdhuis te krijgen.”

Jullie jeugdhuis ligt net buiten Gent. Zijn er veel jongeren die hun uitgaansleven verplaatsen van Lovendegem naar Gent?

Jasper: “De jongeren die niet in een jeugdbeweging zitten, hebben niet echt een band met Lovendegem en trekken naar Gent. Het is moeilijk om hen warm te maken voor ons jeugdhuis.

Niet enkel het uitgaansleven in Gent, maar ook de jeugdhuizen en cafés in de buurt trekken ons doelpubliek aan. Gelukkig kunnen we wel rekenen op onze jeugdbewegingen. Zij zijn vaste bezoekers op al onze evenementen en zijn goed vertegenwoordigd tijdens het weekend.”

Heb je tips voor andere voorzitters?

Jasper: “Deze tip geef ik beginnende voorzitters mee: heb geen schrik om vragen te stellen aan de leden van het bestuur of andere mensen.

Enkel op die manier kun je groeien in je rol als voorzitter.”

Wat zijn jouw taken als voorzitter?

Jasper: “Mijn voornaamste taak is om de vergaderingen te leiden. Daarnaast vul ik veel paparassen in. Ik neem bijvoorbeeld de nodige administratie voor de evenementen voor mijn rekening. Ook probeer ik nieuwe vrijwilligers en vaste medewerkers te helpen bij dingen die ze voor de eerste keer moeten doen. En natuurlijk help ik zelf ook mee met het organiseren van evenementen en fuiven.”

12

Hoe kijk je terug op het voorbije jaar en wat brengt de toekomst?

Jasper: “Persoonlijk vond ik het een zeer goed jaar. Onze 48 uren waren een groot succes en ook de andere activiteiten en openingsavonden draaiden goed. Doordat ik nog maar een half jaar in het bestuur zat, heb ik veel moeten leren. Gelukkig kon ik altijd terugvallen op het bestuur en de vorige voorzitter Ruben. Al blijft het wel moeilijk om de vergaderingen te leiden.

Er is veel gebabbel en geroezemoes tijdens de vergadering, waardoor ik soms moeilijk orde op zaken kan stellen. Eigenlijk is het pas kalm na de vergadering, terwijl het eigenlijk omgekeerd zou moeten zijn.”

IK HAD ER NOOIT EERDER AAN GEDACHT OM VOORZITTER TE WORDEN

13

DIY Handen uit de mouwen. Maak zelf handige jeugdhuisgadgets met de doe-het-zelf tips van Formaat.

Tekst: Elisa Hulstaert

GLOW-IN-THE-DARK-KRIJT Het project

Winter is here, en dat betekent dat het laat licht wordt en vroeg donker. Sfeerlichtjes doen het nooit beter dan in dit seizoen. Maar wat dacht je van lichtgevend krijt? In zeven stappen leer je hier hoe je dat saai krijtbord omtovert tot een bron van informatieve gezelligheid.

Budget

De glow-in-the-dark-verf is het duurste ingrediënt. Als je dat voor een redelijke prijs op de kop kan tikken, dan is dit vrij low budget.

Mankracht

Dit kan je makkelijk zelf fabriceren!

Bouwtijd

Op een halfuurtje is het werk gepiept, maar je moet daarna wel nog 24 uur geduld hebben voor je het krijt kan gebruiken.

Winkelkar / tools

• glow-in-the-dark-verf • water • pleister of kalk • lepel • ijsblokjesvorm • papieren zakdoekjes

Plan

1 Mix één deel glow-in-the-dark-verf met twee delen water en roer door met de lepel.

2 Voeg pleister of kalk toe en roer om tot je een dikke, romige structuur krijgt.

3 Schep de mix met de steel van de lepel in de ijsblokjesvorm.

4 Duw de pasta wat aan met een papieren zakdoekje en veeg het teveel af van de ijsblokjesvorm.

5 Laat 24 uur drogen.

6 Leg de ijsblokjesvorm ondersteboven en duw voorzichtig de krijtjes los.

7 Gebruik fel licht om het krijt op te laden.

Bron

Deel je DIY

ect? Deel inspirerend proj Heb je zelf een ail naar jeugdhuizen: m het met andere t.be. redactie@formaa

bzfd.it/2dQPjky

14

Op de vooravond van Dag van de Jeugdhuizen sloegen de Kortrijkse jeugdhuizen de handen in elkaar voor een heuse Bike and Mea/et. Want wat verbindt sterker dan samen fietsen en eten?

Tekst & foto’s: Valerie Vonck

Groot-Kortrijk telt tien jeugdhuizen: Reflex, The Pits, Peeceetje, A.A.P. en de Stroate in Kortrijk, ’t Arsenaal in Marke, De Plekke in Bissegem, Bacchus in Bellegem en De Skjève Recht’n en Den Ast in Heule.

De vrijwilligers van de Kortrijkse jeugdhuizen merken dat er steeds meer jongeren zijn die de jeugdhuizen niet kennen. Ook denken buitenstaanders dat de jeugdhuizen met elkaar concurreren, omdat ze zo dicht bij elkaar liggen.

Om het tegendeel te bewijzen, organiseerden de jeugdhuizen op de vooravond van Dag van de Jeugdhuizen een gezamenlijke activiteit: Bike and Mea/et. Ofwel: een fietstocht door Kortrijk met als afsluiter een winterbarbecue.

De avond startte op de Grote Markt van Kortrijk, waar de vrijwilligers van de jeugdhuizen samenkwamen met gepimpte fietsen, om zo de samenhorigheid en verbondenheid tussen de jeugdhuizen centraal te stellen. De jeugdhuizen willen in de toekomst meer inzetten op gezamenlijke projecten om zo jongeren hun weg te laten vinden naar de werkingen in Kortrijk. Hun truien “Kortrijkse Jeugdhuizen, en gie?” zijn daar al een tof voorbeeld van.

Na het persmoment vertrokken alle jongeren met de fiets richting A.A.P. (Bolwerk), waar een heuse winterbarbecue voor alle bestuursleden en vrijwilligers voor warmte en lekker eten zorgde. De jeugdhuizen zelf verzorgden er de muziek: de Plekke nam hun ‘huisband’ Other Than The Others mee, metal-jeugdhuis Den Ast liet zich van zijn zachtste kant zien en de Reflex zorgde voor een stevige afterparty. Heel de avond lang werden er ideeën uitgewisseld, verbroederd en genetwerkt … en er werd zelfs gezwommen bij vier graden. Brrr!

DE JEUGDHUIZEN WILLEN MEER INZETTEN OP GEZAMENLIJKE PROJECTEN 15

_plek is een Gents jeugdhuis waar creatie en presentatie door jongeren centraal staat. Het jeugdhuis geeft een heel nieuwe invulling aan het begrip ‘voor en door jongeren’. In _plek bepalen jonge creatievelingen telkens een maand lang de programmatie van het jeugdhuis.

Tekst: Stef Moens • Foto’s: _plek

Waar in het verleden jeugdhuis Den Kelder terug te vinden was, stellen acht creatievelingen in samenwerking met Formaat en Stad Gent _plek voor. _plek is een ruimte die tijdens de maanden oktober, november, maart, april en mei voor telkens één maand lang aan een jonge bende overhandigd wordt. Zij zullen gedurende deze periode een eigen wereld creëren, die ze iedere vrijdagavond openstellen voor publiek.

In dit nieuwe model voor jeugdhuizen in een stedelijke context hebben de bestuurders een curatorrol. Om een zo breed mogelijke programmatie te verzekeren, zijn zij actief in verschillende uithoeken van het culturele spectrum.

Zo wisselen in het eerste seizoen muziek, beeldende kunsten, film en theater elkaar af.

Ook naar de toekomst toe houdt het team van jonge curatoren de ogen open voor jong geweld.

Bovendien kan iedereen met een wild idee een aanvraag indienen om hun plek op te eisen via plekgent.be.

jeugddienst. Elke vrijdag moest _plek geopend zijn voor het brede publiek. Dat is zowat de enige voorwaarde die het bestuur van _plek stelt aan de invullers. Wie op een van de vrijdagen in _plek binnenwandelde, kwam telkens in een totaal nieuw universum terecht. Het concept sloeg aan. _plek kon zich in een recordtijd op de kaart zetten in Gent.

JE KRIJGT HIER CARTE BLANCHE EN VERTROUWEN EN DAT GEBEURT ZO WEINIG Anna, STOFWOLK

STOFWOLK

STOFWOLK, een collectief van jonge curatoren, kreeg op 1 oktober de sleutels van jeugdhuis _plek. STOFWOLK lanceerde eerder een oproep naar jonge kunstenaars om hun ‘Stofwolk_plek’ die maand mee vorm te geven. Maar liefst twaalf kunstenaars werden door STOFWOLK geselecteerd. Zij kregen de vraag om telkens in afzonderlijke groepen voor een week te werken rond de vraag ‘Wat zit er in de kelder’. Het jeugdhuis is ondergebracht in een kelder van zo’n 40m² onder de gebouwen van de Gentse

16

Getrapt model

“_plek is nogal stevig uit de startblokken geschoten”, zegt Stef van Formaat. “De eerste maand stond er meteen elke vrijdag een hoop volk.” _plek heeft een getrapt model. De bestuursploeg bestaat uit negen vrijwilligers die gevraagd werden vanwege hun expertise. Elk van hen heeft een achtergrond binnen muziek, theater, kunst, performance, communicatie of film. Ze hebben elk een eigen netwerk en zijn binnen _plek verantwoordelijk voor de prospectie, toeleiding en selectie van invullers. Op die manier kunnen ze jonge mensen binnen hun discipline kansen bieden, ze ondersteunen en hun eigen netwerk verbreden. “Elke bestuurder krijgt één of twee maanden per seizoen toegewezen waar hij of zij eindverantwoordelijkheid voor draagt. Er zijn twee bestuurders die de communicatie van _plek verzorgen. Zij hebben volledige autonomie over alles wat te maken heeft met communicatie, logo, huisstijl ... Ze kunnen vrij experimenteren in _plek, zoals iedereen eigenlijk.

Het volledige netwerk van het bestuur is zeer breed. Daar komt nog eens bij dat de invullers en de makers die binnen _plek hun ding doen ook nog eens hun eigen groepen aanspreken.

Op deze manier konden we vanaf dag één een grote groep Gentse jongeren bereiken,” zo besluit Stef.

Experimenteren met nieuwe modellen

Formaat voert een praktijkexperiment uit in Gent. “We willen in een stad als Gent de geringe beschikbare infrastructuur zoveel mogelijk benutten. We willen ook zoveel mogelijk Gentse jongeren laten gebruik maken van die infrastructuur. We kregen de opdracht van de stad om te experimenteren met nieuwe modellen van jeugdhuiswerk”, zegt Stef. “We merken dat in centrumsteden het klassieke model van jeugdhuizen niet altijd even haalbaar is. Voor een klein bestuur is het openhouden van een jeugdhuis en zelf alle activiteiten vormgeven en uitwerken een behoorlijk engagement. Na heel wat gesprekken kwamen we erop uit dat sterke profielen met een breed netwerk en weinig tijd zich moeilijk engageren om het bestuur uit te maken van een jeugdhuis. Binnen _plek is dit meer in evenwicht.”

Op zoek naar ruimte

“Eigenlijk kunnen we jong talent een geschifte speeltuin aanbieden”, zegt Timon van _plek.

“We stellen onze locatie kosteloos ter beschikking van jonge mensen voor een beperkte periode. In die tijd kunnen ze vrijuit experimenteren en kan jong Gent komen kijken naar het resultaat. Zelf werk ik in Kortrijk voor medialab Quindo en heb ik onder andere een eigen filmcollectief Kuru rond all things horror. In _plek hou ik me bezig met het filmluik. In de maand februari krijgen jonge filmmakers de kans hun werk te tonen.” In Gent zijn heel wat jonge makers en collectieven op zoek zijn naar een ruimte die ze zich voor een bepaalde periode eigen kunnen maken. “In de meeste Gentse jeugdhuizen kan je terecht voor het organiseren van een concert of een tentoonstelling, maar er zijn weinig plekken die je je eigen kan maken voor een bepaalde periode.”

Ruim de tijd

Het jaarprogramma van _plek wordt een halfjaar op voorhand vastgelegd. Zowel de bestuurders als de invullers hebben op die manier ruim de tijd om hun invulling voor te bereiden. “Momenteel roepen we mensen op om via de website voorstellen te doen voor maandinvullingen in seizoen ’17 – ’18. Op dit moment hebben vier organisaties dat al gedaan. Iedereen die _plek wil opeisen heeft nog tijd tot midden april om een aanvraag te doen”, legt Stef uit.

De komende maanden kan je in _plek terecht voor filmvertoningen, concerten, performances en expo’s. In maart wordt _plek een tijdelijke platenwinkel. In ruil voor een bloeddonatie aan het Rode Kruis of een vrije bijdrage aan de voedselbanken kunnen mensen platen mee naar huis nemen. “We willen binnen _plek meewerken aan een solidaire samenleving”, legt Stef uit. “We zullen hier de komende maanden van-

uit het bestuur ook meer initiatieven rond opzetten. Alles wat op onze zeer beperkte drankkaart staat, komt ook van een lokale biologische brouwer.”

1 euro

“We huren _plek voor 1 euro van de stad Gent.

We hebben ook een subsidie als jeugdhuis aangevraagd waarmee we onze vaste kosten en materialen kunnen huren, en hopelijk op termijn kunnen aankopen. Momenteel is het nog een beetje schipperen. We willen ons niet focussen op drankverkoop. We geven, behalve een beetje geld voor het materiaal, geen financiële ondersteuning aan onze invullers, maar daar klaagt niemand over. We bieden drie dingen aan: pils, ice tea en gratis water. We proberen alles zo eenvoudig mogelijk te houden.”

HET LEEK ME EEN LEUKE KANS OM SAMEN TE WERKEN MET BOEIENDE EN CREATIEVE MENSEN, ZELF VEEL TE LEREN EN ANDERE JONGE CREATIEVELINGEN EEN PLEK TE GEVEN WAAR ZE ZICH KUNNEN LATEN GAAN Benoit, vormgever bij _plek

17

Op 12 november zetten honderden jeugdhuizen hun werking in de kijker. Formaat ging op tour en probeerde er zoveel mogelijk te bezoeken. Dit jaar vroegen we om op Dag van de Jeugdhuizen te communiceren over de sterktes van jullie favoriete plek. Bij deze een kleine greep uit jullie antwoorden …

Samenstelling: Elisa Hulstaert

2050 (Linkeroever): “Ons jeugdhuis heeft een belangrijke sportwerking waarmee we een heel divers publiek bereiken dat de buurt weerspiegelt. Net vandaag kunnen we voor het eerst ons nieuw gebouw mét sporthal testen. Iedereen is laaiend enthousiast.”

Alfa (Brakel): “Als je naar ons jeugdhuis gaat, weet je dat je onder vrienden bent. En dat maakt ons jeugdhuis fantastisch!”

Contrast (Wielsebeke): “Ons jeugdhuis is the place to be als je een lief zoekt!”

Club 9 (Koersel-Beringen): “Dag van de Jeugdhuizen is het ideale moment om de bovenlokale projecten van ons jeugdhuis in de kijker te zetten.”

De Haajf (Bilzen): “Samoa, Tonga en de Line-eilanden zijn de plaatsen waar men al jaren als eerste nieuwjaar viert. Maar dit jaar werden ze geklopt door De Haajf waar op 12 november een spetterend nieuwjaarsfeest plaatsvond.”

18

De Kluster (Pellenberg): “Wij doen onze naam eer aan door de buurt regelmatig samen te brengen. Vandaag deden we dat bijvoorbeeld met een feest ten voordele van 11.11.11.”

De Ressort (Geraardsbergen): “De Ressort trekt ons dichter bij elkaar. Ons jeugdhuis is onze tweede familie!”

De Jukte (Geluwe): “‘t Stoat geskreven en gedrukt daje moe skarten woa dat jukt!”

‘t Arsenaal (Marke-Kortrijk): “Onze vrijwilligers zijn eersteklas en onze voorzitter is bijzonder aantrekkelijk, maar ons jeugdhuis is vooral de beste plek ter wereld!”

Tonzent (Kampenhout): “Vanavond brengen we de buurt samen om lokaal comedytalent aan het werk te zien. En alle opbrengsten zijn voor 11.11.11.”

Eenders (Buizingen): “Iedereen kan minstens twee avonden per week terecht in ons jeugdhuis en omdat we alle soorten muziek draaien, voelt iedereen zich hier thuis.”

Sojo (Kessel-Lo): “Wij laten het toonmoment van de driedaagse PA-cursus samenvallen met Dag van de Jeugdhuizen. Zo zijn we zeker van een reeks kwalitatieve concertjes!”

19

REISVERSLAG

Blij weerzienn vertrokken we naar Canovelles-

de rken Drie jaar gele swereld te ve nse jeugdhui aa al cht in at C re te de om er en we er oedend kwam eadrm dr ve ts n, ie te N at nen. aar nekm w d el er w ve als maneen alternatie voor vrouwen el w zo r aa lh al snel onze locks en okse kleurde toen at D . e jn zi rm t er achter di nen de no kig bleek da uk el G ge . on uk dr raars en eerste in wereldverbete e d ht er ec w de et ça H gen. hippiefa sen schuilgin en t m da e n m de ar w er le lofelijk rin we weekend waa ijk en el k et ie lit rg ve po on een aaien rond ugdhuizen dr rinneringen Catalaanse je di et e mooie he M t. en m ge t vliegtuig. In sociaal enga nieuw op he op e w n te welkom en op zak, stap ons een warm te ht ac w ll ba l bekende ge Castellbis et een handvo m n aie al rz at ee -C w een blij de enige niet el we dit keer armen zichten. Hoew ons met open ing iedereen tv on elgas”. , B en as ar w nen doopt tot “L ge om el sn al en werden we

igt as vereeuw n Las Belg ke helft va n graffitiworkshop lij ne an m De dens ee Formaat tij

In 2013 trok vrijwilliger Hanne, namens Formaat, naar Canovelles (bij Barcelona) voor een uitwisseling met verschillende Catalaanse jeugdhuizen. Dit jaar stapte ze, samen met Cédric en Famo, opnieuw op het vliegtuig voor een warm weerzien.

Tekst: Hanne Volkaerts • Foto: Cédric Dezitter

Warmte

Terwijl de mannelijke hel ft van Las Belgas “FORMAAT” vereeuwigde tijdens een graffitiworkshop, waagde ik me aan een cursus zelfverdediging. Daaruit leerde ik vooral dat mijn bokstalent al even veel voo rstelt als het Engels van de Catalanen: weinig tot niets. Maar net als vorige keer speelde die taa lbarrière ons geen parten, want warmte ove rstijgt alle talen. En warmte, daar kennen ze in Catalonië alles van.

Letterlijk en figuurlijk. Die avond stond er, net als in Canovelles, opnieuw een correfoc of vuurloop op het programma. Ook dit keer stond het dorp van dienst volledig in het teken van deze Nit de Foc. Jong, oud, klein, gro ot: iedereen danste vrolijk door de straten.

Door het vuurwerk, op de beats van de drumb ands. Vuur­demonen en vuurspuwende draken , kosten noch moeite werden gespaard om het spektakel volledig te maken. Terwijl de letterli jke warmte van het vuurwerk je op de hielen zit, word je overweldigd door een onbeschrij felijk warm gevoel.

Daar, op dat moment, in die straten, is iedereen heel even gelijk en lijk t de wereld en haar problematiek even stil te staan. Nachtlawaai is in Catalonië overigens een volstrekt onbekend begrip, want rond 1u ’s nac hts werd deel twee van de Nit de foc ingezet me t enkele concerten die nog tot in de vroege uur tjes de hele buurt zouden wakker houden.

Een ste v door de ige ochtendw a Catala anse b ndeling ergen

Vier talen

Warmte overstijgt alle talen

20

Dag drie bego n met een st evige ochten wandeling do dor de rotsac htige Catalaa bergen, waar nse onze gidsen ons aan de ha van uitwerps nd elen en voetsp oren probeerd duidelijk mak en en welke dier en het voorm mijngebied be alige volken. Zes ki lometer en ee les biologie n en geschieden is later, volg de tweede wor de kshop van de dag: de wijnde gustatie. De so mmeliers van dienst goten hele worksho de p in een Gas ton en Leo-ja en brachten sje ons al dansen d en grappend hoe wijn moe bij t geproefd w orden. De bi rende wedstri jhojd - plaats de wijn bij de ju beschrijving iste werd uiteraar d gewonnen do “The Belgium or Connection”, nadat we in ee mix van vier n talen probee rden commun ren met onze iceCatalaanse te amleden.

Volksfeest

we af met alweer Onze laatste avond sloten r vermomd als kee dit een waar volksfeest, nwel ondereve was r bie kroegentocht. Het opnieuw die s, and mb dru geschikt aan de kregen en het het hele dorp aan het dansen tallen verklede Halloweenfeest voor de tien ch gaven. Een kinderen een speciale tou weekend, een e avond die, net als het hel together and get hele Bob Marley “Let’s gevoel comdat Om . feel alright” vibe had gende dag vol de we den pleet te maken, wer s. lau app luid een er uitgewuifd ond

Iets speciaals doen in je jeugdhuis, de Dag van de Jeugdhuizen was er een mooi moment voor. Jeugdhuis De Korre in Oostende had het spectaculaire idee om een virtual reality-demo voor te stellen. Onze stagiaire Debbie nam een virtueel kijkje en was zeer onder de indruk.

Tekst: Debbie Cloet

Ik zit in een kamer. Er staat enkel een tafel met daarop een vaas bloemen. Ik kijk rond en dan is de tafel opeens verdwenen. Ik ben stomverbaasd. Plots merk ik dat de muren op me afkomen. Dat kan toch niet? Nog voor ik over mijn verbazing heen ben, zit ik helemaal boven op een bouwskelet. Heel voorzichtig kijk ik naar beneden. Ik ben zo bang dat ik mijn hele lichaam voel rillen. Het skelet begint te bewegen en dan val ik achterover. Ik heb geen idee wat er gebeurt, maar plots zit ik opnieuw op mijn stoel achter de computer.

Jeugdhuis De Korre doet al drie jaar mee aan Dag van de Jeugdhuizen.

“We zijn begonnen met een feest. Het jaar daarna organiseerden we een challenge samen met jeugdhuis De Kim. Dit jaar waren wij op zoek naar iets anders”, vertelt voorzitter Gilles. Het jeugdhuis wilde iets vernieuwends, gebaseerd op ontmoeting en ontspanning. Zo kwamen zij op het idee om een virtual reality-demo te organiseren.

Virtual what? Virtual reality is een spelconsole waarbij de computer een omgeving voorstelt die de zintuigen doet stimuleren. “Wij vonden het een geweldig idee om een demo te organiseren omdat zo’n headset heel duur is”, gaat voorzitter Gilles verder. “Veel jongeren zien de Oculus Rift (een VR-bril) op het internet. Het nadeel is dat de kostprijs zeer hoog ligt. Je betaalt al snel 600 tot 1000 euro voor zo’n bril. Voor veel ouders is dit niet betaalbaar.” “Wij zijn blij dat we met De Korre de kloof kunnen dichten, doordat jongeren de Oculus Rift gratis kunnen uitproberen,” vult beroepskracht Sam aan. “Al het materiaal is uit eigen beheer. We hebben geen extra kosten gemaakt. De Oculus Rift hebben wij gekregen van één van onze vrijwilligers. Daarnaast heb ik mijn materiaal gebruikt, zoals de computer en het scherm.”

“De Oculus Rift is iets nieuws. Iedereen is een beetje verbaasd naar hoe het in zijn werk gaat. Ik heb het ook uitgeprobeerd. Het is een heel andere ervaring dan gewoon achter je scherm te zitten,” legt Gilles uit. “Veel mensen komen hier binnen omdat ze nieuwsgierig zijn naar virtual reality.

De bril zelf eens uitproberen is een leuke belevenis.”

“We konden opnieuw een feestje of een optreden organiseren, maar ik vind de virtual reality-bril iets anders om mee uit te pakken. Mensen stappen binnen en buiten en maken zo kennis met het jeugdhuis. Door de Oculus Rift hopen we dan ook nieuwe mensen aan te trekken”, besluit Sam.

21

HOTSPOT

Koperen Rubens

Vijf jaar geleden verhuisde JOC Ieper naar deze nieuwbouw, die zij delen met de jeugddienst, het cultureel centrum en de concertzaal.

Dat brengt veel voordelen met zich mee: het uitlenen van materiaal, fijne samenwerkingen en een goede band met de jeugddienst en het cultureel centrum. De locatie ligt vlakbij het station van Ieper, waardoor jongeren op vrijdag na school gemakkelijk het jeugdhuis kunnen binnenvallen. Het jeugdhuis zet zich volop in om het betonnen blok aan te kleden, door middel van warme kleuren, sfeerverlichting, logo’s … De lange, smalle ruimte maakt de indeling niet gemakkelijk. Maar door gebruik te maken van zwarte bakken en zetels zijn de jongeren erin geslaagd om veel hoekjes te creëren, waardoor iedereen zijn eigen plekje heeft.

Tekst & foto's: Valerie Vonck

Karakters

De portretten op de bierkaartjes werden getekend door Timothy, een van de artistieke vrijwilligers. “Hij zat rustig met andere vrijwilligers aan de bar toen hij karikaturen begon te tekenen. Er komen steeds meer kaartjes bij. Het zou fijn zijn om al onze vrijwilligers zo te vereeuwigen!”

22

‘Wat doet dit in het jeugdhuis?’, wordt dikwijls aan de vrijwilligers gevraagd. “Daar zit een heel verhaal achter”, vertelt Ward, de beroepskracht van Joc Ieper. “Op 1 mei organiseert het JOC altijd een teambuildingsactiviteit. Daar spelen we het budgetteringsspel. Vrijwilligers worden in groepen verdeeld en krijgen elk tien euro. Ze krijgen een lijst met te vinden items. Die items zijn ook punten waard. Wie de meeste punten sprokkelt, wint. Deze koperen Rubens was heel wat punten waard. En daarom ook redelijk onhaalbaar. Toch slaagden de vrijwilligers erin om dit op de rommelmarkt op de kop te tikken. Na afloop kreeg deze Rubens dan ook een mooi plekje in het jeugdhuis.”

Stickermuur

Toen het jeugdhuis zijn intrek nam in het nieuwe gebouw, was de boel heel onpersoonlijk. Zo ook de zwarte muur achter de toog. “Vrijwilligers begonnen het te personaliseren met stickers, buitenlands geld van waar ze op reis waren geweest, verloren studentenkaarten, stickers van andere jeugdhuizen die langskwamen, bands die hier speelden … Na vijf jaar staat de muur al serieus vol en er komt alleen maar bij”, legt Ward uit. Een echte eyecatcher.

De 40-urenbeker

“Onze 40-uren is een van de meest gevestigde activiteiten van ons jeugdhuis. Niet alleen voor het publiek, maar vooral voor de vrijwilligers”, vertelt Ward. “Door veertig uur samen zijn en te werken ontstaat er een hechte band.” Vrijwilligers die veertig uur aanwezig zijn, zonder te slapen, winnen deze beker. En dat is nog niet alles. “Er is ook een beker voor de ‘Duracel-­ tapper’, degene die het langste achter de bar heeft gestaan. Zo worden ze extra gemotiveerd!”

Baktafel

De baktafel is heel belangrijk voor het jeugdhuis. Hij is dan ook constant bezet tijdens de openingsuren. “Veel jongeren komen speciaal naar hier om matchen te spelen en samen te zijn.”

Frame

Brikkart

BRIKKART is de kunstmuur van het JOC. De muur verbindt het jeugdhuis met het bovenlokale project A New Breeze. Jonge artiesten uit Ieper krijgen de kans om drie maanden lang de muur over te nemen en hun werk te exposeren. Van schilderwerk tot projectie, alles is mogelijk. “Naast de expositieplaats helpen we kunstenaars ook op weg met communicatie, naamsbekendheid … Dit werk is van Marie Devos van 18 jaar”, aldus Ward. De planten horen bij het installatie en brengen meteen groen binnen. In deze hoek is ook de vaste plaats voor de zetels. “Bij fuiven stellen we graag een rustige chillhoek beschikbaar.”

Voor het jeugdhuis staat/stond een metalen frame dat het jeugdhuis afschermt van de straat. Door de vreemde vorm dachten sommige mensen dat het een fietsenstelling was.

Aangezien het frame niet gebruikt mag worden als fietsenstelling, besloten de vrijwilligers om hier een eigen terras te bouwen. Een van de vrijwilligers is timmerman. Hij werkte samen met de anderen het idee uit. Tijdens de zomervakantie werkten de vrijwilligers een week lang aan het terras, dat rond het frame werd gebouwd. “Dat samenhorigheidsgevoel tussen de vrijwilligers was echt leuk. En natuurlijk ook het samenkomen met chocomelk om acht uur ’s morgens! Een van mijn hoogtepunten dit jaar”, vertelt Ward enthousiast. “Het terras is echt van de vrijwilligers. Het wordt dan ook met respect behandeld.” www.jocieper.be

23

Heel wat jeugdhuizen in Vlaanderen draaien op het enthousiasme en de inzet van hun ploeg vrijwilligers. Toch kunnen een tachtigtal jeugdhuizen rekenen op de steun van een vaste jeugdhuismedewerker. Een van deze jeugdhuizen is ’t Klokhuis in Hamme. Formaat sprak met voorzitter Frederik Vermeire, om te polsen hoe zij de samenwerking met hun jeugdhuismedewerkers ervaren en hoe zij hen aansturen en ondersteunen.

Formaat ondersteunt jeugdhuizen met personeel via workshops, begeleidingen en publicaties.

RADAR

Tekst: Emma Crepeele

“Wij hebben op dit moment twee personeelsleden in dienst. Yana werkt zeventig procent als beroepskracht voor de dagelijkse werking. Zij wordt vergoed vanuit eigen middelen en door gemeentelijke subsidies.

Siska werkt halftijds als projectmedewerker voor het bovenlokaal project OFFLINE, via subsidies van de Vlaamse overheid.”

“Wat wij het moeilijkst vinden, is het feit dat de bestuursleden overdag niet in het jeugdhuis aanwezig zijn om het personeel op te volgen. Alles wordt op de vergaderingen of via mail besproken. Er wordt dus heel wat verantwoordelijkheid van de beroepskrachten verwacht. Daarom rekenen wij bij ’t Klokhuis op een goede dosis vertrouwen. Als werkgever proberen we onze beroepskrachten zo goed mogelijk te omkaderen. De administratie, infrastructuur, opvolging en begeleiding gebeurt door ons. Hierin proberen wij wel bewust te zijn van de wederzijdse rechten en plichten die een werkrelatie met zich meebrengt. Als voorzitter ben ik het eerste aanspreekpunt voor personeelszaken. Voor praktische zaken zoals personeelsadministratie kunnen Siska en Yana terecht bij onze personeelsverantwoordelijke, die al jaren ervaring heeft. Toch merken wij wel wat moeilijkheden op. Er moet een meer geroutineerd personeelsbeleid komen, met regelmatige evaluatie- en planningsgesprekken.”

24

“Naast de mensen van bij ons, hebben wij ook ondersteuning en begeleiding van Formaat gekregen. Door het traject Werkgeverschap lukte het ons om het personeelsbeleid te versterken.”

“Dankzij deze vormingen kunnen we eindelijk een degelijk antwoord geven op de vraag: wat doet een beroepskracht in ’t Klokhuis? Bovendien kunnen we naar de gemeente de nood aan een beroepskracht bewijzen. Door de info over lonen, verlof, ontslag, overuren en de ervaringsuitwisseling met andere jeugdhuizen bieden wij nu een correct en duidelijk kader aan onze professionele jeugdhuismedewerkers. Een tip aan alle jeugdhuizen met personeel in dienst: vraag het aan Formaat. Veel voorzitters en bestuursleden hebben weinig feeling met deze materie. Daarom is het goed om te weten dat de mensen van Formaat wel veel weten over werkgeverschap.

Zij staan klaar om jeugdhuizen met personeel te ondersteunen. Ook Sociare, waar je als jeugdhuis met personeel automatisch lid van wordt als je bij Formaat aansluit, is daarin trouwens een goede partner.”

DOOR HET TRAJECT WERKGEVERSCHAP VERSTERKTEN WE ONS PERSONEELSBELEID

• HR-scan: Waar liggen kansen en uitdagingen voor het personeelsbeleid in jouw jeugdhuis?

11 februari, Gent • Takenpakket: Wat doet mijn beroepskracht in mijn jeugdhuis?

6 mei, Tongerlo • Coaching en Aansturing: Hoe ondersteun en coach ik mijn beroepskrachten?

30 september, Mechelen • Financieel en Zakelijk personeelsbeheer: Inzicht in het financiële aspect van personeelsbeleid.

25 november, Lokeren Prijs per dag: 25 euro

Intensieve begeleidingen

Formaat ondersteunt jeugdhuizen met personeel op aanvraag. We stellen een begeleidingspakket samen op maat voor jeugdhuizen die personeel aanwerven en voor jeugdhuizen die hun personeelsbeleid onder de loep willen nemen.

Prijs: Deze begeleidingen zijn op maat.

Prijs op aanvraag.

Werken aan Werkgeverschap

Formaat verzamelt relevante informatie over werkgeverschap op de website. Zo brachten we in 2015 de brochure ‘werken aan werkgeverschap’ uit.

Meer info?

Algemene info rond werkgeverschap vind je op www.formaat.be/werkgeverschap.

Voor aanvragen voor intensieve begeleidingen of informatie over het aanbod kan je terecht bij jan.verbrugge@formaat.be.

ON STAGE

11-12 FEBRUARI 2017

WIL JE WERK MAKEN VAN EEN STERKE PROGRAMMATIE? Kom naar RADAR ON STAGE en laat het podium in je jeugdhuis shinen.

Voor iedereen die bij je podium betrokken is: van de programmeur en de technieker tot je werkgroep communicatie. Met workshops, infosessies en masterclasses van straffe organisaties, bekende concertzalen en festivals.

Ga naar huis met gouden inzichten en een gsm vol nieuwe contacten.

GENT FORMAAT.BE

ONTDEK HET VOLLEDIGE PROGRAMMA OP WWW.FORMAAT.BE/RADAR

VRAAGHET@FORMAAT

Tekst: Jos Meers & Finn Van Dinter

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

WAT DOE IK MET MIJN ADMINISTRATIE TEGEN HET EINDE VAN HET JAAR? Het einde van het kalenderjaar komt eraan. Dat betekent voor de meeste vzw’s ook het einde van het boekjaar.

Daarbij hoort het afronden van je administratie en het afsluiten van je boekhouding. Hoe je dat moet doen, legden we je eerder uit in Formaat Magazine van januari 2016.

Toch nog enkele tips meegeven alvorens 2016 achter de rug is: • Overloop nog even alle verslagen van vergaderingen van het voorbije jaar en kijk of je geen afspraken over het hoofd hebt gezien.

• Werk je boekhouding bij in Assist, de administratietool voor jeugdhuizen is gratis voor alle leden van Formaat.

• Ga na of je nog werkingsverslagen moet bezorgen voor subsidies, of aanvragen moet doen voor nieuwe subsidies.

• Denk eraan dat je op het einde van het jaar je inventaris moet opmaken voor je staat van vermogen. Die zal je namelijk nodig hebben voor het neerleggen van je jaarrekening, nadat dat die is goedgekeurd door de algemene vergadering.

Vervolgens begint er op 1 januari een nieuw jaar, en voor het merendeel van de jeugdhuizen dus ook een nieuw boekjaar. 365 nieuwe dagen om je weer helemaal te laten gaan en er geweldig jeugdhuisjaar van te maken. Staat je activiteitenkalender al netjes vol? Welke projecten plan je volgend jaar?

Ook voor je vzw-administratie maak je best een planning op. Formaat helpt je op weg met onderstaande aanzet.

December

1. Je boekjaar loopt ten einde. Sluit het op de correcte manier af.

2. Er vallen al heel wat facturen voor 2017 in de brievenbus: Sabam, de Billijke Vergoeding, verzekeringen, lidgeld van Formaat … Voorzie hiervoor de nodige fondsen.

Februari

3. Na het afwerken van je boekhouding, moet je je algemene vergadering oproepen om het financiële jaarverslag goed te keuren. In principe heb je hiervoor zes maanden de tijd na het aflopen van het boekjaar. Maak hier echter een goede gewoonte van om er niet te lang mee te wachten. Je combineert deze vergadering ook het best met de verkiezing van nieuwe bestuurders – afhankelijk van hoe het in je statuten staat natuurlijk. Staat het anders in je statuten, dan is het misschien wel de moeite

26

waard om dat te wijzigen. Op deze algemene vergadering staat dus het volgende op de agenda: - Goedkeuring jaarrekening 2016 - Goedkeuring begroting 2017 - Kwijting bestuurders voor de periode van 2016 - Ontslag van de huidige raad van bestuur en benoeming van de nieuwe (indien dit het einde van hun mandaat is) 4. Na de bestuurswissel moet die gepubliceerd worden in het Staatsblad en doorgegeven worden aan de KBO. Dat kan eenvoudig met de vzw-helper van Assist. Die loodst je stap voor stap door het aanmaken van de nodige formulieren.

5. Vergeet ook de goedgekeurde jaarrekening niet neer te leggen bij de Griffie van de Rechtbank van Koophandel.

Maart

6. Voor 31 maart moet je de aangifte van de taks op vzw’s hebben gedaan. Deze aangifte gebeurt jaarlijks of driejaarlijks, afhankelijk van het systeem waarvoor je koos. Enkel indien de waarde van de bezittingen van je vzw meer is dan 25.000 euro moet je de aangifte doen.

Juni

7. De deadline nadert: heb je je jaarrekening nog niet laten goedkeuren door de algemene vergadering, doe het dan nu! Eind juni moet de jaarrekening bij de griffie liggen.

September

8. Vzw’s moeten een elektronische aangifte doen voor de rechtspersonenbelasting. Doe je dat niet, dan betaal je een forfaitaire boete van 625 euro. Verlies dit dus niet uit het oog. BIZTAX.be is where the magic happens. Extra hulp vind je op onze site.

Opgelet! Voor de timing van de aangifte van de rechtspersonenbelasting baseert de fiscus zich op het boekjaar zoals dat in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO) staat. Kijk na of de datum die daar staat ook effectief overeenstemt met je werkelijke boekjaar.

Bij sommige jeugdhuizen is het niet duidelijk in de KBO of in de statuten van de vzw wanneer het boekjaar eindigt. Er kunnen – bij je jeugdhuis of bij de overheid – fouten ingeslopen zijn. Vervolledig indien nodig je gegevens in de Kruispuntbank om problemen te vermijden.

November

9. Plan je volgend jaar grote uitgaven, ben je een grote vzw, of wil je gewoon extra goed voorbereid aan volgend jaar beginnen, dan plan je best nog een extra algemene vergadering in op het einde van het jaar. Hier kan je je begroting voor 2018 dan al laten goedkeuren.

Vanaf 1 januari 2016 is de regelgeving omtrent de gemengde btw-plicht bij jeugdhuizen veranderd.

Om vrijgesteld te blijven van btw moet je jeugdhuis aan drie voorwaarden voldoen: • Je omzet uit je drankgelegenheid blijft onder de 80 000 euro • Je omzet uit commerciële activiteiten (sponsoring, commerciële verhuur ..) blijft onder de 25 000 euro • Je verkoopt geen maaltijden

Je moet aan al deze voorwaarden voldoen om vrijgesteld te blijven van btw. Voldoe je niet aan één van deze voorwaarden, dan is je jeugdhuis gemengd btw-plichtig.

Doorloop de flowchart op www.formaat.be/btw.

Ben je op basis van 2016 gemengd btw-plichtig?

Neem dan contact met ons op via vraaghet@formaat.be.

JANUARI 16/01/2017-18/01/2017 Young and Driven

Voor beroepskrachten

FEBRUARI 10/02/2017-12/02/2017 RADAR on stage (Backstay, Gent)

MAART 24/03/2017-26/03/2017

Under the RADAR (Merkenveld, Loppem) Voor jeugdhuislovers

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Voor jeugdhuislovers

13/02/2017 14/02/2017 15/02/2017 15/02/2017 16/02/2017 21/02/2017 22/02/2017 23/02/2017

Voorzitters.net in Gent Voorzitters.net in Aarschot Voorzitters.net in Antwerpen Voorzitters.net in Torhout Voorzitters.net in Hasselt Voorzitters.net in Kortrijk Voorzitters.net in Asse Dag van de Beroepskracht (Togenblik & Ter Vesten, Beveren)

Voor beroepskrachten

Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem