Formaat magazine mei 2018

JAARGANG 8 • NR 1 • MEI 2018 VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

LOKALE VERKIEZINGEN Oktober 2018 – Sterk lokaal jeugdbeleid in jouw gemeente?

BUITEN DE LIJNTJES – Gewoon doen INGENIEUS – Fietsmug

VOORWOORD

MET MEDEWERKING VAN Free Anckaert Nick Beerens Elien Clijsters Tom Dierckx Sean Hendrickx Joke Hüwels Laura Janssens Jos Meers Stien Reyntjens Alexandra Smarandescu Collega’s van Formaat REDACTIONELE LEIDING Inge de Wolf Kelly Looghe VORMGEVING Pepijn Haghebaert FOTO’S Elien Clijsters Guillaume Decock Kelly Looghe Valerie Vonck Formaat Jeugdhuizen DRUK Graphius, Gent (FSC CO14767) Dit magazine is 100% CO2-neutraal gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt vierjaarlijks.

Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U. Formaat vzw t.a.v. Tom Willox De Wittestraat 2 2600 Berchem VRAAG OF OPMERKING? redactie@formaat.be

Formaat creëert ruimte voor iedere jongere om op te groeien in een meer duurzame en solidaire samenleving waarin diversiteit een sterkte is.

Samen met jongeren ontwikkelt en ondersteunt Formaat jeugdwerk en zetten we jeugdhuizen op de kaart.

EEN DOORSNEE ZONDAG MET EEN ONGEWONE IMPACT 14 oktober 2018. De eerste keer dat ik zélf de bolletjes mag inkleuren en de felbegeerde plaatsen binnen mijn gemeente naar eigen goeddunken mag verdelen.

Wie mijn stem verdient? Simpel.

Diegenen die mijn stem reeds als waardevol beschouwden nog voor ik diezelfde bolletjes mocht inkleuren. Jongeren worden nog te weinig gezien als een prioriteit in het gemeentehuis. Terwijl een sterk lokaal jeugdbeleid per definitie goed is voor het lokaal gemeentebeleid. Iedereen wordt er namelijk beter van. ‘Maar jongeren zijn een moeilijk te bereiken doelgroep’, hoor ik politici vaak beweren. Klopt, je vindt ons maar zelden op de typische steakdagen of mosselfeesten. Zoek ons eerder in het jeugdhuis, op café of gewoon online. Wie dan de tijd neemt om met ons in gesprek te gaan, wordt beloond met originele en concrete ideeën. Het livestreamen van de gemeenteraad op Facebook, wat in mijn eigen gemeente meteen zorgde voor 3.000 nieuwsgierige kijkers, is daar bijvoorbeeld eentje van. In mijn utopisch wereldbeeld zouden politici over een ingebouwde dubbele jeugdreflex beschikken. Bij elk beleidsidee of -beslissing zouden ze zich spontaan het volgende afvragen: ‘Wat zouden kinderen en jongeren hiervan vinden?’ en ‘Welke impact heeft dit op hen?’. Als ze het antwoord op bovenstaande vragen niet kennen, zouden ze maar één ding moeten doen: het vragen. Jongeren mengen zich maar al te graag in het debat. Elk debat. Of het nu om diversiteit of een nieuw subsidiemodel voor jeugdhuizen gaat – twee dingen die in het memorandum van Formaat verderop aan bod komen – wij willen inspraak en participatie bij de planning, opmaak en implementatie van het lokaal beleid. Ik besef maar al te goed dat het nogal wat moed vergt van politici om de leefwereld van jongeren te betreden, maar degenen die het doen, hebben in mijn ogen al gewonnen.

Alexandra Smarandescu Alexandra Smarandescu (21) is voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad en studente rechten aan de Vrije Universiteit Brussel.

Omdat ze gelooft dat alles een kwestie van perspectief is, geeft ze graag de invalshoek van jongeren mee.

@AlexSmarandescu

10

12

17

Schepen van Jeugd Rik ontmoet jeugdhuis­ medewerker Kenny. “Geef vertrouwen en krijg ongelooflijk veel terug.” – over jeugdhuis De Moeve in Lier

Stemmen, gemeenteraadsverkiezingen, het college van burgemeester en schepenen.

Je kent het wel. Maar weet je ook hoe het precies in elkaar zit? We leggen het je graag uit.

Een bakfiets omgebouwd tot mobiel fietsatelier. Voor jongeren die ergens anders niet goed aan bod komen. “Het project is meer dan fietsen maken alleen.”

BLIND DATE | Politicus & beroepskracht

WERKING

UIT DE DOEKEN | Lokale verkiezingen

Quam volupta ssuntur

INSPIRATIE

4

10

9

22

17

26

28

32

HOT TOPIC | Memorandum van Formaat

COLUMN | Professional aan het woord

INGENIEUS | De Fietsmug

COVERSTORY | “Jeugd(huis)werk is wat werkt voor jonge mensen”

INFORMATIE

12

UIT DE DOEKEN | Lokale verkiezingen

20

VRAAG HET | Jouw jeugdhuisvragen beantwoord

INGENIEUS | De Fietsmug

BLIND DATE | Politicus & beroepskracht

INTERVIEW | Jeugdorganisatie Fleks

BUITEN DE LIJNTJES | “Gewoon doen”

24 UUR | Projectmedewerkster

“Mag ons jeugdhuis het WK voetbal op groot scherm uitzenden?”

Kom het te weten op pagina 20.

34

PRIKBORD | Van alles een beetje

AANBOD

31

AGENDA | Niet te missen

FORMAAT MAGAZINE | 3

HOT TOPIC

Via een korte animatievideo op onze website en Facebookpagina doen we de zeven thema’s van ons memoran­ dum uit de doeken. Like, reageer en deel. En praat vooral over de thema’s in het jeugdhuis!

4 | FORMAAT MAGAZINE

Op zondag 14 oktober 2018 trekken we massaal naar de stembussen. We kiezen dan wie het bestuur van onze gemeentes zal vormen tijdens de komende zes jaren.

Ook jongeren brengen hun stem uit. Zij geven aan welke politici zij vertrouwen om hun dromen, plannen en aspiraties een kans te geven. Jeugdhuizen zijn essentiële spelers binnen het lokaal (jeugd)beleid. Ze kunnen de stem van jongeren doen weerklinken en versterken. En kunnen een actieve rol spelen bij de opmaak van de lokale masterplannen 2020-2025.

Tekst: Nick Beerens

WAT VINDT FORMAAT BELANGRIJK? Kiezen 2018 – visie op jeugdwerk Formaat ging in gesprek met jongeren en met vrijwilligers en beroepskrachten in jeugdhuizen om erachter te komen welke thema’s zij belangrijk vinden: waar moeten lokale beleidsmakers de komende zes jaar mee bezig zijn? Deze input werd vertaald in een duidelijke visie op jeugdhuiswerk: zeven thema’s die onontbeerlijk zijn om te komen tot een relevant jeugdbeleid met succesvolle jeugdhuizen en een sterke positie van jongeren in de gemeente. Hieronder focussen we op drie belangrijke thema’s. Benieuwd naar de overige? Neem een kijkje op onze website.

REKENING HOUDEN MET DIVERSITEIT We leven in een superdiverse samenleving. Dat heeft ook gevolgen voor het jeugdwerk, waar verschillende culturen elkaar steeds weer ontmoeten. Een belangrijk element van onze jeugdhuismethodiek is dat jeugdhuizen er zijn voor álle jongeren. Jeugdhuizen staan open voor diversiteit en beleven dat zelfs als een meerwaarde.

Jeugdhuizen met een homogeen blank publiek geven regelmatig aan dat ze meer vrouwelijke bezoekers, meer jongeren met openheid naar etnisch-divers culturele achtergronden en meer diverse jongeren willen bereiken. Diversiteit heeft dan ook positieve gevolgen voor de tevredenheid van vrijwilligers, bezoekers en jongerenwerkers. Een groter aandeel van jongeren met etnisch-cultureel diverse roots zorgt bovendien voor meer openheid voor andere culturen en levensbeschouwingen.

De laatste decennia ontstonden heel wat jeugdhuizen voor en door jongeren met een etnisch-cultureel diverse achtergrond. Zij richten zich tot alle jongeren, maar bereiken vooral jongeren uit een specifieke gemeenschap of uit een specifieke buurt of wijk. Deze jeugdhuizen organiseren laagdrempelige activiteiten en bouwen mee aan sterk lokaal jeugd(huis)werk.

Maar zij vinden moeilijk de weg naar erkenning als jeugdwerkinitiatief, laat staan naar de ondersteuningskanalen van de gemeente of stad.

Nochtans bereiken zij wél jongeren die zich minder aangesproken voelen door het aanbod van andere jeugdorganisaties. Bovendien komen daar ook veel tieners (12 tot 16 jaar) naartoe. Eveneens een zeer moeilijk te bereiken doelgroep.

De jeugdhuismethodiek is een manier van denken en doen. Het is de rode draad die alle verschillende jeugd­ huiswerkingen met elkaar verbindt. Het is geen verzame­ ling van regels, maar een visie die zegt wat het jeugd­huis­ ideaal is. Elk jeugdhuis maakt daarin zijn eigen keuzes.

Meer weten? formaat.be/jeugdhuismethodiek

FORMAAT MAGAZINE | 5

HOT TOPIC

DIVERSITEIT Wat kan je jeugdhuis doen?

• Wees solidair! Ondersteun kleine wer­ kingen en initiatieven door samen projecten op te zetten, infrastructuur te delen en expertise uit te wisselen.

• Ontwikkel – samen met de jeugddienst – een visie op diversiteit. Probeer drempels om een meer diverse doel­ groep te bereiken te herkennen en weg te werken.

Wat kan de lokale overheid doen?

• Erken en ondersteun jongereninitia­ tieven die jongeren met diverse roots bereiken. Ook al passen ze niet in de klassieke, verouderde opvatting van ‘een jeugdhuis’.

• Zorg voor financiële en infrastructurele ondersteuning voor jeugdhuizen voor en door jongeren met etnisch-cultu­ reel diverse achtergrond.

• Luister naar álle stemmen – ook de minder luide – wanneer je het lokaal beleid vormgeeft.

De unieke positie van het jeugdhuis ligt al lang niet meer alleen in een veilige en afgesloten jongerenplek, maar ook in het mee ondersteunen van levendige buurten en zorgzame gemeenschappen. Jeugdhuizen zijn immers meer dan een kwaliteitsvolle vrijetijdsinvulling voor jon­ geren. Ze kiezen ook voor levensbrede ondersteuning die gaat over welzijn, jongereninformatie, werk, sport …

6 | FORMAAT MAGAZINE

EEN NIEUW SUBSIDIEMODEL VOOR JEUGDHUIZEN Lokale besturen hanteren vaak een ondersteunings- en subsidiebeleid dat overeenstemt met het klassieke, verouderde beeld van jeugdhuizen. In die reglementen worden jeugdhuizen beoordeeld op het aantal openingsuren, het aantal activiteiten, het aantal deelnemers, de aard van de activiteiten, enzovoort. Zulke subsidiemodellen zorgen voor veel administratieve overlast. Een grote demotiverende factor voor jeugdhuizen.

We moeten naar een ander ondersteuningsen subsidiemodel. Een open, transparant en toegankelijk model, gebaseerd op dialoog. Een volwaardig partnerschap tussen jeugdhuis en gemeente, waarin beiden realistische verwachtingen en afspraken formuleren, is het meest succesvol. Dan vertrekt het immers vanuit de dromen en ambities van jongeren.

Een open subsidiemodel zonder al te strakke regels geeft ruimte aan verschillende soorten jeugdhuiswerk, ook aan nieuwe initiatieven en nieuwe thema’s. Zo vindt een ruimere, meer heterogene groep jongeren gemakkelijker een plek in een open subsidiemodel, dan in een keurslijf met strakke criteria.

Zo’n nieuw model vraagt bovendien een herdenking van de financiering van jeugdhuizen.

Een lokale overheid gaat er vaak van uit dat een jeugdhuis extra inkomsten heeft (uit drankverkoop, zaalverhuur …). Dat maakt een jeugdhuis kwetsbaar en weinig flexibel in zijn werking.

Een uitgebreidere financiering op basis van dialoog zorgt voor sterkere jeugdhuizen die meer kunnen inspelen op processen (bijvoorbeeld vrijwilligers werven, de participatiestructuur verbeteren …) in plaats van enkel op output (activiteiten, toogwerking …) in te zetten.

SUBSIDIEMODEL Wat kan je jeugdhuis doen?

• Klop op de tafel in jouw gemeente en ga in dialoog over je huidige subsi­ diereglement: Is dat nog voldoende uitdagend? Is het voldoende om jullie werking uit te bouwen? Hebben jullie voldoende ruimte voor inhoudelijke processen?

• Sta ook zelf open voor nieuwe vormen van jeugdhuiswerk. Er zijn heel veel vormen en manieren om een jeugdhuis te zijn. Wees solidair.

Wat kan de lokale overheid doen?

• Voorzie werkbare budgetten voor on­ dersteuning, vorming, inhoudelijke werking en infrastructuur. Zo maak je inkomsten uit drankverkoop of zaalverhuur niet noodzakelijk voor de werking van het jeugdhuis.

• Zorg dat nieuwe projecten en nieuwe vormen van jeugdhuiswerk gemak­ kelijker in het subsidiekader kunnen instappen. Dat lukt met een open en transparant model, niet met een strak keurslijf.

Er zijn anno 2018 meer dan 420 jeugdhuizen in Vlaanderen. De grootste kracht van deze organisaties is dat ze vertrekken vanuit wat jongeren bezig houdt. Jon­ gereninitiatieven groeien alleen maar wanneer er geluis­ terd wordt naar de jonge mensen die ze opzetten.

PROFESSIONELE JEUGDHUISWERKERS Wat kan je jeugdhuis doen?

• Geef jeugdwerkers voldoende tijd en mandaat voor basiswerk, het uit­ bouwen van een vertrouwensrelatie, vindplaatsgericht werken en voor het beantwoorden van hulpvragen.

• Als professionele jeugdwerker ben je een partner in het (jeugd)beleid. Werk samen met partners – ook met de lokale overheid – en versterk elkaars plannen.

Wat kan de lokale overheid doen?

• Subsidieer jeugdwerkers in dienst van het jeugdhuis vanuit de stad of ge­ meente. Dit opent de mogelijkheid om ‘bovenlokale projecten’ aan te vragen, gesubsidieerd door Vlaanderen.

• Subsidieer de volledige personeels­ kost van professionele jeugdwerkers.

Voorzie ook een budget voor werkings­ middelen en voor de uitrusting van de jeugdwerker (kantoor, laptop, oplei­ ding …).

MEER PROFESSIONELE JEUGDHUISWERKERS Een team van professionele jeugdwerkers dat tewerkgesteld is in dienst van de jeugdhuis-vzw versterkt en verbreedt het jeugdhuiswerk in de gemeente. Jeugdhuizen met een team van beroepskrachten hebben doorgaans meer bezoekers, meer vrijwilligers, een meer uitgebouwde werking en een betere relatie met de buurt en met de lokale overheid.

Zeker wanneer een stad of gemeente wil in­ zetten op breder jeugdhuiswerk, is professionalisering nodig. Dergelijke teams van jeugdwerkers zorgen er immers voor dat jeugd­huizen hun inhoudelijke programma’s, hun core business, kunnen uitbreiden. Ze kunnen dan ook bezig zijn met ondernemerschap, artistieke expressie, jeugdinformatie, sport, welzijn, diversiteit, enzovoort.

Daarnaast hebben professionals in het jeugdwerk een positieve invloed op het hele (jeugd) verenigingsleven in de gemeente of stad. Ze zetten in op samenwerking tussen diverse initiatieven, verhogen de knowhow in de gemeente en zorgen ervoor dat vrijwilligerswerk meer haalbaar wordt.

Formaat helpt graag bij de aanwerving, begeleiding en coaching van professionele jeugdwerkers in jeugdhuizen!

Meer weten? formaat.be/memorandum

WAT KAN JIJ DOEN? Ga met deze thema’s vooral zelf aan de slag in en rond het jeugdhuis! De gemeenteraadsverkiezingen zijn immers geen ver-van-mijnbed-show. Het zijn die politici die beslissingen nemen over onze samenleving en dus over een deel van je levenskwaliteit. Ieders stem doet er wel degelijk toe – zelfs de klanken van die kinderen en jongeren die nog niet officieel hun stem mogen uitbrengen.

Het jeugdhuis speelt een belangrijke rol om jongeren te informeren en te inspireren over de verkiezingen. Het is immers een plek waar jongeren samenkomen en samen dromen. Een plek waar ze uitwisselen en een mening hebben. Stimuleer gesprekken rond de verkiezingen en politieke thema’s. Zorg dat jongeren uitspreken waar ze wakker van liggen.

Wil je graag weten hoe je hieraan kan beginnen? Ontdek snel de tools en info voor jongeren op debattle.be.

Meer weten? debattle.be

FORMAAT MAGAZINE | 7

Ruben Geleyns is voorzitter van Lavado in Leuven.

Momenteel ondersteunt stad Leuven het jeugdhuis bij de infrastructuurwerken van hun nieuwbouw.

“Met de toelage voor jeugdinfrastructuur bewijst Leuven dat ze echt wil investeren in kwalitatieve ontmoetingsruimten voor de jeugd. Wij hebben hier in het verleden al handig gebruik van gemaakt. Ook met onze nieuwbouw zullen we dit zeker doen. Zodra we wisten dat onze oude locatie gesloopt zou worden, zaten we samen met de stadsdiensten. Er werd constructief op twee sporen gewerkt: een tijdelijke oplossing op korte termijn en vanzelfsprekend een permanente ruimte voor de lange termijn.

Die permanente ruimte kregen we in het nieuwe zwembadcomplex. Dit maakte stad Leuven van meet af aan duidelijk aan de projectontwikkelaar: geen jeugdhuis, geen deal. In de loop van het traject werd er vaak over en weer gemaild en werd onze mening gevraagd over verschillende zaken die ons aanbelangden; we kregen steevast een stand van zaken. Het subsidiereglement is onlangs aangepast in Leuven, mét inspraak van het lokale jeugdwerk in de jeugdwerkraad. Er is vanzelfsprekend enige administratie, dat is onvermijdelijk. Maar de jeugdconsulenten van de jeugddienst ondersteunen maar al te graag verenigingen die er problemen mee ondervinden. En als er iets ontbreekt of fout is, dan bellen ze. We kennen elkaar, en da’s een grote meerwaarde.”

“De stad Leuven maakte van meet af aan duidelijk aan de projectontwikkelaar: geen jeugdhuis, geen deal”

8 | FORMAAT MAGAZINE

Elmo Peeters is voorzitter van Tram 44 in Tervuren. In maart 2017 opende het jeugdhuis voor het eerst de deuren. De opstart liep financieel moeizaam. De bestuurders zochten zelf veel uit, maar met ondersteuning van de gemeente en de jeugdraad is het gelukt.

“In de opstartfase van het jeugdhuis hebben we zowel overlegd met de schepen van Jeugd als met de verantwoordelijke ambtenaar. We kregen een lokaal van de gemeente ter beschikking, waar gemeentelijke arbeiders de nodige werken hebben uitgevoerd om het lokaal helemaal op orde te brengen. Ook nu wanneer er zaken hersteld moeten worden, zorgt de gemeente daarvoor. De opstart van het jeugdhuis was financieel moeilijk. Subsidies voor het jeugdhuis zijn gebaseerd op het vorige werkjaar. Aangezien wij geen vorig werkjaar hadden, konden we hier geen aanspraak op maken.

Toch slaagden we erin projectsubsidies bij de gemeente te krijgen en ook de jeugdraad maakte een bedrag voor ons vrij. Op inhoudelijk vlak vonden we minder steun bij de gemeente, daarvoor hebben we veel zelf uitgezocht. Het jeugdhuis is lid van de jeugdraad, waarin alle jeugdhuizen en jeugdverenigingen vertegenwoordigd worden. Door advies te geven aan de gemeente willen we zo ook wegen op het jeugdbeleid.”

“Door advies te geven aan de gemeente willen we wegen op het jeugdbeleid”

COLUMN

In oktober zijn het lokale verkiezingen. Heel belangrijke verkiezingen voor jeugdhuizen omdat lokale besturen beslissen over de voorwaarden, de subsidies en algemene ondersteuningsmaatregelen voor jeugdhuizen.

Ik wil in dit stukje even aandacht vragen voor een groeiende groep van jeugdhuizen die nog onvoldoende een plek krijgt in het lokale jeugdbeleid.

Samen met vele anderen stelt Formaat vast dat jeugdwerk over het algemeen een blank middenklasseverhaal is. Dit ligt zeker niet aan een gebrek aan initiatief bij de jongeren zelf. We zien heel veel jongeren die zich inzetten voor hun buurt, voor de jongeren die daar wonen en voor hun stad of dorp in het algemeen. Alleen, zij doen dit op hun eigen manier. Vanuit de noden die zij zien en vanuit de interesses van de jongeren die zij kennen.

De jeugdhuismethodiek1 is hier een ideale context voor.

Jeugdhuizen werken niet met een vast programma: het zijn de jongeren zelf die autonoom invulling geven aan wat er in het jeugdhuis gebeurt. Hierdoor wordt het jeugdhuis een tweede thuis en kunnen jongeren hun ding doen. Een verhaal dat iedereen kent, maar niet iedereen gegund is. Lokale politici, maar ook het jeugdwerk zelf, nemen nog te vaak hun eigen leefwereld en hun eigen ervaringen in het jeugdwerk als maatstaf. Een jeugdhuis zonder toog. Is dat wel een jeugdhuis? Huistaakbegeleiding. Dat is toch iets voor de ouders of voor de school? Een jeugdhuis dat elke woensdag gaat voetballen.

Waarom kunnen die mannen niet gewoon

“ALS JE ECHT MEER JONGEREN WIL BETREKKEN IN HET JEUGDHUIS MOET JE AANVAARDEN DAT JONGEREN DIT JEUGDWERK INVULLEN VANUIT HUN EIGEN LEEFWERELD” TOM DIERCKX – FORMAAT VZW

naar de sportclub gaan? Een debatavond over identiteit van moslimjongeren? Wat wordt daar allemaal verkondigd? En moeten wij dat subsidiëren?

Niet iedereen staat open voor een nieuwe invulling van jeugdhuiswerk. Ik vind dit vreemd. Net zoals bij andere jeugdhuizen zijn ook dit jongeren die het jeugdhuis zien als een tweede thuis. Ze nemen initiatief om iets te doen voor de jongeren in hun buurt.

Tom Dierckx is directeur van de jeugdhuis­ federatie van Formaat vzw. Hij startte zijn jeugdhuiscarrière in jeugdhuis Govio in Kalmthout.

Als die jongeren in de buurt geen alcohol drinken, dan volstaat een drankautomaat.

Als die jongeren geen ondersteuning vinden bij het maken van hun huiswerk, dan kunnen jeugdhuisvrijwilligers deze rol opnemen. Als jongeren in de buurt zich niet thuis voelen in de lokale sportclub of dit niet kunnen betalen, dan kunnen ze met het jeugdhuis gaan voetballen. Als er frustratie is bij jongeren over discriminatie en racisme, dan kan het jeugdhuis hier een verbindende rol opnemen door het organiseren van dialoog- en debatavonden. Als jongeren in de buurt geen werk vinden, dan kan het jeugdhuis hierover informatie-avonden organiseren. En ga zo maar door.

In de aanloop naar de verkiezingen maar ook daarna, zullen we de stem van deze jongeren versterken: als je echt meer jongeren wil betrekken in het jeugdwerk moet je aanvaarden dat jongeren dit jeugdwerk invullen vanuit hun eigen leefwereld. Als je echt meer jongeren in het jeugdwerk wil bereiken, moet je de huidige erkennings- en subsidiesystemen aanpassen en is er meer geld nodig. Zoniet blijven de sterksten (lees: de meest traditionele vormen van jeugdwerk) met het geld lopen, ongeacht of hun werking ook aangepast is aan wat jongeren van vandaag willen.

In het verkiezingsjaar 2018 zal Formaat begeleidingspakketten uitwerken voor nieuwe mandatarissen die hier een verschil willen maken. We hopen dat ook onze leden deze boodschap in hun eigen lokale netwerk en jeugdraad actief mee uitdragen. Dit zal onze jeugdhuissector versterken, boeiender en nog relevanter maken.

FORMAAT MAGAZINE | 9

BLIND DATE Twee mensen, twee verhalen.

In Blind Date zetten we twee personen tegenover elkaar. Soms komen ze uit hetzelfde veld, soms ook niet.

Interessante ontmoeting verzekerd. Deze keer: Rik Verwaest, schepen van Jeugd en Kenny Verberckmoes, beroepskracht in het Lierse De Moeve.

Tekst: Inge de Wolf | Foto: Kelly Looghe

De mannen lachen als we vertellen dat ze worden geïnterviewd voor de rubriek Blind Date. “Wat voor een schepen zou ik zijn als ik Kenny vandaag voor het eerst zag!” Rik Verwaest is reeds vijf jaar schepen van Jeugd in Lier, Kenny Verberckmoes werkt sinds 2015 als beroepskracht in het Lierse jeugdhuis De Moeve. Het is duidelijk dat ze elkaar regelmatig spreken. De Moeve is gevestigd in jeugdcentrum Moevement, dat naast het jeugdhuis ook onderdak biedt aan de jeugddienst, een polyvalente zaal, repetitieruimtes en vergaderlokalen.

Geen overbodige luxe bij de gemeentelijke ondersteuning van een jeugdhuis, vindt Rik. “Het begint allemaal bij infrastructuur. Het voordeel van ons jeugdcentrum is dat het jeugdhuis niet gevestigd is in een oud zaaltje in een woonwijk, waarbij je altijd rekening moet houden met de buren. Daarnaast zit het jeugdhuis onder een dak met de jeugddienst, waardoor er veel uitwisseling mogelijk is.” De stad Lier hecht veel belang aan een professioneel jeugdhuis. “Je ondersteunt als gemeente het jeugdhuis door mogelijk te maken dat de werking professioneel en permanent is. We stellen als stad bijvoorbeeld een jeugdhuismedewerker ter beschikking. Dat maakt dat we goed op de hoogte zijn van welke taken de medewerkers op zich nemen en welke projecten er worden georganiseerd.”

DIALOOG Met ideeën of opmerkingen kan het jeugdhuis terecht bij een van de stadsdiensten of bij Rik zelf. Het jeugdhuis voelt zich

10 | FORMAAT MAGAZINE

“Gemeentelijke ondersteuning begint met het aanbieden van de juiste infrastructuur” – Rik

dan ook een volwaardige partner. “Er is voortdurend dialoog met de stad”, vertelt Kenny. “Wanneer we een nieuw concept lanceren, wordt daar vrijwel altijd positief op gereageerd. Je merkt dat we beiden het algemeen belang niet uit het oog verliezen. We zoeken samen naar goede oplossingen.” Kenny haalt als voorbeeld Broeihaard aan, een jaarlijks kunstenfestival dat zijn oorsprong vindt in De Moeve, maar inmiddels op verschillende locaties in Lier plaatsvindt. “Zoiets is alleen mogelijk als er een goede wisselwerking is. Zo voelen wij dat het jeugdhuis naar waarde wordt geschat.”

KANSEN GEVEN

“We voelen ons een volwaardige partner van de stad” – Kenny

De stad vindt het belangrijk dat het jeugdhuis gedragen wordt door de jongeren zelf. Dat verklaart ook waarom Lier besloot om een jeugdhuismedewerker aan te werven. “Ik hou mij bezig met het beheer van de vzw, de administratie, logistiek en de coördinatie van de vrijwilligerswerking”, legt Kenny uit. “Ik voer gesprekken met de jongeren, bekijk waar ze van dromen en wat ze willen bereiken en help hen dat te realiseren.” Zowel Rik als Kenny vinden het een voordeel dat een professionele medewerker zich bezighoudt met bijvoorbeeld het kassabeheer en de verzekeringen, zaken waar de gemiddelde zeventienjarige niet altijd direct door gepassioneerd is. Daarnaast biedt het een zekere continuïteit. “In het jeugdhuis durft de ploeg al eens snel te wisselen. Als gemeente is het een fijne gedachte dat er bij het beheer van het jeugdhuis dan niet opeens lijken uit de kast vallen”, vult Rik aan.

Het is duidelijk dat stad Lier veel belang hecht aan het jeugdhuis en het jeugdbeleid in het algemeen. We vragen Kenny en Rik wat zij zouden willen meegeven aan andere jeugdhuizen en lokale beleidsmakers. “Wees je als jeugdhuis bewust van je verantwoordelijkheden en sterktes”, zegt Kenny. “Als je voldoende zelfvertrouwen hebt, kan je spectaculaire dingen realiseren.” Het woord vertrouwen valt regelmatig tijdens het gesprek. Rik hoeft dan ook niet lang na te denken: “Durf vertrouwen te schenken. Ik heb zelf twintig jaar in het jeugdwerk gezeten, dat zorgt ervoor dat je begrip kunt opbrengen. Besef dat een vuile vloer niet het einde van de wereld is. Besef dat je met jongeren werkt. Het is belangrijk dat schepenen van Jeugd en colleges in het algemeen die specifieke situatie in gedachten houden en van daaruit handelen. Je krijgt er namelijk enorm veel voor terug. Ik heb nog geen seconde spijt gehad van al het vertrouwen dat we het jeugdhuis hebben gegeven. We krijgen veel positieve feedback over de magnifieke projecten die zijn opgestart in het jeugdhuis. Dus, geef vertrouwen en krijg ongelooflijk veel terug.”

FORMAAT MAGAZINE | 11

UIT DE DOEKEN Stemmen, gemeente­ raadsverkiezingen, het college van burgemeester en schepenen. Je kent het wel. Maar weet je ook hoe het precies in elkaar zit? We leggen het je graag uit.

Tekst: Nick Beerens

WAT ZIJN GEMEENTE- HOE MOET JE GELDIG RAADSVERKIEZINGEN? STEMMEN? Om de zes jaar vinden er op de tweede zondag van oktober gemeenteraadsverkiezingen plaats. Voor alle Belgen vanaf 18 jaar geldt een opkomstplicht (geen stemplicht). Ook onderdanen van andere landen die hier wonen kunnen ervoor kiezen om te gaan stemmen. Zij hebben stemrecht.

Politici die zich kandidaat stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen zullen in de aanloop naar de verkiezingen campagne voeren. Ze willen kiezers overtuigen van hun standpunten of hun visie op de stad of gemeente. Zo zal je in de maanden voor de verkiezingen krantjes en bladen in de bus krijgen en borden met affiches

van zowat elke partij in het straatbeeld zien verschijnen. In dat drukwerk zal je naast inhoudelijke standpunten ook te zien krijgen wie op de lijst van de partij staat.

Een lijst telt maximaal evenveel kandidaten als er zetels zijn in de gemeenteraad. Elke kandidaat moet in de gemeente wonen waar zij of hij opkomt of kandidaat-gemeenteraadslid is.

Daarnaast mogen de eerste (de lijsttrekker) en de tweede kandidaat niet van hetzelfde geslacht zijn. Voor de volledige lijst geldt dat het aantal kandidaten van het ene geslacht slechts één hoger mag zijn dan het aantal kandidaten van het andere geslacht.

Enkele weken voor de verkiezingsdag krijg je een oproepingsbrief waarop vermeld staat in welk stembureau je je stem moet uitbrengen.

12 | FORMAAT MAGAZINE

• Naast de naam van elke kandidaat staat een bolletje dat je kan inkleuren. Je kan de bolletjes van één of meerdere kandidaten inkleuren, zo breng je een naamstem of voorkeurstem uit. Opgelet, je mag maar op één lijst stemmen!

• Bovenaan de lijst staat ook een bolletje dat je kan inkleuren. Zo geef je een lijststem of kopstem en geef je aan het eens te zijn met de volledige volgorde van de lijst van die ene partij.

• Naast deze lijststem mag je op dezelfde lijst, niet op een andere, nog één of meerdere naamstemmen geven.

Je stem is ongeldig wanneer je op verschillende lijsten hebt gestemd. Als er op papier gestemd wordt, mag je niets schrijven of tekenen op het stembiljet. Je mag het ook niet beschadigen of er iets tussen steken. Geen enkel bolletje aanduiden, levert een blanco stem op. Deze worden samengeteld met de ongeldige.

ZELF INVLOED UITOEFENEN?!

Slechts om de zes jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Grijp dat moment dan ook om aan het werk te gaan en van je te laten horen enerzijds en je goed te informeren om een duidelijke keuze te maken op wie jij echt wil stemmen anderzijds.

Wil je invloed hebben op wat er beslist wordt in je stad of gemeente? Dat kan op verschillende manieren.

• Indien je 18 jaar bent, kan je jezelf kandidaat stellen. Lid worden van een politieke partij is niet noodzakelijk, hoewel sommige partijen of lijsten dit wel zullen verplichten.

• Indien je 18 jaar bent, heeft je stem op zich natuurlijk ook een belangrijke impact. Ga er niet van uit dat jouw ene stem geen verschil zal maken, want vaak is dat wel zo. Enkele stemmen of zelfs maar één stem is genoeg om een zetel in de gemeenteraad in handen van de ene of de andere partij te laten vallen.

• In elke Vlaamse stad of gemeente is een jeugdraad actief. Heel wat jeugdraden zetten in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen acties op. Sommige gaan kinderen, jongeren en jeugdverenigingen bevragen over

wat ze wensen voor hun eigen stad of gemeente.

• Vaak organiseren jeugdraden ook andere acties. Zo zullen er overal debatten plaatsvinden over hoe het beleid voor kinderen en jongeren er moet uitzien. Gebruik dat om de kandidaat-gemeenteraadsleden aan de tand te voelen over hun plannen of visie op de gemeente.

• Daarnaast kunnen er acties worden opgezet om de programma’s van de politieke partijen of zelfs het stemgedrag van hun medeburgers te beïnvloeden. Als er bijvoorbeeld al jaren beloofd wordt dat er een jeugdhuis komt en dat is nog niet gerealiseerd, dan is dat een goede reden om daarrond een actie op te zetten en het ongenoegen daarover te laten blijken.

FORMAAT MAGAZINE | 13

UIT DE DOEKEN

HOE WERKT HET?

DE GEMEENTERAAD Op basis van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen worden de zetels in de gemeenteraad verdeeld. De gemeenteraad kan je vergelijken met een parlement, maar dan van je stad of gemeente. De gemeenteraad is dus de wetgevende macht: het college van burgemeester en schepenen doet beleidsvoorstellen die de gemeenteraad moet goedkeuren. Niet alles wat er in een gemeente gebeurt, moet echter door de gemeenteraad worden beslist. Heel wat zaken worden enkel door het college van burgemeester en schepenen behandeld.

Op de eerste vergadering na de gemeenteraadsverkiezingen – de installatievergadering – leggen alle nieuw verkozen gemeenteraadsleden de eed af en wordt er een voorzitter gekozen. Dit kan de burgemeester zijn, maar dat hoeft niet. De verkozenen van één lijst of partij vormen samen een fractie.

Wat doet de gemeenteraad?

Meestal komt de gemeenteraad één keer per maand op een vaste dag samen. De gemeenteraad bepaalt welk beleid de gemeente voert.

Zo zijn er meer specifiek een aantal bevoegdheden die de gemeenteraad moet uitvoeren. Denk aan het oprichten van adviesorganen (zoals de jeugdraad), het opmaken van een subsidiereglement voor jeugdhuizen of het uitvaardigen van politieverordeningen (bijvoorbeeld over wildplakken van affiches).

Omdat de gemeenteraad met veel uiteenlopende zaken bezig moet zijn, worden er vaak commissies opgericht. In commissies zitten verschillende gemeenteraadsleden, maar niet allemaal tegelijk. Er zijn verschillende commissies over allerhande thema’s (zoals vrije tijd, milieu, financiën …). Dankzij de voorbereidingen in de commissie kan de gemeenteraad sneller beslissen.

In principe zijn de vergaderingen van de gemeenteraad en de commissies steeds openbaar. Behalve wanneer het bijvoorbeeld over personeel gaat.

Beslissingen worden genomen met een volstrekte meerderheid. Dat wil zeggen dat een voorstel is aangenomen wanneer meer dan de helft van de gemeenteraadsleden voor stemmen.

14 | FORMAAT MAGAZINE

HOE WERKT HET?

HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN Het college van burgemeester en schepenen (CBS) bestuurt de stad of gemeente. De gemeenteraad is het parlement van je stad, het college van burgemeester en schepenen de regering. Het CBS bereidt beslissingen voor, die dan definitief door de gemeenteraad worden goedgekeurd. Het college is de uitvoerende macht.

Het college van burgemeester en schepenen bestaat minstens uit drie of vier personen: de burgemeester, twee schepenen en de voorzitter van het OCMW. Het aantal schepenen varieert naargelang het aantal inwoners van de gemeente. In het college moet minstens één lid van het andere geslacht zijn.

Alle leden van het college van burgemeester en schepenen worden door en uit de gemeenteraad gekozen, behalve de voorzitter van het OCMW. Deze is vaak wel rechtstreeks verkozen als gemeenteraadslid, maar geeft zijn of haar zitje door aan een collega na de aanduiding als OCMW-voorzitter.

Wat doet het college van burgemeester en schepenen?

Binnen het college is er een taakverdeling. Zo zijn de burgemeester en schepenen elk bevoegd voor één of meerdere beleidsdomeinen. Veel voorkomende bevoegdheden zijn: Jeugd, Financiën, Openbare Werken of Ruimtelijke Ordening.

Welke en hoeveel bevoegdheden er zijn, hangt af van gemeente tot gemeente.

De burgemeester of de schepenen hebben echter niet meer macht binnen hun eigen bevoegdheden. Het college van burgemeester en schepenen neemt alle beslissingen collegiaal, als team.

Naast het voorbereiden van beslissingen die de gemeenteraad moet goedkeuren, is het college ook bevoegd voor het aanstellen en ontslaan van personeel, het financieel beheer, het beheer van gemeentelijke gebouwen, het onderhoud van straten en pleinen en het afleveren van bouwvergunningen.

HOE WERKT HET?

DE BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad nemen niet in het wilde weg beslissingen. Alles wat moet gebeuren en waarover ze beslissen, wordt zorgvuldig gepland; ze nemen daar zelfs een jaar de tijd voor. De regels voor de beleids- en beheerscyclus (BBC) zijn vervat in het decreet Lokaal Bestuur. De BBC is het plannings-, registratie- en evaluatiesys-

teem van de Vlaamse lokale besturen. Hierbij worden de besturen gestimuleerd om geïntegreerd te plannen en te werken.

Beleidscyclus De beleidscyclus begint met het opstellen van een meerjarenplan. Dat meerjarenplan start vanaf het tweede jaar van de legislatuur en loopt over de volgende vijf jaar. In het meerjarenplan worden de algemene beleidslijnen uitgezet. Het bestuur moet voor zichzelf een aantal doelstellingen bepalen die het gedurende de beleidsperiode wil bereiken. Maar het meerjarenplan biedt ook een financieel plaatje: voor elk beleidsdomein moet een overzicht gemaakt worden van wat de uitgaven en ontvangsten gaan zijn.

Het is vooral bij de opmaak van de meerjarenplan dat het belangrijk is voor jongeren en jeugdhuizen om hun stem te laten horen.

In veel steden en gemeenten denkt men samen met de gemeentelijke adviesra­ den, de lokale verenigingen, vrijwilligers en inwoners na over het beleid van de toekomst. In Denderleeuw werd bijvoor­ beeld eind april een ‘beleidscafé’ ge­ organiseerd om ook de administratie en inwoners hun zegje te kunnen laten doen over het meerjarenplan. Vraag zeker eens na of er ook bij jou in de gemeente in­ spraakmomenten worden georganiseerd.

En ga daar met veel jong volk naartoe om je stempel op het beleidsplan te drukken.

FORMAAT MAGAZINE | 15

UIT DE DOEKEN

Het budget is de concrete invulling van dat meerjarenplan voor een bepaald jaar en wordt dus jaarlijks opgesteld. In het budget worden die doelstellingen opgenomen die het bestuur dat jaar wil bereiken, met de verwachte uitgaven en ontvangsten per doelstelling.

De boekhouding is een volgende stap in de beleidscyclus. In de boekhouding wordt gedurende heel het jaar bijgehouden welke uitgaven en ontvangsten daadwerkelijk gebeuren. Onder meer op basis van deze informatie wordt dan de jaarrekening gemaakt.

De jaarrekening is de laatste stap in de beleidscyclus. De jaarrekening biedt onder andere een overzicht van de financiële toestand van het bestuur en van de uitgaven en ontvangsten per beleidsdomein. Aan de hand van dit document wordt ook duidelijk in welke mate het bestuur de doelstellingen heeft bereikt die het vooropgesteld had bij aanvang van het jaar, en of de geplande acties zijn uitgevoerd.

Beheerscyclus In de beheerscyclus worden de doelstellingen uit de beleidscyclus verder vertaald in concrete plannen. Er worden verantwoordelijken aangeduid. Zij krijgen een aantal taken toegewezen die ze moeten volbrengen. Hierbij kunnen ze een beroep doen op een bepaald budget.

Deze taken en kredieten vinden we terug in het beheers­budget. Daarnaast is het ook belangrijk dat er gecontroleerd wordt in welke mate deze verantwoordelijken hun taken volbrengen en hoe ze hun budget besteden. Dat gebeurt achteraf met de beheersrekening.

308

GEMEENTEN / JEUGDRADEN in Vlaanderen Anno 2018

424

JEUGDHUIZEN 414 jeugdhuizen in Vlaanderen (en 10 in Brussel) leden van Formaat

DE MEESTE JEUGDHUIZEN VIND JE IN ANTWERPEN MECHELEN KORTRIJK GENT LEUVEN DILBEEK SINT-NIKLAAS OOSTENDE GISTEL HASSELT HOUTHALEN DENDERMONDE

18 15 14 13 6 5 5 4 4 4 4 4

EVOLUTIE JEUGDHUIZEN leden van Formaat

377

386

411

420

TEWERKSTELLING In 47 jeugdhuizen werken er 75 personeelsleden in een bovenlokaal project via Vlaamse projectmiddelen Gemiddeld werken er net meer dan 3 mensen in een jeugdhuis.

Meer weten? formaat.be/gemeenteraadsverkiezingen

16 | FORMAAT MAGAZINE

2007 2011 2012 2017

INGENIEUS Wat ooit startte met fietsen uiteenhalen onder een afdakje, groeide uit tot een heus fietsatelier met een bijzonder project: ‘de Fietsmug’. Een mobiel fietsatelier met veel potentieel.

“Het fietsproject is meer dan fietsen herstellen alleen.”

Tekst & foto’s: Kelly Looghe

Sinds vijf jaar is er ‘de Fietsmug’, een bakfiets omgebouwd tot mobiel fietsatelier. Het fietsproject maakt deel uit van pleinwerk van jeugdhuis Schietgang in Berchem. Naast de Fietsmug die op verplaatsing gaat, is er ook het fietsatelier in Hoboken. Het concept is simpel: jongeren die aan fietsen sleutelen, in het atelier of op verplaatsing. “Toch wel uniek, vind ik. Ook in Denemarken denken ze er zo over, het ‘fietsvriendelijkste’ land van de wereld.” glundert Dieter Bolsens (50). Hij is de man achter de Fietsmug.

“Tijdens mijn job als pleinwerker zag ik gastjes rondrijden op het plein met slechte fietsen. Ik

“Dankzij Dieter ontdekte ik dat fietsen herstellen mijn passie is”

Pleinwerk is een werking van jeugdhuis Schietgang die zich met een divers aanbod voor kinderen van 6 tot 12 jaar richt op twee pleinen in Hoboken. Het aanbod bestaat uit huiswerkondersteuning, kookworkshops, sport en spel op het plein, uitstappen naar bijvoorbeeld de zoo, knutse­ lactiviteiten … Pleinwerk heeft een kinderkerngroep die mee bepaalt welke activiteiten er plaatsvinden. De plein­ werkers waken ook mee over de leefbaarheid in de wijk.

Ze gaan in gesprek met ouders en bouwen samenwerking uit met diverse partners in de buurt.…

bracht sleutels en schroevendraaiers mee van thuis, en zo groeide het dat ze hun fiets lieten maken terwijl we pleinanimatie deden.” Al snel kwamen steeds meer jongeren vragen om hun fiets te repareren. “Het begon klein, met twee mannekes en wat gereedschap onder een afdakje wat fietsen uiteenhalen.”

FIETSATELIER De Fietsmug kan je spotten op pleintjes, bij de bibliotheek, aan het zwembad, op evenementen zoals de Ronde van Vlaanderen … Elke plek waar veel fietsers passeren, is geschikt. Het fiets­ atelier is geopend op woensdag- en donderdagmiddag. Dan komt er gemiddeld een zevental jongeren om fietsen van klanten te herstellen.

De vaste poule vrijwilligers bestaat uit twintig jongeren, uit de wijk Kiel of Hoboken. Door hen kleine fietsherstellingen aan te leren en verantwoordelijkheid te laten opnemen, wordt actief rond competenties gewerkt. De laagdrempeligheid van het project zorgt ervoor dat er een beter contact ontstaat met en tussen de jongeren

FORMAAT MAGAZINE | 17

INGENIEUS

Het fietsatelier is geopend op woensdag (12-17 uur) en donderdag (16-19 uur). De Fietsmug vind je terug op allerhande pleintjes, evenementen en ook op aan­ vraag. De Fietsmug op jouw evenement?

Mail naar dieter.bolsens@formaat.be

uit de buurt. Naast de vaste vrijwilligers helpen sinds vorig jaar ook kleine groepjes OKAN-leerlingen mee. Door middel van een initiatie fietsherstellingen krijgen deze jonge mensen ook de kans om hun talenten en interesses te ontdekken. “In het atelier heb je een sfeer van grapjes maken, als een team elkaar helpen. Dat is een hele verandering tegenover het begin.”

WERELDREIZIGER In 2017 voerde het atelier 795 herstellin­ gen uit met een totaal van 321 jongeren.

Mobiel stond de teller op 672 herstellin­ gen met een totaal van 87 vrijwilligers.

Voor Dieter als pleinwerker aan de slag ging, trok hij gedurende 10 jaar de wereld rond. Met de trekrugzak, maar ook met de fiets. “Onderweg leerde ik fietsen repareren.” Vijf jaar terug organiseerde stad Antwerpen een dag waarop iedereen zijn droom kenbaar mocht maken.

“Mijn voorstel was: een bakfiets maken om samen met jongeren fietsen te herstellen op verplaatsing.” Sinds twee jaar is het fietsproject van de stad Antwerpen overgeheveld naar Formaat. Dieter ging het project achterna. “Het was mijn idee, mijn kindje, dat wou ik niet afgeven.”

SOCIAAL PROJECT

“Gasten die anders op straat rondhangen krijgen hiermee de kans tot een zinvolle bezigheid“

18 | FORMAAT MAGAZINE

Het fietsatelier en de Fietsmug zijn er voor jongeren die ergens anders niet goed aan bod komen. “Zij die wat uit de boot vallen, daar ga ik bewust naar op zoek.” Sohaib (21) komt al sinds zijn 12 jaar naar het fietsatelier. Twee dagen per week, af en toe ook in het weekend. “Dieter kwam naar mij toe en vroeg of ik zin had om fietsen te maken. In het begin wist ik er niks van.

Stap voor stap leerde hij me hoe remmen te maken, een wiel rechtzetten … en zo kan ik nu een fiets volledig in elkaar steken.” Sohaib herstelt fietsen voor vrienden en buurtbewoners. “In de buurt noemen mensen mij ‘de fietsenmaker’.

Om fietsen te herstellen, hergebruiken ze onderdelen van ande­ re fietsen. Tweedehands is gratis, voor nieuwe onderdelen dien je wel te betalen.Ook de volledige inhoud van het atelier in de Aartselaarstraat is tweedehands.

Wie op zichzelf fietsen kan herstellen, en ook anderen kan begeleiden, die wordt met een vrijwilligersvergoeding beloond voor het geleverde werk. Wie regelmatig meehelpt, kan gratis een fiets ontlenen.

Dankzij Dieter ontdekte ik dat fietsen herstellen mijn passie is. Als de klant tevreden naar huis gaat omdat zijn of haar fiets gemaakt is, dan ben ik ook blij. Ooit hoop ik een eigen fietsenwinkel te openen, maar dan blijf ik wel meehelpen hoor!”

Door hen kleine fiets­ herstellingen aan te leren en verantwoordelijkheid te laten opnemen, wordt actief rond competenties gewerkt

MEER DAN FIETSEN HERSTELLEN ALLEEN “Zo stonden we met de Fietsmug aan Delhaize in Hoboken. Dan leer je hen om andere mensen aan te spreken. ‘Mevrouw, meneer, kan ik iets aan uw fiets doen?’ In het begin is dat: ‘He, moet ik uw fiets maken?’ (lacht) Ja, zo werkt dat niet hè, dan lopen mensen van je weg.” Dieter hamert erop dat de jongeren andere fietsers beleefd aanspreken. “En als ze dat goed doen, dan merken ze dat ze ineens fooi krijgen. Het sociaal contact met de mensen in Hoboken … Het fiets­ project is meer dan fietsen herstellen alleen.”

VEEL KANDIDATEN Fietsherstellingen on the spot, het heeft zijn nut al bewezen: het stimuleert mensen om te fietsen, het draagt bij aan de verkeersveiligheid …

“Vooral voor kinderen en jongeren die zonder remmen rondrijden. Gasten die anders maar op straat rondhangen hebben zo een zinvolle bezigheid.” De bekendheid van het fietsproject is sterk toegenomen. Dat zorgt soms voor een overbevolking van het atelier. “Wanneer we met de Fietsmug op verplaatsing zijn, komen er vaak jongeren naar ons toe om te vragen of ze ook fietsen mogen leren maken. Er zijn veel kandidaten, en we kunnen niet iedereen binnenhalen.” Het fietsproject blijft groeien. Dieter zijn ambitie is eensluidend: in elk district van Antwerpen een Fietsmug.

FORMAAT MAGAZINE | 19

VRAAGHET

“Mag ons jeugdhuis het WK voetbal op groot scherm uitzenden?”

De jeugdhuizen die lid zijn van Formaat krijgen van VRT de toestemming om de Sporza-­ uitzendingen van het WK voetbal op groot scherm uit te zenden. Hoera! De hele zomer voetbal in jouw jeugdhuis op groot scherm.

Vooraleer je zomaar begint uit te zenden, moet je wel voldoen aan enkele voorwaarden. Die hebben we hieronder handig voor je opgesomd.

Voorwaarden • Best houd je het kleinschalig en betrek je geen partners.

• Je moet voldoen aan de voorwaarden die FIFA stelt voor niet-commerciële activiteiten met maximaal 5000 aanwezigen.

• De liveuitzending moet van begin tot einde vertoond worden (incl. sponsor billboard voor en na de uitzending).

• Het livesignaal moet je live, integraal, ongewijzigd en zonder enige toevoeging of onderbreking vertonen.

• Het jeugdhuis mag zich niet voordoen als een officiële partner van FIFA of het WK voetbal 2018, van de Belgische voetbalbond of van VRT/Sporza. Ook eventuele partners of sponsors mogen dit niet.

• Je mag bij het publiek dat jouw evenement bijwoont niet de indruk wekken dat je evenement georganiseerd wordt vanuit de VRT. • Afhankelijk van de plaats waar de uitzending plaatsvindt, moet je controleren of het huidige jaarcontract met Sabam en de

20 | FORMAAT MAGAZINE

billijke vergoeding deze uitzending dekt. Indien niet moet je een bijkomende toelating aanvragen. Als je jeugdhuis een ‘tarief audiovisueel’ heeft op Sabam, is er geen probleem. Je betaalt dan immers al een bijdrage op het uitzenden van beeld. Heb je enkel een ‘tarief audio’, dan mag je uitsluitend de voetbalwedstrijden uitzenden. Sabam heeft daar namelijk geen rechten op.

Ben je in orde met alle voorwaarden? Ga er dan helemaal voor en nodig iedereen uit voor wekenlang live voetbal op groot scherm in jouw jeugdhuis!

Het WK voetbal vindt plaats in Rusland, van 14 juni tot en met 15 juli. De eerste wedstrijd wordt dus gespeeld op donderdag 14 juni, op zondag 15 juli strijden de twee laatst overgebleven landen voor de beker. De Rode Duivels spelen hun eerste match in Sotsji tegen Panama op maandag 18 juni.

“Ons gebouw is beschadigd na een (poging tot) inbraak. Wie draait hiervoor op?”

Wat kan je doen wanneer er een (poging tot) inbraak plaatsvond in je jeugdhuis? Kan je jouw jeugdhuis hiertegen verzekeren?

In bijna alle gevallen wordt er door de gemeente, een parochiale vzw, een particuliere verhuurder … een gebouw ter beschikking gesteld aan het jeugdhuis. Het principe is steeds

dat de eigenaar een polis brand neemt. Deze polis kan uitgebreid worden met schade ten gevolge van inbraak(pogingen).

Wanneer er schade is aan het gebouw richt je je tot degene die het gebouw ter beschikking stelt. Het heeft dus geen zin om je eigen verzekeraar te contacteren, tenzij je zelf de brandpolis hebt.

Er zijn soms wel uitzonderingen. Het kan voorkomen dat de gemeente of het autonoom gemeentebedrijf een locatie ter beschikking stelt, maar een brandpolis heeft met een erg hoge franchise (bijvoorbeeld 20.000 euro). Het jeugdhuis dient zich dan uiteraard te verzekeren voor het bedrag van de franchise. In dat geval zal je je wel moeten richten naar je eigen verzekeraar.

Als de dader gekend is, is het evident dat de verzekeringsmaatschappij de schade op deze persoon zal verhalen.

Wil je je indekken voor schade aan de inboedel dan moet je zelf voor een verzekering zorgen.

Je neemt dan een uitbreiding op je ‘polis brand inboedel’. Weinig jeugdhuizen beschikken hierover.

Meer weten? formaat.be > thema’s > geld & wetten > verzekeringen

“Een permanente zwembadcontainer aan jouw jeugdhuis (in de zomer): een goed idee?”

Hoera! De zomer hangt in het land! Met de eerste zonneklopdagen achter de rug, kijken wij al uit naar het zwembad, beentjes in de lucht en het jeugdhuis als uitzicht. “Ja! Een zwembadcontainer aan het jeugdhuis, wat een goed idee!”, horen we je al denken. Maar is dat wel zo? We pluizen het even voor je uit.

Verschillende jeugdhuizen plaatsten vorige jaren een zwembadcontainer aan het jeugdhuis.

Ervaring leert ons dat de firma’s die de containers aanleveren expliciet aan de huurder vragen de wetgeving toe te passen. Dat doen ze via een verklaring die luidt: “Ik verklaar op de hoogte te zijn van de desbetreffende wetgeving en te beschikken over alle nodige documenten en/of vergunningen.” Hiermee zijn zij niet verantwoordelijk mocht er toch iets fout lopen.

De wetgeving op publieke zwembaden is vrij streng. Verplaatsbare baden vallen daar echter niet onder, maar worden vanuit de Vlaamse overheid wel onderworpen aan een code. Dat is een zogenaamde ‘code van goede praktijk’ waarin aandachtspunten over toezicht en waterkwaliteit te vinden zijn. Die code niet toepassen kan dus gevolgen hebben als er zich iets zou voordoen.

Enkele richtlijnen waaraan je moet voldoen: • Gebruik drinkwater om het zwembad te vullen. Ecologisch gezien geen goed idee maar helaas wel verplicht.

• Voorkom stilstaand water of vervang dagelijks het water (een zware kost dus). Je moet dus een pompsysteem installeren als je het water niet dagelijks vervangt.

• Vervang water dat warmer is dan 25°C en reinig het zwembad.

• Verontreinigd water moet onmiddellijk vervangen worden. Je spant dus best een zeil over de container als je die enkele dagen niet gebruikt.

• Je houdt een logboek bij met controles, verversingen, temperatuurmetingen, accidenten, onderhoud, aanwezigheid noodnummers …

• Houd permanente controle (extra aandacht bij kinderen en dronken mensen), plaats pictogrammen …

Ook met de verzekeringen kan je problemen krijgen. Het grote probleem is wellicht niet het gebruik tijdens de openingsuren (met toezicht), maar wel de toegankelijkheid van het zwembad buiten de openingsuren. Best sluit je het zwembad buiten openingsuren dus gewoon af. Als zich iets voordoet buiten de uren is het niet 100% zeker dat jouw verzekeraar tussenbeide zal komen.

Conclusie: een zwembadcontainer aan het jeugdhuis plaatsen voor enkele weken: top­ idee! Er komt alleen meer bij kijken dan je denkt. Denk er bovendien aan dat iedere dag vele liters drinkbaar water verbruiken niet voordelig is voor het milieu.

De ‘code van goede praktijk’ kan door een rechter gezien worden als een richtlijn voor ‘goed huisvaderschap’. Je kan dus als bestuurder veroordeeld worden voor nalatigheid of slagen en verwondingen als na een accident blijkt dat je de code niet gevolgd hebt.

FORMAAT MAGAZINE | 21

INTERVIEW Hoe kunnen we jongeren met dezelfde passie de nodige plaats en ondersteuning bieden om met elkaar in contact te komen? Vanuit deze vraag richtte enkele enthousiastelingen de jongerenorganisatie Fleks op. Fleks biedt voor geëngageerde en gepassioneerde jongeren een platform om elkaar te ontmoeten en te praten over ondernemen in de brede zin van het woord. Dit gaat van een vzw opstarten tot de creatieve ontwikkeling van hun artistieke talenten.

Tekst: Stien Reyntjens Dit artikel verscheen op 11 maart 2018 op de website van MO*magazine, MO.be

ONTMOETINGSPLEK OM DROMEN WAAR TE MAKEN Jeugdorganisatie Fleks: springplank voor ondernemerschap Een passie voor ondernemerschap en creativiteit: meer was er niet nodig voor Soraya Hayani, Yasmien Naciri en hun team om jongerenorganisatie Fleks uit de grond te stampen. Yasmien steekt maar al te graag de handen uit de mouwen om zoveel mogelijk mensen te helpen. Zo is ze ook oprichtster van de humanitaire vzw Amana. “Ondernemen zit in mijn bloed”, zegt Yasmien. “Ik kreeg voortdurend de vraag van jongeren ‘hoe start ik een webshop op of hoe ziet het perfecte communicatieplan eruit?’. Door mijn drukke agenda werd het onmogelijk om al die vragen te beantwoorden. En zo ontstond Fleks.”

Volgens Yasmien is een jongerenorganisatie een van de belangrijkste plekken waar jongeren zichzelf kunnen ontplooien. “Jongeren hebben concrete vragen over hun ondernemersideeën, maar hebben vaak niet de nodige tools. Fleks

22 | FORMAAT MAGAZINE

bundelt de vragen van jongeren, geeft hen een plek om hun ideeën uit te wisselen en reikt hen de nodige tips en tricks aan.”

In samenwerking met andere ondernemers en professionals begeleidt Fleks de jongeren intensief. Maar Fleks staat niet enkel voor ondernemen. Het biedt ook een plek voor jongeren met schrijfambities, de zoektocht naar een job en het organiseren van events.

Op 1 december 2017 werd in Deurne het officiële startschot van Fleks gegeven. De naam van het evenement ‘FLEKS your MIND’ omschrijft de jongerenorganisatie helemaal. Fleks staat voor food for thought en inspiratie: van een quiz tot een slam poetry avond.

MEER DAN EEN TOOGHUIS Jeugdhuizen hebben doorgaans een eerder ‘traditioneel’ profiel: meestal staat de toog er centraal, de nadruk ligt er minder op het activiteitenaanbod en er wordt een minder divers publiek aangesproken. Fleks is geen traditioneel jeugdhuis. “Jongeren hebben vandaag niet alleen nood aan feestjes en drank”, zegt bestuurslid Ermin Crljenkovic. “Fleks is een ontmoetingsplek. De muziek verdwijnt op de achtergrond.”

“Traditionele jeugdhuizen zijn afgestemd op een specifieke doelgroep met specifieke voorkeuren, behoeften en interesses. Als je een diverse groep wil bereiken, moet je ook met hun noden en behoeften rekening houden.”

De oplossing volgens Fleks: de bal in het kamp van de jongeren zelf leggen. “We vertrekken vanuit de wil van de jongeren zelf. We proberen om zoveel mogelijk interactie te hebben met onze volgers en likers. Aan de hand van polls op sociale media en brainstormsessies met onze leden achterhalen we waar er vraag naar is.”

Toch is Ermin ervan overtuigd dat de traditionele jeugdhuizen nog lang niet afgeschreven zijn.

“Het is geen of-of, maar een en-enverhaal. Het is een goede zaak dat jongeren kunnen kiezen uit een ruim en breed aanbod.”

KENNISMAKING MET CULTUREN Er beweegt wel wat in Antwerpen op het vlak van diverse jeugdorganisaties. Fleks lijkt deel uit te maken van een heuse beweging – met onder andere de Afro-Belgische jongerenorganisatie Kilalo. Ermin ziet deze beweging eerder als iets positiefs. “Het is een win-winsituatie.”

Jongeren hebben vandaag niet alleen nood aan feestjes en drank

Op vraag van Kilalo werkt Fleks sinds afgelopen zaterdag mee aan hun initiatief ‘Celebrating Cultures’. Om de twee maanden kiest Kilalo een aantal landen uit waarbij er een andere cultuur in de kijker wordt gezet. Zo bieden ze aan jongeren de mogelijkheid om de geschiedenis van andere landen te leren kennen en stimuleren ze hen om open te staan voor andere culturen.

“Het initiatief van Kilalo sluit volledig aan bij onze missie om de creatieve en artistieke ontwikkeling van jongeren te stimuleren.”

Fleks hoopt in de toekomst op meer samenwerkingen. “We zijn nog geen jaar open. Het is dus logisch dat we nog meer kunnen groeien. We zien elke samenwerking als een mogelijkheid om dingen bij te leren. Als we samenwerken kunnen we veel meer bereiken dan alleen.”

VOOR IEDEREEN Ermin legt uit dat weinig organisaties in staat zijn om alle jongeren te bereiken. “Vooral voor jongeren met een migratieachtergrond ligt de drempel naar het ondernemerschap vaak te hoog. Dat heeft te maken met discriminatie, maar ook met het beperkte netwerk dat zij voor handen hebben. Er is ook een gebrek aan rolmodellen met een migratieachtergrond in jeugd­ organisaties. Een vicieuze cirkel dus.”

De sleutel tot succes is volgens Ermin een raad van bestuur die zelf ook divers is. “Antwerpen is heel divers. Met ons divers bestuur kunnen wij voor alle jongeren een voorbeeld zijn. Elke jongere kan zich wel met iemand identificeren.

Jongeren met een andere migratieachtergrond zijn zich vaak niet bewust van hun capaciteiten.

Wij willen laten zien van: ‘Migratieachtergrond

We vertrekken vanuit de wil van jongeren zelf

fleks.be

FORMAAT MAGAZINE | 23

INTERVIEW

of niet, wij hebben bijna een diploma op zak.

Jullie kunnen dat ook!’.”

Fleks wil ook jongeren in armoede een duwtje in de rug geven. “Ook zij kunnen met hun talenten en ambities hun dromen verwezenlijken, maar vaak geloven ze daar niet meer in. Ons doel is om hen terug bewust te maken van hun kwaliteiten.”

Om iedereen te bereiken houdt Fleks haar evenementen bewust zeer laagdrempelig. “De meeste evenementen zijn gratis, soms vragen we een bijdrage van drie euro. Dat is puur om onze organisatie levende te kunnen houden. Wij hebben totaal geen winstoogmerk.”

SPRINGPLANK VOOR STOUTSTE DROMEN Fleks hoopt jongeren – met een migratieachtergrond of niet, in armoede of niet – zo goed mogelijk te ondersteunen. “We gaan er niet enkel vanuit wat wij, als bestuursleden, kunnen doen.

We brengen de jongeren ook in contact met ons netwerk van partners (andere organisaties, onder­nemers en professionals).”

Fleks biedt ook een plek waar jongeren hun eigen netwerk kunnen uitbreiden. “Uit onderzoek blijkt dat jongeren het vaak heel moeilijk hebben om een nieuwe functie te zoeken of een eigen onderneming te starten. De voornaamste reden is dat ze niet kunnen terugvallen op een net-

Er is een gebrek aan rolmodellen met een migratieachtergrond in jeugdorganisaties voor jongeren

werk. Sponsoring vinden wordt dan bijvoorbeeld erg moeilijk. Wij bieden hen een plek om contacten te leggen en hun netwerk uit te breiden.”

Fleks ondersteunt jongeren niet enkel op ondernemend vlak, maar ook creatief en educatief.

“We zorgen ervoor dat jongeren zich zo goed mogelijk kunnen ontplooien in hun talenten, waarbij we inspelen op hun creatieve kijk op de wereld. We zijn een soort van springplank voor hun stoutste dromen. Jongeren kunnen hier ook van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat komen studeren. Zelfs tijdens het weekend staan onze deuren wagenwijd open.”

OVERGAAN TOT ACTIE Vanaf september 2017 heeft Fleks een uitvalbasis in Deurne. “Dat heeft ons bloed, zweet en tranen gekost”, vertelt Ermin. “Het was hier een zootje: de muren waren volgeklad met graffiti, er waren geen ramen en de ruimte was volgepropt tot aan het plafond. We hadden negenduizend euro aan renovatiekosten. Tel daarbij de maandelijkse huurprijs op en een jeugdorganisatie wordt al snel het omgekeerde van wat het zou moeten zijn. Daarom hebben we een Gofundme opgestart.”

gofundme.com/fleksbe

24 | FORMAAT MAGAZINE

Jongeren kunnen niet terugvallen op een netwerk.

Wij bieden hen een plek om contacten te leggen en hun netwerk uit te breiden

Ermin legt uit dat de Gofundme zorgt voor een onzekerheid die wegvalt. “Zodra we ons minder zorgen moeten maken over de renovatiekosten en huurprijs kunnen we écht in actie schieten en onze beloftes waarmaken. Dan kunnen we ons inhoudelijk aanbod sterk uitbreiden met evenementen met inhoud: lezingen, seminaries en workshops. Van ‘hoe ziet een goed LinkedIn-­ profiel eruit?’, timemanagement, presentation skills, personal branding, tot make-upworkshops.”

In de toekomst hoopt Fleks meer en meer jongeren te besmetten met hun enthousiasme voor ondernemerschap. “Het blijft enorm moeilijk om jongeren aan te trekken. Jongeren blijven graag thuis in hun zetel of gaan met vrienden op stap. Wat zouden ze dan in een niet-traditioneel jeugdhuis gaan doen, waar geen drank is?

Binnenkort gaan we de straat op, en trekken we naar scholen en organisaties om onze missie duidelijk te maken. Zo hopen we meer jongeren te overtuigen.”

FORMAAT MAGAZINE | 25

BUITEN DE LIJNTJES

Kay Lacombe (20) doet het anders.

Voortstuderen bleek niet zijn ding te zijn.

Ervaring opdoen door het gewoon te doen, is meer iets voor hem. Wat ooit een hobby was wil hij nu omzetten naar een job, zodat hij er ook van kan leven. “Sociale fotodocumentaires maken is mijn droom.”

Tekst: Kelly Looghe & Sean Hendrickx | Foto: Kay Lacombe

26 | FORMAAT MAGAZINE

“LUISTER NIET NAAR MENSEN DIE ZEGGEN DAT JE IETS NIET KAN DOEN” Kleine Kay wou oorlogsjournalist worden. Maar al snel bleek zijn passie ergens anders te liggen: bij het fotograferen. “Sinds mijn 13 jaar ben ik ermee bezig. Mijn laatste jaren in het middelbaar combineerde ik met cursussen in het avond­onder­wijs. Voortstuderen was niks voor mij.” Op het lokaal stonerrockfestival Doom­ sauce leerde Kay via een van de organisatoren Tuur kennen, projectmedewerker van jeugdhuis Jakkedoe. “Tuur zag er een mooie kans in om iemand foto’s te laten maken op evenementen van het jeugdhuis. En zo kon ik ervaring opdoen.”

ERVARING OPDOEN Verder volgde Kay een cursus op RADAR On Stage: een masterclass concertfotografie met Anton Coene. “Hij is een ongelofelijk concert­ fotograaf!” Tijdens de zomer van 2017 toerde hij rond met ‘The Waltz’. Door Nederland, Duitsland, Tsjechië en België. Ook bracht hij een expositie van eigen werk in projectruimte ‘De Bazaar’ van Jakkedoe. “De leukste ervaringen tot nu toe zijn ongetwijfeld de tournee en foto’s maken op Rock Herk. Als er meer sfeer is en ik voel me goed, dan vertaalt zich dat ook in betere foto’s. Om die reden ben ik liever fotograaf bij optredens dan op fuiven.”

kaylacombe.com KayLacombeOfficial kaylacombe

“Toen er een oproep verscheen voor een nieuwe huisfotograaf bij Wilde Westen, een regionale concert- en festivalorganisator, spoorde Tuur me aan om me op te geven.” Een mail, een foto en een gesprek met de organisatie later wilden ze weten wat Kay vraagt voor zijn diensten.

“Gewoon wat gratis drank op de avond zelf”, zei ik. (lacht) “Nu krijg ik wel een vrijwilligersvergoeding hoor. Ik zie het vooral als een kans om ervaring op te doen, daar leer je tenslotte het meeste uit.”

FOTOGRAFEREN OM VAN TE LEVEN Binnenkort sluit Kay zich aan bij Haven cvba-so, de coöperatie van jeugdhuizen. “Daar wil ik de volgende stappen zetten om van fotografie mijn beroep te maken. Het helpt om iemand te hebben die de juiste vragen stelt en die je ondersteuning biedt. Bij de expositie kwam er bijvoorbeeld veel meer bij kijken dan enkel foto’s maken en bewerken. Door mijn autisme is het soms wat te veel en dan is face-to-face communicatie niet altijd vanzelfsprekend. In zo’n geval kan ik een beroep doen op Tuur. Dat is me heel waardevol.”

“Sociale fotodocumentaires maken rond armoede, oorlog, hongersnood, opwarming van de aarde … dat is mijn droom. Concertfotografie wil ik altijd wel blijven doen. Het liefst neem ik dan ook backstage foto’s, dat leunt dicht aan bij het maken van een documentaire. Om die sociale docu’s waar te maken, neem ik als grootste les mee dat het belangrijk is om je eigen artistieke identiteit te bewaren.

GEWOON DOEN “Luister zeker niet naar mensen die zeggen dat je iets niet kan doen of bereiken. Dat heb ik vaak genoeg gehoord. Verder helpt het me om zoveel als mogelijk ervaring op te doen. Dus soms gewoon iets doen. Tenslotte is het zeker niet erg om wat ondersteuning te zoeken. Ik heb geluk gehad dat ik Tuur leerde kennen via Doom­sauce, anders had ik hier nu niet gestaan.”

FORMAAT MAGAZINE | 27

COVERSTORY

28 | FORMAAT MAGAZINE

“JEUGD(HUIS)WERK IS WAT WERKT VOOR JONGE MENSEN” … ook deze jongeren uit jeugdcentrum Den Eglantier (Berchem) staan achter deze stelling. Zij vertellen graag waarom het jeugdhuis(werk) voor hen zo waardevol is.

NATHAN

ISRAE

“Het jeugdhuis is als familie voor mij. Normaal gesproken ben ik nogal gesloten. Hier leerde ik verschillende mensen kennen waarmee ik buiten het jeugdhuis misschien nooit in aanraking zou gekomen zijn. Op die manier heb ik veel bijgeleerd door de jaren heen. In het jeugdhuis heb ik leren praten, leren omgaan met mensen. Dankzij de vele activiteiten die we hier doen, heb ik hier echte vrienden gemaakt.”

“Het jeugdhuis is mijn tweede thuis. Iedereen is er welkom.

Welke kleur je hebt, wie je ook bent, de verschillen doen er allemaal niet toe. Ik heb er al veel leuke mensen ontmoet.

Al die verschillende jongeren samen, dat vind ik zo leuk! Die diversiteit zorgt ervoor dat je heel wat ontdekt dat je voordien nog niet wist. Je leert enorm veel bij van elkaar. Je hoeft er alleen maar voor open te staan. Het allermooiste vind ik dat je zo veel kansen krijgt. Voor mij is het jeugdhuis een plek waar je sociaal contact kan opzoeken, maar waar je ook rust vindt. Rust die je op school of thuis niet altijd vindt. Daar geniet ik van.”

FORMAAT MAGAZINE | 29

COVERSTORY

PARSA

JORDY

“Mensen vragen me vaak waarom ik vrijwilligerswerk doe.

Voor velen lijkt gratis werken nutteloos. Zij begrijpen niet dat al de ervaring die ik opdoe in het jeugdhuis me meer waard is dan geld. Door alle fijne mensen die ik ken in jeugdcentrum Den Eglantier, begon ik met vrijwilligerswerk. Pas later ontdekte ik wat het nut van een jeugdhuis nu eigenlijk is. Ik leerde er heel veel mensen kennen. Zij ondersteunden mij bij het organiseren van mijn eerste feest; nu organiseer ik er een om de zoveel maanden, en die ondersteuning krijg ik nog steeds. We doen heel vaak uitstapjes als dank voor wat we doen.

“Het jeugdhuis is voor mij een extra plaats waar je altijd terecht kan, eender wanneer en eender wie je bent. We staan met z’n allen voor diversiteit. Jeugdhuiswerk brengt jongeren meer samen, dat vind ik een grote sterkte. In een jeugdhuis is er veel samenhang en respect naar de medemens toe. Je kan jezelf zijn zonder gek bekeken te worden en dat zorgt ervoor dat jongeren zich ten volle kunnen ontwikkelen. Dat ze zich beter kunnen aanpassen aan de maatschappij.

Bovendien zijn wij de nieuwe generatie. Alles komt ooit op onze schouders terecht, en dan moet je een jeugdige massa hebben. Om die reden houden politici maar beter rekening met jeugd. Je kan geen huis bouwen als je geen goede basis hebt, toch?”

Vrijwilligerswerk bij een jeugdhuis is heel wat meer dan gewoon gratis werken. Iedereen daar helpt je om te groeien in een veilige omgeving, omringd door mensen die het beste voor je willen. Zowel jongvolwassenen als kinderen kunnen er terecht om er ongestoord en veilig te spelen – in de plaats van urenlang naar een computerscherm te staren. Je kan in heel wat jeugdhuizen vormingen volgen, samen op uitstap te gaan … In jeugdhuis 2050 (Linkeroever) kan je zelfs huiswerkbegeleiding krijgen. Dus ja, jeugdhuiswerk werkt echt voor alle jongeren. Het aanbod wordt aangepast aan de jongeren die willen deelnemen. Ik vind jeugdhuizen cruciaal in de samenleving van vandaag.”

30 | FORMAAT MAGAZINE

AGENDA VOOR VRIJWILLIGERS Themabegeleider | vorming • di 5 & do 14 juni / 9.30 tot 17 uur / Brussel Instructeur | vormingsweekend • sessie 1: 14-16 september / Antwerpen • sessie 2: 19-21 oktober / Merelbeke • slotweekend: 17-18 november / RADAR Malle Voorzitters.net | netwerkmoment • wo 4 juli / Torhout, Hasselt • ma 9 juli / Gent, Aarschot • do 12 juli / Kortrijk, Asse, Antwerpen

VOOR BEROEPSKRACHTEN Opleiding voor Beroepskrachten | vorming • wo 30 – do 31 mei / Merelbeke Dag van de Beroepskracht • do 7 juni / jeugdhuis Togenblik, Beveren Postgraduaat in het open jeugdwerk | vorming • oktober / AP Hogeschool, Antwerpen

VOOR PROJECTMEDEWERKERS ARTISTIEKE EXPRESSIE RADAR Malle | vormingsweekend • za 8 & zo 9 september / voorbereidings­ weekend • vr 16 – zo 18 november / RADAR • Meer weten? formaat.be/radar2018

IN DE SECTOR #jeugdwerkwerkt | congres • di 12 juni / AB, Brussel Meer weten?

ambrassade.be/congres-jeugdwerkwerkt

formaat.be/vorming

FORMAAT MAGAZINE | 31

24 UUR

Hallo! Ik ben Elien, 26 jaar. Sinds juni ben ik projectmedewerkster bij jeugdhuis Tydeeh in Mol, verantwoordelijk voor het artistieke project M.art.

M.art is een multidisciplinaire speeltuin voor zinnig, onzinning en kunstzinnig experiment met kunstenaars met grote én kleine ‘K’ tussen 15 en 30 jaar uit de Molse omgeving.

Benieuwd naar M.art? tydeeh.be M.art2400 m.art.tydeeh

7.30

10.00

9.00

10.53

Rise and shine! Vandaag wordt een stevige dag en bij een stevige dag hoort een stevig ontbijt. Havermoutpannenkoeken met een appeltje in de pan, lekker! Ik moet eerlijk toegeven dat mijn ontbijt niet elke dag uit pannenkoeken bestaat, maar een kom havermout en yoghurt staan nu eenmaal niet zo mooi op de foto.

Vertrekken richting het jeugdhuis, maar niet zonder koffie. Deze KeepCup heb ik van Liesbeth gekregen, de vorige projectmedewerkerster, omdat ik volgens haar een ‘keeper’ ben. Naast koffie heb ik er ook al een cactus in vervoerd. Een duurzaam, multifunctioneel cadeau waar ik nog steeds heel blij van word!

9.30

Artistiek projectmedewerkster zijn staat gelijk aan veel rommel in je auto. Al moet ik eerlijk toegeven dat dat voor ik bij M.art werkte ook al het geval was. Sinds gisteren rij ik met een strijkplank op mijn schouder rond. De reden hiervoor? Gisteren hadden we de workshop M.artDIY: Tote bags maken.

32 | FORMAAT MAGAZINE

Meeting met Lara en Laurens, twee kunstenaars uit onze ateliers van Station M. Er staat van alles te gebeuren in Station M. Hoog tijd dus om Lara en Laurens in te lichten. Hou alvast 18 mei vrij in jullie agenda, want dan vindt IMPACT plaats! Een pop-up kunst- en ondernemersfestival georganiseerd door onze stagiaire Romi.

Nog snel even de puntjes op de ‘i’ zetten voor onze nieuwste expo ‘URBEX DOEL’. Met M.art krijgen we drie keer per jaar de kans om te exposeren tijdens de Gang­ makers in cultuurcentrum ’t Getouw in Mol. Deze Gangmakers is het resultaat van de urbex­-uitstap naar het verlaten dorp Doel samen met jeugdhuis Wollewei uit Turnhout en jeugdhuis De Vonk uit Geel. #KEMPENBOVEN

12.35

Oeps! Te laat voor de foto. Op het menu stond een wrap. Zo lekker dat ik vergeten ben om een foto te maken.

13.00

Naast al die leuke dingen die er vandaag te doen zijn, moet er natuurlijk ook ‘echt’ gewerkt worden. Met die slingers aan de m, is werken in het jeugdhuis alle dagen feest! Onder goedkeurend oog van Jezus en zijn apostelen wordt M.art in goede banen geleid.

15.00

Alle kleuren van de regenboog.

Ons jeugdhuis beschikt al enkele jaren over een zeefdrukatelier. Een zeer leuke techniek, waarbij je supersnel resultaat ziet. Vandaag gaan we aan de slag om onze zelfgemaakte tote bags van een persoonlijk ontwerp te voorzien. Aan keuze in kleur geen gebrek!

19.30

Deze lange dag sluiten we af in Balen. Vanavond was ik een van de gastsprekers tijdens de interactieve infoavond voor de Balense jeugd- en socio-culturele verenigingen in Vrijetijdscentrum De Kruierie in Balen.

Het thema van onze tafel ging over samenwerkingen tussen jeugdverenigingen en cultverenigingen. Een interessante avond, met zeer veel boeiende mensen.

7.30

9.00

9.30

10.00

10.53

12.35

13.00

15.00

19.30 FORMAAT MAGAZINE | 33

PRIKBORD JONGEREN, JEUGDHUISWERK EN PUBLIEKE RUIMTE Ook dit jaar loopt Formaat mee met Youthwork@Pride op de Belgian Pride in Brussel.

Youthwork@Pride verenigt het jeugdwerk op de Belgian Pride op 19 mei in Brussel. Het jeugdwerk zal een eigen wagen hebben waarmee we met zoveel mogelijk mensen uit het jeugdwerk op de Pride stappen. Iedereen is hier welkom, zowel hetero als holebi.

Want iedereen is gelijkwaardig, ongeacht seksuele oriëntatie, genderidentiteit en/of genderexpressie. Daarom loopt Formaat samen met Youthwork@Pride op 19 mei mee op de Belgian Pride Parade in Brussel. weljongniethetero

DAG VAN DE BUREN Op 25 mei is het Dag van de Buren. Dit van oorsprong Franse initiatief is inmiddels een jaarlijks terugkerend inter­nationaal feest om samen met je buren te vieren. Een ideale dag om je buren beter te leren kennen, en hen te laten kennismaken met het jeugdhuis. Communicatie­ materiaal is beschikbaar in het gemeentehuis.

Meer info:

34 | FORMAAT MAGAZINE

dagvandeburen.be

Met de publicatie Jongeren, jeugdhuiswerk en publieke ruimte biedt Formaat beroepskrachten en bestuurders van jeugdhuizen inzichten en inspiratie aan om met het jeugdhuis aan de slag te gaan in de publieke ruimte en met de jongeren die er zich bevinden. We hopen daarnaast ook jeugdambtenaren en beleidsmakers te inspireren.

Over de publieke ruimte bestaan allerlei opvattingen, positief en negatief, soms verketterd, soms geromantiseerd. In 2016 kwam Formaat naar buiten met vier verhaallijnen voor het jeugdhuiswerk van de toekomst. ‘Uitbrekend jeugdhuiswerk’ is er één van. We raakten er heel wat snaren mee. En we kregen ook heel wat vragen. Wat wordt er precies mee bedoeld? Hoe kan het jeugdhuis daar een rol in opnemen?

Wat kan een jeugdwerker dan wel of niet doen?

Mattias De Backer – die doctoreerde over jongeren in de publieke ruimte – antwoordt in deze publicatie op die vragen: niet sloganesk of mediageniek maar genuanceerd en onderbouwd. De kwestie is net als de publieke ruimte zelf immers erg complex.

We benaderen het onderwerp niet alleen theoretisch. Heel wat jeugdwerkers en organisaties zetten vandaag al stappen. We delen hun inspirerende ervaringen en inzichten.

De publicatie kost 5 euro voor leden en 7 euro voor niet-­ leden en is te bestellen via formaat.be/publicaties

VOETBALTORNOOI VOOR JEUGDHUIZEN Op zaterdag 21 april vond het West-Vlaams voetbaltornooi voor jeugdhuizen plaats. Dit jaar was het organiserende jeugdhuis JOC Dadizele. Maar liefst zeventien West-Vlaamse jeugdhuizen, goed voor 20 ploegen tekenden present.

Spannend was het zeker! De Moane ging naar huis met de gouden beker. Jakkedoe werd verdiend tweede en Den Couter kon de derde plaats bemachtigen. Het ‘beste voetballende meisje’ komt dit jaar uit jeugdhuis ’t Vraagteken.

De ‘meest faire spelers’ uit de Bierpompe én de ambiancemakers waren beslist jeugdhuis de Harp.

Op 28 april vindt het Oost-Vlaams tornooi plaats in Stekene.

We houden je op de hoogte!

FORMAAT MAGAZINE | 35

VOLG FORMAAT VZW OP

WWW.FORMAAT.BE