Formaat Magazine juli 2016

JAARGANG 5 • NR 10 • JULI 2016

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

E S A R E T S VO O R Z I T Misschien

w

te mada el de strafs

m uit jeug

dhuisland

S I U H D G U E BAANBREKERS J ESTIVALS F

Investeren in de levensloopba

an van jongeren

Voor een onnavo

lgbare zomer

INCLUSIEF BIJLAGE DOSSIER

2

Tekst & foto: Julie Van Puyenbroeck

PLOEGMATEN

EEN GROTE GROEP BRENGT VEEL TALENT MET ZICH MEE Achter een straf jeugdhuis staat een straffe bestuursploeg. Een geëngageerde bende mannen en vrouwen die zich dag in, dag uit, inzetten voor hun werking. In jeugdhuis Tel 18 (Ekeren) zijn ze met een grote en enthousiaste bende actief achter de schermen. Samen maken zij het jeugdhuis, en sinds vorig jaar ook het straffe Rewired Festival.

Goed contact Tel 18 heeft een bestuur, een kern- en een medewerkersgroep. De raad van bestuur houdt zich vooral bezig met financiële zaken, telt zeven adviserende leden, een financieel verantwoordelijke, een voorzitter en een ondervoorzitter. De medewerkers staan achter de toog of aan de inkom en organiseren samen met de kern evenementen. Toch wil voorzitster Sofie de afstand tussen de verschillende ploegen zo klein mogelijk houden.

“Enkele leden van het bestuur staan nog af en toe achter de bar en de medewerkers kunnen altijd bij ons terecht met ideeën en voorstellen. Gelukkig gebeurt dat ook. Als iemand iets wil veranderen, stapt hij of zij meteen naar het bestuur om erover te praten.”

Hoe meer zielen, hoe meer vreugd In totaal draait Tel 18 op ongeveer 35 vrijwilligers. “Zo’n grote ploeg heeft alleen maar voordelen”, vertelt Sofie. “We vullen elkaar aan, kunnen hulp aan elkaar vragen en als je even pauze wil, is er altijd wel iemand die kan overnemen.” Als je kan rekenen op zoveel vrijwiligers, kan je ook rekenen op verschillende talenten. “Iedereen heeft een specialiteit. We hebben iemand die heel goed kan klussen, iemand die geweldige subsidiedossiers opstelt, mensen die prachtige affiches en flyers kunnen ontwerpen en vooral ook heel veel doeners. Zij staan als het moet een heel weekend achter de bar.”

Rewired festival Zo kan Tel 18 veel bereiken. Het meest trots is het bestuur op het Rewired Festival, dat dit jaar voor de tweede keer plaatsvond en indrukwekkende namen wist te strikken zoals de band Warhola. “Er was een heel goede samenwerking. De medewerkers hebben nog nooit zoveel shiften gedaan en ook de kern was van 's morgens tot 's avonds beschikbaar. Daarnaast bestaat de werkingsgroep van Rewired uit leden van de medewerkers-, kern- en bestuursgroep. Dan zie je die kleine afstand tussen de groepen weer. Het kostte ons allemaal veel vrije tijd, maar we doen dat graag voor de vrije tijd van de jongeren in Ekeren!”

www.tel18.be

3

MET MEDEWERKING VAN: Rany Ayoub, Nick Beerens, Joke Hüwels, Aline Nicodème, Mattias Peeters, Julie Van Puyenbroeck, Anneleen Scheelen, Finn Van Dinter, Valerie Vonck & Zoë Westelinck EINDREDACTIE: Elisa Hulstaert VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Stijn Belmans, Liesbeth Eysermans, Elisa Hulstaert, Yannick Moyson, Sam Neefs, Aline Nicodème, Valerie Vonck, De Ambrassade, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier.

Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine.

Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus.

Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

20 Aline (21) ging

voor het eerst naar RADAR en pende haar ervaring neer in een sfeerverslag (p. 14)

Julie (21) wist tussen de voetbalgekte door het bestuur van Tel 18 te strikken voor een gesprek (dat moet je kunnen!) (p. 2) EN NU J

14

16

I J!

gek op beeld?

Scherpe pen of ine.

Formaat Magaz Werk mee aan e. t.b aa rm ie@fo Mail naar redact

MET BAANBREKERS WILLEN WE EEN BRUG SLAAN TUSSEN JONGEREN EN BEDRIJVEN OF ORGANISATIES 20

DIT MAGAZINE 10 12 14 15 19 20 22 23 24 27

SSST … HIER WORDT GEBLOKT! GEEN ZOMER ZONDER JEUGDHUISFESTIVALS HOE WAS HET NU WEER OP RADAR CROSSING BORDERS ASE CELINE & RUTH MAAK PLAATS VOOR ONZE BAANBREKERS OOST- EN WEST-VLAAMS VOETBALTORNOOI INSPIRATIE UIT ROTTERDAM VIJF JEUGDHUIZEN WINNEN MULTIPLEK #TOUSENDEJEUGDHUIZEN

EN OOK …

2 6 16 18 26

PLOEGMATEN WALL HOTSPOT HEY DJ VRAAG HET@FORMAAT

DOSSIER D2 TAKE ME ANYWHERE D4 YOUTH IN ACTION D5 BEL’J D6 TYDEEH D7 MIJNLEUVEN & KAVKA D8 ECYC D9 DE WERELD IN MET STIJN BELMANS D10 UNGDOMSRINGEN D11 IK GA OP REIS EN IK NEEM MEE …

D12 WERELDSPELERS D13 ALS VLUCHTELING NAAR RADAR D14 SCHIETGANG D15 GLUREN BIJ DE BUREN D16 TAKE THE PLUNGE!

ZOMERZIN Het is zomer. Voor ik er goed en wel erg in had – serieus, heeft de lente echt drie maanden geduurd? – vierden we het begin van het heetste seizoen. In de gietende regen. Ik blijf zitten met het gevoel dat de lente van 2016 mij nog iets tegoed heeft. De zomer mag dat wat mij betreft ook goedmaken.

Misschien mag ik niet zo pessimistisch zijn. Begin mei beleefde ik immers het eerste fuck-ik-mag-echt-niet-verbrandenweekend op RADAR Crossing Borders. We trokken met een vrolijke bende naar de Hoge Rielen, gewapend met onze tenten, slaapzakken en massa’s muggenspray. Ons kantoor werd tijdelijk ingeruild voor een caravan en onze zachte lakens voor slaapzakken. De groep werd met de minuut hechter en onze haren wilder. Heerlijk!

Intussen vertrekken de eerste mensen op vakantie. Terwijl ik dit schrijf, zitten duizenden Belgen in Frankrijk om vanop de eerste rij te supporteren voor ‘onze’ Duivels. Anderen blijven achter en moeten maar roeien met de riemen die ze hebben (pun intended, er is nog nooit zoveel geregen gevallen in de eerste helft van het jaar!) om toch een beetje een vakantiegevoel op te wekken. Dit zijn mijn tips: storm naar buiten van zodra de zon zich laat zien, eet kersen tot je er bijna ziek van wordt en dans! Dans tot de zon opkomt!

Deze editie van Formaat Magazine zal je vast ook besmetten met de reismicrobe. Want het dossier neemt je mee buiten de grenzen van je jeugdhuis. Zelfs buiten de grenzen van België! Het voert je mee op een trip van Tsjechië en Italië tot Marokko en Turkije. De wereld ligt aan je voeten. Begin die valies maar al te pakken!

Elisa

WALL

Samenstelling & tekst: Anneleen Scheelen

IN BEELD

WAAR Schouwburg van Stadhuis Genk WAT Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Vluchteling (20 juni) organiseerde het Genks Netwerk Asielzoekers en Vluchtelingen op vrijdag 17 juni een thema-avond, waarop vzw Thebe haar theatervoorstelling ‘Ali’s in Wonderland’ bracht. Het stuk gaat over drie jongeren die hun land, waar oorlog heerst, wil ontvluchten. Ze dromen van Wonderland, maar weten niet of dit bestaat. In hun zoektocht verliezen ze de hoop niet. Enkele woorden die het stuk beschrijven zijn onrecht, verdiet, angst, verlangen en hoop.

6

Bij dit theaterproject staan jongeren uit Maasmechelen en Genk op het podium onder begeleiding van projectverantwoordelijke Alev Duymaz en regisseur Gökhan Kizilbuga. Deze theaterproductie van vzw Thebe is tot stand gekomen dankzij subsidies van de Vlaamse overheid in het kader van het bovenlokaal project ter bevordering van de artistieke expressie bij jongeren.

EN NU J

I J!

et iedereen d dat je graag m Heb jij een beel e kwaliteit ed go je foto aan l ai M n? le de l wi rhaal door. samen met je ve aat.be redactie@form

LATER ALS IK JONG BEN

14 OKTOBER 2016

Wie vandaag tien is, zal in 2022 zestien zijn. En net als de jongeren van vandaag op zoek gaan naar een plek om samen te ontspannen, talenten te ontwikkelen, steun te vinden in de zoektocht naar werk, te studeren, een luisterend oor te vinden …

Nu de grenzen van de stad vervagen, moet iedereen antwoorden zoeken op uitdagingen die de grootsteden al langer kennen.

Formaat organiseert een conferentie over hoe jeugdhuizen zich verder kunnen ontwikkelen tot jongerenwerk van de toekomst.

We geven aan hoe een hedendaagse invulling van de jeugdhuismethodiek een antwoord kan bieden op deze uitdagingen.

De conferentie gaat door op vrijdag 14 oktober 2016 van 9u30 tot 17u00 in Antwerpen. Inschrijven kan vanaf begin juli. Benieuwd naar de invulling van het programma? Schrijf je in op de nieuwsbrief via www.lateralsikjongben.be

ECHT GEZEGD

het is k e l p k r e w n “Ee rm!” o f t a l p r e e l e l a ide eltijds eren uit het de

n. Jong t -werkleider Ja ermonde in he Door: Compaan Zenith in Dend s ui dh ug je n n va re zo ve n no n proeve onderwijs re . De scholiere op, project InForm doen ervaring en or kader van het ct se uw bo de in n ogelijkhede ur krijgen. diverse job-m re infrastructu uizen een bete dh ug je de 16 ijl ni 20 terw : TV Oost, 8 ju Verschenen in

7

!

G OE BEZIG

HAVEN Afgelopen maand sloegen tien jeugdhuizen met een project ondernemerschap, samen met Formaat en de Arteveldehogeschool, de handen in elkaar en richtten HAVEN op. Binnenkort kunnen jongeren, binnen de veilige structuur van HAVEN, uitgebreid experimenteren met hun eigen onderneming.

Benieuwd naar de deelnemende jeugdhuizen of interesse in een begeleidingstraject? Check www.havencoop.be.

TEAMTWEEDAAGSE Begin juni ging Formaat met het voltallige team op tweedaagse in de Hoge Rielen in Kasterlee. Er werd dieper ingegaan op de volgende beleidsnota, gedroomd over hoe het perfecte jeugdhuis er moet uitzien, maar ook gequizd, gebarbecued, gesport en goed gedanst. Voor herhaling vatbaar!

8

HIEP

HOERA

TOEKOMSTCONGRES VAN DE AMBRASSADE Op 8 juni organiseerde De Ambrassade een Toekomstcongres over kinderen en jongeren met een focus op ruimte, werk, armoede en leren. Onze Matthias en Racha van Formaat gingen er spreken over infrastructuur en het project Wereldspelers. We blikken terug aan de hand van enkele tweets!

BESTAAT HET JEUGDHUIS AL 177.000 JAAR? In De Morgen verscheen eind mei een artikel waarin stond dat archeologen diep in een grot in Zuid-Frankrijk twee geheimzinnige steencirkels ontdekt hebben, die Neanderthalers daar 177.000 jaar geleden bouwden. De oudste menselijke bouwsels ooit gevonden – en "een diep mysterie" wat de oermensen hier uitspookten, zeggen experts.

"Laten we de verklaringen zo simpel mogelijk houden", vindt de Leidse hoogleraar oude steentijd Wil Roebroeks, zelf niet bij de analyse betrokken. Hij noemt een dwarsstraat: wie weet was het gewoon een jeugdhonk." Je kunt denken aan groepjes Neander­ thaler­tieners die deze diepte verkenden – zoals tieners vaker doen – er vuurtjes bouwden, de stalagmieten afbraken en er structuren van maakten.

Slimme mensen, die Neanderthalers …

KAAP DE FACEBOOKPAGINA ‘I LOVE MY JEUGDHUIS’ Dat kan! Tijdens de zomermaanden wordt de Facebookpagina ‘I love my jeugdhuis’ volledig in handen gelegd van de jeugdhuizen zelf. Heeft jouw jeugdhuis binnenkort iets leuk op til staan (evenement, workshop, verbouwingen …) waarover jullie verslag willen uitbrengen? Laat het ons zeker weten via redactie@formaat.be en wie weet maken jullie de ‘I love my jeugdhuis’-pagina straks nog leuker!

9

Ook in jeugdhuis Rafiki (Grimbergen) werd intensief geblokt © Nelson Cauwenberghs

Als je dit leest, is het alweer allemaal achter de rug. De examens zijn voorbij, de zomervakantie kan beginnen! Maar is dat ook niet hét moment om kort stil te staan bij wat goed heeft gewerkt en wat beter kon?

Verloor je elke ochtend minstens een uur omdat je geen plekje wist te bemachtigen in de bibliotheek waar de studenten op elkaar gestapeld zaten als boeken in een overvolle kast? Heb je het jeugdhuis dan weleens overwogen als studieplek? Jazeker, het jeugdhuis! Dat is toch niet enkel een plek om te feesten?

lokaal. Alles voor wat warmte en gezelligheid tijdens die barre winterperiode!

Jeroen had al gemerkt dat sommige leden van het jeugdhuis op zoek waren naar een leuke, rustige studeerplek. Het zou dus een winwinsituatie kunnen zijn: de studenten zouden in hun vertrouwde jeugdhuis terechtkunnen, en Jeroen zou niet langer moederziel alleen aan zijn bureau moeten zitten. Bovendien was het ook een goede drijfveer om het vergaderlokaal nog eens grondig op te ruimen. En het jeugdhuis zou zijn werking zo weer eens een tikkeltje verbreden!

Tekst: Aline Nicodème • Foto’s: Valerie Vonck & Nelson Cauwenberghs

Een dik halfjaar geleden zat Jeroen, beroepskracht in jeugdhuis Dido (Erpe-Mere), plots hele dagen alleen in het jeugdhuis. Zijn collega’s waren met vakantie en de studenten die het jeugdhuis normaal kwamen opvrolijken, zaten midden in de blok. Hij voelde zich wat vereenzamen en vroeg zich af of ze het vergaderlokaal niet konden omvormen tot een tijdelijk studeer-

10

Via social media begon Jeroen zijn idee te verspreiden. Door middel van leuke posts en foto’s kreeg hij de studerende leden al snel warm om het nieuwe concept een kans te geven. Maar niet enkel de studerende leden pikten het op, ook journalisten uit de regio toonden interesse.

Voor Jeroen het goed en wel besefte, verscheen er een bericht over in de krant. En ook politici zijn dat bericht massaal beginnen delen. Het idee van Jeroen bleek een schot in de roos!

“Wij voorzien voor onze studenten wifi, klad­ papier, balpennen … al het bureaumateriaal dat ze maar nodig hebben”, vertelt Jeroen. “We bieden ook gratis koffie aan om wakker te blijven, fruit om wat vitaminen op te doen, koeken en frisdrank om voldoende suikers binnen te halen. We staan ook altijd paraat om de studenten te helpen waar we kunnen met kennis of raad.

We hebben een mooi, zonnig terras waar ze een frisse neus kunnen halen of waar ze zelfs kunnen studeren als het mooi weer is. Naast het studeerlokaal is er een ontspanningsruimte waar ze even kunnen chillen, gamen of tv-­kijken.”

De studenten komen vaak in groepjes van vier of vijf studeren. Dat is ook een van de redenen waarom dit concept aanslaat. Ze kunnen in het jeugdhuis met vrienden blokken en dat maakt de pauzes meteen een stuk aangenamer. “Wij staan als beroepskracht eigenlijk ook heel dicht bij onze leden,” zegt Jeroen nog, “dus als er op een dag maar één student is, nodigen we die persoon maar al te graag uit om bij ons op het bureau te komen blokken.”

Rany (student) en Jeroen (beroepskracht) uit jeugdhuis Dido halen een frisse neus op het terras

“Het brengt altijd wat leven in de brouwerij als studenten hier komen blokken. We weten dat we ze op dat moment een plek aanbieden waar ze zich op hun gemak voelen. En dat vraagt van ons, als beroepskracht, weinig moeite. De moeite die we erin moeten steken, is het dubbel en dik waard. Zelfs als er uiteindelijk maar een klein aantal studenten komt opdagen is dat eigenlijk niet zo erg, want je verliest er niets bij.

Er valt enkel bij te winnen. Oh ja, vergeet de studenten zeker geen koffie aan te bieden, want dat is iets wat ze enorm appreciëren!”

Rany, student en lid van jeugdhuis Dido, ontdekte via social media dat hij in zijn jeugdhuis kon gaan blokken. Hij zit op de Erasmus Hogeschool in Brussel, maar gaat daar niet graag studeren.

Door het pendelen en verliest hij veel kostbare tijd. Bovendien zitten de bibliotheken in Brussel en Aalst steeds tjokvol en zorgen zijn medestu-

MENSEN DENKEN SOMS DAT EEN JEUGDHUIS MAAR GOED IS OM VRIENDEN TE ZIEN, TE FEESTEN OF PINTJES TE DRINKEN, MAAR BIJ DEZE IS HET TEGENDEEL OPNIEUW BEWEZEN denten daar vaak voor te veel afleiding. Thuis is het studeren ook niet evident, omdat het er altijd veel te druk is. Rany heeft een jongere zus en broer die nog in het middelbaar zitten. Dus als die in de namiddag thuiskomen, is de concentratie meteen foetsie. Omdat Rany vaak ook pas begint te studeren vanaf de namiddag, zorgt dat ervoor dat hij per dag slechts een paar uurtjes geconcentreerd kan studeren.

Toen hij het nieuwe initiatief van zijn jeugdhuis ontdekte, besloot hij het samen met een mede­ studente eens uit te proberen. En terwijl hij eerst sceptisch stond tegenover het concept – zou hij echt geconcentreerd kunnen werken in zijn jeugdhuis? – is hij er nu helemaal voor gewonnen!

“Het vergaderlokaal, dat dan gebruikt wordt als studeerlokaal, is goed geïsoleerd zodat je geen last hebt van andere bezoekers”, vertelt Rany.

“Er hangt ook geen klok in die ruimte waardoor je niet constant bezig bent met de tijd. Dat is voor mij al een factor die het studeren enorm bevordert.”

“Studeren in het jeugdhuis is ook gewoon ook veel gezelliger. Je kent elkaar en als iemand te luid aan het praten is, kan je die persoon er gewoon op aanspreken zonder vreemde blikken te krijgen. Dat is iets dat je niet zomaar kan doen in een bibliotheek. Er hangt een aangename

sfeer en we krijgen een goede service van onze beroepskrachten Koen, Jeroen en Helene. We krijgen koffie, fruit, koeken … En als we nog iets nodig hebben, moeten we er maar naar vragen.

Ze staan ook steeds paraat voor ons, komen eens vragen hoe het gaat en bieden op die manier ook veel mentale steun.”

Rany is slechts een van de studenten die in de toekomst nog vaker zal gaan studeren in het jeugdhuis. “Het is echt wel een leuk en zinvol initiatief. Veel mensen denken dat een jeugdhuis alleen maar goed is om je vrienden te zien, te feesten of pintjes te drinken, maar bij deze is het tegendeel weer eens bewezen. Het kan zoveel meer zijn dan dat. Het jeugdhuis biedt enorm veel mogelijkheden!”

Andere jeugdhuizen die hun deuren openzetten voor studenten: • JH De Bogaard (Geel) • JC Ten Goudberge (Wevelgem) • JH De Gnirk (Merelbeke) • JH Dido (Erpe-Mere) • JH De Moane (Zonnebeke) • JH Juvenes (Zele) • JC ’t Velt (Ekeren) (in samenwerking met Tel18) • Vzw Minus One (Gent) • JC Kavka (Antwerpen) • JH Korre (Oostende) • JH de Cramme (Stekene) • JH den Trechter (Zwijndrecht) • JC Den Eglantier (Sint-Niklaas)

TIP

n ust om studente Koffie is een m ! s te lokken naar je jeugdhui

11

Tekst & samenstelling: Elisa Hulstaert, Aline Nicodème & Anneleen Scheelen

8-9 JULI RELEASE FESTIVAL ‘T BIEJKE (BORGLOON, LIMBURG) Eerder dit jaar organiseerde jeugdhuis ’t Biejke de Release Rally, een wedstrijd waarin dj's en bands een halfuur het beste van zichzelf geven om een plekje op het podium van het Release Festival te bemachtigen. Nu de Release Rally achter de rug is, is de line-up volledig. Wat dit festival ook bijzonder maakt, is dat het zo ecologisch verantwoord mogelijk georganiseerd wordt. Warm water krijg je dankzij een zonneboiler, batterijen opladen kan aan een laadpaal op zonne-energie en wie met de fiets naar het festival afzakt, wordt daar ook nog eens voor beloond. Check it out!

Prijs: 10 euro per dag, 16 euro voor een combiticket Meer info: www.releasefestival.be

Wie zomer zegt, zegt festivals. En wie festivals zegt, zegt vakantie in eigen land. We moeten het soms écht niet ver gaan zoeken om met vrienden een fantastische tijd te beleven. En het hoeft ook zeker geen rib ons je lijf te kosten. Festivals in jeugdhuizen zijn deze zomer opnieuw hot, hot, hot! Zien we jullie daar?

5-6 AUGUSTUS QW1I BEACH QW1I (LENNIK, VLAAMS-BRABANT) Jeugdhuis Qw1i organiseert tijdens het eerste weekend van augustus naar jaarlijkse gewoonte Qw1i Beach! Verwacht je aan een zonnig strand, overheerlijke cocktails en uiteraard een spetterende afsluiter: de beachparty. Waan je in zuiderse sferen met overheerlijke cocktails. Op zaterdag zal ook tijdens deze editie het beachvolleybaltornooi zal niet ontbreken. Maar er is ook ruimte voor vernieuwing in de vorm van een heus kubbtornooi.

Goed geluk of getraind werpen: iedereen is welkom! Aansluitend wordt er ook gebarbecued. Smullen maar!

Prijs: 3 euro voor leden, 6 euro voor niet-leden Meer info: www.facebook.com/Qw1iBeach

30 JULI FORUMROCK JEUGDFORUM MOERE (GISTEL, WEST-VLAANDEREN) Al voor de zevende keer op rij vindt Forumrock plaats in Jeugdforum Moere. Dit jaarlijks rockfestival geeft talent van eigen bodem en daarbuiten de kans om zich van hun beste kant te laten zien.

De line-up van deze luxe-editie ter ere van 50 jaar Jeugdforum is ook zeker niet mis met namen als Plan Bee, Seagulls, White Van Men, A Fish Called Louis, Guy Swinnen Band. Allen daarheen!

Prijs: 10 euro Meer info: www.facebook.com/Jeugdforum

12

JULI 1 juli • Festival Friday • ’t Molentje (Kuurne, West-Vlaanderen) www.facebook.com/tmolentje 8 juli • WortelKermis • ’t Slot – (Hoogstraten, Antwerpen) https://www.facebook.com/Jh-t-Slot-Wortel393306077505487/?fref=ts 8-7 juli • Paenhuys Parkhappening • ‘t Paenhuys (Hoegaarden, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/JH-t-Paenhuys-vzw1596433817289468/?fref=ts 9 juli • Parknacht • Wollewei (Turnhout, Antwerpen) www.facebook.com/wollewei 8-9 juli • Release Festival • ‘t Biejke (Borgloon, Limburg) www.facebook.com/releasefestival 15-19 juli • Witgoor Kermis • Scharnier (Witgoor, Antwerpen) www.facebook.com/jgscharnier 14-24 juli • Gentse Feesten • Kinky Star (Gent, Oost-Vlaanderen) www.facebook.com/MuziekcentrumKinkyStar 15-24 juli • Week van de Malmejo • Malmejo (Malle, Antwerpen) www.facebook.com/jk.malmejo 16 juli • Festival Den Boom In • Floere Bloes (Wezemaal, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/floerebloes 20 juli • Openluchtfuif • ’t Kasseiken (Wachtebeke, Oost-Vlaanderen) www.facebook.com/jeugdhuistkasseiken 21 juli • Oldtimermeeting • Den Uitlaat (Tielt-Winge, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/JhDenUitlaat 30 juli • Effenaf Festival • JeTi (Tielen, Antwerpen) www.facebook.com/JeugdTielen 30 juli • Forumrock • Jeugdforum Moere (Gistel, West-Vlaanderen) www.facebook.com/Jeugdforum 30 juli • Sumorrow • Sumo (Opglabbeek, Limburg) www.facebook.com/jeugdhuis.sumo

SEPTEMBER

AUGUSTUS 5-6 augustus • Qw1i Beach • Qw1i (Lennik, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/Qw1iBeach 5-7 augustus • Westernweekend • Pallieter (Scheldewindeke, Oost-Vlaanderen) www.facebook.com/JeugdclubPallieter 6 augustus • Paul’s Metalfest • Den Ast (Heule, West-Vlaanderen) www.facebook.com/jeugdclubdenast 13 augustus • Openlucht schuimfuif • 2hoog (Bertem, Brabant) www.facebook.com/jeugdhuis2hoog 13 augustus • Kloempweekend met zeepkistenrace • De Kloemp (Bunsbeek, Vlaams-Brabant) www.dekloemp.be 13 augustus • SummerFest Party • Underground (Maasmechelen, Limburg) www.facebook.com/jhunderground 22-28 augustus • Drive-in-Movie • Club 9 (Koersel, Limburg) www.facebook.com/jhclub9 27 augustus • Stratencross • HobNob (Brasschaat, Antwerpen) www.facebook.com/JeugdhuisHobNob 26-28 augustus • Skalulfeesten • Skalul (Lendelede, West-Vlaanderen) www.facebook.com/jeugdhuisskalul 26-27 augustus • Nok Out Festival • De Nok (Vosselaar, Antwerpen) www.facebook.com/jhdenok 27 augustus • Summer Evening • Beverlo (Beverlo, Limburg) www.facebook.com/JeugdclubBeverlo

4-5 september • Spectakulo • Eenders (Halle, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/jheenders 2-3 september • Crammerock • De Cramme (Stekene, Oost-Vlaanderen) www.facebook.com/decramme 3 september • Aqua Volleybal • Horizont (Meerhout, Antwerpen) www.facebook.com/JcHorizont-1539256979660307 3 september • Summer Jam • De Molotov (Herent, Vlaams-Brabant) www.facebook.com/DeMolotov 16-17 september • Tunnefeesten • De Tunne (Izegem, West-Vlaanderen) www.facebook.com/JHDeTunne

Begin mei volgde ik stage bij Formaat. Toen me tijdens mijn eerste gesprek met de organisatie gevraagd werd of ik het zag zitten om een deel van mijn stage door te brengen als begeleider op RADAR Crossing Borders, was mijn antwoord volmondig ‘ja’!

Tekst: Aline Nicodème • Foto’s: Ella De Vylder, Elisa Hulstaert, Aline Nicodème & Katrien Van de Mosselaer

Ik ben vrijwilliger voor en lid van jeugdhuis Dido in Erpe-Mere, maar naar RADAR was ik nog nooit geweest. Verschillende factoren speelden daarin een rol. Je kent het wel: te veel werk voor school, net dat weekend moeten werken, onverwachte familiale verplichtingen … Er was altijd wel iets. Net daarom was ik vastbesloten om mee te gaan. Als begeleider. Een hele ervaring dus!

Deze editie van RADAR werd in een nieuw jasje gestoken. Het concept werd helemaal omgegooid. Het onderliggende idee was dat je buiten je comfortzone moet kunnen treden, verder kijken dan dat je neus lang is. Letterlijk over je eigen grenzen gaan.

Zowel op vlak van overnachting als op vlak van vorming en activiteiten.

Zowel de organisatoren als de andere vrijwilligers lieten me meteen welkom voelen. Ik kreeg een heel divers takenpakket: helpen aan het onthaal en achter de bar, de locaties voorzien van het nodige materiaal … En na die werkuren, die ik eigenlijk helemaal niet als werkuren beschouw, mocht ik ook nog genieten van een dansje of een gezellige babbel aan het kampvuur.

Iets wat een RADAR kan maken of kraken, is toch nog altijd de sfeer. Maar die zat meer dan goed! Ik kan het alleen maar omschrijven als een vakantie- of festivalgevoel. Slapen in tenten, zonnecrème smeren alsof je leven ervan afhangt (maar hoera voor de zon!), fietsen over het terrein … En ook de honderden muggenbeten waar niemand aan kon ontsnappen!

De volgende keer ga ik zéker opnieuw mee. Als deelnemer en als begeleider. Beide rollen hebben hun charmes, maar RADAR maakt dat het voor iedereen een onvergetelijk weekend wordt.

14

INTERN ATIONA ALJEUG DHUIS. DOSSIER

INTERNATIONAAL JEUGDHUIS

MET JE JEUGDHUIS OVER DE GRENS

Met je jeugdhuis op reis gaan, met een jeugdhuis uit het buitenland een uitwisseling organiseren of de handen uit de mouwen steken in een vluchtelingencentrum … Stuk voor stuk niet evident. Of net wel? Met dit dossier halen we je uit de vier muren van je jeugdhuis en nemen we je mee over de grens. Spannend, uitdagend en o zo verrijkend!

E R E H W Y N A E M TAKE LIGT AAN DE WERELD J E VO E T E N

DOSSIER • 2

INHOUD D2 TAKE ME ANYWHERE D4 YOUTH IN ACTION D5 BEL’J D6 TYDEEH D7 MIJNLEUVEN & KAVKA D8 ECYC D9 DE WERELD IN MET STIJN BELMANS D10 UNGDOMSRINGEN D11 IK GA OP REIS EN IK NEEM MEE …

D12 WERELDSPELERS D13 ALS VLUCHTELING NAAR RADAR D14 SCHIETGANG D15 GLUREN BIJ DE BUREN D16 TAKE THE PLUNGE

Elk jaar doen jeugdhuizen wat ze het best kunnen: jongeren in hun vrije tijd laten samenkomen en samenwerken om tot een wonderbaarlijk geheel van vrijwillig engagement te komen. Jeugdhuisvrijwilligers weten maar al te goed wat er leeft in hun jeugdhuis. Maar het is niet altijd evident om ook buiten de muren van je eigen ‘kot’ te kijken. Toch loont het om die oogkleppen af te gooien en met volle goesting naar buiten te treden. Dat kan natuurlijk in het naburige dorp, maar wat dacht je van het buitenland? Go for it!

Tekst: Nick Beerens

Verleg je grenzen Weg uit die comfortzone!

Life begins at the end of your comfort zone, hoor je wel eens zeggen. Hoewel dat heel klef en cliché klinkt, bevat die zinsnede een kern van waarheid waar je niet omheen kan. Angst voor het onbekende is jammer genoeg nog steeds alom tegenwoordig in de harten en hoofden van heel wat mensen. Zélfs bij jeugdhuisvrijwilligers. En onbekend maakt onbemind.

Maar laten we dat voor eens en voor altijd veranderen, want onbekend maakt ook onbegrensd! Ontbolster jezelf en ga als onbezonnen ontdekkingsreizig(st)er het onbekende pad op. Weg uit die vertrouwde omgeving van het jeugdhuis, weg uit die vier muren waar je alles zo bevattelijk mogelijk houdt. De uitdaging, de inspiratie, de gloed en de begeestering liggen ‘daar ergens’. En jij? Waar ben jij?

Nog steeds hier, of al op zoek naar mogelijkheden?

ONBEKEND MAAKT ONBEGRENSD

Een leerschool Uit je comfortzone stappen, allemaal goed en wel, maar waarom zou je dat nu doen?

• De internationale toer opgaan helpt om een gevoel van verbondenheid met mensen uit het buitenland te creëren.

Het spreekt voor zich dat dat vandaag de dag meer dan ooit nodig is.

• Door jezelf en je medevrijwilligers onder te dompelen in de cultuur en tradities van een ander land, ontstaat weder­zijds begrip en respect. In plaats van in een wij-zij-denken te vervallen, leer je een genuanceerder en vollediger verhaal vertellen. Lang leve de interculturele kruisbestuiving!

• Jeugdhuismensen die mee naar het buitenland zijn geweest, tonen erna dikwijls meer engagement voor het jeugdhuis. Hun drive wordt niet alleen versterkt door de band die ontstaat op zo’n avontuur, maar ook doordat het jeugdhuis nadien dé plek bij uitstek is om terug samen te komen. Iedereen die ooit op Erasmus is geweest, kent het gevoel wel: nadat je in het buitenland de tijd van je leven hebt gehad, val je in een zwart gat. Geen betere manier om dat gat te vullen dan door samen te komen in je jeugdhuis en je ervaringen te bespreken en te delen.

• Uit het vorige puntje volgt dat het veel makkelijker wordt om bezoekers, die mee zijn gegaan naar het buitenland, aan je jeugdhuis te binden. Stel je reis of internationale uitwisseling open voor bezoekers en je hebt er meer dan waarschijnlijk een pak nieuwe vrijwilligers bij!

• In het buitenland leer je nieuwe dingen. Iedereen weet dat het jeugdhuis een leerschool voor het leven is. Je leert er experimenteren, vergaderen, samenwerken, beslissingen nemen, organiseren en nog veel meer. Maar net omdat

JE STAAT NIET ALLEEN ALS JE GRAAG TER INSPIRATIE NAAR HET BUITENLAND GAAT

Internationale uitwisseling: een Odyssee?

Chaos! Stress! Paniek!

Of niet?

Met je jeugdhuis naar het buitenland trekken op een internationale uitwisseling, het lijkt een heuse onderneming.

Maar is dat wel zo? Is het organiseren van een internationale uitwisseling echt een omzwerving? Word je, net als Odysseus, tegengewerkt door allerhande vreemde, boosaardige krachten? Of is het net de ondersteunende, begeleidende macht die de bovenhand haalt?

Ik ga op reis en ik neem mee …

De medewerkers van jeugdhuis Zenith gingen eind 2015 op uitwisseling bij verschillende jeugdorganisaties in Nederland

Je staat uiteraard niet alleen als je graag ter inspiratie naar het buitenland gaat.

Er zijn tal van instanties die je begeleiden, ondersteunen én – niet onbelangrijk – subsidiëren als je van plan bent om erop uit te trekken. In de loop van dit dossier zullen we er al een aantal overlopen. Aarzel zeker niet om hen of Formaat te contacteren als je met vragen blijft zitten. En knoop zeker goed in jullie oren dat er meer dan voldoende geld, tijd en ondersteuning is om van jullie internationale uitwisseling een spetterend succes te maken!

WAAG DIE SPRONG IN HET ONBEKENDE Keuzestress Uitwisselen, reizen, vrijwilligerswerk doen, partnerschappen aangaan …

Wanneer je uiteindelijk hebt besloten om voluit voor een internationaal avontuur te gaan, moet je nog kiezen hoe dat avontuur er precies zal uitzien. Wordt het een uitwisseling tussen de kern van jouw en een ander jeugdhuis? Vindt die uitwisseling plaats met een jeugdhuis in Wallonië of in Catalonië? Wil je op reis met de sterkst gemotiveerde jeugdhuisvrijwilligers? Of zet je graag een partnerschap op poten in het buitenland?

De mogelijkheden zijn legio en dat kan leiden tot keuzestress. Maar ook nu ben je niet alleen: ga in gesprek met jeugdhuizen die al eens op avontuur gingen of contacteer JINT, Formaat, Bel’J of een van de vele andere organisaties die je in dit avontuur kunnen begeleiden. Ga er dus voor. Waag die sprong in het onbekende!

DOSSIER • 3

een internationale trip zich buiten de muren van je jeugdhuis afspeelt, leer je duizend-en-een andere interessante dingen. En het mag gezegd worden: dat staat altijd goed op je CV. • Je versterkt je jeugdhuis. Door geconfronteerd te worden met andere vormen van jeugdwerk, word je verplicht om na te denken over de werking van je eigen jeugdhuis. Zo is het in andere landen soms minder evident dat er een toog in een jeugdhuis staat. En euhm, waarom staat die toog eigenlijk in je jeugdhuis? Die kritische blik werpt op termijn zijn vruchten af !

• Het netwerk van het jeugdhuis én van jezelf wordt uitgebreid, en dat is altijd interessant. De mensen en organisaties die je ontmoet op weg naar je internationale trip en tijdens de reis of uitwisseling zelf, zijn weer extra partners waarmee je ook in de toekomst nog kan samenwerken. Bovendien krijg jij zelf misschien wel een reeks adresjes waar je gratis of goedkoop kan overnachten tijdens een volgende reis.

• En ten slotte creëer je samen met je jeugdhuisvrienden een verhaal voor het leven!

EN … ACTIE! (DEELCIT)ION YOUTH IN A

Ben je helemaal overtuigd om op internationale uitwisseling te trekken? Maar weet je niet goed hoe te beginnen aan zo’n groot avontuur? Gelukkig zijn er organisaties die je kunnen begeleiden en ondersteunen tijdens dat spannende traject. JINT is zo’n organisatie. Die vzw stimuleert en ondersteunt de internationale uitwisseling en samenwerking tussen jongeren en jeugdorganisaties. Bovendien brengen ze jeugdwerkers, jeugdorganisaties, en organisaties uit aanverwante sectoren bij elkaar om actief mee te werken aan het uitbouwen van JINT. Tekst: Nick Beerens

Erasmus+

DOSSIER • 4

Centen uit Europa!

JINT is naast kennis- en expertisecentrum op vlak van internationale jongerenmobiliteit en internationaal jeugdbeleid ook het Nationaal Agentschap voor de uitvoering van Youth in Action: het jeugdluik van het Europese subsidieprogramma Erasmus+. Concreet betekent dat dat JINT de centen van het Erasmus+ programma voor jeugd beheert, de te subsidiëren projecten selecteert, best practices deelt en ondersteuning biedt om jouw internationaal project uit de grond te stampen.

De vzw zorgt dus voor de dagelijkse uitvoering van dat subsidieprogramma van de Europese Unie in Vlaanderen.

It’s possible!

Europees vrijwilligerswerk (EVS) Ben je vrijwilliger in een jeugdhuis? Fantastisch! Stel je dan eens voor hoe geweldig het zou zijn om vrijwilligerswerk te doen in het buitenland. Misschien wil jouw jeugdhuis wel een buitenlandse vrijwilliger laten meedraaien in zijn werking, of een van zijn topvrijwilligers uitzenden? Als je voor dit luik van Youth in Action kiest, leer je heel veel bij over hoe het vrijwilligerswerk er in andere landen uitziet en heb je er als individu én als jeugdhuis meteen een pak ervaring bij.

Mobiliteit van jeugdwerkers Dit zijn activiteiten (denk aan conferenties, seminaries, trainingen, studiebezoeken, jobshadowing, enzovoort) die de professionele ontwikkeling van jeugdwerkers ondersteunen. Zowel beroepskrachten als vrijwilligers kunnen ervaring opdoen om de kwaliteit van hun projecten en organisaties te versterken. Deelnemers komen terug met een pak meer zelfvertrouwen en begrip voor andere culturen. Wat natuurlijk alleen maar een positieve impact op je werking heeft.

EEN INTERNATIONALE UITWISSELING IS EEN ECHT AVONTUUR EN ONTZETTEND LEERRIJK. BOVENDIEN WORD JE ER EEN ECHTE ‘EUROPEAAN’ DOOR. JE VOELT JE STERKER VERBONDEN MET ANDERE LANDEN – Stijn Belmans, begeleider bij Formaat – Stijn heeft een pak ervaring op het vlak van internationale uitwisselingen. O.a. Denemarken, Finland en Italië staan al op zijn palmares.

Zijn verhaal lees je op p. 9 van dit dossier.

Groepsuitwisseling

Jongereninitiatieven

Dit is waarschijnlijk waar de meeste mensen aan denken als ze ‘internationale uitwisseling’ horen: een groep jongeren uit verschillende landen die elkaar ontmoeten rond een zelfgekozen thema.

De bedoeling is dat de jongeren uit elk land hun programma zélf uitwerken. Het draait hier vooral om ideeën en ervaringen uitwisselen.

Ben jij één van die vrijwilligers die altijd met een creatief en vernieuwend projectidee op de proppen komt? Youth in Action helpt je in je zoektocht naar andere jongeren, zowel in België als in het buitenland, om je zotte project uit de grond te stampen!

Bij een jongereninitiatief kan (bijna) alles! Er is geen vast format. De enige vereiste is dat groepjes jongeren, vanuit een

organisatie of een losse informele groep, samen een vernieuwend internationaal project rond een gemeenschappelijk thema opzetten.

Jeugdpartnerschap

Een ‘jeugdpartnerschap’ is een langdurige samenwerking tussen verschillende jeugdorganisaties uit twee of meerdere landen rond een gemeenschappelijk thema. Het doel is uiteraard om te netwerken, vernieuwende projecten op te zetten, verder dan de eigen grenzen te kijken en te denken, vormen van sociaal ondernemerschap uit te proberen … en om zo de organisaties te versterken.

Cross-sectoraal partnerschap

Als een partnerschap je een goed idee lijkt, maar je nog liever een langdurige samenwerking aangaat met een organisatie uit andere sector, dan is er het cross-sectoraal partnerschap. Dat is een samenwerking tussen organisaties uit de jeugdsector, de onderwijs- en/of de opleidingssector.

Jeugdbeleidsmeetings

Tijdens jeugdbeleidsmeetings (dat zijn nationale jongerenbijeenkomsten of internationale jongerenconferenties) wordt de actieve participatie van jongeren in het democratische leven bevorderd én wordt het debat rond de thema’s en prioriteiten van de EU Jeugdstrategie aangemoedigd.

Nu is het aan jullie!

Ziet jouw organisatie een groepsuitwisseling zitten? Of misschien wel een jeugdpartnerschap? Neem dan zeker eens een kijkje op www.youthinaction.be. Daar vind je alle info over de mogelijkheden en spelregels voor jouw project. Ook voor ervaringsuitwisseling en vorming kan je bij het Youth in Action-team van JINT terecht.

EN … ACTIE! (D E E L I) BEL’J

Je wil heel graag uitwisselen, netwerken en inspiratie opdoen, maar naar het buitenland trekken is nét die stap te ver? Of wil je eerst de andere gemeenschappen in België beter leren kennen voor je het buitenland tackelt? Dan kan je terecht bij Bel’J, een programma van de Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap dat als doel heeft jongeren de andere gemeenschappen te laten ontdekken. Elke gemeenschap stelde een agentschap aan dat met de uitvoering van het programma belast is: JINT voor de Vlaamse Gemeenschap, Bureau International Jeunesse voor de Franse Gemeenschap en Jugendbüro voor de Duitstalige Gemeenschap.

Tekst: Nick Beerens • Foto's: Bel’J

It’s possible!

Groepsuitwisseling

Mobiliteit van jeugdwerkers

Bij jobshadowing draai je als jeugdwerker mee in een jeugdorganisatie in de Frans of Duitse Gemeenschap. Daardoor verrijk je niet alleen jezelf, maar versterk je ook je eigen organisatie.

Boven­dien kan dat leiden tot het uitbouwen van een toekomstige samenwerking.

Jobshadowing kan door beroepskrachten én vrijwilligers gedaan worden. Er is geen leeftijdsgrens.

Bel’J – Uitwisselingsproject Namen-Gent van vzw JONG

Bel’J – Groepsuitwisseling van Jongerenwerking vzw Recht-Op

Je kan met het jeugdhuis ook een samen­ werk­ings­project opzetten met een jeugdwerkorganisatie in de Franse en/ of Duitstalige Gemeenschap. Denk bijvoorbeeld aan een studiebezoek, een vormingscursus of zelfs het ontwikkelen van een tool. Door expertise en praktijkvoorbeelden uit te wisselen en samen nieuwe methodieken te ontwikkelen, krijg je een sterker jeugdhuis! Net als bij

een groepsuitwisseling betaalt Bel’J de organisatiekosten, reiskosten en eventuele uitzonderlijke kosten. En ook hier is er geen leeftijdsgrens.

DOOR EXPERTISE EN PRAKTIJKVOORBEELDEN UIT TE WISSELEN EN SAMEN NIEUWE METHODIEKEN TE ONTWIKKELEN, KRIJG JE EEN STERKER JEUGDHUIS

Bel’J – Project ‘Twelve stars’ van Habbekrats vzw

Een vrijwilliger voor jouw jeugdhuis

Als je liever een vrijwilliger laat meedraaien in jouw jeugdhuis, kan je ook bij Bel’J terecht. Om een gastorganisatie voor een Bel’J vrijwilliger te worden, moet je uiteraard wel voor een aangepast takenpakket en degelijke ondersteuning kunnen zorgen.

Wist je dat … de jeugdhuizen in Wallonië bijna allemaal geprofessionaliseerd zijn? Terwijl in Vlaanderen de meeste jeugdhuizen uitsluitend met vrijwilligers werken, hebben zo goed als alle Waalse jeugdhuizen een beroepskracht.

Bel’J – All quiet on the western front van JCW

DOSSIER • 5

Je jeugdhuis nodigt jongeren uit de Franse en/of Duitstalige Gemeenschap uit naar Vlaanderen of steekt zelf de taalgrens over voor een groepsuitwisseling.

Naast het bijschaven van jullie Frans of Duits ontdekken jullie ook elkaars cultuur en gewoontes. Je zou ervan schrikken hoe groot het verschil tussen het Vlaamse jeugdwerk en dat van de andere gemeenschappen is.

Bel’J betaalt de organisatiekosten (een vast bedrag per deelnemer per dag) en de reiskosten (kosten voor het vervoer) terug. Bovendien kan je, mits aangevraagd en gemotiveerd, ook ‘uitzonderlijke kosten’ terugbetaald krijgen. Een groepsuitwisseling is er voor deelnemers tussen 12 en 25 jaar.

Een tip: Bel’J verkiest projecten waarbij de drie gemeenschappen betrokken worden.

IN DE PRAKTIJK T YDEEH

HOF, (H)eerlijk Organiseren van Feesten en evenementen, is een uitwisselingsproject van M.art (het project artistieke expressie van jeugdhuis Tydeeh) en M.ond (het ondernemerschapsproject van datzelfde jeugdhuis) in samenwerking met de duurzaamheidsambtenaar en de jeugddienst van Mol. Om het project meer inhoud te geven, kozen ze voor een inter­natio­nale uitwisseling met Hall of Fame, de ‘cultuurfabriek voor Tilburgse jongeren’.

Tekst: Nick Beerens • Foto: Nog Een Paar Hete Zomers

DOSSIER • 6

Een inspirerende jeugddienst “Op een dag kwam de jeugdconsulente langs in het jeugdhuis om te vragen of wij iets wilden doen rond duurzaamheid en ecologie,” vertelt Liesbeth, projectmedewerker artistieke expressie in Tydeeh.

“De jeugddienst was geïnspireerd geraakt door een uitwisseling met Leuven. Wij vonden het vooral een kans om te gaan kijken naar wat er al rond duurzaamheid gebeurde in en rond Mol. En dat was eigenlijk al vrij veel. Zo zijn er maar liefst drie festivals die inzetten op ecologie: Nog Een Paar Hete Zomers, Staartje Zonder Eind en Festival Mundial. We vonden het bijzonder omdat het festivals zijn die voor en door jongeren georganiseerd worden én die bezig zijn met duurzaamheid. Zo worden de decors bijvoorbeeld gebouwd uit duurzame materialen. En daar wilden we graag iets mee doen.

Eigen­lijk is daaruit het idee voor een internationale uitwisseling ontstaan.”

JONGEREN GERAKEN GEÏNSPIREERD DOOR ONS PROJECT EN WORDEN ECHTE ECOAMBASSADEURS

TYDEEH - Nog Een Paar Hete Zomers

Op zoek naar partners “We – dat zijn ikzelf, Jan (projectmedewerker ondernemerschap in Tydeeh, nvdr), Kathleen (duurzaamheidsambtenaar in Mol, nvdr) en Karen (jeugdconsulente in Mol, nvdr) – merkten al snel dat er in de lage landen eigenlijk al veel gebeurde rond ecologie. Via de online tool die JINT aanbiedt om partners te zoeken, stootten we uiteindelijk op Hall of Fame in Tilburg. Hall of Fame is een ‘cultuurfabriek’ waar verschillende subculturen samengebracht worden en waar jongeren elkaar stimuleren en elkaar helpen ontwikkelen. De doelstelling van Hall of Fame is om zoveel mogelijk in en rond hun gebouw te maken met gerecupereerd materiaal. Bovendien is Tilburg qua afstand erg haalbaar, waardoor we makkelijk voldoende tijd bij elkaar zouden kunnen doorbrengen.”

“Eenmaal de partner gevonden werd, was het tijd om het project te schrijven. We werden daarbij ondersteund door Formaat, maar ook JINT gaf zeer waardevolle feedback. Ik wil ook graag credit geven aan Kathleen, de duurzaamheidsambtenaar. Zij heeft veel ervaring in het schrijven van dergelijke projecten en bracht dus de nodige expertise in de groep. Het project werd goedgekeurd en via Youth in Action (Erasmus+, nvdr) kregen we de nodige subsidies.”

Het project “Tijdens onze ontmoeting met Hall of Fame was er meteen een klik. Het programma voor de uitwisseling zat dan ook snel in elkaar. Eind juni gingen we met twintig Molse jongeren vijf dagen op bezoek bij twintig jongeren uit Tilburg om

te brainstormen, ervaringen te delen en workshops te volgen over het duurzaam organiseren van feesten en evenementen.

We gingen onder andere naar Festival Mundial, waar we onze eigen duurzame stand hadden, volgden een workshop veganistisch koken, kregen de Boombar op bezoek, organiseerden zelf een workshop zeefdrukken, deden mee aan een interculturele quiz, enzovoort. Zalig!”

Eco-ambassadeurs “Jongeren geraken geïnspireerd door ons project en worden, met een rugzak vol nieuwe ideeën, echte eco-ambassadeurs.

We wilden hen ook bevestigen in hun terechte interesse voor ecologie, door te tonen dat wij, en vele andere organisaties, daar ook mee bezig zijn. We zien het als een eco-zaadje dat gepland is en zich klimop-gewijs zal verspreiden bij andere jongeren. Ook in ons jeugdhuis merken we dat: dankzij de eco-ambassadeurs zijn we in Tydeeh veel meer met duurzaamheid en ecologie bezig.”

IN DE PRAKTIJKAVKA

MIJNLEUVEN & K

Vzw Stedelijk Jeugdwerk Leuven (mijnLeuven) speelde al een tijdje met het idee om iets rond het thema ‘jongeren en ondernemerschap’ te doen. Jochen Smets van mijnLeuven vertelt dat je in België dan haast niet rond het Baas-project van jeugdhuis Kavka kan.

Kavka en mijnLeuven beslisten dat een gezamenlijk project nog sterker kan worden door er buitenlandse partners bij te betrekken. Want zo krijg je een andere invalshoek, leer je werken met verfrissende methodieken en ontwikkel je nieuwe vaardigheden.

Die Belgische organisaties kwamen zo bij KraftWerket (in Denemarken) en Konnevesi 4H (in Finland) terecht.

Tekst: Nick Beerens • Foto's: mijnLeuven & Kavka

Professionals die elkaar versterken “Eigenlijk gaat het om meer dan een uitwisseling”, vertelt Jochen. “Anders dan bij een groepsuitwisseling gaat het niet om groepen jonge mensen die elkaar ontmoeten, maar over professionals die een heus partnerschap aangaan om elkaar op die manier te versterken.”

Via Youth in Action kozen ze voor een strategisch jeugdpartnerschap. De samen­ werking ging begin dit jaar van start en zal twee jaar duren. Het basisidee waarrond gewerkt zal worden, is het promoten van ondernemerschapseducatie en sociaal ondernemerschap bij jongeren.

“Goede partners vinden is onontbeerlijk voor een inhoudelijk sterk en leerrijk project,” weet Jochen. “We hadden al wat ervaring in internationale uitwisselingen en ook de mensen bij Vitamine C (een organisatie die kinderen en jongeren de kans wil geven om van kunst en cultuur te genieten of eraan deel te nemen, nvdr) hebben ons geholpen tijdens de zoektocht naar buitenlandse partners.”

De organisaties uit Leuven en Antwerpen belandden uiteindelijk bij KraftWerket en Konnevesi 4H. KraftWerket is een Deense organisatie die werkt rond een zelforganiserende jongerencultuur. Dat betekent dat de jongeren een stem krij-

INTERNATIO­ NALI­SERING VERLEGT DE GRENZEN VAN HET INDIVIDU ÉN DE ORGANISATIE gen in de financiën, het personeel, de activiteiten, de visie, de missie, enzovoort.

Bovendien is er een opnamestudio, een filmstudio, ruimte voor workshops … en zijn die allemaal vrij te gebruiken. De bezoekers krijgen eenvoudigweg een sleutel en kunnen binnen en buiten wanneer ze willen. Konnevesi 4H is een Finse orga-

Het project “Zowel in Leuven, Antwerpen, Kopen­ hagen als Finland zullen specifieke activiteiten rond jongeren en ondernemerschap ontplooid worden,” aldus Jochen.

“De methoden zullen per locatie verschillen, maar de onderliggende waarden zijn gelijkaardig: leren door te doen, experimenteren met ondernemerschap en het coachen en begeleiden van jongeren rond deze thema’s.”

“We zien een enorme kans in deze samenwerking door de internationale focus. Internationalisering verlegt de grenzen van zowel het individu als de organisatie. Een andere blik kan zorgen voor nieuwe werkmethodes en nieuwe (leer)trajecten die maken dat elke organisatie een innoverende trekkersrol binnen zijn land of context kan opnemen,” vertelt Jochen enthousiast.

Omdat de organisaties via Youth in Action voldoende centen gekregen hebben, is het mogelijk om de twee jaar durende samenwerking uitermate waardevol te maken. En zo kan je dus een sterke output realiseren door vier sterke lokale organisaties met elkaar te verbinden.

DOSSIER • 7

Goede partners

nisatie. Zij vertrekken vanuit een educatieve insteek met als doel het versterken van ondernemerschap, het verhogen van de inzetbaarheid van jongeren op de arbeidsmarkt en het stimuleren van actief burgerschap. Zowel in KraftWerket als in Konnevesi 4H worden de ideeën en activiteiten ondersteund door professionele jeugdwerkers.

ECYC AN

T H E E U RO P E OF CONFEDERATION YOUTH CLUBS

De European Confederation of Youth Clubs is een Europees netwerk van jeugdwerkorganisaties en jeugdclubs. De rode draad door al deze organisaties is dat ze werken rond het zogenaamd ‘open jeugdwerk’ en ‘informeel leren’. Maar liefst 18 landen en 19 nationale jeugdwerkorganisaties maken er deel van uit. ECYC wil jongeren versterken en hen aanmoedigen om een actieve rol te spelen in de samenleving. Het vormt de perfecte basis voor een open, solidaire en democratische samenleving.

Tekst: Nick Beerens & Finn Van Dinter

Open jeugdwerk & informeel leren

motor van ons Europees netwerk. Het biedt de verschillende federaties voor open jeugdwerk een platform voor het onderhouden van onderlinge contacten, het opzetten van internationale activiteiten en het uitwisselen van ideeën en knowhow over verschillende gemeenschappelijke thema’s.

DOSSIER • 8

Het internationaal jeugdwerk kent veel verschillende vormen. Een van die vormen is het zogenaamde open jeugdwerk. Dat is wat jouw jeugdhuis elke week opnieuw en met immens veel goesting en inzet verwezenlijkt. Het is een jeugdwerkvorm met een ‘open deur’: iedereen kan vrij instromen, op elk moment.

Maar ook binnen het open jeugdwerk bestaat grote diversiteit. Daarom ging ECYC op zoek naar een overkoepelende doelstelling van open jeugdwerk en een aantal basisprincipes: • Jongeren hebben het recht om uit een reeks opties zelf de meest geschikte te kiezen.

• Elke jongere moet ondersteund worden zodat zijn/haar potentieel volledig aangeboord kan worden, zonder schade te berokkenen aan de waardigheid en autonomie van het individu.

• Jongeren moeten gesteund worden in het ontwikkelen van hun eigen waardeoordelen en gedragingen. Zo ontwikkelen ze de competenties om op een kritische manier de wereld om hen heen te analyseren en eraan te participeren.

Het open jeugdwerkmodel staat voor een experimenteel leermodel waarbij jongeren zich via levensechte situaties engageren. ECYC definieert het zelf als volgt: “ECYC believes that the purpose of Open Youth Work is to offer young people, on the basis of their voluntary involvement, developmental and educational experiences which will equip them to play an active part in our democratic society as well as meet their own developmental needs. Open youth work takes place in youth clubs, youth projects, youth centers, youth houses as well as on the street (through detached youth work).”

Wist je dat …

OPEN JEUGDWERK IS EEN JEUGDWERKVORM MET EEN ‘OPEN DEUR’: IEDEREEN KAN VRIJ INSTROMEN, OP ELK MOMENT De manier waarop dat gebeurt, verschilt van werking tot werking en van land tot land. Van die diversiteit kunnen we veel opsteken.

Formaat en ECYC Bij Formaat hechten we veel belang aan het uitbouwen van een Europees netwerk ter ondersteuning van open jeugdwerk. Enerzijds fungeert dat netwerk als motor voor het stimuleren van onder andere internationale uitwisselingen tussen jeugdhuismedewerkers uit verschillende landen en internationale trainingen voor trainers en vrijwilligers, anderzijds willen we via dat netwerk ook deskundigheid opbouwen. We willen bijleren van andere federaties, een gemeenschappelijke visie opbouwen rond prioritaire thema’s, interessante ideeën van Europese partners vertalen naar onze eigen organisatie … ECYC is al jaren de

Formaat elke Algemene Vergadering van ECYC bijwoont? We betrekken daarbij ook graag onze vrijwilligers.

Leden van onze RaaT nemen daarom deel aan de Algemene Vergadering van ECYC om Formaat daar te vertegenwoordigen.

ECYC …

• … stimuleert leden om seminaries en uitwisselingen te organiseren tussen jeugdhuizen.

• … organiseert per twee jaar drie Algemene Vergaderingen. Naast vergaderen is er ook tijd om te netwerken, lokale jeugdhuizen te bezoeken en een studiedag bij te wonen.

• … biedt een platform voor het delen en opbouwen van expertise rond verschillende thema’s.

• … behartigt de belangen van open jeugdwerk in het European Youth Forum, het Europese equivalent van de Vlaamse Jeugdraad.

• … is een platform om contacten met partnerorganisaties te onderhouden en levert een basis voor het opzetten van concrete samenwerkingen met partnerorganisaties.

DE WERELD IN MET

STIJN BELMANS

Als er iemand is die ervaring heeft met internationale uitwisseling, is het wel Stijn Belmans. Hij is HR Manager bij Sporta, werkte zeven jaar bij Formaat en is daar nog steeds actief als begeleider. Tijdens RADAR Crossing Borders vertelde hij aan een bende enthousiaste jeugdhuis­lovers over zijn persoonlijke reis door seminars, uitwisselingen, vergaderingen en avonturen in het buitenland. Dit is (slechts een deel van) zijn relaas.

Tekst: Nick Beerens • Foto: Stijn Belmans

DOOR JE WERK OP EEN INTERNATIONAAL PUBLIEK LOS TE LATEN, BESEF JE HOE WAARDEVOL HET IS “Met Ahoy maakten we ook dankbaar gebruik van de European Voluntary Service. Gemotiveerde vrijwilligers uit heel Europa kwamen dankzij die organisatie meedraaien in ons jeugdhuis. We ontdekten van alles over de leef­ wereld van die jongeren en konden ook nieuwe uitwisselingen op poten zetten. Sommige van die vrijwilligers komen na tien jaar nog steeds regelmatig op bezoek of hebben zelfs permanent één van onze bestuurders meegenomen naar hun land!”

“Via Formaat kon ik in 2005 een ‘training for trainers’ volgen in Straatsburg. Die opleiding bereidde me voor om in een internationale context groepen te begeleiden. Een jaar later kreeg ik de kans om mij te smijten in een theaterproject met jongeren uit vier landen in Italië. Later kon ik voor Formaat naar een congres in Edinburgh waar ik het werk van de federatie mocht gaan presenteren. Door je werk op een

“In 2011 werd Antwerpen Europese Jongerenhoofdstad. Als belangrijke jeugdwerkspeler in de stad besloot Formaat om eens zot te doen. Zeventig jongeren uit zeven Europese landen kwamen samen in jeugdhuis Josto. Samen met een grote ploeg vrijwilligers hadden we de week van ons leven! Via een uitgebreide blog volgden mensen uit heel Europa onze avonturen.”

“Een van de interessantste ervaringen had ik als bestuurder van De Europese Federatie van Jeugdhuizen (ECYC, nvdr).

Ik leerde er veel over het Europese jeugdbeleid en over hoe groot de verschillen zijn binnen de sector. Verder heeft ECYC heeft een heel breed netwerk.”

Een uitwisseling op poten zetten is natuurlijk niet enkel rozengeur en maneschijn. Volgens Stijn zijn dit dingen waar je zeker op moet letten:

• Een goede partner vinden is belangrijk! Zij zijn een belangrijke factor in het welslagen van een uitwisseling.

Maak dus een doordachte keuze.

• Interessante thema’s voor je subsidiedossier zijn Europees burgerschap, diversiteit en kansarme kinderen en jongeren. Hoe sterker je thema inhoudelijk is, hoe interessanter het voor jezelf wordt én hoe groter de kans is dat je subsidieaanvraag aanvaard wordt.

• Zorg dat wat je bijleert tijdens een uitwisseling niet verloren gaat. Gebruik dan social media om bij het thuisfront awareness te creëren. Idealiter zorg je voor een communicatieteam dat zich daar tijdens de uitwisseling mee bezig houdt.

• Koppel een uitwisseling aan wat al bestaat. Organiseer je een leefweek? Laat een hoop Spanjaarden daar dan deel van uitmaken. Je kan er zeker van zijn dat je na die week plannen hebt om naar hun land te trekken.

• Zoek goede begeleiders. Vraag hulp aan de jeugddienst, aan Formaat of zelfs aan een ander jeugdhuis met ervaring. Een uitwisseling begeleiden is immers niet vanzelfsprekend.

• Blijf niet in je eigen jeugdhuis hangen als er mensen uit het buitenland op bezoek zijn. Laat hen België zien en trek naar de Ardennen of de kust. Dat zouden jullie toch zelf ook willen?

• Zet de uitwisseling naar het buitenland in de verf als een exclusieve beloning voor de jeugdhuismedewerkers.

Zo maak je het exclusief en krijg je meer volk op de kar.

DOSSIER • 9

“Mijn eerste ervaring met internationale reizen en uitwisselingen deed ik op met jeugdhuis Ahoy in Wijnegem. Ze organiseerden jaarlijks een reis naar landen als Tsjechië of Slovenië. Daarnaast organiseerde het jeugdhuis ook internationale uitwisselingen met Deense en Finse jeugdhuizen. Die uitwisselingen werden bijna volledig gefinancierd door Youth In Action, en JINT zorgde voor de nodige ondersteuning om alles rond te krijgen. We ontvingen die jeugd­huizen in België en konden hen daarna ook altijd gaan bezoeken.”

internationaal publiek los te laten, besef je hoe waardevol het is. Internationale congressen en projecten zijn ideaal om je netwerk uit te bouwen. Dat is belangrijk als je met je jeugdhuis op avontuur wil naar het buitenland.”

N E G N I R S M O D G UN EK UIT BEZO DENEMARKEN

Een dik jaar geleden, in januari 2015, trok Formaat met vijftien projectmedewerkers naar Kopenhagen om er inspiratie op te doen rond jeugdhuizen, artistieke expressie en ondernemerschap. In april van dit jaar mocht Formaat op zijn beurt de Deense jeugdhuisfederatie Ungdomsringen verwelkomen in Antwerpen. We namen de Denen mee op sleeptouw door de stad en lieten ze kennismaken met verschillende projecten uit het jeugdwerk. En met de eerste lentezon.

DOSSIER • 10

Tekst & foto’s: Elisa Hulstaert

Ungdomsringen – het is een woord dat je vast twee keer moet lezen voor je het (min of meer) juist kan uitspreken. Letterlijk vertaald betekent het ‘jeugdringen’, en eigenlijk dekt dat de lading. Ungdomsringen is namelijk onze Deense tegenhanger. Net als Formaat organiseren en ontwikkelen ze samen met hun leden verschillende activiteiten, bieden ze jeugdwerkers vormingen aan en mengen ze zich in het publieke debat om de kwaliteit van het jeugdwerk te garanderen.

Ze publiceren ook, net als wij, regelmatig nieuwsbrieven, boeken en studies.

Met een groep van net geen twintig leden trokken de Denen ’s morgens naar jeugdhuis 2050 op Linkeroever waar ze getrakteerd werden op een uiteenzetting over jeugdhuiswerk in Vlaanderen. Gerd van Formaat schetste wat voor ons een jeugdhuis is: een ontmoetingsplek zonder verplichtingen, een plek waar jongeren geactiveerd kunnen worden door een breed spectrum aan activiteiten, een plek waar jongeren op een formele en informele manier kunnen leren door ervaring op te doen. Hij vertelde dat geen twee jeugdhuizen dezelfde zijn, dat verschillende jeugdhuizen verschillende doelen en doelgroepen hebben en dat er zijn mét en zonder beroepskracht. De Denen knikten gemoedelijk en vroegen zich vooral

Sociale en residentiële woningen liggen naast elkaar en zorgen voor een bijzondere sfeer op het speelplein

Jonathan vertelt op het zonovergoten binnenplein over de werking van Kavka

af of gemeenten in Vlaanderen verplicht worden om een jeugdhuis op te zetten.

En daar schuilt al een groot verschil met het jeugdhuiswerk in Vlaanderen, want in Denemarken worden lokale overheden verplicht om jeugdclubs op te richten.

de mensen van Kavka zijn er voor hen ter ondersteuning. Het feit dat vrijwilligers daar aangemoedigd worden om hun talenten te ontwikkelen door bijvoorbeeld vormingen te volgen, en dat zij op basis van hun groei ook steeds grotere verantwoordelijkheden krijgen, vind ik echt geweldig. Zoals Jonathan vertelde, is Kavka een ondersteunende organisatie die het risico bij de jongeren wegneemt, maar niet de verantwoordelijkheid. Volgens mij kan je zo heel veel leren en voel je je als jongere heel sterk betrokken bij de werking van je jeugdhuis.”

Na een wandeling door de wijk trokken we naar Kavka in het centrum van de stad. Daar vertelde projectmedewerker Jonathan over de werking van het jongerencentrum. Vooral de eerste regel van Kavka – ‘Cool, let’s see’ – kon op veel bijval van de Denen rekenen. In Kavka verwachten ze immers dat jongeren zelf met initiatieven komen, en worden die initiatieven ook nooit zomaar afgeschoten.

De ideeën worden positief onthaald, en daarna getoetst op haalbaarheid. Om af te sluiten gingen we nog op bezoek bij JES in Borgerhout. Coördinator Filip vertelde bevlogen over de uitdagingen die JES elke dag aangaat. Om die theorie ook in de praktijk te zien, gingen we opnieuw de straat op om enkele pleintjes in de buurt te bezoeken waar jeugdwerkers op dat moment aan de slag waren.

Op het einde van de goedgevulde dag, vroeg ik twee Denen wat ze vooral was opgevallen en welke herinnering ze wilden meenemen naar Denemarken.

Gry (18) .................

“Volgens mij liggen de visies op jeugdwerk in Vlaanderen en Denemarken in dezelfde lijn.

Op dat gebied ben ik dus niet echt verrast tijdens deze uitwisseling. Maar wat me wel zeker zal bijblijven, is dat jongeren hier zo sterk aangemoedigd worden om zelf verantwoordelijkheid te nemen. In Kavka vertelde Jonathan over de bottom-upwerking die ze hanteren. De jongeren initiëren en organiseren daar zelf al hun activiteiten, en

Kim (54) ...............

“Wat mij hier in Vlaanderen vooral opvalt, is dat mensen uit het jeugdwerk enorm bevlogen en betrokken zijn. Ze steken veel energie in de projecten waar ze mee bezig zijn en bouwen duurzame relaties op met de jongeren.

In Denemarken hebben we onze jeugdwerkers lang te veel betaald, waardoor ze verwend zijn geraakt. De motivatie om in het jeugdwerk te zitten, is geld geworden.

Maar in deze sector moet je met je hart werken. Jongeren merken het meteen als je bedoelingen niet oprecht zijn. Ik vind het mooi dat er hier een groot vertrouwen bestaat tussen de jongeren en de jeugdwerkers. Dat werkt heel motiverend.”

Check it Meer info over de jeugdhuizen, werkingen en federaties: www.kavka.be www.facebook.com/jeugdhuis2050 www.jes.be www.formaat.be www.ungdomsringen.dk (als je je Deens wil oefenen)

IK GA EOEPM MREEE I…S EN IK N

DE RESSORT Al voor het vierde jaar op rij gaan de medewerkers van jeugdhuis De Ressort (Geraardsbergen) op reis naar het buitenland. Met een grote groep vrijwilligers trokken ze eerder al naar Hongarije, Tsjechië en Frankrijk. Om ervoor te zorgen dat iedereen mee kan (ja, ook studenten met een tweede zit!), valt de reis meestal rond de tweede week van juli. Jitse, voorzitter van De Ressort, praat met veel plezier over de reizen.

Tekst: Valerie Vonck & Nick Beerens • Foto: De Ressort

Hongarije, here we come!

WE KOMEN ELK JAAR ALS ÉÉN GROTE FAMILIE TERUG VAN ONZE REIS

“Aangezien we deze reis organiseren als bedankje nemen we enkel de sterkst gemotiveerde medewerkers mee. Dat kan ook niet anders, want het jeugdhuis legt per medewerker 110 euro bij. Deze zomer vertrekken we met 42 medewerkers, een serieuze hap uit ons budget dus!

Maar het is de kost dubbel en dik waard. We komen elk jaar terug als één grote familie. Iedereen hangt aan elkaar en de sfeer kan echt niet beter. En eigenlijk blijft dat gevoel nazinderen tot de volgende reis. Zalig! Naar het buitenland gaan is ideaal om ‘er eens uit te zijn.’ Het jeugdhuis is dan ook gesloten. We hebben nog niet echt aan uitwisseling gedaan, maar misschien doen we dat volgend jaar wel!”

Jeugdhuis Ergenekon (Gent) trekt al een paar jaar op rij naar Turkije. Ergenekon is een werking die in de eerste plaats jongeren met een Turkse achtergrond bereikt. In Turkije zetten ze vooral in op culturele uitstappen, verspreid over verschillende steden. Het jeugdhuis vindt het belangrijk om die reizen zo goedkoop mogelijk te houden.

Tekst: Nick Beerens • Foto: Ergenekon

Turkije, here we come!

Bilâl, voorzitter van Ergenekon, vertelt graag over de jeugdhuisreizen richting Turkije. “Het is voor ons ontzettend belangrijk om de locaties goed uit te kiezen. We bezoeken verschillende steden tijdens onze reis, dus is het belangrijk om een logische volgorde aan te houden. De organisatoren gaan altijd zelf eerst op verkenning om zo beter te kunnen inschatten waarop we moeten letten en wat er allemaal mogelijk is op die locaties. Maar het allerbelangrijkste is dat de reis betaalbaar blijft voor onze jongeren. Als je zoals ons met een grote groep op reis gaat, check dan zeker of er geen groepskorting of jongerentarief aangeboden wordt. Om de prijs nog te drukken, organiseren we in België ook verschillende activiteiten waarmee we geld inzamelen voor onze reizen.”

HET GEBEURT VAAK DAT MENSEN VIA ONZE REIS HET JEUGDHUIS LEREN KENNEN

“We proberen altijd andere jongeren mee te nemen op onze reizen. Op die manier kan iedereen eens mee.

Soms zelfs jongeren die niet direct verbonden zijn aan het jeugdhuis. Het gebeurt vaak dat mensen via die reis het jeugdhuis leren kennen. Voor Ergenekon is dat een van de manieren om meer mensen aan onze werking te binden. Tijdens de reis zorgen we er bewust voor dat de jongeren gemixt zijn en niet constant bij hun eigen vrienden blijven zitten. Zo wordt het groepsgevoel versterkt en leert iedereen elkaar kennen.”

DOSSIER • 11

“Dit jaar gaan we opnieuw naar Hongarije”, vertelt Jitse enthousiast. “We trekken naar Zsigmond, wat op enkele kilometers van Boedapest ligt. We kiezen onze bestemming altijd via JEKA, een organisatie die groepsreizen voor jongeren regelt in verschillende landen. Op basis van de grootte van de groep krijg je dan een huisje toegewezen. Het eerste jaar was het zo leuk in Hongarije dat we besloten om terug te keren, maar wel naar een ander dorpje. Dankzij de hulp van JEKA en hun connecties ter plaatse valt de organisatie op zich goed mee. Dit jaar gaan we sowieso waterskiën en paintballen. En we trekken ook even de grens over om Boedapest te verkennen!”

ERGENEKON

S R E L E P S D L E R E W RK ZONDER JEUGD WE GRENZEN

De laatste maanden bewees het jeugdwerk in Vlaanderen opnieuw haar relevantie en haar vermogen om in te spelen op de actualiteit. Op wat er zich nú afspeelt. Op vraag van de Ambrassade werd Wereldspelers in het leven geroepen. Wereldspelers is een project dat jongeren, gevlucht vanuit de hele wereld, tracht samen te brengen met jongeren uit Vlaanderen. De jeugdsector toont haar solidariteit en kracht door jonge vluchtelingen te omarmen. Op die manier wordt de sterkte van het jeugdwerk ingezet voor iedereen die jong is in Vlaanderen en Brussel, maar ook voor jongeren die hier net aangekomen zijn.

DOSSIER • 12

Tekst: Nick Beerens • Foto's: De Ambrassade

’t Amusement!

Of het nu gaat over jongeren uit Vlaanderen, Oezbekistan, Afghanistan, Frankrijk of Syrië: jongeren willen spelen en zich amuseren. Koen, medewerker bij Kazou, vindt dat een van de opvallendste dingen die hij zag toen hij deelnam aan het project. “Het zijn jongeren die, net zoals jongeren uit Vlaanderen, gewoon jong willen zijn en zich willen amuseren.

Ze waren dan ook heel snel mee in de spelletjes die we wilden spelen. Eigenlijk is er weinig verschil tussen de dag in Dendermonde (waar het project Wereldspelers doorgaat, nvdr) en een dag in de jeugdbeweging.” Koen geeft iedereen die wil deelnemen aan het project ook nog een tip mee. “Laat de reflex van die jon-

Ook jonge nieuwkomers willen gewoon jong kunnen zijn en zich amuseren

geren te willen ‘beschermen’ zo snel mogelijk varen: enthousiasme tonen tijdens de spelletjes is meer dan genoeg.” Ook Katrijn van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vindt dat het ‘kind’ laten zijn centraal staat. “Eigenlijk gewoon vollenbak spelen en niet te veel regeltjes in je spelletjes steken, dat werkt nog altijd het best.”

Relax Griet, vormingsmedewerker bij Jong & Van Zin, vertelt dat er een hele relaxte sfeer hangt in het centrum voor nietbegeleide minderjarige vluchtelingen in Dendermonde. “Interesse kan heel vluchtig zijn. Soms heb je een jongere mee en denk je “yes, we zijn vertrokken!”, en bij de volgende activiteit zie je hem niet meer terug. Maar het is net heel fijn dat die sfeer hier heerst: je moet jongeren niet dwingen om iets te doen, diegenen die deelnemen aan de activiteiten willen dat ook echt!”

IEDEREEN VINDT HET LEUK OM EENS GOED TE LACHEN, TE RAVOTTEN EN ONNOZEL TE DOEN

De ervaring van de vrijwilligers van FOS sluit daar volledig bij aan. “Op voorhand dachten we dat er een geladen sfeer zou zijn en dat we zouden moeten oppassen met onze activiteiten. Maar eigenlijk merk je al heel snel dat er niks ‘anders’ is aan die jongeren. Ze willen gewoon spelen, net zoals de Scoutskinderen dat willen doen”. De chille sfeer wordt bevorderd door de vrijblijvendheid. “De jongeren kiezen zelf wanneer ze deelnemen aan de activiteiten en wanneer ze ermee stoppen. Het is de taak van de begeleiders om zelf het goede voorbeeld te geven en hun enthousiasme over te brengen op de jongeren.”

Humor over de grenzen heen Focus dus niet te hard op wat je wel of niet mag doen, maar hou het positief en luchtig. Humor werkt! Iedereen vindt het leuk om eens goed te lachen, te ravotten en onnozel te doen. Ook de jongeren uit het centrum van Dendermonde maken graag mopjes (en nemen graag selfies met de begeleiders)! Katrijn (VDS) denkt graag terug aan die open sfeer. “Als je door de gangen loopt, is iedereen supervriendelijk. Iedereen maakt meteen veel grapjes!”

ALS VLUCHTELING NAAR RADAR Dat het super origineel was om een vluchteling uit te nodigen naar RADAR, kregen we te horen. Dat het voor hem toch moeilijk moet geweest zijn om contact te leggen met de andere deelnemers en om de sessies te volgen … We konden niets anders doen dan knikken en elkaar verbaasd aankijken. Was er dan spontaan een vluchteling langsgekomen? Waarom wisten wij daar niets van? Had het een stripverhaal geweest, dan stonden er vraagtekens in allerlei kleuren en groottes rond onze hoofden getekend.

Twee dagen later kregen we de volgende tekst in onze mailbox. Petje af, Rany!

Tekst & foto: Rany Ayoub

Het eerste contact is bijzonder ongemakkelijk. Vooral omdat ik niet veel kan zeggen tegen de mensen die ik voor het eerst ontmoet. Andere jeugdhuizen proberen me wel op mijn gemak te stellen door Engels te spreken, maar omdat ik mentaal nog even in mijn rol moet kruipen, zeg ik amper een woord.

De avond valt en ik merk dat veel mensen heel open zijn. Ik voel me beter op mijn gemak en begin met verschillende mensen conversaties aan te gaan. Eerst is er vooral interesse voor mijn achtergrond. Daarna wordt me uitgelegd hoe de structuur van de Belgische staat in elkaar zit. Ik voel me opnieuw in het vierde leerjaar bij juf Ann in de les zitten.

Na die eerste korte gesprekken wordt er nog weinig tegen me gezegd. Het valt op dat het contact wegvalt van zodra iemand alles weet wat hij/zij wilde weten.

Ik ben die week op de Overpoort in Gent geweest en besefte daar hoe makkelijk het is om mensen voor de gek te houden.

Ik deed me voor als rijke Arabier die op bezoek was in België.

Terwijl ik dat in geuren en kleuren aan het vertellen ben in de propvolle auto, stelt Yannick voor om als vluchteling naar RADAR te gaan. Dat lijkt me wel wat. Het heeft bovendien iets weg van een maatschappelijk en/of sociaal experiment. Hoe zouden mensen communiceren met een vluchteling? Hoe zouden ze zich gedragen? En wat ik vooral wil weten: hoe zou een vluchteling zich voelen? Hoe zou die functioneren in een jeugdkamp zonder ook maar een woord Nederlands te spreken? Als volbloed Libanees beschik ik over voldoende kennis over de regio in het Midden-Oosten die de laatste jaren door zoveel geweld getroffen wordt. We stellen op minder dan tien minuten een scenario op en besluiten ervoor te gaan.

Tijdens de sessies word ik hartelijk ontvangen. Een van de begeleiders wil de sessie speciaal voor mij zelfs volledig in het Engels laten doorgaan. In een andere sessie wordt veel vertaald naar het Engels. Ik krijg ook hulp van mijn vrienden die tolk spelen, al versta ik natuurlijk elk woord dat gezegd wordt.

Zaterdagavond hou ik het niet meer vol. De nood om te praten, de nood om mee te lachen met de moppen en de nood om eens te roepen in mijn tweede moedertaal is te groot. Dus besluit ik na de film Image over te schakelen op het Nederlands. De verbazing is groot.

Wat me het sterkst opviel, was de warmte die de mensen me probeerden te geven. Thuis lees ik, tegen beter weten in, de reacties onder de mensonterende beelden op Facebook. Iets wat ik niet moet doen. Want ik word alleen maar verdrietiger en kwader van mensen die bij verschrikkelijke foto's durven te stellen dat dat net goed is. Ik denk dat we op een scharniermoment zijn gekomen. Ofwel draaien we elkaar de rug toe, ofwel reiken we elkaar de hand. Maar ik geloof dat het positieve het negatieve altijd overwint en dat we op de goede weg zijn. Ondanks alles.

“With courage let us all combine.”

– Peter Dodds McCormick –

(componist van het Australische volkslied)

DOSSIER • 13

HOE ZOU EEN VLUCHTELING FUNCTIONEREN OP KAMP ZONDER OOK MAAR EEN WOORD NEDERLANDS TE SPREKEN?

Het is vrijdagavond. Met een bende van vijf uit jeugdhuis Dido zijn we onderweg naar de Hoge Rielen waar voor het eerst een nieuwe versie van RADAR georganiseerd wordt. RADAR Crossing Borders. Na een tussenstop in de plaatselijke fastfoodketen zijn we zo’n tien minuten verwijderd van the place to be voor het weekend. Met drie zitten we opeengepakt op de achterbank van een kleine Renault Clio die maar net genoeg plaats biedt voor ons en onze bagage. We vertellen elkaar verhalen over vorige RADARs, delen onze verwachtingen van deze vernieuwde editie en praten over wat we die week allemaal hebben meegemaakt. En met dat laatste begint het.

IN DE PRAKTIJISK JEUGDHU SCHIETGANG

In april 2015 trok jeugdhuis Schietgang (Hoboken) met een 16-tal jongeren naar Marokko. Naast die internationale uitwisseling via JINT (Youth In Action) organiseerde het jeugdhuis ook al reizen naar Madrid en Marrakesh. Jeugdhuis Schietgang is – naast de werkingen in Berchem (jeugdcentrum Den Eglantier) en Linkeroever (jeugdhuis 2050) – een van de jeugdhuizen die door Formaat wordt beheerd.

Tekst: Nick Beerens • Foto's: Schietgang

DOSSIER • 14

De voorbereiding “Het begon allemaal met een groep jongeren uit het jeugdhuis die heel graag samen op reis wilden gaan,” vertelt Mohammed, projectmedewerker in jeugdhuis Schietgang. “Om op hun vraag in te gaan, begonnen de jeugdwerkers uit jeugdhuis Schietgang na te denken over hoe we dat konden realiseren. Zo kwamen we uiteindelijk bij JINT terecht. Eens we wisten dat JINT ons kon ondersteunen, schoten we echt uit de startblokken. Een van de jongeren had contact met een jongerenwerking in Marokko. Met een paar vrijwilligers trokken we op prospectie en met hen begonnen we plannen te maken voor ons bezoek. Zo’n voorbereidend bezoek is een echte aanrader!”

De uitwerking “De jeugdorganisatie die we bezochten lag vlakbij een school,” vertelt Mohammed verder. “Het jeugdhuis fungeerde als een soort opvang waar schoolkinderen konden chillen, maar ook konden overnachten. Ze organiseerden tal van activiteiten en workshops, en werkten veel rond muziek. Op die vlakken waren er dus wel al een aantal matches. Uiteindelijk besloten we elk een deel van de uitwisselingsweek voor te bereiden.”

“Tijdens het schrijven van het dossier hebben we heel veel hulp gekregen van JINT. Naast een vaste contactpersoon die we rechtstreeks konden bereiken bij eventuele vragen, vonden we ook de algemene feedback op ons dossier erg handig. Een tip: maak zeker gebruik van de vormende workshops van JINT. Daar verzamel je tal van competenties die niet alleen jezelf maar ook je jeugdhuis versterken.”

De uitwisseling

Watskeburt?

Je eigen cultuur leren kennen

“We organiseerden en namen deel aan allerlei workshops rond onderwijs en arbeid. Daarnaast hebben we heel wat informatie uitgewisseld. Wat betekent een jeugdhuis in Marokko? En in België?

Hoe zien Belgische en Marokkaanse jongeren hun toekomst? Hoe verschillend is het onderwijssysteem in beide landen? …

Stuk voor stuk razend interessante vragen. We leerden niet alleen bij over Marokko, maar ook over België!”

Mohammed is nog niet uitverteld. “Veel van onze jongeren zijn van Marokkaanse afkomst en gaan jaarlijks met hun ouders op reis naar Marokko. Toch zijn ze daar dan vaak gewoon toeristen. Dankzij deze uitwisseling leerden ze Marokko ook eens op een andere manier kennen. Niet het land dat ze als toerist zien, maar het échte verhaal van het land. Door een uitwisseling met een jeugdhuis in Marokko te doen, leerden veel jongeren dus eigenlijk hun eigen cultuur beter kennen!”

WE LEERDEN NIET ALLEEN BIJ OVER MAROKKO, MAAR OOK OVER BELGIË!

GLUREN BIJ DE BURR EN

OV E JEUGDHUISWERK BUITEN VL A ANDEREN

Zuid-Afrika

Het jeugdhuislandschap in Vlaanderen is goed uitgebouwd. Er zijn zo’n 450 jeugdhuizen met elk hun eigen insteek. En ondanks die grote diversiteit zijn er natuurlijk ook heel wat gelijkenissen. Die rode draad is de jeugdhuismethodiek: jeugdhuiswerk van, voor en door jongeren. Die manier van werken is redelijk uniek: in andere landen, en zelfs gewoon in Wallonië, ziet het jeugdhuiswerk er anders uit!

Tekst: Nick Beerens

Zuid-Afrikaanse jeugdhuisvrijwilligers brachten Formaat in 2013 een bezoekje

Ook in Zuid-Afrika heb je jeugdhuizen en jeugdclubs. Je hebt er grotere jeugdcentra met professionals en kleinere clubjes van jongeren die zich rond een bepaalde hobby of subcultuur verenigen. Naast ontmoeting staat ook preventie er geregeld centraal (workshops over aids, seksuele voorlichting …). De Zuid-Afrikaanse federatie voor jeugdhuizen, SAAYC, telde in 2012 zo’n 400 leden/jeugdhuizen. In 2013 kwamen zelfs een tiental vrijwilligers van SAAYC op bezoek bij Formaat.

Ze bezochten toen een tiental jeugdhuizen in Vlaanderen.

DOSSIER • 15

Wallonië

Zelfs in ons kleine landje bestaan er verschillen op het vlak van jeugdwerk. De jeugdhuizen in Franstalig België worden ondersteund door de Fédération des Centres de Jeunes en Milieu Populaire. Die federatie ondersteunt jeugdclubs die vooral inzetten op socio-culturele activiteiten en zo jongeren begeleiden die in benarde economische, sociale en culturele posities leven. Die jeugdclubs worden dan ook ‘gerund’ door professionele jeugdwerkers en zijn eerder aanbodgericht. Ze mikken in de eerste plaats op een jonger publiek.

Nederland

In Nederland worden de termen ‘clubhuis’ en ‘jeugdclub’ gebruikt. Qua werking verschillen die sterk van de manier waarop we het in Vlaanderen doen. Zij focussen vooral op overlastbestrijding, criminaliteitspreventie, sociale participatie en inclusie voor jongeren tussen 12 en 26 jaar. Men veronderstelt dat andere jongeren zelfstandig de weg vinden naar een zinvolle vrijetijdsbesteding.

Professionals trekken er de kar en organiseren activiteiten waaraan jongeren kunnen deelnemen.

Het is de bedoeling om een traject op te starten met die jongeren. Er is dan ook een sterk resultaatsgerichte focus die gepaard gaat met een top-down methodiek.

Catalonië

In Catalonië ziet het jeugdwerk er min of meer uit zoals dat in Vlaanderen. De jeugdhuizen worden er gerund door jonge vrijwilligers, werken zeer buurtgericht en hun activiteiten staan vaak in het teken van maatschappelijke actie en kritiek (in het kader van jongerenwerkloosheid, bijvoorbeeld). De ondersteunende federatie, Casals de Joves, heeft als doel jongeren samenbrengen en hen te begeleiden bij de activiteiten en projecten die ze opzetten in hun jeugdhuizen. Heel erg ‘van, voor en door’ jongeren dus! Er is dan ook een grote diversiteit in de jeugdhuizen, aangezien het type activiteit bepaald wordt door de jongeren in de jeugdhuizen zelf.

!

E G N U L P E H T E TAK TERNATIONAAL DURF IN

GAAN

Met je enthousiaste jeugdhuisbende – of zelfs alleen – naar het buitenland trekken: het avontuur is verzekerd! Leren, experimenteren, ontwikkelen, competenties vergaren, sterker worden, inzicht krijgen, ontplooien, begrip tonen, respecteren, zorg dragen, zich engageren, schrijven aan een prachtig verhaal … het hoort allemaal bij dat internationale avontuur. Je hebt nu natuurlijk super veel zin om de sprong in het onbekende te wagen, maar je eerste stappen zijn nog wat onzeker. Hier dus nog een paar handige tips en tricks!

Tekst: Nick Beerens

1 Motiveer

DOSSIER • 16

Het is niet altijd evident om je jeugdhuisvrijwilligers mee op de kar richting internationaal avontuur te krijgen. Zet die trip daarom in de verf als beloning. Als unieke kans. Zorg ook voor voldoende gedragenheid in het jeugdhuis door bijvoorbeeld op een ledenvergadering te polsen naar sterke inhoudelijke thema’s. Of koppel een uitwisseling aan iets wat je al doet en laat tijdens die activiteit een jeugdhuis uit het buitenland naar hier komen. Dan zal het veel makkelijker worden om de uitwisseling ook in de andere richting op te zetten.

5 Welkom!

2 Vraag hulp

Zeker als je voor het eerst internationaal gaat, is alle hulp welkom. Maak daarom gebruik van organisaties als JINT, Bel-J en Formaat. Vraag ondersteuning bij het zoeken van partners, het schrijven van het dossier, de praktische uitwerking …

3 Begeleid

Als begeleider(s) moet je rekening houden met interculturele spanningen, de praktische uitwerking van een internationaal avontuur, het inhoudelijke aspect van het dossier, de groepsdynamiek … Een ervaren begeleider aanspreken is dus zeker geen overbodige luxe!

4 Zoek een partner

Alles staat of valt met een goede partner. Zonder internationale partner, geen internationale uitwisseling. Maak gebruik van de contact making seminars van JINT, vraag advies aan jeugdhuizen met ervaring of pols eens bij Formaat. Een goede partner is immers zowel voor de praktische als voor de inhoudelijke kant van het verhaal ontzettend belangrijk.

Krijg je een jeugdhuis of jongerencentrum uit het buitenland op bezoek, blijf dan niet plakken in je eigen jeugdhuis. Voor het bezoekende jeugdhuis is een toer langs het jeugd(huis)werklandschap veel interessanter én zo vermijd je dat je eigen jeugdhuisvrijwilligers ‘effe snel over huis gaan’ tijdens het bezoek.

6 Zoek inhoud

Dien geen projectaanvraag in omdat je daarmee eens naar het buitenland kan, maar zet in op een inhoudelijk sterk dossier. Dat maakt het internationale avontuur een pak leerrijker en waardevoller!

7 Registreer

Zorg dat de kennis die je met het jeugdhuis vergaard hebt tijdens je internationale uitwisseling of reis niet verloren gaat. Maak, net als de jongeren van jeugdhuis Schietgang wilden doen, een documentaire die je nadien kan tonen en verspreiden. Of gebruik sociale media om tijdens de reis thuisblijvers op de hoogte te houden van jullie avonturen.

Jeugdhuisbesturen. Meestal worden ze bevolkt door een bende vrolijke jongemannen. Soms zit er ook een handvol vrouwelijke leden tussen. Maar een vrouwelijke voorzitster, dat kom je niet elke dag tegen.

Tot je Ase ontmoet. Ze is 25, voorzitster van jeugdhuis De Beeste (Zaffelare) en werd vorig jaar door de jeugdraad van Lochristi verkozen tot Jeugdlaureaat 2015. Wij waren benieuwd naar de vrouw achter de titels en gingen bij haar op bezoek.

Tekst: Elisa Hulstaert & Aline Nicodème • Foto: Valerie Vonck

ZOWEL MANNEN ALS VROUWEN KUNNEN VOL GOEDE IDEEËN ZITTEN EN IEDEREEN MOET DAARVOOR OPENSTAAN

“In het bestuur van ons jeugdhuis zitten momenteel maar twee meisjes tegenover zeven jongens. Het is dus niet heel eerlijk verdeeld.

Vorig jaar was dat wel het geval. Toch heb ik niet het gevoel dat ik als vrouwelijke voorzitster meer druk op mijn schouders heb liggen. Ik heb in het jeugdhuis altijd al veel engagement op mij genomen. Niet iedereen doet dat, maar dat vind ik niet erg. Mensen kiezen zelf hoeveel ze willen doen en kiezen daarmee ook welke verantwoordelijkheden ze op zich willen nemen. Op die manier kan er goed samengewerkt worden.

En zolang iedereen kan doen wat hij graag doet, ben ik tevreden. Gelukkig hangt er ook geen machosfeer op de vergaderingen. We zijn een groep goede vrienden en iedereen kan gewoon zijn mening geven zonder iemand anders overstijgen. We vullen elkaar goed aan. En omdat we elkaar goed kennen, weten we ook perfect hoe ver we kunnen gaan. Eigenlijk staan we allemaal op dezelfde lijn, ik heb helemaal niet het gevoel dat ik boven hen sta. Ik ben gewoon degene die de knopen doorhakt en de communicatie doet. Ze kijken met respect naar mij omdat ik altijd al veel gedaan heb voor het jeugdhuis, en dat gevoel is wederzijds. Voor mij is het een passie en daar haal ik veel voldoening uit. Aan vrouwen die in het bestuur van hun jeugdhuis willen stappen, maar niet goed durven, zou ik willen zeggen: hou je vooral niet in! Mannen kunnen opkijken naar en appreciatie tonen voor vrouwen en hun mening. En dat is ook ineens een tip voor de mannen: wimpel de mening van een vrouw niet zomaar af. Zowel mannen als vrouwen kunnen boordevol goede ideeën zitten en iedereen zou daarvoor moeten openstaan.”

15

HOTSPOT

Facelift

Het interieur van Ten Goudberge (Wevelgem) werd eerder dit jaar grondig onder handen genomen. Het jeugdhuis kreeg een fameuze facelift. En op dat resultaat zijn ze met recht heel trots. Ook omdat ze, waar mogelijk, zélf de handen uit de mouwen hebben gestoken.

Het nieuwe interieur biedt heel wat mogelijkheden. Zeker voor hun vijftigste verjaardag die ze in 2017 zullen vieren!

Tekst & foto’s: Valerie Vonck

De batmobiel

De gevel is zes jaar geleden beschilderd, maar er zijn plannen om hem te herschilderen met het Batproject (het bovenlokaal artistiek project van het jeugdhuis). De Batmobiel is een van de beste aankopen die ze met het project hebben gedaan. Het geeft hen de kans om pop-upevenementen te organiseren zoals ‘Lokale helden’, ‘Wevelgem BAT’, enzovoort. Ook stellen ze de mobiel ter beschikking aan Wevelgemse jeugdbewegingen. De Batmobiel werd beschilderd door jonge graffiteurs. Alles wat Ten Goudberge belangrijk vindt, is in deze mobiel verwerkt: optredens, fuiven, plezier, brainstormen, artistieke expressie, noem maar op.

16

Volgend jaar bestaat Ten Goudberge vijftig jaar. Drie jaar geleden besloten ze het jeugdhuis een ware facelift te geven. Na veel denkwerk en vergaderingen (en financiële steun van de gemeente Wevelgem) zijn de verbouwingen begin 2016 van start gegaan. Ze kozen voor veel houtwerk, omdat dat duurzaam, warm en gezellig is. En het kan tegen een stootje!

Via een oproep geraakte het jeugdhuis aan veel resthout. De vrijwilligers hebben dat allemaal verzaagd, gelijmd en genageld. Ook werd er gekozen voor cleane, witte muren om in de toekomst te kunnen werken met mapping aan de hand van beamers. Zo kan het jeugdhuis tijdens een voetbalmatch bijvoorbeeld de Belgische vlag projecteren, tijdens een beachparty beelden van een strand, of eens een contest op PlayStation organiseren die ze dan kunnen tonen op veertien verschillende schermen.

UFO

De ufo gaat al lang mee, maar was ook aan vernieuwing toe. Er werd ledverlichting in geĂŻntegreerd die voor sfeer zorgt. Deze plek nodigt jongeren uit om samen gezellig te vertoeven.

Bij fuiven en optredens zijn de verhogingen ook gemaakt om te gebruiken als podia. Door de gekozen hoogte kunnen ze ook de bestaande verhogingen uitbreiden.

Multiplek

Ten Goudberge is een groot jeugdhuis, en soms is het voor hen echt een uitdaging om er een gezellige plek van te maken. Daarom werd er gekozen voor verschuifbare wanden waarmee ze de ruimtes van het jeugdhuis kunnen herschikken naargelang de activiteit. Ze kunnen bijvoorbeeld de poolplaats afsluiten van de grote zaal waardoor ze in de zomermaanden een zomerbar kunnen maken.

Klein Kaffee

In het Klein Kaffee waan je je plots helemaal ergens anders. Deze ruimte is elke donderdagavond open en richt zich op studenten, twintigers en de voetbalploeg van het jeugdhuis.

Oorspronkelijk werd deze ruimte gebouwd om te besparen op verwarmingskosten in de winter, maar intussen is het de kleinste en gezelligste ruimte uit het jeugdhuis geworden.

Verbinding

Dit detail verwijst naar de huisstijl van Ten Goudberge. Het is ook terug te vinden op het briefpapier van het jeugdhuis en toont aan dat het jeugdhuis jongeren met elkaar verbindt. De toog is nu eenmaal een handige plek om mensen via ontmoeting met elkaar te verbinden.

Rokers buiten

Deze biljarttafel stond al vier jaar onder het stof en was bijna helemaal vergeten. Voor de verbouwingen was dit hoekje een rookruimte, maar de vrijwilligers beslisten die weg te halen. Dat zorgde voor een betere en uitnodigende in- en uitgang naar het terras. Tijdens de verbouwingen beslisten de vrijwilligers dat de voormalige rookruimte ideaal was om een biljart­tafel te plaatsen. En dat idee sloeg aan!

Stripotheek

De Stripkeet bestaat al meer dan dertig jaar en bevat meer dan 8.000 strips! Een heel arsenaal aan lectuur dus. Elke zondag is de stripkeet open en kunnen er strips uitgeleend worden. www.tengoudberge.be www.facebook.com/tengoudberge

17

HEY DJ “WIJ ZIJN EERDER BEGINNEN DRAAIEN OP FUIVEN DAN DAT WE ER ALS BEZOEKERS NAARTOE GINGEN”

Wie jeugdhuis zegt, zegt muziek. Een goed feestje wordt gemaakt of gekraakt door de dj. Elke maand zet Formaat Magazine een jeugdhuis-dj in de kijker. Deze maand zijn dat de mannen van Deaf Generation, ook wel gekend als Jonas (23) en Niels (23). Als dj-duo zorgen ze in jeugdhuis Den Couter (Poperinge) voor een pak ambiance!

Tekst & foto: Valerie Vonck

“Het is voor ons begonnen toen we veertien waren. Een gemeenschappelijke vriend, Robbe, kocht toen een dj-installatie. Kampen bouwen op woensdagnamiddag werd al snel ingeruild voor mixen en experimenteren met muziek.

Met de fiets gingen we naar de plaatselijke cdwinkel om daar met onze spaarcenten de nieuwste muziek te kopen. Niet veel later mochten we op een Chirofuif draaien. Weken aan een stuk hebben we op onze lijst geoefend! We noemden onszelf toen The Mushroom Brows, naar de populaire game Mario Bros”, vertelt Jonas.

“Toen we serieuzer begonnen te draaien, wilden we een nieuwe naam”, gaat Niels verder. “Jonas

18

moest voor school een artikel lezen over ‘de dove generatie’. Over hoe jongeren zichzelf doof maken door onbeschermd naar fuiven te gaan waar de muziek veel te luid staat. Dat is dus onze naam geworden: Deaf Generation. Eigenlijk is onze naam dus afkomstig van een schooltaak!”

“Wij zijn eerder beginnen draaien op fuiven dan dat we er als bezoekers naartoe gingen”, vertelt Jonas lachend. “Toen we vijftien waren, had Niels veel vrienden in het jeugdhuis waardoor we ook vaak de kans kregen om er op vrijdag after school te gaan draaien. En zo is de bal aan het rollen gegaan. We mochten daarna ook gaan draaien bij andere jeugdverenigingen. Nu, bijna acht jaar later, zijn we nog steeds trending in het jeugdhuis. We draaien er op ongeveer 70% van alle feestjes! Zelf ben ik in Den Couter ook bestuurslid en zit ik mee in de werkgroep organisatie en optredens.”

“Onze leukste ervaring was sowieso het Festival Dranouter!”, vertelt Niels trots. “Via Facebook hadden we ons ingeschreven om deel te nemen aan een dj-contest. De voorronde bestond uit een poll op Facebook en via het jeugdhuis

konden we heel veel stemmen ronselen. En dus waren we bij de gelukkigen die een kwartier mochten draaien op het festival. We hebben toen jammer genoeg niet gewonnen, maar we hebben er wel dé beste herinnering voor Deaf Generation aan overgehouden. We hadden nog nooit gedraaid voor zoveel mensen, en de ambiance was compleet overweldigend!”

“Volgend jaar bestaan we tien jaar en dat willen we vieren”, zegt Jonas. “We denken aan een avond in het jeugdhuis waarop we dj’s uitnodigen die we zelf hebben leren kennen de afgelopen tien jaar. Maar dat is nog een work in progress.

Voor ons is het plezier sowieso het allerbelangrijkst. We hebben ook altijd een trouwe crew vrienden die met ons meegaat op verplaatsing.

Die uitstappen met de groep zijn feestjes op zich.

In de toekomst willen we ons dus vooral blijven amuseren. Ons werk en onze studies zijn ook heel belangrijk, dus die zullen wel voorgaan.”

Meer Deaf Generation? https://www.mixcloud.com/deafgeneration/ https://www.facebook.com/deafgenerationpage

Ruth eline en • Naam: C ar d: 23 ja ines • Leeftij sa, pral s a h c u C • Skills: JJak! ject: Mo o r p gem) m a a N • e (Dessel o d e k k a J is: • Jeugdhu k.com ww.mojja w : e t i s • Web

MOJJak! is het project ondernemerschap van jeugdhuis Jakkedoe dat ondersteuning en vorming biedt aan en op maat van jongeren.

“MOJJak is West-Vlaams voor ‘maar ja’ en verwijst uiteraard ook naar jeugdhuis Jakkedoe”, vertelt projectmedewerker Simen. “Vanuit MOJJak! ondersteunen we jongeren met een idee, een plan of een project, en dat op verschillende manieren.

Wij ondersteunen in uitwerking, promo, financiële middelen, netwerken … Kortom: alles wat een jonge ondernemer nodig heeft!” Of om het met hun slogan te zeggen: MOJJak! is jouw ideale partner in crime!

Celine en Ruth zakken vanuit Kortrijk regelmatig af naar Desselgem. Door de ondersteuning van MOJJak kwamen de dames in contact met een chocolatier, Stijn Vanhoutte, die sindsdien voor hen produceert. “Helaas heeft Stijn zijn machines ook zelf nodig en zitten we dus vaak zonder pralines. Dan kunnen we jammer genoeg niet leveren aan al onze klanten.”

PLANNEN & DROMEN

Tekst: Zoë Westelinck • Foto: Ruth & Celine

VAN SCHOOLOPDRACHT TOT …

Ruth en Celine ontdekten MOJJak! ongeveer een jaar geleden via een Facebook Ad. Ze besloten bij Simen aan te kloppen met Cuchassa, hun merk van pralines met cuberdon en nougatsmaak. “Cuchassa komt van CUberdon, CHocolade en … die ‘assa’ klonk er gewoon goed bij!”, lacht Celine.

Hun idee ontstond toen ze nog achter de schoolbanken zaten. “In het vierde middelbaar moesten we voor een opdracht een fictief product bedenken en daar een marktonderzoek rond uitvoeren. We kozen ervoor om dat te doen rond pralines. Maar in plaats van het bij een theoretische oefening te houden, hebben we ze

WAT BEGON ALS EEN SIMPELE SCHOOLOPDRACHT, GROEIDE UIT TOT EEN MINIONDERNEMING ook echt zelf gemaakt!”, vertelt Ruth enthousiast. “We hadden het eigenlijk niet verwacht, maar onze pralines sloegen aan”, vult Celine aan. “En zo ging de bal aan het rollen.”

Wat begon als een simpele schoolopdracht, groeide uit tot een mini-onderneming! “De dames (zoals Simen ze liefkozend noemt, nvdr) weten echt van aanpakken en zijn altijd enthousiast. Dat zag ik al toen ik hen voor het eerst zag!” Op vraag van Celine en Ruth sprak Simen met hen af in een koffiehuis in Kortrijk. “Ze vertelden me toen over hun pralines en sindsdien bouwen we samen aan Cuchassa!”

Een tijdje geleden hebben Celine en Ruth samen met Simen een businessplan opgesteld.

“We maakten gebruik van het Business Model Canvas waarbij de dames een aantal vragen moesten beantwoorden. Wie zijn de klanten?

Hoe bereik je hen? Wat zijn de kosten?”, legt Simen uit. “Dat was heel interessant en tof om te doen” vertelt Celine. “Nu is het voor ons veel duidelijker waar we naartoe willen en wat ons op die weg nog te wachten staat.” En aan ambitie ontbreekt het hen niet. “We willen nog meer klanten!”, lacht Ruth. “We leveren nu al aan een tearoom, maar tijdens de zomervakantie gaan we een hele hoop pralines produceren waarmee we veel meer tearooms en brasserieën willen bedienen.”

De zaken lopen goed en de dames willen vooruit blijven gaan met Cuchassa. En bij MOJJak zitten ze daarvoor helemaal op hun plaats! Misschien is de reden van de goede samenwerking wel hun voorliefde voor originele namen?

19

Baanbrekers, een gloednieuw project van Formaat (check hun blinkende website!), is vastberaden om jongeren sterker te maken en bruggen te bouwen tussen hen en de arbeidsmarkt. Want investeren in jongeren, is investeren in de toekomst. En de toekomst van jongeren is belangrijk voor iedereen.

Hanneke en Mounir – Baanbrekers van dienst naast Nele en Youssef – leggen uit waarom hun project meer dan ooit nodig is.

Tekst: Elisa Hulstaert • Foto: Formaat

20

WE WILLEN EEN BRUG SLAAN TUSSEN JONGEREN EN BEDRIJVEN OF ORGANISATIES hele luik rond tewerkstelling onder één noemer kunnen communiceren. Binnen de sector liepen al verschillende kleinere projecten, maar wij wilden iets creëren dat in de eerste plaats duurzaam is.”

Uit welke nood is Baanbrekers ontstaan?

Wat willen jullie met dit project bereiken?

Hanneke: “Die nood was eigenlijk tweezijdig.

Aan de ene kant bestond er natuurlijk een maatschappelijke nood aan een project als Baanbrekers. We kregen veel vragen van jongeren over het vinden van werk, het maken van een cv, het solliciteren, het kiezen van een studierichting …

Vaak waren dat vragen waarop jeugdwerkers niet meteen een antwoord konden bieden.”

Mounir: “Aan de andere kant bestond er ook een interne nood. Wij wilden vanuit Formaat het

Mounir: “We willen in de eerste plaats een brug slaan tussen jongeren en bedrijven of organisaties. Nu bestaat er jammer genoeg nog vaak een grote kloof tussen de arbeidsmarkt en jongeren.”

Hanneke: “Enerzijds willen we jongeren hun talenten laten ontdekken, hun zelfvertrouwen vergroten en hun netwerk verbreden. Anderzijds willen we de arbeidsmarkt laten kennismaken met de waarden en normen van jongeren van

vandaag. Ons doel is niet per se een job vinden voor de jongeren die bij ons komen aankloppen.

Wel om de jongeren stevig in hun schoenen te doen staan zodat ze weten hoe ze een cv kunnen maken en hoe ze een sollicitatiegesprek kunnen voeren, maar ook om ze te doen ontdekken welke hun sterktes zijn en hoe ze die verder kunnen ontwikkelen. We willen dat ze een succeservaring beleven.”

Welke specifieke doelgroep benadert baanbrekers?

Hanneke: “Jongeren tussen 17 en 25 jaar. Ongeveer, we willen niet te streng zijn. En verder is onze doelgroep héél breed. Eigenlijk kunnen alle jongeren uit die leeftijdscategorie beroep doen op ons. Inhoudelijk krijgen we vooral te maken met enerzijds jongeren die hulp nodig hebben in hun zoektocht naar werk en anderzijds met jongeren die eerder nood hebben aan oriëntatie.”

Mounir: “We ondersteunen zowel jongeren die slechts een duwtje in de rug nodig hebben, als jongeren die nood hebben aan intensieve bege-

JONGEREN MOGEN FOUTEN MAKEN, NET DAARDOOR KUNNEN ZE GROEIEN leiding en steun. Daardoor komen we in aanraking met een brede groep jongeren: zij die gewoon naar school gaan, zij die schoolmoe of werkzoekend zijn en zelfs zij die volledig van de radar verdwenen zijn, die nergens geregistreerd staan als werkzoekend of schoolgaand. In alle gevallen proberen wij heel kracht- en talentgericht te werken.”

Hoe pakken jullie de begeleiding concreet aan?

Hanneke: “We zijn actief met vier Baanbrekers.

Jongeren komen binnen via mij, en ik breng hun behoefte of vraag in kaart. Wat er daarna gebeurt, ligt volledig in het kamp van de jongeren.

Ik suggereer wel dingen, maar zij beslissen of ze erin meegaan of niet.”

Mounir: “Youssef en ik bieden intensieve begeleiding op maat. Wij werken vindplaatsgericht.”

Hanneke: “Nele en ik werken dan weer volgens de buddymethodiek waarbij we op zoek gaan naar een mentor uit het werkveld die alles gericht opvolgt. Als we merken dat een jongere nog een ander probleem heeft, zoals dakloosheid of drugs, proberen we ook daarvoor samen tot een oplossing te komen. Vaak begeleiden we hem of haar dan naar de welzijnssector.”

Mounir, je zei daarnet dat jullie kracht- en talentgericht werken. Hoe doen jullie dat?

Mounir: “We bieden individuele begeleiding aan op maat van de jongeren: we houden rekening met het tempo waarop ze leren, we proberen ze sterker te maken door hen verantwoordelijkheid te geven, we geven hen de ruimte om te experimenteren en te falen en we vergroten hun sociaal netwerk. We laten jongeren deel uitmaken van een stuk uit de maatschappij dat bij hen past en doen dat via kleinere, haalbare doelstellingen.”

Hanneke: “We geloven heel sterk in de jongeren zelf en proberen hen daarom zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te geven. Op die manier blijft alles wat de jongeren doen hun eigen keuze. We stimuleren hen om dingen te doen die ze graag doen en waar ze goed in zijn. We vinden het belangrijk dat jongeren de ruimte krijgen om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Eigenlijk past dat volledig binnen onze jeugdhuismethodiek: we laten jongeren in hun kracht staan en geven ze kansen. Jongeren mogen fouten maken, want net daardoor kunnen ze groeien.”

Enkele cijfers …

• Bij jongeren in Antwerpen was er in 2012 een werkloosheidsgraad van 29%.

• Antwerpen telde toen 6777 niet-werkende werkzoekende jongeren.

• Eind 2012 telde in Antwerpen ongeveer 7100 NEET-jongeren (jongeren tussen 15 en 24 die niet werken, geen onderwijs volgen en geen training of opleiding volgen).

Bronnen: ‘Kwantitatieve NEET-studie in Antwerpen’ van Johan Desseyn (Tempera) in opdracht van Stad Antwerpen en VDAB (2015) & ‘Stad Antwerpen, OCMW Antwerpen en VDAB hernieuwen samenwerking en binden strijd aan met jeugdwerkloosheid’ (2013).

Met welke partners zijn jullie al gaan samenwerken, en waarom precies die?

Mounir: “We werken al samen met verschillende bedrijven die openstaan voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en interesse hebben in de leefwereld van de jongeren, met leerlingenbegeleiders, preventiemedewerkers, jongerencoaches, de Stad Antwerpen, de jeugdinterventie en met de VDAB … Met al die partners hebben we een vlotte en warme samen­ werking.”

WE ONDERSTEUNEN ZOWEL JONGEREN DIE SLECHTS EEN DUWTJE IN DE RUG NODIG HEBBEN, ALS JONGEREN DIE NOOD HEBBEN AAN INTENSIEVE BEGELEIDING EN STEUN Hanneke: “We werken ook samen met interimkantoren. Zij werken over het algemeen heel commercieel, maar daar gaan heel wat jongeren sowieso al naartoe om werk te zoeken. Als we mensen uit zulke kantoren betrekken, merken we dat zij vaak ook wel meer willen doen voor die jongeren dan enkel een doorgeefluik zijn voor bedrijven. Daarnaast werken we nog nauw samen met partnerorganisaties als Kras en JES, en met de welzijnssector.”

Hoe verbinden jullie de jongeren met die externe partners met elkaar?

Mounir: “We bouwen met beide partijen een vertrouwensband op en proberen de vooroordelen die er zijn te ontkrachten. We proberen ze ook elkaars leefwereld te leren kennen zodat ze meer begrip voor elkaar kunnen opbrengen.”

Hanneke: “Wij zijn brugfiguur en brengen jongeren en bedrijven of organisaties samen. Tijdens de eerste bijeenkomsten tussen bedrijf en jongere is er altijd een Baanbreker aanwezig om te zien of de jongere zich wel goed voelt. Pas als we er zeker van zijn dat de match er is, laten we hen los. Eigenlijk proberen we een win-winsituatie te creëren: zowel de jongere als het bedrijf of de organisatie moeten beter worden van de samenwerking.”

WE PROBEREN EEN WIN-WINSITUATIE TE CREËREN: ZOWEL DE JONGERE ALS HET BEDRIJF MOETEN BETER WORDEN VAN DE SAMENWERKING Welke verandering hebben de jongeren doorgemaakt na deze begeleiding?

Mounir: “Als de jongeren bij ons een traject hebben afgerond, voelen ze zich beter in hun vel en nemen ze zelf initiatief. Ze zijn zelfstandig geworden en begeleiding is in principe overbodig geworden. Ze weten wat ze willen, kunnen inschatten of een job of opleiding bij hen past, weten welke mogelijkheden er voor hen zijn en wat daar allemaal bij komt kijken. Ze kunnen plannen op langere termijn. En als kers op de taart beseffen de jongeren dat zij ook andere jongeren mee positief kunnen stimuleren en activeren.”

Hanneke: “De jongeren kunnen na het afronden van hun traject ook beroep doen op een groter netwerk: mensen uit de arbeidsmarkt, een opleiding of uit het jeugdwerk. Hun perceptie is ook helemaal anders op het einde van zo’n traject. Ze hebben hoop en focussen op hun sterke punten, de mogelijkheden voor de toekomst. We zien overwegend hele positieve dingen. Mentoren die bijvoorbeeld een hele mooie band opbouwen met de jongere die ze begeleiden. Dan horen we opeens dat ze samen zijn gaan voetballen, dat ze samen koken of dat de jongere zijn mentor heeft uitgenodigd voor de iftar … Dat is prachtig om te zien!”

Meer info over Baanbrekers? www.baanbrekers.be

21

Eind april vonden de Oost- en West-Vlaamse voetbaltornooien opnieuw plaats. Jeugdhuis Jakkedoe uit Desselgem nam de organisatie van het West-Vlaams tornooi voor zijn rekening, in Oost-­Vlaanderen zorgde jeugdhuis De Gnirk uit Merelbeke voor een perfect verloop.

De foto’s liegen er niet om: het waren alweer twee topedities. Dikke proficiat en merci aan iedereen die erbij was voor de geweldige sfeer!

Tekst: Anneleen Scheelen • Foto’s: Valerie Vonck

Winnaars West-Vlaanderen

Winnaars Oost-Vlaanderen

2 = ’T VERSCHIL

2 = DE PARAVANG

1 = POSKUDER

1 = JAKKEDOE

3 = DEN COUTER

3 = DE VOENKE

POSKUDER

22

JAKKEDOE

Tekst: Zoë Westelinck • Foto’s: Liesbeth Eysermans, Yannick Moyson & Sam Neefs

In februari trok Formaat samen met 21 projectmedewerkers op uitwisseling naar Rotterdam om er inspiratie op te doen rond ondernemerschap en artistieke expressie.

Tijdens die drie dagen ontmoetten de beroepskrachten van de bovenlokale projecten een hele hoop interessante plaatsen en mensen. Welke goede raad namen ze mee naar het jeugdhuis?

De projectmedewerkers ontdekten in het HipHopHuis bijvoorbeeld hoe je uit een oude garage een heuse, wereldbekende werking uit de grond kan stampen. Wat je daarvoor nodig hebt? Geloof in je verhaal! Bij WORM, een alternatief cultureel centrum, kregen de deelnemers dan weer lessen in burgerlijke ongehoorzaamheid.

In RAAF werd de deelnemers tenslotte op het hart gedrukt om steeds vol energie over je project te praten en gemotiveerd te blijven, zelfs als er af en toe iets tegenvalt.

Gewapend met nieuwe levenslessen, vroeg Formaat aan de projectmedewerkers om een brief naar zichzelf te schrijven. Sommigen penden tips neer, anderen lieten hun creativiteit de vrije loop en schreven een gedicht. Formaat hield de brieven in bewaring en stuurde ze begin juni, vier maanden later, terug naar de deelnemers. Zo kon ieder zijn eigen schrijfsels herlezen en herbeleven. Een impressie.

Sam is projectwerker in JC Den Eglantier (Berchem). Hij maakte voor zichzelf een checklist, die je op de foto kan zien. Vier maanden later reflecteert hij even. Welke vakjes heeft hij intussen al kunnen afvinken?

Ik doe op zich niets wereldschokkends anders dan ervoor, maar af en toe denk ik aan iets dat ik in Rotterdam heb gezien en wat ik daarmee kan doen. En nu ik dit lijstje zo voor me zie, merk ik wel dat er heel wat dingen gerealiseerd zijn!

Om meer samenhorigheid te creëren, hebben we een gezamenlijke vrijwilligersvergadering in het leven geroepen die elke drie weken plaatsvindt. Zo leren de verschillende vrijwilligers elkaar sneller kennen en wordt de nadruk meer op het samenwerken gelegd. Om de zes weken is aansluitend daarop een raad van bestuur zodat de vrijwilligers ook daarmee in contact kunnen komen.

De visitekaartjes stonden ook op mijn lijstje, en blijkbaar komen die eraan. Dat kan ik dus ook al afvinken.

Wat upcycling en recyclage betreft: ik heb het voorstel gedaan om met zo'n bedrijf samen te werken wanneer er verbouwingen gepland zijn. De vrees van 't stad is echter dat het de werken langer gaat laten duren. Het is dus niet zo simpel om het idee verkocht te krijgen, maar we doen ons best.

Daarnaast probeer ik er ook op te letten dat ik mijzelf vaker de vraag stel hoe iets gerealiseerd kan worden in plaats van of het wel haalbaar is. Leuke ideeën worden dan minder snel de grond ingedrukt.

Verder zijn we ook goed bezig om PA-repetities te promoten. Dat is een win-win voor bands die relatief goedkoop een PA-repetitie willen houden en een goede ervaring in het mixen voor onze vrijwilligersgroep van techniekers.

Yannick is projectmedewerker artistieke expressie bij jongerencentrum Bouckenborgh (Merksem). Hij werd erg poëtisch in de brief naar zichzelf.

Liesbeth is projectmedewerker artistieke expressie voor M.art, het bovenlokaal project uit jeugdhuis Tydeeh (Mol). Zij wil nog wat oefenen op haar politieke invloed.

Deze boodschap schreef Liesbeth aan zichzelf in Rotterdam: Omring jezelf met vreemde figuren en filosofeer.

Praat zelfs over de gaten in de kaas vol lof & liefde. Het zijn de meest vierkante gaten van het Westelijk halfrond.

Bij problemen, schrijf een brief aan de minister. Geen gehoor, ga met taart naar de koning.

Vraag vriendelijk en vrees niet Een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid kan geen Kwaad worden helpt niets Fiets soms mee in de rij Alles is mogelijk Zelfs in tijden van besparing Dus ontspring niets En doe zelfs de rijke mannendans.

Rinkel je beste belletjes Blaas, blus en kus je beide palmen Dat het kan En dat het mag.

Hoe zit het enkele maanden later met deze mooie voornemens?

Dat het nog mag En dat het nog kan Dat er op de derde Rotterdamse dag Jong en gedreven werd door verse helden Zonder achterklap de kleppen open Met een eenduidige boodschap:

Bij de koning ben ik nog niet geraakt.

Wel taart en kaas gegeten.

Die vreemde figuren, dat kost verrassend weinig moeite.

Stroop je mouwen op Spek jezelf vast zoveel je kan En weet dat zelfs een WORM blijft bestaan Als het meerdere keren is misgegaan.

23

21 jeugdhuizen gingen de uitdaging aan om de jury te overtuigen dat hun jeugdhuis dé ultieme Multiplek kon worden. Het budget van 80.000 euro zal verdeeld worden over vijf jeugdhuizen die volgens de jury voorbeeldprojecten zijn van multifunctioneel ruimtegebruik.

Jeugdhuizen Minus One (Gent), Jong Geweld (Turnhout), Achterban (Sint-Amandsberg), Guuk (Gooik) en MSC (Antwerpen) winnen Multi­plek.

Tekst: Mattias Peeters • Foto’s: jeugdhuizen

MINUS ONE zet in op zichtbaarheid Minus One (Gent) is een jeugdhuis dat – zoals de naam het zegt – onder de grond zit. De drempel om als bezoeker binnen te gaan in het jeugdhuis is daardoor groot, zeker de eerste keer. Door het plaatsen van een kiosk (container) op het plein voor het jeugdhuis verhoogt het jeugdhuis zijn zichtbaarheid, creëert het een extra uitvalsbasis voor bepaalde activiteiten, informeert het voorbijgangers over wat kan in het jeugdhuis én betrekt het de buurt bij zijn werking.

JONG GEWELD zet in op omsluiting Jong Geweld (Turnhout) wil zijn bestaande werking (met o.a. artistiek project Broei.On en ondernemerschapsproject Klankgas) verbeteren en versterken. Hun onderbenutte zolderruimte wordt een atelierruimte. Dankzij een extra trap én ingang kan de atelierruimte los van de ontmoetingsruimte van het jeugdhuis gebruikt worden. Op die manier is (een deel van) het jeugdhuis 24/7 open voor jongeren.

GUUK zet in op het multifunctioneel meubilair DOOR HET PLAATSEN VAN EEN KIOSK (CONTAINER) OP HET PLEIN VOOR HET JEUGDHUIS VERHOOGT MINUS ONE ZIJN ZICHTBAARHEID 24

Guuk (Gooik) zet sterk in op samenwerking met lokale jeugdorganisaties. Workshops, evenementen, vormingsavonden, filmvertoningen, feestjes, vergaderingen, repetitites, optredens …

Alles gebeurt in één ruimte. Daarom gaat Guuk voor multifunctioneel meubilair. Een geweldig experiment dat veel inspiratie kan bieden voor andere jeugdhuizen.

MSC WIL ZIJN JEUGDHUISINFRASTRUCTUUR MET HET OOG OP MULTIFUNCTIONEEL RUIMTEGEBRUIK UPGRADEN EN AANPASSEN

DE JURY Om de dossiers te beoordelen stelde Formaat een sterke jury samen:

ACHTERBAN zet in op gedeelde ruimte Achterban (Sint-Amandsberg) deelt een gebouw met twee andere jeugdorganisaties. Het jeugdhuis wil de samenwerking met die andere organisaties én de buurt versterken via buurtgerichte projecten, vorming, activiteiten (volkskeuken, tuinieren, workshops …). Door van hun koer een gemeenschappelijke ruimte te maken, wil het jeugdhuis een artistieke, creatieve experimenteerplek worden voor jongeren, andere organisaties en de buurt.

• Tom Dierckx (federatiedirecteur bij Formaat), • Tom Thys (architect), • Kobe Vanhaeren (landschapsarchitect), • Shaun Tierenteyn (begeleider bij Compaan), • Toon Boonen (begeleider bij Profo), • Stef Moens (projectmedewerker bij Formaat), • Mattias Peeters (projectmedewerker infrastructuur bij Formaat).

Die jury bestudeerde de dossiers grondig. Zij beoordeelden de dossiers op basis van inhoudelijke relevantie en de vertaling van het idee in een infrastructureel plan. De vragen die zij zich stelden: • Voldoet het plan aan de inhoudelijke doelstelling van Multiplek, met name het creëren van een divers aanbod voor jongeren met diverse interesses?

• Is het plan realistisch voor dit jeugdhuis?

• Is het plan voldoende vernieuwend voor het jeugdhuis of de jeugdhuissector?

• Zet het infrastructuurplan aan tot polyvalent ruimtegebruik?

WAT NU? MSC zet in op diverse gebruikers MSC (Antwerpen) is ontstaan vanuit een sportwerking en bereikt veel Marokkaanse jongeren. Het jeugdhuis zet sterk in op positieve identiteitsontwikkeling. Naast hun meisjeswerking, huiswerkbegeleiding, taal- en cultuurlessen organiseren ze ook evenementen voor jongeren, partners, andere organisaties en buren. Daarbij staat het discussiëren, debatteren en ontmoeten centraal. Omdat de infrastructuur van het jeugdhuis zodanig slecht is, moeten die evenementen nu op een externe locatie plaatsvinden. MSC wil zijn jeugdhuisinfrastructuur met het oog op multifunctioneel ruimtegebruik upgraden en aanpassen zodat er plek is voor alle activiteiten en doelgroepen.

Er moet nog heel wat gebeuren voor die vijf dossiers werkelijkheid kunnen worden. Met de winnaars gaan we daarom meteen aan de slag.

Maar ook andere jeugdhuizen kunnen op onze begeleiding rekenen als zij dat willen. Hoe die begeleiding eruit ziet, bepalen de jeugdhuizen zelf: van het ontwerpen van een ruimte voor specifieke doelen over het uitvoeren van de werken door het bestaande Project Infrastructuur tot de gesprekken aangaan met lokale overheden om het verhaal van Multiplek toch nog te realiseren en (deels) te financieren …

25

VRAAGHET@FORMAAT

Tekst: Finn Van Dinter

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

AANGIFTE RECHTS­ PERSONEN­BELASTING Voor 28 september 2016 moeten alle vzw’s hun aangifte rechtspersonenbelasting hebben gedaan. Dit kan sinds vorig jaar enkel nog online, via BIZTAX. Van elke vzw wordt verwacht dat zij dit spontaan en automatisch doen. De belastingen verwittigen je niet op voorhand.

Doe je geen, of geen tijdige aangifte, dan word je forfaitair belast. Dit kost 625 euro en een eventuele boete. Let op: deze belasting en boete kan persoonlijk op de bestuurders worden verhaald, omdat zij een con­ tractuele fout begingen.

Wat moet je invullen/toevoegen?

Voor bijna alle jeugdhuizen betekent dit dat ze een blanco aangifte moeten doen en enkel de uitgebreide jaarrekening moeten uploaden. Deze jaarrekening moet goedgekeurd worden door de algemene vergadering. Voor de meeste vzw’s betekent dit voor 30 juni 2016.

Voor 28 september: Indienen van alle documenten op de website van Biztax: http://financien. belgium.be/nl/E-services/biztax/

Hoe indienen?

• Ga naar de website van Biztax

http://financien.belgium.be/nl/E-services/biztax/ • Klik rechts op de pagina op "Naar de toepassing"

Bij welke jeugdhuizen volstaat een blanco aangifte niet?

De blanco aangifte volstaat niet voor jeugdhuizen die onroerende inkomsten hebben (bijvoorbeeld door verhuur lokaal) of roerende inkomsten. Roerende inkomsten ontstaan door verhuur van onroerende goederen met meubels, installaties en de bijhorende drankverkoop.

Deze inkomsten moet je jaarlijks voor 15 januari aangeven.

Vervolgens stort je de verschuldigde 25 procent belasting. Dit is op de winst, na aftrek van de kosten. Er ontstaat dus geen nieuwe belasting als je de rechtspersonenbelastingaangifte doet. De belasting werd immers reeds voldaan voor 15 januari.

Je verrichtingen bewijzen

Het vereenvoudigde model, dat je jaarlijks moet neerleggen bij de griffie van de rechtbank van koophandel, is dus niet voldoende. Een jaarrekening is het overzicht van de in­ komsten en uitgaven van vorig jaar, plus de staat van vermogen (bijlage C).

Je moet alle boekhoudkundige verrichtingen kunnen bewijzen aan de hand van gedagtekende verantwoordingsstukken (facturen, aankoopbonnetjes, ontvangstbewijzen …). Je moet alle boekhoudstukken zeven jaar bewaren, te rekenen vanaf 1 januari van het jaar volgend op de afsluiting ervan.

Heb je bezoldigingen uitgekeerd, dan dienen er ook fiscale fiches (281.50 en de samen­ vattende opgave 325.50) worden opgemaakt (voor 30 juni 2015).

Afwijkend boekjaar Doorgaans loopt het boekjaar van vzw’s van 1 januari tot en met 31 december. De jeugdhuizen waarbij het boek­ jaar loopt van 1 januari tot 31 december dienen voor 28 september in.

Een tweede optie die veel voorkomt bij jeugdhuizen is een boekjaar van 1 september tot 31 augustus. Heb je een afwijkend boekjaar? Op http://bit.ly/239jgKE vind je een tabel waarin je te weten komt wanneer je belastingen ingediend moeten worden.

Roerende inkomsten Vzw’s die roerende inkomsten hebben, bijvoorbeeld vanuit verhuur, moeten dit enkel informatief invullen. Er vloeit dus geen aangifte voort uit de belastingaanslag. Op het moment van aangifte, moet je de roerende voorheffing al betaald hebben.

Boete Wie de aangifte niet doet, betaalt een forfaitaire bedrag van 625 euro.

Daar bovenop komt nog een effectieve boete. Die boete verhoogt als je twee jaar na elkaar geen (tijdige) aangifte doet.

Dus:

Voor 30 juni: • Goedkeuring van jaarrekening op algemene vergadering • Opmaken van fiscale fiches (als je jeugdhuis mensen tewerkstelt)

26

Dit bedrag kan verhaald worden op de bestuurders. Zij zijn de wettelijke vertegenwoordigers van de vzw en moeten erover waken dat de aangifte gebeurt.

IN BEELD

#TOUSENDEJEUGDHUIZEN Hoe ons nationale elftal het ervan zal brengen tijdens het EK, weten we op het moment van schrijven nog niet. Wat we wel al weten, is dat er geen betere plaats is om de Rode Duivels aan te moedigen dan het jeugdhuis.

Tekst: Anneleen Scheelen

Jullie zetten massaal jullie deuren open voor fans die de match in goed gezelschap willen bekijken. Elk jeugdhuis pakt dat op zijn eigen manier aan, maar de sfeer is overal uitbundig. Dat kan ook moeilijk anders als je jeugdhuis van kop tot teen in de driekleur gehuld is. Er worden drankjes en versnaperingen voorzien en de meeste jeugdhuizen voorzien een groot scherm waardoor niemand iets van de matchen hoeft te missen. Aan alles werd gedacht. Wij moeten enkel nog hevig supporteren ‌ En onze Duivels doen de rest!

27

your town

antwerpen FOrMaat.Be

Gedrukt op gerecycleerd papier Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

ToekomsT•verhaal•sTedelijkheid vernieuwing•jeugdhuizen•buurT idenTiTeiT•infra sTrucTuur•op sTap ondernemen•keynoTe•onTdekken

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

15-16 okTober 2016