HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 1

Jaargang 7 Juni 2017

SlachtofferWijzer.nl in een nieuw jasje Oplossing voor misdrijfslachtoffers bij verhalen van schade

De gevolgen van seksueel geweld zijn groot

“Het CSG was er destijds helaas nog niet”

INHOUD

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 2

14

Donateur Hanneke Kalisvaart vindt het belangrijk om goede doelen die ĂŠcht goed werk leveren en een goed verhaal hebben te steunen.

5

COLOFON

8

Seksueel geweld Sonja Graansma is twintig als een onbekende man haar in 2003 op brute wijze verkracht. Een gebeurtenis die haar leven tekent.

11

Eindredactie Nicky Bredemeijer Redactie Kirsten Snel, Dusjka Stijfhoorn, Kevin Verbaas en Sandra Scherpenisse Fotografie Joshua Rood Ontwerp & realisatie Mediaresponse, Gorinchem Contact Fonds Slachtofferhulp Postbus 93166, 2509 AD Den Haag Telefoon 070 392 52 00 donateurs@fondsslachtofferhulp.nl www.fondsslachtofferhulp.nl Voor giften en donaties: Fonds Slachtofferhulp, ING Bank nr. NL60INGB0000006700, Den Haag Als donateur van het Fonds Slachtofferhulp informeren wij u graag over relevante ontwikkelingen bij Fonds Slachtofferhulp en verwante activiteiten. Als u geen prijs stelt op deze informatie kunt u dit melden via genoemde contactgegevens. Als een familielid of bekende ook donateur wil worden van het Fonds Slachtofferhulp en de nieuwsbrief wil ontvangen, dan kunt u uiteraard ook contact met ons opnemen. Deze nieuwsbrief wordt drie keer per jaar toegestuurd aan alle donateurs en relaties van het Fonds Slachtofferhulp.

2 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

SlachtofferWijzer.nl Vijf jaar geleden lanceerde het Fonds Slachtofferhulp de website SlachtofferWijzer.nl, die slachtoffers de weg wijst naar hulpverleners.

12

In ‘t kort In deze rubriek brengen we u kort op de hoogte van nieuws uit het werkveld en van onze donateurs.

Verzekerd slachtofferrecht Arlette Schijns onderzocht voor ons een thema dat al heel lang haar hart heeft en dat zorgt voor een kansrijke oplossing voor een kwetsbare groep slachtoffers.

COLUMN

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 3

Verschil maken Het Fonds Slachtofferhulp initieert en realiseert met een kleine club mensen verbeteringen en vernieuwingen voor slachtoffers. Op juridisch, praktisch en emotioneel vlak zoeken we naar nieuwe vormen van hulpverlening, die aansluiten bij de wensen en behoeften van slachtoffers. Hiermee maken we het verschil, zodat slachtoffers van misdrijven, ongevallen en rampen de draad van het leven weer kunnen oppakken. Neem nou slachtoffers van seksueel geweld. Een gigantische groep die tot vijf jaar geleden niet de hulp kregen die ze verdienen. Het hulpaanbod was versnipperd en liet ernstig te wensen over. Daarom zijn we in 2012 een pilot gestart en opende het eerste Centrum Seksueel Geweld in Utrecht zijn deuren. Inmiddels zijn we vijf jaar verder en weet een heel groot aantal de weg naar het expertisecentrum na aanranding en verkrachting gelukkig te vinden. Dagelijks melden zich nu gemiddeld drie acute slachtoffers bij één van de 15 locaties van het Centrum Seksueel Geweld. We weten dat dit pas het topje van de ijsberg is, maar zijn blij dat we als Fonds een bijdrage aan de hulpverlening voor deze slachtoffers kunnen leveren. Want dat die hulp belangrijk is, blijkt wel uit het verhaal van Sonja op pagina 8.

Ook op andere vlakken laten we zien dat we zorgen voor verbetering en vernieuwing. Zoals voor slachtoffers van ernstige misdrijven die nu vaak buiten de boot vallen in het strafproces bij het verhalen van hun schade. Een groot maatschappelijk probleem. Want iedereen lijkt het erover eens te zijn dat voor zulke kwetsbare slachtoffers die volledig buiten hun schuld om verminkt, mishandeld of gekwetst zijn, de schade zo snel mogelijk moet worden vergoed. Toch is dat op dit moment niet het geval. Het onderzoek van Arlette Schijns (zie pagina 10), dat tot stand is gekomen met onze financiële steun en medewerking, draagt hiervoor een kansrijke oplossing aan. Een oplossing die wij onder de aandacht brengen van de politiek en belanghebbenden en heel graag in de praktijk gebracht zien worden. Zodat ook deze slachtoffers met ernstige letselschade niet dubbel slachtoffer blijven. Daarmee maken we het verschil en dat is precies onze drijfveer! Mogen we daarbij op uw steun blijven rekenen?

Ineke Sybesma Directeur Fonds Slachtofferhulp

HulpPost | juni 2017 | 3

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 4

SLACHTOFFERWIJZER.NL Vijf jaar geleden lanceerde het Fonds Slachtofferhulp SlachtofferWijzer.nl. Via deze website wordt slachtoffers de weg gewezen naar hulpverleners en uitgelegd waar je tegenaan kunt lopen nadat je slachtoffer bent geworden. Want soms zie je door de bomen het bos niet meer. De site is sinds de eerste dag een schot in de roos: inmiddels is de website meer dan een miljoen keer bezocht. Dit geeft wel aan dat er veel behoefte is aan informatie en een overzicht van hulpverleningsorganisaties voor slachtoffers, hun naasten en hulpverleners. Hulpverlening in kaart Een website die dagelijks 600 anonieme bezoekers de weg wijst naar de juiste hulp, dat vraagt om goede en duidelijke informatie. Daarom vond het Fonds Slachtofferhulp het de hoogste tijd de site te vernieuwen. Joost van Staaveren is medewerker online marketing en communicatie bij het Fonds Slachtofferhulp en leidt het project in goede banen. Joost: “In Nederland zijn meer dan honderd organisaties actief die slachtoffers helpen. Maar hoe weet je welke het meest aansluit bij jouw hulpvraag? Wij hebben alle hulpverleners met bewezen staat van dienst in kaart gebracht en wijzen bezoekers van SlachtofferWijzer.nl in drie simpele stappen de weg naar de juiste hulp. We werken dagelijks aan de site en onderhouden goede relaties met de hulpverlening om te zorgen dat de informatie up-to-date is en blijft.” De website biedt niet alleen een overzicht van de verschillende soorten hulp en van alle hulporganisaties, maar vertelt ook tegen welke problemen je aan kunt lopen na slachtofferschap. Joost vervolgt: “Misschien ben je op zoek naar emotionele hulp en realiseer je je door wat je leest opeens dat het ook verstandig is een letselschadeadvocaat in de arm te nemen. Via de website vind je een betrouwbare.” Gebruiksvriendelijk Maar waarom moet de website worden vernieuwd als hij zo goed werkt? Joost: “De digitale ontwikkelingen gaan snel en er is nu nog veel meer mogelijk dan vijf jaar geleden. Op dit moment bezoekt bijvoorbeeld zo’n 35% van de mensen onze website via zijn mobiele telefoon en we verwachten dat dit de komende tijd nog veel meer toeneemt. Dat vraagt om

4 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

een andere navigatie, met minder kliks en nog kortere teksten.” Een andere reden om met korte teksten te werken, is omdat niet iedereen even goed kan lezen. “We proberen de website ook geschikt te maken voor mensen met een leesbeperking”, legt Joost uit. Kleurenblinden kunnen bijvoorbeeld bepaalde kleurcombinaties niet lezen. Daar houden we rekening mee. Mensen met andere visuele beperkingen hebben soms een apparaatje dat webteksten voor ze kan voorlezen. Daarvoor maken we de website ook geschikt. Kortom: de website gaat beter, sneller en intuïtiever werken. Dat zie je ook bij de verbeterde zoekfunctie à la Google die op de homepage komt te staan. Joost: “Je begint je zoekopdracht te typen en in het scherm verschijnen gelijk suggesties voor de volledige zoekopdracht. Na de ‘enter‘ zie je de pagina’s met relevante informatie, keurig gesorteerd per categorie. Zo’n zoekfunctie maakt de website veel flexibeler voor de bezoeker. Bovendien leren wij er ook van. We zien zo nog veel beter op welk soort hulp wordt gezocht. Die informatie gebruiken we om de website steeds verder te verbeteren.” Startpunt voor hulp Sinds de politie SlachtofferWijzer.nl ook noemt op haar aangifteformulieren en het ministerie van veiligheid en justitie de site als een van dé plekken noemt als startpunt voor hulp, zien we dat steeds meer mensen de website uit zichzelf vinden. Het overgrote deel komt echter nog steeds via Google, waar wordt geadverteerd met behulp van een gratis goede doelen-module van Google. Van Staaveren: “Bovendien starten we dit

jaar een online campagne. Met name op sociale kanalen als Facebook zullen we hiermee goed zichtbaar zijn. We willen dat iedereen weet dat áls je slachtoffer wordt van een misdrijf, ongeval of ramp, SlachtofferWijzer.nl hét startpunt is voor je zoektocht naar hulp.” Dit vinden wij belangrijk, want nog steeds weten slachtoffers té vaak niet waar ze terecht kunnen voor de juiste, gespecialiseerde hulp en blijven ze tobben.

Thema’s Uit een bezoekersonderzoek leerden we vorig jaar dat de meeste bezoekers van de website op zoek zijn naar hulp na een verkeersongeval, na huiselijk of seksueel geweld en na een diefstal. Deze thema’s zullen dan ook de belangrijkste onderwerpen zijn in de online SlachtofferWijzercampagne.

THEMA

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 5

De juiste hulp voor iedereen

Joost van Staaveren, medewerker online marketing en communicatie Fonds Slachtofferhulp

“Meer dan een miljoen mensen bezoeken SlachtofferWijzer.nl” HulpPost | juni 2017 | 5

IN ’T KORT

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 6

Verlanglijstje: donatie voor het goede doel Ter gelegenheid van haar 65e verjaardag zamelde Marianne van Leeuwerden geld in voor het Fonds Slachtofferhulp. “Als je 65 wordt, heb je alles al tien keer gehad, en staat alles dubbel in de kast. Mensen nemen dan een goedbedoeld bloemetje of flesje wijn mee, maar ik dacht, als ze dan toch iets geven, wil ik dat het nuttig is. Dus koos ik twee goede doelen waar mensen iets aan konden schenken. Het Fonds Slachtofferhulp ken ik via mijn werk als hulpverlener bij Slachtofferhulp Nederland. Ik doe wel eens aanvragen voor cliënten bij het Noodhulpfonds. Soms tref ik in mijn werk mensen die buiten hun schuld om in de problemen zijn gekomen, en niets meer hebben. Ik weet dat elk klein beetje dan helpt, dus heb ik heel graag mijn verjaardagsgeld gedoneerd.” Lijkt het u ook een leuk idee om op deze manier bij te dragen aan de hulp voor slachtoffers in Nederland? Of wilt u geïnspireerd raken door initiatieven van andere donateurs? Kijk op onze site; www.fondsslachtofferhulp.nl/help-ook/kom-in-actie/ of neem contact op met Ivan Arts via arts@fondsslachtofferhulp.nl.

LetselVerhalen sponsort medewerker Fonds Slachtofferhulp in aanloop naar de Dam tot Damloop 2017 De letselschadejuristen van LetselVerhalen ondersteunen slachtoffers bij hun letselschadezaak en bij het claimen van letselschade door heel Nederland. Dat zij werkelijk oog en oor hebben voor het leed van slachtoffers blijkt ook uit de donatie die zij onlangs deden voor een bijzondere actie. “We omarmen de maatschappelijke doelstelling van het Fonds Slachtofferhulp en ondersteunen om die reden Ivan Arts van harte bij zijn sponsor-loop voor het Pieter van Vollenhoven Noodhulpfonds. We wensen hem veel succes toe tijdens de Dam tot Damloop op zondag 17 september!”, aldus Judith Dingemanse, directeur van LetselVerhalen.

6 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

Golftoernooi Welschap ten bate van Fonds Slachtofferhulp

Op vrijdagmiddag 29 september 2017 organiseert Golfclub Welschap, bedrijfsrelatie van het Fonds Slachtofferhulp, een uniek golftoernooi. Dit 9 holes toernooi vindt plaats op één van de meest sfeervolle golfbanen van Nederland in de omgeving van Eindhoven. Bent u golfliefhebber? Er is nog een beperkt aantal flights beschikbaar. Deelname bedraagt € 999 voor een flight van vier personen. De opbrengst van dit toernooi inclusief borrel en diner komt geheel ten goede aan het Fonds Slachtofferhulp. Aanmelden kan via verbaas@fondsslachtofferhulp.nl.

Zaak Pauline van Dulken met succes afgerond In de HulpPost van december 2016 vertelde Pauline van Dulken over haar verkeersongeluk, waardoor zij arbeidsongeschikt raakte. Na de aanrijding werd ze nog eens slachtoffer, en wel van de verzekeraars die er alles aan deden om niet tot uitkeren over te hoeven gaan. Na de publicatie kwam haar zaak in een stroomversnelling. In maart liet ze ons weten: "Ik heb een mediation gehad met de verzekering en we zijn eruit gekomen. Ik denk dat het artikel hierin een rol heeft gespeeld. Natuurlijk hebben we allebei flink water bij de wijn moeten doen, maar het alternatief zou zijn dat er nog jaren vol stress zouden volgen. Ik ben tevreden met het eindresultaat. Er valt nu een zware last van mijn schouders en ik kan me concentreren op mijn verdere leven."

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 7

Donateursbijeenkomst: vrijdag 8 september 2017

4 Hoe helpt het Fonds Slachtofferhulp slachtoffers in nood? Cindy van den Aardweg, Medewerker Noodhulp Fonds Slachtofferhulp. Hoe komt de noodhulp die wij geven tot stand? Verhalen uit de praktijk en wat betekent dit voor slachtoffers? 5 Hoe werkt het Centrum Seksueel Geweld? Iva Bicanic, Klinisch psycholoog en Hoofd Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht & Centrum Seksueel Geweld Utrecht (CSG). Het CSG is een nieuwe vorm van multidisciplinaire hulp aan acute slachtoffers van seksueel geweld. Hoe gaat dit in zijn werk en waarom is dit zo effectief voor slachtoffers? 6 Opzet nieuw hulpprogramma voor slachtoffers van medische ongevallen Carlo Contino, Hoofd Beleid & Programma’s Fonds Slachtofferhulp. Carlo vertelt over het onderzoek wat hieraan vooraf ging, het keurmerk ‘OPEN’ voor ziekenhuizen en de pilot casemanagement voor deze groep slachtoffers.

Bij deze HulpPost ontvangt u een persoonlijke uitnodiging voor onze donateursbijeenkomst. Het programma voor deze middag bestaat uit twee onderdelen. Na het plenaire gedeelte kunt u deelnemen aan twee van de volgende workshops, interactieve sessies en rondleidingen: 1 Impressie van de muzikale theatervoorstelling ‘Radiostilte’ Wendy Hoogendijk, Theatermaakster. Theatermaakster Wendy verloor haar vader bij een verkeersdelict. Haar voorstelling gaat over het plotseling verlies, over leven en dood, over gemis en veerkracht. 2 Praktijkverhalen uit het werkveld van de hulpverlening Medewerker van Slachtofferhulp Nederland. Hoe werkt Slachtofferhulp, waar lopen slachtoffers tegenaan, welke problemen kennen zij en op welke manier(en) helpt Slachtofferhulp Nederland? 3 Het verhaal van een nabestaande die haar zoon verloor Elly Winkel, Ervaringsdeskundige en voorzitter Landelijke Organisatie Verkeersslachtoffers. Elly vertelt over de ingrijpende gebeurtenis die haar leven veranderde. Wat is de impact? Wat komt er op je af? En hoe zorg je ervoor dat je je leven weer op de rit krijgt?

7 Veilig over straat; hoe te handelen als je slachtoffer of getuige bent van een (gewelds)misdrijf? Een medewerker van de politie Haaglanden. Hoe kun je het beste reageren en wat te doen als iemand agressief wordt tegen jou of iemand in je omgeving? De politie geeft hierover tips en adviezen. 8 Rondleiding op de Verkeersinformatiedienst van de ANWB Vanuit de ANWB wordt iedereen geïnformeerd over de files in Nederland. Neem een kijkje achter de schermen van de verkeersinformatie-dienst. 9 Rondleiding op de Alarmcentrale van de ANWB Op een drukke zomerse dag komen hier 8.000 telefoontjes binnen van mensen die iets is overkomen op vakantie. Hoe de Alarmcentrale reilt en zeilt, ziet u tijdens deze rondleiding. 10 Rondleiding in het museum van de ANWB Voor wat nostalgie en informatie over de geschiedenis van de ANWB kunt u een rondleiding krijgen in het ANWB museum. Op www.fondsslachtofferhulp.nl/donateursbijeenkomst kunt u zich aanmelden voor de donateursbijeenkomst. Ook kunt u hier aangeven welke parallel-sessies u wilt bijwonen. Uiteraard kunt u ook bellen naar onze donateurslijn om u aan te melden via 070 - 392 52 00 (dagelijks bereikbaar van 8:30 – 12:30 uur).

De donateursbijeenkomst wordt dit jaar georganiseerd in samenwerking met de ANWB. Sinds de oprichting van het Fonds Slachtofferhulp een vaste partner. Dankzij de ANWB kunnen we vanuit het Noodhulpfonds rijzekerheidstrainingen aanbieden aan verkeersslachtoffers en ontvangen we jaarlijks een bijdrage om innovatieve en lopende projecten binnen ons programma Verkeer mogelijk te maken. Bovendien lopen medewerkers van de ANWB voor het derde jaar op rij mee met de Dam tot Damloop waarmee zij een mooi bedrag ophalen voor het Fonds Slachtofferhulp.

HulpPost | juni 2017 | 7

THEMA

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 8

“Ik ben mezelf voor een deel kwijtgeraakt, maar wil niet de rest van mijn leven boos blijven.” Sonja Graansma, slachtoffer seksueel geweld

Doorgaan met je leven na een verkrachting

Sonja is twintig als een onbekende man haar in 2003 op brute wijze verkracht. Een gebeurtenis die haar leven tekent, mede doordat ze niet direct de juiste hulp kreeg. “Ik werd doorverwezen naar verschillende instanties, had geen vast aanspreekpunt en moest iedere keer opnieuw mijn verhaal vertellen.”

8 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 9

SEKSUEEL GEWELD Geen schijn van kans “Vanaf mijn toenmalige vriend fietste ik die betreffende avond alleen naar huis. Een doorgaande weg, waar het wel rustig kon zijn om 23.30 uur. In de verte zag ik een man oversteken en ik dacht dat hij bij de bushalte moest zijn. Omdat hij op het fietspad ging lopen, minderde ik wat vaart. In de buurt van de bushalte sprong hij voor mijn fiets. Hij vroeg me hoe laat het was en ik keek op mijn telefoon die in mijn binnenzak zat. Op het moment dat ik weer opkeek, had hij een mes in zijn handen. Ik had geen schijn van kans. Hij dwong me om mee te lopen naar een afgelegen plek waar hij me meerdere keren heeft verkracht. Ik kwam schreeuwend thuis en heb het direct aan mijn moeder verteld. Ik was compleet in shock en zij heeft gelijk 112 gebeld.” Impact “Na de aangifte ben ik ook naar de GGD, het ziekenhuis, Slachtofferhulp Nederland en een psycholoog doorverwezen. Nou ja, doorverwezen. Ik kreeg een stapel met telefoonnummers van partijen die ik allemaal kon benaderen voor hulp als ik dat wenste. Het Centrum Seksueel Geweld, zoals we dat nu kennen, was er helaas nog niet. Ik moest dus op verschillende plekken mijn verhaal vertellen en had geen vast aanspreekpunt. Op dat moment kwam er zoveel op me af dat ik daar niet zo bij stil stond. Ik besefte nog niet wat de impact zou zijn, maar achteraf gezien had ik in die eerste weken graag een ervaringsdeskundige willen spreken. Iemand met verstand van zaken, die weet waar je het over hebt, tegen je zegt dat het normaal is wat je voelt en je advies geeft over wat je mogelijk nog meer te wachten staat. Ik denk dat ik daarmee een hoop klachten die ik pas later kreeg, had kunnen voorkomen” Cognitieve gedragstherapie “Ook jaren later kan een verkrachting nog een enorme impact hebben. De bodem wordt als het ware onder je weggeslagen en je beseft je maar al te goed dat zoiets heftigs je ineens kan overkomen. Daar kun je je niet op voorbereiden. Na de geboorte van mijn eerste dochter was ik

ineens heel erg bang dat ook haar iets zou overkomen. Ik ontwikkelde een dwangstoornis en begon alles te controleren: ik checkte bijvoorbeeld de hele tijd of er niemand onder het bed lag. Rationeel wist ik wel dat het nergens op sloeg, maar de angst overheerste. Uiteindelijk ben ik dat gaan inzien en heb ik een half jaar cognitieve gedragstherapie gevolgd. Dat heeft erg goed geholpen.” Veroordeeld “Ik heb het ‘geluk’ gehad dat de dader is gepakt én gestraft. Na wat hij mij had aangedaan, ging hij opnieuw de fout in en stal hij ook de mobiele telefoon van dat slachtoffer. De politie kwam hem op het spoor en hij kon hierdoor snel worden aangehouden. Hij bleek getrouwd te zijn, twee jonge kinderen te hebben én een meervoudige persoonlijkheidsstoornis. Hij is uiteindelijk voor twee verkrachtingen veroordeeld en in nog twee andere gevallen voor schennis van de eerbaarheid. Hij heeft hiervoor 30 maanden gevangenisstraf en TBS met voorwaarden gekregen. Via een langslepende civiele procedure, waarbij op elke slak zout werd gelegd, heb ik uiteindelijk nog een schadevergoeding gekregen.” Bijzonder “In 2010 ging ik verhuizen en vond ik bij een opruiming een map waarin ik de naam van zijn toenmalige echtgenote tegenkwam. Ik heb haar gegoogled en kwam erachter dat ze een coachingspraktijk voor vrouwen was begonnen. Dat vond ik bijzonder. Ook zij heeft tenslotte iets heftigs meegemaakt. Zij is ook slachtoffer geworden en dat heeft ze weten om te buigen naar iets positiefs. Ik heb haar toen een e-mail gestuurd en daar kreeg ik een heel warme reactie op. Ze gaf aan dat ze al zo lang had willen zeggen dat zij er niets vanaf wist. We hebben elkaar een aantal keer ontmoet en ik heb haar betrokken bij het schrijfproces van mijn eigen boek (zie kader) over mijn ervaring.” Vergeven “Ik heb de dader kunnen vergeven voor wat hij mij heeft aangedaan. Natuurlijk wilde ik hem in het begin het liefst van

alles aan doen en ben ik ook ontzettend boos op hem geweest. Maar op de lange termijn kost dat veel negatieve energie. Ik ben mezelf op die dag in 2003 voor een deel kwijtgeraakt, maar ik heb er alleen mezelf mee als ik voor de rest van mijn leven boos zou blijven. Daarom heb ik die keuze gemaakt en tegelijkertijd besloten om door te gaan.

Losse haren Sonja schreef een boek waarin ze vertelt over de pijn, angst en eenzaamheid die de traumatische gebeurtenis bij haar teweegbracht. Ook beschrijft ze in ‘Losse haren’, dat sinds eind 2016 te koop is, hoe ze overleefde en haar leven opnieuw vormgaf na wat haar is overkomen.

Cijfers CSG In 2016 werden bijna 2.000 slachtoffers geholpen bij het Centrum Seksueel Geweld, waarvan 40% acute gevallen. Dagelijks melden zich gemiddeld drie acute slachtoffers. Dit is veel, maar naar schatting slechts 2% van het totaal aantal slachtoffers. De bekendheid van het CSG is daarom van groot belang. Het Fonds Slachtofferhulp start hiervoor in het najaar een nieuwe campagne.

Pakkans Slachtoffers van seksueel geweld worden vaak omgeven door angst en schaamte en zwijgen over wat hen is overkomen. Hierdoor doet slechts 10% aangifte. Slachtoffers die bij het CSG zijn behandeld, doen 3 x zo vaak aangifte. Dit vergroot de pakkans van daders en helpt toekomstige slachtoffers te voorkomen.

HulpPost | juni 2017 | 9

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 10

VERZEKERD SLACHTOFFERRECHT Arlette Schijns (41) is sinds 2001 advocate. Ze begon haar carrière aan de kant van de verzekeraars. Twee jaar geleden maakte zij de overstap naar Beer advocaten waar ze de belangen behartigt van letselschadeslachtoffers. Heel specifiek voor slachtoffers van misdrijven die ze bijstaat in het strafproces. Daarnaast begon ze met een promotieonderzoek aan de VU in Amsterdam. “Ik besloot om een thema dat al heel lang mijn hart heeft nader te onderzoeken.” Tussen wal en schip Arlette Schijns: “Slachtoffers van misdrijven met ernstige letselschade vallen al langere tijd tussen wal en schip. De schade blijft vaak voor hun eigen rekening. Dat komt omdat de dader geen verhaal biedt en de aansprakelijkheidsverzekeraar van de dader niet uitkeert, omdat het om misdrijfschade gaat. Het is maatschappelijk niet goed uit te leggen dat juist deze kwetsbare slachtoffers, die vaak blijvende gevolgen overhouden aan het misdrijf hun schade niet vergoed krijgen. Juist voor hen zou het goed geregeld moeten zijn. In het kader van mijn promotieonderzoek heb ik daarom onderzocht hoe het schadeverhaal voor deze slachtoffers effectiever gemaakt kan worden. Ik wilde vanuit de wetenschap een oplossing vinden voor een probleem waar ik in de praktijk regelmatig tegenaan loop.”

oplopen door een misdrijf en hier blijvende gevolgen aan overhouden. Bijvoorbeeld doordat ze blind raken of hersenletsel hebben en hierdoor inkomensverlies lijden. Schijns: “Zoals een cliënt van mij. Een ZZP’er die volledig buiten zijn schuld om ernstig werd mishandeld. De dag na zijn mishandeling viel zijn inkomen terug naar €0. Hij had geen arbeidsongeschiktheidsverzekering en kon geen aanspraak maken op de verzekeraar van de dader. Hij heeft bij vrienden en familie moeten lenen en is in de schuldsanering terechtgekomen, omdat er nog steeds geen zicht is op een financieel verhaal op de dader. Dat is enorm schrijnend.”

Frustrerend “Sinds een paar jaar is het mogelijk om als slachtoffer je vordering voor schadevergoeding in te brengen in het strafproces. Als de vordering wordt gehonoreerd door de strafrechter dan schiet de Staat het slachtoffer een bedrag voor. De Staat gaat dit vervolgens verhalen op de dader, die uiteindelijk voor de schade moet opdraaien. Sinds ik hier werk zie ik echter dat deze oplossing helaas niet werkt voor de slachtoffers met ernstige letselschade. Zij lopen een grote kans dat de rechter zegt: ‘Dit is te ingewikkeld, ga maar naar de civiele rechter.’ Dat is in de eerste plaats frustrerend voor het slachtoffer, maar ook voor de belangenbehartiger die er alles aan heeft gedaan om zo’n complexe vordering zo goed mogelijk te onderbouwen.”

Oplossing De meest kwetsbare slachtoffergroep valt nu vaak buiten de boot in het strafrecht en daar moet een oplossing voor komen. Er zijn meerdere oplossingen denkbaar. Bijvoorbeeld via een aanpassing van het strafproces, zodat rechters wel in staat zijn een schadeclaim inhoudelijk te beoordelen. Daar zal Schijns nog nader onderzoek naar doen. De oplossing die zij nu heeft onderzocht, is een oplossing via het verzekeringsrecht. “Kort gezegd, houdt dit in dat je als misdrijfslachtoffer rechtstreeks de aansprakelijkheidsverzekering van de dader kunt aanspreken. Die verzekeraar moet de schade dan vergoeden aan het slachtoffer waarna de verzekeraar deze kan verhalen op zijn verzekeringsnemer, oftewel de dader. Een constructie die we in ons land al sinds 1965 kennen voor slachtoffers van verkeersongevallen en misdrijven via de Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM).”

1.200 slachtoffers per jaar Naar schatting gaat het om 1.200 slachtoffers per jaar die overlijden als gevolg van geweld of die letselschade

Kansrijk “Mijn onderzoek, waarin ik enorm veel heb gelezen en heb gekeken hoe het wettelijk is geregeld in andere Europese

10 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

landen, laat zien dat dit een kansrijke oplossing is. Er staat geen juridisch beletsel of ander zwaarwegend argument in de weg om een slachtoffer, net als in de WAM, aanspraak te geven op de verzekeraar van de dader. Sterker nog: ik heb gezien dat dit systeem in Scandinavische landen al bestaat en daar heel goed werkt. Ik realiseer me uiteraard dat dit niet vandaag op morgen is geregeld, want ook de regrespositie van verzekeraars moet worden verbeterd; om de kosten zoveel mogelijk te kunnen terughalen bij de daders.” Waardevol voor de rechtspraktijk “Dit rapport is ook heel waardevol voor de praktijk. Het leidt hopelijk in individuele zaken tot een besef bij strafrechters van 'misschien moet ik toch nog eens naar die ingewikkelde vordering kijken en niet direct naar de civiele rechter doorverwijzen’. Dat biedt tenslotte helemaal geen effectieve verhaalsmogelijkheid voor het slachtoffer. Voor de praktijk heeft dit rapport nu al betekenis en hierdoor zal het niet onderin de la verdwijnen.”, aldus Arlette Schijns.

Maatschappelijk probleem Dit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek is tot stand gekomen met financiering en medewerking van het Fonds Slachtofferhulp. Met de oplossing hoopt het Fonds soelaas te bieden voor een groot maatschappelijk probleem. Men is het erover eens dat voor deze zeer kwetsbare groep slachtoffers, die volledig buiten hun schuld om verminkt, mishandeld of gekwetst uit een misdrijf komen, de schade het liefst zo snel mogelijk moet worden vergoed. Met de onderzoeksresultaten onder de arm gaat het Fonds Slachtofferhulp zich daar hard voor maken.

THEMA

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 11

Oplossing voor het verhalen van complexe misdrijfschade

“Voor de rechtspraktijk heeft dit onderzoek nu al betekenis.” Arlette Schijns, letselschadeadvocate en onderzoeker HulpPost | juni 2017 | 11

IN ’T KORT

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 14:59 Pagina 12

Herdenkingsbijeenkomst Muur tegen Geweld De 'Muur tegen Geweld' is een nationaal monument in De Wolden in Drenthe, om slachtoffers te gedenken die door menselijk toedoen om het leven zijn gekomen. Op de Muur staan inmiddels ruim honderd plaatjes met namen van geweldsslachtoffers. Op zaterdag 20 mei j.l. vond de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst plaats bij de Muur. Een moment van samenzijn, herdenken en samen rouwen om geliefden die om het leven zijn gekomen als gevolg van geweld. Ook werden er door nabestaanden elf nieuwe naamplaatjes geplaatst. Het Fonds Slachtofferhulp heeft de afgelopen jaren de Stichting Muur tegen Geweld financieel gesteund.

Originele opvouwbare tas van prof. mr. Pieter van Vollenhoven Onze oprichter en ere-voorzitter prof. mr. Pieter van Vollenhoven zet zich al jaren met grote toewijding in voor het Fonds Slachtofferhulp. Van Vollenhoven heeft een voorliefde voor de natuur en dieren. Eén van zijn grote hobby’s is fotografie. Wij hebben daarom een tas ontworpen met de foto van een Goudvink uit zijn privécollectie. Deze handzame, duurzame én vouwbare tas is 35 x 34 cm en kunt u gemakkelijk meenemen in uw handtas. Een mooie en originele tas, waarmee u ook nog eens het goede doel steunt. Een deel van de opbrengst wordt besteed aan slachtoffers in nood die geen geld meer hebben om boodschappen te doen. Wilt u deze tas ontvangen en onze boodschap uitdragen? Bestel deze tas dan voor € 5 bij het Fonds Slachtofferhulp. De opbrengst wordt besteed aan hulpverlening voor slachtoffers in nood. Bestel de tas via Donateurskaart nr. 2.

12 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

Nieuwe sponsor: Munneke Lourens Advocaten

Munneke Lourens Advocaten, gevestigd in Alphen aan den Rijn, is een nieuwe sponsor van het Fonds Slachtofferhulp. Mr. M.J. Snijder: “Wij staan uitsluitend slachtoffers bij. Dat kunnen slachtoffers zijn van bijvoorbeeld verkeersongevallen, bedrijfsongevallen, een medische misser of een ernstig misdrijf. Voorts kunnen wij, indien gewenst, ook de vordering van de werkgever of de zorgverzekeraar van het slachtoffer verhalen op de aansprakelijke partij.” Munneke Lourens Advocaten vindt het werk van het Fonds Slachtofferhulp bijzonder en positief omdat zij aandacht heeft voor maatschappelijke thema’s zoals veiligheid en de gevolgen van ernstige ongevallen of misdrijven voor slachtoffers. Van overheidswege is dit onvoldoende geregeld en daarom draagt Munneke Lourens daar, als belangenbehartiger van slachtoffers, graag een steentje aan bij.

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 15:00 Pagina 13

“Ik hoef geen bloemen, maar wil graag donaties voor slachtoffers.” Mevrouw Van de Zanden-van Leeuwen uit Someren (82 jaar) is al jaren donateur van het Fonds Slachtofferhulp. Vorig jaar liet ze ons weten dat zij het Fonds Slachtofferhulp ook in haar testament opgenomen heeft en wel op een bijzondere manier. Ze heeft vastgelegd en met haar kinderen besproken dat ze geen bloemen wil bij haar begrafenis, maar dat mensen in plaats daarvan een donatie schenken aan het Fonds Slachtofferhulp. Mevrouw Van de Zanden kan zich goed voorstellen dat erkenning voor slachtoffers ontzettend belangrijk is. Ook op haar respectabele leeftijd kan ze zich nog steeds boos maken als ze in de krant leest over een dader die onder invloed van alcohol een verschrikkelijk verkeersongeluk veroorzaakt, waarbij het leven van onschuldige mensen en kinderen wordt ontnomen. “En dat die dader dan zijn schuld ontloopt, dat kan toch niet? Dat is echt verschrikkelijk voor zo'n familie. Daarom wil ik mijn steentje bijdragen en steun ik het Fonds Slachtofferhulp en wil ik ook wat nalaten, zodat jullie er iets goeds mee kunnen doen voor slachtoffers.” Vorig jaar ontvingen wij van zes donateurs een nalatenschap. Overweegt u ook om na te laten voor de slachtoffers van morgen? Vraag dan vrijblijvend onze brochure Nalaten aan via Donateurskaart nr. 3 en lees over ons werk en de verschillende manieren waarop u kunt nalaten aan het Fonds Slachtofferhulp. Wij sturen u deze graag toe. U kunt ook contact opnemen met Kirsten Snel via 070 – 363 5936.

Reflector-armband: extra veilig!

Wandelaars en fietsers zijn extra kwetsbaar in het verkeer. We hebben daarom een reflector-armband ontwikkeld die extra veiligheid en zichtbaarheid biedt. U kunt deze dragen om uw arm als u gaat wandelen, fietsen of de hond uitlaat. Zo bent u altijd goed zichtbaar voor andere verkeersdeelnemers. Donateurs van het Fonds Slachtofferhulp kunnen deze reflector-armband bestellen voor €5 per stuk. De opbrengst gebruiken we voor het verbeteren van de hulp aan verkeersslachtoffers. Bestel de reflector-armband makkelijk en snel met Donateurskaart 2.

Inzamelingsactie statiegeldflessen Albert Heijn Drieslag in Arnhem organiseerde in april j.l. een statiegeld-inzamelingsactie voor het Fonds Slachtofferhulp. In de supermarkt konden bezoekers hun statiegeldbon doneren. De manager van dit filiaal werd geïnspireerd door de straatwervers van het Fonds die voor zijn deur campagne voerden voor slachtoffers en besloot op deze manier mee te helpen. Wilt u ook op een bijzondere manier uw steentje bijdragen als ondernemer? Neem dan contact op met Ivan Arts of Margriet Zegers via 070 – 363 59 36.

C&A Foundation investeert in hulp na seksueel geweld tegen kinderen De komende tijd richt het Fonds Slachtofferhulp zich op de specifieke doelgroep kinderen en jongeren (0-18 jaar oud) die slachtoffer zijn van seksueel geweld. Directe aanleiding hiervoor vormen verontrustende cijfers en signalen van slachtoffers en hulpverleners over de omvang van het probleem en de ingrijpende gevolgen ervan. Met een bijdrage van de C&A Foundation ontwikkelen we een programma met daarin concrete plannen die zullen bijdragen aan de verbetering van de positie van deze groep zeer kwetsbare slachtoffers in Nederland. Het wordt hoog tijd dat het seksueel misbruik van deze kinderen beter worden gesignaleerd, zodat misbruik wordt gestopt en zodat deze jeugdige slachtoffers en hun familie de juiste hulp ontvangen. HulpPost | juni 2017 | 13

THEMA

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 15:00 Pagina 14

Straatwervingscampagne met een persoonlijke aanpak

“Thuis heb ik op de website gekeken en direct een gift overgemaakt.” Hanneke Kalisvaart, donateur nadat zij werd aangesproken door een werver op straat

14 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 15:00 Pagina 15

DONATEUR Net als de meeste goede doelen zet het Fonds Slachtofferhulp straatwervingscampagnes in om nieuwe donateurs te werven. Naast talloze andere wervingsmethoden biedt straatwerving de uitgelezen mogelijkheid een breed publiek te informeren, bewust te maken en te committeren. Zo ook Hanneke Kalisvaart (59). Zij werd in een winkelcentrum aangesproken door het wervingsteam van het Fonds Slachtofferhulp en besloot thuis een mooie donatie over te maken aan het Fonds Slachtofferhulp: “Ik vind het belangrijk om goede doelen die écht goed werk leveren en een goed verhaal hebben te steunen.” Bijdragen aan de maatschappij Hanneke vertelt: “Na een bezuinigingsronde ben ik in oktober 2016 vervroegd met pensioen gegaan. Sindsdien vul ik mijn tijd onder andere met fietsen, wandelen en ik doe aan vrijwilligerswerk. Ik vind het belangrijk om iets nuttigs te doen met de vrije tijd die ik nu heb. Ik wil niet achter de geraniums gaan zitten en wil graag iets blijven bijdragen aan de maatschappij.” Substantiële steun Naast vrijwilligerswerk kiest Hanneke er ook bewust voor om bepaalde goede doelen te steunen. “Vaak neem ik, samen met mijn man, aan het eind van het jaar ons lijstje met goede doelen door. Ik kijk dan vooral naar wat me aanspreekt. De situatie in de wereld vind ik bijvoorbeeld heel belangrijk, daarom geef ik aan vluchtelingenwerk. Maar ook goede hulp voor slachtoffers van geweld in Nederland vind ik essentieel. Sinds een paar jaar zijn we een aantal goede doelen meer substantieel gaan steunen.” Aansprekend verhaal “Tijdens mijn bezoek aan het winkelcentrum eind vorig jaar werd ik benaderd door twee meisjes die vertelden over het werk van het Fonds Slachtofferhulp. Hun verhaal sprak me erg aan. Ze vertelden over de problematiek rondom seksueel geweld. Ik heb hier gelukkig zelf nooit mee te maken gehad, maar ben me er wel van bewust dat er een heleboel problemen zijn. Dat er dankzij het Fonds Slachtofferhulp nu een instantie is waar slachtoffers terecht kunnen en dat ze hier de juiste hulp ook daadwerkelijk krijgen, vind ik een zeer goede ontwikkeling. Ik houd er alleen persoonlijk niet zo van om op straat geld te geven. Dat ligt aan mij, want de wervers kwamen heel betrouw-

baar over. Daarom zei ik ook tegen ze: ‘ik doe het hier niet, maar ik beloof dat ik nog wel een bedrag zal geven’. Thuis heb ik een kijkje genomen op de website van het Fonds Slachtofferhulp en heb ik een gift overgemaakt. Enige tijd later werd ik gebeld door een medewerker van het Fonds Slachtofferhulp dat ze mijn bijdrage zeer waardeerden en goed konden besteden. Dat is toch leuk om te horen.” Terughoudend Voor de straatwerving van nieuwe donateurs werkt het Fonds Slachtofferhulp samen met Trust Marketing; een wervingsbureau dat werkt met enthousiaste jonge mensen. Pauline Forma van Trust Marketing Leiden herkent de terughoudendheid van Hanneke Kalisvaart: “Wij hebben hier vaker mee te maken. Dat komt voort uit negatieve ervaringen en verhalen en daar hebben we ook begrip voor. Helaas hebben straatwervingscampagnes niet een heel goede reputatie. Door nepcollectanten en fraudeurs wordt ons werk in een negatief daglicht gezet. Het enige wat we hier aan kunnen doen is uitleggen hoe we precies te werk gaan, hoe onze tablet werkt en dat een machtiging voor een eenmalige of automatische incasso juist de meest veilige vorm is om te geven. Als mensen dan niet overtuigd zijn, gaan we niet pushen. We vinden het veel belangrijker dat mensen met een goed gevoel weglopen. Of ze nu hebben gedoneerd of niet.” Persoonlijk Trust Marketing hanteert een professionele en persoonlijke aanpak, die zijn vruchten afwerpt. Dat is ook de reden waarom het Fonds Slachtofferhulp dit bureau graag inzet. Pauline: “We vinden het belangrijk dat er donateurs worden

geworven, die het werk van het Fonds ook echt belangrijk vinden en willen ondersteunen. We hanteren geen opdringerige aanpak, maar gaan op een positieve manier de dialoog aan met mensen en laten hiermee zien dat het echt meerwaarde heeft om te geven. Of dat nu structureel is of eenmalig. Door ons verhaal heel persoonlijk te maken, eigen ervaringen te delen en interesse te tonen, ontstaan er vaak heel mooie gesprekken. Zo maar op straat, terwijl je elkaar helemaal niet kent.” Maatschappelijke meerwaarde “Zelf kom ik uit Alphen aan den Rijn. Welbekend van het schietincident in winkelcentrum de Ridderhof dat ik helaas van dichtbij heb meegemaakt. Sindsdien besef ik maar al te goed dat slachtoffer worden niet iets is waar je voor kiest. Het overkomt je en kan je hele leven op zijn kop zetten. Het is fijn als er dan goede hulp beschikbaar is. Als ik dat vertel op straat krijg ik vaak reacties van wat mensen zelf hebben meegemaakt of gehoord hebben van anderen. Daardoor zien ze ook echt in welke maatschappelijke meerwaarde het Fonds Slachtofferhulp heeft. En dat is precies waar we het voor doen!”, aldus Pauline. Wervingscampagne We vinden het belangrijk om een breed publiek te informeren en bewust te maken. Dat is ook de reden dat we wervingscampagnes inzetten. Inmiddels zijn al vele mensen op deze manier donateur geworden van het Fonds Slachtofferhulp. Zo kunnen we ons hard maken voor slachtoffers en projecten realiseren zoals het Centrum Seksueel Geweld.

HulpPost | juni 2017 | 15

HulpPost A4 2-2017*.qxp_Layout 8 01-06-17 15:00 Pagina 16

KRUISWOORDPUZZEL

Horizontaal 5. Belangenbehartiger 7. Waardering 8. Online startpunt voor hulp na een misdrijf, ongeval of ramp 13. Assurantie 15. Betalen 16. Inlevingsvermogen

1

2

3 4

5

7

6

Verticaal 8 1. Delict 2. Wat staat er op 8 september in de agenda? 3. Wettelijke Aansprakelijkheid 4. Bureau dat voor het Fonds Slachtofferhulp op straat donateurs werft 6. Claim 9. Centrum Seksueel Geweld 10. Studie 14 11. Beschadiging 12. Gift 14. Support Oplossing:

9

10

11 12

13

15 16

Maak kans op 4 entreekaarten voor familieattractiepark Duinrell! De letters in de gekleurde vakjes vormen samen een woord wanneer u ze in de juiste volgorde zet. Geef uw oplossing vóór 15 augustus door via donateurs@fondsslachtofferhulp.nl of bel 070-3925200. U maakt hiermee kans op 4 entreekaarten voor Attractiepark Duinrell in Wassenaar. Hier beleeft u met het hele gezin een spetterend dagje uit.

Ons werk voor slachtoffers kunnen wij doen dankzij u. We danken onze 56.000 donateurs en onderstaande sponsoren.

SPONSORING MEMBERS

SUPPORTERS

FONDSEN