14
MAANDAG 18 NOVEMBER 2013
Fanatieke duizendpoot
Topjurist, hoogleraar, commissaris, vader van drie, enthousiast fietser en straks ook collegevoorzitter van de Vrije Universiteit: Jaap Winter wil het allemaal zijn. tekst SASKIA NAAFS
Jaap Winter 1991 treedt in dienst bij De Brauw Blackstone Westbroek 2003 Commissie Tabaksblat 2004 hoogleraar ondernemingsrecht aan de UvA 2008 richt Duisenberg School of Finance op 2013 voorzitter college van bestuur VU
J
e hebt van die mensen die zich in één onderwerp vastbijten, alles hiervoor opofferen en gevierd specialist worden. Dat is bewonderenswaardig genoeg, maar dan heb je ook nog de jaloersmakende groep generalisten: de alleskunners die op topniveau meerdere ballen hoog houden. Tot die buitencategorie behoort de nieuwe collegevoorzitter van de Vrije Universiteit, Jaap Winter. Winter (Groningen, 1963) groeide op in Stadskanaal als zoon van een huisarts. Op jonge leeftijd werd hij Nederlands kampioen op de 200 en 400 meter sprint en basketbalde hij voor het nationale team. Topsport bedrijft hij niet meer, maar nog steeds is hij fanatiek racefietser, voetballer en schaatser. “Hij staat in alle vroegte op voor zijn yogaoefeningen,” zegt goede vriend Onno van Veldhuizen, burgemeester van Hoorn. “Ik moet er zelf niet aan denken.” De twee leerden elkaar kennen tijdens een voetbaltoernooi voor advocaten, ruim twintig jaar geleden. Winters team werd kampioen. “Ik was voorstopper en liep door alles en iedereen heen. Toen was er nog één, en dat was Jaap. Daar kwam ik niet doorheen,” zegt Van Veldhuizen. Winter is ontzettend gedreven. “Morgen moet beter zijn dan vandaag. Zijn instelling is: we gaan ervoor! Als wij samen fietsen, gaat het hard tegen hard. Ik heb maar één keer van hem kunnen winnen.” Fietsmaatje Fred Schoorl, directeur van de Bond van Nederlandse Architecten, herkent die competitiedrang. “We willen allebei als eerste op de berg zijn. Jaap is een keiharde werker, resultaatgericht.” Jaarlijks maakt Winter met een tiental vrienden een tocht voor het goede doel, dit jaar gingen ze van Napels naar Athene. “Het ‘goede fietsen’ noem ik dat: kameraadschap, een mooie route, een goed doel en het bespreken van een goed boek.” Maatschappelijke betrokkenheid is erg belangrijk voor Winter, zegt Schoorl. “Zingeving is een groot woord, maar Jaap vindt dat er meer is dan succes alleen. Hij wil iets teruggeven aan de maatschappij.” Daarom past zijn nieuwe VU-functie goed bij hem, volgens Schoorl. “Ook daar zal hij hoge bergen weten te bedwingen.” Winter studeerde Nederlands recht in Groningen, aan dezelfde universiteit waar hij later promoveerde. Zijn wetenschappelijke betrokkenheid bleef: sinds 2004 doceert hij internationaal ondernemingsrecht aan de UvA en in 2008 richtte hij de Duisenberg School of Finance op. Zijn hoogleraarschap aan de UvA wil hij blijven combineren met het voorzitterschap bij de VU. Een baan die hij wel heeft moeten opgeven, is zijn partnerschap bij advocatenbureau De Brauw Blackstone Westbroek, waar hij sinds 1991 werkte. “We zijn in dezelfde periode begonnen,” zegt managing partner Martijn Snoep. “Op 31 oktober fietsten we na zijn laatste werkdag samen naar huis, heel onwerkelijk.” Een groot afscheidsfeest wilde Winter absoluut niet. Een diner met kantoorgeno-
ten volstond. Snoep: “Die bescheidenheid is tekenend voor Jaap. Het is geen man die groots in de schijnwerpers staat. Het is typisch een adviserende advocaat, een vertrouwenspersoon voor bestuurders van beursgenoteerde bedrijven.” Winter wordt beschouwd als autoriteit op het gebied van corporate governance, verantwoord bestuur. Zo was hij in 2003 betrokken bij de totstandkoming van de code-Tabaksblat en adviseerde hij de Europese Commissie in 2001 over bedrijfsovernameregels. Ook deed hij regelmatig advieswerk in de publieke sector.
A
lbert Kerssies, voorzitter van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties: “Jaap heeft voor onze sector ‘de aanspreekbare commissaris’ bedacht. Het idee dat commissarissen verantwoordelijk zijn voor hun daden en verantwoording moeten afleggen.” Winter is een man van statuur, maar dat merk je niet aan hem, zegt Kerssies. “Hij is heel toegankelijk en onder onze leden ontzettend geliefd. Als hij een toespraak houdt, komen ze en masse.” Als jurist leidde Winter de eerste governancecodecommissie voor woningcorporaties. Kerssies: “Jaap adviseerde dat we die regelmatig herzien, en dan in elk geval één of twee aanbevelingen doen die stof doen opwaaien. Zo blijf je scherp.” Ook bij de VU zal Winter voor verrassende wen-
dingen en nieuwe inzichten zorgen, vermoedt oudcollega Snoep. “Hij is typisch iemand die over de grenzen van zijn vakgebied heen kijkt. Hij legt de lat ontzettend hoog voor zichzelf. Soms denk je wel: kan het niet wat minder?” Die werklust is ook zijn valkuil, zegt Van Veldhuizen.“Hij wil altijd een stapje meer. Hij heeft moeten leren doseren, had in het verleden niet altijd genoeg tijd voor zijn gezin. Nu eert hij de zondagsrust, ook al hoeft die niet per se op zondag te zijn.” Met zijn vrouw Lokke Moerel, ook partner bij De Brauw, en hun drie tienerkinderen woont Winter in de Vondelparkbuurt. “We komen elkaar wel eens tegen als we de hond uitlaten,” zegt Simon Reinink, algemeen directeur van het Concertgebouw. Hij heeft regelmatig met Winter te maken, die in de raad van commissarissen zit. “Jaap is een kritische onafhankelijke denker, maar wel één die dienend is aan de organisatie. Een totaal apolitiek mens.” Die eigenschap zal nog goed van pas komen bij de VU, een organisatie die begin dit jaar nog in een bestuurscrisis verkeerde toen de decanen het vertrouwen in hun rector magnificus opzegden. Het is voor het eerst dat Winter een bestuursfunctie zal bekleden. Kan hij in die rol zijn eigen adviezen ter harte nemen? Van Veldhuizen: “Jaap zal eerst heel veel kijk- en luistergeld betalen voordat hij gedragen dingen gaat zeggen. Wat dat betreft zijn adviseren en besturen niet heel verschillend.”