Folia23_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 11/03/2011 nummer 23

Moeder: overleden Vader: onbekend

Claire (23) zoekt haar anonieme donorvader UvA-auteurs

Rob Waumans en Eva Meijer recenseren zelf hun debuut

Depridemie

Allemaal naar de psycholoog vanwege studiestress

Bul

Filmmaker Bregtje van der Haak: ‘Weinig moois aan de UvA’

Voor de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum Amsterdam verzorgt StudiJob Uitzendbureau de werving en selectie voor het project:

Traineeship Controller (38u p/w) Bovenstaande organisaties zijn op zoek naar talentvolle afgestudeerden die zelfstandig en in teamverband een driejarig traineeship tot Management Controller willen volgen.

Als trainee werk je zelfstandig aan diverse projectopdrachten binnen en buiten de UvA, de HvA en AMC en volg je daarnaast een begeleidings-/trainingstraject. Hierin is veel aandacht voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. De inhoud is afhankelijk van je vooropleiding en de opdrachten waarmee je op dat moment bezig bent. Je komt in aanraking met accounting, financiële rapportages, budgetteren, contractactiviteiten, en managementinformatie.

Voor een uitgebreid functieprofiel kijk op www.studijob.nl

U v A M e d e w e r k e r s m o n i to r

Interesse in deze functie? Stuur dan zo spoedig mogelijk je cv en motivatiebrief naar Yara Dekker: yara@studijob.nl. Voor vragen kun je contact met haar opnemen via 020-5353467.

Hoe tevreden bent u?

Hoe tevreden bent u over uw werk en uw werkomstandigheden?

Wat vindt u van de ondersteuning van onderwijs en onderzoek, de voorzieningen in de gebouwen, ICT, catering, de bibliotheek en van de Servicedesks van IC, AC en FC? Het College van Bestuur wil graag weten wat er volgens u verbeterd kan en moet worden. De Centrale Ondernemingsraad ondersteunt dit initiatief.

Of u nu wetenschapper bent, secretaresse of beleidsmedewerker, doe mee en geef uw mening over de UvA. Dat kan tot en met vrijdag 25 maart 2011. Het invullen van de vragen duurt ongeveer 20 minuten.

U hebt daarvoor de link nodig die u per e-mail hebt ontvangen.

Meer informatie: www.uva.nl/medewerkersmonitor

Naamloos-4 1

WERELDRNETIEZNEN EN BACKPACKERS VOOR STUDE

KILROYWORLD.NL

TOP 3 STUDENTENTICKETS (WORLD)

CHEAP & CLASSIC................................. VANAF € 1.365 Amsterdam » Hong Kong » Auckland » Los Angeles » Amsterdam

ORIENTAL DIP WITH FRIES.................... VANAF € 1.599 Amsterdam » Peking // Shanghai » Tokyo // Osaka » Auckland // Christchurch » San Francisco // New York » IJsland » Amsterdam

CLASSIC WITH A TWIST........................ VANAF € 1.775 Amsterdam » Qatar » Kathmandu // Delhi » Bangkok // Singapore » Brisbane // Melbourne » Christchurch // Auckland » Vancouver // Toronto » IJsland » Amsterdam // = zelf (over land) reizen Alle prijzen zijn vanafprijzen inclusief alle belastingen en toeslagen

07-11-2008 08:56:48

inhoud #23

Kind zoekt vader

Sinds 2004 is anoniem zaaddonorschap verboden. Een kind heeft er recht op te weten wie zijn verwekker is, vindt de wetgever. Helaas voor student Claire Brouwer (23) was die wet nog niet van kracht toen zij verwekt werd. Het hoe en waarom van zaad doneren 10

Boekenwijsheid

Rob Waumans werkt aan de UvA, Eva Meijer studeert er. En ze hebben allebei een roman geschreven en die zelf gerecenseerd voor Folia 14

Juist nu

De studentenraadsverkiezingen komen eraan. Maar wat doen die studentenraden eigenlijk? Alles over medezeggenschap 17

De studentenfluisteraar

Psychologen melden dat studenten steeds vaker psychologische hulp zoeken. Met dank aan het kabinet 18

commentaar VSNU Een vijfsterrenhotel in Parijs. Dat was de plaats van handeling waar de vereniging van universiteiten (VSNU) onder leiding van voormalig UvA-collegevoorzitter Sijbolt Noorda met alle collegevoorzitters van Nederlandse universiteiten enkele dagen bijeen was gekomen.

Eenmaal per jaar vertrekt deze organisatie naar het buitenland om actuele thema’s te bespreken. In eerdere jaren werden onder meer Canada en Scandinavië aangedaan.

Tijdens de bijeenkomst in Parijs, die strikt vertrouwelijk was, werd onder meer gepraat over de kabinetsplannen en de manier hoe de VSNU hierop zou moeten reageren. Als je kijkt naar hoe enkele voorzitters zich manifesteerden tijdens de grote onderwijsdemonstratie van 21 januari, dan zou je verwachten dat ze pal achter de studenten zouden staan en dus stelling zouden nemen tegen de plannen.

Niets is echter minder waar. Uit een publicatie in dagblad Trouw, dat de hand had weten te leggen op vertrouwelijke stukken, blijkt dat de VSNU zelfs nog een stap verder wil gaan dan de regering.

De gezamenlijke universiteiten willen dat álle studenten hun studiegeld gaan lenen, terwijl het kabinet deze drastische maatregel alleen in de masterfase wil invoeren.

Tevens is er het streven van de VSNU dat studenten voor wie geen overheidsgeld wordt ontvangen – ongeveer 44 procent van alle studenten – een hoger collegegeld gaan betalen. Tot slot vindt de VSNU dat vanaf 2012 het aantal universitaire studenten niet meer mag groeien. Het overschot aan aspirant-studenten moet maar worden doorverwezen naar het hbo.

De plannen van de VSNU zijn even bizar als beangstigend, vooral omdat ze de regeringsplannen overtreffen. Dat de VSNU onderzoekt waar ruimte is om te bezuinigen, is begrijpelijk; dat het louter over de rug van studenten gaat, is zeer pijnlijk. Voor het feit dat al deze plannen zijn gemaakt in een buitenlands vijfsterrenhotel is slechts één woord denkbaar: schandalig.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/ Curvers/overigens 24

colofon

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 11/03/2011 Amsterdam nummer 23

cover: Bas Uterwijk

Moeder: overl eden Vader: onbe kend

Claire (23) zoe haar anonie kt donorvade me r UvA-auteurs

Rob Waum ans en Eva Meijer recens zelf hun debuu eren t

Depridem ie

Allemaal naar de psycholoog vanwege studiestress

Bul

Filmmaker Bregtje van der Haak: ‘Weinig moois aan de UvA’

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Gijs van der Sanden, Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Roger Cremers, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Eva Meijer, Harmen van der Meulen, JeRoen Murré, Jeff Pinkster, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Bas Uterwijk, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Melanie de Vries, Rob Waumans zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: €46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws

Rechtszaak

meer actueel nieuws op www.folia.nl

En de winnaar is… Sodexo zz De Franse multinational Sodexo vervangt vanaf juni cateraar Sorbon. zz Plan van onderlinge concurrentie losgelaten door projectleiding.

Sodexo, Micaffè en Maas International worden de nieuwe cateraars van UvA en HvA. De drie bedrijven nemen in juni gezamenlijk de rol van Sorbon over. Sodexo wordt verantwoordelijk voor de mensa’s en voor catering van feesten. MiCaffè gaat de koffiecorners beheren en de koffie- en snackautomaten worden voortaan bijgevuld door Maas International. De nieuwe cateraars zullen per locatie rekening houden met de specifieke wensen van de gebruikers.

‘Zo zal het restaurant in het Wibautgebouw van de Amstelcampus [een nog te bouwen HvA-pand, red.] straks veel halalvoedsel serveren, omdat op die plek veel

moslims studeren,’ zegt Ineke Veenstra, directeur van het facilitair centrum. Ze benadrukt dat studenten- en medewerkers een belangrijk rol hebben gehad in de keuze voor de nieuwe cateraars.

In de nieuwe situatie krijgen gebruikers voortaan de keuze uit verschillende prijscategorieën. Naast een luxelijn is er een budgetlijn met broodjes vanaf € 1,50 en warme maaltijden voor € 3,25. ‘Op hoofdlijnen is het assortiment natuurlijk vergelijkbaar met wat er nu is,’ zegt Wim van der Meer, als projectleider namens de UvA betrokken bij de selectieprocedure.

‘Maar in de nieuwe situatie is een aantal producten aantrekkelijker geprijsd.’

De nadruk komt te liggen op duurzaamheid. Zo zijn de nieuwe cateraars gebonden aan strenge milieuregels. 20 procent van de omzet moet komen uit de verkoop van biologische producten.

Alle koffie moet gecertificeerd zijn met

het fairtrade-keurmerk. Verder moet de cateraar zorg dragen voor milieuvriendelijke koffiebekers.

Aanvankelijk was het de bedoeling meerdere cateringbedrijven te selecteren om de concurrentie te bevorderen. Daar is vanaf gestapt: volgens projectleider Van der Meer stak Sodexo ‘met kop en schouders’ boven de andere cateraars uit en heeft concurrentie geen zin. MiCaffè, onderdeel van Maas International, gaat luxe koffie cateren in de cafés van onder meer het Atrium en het Roeterseiland. Om de prijs-kwaliteitverhouding toch goed in de gaten te houden wordt de klanttevredenheid per locatie structureel gecontroleerd.

Het personeel dat nu in dienst is van Sorbon zal tegen gelijke arbeidsvoorwaarden worden overgenomen door de nieuwe cateraars. Er komt een projectorganisatie om de overgang van Sorbon naar de nieuwe cateraars soepel te laten verlopen. (JP)

‘Olie en politiek gaan altijd samen’ zz Voormalig bestuursvoorzitter van Shell Jeroen van der Veer in Room for Discussion.

Jeroen van der Veer / foto Tjebbe Venema

recente ontwikkelingen blijkt dat het erg moeilijk is om daar gegronde uitspraken over te doen,’ aldus Van der Veer. Over een olietekort hoeven we ons volgens

hem voorlopig geen zorgen te maken.

‘Van een fysiek tekort is geen sprake.

En in het ergste geval zijn er altijd nog noodvoorraden’. (GvdS)

Dankzij training de fles laten staan zz Experimentele training zorgt ervoor dat 54 procent van de drinkers na een jaar nog steeds van de drank afblijft. zz Training is gericht op cognitieve ­processen en associaties met alcohol.

Als alcoholisten voor zij aan een reguliere afkickbehandeling beginnen een experimentele training volgen, hebben zij minder kans op teruggeval. Hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie Reinout Wiers voerde in samenwerking met de Salus Klinik in Lindow (Duits4 Folia

Vette hap De Tilburgse universiteit verleidt studenten tot ongezond eetgedrag door te veel vette en ongezonde happen aan te bieden in de nieuwe kantines. Dat zegt diëtist Det Pieters-van de Graaf, die het voedselaanbod op de Universiteit van Tilburg (UvT) bekeek. ‘Deze jonge generatie heeft op z’n veertigste en masse diabetes,’ waarschuwt zij in het weekblad van de UvT, Univers.

Witte XL-stokbroden met dikke plakken gehakt, gesmolten kaas en wat garnering noemt de diëtiste ‘veel te groot en veel te vet’. Sinds januari dit jaar is Sodexo de cateraar van de UvT. Onlangs werd bekend dat deze multinational vanaf juni ook de UvA en HvA gaat cateren.

Roken

zz De crisis in het Midden-Oosten heeft volgens hem niet geleid tot ‘een fysiek olietekort’.

Tijdens zijn functie als CEO van Shell kwam Jeroen van der Veer regelmatig in Libië, waar hij een aantal keer rond de tafel zat met de Libische dictator kolonel Khadaffi. ‘In voorbereiding op het eerste gesprek dat ik destijds met hem voerde had ik snel even zijn Groene Boekje doorgebladerd, waarin hij zijn leer heeft opgetekend. Olie en politiek gaan altijd samen.’ De voormalige Shell-baas Jeroen van der Veer was op 2 maart bij Room for Discussion. Wat staat er te gebeuren als er ook opstanden uitbreken in Saoedi-Arabië, de belangrijkste olieexporteur, was een van de vragen van de interviewers. ‘Je kunt nog zo veel kennis hebben over het Midden-Oosten, uit de

Compass Group Nederland, de moedermaatschappij van cateraar Eurest, is naar de rechter gestapt omdat het bedrijf het niet eens is met de gunning van het nieuwe cateringcontract van UvA en HvA aan Sodexo. Dit heeft Vincent Peeters, sales director van Compass Group Nederland, bevestigd. Peeters wil geen nadere toelichting geven op het besluit van Compass Group Nederland om naar de rechter te stappen. De rechtszaak dient op 17 maart. Naar verwachting zal het daarna twee weken duren voordat de rechter een uitspraak doet.

land) en de Radboud Universiteit een onderzoek uit naar deze training, die vooral is gericht op de automatische cognitieve processen die alcoholisten sneller naar de fles doen grijpen. De resultaten worden deze maand gepubliceerd in Psychological Science.

Deze vorm van Cognitieve Bias Modificatie (CBM) trainingen zijn gericht op de automatische processen die een rol spelen in de hunkering naar alcohol.

Wiers: ‘De drang naar alcohol, zowel bij matige als bij stevige drinkers, komt voort uit een combinatie van bewuste

overwegingen en automatische processen. Deze training is vooral gericht op het laatste.’ De training werkt met plaatjes waarop afwisselend alcoholische en non-alcoholische dranken waren afgebeeld. De experimentele groep en een controlegroep moesten op die plaatjes reageren. Vijftien maanden na de training bleek dat 54 procent van de patiënten die de training volgde, nog steeds was gestopt, ten opzichte van 41 procent van de patiënten die de training niet volgden, een winst van 13 procentpunten. (FB)

De UvA en Yale University gaan hun krachten bundelen in een onderzoek naar de effectiviteit van een stoppen-metroken-programma bij pubers. Yale richt zich daarbij meer op de bewuste processen die van invloed zijn op het rookgedrag, terwijl er vanuit de UvA meer aandacht is voor de onbewuste processen die hieraan ten grondslag liggen. Hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie Reinout Wiers leidt het Nederlandse deel van het project. Het onderzoek waarvoor de UvA een subsidie van 100.000 euro ontvangt namens de organisatie Zorg Onderzoek Nederland Medische Wetenschappen (ZonMw), bestaat uit twee deelstudies.

In de eerste studie vergelijken de onderzoekers het gedrag van rokers en nietrokers, waarbij ze ervan uitgaan dat de rokers sneller worden aangetrokken door bepaalde ‘rookstimuli’ zoals plaatjes van sigaretten, dan niet-rokers. In de tweede studie worden verschillende behandelmethoden bij het stoppen met roken met elkaar vergeleken.

Stelling In tijden van bezuinigingen is het billijk dat de Vereniging van Universiteiten (VSNU) de studiebeurs in zijn geheel wil afschaffen. zz Eens – 15,5% zz Oneens – 84,5% Aantal respondenten: 892

Veen

Verzet tegen afschaffen economiemaster zz Studentenraad en ondernemingsraad stemmen tegen afschaffing master. zz Alumnus Alexander Rinnooy Kan inmiddels ook tegen opheffing.

De gemeenschappelijke vergadering van de Centrale Studentenraad en de Centrale Ondernemingsraad heeft met ruime meerderheid besloten om niet in te stemmen met de opheffing van de eenjarige masteropleiding Operations Research (ORM), een master binnen de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB). De FEB moet de komende jaren rigoureus bezuinigen waardoor opleidingen moeten verdwijnen. Tegen de opheffing van de master ORM bestaat zowel onder mede-

werkers als studenten veel verzet, omdat de opleiding een groeiende groep (buitenlandse) studenten zou trekken.

‘De voornaamste reden om niet in te stemmen met de opheffing is de ontoereikende argumentatie [van de decaan, red.] voor de opheffing van de master en de overduidelijke groeipotentie die de master volgens ons heeft,’ zegt CSR-lid Timo Klein. ‘Daarnaast is de optie om de master onder te brengen bij de bètafaculteit onvoldoende onderzocht. Ook moet nog onderzocht worden of de master kan worden gecombineerd met een vergelijkbare opleiding aan de VU.’ Dit laatste plan is inmiddels ook geopperd door SER-voorzitter en ORM-alumnus Alexander Rinnooy Kan. Die stuurde, samen met hoogleraar Jan Karel Lenstra van

het Centrum Wiskunde & Informatica, een brief aan de rectores magnifici van de UvA en de VU omdat ze zich zorgen maken over de dreigende verdwijning van de master en de bijbehorende onderzoeksgroep.

Zij schrijven daarin dat het hun is opgevallen dat er binnen de Amsterdamse regio sprake is van ‘een substantiële versnippering’ van het ORM-onderwijs en -onderzoek, dat ook aan de VU wordt aangeboden. Zij pleiten er dan ook voor om ORM te laten voortbestaan ‘als een gezamenlijke inspanning van UvA en VU’. Zij stellen in de brief voor dat er een externe commissie komt die een dergelijke mogelijkheid gaat onderzoeken. Wat de FEB betreft, die moet vooralsnog op zoek naar een alternatief om de facultaire bezuinigingsdoelstelling van veertien miljoen euro te realiseren. (DW)

‘Geen enkel alternatief is taboe’ zz VSNU praat in Parijs over maat­ regelen om effecten kabinetsbeleid te dempen. zz Afschaffing studiebeurs als alter­ natief voor rigoureuze bezuinigingsplannen van het kabinet.

‘Als we alternatieven zoeken voor de bezuinigingen waar de universiteiten in de komende jaren mee te maken kunnen krijgen als de plannen van het kabinet onverkort doorgaan, dan vind ik het begrijpelijk dat je ook alle alternatieven de revue laat passeren

en geen enkel alternatief op voorhand al taboe verklaart.’ Dat zegt collegevoorzitter Karel van der Toorn in een reactie op uitgelekte plannen van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) om de studiebeurs helemaal af te schaffen. Studenten zouden hun studiegeld dan geheel moeten lenen.

Tijdens een bijeenkomst van de VSNU, enige weken geleden in Parijs, is uitvoerig gesproken over de bezuinigingsplannen van het kabinet en de financiële consequenties daarvan voor de universiteiten. Die consequenties kunnen volgens Van der Toorn, die bij de bijeenkomst aanwezig was, dermate

desastreus uitpakken dat universiteiten naar onorthodoxe maatregelen moeten grijpen om de bezuinigingen het hoofd te bieden.

Een daarvan is de suggestie aan de minister om de studiebeurs af te schaffen. Op die manier kan de minister de gewenste bezuinigingen toch inboeken zonder de universiteiten daarbij direct te treffen. ‘Ik zeg niet dat ik voor dit alternatief ben,’ zegt van der Toorn, ‘maar je moet wel een denkruimte creëren om alle mogelijkheden te verkennen die nodig zijn om de schadelijke effecten van dit regeringsbeleid voor de universiteiten te beperken.’ (DW)

Fietsen naar Istanbul zz UvA-alumni fietsen voor War Child naar Istanbul.

Patti Valkenburg Hoogleraar jeugd en media Patti Valkenburg (1958) is benoemd tot de eerste faculteitshoogleraar van de FMG. Faculteitshoogleraren zijn mensen met uitzonderlijke onderzoeks- en onderwijskwaliteiten. Zij worden geacht disciplineoverstijgend te werken en een brug te slaan tussen onderzoeksgroepen, afdelingen en disciplines binnen de faculteit.

Voor Valkenburg zal de nadruk liggen op jeugd als overstijgend thema om verschillende samenwerkingen van de grond te krijgen. Valkenburg is sinds 1995 verbonden aan de UvA, sinds 1998 als hoogleraar jeugd en media bij de afdeling communicatiewetenschap. In haar onderzoek richt ze zich op het gebruik en de effecten van media op de jeugd.

Prijsvraag

zz De eerste donatie is binnen: een fietsbroek.

‘Drieduizend kilometer, dat is geen kattenpis’. Antropoloog Tycho Hellinga (22) en econoom Koen Stange (22), beiden afgestudeerd aan de UvA, gaan voor War Child van Amsterdam naar Istanbul fietsen. Met de actie ‘Oostwaarts Pro Bono’ (www.oostwaartsprobono.nl )wil het duo minimaal vijfenzeventighonderd euro ophalen. Ze vertrekken op 10 mei. ‘War Child was voor ons eigenlijk het meest voor de hand liggende goede doel. Als je moet kiezen tussen door oorlog getroffen kinderen of een dier, dan is de keuze duidelijk,’ zegt Tycho.

De jongens willen Istanbul binnen een maand na vertrek bereiken. De tocht zal door Duitsland, Oostenrijk, Slowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en uiteindelijk Turkije voeren. Omdat de ‘Hollandse poldergenen’ hen volgens hen geen bergpas over zullen helpen, hebben ze besloten langs rivieren te

Samen met de Radboud Universiteit, Universiteit Utrecht en ingenieursbureau Witteveen+Bos voert het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (Ibed) het grootste veenexperiment ter wereld uit. Doel van het onderzoek is de mechanismen te ontrafelen die bepalend zijn voor de ontwikkeling en het herstel van veengebieden. Venen zijn in het verleden voor velerlei doeleinden gebruikt, variërend van turfwinning tot het storten van huishoudelijk en chemisch afval.

De restauratie van venen, dat wil zeggen niet alleen het herstel van vegetatie maar ook van daadwerkelijke veenvorming, is in het verleden een groot probleem gebleken. Bij lage nutriëntenbeschikbaarheid is de plantengroei zeer beperkt en daarmee ook de veenaanwas. Een hoge beschikbaarheid van voedingsstoffen uit de bodem en waterlaag leidt daarentegen weliswaar tot versnelde plantengroei, maar ook tot decompositiesnelheden waardoor veenvorming ook langzaam kan verlopen. Voor het onderzoek zal een nieuwe junior onderzoeker worden aangesteld bij Ibed. Deze zal nauw samenwerken met twee andere junior onderzoekers in Nijmegen en Utrecht.

Koen(l) en Tycho maken hun fiets klaar voor de reis naar Istanbul / foto Henk Thomas

fietsen: de Rijn, een stukje doorsteken, daarna een ontzettend lang stuk langs de Donau en weer een stukje doorsteken. Zelf zijn ze er nogal nuchter onder.

‘Het is niet gigantisch ver. Het is geen India of zo’.

Om te trainen fietsen de jongens af en toe naar Limburg of Drenthe. Trainen alleen is echter niet genoeg, ze hebben ook donaties nodig. De eerste (materiële) donatie is inmiddels binnen: een fietsbroek. (Melanie de Vries)

Win dvd Scandinavische crimeseries groeien in Nederland in populariteit. Na Varg Veum, Wallander en The Killing is Johan Falk een nieuwe serie gebaseerd op waargebeurde zaken uit de Zweedse SSI-files. Hoofdpersoon Johan Falk hunkert naar actie en verlaat zijn post bij Interpol in Den Haag om terug te keren naar zijn geboortestad Göteborg. Ga naar www.folia.nl/prijsvraag om te winnen.

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

zz Partij ‘Ons kritisch alternatief’ doet mee aan de studentenraads­ verkiezingen.

Sam de Nijs, student politicologie en lid van de Centrale Studentenraad, heeft met een groep medestanders een nieuwe studentenpartij opgericht. De nieuwe partij, Ons kritisch alternatief, gaat in mei meedoen aan de studentenraadsverkiezingen. De partij is niet alleen bedoeld voor studenten, ook medewerkers en andere

waarde leveren. We willen idealen najagen, daarover met de achterban communiceren. Niet alleen deel uitmaken van de UvA, maar de UvA ook kritisch volgen en onderzoek doen naar wat er goed en fout gaat. De huidige partijen zijn reactief, wij proactief.’

De nieuwe partij heeft op 1 maart haar website kritischalternatief.nl gelanceerd en zal zich op 11 maart met een dag vol lezingen en debat presenteren in het Compagnietheater. (DW) k u r t l e

Dissertatiereeks

w i n i n s

Kurt Lewin Instituut

t i t u u t

2011-6

Zie pagina 9 voor het oprichtingsmanifest van Ons kritisch alternatief

‘Zijlstra bijstaan in deze barre tijden’ zz UvA-docent lanceert site waarop iedereen de staatssecretaris van OCW culturele tips kan geven. zz ‘Een boek, een brief, een prachtige film, een onmisbare voorstelling. Wat Onderneemt Halbe Zijlstra biedt het hem aan.’

Gaston Franssen, universitair docent moderne Nederlandse literatuur en initiatiefnemer van de Schaduwacademie, heeft een website gelanceerd waarop ieder die dat wil culturele adviezen kan

geven aan staatssecretaris Halbe Zijlstra van OCW. Die heeft niet alleen hoger onderwijs, maar ook cultuur in zijn portefeuille. De site publiceert aan Zijlstra gezonden brieven, waarin hem wordt gewezen op het nut van kunst en cultuur.

De website zegt Zijlstra bij te willen staan in het loskomen van het imago van de VVD dat de partij onvoldoende oog zou hebben voor de betekenis van de kunsten.

‘WOHZ heeft begrip voor deze positie en betreurt de situatie ten zeerste. Vandaar ook dat besloten is om Zijlstra bij te staan

in deze barre tijden. Een gebaar vanuit de kiezers naar de politiek. Een boek, een brief, een prachtige film, een onmisbare voorstelling. Wat Onderneemt Halbe Zijlstra biedt het hem aan, licht het belang ervan toe, en steunt hem cultureel in de rug.’ Tot nu toe hebben Franssen zelf en de filosoof en chemicus André Klukhuhn een brief gepost. Franssen doceert, publiceert en spreekt over moderne poëzie, literaire kritiek, hedendaagse cultuur en literatuurtheorie. (DW) watonderneemthalbezijlstra.blogspot.com

Professor Protest opnieuw in actie zz CvB is ‘een ordinaire en arrogante managerskliek’.

6 Folia

Interactive effects of fairness, feedback and attributions

Voor het bijwonen van de promotie van

Sonja Schinkel op dinsdag 8 maart 2011 om 14.00 uur in de Agnietenkapel van de Universiteit van Amsterdam Oudezijds Voorburgwal 231 1012 EZ Amsterdam

Na afloop bent u van harte welkom op de receptie

Paranimfen: 06-48314805 s.schinkel1@uva.nl Sven Zebel

Sonja Schinkel

06-42308925 svenzebel@gmail.com

Sonja Schinkel promoveerde aan de faculteit psychologie op het effect dat een gedetailleerde afwijzing heeft op de afgekeurde sollicitant.

Gisteren heb ik een sollicitatie verprutst, moet ik vragen wat er misging?

‘Dat hangt erg af van je persoonlijkheid.

Mijn onderzoek liet zien dat mensen die voor een IQ-test te laag scoorden en die geneigd zijn falen aan externe oorzaken toe te schrijven, dachten dat ze het nét niet hadden gehaald. En dat er dus geen sprake is van een aanhoudend probleem.

Zo praten ze het voor zichzelf goed.

Mensen die het falen juist aan zichzelf toeschrijven werden door de details over hun slechte score aantoonbaar in hun welzijn geschaad.’

Waarom zou iemand dan überhaupt nog vragen wat er misging?

‘De meeste afgewezen kandidaten zijn inderdaad niet geïnteresseerd in de precieze score van de IQ-test en willen die al helemaal niet ongevraagd horen. Tot nu toe sturen bedrijven die score vaak automatisch mee. Dat levert een hoop teleurgestelde sollicitanten op, die allemaal potentiële klanten zijn en bovendien hun omgeving met negatieve verhalen kunnen beïnvloeden.’

Moeten bedrijven dan liegen over de scores?

‘Dat niet, maar het domste wat je als bedrijf kunt doen is de slechte kwaliteiten van de sollicitant benadrukken. Belangrijk is dat de afgevallen kandidaat zich rechtvaardig behandeld voelt. Informatie over het sollicitatieproces helpt daarbij: dat alle deelnemers dezelfde test moesten maken, dat er uit honderd kandidaten maar vier geselecteerd zijn, et cetera. De beslissing om de score te weten moet bij de sollicitant liggen: dat geeft een gevoel van controle, en van geleverde service van het bedrijf.’

zz Professor Protest protesteert op het Spui tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs.

De actiegroep Professor Protest protesteerde op 4 maart op het Spui wederom tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Gewapend met een levensgroot spaarvarken en een ‘geldwolf ’ probeerden studenten voorbijgangers duidelijk te maken dat de bezuinigingen niet door de beugel kunnen. Het protest vond plaats naar aanleiding van een bijeenkomst die vorige maand in Parijs werd gehouden.

De Vereniging van Universiteiten, waarin de Colleges van Bestuur (CvB) samenwerken, zou in de Franse hoofdstad onder meer hebben besloten dat de studiebeurs in zijn geheel moet worden afgeschaft.

Professor Protest vindt dat het CvB hiermee haar verantwoordelijkheid op de student wil afschuiven. ‘Een ordinaire en arrogante managerskliek,’ noemde hij de bestuurders.

Terwijl op de achtergrond het lied ‘The Revolution Will Not Be Televised’ werd gedraaid, maakte het spaarvarken rondjes op het plein. Studenten deelden bankbiljetten van drieduizend euro uit, die

UITNODIGING

Applicant reactions to selection events

Sanne Schinkel Sonja Schinkel

zz ‘De bestaande partijen dragen hun boodschap te weinig uit.’

sympathisanten kunnen lid worden. De Nijs is in het verleden lid geweest van de studentenpartij Macht en Inspraak (Mei), maar is ontevreden over de manier waarop de gevestigde partijen Mei en UvASociaal zijn ingekapseld in de agenda van het UvA-beleid.

‘De bestaande partijen dragen hun boodschap te weinig uit in de studentenraden,’ zegt De Nijs. ‘Mei en UvASociaal hebben vooral als functie om mensen aan te leveren voor de studentenraden, maar een partij moet meer zijn dan dat. Ons kritisch alternatief, noem ons maar “Ons”, wil die meer-

Applicant reactions to selection events Interactive effects of fairness, feedback and attributions

Nieuwe studentenpartij opgericht

De geldwolf, verstopt in het spaarvarken, symboliseert de CvB-vicevoorzitter / foto Tjebbe Venema

mensen vervolgens in het spaarvarken konden stoppen. De biljetten staan voor het bedrag dat studenten straks moeten betalen als ze langer over hun studie doen.

‘Dit biljet is bruikbaar voor het betalen van een tweede studie of een bestuursjaar,’ staat er op het briefje. Alle biljetten

werden in de maag van het varken opgegeten door de geldwolf. De geldwolf staat symbool voor Paul Doop, vicevoorzitter van het CvB. Volgens Professor Protest is hij degene die bij de regering heeft bepleit de bezuinigingen aan de student door te berekenen. (Melanie de Vries)

En hoe ga je om met een afwijzing als de sollicitatie uit een gesprek bestond?

‘Soms kun of wil je de reden niet hardop zeggen. Sommige beoordelaars hebben bijvoorbeeld vooraf al een voorkeur, of hebben gewoon geen prettig gevoel bij een persoon. Dan is een vage reden prettig, bijvoorbeeld omdat zijn persoonlijkheid niet past in het gezochte profiel. Er is dan geen sprake van een fout, maar van een onveranderbare situatie.’ (LH) Sonja Schinkel, Applicant Reactions to Selection Events. Promotie 8 maart. Promotor: prof. dr. A.E.M. van Vianen.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

FdR Pleitwedstrijd

FMG Kohnstamm-lezing

Rechtenstudenten Watna Mori, Sabrina Wittmann en Suzanne Appelman (voorste rij v.l.n.r.) zijn in de vierde Frits Kalshoven competitie, die plaats vond van 14 tot en met 18 februari in Den Haag, op de tweede plaats geëindigd. De hoofdprijs ging naar de Katholieke Universiteit Leuven. De Frits Kalshoven competitie is een pleitwedstrijd in internationaal recht, jaarlijks georganiseerd door het Nederlandse Rode Kruis, in samenwerking met het Ministerie van Defensie en Van Doorne Advocaten. Het UvA-team, versterkt met Jorja Kotsires (op de foto met zwarte bril), gaat nu meedoen aan het internationale Concours Jean-Pictet, dat van 23 maart tot 2 april wordt gehouden in het Franse Najac. Rechtsachter coach Martijn Keeman.

Onder de titel ‘Feiten in overvloed’ houdt universiteitshoogleraar Louise Fresco op 25 maart de twaalfde Kohnstamm-lezing, een jaarlijkse lezing op het grensvlak van het maatschappelijk debat, het wetenschappelijk onderzoek en de praktijk van onderwijs en opvoeding. In de lezing gaat ze in op de tegenstelling tussen feiten en meningen, vooral in relatie tot het thema duurzame ontwikkeling. Hoewel er steeds meer gegevens rond duurzaamheid beschikbaar komen, wordt het maatschappelijk debat meer en meer op basis van meningen gevoerd. Onderzoekers komen volgens Fresco steeds sneller met pseudoresultaten naar buiten. Hun autoriteit wordt uitgehold doordat meningen op internet net zo zwaar lijken te wegen als feiten. Locatie: Aula. Aanvang: 15 uur.

FEB Nieuwenhuisprijs

FGw Artis

Ook dit jaar zal weer de Herman Karel Nieuwenhuis scriptieprijs ter waarde van 2250 euro worden uitgereikt aan een getalenteerde student. Is jouw scriptie in het studiejaar 2009-2010 als uitmuntend beoordeeld of wil je als docent een student voordragen? Neem dan uiterlijk 18 maart 2011 contact op met de afdeling marketing & communicatie: mc-feb@uva.nl / 020-525 5412.

Aangemelde scripties zullen worden beoordeeld op wetenschappelijk niveau, originaliteit, leesbaarheid en maatschappelijke relevantie. De jury bestaat dit jaar uit de hoogleraren Peter Boswijk, Hessel Oosterbeek en Nachoem Wijnberg. Herman Karel Nieuwenhuis was alumnus van de FEB. Na zijn overlijden werd een fonds ingesteld dat periodiek een prijs toekent.

Historicus en boekwetenschapper Hans Mulder (1961) is benoemd als nieuwe conservator van de Artis Bibliotheek bij de Bijzondere Collecties. Mulder is nu nog werkzaam als conservator bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Hij volgt per 1 mei Piet Verkruijsse op. In deze museale bibliotheek van de Bijzondere Collecties aan de Plantage Middenlaan, op het terrein van Artis, zal Mulder leiding geven aan het team van medewerkers dat verantwoordelijk is voor de publieke en wetenschappelijke dienstverlening in de bibliotheek. Ook wordt hij projectleider van het grootschalige digitaliseringsprogramma van de ‘Iconographia Zoologica’, waarin de unieke prentencollectie met ruim 80.000 historische dierafbeeldingen via internet toegankelijk wordt gemaakt.

FEB Room

Crea Geluk

for Discussion

Anne-Greet Haars, masterstudent business studies, volgt Maurits Kruithof op als voorzitter/hoofdredacteur van het discussieplatform van de FEB, Room for Discussion. Kruithof vindt het mooi geweest. ‘Ik ben begonnen in oktober 2008, het is nu tijd voor iets anders.’ Kruithof is inmiddels begonnen als toegevoegd onderzoeker bij de parlementaire enquêtecommissie Financieel Stelsel van de Tweede Kamer (de commissie-De Wit). ‘Room for Discussion is de plek om mijn studie te combineren met de actualiteit,’ zegt opvolgster Haars, die ook een bachelor in politicologie heeft gedaan. ‘Ik ben erg blij deel uit te maken van deze ambitieuze en creatieve club mensen.’

Alle studenten

Sweelinck Orkest

Op 13 maart zijn er audities voor het UvA-orkest Jan Pieterszoon Sweelinck.

Gezocht worden (alt)violisten, cellisten, contrabassisten, trompettisten en hoornisten voor het orkest. Daarnaast zoekt het orkest mensen die fluit/piccolo of fagot spelen en willen deelnemen aan een specifiek programma. Wil jij dit voorjaar nog Mahler en Brahms in het Concertgebouw spelen en daarna mee op tournee naar Kiev en Odessa? Kun je op donderdagavonden repeteren, evenals 6/7/8 mei (repetitieweekend). Kun je de concerten meespelen op 28 mei en 22 en 23 juni? Ga je mee op tournee van 5-14 augustus? Geef je dan op voor de audities via orkestchef@sweelinckorkest.nl Audities Sweelinckorkest info: orkestchef@sweelinckorkest.nl

zondag 13 maart 2011

Brahms en Mahler in het Concertgebouw Zomertournee naar Kiev en Odessa

zondag 20 februari 2011

Bibliotheek

In Crea kun je de komende drie maandagavonden leren hoe je gelukkig kunt worden. In een serie over de maakbaarheid van geluk komen politici, wetenschappers en ondernemers aan het woord over onder meer gelukspillen, het ‘bruto nationaal geluk’, genetische manipulatie, stroomstootjes omwille van je welzijn, Russische rijkdom, tweelingenonderzoek, de schoonheid van huishoudelijke apparaten en het geluk van de single: kortom over de economie, de chemie, de techniek en de toekomst van geluk. De avonden worden gepresenteerd door Bahram Sadeghi, voormalig jakhals bij DWDD. Toegang is gratis voor studenten, aanmelden kan bij Crea. Zie www.crea.uva.nl

AMC Wijnvlek Michal Heger van de afdeling experimentele chirurgie in het AMC heeft de Korteweg-Overwaterprijs 2010 ontvangen voor zijn onderzoek naar het optimaliseren van de bestaande lasertherapie van wijnvlekken. De prijs bedraagt 2500 euro. Heger werd bij de uitreiking van de prijs door de jury geroemd ‘vanwege zijn origineel en innoverend onderzoek over de behandeling van wijnvlekken met een door hem ontwikkelde technologie, de site-specific pharmaco-laser therapie’. 40 tot 50 procent van de wijnvlekpatiënten is momenteel niet optimaal te behandelen.

Voor zijn promotie heeft Heger een behandeling ontwikkeld waarbij de conventionele lasertherapie gecombineerd wordt met de toediening van liposomen, waardoor de wijnvlek verdwijnt.

DINSDAG 15/03 12.00 uur: Arthur Kemoli - Tandheelkunde Factor Analysis in Relation to Survival Rate of Proximal Art Restorations in Primary Molars.

Promotor: Prof.dr. C. van Loveren. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 16/03 14.00 uur: Stef van Gompel Rechtsgeleerdheid Formalities in Copyright Law. An Analysis of their History, Rationals and Possible Future.

Promotor: Prof.mr. P.B. Hugenholtz. (Agnietenkapel)

DONDERDAG 17/03 12.00 uur: Manouk Rijpstra - Natuurkunde The Top and the Beyond. Missing Energy and Little Higgs in ATLAS. Promotor: Prof.dr. S.C.M. Bentvelsen. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 18/03 12.00 uur: Marlous Blankesteijn Politicologie Tussen wetten en weten. De rol van kennis in waterbeheer in transitie.

Promotor: Prof.dr. J. Grin. (Agnietenkapel) 13.00 uur: Anique de Kruijf - Kunstgeschiedenis Miraculeus bewaard. Middeleeuwse Utrechtse relieken op reis: de schat van de oud-katholieke Gertrudiskathedraal.

Promotor: Mw. prof.dr. C.A. Chavannes-Mazel.

(Aula) 14.00 uur: Suzanne Oosterwijk - Sociale psychologie Moving the Mind: Embodied Emotion Concepts and their Consequences.

Promotor: Mw. prof.dr. A.H. Fischer. (Agnietenkapel)

afscheidscollege & oraties VRIJDAG 11/03 12.00 uur: Oratie prof.dr. M.J (Maarten) Keune, hoogleraar hoogleraar Sociale Zekerheid en Arbeidsverhoudingen Iedereen aan het werk!?! Over de veranderende relaties tussen verzorgingsstaat, arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen. (Aula)

DONDERDAG 17/03 15.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. D.A.V. van der Leij, hoogleraar Orthopedagogiek, i.h.b. integratieve leerlingenzorg Onderwijs is zorgen dat er geleerd wordt. (Aula)

VRIJDAG 18/03 16.00 uur: Oratie mw. prof.dr. A.A.H. van Hoek, hoogleraar Internationaal Privaatrecht en Burgerlijk Procesrecht ‘Managing legal diversity’: over de rol van het internationale privaatrecht in de moderne samenleving. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Populaire media en populistische politiek Hajo Boomgaarden ziet parallellen tussen de commercialisering van het medialandschap en de opkomst van populistische partijen.

E

en steeds verdergaande commercialisering van de massamedia gaat gepaard met de opkomst van politiek populisme in (bijna) heel Europa. Zijn deze ontwikkelingen losse fenomenen, of is er, zoals sommigen denken, een samenhang tussen de ontwikkelingen in de media en het succes van de populisten? Maken populaire media een populistisch publiek? Bevorderen de media politiek populisme?

Het medialandschap in veel Europese landen werd de laatste decennia gekarakteriseerd door een steeds verdergaande commercialisering. Oplagecijfers van kranten en tijdschriften dalen, waardoor reclameinkomsten belangrijker worden. Commerciële omroepen en later de opkomst van het internet grepen in in de markt van de oude publieke omroep. Dit gevecht om de lezer en de kijker wordt gekenmerkt door een aantal verschuivingen in de manier waarop er over politiek bericht wordt. Zo zien we een sterkere nadruk op personen en persoonlijke eigenschappen,

Alles duidt erop dat de media een gewillig forum zijn voor populisten in plaats van op onderwerpen of partijen (personalisering), een hogere mate van interpretaties die op onderbuikgevoelens inspelen (emotionalisering) gepaard met een voorkeur voor eenvoudige statements (simplificatie), en neiging om onverwachte, opwindende gebeurtenissen belangrijker te maken (sensationalisering) en, last but not least, een sterke voorkeur voor slecht nieuws (negativisering). Deze verschuivingen veranderen niet alleen het beeld van de politiek in de media, maar ook het hele politieke spel. Sommigen beweren dat deze ontwikkelingen populisten in de kaart spelen.

De term populisme komt van het Latijnse woord populus –volk. Het gaat dus om de macht van het volk, om politiek bestuur door de massa. Wetenschappelijke definities van populisme leggen over het algemeen de nadruk op twee 8 Folia

aspecten waarin het volk centraal staat.

Ten eerste beweren populisten voor het volk te spreken en de belangen van het volk te waarborgen en te verdedigen. Ten tweede, en gerelateerd, is populisme antielitair. De kloof tussen het volk en de elites wordt benadrukt, waarbij de elites doorgaans niet in het belang van het volk handelen. Een kenmerk van populistische partijen is verder dat ze gewoonlijk alleen dan succesvol zijn als er een charismatische leider vooraan staat.

Als we deze observaties over populisme naast de boven beschreven ontwikkelingen in de media leggen, dan vallen een aantal parallellen op. Ten eerste, de behoefte aan een charismatische leider voegt zich fraai bij de personalisering van politieke nieuwsberichtgeving. Hij (meestal is het een hij) is het (enige) gezicht van de partij, de partij is de leider, en de media houden van dit soort charismatische figuren. De leider heeft dus makkelijk toegang tot het nieuws.

Ten tweede, de ‘echte’ vertegenwoordiging van het volk vraagt om eenvoudige boodschappen waarmee je hart en ziel van de mensen raakt. Problemen worden verkort geschetst, en de oplossingen zijn makkelijk geformuleerd. De complexe taal van de politieke elite wordt gemeden. Heel fijn voor een medialandschap dat naar simplificatie en emotionalisering neigt. Het grote publiek trek je niet met lange, ingewikkelde verhalen over complexe onderwerpen, maar met korte krachtige uitspraken die weerspiegelen wat de massa voelt – en als dat nodig is, wordt er input geleverd van de populisten. Ten derde, populisten doorbreken taboes, zij benoemen zaken die de elite vermijdt (dat beweren ze tenminste).

Ook dit is helemaal in lijn met de logica van een sensatiebeluste nieuwsberichtgeving. Zo krijgen de populisten zelfs grote krantenkoppen als ze het over de ‘criminele buitenlander’ hebben. En als het dan om negatieve ontwikkelingen gaat, dan is dat goed nieuws - if it bleads it leads.

Het lijkt er dus sterk op dat de ontwikkelingen in de media en het succes van politiek populisme niet helemaal los van elkaar staan. Sterker nog, alles duidt erop

illustratie Marc Kolle

dat de media een gewillig forum zijn voor de populisten. En alles in het belang van het volk. Maar deze conclusie vraagt om een nuancering. Niet alle media zijn hetzelfde, en niet alle media volgen één op één de boven geschetste ontwikkelingen.

En of het feit dat de media een forum bieden voor populistische partijen leidt

tot meer stemmers is dan ook nog niet helemaal duidelijk. De parallellen tussen media en politiek springen niettemin in het oog. yyy Hajo Boomgaarden is universitair hoofddocent politieke communicatie. www. hajoboomgaarden.com

stage

De UvA als fabriek – een manifest Achttien studenten vinden dat het beter kan en moet aan de UvA en hebben daarom de partij Ons kritisch alternatief, kortweg Ons, opgericht.

D

e Universiteit van Amsterdam anno 2011: alles wordt op alles gezet om het rendement te verhogen. We worden steeds meer ons studentnummer. Na drie jaar rollen we van de lopende band. In deze fabriek die UvA heet is er steeds minder ruimte voor kennis, reflectie en verdieping. Concreet betekent dit: minder contact tussen studenten en docenten, de 8-8-4 semesterindeling, het verkorten van vakken, minder keuzevrijheid en de afschaffing van vakken, minoren en studies. De UvA: een universiteit of een fabriek?

De UvA verandert langzaam maar zeker in een diplomafabriek, waar winst en efficiëntie boven onderwijs en onderzoek worden gesteld. Het moet steeds sneller, efficiënter, goedkoper en winstgevender. De UvAbriek draait inmiddels op volle toeren en kritische reflectie hierop blijft uit. Welke besluiten genomen worden door het bestuur is voor de meeste studenten een raadsel. Niemand neemt stelling: de studentenraad zwijgt en vergadert rustig door.

Het is tijd voor een weerwoord van studenten. Het is tijd voor een antwoord op de vraag hoe het beter kan én moet op de UvA. Daarom hebben we ons verenigd.

Wij willen dat de universiteit nooit vergeet dat zij een universiteit is: een instelling waar studenten komen om kennis op te doen en zich te ontplooien

De UvAbriek draait inmiddels op volle toeren en kritische reflectie blijft uit naar eigen inzicht. Kennis heeft intrinsieke waarde.

Onderwijs draait om de ontwikkeling van de mens.

Door het gelijkstellen van personen aan de door hun behaalde resultaten verworden mensen tot machines en de universiteit tot een fabriek.

Ten eerste moet de kwaliteit van het onderwijs koste wat kost veilig worden gesteld. Een universiteit mag kwantiteit (van studenten en diploma’s) nooit op de eerste plaats zetten. Dit wil zeggen dat in plaats van efficiëntie de inhoud van het onderwijs centraal dient te staan. Onderwijs dient gemaakt te worden door studenten en docenten, niet door managers die geen kennis hebben van de onderwijs- en onderzoekspraktijk.

Ten tweede pleiten wij voor meer transparantie.

Studenten worden door de huidige bestuurs- en medezeggenschapsorganen nauwelijks geïnformeerd en niet betrokken. Informatie over wat de universiteit besluit is slecht toegankelijk en gaat bovendien enkel over protocollen, procedures en modellen.

Ten derde willen wij meer macht en invloed voor

studenten en docenten op het onderwijs dat zij geven en volgen. Nu is onze vertegenwoordiging tandeloos.

Goed onderwijs komt tot stand tussen studenten en docenten, niet tussen managers en geldschieters.

Ten vierde willen we kritische studentenpolitiek; studenten die hun stem verheffen. Als studentenvertegenwoordiger dien je de wensen en belangen van studenten te vertegenwoordigen in plaats van te dansen naar de pijpen van bestuur, decaan en rector.

Kritisch en actief denken is noodzakelijk om met een antwoord te komen op wat de UvA ons voorschotelt: zo snel mogelijk afstuderen met zo min mogelijk reflectie. Wij willen deze manier van denken uitdragen naar de studentenpolitiek en daarbuiten om zo de UvAbriek wakker te schudden. Wij gaan het debat aan. Samen met studenten en docenten komen wij in beweging wanneer de kwaliteit van het onderwijs wordt bedreigd. Met deze instelling doen wij mee met de studentenraadsverkiezingen.

Het is hoog tijd voor een weerwoord van studenten die wél iets vinden van de huidige gang van zaken.

Het is tijd voor discussie en debat. Het is tijd voor stellingname en actie. Het is tijd voor verandering.

Het is tijd voor ons. Het is tijd voor Ons kritisch alternatief. yyy Maryam Babur (lid CSR), Merel Denekamp, Rick Everts, Tycho Filarski, Giovanni Floor, Tanja Hendriks, Rob de Melker, Léonie Mol (lid FSR FGW), Hannah Muysken, Sam de Nijs (lid CSR en FSR FGW), Jaap Oosterwijk, Dylan Paauwe, Gina Plat, Tessa de Swart (lid FSR FGW), Mingus Verhoeff, Sinead Wendt, Ilios Willemars en Joris van Wouden

Stoere jongens Hege van Dijke (21)

studeert media en cultuur en loopt stage bij het EO-kinderprogramma Checkpoint.

‘Omdat ik zelf ook geloof, heb ik wel iets met de Evangelische Omroep (EO). Niet dat ik nou een echte fan ben, maar dat komt omdat ik helemaal niet zo veel televisie kijk. Best gek voor een student media en cultuur eigenlijk, ha ha. Stage­ lopen bij andere omroepen was ook wel prima geweest, maar het is wel prettig als je geloofsovertuiging overeenkomt. Ik hield heel goed de website van de EO in de gaten, en heb meteen gereageerd toen daar deze redactiestage op kwam.

Mijn taak is het ondersteunen van het redactieteam van het kinderprogramma Checkpoint.

Dat is een soort Brainiac, maar dan voor kinderen. Het is een testprogramma waarin allerlei semiwetenschappelijke proeven worden gedaan, bijvoorbeeld: wat gebeurt er als je groenten in de frituur gooit, of hoe wordt een filmstunt gedaan? Het is specifiek gericht op jongens, in de leeftijd tussen negen en twaalf jaar, dus het moet allemaal stoer zijn. Ook hebben we bijvoorbeeld getest wat je allemaal met vuurwerk kunt doen. Dan belde ik vooraf een vuurwerkexpert voor de juiste informatie en ik dacht mee over wat je precies op tv laat zien, hoe je dat neerzet, enzovoort. Heel leuk om te doen!

Ik wilde graag echt een redactiestage, omdat je daarin creatief bezig bent. Voor een productiestage moet je toch vooral veel praktische zaken regelen. Nu denk ik volop mee en heb zelfs een “eigen” item, dat gaat over wat er met eten gebeurt als het bederft. Ik zoek verschillende eetbare dingen uit die er een beetje leuk uitzien als ze vergaan. Die bruin worden, of juist blauw. Ik heb een expert in schimmels ingeschakeld, die voor mij een schimmelkast heeft gebouwd en de experimentjes leidt. Nu ben ik druk bezig de opnamedag te plannen, waar uiteindelijk materiaal voor acht afzonderlijke filmpjes wordt gefilmd.

Een echt christelijk element zit in dit programma niet. Op de redactie gaat het wel eens over het geloof, maar in de uitzending niet. Ik denk ook niet dat het een rol gespeeld heeft bij mijn sollicitatie, hoewel vaste werknemers er wel op geselecteerd worden. In ons eerste gesprek heb ik het wel ter sprake gebracht, maar vooral om mijn affiniteit met de omroep aan te geven. Uiteindelijk gaat het om de inhoud van het programma, en daar ben ik heel enthousiast over!’ yyy Luuk Heezen

Op 11 maart van 13.30 tot 18.00 viert Ons kritisch alternatief haar geboorte in het Compagnie Theater met scherpe analyses over de UvA. Het programma begint om 13.30, vanaf 18.00 borrel.

Zie ook www.onskritischalternatief.nl

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Folia 9

Cijfers

Donor kiezen

Sinds 1 juni 2004 kan doneren niet meer anoniem. Het AMC merkt daar niets van qua aanmeldingen. Per jaar melden zich ongeveer dertig mensen aan, vooral tussen de 25 en de 30 jaar. ‘Daar houden we er zo’n vijf van over,’ zegt Repping. ‘De rest valt af, omdat hun semenkwaliteit niet goed is of omdat ze er zelf van afzien. Met vijf donoren kunnen we vijf keer vijftien vrouwen bevruchten. Rijk worden de donoren er niet van. Per ziekenhuisbezoek ontvangen ze een onkostenvergoeding van 20 euro.

Geen ‘Amerikaanse toestanden’ in het AMC. Wensouders kunnen niet door een ‘donorcatalogus’ bladeren met foto’s en persoonlijke informatie. Wel wordt er bij heterostellen een donor gezocht die op de man lijkt.

Lesbische vrouwen mogen hun voorkeur uitspreken. ‘De meeste medewerkers kennen donoren uit de jaren negentig nog van gezicht,’ vertelt Repping. ‘Het contact is heel persoonlijk, anders dan bij een bloedbank.

Daar spelen emoties veel minder een rol.’

‘ Ik wil weten waar mijn sperma terechtkomt’ De spermabank van het AMC is altijd op zoek naar zaaddonoren. Waarom zou je je zaad afstaan? En hoe is het om kind te zijn van een zaaddonor? ‘Donoren beseffen niet wat de impact is voor hun nageslacht. Dat is heel frustrerend.’ Anouk Kemper

S

joerd Repping heeft een toepasselijk Delfts blauw tegeltje in zijn werkkamer staan. ‘Hoe wil je je eitje? Gekookt, gebakken of bevrucht?’ Dit zinnetje is vooral bekend als flauwe pickupline van dronken mannen, maar niet in Reppings geval. Als hoogleraar humane voortplantingsbiologie doet hij onder meer onderzoek naar vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen.

Ook weet hij alles van KID: kunstmatige inseminatie met donorzaad, waar lesbische of alleenstaande vrouwen gebruik van kunnen maken. Of hetero­stellen waarvan de man geen goed zaad heeft. Voor hen biedt donorzaad een uitkomst. Dus stel, ik ben een jonge man en wil best mijn sperma doneren. Hoe gaat dat in zijn werk?

Zaadkwaliteit ‘Nou, dan bel je op voor een afspraak,’ legt

Repping uit, terwijl hij in zijn koffie roert.

‘Dan leggen we uit dat het niet eenmalig is, maar dat je vaker moet komen. Als je zaad goed is tenminste.’ Zaad kwalificeren als ‘goed’ is niet zo vanzelfsprekend. ‘Acht van de tien kandidaten valt af, omdat de semenkwaliteit onvoldoende is na het ontdooien, de mannen een soa hebben of een erfelijke afwijking.’

Wie de lichamelijke testen heeft doorstaan krijgt een gesprek met een maatschappelijk werkster. De mannen moeten immers goed beseffen waaraan ze beginnen. ‘De meeste donoren zijn een jaar bezig, sommige langer, sommige korter. Dat hangt af van de hoeveelheid sperma die ze inleveren en hoe vaak ze komen.’ Van een AMCdonor worden maximaal vijftien vrouwen bevrucht. Dat betekent dat er jaarlijks ongeveer honderd baby’s worden geboren met behulp van donorzaad uit het AMC.

Bizar verhaal In 1988 was Claire Brouwer (23, foto) een van die baby’s. Haar vader was na diverse bestralingen onvruchtbaar geworden, dus kozen haar ouders voor een spermadonor van het AMC. Claire en de rest van de familie wisten hier echter niets

van. ‘Hoe ik erachter kwam is een bizar verhaal,’ vertelt Claire in de kantine van de Erasmusuniversiteit. De studente sociologie en filosofie verloor op haar vijftiende beide ouders, kort na elkaar. ‘Toen ik het huis ging opruimen, vond ik de papieren van de spermabank.’ Echt verbaasd was Claire niet. ‘Ik voelde me nooit thuis bij de familie van mijn vader, al wisten zij het ook niet. Wel was ik heel boos, omdat mijn ouders het nooit hebben verteld, ze hebben gelogen.’

Sinds Claire weet dat ze van een spermadonor komt, is ze vastberaden hem te vinden. Helaas kan het AMC haar niet verder helpen, aangezien haar donor anoniem is. [Sinds 1 juni 2004 kan doneren niet meer anoniem, red.] ‘Het enige wat ik heb is zijn donorpaspoort, daarin staat zijn lengte, gewicht en haarkleur. Nou ja, klinkt als iemand die op mijn vader lijkt.

Wil je in ieder geval in je stuk zetten dat mijn donor vrij lang is: 1,92m. Tussen 1987 en 1991 heeft hij sowieso gedoneerd, bloedgroep o-positief.’

Nonchalante houding Volgens Claire beheerst het niet haar leven, maar wil ze dit gedeelte kunnen

De sperma-opslagtank, wasruimte in het masturbatorium, en de ligbank in het masturbatorium / foto’s Bas Uterwijk

10 Folia

Doe-het-zelfbevruchting Ben Barends (63) en zijn zoon Job (24, namen gefingeerd) hebben nooit iets met de spermabank te maken gehad. Ben, zelf homoseksueel, heeft ‘gewoon’ sperma gegeven aan een heterovriendin met een kinderwens. ‘Het idee om een eigen kind op de wereld te hebben deed me wat.’ Het contact is altijd goed geweest. Nog altijd is Job elke week bij zijn biologische vader. Job, die zowel rechten als filosofie aan de UvA studeerde, ervaart zijn situatie als een ‘blessing’. ‘Mijn stiefvader is al vanaf mijn tweede jaar in mijn leven, dus eigenlijk heb ik drie ouders. Er is nooit frictie.’

afsluiten. Daarom heeft ze zich opgegeven voor het nieuwe RTL-programma Wie is mijn vader? Voor de serie wordt een enorme DNA-databank aangelegd, waardoor donoren en kinderen straks te matchen zijn. ‘Ik dacht niet meteen: doen.

Het blijft een commercieel gebeuren, maar dat maakt het wel heel effectief. Je komt bij duizenden mensen de huiskamer in. En ik vind het belangrijk dat mensen beseffen hoe het voor de kinderen is van anonieme donoren. Want dat wordt vaak vergeten.’ De tweedejaars student verlangt niet naar een band met haar donorvader.

‘Ik wil hem gewoon even zien, om mezelf te herkennen. Dat hoeft misschien niet eens een uur te duren. Wat mij betreft op een stationsrestauratie, daarna kunnen we allebei weer de trein pakken.’ Viavia heeft Claire een aantal andere spermadonoren weten te achterhalen. Vooral hun nonchalante houding valt haar op. ‘Ze beseffen niet wat de impact is, hebben allemaal zo iets van: ach. Een van hen noemde het zelfs een jeugdzonde. Zo frustrerend!’

Even slikken Maarten (30, naam gefingeerd) begrijpt dit maar al te goed. In 2007 besloot de bio-informaticus, die nu wat vakken volgt aan de UvA, voor het eerst te doneren.

‘Maar alleen als bekende donor.’ Met andere woorden: Maarten kent de vrouwen bij wie zijn zaad geïnsemineerd wordt.

‘Ik wil graag weten waar mijn sperma terechtkomt. Dat houdt in dat ik al mijn ontvangers en donorkinderen ken.’ Via het AMC doneert hij zijn sperma aan mensen met wie hij een ‘klik’ heeft. Zijn zaad

wordt niet ingevroren, maar vrijwel direct bij de vrouwen geïnsemineerd. Via zijn eigen site www.verlangennaareenkind.nl leert hij de eventuele moeders kennen.

Zijn oudste donorkind is nu drie jaar, de vijfde is op komst. Twee van zijn donorkinderen ziet hij eens per jaar, de ander elke maand en van weer een ander krijgt hij af en toe foto’s en een update. ‘Met dit lesbische stel heb ik alleen zakelijk contact via de mail. Zij hebben het kind geadopteerd.

Juridisch heb ik er niks mee te maken.’ Volgens Maarten moet je als donor psychisch stevig in je schoenen staan. ‘Soms is het even slikken, bijvoorbeeld als je kind ziek is en jij niks kunt doen.’ Toch praat Maarten er met niemand over, alleen met ‘collegadonoren’. Zijn moeder weet het wel, maar moest erg aan het idee wennen. ‘Maar nu gaat ze zelfs eens per maand mee naar een van mijn donorkinderen.’

Omdat Maarten vindt dat donorkinderen het recht hebben om te weten wie hun donor is, heeft hij de Foundation Donor Childeren Matching in het leven geroepen: www.donorchildrenmatching.eu. Al dan niet anonieme donoren, donorkinderen en hun bloedverwanten kunnen elkaar hier ‘op termijn’ terugvinden. Momenteel is Maarten bezig met het verzamelen van wangslijmvlies van geïnteresseerden, zodat hij een Amerikaans-Europese DNAdatabank kan opzetten. In april zal deze databank worden geopend.

Iemand helpen De 22-jarige David (naam gefingeerd) heeft zich al bij Maarten aangemeld. Niet dat de student, die twee masters volgt

aan de UvA, nou per se wil weten wie zijn biologische vader is. Integendeel, het lijkt hem weinig uit te maken. Hij heeft altijd geweten hoe het zat. ‘Mijn moeder is alleen, ik heb nog twee broers die ook van een AMC-spermadonor zijn. Volgens mij hebben we hier nooit echt een gesprek over gehad.’ Toch is David wel een beetje nieuwsgierig, al geeft hij dat met moeite toe. ‘Ik wil hem wel ontmoeten, kijken of ik qua uiterlijk op hem lijk. Aan de andere kant: zou dat iets toevoegen? Nee. Ja, zijn genen heb ik, daar hoef ik mijn vader verder niet voor te kennen.’ Of zijn

‘Ik wil weten of ik op hem lijk’ donor anoniem gedoneerd heeft, weet hij niet. Hoewel David zich niet schaamt voor zijn verhaal, weet bijna niemand hoe het werkelijk zit. Ook zijn vriendin niet, met wie hij ruim vier jaar een relatie heeft. ‘Tegenwoordig heerst het idee dat je altijd maar alles moet vertellen. Gun mij mijn geheim.’ David snapt dat mensen de spermabank een ‘raar idee’ vinden. ‘Maar het is meer dan je aftrekken in een hokje, de meesten willen iemand helpen.’

Sperma bewaren Dat zogenaamde aftrekhokje heet in AMCtermen trouwens het ‘masturbatorium’. Met een vrolijke zwaai doet Sjoerd Repping de deur open. Het is een lichte kamer, met een bank, drie seksblaadjes (ook gay) en diverse pornofilms. ‘We hebben van alles wat’, wijst Repping aan op het beeldscherm. ‘Vrou-

wen met vrouwen, mannen met mannen, enzovoort. Heel Amsterdams.’ Vervolgens gaat het potje sperma naar het lab waar het wordt ingevroren. ‘Na ontdooien moeten er nog twee miljoen levende spermacellen per strootje over zijn’, verklaart de hoogleraar.

Een strootje is een soort smal rietje waar de sperma in bewaard wordt. Niet in een vriezer, maar in vier grote opslagtanks. Ze doen denken aan het kleine broertje van de melktank. Repping opent het deksel, meteen ontsnapt een koude wasem, en trekt een dikke, isolerende handschoen aan. De temperatuur in de tanks is namelijk tussen de -196 en -177 graden Celsius. ‘Thuis sperma bewaren kan dus niet, maar hier kan het oneindig lang’, zegt Repping, en hij trekt een bakje met honderden strootjes omhoog, van minstens evenveel donoren. Een vreemd idee dat deze rietjes het mogelijk maken om kinderen te krijgen.

Een kijkje in de ijskoude tank werpt een blik op honderden mogelijke baby’s. ‘Van elke donor willen we 750 strootjes.’ Soms kunnen uit een donatie 50 strootjes worden gehaald, soms maar twintig. ‘Dat hangt van het volume af,’ verklaart Repping. Met zichtbare liefde voor zijn vak laat hij ook de tanks met ingevroren embryo’s en eicellen zien. Een leek ziet geen verschil. Terug in zijn werkkamer verzucht de hoogleraar: ‘Het blijft een soort taboe. De spermabank heeft iets met voortplanting te maken, de koppeling met seks is snel gemaakt. Masturberen is ook raar, daar heb je het niet over. Je zegt niet: ik ga naar het AMC om in een kamertje te masturberen. En toch heeft iedereen wat met voortplanting. Het is immers het doel van ons bestaan.’ yyy

Folia 11

12 Folia

objectief

Muziek breien Om de ouderwetse gezelligheid erin te houden, kun je tegenwoordig iPad-breien. Ja, breien met je iPad dus. ‘Gebaseerd op een bordspel, maar met moderne technologie’, zo vat Rob Michels, bedenker van het spel en werkzaam bij Crea, het samen.

Benodigdheden: een dobbelsteen, een iPad (of een iPhone) en een versterker. De eerste speler kiest een nummer naar keuze en de volgende speler breit daar bijna letterlijk op voort. Stel dat de eerste speler ‘Born this Way’ van Lady Gaga kiest, dan kiest degene die daarna aan de beurt is bijvoorbeeld Paramore met ‘Born for This’, of Bruce Springsteen met ‘Born to Run’. Daarna kiest iemand Run-D.M.C met ‘Walk this Way’, en zo verder.

Het idee is ontstaan, vertelt Rob, toen hij met drie vrienden in een café zat. De ‘gestudeerde oudere jongeren’ noemt hij hen. ‘We lijken wel een beetje op de Lullo’s van cabaretgroep Jiskefet, een soort parodie op de verenigingsstudent.’ In de serie bestelt een van de Lullo’s een pizza artisjokken zonder artisjokken. ‘In plaats van nutteloos pizza’s bestellen, doen wij aan iPad-breien’. Geïnspireerd? De volledige spelregels – met voor gevorderde spelers de agressieve variant iPad Domino – zijn op de website van Folia te vinden. (MdV) foto Jan Maarten Hupkes

Folia 13

De slager keurt UvA-medewerker Rob Waumans en UvA-student EvA Meijer debuteerden allebei aan de

foto’s Roger Cremers

Klein drama over een man met issues

‘Z

e hebben mijn moeder uitgezet.’ Met deze rake zin begint de debuutroman Als je de stad binnenrijdt van UvA-medewerker Rob Waumans. Het boek gaat over Gert Verhulst, een man met een ietwat dwangmatig karakter die zijn werk als parkeerbeheerder een beetje te serieus neemt. Hij begint vaak een uurtje eerder en houdt thuis op zijn computer het aantal uitgeschreven boetes bij. Gert controleert niet op een scooter, want dat vindt hij een zwaktebod. Hij woont in een appartement in een minder interessant gedeelte van de stad maar hij heeft wel een garagebox en dat is de reden dat hij daar woont. Een man met issues dus, zou je zeggen.

14 Folia

Rob Waumans (Heerhugowaard, 1977) debuteerde in 2009 in literair tijdschrift De brakke hond. Eerder publiceerde hij onder meer als eerste mannelijke columnist op viva.nl en een kort verhaal in Het beste van NightWriters. Hij werkt aan de UvA als projectleider bij het informatiseringscentrum.

De omslag van Als je de stad binnenrijdt suggereert dat vooral de parkeerbeheerder in dit verhaal aan bod komt, maar niets is minder waar. Dat doet het boek zelfs een klein beetje tekort. Waumans voert je langs diverse hoeken van Gerts leven en verleden: de dood van zijn moeder, zijn problematische verhouding met zijn broer en de intense relatie met zijn oom Don. Met korte, krachtige scènes en hoofdstuk-

ken wordt de wereld van Gert op beeldende wijze neergezet.

Naarmate de tegenslagen in Gerts leven beginnen toe te nemen, wordt duidelijk dat hij steeds onredelijker en rigoureuzer parkeerboetes uitschrijft.

Op staccatoachtige wijze worden pijnlijke situaties beschreven, zoals de ontmoeting tussen Gert en zijn bekende Vlaamse naamgenoot, een scène waar veel dreiging vanuit gaat. Een dreiging die in dit verhaal voortdurend in de lucht hangt en eigenlijk niet verdwijnt, met name doordat Gert zich lang weet te beheersen, ondanks zijn rigoureuze gedachten. Waumans kiest bij diverse emotionele of pijnlijke situaties vaak voor de snelle route, wat mooi kan zijn, maar ook als gemakzuchtig zou kun-

nen worden opgevat. Toch is dat laatste niet het geval. De snelle route leidt de lezer naar een emotie, zonder opsmuk en gekunstelde constructies, waardoor het effect van de scènes aan kracht wint.

Als je de stad binnenrijdt vertelt over ‘klein drama’ in het leven van Gert Verhulst: zijn sociale onvermogen, onzekerheid en ongewone familie en wat de ontwikkelingen in zijn privéleven doen met de macht en controle in zijn werk. Een debuut waarin de pijnlijkheid van Gerts leven zó is beschreven dat je bijna naar meer ellende verlangt.

Rob Waumans, Als je de stad binnenrijdt, Contact, 236 blz. € 21,95 www.alsjedestadbinnenrijdt.nl

zijn eigen vlees vooravond van de Boekenweek. Op verzoek van Folia recenseerden zij hun eigen roman.

Bildungsroman met de dood als achtergrond

‘M

ijn tante heeft zich aan het einde van een zaterdagmiddag opgehangen, tijdens het reclameblok tussen een kookprogramma en het journaal. Ze had de televisie niet uitgezet.’

Het schuwste dier, de debuutroman van Eva Meijer (Hoorn, 1980) – kunstenaar, muzikant, schrijver en filosofiestudent aan de UvA, valt meteen met de deur in huis. Er is een tante dood, en de hoofdpersoon, die in Engeland studeert, keert terug naar Nederland voor de begrafenis.

Het boek beschrijft acht dagen: het begint op de zondag na de dood van de tante, en eindigt de zondag daarna. In die acht dagen wordt een portret geschetst van

een familie inclusief huisdieren en van de hoofdpersoon zelf.

Het is een portret in zwart-wit; Het schuwste dier is geen luidruchtig of sentimenteel boek. De lezer volgt de gebeurtenissen door de ogen van de hoofdpersoon, die wat er gebeurt heel precies observeert.

Taal speelt in het verhaal een dubbelrol – het is enerzijds de manier om dingen te bewaren, om ze duidelijk te maken, en hoe de hoofdpersoon probeert een vorm te geven aan wat er gebeurd is, maar het is ook het middel waarin de mensen in het boek elkaar kwijt kunnen raken, of hoe ze elkaar niet kunnen bereiken. Zo blijft ook onduidelijk wie de tante precies was, of waarom ze zelfmoord pleegde, ook al is ze het middelpunt van de conversatie, en

ligt ze het grootste gedeelte van het boek in een kist midden in de kamer. Iedereen heeft een eigen verhaal, en die verhalen overlappen maar gedeeltelijk.

Tegen de achtergrond van de dood gaat alles gewoon door, zowel buiten het leven van de hoofdpersoon (het boek waaiert uit, in tijd en ruimte) als daarin – ze wordt zelfs misschien verliefd. Er is ook iets raars met de tijd, die stil lijkt te staan maar gewoon doorloopt. En juist dat is schrijnend, als er iemand dood is, dat er eigenlijk niets veranderd lijkt te zijn, dat de bus gewoon blijft rijden en dat het ’s avonds donker wordt.

Erg leuk is het dus allemaal niet, maar toch is Het schuwste dier ook grappig, zo is er bijvoorbeeld een begrafenisonder-

nemer met een hele harde stem. Aan het einde van het boek keert de hoofdpersoon terug naar Engeland, waar haar leven verder zal gaan, en dan is het verhaal rond – het eindigt met een begin, en het begon met een einde.

Het schuwste dier is een typische eerste roman, een Bildungsroman die grote thema’s niet schuwt maar ook het leven van een vaatdoekje beschrijft. Wie of wat het schuwste dier uit de titel is, is ten slotte de vraag, maar het is dan ook een kenmerk van schuwe dieren dat ze zich niet goed laten zien. yyy Eva Meijer, Het schuwste dier, Prometheus, 224 blz. € 19,95 www.evameijer.nl

Folia 15

U v A M e d e w e r k e r s m o n i to r Hoe tevreden bent u?

Blenheim zoekt per direct een:

Know how manager Blenheim is een op ondernemingsrecht gericht kantoor waar momenteel 18 advocaten werkzaam zijn. Sinds de oprichting van Blenheim in 2002 is een grote hoeveelheid knowhow (modellen, adviezen, processtukken, et cetera) verzameld, opgeslagen, bewerkt en gecategoriseerd.

Voor het (verder) organiseren en up to date houden van deze data zijn wij voor enkele dagen per week (0,4 - 0,6 fte) op zoek naar een gevorderde, talentvolle en ambitieuze rechtenstudent met affiniteit voor de ondernemingsrechtelijke praktijk. De know how manager zal zijn/haar werkzaamheden verrichten in samenwerking met een ervaren advocaat. Deze functie biedt daarmee de unieke kans om tegen een marktconforme beloning relevante en leerzame werkervaring op te doen tijdens de rechtenstudie. Affiniteit met ICT is een pre.

Sollicitaties met cv en motivatie kunnen worden gericht aan: sbennemeer@blenheim.nl of per post: Blenheim Advocaten t.a.v. mr. H. Reitsma (secr. mw. S. Bennemeer) Postbus 10302 1001 EH AMSTERDAM

Hoe tevreden bent u over uw werk en uw werkomstandigheden?

Wat vindt u van de ondersteuning van onderwijs en onderzoek, de voorzieningen in de gebouwen, ICT, catering, de bibliotheek en van de Servicedesks van IC, AC en FC? Het College van Bestuur wil graag weten wat er volgens u verbeterd kan en moet worden. De Centrale Ondernemingsraad ondersteunt dit initiatief.

Of u nu wetenschapper bent, secretaresse of beleidsmedewerker, doe en het geefgezellige uw mening over Wiemee komt team vande UvA. Dat kan tot en met vrijdag 25 maart 2011.

Het invullen van de vragen duurt ongeveer 20 minuten.

APL versterken? Wij zoeken een U hebt daarvoor de link nodig administratief medewerker m/v die u per e-mail hebt ontvangen.

voor 2 à 3 dagen p.w. Voor meer inMeerkijk informatie: formatie op www.apl.nlwww.uva.nl/medewerkersmonitor of bel 020-6710218 of stuur je motivatie met CV naar: consultancy@apl.nl

Naamloos-4

Als mAster kijk je verder dAn kennis Alleen ZAterdAg 19 mAArt www.vu.nl/mAsterdAg

WERELDRNETIEZNEN EN BA VOOR STUDE

KILROYWORLD.NL

TOP 3 STUDENTENTICKETS (WORLD)

CHEAP & CLASSIC................................. VANAF € 1 Amsterdam » Hong Kong » Auckland » Los Angeles » Amsterdam

ORIENTAL DIP WITH FRIES.................... VANAF € 1

Amsterdam » Peking // Shanghai » Tokyo // Osaka » Auckland // Christchu San Francisco // New York » IJsland » Amsterdam

CLASSIC WITH A TWIST........................ VANAF € 1

Amsterdam » Qatar » Kathmandu // Delhi » Bangkok // Singapore » Brisbane // Melbourne » Christchurch // Auckland » Vancouver // Toronto » IJsland » AmsterdamscAn de Qr-code en ontdek wAt verder

// = zelf (over land) reizenkijken betekent

voor wim (23 jAAr, mAsterstudent bij vu) alle belastingen en toeslagen Alle prijzen zijn vanafprijzende inclusief

VU_Poster_advertentieFoliamasterdag.indd 1

23/02/11 16:21

De Tweede Kamer van de UvA Over twee maanden kunnen alle studenten een nieuwe studentenraad kiezen. Vijf vragen over de jaarlijkse studentenraadsverkiezingen.

Dirk Wolthekker

Studentenraad? Wat is dat voor club?

Het gaat eigenlijk om studentenraden, meervoud dus. De studentenraden zijn de studenteninspraakorganen van de UvA. Die inspraak is wettelijk geregeld.

Daarnaast heeft de UvA aanvullende reglementen, zoals het medezeggenschaps­ reglement. Er zijn dus acht studentenraden: voor elke faculteit één, plus een centrale studentenraad.

Een facultaire studentenraad behartigt de studentenbelangen binnen de faculteit en voert daarover overleg met het faculteitsbestuur, maar ook met de facultaire ondernemingsraad. Naast die facultaire studentenraden is er een centrale studen-

De nieuwe studentenpartij Ons wil de dominantie van de zittende partijen doorbreken tenraad (CSR) die de belangen behartigt van alle studenten. De CSR is de officiële gesprekspartner van het College van Bestuur. Actief stemrecht (het recht om te stemmen) en passief stemrecht (het recht om gekozen te worden) heeft iedereen die als (deeltijd)student staat ingeschreven aan de UvA. Jaarlijks worden in mei de nieuwe facultaire studentenraden en de nieuwe CSR gekozen. In september beginnen de nieuw gekozen studentenraads­ leden met hun werk.

veertien leden, maar daarvan wordt slechts de helft direct gekozen. De andere helft bestaat uit afgevaardigden uit de facultaire studentenraden. De CSR wordt dus voor een deel getrapt (indirect) gekozen. Elke stemgerechtigde student mag twee keer (elektronisch) zijn stem uitbrengen: een keer voor de eigen faculteit en een keer voor de CSR. Vrijwel alle kandidaten doen mee aan de verkiezing namens een bepaalde studentenpartij. Bekende studentenpartijen op facultair niveau zijn bijvoorbeeld Lief (FNWI), Sefa (FEB) en Mfas (geneeskunde).

Op centraal niveau zijn de belangrijkste partijen Macht en Inspraak (Mei) en UvASociaal. Beide partijen bezetten al jaren de zeven direct gekozen zetels in de CSR. Mei en UvASociaal leveren trouwens ook vaak kandidaten voor de facultaire studentenraden.

Dit jaar

wil de nieuwe studentenpartij Ons kritisch alternatief (Ons) proberen de dominantie van de zittende partijen te doorbreken.

Wat doen die studentenraden?

Heel wat! Als je in het dagelijks bestuur van de CSR terechtkomt, houdt er dan rekening mee dat je een jaar studievertraging oploopt (want als je studentenraad zit moet je als student staan ingeschreven). Ook voor een bijbaantje zul je weinig tot geen tijd hebben. Daar staat tegenover dat je wel een bestuursbeurs kunt krijgen. Zo krijgen uitwonende leden van het dagelijks bestuur van de CSR dit jaar een maandelijkse vergoeding van 753 euro.

Het beloningsstelsel gaat volgend jaar trouwens op de schop.

In ruil voor dat bedrag moet je veel vergaderen, overleggen en nota’s schrijven. Maar als het goed is ook concreet iets bereiken. Zo wist de CSR dit jaar te bedingen dat de raad instemmingsrecht krijgt op de richtlijnen van het Onderwijsen Examenreglement en voortaan inzage krijgt in de notulen van de vergaderingen van het CvB met de decanen. Ook heeft de raad

instemmingsrecht op de afschaffing van opleidingen. Maar het kan ook nog concreter: ooit wist de CSR de plaatsing van pinautomaten op verschillende UvA-locaties te bewerkstelligen.

Steek ik er nog wat van op?

Als je er het type voor bent wel. Je kunt inhoudelijke kennis opdoen over hoe een grote organisatie als de UvA wordt bestuurd, je kunt leren effectief te vergaderen, je leert opkomen voor jezelf en je achterban en je leert lobbyen. Michael Jungen, voorzitter van de huidige CSR en lid van Mei, verwoordde het onlangs zo: ‘Het studentenraadswerk heeft veel weg van de echte politiek. Zo is de CSR eigenlijk de Tweede Kamer van het universiteitsbestuur: wij controleren het doen en laten van het College van Bestuur.’

Wat staat me te wachten als ik verkozen zou worden?

Komend studiejaar, vanaf september dus, gaat een spannend jaar worden omdat naar verwachting de bezuinigingen van het kabinet voelbaar zullen worden aan de universiteiten. Over de invulling van die bezuinigingen aan de UvA zal nog veel gepraat en overlegd moeten worden met de studentenraden. Daarnaast gaat op verschillende faculteiten in september het ‘8-8-4-systeem’ in, een nieuwe studiejaarindeling, waar veel studenten weinig heil in zien en waarover de afgelopen jaren eindeloos is gepraat en gedemonstreerd. Ook staat de vorm waarin schakelprogramma’s worden aangeboden op de agenda: hoe gaat die eruit zien?

De studentenraden kunnen zich er flink tegenaan bemoeien.

Vanaf eind maart en tot en met 4 april kunnen studenten zich kandidaat stellen voor een zetel in een van de studentenraden. Op 31 maart organiseert de Faculteit der Geesteswetenschappen samen met de CSR de Medezeggenschapsdag over nut en noodzaak van inspraak. De studentenraadsverkiezingen worden gehouden van 9 tot en met 13 mei. yyy

Hoe gaat de stemming in haar werk?

De facultaire studentenraden hebben tussen de acht en twaalf leden, naar gelang het aantal studenten op de faculteit. Ze worden direct gekozen. De CSR heeft

Zie ook: www.student.uva.nl/verkiezingen illustratie Pascal Tieman

Folia 17

De probleem top 4

Luie jongens, ijverige meisjes

De grootste groep studenten die bij de studentenpsycholoog terechtkomt, heeft last van angsten. ‘Faalangst, paniekaanvallen, fobieën, enzovoort,’ vertelt Peter Dekker. Op nummer twee staan studenten die kampen met een depressie. Studiegerelateerde zaken staan op de derde plek. ‘Veel studenten twijfelen bijvoorbeeld of ze wel de juiste keus hebben gemaakt. Op vier staan alle problemen rondom ouders en de thuissituatie.’ Volgens Asva-onderzoek is 80 procent van de studenten na afloop tevreden over de studentenpsycholoog.

De studenten met studiestress zijn volgens Peter Dekker grofweg in twee groepen te verdelen. ‘Je hebt ijverige meisjes en luie jongens, generaliserend. Die meisjes zijn te gedreven, waardoor ze niks meer kunnen. Ze verkrampen.

Jongens doen alles wat studenten doen, bier drinken, uitgaan, werken, behalve studeren. Sommigen hebben na tien jaar nog niet eens een propedeuse.’

Huilend bellen met de studentenpsycholoog Elke student maakt zich wel eens zorgen. Om de studie of om wat dan ook.

Op zich niet erg, tenzij studenten er psychisch onder lijden. Voor hen is er de studentenpsycholoog. Een goede zaak, want ‘veel studiegenoten trekken het slecht’. Anouk Kemper / illustratie JeRoen Murré

T

wee Nijmeegse studenten pleegden eind vorig jaar zelfmoord. De Radboud Universiteit legde een verband tussen de zelfmoorden en de verhoogde studiedruk. De onderwijshervormingen zouden voor veel stress en slapeloze nachten zorgen. Moeten we ons zorgen maken om de Amsterdamse studenten? Peter Dekker vindt van niet.

Volgens de Amsterdamse studentenpsycholoog kan het verband tussen verhoogde studiedruk en de zelfmoorden niet zomaar worden gelegd. ‘Zelfmoord heeft vaak te maken met een samengaan van dingen. Je was al doodongelukkig, bijvoorbeeld omdat je ouders dood zijn, je vriend het net heeft uitgemaakt en dan ook nog eens die studie die erbij komt.

Dat kan de genadeslag zijn, maar het is niet de oorzaak, denk ik.’

Cruciale momenten Het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) trok eerder deze maand aan de bel: steeds meer studenten doen een beroep op de studentenpsychologen. En sinds de bekendmaking van de bezuinigingsplannen van het kabinet-Rutte zou dat aantal volgens het NIP alleen maar zijn toegenomen.

Tot nu toe zegt Dekker niet meer studenten op gesprek te krijgen naar aanleiding van de kabinetsplannen. Hij verwacht ze wel zodra de maatregelen helder zijn. ‘Nu heerst nog veel onduidelijkheid over de tarieven, over bepaalde regelingen, enzovoort. Wat het zo onrechtvaardig maakt is dat alle plannen onmiddellijk ingaan, ook voor mensen die het niet wisten. Ik bedoel, wie drie jaar geleden met een bachelor begon, had niet kunnen weten dat het collegegeld fors omhoog zou gaan vanwege een jaar studievertraging.’

18 Folia

Dekker merkt dat op ‘cruciale momenten’ de toeloop iets stijgt. ‘Bijvoorbeeld toen de doctoraalstudie verdween. Een aantal studenten kwam hierheen, omdat zij nog wat vakken moesten halen. Dat zorgt voor extra spanning.’

Niet gelukkig Vriendinnen Marieke Tuinder en Aniek de Waard (beiden 24) beamen dat studenten zich echt zorgen maken over de toekomst. ‘Vooral die onzekerheid is vervelend,’ zegt Aniek, studente communicatiewetenschap. ‘Wat gaat studeren nou precies kosten? En vanaf wanneer dan?’ Marieke vertelt dat een bekende van haar waarschijnlijk niet meer de gewenste master kan volgen. ‘Hierdoor kan ze dus geen pedagoog worden.’ Aniek: ‘Je hele toekomstperspectief verandert als je ineens niet meer kunt studeren wat je wil.’

Hoewel de twee studenten zich niet zo’n zorgen maken om het verloop van hun studie, hebben ze wel degelijk ervaring met de studentenpsycholoog. In het tweede jaar van haar studie geschiedenis besloot Marieke erheen te gaan. ‘Ik zat niet lekker in mijn vel en moest vaak huilen. Al een halfjaar was dat zo. Het was uit met mijn vriend, maar dat was niet per se de oorzaak. Ik was gewoon niet gelukkig.’

Ze belde voor een afspraak, huilend deed ze haar verhaal. ‘Het was hun wel duidelijk dat ik op gesprek moest komen,’ grinnikt ze nu. Na de intake, het eerste gesprek, werd door de psycholoog een plan van aanpak bedacht. Het werd de ABC-methode. ‘A staat voor de gebeurtenis, B voor de gedachte die je er bij hebt en C is het gevoel. Stel, ik bel Aniek en ze neemt niet op. Dan dacht ik: ze vindt me stom. En dan voelde ik me kut. Van de studentenpsycholoog leerde ik dat ik mijn

eigen gevoel in de hand had. Als je pessimistisch denkt, ga je je ook zo voelen.’

Uiteindelijk is Marieke drie keer geweest, daarna was het ‘klaar’.

Hyperventileren Eind 2009 besloot Aniek naar de studentenpsycholoog te gaan, omdat ze zich snel zorgen maakte. Ze was continu bang dat haar ouders en broer een dodelijk ongeluk zouden krijgen of ernstig ziek zouden worden. Ook had ze paniekaanvallen, met name in kleine ruimtes. ‘Het besef dat ik niet meer uit een vliegtuig kon, zorgde ervoor dat ik ging hyperventileren en bijna flauwviel.’ De studentenpsycholoog verwees haar door naar een GGZ-psycholoog. ‘Want ik had cognitieve gedragstherapie nodig. Dat hield in dat ik mijn gedachten moest uitdagen.’ Zo dacht Aniek dat haar vader een kans van 50 procent had om een auto-ongeluk te krijgen.

Met haar therapeut keek ze een halfuur uit het raam, omdat er in die tijd dan wel een ongeluk moest gebeuren volgens Aniek’s kansberekening. ‘Een beetje stom, ik snapte ook wel dat dat niet zo was,’ zegt ze lachend. ‘Ik doorzag wat die therapeute deed, en we hadden niet echt een klik.’

Toch hielp het Aniek dat ze moest opschrijven hoe groot de kans was dat er iets verschrikkelijks gebeurde. Soms heeft ze nog steeds doemgedachten, maar ze kan ze makkelijker van zich af laten glijden.

Antidepressiva Bij HvA-student Joep Wertheim (22) gaat dat niet zo eenvoudig. De eerstejaars toegepaste psychologie lijdt aan een zware depressie. Zo’n drie maanden geleden besloot hij dan ook tijdelijk met zijn studie te stoppen. ‘Het gaat echt niet, studeren is even te heftig. Alle impulsen, zoals licht,

geluid en emoties, komen veel harder aan.

Alles ben ik aan het analyseren, ik heb weinig energie.’ Gelukkig krijgt hij veel steun van de hogeschool. Zijn decaan en studieloopbaanbegeleider (slb’er) stuurden hem na een gesprek naar de studentenpsycholoog. ‘Maar ik ben meteen naar de huisarts gegaan en hij verwees me door naar een psychiater. Nu krijg ik antidepressiva. Het helpt nog niet.’ Naar eigen zeggen is iedereen in Joeps omgeving serieus bezig met de toekomst, al zijn vrienden studeren. Mede daardoor voelt Joep een constante druk om ook te presteren. ‘Ik heb nu niet eens mijn P gehaald, heel irritant.’ Dat twee Nijmeegse studenten zelfmoord hebben gepleegd kan hij enigszins begrijpen. ‘Maar dat zal niet alleen aan de studiedruk hebben gelegen.’

De HvA’er is tegenover medestudenten eerlijk over zijn situatie. Hij blijkt bovendien niet de enige die het moeilijk heeft.

‘Veel studiegenoten trekken het slecht. Ze maken zich zorgen over hun studieschuld en de verwachtingen van hun ouders. Zij gaan allemaal naar een psycholoog.’ Joep is blij dat hij zo open over zijn depressie kan praten. Ook aan zijn decaan en slb-er heeft hij nog veel steun. ‘Ze hebben er zelfs voor gezorgd dat ik langer recht heb op studiefinanciering. Weer een zorg minder.’

Verkramping Uiteraard hoeft niet iedereen met studiestress een bezoekje aan de psycholoog te brengen. Studentenpsycholoog Peter Dekker ziet dan ook vooral mensen die al bij een studiebegeleider zijn geweest. Vaak omdat ze passief zijn of te hoge eisen stellen aan zichzelf en daardoor verkrampen.

Zo stapelt het werk zich op en wordt de vertraging steeds langer. ‘Deze studenten zien de psycholoog vaak als tovenaar. Ze denken: ik ga nu naar de psycholoog en dan is het over. Een misvatting.’ Volgens Dekker is studeren vooral een kwestie van uren maken, doen wat je moet doen, uitvoeren, dingen inleveren. ‘Ik ga zo’n paper niet voor ze typen, dat moeten ze zelf doen. Maar ik zeg wel: je hoeft geen 10 te halen, een 5.5 mag ook. Met dat idee kunnen ze vaak beter werken.’ yyy * De namen van de studenten zijn op hun verzoek gefingeerd.

Verschil hbo en uni Per jaar komen er ruim 1200 studenten naar Bureau Studentenpsychologen, dat is zo’n 1 procent van de Amsterdamse studenten. Van dat aantal komen er vierhonderd van het hbo en achthonderd van de UvA. Dekker ziet duidelijke verschillen: ‘Universitaire studenten zijn vaak wat ouder en wonen uit huis. Hbo’ ers wonen meestal nog thuis en komen van buiten de stad. Dat maakt de problemen anders.’ Zo wordt bij universitaire studenten een ‘groot beroep’ op zelfstandigheid gedaan en niet iedereen kan dat aan. ‘Thuis wonen kan ook lastig zijn, bijvoorbeeld als je veel zorgtaken hebt of het altijd een herrie is.’

Folia 19

bul 1990 Bregtje van der Haak Leeftijd: 44 (geboren op 15 juni 1966) Beroep: Documentairemaker Studie: Politicologie en rechten aan de UvA en een master journalistiek aan Columbia University.

Afgestudeerd: 1990 Docent: ‘Siep Stuurman, hij gaf het vak politieke theorie en leek een bodemloze put van kennis. Ik vond het fascinerend om bij zijn hoorcolleges te zitten en die kennis op te nemen.’

UvA-plek: ‘De kantine op het Binnengasthuisterrein waar wekelijks de beruchte politicologen-borrel werd georganiseerd.’

Bijdragen aan de beeldcultuur Ze studeerde politicologie, rechten en journalistiek en werd documentairemaker: Bregtje van der Haak.

Julie de Graaf

‘N

a mijn eindexamen woonde ik een jaar in Parijs, waar ik een dansopleiding deed en hoorcolleges filosofie en literatuur volgde aan de Sorbonne. Ik heb toen gespeeld met de gedachte om professioneel te gaan dansen of choreograferen, maar ik vond het uiteindelijk boeiender om te studeren dan om de hele dag met andere meisjes voor de spiegel te staan. Na dat jaar ben ik in Amsterdam politicologie gaan doen. In eerste instantie viel de studie mij tegen. In Parijs en ook op het gymnasium in Hilversum was ik gewend geraakt aan klassieke hoorcolleges 20 Folia

waarbij je een stortvloed van informatie over je heen kreeg, maar aan de UvA kreeg ik vooral werkgroepen en werden we geacht om overal een mening over te hebben voordat we ook maar iets hadden geleerd. Ik vond dat lastig omdat al die ongeïnformeerde opinies me niet zo interesseerden. Ik wilde lezen en kennis opdoen en was juist gaan studeren om dingen te leren die ik nog niet wist. Toch vond ik de onderwerpen en de medestudenten zeker de moeite waard en heb ik nooit overwogen om te stoppen. Ik zat in de redactie van het Videojournaal en faculteitsblad Discorsi en heb enorm veel plezier gehad in die tijd. Om toch een “echt vak” te leren, ben ik in mijn tweede

Café: Het Crea-café. ‘Ik kwam er vaak omdat ik in de redactie van het Videojournaal zat en we daar monteerden.’

Afknapper: ‘De universiteit en de studie waren visueel deprimerend. Alles moest “informeel” zijn, met veel treurige kleding, roestige fietswrakken en slechte verlichting. Er werd geen beeld gebruikt in de colleges en we lazen alleen teksten, vaak ook nog groezelig gekopieerd. Voor het oog viel er weinig moois te ontdekken.’

foto Bob Bronshoff

jaar ook aan een studie rechten begonnen. Dat bleek een eenvoudige, nogal eendimensionale studie en uiteindelijk heb ik veel meer aan politicologie gehad.

Na drie jaar in Amsterdam werd ik ongeduldig en ben ik met een beurs naar de New School for Social Research in New York gegaan. Ik had het daar zo goed dat ik er ook stage liep en mijn scriptie voor politicologie schreef. Ik ben uiteindelijk vijf jaar gebleven. Mijn rechtenstudie heb ik afgemaakt door schriftelijke tentamens te maken in een kamertje op het Nederlands Consulaat. Toen ik 22 was, ben ik in New York over beeldende kunst gaan schrijven. Ik had altijd in mijn hoofd dat ik voor een internationale organisatie zou gaan werken of in de diplomatie, maar op een gegeven moment was ik in de praktijk al jaren journalist. Op een dag besloot ik dat dan ook volop te zijn en ik denk dat de onafhankelijkheid van die positie goed bij me past. In 1992 heb ik een beurs gekregen voor de Graduate School of Journalism van Columbia

University. Dat is een fantastische en inspirerende opleiding geweest, waar alle grote journalisten kwamen spreken, van Salman Rushdie tot Dan Rather.

In mijn latere werk is vooral mijn belangstelling voor beeld in combinatie met een snel veranderende wereld leidend geweest. Lezen is van levensbelang, want het bepaalt hoe je kijkt en wat je ziet, maar beeld is steeds prominenter.

Niet alleen in de communicatie, politiek en de samenleving, maar ook in het persoonlijk contact. Met mijn werk voor VPRO Tegenlicht probeer ik bij te dragen aan een intellectuele beeldcultuur en de kloof tussen woord en beeld enigszins te overbruggen. Het is onvergeeflijk dat veel intellectuelen en academici de kracht en de macht van het beeld zo lang genegeerd hebben. Ik denk dat het goed zou zijn om in het onderwijs studenten af en toe de opdracht te geven iets op video te zetten in plaats van op papier. Niet alles hoeft gezegd of geschreven te worden om sprekend te zijn.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Iets scherper graag

Haar naam was Sarah

Acht euro vijfentachtig

Lia Ices Grown Unkown

Renée Theunissen (21) bachelorstudent Future Planet Studies

De stadskantine Van Woustraat 120

Lia Ices ziet er uit als een lief meisje. Een lief, breekbaar meisje. Nogal mooi ook. Dat kan ik zelfs zien van achter uit de zaal waar lieve Lia staat de soundchecken. Het is half zes, hoofdprogramma Bright Eyes is waarschijnlijk al op weg naar het avondeten en de gracieuze Ices gaat nog even uiterst beschaafd in conclaaf met de geluidstechnicus van Paradiso.

Muziek: ‘Stevie Ann. Ze heeft een diepe en warme stem en maakt muziek om lekker bij achterover te hangen.

Favoriet nummer: “Blue”.’

Laatst las ik een artikel op Nu.nl over de deplorabele staat van de Nederlandse horeca. Het gaat niet goed. Het is dan ook bizar hoeveel goedkoper thuis eten is dan om buiten de deur voor je te laten koken. Het verschil is te groot.

Een halfuur later schud ik haar de hand. Die voelt een stuk steviger dan haar fysiek doet vermoeden. Ook verbaal blijkt Lia Ices bepaald niet het weerloze meiske dat ze lijkt.

‘I’m the boss. Totally’, antwoordt ze wanneer ik haar vraag naar het tot stand komen van Grown Unkown, de plaat die op 25 januari uitkwam op het Amerikaanse indielabel Jagjaguwar. ‘I wrote the album by myself, I did the arrangements by myself and I made the demo’s by myself. It only became a collaborative process in the studio. And from that point, it has been simply about finding people who are open to what I am doing.’

Wanneer ik La Ices een paar uur later zie spelen kan ik niet anders dan concluderen dat ze die gevonden heeft.

Bandleden Eliot Kessel (gitaar), Otto Hauser (drums) en Greg Chudzik (bas) leggen gedienstig een minimalistisch maar sfeervol tapijtje neer waardoor alle aandacht uit kan gaan naar het ijle, haarzuivere, dromerige en wat folkloristische stemgeluid van de zangeres. De liedjes zijn kwetsbaar, de melodieën zijn mooi en origineel en het optreden in zijn geheel betoverend. En toch kruipt ze niet echt onder mijn huid, die Lia. Te lief, te mooi, te breekbaar. Toch.

‘Playing your music is a very private process in a very public way, plus you want people to have a good time. So the challenge is to have these things to work out all on the same time,’ sloot ze eerder het interview af.

Wat mij betreft slaagt La Ices daar net niet in. Want graag een tikkeltje scherper en graag een schepje daadkrachtiger. De ingrediënten daarvoor lijken ruimschoots aanwezig. En aan Lia Ices’ persoonlijkheid zal het zeker niet liggen. yyy Fen Verstappen Lia Ices, Grown Unknown. Concert in Bitterzoet op 18 april.

Kunst: ‘Tacheles, een soort krakerspand in Berlijn, waar ik tijdelijk studeer, dat volhangt met graffiti en posters.

Het is een centrum voor kunsten waarvan de eigenaar een hotel wil maken en waartegen weer de kunstenaars rebelleren. Mooi is dat niet alles geëgaliseerd wordt, dat hoort bij Berlijn.’

Film: ‘Goodbye Lenin. Een zoon wil voor zijn uit coma ontwaakte moeder geheimhouden dat intussen de muur is gevallen. Dat levert hilarische situaties op: hij gaat een eigen journaal uitzenden. Er zijn hier DDR-feesten met een “Ostalgie”-sfeer. Mensen dragen T-shirts van de Volkspolizei en Ost-sandalen en ze eten Spreewald­ gurken. Er is soms ook pascontrole of er wordt een socialistische begroetingsrede gehouden.’

Hebbeding: ‘Mijn bonsaiboompje, een van een vriend gekregen cadeau dat goed bij mij past. Ik ben begaan met natuur en duurzaamheid en heb enorm bewust gekozen voor mijn studie. Wat me enthousiast maakt, is het combineren van vakgebieden om bijvoorbeeld voor het voedselprobleem een oplossing te vinden. Dat jij degene bent die deze disciplines samenbrengt.’

Tv: ‘Neon letters, een sketchprogramma van Jeroen van Koningsbrugge en Dennis van de Ven, waarin ze totaal uiteenlopende typetjes neerzetten. In een aflevering speelt de Brabantse tenniskampioen Johan Mekkenrooij tegen favoriet Bjorn van den Burg. Op een gegeven moment is Johan het niet eens met een uitbal en bedreigt hij de scheidsrechter met wapens.’

Afknapper: ‘Kunst in de trein. Ik snap niet waarom.

Je kunt toch naar buiten kijken. Het zijn ook vaak vage vormen en kleuren door elkaar. Het geld kunnen ze beter besteden aan beter openbaar vervoer.’

Boek: ‘Haar naam was Sarah, een heel aangrijpende bestseller van Tatiana de Rosnay over een meisje dat in een concentratiekamp verdwijnt. Vlak voordat zij wordt opgepakt verstopt ze haar broertje in een kast. Je leest over haar naïviteit, haar geloof dat ze het gaat redden, maar je weet dat dit onmogelijk is. In het Joods Museum in Berlijn hebben ze een hoge donkere toren met bovenin een lichtpuntje. Dat geeft goed het kampgevoel weer.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent bèta-gamma/Future Planet Studies Jacintha Scheerder. Ze geeft grappig les, drinkt regelmatig een biertje met studenten en viert soms op dezelfde plekken feest.’ yyy Hans van Vinkeveen

Toen was daar plots de onontkoombare propositie van De stadskantine op de Van Woustraat, gevestigd in een voormalige videotheek. De ramen zijn beplakt met letters en nummers die uitleg geven dat een dagelijks wisselende variatie aan hoofdgerechten slechts E 8,85 kost. Dat laat een Nederlander zich natuurlijk geen twee keer zeggen, en zo belandde ik een willekeurige vrijdagavond voor de dinerspits in de etalage van deze zelfverklaarde kantine.

De inrichting is simpel, maar niet kaal. Industrieel heet dat tegenwoordig. Schoolachtige stoelen en grote en kleine tafels staan door elkaar heen. Je kunt makkelijk aan het raam gaan zitten en het straatbeeld observeren zonder met je aanwezigheid aan de andere kant van de tafel een leegte te creëren. De keuken is zo open, dat je ruikt dat er gekookt wordt, maar niet direct naar binnen kijkt. Het eten wordt gepresenteerd in klassieke, metalen kantinebakken met grote opscheplepels. Bestek kun je zelf pakken, nadat je je bord op een dienblad hebt meegenomen. Wijn wordt geserveerd in afwasmachinebestendige waterglaasjes.

Aangezien een hoofdgerecht niet duur is, is de kans groot dat je een voorgerecht bestelt. Zo geschiedde, en het menu schreef een komkommersoep voor. Grappig hoe warme komkommer echt anders smaakt dan bijvoorbeeld komkommer in koude gazpacho. We hadden op de website al gelezen dat er paëlla op het menu zou staan, en na even wachten werd die belofte ingewilligd.

De mosselen en andere visjes zorgden met romige rijst net niet voor een volle buik. Stiekem was dit een mooi excuus voor de derde, en laatste gang: het toetje. En wel één stuk zelfgemaakte appeltaart en één bakje chocoladeijs met warme bosvruchten. Ja, nu was het genoeg. Meer dan genoeg.

Bij het verlaten van De stadskantine beseften we dat we een hoop bonnetjes in onze zak hadden. Je blijft teruggaan naar de kassa voor een extra drankje of gerecht, omdat je niet in één keer alles op tafel wil hebben. Het blijft een kantine. Maar wel een heel leuke. yyy Barbara Putman Cramer

Ingrediënten: altijd vers, en seizoensgebonden Publiek: heel gevarieerd, fijn mensen kijken Opmerkelijk: alleen betalen met pin of creditcard

Folia 21

Voor de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum Amsterdam verzorgt StudiJob Uitzendbureau de werving en selectie voor het project:

Traineeship Controller (38u p/w) Bovenstaande organisaties zijn op zoek naar talentvolle afgestudeerden die zelfstandig en in teamverband een driejarig traineeship tot Management Controller willen volgen.

Als trainee werk je zelfstandig aan diverse projectopdrachten binnen en buiten de UvA, de HvA en AMC en volg je daarnaast een begeleidings-/trainingstraject. Hierin is veel aandacht voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. De inhoud is afhankelijk van je vooropleiding en de opdrachten waarmee je op dat moment bezig bent. Je komt in aanraking met accounting, financiële rapportages, budgetteren, contractactiviteiten, en managementinformatie.

Voor een uitgebreid functieprofiel kijk op www.studijob.nl

U v A M e d e w e r k e r s m o n i to r

Interesse in deze functie? Stuur dan zo spoedig mogelijk je cv en motivatiebrief naar Yara Dekker: yara@studijob.nl. Voor vragen kun je contact met haar opnemen via 020-5353467.

Hoe tevreden bent u?

10-01-11 11:56

Hoe tevreden bent u over uw werk en uw werkomstandigheden?

Blenheim zoekt per direct een: Wat vindt u van de ondersteuning van onderwijs en onderzoek, de voorzieningen in de gebouwen, ICT, catering, de bibliotheek en van Know how manager de Servicedesks van IC, AC en FC?

Blenheim is een op ondernemingsrecht kantoor waar momenteel 18 advocaten werkzaam GOTgericht MY PADI zijn. Sinds de oprichting van Blenheim in 2002 is een grote hoeveelheid knowhow (modellen, CERTIFICATE Het College van Bestuur wil graag weten watbewerkt er volgens u verbeterd adviezen, processtukken, et cetera) verzameld, opgeslagen, en gecategoriseerd.

kan en moet worden. De Centrale Ondernemingsraad ondersteunt

Voor het (verder) organiseren en up to date houden van deze data zijn wij voor enkele dagen per dit initiatief. week (0,4 - 0,6 fte) op zoek naar een gevorderde, talentvolle en ambitieuze rechtenstudent met affiniteit voor de ondernemingsrechtelijke praktijk. De know how manager zal zijn/haar werkzaamheden verrichten in samenwerking met een ervaren advocaat. Deze functie biedt daarmee Of u nu wetenschapper bent, secretaresse of beleidsmedewerker, doe de unieke kans om tegen een marktconforme beloning relevante en leerzame werkervaring op te mee en geef uw mening de UvA. Datpre. kan tot en met vrijdag doen tijdens de rechtenstudie.

Affiover niteit met ICT is een

Wie komt het gezellige team van APL versterken? Wij zoeken een administratief medewerker m/v voor 2 à 3 dagen p.w. Voor meer informatie kijk op www.apl.nl of bel 020-6710218 of stuur je motivatie met CV naar: consultancy@apl.nl

25 maart 2011. Het invullen van de vragen duurt ongeveer 20 minuten.

Sollicitaties met cv en motivatie kunnen worden gerichtALMOST aan: sbennemeer@blenheim.nl HIT A ROO U hebt daarvoor de link nodig die u per e-mail hebt ontvangen.

Meer informatie:

of per post: Blenheim Advocaten www.uva.nl/medewerkersmonitor t.a.v. mr. H. Reitsma (secr. mw. S. Bennemeer) Postbus 10302 1001 EH AMSTERDAM

DROVE A 4WD ON FRASER ISLAND

Naamloos-4 1

DID SOME VOLUNTEER WORK

07-11-2008 08:56:48

IZEN ELDREdAn WjeERverder S R E K C A P K C A B N E N E T UDLEIN Ë OUOSRTSRTA IN AVCAkennis .NELLS LHDOST SO& RAlleen PER YVAWNkoop!

MR Ote

WORKED IN A COOL S t u d e n t e n BEACH HOSTELa a n b i e d i n g e n Als mAster kijk

regionale advertentiepagina

REIZEN, KIL

ER Dstarterswoningen in OWNUNZAterdAg 19 mAArt

www.vu.nl/mAsterdAg Amsterdam

TOP 3 STUDENTENTICKETS (WORLD)

CHEAP & CLASSIC................................. VANAF € 1.365 direct beschikbaar

Amsterdam » Hong Kong » Auckland » Los Angeles » Amsterdam

www.eigenhaard.nl ORIENTAL DIP WITH FRIES.................... VANAF € 1.599 10-02-2011 14:05:05

Snel een tijdelijke studentenwoning?

Amsterdam » Peking // Shanghai » Tokyo // Osaka » Auckland // Christchurch » San Francisco // New York » IJsland » Amsterdam

CLASSIC WITH A TWIST........................ VANAF € 1.775 Amsterdam » Qatar » Kathmandu // Delhi » Bangkok // Singapore » Brisbane // Melbourne » Christchurch // Auckland » Vancouver // Toronto » IJsland » Amsterdam // = zelf (over land) reizen

Ook adverteren in de Studentenaanbiedingenpagina?

www.ymere.nl scAn de Qr-code en

ontdek wAt verder kijken betekent voor wim (23 jAAr, mAsterstudent bij advertentiemogelijkheden. de vu)

Bel Maarten de Wit voor gratis advies en meer informatie over de Telefoon: 023 571 47 45, e-mail: m.dewit@bureauvanvliet.com, www.bureauvanvliet.com

Alle prijzen zijn vanafprijzen inclusief alle belastingen en toeslagen

VU_Poster_advertentieFoliamasterdag.indd 1

23/02/11 16:21

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Middagworkshops Creatieve Dans. Een muzikale ontdekkingstocht: dansen vanuit je gevoel, vrijer bewegen, je mogelijkheden ontdekken. Za. 26/3, kosten € 25. www. dansimpuls.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Gitaarles! Ervaren gitarist (jazz/pop) heeft nog plaats voor talentvolle leerlingen. Info: 020 626 0836.

MEDEZEGGENSCHAP

De Centrale Studentenraad zoekt jou om de raad compleet te maken! De CSR is op zoek naar een raadsassistent die ons tot september 2011 kan ondersteunen en zich voor de volle 100% wil inzetten. Voor meer informatie: www.studentenraad.nl/csr. Affiniteit met juridische zaken is een pre. Geïnteresseerd?

Stuur dan voor 19 maart je motivatiebrief en cv naar raadsassistent.csr@studentenraad.nl.

Voor meer informatie, bel de CSR (020 525 3726).

USC SPORT

Zie voor het acctuele cursusaanbod van Sportcentrum Universum en de andere USClocaties www.usc.uva.nl

VERDIENEN

Gezonde mannelijke proefpersonen (18-35 jaar, niet-rokend) gezocht voor deelname studie. AMC afdeling CEMM voert een onderzoek uit naar de invloed van een mogelijk nieuw geneesmiddel op ontstekingsreacties als gevolg van endotoxine-blootstelling.

U wordt twee opeenvolgende nachten opgenomen in AMC, en u ontvangt een financiële vergoeding. Informatie bij drs. Anne Jan van der Meer, A.J.vanderMeer@amc.uva.nl Gezocht: Een ervaren oppas voor onze zoon van 14 mnd. Voor de donderdag van 8.1515.00 uur. Tel. 06 4110 5447.

Gezocht student die van honden houdt en af en toe een dag of weekend op het huis (in Watergraafsmeer, Amsterdam) en de hond wil passen? Moet houden van een energieke, zeer lieve en soms wat eigenwijze hond (Australian shepherd van 2,5 jaar) die veel beweging nodig heeft. Vergoeding in overleg.

Magda Hoekman, 06 2708 5517.

leren en haar wereld te vergroten? Dan zoekt het Amsterdams Buurvrouwen Contact (ABC) jou (v). Vanuit het ABC kan je wekelijks thuislessen geven bij een anderstalige vrouw uit de buurt. Informatie of aanmelden? Mail of bel naar anna@abcamsterdam. org, 020 320 2710 of kijk op www.abcamsterdam.org

WONEN

T.h.a. kamer. Eigen bad, eigen wc. Concertgebouwbuurt. Voor één persoon (mnl.). € 520 incl. Inl. 020 6797304.

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl Schoevers typist voor al uw typewerk. Verslagen, mp3-bestanden, bandjes, noem maar op.

06 4415 3099.

BUREAU OMBUDSMAN

Wil jij je inzetten voor jongeren en bestuurs-

‘buurvrouw’ helpen de Nederlandse taal te

Starting from first principles and general assumptions, Newton’s law of gravitation is shown to arise naturally and unavoidably in a theory in which space is not a fundamental but an emergent entity. A generalization of the arguments leads to Einstein’s theory of general relativity. free for students, e 5,- all others

lezing

DO 10/03 20.00 uur

The road to objects

In the last two centuries philosophy has concerned itself precious little with objects.

After Kant philosophy seems only concerned with the human subject and leaves objects to the other sciences. Thus it has alienated itself from the exact sciences, according to American philosopher Graham Harman. free for students, e 5,- all others

theater

DO 10/03 20.30 uur

CREA Open Podium

Een afwisselende avond met singer songwriters, stand up comedians, theatermakers en cabaretiers. Zelf een keer optreden? Stuur een email naar openpodium@crea.uva.nl. toegang gratis

Ma 14/03 20.30 uur

Op www.uva.nl/studentenservices staat alle informatie over de afdelingen van StudentenServices – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Zie ook www.studeren. uva.nl/faq

Vr 11/03 en za 12/03 20.30 uur

Goedkoop Cabaret

Het cabaret van morgen voor de prijs van gisteren. Met op vrijdag Leon van der Zanden, Roemer van der Steeg en Thijs van Domburg en op zaterdag Kees van Amstel, Harry Glotzbacj en Nina de la Croix. toegang e 7,-

lezing

De chemie van geluk

Rijen zelfhulpboeken, wekelijkse therapiesessies en het succes van antidepressiva getuigen van onze onstilbare honger naar euforie, welbehagen, of ‘gewoon’ geluk. Maar wat als dit geluksgevoel simpelweg een kwestie is van goede of foute genen? Tweede deel van de serie Allemaal gelukkig! studenten gratis, e 5,- alle anderen

DOcuMentaire Di 15/03 20.00 uur

Docurama - Last train home

Een documentaire over de schaduwzijden van supermacht China. Migrantenarbeiders werken in de stad en gaan maar één keer per jaar naar huis om hun familie te zien. Deze arbeiders dragen het meest bij aan de welvaart van China, maar profiteren er het minst van. studenten gratis, e 5,- alle anderen

Firewall,18Perl), 2 dag/week, voor cht kantoorIPTables waar momenteel advocaten werkzaam meerhoeveelheid info en vacature www.utzcertified.org 002 is een grote knowhow (modellen, eld, opgeslagen, bewerkt en gecategoriseerd. en thamar.zijlstra@duurzaamheidwerkt.nl

of per post: opdoen? Dan zijn wij op zoek naar ervaring Blenheim Advocaten jou! Solliciteer nu voor het bestuur 2011t.a.v. mr. H. Reitsma (secr. mw. S. Bennemeer) 2012 van NJR. www.njr.nl/vacature Postbus 10302 Buurvrouw gezocht! Wil je jouw anderstalige 1001 EH AMSTERDAM

Philosophy of physics gravitation

STUDENTENSERVICES

Uitdagende bijbaan bij UTZ CERTIFIED

orden gericht aan: sbennemeer@blenheim.nl

WO 09/03 20.00 uur

cabaret

how manager voor ICT-student (Linux, Apache, PHP,

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

lezing

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

zoekt per direct een:

e houden van deze data zijn wij voor enkele dagen per rderde, talentvolle en ambitieuze rechtenstudent met praktijk. De know how manager zal zijn/haar werket een ervaren advocaat.

Deze functiewereldwijd. biedt daarmee Uniek vrijwilligerswerk Infodag: me beloning12 relevante en leerzame op te maart Nijmegen &werkervaring 18 maart Utrecht. et ICT is eenwww.ibo-nederland.org pre.

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

Muziek advertentie

Wie komt het gezellige team van APL versterken? Wij zoeken een administratief medewerker m/v voor 2 à 3 dagen p.w. Voor meer informatie kijk op www.apl.nl of bel 020-6710218 of stuur je motivatie met CV naar: consultancy@apl.nl

Di 15/03 20.30 uur

CREAtions - Jam

De speciale CREAtions band komt weer samen om met jou te jammen op fijne muziek! Geniet van de kunsten van anderen, of doe zelf mee.

Aanmelden via creations@crea.uva.nl. toegang gratis

lezingenladder Amsterdam Bright City DO 10/03, 16.00 uur Filosofie op de Zuidas: Dick Pels VU-filosoof Ad Verbrugge in gesprek met Dick Pels, directeur Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks, over de onvrede in de democratie.

De Balie

DO 10/03, 20.30 uur Boekenweek 2011: De Bio(grafie)Industrie Avond over de opkomst van de biografie met columns en panelgesprekken. Met o.a. Wim de Jong (de Volkskrant) en schrijver Rudie Kagie.

Felix Meritis

DO 10/03, 20.00 uur De dilemma’s van de netwerkgeneratie Jongeren zijn op zoek naar vrijheid, flexibiliteit en verantwoordelijkheid in hun baan en dat allemaal in een stuurloze wereld. Hoe gaan ze daarmee om, dient de arbeidsmarkt nu anders ingericht te worden en is de netwerkgeneratie eigenlijk wel maatschappelijk betrokken?

ZO 13/03, 14.00 uur Lancering van JCall Nederland Lancering Europees-joodse lobbygroep voor een tweestaten-oplossing in het Midden-Oosten. Socioloog Abram de Swaan spreekt.

Mediamatic Bank

WO 09/03, 19.00 uur Players Unleashed!

Boekpresentatie over de achtergronden en implicaties van door spelers gecreëerde modificaties – mods – van bestsellergame The Sims.

OBA

MA 14/03, 20.30 uur Schrijvers live: Vic van de Reijt en Nico ter Linden Schrijvers spreken over hun recent verschenen werk. Van de Reijt en Ter Linden hebben het over: Wie was Willem Elsschot?

Rode Hoed

MA 14/03, 20.30 uur Leermeester & leerling - de onderzoeksjournalist Over de overdracht van kennis en kunde tussen generaties. Met NRC-journalisten Joost Oranje (1962) en Huib Modderkolk (1982).

DI 15/03, 20.00 uur Van wieg tot graf: Beloning en straf in de gezondheidszorg Discussieavond over de prijs van ongezond leven. Moet en mag gezond leven beloond worden, en ongezond leven gestraft?

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Het ‘hyggelige’ studentenleven

Liever een goeie homo

De hoogleraar

Vertalen is een kunst die voorlopig nog niet aan machines kan worden overgelaten, zoals deze e-mail van vanochtend weer eens bevestigde: We hebben opgewaardeerd onze server om nieuwe beveiligde version. This in staat te stellen uw webmail-account te nemen in een nieuw jasje met nieuwe functies en te beschermen tegen spam e-mails te helpen.

De moeilijkheden van vertalen worden mooi gedemonstreerd door zogenaamde onvertaalbare woorden, zoals het Engelse spam en het Duitse Schadenfreude en Torschlusspanik (het onverbiddelijk doortikken van de biologische klok). Het internet geeft vele andere fraaie voorbeelden, alle bijzonder toepasbaar in het studentenleven. Zo betekent in Indonesië jayus een grap die zo slecht verteld wordt dat hij weer grappig wordt. Als je een vrouw zachtjes door de haren strijkt heet dat in Brazilië cafuné en een vriend bestelen door één voor één zijn bezittingen te lenen wordt op Paaseiland tingo genoemd.

Of dan het prachtige mamihlapinatapei

dat de inwoners van Vuurland gebruiken om de blik te duiden tussen twee mensen die graag iets willen beginnen maar te schuchter zijn om de eerste stap te maken. Maar een competitie in 2004 voor het moeilijkst te vertalen woord ter wereld had als winnaar het Congolese illunga dat een levenshouding beschrijft waarin je iemands gedrag de eerste keer vergeeft, de tweede keer tolereert, maar bij een derde keer genadeloos straft.

Three strikes and you are out, zeggen de Amerikanen dan. Beslist toepasbaar tegen frauderen op een tentamen.

Ook het Nederlands heeft zijn onvertaalbare woorden. Zo wordt vaak ons oerHollandse begrip gezellig genoemd. Ook de Denen hebben trouwens zo’n volstrekt onvertaalbaar volkskenmerk: hyggelig.

Dit woord vangt de knusse sfeer als je bijvoorbeeld met vrienden bijeen bent onder genot van lekker eten en drinken terwijl de koude regen tegen de ramen slaat. Inderdaad, hyggelig is ab-so-luut onvertaalbaar in het Nederlands! yyy Robbert Dijkgraaf

Vrijdagavond hing ik bij mijn ouders op de bank Nieuwsuur te kijken, waar ene professor Cashmore van de Staffordshire Universiteit te hulp was geroepen om te verklaren waarom de voetbalwereld toch zo homofoob is. Op het veld niks geen nichten, maar gewoon het klassieke Alle boeren zijn homo’s. Een mysterie voor de professor, want, zo bleek uit zijn onderzoek, 91 procent van de supporters vindt mieterige voetballers geen punt.

De onverdeelde heteroseksualiteit op het veld móét dus wel door de clubs voorgeschreven zijn, volgens Cashmore. Die conservatievelingen maken uit wat er op het veld loopt, en dat ligt allemaal aan het geld: homo’s zijn minder waard dan hetero’s. In transferwaarde, dus. Wacht eens even, er ging een lichtje branden bij de professor. Hij zag de oplossing. Geld!

De homovoetballer zou zijn afwijking juist ten gunste kunnen keren, hief de professor zijn wijsvinger triomfantelijk.

Gayness heeft entertainment value, zoals het haar van Beckham, en de professor

Sjoerd Repping hoogleraar voortplantingsbiologie

leunde grijnzend achterover, dromend van een veld met winstgevende broodpoten.

Een beetje koketterie, zo marketeerde hij verder over parfumcampagnes en fashion, zou de supporters juist áánspreken.

Diezelfde supporters die zojuist nog onverschillig waren over de geaardheid van hun voetballers, dus. Die supporters maakte het niet uit, want zij zagen volgens Cashmore ‘zelfs liever een goede homospeler, dan een slechte hetero’, aldus de professor pragmatische logica.

Mij maakt het niet uit hoor. Ik heb liever een vlijtige homo op mijn werk dan een aartsluie hetero, liever een rijdende Opel Kadett dan een hoop felrood schroot, liever een zwijgzame Marokkaanse buur dan een autochtoon die in de hal gehandicapten bezwangert – maar het aller- allerliefst heb ik een woest aantrekkelijke vrouwenverslinder als collega, een Lamborghini Miura en alle homo’s bij het showballet, dan kan die Marokkaan lekker Opel Kadetts repareren en slapen in een wijk ver weg van mij. yyy Emma Curvers

Roel van Driel hoogleraar biochemie Beate Roessler hoogleraar wijsbegeerte

overigens

Dat Internationale Vrouwendag nog steeds nodig is, geeft aan dat de emancipatie nog lang niet is voltooid.

Sjoerd Repping: ‘In sommige delen van de wereld is het zeker zo dat er in termen van emancipatie nog veel te doen is. In Nederland is die situatie gelukkig echt anders.

De kansen voor mannen en vrouwen zijn hier gelijk. Zo zie je bijvoorbeeld bij de studie geneeskunde al veel meer vrouwen dan mannen. Een doorstroom naar belangrijke posities verderop in de professionele carrière heeft alleen nog wat tijd nodig. Over twintig jaar zal dat wezenlijk anders zijn. In die zin is de emancipatie voltooid. Tegelijk zie je dat vrouwen ook worstelen met de gelijke kansen die ze hebben op studie, baan, relatie en huis, bijvoorbeeld als het gaat om het krijgen van kinderen. Wanneer begin je daar aan en hoe combineer je dat met alle andere activiteiten? De leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen is in Nederland het hoogste ter wereld. Gemiddeld is dat 29, bij hoogopgeleiden zelfs 24 Folia

34 jaar, terwijl de zwangerschapskansen voor vrouwen al afnemen vanaf het dertigste levensjaar. In Nederland is de gelijkheid dus zover dat we de “bijwerkingen” er al van beginnen te zien.’

Beate Roessler: ‘Helemaal mee eens.

De vrouwenemancipatie heeft, ook bij ons, in de afgelopen honderd jaar zeker veel vooruitgang geboekt, maar deze is nog lang niet voltooid. Ja, wat betreft gelijke rechten hebben we veel bereikt, maar bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsparticipatie op hoge posities is er weinig veranderd: het percentage vrouwen op topposities is nog steeds minder dan 10 procent en ook het percentage vrouwelijke hoogleraren blijft steken. In Nederland gaat de emancipatiediscussie over het dragen van hoofddoeken, terwijl we over quota zouden moeten spreken. Zonder dat zal de seksesamenstel-

ling van de politiek en het bedrijfsleven niet veranderen. Daarnaast is het probleem ook cultureel en nemen mannen nog steeds geen gelijkwaardig deel van de huishouding en de opvoeding voor hun rekening – en daar doen vrouwen zelf aan mee, natuurlijk. Het argument dat emancipatie gewoon tijd kost, geloof ik niet meer.

Zonder quota, duidelijke streefcijfers en striktere wetten komen we er nooit. Er is in Nederland nog heel veel te doen.’

Roel van Driel: ‘Internationale Vrouwendag is misschien leuk, maar volstrekt zinloos. Naast al die andere dagen, van dierendag tot reumadag, valt de impact ervan in Nederland in het niet. Maar is het nodig? In Nederland ligt het percentage hoogleraren na jaren zoeken naar oplossingen nog steeds heel laag: we bungelen onderaan de wereldranglijst. Vijftien jaar

proberen heeft weinig resultaat opgeleverd.

Hoe dat komt, weet ik niet, maar we zijn er niet in geslaagd het percentage echt op te krikken. In België is zojuist een quotum ingesteld voor bedrijven: vanaf volgend jaar moet een op de drie bestuurders daar vrouw zijn. Die weg van wettelijk afdwingen leidt vrijwel zeker tot resultaat, maar heeft ook zijn bekende nadelen. Toch valt dit ook in Nederland te overwegen voor sommige typen sleutelfuncties, inclusief hoogleraren. Een paardenmiddel dat bij gebrek aan beter uiteindelijk het gewenste effect zal hebben. Natuurlijk zitten er tal van haken en ogen aan een dergelijke dwingende maatregel, maar die moeten we kunnen oplossen, respectievelijk aanvaarden.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.