archivering
Je levenswerk bij het oud vuil Door Julie de Graaf
Papieren scripties worden nauwelijks nog bewaard, want dat kost te veel ruimte. Verkwanseling van UvA-historie, vindt de een. Weg met die ouwe troep, meent een ander. oude scripties, de kwaliteit van het onderwijs aan de UvA controleren. Bij het bepalen van deze nieuwe termijn zal het ook een rol hebben gespeeld dat faculteiten tegenwoordig veel makkelijker in staat zijn om scripties digitaal te archiveren. Zo heeft de digitale database met wetenschappelijke publicaties van UvA-medewerkers, UvA-Dare, sinds een aantal jaar een speciale scriptiedatabase waar de meeste faculteiten zich inmiddels bij hebben aangesloten.
Een paar maanden geleden kreeg docent sociologie Bart van Heerikhuizen een verzoek van NRC Handelsblad om informatie aan te leveren over een sociologiestudent die in 1970 afstudeerde. Van Heerikhuizen ging enthousiast op zoek naar de bijzondere scriptie van deze oudstudent, maar kwam er tot zijn ontsteltenis achter dat de Bushuisbibliotheek, de faculteitsbibliotheek van maatschappij- en gedragswetenschappen, deze had weggegooid. Sinds een aantal jaren is het beleid van de Bushuisbibliotheek om alle scripties in haar collectie die ouder zijn dan tien jaar te vernietigen. Van Heerikhuizen: âVanaf de jaren zestig zijn alle doctoraalscripties van mijn vakgroep sociologie en culturele antropologie verzameld in een archief. Al die scripties, waaronder mijn eigen scriptie uit 1973, waren keurig geordend in een hangmappensysteem in grote stalen kasten in de Bushuisbibliotheek. Nu blijkt dat bijna alles is weggegooid. Het is een schandaal.â
O nvervangbaar
Van Heerikhuizen meent dat het weggooien van scripties schadelijk is voor de reputatie van de UvA. âIk kan me niet voorstellen dat een serieuze universiteit, Oxford of Harvard, de scripties van haar later beroemd geworden alumni zou meegeven aan de vuilnisman. De kwaliteit van een universiteit laat zich immers ook aflezen aan het respect waarmee het werk dat binnen die universiteit is verricht wordt behandeld.â Medewerkster van de Bushuisbibliotheek Geke Zijlstra begrijpt de verontwaardiging van Van Heerikhuizen, maar ziet geen andere oplossing: âHet zou prachtig zijn als de bibliotheek alle scripties voor eeuwig kon bewaren, maar daar hebben we gewoonweg de ruimte niet voor. Alleen al de scripties van de afgelopen tien jaar vormen een behoorlijke collectie.â Vestigingsmanager Yvonne Brockotter laat bovendien weten dat de Bushuisbibliotheek de komende jaren de nog overgebleven oude jaargangen scripties zal blijven weggooien. Brockotter: âSinds twee jaar moet alles verplicht digitaal aangeleverd worden en komt er dus geen papier meer bij. Elk jaar zullen we alles wat ouder is dan tien jaar wegdoen, net zolang tot er geen papieren scripties meer over zijn. De kosten om papieren exemplaren op te slaan zijn gewoonweg te hoog.â S chaduwadministratie
De Bushuisbibliotheek huisvest een van de meest
26 | Folia 22
Illustratie: Aimee Groen
R uimtegebre k
Van Heerikhuizen zou graag zien dat de overgebleven scripties in het Bushuis bewaard blijven, desnoods in digitale vorm: âDe UvA geeft kapitalen uit aan schitterende digitale archiveringsspullen, maar ondertussen worden onvervangbare, nooit gedigitaliseerde documenten liefdeloos weggeflikkerd.â Toch is de Bushuisbibliotheek niet van plan om de huidige verzameling papieren scripties nog digitaal te archiveren. Brockotter: âDat brengt veel te hoge kosten met zich mee, zeker omdat de vraag naar oude scripties heel erg klein is. Ik kan me niet herinneren dat de afgelopen jaren iemand op zoek is geweest naar een scriptie van voor 1999. Als de vakgroep sociologie en culturele antropologie een digitaal archief wil aanleggen dan is dat hun eigen verantwoordelijkheid, maar wij gaan er niet aan beginnen.â Brockotter weet dat het beleid van de Bushuis bibliotheek streng overkomt: âEen bibliotheek gooit natuurlijk niet graag weg en persoonlijk vind ik de vernietiging van die oude scripties ook wel een verlies, maar we kunnen nu eenmaal niet oneindige meters papier opslaan. Ik begrijp de ontstemming, maar uiteindelijk moet je realistisch zijn.â Vooralsnog is de afdeling sociologie en antropologie niet van plan het hierbij te laten. Zo wordt de reeds bestaande bibliotheekcommissie, het contactorgaan tussen de bibliotheek en de afdeling, nieuw leven ingeblazen om in de toekomst een betere samenwerking te garanderen. Bovendien hebben negentien hoogleraren en emeritus hoogleraren de decaan van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen schriftelijk opgeroepen tot onmiddellijke stopzetting van de vernietiging. Van Heerikhuizen: âJe hoort hier aan de UvA vaak mopperen dat onze studenten zo weinig historisch besef hebben, maar hoe kan de UvA iets anders verwachten als die zijn eigen historie bij het oud vuil zet?â l
complete scriptiearchieven van de UvA. Alle scripties van de afgelopen tien jaar op het gebied van politicologie, communicatiewetenschap, sociologie en culturele antropologie zijn daar verzameld, terwijl de meeste andere faculteitsbibliotheken alleen scripties hebben staan die studenten uit eigen beweging aanleverden. De verplichting om scripties te bewaren ligt ook niet bij de bibliotheken, maar bij de faculteiten zelf. Brockotter: âWij voeren eigenlijk een soort schaduwadministratie voor de bij ons ondergebrachte vakgroepen. Dit doen we om studenten tegemoet te komen, zodat zij makkelijk over oude scripties kunnen beschikken.â Volgens algemene richtlijnen van de afdeling documentaire informatievoorziening (DIV), de beheerder van het centrale archief van de UvA, moeten de faculteiten scripties minstens twee jaar bewaren. Deze termijn zal binnenkort verlengd worden naar minstens zeven jaar. Dit heeft te maken met de afnemende frequentie van de bezoeken van visitatiecommissies die, onder andere aan de hand van