Paulbooks. Catalogus 75

antiquariaat

FOKAS HOLTHUIS

PAULBOOKS catalogus 75

(met de klok mee: 33, 25, 50, 65 en 32)

BA N D BE SC H I L DE R D

1 ANNELER, Hedwig & Karl Lötschen, das ist: Landes- und Volkskunde des Lötschentales. Text von Dr. phil. Hedwig Anneler, Bilder von Kunstmaler Karl Anneler.

Bern, Akademische Buchhandlung von Max Drechsel, 1917. 36 x 26 cm. Beschilderd heelperkament, beschermd door een grote blauwe, contemporaine doos. (8), 360 p. Gedrukt op zwaar handgeschept papier. Twee kleurenafbeeldingen en vele illustraties in zwartwit.

Van de totale oplage van 2050 exemplaren is dit een van de 50 genummerde luxeexemplaren. 1e druk. Zware platten iets krom. Het naaiwerk laat hier en daar wat los. De pagina's 339-350 zijn in een verkeerde volgorde gebonden, maar alle pagina's zijn present. € 1250 * Dit is een van 6 extra-luxe exemplaren gebonden in heelperkament, waarvan het voorplat versierd is met een schildering van een groot boeket bloemen, en het achterplat met het wapenschild van de eerste eigenaar van het boek, de advocaat Ernst Bircher (broer van de uitvinder van de Birchermuesli). Deze versieringen en de rugdecoratie zijn met de hand geschilderd (en gesigneerd) door Karl Anneler, die ook de vele fraaie boekillustraties ontwierp. Een buitengewoon luxueus uitgevoerd boek over een bijzonder mooie bergstreek in Zwitserland!

2 ANTWERPEN 1937 Antwerpen führt noch immer stolz die Hanse-Farben: weiss-rot.

Antwerpen, Oekonomisches Amt des Hafens, 1937. Origineel omslag. 32 p. incl. omslag.

Gedrukt in groen, rood en zwart. Met vele foto's, montages en andere illustraties. Aan rug en zijkanten wat versleten. € 50 * Propaganda in het Duits voor de Antwerpse haven, in moderne vormgeving.

3 AVIATIEK-KALENDER Reclamekalender voor het jaar 1914 met reliëfversiering in de vorm van een kasteel waarboven een vliegtuig zweeft, onder toeziend oog van een edelhert.

Voor de Grande Rôtisserie des Gobelins in Parijs. Paris, E. Bernon, [1913]. 32 x 32 cm.

Eenzijdig. Met beweegbare flap, wellicht voor een menu. Klein kalendertje (53 x 40 mm) geplakt op kartonnen ondergrond, getint in paars en met versiering in reliëf en stans.

Vouwtje in het voorblad van de kalender, verder gaaf en ongebruikt. € 65 * Mooie, gave, grote, contemporaine restaurantreclame met kalendertje. Primitief vliegtuig.

L U C H TF O TO ' S A NNO 1925 4 (AVIATIEK). LIGNES FARMAN Geschenkalbum van de lijn Parijs-BrusselAmsterdam. Album uitgevoerd in halfleer met hoeken en gemarmerde platten. 42 x 32 cm.

24 bladen van zwaar donkergrijs gewolkt karton, waarop 65 op goudkleurig papier geplakte originele foto's zijn geplakt, met verschillende formaten (rechthoekig, rond of ovaal) maximaal 22 cm en minimaal 8 cm. Met gedrukte bijschriften. Op het album staat in goudstempeling 'Lignes Farman/ Paris/ Bruxelles/ Amsterdam/ Au Général Dumesnil'. Circa 1925. Rug vermoeid en aan de top, maar vooral aan de voet beschadigd. Enkele lichte beschadigingen op de platten, rug verbleekt. € 650 * Groot fotoalbum aangeboden aan generaal Henri Dumesnil (1864-1942), die van 1920-1927 directeur was van de Franse militaire luchtdienst (Aéronautique militaire); het blijkt niet bij welke gelegenheid de aanbieding plaatsvond. Farman voerde samen met de K.L.M. in de jaren twintig een dagelijke lijndienst uit tussen Amsterdam en Parijs, met tussenstops in Brussel, Antwerpen en/of Rotterdam Waalhaven. Op een van de foto's is een Farman te zien, de F-ADFQ boven Le Bourget, op een andere een Fokker F.III, de H-NABV. De mooie luchtfoto's laten vaak zeer gedetailleerd de steden zien waar de Farman-K.L.M.-luchtdienst tussen Parijs en Schiphol overheen vloog, vooral Brussel, Mechelen, Antwerpen, Rotterdam

en Amsterdam. De foto's die voor dit boek gebruikt zijn, waren los of in serie te koop, en voorzien van deze bijschriften (gezet uit de Cochin en gedrukt in bruine inkt), uitgegeven door de Entreprise Générale de Photographie te Parijs, die voor luchtfoto's een eigen Farman-vliegtuig inzette. Weids opgezet, luxueus album met luchtfoto's die een goed beeld geven van de burgerluchtvaart anno 1925.

R E CL AM E V O O R DE GE BR O E DE R S W R I G H T

5 (AVIATIEK). (WRIGHT Brothers). BIA, Geo. Les frères Wright et leur oeuvre.

Rapport présenté à la Section Aeronautique de la Société Belge des Ingénieurs et Industriels.

Illustré par Fox. [Luik], Imprimeries du journal La Meuse, 1909. 27 x 18 cm. Origineel omslag, geïllustreerd. 56 p. Met foto's en tekeningen. 1e druk. Omslag wat gevlekt. € 150 * Franstalig rapport dat diende om reclame te maken voor Wright Aeroplanes in België, mooi uitgevoerd. Met veel technische details.

6 (BEARDSLEY, Aubrey). DOWSON, Ernest The Pierrot of the Minute. Londen, Leonard Smithers, 1897. Origineel verguld groen linnen met ontwerp van Beardsley op vooren achterzijde. (2), 46 p. Geïllustreerd met een frontispice, twee vignetten en een initiaal van Beardsley. Gedrukt in slechts 330 exemplaren. 1e druk. Met klein exlibris van Gerrit Komrij.

Enkele minuscule vlekjes, maar de band is mooi en het goud schittert helder. € 450 * 'One of the masterpieces of bookmaking in the Nineties' volgens James G. Nelson in zijn boek over Smithers. Een hoogtepunt in het werk van deze jonggestorvenen (Beardsley leefde van 1872-1898, Dowson van 1867-1900), tot een perfecte synthese gevoegd door uitgever Leonard Smithers (1861-1907).

NA A KT E M E I SJ E S A L F A BE T

7 BEEKE, Anthon Alphabet van Anton Beeke. Gefotografeerd door Geert Kooiman.

Produktie door Anna Beeke. Reportage door Ed van der Elsken. Hilversum, Steendrukkerij De Jong & Co., 1970. 25 x 25 cm. Geïllustreerde map met 30 bladen, waarop foto's van letters en leestekens bestaande uit naakte vrouwen. 1e druk. Klein scheurtje in omslag, wat sleet op de randen, iets verkleurd. € 200 * Een van de beroemdste producties van de serie Kwadraat-Bladen, ook wel bekend als het Naakte Meisjes-Alfabet. De letters van het alfabet en enkele leestekens worden uitgebeeld door tegen elkaar aan liggende naakte vrouwen.

8 BERLAGE, H.P. Een drietal lezingen in Amerika gehouden door H.P. Berlage, bouwmeester te Amsterdam. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1912. 25 x 17 cm. Ingenaaid. (4), 44 p. 1e druk. Op het schutblad een stempel van een vorige eigenaar (de bekende Sneker goudsmid A.M. Sustring J.Hzn, 1903-2001), en een kleine handtekening. Keurig exemplaar. € 20 * Eerste toepassing in boekvorm van de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos. Oplage 1000 exemplaren. Cat. Brusse 212.

9 BERLAGE, H.P. Inleiding tot de kennis van de ontwikkeling der toegepaste kunst. Een cultuurstudie van deze tijd. Vijf voordrachten gehouden voor de studenten der Nederlandsche Handelshoogeschool te Rotterdam. Met vele afbeeldingen buiten den tekst.

Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1923. 25 x 19 cm. Gedecoreerd linnen. 80, 64 p. 1e druk. Rug iets verbleekt, verder uitstekend. € 35 * Prachtig Berlage-boek naar ontwerp van S.H. de Roos: behalve het bandontwerp zijn ook de schutbladen en de typografie van De Roos. Oplage 1000 exx., waarvan 350 in plano vernietigd. Cat. Brusse 461.

10 BERLAGE, H.P. Ontwerp van het Hofplein te Rotterdam. Een plattegrond, afbeeldingen van de teekeningen en een bijschrift door Dr. H.P. Berlage. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1922. Oblong 19 x 26 cm. Cahiersteek. 24 p. Met tekeningen naar H.P. Berlage en B. van der Lecq. Omslagvignet S.H. de Roos. 1e druk. Omslag iets gekreukt. € 40 * Bastiaan van der Lecq was een Rotterdamse architect. Kwetsbare plaquette, informatief, met mooie illustraties. 650 exemplaren werden genaaid. Cat. Brusse 474.

11 BERLAGE, H.P., e.a. Kultuur en wetenschap in het nieuwe Rusland. Artikelen door Nederlanders. Rotterdam, V.H. van Staal, (1928). Origineel omslag (ontwerp Peter Alma).

182 p. Geïllustreerd met portretten van kunstenaars en andere foto's. 1e druk. Omslag iets versleten, achterzijde met gat van 5 x 1 cm. € 75 * Verzameling kritische essays van enkele belangrijke Nederlandse kunstenaars en intellectuelen, te beginnen met 'Een Russische cultuur' van Berlage. De redactie, bestaand uit o.a. Peter Alma en Henriëtte Roland Holst, wist zich te omringen met Menno ter Braak, Jef Last, G. Mannoury, W. Martin, Sybold van Ravensteyn, Jan Romein, Nico Rost, S.J. Rutgers, Louis Saalborn, J. Valkhoff en Jos. van Veen. Aan het eind staat een door enkele tientallen vooraanstaanden ondertekend pleidooi voor het aanknopen van culturele betrekkingen met het communistische Rusland.

12 (BERLAGE, H.P.). BAZEL, K.P.C. de, e.a. Dr. H.P. Berlage en zijn werk. Door K.P.C. de Bazel, Jan Gratama, Dr. Jan Kalf, J.E. van der Pek, R.N. Roland Holst, J.F. Staal Jr., Dr. Albert Verwey & Prof. Dr. W. Vogelsang. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1916. 26 x 19 cm.

Versierd linnen (S.H. de Roos). Kopsnede verguld. (12), 132, (166, 8) p. Gedrukt op SimiliJaponpapier van Van Gelder, in oranjerood en zwart. Alle bedrukte pagina's in kader. Gezet uit de Hollandsche Mediaeval. Met 164 afbeeldingen op kunstdrukpapier. 1e druk. Zeer gaaf en fris exemplaar in paars linnen met rijke en gave goudopdruk. € 75 * Dit boek werd typografisch geheel verzorgd door S.H. de Roos, die ook het portret van Berlage tekende. Een boek dat aan alle kanten mooi is, uit de glorietijd van De Roos. De totale oplage van dit boek was 750 exx., waarvan 573 in linnen. De nieuwprijs bedroeg maar liefst 25 harde zilveren guldens. Cat. Brusse 331.

I N KA L F S L E DE R

13 (BERLAGE, H.P.). BAZEL, K.P.C. de, e.a. - Zie vorige nummer. Versierd kalfsleer (S.H. de Roos). Alle sneden verguld. (12), 132, (166, 10) p. Gedrukt op Simili-Japonpapier van Van Gelder, in goud en zwart. Alle bedrukte pagina's in kader. Gezet uit de Hollandsche Mediaeval. Met 164 afbeeldingen op kunstdrukpapier. 1e druk. Enkele kleine onvolkomenheden aan de knepen en de onderrand, verder een zeer gaaf en fris exemplaar in bruin leder met rijke en gave goudopdruk. € 750 * Magnifieke luxe-editie, een van de 75 genummerde luxe-exemplaren die in verguld kalfsleer gebonden werden en gesigneerd door Berlage. Ten opzichte van de 'gewone' uitgave uitgebreid met een blad waarop een lijst van intekenaren: een keur aan architecten en cultureel geïnteresseerde zakenmensen, 42 in getal. De nieuwprijs van de luxeexemplaren bedroeg maar liefst 75 harde zilveren guldens.

14 (BERLAGE, H.P.). GRATAMA, Jan Dr. H.P. Berlage, bouwmeester. 230 afbeeldingen van zijn werk met een inleiding door ir. Jan Gratama. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1925. 25 x 19 cm. Versierd linnen (S.H. de Roos). (48), 188 p. Geïllustreerd. Gezet uit de Hollandsche Mediaeval. 1e druk. Voorin een schoolstempel, maar verder een mooi en fris exemplaar met gave goudopdruk. € 50

* Indrukwekkend boek met inliggend de prospectus 'Werken van Dr. H.P. Berlage', (4 p., in rood en zwart, met een getekende initiaal en een illustratie). Boek en prospectus typografisch subliem verzorgd door S.H. de Roos. Oplage 1200 exx. Cat. Brusse 532.

15 (BINGER, Maurits) Les nouveaux Musées d'Europe: La Belgique édité à l'occasion des noces d'argent de Mr et Mme Per Lamm. Brussel, eigen beheer, 1907. Gedecoreerd linnen.

(6) p., 13 bl., plus 49 blanco bladen. Breekbaar boekblok los in de band, die iets krom is. Wat roest. € 175 * Maurits Herman Binger (1868-1923), telg van een drukkersgeslacht, maar vooral bekend geworden als filmproducent, liet dit grappige cadeautje maken voor zijn zwager Per Lamm (1854-1908) (van literair agent/ uitgever Nilsson & Lamm) en zijn zuster Seraphina Cellina Binger (1858-1945), die op 7 maart 1907 25 jaar getrouwd waren. Met bedrukte boekband, in zachtpaars gedrukte titelpagina, en 13 foto's van bekende schilderijen. De gezichten op de schilderijen van Rembrandt, Watteau, Hals en anderen zijn echter vervangen door die van de familie Lamm-Binger! Stoute fotomontages hebben de schilderijen onherstelbaar verbeterd.

Gedrukt in een zeer kleine oplage, of misschien in één exemplaar.

Z I N NE N P R I KK E L E N DE I L L U S TR A TI E S

16 BOCCACCIO, Giovanni Douze contes de Messire Jean Boccace, Seigneur Florentin.

Avec les illustrations en couleurs d'Alfred Le Petit. Parijs, Éditions René Kieffer, 1925. 25 x 16 cm. Origineel kleurig versierd omslag (met flappen). (8), 176 p. Geïllustreerd met pochoirs.

Gezet uit de elegante Gravure (Cochin) en gedrukt in 600 genummerde exemplaren. Rug en hoekjes wat gekreukt, maar een mooi en aantrekkelijk boek. € 250 * Vrolijke, zinnenprikkelende illustraties, grappige vignetten en gedecoreerde initialen in heldere pochoirkleuren. Dit is een van 500 exemplaren op handgemaakt velijnpapier.

17 (BOEKBAND, VENETIË, 1900). RUSKIN, John The Stones of Venice. New York, Merrill & Baker, (ca. 1880-1900). 8vo. Lederen rug met platten van ingelegd parelmoer, met een portret van Ruskin op de voorzijde en een Leeuw van Venetië op het achterplat in parelmoer getekend, omgeven door in parelmoer getekende decoraties, gevat in een raamwerk van verguld en gekleurd, gebogen hout en messing. 324 p. Kopsnede bewerkt met een raamwerkje met bloemetjes, en vervolgens verguld. Rugje wat versleten. Houtjes niet allemaal even vlak. € 750 * Spetterende boekband! Een imitatie van een 16e-eeuwse Venetiaanse buitengewoon luxe uitgevoerde renaissanceband. Het hier aangeboden exemplaar dateert uit ongeveer 1900 en is ongetwijfeld ook uit Venetië afkomstig, een kunstig handwerk dat getuigt van groot en liefderijk Venetiaans vakmanschap.

GE KR O O ND E L E E U W E N O P H E T VO O R P L A T

18 (BOEKBAND). (DANTE). WOLTERS, W.P. Beatrice. Leiden, S.C. van Doesburgh, 1874. Rood heelleer met Nederlands wapen dat door twee gekroonde leeuwen getoond wordt, en rijke versiering in goud. (6), 152 p. Alle sneden verguld. Boekbindersmerkje 'J.A. Loeber, te Leiden'. 1e druk. Scherpe kanten heel licht versleten. Op het achterschutblad is door een verzamelaar een identificatiezegeltje geplakt. € 150 * Prachtige, luxe boekband van Jan Aarnoud Loeber sr. om een romantische vertelling over het leven van Dante's geliefde Beatrice.

19 (BOEKBAND). (HASPELS, G.F., als:) COMPASSIONE Ab-Hurck. (Huwelijksexemplaar). Nijmegen, H. ten Hoet, [1893]. Geborduurde zijden band (beschadigd).

Schutbladen van moiré-zijde met getekende rozen, doornen en trouwringen. Voor de titelpagina is een speciaal voor de gelegenheid gedrukt blad aangebracht met een intiem gedicht van de schrijver, George Frederik Haspels, 'Aan mijn Bruid/ Constantia Charlotte Kleijn/ Colmschate, 20 October 1893'. Alle sneden verguld, en met een fore-edge-painting aan de zijkant. 1e druk. Schuingelezen. Rug en randen van de witte moiré-zijde versleten. € 150 * Bijzonder exemplaar, door de auteur aan zijn bruid gegeven. Dit is de tweede roman van ds. Haspels (1864-1916), een voor zijn bedaagde tijdgenoten onverdraaglijk raar en modern boek, gevaarlijk voor de godsdienst zelfs, volgens de theoloog P.D. Chantepie de la Saussaye.

Het gaat ook over een huwelijk, een tweede huwelijk van een dominee die jong weduwnaar is geworden en zijn enig kind verliest. Het boek ziet er enigzins amateuristisch uit, de foreedge-painting is wat knullig, maar de gedrukte pagina is keurig professioneel door de uitgever verzorgd.

20 (BOEKBAND). KATE, J.J.L. ten Italië. Reisherinneringen. Arnhem, J.W. Swaan, [1857]. Rijk verguld marokijn. xxviii, 404 p. Alle sneden verguld. Met een getinte lithografie als titelpagina en drie getinte lithografische illustraties buiten de tekst. 1e druk. Heel lichte slijtage op hoekjes, maar een blinkend fris exemplaar. Bindersmerkje van J. Herfkens Fz., Utrecht. € 450 * De decoratie op voor- en achterplat is gelijk: in een sierlijk kader van rococo-versieringen een weelderig poortgebouw waarachter de Sint-Pieter en het Forum te zien zijn, met enkele typische Italianen gestoffeerd. In het goud naam van clichémaker S.J. de Vries, Rokin. De lithografische titelpagina was kennelijk het voorbeeld van de bandversiering. Na de titel volgt de lijst van intekenaren. De tekst behelst een achtweekse reis naar Italië, doorspekt met fraaie poëzie! Met prenten van de Vesuvius, het Forum Romanum en het Canal Grande, door C.C.A. Last. Juweel van een boekband!

21 CARROLL, Lewis 22 zwartwit-persfoto's van de musical-film Alice in Wonderland (1972). Reclame voor de première in het Singer-Filmtheater in Laren op 26 april 1974.

Gemiddeld 18 x 24 cm. Op enkele foto's zijn informatieve briefjes geplakt. Alle foto's iets gekruld. Sommige zijn licht beschadigd of voorzien van plakband en balpennotities op de achterkant. De meeste met blindstempel van de filmkeuring. € 175 * De rollen werden gespeeld door o.a. Peter Sellers, Hywel Bennett, Michael Crawford, Dennis Price en Fiona Fullerton (als Alice).

22 CRANE, Walter Kunst en samenleving. Naar Walter Crane's Claims of decorative art, in het Nederlandsch bewerkt door Jan Veth, en vercierd met talrijke vignetten, in hout gesneden door G.W. Dijsselhof. Amsterdam, Scheltema & Holkema's Boekhandel, 1903.

Versierd halflinnen met hoeken. XVI, 174 p. Gedrukt op geschept papier. 2e druk. Rug wat verkleurd, maar een zeer gaaf exemplaar van een beeldschoon boek. € 160 * Inhoudelijk en qua voorkomen een belangrijk werk, waarvan ook de band een bijzonder kunstwerk is van G.W. Dijsselhof. Op de rug in vier compartimenten de titel en in monogrammen van boven naar beneden de schrijver, de bewerker, de uitgever en de 'vercierder'. Bovenaan een uil en onderaan (zeer gestileerd) een insect. Het linnen van de platten is gedecoreerd met gestileerde kreeften in goud (2 verschillende), het voorplat is bedrukt met de titel in een ingewikkeld botanisch houtsnedevignet. En dan zijn er nog die fantastische vignetten boven de hoofdstukken. Braches Documentatie 358.2.

23 DELVAUX, Paul Vijf originele zwart-witfoto's van schilderijen. 12,0-17,5 x 14,3-22,0 cm.

Op de achterzijde in potlood en inkt in ons onbekende hand titels van schilderijen. € 75 * Verstuurd omstreeks 1947 aan een journalist van het tijdschrift Kroniek voor Kunst en Kultuur, waar men - blijkens de handgeschreven aantekeningen achterop - cliché's van de foto's maakte voor publicatie. Het betreft de schilderijen 'L'homme de la Rue' (1940), 'La ville inquiète' (1941), 'La prisonnière' (1942), 'La venus endormie' (1944) en 'Le village des sirènes' (1946). Bij sommige titels is ook de verblijfplaats genoteerd.

24 (DIJKSTRA, Johan). COHEN, Josef Schemer. Verzen. Houtsneden van Johan Dijkstra. Groningen, Groninger Kunstkring "De Ploeg", 1923. Vierkant formaat. Ingenaaid.

(6), 66 p. 1e druk. Omslag heeft aan de overstekende randen enkele kleine scheurtjes, verder goed. € 160 * Met acht magnifieke houtsneden van Dijkstra plus een op het omslag, en een vignet (de P van Ploeg) op de achterkant. Uit de hoogtijdagen van De Ploeg, en het jaar vóór de door Dijkstra geïllustreerde dichtbundel Ganymedes van Willem de Mérode.

25 DISBERG, Harry "Zorg dat je er óók bij komt!" [Den Haag, eigen beheer], 1953.

Ingenaaid (op Chinese boekblokwijze gebonden). (30) p. Gedrukt in een oplage van 100 door de kunstenaar genummerde en gesigneerde exemplaren. Overstekend omslag aan de randen gekreukt. € 45 * Bibliografieën geven de Marinevoorlichtingsdienst als uitgever, maar dat moet een grapje zijn: de lino's tonen ons reusachtige tanks en ongelukkige soldaten, gehangen in prikkeldraad of krijsend van ellende. Eerder een pacifistische uiting van de Haagse kunstenaar Disberg (1921-2004), die in 1957 samen met o.a. Escher in het Stedelijk zou exposeren. Op elke linkerpagina van dit boekje staat de tekst: 'Zorg dat je er óók bij komt!'

Inliggend: een prospectus (22,3 x 21,7 cm) met op beide kanten een lino van Disberg. Volgens dit blad verscheen deze bundeling van 12 linosneden in 30 exemplaren (november 1952), waarbij elke prent een gesigneerde, met de hand vervaardigde afdruk was. De prijs bedroeg 30 gulden. Bij voldoende belangstelling zou een oplage van 100 genummerde en gesigneerde exemplaren worden vervaardigd die 10 gulden per stuk zouden kosten. Of die eerste versie is verschenen, is ons niet bekend.

26 DWERGEN-REEKS Complete serie, sommige delen in meerdere uitvoeringen (in totaal 30 deeltjes), met twee reclamefolders en een bibliografie. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1941-1946. 10,5 x 8 cm. Uitgaven in linnen of karton. Van de exemplaren in linnen is de kopsnee verguld (1941) of gekleurd (1946). Sommige boekjes hebben wat gebruikssporen, zoals een inscriptie voorin of wat verbleking en slijtage. € 375 1. Brederoo, G.A., Amoureuze liederen. [1941]. Verzorgd door J. van Krimpen. Twee varianten aanwezig: linnen (104 p. met K-nummer) en karton (102 p. zonder K-nummer).

2. Busken Huet, C. Hugo de Groot. [1941]. Verzorgd door S.H. de Roos. Twee varianten: linnen en karton.

3. De Faambazuin der Hollandsche zeelieden. [1941]. Verzorgd door J. van Krimpen. Naam en datum voorin (Dec. 1941). Twee varianten: linnen en karton.

4. Gelijkenissen en wonderen van Jezus Christus. [1941]. S.H. de Roos/ Dirk van Gelder.

Karton.

5. Genestet, P.A. de, Van mensch tot mensch. [1941]. Verzorgd door S.H. de Roos. Twee varianten: linnen en karton.

6. In Den Haag daar woont een graaf. [1941]. Een bundel Hollandsche kinderrijmen.

Verzorgd door J. van Krimpen. Linnen.

7. Saadi, Musladie, Uit den Persiaanschen bogaard. [1941]. Verzorgd door S.H. de Roos. Twee varianten: linnen en karton (met een fraai koperachtig papier).

8. De Schoolmeester, Natuurlijke historie voor de jeugd. [1941]. Verzorgd door J. van Krimpen. Linnen. Naamplakkertje voorin.

9. Vondel, Joost van den, Tijddichten. [1941]. Verzorgd door S.H. de Roos. Linnen. Naam voorin.

10. Een zeer genoeglijke en vermakelijke historie van Reynaart de Vos (...). [1941]. Verzorgd door J. van Krimpen. Linnen.

11. Het aardig leven van Tyl Ulenspiegel. 1946. Verzorgd door S.H. de Roos. Twee varianten: linnen en karton. Inscriptie voorin.

12. Cats, J. Spiegel van den ouden en nieuwen tijd. 1946. Verzorgd door B. Mohr. Linnen.

Getypt exlibris.

13. Bekker & A. Deken, E., Fabelen voor de Nederlandsche jeugd. 1946. Verzorgd door B. Mohr.

14. Hamertjes. Punt- en snel-dichten van Nederlandsche dichters. 1946. Verzorgd door J. van Krimpen. Linnen.

15. Hooft, P.C., Van liefde en min. 1946. Verzorgd door J. van Krimpen. Twee varianten: oranje en groen linnen.

16. De jaargetijden in de Nederlandsche poëzie. 1946. S.H. de Roos/ Dirk van Gelder. Twee varianten: linnen en karton.

17. Paaltjens, Piet: Snikken en grimlachjes. 1946. Verzorgd door S.H. de Roos. Linnen.

18. Van Kerstmis tot St. Nicolaas. Een bundel rijmen voor feest- en heiligendagen. 1946.

Verzorgd door G.A. van Riemsdijk. Linnen.

19. De vrolijke kramer. 1946. Verzorgd door J. van Krimpen. Linnen.

20. Wie wil hooren een goed nieuw lied? 1946. S.H. de Roos. Stempel voorin/ Naam voorin.

Drie varianten: grijs en geel linnen, en karton.

Deze nummering stemt overeen met de bibliografie van Saalmink.

Bijgevoegd: L.G. Saalmink, 'De Dwergen-reeks'. In Bulletin 20 van Stichting Drukwerk in de Marge, lente 1992 (p. 31-38).

Voorts: Twee originele reclamefolders uit 1941: De Dwergen. Kleine boeken met grooten inhoud. Verzorgd door J. van Krimpen en S.H. de Roos. Reclamefolder. 22 x 8 cm. 4 p. Met kleine notitie in pen achterop: 'najaar '41', en groen stempel van Boekhandel "Plus-Ultra" in Amsterdam.

En: Boeken voor velerlei smaak. Reclameboekje. 15 x 10 cm. Geniet. 16 p. Notitie achterop: 1941. Deze fel-oranje uitgave bevat reclame voor De druiven der gramschap van Steinbeck, en allerlei romans en onderwerpen en series van Van Holkema & Warendorf. Op de achterkant prijkt 'De Dwergen. Kleine boeken met grooten inhoud' met opsomming van de tien titels.

De Dwergen-reeks vormt het interessante resultaat van een samenwerking tussen de boekverzorgers S.H. de Roos en J. van Krimpen. De teksten zijn volgens recensent B. Stroman 'de fijnzinnigste, de guitigste, de eenvoudigste, de aardigste uitingen van de Nederlanders'. Het is een reeks van leuke, niet te dure boekjes met bekende, goede teksten in mooie vormgeving bedoeld om bijvoorbeeld cadeau te geven met Sinterklaas. Ongetwijfeld was het de bedoeling om vaker zo'n reeks van tien boekjes uit te brengen, maar door de oorlogsomstandigheden kwam dat er niet van. De eerste tien boekjes in de Dwergen-reeks werden uitgebracht in oktober 1941, maar zonder jaartal. Deze variëren in omvang tussen 104 en 132 p. De laatste tien verschenen in 1946 en hebben wél het jaartal. Deze variëren tussen 88 en 132 p. De boekjes zijn uitgevoerd in verschillende materiaalsoorten: karton met titeletiket of linnen. Er bestaat voor de eerste serie ook een variant in leer gebonden. Deze zijn hier onder het volgende nummer opgenomen.

GE P O L I J S T E N VE R GU L D

27 DWERGEN-REEKS Luxe uitvoering (in totaal 9 deeltjes). Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1941. 10,5 x 8 cm. De eerste tien boekjes in de Dwergen-reeks werden uitgebracht in oktober 1941, zonder jaartal. Dit zijn negen delen van de eerste serie in de in leer gebonden luxe versie, die veel zeldzamer is dan de gewone in karton of linnen, en waarbij de bandontwerpen veel mooier uitkomen dan bij de linnen versie. Alleen In Den Haag daar woont een graaf ontbreekt. Het zijn verschillende soorten leer, maar wel gladgepolijst en voorzien van bijzonder zorgvuldige goudstempeling. Sommige boekjes zijn deels wat verbleekt, maar de staat is beter dan de 'gewone' varianten uit het vorige nummer, zonder inscripties. € 750 * 1. Brederoo, G.A., Amoureuze liederen. [1941]. Typografie J. van Krimpen. Bandontwerp J.J. van Kralingen.

2. Busken Huet, C., Hugo de Groot. [1941]. Band en typografie S.H. de Roos.

3. De Faambazuin der Hollandsche zeelieden. [1941]. Typografie J. van Krimpen.

Bandontwerp J.J. van Kralingen.

4. Gelijkenissen en wonderen van Jezus Christus. [1941]. Typografie en band S.H. de Roos, met dubbele titelhoutgravure van Dirk van Gelder.

5. Genestet, P.A. de, Van mensch tot mensch. [1941]. Typografie en band S.H. de Roos.

6 ontbreekt 7. Saadi, Musladie, Uit den Persiaanschen bogaard. [1941]. Typografie en band S.H. de Roos met vignetten van Dirk van Gelder.

8. De Schoolmeester, Natuurlijke historie voor de jeugd. [1941]. Typografie J. van Krimpen.

Bandontwerp J.J. van Kralingen.

9. Vondel, Joost van den, Tijddichten. [1941]. Typografie en band S.H. de Roos.

10. Een zeer genoeglijke en vermakelijke historie van Reynaart de Vos (...). [1941]. Typografie J. van Krimpen. Bandontwerp J.J. van Kralingen.

Bijgevoegd: De Dwergen. Kleine boeken met grooten inhoud. Verzorgd door J. van Krimpen en S.H. de Roos. Op deze folder (gedrukt door de firma Enschedé, 21 x 8 cm, 4 p.) staan de prijzen per deeltje: in papier gebonden 0,75, in linnen 1,- en in leder gebonden 2,50 gulden.

'Alle boekjes zijn uit de hand gebonden'. De achterkant is een bestelbiljet, voorgedrukt voor boekhandel Van Heteren in Amsterdam. Met de hand is 'najaar '41' toegevoegd.

Over bandontwerper J.J. van Kralingen is niets bekend, misschien is deze naam een gelegenheidspseudoniem vanwege de oorlogsomstandigheden.

28 DYNAMO-REVUE Dat is wat anders. Officieel programma van de Dynamo-Revue met volledige texten der liederen. Amsterdam, Dynamo-Revue, 1937. (4) p. met omslag. Gedrukt in rood en zwart. Geïllustreerd. Vage vouwtjes. € 35 * Programma van dit revolutionaire Nederlandse ballet- en revuegezelschap (1936-1940, onder leiding van Jan de Lemmer en Piet Jordaens), dat voor communistische en socialistische organisaties placht op te treden. Met verschillende liedteksten, o.a. 'Lied van de arbeidersjongen', 'Op voor het Volksfront!' en 'Lied van het boerenmeisje'. Andere programma-onderdelen: 'Proletarisch wiegelied', 'Aandeelhoudersvergadering in Hotel Hollandia', en 'Russische Finale'. Curieus, weinig over bekend.

29 (EERSTE WERELDOORLOG). SCHULMAN, J. Vijf munten-, penningen- en onderscheidingencatalogi van de serie La Guerre Européenne 1914-1919. Nummers 60, 67, 70, 73 en 75. Médailles, décorations, monnaies de nécessité, monnaies des camps, insignes e.a. Amsterdam, J. Schulman, 1914-1919. Originele omslagen. Geïllustreerd. 1e drukken. Wat verbruind. Sigarenlucht. € 150

* Vanaf december 1914, vier maanden na het uitbreken van de Grote Oorlog, gaf de Amsterdamse muntenhandelaar Jacques Schulman catalogi uit met penningen en onderscheidingen van de Eerste Wereldoorlog (met andere woorden, deze werden vanaf het eerste begin verzameld!). Dit zijn vijf van de in totaal zeven van dergelijke catalogi uit de jaren 1914-1919.

Cat. 60 (december 1914): 84 p. (1382 items). Niet geïllusteerd. Rug versleten.

Cat. 67 (januari 1917): 156 p. (1408 items). 11 platen met ca. 80 afbeeldingen. Boekblok gebroken, laatste bladen los.

Cat. 70 (maart 1918). 208 p. (2274 items). 16 platen. Rug wat versleten.

Cat. 73 (januari 1919). 128 p. (1239 items). 12 platen. Rug iets versleten.

Cat. 75 (december 1919). 106 p. (962 items). 20 platen. Omslag los, rug nogal versleten.

30 ENSCHEDÉ, M.A. Verzen. (Drie deeltjes in één band, compleet). [Haarlem], Joh. Enschedé & Zonen, 1938-1941. Verguld heelleer (J. Brandt & Zoon). 40; 36; 40 p. Met portret in lichtdruk door Marthe Antoine Gérardin. Gedrukt op Pannekoek. Niet afgesneden. 1e druk. Rugje iets verbleekt en aan de voet geschaafd. Schutbladen (van keizerlijk Japansch!) met iets waterschade, buitenste bladen van het boek wat verbruind. € 125 * Buitengewoon fraaie privéuitgave van de poëzie (in het Frans en het Nederlands) van Mathilda Amélie Enschedé (1884-1940), het enige kind, kennelijk in Frankrijk woonachtig, van Charles Enschedé (1855-1919). Hooggestemde poëzie met o.m. verwijzing naar Rudolf Steiner. Curieus genoeg bevat de bundeling een gedicht ter herinnering aan Ernst vom Rath, derde secretaris van de Duitse ambassade in Parijs, op wie in november 1938 een dodelijke aanslag werd gepleegd. Wellicht kende de schrijfster hem persoonlijk. Vom Raths overlijden (na twee dagen) was de door Goebbels gezochte aanleiding voor de Kristallnacht. Ook met een herdenkingswoord van Maria Ondei-de Wit (moeder van de auteur M. Ondei), zelf schrijfster en een nicht van Mathilda Enschedé.

De drie deeltjes zijn gebonden in een ingetogen luxe band met gouden kaders en lijnen op de kanten.

31 EROTICA Venus Myrtheboschje. Eerste dreefje. Pafos, Bij Kupido, (circa 1790).

Origineel uitgeverskarton. (8), 88 p. Op de (gegraveerde) titelpagina is een veelzeggend vignet aangebracht. 1e druk. Rugje versleten, band op de hoeken gebutst en wat pluizig.

Enkele kleine notities in inkt op eerste schutblad, o.a. een prijs: 12 st(uivers). € 450 * Erotische poëzie, somwijlen zeer suggestief: 'Hoe naeuwer ik mijn lendnen dan/ Voel knellen in het fulpen span/ Dier teedre jufferlijke deelen', ''t Aandoenlijk jufferhart wordt gansch door min verrukt;/ Daer 's Meesters vinger nu een ander snaertje drukt'. Zeer zeldzaam, niet in de gebruikelijke standaardwerken.

32 ETON COLLEGE-SCHOOLBOEK Epigrammatum delectus ex omnibus tum veteribus, tum recentioribus poetis accurate decerptus. In usum scholae Etonensis. Londen, Sumtibus Sam. Smith, 1689. Modern kalfsleer. (58), 430, (2), 28, (10) p. Tegenover de titelpagina is het wapen van Eton afgedrukt, geflankeerd door twee ietwat merkwaardige, dikke engelen. 4e druk. Knipsel uit antiquariaatscatalogus op de binnenkant van de band. Enkele keurig geschreven aanvullingen in de tekst. Mooi exemplaar. Met het wapenschild-exlibris van Charles Cholmondeley of Vale Royall in Cheshire Esq. (1685-1756), langdurig lid van het House of Commons, en met zijn forse handtekening op de eerste pagina. € 200 * 'Epigrammen voor beginners, precies overgenomen van oudere en jongere dichters. Voor gebruik op Eton College'. Veel Martialis (208 pagina's) en Catullus, maar ook puntige Latijnse gedichten van vele moderne auteurs zoals Jacopo Sannazaro en George Buchanan,

en van Caspar Barlaeus en Hugo de Groot (6 p.). De laatste 126 pagina's van het boek zijn gevuld met honderden korte citaten van klassieke schrijvers. De theologisch geschoolde medicus Phineas Fowke voegde speciaal voor deze editie een Specimen van zelfgekozen Latijnse epigrammen toe. Achterin een uitvoerige catalogus van schoolboeken die verkocht werden door de fa. Sam. Smith, gesorteerd op formaat. Een fascinerend zeventiende-eeuws schoolboek waar veel aan te beleven is!

33 EWERS, Hanns Heinz Vampier. Roman. Geautoriseerde vertaling van Ralph Springer.

Amsterdam, Nederlandsche Uitgevers-maatschap, 1928. Gedecoreerd linnen (bandontwerp Han Keja). (10), 398 p. 1e druk. Roestvlekje op de rug. Papier ook iets roestig. € 25 * Vertaling van Vampir. Ein verwilderter Roman in Fetzen und Farben (1920). Klassieke roman, die grotendeels in Amerika speelt, waar Ewers de jaren 1914-1920 had doorgebracht.

Typisch tijdsbeeld, deze mooie boekband met vampier en horrorbelettering in goud.

34 (GEHEELONTHOUDERS). BRUINS Jr., J.A. Het maanmannetje. Met teekeningen van Mej. A.A. van Prooijen. Sint Annaparochie, J. Kuiken Jz., 1902. 19 x 8 cm. Cahiersteek. 32 p. 1e druk. Omslag aan de randen wat gekreukt en met een zijscheurtje. € 25 * Sprookje met grappige vignetten over de aardreis van het mannetje in de maan. 'Het was onmogelijk te gelooven, dat de verstandige aardbewoners zulk satanisch vocht zouden blijven drinken.' Met reclame achterin: 'Weg ermee! Drinkt dan liever een kop heerlijke, gezonde, voedzame Cacao!'

35 (GEHEELONTHOUDERS). ROLAND HOLST, Henriëtte, VIRULY, A., TINBERGEN, J., e.a. 12 bekende Nederlanders hebben één gedachte over drankbestrijding! (Propagandablad vormgegeven door Geert Brögel). Utrecht, Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, [1939]. 30 x 21,5 cm. Vouwblad. Geheel gedrukt in blauw.

Fotomontage en portretten. 1e druk. Horizontale vouw, wat kreukjes. € 45 * Campagne tegen drankmisbruik met citaten van bekende mensen, zoals Adriaan Viruly, Jan Tinbergen, Henriëtte Roland Holst, minister Slotemaker de Bruïne, ds. Gerbrand Westmijse en commandant van het Leger des Heils Bouwe Vlas. Modern ontwerp van Geert Brögel (die zich na de oorlog Geert Breughel noemde).

36 GIRAUDOUX, Jean Juliette au pays des hommes. (Luxe-exemplaar op Japans papier met originele tekening en handgekleurde etsen van Chas. Laborde). Paris, Émile-Paul Frères, 1926. 26 x 20 cm. Omslag van dik karton met linnen rug en platten van gedecoreerd stijfselmarmer, bevattend een ingenaaid boek met flappen en 3 extra suites. (8), 196 p. Geëtst frontispice en 16 etsen van Chas Laborde. Gedrukt in 317 genummerde exemplaren. Mogelijk ontbreekt een foedraal. Rug van de kartonnen omslag iets verbleekt, verder in uitstekende toestand. € 1200 * Dit is een van 17 luxe-exemplaren op Keizerlijk Japans papier met een originele, humoristische tekening in potlood, zwarte inkt en aquarel, met 3 extra suites, eveneens op Japans: een set van 17 eenkleurige etsen zonder de tekst, een van 17 eenkleurige etsen met tekst en een van 17 handgekleurde etsen met tekst. Dit exemplaire de tête is prachtig gedrukt en voorzien van geestige etsen, subtiel handgekleurd.

37 GOURMONT, Rémy de Le Latin mystique. Les poètes de l'antiphonaire et la symbolique au moyen age. Préface de J.K. Huysmans. Dessin de Filiger. Parijs, Mercure de France, 1892. Halfleer met gemarmerde platten. XVI, 380 p. Origineel omslag (voorzijde, met tekening van Filiger) meegebonden. 2e druk. Hoekjes licht versleten. Tekstpapier verbruind.

€ 150 * Mystieke Latijnse schrijvers uit de oudheid en de middeleeuwen. Mooie band met grote ribben en warme marmers.

38 (GRAVENHAGE, 'S-). HAAGSE PAARDENTRAM Tram-Way March Galop. Composed by Louis. (Muziekstuk voor piano). Den Haag, F.J. Weijgand, ca. 1867. 27 x 37 cm.

Origineel omslag geïllustreerd met een kleurenlithografie. 6 p. Met ingeplakt een geel velletje met aanwijzingen voor de ad-libitum-instrumenten: fluitjes, een klinkstaal en paardenbellen! Aan de randen wat versleten. Geringe gebruikssporen, stempeltje, kleine restauraties, rug verstevigd met onopvallend plakband. € 140 * Bijzonder origineel omslag met afbeelding van een Haagse paardentram (met ooievaarswapen) die langs de Scheveningse Bosjes rijdt. Linksboven een cartouche met het Plein en de Sint-Jacobstoren, rechtsonder een met het Kurhaus en de kerk van Scheveningen.

39 (GRAVENHAGE, 'S-) De Vredes-Conferentie. Prentenboek voor oud en jong. Amsterdam, H. Gerlings, 1899. Herbonden in halflinnen met gemarmerde platten, origineel vooromslag (wat beschadigd) behouden. 80 p. 1e druk. € 65 * Grappen en grollen over de eerste ontwapeningsconferentie in Den Haag, die werd gehouden in mei en juni 1899 in Paleis Huis ten Bosch (afgebeeld op het omslag, vergezeld van een citaat van Ariosto). Dit aardige boekje bevat karikaturen uit vele internationale kranten en tijdschriften. Aardig modern bandje met rood en groen gemarmerd papier.

40 HAAN, Jacob Israël de 'Groote Ruiten [&] Advocaten-streek [&] Blindemannetje [&] Horloge Hollandsche ambachten. Fabriekskinderen [&] De gestolen bloemen [&] Hollandsche ambachten. De Diamantbewerkers [&] De gestolen bloemen II [&] Hollandsche ambachten. De glasblazers [&] De gestolen bloemen III [&] Boeven [&] Praatjes met plaatjes.

Voor kleine kameraadjes [&] Hollandsche ambachten. Loodwerkers [&] Oogstlied [&] Verhuizen [&] Vervloekte liefdadigheid [&] Op een Meidag [&] Een lastig meisje [&] Hollandsche ambachten. De caissonini [&] Hollandsche ambachten. Fabrieksvrouw [&] Koppige bootsman [&] Hollandsche ambachten. Visschers [&] Fabrieksmeid [&] Revolutie [&] Revolutie-bloed [&] Brieven [&] Blinde partijgenoot'. In: Het Volk. Zondagsblad, jaargang 3-5 (3 januari 1904-30 december 1906). Amsterdam, Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, 1904-1906. In losse afleveringen. Gevouwen. Geïllustreerd. € 300 * Tientallen bijdragen van 'J.d.H.' alias 'Jacob de Haan', poëzie en proza, in de rubrieken 'Van en Voor Kinderen' en 'Schetsjes', aan welke stroom een einde kwam naar aanleiding van de publicatie van Pijpelijntjes. In originele verschijningsvorm, als losse afleveringen, komt dit periodiek maar zelden voor.

41 HAAN, Jacob Israël de Op den Bloemendag van het Joodsch-Nationaal Fonds.

Overdruk uit het Juni-nummer van De Beweging, 1916. Amsterdam, W. Versluys, 1916.

Origineel omslag. Geniet. 4 p. Beetje roest. € 75 * Zeldzame overdruk met speciaal gedrukt bloedrood omslag. Een lang gedicht van smart over de Wereldoorlog, en van hoop op een Land van verlangen: 'Uw Dichters trekken u als Daders voor'.

42 (HAAN, Jacob Israël de). JORDAAN, L.J. 'Pypelynsche Moraal'. Originele tekening in zwarte inkt en blauw potlood. 39,0 x 31,5 cm. Ingelijst onder passe-partout achter glas. 58,5 x

49,5 cm. Rechtsonder gesigneerd 'Jordaan' en niet gedateerd [1907]. Op de achterzijde van de lijst is een pagina toelichting geplakt. Vage horizontale vouw in het midden. € 400 * Moorddadig mooie tekening van een schurk die een in bed liggende man wurgt, terwijl op de achtergrond een ander met een mes klaar staat, door de bekende politieke tekenaar en karikaturist Leo Jordaan (1885-1980). In 1906 en 1907 had De Haan zich in krant en tijdschrift genuanceerd uitgelaten over de behandeling en strafmaat van misdadigers: 'iedere moordenaar is een sympathiek mensch, en zijne terechtstand is eene belangwekkende zaak'.

De Ware Jacob en De Tijd vielen De Haan hier hard op aan. Jordaans dialoog bij de tekening is al even scherp: 'Slachtoffer: "Help.... moordenaars!.... dieven!... schurken!" Moordenaar: "Ssst! Dat is 'n gruwelyk misverstand. Volgens de nieuwste moraal, zyn wy..... sympathieke lui!"'.

43 HEIJE, J.P. Al de kinderliederen van J.P. Heije. Met vertalingen van A. Clavareau, Prof.

Karl Arenz en F.J. Millard. Amsterdam, P.N. van Kampen, 1861. Verguld linnen met blinddruk. VIII, 224 p. Portret van Heije met zijn dochter naar een fotografie van J. van Koningsveld, getekend door Louis Chantal en gegraveerd door D.J. Sluyter. Geïllustreerd met gravures naar Charles Rochussen. 1e druk. Binnenwerk hier en daar wat roestig.

Boekhandelsmerkje verwijderd. € 100 * Met handgeschreven opdracht van de dichter op het schutblad: 'Den Heere L. Chantal/ in waardering van/ Zijn uitnemend talent./ (handt.)/ 25 Octob. 61'. De smaakvolle victoriaanse boekband heeft een speciale opdruk in goud: 'Geschenk van den Dichter'. Van de schrijver aan zijn tekenaar!

44 HEIJE, Jan Pieter (& Aarnout DROST) Specimen psychologico-medicum inaugurale, de morbis qui mentales dicuntur. Quod annuente summo numine, ex auctoritate rectoris magnifici Caspari Georgii Caroli Reinwardt ... pro gradu doctoratus summisque in medicina ... in Academia Lugduno-Batava ... publico et solemni examini submittit Joannes Petrus Heye Amstelaedamensis. In auditorio majori ad diem XXVIII Junii MDCCCXXII, Hora XII-I. Leiden, Haak & Socios, 1832. Oorspronkelijk karton. (16), 60, (6) p. Stellingen meegebonden.

1e druk. Rugje gebarsten, naaisel iets los, verder in uitstekende staat. € 75 * Medisch proefschrift 'Over de ziekten die "geestelijk" genoemd worden' van de dichter en arts Jan Pieter Heije. Achterin een lofgedicht van zijn vriend, de aanstormende schrijver Aarnout Drost (1810-1834), met wie Heije samen een letterkundig tijdschrift zou beginnen.

De pregnantste stelling: 'In delirio judicium non peccat': in een delirium is het oordeel niet schuldig.

45 HERMANS, L.M. De eerwaarde vaders Anarchisten, van de orde van Sint Domela in vijftig sonnetten bezongen. Rotterdam, H.A. Wakker, 1903. Ingenaaid. 32 p. 1e druk. Rugje aan de bovenkant iets beschadigd, vaag stempeltje vorige eigenaar. € 30 * Politieke hekeldichten met uitgebreide uitleg. Indrukwekkende art-nouveauomslagtekening van Albert Hahn.

46 HERMANS, L.M. In Abraham's schoot. Koalitie-gedichten uit het politieke Kanaän.

Met 110 afbeeldingen van Alb. Hahn. Amsterdam, D. Buys Dz., [1903]. Ingenaaid. (8), 116 p. 1e druk. Rug versleten en scheefgelezen, voorzijde omslag is aan de rand wat beschadigd.

Voorin naam en plaats vorige eigenaars in potlood en inkt. € 30 * Politieke hekeldichten uit tijdschriften, veelal in de stijl van De Schoolmeester. Onder meer over Abraham Kuyper, Duymaer van Twist, De Savornin Lohman, Talma, Heemskerk, Nolens en de christelijke en liberale partijen. Met geestige karikaturen van Albert Hahn.

47 HOLLAND AFRIKA LIJN Evenaarspaspoort (1927). Gevouwen blad in omslag met opdruk van de Holland Afrika Lijn (1924). 18 x 12 cm. Met paarse inkt betypt en met vulpen beschreven. Er is een foto van een jonge vrouw ingeplakt met daarop twee stempels van het S.S. Heemskerk van de KNSM en de datum 14 januari 1927. Gesigneerd door gezagvoerder R. Wagemaker en door twee moeilijk leesbare namen (J. van Droogen en G. Zevenhuizen?).

Omslag wat roestig, gebruikssporen. € 45 * 'In naam van Zijne Majesteit Neptunus / In the Name of His majesty Neptune, King of all the High Seas' op naam van Miss Elaine Collingwood Dumville Smythe, met in haar officiële beschrijving 'serious looking' en 'musical', en onder Other Particulars: 'possesses all the nice qualities of her age, which a young man way wish', en in ander handschrift: 'most marvelous teeth'. Op het internet konden we een vrouw met deze naam vinden, die geboren werd in 1908. Leuk document!

O NM A N NE L I J K

48 (HOMOSEKSUALITEIT). (ARTUS, Sieur d'Embry, Thomas) Description de l'isle des hermaphrodites. Nouvellement decouverte, contenant les moeurs, les coutumes & les ordonnances des habitans de cette isle, comme aussi le Discours de Jacophile à Limne, avec quelques autres pièces curieuses. Pour servir au supplement au Journal de Henri III. Keulen, Herman Demen, 1726. Gespikkeld kalfsleer met vergulde rug (5 ribben). (6), 352 p.

Titelgravure. Op de rug ontbreekt het etiketje. Knepen gebarsten. 19e-eeuws exlibris van Cholmondeley Library (poort met kantelen op rood papier, met plaatsnummers). € 400 * Met de bekende gravure van Hendrik III van Frankrijk (1551-1589) als hermafrodiet met als onderschrift 'Je ne suis male, ni femelle/ (...) Il vaut mieux les avoir ensemble/ On en reçoit double plaisir'. Of Hendrik inderdaad zo onmannelijk was als hem hier wordt verweten, of dat zijn tegenstanders hem alleen in een kwaad daglicht probeerden te stellen, is nog steeds niet zeker. De eerste druk van dit boek verscheen in 1605.

49 (HOMOSEKSUALITEIT). RÖMER, L.S.A.M. von Ongekend leed. De physiologische ontwikkeling der geslachten in verband met de homosexualiteit. Rede uitgesproken op cursusvergaderingen van "Rein Leven" te Amsterdam, Haarlem en Utrecht op den 16en en 21en Februari en den 9en Maart 1904. Amsterdam, G.P. Tierie, 1904. 24 x 15 cm. Ingenaaid.

VIII, 80 p. 1e druk. Plakzegeltje op omslag. Boekblok ligt los. Eigenaarsstempeltje op eerste pagina. € 150 * Een van de vroegste positief gestemde oorspronkelijk Nederlandse publicaties over homoseksualiteit, geschreven door de in Kampen geboren zenuwarts Lucien von Römer (1874-1965). Dit is de eerste publicatie van resultaten van zijn enquêtes naar seksuele gewoonten, de allereerste statistische research op seksueel gebied ter wereld. Deze lezingen lopen vooruit op Von Römers dissertatie (die vanwege het onderwerp zou worden afgewezen), Het uranisch gezin (1905). Een aanzienlijk fragment bestaat uit de gedeeltelijke vertaling van het drama Jasminblüthe van Ludwig Dilsner, dat een homoseksuele zoon in een gezin portretteert.

50

(HOMOSEKSUALITEIT). ULRICHS, Karl Heinrich "Argonauticus." Zastrow und die

higkeit, kleinen Mittheilungen aus der Urningswelt u llen: Bischoff Morell von Edinburg, Graf Czarnecky in Posen, Superintendent Forstner zu Wien. Numa Numantius, Buch IX. Leipzig, A. Serbe's Verlag, 1869. Herbonden in rood linnen, de originele voorzijde van het omslag opgeplakt. 160 p. 1e druk. Kleine papierfout in de onderhoek van de titelpagina. € 950

* Een van de oerboeken van de homoseksuele geschiedenis, een privéuitgave van de Duitse classicus en rechtsgeleerde K.H. Ulrichs, die het concept van de homoseksualiteit als tussengeslacht had bedacht en zelf ook de eerste mannen was die zich profileerde als liefhebber van mannen. Het woord Argonauticus moet worden opgevat als 'een van de Argonauten, de moedige helden die de randen van de wereld verkenden'. Zastrow was een man die in een oneerlijk proces terechtkwam. De 'uraniërs (= homoseksuelen) van het piëtistische (enz.) kamp', ofwel de protestantse, katholieke en liberale homo's lieten het erbij zitten en Ulrichs moest als enige voor hen opkomen. Dit is het negende boek van de Forschungen über das Rätsel der mannmännlichen Liebe. Alle originele publicaties van Ulrichs zijn uiterst zeldzaam.

51 (I-DICHT). [KREMER, A.J.C.] Prins Willi. I-dicht. Arnhem, J. Minkman, 1880.

Herbonden in kunstleer met behoud van het originele omslag. 16 p. 1e druk. Zeer kwetsbaar, maar goed bewaard! € 65 * 'Tweetalige' editie: 'Prins Willi. Geschrift op den schoorsteenmantel in koning Rings slot' met 'vertaling' in I-dicht: 'Prins Willi. Inschrift in king Rings stins' door de Arnhemse auteur A.J.C. Kremer (1828-1918). Het motto op het omslag luidt 'Pit-zin: Dicht sticht!'

52 (INCUNABEL DEVENTER). PSEUDO-BONAVENTURA Stimulus amoris, (of voluit:) Tractatus devotionis qui dicitur Stimulus amoris editus a sancto Bonaventura. [Deventer], In platee episcopi (=Richard Pafraet), 1488. Perkament met overstekende randen en titelschild, op de rug wat beschadigd (door hitte?). 88 niet genummerde bladen, het laatste blanco. Met titelpagina. Gerubriceerd. 2e druk (eerste: Brussel 1476-1478). Exlibris G. Clinch en Johannes Vearncombe Hind. Klein stempel van J. Stüben. Met beschadigingen door brand aan de bovenrand en twee gerestaureerde bladen, waarvan ook letters zijn weggevallen. Laatste twee bladen wat sleets en op kimmetje geplakt. Toch een aantrekkelijke, zeer zeldzame Nederlandse incunabel met een eigen verhaal. € 5950 * 'Devotietractaat genaamd "Prikkel der liefde", uitgegeven door de heilige Bonaventura', een compilatie uit het gelijknamige werk van Jacobus Mediolanensis, dat aan het eind van de 13e eeuw was samengesteld. Tot ca. 1900 toegeschreven aan St. Bonaventura. Goff B 963.

Slechts 14 complete exemplaren in bibliotheken, 2 in Nederland: één in de KB en één bij de Kruisheren van Uden.

53 (INCUNABEL VENETIË). CICERO, Marcus Tullius Tusculanae disputationes. Cum commento. Venetië, [Antonius de Strata], 5 december 1491. 29,5 x 21 cm. 20e-eeuws halfperkament met titelschildje. Klein exlibris van de Keulse verzamelaar Georg Bachem. 58 bladen. Het eerste blanco blad met enkele handgeschreven notities (ca. 16e eeuw): citaten van Quintillianus en Juvenalis, en een eigenaarsinscriptie 'Joannes antonius de paula'. Kleine wormgaatjes, ten koste van een paar letters. Met een handgeschreven gidsletter, maar zonder initialen of rubricatie. Marginale notities, leuke wijshandjes, lijntjes en kleine vlekjes.

Iets bijgesneden. € 3450 * Filosofische discussies in de Romeinse stad Tusculum. Elegante incunabel, gezet uit een forse romein, met daarnaast en soms eromheen het commentaar in een kleiner corps.

Compleet met het blanco blad a1. Goff C638. 65 complete exemplaren in de bibliotheken, maar geen in Nederland en België.

54 (INCUNABEL VENETIË). MARCHESINUS, Johannes Mamotrectus super bibliam.

Venetië, Simon Bevilaqua, 12 juli 1492. 16,2 x 12,2 cm. 17e-eeuws perkament met handgeschreven rugtitel ('Vocabularius Sacrç Script:'). 273 bladen. Gedrukt in twee

kolommen in gothisch type. 36 regels per pagina. Eerste tekstpagina deels in rood gedrukt.

Met drie kleine houtgesneden kapitalen, gidsletters en vele drieregelige kapitalen in afwijkend gothisch lettertype.

Boekband gevlekt en wat beschadigd. De titelpagina ontbreekt en is aangevuld in fotokopie (op dat blad staat alleen het woord 'Mamotrectus'). De eerste blanco pagina heeft een v ‘A jS V / …V P ’ O v v (‘Q … …’)

Daaronder zijn een mooie bloemenvaas en een kom getekend. Enkele pagina's los, vuil en gevlekt aan het begin en eind. Enige boekenwurmgaatjes, waarbij ook een paar letters zijn aangetast. Oude inscripties, speciaal in het woordenregister. Op twee plaatsen is het boek aan de binnenkant versterkt met reepjes van een oud handschrift. Aan het eind is daarvoor een stukje van een gedrukt zegeningsbriefje gebruikt. Drie identieke briefjes zijn gebruikt om de platten te verstevigen. Deze zijn nu uit de band gehaald en los toegevoegd. € 3750 * Dit is de 21e van de 23 incunabel-edities van deze tekst, gewoonlijk genoemd ‘ ’ D v j v gebruikt zijn, een soort amuletjes, dateren waarschijnlijk uit de 17e eeuw, toen het boek gebonden werd. Ze zijn eenzijdig gedrukt in een cursieve Garamond, en bevatten een rituele zegening.

Goff M252. 44 complete exx. in bibliotheken, plus 3 waarvan alleen de titel ontbreekt, zoals bij deze. Niet in Nederlandse of Belgische bibliotheken. De recentste editie van een Mammotrectus in Nederland dateert uit 1485 (Leiden).

CO R R E SP O ND E N TI E M E T P A U L U S

55 (INCUNABEL VENETIË). SENECA, Lucius Annaeus Opera philosophica. Epistolae.

[Venetië, Johannes & Gregorius de Gregoriis, de Forlivio, circa 1492]. Folio (31,8 x 21,8 cm).

18e-eeuws perkament met 7 ribben. 237 bladen van 238 (de laatste blanco pagina C10 ontbreekt). 60 regels plus kopregel. Romeins lettertype. Ruimte voor kapitalen met gidsletters. Goed exemplaar met enkele nauwelijks hinderlijke defecten. € 4750 * Deze aantrekkelijke incunabel bevat de filosofische werken en de brieven van Seneca, waaronder de correspondentie met de apostel Paulus (in feite een vervalsing uit de 4e eeuw), en daarnaast enkele werken van Seneca de Oudere, die in de middeleeuwen aan zijn zoon werden toegeschreven. Handgeschreven titel op de eerste blanco pagina met het 'Grafschrift van Seneca' ('Cura, labor, meritum...') als motto. Goff S-372. 49 complete exemplaren in de verschillende bibliotheken, maar niet in Nederlandse of Belgische.

56 (INCUNABEL VENETIË). SENECA, Lucius Annaeus Opera philosophica. Epistolae.

Venetië, Bernardinus de Choris, de Cremona and Simon de Luere, 1490. Folio (33 x 23 cm).

19e-eeuws halfperkament met 4 ribben en 2 rugschildjes. 216 bladen. 62-63 regels plus kopregel. Romeins lettertype. Ruimte voor kapitalen, met gidsletters. Band in goede staat.

Inscriptie op de snede ('Opera Seneci', sic). 20e-eeuws exlibris van Georg Bachem. Moeilijk leesbare naam (?) op de titel, 16e eeuw. Hier en daar marginale notities in het Latijn (enkele afgesneden). Achterin wat wormgaatjes. Goed exemplaar met ruime marges. € 4750 * Vroege verzameleditie van de filosofische werken en brieven, waarbij zoals gewoonlijk de geschriften van de oudere en de jongere Seneca door elkaar staan. Aantekeningen voorin over een vorige eigenaar, de jurist Conrad Cohn (1901-1942), die stierf in Oranienburg (Mauthausen volgens Wikipedia), met commentaar over Breslauer, Venator en andere incunabelhandelaren. Goff S-370. 135 complete exemplaren in bibliotheken, waarvan één in België (KB Brussel) en één in Nederland (Leiden). Aantrekkelijk boek in decoratieve band, in uitstekende staat.

57 (INCUNABEL VENETIË). SILIUS ITALICUS Punica. Cum commentariis Petri Marsi.

Venetië, Bonetus Locatellus voor Octavianus Scotus, 18 mei 1492. 31,5 x 20,5 cm. Flexibel perkament, waarschijnlijk 17e-eeuws. 156 bladen. Watermerk kruis, slang en ossenkop. Met inleidende brief van Petrus Marsus aan Virginio Orsini en een Leven van Silius Italicus.

Tekst met commentaar op elke pagina. Verschillende mooie houtgesneden initialen en een v ‘OS ’ 2 V ( ) inscripties op de rug. Band wat stoffig en versleten. Titel in balpen op voorzijde. Alle sneden v ’ v Tw blanco bladen. € 5450 * Punica, het langste epische gedicht dat is overgeleverd uit de Romeinse oudheid, is geschreven door de politicus en dichter Tiberius Catius Asconius Silius Italicus (28-103 AD) en behandelt de Tweede Punische Oorlog (219-201 v.Chr.). Een der inscripties refereert aan een munt die Silius als proconsul in Smyrna liet slaan (in 77-79 AD) ter ere van zijn broodheren, de caesars Titus en Domitianus.

Dit is een meesterwerk van strenge Venetiaanse boekkunst, gedrukt in ferme tekstblokken uit een mooie antiqua, die stoer standhouden in een zee van commentaar uit een harmonisch, kleiner lettertype. De eenvoudige titelpagina zegt alleen 'Syllius Italicus. Cum com-/ mentariis Petri Marsi'. Goff S-508.

58 IUVENALIS, D. IUNIUS, & Aulus PERSIUS FLACCUS Satyrae. Cum annotat. Th. Farnabii. Amsterdam, Ioannes Blaeu, 1650. 14 x 8 cm. Perkament. 190 p. Met titelgravure (waarop 'Schimpdichten'). Eerste schutblad gerepareerd. Titel met potlood op de rug geschreven. Inscripties van John Morison(e) uit 1713 en 1716, en een 'M' plus krabbel onderaan de titel. € 150 * Handige pocket-uitgave van Thomas Farnaby's Juvenalis-uitgave. De Latijnse tekst staat in een fijne cursief met daaromheen het commentaar in een goed leesbare minuscule romein, met enkele al even kleine Griekse woorden ertussendoor. De gravure vertoont een sater en een nar die om een bol heen staan waar muzikanten en een dronken danser op te zien zijn.

59 IUVENALIS, D. IUNIUS, & Aulus PERSIUS FLACCUS De schimpdigten. In 't Neerduyts vertaeld door Abraham Valentijn. Leiden, Johannes van der Linden, 1682. 14 x 8 cm. Karton (Elizabet Nijhoff Asser). xiv, 288 p. Met titelgravure (waarop 'Schimpdichten'). 1e druk. Heel lichte gebruikssporen. Met op het schutblad de inscriptie 'P. Rabus./ deze band behelst/ 1. Juvenalis en Persius./ 2. Gezicht van een fijn man/ (doorgestreept:) 3. Luikens Duitse lier./ (ander handschrift, in potlood, een oude prijs:) 22 July 1784 2 Hf'. € 180 * Mooi bandje, gerestaureerd met gebruikmaking van het oude gele sierpapier. De tweede genoemde titel, 'Verhael, van een wonderlijck gesicht, dat eenige dagen geleden een fijnman gehadt heeft' (ca. 1684), is niet in dit boek aanwezig, evenmin als de Duytse Lier. Naar de inscriptie te oordelen is dit aardige boekje is vermoedelijk eigendom geweest van Petrus Rabus (Rotterdam 1660-1702), notaris, vertaler uit het Latijn, en uitgever van wetenschappelijke tijdschriften. Met titelgravure als in het vorige nummer, maar dan in spiegelbeeld!

1/150 O P A R C HE S 60 JOYCE, James Ulysses. Paris, Shakespeare & Company, 1922. 26,5 x 20,9 cm.

Herbonden in zwart linnen. Voorzijde van het zeeblauwe omslag meegebonden. (10), 736 p.

'Printed for Sylvia Beach by Maurice Darantiere at Dijon, France' in 1000 genummerde exemplaren. 1e druk. Hoeken van de band gebutst, platten wat krom. Exlibris. Iets bijgesneden voor het binden. Hier en daar iets verbruind en met kleine leessporen. € 19.500

* Dit is een van de 150 genummerde exemplaren op Arches-papier. Een monument, het meest invloedrijke boek van de moderne tijd, met een stevige, wat saaie contemporaine boekband, waardoor het prettig openvalt en goed leesbaar is. Aardig modern exlibris van Léon Gillain (1910-1977), een ingenieur, met foto van een boekenkast. Gillains bescheiden handtekening in potlood op de titelpagina.

Dit is een ongewoon exemplaar, een vel is tweemaal meegebonden: p. 1/2 en 7/8. Er ontbreken geen andere pagina's! Te vrezen valt, dat een van de 149 andere exemplaren op Arches deze vier pagina's moet ontberen... Slocum A17.

V A TI C A AN - TO E R I SM E

61 KLEDING VAN HET PAUSELIJK HOF Leporello met 30 handgekleurde gravures van paus Pius IX en de leden van zijn hof, van kardinaal tot Zwitserse Garde. Zonder plaats of uitgever, maar waarschijnlijk Rome, ca. 1850. Leporello van 30 bladen, in stijf kartonnen omslag geplakt, in een schuifhoes, beide met oranje decoratiepapier. 10,5 x 225 (!) cm.

Eenzijdig bedrukt. Alle figuren met de hand gekleurd en met gegraveerde titels. Hoes en omslag heel licht versleten aan de randen. Binnenkneepje gebarsten. € 325 * Gravures en inkleuring naar het werk van de Italiaans-Maltese kunstenaar Salvatore Busuttil (1798-1854). Leuk 19e-eeuws toeristisch boekje voor bezoekers van het Vaticaan!

M E T L O S SE L I T HO ' S

62 KUIK, e.a., Dirkje Petit. Nummer 1 tot en met 6. Compleet. Amsterdam, Galerie Petit, 1979-1980. Vijf delen (nummer 5-6 is een dubbelnummer). Ingenaaid. Folio. 40; 56; 32; 56; 64 p. Gedrukt in een oplage van 200 genummerde exemplaren. Geïllustreerd, deels met originele grafiek. Keurige set. € 350 * Buitengewoon luxueus bibliofiel 'tijdschrift', met originele grafiek als bijlage. Een j ƒ 250 - per jaargang (drie nummers).

1. J.H. Moesman-nummer. Bijdragen van J.H. Moesman, Gerrit van 't Net, Hans Redeker en Nicolaas Wijnberg. Met, los bijgevoegd, een originele, genummerde en gesigneerde litho van J.H. MOESMAN, gedrukt door Dirkje Kuik, en een begeleidend schrijven van Ton en Dobs van Dijk.

2. Bevat bijdragen van Hermanus Berserik, Gèr Boosten, Jan Kooistra, Dirkje Kuik, Theun de Vries en Nicolaas Wijnberg. Met, los bijgevoegd, een originele genummerde en gesigneerde kleurenlitho van Nicolaas WIJNBERG, een genummerd vouwblad, geschreven, ontworpen, gezet en gedrukt door Frans de JONG en een begeleidend schrijven van Ton en Dobs van Dijk.

3. Dirkje Kuik-nummer, geheel door haar samengesteld en door haar gesigneerd onder het colofon. Bevat tekst en illustraties van Dirkje Kuik. Met, los bijgevoegd, twee originele, genummerde en gesigneerde litho's van Dirkje KUIK en een begeleidend schrijven van Ton en Dobs van Dijk.

4. Bevat bijdragen van o.a. Hans Redeker en Nicolaas Wijnberg en een uitgebreide afdeling 'Veertig kunstenaars ontwierpen een eigen pagina', waaronder Gèr Boosten, Reinder Homan, Frans de Jong, Mart Kempers, Dirkje Kuik, Jan Kuiper, J.H. Moesman, Peter van Poppel, Ru van Rossem, Alain Teister, Peter Vos en Nicolaas Wijnberg. Met, los bijgevoegd, een originele, genummerde en gesigneerde litho van J.H. MOESMAN, een originele genummerde en gesigneerde kleurenlitho van Nicolaas WIJNBERG (niet genoemd in de inhoudsopgave) en een begeleidend schrijven van Ton en Dobs van Dijk.

5-6. Nicolaas Wijnberg-nummer, geheel door hem samengesteld. Met, los bijgevoegd, twee originele, genummerde en gesigneerde kleurenlitho's van Nicolaas WIJNBERG en een begeleidend schrijven van Ton en Dobs van Dijk.

63 LAUTRÉAMONT, Comte de De zangen van Maldoror. Vertaald en ingeleid door J. Stärcke. (Bijzondere) Bandteekening van W.F. Gouwe. Bussum, Van Dishoeck, 1917.

Halflinnen. 240 p. Rug iets verbruind, band heeft wat vage vlekjes, toch een goed exemplaar.

Voorin enkele inscripties. € 65 * Deze Nederlandse uitgave is de eerste vertaling van dit geruchtmakende werk en verscheen nog vóór de Franse editie van de surrealisten, waarmee dit decadentistische boek wereldwijde bekendheid verkreeg. Met de fantastische bandtekening, waarop een bloeddorstige gier een met rozen en doornen bekleed geraamte vergezelt.

Johan Stärcke (1882-1917) was een Amsterdamse arts die ook Freud in het Nederlands vertaalde. Hij overleed plotseling in mei 1917 en heeft de verschijning van dit wonderbaarlijke boek niet mee mogen maken.

64 (MASON, Perry) Het Nieuws van het Jaar. Perry Mason-nummer. (Reclame-uitgave).

[Amsterdam], De Bezige Bij/ J.M. Meulenhoff, [1959]. 40 x 29 cm. 4 p. horizontaal gevouwen.

Geïllustreerd. 1e druk. Vrijwel als nieuw. In pen gedateerd: 'nov. 1959'. € 40 * Sinterklaastijd-reclamekrant voor de boeken over de detective Perry Mason, geschreven door Erle Stanley Gardner. Het enige nummer van deze op het Nieuws van den Dag geïnspireerde 'nieuwsblad'. Alle artikelen en advertenties gaan over Perry Mason: Gemeenteraad staakte debatten: Alle fracties lazen. - Over een ding waren Chroetsjow en Eisenhower het eens: Met Perry Mason ligt u vóór! - Verkouden? Lees 'n Mason! Huilbuien?

Lees 'n Mason!

65 NAIPAUL, V.S. Handgeschreven brief aan 'Dear Frank'. 17,9 x 11,5 cm. Eén blad dun schrijfpapier. Aan beide zijden beschreven met dunne grijszwarte vulpen. Gesigneerd 'Vidia [Naipaul]' en gedateerd 'University College,/ Oxford./ January 22, 1953'. 21 regels tekst.

Horizontaal gevouwen en wat gekreukt. € 650 * Zeer vroege brief van de in Trinidad geboren schrijver Vidiadhar Surajprasad Naipaul (geboren 17 augustus 1932), die in 1953, als jonge student in Oxford, geleidelijk over een diepe depressie heen kwam. Zijn eerste verhaal verscheen in 1955. In 2001 won hij de Nobelprijs voor Literatuur. Deze brief nodigt Frank uit voor de lezingen van de Martlets, een intellectuele studentenvereniging. De verschillende optredens worden opgesomd, onder andere een voordracht over Martialis. Naipaul eindigt met de vraag: 'By the way, what is a good book to read for the social & literary background of French Classical Drama?'

M E T Z E L DZ AAM É TU I

66 (NIEUWE KUNST). VERWEY, Albert Nederlandsche dichters. Complete serie van 6 delen met bijbehorend foedraal. Amsterdam, S.L. van Looy & H. Gerlings, 1893-1897. 6 delen in foedraal bekleed met verguld linnen en voorzien van treklint. 17 x 12 cm. Origineel donkerrood linnen, fraai en individueel verguld, papieren omslag meegebonden. 100-140 p.

1e druk. Alle boeken, en ook het foedraal aan de binnenkant, zijn voorzien van het exlibris van Elise (Bolkestein-)Pouw. Foedraal op de randen iets gesleten, treklint niet helemaal compleet. In uitstekende conditie, met helder verguldwerk. € 350 * Bloemlezing van Nederlandse dichters uit het verleden (van Maerlant tot Perk), samengesteld en op hoogstpersoonlijke manier ingeleid door de jonge Albert Verwey: 'De keel in Holland die het strakst gespannen stond, is niet die van den grooten Vondel, maar die van den artistiekeren Hooft geweest.' De uitgever trok voor de band, de titel en de vignetten de crème de la crème van de Nederlandse Art Nouveau aan. Bij de afsluiting van de serie werd een 'keurig étui in groen linnen met gouden stempels' beschikbaar gesteld voor één gulden. Dit étui is zeer zeldzaam geworden, maar hier present, met exlibris van de

jonge studente Nederlands D.C.E. (Elise) Pouw (1878-1961), moeder van de latere burgemeester van Deventer, Nico Bolkestein. Dit in groen linnen uitgevoerde foedraal heeft het vignet van Wenckebach dat ook deel 4 siert, op voor- en achterzijde. Op de bovenkant staat het vignet van Dijsselhof, dat op het voorplat van deel 1 staat. Dit foedraal wordt niet vermeld in Braches Nieuwe Kunst Documentatie (2006), die overigens veel informatie verschaft, zoals briefcitaten van Toorop en Van Looy aan Verwey. De meegebonden papieren omslagen zijn op de achterkant voorzien van nuttige uitgeversreclame. Alle titelpagina's zijn op geheel eigen wijze door de kunstenaars versierd.

1. P.C. Hooft. Vignetten van G.W. Dijsselhof. Titelpagina in rood en zwart. 1893 (=november 1892). Braches Documentatie 328.

2. G.A. Bredero. Vignetten van T. Nieuwenhuis. 1893. Braches Doc. 1403.

3. Jacob Maerlant. Twee paginagrote illustraties en vignetten van Jan Toorop. Met achterin een lijst van verbeteringen. Op het achterplat een extra vignet in goud. 1894. Braches Doc. 1922.

4. Roemer Visscher tot Feitama. Vignetten van L.W.R. Wenckebach. 1894. Braches Doc. 2236.

5. Jhr. Onno Zwier van Haren en Mr. Willem Bilderdijk. Vignetten van C.A. Lion Cachet.

1895. Braches Doc. 895.

6. Feith tot Jacques Perk. Vignetten van T. Colenbrander. Met opvallend gedecoreerde schutbladen in rood op wit en een extra vignet in goud op het achterplat. 1897 (=november 1896). Braches Doc. 261.

67 (OFFEL, Edmond van). FARRAR, F.W. Drie cricket-spelers. (Proef van de boekband met twee ontwerptekeningen).

1. Ontwerpschets in groen, wit en grijs op bruin papier. Lichte gebruikssporen.

2. Werktekening in zwart op wit papier met opgeplakt de titel en schrijver in apart getekende stroken. Met signatuur van Edmond van Offel.

3. Proefband: voorzijde, achterzijde en rug van het linnen met kartonnen platten in afwijkende kleurstelling en met een ander soort linnen.

4. Drie cricket-spelers. Naar den 13den Engelschen druk. Utrecht, H. Honig, [1905]. Versierd linnen. (4), 296 p. Met illustraties van Stanley L. Wood. 2e druk. Wat geschaafd. â‚Ź 275 * Proefband in zwart en felgroen met blindstempel op wat ruwer linnen. De boekband is in bruin, felgroen en grijsgroen en zonder duidelijk blindstempel op gesausd linnen.

68 OLDENZIEL, H. Notitieboekje. Kartonnen opschrijfboekje met reclame voor Theehandel R.J. Kahrel te Groningen in zilverdruk op lichtblauw papier. 10 x 5 cm. 16 in keurig handschrift met potlood beschreven bladen. Uitstekend leesbaar. Heel lichte gebruikssporen. Het potloodje ontbreekt. â‚Ź 35 * Dagboek van 4 april tot en met 5 juli 1904 voorin, en achterin een prozatekst van H. Greif en vier gedichten van H. Oldenziel, een 'Voorspelling 1905' en een lijstje van drie boeken, waaronder twee voor een cursus Engels. Oldenziel is een naam die vaker voorkomt in het kleine dorpje Kiel-Windeweer (bij Hoogezand), maar wie het hier precies betreft is moeilijk te zeggen. Charmant!

S TU DE NT E N H U M O R V AN E E N O NB E KE N DE P AA R DE N VI J G

69 PEERDEKLONTIUS - ANONYMI ET PSEUDONYMI Nugae venales, sive Thesaurus ridendi & jocandi. Ad gravissimos severissimosque viros, patres melancholicorum conscriptos. (&) Studentes sive Comoedia de vita studiosorum. Autore Ignoto Peerdeklontio.

Ubique, apud Neminem ('Overal, bij Niemand'), 1662. (&) Alentopholis, in Aedibus Iberiorici

Nobilimi ('Stad van de Adem, in het huis van de Nobele Spanjaard'), 1647. Twee boeken in één band. 14 x 8 cm. Perkament. Exlibris van de advocaat Le Tellier en van Robert J. Hayhurst. Prima exemplaar. € 220 * Studentenhumor in het Latijn. Beide boeken zijn gepubliceerd in Amsterdam. Nugae venales (letterlijk 'kleinigheden voor de verkoop') werd voor het eerst gepubliceerd in deze vorm in 1642. Dit boek bevat tevens 'Theses de Hasione et Hasibili Qualitate' (over hazen), 'Cortum Versicale de Flois' van Gripholdus Knicknackius (over vlooien), 'De Iure et Natura Pennalium' van Onuparius Palaeottus (over 'Pennäler', jonge studenten), 'Disputatio de Cornelio' van Zachaeus Pertinax (over katers), 'Tractatus Septimus de Medicinis et Medicina' en verschillende andere stukken waarin de studies en studenten Recht en Medicijnen belachelijk worden gemaakt.

De schertskomedie Studentes is geschreven door de Duitse theoloog Christoph Stummel (1525-1588) en werd voor het eerst gepubliceerd in 1548. Dit is de eerste uitgave van een herschreven versie, met een gewijzigde afloop, en een paar regels in het Nederlands. De naam van de auteur is weergegeven als 'Ignotus Peerdeklontius', ofwel 'Onbekende Paardevijg'. Daarna volgen twee korte stukken in hetzelfde genre.

Als u een beetje aan Latijn wilt doen, dan kan dit kleine boekje u een paar amusante middagen (of nachten) verschaffen, speciaal met een glas port erbij.

70 PEETERS, Jozef 6 linos. Postkaarten 1924 1925. Antwerpen, De Driehoek, 1925. 13,5 x 9,1 cm. Mapje van tweekleurig papier (geel-bruin) met zes briefkaarten, elk met een linosnede en toelichting. 1e druk. Compleet en zeer gaaf. € 1500 * Luminist, theosofist, symbolist, futurist... Deze schillen legde de jonge Jozef Peeters allemaal af toen hij zijn mooiste werk ging maken, zijn lieve, ontroerende abstracte linosneden, zoals deze zes. Mapje (eigenlijk een wikkel) met vignet van de Driehoek.

D AA R B I J DI E M O L E N

71 PIECK, A.F. Boertje. (Ontwerptekening). [Bussum, Sleeswijk, 1917]. Ongesigneerde tekening in groene, bruine en witte verf op bruin papier met ondertekening in potlood. 23,0 x 20,0 cm. € 100 * Het boek zou voorzien worden van tekeningen van G.J. van Overbeek, maar wie verantwoordelijk is voor deze omslagtekening is niet duidelijk. De schrijver van dit boek, Antonie F. Pieck (1865-1925), was een oom van Anton Pieck en zijn broer Henri. Antonie had twee dochters die ook schilderden. Mogelijk is dit ontwerp van de kunstenaar Anton Pieck of een ander familielid... We zien een gestileerde bruine molen in een brede rand van witte rozen met een groene sierrand, met titel en rugtitel. Aan de afbeeldingen die ik van het boek gezien heb te oordelen, is dit ontwerp niet gebruikt.

72 POE, Edgar Allan Tamerlane & Other Poems. With an Appreciation by James Southall Wilson. The Frontispice by William H. Wilkie after the bust in the University of Virginia Library. San Francisco, gedrukt voor William Andrews Clark, Jr. door John Henry Nash, 1923.

34 x 23 cm. Twee boeken van verschillend formaat die precies passen in de bijbehorende schuifhoes. Boeken en doos zijn bekleed met bruin botanisch papier, en beide boeken gedecoreerd met blauwj H v 72 ’ H llands papier met het watermerk John Henry Nash ’ zj v voorin een ingeplakt drukwerkje 'With the Compliments of William Andrews Clark Jr.' en achterin een kleine enveloppe met reserve-titeletiket voor de schuifhoes, geen overbodige luxe omdat die niet erg slijtvast is. Met ingeplakt frontispice getekend door William H. Wilkie. Gezet uit de Garamont en gedrukt in 150 genummerde exemplaren, die door William

Clark zelf verspreid werden. Het tweede boek (23 x 16 cm) is in feite een doosje met een fotografische herdruk van de uiterst zeldzame originele uitgave van Tamerlane uit 1827. De boeken zijn in goede staat, maar de hoes is wat versleten, en het titeletiket ontbreekt. € 325 * Een zeer bijzondere luxe uitgave met een uitzonderlijk mooie editie van Tamerlane en een herdruk van de eerste druk van 1827. William Andrews Clark, zoon van een kopermiljonair, was een groot boekenverzamelaar en filantroop, onder meer de stichter van het Los Angeles Philharmonic.

73 PURDY, James In the Night of Time and four other plays. Amsterdam, Athenaeum Polak & Van Gennep, 1992. Linnen met stofomslag. 248 p. Gedrukt in 476 exemplaren. 1e druk. Enkele onvermijdelijke slijtplekjes op de hoeken van het stofomslag. € 150 * Dit is een van 26 geletterde exemplaren in linnen met een originele lithografie (frontispice) van Chris Buursen, gesigneerd door de auteur. Dit niet geletterde exemplaar, mét de kleurenlitho, is door Purdy gesigneerd en hij voegde er eigenhandig 'H.C. Exemplaar' aan toe!

74 (RICKETTS, Charles). WARREN, John Leicester Warren, Lord DE TABLEY Poems Dramatic and Lyrical. With illustrations by C.S. Ricketts. London, Elkin Mathews and John Lane, 1893. Groen linnen, rijk versierd. Kopsnede verguld. xiv, 216 p. Niet afgesneden.

Gedrukt in rood en zwart in 600 exemplaren. Rug iets dof. Hoeken wat gebutst. Titelpagina met enkele roestvlekken. Enkele potloodnotities: "A.C.S"(winburne), "A.E.H"(ousman). € 45 * Met mooi exlibris van Edward Tilley Slater, 1930. Een beeldschoon art-nouveauboek uit de reusachtige collectie van Gerrit Komrij (maar zijn minuscule exlibris is verwijderd).

A C TU E E L P L E I DO O I T E G E N O O R L O G

75 SCHEPS, J.H.. (als:) SCHUURMAN, Herman De moord. Den Haag, Landelike Brosjuren-Handel van het Vrije Jeugdverbond, [1921]. Serie Vrije-Jeugdgeschriften I. Geniet (met zijnietjes). 6 p. Geheel in rood gedrukt met dikke bloedrode balken. 1e druk. Aan de randen wat verbrokkeld en gesleten. € 300 * Uiterst zeldzaam en kwetsbaar, expressionistisch boekje, niet alleen geschreven maar ook typografisch verzorgd door de gedreven socialistische en gereformeerde politicus J.H. Scheps (1900-1993). Hartstochtelijk pleidooi tegen oorlog en bewapening, dat inhoudelijk heel actueel overkomt. 'Lezer, weet gij het? Niet weten is misdadig! Lezer, duldt gij? Lezer, omdat gij duldt worden wij verminkt, vermoord! Lezer, JIJ bent onze moordenaar.'

76 (SCHUITEMA, Paul) Cement en Beton. Deel 1 t/m 8. Amsterdam, Verkoopassociatie Enci-Cemij, 1940-1947. Geniet. Verschillende drukken. Van deel 5 is het omslag in de rug doormidden, de andere zijn in zeer goede staat. Deel 7 heeft een handtekening voorin. € 100 * Alle acht delen zijn voorzien van een omslagontwerp door Paul Schuitema, vaak een fotomontage. Alle delen zijn tweede of derde drukken uit de oorlogsjaren, toen er veel vraag was naar beton (bunkers! Atlantikwall!). Deel 8 is een 1e druk uit 1947.

77 SILIUS ITALICUS (POCKETBOEK uit 1600) De secundo Bello Punico, in quo ad codicis Modiani fidem versus spurii eiecti sunt, ac legitimi qui defuerunt hactenus, substituti. Notae pro huius forma ratione paulo uberiores. Opera Danielis Heinsii Gandensis. Leiden, Christophorus Raphelengius, ex Officina Plantiniana, 1600. 11 x 6 cm.

Mooi sober bandje van perkament op vijf doorgehaalde perkamenten linten. Driedubbel kader in blindstempel langs de platranden. 504 p. 1e druk. Op de rug is 'Silius Heinsii' geschreven. Op beide binnenplatten is een bibliografische beschrijving geplakt. Inscripties

vroegere eigenaars voorin, onder andere 'Sum D.S. Sibersma: 1714' en, netjes op de bovenrand van de titelpagina geschreven, 'Sum Bartholomaei Prevostii'. Met nette versnummertjes en onderstrepingen, misschien van Prevostius. € 275 * Beroemde editie van Silius Italicus' Punica, verzorgd door de nog maar twintig jaar jonge, geniale classicus Daniel Heinsius. Het tweede deel van dit boek heeft een aparte titelpagina gedateerd 1601, maar de paginering is doorgenummerd. Dit door Heinsius samengestelde deel, 'Crepundia' (letterlijk 'rammelaar' of 'kindermerkje') bevat allerlei explicaties van termen en verzen van Silius Italicus door Griekse en Romeinse auteurs. Daniel Simons Sibersma (1696-1728) en Bartholomaeus Prevostius (1587-1669) waren bekende predikanten.

78 SPITZNER, P. Groot Museum van Ontleed- & Ziektekunde. Algemeen Katalogus.

Laatste uitgave. Gent, Drukkerij Aug. Nogheer, (ca. 1920). Geniet. 32 p. Goed exemplaar. € 30 * Vlaamse catalogus van het pseudo-wetenschappelijke 'Anatomisch, Anthropologisch en Ethnologisch Museum' gesticht door Pierre Spitzner in 1856, waar talloze menselijke en dierlijke lichaamsdelen bewaard in alcohol worden vertoond, modellen van ziekten, ongelukken en levensfasen, onnatuurlijke geboorten, Siamese tweelingen, mensenhuiden, geëxecuteerde moordenaars etc. De collectie wordt bewaard in het Musée Delmas in Parijs.

79 (STRAATLIED). ROMMERTS, H. Het lied van een werkelooze bij de afvaart der Amsterdamsche werkeloozen naar de Argentijnsche Republiek. Uitgave ten voordeele van den werkeloozen rijmer. [Amsterdam, eigen beheer, 1888]. Gevouwen in eenvoudig omslag.

8 p. Niet afgesneden. Wat kreukjes in het tere omslag, verder opvallend gaaf. € 45 * Vliegend blaadje dat voor een paar cent verkocht werd. Hoeke Rommerts (1834-1890) was een socialistische typograaf, die door zijn overtuiging vaak werkloos was. Uiterst zeldzaam!

P O C KE T VA N DE GO U DE N E E U W

80 (VENETIË). CONTARINI, Gasparo De republica Venetorum libri quinque. Item synopsis reip. Venetae, etalii de eadem discursus politici. Editio secunda auctior. Leiden, Ex officina Elzeviriana, 1628. 11,5 x 6 cm. Perkament met vijf doorgetrokken linten.

Overstekende randen. Met geschreven rugtitel. 452 p. Gegraveerde titel met vogelvluchtafbeelding van Venetië. 18e-eeuwse inscriptie op eerste schutblad. Voorplat wat krom.

Blanco bovenrand titelpagina afgesneden, verder een echte Elzevier. € 225 * De eerste druk van deze klassieke tekst over Venetië verscheen na kardinaal Contarini's overlijden, in 1543. Een mooi verzorgd boekje, pocket van de Gouden Eeuw. Willems 293.

81 (VLIEGER, J.) Soldaten-spreekwijzen. Amsterdam, J. Vlieger, (ca. 1890). 28 x 22 cm.

Cahiersteek. 12 p. Met zeven grote chromolitho's (waarvan één op het omslag). Zijrand omslag iets verbrokkeld, klein achterhoekje ontbreekt. € 125 * Komische uitleg van militaire uitdrukkingen voor kinderen: 'In 't geweer', 'De Generaal neemt een versterking in', 'Een Kommandant trekt blij van zin, Op zijn manier de posten in', 'De vijand heeft het dorp geruimd', 'De vijand valt ons in handen', 'De vijand wordt in de pan gehakt'. Schaarse en kwetsbare, mooie jeugduitgave op groot formaat.

82 VORRINK, Koos Stormtij. Amsterdam, AJC, [1923]. Ingenaaid. 36 p. 1e druk. Voorzijde omslag iets stoffig. € 45 * Filosofische benadering van socialistische jeugdorganisaties. Expressionistisch linosnedeontwerp van voorzijde en achterzijde omslag van Fré Cohen, die op het moment van verschijning van dit boekje nog maar twintig jaar was en aan het begin stond van haar glansrijke loopbaan als vormgever.

BE V R I J DI NG V AN K A T HO L I E K E N

83 VREE, F.J. van Drie-dagen in Amersfoort. Utrecht, A. Schickhoff, 1834. Origineel geel omslag. (4), X, 114 p. Niet afgesneden. Met titelprent, frontispice en wapenschild in lithografie en enkele vignetten in hoogdruk. 1e druk. Rugje wat gesleten en omslag stoffig, maar een mooi exemplaar met zijn eigentijds versierde omslag met rugtitel. Twee kleine stempeltjes. Exlibris van J.H.J. Schikhoff, mogelijk een nazaat van de uitgever. € 100 * Verslag van het toedienen van katholieke sacramenten door bisschop De Wijkerslooth, een teken van de bevrijding van de katholieken in de vroege 19e eeuw. Geschreven door de latere bisschop van Haarlem, toen kapelaan in Amersfoort. Met fraaie lithografie van de kerk in Amersfoort en van een diakenwijding, en ook het trotse wapenschild van De Wijckerslooth mag er zijn.

84 (WOORDENMIJN). Retrograde telegram-woordenboek Vocabulaire officiel dans l'Ordre Terminal. Liste alphabétique arrangée dans l'ordre terminal des mots du vocabulaire officiel. Pour la rédaction des télégrammes en langage convenu, dressé conformément aux décisions de la Conférence télégraphique internationale de Paris, par le Bureau international des administrations télégraphiques à Berne. Amsterdam, J.H. de Bussy, (1894?). 28 x 23 cm.

Linnen. (2), 430 p. Met 4 p. aanvullingen. Stevig boek met lichte gebruikssporen. Eerste en laatste pagina's wat gekreukt en roestig. € 45 * Omvangrijk woordenboek voor telegrafische codewoorden met een lengte van 5-10 letters.

Deze werden in de periode tot ca. 1930 algemeen gebruikt voor het schrijven van telegrammen. Dit boek bevat in totaal precies 256.872 woorden in verschillende herkenbare talen, van achter af geordend, die in telegrammen een bepaalde betekenis konden hebben, maar zonder dat die betekenis vermeld is. Bevat uitsluitend reeksen als Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Portugees en Latijn herkenbare woorden. Enkele voorbeelden (uit tienduizenden mogelijkheden): 'Vloten - Omgevloten - Koopvloten Aardnoten - Kehlknoten - Keimknoten - Afgesnoten - Ongesnoten - Hauptnoten Hekbooten - Blooten - Ontblooten - Hazepooten'. 'Graecizabo - Spongizabo - Sicilizabo Baptizabo - Ababbo - Zibibbo - Addobbo - Pracebo - Mancebo - Promiscebo'. 'Putgraver Bataver - Demiquaver - Semiquaver - Endever - Scheever - Machtgever - Rachever Whichever - Schubkever - Draadkever - Rouwkever - Osselever - Cantilever - Zandoever'. Of horizontaal: 'Begegnung - Besserung - Behausung - Lapdog - Wereldoog - Segrijnrog Gutenberg - Kaffezeug'. Een fantastische poëziemachine - een onuitputtelijke woordenmijn!

A C HT T I E ND E - E E U W S E BL AU W E E NVE L O P P E N

85 ZOETERWOUDE Pakket van 57 belastingaanslagen, met enkele aanmaningen en ontvangstbewijzen, van de gemeente Soeterwoude uit ca. 1760-1782, van de honderdste en tweehonderdste penning over landerijen in en om Zoeterwoude. 44 eenzijdig bedrukte losse bladen, 21 cm breed en ca. 11 of 17 cm hoog. Ingevuld met bruine inkt. Een aantal aanslagen is met een koordje bij elkaar genaaid. Goede conditie. € 120 * Ingevuld op naam van Egidius Tolling en 'Vrouwe van Wezenburg', met landoppervlak (b.v. '1 Rijnlandse morgen, 1 hond en 75 roeden', ofwel ruim een hectare) en bedragen, getekend door de belastingontvangers Denys Bouwman en Albert van Lutsenburgh.

antiquariaat FOKAS HOLTHUIS Fokas Holthuis Paul Snijders Nick ter Wal Postbus 18604 NL – 2502 EP Den Haag telefoon 070 – 346 6020 www.paulbooks.nl paulsn@ziggo.nl www.fokas.nl fokas@fokas.nl NL74 INGB 0005 3222 42 NL78 ABNA 0423 6268 68 KvK Haaglanden 10041294 BTW NL 8103.27.910.B01

Illustratie voorzijde omslag: nummer 70 in deze catalogus Illustratie deze pagina: nummer 22 in deze catalogus Illustratie achterzijde omslag: nummer 84 in deze catalogus

* Prijzen zijn in euro's * Verzendkosten zijn voor rekening van de koper * Betaling binnen 14 dagen op één van onze rekeningen * Wij behouden ons het recht voor pas te leveren na betaling

Wij versturen op ongezette tijden een Paulbooks-nieuwsbrief per e-mail. Abonneert u zich (gratis) onder 'Nieuwsbrieven' op onze website. Op www.fokas.nl vindt u tevens alle titels uit deze catalogus met veel afbeeldingen in kleur.

Op verzoek sturen we u uitgebreide(re) beschrijvingen en foto's van onze incunabelen (nummers 52-57).

januari 2016

(met de klok mee: 58, 81, 63 en 75)

www.fokas.nl/paulbooks