De kleine republiek der Nederlandse letteren. Catalogus 63

antiquariaat

FOKAS HOLTHUIS

der Nederlandse letteren catalogus 63

88

103

116

129

8

16 70

antiquariaat FOKAS HOLTHUIS Fokas Holthuis Paul Snijders Nick ter Wal Postbus 18604 NL – 2502 EP Den Haag telefoon 070 – 346 6020 www.fokas.nl fokas@fokas.nl www.paulbooks.nl paul@fokas.nl ING 53.22.242 ABN AMRO 42.36.26.868 KvK Haaglanden 10041294 BTW NL 8103.27.910.B01

Illustratie voorzijde: nummers 38 en 48 in deze catalogus Illustratie achterzijde: nummer 133 in deze catalogus

* Prijzen zijn in euro's * Verzendkosten zijn voor rekening van de koper * Betaling binnen 14 dagen op één van onze rekeningen * Wij behouden ons het recht voor pas te leveren na betaling

Wij versturen wekelijks een nieuwsbrief met aanwinsten of lijstjes rondom een thema of auteur per e-mail. Abonneert u zich (gratis) onder 'Nieuwsbrieven' op onze website.

Nederlandse letterkunde in brieven (Bordewijk aan Bantzinger, Hermans aan Morriën, Kossmann aan Komrij, Moonen aan Van Hattum, Vestdijk aan Gregoor), zeldzame eerste drukken (Belcampo, Hanlo, Lucebert, Multatuli), handschriften (Boon, Debrot, Van Deyssel, Vasalis), luxe-exemplaren (Achterberg, Campert, Emants, Komrij), opdrachtexemplaren (Biesheuvel aan Rubinstein, Buddingh' aan Brockway, 't Hart aan Nuis, Hermans aan Baartse, Lehmann aan Campert, Reve aan Hubregtse, Schuurman aan Reve, Vroman aan Bibeb) & private presses (De Lange Afstand, De Literaire Loodgieters, Lode Opdebeek, Renildis Handpers, Ser Prop, Sub Signo Libelli, Uitgeverij 69)

oktober 2013

1 ACHTERBERG, Gerrit Cryptogamen. Den Haag, Stols, 1953. 21,7 x 16,3 cm. Rood linnen. XXVIII, 296 p. Onafgesneden. Gedrukt in een oplage van 1200 genummerde exemplaren. 2e gezamenlijke druk. € 350 * Eén van de 10 Romeins genummerde luxe-exemplaren, op groot papier, gedrukt op Hollands Haesbeek de Luxe en gebonden in rood linnen in plaats van zwart. Eerste verzamelbundel, met een inleiding van Bertus Aafjes, bestaand uit de bundels Eiland der ziel, Dead end, Osmose en Thebe. Van Dijk 684.

2 BALKT, H.H. ter De Lampionplanten en andere gedichten. Banholt, (In de Bonnefant), 1981. Linnen (Binderij Phoenix). (4), 32 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Hans van Eijk in roodbruin en zwart op papier van T.H. Saunders in een oplage van 110 op de pers genummerde exemplaren. 1e druk. € 60 * Met prospectus.

3 BALKT, H.H. ter & Joseph BEUYS Joseph Beuys. (Gedichten met Duitse vertaling door Maarten Beks en Klaus van de Locht. Met 11 zeefdrukken naar niet eerder gepubliceerde tekeningen van Joseph Beuys, deels ingeplakt, een originele, ingeplakte foto door Ludwig Rinn ('Das Rudel'/ de 24 sleden), waarop een installatie van Beuys, en 4 zeefdrukken naar foto's van Ute Klophaus). (Arnhem), Stichting Ravenberg Pers, (1978). (2), 70 p. Garenloos. Geheel gedrukt in zeefdruk in een oplage van 300 genummerde exemplaren, alle gesigneerd door Beuys en Ter Balkt. 1e druk. € 425 E R W O R DE N HO N DE R DE N VO O R BE TA AL D

4 BELCAMPO Handgeschreven brief aan 'Geachte heer [R.J.] Tolman'. 13,7 x 21,7 cm. Op voorgedrukt briefpapier van 'Mr. H. P. Schönfeld Wichers'. Eén blad. Recto en verso.

Gesigneerd 'Schönfeld Wichers' en gedateerd 'Groningen 26.10 '83'. 18 regels tekst. Met originele envelop. € 175 * Interessante en belangwekkende brief over het in eigen beheer uitgegeven debuut, De Verhalen van Belcampo (1934). De schrijver meldt dat Tolman een 'buitenkansje' heeft, want het is 'het eerste van mij uitgekomen boek en wel dat ik op eigen kosten heb laten drukken en binden in 500 exemplaren [...] Zij kostten mij toen f 0,40 per stuk en ik verkocht ze voor f 2. Nu is het een litterair curiosum en worden er honderden voor betaald'. Belcampo verklapt dat de bandtekening 'eigen ontwerp' is.

Over het verhaal 'Het plan van der Aa', waar in Rijssen een rel over ontstond, omdat Belcampo de namen van bestaande personen had gebruikt: 'Ik meende dat iedereen dat leuk zou vinden'. De doorhalingen in het verhaal voerde een vriend door, 'die wegens een hartaanval moest liggen en daar de tijd en het geduld voor had'.

'Dus summa summarum: wees er wijs mee. Het is hoogst zeldzaam. Ik heb het nog nooit in een antiquariaat of op een veiling aangetroffen'.

5 BELCAMPO De Verhalen van -. (Amsterdam, "De Arend"), [1934]. Halflinnen (bandontwerp van de auteur). 120 p. [Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk.

Rug professioneel gerestaureerd. Met opgeplakt strookje van laatste tekstregel op p. 100. Ex libris A[rend] L[ubbertus] Scholtens op binnenzijde voorplat (Martinitoren, boeken). € 130 * In het verhaal 'Het plan van der Aa' springt de burgemeester van Rijssen tijdens de Paasviering in het vuur, wat voor omstanders het 'sein tot de algemene waanzin' is: er ontstaat een gruwelijke orgie. 'Naakte, aaneengekoppelde paren werden door anderen op de brandstapel gejonast. Hallo! gilde de mevrouw met de wijzerplaat, dit is nou onze manier van coitus interruptus!'

In dit exemplaar zijn op acht plaatsen in 'Het plan van der Aa' eigennamen van bekende Rijssenaren met inkt onleesbaar gemaakt. De auteur besloot hiertoe op aandringen van zijn vader, notabel notaris te Rijssen: 'denk jij dat ik hier met allemaal mensen ruzie wens te krijgen door jouw geschrijf. Dat kan zo niet!' (De eerste Nederlandse tiftie (Amsterdam 1983), p. 51). Meer brieven, curiosa en opdrachtexemplaren van Belcampo in catalogus 57.

AU TE U R S E X E M P L AA R M E T P A G I N A GR O TE O P DR A C H T

6 BIESHEUVEL, J.M.A. Duizend vlinders. Verhalen. Amsterdam, Meulenhoff, (1981).

Zwart heellinnen met zilveren rugbelettering. 296 p. 1e druk. Auteursportret op voorplat geplakt. € 350 * Eén van de slechts enkele auteursexemplaren, gebonden in linnen. Dit exemplaar heeft bovendien een paginagrote (19 regels), handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op het schutblad: 'Voor Renate [Rubinstein] van je toegenegen Maarten B./ [volgt citaat van openingsregels The Waste Land]/ - - - -/ T.S. Eliot: (The Burial of the Dead/ deel I van The Waste Land)/ Leiden, 5-IV-1981'.

In 1981 verscheen eveneens bij Meulenhoff Twee eendjes en wat brood van Renate Rubinstein, met daarin het hoofdstuk 'De Biesheuvel-show'.

7 BIESHEUVEL, J.M.A. De Merel en andere verhalen. (Rotterdam), Bébert, (1980).

Verguld zwart halfmarokijn met zwarte platten en leeslint (omslag voor- en achterin meegebonden). (2), 82 p. Gedrukt in een oplage van 212 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Band deels verschoten. € 250 * Mogelijk uniek exemplaar in een luxe band, die volgens de Biesheuvel-bibliografen niet bestaat. Dit exemplaar is onder het colofon genummerd ('-1') en gesigneerd door de auteur.

Zonder de ets van Hans Andringa.

8 BIESHEUVEL, J.M.A. (Twee originele tekeningen op papieren servet). 20,8 x 20,0 cm.

Recto: Joodse man met hoed op planeet in sterrenstelsel met uitroep: 'Adonai!' Verso: Naakte, vliegende man omhelst een grote fallus boven een heuvelrijk landschap. Niet gedateerd. Met gesigneerde opdracht: 'voor Renate [Rubinstein]'. Verticale vouw in het midden. Enkele punaisegaatjes. € 375 * Geweldig authentiek document, dat schreeuwt om een lijst aan uw muur (met glas aan weerszijden, zodat u - al naar gelang het bezoek - kunt wisselen).

4- K L E U R E N DR U K 9 BOMANS, Godfried Brief aan Opland. (Amsterdam, De Literaire Loodgieters, 1984).

16,0 x 11,4 cm. Vier bladen plus één blad fotokopie in bedrukte envelop. Met de hand gezet en gedrukt in een oplage van 20 exemplaren. 1e druk. € 350 * Geestige brief uit 1964 van Bomans aan de cartoonist over de bekende kleurenpen, 'maar ik wor gek van al die knipjes en ze schieten ook telkens terug'. De drukkers wilden deze in vier kleuren geschreven brief in 4-kleurendruk vervaardigen, 'hetgeen door technische problemen helaas niet mogelijk bleek te zijn'. De brief is nu in viervoud aanwezig: compleet in zwart gedrukt, deels in zwart gedrukt, in vier kleuren gedrukt en als zwart-wit fotokopie.

Zeer geslaagde poging tot het maken van een origineel uitgaafje, van de letterlijke tekstweergave tot en met de in blauw en rood beschreven envelop, geadresseerd aan Annette Assendelft, met poststempel 'Amsterdam 19 XI 64'. Het colofon werd gedrukt op de binnenkant van de envelop. DLL 43.

10 BOMANS, Godfried Een verdwenen facet van Haarlem. (Met tekeningen van Harry Prenen). Haarlem, Carlinapers, 1975. Ingenaaid. (4), 20 p. Met de hand gezet [uit de Romanée] en gedrukt in blauw en zwart in een oplage van 66 genummerde exemplaren. 1e druk. € 75 * Spitsvondige allegorie over Haarlem.

11 BOON, Louis Paul 'Belgische lauweren voor een jonge schrijver... Hugo Raes'.

Origineel handschrift. 27,4 x 21,5 cm. Vier bladen. Alleen recto. Op de laatste pagina gesigneerd 'L.P. Boon' en niet gedateerd. Met enkele correcties van de auteur. € 300 * Bijgevoegd: Hollands Diep, nr. 2, 17 januari 1976, waarin de bespreking onder de titel 'Raes op tijd bekroond' met kleine wijzigingen en enigszins bekort is geplaatst.

12 BOON, Louis Paul De Kapellekensbaan. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1971.

Garenloos. 296 p. 9e druk. Leesvouwen. Naam op Franse titel ('A.M. Muysson'). € 65 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'voor de tante van Phil [Muysson],/ (sign.)/ maart 73'. Phil Muysson (1949-2012) bestierde van 1970 tot 2009 de Haagse uitgeverij BZZTôH. Grote ABC 9.

13 BOON, Louis Paul Menuet. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1972. Garenloos. 104 p. 6e druk. € 60 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op p. 7: 'voor Phil [Muysson],/ van Louis/ (sign.)/ maart 1973'. Grote ABC 83.

14 BOON, Louis Paul Niets gaan ten onder. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1970.

Garenloos. 112 p. 2e druk. Rug iets verbruind. € 75 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'voor Phil [Muysson],/ van Louis/ in het zandtapijt/ (sign.)/ april 73'. Grote ABC 148.

15 BOON, Louis Paul Het ontleende boek. (Leiden, Antiquariaat Blaeu/ Studio Henk de Bruin, 1983). 10 x 6,5 cm. Geniet. Stofomslag met flappen. 16 p. Oplage 500 exemplaren. 1e druk. € 45 * Mooi miniboekje. Jaarwisselingsgeschenk. Niet in de handel.

16 BORDEWIJK, F. Handgeschreven brief aan 'Zeer geachte Heer [C.A.B.] en Mevrouw Bantzinger'. 23,4 x 14,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'fBordewijk' en gedateerd 'Den Haag, 2 Januari 1945/ 2de van den Boschstraat 36'. 10 regels tekst. Handgeschreven adressering en postzegel op verso (zgn. 'sluitbrief'). Twee perforatiegaatjes. € 275 * Dankbriefje voor 'Uw originelen Nieuwjaarsgroet. Wederkeerig wenschen mijn vrouw en ik Ubeiden alle goeds toe in het aangebroken jaar dat vrije ontplooiïng van den kunstenaar brengen moge'. De auteur nodigt de tekenaar uit om nog eens langs te komen: Bordewijk is 'op Maandag, Vrijdag & Zaterdag thuis'.

17 BORDEWIJK, F. Karakter. Roman van zoon en vader. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1938. Linnen. 368 p. 1e druk. Fris exemplaar. Naam op schutblad ('TA de Vries'). € 100 18 BORDEWIJK, F. Knorrende beesten. Utrecht, De Gemeenschap, (1933). Halflinnen (bandontwerp Kees Strooband). 52 p. 1e druk. Platten als vrijwel altijd licht smoezelig.

Hoekje (1,6 x 0,5 cm.) bovenzijde voorplat beschadigd. Eigendomsplakker op schutblad.

Goed exemplaar. € 175

19 (BORDEWIJK (inl.), F.). BERTRAND, Aloysius Gaspard de la nuit. Fantaisies par -.

(Met een inleiding van F. Bordewijk. Met 51 originele litho's van Metten Koornstra). Utrecht, Stichting De Roos, 1956. Twee delen. Linnen in foedralen. 92; 68 p. Band en typografie Mart Kempers. Gedrukt in rood en zwart in een oplage van 175 genummerde exemplaren.

Foedralen zeer licht geschaafd. € 100 * Gesigneerd door Metten Koornstra onder het colofon in deel 2. Leeflang 38.

M E T M I J N S TO M M E KO P VE R G E TE N

20 BROUWERS, Jeroen ''Ik weet het doel niet dat ik moet bereiken'. Frans Buyle, dichter'. P. 2-24 in: ZL. Literair-historisch tijdschrift, jrg. 4, afl. 1 (oktober 2004). 96 p.

Geïllustreerd. 1e druk. € 150 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op p. 3: 'aan Gert Boonekamp/ met een hartelijke groet,/ Jeroenbrouwers/ 20.xi.04'.

Bijgevoegd: Handgeschreven brief aan 'Geachte heer [Gert] Boonekamp'. 29,6 x 20,9 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Jeroenbrouwers' en gedateerd 'Zutendaal, 20.XI.04'. 11 regels tekst. Begeleidende brief, als reactie op twee brieven van de verzamelaar. 'In plaats van een uitgebreid schrijven hier 2 nederige cadeautjes: eerst ZL lezen en daarna De Tijd'. Tevens over een ontmoeting met een 'opdringerige ijdeltuit en zelfingenomen kwast' en een drinkgelag dankzij de 'van u gekregen jeugdige Bols'.

Voorts: Knipsel van Brouwers' artikel uit De Tijd, gesigneerd en met twee handgeschreven correcties van de auteur. Dit leuke ensemble in de originele envelop, waarvan ook de achterzijde door Brouwers is beschreven: 'In de envelop waarop aan keerzijde het adres is geschreven bevindt zich een briefje. Met mijn stomme kop vergeten in te sluiten'.

21 BUDDINGH', C. De avonturen van Bazip Zeehok. Amsterdam, De Bezige Bij, 1969.

Ingenaaid. 184 p. 1e druk. € 35 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'voor Jim [Brockway],/ die mijn tekstjes/ over Dordt zo fraai/ heeft vertaald/ van/ Kees/ 259-'69'. De schrijver-vertaler James Brockway (1916-2000) vertaalde de uitgave Dordrecht kijken (1970) van Buddingh' in het Engels.

22 BUDDINGH', C. Deze kant boven. [Amsterdam, De Bezige Bij], (1965). Garenloos. 124 p. 1e druk. € 30 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'voor Jim [Brockway],/ van Kees/ Dordt groet St Austell!/ 1-12-'65'. Brockway was in 1964 geremigreerd naar Engeland, naar het graafschap St. Austell. LRP 151.

23 BUDDINGH', C. Zo is het dan ook nog weer eens een keer. Met tekeningen van Bouke Zijlstra. Utrecht, Bruna, (1963). Ingenaaid (omslagtekening Wiebe Buddingh'). 56 p. 1e druk. € 30 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'voor/ Jim Brockway/ van/ Kees Buddingh'/ Dordrecht, 9-10-'64'. Zwart Beertje.

24 CAMPERT, Remco Drie vergeten gedichten. (Met een Uitleiding door Aldert Walrecht). Terhorst, Ser Prop, 1984. Ingenaaid met omslag. (16) p. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt op Bütten-Werkdruck in een oplage van 75 genummerde exemplaren.

1e druk. € 30 * Gesigneerd door de dichter onder het colofon. Deze gedichten werden eerder gepubliceerd in 1951 in het volstrekt vergeten gestencilde tijdschriftje Sense and Sentences.

25 CAMPERT, Remco Poef is dood. (Hilversum, Uitgeverij 69, 2012). Tweezijdig bedrukte plano. Gezet uit de Garamond en gedrukt in paars, grijs en zwart op Zerkall door Mostert in een oplage van 26 geletterde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 60 * In memoriam voor 's dichters poes. Eén van de slechts 9 'levensexemplaren' met de naam van de poes in de titel en het colofon.

26 CAMPERT, Remco Solo in een drankzuchtige aprilnacht. (Hilversum, Uitgeverij 69, 2007). Ingenaaid met omslag (Binderij Distelkamp). 16 p. Gezet uit de Proforma Book en gedrukt in lichtblauw, donkerblauw en zwart door Mostert in een oplage van 26 geletterde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 85 * Ongepolijst, aangrijpend gedicht.

Bijgevoegd: drukproeven van de titelpagina, colofon en de pagina's 7, 8 (tweemaal), 9 (tweemaal) en 10 (drie grote, gevouwen bladen). Eén van de bladen werd door Campert in potlood gesigneerd, met de toevoeging 'Heerlen/ 7.2.2008'.

27 CAMPERT, Remco & Erwin OLAF Acht waterschetsen. (Met een originele, genummerde en gesigneerde foto van Erwin Olaf). (Hilversum, Uitgeverij 69, 2007). 19,5 x 23,2 cm. Cahiersteek met omslag in linnen map (Boekbinderij Distelkamp). (16) p. Gezet uit de Bookman Old Style en gedrukt door Joos Mooi Drukwerk in een oplage van 126 genummerde exemplaren. 1e druk. € 450 * Eén van de 26 geletterde ('B') luxe-exemplaren, onder het colofon gesigneerd door Campert, met een erotische kleurenfoto van Olaf, tweemaal genummerd en gesigneerd door de fotograaf. Opwindende productie van deze vernieuwende private press.

28 CAMPERT, Remco & YSBRANT Openingen. (Met drie originele litho's van Ysbrant ·17·). Antwerpen, Demian/ Het Gonst, 2009. 25,5 x 31,5 cm. Halflinnen overslagband met twee platten (Binderij Van Waarden). (32) p. Met de hand gezet uit de Gill en de Spectrum en gedrukt op Zerkall Litho in een oplage van 75 op de pers genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 250 * Vierde gezamenlijke boekproductie van Campert en Ysbrant. Ingenieuze band: het rechterplat is voorzien van evenzovele openingen als er afdelingen in de bundel zijn (drie).

29 CAMPERT, Remco & YSBRANT Vergane dagen. (Met vier originele litho's van Ysbrant ·17·). (Antwerpen, Vrienden van de Zwarte Panter, 2001). 22,9 x 22,4 cm. Linnen (Binderij Jansen). (16) p. Gedrukt in een oplage van 150 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 200 * Antwerpse poëzie met paginagrote litho's.

30 CARMIGGELT, S. 'aanv Het klinkt'. Origineel typoscript in doorslag. 30,8 x 20,4 cm.

Acht bladen. Alleen recto. Niet gesigneerd en niet gedateerd [1978]. Met handgeschreven correcties, enkele aanvullingen en vele doorhalingen van de auteur. € 75 * Door Carmiggelt gecorrigeerde kopij, aldus een begeleidend kaartje van Gerd De Ley, voor de uitgebreide herdruk van het citatenboekje Het klinkt soms wel aardig (Brugge 1978).

Carmiggelt vond zeker niet alle door De Ley verzamelde aforismen goed genoeg om gebundeld te worden.

'Er wordt ten plattelande veel en bekwaam gezwegen. Daarom zijn trilogieën-schrijvers habitueel breedsprakige mensen' haalde de selectie bijvoorbeeld niet, terwijl Carmiggelt het citaat 'Er zijn varianten van schoonheid die zulke hoge eisen stellen aan het openbaar gedrag dat je beter lelijk kunt wezen' aanvulde met 'vrouwelijke'.

31 CLAUS, Hugo Gedichten 1969-1978. Amsterdam, De Bezige Bij, 1979. Ingenaaid. 308 p.

1e druk. € 100 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Voor Jan Hoogsteyns/ van harte/ Hugo Claus'. Met op de Franse titel de handtekening van Jan Hoogsteyns en met op p. 159, bij het gedicht 'Thomas' vertelling' een verscholen, handgeschreven aantekening van de zoon van de auteur: 'Het gaat over mij/ Thomas/ Claus.'

BHC 111.1.A. Dit exemplaar werd eerder opgenomen in catalogus 60, geheel gewijd aan de fantastische collectie van Gert Jan Hemmink. Het merendeel van die catalogus is inmiddels verkocht, maar dit pareltje vond nog geen nieuw thuis.

Het zeldzame Oktober '43, de uitgave die u hieronder aantreft, hebben we daarentegen nog niet eerder aangeboden. Er is dus meer, véél meer!

NE GE N H AN D GE S C HR E VE N G E D I C HT E N

32 CLAUS, Hugo Oktober '43. (Met tien originele foto's door Rik Selleslags). (Antwerpen, de Zwarte Panter, 1998). 12 bladen in blauwlinnen overslagmap. 44 x 52 x 3,5 cm.

Vervaardigd in een oplage van 25 [= 18] genummerde en door Claus gesigneerde exemplaren.

1e druk. € 2800 * Tien foto's van Rik Selleslags met negen met de hand geschreven gedichten van Claus en een handgeschreven titelpagina, alle tien op fotopapier, afgedrukt door Herman Selleslags, zoon van Rik Selleslags. Volgens Adriaan van Raemdonck van Galerie De Zwarte Panter werden er slechts 18 exemplaren vervaardigd in plaats van 25, zoals het colofon meldt. BHC 257.

33 (COUPERUS, Louis) Dekblad voor een doos Louis Couperus-sigaren. Enkel blad.

Oblong 15,3 x 25,3 cm. Midden jaren twintig. In druk nogal geretoucheerde foto van Couperus staand voor zijn boekenkast, een boek in de hand, in gouden parelrand onder een lint met zijn naam in rood en goud, gevat in een gouden lauwerkrans met boeken erin, te weten Eline Vere, Majesteit, Extaze en Orchideeën. Tegen een dieppaarse achtergrond geplaatst. Het goud is in reliëfdruk uitgevoerd. In fraaie staat. € 220 * Door de krantenwebsite van de KB vond ik advertenties in het sociaal-democratische dagblad Voorwaarts in januari 1926 die een datering van dit dekblad opleveren. Zeer zeldzaam - dertig jaar actief naar gezocht voor ik het vond - en mooi van heerlijke kitsch!

34 CRAEYBECKX, Frank Nagelaten geschriften. (Met drie originele drogenaaldetsen van Joris Minne). (Antwerpen, De Vier Winden, 1948). 23,3 x 15,1 cm. 28 p. Met de hand gezet uit de Lemmenletter door Lode Opdebeek en gedrukt in hemelsblauw en zwart op Hollands Van Gelder in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk. € 100 * Dit is nummer '1b' van de oplage ('niet in den handel'). Zes nagelaten prozastukken van de jonggestorven Craeybeckx, eindigend met een ode aan boeken en lezen.

35 (DANSER, J.G.). DANSER, H.A. Handgeschreven briefkaart aan 'Weledele Heer [= Wim J. Simons]'. 8,3 x 13,3 cm. Recto en verso. Gesigneerd 'H.A. Danser' en gedateerd 'Rotterdam 24 Maart 1954'. 9 regels tekst. Twee perforatiegaatjes. € 40 * Een Rotterdamse broer of zuster van de jonggestorven dichter verleent uitgeverij De Beuk toestemming 'voor het herdrukken van de bundel: "Gedichten" [...] indertijd bij Van Dishoeck verschenen'. In 1957 zou bij De Beuk het Verzameld werk van Danser verschijnen.

Bijgevoegd: 'J.G. Danser overleed 50 jaar geleden'. Origineel typoscript. Ondertekend met 'Wim J. Simons'. Datumstempel '23 mrt. 1970'.

SA T I R E O P CU R A Ç AO

36 DEBROT, Cola 'Bokaal aan de Lippen. Blijspel in zeven bedrijven'. Stencil. 33,0 x 21,0 cm. 24 genummerde bladen. Alleen recto. Op laatste blad gesigneerd 'Cola Debrot' en gedateerd 'Slagbaai, Bonaire 1949'. Met enkele tientallen correcties en aanvullingen in het handschrift van de auteur. Handgeschreven bericht (3 regels) op eerste blad: 'Brief volgt over een paar dagen'. In door de auteur beschreven stofklepmap. € 100 * Correctie-exemplaar van dit satirische toneelstuk over de toestand op de Nederlandse Antillen ('Plaats van handeling: Curaçao. Tijd van handeling: het heden') met noodzakelijke aanvullingen van de auteur. Gepubliceerd in Nieuw Vlaams Tijdschrift, jrg. 5 (oktober 1950).

37 (DEEL, T. van) Voordeel. (Met een linoleumsnede door Peter Yvon de Vries).

Zutphen, De Lange Afstand, 1995. Karton. (16) p. Met de hand gezet uit de Baskerville en de Glass-Antiqua en gedrukt op Zerkall-Bütten door Peter Yvon de Vries in een oplage van slechts 25 exemplaren. 1e druk. € 95 * Feestbundel ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van dichter-criticus Tom van Deel, die dit exemplaar onder het colofon signeerde. Bevat speciaal voor de gelegenheid geschreven gedichten van Robert Anker, Anneke Brassinga, Rutger Kopland, Alfred Kossmann, Gerrit Krol, Jan Kuijper, Erik Menkveld, Willem Jan Otten, Tjit Reinsma, Martin Reints, Willem van Toorn en Ad Zuiderent.

38 DEYSSEL, Lodewijk van De kleine republiek. Deventer, P. Beitsma, 1889 [= december 1888]. Twee delen. Halfleer met lederen hoeken en gemarmerde platten (omslagen (iets gerepareerd) meegebonden). (4), 336; (4), 272 p. [Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren]. Driemaal bibliotheekstempeltje. € 275 39 DEYSSEL, Lodewijk van 'Emmy van Lokhorst'. Recensie voor De Nieuwe Gids.

Origineel handschrift in inkt, met enkele doorhalingen en correcties. 25,4 x 20,9 cm. Twee bladen. Alleen recto. Gedateerd '20.8.'39' linksbovenaan eerste vel en '28.8./'39' onderaan hetzelfde vel. Van beide linkerbovenhoeken ontbreekt een blanco hoekje. € 200 * Beschouwing over Emmy van Lokhorsts Phils laatste wil (verschenen in 1921), gepubliceerd in De Nieuwe Gids van juni 1940. 'Emmy van Lokhorst, Phil's Laatste Wil, behoort niet tot een der schakeeringen der realistische productie. Zoowel de werken van mevrouw van Ammers-Küller, van Vicki Baum als van Elsschot en Vestdijk hooren, bij voorbeeld, daartoe wél.'

HE T O P E NS NI J DE N VA N DE TI J D S C HR I F TE N

40 DEYSSEL, Lodewijk van 'Post-tafel' (tarievenkaart) uit 1908 met aantekeningen van Van Deyssel: 'Werkzaamheden der secretaris'. 19,1 x 12,2 cm. € 80 * De werkzaamheden bestonden onder meer uit 'Het onderhouden der betrekkingen met de kaartsystemen te 's Hage, etc.', 'Bedienen van de telephoon' en 'Het doorsnijden van de vellen schrijfpapier, het opensnijden van de tijdschriften, van boeken, en z.v.'

41 EEDEN, Frederik van De kleine Johannes. Met IX lithografieën en versieringen door Edzard Koning. Den Haag, Mouton, [1898]. Verguld halfperkament. 4to. (2), 194 p. Boek- en bandversiering en negen litho's op Japans door Edzard Koning. [5e druk]. Band vrijwel in nieuwstaat. Schutbladen verbruind. € 750 * Zelden zagen wij deze prachtband in zo'n gave conditie: het perkament is strak ivoorwit, het goud fonkelt en heeft geen enkel schaafplekje en het groene linnen is nog helemaal groen. Braches Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006) 607:11.

42 ELSSCHOT, Willem Gedichten. (Antwerpen), In de vier Winden, (1954). 36,5 x 27,5 cm. Oorspronkelijk karton met blinddruk. (64) p. Met de hand gezet uit de Euphorion en gedrukt op Zerkall-Bütten in een oplage van 110 genummerde en door drukker Georges Kelner gesigneerde exemplaren. Met inliggend erratum in versvorm en in facsimile van Elsschots handschrift. Ietsje roest. De kwetsbare rug is professioneel gerestaureerd. € 1000 * Deze luxe-uitgave op groot formaat van Elsschots gedichten werd in Bonn gedrukt door zijn schoonzoon Georges Kelner als eerste en enige uitgave van de bibliofielenvereniging 'In de vier Winden' en is in feite de vijfde, vermeerderde druk van Verzen van vroeger (1934).

Het boek bevat vier niet eerder gepubliceerde gedichten plus de eerste door Elsschot geautoriseerde versie van 'Borms'.

43 ELSSCHOT, Willem Verzen van vroeger. Haarlem, Enschedé, 1934. Linnen met stofomslag. Kop verguld. 24 p. 1e druk. Omslag rond de rug verbruind en met zowel op voorals op achterzijde enkele vlekjes. Niettemin: verzamelwaardig. € 200 * Zeldzaam in linnen en uiterst zeldzaam met stofomslag! Zie over de totstandkoming van deze uitgave: Wieneke 't Hoen, ''Prachtige verzen, maar hoe uit te geven?' Over Verzen van vroeger van Willem Elsschot' in: De Parelduiker, jrg. 2, afl. 1 (maart 1997), p. 41-45. Uit dit artikel blijkt dat de oplage 400 exemplaren bedroeg, plus 12 luxe-exemplaren op Japans papier.

E NI G BE KE ND E L U X E - E X E M P L A AR 44 EMANTS, Marcellus Lilith. Gedicht in drie Zangen. Haarlem, W.C. de Graaff, [1879; MDLM: 'Van deze uitgave zijn ook exemplaren vervaardigd zonder jaartal op de titelpagina en het omslag of de band']. Bedrukt perkament (rug professioneel gerestaureerd). (4), 66 p.

Niet afgesneden. 1e druk. € 2000 * Auteursexemplaar, met de signatuur van Emants in de rechterbovenhoek van het voorplat.

Bovendien is dit het vooralsnog enig bekende luxe-exemplaar, gedrukt in bruin en zwart met rode kaders op geschept papier, gebonden in een band van heelperkament.

Cf.: Marcellus Emants, Schrijvers prentenboek deel 23, (Den Haag, NLMD, 1984), p. 18 (dit exemplaar!).

45 EYBERS, Elisabeth Handgeschreven brief aan 'Zeer geachte meneer [K.] Lekkerkerker'. 25,8 x 16,8 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Elisabeth Eybers' en gedateerd 'Van Nijenrodeweg 754/ Buitenveldert, Amsterdam/ 9 januari 1967'. 11 regels tekst.

Met originele envelop. € 65 * Dankbrief voor het toezenden van De kleine danseres (1962) van Jac. van Hattum, dat Eybers na een lang verblijf in het buitenland tussen haar post vond. 'Ik ga het direct lezen als ik de dringendste achterstalligheden heb ingehaald. Van Hattum is een van de nederlandse dichters aan wie ik heel veel te danken heb'.

TI E NM A AL GE SI G NE E R D

46 FAVEREY e.a., Hans Gedicht van de dag. (Amsterdam, Stichting Drukhuis, 1978).

Ingenaaid. Met de hand gezet uit diverse corpsen en gedrukt op diverse soorten papier in een oplage van 150 exemplaren. Ondanks de oplage: zeldzaam! € 150 * Gedrukt ter gelegenheid van en tijdens de Nationale Boekentiendaagse. Bevat gedichten van Huub Beurskens, DRS. P, Hans Faverey, Jan Kuijper, Peter Nijmeijer, Bert Schierbeek, Hans Tentije, Willem van Toorn, Elly de Waard en Driek van Wissen. Deze bundel is eigenlijk een bundeling plano's. Alle bijdragen werden door de dichters gesigneerd!

BE ST E KR AC H T E N T E G E N HE T F A S CI SM E

47 GANS, Jacques 'André Gide tegen een mystificatie'. Origineel handschrift. 25,1 x 20,7 cm. Drie bladen. Alleen recto. Gesigneerd op het laatste blad: 'J. Gans' en gedateerd 'Parijs, 1 December [± 1936]'. € 80 * Bespreking van Retour de l'U.R.R.S. (1936), de neerslag van de politiek beladen reis van André Gide (met o.a. Jef Last) naar Moskou: 'een requisitoir tegen de mystificatie en het is in dit opzicht van een rechtzinnigheid, die zich niet uit het veld laat slaan [...] want de waarheid en de duidelijkheid zijn de beste krachten tegen het fascisme en de eenige werkelijke waarden voor de vooruitgang!'

48 GORIS, René De terugkeer. (Met een illustratie van Corneille Hannoset). Brussel, Atelier van het Boek/ Ter Kameren Abdij, (1945). 18,8 x 14,4 cm. Cahiersteek. (4), 10 p. Met de hand gezet uit de Grotius door Lodewijk Opdebeek en gedrukt in rood en zwart op de persen van het Hooger Instituut voor Sierkunsten te Brussel in een oplage van slechts 10 genummerde exemplaren. 1e druk. Fraai. € 120 * Dit is nummer '1' van de oplage. Even charmante als zeldzame uitgave uit de koker van de onbekende Vlaamse drukker Opdebeek met een fijne pentekening van studiegenoot Corneille Hannoset (1926-1997).

I N TE R E S S AN T E R D AN HE T VE R Z W E GE NE

49 (HAASSE, Hella S.) (Vier vragen over Zelfportret als Legkaart). Origineel typoscript.

29,2 x 20,5 cm. Eén blad. Alleen recto. Niet gesigneerd. Niet gedateerd. Met 3 regels handgeschreven toevoeging van Haasse. € 100 * Typoscript van een interview, dat wij niet hebben kunnen traceren. De vragen gaan over het verband tussen Zelfportret en Volg het spoor terug van J.B. Charles, de psychoanalyse, fictie en werkelijkheid. Haasse noteerde onder de laatste vraag: 'Veel interessanter dan het verzwegene m.i.: wat staat er achter de meer beschouwende gedeelten v.h. boek, wat manifesteert zich in die behoefte om te denken'.

50 HANLO, Jan Het Vreemde Land. (Negen gedichten). Kerkrade, O.J.C. van Loo, [1951].

20,7 x 14,9 cm. Vouwblad van Oud-Hollands papier. 1e druk. Debuut. € 100 * Dertiende aflevering uit de zeldzame pamflettenreeks 'De Zilveren Scherf', uitgegeven door O.J.C. (Otto) van Loo, waarover Hanlo aan Vinkenoog schreef: 'Ik vind - voor mij, en dus ook voor de eventuele lezer die belang in mij stelt - dat pamphlet 'Het Vreemde Land' nogal belangrijk, omdat er 8 verzen in staan die ik zelf heb kunnen uitzoeken en een aardig beeld van mijn manier geven'.

Bijgevoegd: drie afleveringen uit dezelfde reeks (4: Hans Berghuis, 7: Michael Deak, 8: Japanse fabels), samen in origineel mapje.

51 HARMSEN VAN BEEK, F. Drie gedichten. Terhorst, (Ser Prop), 2007. Ingenaaid met stofomslag. (16) p. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt door Ser Prop op Magnani in groen en zwart in een oplage van slechts 18 genummerde exemplaren. 1e druk. € 120 52 HARMSEN VAN BEEK, F. Goed begrepen! Terhorst, (Ser Prop), 2008. Ingenaaid met stofomslag. (16) p. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt door Ser Prop op Magnani in oker en zwart in een oplage van slechts 18 genummerde exemplaren. 1e druk.€ 120

53 (HARMSEN VAN BEEK, F.). KUIJPER, Jan Albumblad voor F. Harmsen van Beek.

(Terhorst, Ser Prop, 1998). Vouwblad in omslag. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in grijs en zwart op Zerkall-Bütten in een oplage van 125 exemplaren. 1e druk. € 12 * Koppermaandagreeks 12.

E E N A VO N D VA N DE S TR A A T

54 HART, Maarten 't Avondwandeling. Den Haag, BZZTôH, (1976). Garenloos (omslag Jack Prince). 42 p. 1e druk. € 150 * Exemplaar met fantastische, handgeschreven en gesigneerde opdracht van de auteur aan zijn uitgever op de Franse titel: 'Voor Phil [Muysson],/ die mij een avond/ van de straat heeft/ gehouden wat altijd/ een gelukkige zaak/ is zoals uit dit ver-/ haal blijkt. Ik hoop/ dat dit niet het/ laatste contact met/ Bzztôh [is]!/ 9-11-1976/ Maarten 't Hart'.

55 HART, Maarten 't Laatste zomernacht. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1977).

Ingenaaid. 96 p. 1e druk. € 65 * Eén van de 250 genummerde en gesigneerde exemplaren die niet in de handel kwamen, bestemd voor vrienden en relaties t.g.v. de jaarwisseling 1977/1978. Deze exemplaren werden bovendien voorzien van een los bijgevoegde, gesigneerde afdruk van een karikatuur door Siegfried Woldhek.

56 HART, Maarten 't Mammoet op zondag. Verhalen. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1977). Linnen met stofomslag. 248 p. 1e druk. Stofomslag langs randen licht beschadigd. € 90 * Eén van de 120 (= 150) genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren, gebonden door Jansenbinders in Leiden en met een stofomslag verzorgd door Peter Franke. Met colofonblad, achterin los ingeplakt (losgelaten).

57 HART, Maarten 't A study of a short term behaviour cycle creeping through in the three-spined stickleback. Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor (...). Leiden, E.J. Brill, 1978. Ingenaaid. (2), 68 p. Met tabellen. 1e druk. Met los vel Stellingen. Omslag deels iets verbruind. € 120 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: '29 sept '83/ Voor Aad [Nuis],/ met excuses voor het/ feit dat 't zó saai is,/ Maarten/ 't Hart'.

Zeldzame proefschrift-editie, waarin nergens wordt verwezen naar 't Harts literaire carrière al verwijzen Stellingen 10 en 15 resp. naar Karel van 't Reve en Rudy Kousbroek.

58 HART, Maarten 't De vrouw bestaat niet. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1982).

Ingenaaid met flappen. 160 p. 2e druk. Leesvouwen. € 75 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Den Haag, 2 maart '82/ Voor Aad [Nuis],/ moge een en/ ander van pas/ komen bij een/ kamerdebat/ over het feminisme!/ Maarten/ 't Hart'.

59 HART, Maarten 't 'Wassende woestijnmuis'. Origineel gesigneerd handschrift van dit gedicht (19,7 x 19,8 cm), opgeplakt op een groot vel karton, met eronder geplakt een illustratie van Minnie Donkers (50,0 x 35,4 cm). Alleen recto. Bovenrand gevlekt. € 225 * Het originele model voor de facsimile poster van het BZZTôH Teater uit 1976, dat later gedrukt werd in een oplage van 100 genummerde exemplaren.

60 HARTEN, Jaap Madame Tussaud in Berchtesgaden. Roman. Amsterdam, De Bezige Bij, 1972. Garenloos (omslagontwerp Haye Gemser). 224 p. 1e druk. € 20

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Voor Phil [Muysson] -/ Dies ist, glaube ich, die/ Fundamentalregel alles Seins:/ das Leben ist gar nicht so./ Es ist ganz anders./ Tucholsky/ Jaap Harten/ 21-2-75'.

61 (HATTUM, Jac. van). PINTHUS, Kurt Menschheitsdämmerung. Symphonie jüngster Dichtung. Herausgegeben von -. Berlijn, Ernst Rowohlt, [1920]. Karton. XVI, 328 p.

Geïllustreerd met auteursportretten. 15-20e duizendtal. Band iets gevlekt. € 75 * Ex bibliotheca Jac. van Hattum met diens ex libris op de binnenzijde van het voorplat: een originele tekening in waterverf, goudverf en stift van dansende figuren en musici, gesigneerd 'Sacha' en gedateerd '1942'. Deze 'Sacha' (pseudoniem van Alexander Theodor Dawideit, 1914-?) illustreerde boeken en omslagen van o.a. Greshoff en Last, tekende affiches voor de Amsterdamsche Filmliga en maakte reclameposters. In 1946 bij Breughel verscheen Van Hattums Het brood van Ghisèle met illustraties van Sacha.

Met handgeschreven opdracht van Van Hattum op het schutblad: 'Voor Kees!'

KU N S TV R E TE R O F K U N S T K AK KE R

62 HAWINKELS, Pé Handgeschreven brief aan 'Beste Karel [Reijnders]'. 21,4 x 13,7 cm.

Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd 'Pé Hawinkels' en gedateerd 'Nijmegen, 24.IX.'68'. 57 regels tekst. € 175 * Hoogst literaire, barokke, uitgebreide brief aan de voorzitter van de Gemeenschap Beeldende Kunstenaars (GBK) over verschillende onderwerpen. De dichter wil een ander type lidmaatschap van de GBK: 'wil ik de Scala in Den Haag binnen, dan begin ik met een legitimatie als kunstvreter niets, als kunstkakker echter alles'. Uitvoerig over een beeldspraak uit een brief van Reijnders, die Hawinkels maar niet losliet: 'ik liep met de passage, undulerend en van vorm veranderend als een kwal, in mijn hoofd door de Mr. Franckenstraat, achter een duitse herder, die zijn staart uitnodigend omhoog stak, om mij te wijzen op de verbluffende gelijkenis tussen zijn, droge, exacte, aars en de plaats aan bepaalde plantenstengels waar een blad is afgerukt'. Geestig slot.

Bijgevoegd: Doorslag van handgeschreven brief van Karel Reijnders aan 'Beste Pé' (aan brief geniet).

M E T O R I GI NE L E TE K E NI NG

63 HENNEMAN, Jeroen Obscure. Den Haag, Galerie Nouvelles Images, 1979. Zwart linnen in linnen cassette. 96 p. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren. 1e druk. € 750 * Eén van de 44 genummerde en gesigneerde exemplaren met - los bijgevoegd, onder passepartout - een prachtige, gesigneerde potloodtekening van Henneman. Deze originele tekening (20,0 x 15,5 cm) staat afgebeeld op p. 91 in het boek. Drie beeldverhalen met een vel papier in de hoofdrol.

64 HERINGA, P.M., als: H.G. LIEBENTRAU Voces Intimæ. Verzamelde Gedichten. (Met een foto van de dichter als frontispice). Geesbrug, Sub Signo Libelli, 2001. Verguld halfperkament met linnen platten, overtrokken met marmerpapier en doorzichtig stofomslag (Erik Schots). 208 p. Niet afgesneden. Gedrukt door Jan de Jong op Hahnemühle in een oplage van 40 genummerde exemplaren. 1e druk. € 350 * Indrukwekkende en omvangrijke luxe editie van de gelijktijdig bij Stichting H.G. Liebentrau verschenen handelsuitgave van deze verzamelde gedichten. De enige digitale uitgave van SSL, belooft het colofon ons. Met prospectus en fotokopie van de brief (in handschrift) waarmee Gerrit Komrij de verschijning van dit boek toejuicht.

65 (HERINGA (vertaling), P.M.). PENNA, Sandro Vroege verzen. Sub Signo Libelli, (1984). Soepel heelperkament met zilveropdruk in foedraal (Binderij Phoenix). (2), 22 p. Met de hand gezet uit de Gill en gedrukt in grijs en zwart in een oplage van 63 genummerde exemplaren. Miniem exlibris op binnenzijde voorplat. € 250 * De koele volperkamenten band heeft vierkante ornamentjes op voor- en achterplat, naadloos aansluitend bij de kaders en de hoekige typografie van het binnenwerk, en de schreefloze Gill. Een boek om naar te kijken - en dan te lezen. Dit is een van de enkele Romeins genummerde exemplaren en één van de vijf 'di beltade amor'. Breugelmans 124.

J O N GE N S S T AA K T U W W I L D G E R AA S

66 HERMANS, W.F., als: Sita van de WISSEL Beertje Bombazijn. (Met een 'woordje vooraf' door Dick Hosselaar [= W.F. Hermans]). Amsterdam, De Literaire Loodgieters, 1981.

15,0 x 15,0 cm. Leporello. (12) p. Met de hand gezet en gedrukt op karton in een oplage van 'maximaal 50 [= (volgens JS:) 43 of 47; (volgens Pierre Roth:) 49] exemplaren'. 1e druk. € 2200 * Prachtig 'kinderboek' van Hermans, uitgelicht uit de iets eerder verschenen roman Uit talloos veel miljoenen, gedrukt en gebonden in de Drukwerkplaats Ewald Spieker, naar typografie van Pierre Roth en met indrukwekkende typografische illustraties van Lionel Prent [= Ewald Spieker]. Deze uitgave haalde zelfs de kranten; NRC schreef dat het boekje niet te koop was: 'Spieker spreekt van een goed uitgevoerde grap. Roth is afgelopen weekend dertig exemplaren naar W.F. Hermans in Parijs gaan brengen'. DLL 7. JS 367.

67 HERMANS, W.F. De tranen der acacia's. Amsterdam, Van Oorschot, 1949. Linnen met stofomslag [ontwerp Juus Hartman]. 428 p. 1e druk. Omslag heeft een scheur van 4 cm, maar is overigens compleet. Sellotapegeest op schutbladen. Goed exemplaar. € 950 * Exemplaar met latere, handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Gesigneerd voor Dick Baartse,/ omdat hij 2 april jarig is./ W.F. Hermans/ Amsterdam, 7 maart 1984'. Dirk Baartse was samen met Bob Polak de stuwende kracht achter het Hermans-magazine. Het zeldzame stofomslag is in meer dan goede staat. JS 27 (zoek de verschillen).

68 HERMANS, W.F. Mandarijnen op zwavelzuur. Groningen, De Mandarijnenpers [= eigen beheer], 1963 [= 1964]. Ingenaaid. Vierkant 4to. 248 p. 1e druk. Wat verkleurd aan de rand, onvermijdelijke leesvouwen, maar opvallend netjes. € 1400 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op p. (4): 'Voor Klaas Woudt/ van/ W.F. Hermans'. De Zaanse drukker-uitgever Klaas Woudt gaf in 1960 bij de uitgeverij van zijn vader, Heijnis, Hermans' Erosie uit. Ook was hij verantwoordelijk voor de uitgave van het debuut van Jan Wolkers, Serpentina's petticoat.

Exemplaar met originele, gemonogrammeerde collage: uit een Cutexreclame (nagellak, vrouwengezicht in Chinese lampion) sneed Hermans het gezicht, daarachter plakte hij, op de kop, een vogelkooi. Een vette knipoog naar René Magritte! 23,9 x 23,2 cm. JS 199.

V R A A G TE KE NS V AN E E N V R O E GE R E V R I E N D

69 HERMANS, W.F. Mandarijnen op zwavelzuur. Groningen, De Mandarijnenpers [= eigen beheer], 1963 [= februari 1964]. Ingenaaid. Vierkant 4to. 248 p. 1e druk. Flinke leesvouwen, wat verfomfaaid exemplaar. € 425 * Gesigneerd door de auteur op p. (4). Het exemplaar van Adriaan Morriën, door hem voorzien van tientallen strepen, pijlen en vraagtekens in de marge. Op p. 137, 197 en 198 maakte hij bovendien enkele inhoudelijke kanttekeningen in de marge. Morriën was één van de auteurs die het het zwaarst te verduren kregen in Mandarijnen op zwavelzuur! JS 199.

Bijgevoegd: WFH-verzamelkrant, jrg. 2, afl. 5 (december 1992). Geniet. 32 p. Geïllustreerd.

Met op p. 25-27 Morriëns herinneringen aan Hermans onder de titel 'Dag Wim'. Bij dit artikel is p. 197 uit onderhavig exemplaar van Mandarijnen op zwavelzuur afgebeeld, met notities van Morriën in de marge.

M I J N V E R HO U DI N G TO T O NB E S C H R E V E N BL A DE N

70 HERMANS, W.F. Getypte brief aan 'Zeer geachte Heer [Nol] Gregoor'. 29,4 x 20,8 cm.

Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd 'WFHermans' en gedateerd 'Groningen 15 dec. '56'. 48 regels tekst. Enkele correcties in handschrift. € 850 * Sublieme reactie vol one-liners op Gregoors verzoek een 'stukje papier met handschrift' af te staan: 'Ik ben tegen een grafologische explicatie van litteraire werkjes. Als ik niet tegen was, zou ik niet de moeite nemen allerlei boeken te schrijven ten einde begrepen te worden, of mijzelf te manifesteren, of hoe u het noemen wilt, maar ik zou doodgewoon een aantal fotocopieën van mijn handschrift te koop aanbieden'.

Voorts uitvoerig over het soort papier waarop Hermans typt en schrijft, gevolgd door een aankondiging en een bekentenis: 'mijn verhouding tot onbeschreven bladen is uiterst moeilijk en pijnlijk. Ik ben al lang van plan er een roman over te schrijven, of een novelle [...]

Het papier waarop ik deze brief schrijf en zoveel andere dingen geschreven heb, heb ik gestolen, maar dat moet natuurlijk onder ons blijven. Gestolen papier vermindert mijn beschroomdheid aanmerkelijk, omdat het, als ik het niet gestolen had, aan een veel gruwelijker lot ten offer gevallen zou zijn dan beschreven te worden door mij'.

Aan het slot van de brief vraagt Hermans Gregoor zijn hartelijke groeten over te brengen aan 'buurman Vestdijk': in 'de complete Mandarijnen op Zwavelzuur (manuscript, maar wordt misschien nog eens gedrukt) komt niet meer dan één hatelijke opmerking over hem voor'.

71 HERMANS, W.F. Handgeschreven ansichtkaart aan 'Beste Adriaan [Morriën]'. 8,7 x 13,7 cm. Alleen verso. Gesigneerd 'Wim' en gedateerd '10 Juni '49'. 13 regels tekst. Kaart ietwat gehavend: rechterbovenhoek afgescheurd, hoeken en randen gekreukt. € 350 * Hermans is liftend aan de Franse kust beland: de Provence vond hij prachtig. 'Blijf hier 3 dagen luieren, ga niet naar Nice en Monte Carlo. Ben de 16e in Parijs terug'. De reiziger geeft tevens zijn Franse correspondentieadres. Slot: 'Omhels Guus en Lissa'.

De ansicht toont ons de boulevard van Cros-de-Cagnes met het gele kerkje (Chapelle Saint Pierre); Hermans zette een pijl naar een gebouw en noteerde 'hier ben ik'.

HE R M A N S O P D E F O T O AL S F O TO GR A AF

72 HERMANS, W.F. Originele zwart-witfoto door Emiel van Moerkerken. 12,4 x 16,7 cm.

Op de achterzijde een copyrightstempel van de fotograaf. 1958. € 150 * Hermans fotografeert een aangelijnde hond op een Groningse straat. Naast de hond staan een man en een klein meisje in een bloemetjesjurk.

73 HERMANS, W.F. Originele zwart-witfoto door Emiel van Moerkerken. 14,6 x 10,2 cm.

Op de achterzijde een copyrightstempel van de fotograaf. 1951. € 150 * Hermans kijkt onverschrokken in de lens.

74 (HERMANS, W.F.). BAAREN, Theo van, e.a. De Schone Zakdoek 1941-1944.

Onafhankelijk tijdschrift onder redactie van Theo van Baaren en Gertrude Pape. Selectie door C. Buddingh', Gertrude Pape en Theo van Baaren. Amsterdam, Meulenhoff, 1981.

Ingenaaid. 152 p. Rijk geïllustreerd. 1e druk. € 80

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Gertrude Pape op de titelpagina: 'A notre ami/ W.F. Hermans/ Pourquoi, trop loin encor,/ ne pûtes-vous alors/ entrer dans un vaisseau/ qui touchait à nos bords?/ Gertrude'. Tevens gesigneerd door Theo van Baaren.

75 (HERMANS, W.F.). CARRASQUER, Francisco Baladas del alba bala. Santander, La isla de los rationes, 1960. Ingenaaid met flappen en omslag. 64 p. 1e druk. Omslag iets verschoten. € 60 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Aan de/ Dr. W.F. Hermans/ dit getuigenis iets toenaderend/ hoop ik./ Uw bewonderaar/ FCarrasquer'. De auteur was tolk voor een interview met Hermans in de Spaanse krant El Destino van 22 april 1961. Poetas de hoy 13.

76 (HERMANS, W.F.). SCHREUDERS, Piet Hollywood at last! Een stukje gelegenheidsdrukwerk. Amsterdam, Drukwerk, 1979. Geniet. 48 p. Geïllustreerd. 1e druk.

Ruggetje iets geschaafd. € 75 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Voor/ Willem Frederik Hermans,/ auteur van het boekje/ "HOLLYWOOD" (1967)/ Piet Schreuders'.

77 KLEIS, Gerrit, als: Pieter NAGEL Twee gedichten. [Amsterdam], Sub Signo Libelli, 1977. Ingenaaid met omslag. (12) p. Met de hand gezet uit de Cancelleresca Bastarda en gedrukt 'op papier uit Auroville' in een oplage van 33 exemplaren. € 95 * Schutbladen iets gebruind door omslagpapier. Breugelmans 28.

I K BE N M A AR E E N L I TE R A TO R

78 KLOOS, Willem Drie handgeschreven brieven aan 'WelEdelgeb Heer [= J.J.M.H.M. (Henri) Asselberghs]'. 1. 22,1 x 14,2 cm. Op briefpapier van De Nieuwe Gids. Eén vouwblad.

Recto en verso. Gesigneerd 'Willem Kloos' en gedateerd 'Den Haag/ Regentesselaan 176/ 26 Aug 1926'. 26 regels tekst. 2. 22,1 x 14,2 cm. Op briefpapier van De Nieuwe Gids. Eén vouwblad. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem Kloos' en gedateerd 'Den Haag/ Regentesselaan 176/ 6 Sept 1926'. 10 regels tekst. 3. 22,1 x 14,2 cm. Op briefpapier van De Nieuwe Gids. Eén vouwblad. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem Kloos' en gedateerd 'Den Haag/ Regentesselaan 176/ 7 October '26'. 40 regels tekst. € 300 * Welwillende brieven aan een jongeman met literaire aspiraties (de latere directeur van het Spoorwegmuseum), die de krasse Tachtiger enkele stukken ter beoordeling had gezonden.

In de eerste brief schrijft Kloos dat de artikelen van Asselberghs 'stellig interessant heeten', maar dat hem uit de begeleidende brief 'tamelijk duister is gebleven' waarom Johan de Meester, blijkbaar enthousiast over Asselberghs, hem toch verwijst naar Kloos, die zichzelf 'den redakteur-secretaris van De Nieuwe Gids' noemt. Kloos is niet zeker van De Meesters intenties: die zou misschien juist een slecht stuk naar de concurrent laten sturen?

Uit de tweede brief blijkt dat Kloos, ondanks een 'bijgaande correspondentie', nog steeds niet 'helemaal duidelijk' is waarom Johan de Meester naar Kloos verwees. Desondanks zou Kloos één van Asselberghs' stukken ter keuring willen ontvangen. In de derde brief deelt Kloos mee dat hij Asselberghs' stukken 'over het overigens zeer belangrijke onderwerp' met belangstelling heeft gelezen, maar dat hij bepaald (Duits) woordgebruik afkeurt. Kloos geeft toe ook geen kenner te zijn: 'Ik heb wel geen speciale studie van die dingen gemaakt want ik ben maar een literator'... En uiteindelijk wijst hij Asselberghs' bijdrage voor de 'NG' af en raadt hij hem aan het aan te bieden aan 'het een of ander populair wetenschappelijk orgaan'.

79 KOMRIJ, Gerrit Diafanie. (Met een verantwoording door Harry G.M. Prick).

(Terhorst, Ser Prop, 1993). Ingenaaid met stofomslag. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in rood en zwart op Zerkall-Bütten in een oplage van 50 genummerde exemplaren.

1e druk. € 75 * Gesigneerd door de auteur onder het colofon.

GL O R I E U Z E TI J DE N I N P O R TU GA L

80 KOMRIJ, Gerrit Handgeschreven ansichtkaart aan 'Beste Theo [Sontrop]'. 8,8 x 13,9 cm. Alleen verso. Gesigneerd 'Gerrit K. en Charles H.' en gedateerd 'Lisboa 17.10.80 (datum poststempel)'. € 150 * Vakantiegroet uit Portugal, vier jaar voordat het paar zich er definitief zou vestigen. Komrij schrijft dat al hun wensen in 'de vorm van je regie-aanwijzingen' in vervulling zijn gegaan.

Helaas bleek het aanbevolen hotel in Lissabon volgeboekt, zodat Komrij en Hofman nu verblijven in 'een hotel dat zeer glorieuze tijden heeft gekend en waar door een klap het licht en door een schop de waterkranen nog altijd beginnen te werken'.

De ansicht toont ons de tekening van een vrolijke ober met een fles 'Vinho do Porto'.

81 KOMRIJ, Gerrit Handgeschreven brief aan 'Waarde Theo [Sontrop]'. 22,4 x 16,5 cm.

Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Gerrit' en gedateerd 'Alvites, 6 februari 1986'. 14 regels tekst. Met originele envelop. € 120 * 'Kleine irritaties moet men altijd snel kwijt, om maagzweren te vermijden': over de herdruk van Dit helse moeras (1983) als Salamander, die eerst wel en toen niet door zou gaan. Echter, Komrij heeft net een brief ontvangen 'van iemand die me zegt dat hij van "Dit helse moeras" in de Salamander-reeks zo genoten heeft'. De auteur wil de kwestie opgehelderd zien worden door zijn uitgever: 'Ik weet zelf niet wat er met mijn boeken gebeurt maar, wat ik curieuzer vind, jij blijkbaar ook niet'.

82 KOMRIJ, Gerrit Kinderballade. (Met vijf houtsneden van Bram Malisse). Kalmthout, De Carbolineum Pers, 2006. Perkament met stofomslag. In foedraal. (20) p. Met de hand gezet uit de Fransiscan en gedrukt in een oplage van 70 genummerde exemplaren. 1e druk. € 225 * Een van de 15 Romeins genummerde luxe-exemplaren. Bovendien met een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur onder het colofon. Het colofon werd tevens gemonogrammeerd door de illustrator.

Bijgevoegd: afwijkende drukproef van de titelpagina, met correcties van de drukker en door hem gemonogrammeerd. Volgens deze proef werd het boekje geïllustreerd door Aukse Ieva Balciunaite.

P AR O DI E O P BI BL I O F I L I E

83 (KOMRIJ, Gerrit). REIJT, Vic van de De scheet in perkament gebonden. Amsterdam, De Literaire Loodgieters, 1980. 18,5 x 14,0 cm. Cahiersteek met aan randen gebrand omslag en rood plakzegel. (16) p. Met de hand gezet [uit de Arial of Helvetica?] en gedrukt in een oplage van 15 genummerde scheten ('plus enkele op naam'). 1e druk. € 300 * H.S.-exemplaar. Mooi commentaar op het verschijnen van Komrij's bibliofiele boekje De bibliofiel ('gebonden in een soort leer, waarvan in vroeger tijden handtasjes werden gemaakt'). Eerder verschenen als onderdeel van 'Windhandel' in Propria Cures (25 oktober 1980). DLL 3.

84 KOSSMANN, Alfred Getypte brief aan 'Waarde heer [Gerrit] Komrij'. 33,3 x 21,4 cm.

Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Alfred Kossmann' en gedateerd '8 nov. 1974'. 33 regels tekst. € 75 * Anekdotische reactie op Komrij's herdenkingsartikel 'Victor van Vriesland was meer dan hij deed' in Vrij Nederland: 'Ik heb Van Vriesland nog wel gekend in de jaren van zijn maatschappelijke activiteiten, en hij was werkelijk briljant als dronken tafelredenaar. [...] U hebt hem gekend in zijn toch ietwat verwarde nadagen; toen ik bevriend met hem raakte was hij ook al in zijn nadagen (inderdaad: ik kan me hem in andere dagen helemaal niet voorstellen), maar hij was allerminst verward'. Over de niet spectaculaire poëzie van Van Vriesland: 'hij is er toch wel heel erg in aanwezig, in alle stadia van zijn leven, en bijna genant in zijn laatste poëzie'.

85 KUIPERS, Abe Letters 2. (Groningen, eigen beheer, 1975). 27 x 27 cm. Ringband. (24) bladen met illustratie en tekst. Gedrukt bij De Ark te Enschede in 80 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 50 * Speelse, inventieve uitleg van de achtergronden van het alfabet, waarvoor Kuipers veel gebruik maakte van in de huiselijke kring genomen foto's.

86 KUSTERS, Wiel De gang. (Met zeven originele etsen van Gèr Boosten). Venlo, Van Spijk, (1980). Linnen in cassette. 25,8 x 22,6 cm. (56) p. Gedrukt op 140 grams Van Gelder in een oplage van 100 genummerde en door de schrijver en illustrator gesigneerde exemplaren.

De etsen werden gedrukt op 300 grams Hahnemühle. € 110 * Bibliofiele uitgave met mooie etsen van Boosten. De handelseditie verscheen in 1979 bij Querido, niet geïllustreerd.

87 LAST, Jef "Zwitserland". Originele tekening in waterverf. 26,0 x 19,5 cm. ± 1950. In groene pen rechtsonder gesigneerd 'Jef Last'. Ingelijst achter glas (31,0 x 25,3 cm) en geplakt op een vel karton. € 225 * Mooi landschapje van een kerk en enkele gebouwtjes in een dorp in Zwitserland. Een vorige eigenaar schreef in viltstift achterop de lijst: 'Jef Last/ Zwitserland'.

88 LEHMANN, L.Th. Een steen voor Hermes. Amsterdam, De Bezige Bij, 1962. Ingenaaid (omslagontwerp Karel Beunis en J. Cursto). 72 p. 1e druk. € 35 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Remco Campert en diens derde echtgenote Lucia van de Berg: 'Remconi Luciaeque/ Louis'. Bovendien heeft de auteur de Latijnse opdracht met twee Engelstalige knipsels tot collage verheven.

89 LUCEBERT Lithologie. Tien gedichten. Tien litho's. Hilversum, Steendrukkerij De Jong, 1959. Losbladig in omslag. (40) p. Deels gezet uit de 'brede vette antiek corps 16' en deels gedrukt in facsimile van het handschrift in een oplage van 1000 exemplaren. 1e druk.

Omslag deels licht verbruind. € 425 90 MALSEN, Willem van De blauwe plek. Amsterdam, Drukwerkplaats Ewald Spieker [= De Literaire Loodgieters], 1981. 22,0 x 15,8 cm. Karton met omslag van Tyneham Oil Painting Paper waarop een originele aquarel van de auteur. (24) p. Met de hand gezet en gedrukt in een oplage van 25 genummerde exemplaren ('waarvan enkele op naam'). 1e druk. € 200 * Dit exemplaar is gesigneerd door de auteur en op naam gedrukt voor Annette Assendelft.

Eerste omvangrijke tekst van deze pers. Eerder verschenen in het tijdschrift Kunst in Utrecht. DLL 4.

91 MEIJER, Ischa 'De dialecticus'. Origineel typoscript. 29,6 x 21,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Ischa Meijer' en gedateerd 'dec. '89'. 16 regels tekst. € 85 * Geestig gelegenheidssonnet voor de naar Rusland vertrekkende hoofdredacteur van Nieuwe Revu (en latere mediamagnaat) Derk Sauer: 'Eens socialist, nu pronte yup/ Mag hij thans Moskou's high life vormen;/ Een rare avis in de perestrojka-club'. Met begeleidende, getypte tekst (4 regels): 'Ik ben dankbaar dat je mij bij Nieuwe Revu hebt ingelijfd'.

92 MICHAELIS, Hanny Getypte briefkaart aan 'Zeer geachte Heer Reijnders'. 8,9 x 13,7 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'H. van het Reve-Michaelis' en gedateerd 'Amsterdam, 4 april 1957'. 3 regels tekst. Met handgeschreven adres van de afzender: 'Galerij 14, Amsterdam'. € 75 * Kort bericht van de echtgenote van Gerard: 'In antwoord op Uw desbetreffend verzoek deel ik U mee dat mijn man op 14 december 1923 te Amsterdam is geboren'. Het laatste cijfer in het jaartal is overigens met de hand verbeterd.

L E U R E N V I ND I K M E E R I E TS VO O R KO O P L U I E N HO E R E N

93 MOONEN, A. Handgeschreven brief aan 'Jaapje [= Jac. van Hattum]'. 24,0 x 18,6 cm.

Twee bladen. Alleen recto. Gesigneerd 'Aart Moonen' en gedateerd 'Den Haag, 29-1-69'. 37 regels tekst. Handgeschreven aantekening van Van Hattum op verso: '3 delen Oosthoeks/ Encyclopedie/ ?/ Zijn weggepakt?!' € 150 * Vroege, zeer literaire brief met seksuele toespelingen van een eenzame jongeman: 'Ook al heb ik veel kennissen in A'dam, geloof me of niet, jij bent de enige bij wie ik me op m'n gemak voel'. Moonen raadt Van Hattum af een bestemming voor zijn toneelspel te zoeken: 'Leuren vind ik meer iets voor kooplui en hoeren. Ik loop toch wel langs de golven, richting Kijkduin, onder een gevarieerde lucht, vaak kleur 13'. Over zijn toneelwerk voor Toneelgroep Studio: 'in één van mijn éénakters dient ritmisch een paardenpik zich vrijelijk over het toneel te kunnen bewegen'. En Moonen kent maar weinig mensen die hij opbellen kan: 'Gods telefoonnummer is mij niet bekend, ondanks dat ik er vele interlokale- en nationale gidsen voor opengeslagen en sekuur ingekeken heb. Noppes'.

94 MORTIER, Erwin Naar nergens smaken (het scheppen van de schrijver). Kessel-Lo, Literarte, 2005. Genaaide vellen kunststofpapier met losse glazen platten in bijbehorende kartonnen doos. 40 bladen. Gezet uit de Mrs Eaves en de Avenir en gedrukt in 250 genummerde en gesigneerde exemplaren op ArjoWiggins Curious translucent flexi clear 180g (omslag) en 112g (binnenwerk). 1e druk. Als nieuw. € 60 * Beeldende tekst over het schrijven. Met bibliografische aantekeningen. Zeer bijzondere vormgeving door Kurt Cornelis en Hugo Puttaert. Dit is een van 130 genummerde exemplaren voor de verkoop; de andere 110 waren bestemd voor het bibliofiel genootschap Literarte.

O P DR A C H T VA N E E N P I J P R O KE R

95 MULISCH, Harry De ontdekking van de hemel. Amsterdam, De Bezige Bij, 1992.

Linnen met stofomslag. 908 p. 1e druk. Omslag op rug verschoten. € 175 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Harry Mulisch/ 17.10.92/ Voor Dr L. Meinsma'. Een eerstedagsexemplaar: dit meesterwerk verscheen op 17 oktober 1992. Dr. L. Meinsma, weleens de 'anti-rookmagiër' genoemd, was van 1968 tot 1979 directeur van KWF Kankerbestrijding. In de zeventiger jaren keerde hij zich faliekant tegen de door Niemeijer georganiseerde wedstrijd 'pijproker van het jaar'.

E E R S TE DR U K VA N KL AS SI E KE R

96 MULTATULI (= Eduard Douwes Dekker) Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handelmaatschappij. Amsterdam, J. de Ruyter, 1860. Herbonden in halfleer met gebruikmaking van een oude rug. (6), 212; (4), 186 p. 1e druk. Hoekjes wat gebutst, wat roest en vlekjes. Mooi exlibris (reiziger staart over de Rijn in de richting van een ruïne).

Achterin is een knipsel uit 1935 ingeplakt. € 450 * Geen topexemplaar, maar het is er wél éen: een eerste druk van de grootste Nederlandse klassieker uit de negentiende eeuw!

97 (NESCIO e.a.). KUSTERS, Wiel De piramide van Eisden. (Banholt, In de Bonnefant, 1986). Verguld halfmarokijn met kunstig blauw marmeren platten met gouden accenten (Binderij Phoenix). (4), 40 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Hans van Eijk in twee kleuren blauw en zwart in een oplage van 60 op de pers genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. € 95 * Eén van de 20 luxe-exemplaren in halfmarokijn. Acht korte prozateksten, geschreven voor de Regionale Omroep Zuid. Over o.a. Hugo Claus en Hans Faverey. De zesde tekst gaat over een reis van Nescio naar Zuid-Limburg. Met prospectus.

GE R E M D DO O R TW I J F E L E N A C HT E R DO C H T

98 NIJHOFF e.a., M. Nederland-Duitsland. Brieven van Jan ENGELMAN, Martinus NIJHOFF, A. ROLAND HOLST en Victor van VRIESLAND over een op te richten Genootschap Nederland-Duitsland. 1. Handgeschreven brief aan 'Hooggeachte Heer'. 27,2 x 21,7 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Jan Engelman' en gedateerd 'Utrecht, 2 Oct. '52'.

15 regels tekst. Twee perforatiegaatjes. 2. Handgeschreven brief aan 'Hooggeleerde Heer'.

25,0 x 20,7 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Martinus Nijhoff' en gedateerd 'Den Haag 28 Juli 1952'. 10 regels tekst. Twee perforatiegaatjes. 3. Handgeschreven brief aan 'Hooggeachte Professor'. 17,6 x 13,5 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd 'A. Roland Holst' en gedateerd 'Zondag'. 12 regels tekst. Twee perforatiegaatjes. 4. Getypte brief aan 'Weledelgestrenge Heer'. 27,6 x 21,7 cm. Op briefpapier van P.E.N.-Centrum voor Nederland.

Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd en gedateerd 'Amsterdam-O., 29 April 1953'. 11 regels tekst. Twee perforatiegaatjes. € 425 * Drie van de vier schrijvers zijn benaderd voor een functie in het bestuur of de adviescommissie voor het nog op te richten Genootschap Nederland-Duitsland. Engelman, Nijhoff en Roland Holst hebben alledrie zo hun redenen om de uitnodiging af te slaan.

Zeven jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog was de houding jegens Duitsland nog wat afwachtend.

Engelman schrijft 'alle waardeering' te hebben voor het initiatief, maar heeft al zoveel 'cultureel en sociaal werk' verricht, dat zijn eigen letterkundige werk er onder ging lijden.

Nijhoff is het principieel met de initiatiefnemers eens, 'maar persoonlijk moet ik van medewerking afzien, omdat ik al overstelpt ben met werkzaamheden'. Roland Holst spreekt zich meer uit: hij is 'persoonlijk ten aanzien van cultureele betrekkingen met Duitschland te zeer geremd door twijfel en achterdocht'.

Van Vriesland deelt mee dat hij, voorzitter van de P.E.N.-club, geen gelegenheid ziet tot het bijwonen van een lezing.

Het Genootschap Nederland-Duitsland werd opgericht in januari 1953 (de maand waarin Nijhoff zou overlijden) en organiseerde lezingen over Duitse kunst en literatuur. Zo las Heinrich Böll in 1960 op uitnodiging van het Genootschap voor uit eigen werk.

99 NIJHOFF, M. & A. ROLAND HOLST Originele zwart-witfoto. 13,3 x 8,4 cm. Circa 1930. € 300 * Prachtige foto van Roland Holst en Nijhoff, samen op een stoel: Roland Holst houdt een boeket bloemen in zijn handen terwijl Nijhoff hem lachend aankijkt. Met op de achterzijde een handgeschreven, gesigneerde tekst van Roland Holst: 'Deze opgewekte nabloei/ van de beweging van '80/ bij wijze van onze hartelijke groeten./ Jany'. Daarnaast gesigneerd door Nijhoff: 'Pom'. Er bestaan ook exemplaren van deze kaart met een handgeschreven vers van Roland Holst.

Zie: Schrijversprentenboek A. Roland Holst (Amsterdam/ Den Haag 1983), p. 17. En: H.J.M.F. Lodewick e.a. Ik probeer mijn pen (Amsterdam 1979), p. 110.

Fantastisch, museaal document!

100 NIJLEN, Jan van Te laat voor deze wereld. Amsterdam, Van Oorschot, 1957. Linnen met stofomslag (ontwerp Helmut Salden). 80 p. 1e druk. Omslag minimaal geschaafd. € 200 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Elisabeth du Perron-de Roos op het schutblad: 'aan Bep/ van harte/ Jan/ 25 November 1957'. Tegenover deze vriendschappelijke opdracht wordt, op de binnenflap van het omslag, reclame gemaakt voor Van Nijlens Herinneringen aan E. du Perron (1956).

101 NOORDSTAR, J.C. De zwanen en andere gedichten. Groningen, Ebenhaëzer [= H.J. Scheltema en A.J.P. Tammes], 1930. 18,9 x 10,9 cm. Ingenaaid met gemarmerd omslag. (2), 22 p. Gedrukt door H.N. Werkman in een kleine oplage. 1e druk. Het marmer is op de rug iets geschaafd, het laatste schutblad is verwijderd, contemporaine naam op titelpagina, maar een goed exemplaar van een zeldzaam bundeltje. € 200 * Hot printing 30-g5. Dekkers G-145.

102 NOOTEBOOM, Cees Een middag in Bruay. Amsterdam, De Bezige Bij, 1963.

Ingenaaid. 160 p. 1e druk. € 45 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'voor James Brockway/ bij een eerste/ kennismaking/ Cees Nooteboom'.

103 OFFEL, Edmond van Van Sooke Pap en Reus Gribbelenteer. (Met vier originele houtsneden). Antwerpen, Lode Opdebeek, [± 1947]. Losbladig in omslag. 16 p. Met de hand gezet uit de Grotius en gedrukt in rood, groen en zwart in een zeer kleine oplage. 1e druk.€ 85 * Typografische vingeroefening met vier knappe doch ongesigneerde houtsneden. De tekst van het Antwerpse verhaal, voor het eerst in 1927 uitgegeven door de grootvader van de drukker, houdt op p. 10 abrupt op.

104 PAREAU, N.E.M. Mengelingen. Eerste stukje. Groningen, Eben Haëzer, 1933. 15,8 x 10,5 cm. Geniet. 16 p. 1e druk. Debuut. € 120 * Onsterfelijke poëzie. Zie voor een bundel van Pareau's penvriend, bij dezelfde uitgeverij, nummer 101 in deze catalogus.

105 PLUIJM, Cees van der, als: Peter CORET 'Acht gedichten voor David [Simaleavich]'.

Origineel handschrift. 19,5 x 15,7 cm. Gevouwen. (10) p. 'Deze Acht gedichten voor David werden op zondag 22 maart 1987 door de auteur met de hand uitgeschreven op een restantje oud papier, terwijl hij de verzen zacht voor zich uitzei, voor David Simaleavich te Amsterdam, in vriendschap. Nijmegen, 22 maart 1987. Peter Coret'. € 75 * Handgeschreven bundel in een oplage van 1!

106 (RENILDIS HANDPERS). LEOPOLD, J.H. Twee Amoureuze Liedekens. [Utrecht], De Renildis Handpers, (1989). Ingenaaid met stofomslag. (16) p. Met de hand gezet en gedrukt op Zerkall-Bütten van A. Renker in rood, groen en zwart in een oplage van 32 op de pers genummerde exemplaren. € 450 * Op naam gedrukt voor dr. J. Offerhaus en onder het colofon gesigneerd door de drukker.

Met, los bijgevoegd, gedrukt briefje: 'Met de complimenten van/ De Renildis Handpers/ Maurice Laudy'. De Renildis Handpers 63.

107 (RENILDIS HANDPERS). MAIMONIDES Morgengebet bevor er seine Kranken besuchte. Aus der Hebräischen Handschrift eines berühmten jüdischen Artztes in Egypten / aus dem 12. Jahrh. {Utrecht], De Renildis Handpers, (1989). Ingenaaid met stofomslag. (28) p. Met de hand gezet en gedrukt op Zerkall-Bütten in roodbruin, grijs en zwart in een oplage van 32 op de pers genummerde exemplaren. € 325 * Op naam gedrukt voor dr. J. Offerhaus en onder het colofon gesigneerd door de drukker.

Met, los bijgevoegd, gedrukt briefje: 'Present/ van/ Maurice/ Laudy'. De Renildis Handpers 64.

108 REVE, Gerard 'De Avonden. Bekroond met de Reina Prinsen Geerligs prijs 1947'. P. (6) in: Een roman van De Bezige Bij is het grootste genoegen voor deze winter! [Amsterdam, De Bezige Bij, 1947]. Geniet. 17,8 x 12,5 cm. (16) p. € 60 * Moeilijk te vinden prospectus voor de najaarsuitgaven van 1947 van De Bij, met wervende teksten voor o.a. Willy Corsari, J.J. Klant, Arthur Koestler en J. Gerhard Toonder. Simon van het Reve's debuut wordt hierin aangeprezen met een citaat uit een bespreking van Anna Blaman. In dit aantrekkelijke, in zwart en blauw gedrukte foldertje zijn ook alle stofomslagen afgebeeld. De tekening van de sneeuwpop op het omslag is gesigneerd 'IS': Ies Spreekmeester, die ook achter het omslag van De Avonden zat. Het bestelbiljet op de laatste pagina is nog aanwezig: voor 2 cent porto kan men een gewenst aantal exemplaren van De Avonden bestellen à f 5,25.

V O O R M I J N E I G E N E CK E R M A N N

109 REVE, Gerard Brieven aan Simon C. 1971-1975. Utrecht, Veen, 1982. Ingenaaid. 288 p.

1e druk. Leesvouwen. € 150 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Voor mijn eigen Eckermann/ Sjaak Hubregtse,/ met veel goede wensen./ GerardReve./ 'La Grâce', 12 November 1982'. Bovendien door Reve op p. 287 met kroontjespen voorzien van het Getal van het Beest: 'Dit is No. 666'.

Bijgevoegd: knipsel uit de Volkskrant van 25 april 2001 over de verkoop van de imposante collectie-Hubregtse, waarbij deze opdracht is afgebeeld.

110 REVE, Gerard Ik had hem lief. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1975. Garenloos. 224 p. 1e druk. € 75 * Gesigneerd door de auteur op de Franse titel op de dag van verschijnen: 'Gerard Reve./ Amsterdam, 1-3-1975.' Bovendien is dit exemplaar gesigneerd door 'Ernest de R.', alias Jakhals, alias Ernst-Jan Engels, aan wie alle brieven in dit boek gericht zijn. Engels is tevens de maker van de portrettekening op de achterflap. Van Winden 28.

111 REVE, Gerard Opstellen Nederlands. G.v.h.Reve 4a. 1939/1940. [Amsterdam], (De Bezige Bij, 2002). Cahiersteek. (32) p. Gedrukt in een oplage van 1750 exemplaren, waarvan 250 bestemd voor de auteur. 1e druk. € 75

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de colofonpagina: 'Een Gelukkig Nieuwjaar/ toegewenst door/ Gerard Reve en Joop Schafthuizen/ GerardReve./ Januari 2002'. Fraaie facsimile. Jaarwisselingsgeschenk 2001/2002.

NI K S D AN HE R R I E

112 REVE, Gerard Twee handgeschreven brieven aan de redactie van het tijdschrift Dialoog. Tijdschrift voor homofilie en maatschappij. 1. 27,4 x 21,4 cm. Eén blad. Alleen recto.

Gesigneerd 'GerardKvanhetReve' en gedateerd 'Greonterp Post Oudega Wijmbritseradeel Friesland/ 5 maart 1965'. 12 regels tekst. 2. 27,4 x 21,4 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'GerardKvanhetReve' en gedateerd 'Greonterp, Post Oudega Wijmbritseradeel (Fr.)'/ 12 Juli 1965. 10 regels tekst. Met een originele door Reve geschreven envelop aan Dialoog: 'spoed'.

Poststempel '7 VII 65'. € 650 * In de eerste brief, gericht aan redactiesecretaris Niek Engelschman, vraagt Reve om de binnengekomen reacties op 'Brief Bank', 'om eventueel te repliceren'. Hij vervolgt met een tirade tegen de schrijver Jef Last: 'stoot toch alsjeblieft Jef Last af. De man heeft voor niets belangstelling dan Jef Last, en is een etiekloze warhoofd. Je hebt niks dan herrie, eindeloze gewichtige gesprekken, etc., met als resultaat dat hij zich voor een of ander fiktief plan naar Kopenhagen laat sturen, waarna je binnen drie dagen tijds een telegram krijgt dat hij van alles beroofd is, & of je geld wilt sturen, etc.' Ten slotte: 'Met homiofiele groet'!

Middels het tweede schrijven wil Reve een correctie doorgeven in 'Heb ik God gelasterd?': 'pagina 2, regel 4, staat ter tijd; moet zijn: ten tijde. Want als men staande naamvalsverbuigingen bezigt, moet men ze korrekt toepassen, & tijd is mannelijk'. Hij zou graag een drukproef ontvangen: 'U hebt hem binnen 24 à 36 uur na verzending weer retour'.

Gerard Reve zat de eerste twee jaargangen in de redactie van Dialoog. Aan het eerste nummer van de eerste jaargang droeg hij bij met 'Brief aan mijn bank', dat enkele felle reacties uitlokte bij paters en predikanten en mede aanleiding zou zijn tot het ezelsproces.

'Heb ik God gelasterd?' verscheen als reactie hierop in aflevering 4.

113 REVE, Gerard Zeergeleerde vrouwe. (Brieven aan Ida Gerhardt). Utrecht, Veen, 1982.

Halflinnen. 16 p. Gedrukt in een oplage van 300 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 125 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Voor Sjoerd van Faassen,/ met beste wensen voor 1982 van/ GerardReve/ 'La Grâce', 31.1.1982'. Jaarwisselingsgeschenk 1981/1982. Niet in de handel. Van Winden 41.

114 REVE, Gerard & S. CARMIGGELT In gesprek. Amsterdam, Peter van der Velden, 1980. Halfmarokijn met platten van Japans sierpapier (Binderij Phoenix). (2), 74 p. 1e druk. € 300 * Eén van de slechts 10 genummerde luxe-exemplaren, door Binderij Phoenix fraai gebonden in halfmarokijn.

GR O O T M E E S T E R L E E S T M E E S T E R W E R K

115 (REVE, Gerard). MELVILLE, Herman Moby Dick or The Whale. Illustrated by Rockwell Kent. New York, Modern Library, (1930). Linnen met stofomslag. XXXII, 832 p.

Herdruk. Omslag aan randen iets gesleten. € 100 * Ex bibliotheca Gerard Reve, die heel netjes zijn naam op de opdrachtpagina schreef: 'Gerard K. Van Het Reve'. Dat deed hij, gezien het vroege handschrift, in de vijftiger jaren.

Van later datum zijn de jaartallen op de titelpagina, in het handschrift van Hanny Michaelis.

116 (REVE, Gerard). SCHUURMAN, Dr. C.J. Grondpatronen van psychische ontsporing.

Arnhem, Van Loghum Slaterus, 1955. Linnen met stofomslag. 128 p. 1e druk. Omslag aan randen gescheurd. Scheefgelezen. € 100 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan zijn beroemdste patiënt op het schutblad: 'Aan de heer G.K. v.h. Reve/ van/ Dr CJSchuurman/ 9.3.'56'.

Schuurman is degene geweest die Reve in 1945 of 1946 aan het schrijven zette. In een latere brief aan Bert de Groot zou Reve verklaren dat hij 'alles wat ik bereikt heb, in de eerste plaats aan de behandeling door Dr S. te danken heb'.

TW E E GE SC H I E DE NI SS E N

117 ROGGEMAN, Willem M. Twee getypte brieven aan 'Geachte heer [Wim J.] Simons'. 1.

29,7 x 21,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem M. Roggeman' en gedateerd 'Dilbeek, 29 juli 1996'. 15 regels tekst. 2. 29,7 x 21,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem M. Roggeman' en gedateerd 'Dilbeek, 1 september 1997'. 11 regels tekst. € 120 * Over de bundel Geschiedenis en het mogelijke vervolg Geschiedenis II, dat Roggeman ook graag bij Simons' uitgeverij De Beuk ziet verschijnen. In de eerste brief moet de dichter van de schrik bekomen na op de drukproef 'op de titelpagina mijn naam als Roggeveen i.p.v.

Roggeman vermeld te zien [worden]'. Hij wil tevens een motto, een colofontekst en een flaptekst toevoegen.

De tweede brief begeleidt de kopij van Geschiedenis II: 'Ik ben ervan overtuigd dat de uitgave van deze tweede bundel ook nog eens de verkoop van het eerste deeltje zal activeren.

Daarom hoop ik dat een inbreng van 2.000 gulden van mijnentwege kan volstaan'. Deze bundel zou echter in 1998 bij de Leuvense Uitgeverij P verschijnen.

Bijgevoegd: Getypt en door uitgever en auteur ondertekend contract voor Geschiedenis, typoscript van de bundel Geschiedenis II (36 p.), doorslag van antwoordbrief van Simons d.d.

27-11-1997 en fraaie zwart-witfoto van Roggeman voor een schilderij van Hugo Claus (25,3 x 16,8 cm).

118 ROLAND HOLST, A. In memoriam Herman Gorter. Brussel/ Maastricht, A.A.M. Stols, 1928. Ingenaaid. (4), 76 p. [Gedrukt in een oplage van 1050 exemplaren]. 1e druk. Rug verbruind. Enkele roestvlekken. € 140 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van A. Roland Holst, wiens in memoriam op p. 23-39 staat: 'Aan/ Albert [Verwey?]/ van/ Jany/ Bergen. N.-H./ Juni 1928'.

Tevens herinneringen van Dirk Coster, Anthonie Donker en H. Roland Holst-Van der Schalk. Van Dijk 142.

119 ROLAND HOLST, A. Originele zwart-witfoto. 11,4 x 8,5 cm. Met op de achterzijde een potloodaantekening in een ons onbekende hand: 'Jany Aug. 1920/ links van/ hem, m'n/ zuster An'. Contemporaine afdruk. € 65 * Een jonge Roland Holst in wandelkleding, liggend op het strand met zijn wandelstok in de hand. Naast hem zit een jongedame, verdiept in een boek. In de rechteronderhoek de schaduw van de ons onbekende fotograaf.

120 ROLAND HOLST, Henriëtte, als: Henriëtte van der SCHALK Sonnetten en verzen in terzinen geschreven. (Amsterdam, Scheltema en Holkema, 1895). Halflinnen. (18), 128 p.

Gedrukt in rood en zwart door Joh. Enschedé. Boekversiering door R.N. ROLAND HOLST. 1e druk. Debuut. Voorste schutblad (keurig) verwijderd. Schutbladen verbruind. Goed en stevig exemplaar. € 85 * Een van de kernboeken uit de opbloeiende Nederlandse boekdrukkunst. Braches 960107.

121 ROLAND HOLST, R.N. Overpeinzingen van een bramenzoeker, ingeleid door Arthur van Schendel. (Arnhem, Hijman, Stenfert Kroese & Van der Zande), (1923). (2), 128 p.

Gedrukt onder leiding van J. van Krimpen in rood en zwart in een oplage van 150 exemplaren. 1e druk. Omslag op de vouwen gescheurd, rug iets beschadigd, maar overigens goed. € 120 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan zijn jonge neef, de dichter A. Roland Holst op het schutblad: 'voor Jany/ van/ Rik/ "Buissche Heide"/ Nov. '23'. Palladium.

NU T TI GE J A AR T AL L E N V A N E E N T Y P O GR A AF

122 ROOS, S.H. de Handgeschreven brief aan 'Weledelgeb. Heer'. 22,3 x 17,6 cm. Op met de hand gezet uit de De Roos en in zwart gedrukt briefpapier van 'S.H. de Roos * Hyacintenlaan 55 * Hilversum'. Eén vouwblad. Recto en verso. Gesigneerd en gedateerd '11 Februari 1925'. 84 regels tekst. € 450 * Uitvoerige en belangwekkende brief aan een journalist: De Roos geeft nauwgezet een chronologisch overzicht van zijn belangrijkste letters en typografische werkzaamheden.

'Mededeelingen over het ontstaan van een en ander in den loop der jaren zou nog al wijdloopig kunnen worden. Misschien dat de volgende jaartallen U van nut kunnen zijn'. De Roos begint aldus: 'Eerst verzorgde boek: Kunst en Maatschappij door William Morris, 1903.

Banden waren daaraan al voorafgegaan'. Vervolgens somt hij zijn eerste ontwerpen op ('Serie Hollandsche ornamenten verschenen 1908', 'Hollandsche Mediæval ontstaan in 1911, eerste proefblaadje Januari 1912'), staat hij stil bij zijn Zilvertype, zijn drukkersmerk, initialen en titelregels voor 'de Zilverdistel-drukken' en geeft hij de namen van de uitgeverijen waarvoor hij boeken en omslagen verzorgde. Opmerkelijk: 'Het is U wellicht niet bekend dat de Catalogus van de Tentoonstelling in Haarlem 1923 onder mijn toezicht is uitgevoerd'. De Roos besluit met de mededeling dat hij mogelijk 'een paar losse drukken van schutbladen in steendruk en enkele ex-libri' nazendt. De typograaf stelt hoge prijs op het zien van een drukproef van het artikel en van de onderschriften bij de afbeeldingen, ter vermijding van 'onaangename onjuistheden'.

123 SCHIERBEEK, Bert Het dier heeft een mens getekend. Amsterdam, De Bezige Bij, 1963. Ingenaaid (omslagontwerp Karel Beunis en J. Cursto). 148 p. 2e druk. Leesvouw. € 35 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'voor/ Belcampo/ dit dier/ dat tekent/ zich zelf/ en "ja" zegt/ van/ Bert Schierbeek/ 2-maart75'.

Ex bibliotheca Belcampo, met diens leesaanwijzingen in potlood op de eerste pagina's van dit 'poëtisch proza'. Literaire Reuzenpocket 8.

124 SCHIPPERS, K., DEEL, T. van & Ad ZUIDERENT Bella vista. (Met een originele ets van Peter Yvon de Vries). Amsterdam, De Lange Afstand, 1986. Karton. (12) p. Met de hand gezet uit de Erasmus en gedrukt op Hahnemühle door Peter Yvon de Vries in een oplage van slechts 20 exemplaren. 1e druk. € 75 * Drie niet eerder gepubliceerde gedichten bij het vertrek van Gerrit Krol en zijn echtgenote naar Nigeria. Onder het colofon gesigneerd door Van Deel. Met prospectus.

125 SWARTH, Hélène Morgenrood. Feestuitgave in beperkte oplaag 25 October 1929.

Amsterdam-Sloterdijk, Wereldbibliotheek, 1929. Ingenaaid. 140 p. Gedrukt in blauw en zwart in een beperkte, genummerde oplage. 1e druk. Omslag aan weerszijden geplastificeerd en licht verbruind. Naam op titelpagina. € 75

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Voor Frits Pijl en Gertie Bergwerf/ van/ Hélène Swarth/ Den Haag 9 December 1932'. Frits Pijl, pseudoniem van J. Slikboer (1913-1992), is de eerste Nederlandse vertaler van Rubáiyát rechtstreeks uit het Perzisch.

126 TERBORGH, F.C. Het gezicht van Peñafiel. Den Haag, Stols, 1947. Linnen. 124 p. 2e druk. Rug zeer licht verschoten. € 400 * Eén van de slechts 15 genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op Simili Japon (dit exemplaar bleef ongenummerd). Bovendien met een curieuze handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op het voorste schutblad: 'mijn een zorg/ dit is van Terborgh/ (citaat uit Jany/ geb. A. Roland Holst/ Laren 7.V.69/ F.C.T.' Naar verluidt werd Terborgh deze opdracht ingefluisterd door zijn literaire vriend Roland Holst, die hem in oktober 1968 nog in Portugal bezocht; Terborgh, die zelden opdrachten uitdeelde, kon zelf niets verzinnen.

Uit de bibliotheek van Danny de Glopper-Bolle, die haar initialen op het schutblad schreef.

Van Dijk 784.

127 TERBORGH, F.C. Le petit château. [Peking, eigen beheer], (1940). Ingenaaid. (2), 30 p.

Gedrukt op Hammerville Ledger in een oplage van 100 door de auteur genummerde exemplaren ('op de pers der Paters Lazaristen te Peking'). 1e druk. Debuut.

Potloodaantekening op titelpagina. Naamstempeltje op laatste blanco pagina. € 350 128 TOORN, Willem van Theole. Amsterdam, (Antiquariaat Willem Huijer), 1984.

Ingenaaid. (12) p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in bruin en zwart in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk. Omslag minimaal verschoten. € 50 * Jaarwisselingsgeschenk 1984/1985 van Antiquariaat Willem Huijer. Breugelmans 129.

Bijgevoegd: 'Theole 1 [en] Theole 2'. Origineel typoscript. 29,7 x 21,0 cm. Twee bladen. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem van Toorn/ (Nw. Lett. Mag.)' en niet gedateerd. * Twee gedichten, gepubliceerd in Nieuw Letterkundig Magazijn, jaargang 1 (1983), later gebundeld in de hierboven aangeboden bundel Theole.

129 VASALIS, M. 'Paard, gezien bij circus Strassburger'. Origineel handschrift. 13,9 x 21,5 cm. Op briefpapier van 'J.L. Vleming/ Accountant/ Adviesbureau voor fam.- en/ handelszaken [...]/ Hattem,/ Veldweg C 249'. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'M. Vasalis' en niet gedateerd. € 500 * Authentiek handschrift in potlood van dit klassieke vers, contemporain neergeschreven voor Vasalis' buren in Hattem: J.L. en 'Zus' Vleming.

130 VASALIS, M. 'Zwart paard, gezien in circus Strassburger'. 18,3 x 15,5 cm. P. 90 in: Libertinage, jrg. 2, afl. 2 (maart-april 1949). Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur: 'Voor Aleid/ van/ M. Vasalis/ 9 Juli '49'. € 200 * Het bekende gedicht in zijn allereerste verschijningsvorm, door de dichteres uitgeknipt voor een vriendin en voorzien van een opdracht.

L U L L A ND S C H AP P E N

131 VEERKAMP, Joost Welpenspetjes & voorzetstukken. Een licht overteerbaar nationaal geschenk. (Met originele, ingeplakte kleurenfoto's van olieverfschilderijen). Amterdam, Excelsior ('Hofleverancier'), 1980. Oblong. 26 x 36 cm. Kunstleer met stofomslag. 22 (= 44) p.

Gezet uit de Gill en met de hand gedrukt op Fabriano Laurentiana in een oplage van 60 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag minimale vlekjes. € 175

* Eén van de 42 Arabisch genummerde exemplaren. Onovertroffen lullandschappen met zonsondergangen! Niet geschikt voor Koninklijk Huisliefhebbers.

132 VESTDIJK, S. Handgeschreven brief aan 'Zeer geachte Heer [Karel] Reijnders'. 25,3 x 20,9 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd en gedateerd 'Doorn 4-2-'57'. 14 regels tekst. € 85 * De auteur verstrekt bibliografische gegevens van Duitse vertalingen van zijn boeken, waarnaar Reijnders ten behoeve van een Lexikon der Literatur der Gegenwart heeft geïnformeerd. Vestdijk geeft zes titels op, met desbetreffende uitgevers en vertalers, van Das fünfte Siegel (1939) tot Betrügst du mich? (1954).

Bijgevoegd: Doorslag van getypte brief van Karel Reijnders aan 'Zeer geachte Heer Vestdijk'.

CI T A TE N GE NO E G

133 VESTDIJK, S. & Nol GREGOOR Handgeschreven brief van Gregoor aan 'Beste Simon [Vestdijk]', waarop uitvoerige handgeschreven aantekeningen van Vestdijk. 27,0/25,6 x 19,3/20,9 cm. Drie bladen. Recto en verso. Gesigneerd 'je Nol' en gedateerd '12.I.'62'. 79 regels tekst van Gregoor en 62 regels tekst van Vestdijk. € 325 * Uitvoerige en precieze brief van Gregoor aan Vestdijk ter voorbereiding van een van de radio-interviews die hij in 1961 en 1962 voor de AVRO zou houden. Gregoor formuleert twee kernvragen die '"rijping" behoeven', zodat Vestdijk zich alvast kan voorbereiden. De interviewer spreekt tevens de hoop uit dat er tijdens het interview zelf nieuwe aanknopingspunten ontstaan, want improvisatie is belangrijk.

Vestdijk gaat in zijn steekwoordgewijze beantwoording nauwkeurig op beide kernvragen in.

In de kantlijn van de brief noteert hij meteen wat in hem opkomt en aan het eind van de brief gaat hij punt voor punt in op de eerste kernvraag over moralisme in zijn werk. Vestdijk heeft een nieuw vel papier nodig om meer gedachten over moralisme te beschrijven: '(over nagedacht, voorafgaande vrijwel onvoorbereid)'. Aantekeningen over werkelijkheid versus verbeelding, voorkeur voor binnen- en buitenlandse schrijvers, moraal in verschillende van zijn romans. 'Bijvragen: ontw. lesbische liefde (Slau); lit. vakmanschap'. En: 'Pastorale '43: 2 moralen: verzet-menschelijkheid. Koperen Tuin: moraal, die de conv. moraal geselt, overduidelijk; citaten genoeg'. Een inhoudelijk, filosofisch document.

134 VRIES, Theun de Handgeschreven brief aan 'Lieve Nico en Mies [Wijnen]'. 26,3 x 20,8 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Theun de Vries' en 'Henriette B[uytendijk]' en gedateerd '2-6-82'. 22 regels tekst. Met originele envelop. € 65 * Indringende condoléancebrief voor de letterkundige Nico Wijnen, wiens vrouw Mimi is overleden. De Vries schrijft dat zijn vrouw en hij zeer geschokt zijn, ook omdat zij niet wisten van Mimi's ziekbed. In drie volgende alinea's worden mooie herinneringen opgehaald aan Mimi Wijnen: 'Dat zij draagster was van het verzets-herdenkings-kruis heeft een bijzondere dimensie aan haar persoon, en voegt aan al haar zachtere eigenschappen een van resolute moed toe [...] Mimi hoort bij degenen aan wie men steeds met een gevoel van vertedering zal terugdenken'.

R I J M T N I E TS GO E DS O P

135 VROMAN, Leo Avondgymnastiek. Amsterdam, Querido, 1983. Ingenaaid. 60 p. 1e druk. Met leesaantekeningen van Bibeb: penstreepjes, ezelsoren en aantekening op pagina 60. € 22 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'voor Bibeb,/ ook al rijmt daar niets goeds op!/ Leo/ Amsterdam, 9 nov. '83'.

GE S AM T KU NS TW E R K V AN C L AU S E N CO R NE I L L E

136 WALRAVENS, Jan Ambassadeurs van de stilte. [Met een omslagtekening door Corneille, door Hugo Claus zelf met witte verf ingekleurd]. [Brussel], De Vlaamse Gids, 1953.

Geniet. 24 p. Gedrukt in een oplage van slechts 50 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 400 * Bevat van Hugo Claus op p. 6 en 8 gedicht 'd' uit de bundel Tancredo infrasonic (1952). Dit is nummer 5, met een handgeschreven, gesigneerde aantekening van Hugo Claus op de Franse titel: 'Het wit op de omslag heb/ ik eigenhandig aangebracht/ Hugo Claus'.

Daaronder schreef Corneille: 'ik heb toch deze tekening/ gemaakt, nietwaar!/ Corneille'.

137 WALSCHAP, Gerard Voorpostgevechten. (Gent, Snoeck-Ducaju & Zoon, 1943).

Halflinnen. 150 p. 1e druk. € 60 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de titelpagina: 'Voor H Rozelaar/ in herinnering aan onze kennismaking/ en een mooie door hem ingerichte/ boekenweek-avond te Oegstgeest/ Hartelijk/ GerardWalschap/ 28.2.'64'.

Rozelaar dreef de Rijnlandse Boekhandel van 1960 tot 1975.

138 WARREN, Hans De vondst in het wrak. (Met illustraties van Bob van Blommestein).

Sub Signo Libelli, 1978. Ingenaaid met (blauw) omslag. 16 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in blauw en oker op Zerkall-Bütten in een oplage van 60 genummerde exemplaren. 1e druk. € 90 * Breugelmans 36.

'Na het eten heb ik eindelijk eens rustig kunnen genieten van de uitgave die Ger Kleis heeft gemaakt van De Vondst in het Wrak. Ik ontving acht exemplaren. De illustraties zijn aardig'.

(Geheim dagboek. 1977-1978. Twaalfde deel (1994), p. 149-150) E E N P R A C H TI GE L E V E NS S C HO O L

139 WOESTIJNE, Karel van de Handgeschreven brief aan 'Diepvereerde [= Johan de Meester]'. 21,1 x 13,6 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd 'Karel van de Woestijne' en gedateerd 'Zwijnaarde, 31 Maart 27/ "La Frondaie"'. 33 regels tekst. € 350 * 'Een brief van afscheid', aldus de eerste zin: De Meester stopt met zijn werkzaamheden voor de Nieuwe Rotterdamsche Courant, aan welke krant Van de Woestijne op De Meesters verzoek vanaf 1906 duizenden bijdragen heeft geleverd. In deze indrukwekkende brief benadrukt Van de Woestijne dat hij niet afscheid neemt van 'den hartelijken, vaderlijken vriend', maar van 'den journalist'.

In een lange alinea haalt de auteur herinneringen op en zegt hij dank: 'Journalisme is een prachtige levensschool, die plichtbetrachting eischt en dan ook haar loon meebrengt. Dát hebt gij mij geleerd: gij die het al zooveel langer weet dan ik, en er met een vredig gemoed over terug moogt denken, .... nu gij er van verlost zijt'. En: 'Wie is eigenlijk Uw opvolger?

Met welke gevoelens staat hij tegenover mij? Ik huiver wel wat....'

RECENTE CATALOGI

Catalogus 47: Een behouden prullenmand (256 nummers, september 2009) * Leverbaar: één van de 15 door A.L. Snijders genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren, genaaid en gebonden in een door Frans den Breejen ontworpen en vervaardigde band van ineengevlochten bruin en zwart ribbelkarton. Het catalogusnummer is met houten biljetletters in reliëfdruk op de voorzijde van de band aangebracht. Deze strakke en ingenieuze band doet enigszins denken aan een 5¼ inch floppydisk.

Catalogus 53: Hans Warren (210 nummers, juni 2011) * Leverbaar: één van de 35 luxe-exemplaren, gedrukt op gevergeerd papier en gebonden in wijnrood linnen door Boekbinderij Van Dijk. Tegen het achterplat is een papieren tasje gemaakt, waarin een genummerde leporello van twee nagelaten, niet eerder gepubliceerde gedichten van Hans Warren, met de hand gezet uit de Gill en de Romulus en gedrukt in zwart en rood door Nick ter Wal. Catalogus 57: Belcampo (91 nummers, maart 2013) Catalogus 59: Prisma van de twintigste eeuw: D.A.M. Binnendijk (216 nummers, november 2012) * Leverbaar: één van de 15 genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op crèmekleurig gevergeerd papier en met de hand gebonden in blauwgrijs linnen door Boekbinderij Van Dijk. Alle luxe-exemplaren zijn op het voorste schutblad verrijkt met een originele, unieke zwart-witfoto van D.A.M. Binnendijk van omstreeks 1933, met daaronder een originele handtekening van Binnendijk. Op de binnenzijde van het voorplat werd een origineel ex libris van Binnendijk geplakt, ontworpen door Helmut Salden.

Catalogus 60: Hugo Claus. Uit de collectie Gert Jan Hemmink (317 nummers, december 2012) Catalogus 62: Jeroen Brouwers. De collectie Gert Boonekamp (165 nummers, september 2013) Catalogus 64: Paulbooks (98 nummers, oktober 2013)

62

104 68

34 100

29

127

www.fokas.nl