De verliefde ezel. Catalogus 54

antiquariaat

FOKAS HOLTHUIS

De verliefde ezel catalogus 54 literatuur ∙ literature and something completely different

83

68

48

21

73

antiquariaat FOKAS HOLTHUIS Fokas Holthuis Paul Snijders Nick ter Wal Postbus 18604 NL – 2502 EP Den Haag telefoon 070 – 346 6020 www.fokas.nl fokas@fokas.nl www.paulbooks.nl paul@fokas.nl ING 53.22.242 ABN AMRO 42.36.26.868 KvK Haaglanden 10041294 BTW NL 8103.27.910.B01

Illustratie voorzijde: nummer 19 in deze catalogus.

LEVERINGSVOORWAARDEN

* Prijzen zijn in euro’s * Verzendkosten zijn voor rekening van de koper * Betaling binnen 14 dagen op één van onze rekeningen * Wij behouden ons het recht voor pas te leveren na betaling

Wij versturen wekelijks een nieuwsbrief met aanwinsten of lijstjes rondom een thema of auteur per e-mail. Abonneert u zich (gratis) onder ‘Nieuwsbrieven’ op onze website.

Daarnaast verschijnt er regelmatig een nieuwsbrief met Paulbooks, waarvoor u zich apart kunt aanmelden. Deze vindt u onder ‘Paulbooks - Aanwinsten’ op onze website www.fokas.nl én op www.paulbooks.nl.

1-116 117-127 128-163 164-178

Nederlandse literatuur in handschriften, foto’s en bijzondere uitgaven Paulbooks varia Nederlands: vorm & geschiedenis Paulbooks Literature: English, French & German Paulbooks History, Industry & Design

In het Engelstalige deel komen ook Nederlandse en Belgische elementen voor. Zie de nummers 134 (Cantré), 137, 138 (Georges Eekhoud), 144 (Willem Kloos), 144-147 (Huysmans), 148 (Maarten Maartens), 153 (Ger Kleis), 160 (A.A.M. Stols), 169 (Thomas a Kempis), 170 (Kleerkooper, Spier en Pinkhof) en 171 (Rem Koolhaas).

oktober 2011

1 ACHTERBERG, Gerrit & Arie Jac. DEKKER De zangen van twee twintigers.

Voorwoord van Ds. A. Dekker. Wageningen, Fa. J. van Slooten, [1925]. Fluweel. 56 p.

Portret. [Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren.] 1e druk. Rug iets verschoten. € 2250 * Mooi exemplaar van beider debuut in een heelfluwelen band, mogelijk nog zeldzamer dan een ingenaaid exemplaar, met op het schutblad een handgeschreven, gesigneerde opdracht van A.J. Dekker: 'Aan mijn beste vrienden, voor de/ gezellige uren in hun midden doorgebracht./ "Een goede herrinnering [sic] is het/ beste bezit"/ (sign.)'. Beide trotse twintigers signeerden het als frontispice ingeplakte portret, dat vaak ontbreekt.

Deze bijzondere bundel is gedrukt op kosten van Achterberg en Dekker, die exemplaren vervolgens colporteerden en aan familie en kennissen probeerden te slijten. Ingenaaide exemplaren kostten bij verschijnen f 1,- en gebonden ('in paars geschoren fluweel') exemplaren f 2,EXEMPLAIRE TRUFFÉ

2 ACHTERBERG, Gerrit Hoonte. (Amsterdam, G.W. Breughel, 1949). Halflederen band met lederen voorrand in met fluweel gevoerd foedraal (Alex Maasui; omslag meegebonden). Gedrukt in een oplage van 520 genummerde exemplaren. (6), 80, (6) p. 1e druk. € 475 * Fraaie Vlaamse privéband van donkergroen kalfsleder met twee gouden lijnen en een vergulde rugtitel. Dit exemplaar is op de Franse titel verrijkt met een ingeplakte, handgeschreven brief van Achterberg aan 'Zeer geachte Heer [Anne] Wadman'. 17,2 x 11,3 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'G.Achterberg' en gedateerd 'Neede, September '47'.

20 regels tekst. Achterberg schrijft zeer ingenomen te zijn met Wadmans essay en verkondigt zijn mantra: 'een glasheldere en naaldscherpe uiteenzetting over humor in 't algemeen en over die, volgens U, van mij in het bijzonder. [Wat niet goed is, is niet geschreven. Ik hoop te mogen hopen op vers.]' Tevens over de mogelijke uitgave van Kleine kaballistiek voor kinderen. Achterberg eindigt met enkele (retorische) vragen: 'Is de humor een kanteling van de ernst, kan ze dan ook terugkantelen?' Een inhoudelijk schrijven!

3 BERNLEF, J. Het strikken van een das. [Amsterdam, eigen beheer, 1965]. Eenzijdig bedrukte plano. Gedrukt op een handpers op geschept papier [in een oplage van slechts drie exemplaren]. 1e druk. € 250 * Gedicht, geschreven ter gelegenheid van de 55ste verjaardag van Bernlefs schoonvader Ed. Hoornik. Gesigneerd en gedateerd door de dichter: '9-3-1965/ J. Bernlef'. Bron van de oplage: Mededelingen van de Documentatiedienst. Niet in de Nederlandse Centrale Catalogus.

4 BIESHEUVEL, J.M.A. De merel en andere verhalen. (Met - los bijgevoegd - een originele, genummerde en gesigneerde ets van Hans Andringa, 'de speelkamer van Maarten'). (Rotterdam), Bébert, (1980). Linnen met stofomslag en leeslint. 80 p. Gedrukt in een oplage van 212 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.

Omslag deels verschoten. € 125 5 BLOEM, J.C. Handgeschreven briefkaart aan 'Hooggeachte Heer [Nico] v[an] Suchtelen'. 9,1 x 14,1 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'J.C. Bloem' en gedateerd 'Rotterdam, 2i Januari i923'. 9 regels tekst. € 100 * De dichter schrijft dat hij tot zijn spijt geen bijdrage aan het Winterboek kan afstaan, 'aangezien ik de laatste jaren niets meer heb geschreven' (!). Nico van Suchtelen was mededirecteur van De Wereldbibliotheek, welke uitgeverij de reeks Winterboeken verzorgde.

Bloem schrijft voorts: 'Maakt U het goed? Wat is het lang geleden, dat ik U voor het laatst heb gezien!'

6 (BOEKENWEEK 1933) 'Vormt een eigen bibliotheek/ Boekenweek 29 April - 6 Mei 1933'. Vouwblad. 18,2 x 13,3 cm. Illustratie op voor- en achterzijde omslag. € 60 * Wervende tekst voor de tweede Boekenweek. 'De Boekenweek heeft ten doel de belangstelling voor het Nederlandsche Boek te wekken en een grooter aantal boekenkoopers te vormen. Ten einde deze belangstelling te prikkelen zal Uw boekverkooper U tijdens de Boekenweek bij aankoop van ten minste ƒ 2,50 aan Nederlandsche Boeken een exemplaar van het zeer fraaie boekwerk "Geschenk 1933" uitreiken.' Achterop een foto van de twaalfdelige Geïllustreerde Encyclopaedie van Oosthoek.

7 (BOEKENWEEK 1983). Wim KAN Soms denk ik wel eens bij mezelf... Honderd gedachten van Wim Kan en anderen. [Amsterdam], CPNB, 1983. BLAUW KARTON. 62 (= 60) p. 1e druk. € 150 * Het boekenweekgeschenk van 1983 gebonden in blauw in plaats van rood karton. Nooit eerder gezien!

8 BOON, Louis Paul Mijn kleine oorlog. Met een inleidend woord van Willem Elsschot. Brussel, Manteau, (1946) [MDLM: 1947]. Ingenaaid. 116 p. 1e druk. Net exemplaar. € 180 * Exemplaar met contemporaine, handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Aan de vriend Jan/ L.P. Boon/ 7.Juni 47.'

9 BORDEWIJK, F. Knorrende beesten. Utrecht, De Gemeenschap, (1933). Halflinnen (bandontwerp Kees Strooband). 52 p. 1e druk. Platten als vrijwel altijd licht smoezelig.

Hoekje bovenzijde voorplat beschadigd. Eigendomsplakker op schutblad. Goed exemplaar. € 195 10 BRAAK, Menno ter De Pantserkrant. Een tragicomedie van wapens, schrijfmachines en idealen. Gevolgd door een Brief aan een Vijandin van het Tooneel. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1935. Ingenaaid (omslag met fotomontage [door Menno Huizinga]). 128 p. 1e druk. Hoekje gevouwen van achterzijde omslag. € 180 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Jo PlantenKoch: 'voor Jo/ hartelijk/ Menno/ April '35'.

Planten-Koch ontving dit geëngaeerde toneelstuk per post, en was zeer geboeid. 'Je boek deed me Shawesk aan en gezien mijn oude liefde voor J.B. begrijp je hoe ik het waardeerde.

Ik vond de pantserkrant als geheel in zijn kortheid en typeeringen uitstekend', schreef Planten-Koch aan Ter Braak in mei 1935 (bron: website mtb.dbnl.nl).

J.M.M. Planten-Koch (1891-1986) was een intieme vriendin van Ter Braak. Ondanks haar hogere leeftijd zag hij haar als de ideale liefde. Ter Braak stuurde haar in de loop der jaren honderden brieven, waarvan de meeste 'uit angst voor event. represailles na de D. bezetting' zijn verbrand.

11 BRAAK, Menno ter Het tweede gezicht. (Verzamelde essays). Den Haag, (Boucher), 1935. Linnen. (2), X, 268 p. Met een portret (oorspronkelijke houtgravure) door John Buckland Wright en een bibliografie door G.H. 's-Gravesande. Gedrukt in een oplage van 615 exemplaren. 1e druk. (Sigaretten)brandgaatje bovenaan rug. € 180

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Jo PlantenKoch: 'voor Jo/ hartelijk/ Menno/ Juli '35'. Folemprise V. Reid A17 c.

'Hartelijk dank voor de toezending van je laatste boek, waarin ik reeds vele oude kennissen ontmoette, maar toch ook (voor mij) nieuwe dingen tegen kwam', schreef Planten-Koch aan Ter Braak op 10 juli 1935 (bron: website mtb.dbnl.nl). Het postscriptum luidt: 'Wat is het keurig uitgegeven!'

12 BROEDELET, Joh. W. De zonderlinge bruidegom. Vroolijk spel van het huwelijk in drie bedrijven. Naarden, Haverman's Moderne Tooneelbibliotheek, [1929]. Ingenaaid. 176 p.

1e druk. Hoekjes omslag iets beschadigd. € 30 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht: 'R.J. Goddard/ vriendsch./ van/ Broedelet'. Robert Jan Goddard (1885-1968) was in de jaren twintig éen van Broedelets uitgevers. In de oorlog was hij directeur van de foute uitgeverij Oceanus.

13 BRONDGEEST, Bernard Doolhof. Amsterdam, Em. Querido, 1921. 21,2 x 17,0 cm.

Verguld linnen (ontwerp J.B. Heukelom). 220 p. 1e druk. Band wat gevlekt. Naam en nummer op schutblad. € 140 * Gerrit Komrij in Averechts (Amsterdam 1980): 'een gedateerd boek [...], maar juist daardoor, ik zei het al eerder, kunnen dit soort boeken ons een inzicht geven in de historische ontwikkeling van het begrip homoseksualiteit'. Met Levensleed waarschijnlijk de zeldzaamste vooroorlogse homoroman. In de afgelopen 25 jaar kwamen we slechts drie exemplaren tegen.

14 BÜCH, Boudewijn De Goethe-industrie. Een Duitse ziekte. Amsterdam/ Antwerpen, De Arbeiderspers, 2002. Verguld halfperkament in kartonnen foedraal, afgezet met perkament (Binderij Phoenix). 294 p. 1e druk. € 600 * Eén van de 25 luxe-exemplaren, genummerd en gesigneerd door de auteur en voorzien van een bijlage: een fraaie kleurenfoto van Boudewijn Büch in Goethe-kledij en -pose (naar het beroemde schilderij van Tischbein), gesigneerd en genummerd door de fotograaf, Rob Becker, én door de geportretteerde.

Dit is bovendien één van de slechts vijf extra-luxe-exemplaren, gebonden in perkament! De overige twintig werden gebonden in linnen. & O P GE DR A GE N 15 CANTRÉ, Jozef Jaakske met zijn fluitje. Getrouw naar het oude Vlaamsche volksboek met hand gekleurde houtsneden van Jozef Cantré. (Met 27 houtsneden van Jozef Cantré, door hemzelf met de hand ingekleurd, plus één op het omslag). Antwerpen, De Sikkel, (1932). Ingenaaid. 40 p. Gedrukt door Buschmann in een oplage van 200 genummerde exemplaren. 1e druk. € 450 * Dit exemplaar is weliswaar ongenummerd, maar draagt onder het colofon een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de kunstenaar: 'voor/ F.V. Toussaint v.

Boelaere/ van harte van Jozef Cantré/ St. denijs-Westrem 4 Augustus/ 1933'.

H AN D GE K L E U R D

16 CARMIGGELT, S. Wat vind ik er nou zelf van. Amsterdam, Drukwerkplaats Ewald Spieker, 1980. Geniet met door Carmiggelt handgeschreven omslag. (28) p. Met de hand gezet uit de Mercator en gedrukt door Pierre Roth en Ruud Broens in een oplage van slechts 20 genummerde exemplaren. 1e druk. € 150 * Zestien toelichtingen op eigen werk, gevat in een zeer charmant boekje.

17 CLAUS, Hugo De dief van liefde. (Met een ingeplakte, originele foto tegenover het colofon). [Antwerpen], Ziggurat, [1985]. Oblong. Garenloos. (74) p. Gedrukt in een oplage van 50 [= 60] genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 250 * Wildemeersch 140.

18 CLAUS e.a., Hugo Vieren delen. Gedichten van Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus & Simon Vinkenoog. Parijs, eigen beheer, 1951. Ingenaaid [omslagtekening Hugo Claus]. 16 p. Gedrukt [door drukkerij Rotaphot] in een oplage van 100 (door Simon Vinkenoog) genummerde exemplaren. 1e druk. Rond rug verschoten, vouwtje in voorzijde omslag. € 400 * Zeldzaam bundeltje poëzie van vier Vijftigers. Vinkenoog was ingenomen met de tekening van Claus over het volle omslag: 'Vooral het V'tje dat kan uitgelegd worden als eerste letter van 4-en-delen en ook als vignetje voor de eens op te richten uitgeverij Vinkenoog'. Zie: Hugo Claus & Simon Vinkenoog, Laat nooit deze brief aan iemand lezen.

De briefwisseling tussen Hugo Claus en Simon Vinkenoog 1951-1956 (Amsterdam 2008).

Slagter 18.

19 (CLAUS, Hugo). RINAKA, E. Loutering. (Met zes illustraties door Hugo CLAUS).

Moeskroen, Aurora, [1946]. Geniet. (28) p. 1e druk. Enkele kleine kreukjes rond rug, maar een goed exemplaar. € 400 * Het zeer zeldzame debuut van Hugo Claus als beeldend kunstenaar! E. Rinaka was het pseudoniem van Albert Carrein en de bundel Loutering werd uitgegeven door Drukkerij Aurora, de drukkerij van Claus' vader. Eén van de tekeningen is ondertekend met 'hugo c van astene' en is gedateerd '46' (afgebeeld op het omslag), het jaar waarin hij 17 jaar werd.

Van deze verzenbundel verscheen ook een genummerde editie, waarin de auteur opeens de voorletter B. draagt. Zowel genummerde als ongenummerde exemplaren komen overigens zelden op de markt.

20 COENEN Jr., Frans Studies. Utrecht, H. Honig, 1894. Halflinnen (privéband). (4), 220 p. 1e druk. Wormgaatjes in eerste 45 pagina's. Enkele vlekjes op Franse titel. € 160 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Aan Willy en Willemien/ Frans Coenen'. Studies is een bundeling van vier felnaturalistische verhalen: 'Een treurig sterfgeval', 'Een avond', 'Angst' en 'Kermis'.

P R O L E T AR I E R AL L E R L ÄN DE R

21 COHEN, Alexander In opstand. Met houtsneden van Georges Rohner. Amsterdam, Andries Blitz, [1931]. Linnen met stofomslag. (8), 256 p. Met frontispice en veel kleine houtsneden in de tekst. 1e druk. Fraai exemplaar. € 65 * Curieuze autobiografie van de stekelige anarchist (1864-1961), die sinds 1899 in Frankrijk woonde en er uiterst reactionair zou worden. Opmerkelijke illustraties (en stofomslag, waarop de Leeuwarder Oldehove achter tralies gecombineerd is met een jeneverfles met het portret van Marx) van de nog maar achttienjarige graficus en schilder Georges Rohner (1913-2000).

22 COUPERUS, Louis Iskander. De roman van Alexander den Groote. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1920. Twee delen. Gedecoreerd linnen. 612 (= 616 p. (308; (4), 304 p.)). 1e druk. Werkelijk een prachtset! € 375 * VV 308,1.

23 COUPERUS, Louis Een lent van vaerzen. Utrecht, J.L. Beijers, 1884. Ingenaaid (omslagontwerp L.W.R. Wenckebach). 96 p. Debuut. 1e druk. Rug en hoekjes van het omslag professioneel aangevezeld, maar een gaver exemplaar kennen wij niet.

Contemporaine naam op Franse titel. € 1100 * VV 104,1.

24 COUPERUS, Louis De Ode. (Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1918 [=1919]).

Halfperkament met blauwlinnen platten. 80 p. Gedrukt in een oplage van 250 genummerde en door Couperus gesigneerde exemplaren. 1e druk. Het blauwe linnen is aan de randen zeer minimaal verkleurd, het perkament is mooi blank en de goudopdruk is uitermate fris.

Fraai exemplaar. € 850 * Een riante, eigenhandige pennenstreek van Couperus in paarse inkt! VV 305,1.

25 COUPERUS, Louis De verliefde ezel. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1918. Bruin halflinnen. 180 p. 1e druk. Keurig exemplaar. € 650 * Exemplaar met op de binnenzijde van het voorplat een ingeplakt vel papier met in het handschrift van de auteur: 'Louis Couperus/ 2 Hoogewal Den Haag'. Dit is vermoedelijk de achterzijde van een envelop. Curieus! Een gewoon exemplaar, niet aangeraakt door de auteur, is leverbaar voor € 20. VV 304,2.

S C HR I J V E R S - SM O E L E N BO E K

26 COUPERUS e.a., Louis Album behoorende bij den letterkundigen-kalender voor 1917. Den Haag, J. Philip Kruseman, (1916). Gedecoreerd karton. Ingenaaid, geniet. (52) p.

Met 53 ingeplakte portretten. 1e druk. € 100 * Zeldzaam album met foto's en portretten van belangrijke, ongekende en vergeten schrijvers: Seerp Anema, Dr. Peter Cornelis Boutens, Carrie (sic) van Bruggen, Mr. Frans Coenen, Louis Marie Anne Couperus, Henri Dekking, Marie Metz-Koning, Jules B. Schürmann, Herman Teirlinck, Maurits Wagenvoort e.a. Onder elk portret staan enkele bio- en bibliografische regels.

27 CREMER, Jan Sneeuw. Amsterdam, Peter Loeb, 1976. Linnen met stofomslag. 84 p.

Gedrukt in 250 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag deels verschoten. € 200 * H.C.-exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur onder het colofon: 'voor Willem Frederik Hermans,/ met vriendelijke groet/ Jan Cremer/ Asd. 28.I.'76'. Bibliofiele Bijenkorf Bibliotheek 3.

Inliggend: Getypte brief van de uitgever aan 'Zeer geachte heer Hermans'. 29,6 x 21,0 cm.

Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'ploeb' en gedateerd 'Amsterdam, 2.2.1976'. 18 regels tekst. Begeleidende brief bij dit opdrachtexemplaar. Loeb legt uit dat de uitgave alleen bij De Bijenkorf wordt verkocht: 'dit omdat het risico voor mij te groot zou worden, want dit soort boeken maken is een dure grap'. Toch vraagt de uitgever Hermans om een tekst, onder voorwaarde dat deze niet eerder in boekvorm is uitgegeven.

28 (DEYSSEL, Lodewijk van) 'Verschenen: Een liefde door L. van Deyssel - Tweede druk.' Amsterdam, Scheltema & Holkema’s Boekhandel, [1898-9]. Plano. 21,5 x 14 cm.

Gedrukt in rood, bleekgroen, donkergeel en zwart naar ontwerp van Th.W. Nieuwenhuis.

Met verso een deel van een recensie door Kloos en een door De Koo, beide uit 1888. Twee minuscule vouwtjes. € 125

* Het moeilijk te vinden, gelithografeerde prospectus voor de tweede druk van Van Deyssels beruchte roman Een liefde. Met op de achterzijde de curieuze toevoeging bij de recensies: ‘Wij drukken enkele regels cursief, ten einde den lezer er op attent te kunnen maken, dat in den thans verschenen herdruk de woorden en zinnen waarop die regels doelen, door den auteur geschrapt zijn, zooals men in de voorrede door hem aan dezen tweede druk toegevoegd, lezen kan.’ Die cursiveringen betreffen de onwelvoeglijkheid van bepaalde passages (Kloos) en de ‘onnoodige, naturalistische toevoegselen, [die] zulk een zielkundige studie tot een verboden vrucht maken’ (De Koo).

Klassiek, begeerlijk voorbeeld van Nederlandse Art Nouveau. Braches, Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006) 1442: 17.

29 (DEYSSEL, Lodewijk van) Originele zwart-witfoto van Van Deyssel aan het diner met twee kompanen. Amsterdam, Nic. Schuitvlot, circa 1900-1905. Beeldformaat 22,1 x 16,8 cm, opgeplakt op fraai passepartout (36,2 x 30,0 cm) met afgeronde hoeken. Randen hebben wat slijtage, foto in behoorlijk goede staat. € 250 * Zeer fraaie, scherpe foto op groot formaat, kennelijk genomen in een restaurant. Van Deyssel is monkelend een stuk vlees op zijn bord aan het snijden, terwijl hij wordt toegesproken door een vrij jonge man met blonde snor. Een man met donkere snor kijkt in de lens. Er wordt Lanson champagne gedronken. Nic. Schuitvlot (1859-1947) fotografeerde vaker gezelschappen in restaurants en sociëteiten. Voor zover wij weten ongepubliceerd.

30 EEDEN, Frederik van De kleine Johannes. Met IX lithografieën en versieringen door Edzard Koning. Den Haag, Mouton, [1898]. VERGULD HEELPERKAMENT. 4to. (2), 194 p. Boeken bandversiering en negen litho's op Japans door Edzard KONING. [5e druk]. Vergulding rond rug iets geschaafd, vage vlek op voorplat. € 2200 * Dit is nummer 13 van de extra luxe-exemplaren ('Épreuve d'artiste') van deze weelderige uitgave, gebonden in verguld heelperkament en waarin alle litho's door Edzard Koning werden gesigneerd. Volgens het prospectus zouden er veertig extra-luxe exemplaren zijn gemaakt, maar dat lijkt ons gezien de zeldzaamheid wat veel. Kostte de 'gewone' uitgave bij verschijnen al tien gulden, deze extra-luxe editie kostte maar liefst f 17,50. Braches, Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006) 607:11.

U I T D E BO E K E N K A S T V AN D E SC H R I J V E R

31 EMANTS, Marcellus Collectie van acht bijzondere (auteurs)exemplaren of boeken uit Emants bibliotheek. € 500 * A. EMANTS, Marcellus Juliaan de afvallige. Drama in vijf bedrijven. Haarlem, W.C. de Graaff, 1874. Halflinnen (contemporaine privéband, omslag niet meegebonden). 144 p. 1e druk. * Emants' zeer zeldzame debuut. Met op het schutblad de handtekening van Emants' enige kind, L[ilith] Schoemaker-Emants.

B. EMANTS, Marcellus Véleda. Allegorisch-historische vertooning in twee bedrijven. [Den Haag, uitgever onbekend, november 1883]. Ingenaaid in oorspronkelijk blind omslag. 36 p.

1e druk. * Met de titel in balpen op het omslag geschreven (waarschijnlijk door Emants' dochter).

Geschreven ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Oefening Kweekt Kennis.

Uiterst zeldzaam.

C. EMANTS, Marcellus Hij. Dramatisch tafereel. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1894. Ingenaaid. 32 p. 1e druk. Zwaar beschadigd exemplaar: achterzijde omslag onbreekt, van voorzijde omslag ontbreekt circa eenderde; Franse titel beschadigd en vochtvlekkig.

* AUTEURSEXEMPLAAR, met rechtsboven op het omslag de handtekening van Emants. Op de Franse titel gesigneerd door Emants' dochter.

D. EMANTS, Marcellus Geuren. Toneelspel in vier bedrijven. Ingenaaid in oorspronkelijk blind omslag. 64 p. Onopengesneden. * Uiterst zeldzame, apart gepagineerde overdruk uit Groot Nederland (augustus 1911). Dit toneelstuk zou pas in 1924 postuum in boekvorm verschijnen.

E. EMANTS, Marcellus Zo'n pias! Blijspel in drie bedrijven. Ingenaaid. 68 p. * Apart gepagineerde overdruk uit De Nieuwe Gids van juli 1920.

F. DE NIEUWE GIDS. Gedenkboek 1885 - 1 october - 1910. Den Haag, Luctor et Emergo, 1910. Verguld karton. 296 p. Geïllustreerd. 1e druk. * Met op de band in de rechterbovenhoek de handtekening van Emants. Op pagina 56 is van Emants een bijdrage opgenomen (en op pagina 17 een portret). Dankzij de handtekening dus te beschouwen als AUTEURSEXEMPLAAR. G. SCHNITZLER, Arthur Der Weg ins Freie. Berlin, Fischer Verlag, 1911. Ingenaaid. 496 p.

21e druk. Rug onderaan beschadigd. Kennelijk een flink gelezen exemplaar. * Uit de bibliotheek van Emants, met zijn handtekening op het omslag.

H. VILLATTE, Césaire Parisismen. Alphabetisch gerangschikte verzameling der eigenaardige zegswijzen van het Parijsche Argot. (...) Bewerkt naar [de Duitse uitgave van] Césaire Villatte [door H.W.F. Bonte]. Gouda, Van Goor, [1892]. Linnen. XIV, 294 p. * Uit de bibliotheek van Emants, met zijn handtekening op de titelpagina. Zeer bijzonder: Emants heeft dit exemplaar op 18 plaatsen voorzien van correcties of aanvullingen in de marge, achtmaal aangegeven met een ezelsoortje.

32 EMANTS, Marcellus Juffrouw Lina. Een portret. Den Haag, W. Cremer, 1888. Linnen.

Alle sneden verguld. (2), 280 p. 1e druk. Beetje los in de band. Laatste schutbladen aan elkaar geplakt. Enkele pagina's bovenin iets gekreukt. € 175 * Roman over een zenuwzieke dienstbode, die naar zelfmoord wordt gedreven. Het motto is een voorspellend citaat uit Huysmans' En rade (1887).

33 EMANTS, Marcellus Lilith. Haarlem, De Graaff, [1879; MDLM: 'Van deze uitgave zijn ook exemplaren vervaardigd zonder jaartal op de titelpagina en het omslag of de band'].

26,5 x 20,0 cm. Gedecoreerd linnen. (4), IV, 66 p. 1e druk. Boekblok opnieuw in band gezet.

Aardig, contemporain ex libris-blindstempel op de titelpagina. € 175 34 EMANTS, Marcellus Loki. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf, [1906]. 19,3 x 14,5 cm. Heelperkaline band bedrukt in rood en zwart. Kop verguld. 80 p. Gedrukt op zwaar geschept papier van Van Gelder. Onafgesneden. 1e druk. Luttele roestvlekjes in de band. € 100 * Luxe-editie op groter formaat in een luxe uitgeversband, als zodanig niet in de bekende naslagwerken en bibliografieën te traceren. Brinkman noemt ingenaaide (f 0,90) en gebonden (f 1,50) exemplaren.

E E N TO NI G S TAM P TE D E M A SJ I E NE TO E NG A T O E N GA , TO E N G A TO E N G A , TO E N G A TO E N GA

35 EMANTS, Marcellus Op zee. Den Haag, Haagsche Boekhandel- en UitgeversMaatschappij, 1899. Gedecoreerd linnen (bandontwerp [Johann Georg] v[an] C[aspel]). (8), 264 p. 1e druk. Laatste schutblad geplakt. Mooi exemplaar. € 220 * Verondersteld autobiografische roman. Niet in Braches.

36 EMANTS, Marcellus Van heinde en verre. Den Haag, Haagsche Boekhandel- en Uitgevers-Maatschappij, [1897]. Gedecoreerd linnen. (6), 244 p. 1e druk. Enkele kleine schaafplekjes aan de band, maar een mooi exemplaar. Naamstempeltje op schutblad. € 220 * Laatste bundel reisschetsen van Emants, die hier vlot en vermakelijk verslag doet van zijn wereldreis langs Andorra, Frankrijk, Roemenië, India, Honolulu.

37 EMANTS, Marcellus Vijftig. Den Haag, Haagsche Boekhandel- en UitgeversMaatschappij, 1899. Gedecoreerd linnen (bandontwerp [Johann Georg] v[an] C[aspel]). (8), 266 p. 1e druk. Mooi exemplaar. € 220 * Jonger broertje van Op zee, dat een maand eerder verscheen. Niet in Braches.

38 EMANTS, Marcellus Waan. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1905.

Gedecoreerd linnen [ontwerp Th.J.J. Neuhuys]. (4), 208 p. 1e druk. Klein scheurtje aan bovenzijde rug, hoeken iets gebutst. Naampje op pagina 1. Goed exemplaar. € 200 * Neuhuys hergebruikte zijn bandontwerp voor Levenslicht uit den Bijbel. Verzameld en ingeleid door P.H. Hugenholz Jr. (1904). Braches, Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006), 1362:10.

39 (EMANTS, Marcellus) Marcellus Emants-kalender 1903. Amsterdam/ Den Haag, Van der Land/ Belinfante, [1903]. Geniet. (24) p. Gedrukt in roodbruin en blauw. € 150 * Zeer curieus en buitengewoon zeldzaam kalenderboekje, met op iedere pagina een maandkalender, ruimte voor aantekeningen, persstemmen en citaten uit het werk van Emants. Met achterin een bestelkaart.

40 ENGERS, Adolphe, en Ernst WINAR Peccavi...??? Roman uit het Haagsche leven.

Met een voorwoord door mevr. Duymaer van Twist. Amersfoort, G.J. Slothouwer, [1922].

Linnen (bandontwerp 'E.W' [= Ernst Winar?]). VIII, 180 p. 1e druk. Onvindbaar boek. € 180 * Gerrit Komrij beschouwt deze homoroman in Averechts (Amsterdam 1980) als 'een röntgenfoto: een foto die geen artistieke waarde heeft, maar ons als moment-opname een blik verschaft achter het omhulsel van de morele schijn, en blootlegt wat de heteroseksuele geschiedschrijving verdonkeremaande'. A.B.H. Gielen, kort en bondig: 'Pleidooi voor homosexualiteit. Verboden'.

V E R W AR R E N D E DA GE N

41 GERHARDT, Ida Handgeschreven brief aan 'Geachte Redactie [van de Nieuwe Rotterdamsche Courant]'. 26,9 x 20,9 cm. Gelinieerd blocnotevel. Eén blad. Alleen recto.

Gesigneerd 'I.G.M.Gerhardt' en gedateerd 'Kampen 3 Juli 1940'. 7 regels tekst. Tweemaal gevouwen. € 300 * Pregnante brief over het rondsturen door 'de firma Mees' van recensie-exemplaren van Gerhardts debuut Kosmos, dat in de eerste dagen van mei 1940 verscheen. De jonge dichteres maakt zich zorgen: 'In de verwarrende dagen nà 10 Mei schijnt een en ander niet op zijn bestemming te zijn geraakt, speciaal te Rotterdam'. N.B. Op 14 mei 1940 werd Rotterdam gebombardeerd. Gerhardt wil nu graag weten of het exemplaar van Kosmos ten burele is aangekomen en 'aan den Heer Marsman is doorgezonden, of - zoo de Heer Marsman niet meer aan de N.R.C. verbonden is - aan welke recensent poëzie wordt toegezonden'. Marsman was op 21 juni 1940 gestorven, maar het bericht van zijn overlijden stond pas op 20 juli 1940 in de avondkrant.

Deze zeer vroege brief is niet gepubliceerd in Ida Gerhardt, Courage! Brieven. Bezorgd door Ben Hosman & Mieke Koenen (Amsterdam 2005).

42 GERHARDT, Ida Het Veerhuis. Een bundel van Holland. Santpoort/ Amsterdam, Mees/ Wereldbibliotheek, 1946. Karton (bandontwerp Jan de Vries). 88 p. 2e druk. Rug iets geschaafd. € 75 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op verso voorste schutblad: 'Voor Gerda Post/ van I.G.M. Gerhardt/ 8 Mei 1946'.

43 GERHARDT, Ida De zomen van het licht. Amsterdam, Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1983. Blauw halfleer met gemarmerde platten en halflederen hoeken. 98 p. (de handelseditie telt 96 p.: aan deze luxe-editie werd een colofonpagina toegevoegd). 1e druk. € 120 * Eén van de 40 genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren, gebonden door Paardekooper-Wöhrmann.

44 GOSSAERT, Geerten Media Nocte. Zonder plaats, zonder uitgever, [1911]. Ingenaaid met koordje. 8 p. Gedrukt op geschept papier in een (zeer) beperkte oplage. 1e druk. € 75 * Waarschijnlijk een apart gepagineerde overdruk van een tijdschriftpublicatie, met een in rood en zwart gedrukte titel op het omslag. De voetnoot bij dit gedicht op de eerste pagina is leuk: 'Uit een', binnenkort bij «de Zilverdistel» in beperkte oplage verschijnenden bundel, getiteld: «Juveniele Experimenten»'. De UB Leiden is de enige bibliotheek die een exemplaar bezit.

45 GRUNBERG, Arnon Het nieuwe hart slaat niet aan. The new heart did not start ticking. (New York, Kunst Editions, 1998). Ingenaaid met linnen overslagband. Op Chinese boekblokwijze gebonden (feitelijk: een koplus, vijf ruglussen en een staartlus). (52) p. doorschoten met transparante vellen. Vervaardigd in een oplage van 45 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 250 * Existentialistische, soms behoorlijk rauwe gedichten, excentriek uitgegeven door Grunbergs toenmalige boezemvriend Pablo van Dijk.

46 GULIK, Robert van Handgeschreven brief aan 'Amice'. 20,7 x 14,8 cm. Op briefpapier van 'Ministerie van Buitenlandse Zaken'. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd en gedateerd 'Den Haag, 1 november 1964'. 14 regels tekst. € 200 * De schrijver is gevraagd voor het voorzitterschap van een zekere 'IIIe afdeling', een functie die hij graag zou bekleden, 'ware het niet dat ik reeds einde december as. naar een nieuwe bestemming in het buitenland zal vertrekken'. Van Gulik wijst Antal Sivirsky aan, 'een man met ideeën en energie'.

47 HAAN, Jacques den Bevindelijk reisboek. Den Haag, Bakker/ Daamen, 1958.

Originele zijden band met goudopdruk. 212 p. Met scheprand. Typografische verzorging Helmut Salden. 1e druk. € 45 * Eén van de 50 genummerde luxe-exemplaren op Pannekoek. Bovendien schreef Den Haan een opdracht onder het colofon: '[Dit is nummer 45] en is voor/ Copie, begenadigd boekhoud-/ ster; dit boek om te houden/ Jacques'.

W I J K O M E N TE R W E R E L D

48 HANLO, Jan '30 October 1946 Amsterdam'. Origineel cahier in getypt omslag. 28,5 x 20,6 cm. Geniet. Eénentwintig getypte bladen in doorslag. Alleen recto. Met op de eerste pagina in het handschrift van de auteur 'J Hanlo/ 1e Helmersstr. 15II/ Amsterdam'. Hier en daar een roestvlekje. € 1400

* In oktober 1946 door de auteur zelf uitgetikte bundel, bevattende 21 gedichten, te weten: 'zo meen ik dat ook jij bent', 'je bent', 'klondike', 'Changement de décor', 'Herleven de Nachten', 'schoon zijt gij', 'een woest en ledig ideaal wens ik (...)', 'graven', 'Ik denk aan U', 'illusies', 'Wij komen ter wereld', 'aan de winter', 'zonder naam', '30 october', 'rook', 'Vogels', 'Waarover zal ik zingen? (...)', 'Nova lux claritatis tuae', 'Wat zij bedoelen', 'Zo kwamen twee ogen' en 'hou je van me (...)'. Enkele gedichten verschenen in een literair tijdschrift, maar de meeste belandden - vijf jaar later pas - in Hanlo's debuutbundel The varnished Het geverniste (1951), soms met kleine wijzigingen en onder een andere titel. Boven drie gedichten in deze bundel schreef Hanlo in potlood 'Jan. nummer "Criterium"', naast de derde regel van het gedicht 'je bent' noteerde hij een variant en in het gedicht 'illusies' moest een witregel komen ('ruimte').

Na het onproductieve jaar 1945 (Hanlo schreef één gedicht: 'Nova lux claritatis tuae') en op niets uitlopende contacten met literaire tijdschriften stuurde een onevenwichtige Hanlo in november 1946 een exemplaar van 'een keurig getikte dichtbundel' naar A.A.M. Stols en naar de redactie van het literaire tijdschrift Criterium. Dit exemplaar stuurde Hanlo naar D.A.M. Binnendijk, de dichter en criticus die na de oorlog Hoofd Kunstzaken van de Gemeente Amsterdam was geworden. Zie: Hans Renders, Zo meen ik dat ook jij bent.

Biografie van Jan Hanlo (Amsterdam/ Antwerpen 1998), p. 211-212.

Met deze gedichten - latere klassiekers - kreeg Hanlo in 1947 eindelijk een voet(je) aan de grond in de literaire wereld. Dit betekenisvolle cahier is dan ook te beschouwen als Hanlo's échte debuut, in eigen beheer uitgegeven in een oplage van slechts enkele exemplaren. Niet eerder gesignaleerd!

49 HELMAN, Albert Mijn aap schreit. Utrecht, De Gemeenschap, 1928. Ingenaaid. 72 p.

Gedrukt in een oplage van 95 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug wat verbruind. € 75 * Eén van de 25 Romeins genummerde extra luxe-exemplaren, gedrukt op Van Gelder. Het colofon van deze uitgave verkeert in innerlijke tegenstrijd: 'vijf en twintig exemplaren op van Gelder-papier genummerd van X-XXV'.

50 HERMANS, W.F. Focquenbroch. Bloemlezing uit zijn lyriek. Met een inleiding van W.F. Hermans. Amsterdam, Van Oorschot, 1946. Ingenaaid. 72 p. 1e druk. Omslag wat beschadigd en gevlekt. € 350 * Exemplaar met contemporaine, handgeschreven, gesigneerde opdracht van Hermans aan Cola Debrot op het voorste schutblad: 'Voor Cola,/ eenige gedichten van zijn vorige/ incarnatie, uitgezocht door/ Willem Frederik/ 28 Feb '46'. Op p. 40 bracht Hermans bovendien een correctie aan. Boven de opdracht staat de handtekening van Debrot, op de binnenzijde van het achteromslag plaatste hij zijn naamstempeltje.

Hermans, die Debrot op 4 maart 1945 leerde kennen ten huize van de wijnhandelaar en literair mecenas Jan Boex, moet Debrot dit boek meteen bij verschijnen cadeau gedaan hebben, want volgens de Brinkman van 1946 verscheen Focquenbroch in februari van dat jaar. JS 467.

Z E L F V E R Z O NN E N O P D R A C H T

51 HERMANS, W.F. Horror Cœli en andere gedichten. Amsterdam, Meulenhoff, 1946.

Ingenaaid. 88 p. 1e druk. Rug van het omslag ontbreekt deels, vochtvlek op voorplat. € 800 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter op de Franse titel: 'Voor Adriaan Morriën,/ die ook afschuw van den/ hemel heeft, en deze opdracht/ zelf heeft verzonnen,/ in hartelijke vriendschap/ W.F. Hermans/ 26 Aug '46'. Hans van Straten schrijft in zijn Hermans (Soesterberg 1999) dat de auteur dit exemplaar aan Morriën schonk

op diens etage in het huis Amstel 188, in gezelschap van Charles B. Timmer. Of Morriën werkelijk blij was met de bundel, valt te betwijfelen: 'Ik vond ze [Hermans' gedichten] erg beïnvloed door Hendrik de Vries, te larmoyant ook.' Adriaan Morriën (1912-2002) was goed bevriend met Hermans van 1944 tot mei 1952, toen Morriën een kritische bespreking van Ik heb altijd gelijk aankondigde en Hermans abrupt de vriendschap opzegde. In 1955 verscheen Morriëns De gruwelkamer van W.F. Hermans of Ik moet altijd gelijk hebben. JS 8.

52 HERMANS, W.F. De tranen der acacia's. Amsterdam, Van Oorschot, 1949. Linnen met stofomslag [ontwerp Juus Hartman]. 428 p. 1e druk. Contemporaine opdracht (niet van de auteur) op het voorste schutblad ('24/10 '50/ Voor mijn trouwen Dokter,/ Dr. Hanse,/ op zijn verjaardag,/ van Annie Kasteleijn-'). Enkele minimale scheurtjes en rafeltjes aan de randen van het omslag, drie kleine hapjes uit de rand, maar een opvallend goed exemplaar. € 1400 * Met het bijzonder zeldzame stofomslag in meer dan goede staat. JS 27 (zoek de verschillen!).

53 HERMANS, W.F. De tranen der acacia's. Amsterdam, Van Oorschot, 1950. Linnen met groen stofomslag [ontwerp Juus Hartman]. 416 p. 2e druk. Stofomslag op rug en achterzijde gevlekt. Scheur in onderzijde omslag, enkele hapjes uit bovenzijde.

Scheefgelezen. € 100 * Met het bijzonder zeldzame stofomslag! Op de binnenflappen van het stofomslag staan persstemmen afgedrukt, verdeeld in pro (o.a. Pierre H. Dubois, Anton van Duinkerken (geheel uit zijn verband gerukt: 'Een katholiek Nederlands verhaal dat in de vaagte met de overtuigingskracht van Hermans wedijveren kan, is niet te noemen'), H.A. Gomperts, C.J. Kelk, P.H. Ritter jr. en Jan Vermeulen) en contra (De boekverkoper ('Ik vind het verschrikkelijk dat een uitgever een dergelijk boek doet verschijnen'), De Linie ('Geestelijke en morele verwording zonder uitzicht'), De Maasbode en Wending). JS 28.

54 HERMANS, W.F. Het behouden huis. (Amsterdam), De Bezige Bij, 1951. Ingenaaid. 72 p. Gedrukt in een oplage van 500 genummerde exemplaren. Typografie en illustraties Mart Kempers. 1e druk. Prijs in potlood op voorste schutblad wat slordig weggegumd. Zeer goed exemplaar. € 300 * Bijgevoegd: begeleidend schrijven van de uitgever bij het verschijnen van deze uitgave: 'Hierbij zenden wij U nr. 2 van de Ultimatum reeks en wel de novelle van W.F. Hermans: Het behouden Huis'. Plano. Stencildruk. Dit prospectus was blijbaar bedoeld voor de intekenaren van de reeks, maar ook voor de boekhandel, want de onderste helft is een bestelstrook. Ultimatumreeks 2. JS 72.

55 HERMANS, W.F. Onder professoren. Amsterdam, De Bezige Bij, 1975. Linnen met stofomslag. 432 p. 2e druk. € 300 * Eén van de 1000 exemplaren in linnen met stofomslag, desondanks schaars. JS 328.

56 HERMANS, W.F. Filip's sonatine. Homme's hoest. Geyerstein's dynamiek. De zegelring. Amsterdam, De Bezige Bij, 1980-1984. 4 delen. Halfleder met kartonnen platten (Binderij Phoenix; stofomslagen achterin meegebonden). 70; 58; (2), 62; (2), 74 p. 1e drukken (Geyerstein's dynamiek in 2e druk: de 1e druk van deze titel verscheen iets eerder in bibliofiele vorm bij Dijl's Uitgeverij; JS 368). € 450 * Complete set van de vier begin jaren tachtig uniform uitgegeven novellen, prachtig herbonden in vier zwart halflederen banden met zes verschillende kleuren letter- en

vignetopdruk door Binderij Phoenix. In onze geheel aan Hermans gewijde catalogus 44 boden wij een door Phoenix fleurig herbonden set in linnen aan, maar het kan dus nóg mooier. JS 353, 356, 369 en 376.

SL E U T E L

57

HERMANS, W.F. Het kompas. Amsterdam, (Sub Signo Libelli), 1981. VERGULD in foedraal (Binderij Phoenix). (2), 14 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in groen en zwart door Ger Kleis in een oplage van slechts 7 genummerde en op naam gestelde exemplaren. € 2000 * Met recht een van de al-ler-zeldzaamste Hermans-titels. Fragment uit de 15e [= 16e] druk van Nooit meer slapen, gedrukt ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de auteur.

Dit is één van de twee of drie 'afgekeurde', ongenummerde exemplaren, bovendien door Binderij Phoenix in een voorname perkamenten band gezet. Exemplaar met handgeschreven opdracht van de drukker op pagina (13): 'voor [X]/ hoeveel bolletjes of/ sterretjes is irrelevant/ dat dit fragment/ een sleutel is tot/ het werk van Hermans/ is zonneklaar/ Ger Kleis'. In tegenstelling tot de zeven genummerde exemplaren heeft dit exemplaar vier in plaats van acht gestempelde driehoekjes in het kompas op de titelpagina.

Breugelmans 73. JS 457.

HEELPERKAMENT

58 HERMANS, W.F. Ruisend gruis. Een fragment. Met vier handgekleurde tekeningen van Sylvia Kristel. Amsterdam, Thomas Rap, (1994). Linnen in cassette. (40) p. Gedrukt op 275 grams Vélin d'Arches in een oplage van 65 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. De tekeningen van Sylvia Kristel werden gedrukt door Color Copy in Antwerpen en door haar ingekleurd en gemonogrammeerd. 1e druk. € 2500 * Leuke bibliofiele uitgave, gevat in een zeer inventieve cassette, waarin een driedimensionaal tafereeltje is verwerkt: een trapje en zand achter een perspex kijkglas (ontwerp Freddy de Vree, uitvoering binderij Jansen, Edegem). JS 442.

59 (HERMANS (vert.), W.F.). O.V. de L. MILOSZ Zeven gedichten van O.V. de L. Milosz vertaald door Willem Frederik Hermans. (Amsterdam), Cornamona Pers, 1981.

Linnen met brede kalfslederen voorrand en rug afgezet met gouden lijn in stevig kartonnen foedraal. 24 p. Gedrukt in rood en zwart in een oplage van 160 genummerde exemplaren, alle gesigneerd door vertaler W.F. Hermans en uitgever Geert Lubberhuizen. € 800 * Eén van de 25 Romeins genummerde luxe-exemplaren, fraai in donkerbruin Ainiline Calf gebonden door Kenny's Finebinding te Galway ‘onder toeziend oog van Gerry Kenny’.

60 HUSSEM, Willem De kustlijn. Den Haag, Boucher, 1940. Linnen met stofomslag. 1e druk. Debuut. € 100 * Exemplaar met handgeschreven, achtregelig gedicht van de dichter ('oerwoud') op de Franse titel, gevolgd door de opdracht 'Voor Annie Börger/ 22 Sept 1941/ W. Hussem'.

V A N HE T O U D E K L O O TZ AK J E

61 HUSSEM, Willem Schaduw van de hand. Amsterdam, De Bezige Bij, 1965. Garenloos.

72 p. 1e druk. € 45 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter op de Franse titel: 'Voor Annie Jurriaanse/ van/ het oude Klootzakje/ Willem Hussem/ 29.1.'65'.

62 KEMP, Pierre Vijf families en één poederblauw. Amsterdam, Van Oorschot, 1958.

Linnen met stofomslag. 120 p. 1e druk. € 65

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter op het schutblad: 'Dat/ Hans Roest,/ als trouwe lezer,/ nog lang moge genieten/ van deze/ "Vijf families en één poederblauw"/ wenst hem hiermede/ zijn, hem gaarne gedenkende,/ gelezene dichter,/ Pierre Kemp/ Maastricht, november 1958'.

63 KLOOS, Willem Originele zwart-witfoto met opdracht. Niet gedateerd (jaren twintig). 14,0 x 9,0 cm. Enkele schaafplekjes. € 150 * Portretfoto met op de achterzijde de handgeschreven, gesigneerde opdracht: 'Voor/ Robert Nieuwenhuis,/ in hartelijken dank/ voor zijn vriendelijke/ belangstelling, aangeboden/ door/ Willem Kloos'.

64 KNEPPELHOUT, J. Een beroemde knaap. Ter herinnering aan Jan de Graan, geboren te Amsterdam 10 September 1852, overleden te ’s-Gravenhage 8 Januarij 1874. Den Haag, Martinus Nijhoff, 1875. 20 x 13 cm. Verguld marokijn. VIII, 126 p. (achteraan is een pagina 'Misstellingen' meegebonden). 1e druk. Band licht krom en met twee vage vlekken; enkele hoekjes geschaafd. € 150 * De jonggestorven violist was éen van de protegés van Kneppelhout geweest. Fraaie contemporaine luxe-band met goud- en blinddruk.

65 KOMRIJ, Gerrit Gevallen engel. Een monoloog. Met tekeningen van Bruno Vekemans. Kalmthout, De Carbolineum Pers, 2007. Heelperkament (bandtekening Bruno Vekemans) in kartonnen cassette. 58 (= 56) p. Met de hand gezet uit de Perpetua en gedrukt op geschept Gampi in een oplage van 86 genummerde en door illustrator en auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 300 * Eén van de 15 Romeins genummerde luxe-exemplaren, op naam gedrukt, door de drukker zelf in een perkamenten band gezet. De eerste druk van een nooit opgevoerde theatermonoloog. Met prospectus.

66 KOMRIJ, Gerrit Halfgod verzamelaar. (Met een tekening door Rob Horree).

(Rotterdam, Antiquariaat Henk van der Burg, 2004). Ingenaaid met stofomslag. (8) p.

Gedrukt door Drukkerij Koevoets op geschept papier in een oplage van 135 genummerde exemplaren. 1e druk. € 75 * Eén van de 15 Romeins genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren.

Bijgevoegd: een exemplaar van de catalogus voor de BOB-antiquarenbeurs in de Pieterskerk Leiden van oktober 2002, waarin deze tekst voor het eerst verscheen.

67 LEOPOLD, J.H. EEN vriend is niet, die u aan 't hart wil sluiten... (Met een originele en gesigneerde collage van Siep van den Berg). Zonder plaats, eigen beheer, 1988. 35 x 26,5 cm. Plano. Ingelijst achter glas. Met de hand gezet en gedrukt door Carl Lücker in een oplage van 30 genummerde exemplaren. € 200 * Ongenummerd exemplaar, maar met handgeschreven opdracht van Siep van den Berg aan zijn vriendin: 'Voor/ Niesje [Hoek]/ SvdB'. Het colofon meldt: 'verspreid onder vrienden van uitgever en kunstenaar'. Een klassiek kwatrijn van Leopold met een unieke, uit rode en zwarte vlakken opgebouwde illustratie.

GE SI GN E E R D DO O R DE M E E ST E R

68 LEOPOLD, J.H. Verzen. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1913. Verguld linnen (bandversiering S.H. de Roos). Alle sneden verguld. (2), 146 p. Gezet uit de Hollandsche Mediaeval en gedrukt in een oplage van 350 genummerde exemplaren. 1e druk. Band

verschoten en versleten. Roest. Vier paginanummers op het schutblad, vermoedelijk in het handschrift van Ida Gerhardt. € 250 * Matig exemplaar, maar met op de Franse titel, onder een ingeplakt portret van Leopold, een fragment uit een briefkaart met de handtekening van de auteur! Handschriften en signaturen van Leopold komen praktisch nooit in de handel.

Ida Gerhardt was vanaf 1920 een leerlinge van Leopold op het Erasmianum te Rotterdam.

Op zondagmiddagen voerden zij, die een voorliefde voor klassieken deelden, vaak lange gesprekken over poëzie. 'De verhouding van docent en leerling (dit dan in de volle betekenis van het woord) die tussen Leopold en mij heeft bestaan, is altijd gekenmerkt geweest door een zeer grote wederzijdse schroom en bescheidenheid', schreef Gerhardt aan A.L. Sötemann op 22 oktober 1983 (Courage, p. 534). Van Beest 254.

L U X E L E R E N L O DE I Z E N

69 LODEIZEN, Hans Het innerlijk behang en andere gedichten. (Gekozen door J.C. Bloem, J. Greshoff en A. Morriën). Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1952. Verguld heelleder (Elias P. van Bommel; bandstempel H. Salden). Kop verguld. 194 p. Onafgesneden. Met portret en facsimile van handschrift. 1e druk. € 500 * Eén van de 20 - in moderne kalligrafie - Romeins genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op Haesbeek Imperium en gebonden in een prachtige band van rood geitenleer. Niet in de handel gebracht.

70 LOOY, Jac. van De Wonderlijke Avonturen van Zebedeus. Met houtsneden van J.B. Heukelom. Amsterdam, Van Looy, 1925. Drie delen. VERGULD PERKAMENT. (8), 300; (6), 212; (8), 248 p. 1e druk. Exlibris op schutbladen. € 220 * Uit de bibliotheek van Timon Fokker, met zijn door S.H. de Roos ontworpen exlibris op de voorste schutbladen. Prachtige set in een fraaie privéband van op de rug rijk verguld perkament.

71 LOUSBERGH, F.J.H. Verzen en fragmenten. (Met een houtsnede van H. Jonas).

(Maastricht, C. Nypels, 1920). 22,5 x 18,5 cm. Ingenaaid. (40) p. Gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt op Van Gelder in een oplage van 40 op de pers genummerde exemplaren. 1e druk. Boekblok los in omslag, dat op de vouw is ingescheurd. € 90 * Auteursexemplaar, genummerd '1' en 'bestemd voor den schrijver'. Van Laar 1.

72 (MAN, Herman de). MALOT, Hector Alleen op de wereld. Volledige uitgave bewerkt door Gerard Keller. Herzien door J.S. Verburg. Met 21 illustratiën naar teekeningen van J.C. Nijland. Rotterdam, D. Bolle, [1920]. Gedecoreerd linnen. (4), 240 p. 16e druk.

Bruine vlek op rug. Voorste kneep gebroken en gelijmd. € 75 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Herman de Man op het schutblad: 'Voor Mientje Belinfante/ bij de intrede van haar/ veertiende jaar/ 5 Juli A.D 1927/ Herman de Man'. De opdracht is gericht aan Hermine Belinfante (1914-2001), dochter van Leo Belinfante en Mies Verheggen, met welk echtpaar het echtpaar De Man goed bevriend was.

V E L E J A R E N V A N V R I E ND S C H AP

73 MARSMAN, H. Verzameld Werk I-III. Amsterdam/ Bilthoven, Querido/ De Gemeenschap, 1938. Drie delen. Verguld zwart marokijn. Kop verguld. Onafgesneden. (2), 192; 280; 288 p. 1e druk. Voorste schutbladen verwijderd. € 900

* Prachtige luxe set VW, gedrukt op geschept papier van Van Gelder en gebonden in heelmarokijn, in een oplage van 25 ongenummerde exemplaren. Deel I (Poëzie) heeft bovendien een fraaie, literair-historisch belangrijke, handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Jan en Aty Greshoff: 'voor Jan en Aty,/ bij hun vertrek naar/ Kaap de Goede Hoop,/ ter herinnering aan/ vele jaren van/ vriendschap./ Henny/ Brussel, IV. '39'.

Delen II (Proza) en III (Critisch Proza) zijn gesigneerd door de auteur op de Franse titel, wat zeker niet bij alle luxe-exemplaren is gebeurd.

74 MÉRODE, Willem de De Overgave. Amsterdam, Holland, 1926. Verguld halfleder met hoeken. Kop verguld (J. Wansink). 104 p. Gezet uit de Erasmus Mediæval en gedrukt in rood en zwart door Charles Nypels. Enkele schaafplekjes aan de rug. € 200 * Eén van de 30 luxe-exemplaren op geschept papier van Van Gelder, genummerd en gesigneerd door de dichter. Volgens het colofon werden de eerste tien exemplaren met de hand gebonden door J. Wansink. Dit exemplaar, nummer 12, werd echter ook door Wansink gebonden. Van Laar 26.

Bijgevoegd: prospectus van deze uitgave.

H AN D GE S C HR E V E N V E R Z E N

75 MÉRODE, Willem de 'De Profeet'. Origineel handschrift. 25,5 x 20,5 cm. Eén blad.

Alleen recto. Niet gesigneerd en niet gedateerd. Twee perforatiegaatjes. Ietwat gekreukt. € 180 * Dit vers is niet gebundeld door De Mérode zelf, maar staat ook niet in Willem de Mérode, Verzamelde gedichten (Baarn 2001).

'Vaak, als hij wakker lag, en 't bonzen hoorde Van hart en aadren, werd het lot een stem Die uit het boek des bloeds las en 't verwoordde.

En het verleên werd profecy voor hem:' 76 MÉRODE, Willem de 'Vergeefsche Roep'. Origineel handschrift. 25,4 x 20,1 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Willem de Mérode' en gedateerd in potlood (niet door De Mérode) '9-3-'34'. Twee perforatiegaatjes. € 120 * Niet gebundeld door De Mérode zelf, maar wel in Willem de Mérode, Verzamelde gedichten (Baarn 2001), pagina 1340.

77 MÉRODE, Willem de 'Voorposten?'. Origineel handschrift. 25,4 x 20,1 cm. Eén blad.

Recto en verso. Gesigneerd 'Willem de Mérode' en niet gedateerd. Twee perforatiegaatjes.

Twee vouwen. € 220 * Stellig gedicht van liefst negen kwatrijnen: niet gebundeld door De Mérode zelf, maar ook niet in Willem de Mérode, Verzamelde gedichten (Baarn 2001).

'Ze durven wel met den duivel wedden: Een "mooi" leven om een verloren ziel!.....

Wie de wereld en de kerk wil redden, - God moge helpen - dat hij kniel'.'

78 MOLKENBOER, Anton Mincelijn. Tekst en versieringen door -. (Amsterdam, Ipenbuur & Van Seldam, 1897). Ingenaaid. (2), 34 p. Roestvlekjes voor- en achterin. € 85 * Delicaat kleinood, vol gekleurde lijnen, ornamenten en cliché's. Braches, Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006) 1177.

79 MULISCH, Harry Manifesten. Zaandijk, Heijnis, 1958. Ingenaaid. 44 p. Gedrukt in een oplage van 250 genummerde en door de auteur van een duimafdruk voorziene exemplaren. 1e druk. Opvallend schaars. Een paar minieme kreukjes, maar een goed exemplaar. € 130 80 NIJLEN, Jan van Francis Jammes. Leiden, Sijthoff, 1918. Karton. (4), 122 p. 1e druk.

Karton vlekkig. Rug beschadigd en overplakt. Viking ex libris van Jan de Vries op binnenzijde voorplat (houtgravure, gesigneerd 'AM' [= Agta Trojan-Meijer, 1934]). € 95 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Aan Dr. J. de Vries/ hartelijk genegen/ Brussel 28/8/1923/ JvanNijlen'. Jan de Vries (18901964), taalkundige en germanist, raakte bekend als samensteller van het Etymologisch woordenboek. Zijn collaboratie met de bezetter in de Tweede Wereldoorlog kwam hem op een publicatieverbod te staan.

81 NOOTEBOOM, Cees Fantasma. (Met een genummerde en gesigneerde kleurenets van Sjoerd Bakker). (Banholt, In de Bonnefant, 1983). Vergulde Thaise zijde met twee horizontale fileten (Binderij Phoenix). (24) p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op handgeschept Barcham Green in een oplage van 75 op de pers genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 225 * Zeer fraaie uitgave in een bijzondere oranje-bruine band van ruwe zijde.

82 NOOTEBOOM, Cees Rituelen. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1980). Bruin halfoasis met ballonlinnen platten in papieren foedraal (De Eenhoorn Binderij). 196 p. 1e druk. € 650 * Eén van de 35 genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren, bovendien nummer III van de tien Romeins genummerde exemplaren die niet in de handel kwamen, gebonden in een fraaie halfoasis band en voorzien van een originele, genummerde en gesigneerde ets van Jeroen Henneman en een pagina origineel handschrift van de auteur. In tegenstelling tot wat het colofon beweert is dit exemplaar niet in rood maar in bruin halfoasis gebonden. Wij kennen geen andere exemplaren in bruin halfoasis.

Bijgevoegd: regulier exemplaar van de eerste druk.

83 NOOTEBOOM, Cees Rituelen. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1980). Garenloos (omslagtekening Jeroen Henneman). 192 p. 1e druk. € 120 * Dit is het allereerste exemplaar van deze moderne klassieker, blijkens een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan zijn uitgever Theo Sontrop op de Franse titel: 'voor Theo,/ die niet mijn hand,/ maar wel mij heeft/ vastgehouden op weg/ naar deze Rituelen, / voor hem het eerste,/ Cees,/ Amsterdam 5 Nov. 80.'

84 RAËSKIN, P. Hageveld. Roman van een seminarist. Amsterdam, Em. Querido, 1918.

Twee delen in 1 band. Linnen (ontwerp J.B. Heukelom). 416 p. Niet afgesneden. 1e druk.

Band deels wat verbleekt, wat roest. Handtekening van de schrijver Antoon Coolen op het voorste schutblad. € 125 * Belangrijke vroege roman over het leven op een seminarie, compleet met veroordeelde zelfbevlekking en 'amitié particulière'.

85 REVE, Gerard De avonden. Een winterverhaal. Amsterdam, De Bezige Bij, (1947).

Halflinnen met stofomslag (ontwerp I. Spreekmeester). 240 p. 1e druk. Omslag professioneel gerestaureerd. Zeer verzamelwaardig, stevig exemplaar. € 950 * Van Winden 2.

86 REVE, Gerard Brieven aan Josine M. 1959-1975. Amsterdam, Van Oorschot, (1981).

Ingenaaid. 336 p. 1e druk. € 120 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan zijn eigen Eckermann: 'Voor Sjaak Hubregtse,/ in genegenheid./ Schiedam, 3 December 1981'/ Gerard Reve'.

87 REVE, Gerard Nader tot U. Amsterdam, Van Oorschot, 1966. Linnen met stofomslag.

160 p. 1e druk. Mooi exemplaar met een vaag veegje op de voorzijde van het mooie omslag, een ingeplakt knipsel (portret Reve) op de titelpagina, onder de signatuur van de schrijfster Helen Knopper. € 300 88 REVE, Gerard Oud en eenzaam. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1978. Garenloos (omslagontwerp Nico Dresmé). 288 p. 1e druk. Leesvouw. Ex libris ('H.M.F.') op binnenzijde omslag. € 125 * Inliggend: 'L.S.! Correctie voor de 4e druk van Oud En Eenzaam'. Origineel handschrift.

9,0 x 21,4 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'Gerard Reve' en gedateerd '2 Maart 1979'.

Drieregelig erratum, in de hand van de meester, voor pagina 151. Twee rozige vlekjes aan de rand van het blad: wijn?

Van Winden 32.

89 REVE, Gerard Pleitrede. Uitgesproken ter zitting van het gerechtshof te Amsterdam door Gerard Kornelis van het Reve op dinsdag 17 oktober 1967. Parketno. 3344 - 183 - 1 - 66.

F 666428. [Amsterdam, De Arbeiderspers, 1967]. Geniet. 24 p. [Gedrukt in een oplage van 110 exemplaren?]. 1e druk. Etiketje met nummer op voorzijde omslag. € 600 * Prima exemplaar van één van de zeldzaamste Reve-titels. Van Winden 14.

90 REVE, Gerard Verzamelde gedichten. Amsterdam, Van Oorschot, 1987. Linnen met stofomslag. 144 p. 1e druk. € 80 * Gesigneerd door de dichter op de titelpagina. Ongesigneerd leverbaar voor € 40.

91 REVE, Gerard Het Zesde Jaar. (Met Aantekening door Gert Jan Hemmink).

Amstelveen, AMO, 1989. 35,0 x 23,0 cm. Verguld halfperkament met over de rug een pagina origineel handschrift geplakt, in papieren foedraal (Binderij Phoenix). (4), 20 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Hans van Eijk in bordeauxrood en zwart in een oplage van 75 op de pers genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. € 750 * Eén van de 37 Romeins genummerde luxe-exemplaren op Arches, voorzien van een pagina origineel handschrift: 'Alle luxe exemplaren van Het Zesde Jaar bevatten op de band, dus onlosmakelijk met het werk verbonden, een pagina uit het oorspronkelijke manuscript'. Van Winden 63.

M E E R D AN E E N GE Z I C H T O P K E R S TM I S

92 REVE, Gerard 'Het zingend hart'. Origineel typoscript. 27,4 x 21,5 cm. Zevenendertig bladen. Herhaaldelijk geniet en geplakt. Alleen recto. Niet gesigneerd. Niet gedateerd [= 1973]. Met enkele handgeschreven correcties en toevoegingen door de auteur, met kroontjespen aangebracht. € 1250 * Ongekend stukje huisvlijt: de bundel Het Zingend Hart (1973) in typoscript, bevattende alle gedichten uit de gelijknamige bundel, voorafgegaan door een getypte titelpagina, waarop 'Copyright © 1973 Gerard Reve, Holland'. Reve gebruikte dit typoscript blijkbaar bij optredens, want op het eerste blad maakte hij diverse notities: de volgorde waarin dertien

van zijn gedichten dienden worden voorgelezen, paginaverwijzingen en losse titels. In het vers 'Structureel Geweld' vulde Reve de naam 'Hugo R.' aan tot 'Raes' en voegde hij de zesde regel in handschrift toe. Nu in prijs verlaagd!

93 REVIS, M. (ps. van Willem Visser) 8.100.000 m³ zand. Utrecht, De Gemeenschap, 1932. Linnen met stofomslag (ontwerp A.M. Oosterbaan). 80 p. 1e druk. Rug van omslag wat verbruind, boven- en onderaan iets beschadigd. Exlibris op franse titel. € 60 * Op de voor- en achterflap reclame voor Albert Helman en H. Marsman, met van beiden een portret, en op de achterzijde bovendien reclame voor Blokken van Bordewijk, 'een der meest curieuze en interessante boeken die onze litteratuur in den laatsten tijd heeft opgeleverd'. Afgezien van de vermelde kleine feilen één van de belangrijkste voorbeelden van Nieuwe Zakelijkheid in de Nederlandse literatuur, met een prachtig foto-omslag van A.M. Oosterbaan in opmerkelijk goede staat. Een ingenaaid exemplaar kost € 40.

94 ROLAND HOLST, A. De pooltocht der verbeelding. (Maastricht, A.A.M. Stols), 1936.

Ingenaaid met omslag (verschoten rond rug). 16 p. Gedrukt in rood en zwart op Ossekop in een oplage van slechts 50 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 140 * De Onvindbaren 2. Van Dijk 379.

95 ROLAND HOLST, A. Uit zelfbehoud. Maastricht, (A.A.M. Stols, 1938). Verguld heelmarokijn met vier ribben in kartonnen foedraal (Louis Malcorps). (4), 140 p. Gedrukt in rood en zwart op Ossekop van Van Gelder in een oplage van slechts 40 genummerde exemplaren (dit is nummer 3!). 1e druk. Rug iets verbleekt. € 950 * Eén van de enkele exemplaren die door Louis Malcorps in heelmarokijn werden gebonden, gesigneerd door de auteur onder het colofon. Bijgevoegd: oorspronkelijk prospectus voor deze uitgave. De Halcyon Pers 8. Van Dijk 436.

96 ROLAND HOLST, A. De vagebond. (Met twee houtsneden door N. Eekman, de teksten en omslagpapier werden uit hout gesneden door Fokko Mees). [Den Haag], Vereeniging tot bevordering der Grafische Kunst, 1930. Ingenaaid. 4 dubbele, onopengesneden pagina's. Gedrukt door S.H. de Roos op zijn eigen handpers op Keizerlijk Japans in een oplage van 100 genummerde en door Eekman en Mees gesigneerde exemplaren. Fraaie productie! € 200 97 ROMIJN MEIJER, Henk Handgeschreven ansichtkaart aan 'Beste Willem Huijer'. 119 x 17,0 cm. Alleen verso. Gesigneerd 'Henk Romijn Meijer' en gedateerd 'Le Roc 46200 Souillac/ 8 aug 94'. 27 regels tekst. Met originele envelop. € 35 * Vriendelijke reactie op de 'bemoedigende woorden' van de antiquaar Huijer: 'fan mail is uit de mode geraakt? toch is het altijd leuk wanneer iemand de moeite neemt om zijn plan in een daad om te zetten'. De schrijver beleeft een warme zomer in zijn Franse huis: 'de vertragende hitte waaraan een van onze honden een hartverzakking [?] dankt en veel vooral nachtelijke benauwdheid'.

M U SE AL E S E T

98 SCHENDEL, Arthur van Angiolino en de Lente. (Drie verschillende exemplaren in linnen doosje). Maastricht, Trajectum Ad Mosam, 1923. Gezet uit de Erasmus-Mediæval en gedrukt in rood en zwart in een oplage van 188 genummerde exemplaren. € 3600 * 1. Eén van de slechts 8 geletterde luxe-exemplaren, GEHEEL GEDRUKT OP PERKAMENT, eveneens in fraai bedrukt omslag van perkament. In eenvoudig linnen doosje.

2. Eén van de 175 Arabisch genummerde exemplaren, gedrukt op geschept Hollandsch Papier van Pannekoek, gebonden in een vergulde, bordeauxrode heelmarokijnen band, mogelijk vervaardigd door Elisabeth Menalda. Tweemaal het exlibris van verzamelaar Th. Fokker, ontworpen door S.H. de Roos.

3. Eén van de 175 Arabisch genummerde exemplaren, gedrukt op geschept Hollandsch Papier van Pannekoek, ingenaaid met omslag.

Bijgevoegd: prospectus voor deze uitgave, gedateerd 'Maastricht, 12 Juli 1923'.

Van Dijk 6.

99 SCHENDEL, Arthur van De Dans van de Binche. Uitgegeven ter gelegenheid van den LXXsten verjaardag van den schrijver. Brussel, Abdij Ter Kameren, 1944. Ingenaaid met omslag. (2), 18 p. Met de hand gezet uit de Erasmus door Paul Roelants en gedrukt op Hollandsch van Van Gelder in een oplage van slechts 30 genummerde exemplaren. 1e druk.

Omslag deels licht verbruind. € 350 * Met een uitvoerig, strijdbaar colofon, waaruit blijkt dat het initiatief tot dit huldeblijk is genomen door Raymond Herreman, Jan van Nijlen, Maurice Roelants, Herman Teirlinck, F.V. Toussaint van Boelaere, August Vermeylen en Georges Vriamont. 'Toelating werd den auteur, die te Cestri-Levante, door de Duitsche Nazis bezet, verblijf hield, niet gevraagd, noch auteursrechten betaald'.

100 SCHENDEL, Arthur van Handgeschreven brief aan 'Waarde Heer [Henk] Baard'. 17,5 x 13,3 cm. Blauw gevergeerd papier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd 'AvanSchendel' en gedateerd '18 Via Garibaldi/ Sestri Levante/ 4 Aug. 1937'. 7 regels tekst. € 120 * Vriendelijke bedankbrief 'voor de uitstekende hulp bij de correctie' van Van Schendels roman De rijke man (exemplaar van Henk Baard bijgevoegd). Prachtige volzin: 'Als men zooveel letters ziet, die men zelf heeft geschreven, kan men niet meer nauwkeurig letten op de schrijfwijze en de grillen van den zetter zijn altijd verraderlijk slim'. Ondertekend mede namens Van Schendels vrouw en dochter.

101 SCHIERBEEK, Bert & Else Madelon HOOYKAAS Deathshadow. Else Madelon Hooykaas fotoos. Bert Schierbeek gedichten. English translation Charles McGeehan.

Traduction français Liliane Wouters. Alkmaar, Fizz-Subvers Press, 1976. 28,7 x 16,3 cm.

Garenloos. (48) p. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren. 1e druk. Krasjes op omslag.

Hoekjes iets gevouwen. € 40 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'voor Jef en Rietje [Diederen]/ deze schaduwen/ die bewegen/ vanwege/ de zon/ die beweegt./ (1 beeld/ waarnaar/ de foto/ gemaakt./ is al weg)/ vriendschappelijk + kus (voor Rietje)/ Bert Schierbeek/ 20-11-76'.

Serie van 21 met tussenpozen van 2 minuten gemaakte foto's van Hooykaas, waar Schierbeek gedichten bij schreef, hier gedrukt in facsimile van zijn handschrift.

102 SLAUERHOFF, J. Het leven op aarde. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1934. Halfperkament met handgeschreven rugtitel en gemarmerde platten (contemporaine amateurband, voorzijde en rug van (iets beschadigd) omslag achterin meegebonden). 266 p. 1e druk. Perkamenten rug iets geschuurd. Schutbladen vervangen. € 550 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel, in de maand van verschijnen: 'Aan de gracieuze/ Tine Dubbeld./ j espère que le revue/ ne sera pas revu/ Slauerhoff/ Nov 34'. Mogelijk is de opdracht gericht aan een balletdansende vriendin van Darja Collin, die immers van 1930 tot 1935 met Slauerhoff was getrouwd.

Opdrachtexemplaren van Slauerhoff behoren tot de meest begeerde in de Nederlandse letteren, maar komen zeer zelden op de markt.

103 SNIJDERS, A.L. De incunabel. Arnhem, Gelderse Stichting voor Kunst en Cultuur, 1994. Ingenaaid. 68 p. 1e druk. Scheefgelezen. € 95 * Exemplaar met uitgebreide, handgeschreven en gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: 'Voor [X.]/ (de tegenvoeter/ van Marius 7)/ die niet kan/ autorijden,/ maar wel kan/ verzamelen./ Buddenbrooks/ jan 09/ (sign.)'. Gelderse Cahiers 11.

104 SNIJDERS, A.L. & Willem SNITKER Danslessen voor gevorderden. (Met vier originele, gemonogrammeerde linogravures van Willem Snitker). (Heemstede, Bleeker Editie, 2011). Ingenaaid met stofomslag. 33,5 x 26,2 cm. (8) p. Gedrukt naar typografie van Michaël Snitker in een oplage van 150 door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren.

1e druk. € 65 * Groot formaat uitgave, met een ZKV van Snijders in facsimile van het handschrift in zeefdruk op voor- en achterzijde én de flappen van het stofomslag. Het binnenwerk bestaat uit vier originele, gesigneerde kleurenlino's van Willem Snitker. De prenten werden gedrukt op 250 grams Velin d'Arches, de tekst op 125 grams Hahnemühle.

K O S TE L I J K E K O L DE R M E T M U Z I E K NO T E N

105 STIP, Kees '10 dierkundige dichtoefeningen van Trijntje Fop uit Pennewips nalatenschap vergaard door Kees Stip en op muziek gezet door Johannes Röntgen'.

Origineel handschrift van Johannes Röntgen op blanco muziekpapier. 31,8 x 24,1 cm.

Geplakt met tape. Zestien genummerde bladen. Recto en verso. Gedateerd '11/12 Juni 1956/ Amsterdam'. Op het voorste blad een handgeschreven opdracht van de componist aan de auteur: 'Aan den dichter van deze kostelijke kolder opgedragen!' Daaronder een handgeschreven inhoudsopgave en de aantekening 'voor mannen of vrouwenstem en/ pianobegeleiding'. € 220 * De oorspronkelijke partituur van Stips woordspelige, dierkundige dichtoefeningen ('Op een brilslang', 'Op een wesp'), uitgeschreven door de Nederlandse componist en concertpianist Johannes Röntgen (1898-1969), zoon van de negentiende-eeuwse musicus Julius Röntgen. In 1957 verscheen bij Donemus in Amsterdam als bladmuziek 11 dierkundige dichtoefeningen: aan dit oermanuscript ontbreekt nog het later op muziek gezette 'Op een kreeft'. Mooi document, vol tempi-aanwijzingen, vioolsleutels en crescendo's!

106 (STIP, Kees) Dieuwertje Diekema. Een lied in dertig verzen waar geen woord Spaansch bij is. (Met een voorwoord door J.W.F. Werumeus Buning). Franeker [= Utrecht], Douwe Diekema [= Chr. Leeflang], [1944]. Verguld halfperkament. 24 p. Gedrukt in een oplage van 290 genummerde exemplaren. 1e druk. € 180 * Eén van de 40 Romeins genummerde luxe-exemplaren, gebonden in halfperkament, gedrukt op handgeschept papier, en gesigneerd door de dichter en de inleider. De Jong 192.

107 TERBORGH, F.C. Le petit château. [Peking, eigen beheer], (1940). Ingenaaid. (2), 30 p. Gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren ('op de pers der Paters Lazaristen te Peking'). 1e druk. Debuut. Pagina 6-7 licht verbruind. € 450 * Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht op het schutblad: 'Met veel dank voor/ uw vriendelijke brief./ F.C. Terborgh/ Linhó/ 21.IX.69'.

108 VERHAGEN, Hans Anatomie van een Noorman. [Vlissingen, eigen beheer, 1961]. 20,8 x 13,4 cm. Cahiersteek met stofomslag. 20 p. [Gedrukt in een oplage van slechts 50 exemplaren.] 1e druk. Achterzijde omslag met scheurtje en kreukje. € 90 * Bron van de oplage: Mededelingen van de Documentatiedienst, waar tevens staat dat voor dit debuut het zetsel is gebruikt van de gelijknamige bijdrage in Podium.

109 VESTDIJK, S. Fabels met kleurkrijt. (Maastricht, Stols), 1938. Linnen. Onafgesneden.

(6), 46 p. Gedrukt in rood en zwart in 175 genummerde exemplaren. 1e druk. Net exemplaar. Ex libris verwijderd van binnenzijde voorplat. € 40 * Deze gedichten zijn in druk opgedragen aan Greshoff. Ursa Minor V. Van Dijk 444.

K O P I J V O O R BL U R B

110 VINKENOOG, Simon 'A Propos Reflex'. Origineel typoscript. 27,6 x 21,6/17,0 cm.

Geniet. Twee bladen. Alleen recto. Gesigneerd in typoscript 'Simon Vinkenoog' en niet gedateerd [1950]. Met handgeschreven titel (aanvankelijke titel in typoscript: 'Blurb'), enkele handgeschreven accenten en kleine correcties van de auteur. € 150 * Fel stuk tegen de 'experimentele groep in Holland, Reflex', voorafgegaan door een motto van Tristan Tzara, waarvan Vinkenoog vindt dat hij 'nergens in Uw werk enige vernieuwing' kan vinden. De schrijver wil dat de experimentelen zich uit de politiek 'en de daarbij behorende intriges' terug trekken: 'werkt, werkt en werkt, denk na over onafhankelijkheid en leef'. Mooi citaat: 'Experimentelen, ik betreur het weer te moeten vaststellen. Gij behoort niet tot de ingewijden. Uw gepraat is leeg en uw geschrijf stinkt naar de lijkenlucht van uit het graf en bibliotheken gehaalde programma's en gij kent geen haat, geen woede, de wellust is u even vreemd als de liefde en het leven'. Gepubliceerd in Blurb, afl. 1 (april 1950).

111 VINKENOOG, Simon In de Zevende hemel. (Gagny-Parijs), B.A.C., (1999).

Bijeengehouden door koordje met omslag. 17 (= 16) p. Uitgegeven in een oplage van slechts 20 genummerde exemplaren. 1e druk. € 50 * Eén van de 15 Arabisch genummerde en gesigneerde exemplaren. Liefdesverhaal, grotendeels over Edith Ringnalda, geschreven voor Playboy.

112 VRIESMAN, D. Van 1 zevenmiljoenste naar 1 veertienmiljoenste. Zonder plaats, eigen beheer, [1979-1980]. Linnen met stofomslag. Drie delen in cassette. (4), 480; (4), 456; (4), 356 p. Gedrukt in een oplage van 40 genummerde en op naam gestelde exemplaren. 1e druk. Ruggen van omslag iets vuil. € 85 * Zeer leesbare autobiografie van Dick Vriesman, alias D. Opsomer, oud-redacteur van Podium. Persoonlijke, zakelijke en literaire herinneringen, waaruit we graag een passage zouden lichten, maar het colofon waarschuwt ons: 'Alleen met schriftelijke toestemming van de auteur mogen stukken, citaten of fotokopieën worden overgenomen of vervaardigd'.

W.F. Hermans zegde de vriendschap met Vriesman op na publicatie van deze opmerkelijke maxi-privé-uitgave in mini-oplage.

113 WAALS, Jacqueline E. van der, Als: U.E.V. Verzen. Haarlem, Erven F. Bohn, 1900.

Gedecoreerd linnen [Braches: 'toegeschreven aan Wenckebach']. (4), 80 p. 1e druk. Enkele kleine zwarte vlekjes op het voorplat en potloodstreepjes in de marge. € 100 * Het zeldzame debuut van deze belangrijke dichteres, die ten onrechte veronachtzaamd werd en wordt door de kritiek, onder het pseudoniem 'U.E.V.', Una ex vocibus. Braches, Nieuwe Kunst Documentatie (Amsterdam 2006) 2882.

114 WARREN, Hans & Kees LEKKERKERKER Een verstokt necrofiel. Brieven 1973-1979.

Bezorgd en ingeleid door Menno Voskuil. Woubrugge, Avalon Pers, 2007. Verguld zwart halfmarokijn met gouden fileten, lederen kapitaaltje en zwarte platten, beplakt met handgemaakt, vezelig Japans papier. In verguld kartonnen foedraaltje. (Binderij Phoenix).

(52) p. Gezet uit de Garamond en met de hand gedrukt op Zerkall in grijs en zwart in een oplage van 90 genummerde exemplaren. 1e druk. € 200 * Eén van de vijftien Romeins genummerde luxe-exemplaren op handgeschept Losin, zeer fraai gebonden in halfmarokijn door Binderij Phoenix.

115 WIENER, L.H. Moederziel. (Met twee originele kleurpotloodtekeningen van Joost Swarte). (Haarlem), Het Beschreven Blad, (2006). Cahiersteek. (16) p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt in een oplage van 60 door schrijver en illustrator gesigneerde exemplaren. 1e druk. € 100 * Over een incident in Center Parcs en futen, speels geïllustreerd door Swarte.

116 WOLKERS, Jan Manhattan. (Gedicht). Eindhoven, Antiquariaat En Passant, 2001.

Vouwblad met buikbandje. 29,5 x 9,7 cm. Gedrukt in een oplage van 49 genummerde exemplaren. 1e druk. Met originele, genummerde envelop. € 90 * Dit is nummer 18 van de oplage, [bestemd voor de uitgever zelf. De eerste tien exemplaren werden gereserveerd voor de auteur]. Jaarwisselingsgeschenk 2001-2002.

PAULBOOKS VARIA NEDERLANDS: VORM & GESCHIEDENIS 117 (CAHN, Henny). NOORDUYN-JANSEN, H. Recepten voor de reformkeuken. Den Haag, Vereniging van Reformhuizen in Nederland, [1936]. Ringband. 64 p. Geïllustreerd met kleine schematische tekeningen. 1e druk. Kleine handtekening voorop, enkele kleine vlekjes. € 120 * Inventieve moderne typografie van het binnenwerk en subliem fotomontage-omslag van Henny Cahn.

118 (LECK, Bart van der) Het Hooglied van Salomo. Verlicht en versierd door B.A. v.d.

Leck en P.J.C. Klaarhamer. Amsterdam, Versluys-en Scherjon, 1905. 38,5 x 28,5 cm.

Gedecoreerd linnen (ontwerp P.J.C. Klaarhamer). (2), 38 p. Met 29 originele litho's door Bart van der Leck. Gelithografeerd in olijfgroen en sepia in een beperkte [250? 300?], genummerde en door Van der Leck en Klaarhamer gesigneerde oplage. Stempeltje op eerste twee schutbladen, plakrestje op voorste schutblad. Mooi exemplaar. € 800 * Dit is een exemplaar in de eerste, heellinnen band, die onzes insziens fraaier is dan de tweede, halflinnen band. Voor deze prachtuitgave tekende Van der Leck de illustraties en vignetten, terwijl zijn mentor Klaarhamer de tekst kalligrafeerde.

V O L K S HU M O R & V I E Z I G HE I D 119 LOTERIJVERSJES 't Vermaaklyk Lottooneel van Holland, zynde een mengelmoes van zinryke, keurige, geestige, snaakse, vremde en wonderlyke loteryspreuken, sedert een geruime tyd uit de origeneele boeken en lysten t'zaamengebragt. Mitsgaders de zin, en loteryspreuken van Weesp. Verrykt met figuuren ter materie dienende, gelyk van de koopers kan gezien worden. Leiden, Hendrik van Damme, 1705-1707. Karton zonder papieren bekleding. (2), (16), 224; (16), 240 p. Niet afgesneden. Twee identieke frontispices en 16 illustraties op 8 bladen van J. Goeree. 1e druk. Naaisel deels los. € 400

* Kostelijke verzameling versjes, bijdragen van de deelnemers aan een loterij, die ter verhoging van de feestvreugde bij de trekking werden voorgedragen. Dit boek is een schaarse, belangrijke bron voor volkshumor, met vaak scabreuze teksten, soms flauw, soms geestig, waarin vaak de draak wordt gestoken met seks en stront. Met zestien fraaie, niet minder scabreuze gravures van Jan Goeree. De rijmen bij de twee afbeeldingen luiden: Jan van Palmkwist Sloeg zyn Wyf met een natte Vaatdoek voor haar begrommelde kruimelkist, Dat zy van Hemel nog Aarde wist. en: De Ton leid met de Boom om hoog, Myn Gelt is op, myn Keel is droog: Het is voorwaar hier niet ter deeg; Myn Pyp is uit, myn Doos is leeg.

De curieuze band van het boek is niet afgemaakt: het boek is oudtijds genaaid en tussen twee onbeklede kartonnetjes gestoken. Voor de schutbladen is een studentendictaat in het Latijn gebruikt. Tot bekleding met papier en leer of perkament is het niet gekomen.

M A TE R I Ë L E G R O N D SL A G V O O R HU I DI GE K L AS SE N S TR I J D

120 MARX, Karl Loonarbeid en kapitaal. Vertaald voor en uitgegeven door de SociaalDemocratische Arbeiders-Partij in Nederland. Groningen, Snelpersdrukkerij Vredevoogd & Co., 1898. Geniet. 28 p. 1e druk. Goed exemplaar van een zeer kwetsbare uitgave. € 185 * Sociaaldemokratische Bibliotheek No. 6. Op omslag en titel staat de auteur vermeld als 'Karel Marx'. Zeer vroege vertaling! Op p. 28 is het Beginsel-Program van de SociaalDemocratische Arbeiders-Partij in Nederland toegevoegd. Achterop reclame voor andere uitgaven van de S.D.A.P. 121 (MASKERADE 1880). BOS, G.J. Maskerade gehouden door de leden van het Leidsche Studenten-Corps den 22sten Juni 1880, ter viering van den 305den verjaardag der Leidsche Hoogeschool, voorstellende den Intocht van Philips den Schoone binnen Amsterdam, den 27sten Juni 1497. Overeenkomstig de teekeningen, door de commissarissen tot regeling der Maskerade verstrekt, en onder hun toezicht geteekend en op steen gebracht door G.J. Bos. Leiden, S.C. van Doesburgh, [1880]. Linnen portfolio. Oblong 26 x 36 cm. Leporello van 32 gelithografeerde en gekleurde bladen van elk 35 x 26 cm, ofwel één prent van 11,20 meter lang! Met een losse toelichting op grijs papier (8 p.). 1e druk. Plakkertje op de vergulde band, heel lichte gebruikssporen, verder een mooi exemplaar. € 350 * Kolossaal lange prent die de feestelijke optocht voorstelt waarmee de Leidse studenten het 61ste lustrum van de roemruchte Universiteit van Leiden vierden. Met de schaarse toelichting op grijs papier.

122 MIDDERNACHTZENDING Ervaringen en onthullingen van een middernachtzendeling te Amsterdam. Amsterdam: A. van Klaveren, [1890]. Ingenaaid. VIII, 296 p. 1e druk. Behoorlijk exemplaar, rug met kleine beschadigingen. € 80 * Nop Maas wijdt ruim zeven pagina’s van zijn boek Seks! in de negentiende eeuw aan dit werk, dat weinig onthult over de middernachtzendeling zelf, maar des te meer over 'het gehele scala van zedeloze mogelijkheiden dat inwoners en bezoekers van de hoofdstad ter beschikking stond'. Op de achterzijde een lijstje van 13 uitgaven van Van Klaveren: onder anderen Mantegazza, Schoondermark en Coffignon.

123 OLLENHAUER, Erich; Koos VORRINK e.a. De rode jeugd van Europa. Haar doel organisatie en werkzaamheid. Amsterdam, Arbeiders Jeugd Centrale, 1932. Geniet. 32 p. 1e druk. Naam op titel. € 30 * Zes opstellen van verschillende auteurs. Krachtig omslag in rood en zwart, ontworpen door Albert Funke Küpper.

124 PLASSCHAERT, Albert C.A. Kritiek van beeldende kunsten en kunstnijverheid.

Amsterdam, W. Versluys, 1904-1906. 24 x 17 cm. Jaargang I-III compleet, alles wat verscheen. In totaal 29 nummers (incl. dubbelnummers) inclusief alle omslagen gebonden in één eenvoudige linnen band. In totaal 586 p. tekst + 116 p. omslagen. 1e druk. Hier en daar een omslagkreukje, maar alles bij elkaar een prima exemplaar. € 185 * Alle omslagen met afbeelding van een eekhoorn door Johan Thorn Prikker. Een zeer ongewoon kunsttijdschrift zonder plaatjes, uitsluitend met persoonlijke teksten, een 'vertrouwelijk onderhoud' zoals Plasschaert het noemt. Niet alleen algemene beschouwingen, ook gedetailleerde recensies van tentoonstellingen en kunstboeken, en allerlei andere persoonlijke ontboezemingen. Bijzondere aandacht voor Vincent van Gogh en met (zeer vroege) publicatie van een aantal van zijn brieven. Dit exemplaar is afkomstig van de bekende kunstschilder Hendrik Wiegersma met zijn handtekening voorop nr. 1 en ook nog eens op het schutblad: 'H. Wiegersma/ medicus/ Deurne'.

125 PLASSCHAERT, Albert C.A. Schilderij zien. Zonder uitgeversdata. 21 x 15 cm.

Ingenaaid. 28 p. Gedrukt op geschept papier. 1e druk. € 30 * Plasschaerts kunstbelijdenis, gevolgd door stemmige waarnemingen van Rembrandt, de broer van Rembrandt (!), Breitner, Jacob en Matthijs Maris, Verster en Millet. Korte stukjes uit het (roemruchte) kunst- en societytijdschrift De Kroniek, opgericht door J.C.P. Alberts.

Blijkens een opmerking in Het Vaderland van 11 maart 1921 moet het boekje verschenen zijn aan het eind van 1920 of het eerste begin van 1921. Mooi om te zien: getint kwaliteitspapier en een viltachtig omslag met gele opdruk. & ZEEWIJVEN 126 PLINIUS SECUNDUS, Caius Vyf boeken: handelende van de Natuure I. Der Menschen. II. Der Viervoetige en Kruipende Dieren. III. Der Vogelen. IV. Der kleine Beestjes of Ongedierten. V. Der Visschen, Oesters, Kreeften, enz. Hier zyn bygevoegd de schriften van verscheidene andere oude schryvers over de natuur der dieren. En nu deeze laatste druk wel een vierde vermeerderd, uit verscheidene nieuwe schryvers en eigene ondervindinge. Versierd met veele fraaye koperen plaaten. Van nieuws overgezien, en van taalfouten, verouderde en onduitsche woorden en spreekwyzen, naar den hedendaagschen besten smaak, naauwkeurig gezuiverd; door een liefhebber der Nederduitsche taale, Th. v.

B. [= Theodorus van Brussel]. Amsterdam, Jan Morterre, [1770]. 20 x 12 cm. Kalfsleer met titelschildje en stippelmarmerplatten. (12), 5-642, (10) p. Frontispice en 52 gravures in de tekst. Met inhoud achterin (10 pagina's). Rug met 'leesvouwen'. Wat roest en vlekjes, scheur in p. 243 gerepareerd. Toch een aantrekkelijk, niet bijgesneden exemplaar van deze klassieker in een gave band uit de tijd. € 400 * Zeer onderhoudende tekst over dieren, maar ook over mensen en hun eigenschappen, voorzien van uitgebreide aanvullingen en noten. Het frontispice vertoont Adam, Eva en de slang omringd door velerlei dieren (en het jaar 1769). In de tekst 52 alleraardigste diergravures, de meeste van bestaande dieren: olifant, rhinoceros, krokodil, nijlpaard, ('rivier paerdt' met piramiden op de achtergrond), verschillende schapen, wild zwijn, armadillo, baviaan, walrus, ook met een aantal vogels, zoals de struisvogel, casuaris, R I V I E R P A AR DE N

pinguïn, en extra interessant zijn natuurlijk de fabeldieren: de meermin ('of Zee-Wijf, gevangen in Holland'), een draak, de Indiaanse Satyr, de phoenix en de dodo. Keuze uit de boeken 7-11 van Naturalis historia, herzien door Theodorus van Brussel, een voormalige predikant, later een scribent met scherpe pen. Geerebaert 127 r.

127 STOKVIS, Benno J. De Homosexueelen. 35 autobiografieën. Verzameld en ingeleid door -. Lochem, De Tijdstroom, [1939]. Halflinnen met stofomslag én buikband. 198 p. 1e druk. € 75 * Uit de serie 'Menschenleed, een reeks van autobiographieën', deel 1. Stokvis verzamelde 35 autobiografieën van 26 mannen en 9 vrouwen, allemaal anoniem gepubliceerd. Onder hen auteurs als Anna Blaman (autobiografie nummer 34) en J.H. François (11) en twee voormannen van de naoorlogse homobeweging in Nederland, Niek Engelschman (3) en Jaap van Leeuwen (1). Men leze uitgebreid over Stokvis: Maurice van Lieshout, 'Benno Julius Stokvis (1901-1977). Een buitenstaander getroffen door schrijnend mensenwee', p.

185-192 in: Pijlen van naamloze liefde. Pioniers van de homo-emancipatie, (Amsterdam, 1988).

Mét het zeer zeldzame buikbandje, waarop gedrukt: 'Dit boek is bestemd voor Artsen, Geestelijken, Rechters, Advocaten [en] Politie-ambtenaren'. Een exemplaar zonder buikband en stofomslag is verkrijgbaar voor € 35.

PAULBOOKS LITERATURE: ENGLISH, FRENCH & GERMAN 128 BATAILLE, Georges, as LORD AUCH Histoire de l'oeil. Nouvelle version. Burgos, 1941 [= Paris, J.J. Pauvert, 1951]. Green cloth. 128 p. Printed in red and black in 500 numbered copies, all reserved for subscribers. Third edition. Carelessly bound. Original wrappers not bound in. Loosening. Corners a bit bumped. € 85 * One of Bataille's cornerstone works, a hypersexual surrealist novel with philosophic undertones. First published 1928, in 1947 a revised edition was published with illustrations

by Bellmer. This book follows the text of the second edition.

129 (BAYROS, Franz von). BIERBAUM, Otto Julius Das schöne Mädchen von Pao. Ein chinesischer Roman. Prachtausgabe mit Bildern von Bayros. München, Georg Müller, 1910.

32 x 22 cm. Original full morocco richly gilt with Chinese decoration (design Paul Renner).

(10), 216 p. Uncut. Seven full-page illustrations by Franz von Bayros. Printed in 600 numbered copies on handmade paper. Spine just a little discolored. Some foxing, especially first and last leaves. € 650 * Sumptuous edition printed by Joh. Enschedé in Haarlem, using various ancient typefaces from the great Enschedé collection. This resplendent book is a blend of Chinese and European elements, a field job of famous typographer Paul Renner (1878-1956), but instigated by its author Otto Julius Bierbaum, who died just before the book was published.

130 BECKETT, Samuel Glückliche Tage und andere Stücke. Frankfurt, Suhrkamp Verlag, 1964. Boards with dust jacket. 152 p. DJ slightly soiled. € 250 * SIGNED by Beckett on flyleaf.

131 BEHAN, Brendan Six original press photos. 1960 (1) and 1961 (5). All stamped on verso and provided with captions. All in very good condition. € 275 * These six photos all show in fearsome detail the dramatic but somehow coquettish drunkenness of Behan (1923-1964) on his visits to the United States:

1. almost crushing two buxom actresses while smoking a cigar (September, 1960), 2. laughingly showing his toothless gums (March, 1960), 3. some days later swaying a shillelagh (a violent symbol of Irishness) into the face of the New York skyline, 4. puckering up his face with a thick cigar between his fingers (May 1961), 5. tragic with ruffled clothes and a bandage on his nose after a fight (together with his wife who stands out white as a ghost in the night, annoyedly smoking), and 6. coyishly refusing an extra pouring of coffee after receiving 250 dollars in fines for being 'drunk and disorderly' (June 1961).

132 (BRAND ed., Adolf). EWERS, Hanns Heinz, LESSING, Theodor, and others Armer Junge! und acht andere Freundschafts-Novellen. Berlin, Adolf Brand Verlag Der Eigene, 1927. Original cloth. 146 p. First edition. Cloth partly a bit discolored. € 180 * Famous early collection of nine German gay stories, with foreword by Der Eigene publisher Adolf Brand.

133 BUSSY-RABUTIN, Roger de Épigrammes inédites traduites ou imitées de Martial. Et publiées d'après les manuscrits de la Bibliothèque Nationale avec un avant-propos et des notes par un bibliophile inconnu. Paris, E. Sansot, 1904. Original wrappers. 48 p. Printed in 499 numbered copies. € 45 * One of 20 numbered copies on Japanese, 'exemplaire de tête', of the 17th century author of history and erotica.

134 (CANTRÉ, Jozef). DUHAMEL, Georges La lumière. Pièce en quatre actes avec une préface inédite. Paris/ Blaricum, Crès/ De Waelburgh, 1921. Éditions de la Voile Rouge. 27 x 22 cm. Original wrappers. 128 p. Uncut. With woodcuts and vignettes by Jozef Cantré.

Printed in crimson and black in 565 numbered copies by J.-E. Buschmann. In a modern box. € 180 * Remarkable design using dense blocks of text in angular Nic. Cochin type versus large squares of white, accentuated with the expressionist vignettes and two-color woodcuts by Flemish sculptor Jozef Cantré.

135 DAUDET, Alphonse Handwritten and signed telegram to Henry Céard, dated June 24, 1888. 'Télégramme' on blue paper with postage stamp dated '24 Juin 88', with on the adress side 'Henry Céard/ bibliothèque - Carnavalet/ rue Sévigné'. 13,3 x 11,0 cm. Four lines.

A bit soiled. € 150 * To 'mon cher Céard'. 'Voulez-vous venir dîner ce soir avec nous.' Madame Daudet will cook. 'Il n'y a que Goncourt.' 'Votre très dévoué/ Alph. Daudet'. Three or four words that I cannot read present a challenge to the expert.

The author and librarian Henry Céard (1851-1924) was a good friend of Daudet. Together with Huysmans, Maupassant and Zola, he was a member of the 'Groupe de Médan'. In 1899 Céard wrote the preface for Daudet's posthumous Collected Works.

SU I T SU P P L Y F O R DU M AS F I L S

136 DUMAS jr., Alexandre Handwritten letter to 'Monsieur [Auguste, Costumier du Théatre Française]'. Thin paper, watermarked with a crown. 19,9 x 12,6 cm. Folded as an envelope (oblong 5,2 x 12,5 cm) with written address and sealed. Recto only. Signed 'Alexandre Dumas fils/ 19 rue blanche' and dated '12 fevrier 1838'. 11 lines of text. Damaged where the sealing wax has been removed. € 225

* Amusing letter about hiring a costume by 13-year-old Alexandre Dumas for the Carnaval de Paris. He isn't allowed to go out, so he has to send a letter and ask the costumier of the Théâtre Français, with whom his father had connections, to make a fancy dress costume for him. Possibly an African costume, but preferably one after the costume of Piquillo, the protagonist of the opera of the same name by Hippolyte Monpou. The libretto was written

by Alexandre Dumas père. It premiered in 1837.

Auguste Jules Robert, better known as 'Monsieur Auguste' (1789-1850), was a painter and owner of a large collection of oriental costumes.

137 EEKHOUD, Georges Vertellingen. Vertaald met toestemming van den schrijver door Lode Baekelmans. Rotterdam, Meindert Boogaerdt jun., 1907. Cloth with nice art nouveau decoration by Ties Bles. XII, 132 p. First edition. Backstrip worn. € 150 * One of the few Dutch translations of Eekhoud’s stories. With an introduction by Lode Baekelmans and a bibliography. Inscribed in Dutch by Eekhoud to Louis Peeters, dated 'Brussel, Juli 1908'.

138 (EEKHOUD, Georges). HUGO, Victor L'Art d'être grand-père. Paris, Hetzel/ Quantin, about 1890. Gilt full morocco with inside dentelles and gold-printed flyleaves. (8), 240 p. Top gilt. Spine a bit discolored, some small traces of use. € 180 * This excellently bound gilt book of Hugo's poetry was given by the staff of the Belgian journal L'Étoile Belge to its owner, Alfred Madoux, on December 10, 1892 (probably because of the birth of a grandchild), and signed by 17 of its collaborators. Under the dedication '...dans l'espoir qu'elle puisse lui offrir un jour L'Art d'être Bisaieul!' we find the signatures of courageous novelist Georges Eekhoud, poet Albert Giraud, author Léopold Courouble and fourteen others.

E X TR A S U I TE O F A G I R L

139 GONCOURT, Edmond de La Fille Élisa. Édition illustrée de vingt pointes-sèches originales de Paul-Louis Guilbert. Préface de J.H. Rosny Ainé. Postface de Jean Ajalbert.

Paris, Georges Briffaut, (1929). Le Livre du Bibliophile. Quarto (29 x 22 cm). Bound in leather with a slipcase. (8), VIII, 204, (18 drypoints), (8) p. Original upper cover (with drypoint) bound in. Printed in 425 numbered copies. This is one of 30 copies on Arches.

First edition. Some foxing. € 240 * Novel about a prostitute, with 20 remarkable drypoints by Guilbert (including one on the cover and a frontispice). Interesting deluxe edition ('papier de tête') with an extra suite of 18 drypoints in earlier state bound in at the end. Whereas the drypoints in the text measure a half page each or 3/4, all the etchings at the end are full page, with added sketches and little portraits underneath. Fine, deep black and subtle printing.

140 GONCOURT, Edmond de Germinie Lacerteux. Précédée d'un prologue et suivie d'un épilogue. Tirée du Roman d'Edmond et Jules de Goncourt. Paris, G. Charpentier et Cie., 1888. Cloth-backed marbled boards. (8), X, 136 p. First edition. Cover slightly worn.

Some foxing. € 180 * With autograph dedication of the author 'au Saint-Cyrien Gauthier/ Edmond de Goncourt'. A Saint-Cyrien is a pupil of the École spéciale militaire de Saint-Cyr, the foremost French military academy.

141 HANLEY, James Le Tourbillon. Roman. Drift traduit de l'Anglais par Jean Périer.

Paris, Éditions Corrêa, 1952. Original wrappers. 272 p. Uncut. One of 20 numbered copies

on Alfa Mousse paper. First edition/ Édition originale. Backstrip with reading creases, short split at tail of front hinge. Lower cover a bit creased and with some edge tears. € 100 * Deluxe edition of the French translation of Drift (1930), Hanley's first novel, set among Irish in Liverpool. The protagonist is a working boy who reads Zola and Joyce - like James Hanley himself had been. One of only twenty copies on quality paper, in Corrêa's collection 'Le Chemin de la Vie' directed by Maurice Nadeau, who also included works by Himes, Lowry and Miller. With a 4-page preface by Nadeau (who is still alive at 100 years old).

142 HENLEY, W.E. Echoes of Life and Death. Forty-seven Lyrics. Portland, Maine, Thomas B. Mosher, 1908. 12mo. VI, 70 p. Printed in red and black on Japan vellum in 100 copies (and the type distributed). Vignettes. Inscription on flyleaf, otherwise a very good copy. € 50 * Attractive little book on splendidly beautiful Japanese paper. Bishop 99.

143 (HOECHSTETTER, Sophie) Verbene Junkers Liebe. Ein Roman, dem Toten Oskar Wilde von einem ungenannten Autor gewidmet. München & Leipzig, Georg Müller, 1907.

Original decorated cloth. 296 p. First edition. Name in pencil on title ('Helene Moritz/ 1911') and owner's address stamp on p. 5 ('Gerti Einsporn', Berlin-Adlerhof). Some little traces of use, otherwise a fine copy. € 175 * Anonymous novel about lesbian love, written with a fine and sensitive pen, apparently written by prolific novelist Sophie Hoechstetter (1873-1943). At the end she put the classical plea for acceptance of homosexuality, invoking Shakespeare, Michelangelo, Winckelmann and Platen, but also 'Wilhelm der Oranier' (= King William III of Britain), Louis XVIII, Molière and Newton, before coming to Verlaine, Wilde, Plato and Sappho.

F O R & A G AI N ST 144 HUYSMANS, J.K. A vau l'eau. (With an etched portrait of the author by A. Delâtre).

Paris, Tresse & Stock, 1894. 14 x 9,5 cm. 3/4 morocco, spine with 5 ribs, top gilt. Original wrappers bound in (Louis MALCORPS). Uncut. 144 p. Partly a bit discolored, some foxing.

Bookplate of Bob Luza. € 600 * Inscribed by Huysmans to the famous Dutch 'Tachtiger' poet Willem Kloos (1869-1938). A curious detail: Willem Kloos didn't like Huysmans at all, as testifies his famous tonguelashing sonnet 'Tegen J.K. Huysmans', in Verzen (Amsterdam 1894). The first edition of À vau l'eau was published by Henri Kistemaeckers in Brussels, 1882. This inscribed copy is not mentioned in the auction catalogue of Kloos's monumental library or in the catalogue of Bob Luza's extensive book collection. A remarkable dedication copy in an attractive, classical bookbinding by Louis Malcorps.

145 HUYSMANS, J.K. La Bièvre. Avec vingt-trois dessins et un autographe de l'auteur.

Paris, L. Genonceaux, 1890. Original paper wrappers. (2), 46 p. With illustrations by various artists. First edition. Backstrip somewhat worn, binding a bit loose. € 125 * Poetic monography with various old pictures of the little river Bièvre that flows into the Seine in Paris (near the Gare d'Austerlitz).

146 HUYSMANS, J.K. Un dilemme. Paris, Tresse & Stock, 1887. 14 x 10 cm. Richly gilt 3/4 leather binding with gilt marbled paper. (4), 144 p. Original upper and lower wrappers plus backstrip bound in, upper wrapper repaired. First edition. First and last page browned.

With two owner's stamps 'Ex libris Maurice Miller'. Excellent condition. € 140 * Rare first edition of this novelette in a deluxe binding, a gem of a book.

147 (HUYSMANS, J.K.). Léon DEFFOUX J.-K. Huysmans sous divers aspects. Notes, textes oubliés, references et bibliographie. Avec quatre lithographies d'Odilon Redon. Paris, Éditions G. Crès & Cie., 1927. Original wrappers. (8), 148 p. Uncut. Of an edition of 575 numbered copies, this is one of 550 on vélin de Sorel-Moussel. First edition. Cover a bit worn, backstrip browned. Loosening. € 90 * One of the Redon prints is in colors, three are in black-and-white.

T HE L I E BI G O F M E N ’ S I N TE L L E C T

148 MAARTENS, Maarten Autograph Letter Signed to publisher Funk & Wagnalls in London, dated '11-11-'13 (De Zonheuvel, Doorn) Holland'. Letter in English with printed letterhead 'De Zonheuvel, Doorn.', signed 'Maarten Maartens', heavily underscored. 4 p.

17,7 x 11,2 cm. 17 lines. Pin holes where a visiting card may have been pinned to the letter. € 65 * The letter exhibits amazement of a book that was sent by publisher Funk & Wagnalls to Josua van der Poorten Schwarz, better known as novelist Maarten Maartens: 'On my return, this day, from a prolonged absence abroad, I find the book you have kindly sent me. I stand before it, spellbound, as I once stood before the Great Pyramid'. This is probably about the first edition of Funk & Wagnalls Standard Encyclopedia. There are more quaintly reverent sentences in the letter: 'Your book looks a large one. But the moment we realize in it the Liebig of men's intellect since Adam, how compactly reasonable in size it appears!' No wonder the clerk at Funk & Wagnalls wrote in pencil: 'Please make 3 copies for Prof Hopkins', possibly to use citations for advertising.

149 McCARTHY, Mary Typed letter signed to a gentleman in Toronto. On violet paper, recto only. 23,0 x 16,0 cm. Folded. Dated '141, rue de Rennes/ 75006 Paris/ November 9, 1982'. 5 lines. € 60 * About signing a picture and a card (not included), 'though it's against my principles and practice to autograph either cards or photos'.

150 MILNE, A.A. Now we are six. With decorations by Ernest H. Shepard. London, Methuen, 1927. Original gilt cloth. (8), 104 p. First edition. Spine slightly discolored. Gift inscription dated 'London, October 22, 1927' on inside first flyleaf, setting off on first page. € 120 * Very good copy with inscription from the month of its first publication, probably written

by Grace Corson, the wife of Norreys Jephson O'Conor (1885-1958), who was a scholar on Early Irish literature, for their four-year-old daughter Cathleen.

151 MORRIS, Henry The Private Press-Man's Tale. With illustrations by Lili Wronker.

Newtown, PA, Bird & Bull Press, 1990. 31 x 23 cm. Cloth in two colors. Richly illustrated in three colors. Printed in 230 numbered copies on Arches mould-made paper. First edition. € 100 * 'Inspired by Chaucer's Canterbury Tales this collection of satirical poetry and prose deals with the Private Press, bookselling, book-fairs, papermaking history, book reviews and book-reviewers (...) Many of the pages include contemporary versions of Chaucerian-style glosses, and Wronker's full-page illustrations are trenchant and hilarious'. One of the most amusing of the fine editions of this whimsical private printer.

152 MUSSET, Alfred de Signature cut from a letter. 'Alfd de Musset'. 1,8 x 6,1 cm. Pasted on a larger sheet of paper. € 75

* A tiny original memento of the famous poet and lover (1810-1857). From an American collection of signatures.

153 PURDY, James Are you in the Wintertree. (With an original lithograph by Chris Buursen). [Geesbrug], SSL, (1987). Vellum backed boards (Phoenix Bindery). (2), 34 p. Set and printed by hand by Ger Kleis in black, purple and blue in an edition of 65 numbered copies. First edition. € 250 * Poems. One of 30 copies with an original lithograph. Breugelmans 163.

154 PÉLADAN, Joséphin La queste du Graal. Proses lyriques de l'éthopée La Décadence Latine. Paris, Au Salon de la Rose-Croix, (1892). Original wrappers. (6), 236 p. Uncut.

Illustrated. Backstrip a bit worn. Cover somewhat browned and spotted. € 60 * Celestial short prose pieces, partly written to accompany the cycle of novels La décadence latine. At the end is the funeral oration for Adrien Péladan, the brother of the author, who died young of a fatal mistake with a homeopathic medicine. The last pages are advertisements.

155 PÉLADAN, Sar Mérodack J. Le Livre du Sceptre. Politique. Amphithéatre des Sciences Mortes IV. Paris, Chamuel, 1895. 23 x 15 cm. Original wrappers. XXIV, 366 p.

Uncut (largely unopened). First edition. Fine copy. € 60 * Édition originale.

156 SCHNITZLER, Arthur Typed letter signed in pencil to 'Frau Johanna Meyer', in German, dated '10.4.1925'. Stationery printed with Schnitzler's name and address (Wien, Sternwartestrasse 71). 21,6 x 16,2 cm. Several folds. 9 lines, pencil addition of the word 'um'. € 200 * To the recitation artist Johanna Meyer-Loevinsohn (1869-1958). Schnitzler doesn't have enough leisure ('nicht genugend Musse') to receive Meyer, because he is not always home in Vienna. But he would enjoy receiving her lectures in typescript or book form, and maybe they could meet some other time.

O BNO X I O U S BE H AV I O R

157 SCOTT MONCRIEFF, C.K. Evensong and Morwe Song. No place or publisher, 1908 (= 1923). Original wrappers with title ticket. xxxii p. Printed in 50 copies for private circulation only. Cover slightly worn. € 450 * Printed on mould-made paper. A story written by Charles Kenneth Scott-Moncrieff (18891930) when still at Winchester College and published in a school magazine. Because of the story's shocking nature (a sanctimonious headmaster receives a painful blow when he is forced to remember his obnoxious erotic behavior in his own school days) the magazine was quickly suppressed and the story published only 15 years later, when Scott Moncrieff was embarking on the translating career (Proust) that was to earn him fame.

158 SYMONS, Arthur Nine autograph letters signed to Stuart Merrill. 1893-1908. 7 on letterhead paper; one of these on mourning paper. One is a quote. Different sizes. Recto and verso. Folded. Stuart Merrill (1863-1915) was a bilingual art critic, translator and Symbolist poet, born in Hempstead, Long Island. He lived in Paris and was an important herald of French literature to the English world, and the other way round. Arthur Symons (1865-1945), poet and essayist, paid several visits to Merrill in Paris. Merrill translated Symons into French and they wrote articles about each other. Symons suffered an

unexpected and violent bout of insanity in September, 1908, that brought him into an Italian prison, and afterwards in an asylum. However, he recovered in a few years and went on writing poetry and publishing books. € 1100 * 1. A signed quote dated 'London/ April 24, 1893' (8 lines) 2. Undated letter on mourning paper, with purple ink, with written address 'Hotel Corneille/ Rue Corneille/ Monday night' about visiting Merrill, together with W.B. Yeats.

(12 lines).

3. On paper headed 'Fountain Court. The Temple', dated 'June 3:99'. About Merrill's brief study of Walter Pater and Henri D. Davray's stay with Symons. (27 lines).

4. On paper headed 'Fountain Court. The Temple', dated 'Brighton: March 13th 1900'.

Symons gives a detailed appreciation of Merrill's poetry. He is writing an article for the April 'Fortnightly' on Ernest Dowson: 'You knew him, did you not, and have no doubt heard of his death?' (34 lines).

5. On paper headed 'Island Cottage, Wittersham, Kent.', a St. John's Wood address crossed out, and dated 'July 20: 06'. He asks if he may use Merrill's translations of his own poetry.

About his little cottage in Wittersham a woman in the village went mad, singing a song 'as old as Ophelia's' in the middle of the night and taking a bowl of cocoa to a cow. (22 lines).

6. Long letter dated '142 Corso Vittorio Emanuele/ Naples/ April 12:07'. Symons read Merrill's article in L'Aube and was very pleased. 'Your praise is the only praise I care for, a poet's'. About the poems and article he produced during his long stay in Rome, his house with a fine view in Naples, a portrait by Herrmann, and about meetings with Vielé-Griffin in Rome at the house of Count Primoli. (57 lines).

7. On paper headed 'Island Cottage, Wittersham, Kent.', dated 'June 16:07'. He is touched and delighted with Merrill's words about Symons and compares Merrill's translations favorably with those by Louis Thomas: 'He is all right for the prose, but in the verse he just misses the right touch, which you strike with miraculous certainty, just as Verlaine did in the one or two pieces he translated.' He is going to publish some works of Verlaine, for instance 'his London lecture, of which I have the MS., for the first time in French.' He is sorry that Merrill's essay was not used as a preface to the volume of translations 'instead of the rather so-so one of Louis Thomas. But of course I had no control of the matter.' (38 lines).

8. Short undated letter, hastily penned down, on paper headed 'Island Cottage, Wittersham, Kent.' About a meeting between Merrill and his French 'fiancée', Symons and his wife Rhoda. (8 lines).

9. On paper headed 'Island Cottage, Wittersham, Kent.', dated '19 July 08'. Congratulates Merrill on his marriage, 'and may you be (...) as happy in it as I have been in mine!' Symons had some years of wandering after an agonizing experience, which left him indifferent 'in adult misery'. Then he met Rhoda, carried her off from her unwilling family, and 'have never regretted it for an hour'. Merrill will come over to Wittersham in August; afterwards they will go to Venice (where Symons was to have his violent breakdown). The letter ends with a little train timetable: Dover Town - Ashford - Appledore and back. (19 lines).

159 UPHOFF, C.E. Marienleben. Dichtung. Worpswede, Werkgemeinschaft Worpswede, 1921. Vellum-backed boards. 34 leaves with engravings, colored by hand. Colophon and 5 full page etchings signed by the artist. Printed in 200 numbered copies. This is one of 170 bound in half vellum. First edition. Cover partly discolored. Bookplate of Bob Luza and gift inscription from Bob and Gusta Luza to their daughter Mirjam. € 600 * Quite extraordinary, fantastic book production with never seen decoration.

160 VALÉRY, Paul Palme. [Den Haag], A.A.M. Stols, [1943]. Original wrappers. 16 p.

Typeset from the Romanée and printed on Van Gelder à la cuve in 24 numbered copies. 1e druk. Fine. € 250 * Printed in secret during the Nazi occupation of the Netherlands. This is one of 10 copies for the author. Because of the belated discovery of a misprint on p. 9 (ignore instead of 's ignore) an improved version was printed of this first edition. Not all copies of the first version have been destroyed. A second impression also was produced in the same two versions. This is a real first edition (with the misprint 'ignore'). Van Dijk 616. De Jong 831.

161 VOGEL, Bruno Typed Letter Signed in German, dated ‘13B, Gaisford Street,/ London N.W. 5,/ 26. 2. 78.’. Thin paper, three times folded. 25,3 x 20,3 cm. 15 lines. Scribble in pencil underneath: 'Mainz Vorl. Medizin'. With envelope, and a stamp. € 120 * To a German who had asked him to commit his memories to paper about people he met in the first decades of the century. Vogel writes he is sorry he can't help his correspondent about Otto Gross, Erich Mühsam and others. ‘…ich habe von ihnen allen nur Erich Mühsam sehr gelegentlich bei Max Hodann getroffen und bin nicht imstande, nach etwa einem halben Jahrhundert irgendetwas Mitteilenswertes zu erinnern.’ Vogel was noticed on a street by an acquaintance, but he denies to have visited 'any of the Germanies' last year, and asks how his correspondent found his London address.

162 (WHITMAN, Walt). SCHLAF, Johannes Walt Whitman. Berlin, Schuster & Loeffler Verlag, [1904]. Gilt purple calf. 92 p. Illustrated. Second thousand. Slight wear. Some foxing. Rubbed-out inscription on first free endpaper. Frontispice portrait loose, its silk paper cover removed. € 28 * Attractive little study with art-nouveau decorations designed by Heinrich Vogeler.

163 WORDSWORTH, William Intimations of Immortality from Recollections of Early Childhood. (With an Essay by Simon King on Wordsworth and the Spiritual in Poetry).

[Beetham, Cumbria], Simon King Press, 1991. 33 x 23 cm. Leather-backed boards. (4), 38 p.

Set in 14 and 18 point Monotype Centaur and printed in 115 numbered copies. Fine copy. € 85 * This is one of 15 Roman numbered copies on Lana gravure paper, in a fine binding by Angela Thompson.

PAULBOOKS HISTORY, INDUSTRY & DESIGN 164 AUTOMOBILE CLUB DE FRANCE Soirée donnée en l'honneur des membres des trois Parlements Scandinaves et du Groupe Parlementaire Français de l'Arbitrage International. 30 Novembre 1904. (Programme). Paris, Stern Graveur, (1904). 23 x 16 cm.

Original illustrated stiff wrappers. 4 p. Some small foxing spots, but in very good condition. € 65 * With amusing and colorful cover illustration by Albert Robida: the three Maids of Sweden, Norway and Denmark driving a De Dion-Bouton Populaire garlanded with pink flowers from Scandinavia to the Place de la Concorde. The pochoir-colored picture is adorned with a gold medal dated '1894-1895'.

Programme in honor of a meeting of members of the parliaments of France and the three Scandinavian countries. On the roll a.o. poetry by Leconte de Lisle and King Oscar II of Sweden, a play by Maurice Donnay, and music by Gounod, Delibes, Massenet and Svendsen. Nice ephemeral publication!

165 (BODONI). MOREAU DE SAINT-MÉRY, M.-L.-É. Vu le Décret Impérial du 20 Prairial an XIII (...). Arrête. Parma, Imprimerie Impériale, [1805]. No wrappers. 8 p. Slightly soiled. With handwritten date on last page: '12 Mesidoro XIII', being July 1, 1805. € 125 * Decree of Médéric-Louis-Élie Moreau de Saint-Méry, the General Administrator of the former Duchy of Parma (for Napoleon) printed by the ducal, now imperial printer, the great Giambattista Bodoni, in modest but noble typography. In French and Italian.

Regulations about mortgage. Brooks 984.

166 GRACIÁN, Baltasar Meditazioni sopra la santissima Comunione composte in Lingua Spagnuola dal padre Baldassarre Graziano della Compagnia di Gesù, e tradotta nell' idioma italiano da Francesco de Castro della medesima Compagnia. Venice, Niccolò Pezzana, 1737.

14 x 9 cm. Vellum with calligraphed title on spine. Nice inscription on page (2) dated 1737. € 120 * Attractive little translation into Italian of El Comulgatorio (= 'The Altar Rail', 1655). Not in Worldcat or in any of the various national libraries. Only a 1750 edition in the State Library of Montecassino.

167 GREAT EXHIBITION, The Official Catalogue of the Great Exhibition of the Works of Industry of all Nations, 1851. Fourth corrected and improved edition. (&) Amtlicher Catalog der Ausstellung der Industrie-Erzeugnisse aller Völker, 1851. (&) Catalogue Officiel de la Grande Exposition des Produits de l'industrie de Toutes les Nations, 1851. London, Spicer Brothers and others, 1851. Small 4to. 3/4 calf and marbled boards. All edges marbled in matching colors. 322, (14), 308; 328, (18) p. With double-page plan of Crystal Palace and some wood-engraved illustrations in the advertisements. Extremities of the binding a little bit worn. Bookplate removed. € 100 * Collection of three Official Catalogues in English, German and French, attractively bound together. With Exhibition Official Catalogue Advertiser (comprising the humorous section 'The Catalogue's Account of Itself', extracted from Dickens's 'Household Words', August 23rd, 1851). This triple volume is mentioning countless inventors, shops and other businesses and their proud exhibits, divided by country and product class. It is NOT the Illustrated Catalog. Attractive binding.

168 GRÜNMEYER, Franz Gebete im Geiste der katholischen Kirche (mit höher kirchlicher Genehmigung) von Pfarrer Fr. Grünmeijer ausgeführt nach Zeichnungen von Frau H. Stilke und C. Scheuren in dem lithogr. Institut Arnz & Comp. in Düsseldorf.

Düsseldorf, Arnz & Comp., [1842]. Purple velvet binding, moiré silk mirrors, with messing cornerpieces in a black cloth portfolio with moiré silk mirrors. In a black cloth slipcase. All edges gilt. (168) p. Printed in multicolor and gilt lithography with handcolored additions in the neo-medieval style of the period. With richly adorned initials, text with capital letters in blue and red. All pages in different gothic frames. First edition. Stamp on slipcase; portfolio a bit worn. Some library rubber stamps of a cloister library and a school: one on second flyleaf, three on first blank, one on title and one on p. (5). € 375 * Exuberant book decoration in many colors and a lot of gold. A sumptuous book full of pious 'Nazarener' pictures and decorative initials after medieval examples.

169 KEMPIS, Thomas a Los IV. Libros de la Imitacion de Christo, y menosprecio del mundo, compuestos en Latin por el venerable Tomas de Kempis canonico reglar de San Agustin, y traduzidos nuevamente en espanol por el padre Eusebio Nieremberg (...).

Emendados de muchos errores (...). Paris, Pedro Witte, 1713. 14 x 8 cm. Fine morocco

binding with gilt fleurons and blindstamped diamonds and lines. xiv, 460 p. (with 2 p. publisher's ads). 5 leaves of illustrations (the frontispice is opposite page 168). Unopened.

Vague moisture stain in the lower corner of pages 7-110. € 200 * Exquisite binding by a 20th century amateur on a Parisian edition in Spanish of The Imitation of Christ.

170 KLEERKOOPER, G.G. Ha-méliets. Leerboek voor het Hebreeuws op de Lagere School. Met teekeningen van L. Pinkhof. (Vol. 2). Amsterdam, A.T. Kleerekoper, 1941.

Original wrappers. 58 p. Many humorous illustrations by Leonard Pinkhof. Second (revised) edition. Brown stain on edge. € 60 * In this enjoyable textbook for learning Hebrew from Dutch, containing simple Hebrew exercices with numerous lively drawings, a lot of tragedy is coming together. The first edition appeared in 1932 (and its first volume was reprinted in 1937). It was a miracle that this second edition of vol. 2 could be produced, in the middle of the Nazi German occupation of the Netherlands, by publisher Abraham Tzemach Kleerekoper, who was to be murdered in Sobibor only a year after. The afterword of George Gompert Kleerkooper (not related) bears the date June 1941, but he died, 69 years old, probably when the book was at the printer's, on June 21, 1941.

Leo Pinkhof, a painter from Den Helder, had a better prospect, having acquired a place on the so-called 'Palestina List', that was to bring him to Palestine. However, the list only postponed his execution one year: in July 1943 he and his wife and six children were murdered. Jo Spier, a popular artist who was admired by Dutch Nazi leader Anton Mussert, managed to stay in a Doetinchem villa until 1943, and survived Theresienstadt with his family.

With two attractive, identical cover illustrations by Jo Spier with 'Ha-Méliets II' on one side and on the other the same title in Hebrew type.

AR C HI TE C TU R A L DE DI C A TI O N

171 KOOLHAAS, Rem Content. Cologne, Taschen, 2004. Original wrappers. 544 p. Fully illustrated in colors. First edition. Small spot on top and very slight corner wear. € 75 * INSCRIBED by famous Dutch architect Rem Koolhaas to a French RFI journalist on page 5: "To Richard/ [X],/ with expecta-/ tions./ Rem/ Koolhaas/ OMAMO/ [email address]".

Content is the follow-up of S,M,L,XL (1995) - another voluminous goldmine of ideas and experiences of Koolhaas' famous metropolitan architectural firm OMA. 172 LATHROP, William G. The Brass Industry in the United States. A Study of the Origin and the Development of the Brass Industry in the Naugatuck Valley and its Subsequent Extension over the Nation. Mount Carmel, Conn., William G. Lathrop, 1926.

Cloth spine with brass boards, with a depiction of a brass mill in a renaissance frame. On inside front cover is a brass plaque saying 'Compliments of Scovill Manufacturing Company, Waterbury, Connecticut, Established 1802.' (2), viii, 178 p. With photographic portraits. Revised edition. A few brown spots on brass cover. € 50 * Curious but apt binding for this study of the brass industry in Waterbury, Connecticut.

173 MANUSCRIPT MEMENTO Handwritten souvenir on vellum of M.A.O. Amaury de Lorgeril, killed as a naval ensign in Dixmude, 1914. Tiny photo surrounded by gilt and multicolored neo-gothic motifs with a text in French, style mediaeval manuscript. € 50 * Dedicated on verso by Comte Félix de Forestier de Coubert to Amaury's mother Vicomtesse de Lorgeril.

174 (OLD STILE PRESS, The). MCDOWALL, Nicolas Robin Tanner & The Old Stile Press, being printed examples of twenty original patterned paper designs, with a personal memoir by Nicolas McDowall. Llandogo, The Old Stile Press, 1994. Tall format: 33 x 18 cm.

Cloth-backed boards in a slipcase decorated with four samples of patterned paper. Printed in 195 numbered copies, signed by the author/ printer. € 100 * A beautiful paper sample book.

175 PEUGEOT Banquet Peugeot. Salon 1936. Palais des Sports Dimanche 4 Octobre. A votre Service: 302 402. Deux soeurs parées de toutes les vertus. (Menu). (Paris, Peugeot, 1936). Original wrappers with printed glassine cover. Sewn with a cord (with a small tassel).

8 p. printed in blue and black on one side only. First edition. Glassine a bit browned and damaged, especially at the back of the booklet, no loss of text. Edges slightly worn. € 35 * Cheerful and attractive menu, a folded sheet with 4 printed pages, blue wrappers (showing two sisters serving pheasants) and a cover with title and the two marks of the Peugeot 402 and 302 in red, white and blue. After dinner (pheasant, poularde, Traminer 1933, Nuits Saint-Georges 1926) there was a dance and a lottery, with a Peugeot 302, a motorcycle, a tandem and a bike as prizes.

176 POWERS, Gary (& Curt GENTRY) Operation Overflight. The U-2 spy pilot tells his story for the first time. New York, Chicago, San Francisco, Holt, Rinehart & Winston, (1970). Original cloth. (8), 376 p. With SIGNED inscription by Gary Powers. 1st edition. Part of dust jacket with photo of both authors tipped in at inside lower cover. Spine a bit discolored. € 150 * With autograph inscription of the man who was world news in 1960: Francis Gary Powers (1929-1977) was captured by the Russians when his U-2 spy plane was shot down over the Soviet Union. He was freed in 1962 and died 15 years later in a helicopter crash.

500 V O L T U N D 120 AM P 177 (RATHENAU, Emil). Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft (AEG) Die Elektrischen Strassenbahnen mit oberirdischer Stromzuführung nach dem System der Allgemeinen Elektricitäts-Gesellschaft zu Berlin. Berlin, AEG, 1894. Large landscape format 22 x 31 cm. Gilt original cloth. (6), 168 p. Printed in black and red. Many illustrations. First edtition. Lower cover rubbed, but otherwise a firm, very good copy. € 125 * With descriptions of the electrical tram service of Halle, Gera, Kiew, Breslau, Essen, Chemnitz, Christiania, Dortmund, Lübeck and Plauen in photos, detailed drawings, profiles and plans, that were all built by the AEG, the company of Emil Rathenau. Walther Rathenau was one of his sons.

FÜR

178 STIRNER, Max (ed. John Henry MACKAY) Der Einzige und sein Eigenthum.

Leipzig, W. Drugulin, 1911. 28 x 22 cm. Original wrappers. Original slipcase with title ticket (numbered by the author). 356 p. Uncut. Printed on Van Gelder mould-made paper with Mackay's signature as a watermark. Covers a fine, heavy Japanese paper; endpapers a botanical Japanese paper. Printed in 980 copies numbered by Mackay. With a prospect (4 p. with errata), signed by Mackay. Fine copy. € 190 * The elementary philosophy of Max Stirner (first published in 1845) in a sumptuous edition by his devotee John Henry Mackay, the German anarchist poet of Scottish descent, who had very definite ideas about designing deluxe editions - like this one!

134

117

25

177

159

164

‘[…] een goudmijn voor mensen die willen weten welke edities van welke werken er zijn opgedolven, bewaard of doorverkocht. Vitale informatie over cultuurgoederen; staatssecretaris Zijlstra zou er eens een kijkje moeten nemen […]’

Chrétien Breukers, De Contrabas

www.fokas.nl