Alles gaat voorbij
Alles wat je altijd al over hét Nederpopfenomeen had willen weten, is te zien in de documentaire Doe Maar: Dit Is Alles. Vriendschap, verraad, drugs, drummers, hysterie en commercie, succes en neergang: regisseur Martijn Nijboer en interviewer Patrick Lodiers krijgen na 28 jaar eindelijk eens alles boven tafel. Resultaat is een trip terug in de tijd, ook voor de makers. Maar hoe goed kennen zij Doe Maar, en hoe goed kennen zij elkaar?
Martijn Nijboer Vroeger besmet met het Doe Maar-virus? “Ja natuurlijk! Je kon onmogelijk géén fan zijn, hoewel ik nog te jong was om naar hun concerten te gaan. Als ik een nummer als Heroïne draaide, kreeg ik ruzie met mijn moeder omdat er in werd gevloekt. Dat maakte Doe Maar-fan zijn natuurlijk nog stoerder, kon ik een beetje rebelleren.”
Ernst of Henny-button? “Geen een, dat was een meisjesding. Ik had wel een roze met groene 4US-button en een gitaartje waar Doe Maar op stond. Ook had ik een Doe Maar-agenda en -schoolschriften.”
Meest bepalende herinnering? “Harmen Siezen in 1984 in het Achtuurjournaal, toen ze stopten. Ongelooflijk, dat kon niet! Een dramatisch moment. Later besefte ik dat dit een van de eerste keren was dat het Journaal opende met een item over Nederlandse popmuziek.”
Favoriete nummer? “Vroeger De bom en Pa, nu Je loopt je lul achterna. Toen vond ik dat gewoon lekkere nummers, en de zin ‘carrière maken’ was in mijn middelbareschooltijd spannend, omdat je wist dat die periode eraan zat te komen. Terwijl nu de teksten van andere liedjes me meer zeggen. Dat vind ik zo knap: de muziek van Doe Maar spreekt allerlei generaties aan. Dertigers zoals ik, maar ook pubers zingen keihard mee. Kinderen van acht jaar vinden de deuntjes leuk.
Waarom zei Doe Maar nu pas ja tegen de documentaire? “Omdat Patrick, een nog veel grotere fan dan ik, het maar bleef vragen. Henny vond hem sympathiek en uiteindelijk gunden ze het hem. Het feit dat Patrick ook een bekende Nederlander is voelde waarschijnlijk minder bedreigend. Bovendien beschouwde de band de Glad IJs-tour als hun laatste tournee. Zo wilden ze eindigen, niet met een Symfonica in Rosso-optreden, want dat is niet echt Doe Maar.”
Ernst en Henny, twee kapiteins op een schip? “Ze zijn echt vrienden, die elkaar al heel lang kennen. Zijn ze klaar met toeren, dan keren ze terug naar hun families en zien ze elkaar een hele tijd niet. Gaan ze weer spelen, dan nemen ze allemaal hun eigen plek in. Henny vindt die van nature, die is best dominant. Ernst vecht voor zijn ruimte. Jan staat altijd midden op het podium en let op
#nff2013 filmfestival.nl/snipper
Patrick Lodiers die twee. Het is echt een familie. Nu ze ouder zijn kunnen ze hartelijk lachen over hoe ze het vroeger met elkaar oneens waren. Ernst en Henny hebben nog altijd meningsverschillen, maar die leveren geen strijd meer op.”
Waar was je bang voor? “Dat het begin van de documentaire niet goed zou zijn. De eerste scènes zijn belangrijk; die moeten je meteen pakken. De tourbus-scène uit de Glad IJs-tour zat oorspronkelijk aan het einde. Daarin vertellen ze over het toeren in hun hoogtijdagen toen er nog overal gillende meisjes stonden. Omdat je door die verhalen meteen teruggaat in de tijd, heb ik die scène naar voren gehaald.”
Favoriete fragment? “Henny vertelt hoe verschrikkelijk hij het vond om een zesjarig jongetje in het publiek keihard de tekst van Je loopt je lul achterna mee te zien zingen. Kippenvel. Je voelt dat het niet meer leuk is.”
Wie was de good en wie de bad cop? “Patrick deed de interviews en ik hield meer afstand, maar gaf steeds aan welke informatie we nog misten. Uiteindelijk heb ik in de montage het verhaal gemaakt en de accenten gelegd. Natuurlijk was de geschiedenis van Doe Maar leidend, maar ik zette de lijnen uit.”
Beetje Spinal Tap met al die drummers? “Ja, er zijn meer bands die drummers verslijten. Ook Cesar Zuiderwijk zit niet vanaf het begin bij de Golden Earring. Carel Copier, de eerste drummer, paste goed in de feesten en partijen-band die Doe Maar toen was. Maar Henny wilde zijn geld verdienen met de band en de boel professionaliseren. Toen paste Carel niet meer en René van Collem ook niet. De derde drummer, Jan P., woont inmiddels in Spanje en had geen behoefte om mee te doen aan de Glad IJs-tournee en de documentaire.”
Was dit echt alles? “Volgens mij wel. Henny zegt heel stellig niet nog een keer te willen optreden. Maar zoals het bij Doe Maar gaat, kan Ernst daar anders over denken. Zeg nooit nooit. Maar ik denk dat ze het wel mooi vinden om het Doe Maar-tijdperk zo af te sluiten.”
Vroeger besmet met het Doe Maarvirus? “Ja! Toen Doe Maar stopte was ik elf en kreeg ik de elpee 4US van mijn moeder, daarna ging ik de andere platen luisteren. Ik wilde ook in zo’n bandje, lekker toeren en muziek maken, dat is toch dé jongensdroom? Gelukkig mocht ik met de Lama’s later on the road. De geschiedenis van Doe Maar is een universeel verhaal over een bandje dat enorm succesvol wordt en uit elkaar klapt. Daarom spreekt de documentaire denk ik niet alleen fans van toen aan, maar ook jonge mensen die graag muziek willen maken.”
tig jaar geleden, was de vibe wel anders. Moet je je voorstellen hoe dat was in de studio: Henny die met zijn hoofd bij zijn soloalbum zat, Ernst wiens liedjes niet uit de verf kwamen en Jan Hendriks die zat te klooien. De sfeer moet ijzig zijn geweest, verschrikkelijk. Maar nu was iedereen erg open. Ze hadden ook gezegd: áls we ons verhaal vertellen, dan doen we het goed.”
Waar was je bang voor?
“Een glitterbutton van de hele band. Toen Doe Maar stopte, huilden de meisjes op het schoolplein. Dat vond ik ook weer niet nodig, ik zat niet in zak en as.”
“Het Doe Maar-verhaal is onderdeel van het Nederlands collectief geheugen. Je begint aan iets wat van ons allemaal is. Je wilt de fans recht doen! En we hadden zoveel: lange interviews, concertopnames van de Glad IJs-tour en bergen archiefmateriaal. Daar moesten we een verhaal van zien te maken. Echt een huzarenstukje van Martijn, hij heeft een onwaarschijnlijke klus geklaard.”
Meest bepalende herinnering?
Favoriete fragment?
“In 2000 volgde ik Henny Vrienten stiekem op het Filmfestival van Gent. Die opnamen gebruikte ik om voor Canal+ een videoclip te maken voor een van de nummers van Klaar. Die liet ik hem met knikkende knieën zien. Hij vond ‘m fantastisch; wilde het filmpje zelfs aan zijn moeder laten zien. Zo ontstond onze band.”
“Het moment dat tijdens een interview met Ernst het woord ‘verraad’ opduikt, naar aanleiding van Henny’s soloalbum. Daarna draaiden we een scène waarin ze met z’n drietjes in de tourbus zitten en daarover praten. Dat was de eerste keer dat Ernst en Henny hun gevoelens over dit onderwerp uitspraken. Een mooi cadeau, ook aan elkaar.”
Favoriete nummer?
Wie was de good en wie de bad cop?
“Radeloos en Alles gaat voorbij. Zwaarmoedig? Tja, ik vind het mooi om te weten dat ook de slechte dingen voorbijgaan.”
“Ik kan beiden zijn. Als het nodig was zei ik: jongens, draai er niet omheen, vertel hoe het echt zat. Ik was nooit tevreden met het eerste antwoord. Maar Martijn maakte achteraf de keuzes. Ik wil vaak té volledig zijn, hij heeft het verhaal vormgegeven.”
Ernst of Henny-button?
Waarom zei Doe Maar nu pas ja tegen de documentaire? “Misschien omdat hun verhaal nooit goed is verteld. Ik was onder de indruk van het drieluik over Van Kooten en De Bie, en zei tegen Henny: dit moet ook over jullie worden gemaakt. Ze moesten gewoon. Toen Henny Zomergast was en niets losliet, wilde ik mijn stoel naar de tv gooien. Verschrikkelijk, ze moesten gewoon eens eerlijk alles vertellen. Het duurde twee, drie jaar, waarin ik bij alle concerten was, en het ze meermalen vroeg. Op een gegeven moment ging Henny akkoord. En dan volgt de rest vanzelf.”
Ernst en Henny, twee kapiteins op een schip? “Het werkt wel. Tijdens de Glad IJs-tour zaten ze in een goeie flow. Dat was een leuke tour, met de oude club van vroeger. Vlak voor ze stopten, der-
Beetje Spinal Tap met al die drummers? “Het zijn niet alleen drummers hè, er is ook een bassist de band uitgestapt. Naast de drie steunpilaren was het gewoon een band met een wisselende bezetting en los-vaste leden als bijvoorbeeld Joost Belinfante. “
Was dit echt alles? “Ik vrees van wel. Ze hebben een goed gevoel overgehouden aan die laatste tour en volgens mij vindt Henny het echt genoeg zo.”MO
Doe Maar: Dit Is Alles – Martijn Nijboer za28-9 21:00 Rembrandt 2, ma30-9 22:15 Rembrandt 3, wo2-10 14:00 Rembrandt 1
28 september 2013 DAGKRANT NEDERLANDS FILM FESTIVAL
7