DE WETENSCHAPSBATTLE: HOE MAAK JE KINDEREN WEGWIJS IN JE ONDERZOEK?

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE

Wetenschap is hip! Dat bewijzen de talloze wetenschapsevenementen voor jongeren die tegenwoordig als paddenstoelen uit de grond schieten. Maar klopt het beeld dat jongeren over wetenschappers hebben wel? Een labojas, een grote bril,… het zijn maar enkele van de vele stereotypen. De wetenschapsbattle probeert deze vooroordelen over wetenschappers de wereld uit te helpen, en maakt daarbij hopen kinderen enthousiast voor de wondere wereld van wetenschappelijk onderzoek.

Steven Puttemans, postdoctoraal onderzoeker, en Timothy Callemein, doctoraatsstudent, beiden verbonden aan de EAVISE (Embedded and Artificially Intelligent Vision Engineering) onderzoeksgroep van Campus De Nayer vinden het fantastisch dat er zoveel gebeurt en georganiseerd wordt op het vlak van wetenschapscommunicatie. Beide onderzoekers dragen daar zelf graag een steentje toe bij, telkens ze hiervoor de kans krijgen. De wetenschapsbattle was hiervoor dan ook het geschikte platform.

Timothy Callemein en Steven Puttemans

“Je kan niet vroeg genoeg starten met het aanwakkeren van de interesse van jongeren voor wetenschap en technologie”, zegt Steven, “En daarbij kan de wetenschapsbattle een stimulans zijn. Het is een wedstrijd over wetenschap, die een hele lagere school mobiliseert en waar de leerlingen zelf beslissen welke wetenschappers mogen deelnemen.’ “Je moet dus al bij je inschrijving het 6 tot 12-jarige publiek weten te overtuigen dat jouw onderzoek interessant en boeiend genoeg is, zodat je de kans krijgt om het te presenteren”, voegt Timothy eraan toe.

De kinderen zijn ook een groot stuk van het jaar bezig aan de organisatie van de wetenschapsbattle. In wekelijkse workshops bereiden ze elk aspect voor, van presentatoren, tot inkleding en randanimatie. Die betrokkenheid zorgt er ook meteen voor dat kinderen zo uitkijken naar de eigenlijke presentaties. Tot op dat moment zagen zij de onderzoeker immers enkel op papier. “Die kinderen zien ons ook als echte helden.” voegt Steven nog toe. “Van zodra je op locatie toekomt word je overstelpt met vragen en wil iedereen een handtekening van alle onderzoekers.”

Tweede plaats in West-Vlaanderen

Timothy schreef in om deel te nemen in West-Vlaanderen met zijn onderzoek rond de slimme camera’s uit het één-programma Het Gezin, en werd geselecteerd. Zijn presentatie tijdens de voorronde in Bredene, georganiseerd door VBS Duinen, leverde hem een mooie tweede plaats en een door de leerlingen gemaakte trofee op.

“De focus van mijn onderzoek ligt op beeldverwerking en cinematografie”, zegt Timothy. “In een beknopte presentatie legde ik uit waarom we de camera’s die alledaagse en herkenbare beslommeringen zo naturel mogelijk in beeld brengen, intelligent en zelfsturend maken.” Om de gezinnen zo natuurlijk mogelijk te kunnen filmen, wilde men de aanwezigheid van een filmploeg en de invloed die deze heeft uitschakelen. In de plaats daarvan werd een netwerk van intelligente camera’s geïnstalleerd. Deze werden zo geprogrammeerd dat ze pas beginnen filmen wanneer er personen aanwezig zijn in de ruimte én automatisch cinematografisch conforme beelden opnemen. De ene camera geeft ook informatie door aan camera’s in de buurt, zodat zij vooruitziend zijn en kunnen inspelen op elkaar.” Op het eerste zicht een hele boterham om laagdrempelig uit te leggen.

Het hielp dan ook enorm dat film en video’s maken ‘hot’ is bij de jeugd. Platformen als YouTube zijn bij kinderen van bijna alle leeftijden gekend en bevatten verschillende video’s van vloggers die ondertussen zijn uitgegroeid tot idolen voor velen onder hen. “Als je dan jouw onderzoek mag uitleggen aan een zaal vol 300 dolenthousiaste kinderen konden ook de ouders, grootouders en zelfs de burgemeester niet ontbreken om er ook voor mij een fantastische ervaring van te maken.”

Provinciale winnaar in Antwerpen en finale in Technopolis

Steven kreeg tijdens de voorrondes bij TGO De Spits in Antwerpen de kans om zijn onderzoek ‘over hoe je robots kunt leren zien’ te presenteren en deed het nog beter: hij werd provinciale winnaar en stootte zo door naar de grote finale op 16 maart 2018 in Technopolis, waar hij met zijn presentatie een welverdiende tweede plaats behaalde.

“In mijn onderzoek leg ik me vooral toe op objectdetectie: het lokaliseren en identificeren van objecten in beelden. Maar dat is uiteraard veel te complex voor 6 tot 12-jarigen. Daarom nam ik een slimme insteek en vergeleek ik de robot met de mens. Stap voor stap zijn we samen op onderzoek gegaan. Hoe leert een kind zijn omgeving zien en begrijpen, en dat passen we toe op de robot.” Steven vergeleek de ogen van de mens met camera’s bij robots, en de hersenen met een computer. De manier waarop kinderen leren, door vanaf hun geboorte heel veel verschillende objecten te zien in hun omgeving en die te benoemen, nemen we ook over in de robot. Die geven we heel veel beelden van het object dat de robot moet herkennen, waarna de computer dat omzet in een wiskundig kookboekrecept, waarmee de robot automatisch het object kan herkennen. “Hoe dat dan effectief in zijn werk gaat, legde ik uit aan de hand van een aardbeiplukrobot, omdat aardbeien voor de kinderen iets heel concreets zijn.”

“Het feit dat ik tijdens mijn presentatie verschillende robotjes bij me had, waaronder een dansende ZoraBots robot en een drone, maakte het feest voor de kinderen alleen nog maar grootser.”

The floor is yours

Bedenker van de Wetenschapsbattle is Hans Van de Water. Samen met Toon Verlinden (alumnus Industrieel Ingenieur Biochemie van Campus De Nayer) richtte hij The Floor is Yours op. Als presentatiecoaches hielpen ze de geselecteerde wetenschappers in de masterclass presentatietechnieken bij de voorbereiding naar de battle. Hier leerden ze de onderzoekers vooral de fijngevoeligheden van het presenteren voor kinderen, want dat is toch net iets anders dan presenteren voor een volwassen publiek.

Op zondag 27 mei 2018 mochten Steven en Timothy hun presentatie nog eens overdoen op het eerste openlucht Wetenschapsfestival, Sound of Science, te Edegem.

Steven Puttemans, Timothy Callemein, Inge Van Cauter

https://youtu.be/LahgXv82QEU

www.wetenschapsbattle.be

www.soundofscience.be

www.thefloorisyours.be