INSECTEN OP CAMPUS GEEL

ONDERZOEK IN DE KIJKER

Insecten Insecten vormen de basis van een nieuwe waardeketen en dragen bij aan onze toekomstige circulaire, biogebaseerde economie. Verschillende insectensoorten kunnen efficiënt biologisch afval omzetten naar hoogwaardige grondstoffen zoals proteïnen, vetten en chitine. Op hun beurt kunnen insecten gebruikt worden voor menselijke voeding en diervoeders, maar ook voor groene, biogebaseerde chemicaliën. Ondertussen zijn heel wat bedrijven overtuigd van de toepassingsmogelijkheden die insecten bieden, maar door gebrek aan voldoende kennis over insecten en onduidelijkheden of lacunes in de wetgeving breekt de toepassing op industriële schaal nog niet helemaal door in Europa.

België is sinds 2014, toen het federaal voedselagentschap een tiental insecten voor toepassingen in de voeding tolereerde, één van de voor trekkers op dit vlak. Kwekers in België trachten hun productie op te schalen om te kunnen voldoen aan de vraag vanuit het buitenland, zoals bijvoorbeeld Zwitserland. Maar ook op internationaal vlak zijn op korte tijd grote stappen voorwaarts gezet. De Europese Unie heeft recent insecten als voederingrediënt voor aquacultuur toegelaten en verschillende bedrijven zetten in op de grootschalige kweek van insecten. Zo worden larven van Hermetia illucens, of de zwarte soldatenvlieg, momenteel al op industriële schaal gekweekt in Viëtnam (Entobel: 24 ton/jaar, Nutrition Technologies: 800 ton/jaar), Maleisië, (Entofood: 1000 ton/jaar), Chili, (F4F: 100 tot 150 ton/ jaar), Duitsland, (Hermetia: 350 ton/ jaar), Frankrijk (Innovafeed: 100 ton/ jaar, Nextalim: 10 ton/dag), Singapore en China (Unique: 100 ton/maand). Grootschalige insectenkweek is dus geen toekomst muziek meer, meer realiteit.

Prof. Dr. Ir. Leen Van Campenhout en Dr. Mik Van Der Borght van de onderzoeksgroep Lab4Food op Campus Geel weten het zeker: ook voor België is het een kwestie van tijd, onderzoek en opschaling. De onderzoekers van Lab4Food bouwen expertise op over de toepassingen van insecten in voeding en voeder, hun voedselveiligheid, de afzondering van waardevolle stoffen uit insecten en de optimalisatie van de kweek. Voor dit laatste aspect wordt er nauw samengewerkt met onderzoekers van Thomas More op Campus Geel.

Mik Van Der Borght en Leen Van Campenhout

‘Insecten bieden nutriënten die complementair zijn met die van planten. Ze bevatten net als vlees essentiële aminozuren, vitamine B12 en ijzer. Insecten stoten amper broeikasgassen uit en vragen weinig water en ruimte’, aldus Mik Van Der Borght. ‘Hun ecologische voetafdruk is aanzienlijk kleiner dan die van een rund.’

Binnen het insectenonderzoek gaat er momenteel heel wat aandacht naar de kweek en de verwerking van meelwormen (Tenebrio molitor) en de zwarte soldatenvlieg (Hermetia illucens). Het project ‘In2Broiler’ onderzocht het gebruik van de zwarte soldatenvlieg als eiwitbron voor vleeskuikenvoer. In het Interreg-project (Vlaanderen-Nederland) ‘Entomospeed’ worden de mogelijkheden onderzocht die opschaling en automatisering voor de kweek van meelwormen en zwarte soldatenvlieg bieden. Eind 2017 liep het ENTOMOFOODproject af, een project in samenwerking met Duitsland, waarin meelwormen verwerkt werden tot een pasta en een poeder als halffabricaat voor de voedingsindustrie en waarin ze ook geëxtrudeerd werden. Binnen het project EDINCO onderzoekt Lab4Food samen met UGent en Thomas More de microbiële en chemische veiligheidsrisico’s die bij de kweek van insecten kunnen optreden. Dit laatste is uitermate belangrijk als insecten op biologische reststromen zoals groenafval, slachtafval, supermarktafval,… worden gekweekt.

Medewerkers van Lab4Food delen hun kennis ook internationaal en zijn actief in projecten in Oeganda en Kenia, waarbij de kweek, bewaarbaarheid, sensorische en nutritionele eigenschappen van Ruspolia differens, een eetbare sprinkhaan die veelvuldig wordt geconsumeerd in die regio’s, wordt onderzocht.

Momenteel liggen er plannen op tafel voor de bouw van een nieuwe piloothal voor de kweek van insecten in Geel. Hier zal in de toekomst toegepast academisch onderzoek plaatvinden naar de volledige productieketen: van kweek over slacht (ook insectenoogst genoemd) tot verwerking tot duurzame grondstof. Via het EFRO-project ‘Insect Pilot Plant’, met als partners Thomas More Kempen en het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek, wil KU Leuven in de Kempen een onderzoekscentrum uitbouwen voor de nieuwe insectensector. Samen met VOKA en kwekers zoals Millibeter wordt er gedroomd over een heuse ‘Insect Valley’.

Misschien moet jij de klik nog maken, maar wees er alvast op voorbereid: een krekel, een sprinkhaan of een deel ervan op je bord, in een gerecht of tussen je broodje zal binnen afzienbare tijd niet uitzonderlijk meer zijn. En weet dat de medewerkers van Lab4Food garanderen dat dit (voedsel)veilig is.

Marc Geerinckx

Wens je meer info over het insectenonderzoek van Lab4 Food kijk dan op https://iiw.kuleuven.be/onderzoek/ Lab4Foodof neem contact op met Prof. Dr. ir. Leen Van Campenhout of Dr. Mik Van Der Borght.