Toon van EUROPESEWaterschoot TOPPRIJS SONORA-ONDERZOEKVOORMagazinevandeFaculteitIndustriëleIngenieurswetenschappenKULeuvenNR.6-MAART2018 • Alumni Ingenieurs KU Leuven • Faculty worldwide • Studenten in de kijker • Autonoom gestuurde schepen • Lean Learning Academy • Wiskunde online • Levende bewakingscamera • Wetenschapscommunicatie Viermaandelijks • november-december 2017-januari-februari 2018 • Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 • P919663
14
in de
• Studenten in kijker
• Woord vooraf
Verantwoordelijke uitgever: Prof. Bert Lauwers, decaan Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
24
ConnectING is het magazine van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven. Het verschijnt driemaal per jaar en is bestemd voor alle studenten en medewerkers van de faculteit en haar 7 campussen, alumni, externe relaties en het brede maatschappelijk veld waarmee de faculteit een netwerk onderhoudt.
PUNCH
30 2
Redactieadres FaculteitConnectINGIndustriële Ingenieurswetenschappen Willem de Croylaan 56, gebouw E bus 2203 3001 Heverlee 016 32 33 connecting@kuleuven.be36 www.iiw.kuleuven.be
• Alumni Ingenieurs KU Leuven
INHOUD
OPZONNEWAGENPOWERTRAINAUTOSALON
4
• Onderzoekers kijker
Redactieraad: Hilde Bonte, Niels De Brier, Wim Dewulf, Greet Langie, René Peeters, Yves Persoons, Inge Van Cauter, Louis van Hoye, Rens Vervaeke Eindredactie: Yves Persoons Redactiesecretariaat: Inge Van Cauter
• Wetenschapscommunicatie
27
Foto’s: Rob Stevens, Filip Van Loock Grafisch ontwerp: www.altera.be
• Nieuws uit de faculteit
6
in de
8
10
• Alumna kijker
• Faculty worldwide
COLOFON
• Docenten in kijker
Drukwerk: Drukkerij Van der Poorten 100% klimaatneutrale drukkerij www.vanderpoorten.be
de
de
3
Maar er is meer dan een nieuw geluid. In de nieuwe lente presenteren onze campussen zich opnieuw volop in beweging. Getuige hiervan dit nummer van ons magazine.
WOORD VOORAF 3CONNECT ING
Prof. Bert Lauwers, Decaan Faculteit IngenieurswetenschappenIndustriële
EEN LENTENIEUWE
Om
te beginnen verwelkomen we prof. Sofie Pollin, de nieuwe voorzitter van Alumni Ingenieurs KU Leuven. Onze alumni liggen ons na aan het hart: als ambassadeurs en als partners in onderwijs en onderzoek. Een gezamenlijke alumnivereniging voor zowel de burgerlijk als de industrieel ingenieurs samen met de lokale alumniwerking op de campussen geven onze faculteit beduidend meer dynamiek en slagkracht. Niet alleen in eigen regio maar ook over de grenzen. Dat blijkt uit het verhaal van alumna Qian Li, Pre Sales Engineer bij het hightech bedrijf PEC in Leuven, verantwoordelijk voor alle internationale relaties.
Internationaal blijven we overigens scoren. Samen met prof. Luc Sels, rector van onze universiteit en prof. Ganisee Witoonchart, rector van Thammasat University ondertekenden we een overeenkomst voor een dubbele diplomering. Het was een van de hoogtepunten in de viering van 150 jaar diplomatieke relaties tussen België en Thailand. Verder werpt de samen werking met het Stevens Institute of Technology in New Jersey (USA) de eerste vruchten af en is er ook met universiteiten in Wit-Rusland een uitwisselingsprogramma opgestart.
De nieuwe lente is ingezet.
Uiteraard zetten we opnieuw studenten, docenten en onder zoekers in de kijker. Studenten vertellen waarom ze voor onze opleiding kozen. Docenten en onderzoekers doen hun verhaal over o.m. autonoom gestuurde schepen, een lean learning academy, het voorkomen van valongelukken bij bejaarden, een Massive Open Online Course wiskunde voor startende ingenieursstudenten, levende bewakingscamera’s, dynamische akoestiek, nieuwe applicaties in het Internet-of-Things,… Een caleidoscoop van innovatie, in de letterlijke betekenis van het woord: mooi (kalos), beeldrijk (eidos) en inspirerend om te zien (skopein).
Jongeren sensibiliseren voor wetenschap en technologie is en blijft een prioriteit voor onze faculteit. De Dag van de Wetenschap op Campus De Nayer, Technologiecampus Gent en Campus Geel evenals de vele STEM-activiteiten van Gert Van Loock en zijn collega’s zijn publiekstrekkers. Ze dragen er elk op hun eigen manier toe bij om meer ingenieursstudenten aan te trekken en het tekort op de arbeidsmarkt te dichten.
WOORD VOORAF 4 Sofie Pollin
5CONNECT ING
Voor alle duidelijkheid: deze een making betekent geen streven naar ‘een heidskoek’. Integendeel, we zijn er precies van overtuigd dat we vanuit een gezamenlijke aanpak elk van de opleidingen sterker kunnen profileren en de belangen van onze leden en het ingenieursberoep in het algemeen krachtiger kunnen behartigen.
Maarnoemen.er
Of bouwen we een gezamenlijke alumnivereniging uit voor zowel de burgerlijk als de industrieel ingenieurs.
KUVoorzitterwww.alumni-ingenieurs.beSofiePollinAlumniIngenieursLeuven
De integratie van de industrieel ingenieurs in de universiteiten verliep op verschillende manieren.
is meer. Ons voorbeeld werkte aanstekelijk want ook de ingenieurs verenigingen KVIV (Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging-burgerlijk ingenieurs) en VIK (Vlaamse Ingenieurs kamerindustrieel ingenieurs) besloten de krachten te bundelen. Ze gingen samen op in ie-net.
Al meer dan 150 jaar studeren er ingenieurs af aan de KU Leuven, en al bijna even lang organiseren de Leuvense ingenieurs zich in een alumni vereniging. In 1970 werd de Vereniging van Burgerlijk Ingenieurs van de Katholieke Universiteit Leuven (afgekort VilV) opgericht, naar aanleiding van het opsplitsen van de Leuvense universiteit in de Nederlands- en Franstalige zusteruniversiteiten kort daarvoor. De volgende mijlpaal was in 2014 toen de academische hogeschoolopleidingen integreerden in de universiteiten en de afstuderende industrieel ingenieurs een universitair diploma, een KU Leuven diploma, ontvingen.
Daar waren tal van goede redenen voor. Zo zou de alumniwerking van de nieuwe faculteit niet helemaal uit het niets te hoeven worden opgebouwd. En de bestaande alumnivereniging kon met een paar duizend potentiële nieuwe leden haar actieradius en impact beduidend uitbreiden. ‘Lovaniensis’ werd meteen ‘Flandriensis’ en nog ver erbuiten.
Sinds een paar jaar gaat onze vereniging door het leven als ‘Alumni Ingenieurs KU Leuven’. Belangrijk is ook dat industrieel ingenieurs die afstudeerden voor de integratie van hun opleiding kunnen toetreden tot onze vereniging en zich Alumni Ingenieurs KU Leuven
Aan de universiteiten van Brussel en Gent werd de opleiding opgenomen in de bestaande faculteiten voor (burgerlijk) ingenieurswetenschappen. De KU Leuven besliste er anders over. Voor de industrieel ingenieurs – verspreid over 7 campussen in Vlaanderen – werd een nieuwe faculteit opgericht: de Faculteit Industriële Ingeni Diteurswetenschappen.bleefuiteraardniet zonder gevolgen voor het alumnibeleid. De hamvraag daarbij was: behouden we het bestaande VilV en stampt de nieuwe faculteit een aparte alumnivereniging uit de grond?
ALUMNI INGENIEURS KU LEUVEN: EENHEID VERSCHEIDENHEIDIN
De keuze voor de laatste optie was snel gemaakt. Er zou één alumnivereniging worden opgericht voor zowel de Faculteiten Ingenieurswetenschappen als Industriële Ingenieurswetenschappen.
The official signing ceremony of the Dual Degree Agreement was opened by Prof. Bert Lauwers, Dean of the Faculty of Engineering Technology of KU Leuven. He called the ceremony a milestone in a period of 15 years of collaboration and friendship.
University (TU) is one of the oldest institutes of higher education in Thailand. Since its founding TU has evolved from an open university for law and politics to an international comprehensive university offering more than 240 academic programmes in 23 colleges at 4 campuses.
“During this period our Faculty and Group T Leuven Campus in particular welcomed dozens of exchange students from TU in our International Engineering and Postgraduate Programmes. At our campus in Leuven, they gained not only expertise in science, technology and engineering, but they also learned and experienced how to be creative in their thinking and endeavors.
Foundeduniversities.in1935,Thammasat
KU LEUVEN AND THAMMASAT UNIVERSITY SIGN A DUAL DEGREE AGREEMENT
Today, TU has more than 36,000 students in the bachelor’s, master’s and PhD programmes and 7200 faculty members and supporting staff.
6 NIEUWS UIT DE FACULTEIT
On Thursday 11 January 2018 Prof. Luc Sels, Rector of KU Leuven, Prof. Gasinee Witoonchart, Rector of Thammasat University, and Prof. Bert Lauwers, Dean of the Faculty of Engineering Technology and Prof. Thira Jearsiripongkul, Dean of the Faculty of Engineering signed in Bangkok an agreement on a dual degree in Engineering Technology. The ceremony was attended by H.E. Philippe Kridelka, Ambassador to the Kingdom of Belgium in Thailand and many dignitaries and representatives of both
Milestone
Frans Baron van Daele, Minister of State; Prof. Luc Sels, Rector of KU Leuven; Prof. Gasinee Witoonchart, Rector of Thammasat University; Prof. Bert Lauwers, Dean of the Faculty of Engineering Technology; Prof. Thira Jearsiripongkul, Dean of the Faculty of Engineering, H.E. Philippe Kridelka, Ambassador of Belgium in Thailand
Research based curricula, practice based courses, teamwork in interdisciplinary projects and collaboration with regional and international high-tech companies and organisations. Prof. Lauwers called them the key cards of the education and the research at the Faculty of Engineering Technology. These key cards will also be played in the Dual Degree Programmes.
Gateway
Prof. Bert Lauwers, Dean of the Faculty of Engineering Technology
Prof. Lauwers is convinced that this Dual Degree will be considered as a quality label by the students, the professors, the researchers and by the industry. Moreover, it will encourage and reinforce the collaboration between both universities.
7CONNECT ING
“The Faculty of Engineering Technology has familiarized itself with international co-operation and exchange of both students and staff”, Prof. Lauwers concluded. “Students of Thammasat quickly find themselves at home at our campus in Leuven which is the home of a truly international community of outstanding engineering students. More than 20% of our students at our campus in Leuven are international students representing 60 different nationalities from all continents. For many students, our faculty is a gateway to Europe and to the world”.
Quality label
Yves Persoons
They developed distinct entrepreneurial skills and – last but not least – they discovered a new continent and a different culture”.
Sofie Deceur
Marc Geerinckx
8
“Het is vooral mijn ruime interesse in voeding die me er heeft toe aangezet om over te stappen naar de opleiding biowetenschappen”, aldus Elle-Sofie die reeds het 1ste bachelorjaar kinesitherapie had afgewerkt.
Brecht vindt de opleiding Industrieel Ingenieur een mooie combinatie van wetenschap en technologie. Vakken als wiskunde, fysica en mechanica spraken hem altijd enorm aan. In het secundair volgde hij daarom Wetenschappen –Wiskunde met 6 uur wiskunde. “Ik heb getwijfeld tussen bio-ingenieur, bio chemie en industrieel ingenieur maar uiteindelijk voor dat laatste gekozen.”
BRECHT KEMPINCK EN BRAM CHRISTIAEN, STUDENTEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN FASE 2, CAMPUS BRUGGE
De tussentijdse testen en evaluaties gekoppeld aan de individuele aanpak van de studiebegeleiding via de mentoren geven Marnic en Elle-Sofie een goed gevoel, een stimulans om hun studiemethode bij te schaven en door te zetten. Er bestaat geen twijfel over, dierkunde gekoppeld aan het labo met dissecties is het boeiendste opleidingsonderdeel van het eerste semester, daar zijn de studenten het alle drie over eens. “Boeit biologie je en wil je als ingenieur polyvalent gevormd worden dan is de opleiding industrieel ingenieur biowetenschappen het (be)studeren waard”, aldus Marnic.
Marnic Nooyens, Dries Aertsen en Elle-Sofie Lemmens
In september 2017 begonnen Elle-Sofie, Marnic en Dries zelfverzekerd aan de opleiding bachelor biowetenschappen op campus Geel. Allen hebben ze reeds 1 of 2 jaren ervaring in het hoger onderwijs. Een reden temeer om eens te polsen naar het waarom van hun keuze en hun ervaringen na 3 “Demaanden.mixvan
wetenschappen in biologie en het verwerven van ingenieursvaardigheden daagt me uit”, aldus Dries die de voorbije 2 jaren de opleiding bachelor Bio-ingenieur volgde. “Les krijgen in kleinere groep, de toepassingsgerichte aanpak binnen de vakken en het gemakkelijk aanspreekbaar zijn van professoren en assistenten ligt me wel”.
STUDENTEN IN DE KIJKER
Bram Christiaen
Brecht vindt de brede basisopleiding van de 3 gemeenschappelijke semesters belangrijk omdat daar vakken aan bod komen die je niet kent vanuit het secun dair maar wel een invloed kunnen hebben op de keuze van je afstudeer richting. “Uiteraard doe je het ene vak liever dan het andere. Ik vind het dan wel chique dat je in het 2de jaar een richting kan kiezen.”
ELLE-SOFIE LEMMENS, MARNIC NOOYENS EN DRIES AERTSEN,
STUDENTEN BACHELOR IN DE BIOWETENSCHAPPEN FASE 1, CAMPUS GEEL
Brecht Kempinck
Het eerste semester zit er op. Tijd om even te polsen bij enkele studenten die in september 2017 de studie Industrieel Ingenieur of Biowetenschappen aanvatten of vervolgden, waarom ze kozen voor de opleiding, of de opleiding aan hun verwachtingen voldoet, welke les, proef of project hen het meeste bij bleef. Zijn hun interesses dezelfde gebleven, of zijn ze veranderd, verbreed, of specifieker georiënteerd?
“In de opleiding tot nu toe vind ik de wiskunde super”, zegt Brecht, “maar daar heb ik aanleg voor. Verder spreken de grafische ingenieurstechnieken mij erg aan alsook de vakken zoals mechanica en chemie waarbij het oplossen van oefe ningen en problemen mij erg boeit”. De liefde voor de Biochemie is bij Brecht gebleven, maar gedurende de eerste 3 semesters is er ook interesse gewekt voor Bouwkunde. Problemen oplos sen vindt hij steeds een boeiende uitdaging, in elk domein.
Bram daarentegen heeft helemaal niet getwijfeld bij het maken van zijn keuze.
Ook Elle-Sofie en Marnic ervaren het werken in kleine klasgroepen als een voordeel bij hun studieaanpak.
“Ik wist al voor ik de overstap maakte naar het secundair onderwijs dat ik een wetenschappelijke en technische richting zou volgen. Ik was goed in wiskunde en volgde dan ook Industriële Wetenschappen met 8 uur wiskunde”. Starten met de opleiding Industrieel Ingenieur was voor hem een logisch vervolg. In het eerste jaar heeft Bram niet zoveel nieuws bijgeleerd omdat het programma zeer vergelijkbaar was met de leerstof uit het secundair onderwijs. De cursus Algebra was wel een aanpassing, omdat het een Engelstalige cursus was, en zeer abstract. “Ook ik vind de gemeenschappelijke basis belangrijk. Bepaalde vakken uit de eerste 3 semesters hebben mijn specialisatiekeuze gewijzigd van Elektromechanica naar Bouwkunde”. Bram ziet zichzelf niet als bureau type en is er zeker van dat hij als bouwkundig ingenieur eerder buiten of op de werf aan de slag zal kunnen.
Yves Persoons
Inge Van Cauter
“The campus and the city of Leuven are so compact that you are constantly running into each other. The contacts between professors and students are very informal. If you have a problem you can always take it to the international office or the student coaches”.
Vincent zijn tevreden over hun keuze en zouden de opleiding promoten omwille van de afwisseling, de veelzijdig heid en de goede toekomstperspectieven.
9CONNECT ING
“What also makes the Faculty of Engineering Technology attractive for international students, is the way of teaching”, Hannah continues. “Not too abstract nor theoretical. On the programme we have not only lectures but also seminars in small groups, labs, practical sessions and company visits. Especially the ‘engineering experiences’ are unique. These are interdisciplinary team-based projects that present you with open and challenging assignments. Studying at the Faculty of Engineering Technology: consider it a useful leg up to an international career”
Hanna Davidoff
Vincent Reverse en Elke Govaert
ELKE GOVAERT EN VINCENT REVERSE, STUDENTEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN FASE 1, CAMPUS AALST
to study Biochemical Engineering Technology in Leuven was easily made. “To begin with, studying in Belgium is much cheaper than in the U.K. or the U.S. Moreover, the Faculty of Engineering Technology is the only one in Belgium that organises its engineering programmes completely in English. It offers the opportunity to study at a renowned university with a high concentration of students from all over the world. The Faculty at Group T Campus in Leuven creates a special cosmopolitan atmosphere where you can acquire not only excellent knowledge of science and technology, but also many other skills”.
HANNAH DAVIDOFF: INTERNATIONAL STUDENT OF ENGINEERING TECHNOLOGY, GROUP T CAMPUS LEUVEN
Zijn interesses zijn in het algemeen gelijk gebleven. Alhoewel zijn oorspronkelijke voorkeur voor de afstudeerrichting Elektro mechanica nog kan veranderen. Mechanica bleek hem na afloop van het 1ste semester iets minder goed te liggen dan de andere vakken, nu is hij benieuwd in hoeverre Elektriciteit zal Zowelmeevallen.Elkeals
Hannah is not just an international student of the Faculty of Engineering Technology. She combines no less than 3 nationalities and passports: an American, a British and a Belgian one. She was born in the U.K .and lived in the USA for 13 Hannah’syears.choice
Elke wist echt niet wat ze wou gaan studeren maar vast stond dat het iets met wiskunde zou zijn. Ze heeft even overwogen om Burgerlijk Ingenieur te starten maar vreesde dat ze daar een overaanbod aan wiskunde zou krijgen. “Industrieel Ingenieur leek me gevarieerder en ook veel toekomst mogelijkheden te bieden”, zegt ze. “Ik wist niet meteen wat ik concreet kon verwachten maar het viel nog beter mee dan ik gehoopt had. De wiskunde komt ruimschoots aan bod, vooral Analyse is nieuw en leuk.” Maar wat haar het meest en aangenaam verrast heeft, is de afwisseling in het uurrooster en de nieuwe wetenschappelijke domeinen die Elke leerde kennen. Zo is ze heel blij dat ze kennis heeft kunnen maken met programmeren tijdens de werk- en gastcolleges Computers & programmeren. Aanvankelijk dacht ze als afstudeerrichting Bouwkunde te zullen kiezen, maar het staat nu bijna vast dat het eerder Elektronica-ICT zal worden. “Daarom is het goed dat je bij begin nog geen afstudeerrichting moet kiezen”.”
Ook Vincent is overtuigd dat dat een belangrijk pluspunt is van de opleiding. “Ik koos voor de opleiding Industrieel Ingenieur omdat het me een logisch vervolg leek op mijn vooropleiding in het secundair, Wetenschappen- wiskunde met 8 uur wiskunde. En die vakken liggen aan de basis van de opleiding.” Vincent is erg tevreden over de mate waarin werkcolleges en labo’s worden afgewisseld. “Het labo Materiaalkunde waar we o.a. een trekproef en hardheidsmetingen uitvoerden, vond ik heel interessant.” Ze zijn volgens hem veel meer dan aanvulling op de theorie. “Het zelf mogen uittesten en praktisch toepassen heeft ertoe bijgedragen dat de theorie verduidelijkt werd en dat ik ze beter begrijp”, vult Vincent aan.
DOCENTEN IN DE KIJKER 10
Gerben Peeters, Herman Bruyninckx, Geert Waeyenbergh en Peter Slaets
CONNECT ING 11 “
op afstand bestuurd containerschip over de Stille Ocean naar de VS zal loodsen. Het uitgangspunt is dat met robotschepen bespaard kan worden en ook de aanvaringen op zee zullen verminderen. Die zijn immers vaak toe te schrijven aan menselijke fouten. Niettemin kun je tussen de regels lezen dat zelfs deze robotschepen nog een bemanning aan boord zullen hebben om in te grijpen waar nodig. In dat opzicht staat het KU Leuven Ecochallenge team al verder.
Het is tijd voor een andere koers. Daarom diende Herman in 2017 een ambitieus onderzoeksproject in: ‘Towards Autonomous Inland Shipping’. In mensentaal komt het erop neer
binnenvaart neemt nog altijd maar 12,5% van de goederen stroom voor zijn rekening”, legt Geert uit. “Nochtans kan één binnenschip met bouwmaterialen gemakkelijk 11 tot 17 vrachtwagens van de baan en uit de file houden. Dat zou een aanzienlijke milieuwinst opleveren. De binnenvaart stoot per kilometer ook twee derde minder CO2 uit dan “Maarwegvervoer”.eriseen
ZIJN OPSTRAKSSCHEPENZELFSTANDIGKOERS?
Autonomous inland shipping
paradox”, vervolgt Peter. “Aan de ene kant zien we het vrachtvervoer en de files almaar toenemen. Anderzijds stellen we vast dat de schippers een voor een afhaken. Bijgevolg wordt niet meer geïnvesteerd en raakt de vloot stilaan verouderd en verkommerd’
een zelfsturend schip te ontwerpen en te bouwen uitgerust met Galileoontvangers. Dus geen schipper meer aan boord en een optimale benutting van de laadruimte. “We namen het bedrijf Septentrio onder de arm, gespecialiseerd in het ontwerpen en bouwen van GNSS-oplossingen. Het bedrijf was zo opgetogen over het werk en de vorderingen van het Leuvense team dat het ons prompt de tweede prijs in de ‘Galileo Masters (Flanders Challenge) of the European Satellite Navigation Competition toekende voor onze ultramoderne AseRx-m navigator om nog betrouwbaarder te kunnen autonoom varen. Zodat de technologie in de nabije toekomst ook in grotere schepen ingebouwd kan worden”, aldus Gerben.
De
Eerste robotschip op de wereldzeeën. Inmiddels zit men aan de andere kant van de wereld ook niet stil. In Japan maakt men zich sterk dat het in 2019 een
Yves Persoons
Vaart binnenkort het eerste autonoom gestuurde binnenschip op de Vlaamse rivieren en kanalen? Als het van de onderzoekers Geert Waeyenbergh, Peter Slaets, Herman Bruyninckx en Gerben Peeters afhangt, is dit slechts een kwestie van tijd. Eerder al wonnen studententeams van Campus Groep T wedstrijden met zelfgefabriceerde ecologische boten tijdens de wedstrijden van het Vlaamse Waterwegen en Zeekanaal. Nu zijn de onderzoekers van plan om nog een hele stap verder te gaan.
• dat betrokkenheid van medewerkers tijdens het verbeter project cruciaal is voor een geslaagde implementatie ervan.
LEAN &GAMINGACADEMY:LEARNINGCONSULTING
Sinds 2012 is er op de Technologiecampus Gent een Lean Learning Academy, een opleidings- en expertisecentrum in Lean Management. Het is de valorisatie van het Erasmusproject ‘Lean Learning Academies’ waarin een lean production game en 15 cursussen rond lean topics ontwikkeld werden in samenwerking met 5 hogeronderwijs instellingen (RUT in Rzeszow, ISEP in Porto, TU Brasov, Universiteit van Skövde, de toenmalige KAHO in Gent en 5 bedrijven waaronder Volvo Cars Gent.
12
DOCENT IN DE KIJKER
een quick response manufacturing game en een lean healthcare game, ontworpen i.s.m. 8 Vlaamse ziekenhuizen.
De opstart
Aanvankelijk lijkt een consultancy-opdracht op een zoektocht naar een speld in een hooiberg. Op het eerste gezicht zie je niets abnormaals. De praktijk heeft echter geleerd:
• dat een logistiek probleem in een bedrijf vaak nog verergerd wordt door meerdere communicatieproblemen
Voor de opstart werd eerst, met de hulp van Leuven R&D en Innotek, een business plan opgesteld. Dat was een interessante oefening waarbij o.a. het bestaande marktaanbod en de marktvraag onderzocht werden en de krijtlijnen voor de komende jaren uitgetekend werden. Dankzij de besluitvaardigheid van onze toenmalige directeur Frank Baert en de hulp van de technische diensten van Technologiecampus Gent heeft de Lean Learning Academy nu een voldoende groot lokaal dat speciaal is ingericht voor het organiseren van serious games en het geven van opleiding aan studenten en externen.
• dat het natuurlijk werktempo van mensen heel sterk kan verschillen (aandachtspunt bij planning, lijnbalancering,…)
De groei Gaandeweg werden de opleidingen en het aanbod aan serious games verder uitgebreid, vaak met medewerking van masterstudenten in het kader van hun masterproef. Elk van de ontwikkelde games wordt eerst meerdere malen met het werkveld aan een try-out onderworpen alvorens het als opleiding aangeboden wordt. Vandaag bestaat het gamma uit: twee lean production games, een lean office game, een lean design game (resultaat van het Erasmus+ project LEAN),
• dat verbeteracties duidelijk worden na een grondige analyse
Daarnaast worden ook in-company opleidingen en consultancy aangeboden : bij o.m. Vannerum, bpost, DAF Trucks, Ecover, Centexbel, Monks International, ADB, Objective International, Fomeco, Magnolia en KU Leuven CLD.
Met dit idee indachtig ging ik aan de slag. De input van verschillende zorgprofessionelen, senioren en mantelzorgers werd gebruikt om de test vorm te geven. Na enkele proefprojecten en een grootschalige validatiestudie was de ‘Fall Risk Scale’ geboren. Het toestel ziet eruit als een gewone badkamerweegschaal echter meet ze niet alleen het gewicht van de oudere maar meet ze ook het valrisico van de persoon. De test duurt slechts 40 seconden waarna een labeltje ‘laag’, ‘medium’ of ‘hoog’ valrisico wordt toegekend. De test bleek tijdens een klinische studie in staat om 91% van de potentiële vallers correct te identificeren.
De vergrijzing van de bevolking stelt onze samenleving steeds voor nieuwe uitdagingen. De zorgvraag voor de groeiende groep ouderen zal de komende decennia enkel toenemen. Zoeken naar methodes om deze zorgbehoefte te verminderen en ze te kunnen verstrekken binnen onze economische draagkracht blijkt onontbeerlijk.
Valincidenten
deze naar alle waarschijnlijkheid meer open zou staan naar preventieve maatregelen.
14
Dankzij het expertisecentrum val- en fractuurpreventie van onze eigen universiteit zijn er reeds veel preventieve maatregelen gekend. Zo kunnen spierversterkende oefeningen, aangepast schoeisel en een ‘goede’ bril het valrisico van een persoon aanzienlijk terugdringen. Valpreventiemaatregelen kan je consulteren op de website van het expertisecentrum. Tijdens de jaarlijkse week van de valpreventie worden de maatregelen extra onder de aandacht gebracht.
Toch onderschatten vele ouderen hun eigen valrisico. Ze kunnen wel anderen identificeren met een verhoogd valrisico maar het toepassen van een gelijkaardige analyse op zichzelf is vaak moeilijk. Na verschillende gesprekken met zorgprofessionelen kwam vanuit de gezondheidszorg de vraag naar een eenvoudige, objectieve valrisico test die senioren zonder extra ondersteuning kunnen uitvoeren. De resultaten van een objectieve test zouden kunnen bijdragen tot de bewustwording van de oudere waardoor
RISKFALL SCALE
bij ouderen geven vaak aanleiding tot opname in een woon- en verzorgingstehuis. Het voorkomen van een valincident door het bepalen van het valrisico bij ouderen was voor de onderzoeksgroep Advice op Campus Geel één van de hoofddoelstellingen van mijn doctoraatsonderzoek. Het voorkomen van een valincident leidt immers niet alleen tot een betere levenskwaliteit van de oudere, maar ook tot een ont lasting van de gezondheidszorg.
Ook na het doctoraatstraject is het niet stil gebleven rond de Fall Risk Scale. Met de hulp van IMEC Taiwan werd een eerste prototype gebouwd. Dit prototype was o.a. te zien op het Imec Technology Forum in Antwerpen. In samenwerking met IMEC onderzoeksgroep SMIT werd er een gebruikersstudie opgezet die de uiteindelijke ‘look and feel’ van het finale toestel met bijbehorende App en website heeft vorm gegeven. Nu wordt er gezocht naar een bedrijf om het toestel op de markt te zetten.
ONDERZOEK IN DE KIJKER
Greet Baldewijns
Greet Baldewijns
CONNECT ING 15
Dat wiskunde niet per se saai hoeft te zijn, bewijst de online cursus basiswiskunde van Lynn Van den Broeck, Dimitri Coppens, Guy Durinck, Marc Coppens en Pedro Vynck. Een schoolvoorbeeld van een multicampusaanpak, met inzet van nieuwe onderwijstechnologieën en breed inzetbaar, niet alleen binnen de faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen maar ook erbuiten.
MOOC WISKUNDE VOOR STARTENDE INGENIEURSSTUDENTEN… EN ANDEREN
16 ONDERZOEK IN DE KIJKER
“We beginnen inderdaad met elementaire rekenvaardigheden”, vervolgt Marc Coppens. “Dan komen functies, gonio metrie en complexe getallen aan bod. Daarna is het de beurt aan oppervlakteen inhoudsberekeningen en analytische meetkunde. Na een module over vergelijkingen, ongelijkheden, stelsels en matrices wordt besloten met afgeleiden en integralen. Samen goed voor in totaal 6 modules”.
“Wiskunde speelt een sleutelrol in tal van opleidingen”, zegt Lynn. “Het is dan ook van cruciaal belang om de nodige kennis op te frissen of bij te spijkeren alvorens je de opleiding start. Het gaat daarbij niet alleen om de basisprincipes maar ook om de manier waarop je stap voor stap een wiskundige redenering opbouwt”.
begon bij het doctoraatsproject van Lynn Van den Broeck aan Campus De Nayer. “Ondanks de ijkingstoets, oriënteringsproeven, zelf tests, zomercursussen en zoveel meer, stellen we vast dat vele schakelstudenten en studenten in de eerste bachelorfase het moeilijk blijven hebben met wiskunde”.
“Een MOOC bedenken en maken is een spannende uitdaging”, vertelt Pedro Vynck. “Je moet opnieuw naar je vakinhoud kijken en ze zodanig structureren en presenteren dat het lesmateriaal geschikt is voor online gebruik voor je doelpubliek.
“Zonder de professionele ondersteuning van de centrale diensten van de KU Leuven hadden we dit niet gekund”, meent Dimitri Coppens. “De Dienst Informatie-en Communicatietechnologie en Systemen (ICTS)|uiteraard maar zeker ook het Leuvens Instituut voor Media en Leren ( LIMEL) dat voor de noodzakelijke audio-visuele support zorgde en de realisatie van beeldmateriaal en animatie. Er werd zelfs een animator ingeschakeld die op basis van onze story boards wiskunde letterlijk en figuurlijk tot leven bracht. LIMEL was ook enthousiast dat ons team bereid was om als pilootproject met een light board aan de slag te gaan”.
zijn inmiddels al acht MOOCs ontwikkeld. “De universiteit heeft zich hiervoor aangesloten bij het prestigieuze edX platform”, aldus Guy Durinck. “Via edX volgen 10 miljoen gebruikers online cursussen van topuniversiteiten als MIT, UC Berkeley, TU Delft. We bevinden ons dus in goed gezelschap”.
Lynn en haar collega’s van de Techno logie campus Gent, Campus De Nayer en Campus Geel besloten om het over een andere boeg te gooien. Ze opteerden resoluut voor een online cursus: interactief en attractief ter aan vulling van de klassieke syllabi en ex cathedra colleges. Wat bescheiden startte als een Small Private Online Course (SPOC) voor schakelstudenten evolueerde na een projectoproep van de Onderwijsraad en dankzij de daaruit volgende projectfinanciering van de KU Leuven naar een heuse MOOC, een Massive Open Online Course.
Sleutelrol
Animatie
CONNECT ING 17
Maar ook voor de studenten hebben MOOCs een toegevoegde waarde. Zij kunnen zich waar en wanneer dan ook, gratis en op eigen tempo de leerinhoud eigen maken, op een leuke manier. Bovendien is er nog altijd de mogelijkheid te communiceren met docenten en Aanmedestudenten”.deKULeuven
Alles
Toegevoegde waarde
Sinds januari 2018 staat de MOOC ‘Wiskunde voor (startende) studenten’ online, goed voor een studieduur van 3 tot 4 uur per week en dat gedurende een zestal weken. Op een aantal campussen van de faculteit is de MOOC al geïntegreerd in het monitoraat wiskunde of andere vormen van studiebegeleiding. Het MOOC-team is er alvast van overtuigd dat hun product ook zal aanslaan bij andere opleidingen waar wiskunde belangrijk is.
Yves Persoons
wiskunde-voor-startende-studentenhttps://www.edx.org/course/
Marc KennyCoppens,Verbeke (Dienst ICTS), Pedro Vynck, Guy LynnDurinck,Vanden Broeck en Dimitri Coppens.
staat voor ‘Visual Person detection made Reliable’. Het be trouwbaar maken van persoons detectie vat het project perfect samen, stelt Kristof Van Beeck. Onder begelei ding van projectleider Toon Goedemé werkte hij rond beeldverwerking: soft ware om beelden te analyseren. Maar, zegt Kristof, wat heb je daar aan, als je niet zeker weet dat je in alle omstandig heden een betrouwbaar beeld zal heb ben? Zo raakte ook Case New Holland, producent van landbouwmachines, bij dit project betrokken. Net zoals dure auto’s een achteruitrijcamera hebben om veilig uit hun parkeerplaats te geraken, heeft ook de bestuurder van zo’n reuzentractor hulp nodig om ongevallen te vermijden. Het maaien van een veld, in volle zon en tussen het opvliegende stof, zorgt echter voor omstandigheden waarin het maken van betrouwbare beelden nagenoeg onmogelijk wordt.
wordt geopend als er zich nog voetgangers op bevinden. In nachtelijke omstandigheden wordt al langer gebruik gemaakt van NIR (Near Infra Red), waarbij een camera de reflecties opvangt van straling die hij uitzendt. Belangrijk in het kader van het VIPER-project was echter de opkomst van LW IR (Long Wave Infra Red), waarbij enkel straling wordt opgevangen die van het object zelf komt. De enorme evolutie in kwaliteit, betrouwbaarheid, maar vooral ook prijs van deze techniek opent perspectieven om hem effectief te gaan inzetten.
ONDERZOEK IN DE KIJKER
Dit moet toelaten om de detectie van de aanwezigheid van personen ten allen tijde te Detecterengaranderen.alleenis nog niet voldoende. De detectie moet ook tot een gepaste actie leiden. Bij Port of Antwerp is dit simpel: het openen van de brug moet worden gestopt, en dit kan net zo goed door een computersysteem gebeuren als door een brugbewaker. Soms is de situatie echter een stuk complexer, zodat er nood is aan Artificiële Intelligentie om de juiste actie te bepalen. Hiermee komen we op het onderzoeksdomein van Joost Vennekens, de tweede projectleider van OnderzoekerVIPER.
Een gelijkaardig probleem heeft Port Of Antwerp, dat ook op de donkerste nachten wil vermijden dat een hefbrug
Kristof Van Engeland vertelt over de case van beveiligingsbedrijf RiskMatrix. We weten allemaal dat er in een winkel camera’s hangen, bijvoorbeeld om dieven te identificeren. Maar als je de details hiervan hoort, is het toch wel even schrikken. In een centrale controlekamer kijken verschillende personen continu elk naar een tiental schermen.
De onderzoeksgroep EAVISE is gevestigd op de tweede verdieping van het hoofdgebouw van Campus De Nayer, van waaruit een panoramisch zicht over de campus je toelaat om te fungeren als levende bewakingscamera, o.a. nuttig voor wie ooit de lichten van zijn auto heeft laten branden. Dit zal de ideale plaats blijken voor een gesprek over het TETRA-project VIPER, dat een kruispunt was waarop de onderzoekslijnen van de Elektronicaen de ICT-poot van EAVISE elkaar ontmoet hebben. En je moet het de onderzoekers van Elektronica-ICT nageven: als zij een acroniem maken, dan is het één met inhoud.
18
BEWAKINGSCAMERA’SLEVENDEVIPER:
De specifieke vereisten van de toepassing zijn hierbij van groot belang. Zo legt de overheid aan Port of Antwerp op dat er maximaal 1 keer om de 100 jaar een incident mag plaatsvinden. Onderzoeker Maarten Vandersteegen zou hier dan ook gaan voor een detectiesysteem dat een klassieke camera combineert met een LWIR camera, bovenop de reeds bestaande radar en microgolf veiligheidssensoren die overigens maar een beperkt zicht hebben op de situatie.
VIPER
Kristof Van Engeland, Wiebe Van Ranst, Joost Vennekens, Toon Goedemé, Kristof Van Beeck en Maarten Vandersteegen
Ook na dit interview op weg naar buiten, bevind ik mij op het kruispunt van een verlichte promenade richting fruitlaan, een verlaten inkomhal en de gang naar het studielandschap, waar – zo herinner ik mij plots – er jaren geleden een camera geinstalleerd werd om te beletten dat studenten er stiekem zouden eten of drinken. Zou die camera er nog zijn en wie zou er nu nog naar kijken? En zouden onze studenten zich minder bekeken voelen als dat een AI was in plaats van een Overmens?deze laatste vraag en alle privacybezorgdheden die ermee samenhangen, organiseert Alumni Ingenieurs KU Leuven in het voorjaar op Campus De Nayer alvast een boeiende Forum-avond. Kom dan gerust eens langs voor een pittig debat! En als u toevallig wat vroeg bent, kan u altijd eens gaan kijken of de camera in het studielandschap er nog hangt.
Het uitbreiden van dit idee naar andere domeinen ligt voor de hand. Kristof VB ziet een mogelijkheid om verder te werken op een vroeger project rond valdetectie bij bejaarden, waarbij men aanvullend ook het gedrag van rusthuisbewoners zou kunnen volgen, bijvoorbeeld ’s nachts als er maar weinig personeel aanwezig is.
Om winkeldiefstallen te ontdekken in al deze beelden, is AI rond gedragsanalyse nodig. De koppeling hiervan met heel accurate persoonsdetectie is een thema waarrond nog maar weinig onderzoek is gevoerd. Bovendien opent dat ook perspectieven naar toepassingen die ‘menselijker’ zijn dan de klassieke veiligheids- en bewakingstoepassingen. Zo vertelt Kristof Van Engeland over het werk dat hij met FLIR, producent van LW IR camera’s, heeft gedaan rond zelfmoordpreventie op spoorperrons. Om tot een haalbaar systeem te komen, heeft hij hierbij niet geprobeerd om alle mogelijke vormen van afwijkend gedrag in kaart te brengen.
Sven Liers en Joost Vennekens
Hierop zien ze beelden van tientallen vaste camera’s, maar ook van bewegende camera’s. Je staat er niet bij stil, maar de onschuldig uitziende “afvoerbuis” aan het plafond van je supermarkt bevat in een aantal gevallen een bewegende camera die je aan het bespieden is!
19CONNECT ING
Kruispunten zijn vaak de interessantste plaatsen, omdat je er alle kanten op kan. Zo ook met dit project, dat niet alleen een kruispunt was van beeldverwerking met AI, maar ook een kruispunt van de academische wereld met de industrie. Maarten is met dit project teruggekeerd uit het bedrijfsleven naar de campus waar hij studeerde, terwijl Floris De Smedt zijn onderzoekservaring uit onder meer dit project momenteel ten gelde maakt bij het bedrijf Robovision.
In plaats daarvan, heeft hij de AI juist geleerd om de normale gedragspatronen van mensen op een perron te herkennen, en afwijkingen hierop te signaleren.
Yves Persoons
Jaarlijks kent de European Research Council (ERC) zijn Consolidator Grants uit aan topwetenschappers en onderzoekers. Met de bedoeling hen in staat te stellen om hun baanbrekend onderzoek verder te kunnen doen. In 2017 vielen 329 researchers van over heel Europa in de prijzen. Onder hen prof. Toon van Waterschoot, docent en onderzoeker aan de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Campus Leuven. Toon is meteen de eerste ingenieur van de KU Leuven die deze prestigieuze prijs wint in de categorie Consolidator.
TOON VAN WATERSCHOOT WINT EUROPESE TOPPRIJS
Toon en zijn team zijn aan de slag in het e-Media Lab op Campus Groep T in Leuven. Je vindt hen ook bezig in het Stadius Centrum voor Dynamische Systemen, Signaalverwerking en DataAnalyse in Heverlee.
Carlos
Moedas, Europees Com missaris voor Onderzoek, Weten schap en Innovatie, formuleerde het als volgt tijdens de bekendmaking van de prijzen. “The EU Horizon 2020 programme will be funding 329 new ERC Grants with 630 million euro to boost the EU’s scientific excellence and competive ness. Such grants contribute to increase the EU’s attractiveness as a place for research and innovation”.
Het onderzoeksproject dat Toon en zijn team opzetten, heet ‘SONORA’ wat staat voor ‘Spatial Analysis of Room Acoustics”. Wat ze willen te weten komen is hoe je de voortplanting van geluid in een ruimte kunt modelleren als de geluidsbronnen en de luisteraars in beweging zijn. “Met dergelijke dynamische akoestische fenomenen worden we dagelijks gecon fronteerd”, vertelt Toon. “Maar niettemin is ons wetenschappelijk inzicht in de dynamiek van ruimte-akoestiek nog altijd beperkt. Met ons SONORA-project willen we precies efficiënte modellen voor dynamische ruimte-akoestiek ontwikkelen. Op basis daarvan gaan
we nieuwe meetprotocols vanmuziek,mens-machine-interactie,gehoortechnologie,waaieropovertuigdwordenakoestischeontwerpensignaalverwerkingsalgoritmenendieindynamischescenario’skunneningezet.Wezijnervandatonzebevindingentermijnzullenresulterenineenvantoepassingenino.m.devirtuelerealiteit,maarookinmusicologieenanderevormenakoestischemonitoring”.
Dynamische akoestiek
ONDERZOEK IN DE KIJKER 20
DE ERC kent 3 soorten prijzen toe. De belangrijkste zijn de Starting Grants, de Consolidator Grants en de Advanced Grants. Recent kwamen er nog de Synergy Grants bij. De ERC Consolidator Grants zijn specifiek gericht op midcareer onderzoekers die 7 tot 12 jaar geleden promoveerden. Voor Toon levert de prijs alvast een aantrekkelijke subsidie van 2 miljoen euro op waarmee
hij en zijn team de volgende vijf jaren het grensverleggend onderzoek over akoestische signaalverwerking verder kunnen uitbouwen.
e-Media Lab
21CONNECT ING
Toepassingen zijn leg(i)o!
Geoffrey Ottoy, Guus Leenders, Gilles Callebaut en Liesbet Van der Perre
Het Internet-of-Things (IoT) laat alledaagse objecten toe om te communiceren met elkaar en de wereld rondom hen. Eén van de opkomende technologieën om een grote waaier aan IoT-applicaties te ondersteunen is Low Power Wide Area Networks (LPWAN). Dit type van draadloze communicatie laat toe om kleine berichten over een lange afstand te verzenden met weinig energie. Op die manier kunnen IoT-systemen gevoed worden met kleine batterijen of zelfs via power harnessing technieken.
de onderzoeksgroep Design and Research of Aerial eMbedded devices and Cool Other stuff (DRAMCO) van Technologiecampus Gent werd een sensormodule ontwikkeld die uitgerust is met een LPWANtechnologie, genaamd LoRa (Long Range). De module laat toe sensor-data te versturen, en daarbij het vermogen verbruik in real-time te monitoren. Op de Technologiecampus Gent werd ook een gateway geïnstalleerd. Daardoor kunnen onderzoekers niet alleen experimenten uitvoeren, maar maakt hun LoRa eco systeem ook deel uit van een grotere crowd-sourced network. Meer bepaald kan iedereen een bijdrage leveren om de infra structuur van het netwerk uit te breiden. Dit kan onder andere door het toevoegen van apparaten en gateways.
Welk onderzoek laat dit ons toe?
Geoffrey Ottoy, Guus Leenders, Liesbet Van der Perre en Gilles Callebaut
In oktober verzorgden de onderzoekers al tutorials rond draadloze connectiviteit voor IoT op de IEEE PIMRC conferentie in Montreal en op IEEE sensors in Glasgow. Onderzoekers van over de hele wereld gingen in de hands-on sessie aan de slag met de DRAMCO-module, met succes! Op 19 april 2018 plannen de onderzoekers een workshop op de Technologiecampus in Gent. Iedereen is welkom om hands-on kennis te maken met IoT: it’s cool and it’s easy!
22 ONDERZOEK IN DE KIJKER
LORA CONNECTEERT DE TECHNOLOGIECAMPUS GENT ÉN INTERNATIONALE ONDERZOEKERS
Binnen
De ontwikkelde module fungeert als eerste stap in het onderzoek naar nieuwe draadloze communicatietechnologieën voor IoT. De onderzoekers van DRAMCO gaan de uitdaging aan om draadloze connecties te realiseren die tegelijk zeer weinig vermogen verbruiken, en toch een lange afstand kunnen overbruggen. Deze intrinsieke tegenstelling willen we doorbreken door het gebruik van een groot aantal antennes aan de kant van het basisstation. De basismodule zal ook uitgebreid worden tot een multi-sensor en multi-mode platform waarmee we flexibel experimenten kunnen uitvoeren en een groot aantal toepassingen kunnen mogelijk maken.
Tutorial in Canada,Schotland, en binnenkort in Gent!
De realisatie van een IoT applicatie met deze module is zo leuk en makkelijk als werken met lego. De mogelijke toepassingen zijn legio. Zo worden er watermeters geconnecteerd die van op afstand kunnen uitgelezen worden, waardoor snelle lekdetectie mogelijk wordt. We ontwikkelen slimme lantarens, gevoed via zonnecellen. Onze studenten werken zelfs aan draadloze sensoren die een herder kunnen bijstaan om zijn kuddes schapen beter te hoeden.
• Prof.dr. Patrick De Causmaecker (co-promotor)
• Prof.dr.ir. Tinne Tuytelaars (co-promotor)
• Prof.dr.ir. Lieven De Strycker (promotor)
Internal fruit rot (Fusarium spp.) in bell pepper: An integrated approach for a complex disease.
Gent
Application of non-thermal plasma as an alternative approach to assess the oxidative stability of food.
• Prof.dr. Luc De Cooman (promotor)
CampusJeffrey18/12/2017PrinzieGeel
• Prof.dr.ir. Dirk De Vos (co-promotor)
• Prof.dr. Frederik Spieksma (co-promotor)
• Prof.dr.ir. Patrick Reynaert (co-promotor)
• Prof.dr.ir. David Moens (promotor)
Radiation Hardened CMOS Integrated Circuits for Time-Based Signal Processing.
TechnologiecampusJeroen13/12/2017Vandamme
TechnologiecampusStijn15/11/2017Wielandt
• Prof.dr.ir. Paul Leroux (promotor)
Synthesis methods by means of electrodialysis in concentrated media
• Prof.dr. Marc Seefeldt (co-promotor)
• Prof.dr.ir. Michel Steyaert (co-promotor)
• Prof.dr.ir. Wouter Ryckaert (promotor)
• Prof.dr. Peter (co-promotor)Hanselaer
• Prof.dr.ir. Johan Ceusters (promotor)
DOCTORATEN
(EIND OKTOBER - JANUARI)
• Luc Pinoy (co-promotor)
Design of highly controllable and low jitter CMOS circuits for wide-band and radiation applications.
• Prof.dr.ir. Bart Van der Bruggen (promotor)
• Prof.dr.ir. Bart Nauwelaers (co-promotor)
23CONNECT ING
Exploiting scene constraints to improve object detection algorithms for industrial applications.
CampusMario13/12/2017FransGeel
• Prof.dr. Joseph De Brabanter (co-promotor)
• Jim Van Durme (co-promotor)
CampusSteven13/12/2017PuttemansDeNayer
Gent
Towards a discomfort glare metric for non-uniform luminaires.
Túlio10/11/2017A.M. TechnologiecampusToffolo Gent Decomposition-based algorithms for optimization problems.
Indoor multipath assisted angle of arrival localization.
• Prof.dr.ir. Greet Vanden Berghe (promotor)
• Prof.dr.ir. Paul Leroux (promotor)
CampusMatthias27/11/2017FaesDeNayer
Interval methods for the identification and quantification of inhomogeneous uncertainty in Finite Element models.
• Prof.dr.ir. Eleonora Ferraris (co-promotor)
Gent
• Ir. Rudi Aerts (co-promotor)
TechnologiecampusGertjan16/01/2018Scheir
DOCTORATEN AAN FIIW
TechnologiecampusThomas30/10/2017Rottiers
Gent
CampusBram22/11/2017FaesGeel
Investigation into the plastic material behaviour up to fracture of thick HSS using multi-DIC and FEMU.
• Prof.dr. Dimitri Debruyne (promotor)
• Prof.dr.ir. Toon Goedemé (promotor)
TechnologiecampusKristof28/11/2017Denys Gent
• De heer Sam Coppieters (co-promotor)
METSTUDERENZICHT MANHATTANOP
3 studenten van Campus Groep T verkennen het Amerikaanse college life “Zelfs na meer dan 3 maanden zijn we nog niet gewend aan het uitzicht, het blijft ons verbazen” zegt Willem. Karel Maeyens, Timon Vankeirsbilck en Willem Van de Mierop trokken als eerste studenten van de KU Leuven naar Stevens Institute of Technology in New Jersey, aan de Hudson rivier gelegen net tegenover Manhattan.
Wat zijn jullie voornaamste activiteiten in de mechanical engineering programme in Stevens? (nvdr. Timon is op het moment van het interview in de bibliotheek zijn examen aan het voorbereiden dat hij een uur later zal afleggen)
Voorinstappen.onswas
Karel, Willem en Timon volgen een programma dat uit 5 mechanical engineering courses en 1 business course bestaat.
“Zelfwerkzaamheid” staat dus centraal aan Stevens Institute of Technology, en de projectmatige aanpak met wekelijkse deadlines zorgt er voor dat studenten vanaf dag één aan de slag gaan.
het “imperial system” in plaats van het “metric system” een voortdurende aanpassing in het labo en bij bereke ningen, merkt Willem nog op.
24 FACULTY WORLDWIDE
Van bij het begin van het semester wordt van studenten aan Amerikaanse universiteiten heel wat verwacht: actieve aanwezigheid in de lessen is vereist (met al een voorbereiding op basis van de cursus), opdrachten en verslagen zijn wekelijks in te dienen en er zijn testen doorheen het hele semester. Alle testen tellen ook mee voor het eindresultaat van het semester.
Benoem even de voornaamste verschillen tussen studeren aan KU Leuven en in Stevens Institute of Technology? Door de zeer hoge tuition fees van meer dan 25 000 $ per jaar zijn Amerikaanse studenten zeer gedreven om zo hoog mogelijke scores te halen, liefst een serie “straight A’s”. Zij hebben een zeer hoge taakgerichtheid. Stevens institute of Technology heeft in de US op dat vlak ook een heel goede reputatie: het is het college programme met de beste “return on investment” voor de alumni die daarna het bedrijfsleven
Toen het drietal een aanvraag deed voor een studiesemester in de US, werden zij vooral aangetrokken door de goede reputatie van Stevens Institute of Technology voor hun heel aparte aanpak om ingenieurs op te leiden. Immers, aan élk vak dat de studenten daar opnamen, werd een project verbonden dat de kennis onmiddellijk interdisciplinair maakte en de studenten de toepasbaarheid van wat ze studeerden demonstreerde.
Hilde Lauwereys
Most of the seminars and lectures were open to students and staff from the complete faculty of engineering technology (unless otherwise stated on the registration website).
For the third consecutive year in March there was an international week on Campus De Nayer in cooperation with the techno logy department of Thomas More university college. During these days speakers from all over the world were travelling to the campus to give lectures about their specialties. The global theme of the week is International=Digital?
engineer will be in contact with a global world and no better moment to start doing this then during their studies.
The complete program of the week and registration for participants can be found on https://iiw.kuleuven.be/ denayer/internationaldays-2018
25CONNECT ING
Thursday 15 March was a day dedicated to innovation and entrepreneurship.
“Amerikaanse studenten zijn heel gastvrij en een onthaal programma van 2 weken maakte dat we direct heel wat contacten hadden. Al snel werd ons gevraagd om “Belgium” te gaan verkopen op internationale events en werden we zelfs bij Amerikanen thuis uitgenodigd voor Thanksgiving.” voegt Karel
De campus van Stevens is een heel aangename omgeving, alles is 24 uur en 7 dagen op 7 open (de bibliotheek ‘slechts’ tot 3 u ’s nachts), en veiligheid is heel belangrijk. De eigen campus politie houdt een oogje in het zeil en overal op de campus staan alarmpalen met een alarmknop.
INTERNATIONAL DAYS ON CAMPUS DE NAYER 12-16 MARCH 2018
Our international guests were eager to meet not only our students, but also our faculty staff, for the exchange of knowledge and methods, and possible discussions on cooperation in research in expert fields.
“Dit was het meest unieke semester van onze opleiding industrieel ingenieur, jammer dat het bijna gedaan is”, daarover zijn Willem, Karel en Timon het roerend eens.
With speakers from different countries and regions in the world (Israel, Germany, Ukraine, United States, Lithuania, Kazakhstan, Portugal, Palestine, the Netherlands, Greece, Ethiopia) the international days were a melting pot of cultures and styles.
“Algemeentoe.
zijn de studenten in Stevens heel open om nieuwe mensen te leren kennen en ook nieuwe dingen uit te proberen tijdens hun opleiding. Die openheid nemen wij mee als een belangrijk effect van onze uitwisseling.” beaamt Willem.
For the interaction not only with teachers, but also with students, 20 students from different universities in the European Master in Embedded Systems in Mechatronics were invited to participate in this week and join our students in the workshops.
Sharon Van Damme
The aim is to bring our students in contact with academic staff from different parts of the world during seminars and workshops, to experience what international education can offer them complementary to our degrees at the Afaculty.21th
Hoe verliep het leven en studeren met zicht op Manhattan en New York?
Het project omvat ook een werkpakket om het Wit-Russische onderwijssysteem de overgang te maken van de huidige 5 + 1-structuur naar een systeem 4 bachelor en 2 masterjaren.
Meer info: http://physics.rtu.lv/ groups/515719888598785/https://www.facebook.com/Facebook:
Daarnaastfaciliteren.
De belangrijkste inhoudelijke inbreng gebeurt via de ontwikkeling van een digitale cursus (implementatie op een Moodle-leerplatform) ‘Applied Physics’, ingevuld en gecoördineerd door Joan
In
Het project PHYSICS loopt gedurende 3 jaren en beschikt over een budget van 600 000 EURO. Partners in Wit-Rusland zijn de Belarusian State University, de Belarusian State Technological University, Grodno State University, Gomel State University, Belarusian Physical Society, Republican Nano -industry Association, en het Ministry of Education of the Republic of Belarus.
Internationale samenwerking heeft altijd intense aandacht gekregen op de Campus Brugge, vroeger Technologiecampus Oostende. De jaarlijks terugkerende studentenmobiliteit is daar een sprekend voorbeeld van. De westelijke campus van de faculteit heeft tevens een traditie om internationale grenzen te overbruggen en om kennis en onderwijsaanpak te delen met buitenlandse universiteiten.
Oostende werden verschillende trainingen georganiseerd. Voor Wit-Russische studenten werd een reeks colleges en lab sessies afgewisseld met bezoeken aan bedrijven en onderzoeksinstellingen. Docenten konden deelnemen aan een reeks workshops omtrent het studentgecentreerd gebruik van een elektronisch
voorziet het project in “good practices” voor digitale didactiek, met name voor een student-gecentreerd gebruik, en legt het de nadruk op Engels als forum- en onderwijstaal.
De didactische inbreng van de Campus Brugge is geïnspireerd op het boek ‘Actief in de digitale leeromgeving’ met de resultaten van het onderzoek door Lore Dewulf en Anik Janssens, gefinancierd door het Onderwijsontwikkelingsfonds (OOF) van de Associatie KU Leuven.
Voor Campus Brugge omvat de deelname aan het project het multidisciplinair teamwerk van de onderzoeksgroep ReMI met Renaat De Craemer als promotor en coördinator. Inhoudelijk en naar “good practices” werden bijdrages geleverd vanuit de domeinen Fysica, Energie, Elektrotechniek, Bouwkunde, Chemie en Materialenleer. Het lab Lichttechnologie op de KU Leuven Technologiecampus Gent verduidelijkte in een workshop hoe het onderzoek zich profileert ten aanzien van de industrie.
het kader van het Erasmus+ pro ject “PHYSICS”, gefinancierd door de Europese Commissie, is de KU Leuven Campus Brugge, samen met de Riga Technical University uit Letland en de University of Cyprus de strategische partner voor 4 Wit-Russische Universi teiten. Deze samenwerking heeft onder andere tot doel om in Wit-Rusland, als “partner-country”, de samenwerking tussen onderwijsinstellingen, industrie en onderzoeksinstellingen te versterken.
Renaat De Craemer
26 FACULTY WORLDWIDE
leerplatform. Bovendien werd de expertise van het Interfacultair Instituut voor Levende Talen (ILT) aangewend voor een cursus ‘Academic English for teaching purposes’. Alain Maricau verzorgde gedurende een volledige week deze cursus voor Wit-Russische docenten, die hiermee hun eigen taalcompetenties konden versterken en uitbreiden, maar meteen ook specifieke tools kregen om die taal in colleges en practica zelf te gebruiken.
OpPeuteman.Technologiecampus
Een vernieuwde structuur, die beter aansluit bij het Bologna-model, moet de mobiliteit van studenten en docenten
ENINONDERWIJSONTWIKKELINGEUROPESEWEST-VLAANDERENOOST-EUROPA
Yves Persoons
“Elektronica maken met kinderen is niet evident”, vertelt Gert. “Gelukkig heb ik flink wat ervaring kunnen opdoen in o.m. de wetenschapsweek, de kinderuniversiteit, de STEMuniversiteit en tal van STEM-workshops voor scholen. Een paar jaar geleden hebben we ook een project gerealiseerd met derdejaarsstudenten in Technopolis. Een intelligent nachtlampje en een Harry Potter toverstaf waren toen de favorieten.”
In zijn tweede STEM-workshop hanteert Gert dezelfde aanpak. “De geluidsdetector is een activiteit waarbij de leerlingen alle stappen doorlopen die bij het ontwerpen van een elektronisch product gevolgd worden. In deze workshop zoeken ze samen uit welke onderdelen nodig zijn om een detector te maken die het geluidsniveau kan bepalen. Ook hier leren ze een elektronisch schema lezen, een printed circuit board ontwerpen en vervolgens hun eigen detector maken”.
Klank en lichtspel Engineering is leuk, dat is Gerts boodschap. “Niet alleen om dingen te bewerken of te transformeren maar ook om effectief te creëren. Het moet daarom niet altijd om supergecompliceerde dingen gaan. Waar het op aankomt, is om jongeren warm te maken voor wetenschap en technologie. Neem nu de laptopverlichting. Als het donker is, kun je de letters op het toetsenbord vaak moeilijk onderscheiden. Verlichting op de laptop zou dan heel handig zijn. Welnu, wat niet is, dat maken we zelf. Eerst zoeken de leerlingen uit welke onderdelen nodig zijn. Vervolgens leren ze een elektronisch schema lezen en een printed circuit board ontwerpen. Daarna solderen ze alles in elkaar. En na afloop krijgen ze hun eigen laptopverlichting mee naar huis”.
‘Ontwerp je eigen laptopverlichting’ en ‘Ontwikkel je eigen geluidsdetector’. Het zijn de meest succesvolle STEMactiviteiten op Campus Groep T. Bezieler en drijvende kracht is de creatieve duizendpoot Gert van Loock.
“Niet alleen een eigen sound maar ook eigen op maat gesneden materiaal. Iets dat vrijwel niemand heeft, waarmee ze precies een eigen sound te voorschijn kunnen toveren”.
hij een elektronicus die met licht en geluid speelt? Of een artiest die in de elektronica thuis is? Gert weet het zelf ook niet precies. Eén zaak is zeker: hij weet licht, audio en elektronica te integreren en op elkaar te laten inwerken in een creatieve kruis Inbestuiving.zijnSTEM-workshops
worden leerlingen secundair onderwijs uitgedaagd om in zijn voetspoor te treden.
Funky-Fish
Is
Zelf ontwerpt, fabriceert en herstelt Gert licht- en geluids installaties voor muzikanten, speciaalzaken en studio’s in binnen- en buitenland. Sinds 10 jaar runt hij zijn eigen bedrijf Funky-Fish, wat staat voor ‘Funk up your sound’. Telkens gaat het om niet alledaagse creaties, bestemd voor muzikanten en groepen die op zoek zijn naar dat ietsje meer. “Zeker gitaristen zijn bezeten door het unieke”, zegt Gert.
Gerts paradepaardje is een pedaal waarmee gitaristen dergelijke speciale klankeffecten kunnen creëren. “Het is volledig maatwerk, want elk exemplaar is uniek. Het is bestemd voor een aparte categorie van muzikanten die blijven zweren bij het analoge. Ik heb er inmiddels een paar dozijn gemaakt die nu overal in de wereld op de podia staan. Waar technologie, licht en audio in elkaar overvloeien, daar voel ik mij echt thuis. En – last but not least – ook mijn studenten in het lab op de campus vinden het leuk. Zij kunnen meegenieten van de laatste ontwikkelingen in het elektronica- en audiodomein”.
WETENSCHAPSCOMMUNICATIE 27CONNECT ING
GERT VAN ELEKTRONICUS,LOOCK:ARTIEST WETENSCHAPSCOMMUNICATOREN
In het MIAT (Museum over industrie, arbeid en textiel) te Gent namen medewerkers van technologiecampus Gent deel aan het ‘Wooow’-wetenschapsfestival. Bezoekers kregen er meer inzicht in het thema ‘Bevende bruggen’, ‘De schommelende zandloper‘ tekende er verrassende figuren, fascinerend voor de kinderen.
Op Campus Geel werden bezoekers door de masterstudenten voedingsindustrie overtuigd om te proeven van hun bierpizza, een meelwormenpannenkoek, een groentecracker of een milieuvriendelijke dipsaus. Voedingsproducten die ze ontwikkelden in het kader van Ecotrophelia, een jaarlijkse wedstrijd binnen de voedingsindustrie. In het labo voor duurzame plantenproductie toonde men het belang van water bij de plantengroei. Kinderen creëerden hun eigen landschap in een zandbak en kregen er ogenblikkelijk een aangepaste landschapskaart op geprojecteerd. Muzikale bezoekers werden gevraagd draadloos muziek te maken via een Teslaspoel, fascinerend alleszins, zo ook de robot die een bal kan balanceren op een platform. Via een pixeldetector werd ioniserende straling van materialen zichtbaar gemaakt tot verbazing van iedere bezoeker.
Op Technologiecampus Gent namen bezoekers deel aan tal van workshops met toepassingen in de elektronica, ICT en/of lichttechnologie. Je kon er je eigen blinkende LED-kerstboom solderen en de lichtjes via verschillende patronen laten knipperen dankzij een tiny Arduino. Via een Virtual Reality bril deed je een wow-ervaring op door rond te lopen in een andere wereld. Je kleurenblindheid testen of je ideale kleurenpalet ontdekken via een kleurenanalyse behoorde ook tot de mogelijkheden. Een 3D printer maakte ter plaatse enkele miniatuur kerstbomen. Er werden demo’s gegeven in het kader van ‘the internet-of-things’ zoals apps die je fit houden of op afstand woningen beheren.
1200 BEZOEKERS OP DAG VAN DE WETENSCHAP
Op Campus De Nayer kon je je eigen bruisballen en een camera obscura maken. Er werd geracet met drones, een snoepbrug gebouwd en je mocht er je eigen naam lassen. Frequentiebewegingen tonen in water, trok de nodige aandacht van iedereen die wetenschap inspirerend vinden.
Het succes van de dag van de wetenschap 2017 heeft aangetoond dat ook het brede publiek beseft dat we vandaag inderdaad niet meer zonder wetenschap kunnen. Voor de faculteit een stimulans om verder in te zetten op wetenschapscommunicatie en STEMinitiatieven.
28 WETENSCHAPSCOMMUNICATIE
Kun jij nog zonder wetenschap? Zonder wetenschap sta je in je blootje! Met deze slogans wordt editie 2018 van de dag van de wetenschap al aangekondigd.
Kinderen namen de uitdaging aan om geluidsheld te worden en te strijden tegen de geluidsherkenner. Oudere bezoekers waren geboeid door de implantaten die worden ontwikkeld voor bijvoorbeeld een nieuwe knie of gewricht.
Marc Geerinckx, Sharon Van Damme en An Devuyst www.dagvandewetenschap.be
Tijd dus om even te rapporteren over de dag van de wetenschap van 26 november 2017 op Campus De Nayer, Technologiecampus Gent en Campus Geel. Het ruime aanbod aan wetenschappelijke experimenten, workshops en demonstraties verzekerden een bezoekersaantal van ruim 1200 bezoekers op elke campus. Jong en oud werd gegarandeerd geboeid door wetenschap.
Deelnemers: Gilbert Verhiest (schilderkunst), Guido Kips (houtskooltekeningen), Alexis Versele (fotografie), Jean-Pierre Goemaere (boekbinderij), Peter Flamang (glaskunst/juwelen), Riet Maes/Michel Moors (aquarellen), Veronique Lavaert (juwelen), Sarah De Schepper (tekeningen), Oana van der Togt (fotografie) en Emilia Motoasca (keramiek).
NIEUWS VAN ALUMNI Je kan je lidmaatschap (25 euro) combineren met een lidmaatschap van de ie-net ingenieursvereniging. www.alum.kuleuven.be > Alumninet Linkedin pagina ku-leuven-fiiw/https://www.linkedin.com/company/ Blijf in contact Word lid van Alumni Ingenieurs KU Leuven of hernieuw je lidmaatschap 3 3 keer per jaar ConnectIng in je brievenbus, uitgegeven door de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen in samenwerking met de alumnikringen 3 Maandelijkse Campuskrant KU Leuven met alumnibijlage 3 Sponsoring van promotiebijeenkomsten 3 Steun aan leden via hulpfondsen en studiebeurzen 3 Uitnodigingen op heel wat universitaire activiteiten en exclusieve events 3 Kortingen op oa Festival van Vlaanderen en andere Samenaankoop KU Leuven-voordelen zoals kortingen op Kinepolis filmtickets, pretparkbezoeken e.a. 3 Bouw aan je kennis. Deel BlijfVerruimervaringen.jenetwerk.verbonden. CONNECT ING 29 KUNSTIG‘CREATIEVETENTOONSTELLINGINGENIEURS:OFKUNDIG?’
Op zaterdag 26 mei 2018 vanaf 11uur zal er een lezing en een geleid bezoek aan de tentoonstelling met muzikale omlijsting georganiseerd worden voor de leden van AIG en alle KU Leuven alumni.
Bachelor Elektronica-ICT: ‘GPS-logger’ (Pieterjan Peetermans, Wouter Mauriën, Kristof De Ridder, Toon Blommaerts)
ALUMNI INGENIEURS: BACHELORPROEFPRIJS
INSTUDENTENDEPRIJZEN
TECHNOLOGIECAMPUSALUMNIQUIZ GENT
Tussen 25 en 27 mei 2018 kan je in de Roo Kerk van Gontrode (Melle) het gebundeld artistiek werk van enkele alumni of (gepensioneerd) burgerlijk of industrieel ingenieurs van KU Leuven – Technologiecampus Gent en UGent met een passie voor kunst gaan bekijken.
Op 27 april 2018 zijn alle industrieel ingenieurs die hier ooit zijn afgestudeerd, of het nu onder KIHO, KAHO of KU Leuven was. Save the Date en verneem meer info binnenkort: www.iiw.kuleuven.be/gent/alumni
Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen (FIIW) – Bachelors
Campus De Nayer: uitgereikt op donderdag 7/12/2017
30 ALUMNA IN DE KIJKER
31CONNECT ING
Yves Persoons
“Group T Campus was my first experience abroad”, explains Qian Li. “Everything was new: the people, the food, the traffic, then weather, the scenes, the student life, you name it. But –and it needs saying – everything fell into place quickly. I could count on a good support of the International Office and helpful professors, assistants and fellow students. After all, Group T Campus was and is familiar with international students, especially with those who come from China.”
Qian Li has not regretted her decision for one moment. “Leuven is a hospitable and friendly city where I felt at home quickly. Still, engineering education is fundamentally different from what I was used to in China: more practical, more attention to teamwork and learning by doing. The Engineering Experiences are a good example of that. Working together on open assignments with an ever-increasing degree of complexity and independence. At Group T Campus this will turn you into an entrepreneur of your own learning process”.
“At PEC, we believe that innovation means more than just developing products and solutions”, Qian Li says. “I am working with customers worldwide to create new processes and to assist them in setting up successfully volumes, quality and performance. Twice a year I travel to China to meet potential clients and to explore new ways of working with technology suppliers and business partners. And – last but not least – to see my family”.
Qian Li started her engineering studies at Beijing Jiaotong University in China. In 2007 she decided to study at Leuven Group T Campus to become a Master’s degree in Electronics Engineering. It was not an obvious decision to make but it determined the course of her further life and career. Qian Li is now Pre Sales Engineer at the head quarters of the high-tech company PEC in Leuven.
QIAN LI: PRE SALES ENGINEER
“My company PEC, founded in 1984, is now headquarted in Belgium with sales, development and manufacturing facilities in Belgium, Germany, Hungary, the United States, China and Japan. For its global customer base, PEC offers test and manufacturing solutions for energy storage devices in Electromobility, Renewable Energy and Consumer Electronics”.
INEEUWENOUDEDECROWDFUNDINGWATERMOLENVOORRESTAURATIEVANDEWATERMOLENKASTEELPARKARENBERG
Het Erfgoedfonds van de KU Leuven wil dit uniek stuk patrimonium terug in zijn volle glorie bewaren en Goedkoopherstellen.ishet niet. Aan de hele onderneming hangt een prijskaartje van 400.000 euro.
De KU Leuven neemt de helft voor haar rekening. Voor de andere helft rekent het Erfgoedfonds op gulle giften van de faculteiten, de departementen, de campussen, de professoren, en alumni en op jou.
DE FONDSENWERVING LOOPT NOG TOT 30 APRIL 2019. Steun de actie via: www.reddemolen.be
Heb je een vraag, mail dan naar: info@reddemolen.be
Eeuwenoud, maar helaas niet meer springlevend. De watermolen, van het kasteel van Arenberg in Heverlee is dringend aan restauratie toe. Geen wonder na een bewogen geschiedenis van meer dat 700 jaar.
RED DE
