ConnectING 1 - juni 2016

Magazine van de Faculteit NR.KUIngenieurswetenschappenIndustriëleLeuven1-JUNI2016 Ann Van BOUWENGysel (ENBEDENKEN=VICE-VERSA) • Welkom bij Alumni Ingenieurs KU Leuven en VBI • Nieuws van de campussen • Cedric Moers: Faculty Star 2016 • China Journey 2016 • Peter Van den Broeck, doctor honoris causa Driemaandelijks • Juni-juli-augustus 2016 • Afgiftekantoor 3000 Leuven 1

•

H et is dan ook geen toeval dat de Faculteit Industriële Ingenieursweten schappen op het concept van connectiviteit is gebaseerd. Onze faculteit telt niet minder dan 7 campussen die elk gespecialiseerd zijn in diverse onderwijsen onderzoeksdomeinen. Hun actieradius beperkt zich niet tot Vlaanderen of België, maar bestrijkt de hele wereld.

18 • In

WELKOM BIJ DE FACULTY VOORAF Prof. Kris Willems 2

23

Innovatie gebeurt niet langer in besloten cenakels of achter gesloten deuren. Het gaat erom de goede ideeën en praktijken te vinden waar ze voorhanden zijn, ze samen te brengen om er vervolgens iets nieuws mee te ontwikkelen.

Verantwoordelijke uitgever: Prof. Kris Willems, Decaan FIIW Hoofdredactie: Yves Persoons Redactiesecretariaat: Martine Groffils Redactieraad: Sabine Vercruysse, voorzitter, Greet Langie, Gert Sablon, Wim Dewulf, Sofie Craps, René Peeters, Louis Van Hoye, Rens Vervaeke Foto's: Filip Van Loock, Rob Hoornaert Redactieadres FaculteitConnectINGIndustriële Ingenieurswetenschappen WillemDecanaatde Croylaan 56, gebouw E bus 2203 3001 Heverlee 016 32 33 info.iiw@kuleuven.be36  www.iiw.kuleuven.be Grafisch ontwerp:  altera.be Drukwerk: Drukkerij Van der Poorten 100% klimaatneutrale drukkerij  www.vanderpoorten.be Woord vooraf (decaan) 2 Alumni Ingenieurs Leuven en Nieuws van de campussen Studenten in de kijker Onderzoekers in de kijker in de kijker in de kijker worldwide de prijzen

INHOUD •

Dat is precies de essentie van ‘connectiviteit’.

11 • Alumni

KU

VBI 3 •

Connectiviteit is het nieuwe buzzwoord.

15 • Docenten

WOORD

4 •

8 •

16 • Faculty

Elk van onze campussen – in Gent, Geel, Aalst, Diepenbeek, Oostende/Brugge, Sint-Katelijne-Waver en in Leuven – heeft zijn eigen traditie en eigenheid, zijn kwaliteiten, waarden en troeven. Onze faculteit heeft precies tot doel om dit alles te connecteren, te integreren en te transformeren tot een toonaangevende ingenieursopleiding in Vlaanderen en in de wereld. ‘Faculteit’ betekent etymologisch ‘vermogen’, aanleg’, ‘gelegenheid’. Welnu, we zijn ervan overtuigd dat op onze campussen het vermogen en de aanleg aanwezig zijn om de gelegenheid te grijpen de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen verder uit te bouwen. Het magazine ConnectING is daar alvast een goed voorbeeld van. Prof. Kris Willems, Decaan Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

Auto’s die met elkaar communiceren, sensoren die alle mogelijke gegevens doorsturen naar je smartphone, The internet of Things is het groeidomein bij uitstek, ook in Leuven.

COLOFON ConnectING is het magazine van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven. Het verschijnt viermaal per jaar en is bestemd voor alle studenten en medewerkers van de faculteit en haar 6 campussen, alumni, externe relaties en het brede maatschappelijk veld waarmee de faculteit IIW een netwerk onderhoudt.

Een tweede groep van activiteiten draait meer rond netwerking. >

WELKOM ALUMNIBIJ INGENIEURS KU LEUVEN Gert Sablon

3CONNECT ING

Daarnaast is er dan dit blad, waarin we op een mooie manier veel meer diepgang kunnen bieden, en allerlei interessante verhalen kunnen brengen. Dit blad wordt enkel verstuurd naar de betalende leden.

“De alumniwerking aan de nieuwe faculteit wordt hoofdzakelijk verzorgd door industrieel ingenieurs.”

Wat kunnen de burgerlijk en industrieel ingenieurs, afgestudeerd aan de KU Leuven zoal van ons verwachten? In de allereerste plaats werken we aan informatie. We proberen onze leden zoveel mogelijk op de hoogte te houden van het reilen en zeilen aan de faculteit waar ze ooit studeerden. We doen dit op verschillende manieren. Allereerst is er regelmatig een nieuwsbrief die per e-mail wordt verzonden. Deze nieuwsbrief kondigt activiteiten van de alumnivereniging en de faculteit aan, maar ook andere relevante informatie wordt via die weg verspreid.

K eren we even terug in de tijd. Met het decreet betreffende de integratie van de academische hogeschool opleidingen besliste de Vlaamse regering in 2012 dat vanaf het academiejaar 2013-2014 alle academische opleidingen zouden worden georganiseerd door de universiteiten in Vlaanderen. Voor Vlaamse ingenieurs had dit als concreet gevolg dat hiermee de opleiding tot industrieel ingenieur werd geïntegreerd in de universiteiten. Die integratie gebeurde op verschillende manieren – in Brussel en Gent werd deze opleiding opgenomen in de al bestaande faculteiten voor (burgerlijke) ingenieurswetenschappen, terwijl de KU Leuven ervoor opteerde een nieuwe faculteit op te richten. Alumniwerking De Vlaamse universiteiten besteden steeds meer aandacht aan alumniwerking, de samenwerking tussen de universiteit, de faculteiten en hun alumniverenigingen wordt hechter en actiever dan voordien. De alumniwerking voor de geïntegreerde opleidingen werd dan ook onmiddellijk een aandachtspunt. Daar waar de oplossing in Gent en Brussel voor de hand lag – de bestaande alumniverenigingen voor burgerlijk ingenieurs stellen hun vereniging open voor industrieel ingenieurs – was de vraag aan de KU Leuven wat complexer. Zouden wij dit model volgen of zou de nieuwe faculteit een eigen alumnivereniging oprichten? Vanuit de oorspronkelijke alumnivereniging voor burgerlijk ingenieurs – VILv – namen we hier een actieve rol op, en we bespraken dit met de decanen van beide faculteiten. We kwamen snel tot het inzicht dat een gezamenlijke alumnivereniging voor beide faculteiten de beste optie was. Hiervoor waren veel goede redenen. De alumni werking voor de nieuwe faculteit zou niet helemaal vanuit het niets moeten worden opgericht. De analogie met de andere ingenieurs-alumniverenigingen in Vlaanderen was uiteraard ook een voordeel. Maar we waren er vooral van overtuigd dat dit zou leiden tot voordelen voor alle alumni van beide faculteiten, want door met de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen samen te werken kunnen we onze werking versterken en Hetuitbreiden.iswel heel belangrijk om hier onmiddellijk een voetnoot bij te plaatsen. De alumniwerking aan de nieuwe faculteit wordt hoofdzakelijk verzorgd door industrieel ingenieurs omdat het een werking is voor industrieel ingenieurs. Net zo goed blijven wij met een team op post om voor de burgerlijk ingenieurs en de burgerlijk ingenieurs-architecten van de KU Leuven een gepaste werking te verzorgen. Echter, door dit samen vanuit dezelfde vereniging te doen kunnen we natuurlijk wel een aantal nieuwe initiatieven plannen die voor beide groepen boeiend kunnen zijn. Anderzijds is de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen geografisch verspreid over heel Vlaanderen met campussen in Oostende, Gent, SintKatelijne-Waver, Aalst, Leuven, Geel en Diepenbeek. Dat heeft tot gevolg dat we een beroep doen op alumni-industrieel ingenieurs die op die campussen de alumniwerking kunnen ondersteunen, maar ook dat we alumni-burgerlijk ingenieurs die ver van Leuven wonen meer activiteiten kunnen aanbieden dichter bij huis.

VBI is een schuur vol gewassen. Van vriendenkringen en tot deel- en werk groepen. Van Limburg tot Linkeroever. Van denkers en doeners. Van senioren en junioren. Elk initiatief dat onze alumni samenbrengt en de banden met onze moederfaculteiten aanhaalt, krijgt aandacht. En – zoals bekend – wat aandacht krijgt, groeit.

Sinds kort is ze ook de vereniging voor de industrieel ingenieurs Biowetenschappen, Agro- en Biotechnologie, Biochemie en Chemie, Milieutechnologie, enz. Kortom, overal waar leven is (ir. of ing. doet niet ter zake), daar is VBI actief. En bloeit de alumnibedrijvigheid weelderig op: kleurrijk en gevarieerd zoals ons logo: een koren bloem in een wijds gouden graanveld.

VBI: ALUMNI FOR LIFE

4 “We

WELKOM BIJ ALUMNI INGENIEURS KU LEUVEN

Meer informatie op  www.alumniforlife.be

KUVoorzitterwww.alumni-ingenieurs.beGertSablonAlumniIngenieursLeuven

Vragen:  Voorzitterinf@vbi-kuleuven.beStevenMeeusVBI proberen onze leden zoveel mogelijk op de hoogte te houden van het reilen en zeilen aan de faculteit waar ze ooit studeerden.”

VBI is- of beter – ‘was’ de vereniging van de alumni van de Faculteit Bio-Ingenieurs wetenschappen van de KU Leuven.

We organiseren regelmatig Forumavonden, dit zijn lezingen rond een bepaald thema, waarbij we meestal uitgaan van een kern competentie van een van de onderzoekers aan de faculteit, en we dan een aantal interessante sprekers vragen om het thema verder uit te werken en erover te debatteren. We kunnen regelmatig rekenen op heel interessante sprekers, CEO’s, ministers, ... noem maar op. Eenmaal per jaar organiseren we ook een echte net werkactiviteit – ‘Dag van de ingenieur’ –waarbij we een interessant programma proberen aan te bieden, maar nog belangrijker dan dat, waar we proberen dit event aan te bieden als een ideale gelegenheid voor alle afgestudeerde ingenieurs om hun studiegenoten van weleer nog eens te zien en spreken. Wij zorgen voor de organisatie, jullie voor de ambiance! Noteer alvast 15 oktober in jullie agenda, we organiseren dit event voor het eerst voor zowel burgerlijk als industrieel ingenieurs samen, en dit jaar vindt het plaats in Gent. Jullie horen hier zeker nog meer over. Naast deze activiteiten is het ook nog zo dat betalende leden van onze vereniging een hele lijst aan extra voordelen genieten die via de overkoepelende vereniging Alumni Lovanienses van de KU Leuven worden aangeboden. Allerlei kortingen op sport- en cultuuractiviteiten alsook andere interessante aanbiedingen maken daar deel van uit. Voor wie meer wil weten, nog 2 belangrijke puntjes: iedere industrieel ingenieur die aan een geïntegreerde campus van de KU Leuven afstudeerde kan lid worden van onze vereniging Je kan lid worden op 2 manieren. Ofwel via een gecombineerd lidmaatschap ie-net/ alumnivereniging. In dat geval kan je dit lidmaatschap aanvragen en regelen via de website van van de overkoepelende ingenieursvereniging ie-net.:  www.ie-net.be Ofwel word je enkel lid van de alumni vereniging. Dat kost je 25 € per jaar, en dit kan je aanvragen en regelen via onze website: 

VBI is meer dan een gewone alumni vereniging. Het is een voedingsbodem, een kweekvijver, een biotoop waarin kiemen ontspruiten. Eenmaal ze tot wasdom zijn gekomen, zorgt VBI voor verdere vruchtbare kruisbestuiving.

Overgangsjaar Vanaf volgend academiejaar starten de eerstejaars industrieel ingenieur hun opleiding echter al in Brugge. De lessen hebben plaats op de Vives Campus aan de Xaverianenstraat, de labs worden gevolgd in Oostende. Tijdens dat jaar volgen de studenten uit de andere bachelorfases en masteropleidingen nog les aan Technologiecampus Oostende. Vanaf 2017-2018 worden alle ingenieursstudenten opgeleid in de nieuwe KU Leuven campus. Ook het onderzoek verhuist naar Brugge.

TECHNOLOGIECAMPUS OOSTENDE

© ABSCIS ARCHITECTEN

EN

In september 2017 opent KU Leuven een gloednieuwe campus in Brugge, vlak bij het station. In deze campus zullen de studenten industrieel ingenieur en de studenten revalidatiewetenschappen en kinesitherapie hun intrek nemen. Er zal gefocust worden op innovatief en creatief onderwijs en op kwalitatief onderzoek, onder andere in de mechatronica, bouwkunde en revalidatieDewetenschappen.studenten,docenten en onderzoekers kunnen er gebruik maken van een volledig nieuwe accommodatie met de modernste technologieën.

Sofie Deceur VERHUIST NAAR BRUGGE STEENLEGGING IN AANWEZIGHEID VAN VLAAMS MINISTER-PRESIDENT GEERT BOURGEOIS, MINISTER HILDE CREVITS, RECTOR RIK TORFS BRUGS BURGEMEESTER RENAAT LANDUYT.

5CONNECT ING DE EERSTE

NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN 6

Door de toegenomen automatisering zullen er tegen 2020 5 miljoen jobs verdwijnen. Aldus het rapport van het World Economic Forum. Ingenieurs en informatici delen evenwel niet in de klappen. Integendeel, hun vacatures groeien in deze periode met 3 % en meer. Dat ook de ingenieurs van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen in de lift zitten, bleek op de jaarlijkse jobbeurzen en ondernemersdag van de Faculteit. Er meldden zich zoveel bedrijven aan dat de inschrijvingen vroegtijdig moesten worden afgesloten.

JOBBEURZEN 2016 CAMPUSSEN TE KLEIN

Vlaams minister-president Geert Bourgeois opende de jobbeurs op de Technologiecampus De Nayer en ondertekende met 73 bedrijven het STEM-charter.

Voor de ingenieursstudenten maar ook voor vele recent afgestudeerden was het een buitenkans om professionele contacten te leggen en aan een persoonlijk netwerk te bouwen. De jobbeurzen van de Faculteit zijn meer dan een klassieke jobmarkt voor laatstejaars in de ingenieurs opleiding. Het zijn eveneens een projectenmarkt voor de studenten uit de derde bachelorfase die uitkijken naar een interessante masterproef. Of die in het kader van het Postgraduaat Innoverend Ondernemen voor Ingenieurs een uitdagend project wensen te realiseren in of in samenwerking met een bedrijf. Ook zij die verder willen studeren of doctoreren vinden hun gading. Bij de deelnemers vind je niet alleen multinationals maar ook KMO’s, selectiebureaus en overheids diensten en -bedrijven. In Leuven was – dankzij de patronage van VOKA – Kamer van Koophandel Leuven – ook dit jaar de Leuvense bedrijfswereld sterk vertegenwoordigd met o.m. IMEC, Cronos, Ikos, Melexis, PEC, enz. Overigens zijn de jobbeurzen al lang geen lokaal of Vlaams onderonsje meer. De aanwezigheid van vele buitenlandse ingenieursstudenten – 20 % van de populatie is internationaal met meer dan 40 nationa liteiten – maakt het evenement grensoverschrijdend.

7CONNECT ING

M eer dan 100 bedrijven op de campussen in Leuven en Gent. Ruim 50 bedrijven in Geel en Oostende. En maar liefst 180 bedrijven op de Technologiecampus De Nayer. Hiermee was alle beschikbare ruimte op de campussen ingenomen voor de creatie van een echt ondernemersforum.

De internationale studenten vormen een interessante doel groep voor ondernemingen die internationaal opereren. Dit verklaart de deelname van belangrijke internationals als Siemens, ABB, Atlas Copco, Bayer, GlaxoSmithKline, Toyota, Umicore en de baggerbedrijven DEME en Jan De Nul. Yves Persoons

• Prof. dr. ir. Toon Goedemé (promotor)

8 NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN

• Prof. dr. ir. Stepan Vladimirovitch Lomov (co-promotor)

• Prof. dr. ir. Albert Van Bael (medepromotor) Bert Herteleer Technologiecampus Gent Outdoor thermal and electrical characterisation of photovoltaic modules and systems (16/02/2016)

Formula Electric Belgium is een samen werkingsproject tussen masterstudenten industrieel ingenieur van de KU Leuven en studenten autotechnologie, ontwerpen productietechniek en elektronica-ICT van Thomas More. De volledige wagen wordt door de 37 teamleden ontworpen en gebouwd op slechts negen maanden tijd. Het project kadert in een postgra duaatopleiding Innoverend Ondernemen voor Ingenieurs, dat aan alle grote Vlaamse universiteiten gevolgd kan worden. Eén van de belangrijkste functies van de opleiding is om studenten onder te dompelen in de wereld van de onder nemer door hen volledig zelfstandig te laten werken aan een project naar keuze. Zo komen de teamleden van Formula Electric Belgium in aanraking met management, projectplanning, onder nemerschap en innovatie. Het afleggen van het traject bereidt hen voor op een succesvolle carrière.

“Formula Electric Belgium is een unieke kans voor ingenieursstudenten om projectmatig te werk te gaan.

• Prof. dr. ir. Jan Ivens (promotor)

• Prof. dr. Dimitri Debruyne (promotor)

• Prof. dr. Francky Catthoor (co-promotor)

• Prof. dr. ir. Johan Driesen (co-promotor)

• Prof. Dirk De Vos (promotor)

• Prof. dr. ir. Jan Capelle (promotor)

Bart Van Mieghem Technologiecampus Diepenbeek An intelligent experimental approach for the optimisation of the process parameters for the thermoforming of plastics and composites (22/10/2015)

Tatiana Praet Technologiecampus Gent Chemical-analytical and sensory characterisation of kettle hoppy aroma of beer (18/04/2016)

Na zes maanden hard labeur onthulden de studenten van het Formula Electric Belgium-team het ontwerp van hun nieuwe elektrische racewagen aan de buitenwereld. De Umicore Isaac belooft een technologisch hoogstandje te worden. Met deze nieuwe wagen zullen zij in het kader van de internationale Formula Student competitie tijdens de zomermaanden naar verschillende bekende Formule 1 circuits trekken om het op te nemen tegen andere universitaire teams. De ambities van het team liggen dit jaar hoog.

• Prof. Luc De Cooman (mede-promotor)

• dr. Filip Van Opstaele (co-promotor)

• Prof. dr. ir. Tinne Tuytelaars (co-promotor)

Lukas Wittevrongel Technologiecampus Gent A self adaptive algorithm for accurate strain measurements using global digital image correlation (27/10/2015)

Floris De Smedt Technologiecampus De Nayer Pedestrian detection for real-life applications (10/11/2015)

AANDOCTORATENFIIW

• Prof. dr. Pascal Lava (co-promotor)

NOGELECTRICWAGENMAKENTECHNOLOGIEENINNOVATIEVENIEUWEVANFORMULABELGIUMPERFORMANTER

STUDENTEN IN DE KIJKER

Innoverend Ondernemen

Om tijdens de zomer met de wereldtop te kunnen concurreren, werkte het team aan enkele belangrijke innovaties. Zo werd voor het eerst een actieve demping ontworpen voor de ophanging van de wagen. Een geoptimaliseerd aeropakket met DRS (Drag Reduction System) moet zorgen voor meer grip in de bochten, terwijl softwarematige tractiecontrole en vectorcontrole voor een betere verdeling van het vermogen van 120kW tussen de aangedreven wielen zorgen. Deze verbeteringen werden ontwikkeld onder het motto ‘Green Innovation Meets Performance’, dat het team hanteert om elk jaar een performantere wagen te produceren. Hiermee mikt het team op een significante verbetering op vlak van prestatie en betrouwbaarheid tijdens de uithoudingsraces.

www.formulaelectric.beAndreasWauters

PRIMEUR OP AUTOSALON 2016: SNELST ELEKTRISCHEACCELERERENDERACEWAGEN

9CONNECT ING

Internationaal avontuur Het studententeam stelt eind juni het afgewerkte product voor. Daarna zullen de studenten deelnemen aan de Formula Student competities in Silverstone (Engeland), Hockenheim (Duitsland) en Barcelona (Spanje), waar ze als enige Belgische team in een lijst van ongeveer zeshonderd deelnemende universiteiten wereldwijd onze nationale driekleur zullen verdedigen. 

Met behulp van de toegepaste innovaties sluit de nieuwe wagen, de Umicore Isaac, deze zomer aan bij de wereldtop van de Formula Student competitie”, aldus Andreas Wauters, Team Manager. Green Innovation Meets Performance Het nieuwe ontwerp is het resultaat van een zes maanden lange ontwerpfase.

Tijdens het voorbije Autosalon in Brussel pakten de studenten van het Formula Electric Belgium Team uit met de Umicore Luna e-car. Deze racewagen – die ze volledig zelf ontwierpen en bouwden – kan optrekken van 0 tot 100 km/uur in amper 2,7 seconden. Daarmee laat de Luna alle commerciële, elektrische wagens ruim achter zich. En werd de blikvanger in het High Tech paleis van het autosalon. De Umicore Isaac

Van nul naar een afgewerkt product in negen maanden tijd, dat is het doel.

Kunst als vitrinekast De titel van kunstenaar vindt Cédric nogal hooggegrepen. Hij ziet zichzelf meer als een ontwerper. Zijn werk is nogal verscheiden, maar overal zit minstens één soort lichtbron in verwerkt.

Experimentele kunst Op zijn blog (www.ctron.weebly.com) beschrijft Cédric zichzelf als ‘creative weirdo with a passion for electronics and making stuff’. En dat lijkt een mooie samenvatting van onze Faculty Star. Als kind ging Cédric enkele jaren op zondagvoormiddag naar de kunstacademie. Tekenen, schilderen, kleien … passeerden de revue. Maar meer nog hield hij van dingen in elkaar te timmeren en met batterijen, motoren en lampjes te experimenteren. “Er sneuvelde geregeld wel wat speelgoed”, zegt Cédric daarover. “Ik moest mijn materiaal toch ergens vandaan halen.” Beide aspecten bleven een rode draad vormen. Op zijn twaalfde ontdekte Cédric modelbouw van vliegtuigen en tanks tot treinen. Daarna kreeg beeldtaal weer de bovenhand door in een cursus animatie en video te belanden. De wereld van Arduino Doorheen de jaren ontwikkelde Cédric ook interesse voor elektronica. Via het internet en boeken uit de bib zocht hij uit waar voor verschillende componenten dienden en slaagde hij er in kleine elektronische circuits in elkaar te solderen. “Zeer basic allemaal”, zegt Cédric. “Complexere logische schakelingen opbouwen was daar niet bij. Tot ik kennismaakte met het opensource computerplatform Arduino en er plots een hele wereld aan mogelijkheden ontstond.”

STUDENTEN IN DE KIJKER

CEDRIC FACULTYMOERS:STAR

“Het was niet echt de bedoeling om kunst en techniek te combineren”, aldus de Faculty Star. “Het idee ontstond toen ik een cosplay-item (dit is een vorm van performance art waarbij via kostuums en 10

Zijn hobby bevindt zich op het snijvlak van elektronica, vormgeving en kunst. Geprogrammeerde creatieve ontwerpen, bij voorkeur met een sprankeltje lichttechnologie. Een industrieel ingenieur in hart en nieren dus. Maar dat inzicht kwam pas later. Gelukkig kwamen de aanmoedigingen om zich kandidaat te stellen als Faculty Star wél op tijd. Een last-minute inschrijving die bekroond werd door de huiskunstenaar van de faculteit te worden. Maak kennis met Cédric Moers, masterstudent op Technologiecampus Geel én Faculty STudent Artist in Residence.

T he worldwide total installed solar photovoltaic (PV) capacity has increased approximately 50 times over the past decade (from 3 GW in 2005 to over 180 GW in 2015), and is set to be one of the main technologies which can provide power with almost no carbon dioxide emissions. Investors of PV systems have a few potential questions on their mind when considering photovoltaics. These questions revolve around “How well is my system performing now, and how will it perform in the future?” and “Will I recover my investment?”. Similar to a car with a broken or imprecise speed meter, a PV system without (specialised) monitoring will do the job, yet the owner may not know how good or bad, the system is working. If the measured yield is approximately the same as the promised or expected yield, then the customer will be happy. However, a very sunny or cold year may have skewed the results positively, and the customer may have paid too much for the system. On the other hand, a very hot year may lead to lower than expected performance, where a customer may come to the wrong conclusion on their system's performance. Therefore, one of the first aspects to look at is to compare the energy output of the system to the amount of solar energy received over the same period, which is called the Performance Ratio (PR). This PhD thesis introduces the power equivalent of the PR, which is called the normalised efficiency.

Using the measurement set-up which was designed and built in this PhD, it is shown how the normalised efficiency and similar tools can be used to determine how good a system is working, even in real-time. The effect of temperature (the efficiency of PV systems decreases with higher temperature) can be corrected and other aspects that influence the system performance may be observed. Shading (which can lead to large energy and therefore monetary losses) can be detected, and the performance of one system can be compared to the next – such as between neighbouring systems. With these results, businesses and their customers can enter a dialogue on the performance of the system based on objective instead of subjective criteria. An easy-to-apply model is also developed, which can later be used for active system performance monitoring – such as calling maintenance for a system at an earlier stage, so that more energy is produced and the customer’s return on investment guaranteed.

accessoires een bepaald personage wordt uitgebeeld, nvdr) had gemaakt naar aanleiding van de films van Iron Man. Ik was best trots op het resultaat en vond het zonde om dit te laten verdwijnen in mijn rommelkasten. Dus maakte ik een schilderij waarin een replica kon worden ingebracht. Mijn eerste interactief verlicht schilderij was een feit.” Muziek in een bierkrat Cedrics bierbakradio was één van de blik vangers op het Slotevent van de Faculty Stars op 12 mei. Zijn eerste bierbak-boombox brak hij impulsief helemaal af voor een versie 2.0. Hij werkte onlangs zijn – tot nu toe – grootste project verder af: een Star Wars-schilderij met – uiteraard – bijhorende verlichting. Het werk werd in maart meteen al tentoongesteld op de infodag op Technologiecampus Geel. Als Faculty Star kreeg Cédric de kans om interessante workshops te volgen om beter te worden in zijn discipline. In Fablab Heverlee kon hij de lasercutter en de 3D-printer uit proberen. De lasercutter opende een nieuwe wereld aan mogelijkheden. Op het resultaat van de 3D-print is het nog even wachten: de prints worden momenteel voor hem uitgevoerd. Graag zou Cédric nog meer workshops volgen, maar de opleiding zelf vraagt momenteel alle aandacht. Een ding staat wel al vast: Cédric greep in de typerende Kempische bescheidenheid alle kansen om zijn passie te beleven. Op de campussen zullen we ongetwijfeld nog van hem en zijn werk horen. Sofie Craps

11CONNECT ING RESEARCHER IN THE SPOTLIGHT

Bert Herteleer

OUTDOOR THERMAL AND CHARACTERIZATIONSELECTRICAL OF PHOTOVOLTAIC MODULES AND SYSTEMS

‘Ingenieur op het snijvlak tussen vormgevingelektronica,enkunst.’

De student en zijn smartphone, onafscheidelijk zijn ze.

ONDERZOEKERS IN DE KIJKER 12

DE KNAPSTE APPS ONDER DE MICROSCOOP

Een smartphone is voor de student van vandaag een manier om contact te houden met vrienden, maar ook een wekker, agenda, game console, rekenmachine, camera, encyclopedie en zelfs een tv. Zeg maar gerust: de smartphone is het Zwitsers zakmes van de 21e eeuw. Maar wat kan je ermee in het hoger onderwijs?

De OOF-projectmedewerkers ontdekten dat mobiele technologie in staat is unieke openingen te creëren voor krachtig hoger onderwijs. Maar ook dat je, als docent, die openingen zelf moet invullen met uitdagende, levensechte taken boordevol kansen tot interactie.

Fatale pasta In onze faculteit namen docenten en studenten van de derde bachelor, afstudeer richting (bio)chemie (Technologiecampus Diepenbeek) deel aan het OOF-project.

In het laboratoriumvak Microbiologie kregen groepjes studenten concrete casussen voorgelegd. Hoe kan een zwangere vrouw zeker zijn dat haar stukje Brie niet besmet is met Listeria? Welke bacteriële boosdoener heeft een kind ziek gemaakt na een bezoek aan een snoezelzwembad? Was het besmette pasta die een restaurant bezoeker fataal werd? De studenten werkten procedures uit, kweekten culturen op en deden proeven die ze met hun smartphone filmden. Het fictieve Agentschap voor Volksgezondheid, voorgezeten door schakelstudenten met veel handson ervaring, bekeek de filmpjes en controleerde of de juiste procedures op een correcte manier werden uitgevoerd. De studenten derde bachelor en de schakelstudenten, die voorheen niet met elkaar in contact kwamen, gingen leerrijke discussies met elkaar aan. Apps, apps, apps Mobiele technologie helpt de weg te effenen naar interactief onderwijs waarin studenten hun leerproces mee in handen nemen. Met een app als Mentimeter maak je een hoorcollege interactief. Met Tricider nodig je studenten uit om collectief ideeën te genereren, argumenten voor en tegen te bedenken en te stemmen voor het beste idee, allemaal in real-time. Met Padlet transformeer je het projectiescherm tot een inspiratiemuur waaraan alle studenten kunnen bijdragen. Met Voice Dream Reader kan een slechtziende student een tekst laten voorlezen. Zo zijn er nog talloze voorbeelden, allemaal terug te vinden op www.touch2learn.be. De knapste app Maar hoe knap de app ook is, hij wordt pas echt waardevol wanneer de docent prikkelende opdrachten bedenkt die het leerproces van de student opstuwen. Het is aan de docent – of aan de student – om mobiele toestellen zo in te zetten dat ze bijdragen aan een krachtige leer omgeving. Anders gezegd: de knapste app, die ben je zelf. Jeroen CarolienLievensFrijns  www.touch2learn.be

D ie vraag stelden onderzoekers en docenten zich in het project “Touch Teach Learn” (OOF, Associatie KU Leuven). Het resultaat van hun praktijkgerichte onderzoek is de website www.touch2learn.be. Daarop vinden docenten een databank met didactisch krachtige werkvormen en praktijkvoor beelden, alle mogelijk gemaakt door de inzet van mobiele technologie. Studenten vinden er apps om hun studies te ondersteunen of te helpen bij een functie beperking. Beleids- en ICT-medewerkers krijgen advies over de implementatie van mobiele technologie in het hoger onderwijs.

13CONNECT ING De krachtigopeningentechnologieontdektenOOF-projectmedewerkersdatmobieleinstaatisunieketecreërenvoorhogeronderwijs.

“Naast mijn passie voor fysica heb ik ook altijd een sterke interesse voor wiskunde gehad. Aan de universiteit ging ik dan ook voor de opleiding burgerlijk ingenieur bouwkunde. Na mijn opleiding kreeg ik als onderzoeker aan het Departement Burgerlijke Bouwkunde al gauw de bijnaam ‘Peter de meter’ (lacht). Wiskunde verschaft mij ook vandaag nog unieke inzichten die cruciaal zijn voor mijn werk als bouwkundig ingenieur.

Ik vind het fantastisch dat ik een job kan uitoefenen waarin mijn beide passies hand in hand gaan.”

ONDERZOEKERS IN DE KIJKER

“Na afloop van mijn studies begon ik aan mijn doctoraat, waarvoor ik een prognosemodel ontwikkelde voor de voorspelling van trillingen ten gevolge van treinverkeer. In de eindfase van mijn doctoraat ging ik aan de slag als assistent aan Technologie campus Gent, toen nog Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Ik ben er nooit meer weggegaan.”

VAN PETER DE METER TOT DOCTOR HONORIS CAUSA

“Dankzij onze samenwerking met de Vlaamse Overheid is een dergelijke trillingscontrole voor voetgangersbruggen momenteel zelfs verplicht, en worden er ook metingen voorzien om het trillingsgedrag te controleren. Onze grootste uitdaging blijft het ontwerpen van voetgangersbruggen die er licht en elegant uitzien, maar ook comfortabel zijn op het vlak van trillingen. Bedrijven doen regelmatig beroep op onze expertise, zowel voor studies als voor metingen. Op die manier vinden onze onderzoeksresultaten hun weg in de praktijk.” Ewout Lauwers

“Naast docent ben ik ook hoofd van de Technologiecluster Bouw, die het bouwkundig onderzoek op de Technologie-campussen Gent, Oostende en De Nayer overkoepelt. Een leuke en uitdagende functie die er in bestaat om ons meer toegepaste onderzoek een plaats te geven binnen het Departement Burgerlijke Bouwkunde.” Trillende voetgangersbruggen “Op vlak van onderzoek hou ik me bijna uitsluitend bezig met mens-geïnduceerde trillingen van constructies zoals voet gangersbruggen, vloeren met grote overspanningen, trappen en stadions. Deze worden steeds slanker uitgevoerd, waardoor menselijke activiteiten zoals wandelen, joggen en springen hinderlijke trillingen kunnen veroorzaken. Het opzet van ons onderzoek, dat gebeurt in het kader van doctoraten en TETRA (technologietransfer)-projecten met bedrijven, is om deze trillingen te kunnen voorspellen. Zo kunnen we in de ontwerpfase al nagaan of deze aanvaardbaar zijn of niet. Indien blijkt dat dit niet het geval is, kan er gesleuteld worden aan het ontwerp, of gekozen worden om specifieke trillingsreducerende maatregelen toe te passen. Op die manier wordt het oplossen van trillingsproblemen na constructie vermeden, wat veel moeilijker en meestal duurder is.”

D aarmee wordt hij gehuldigd voor zijn vele bijdragen aan de industriële ingenieurswetenschappen, met name de bouwkunde.

Op 13 november 2015 ontving professor Peter Van den Broeck, docent aan Technologie campus Gent, een eredoctoraat aan de University of Architecture, Civil Engineering and Geodesy (UACEG) in Sofia. 14 Prof. Peter Van den Broeck ontvangt het eredoctoraat.

Het duurde evenwel niet lang of Joris zocht opnieuw de brouwerijsector op, ditmaal bij C&C, een Iers beursgenoteerd bedrijf dat bieren en ciders produceert. Joris werd er Algemeen Directeur en zette de internationale strategie uit, een functie die hij combineert met een mandaat van bestuurder. “Het is een job die letterlijk en figuurlijk grensverleggend is”, zegt Joris. “Vijfentwintig jaar geleden was Philadelphia voor mij de andere kant van de wereld, nu reis ik bijna wekelijks naar Amerika, Japan of Nieuw-Zeeland. Er zijn geen ‘verre’ bestemmingen meer.” Yves Persoons

Grensverleggend Na Waarloos trok Joris naar Engeland. Hij werd er Directeur Development bij de brouwerij Scottish & Newcastle, een over stap die naar eigen zeggen zijn carrière een nieuwe boost gaf. Na de overname van het bedrijf door Heineken en Carlsberg keerde Joris terug naar België om voor het voedingsbedrijf Puratos te werken.

oor Joris staat het als een paal boven water: het Leuvense ingenieursprofiel heeft hem niet alleen gevormd als ingenieur maar ook als ondernemer, als globetrotter en als mens. “Het samen spel van technologie, management en communicatie was 25 jaar geleden revolutionair”, vertelt Joris. “Het liet ons toe in steeds wisselende teams te werken en naast de vereiste technische kennis ook sociale en communicatieve skills te verwerven die mij nu nog altijd van pas Dekomen.”internationale dimensie was 25 jaar geleden ook al baanbrekend. “Onze studie reis destijds was geen gewone schoolreis. Wij trokken met meer dan 200 studenten naar Philadelphia, New York en Washington. Nu is dat de normaalste zaak van de wereld, maar in 1991 stond onze groeps foto paginabreed in de krant.” Met Philadelphia heeft Joris nog andere connecties. Hij leerde er Katia kennen, een medestudente Biochemie. Het was liefde op het eerste gezicht en is dat na 25 jaar nog altijd. Twee flinke zonen zijn daar het levende bewijs van. Brouwerij Na zijn studie werd Joris assistent bij Groep T, waar hij opleiding gaf aan bedrijven. Een van zijn klanten was het toenmalige Interbrew in Leuven. Zo kwam hij in contact met de brouwerijsector, wat zijn carrière een beslissende wending zou geven. Een paar jaar later vinden we hem terug als Site Manager en Operationeel Directeur bij Alken Maes, toen nog onderdeel van de Danone Groep. “Na 6 maanden kreeg ik de opdracht de vestiging in Waarloos te sluiten”, vervolgt Joris. “Waar je dan overal elders sociale onrust ziet ontstaan, zijn we erin geslaagd deze operatie gesmeerd te laten verlopen via goed overleg met de vakbonden, door het aanbieden van opleidingen en het heroriënteren van de mensen. Met als gevolg dat er uiteindelijk op de herbestemde site meer arbeids plaatsen gecreëerd werden dan dat er verloren waren gegaan.”

ALUMNUS IN DE KIJKER 15CONNECT ING V

JORIS INGENIEURBRAMS:EN GENERALIST

Hij is al 15 jaar actief in beursgenoteerde bedrijven buiten België, is een ondernemer in hart en ziel, heeft zijn eigen bier uitgevonden, is piloot geworden, kookt en fietst gepassioneerd en zetelt in de Senaat van de Faculteit Industriële Ingenieurs wetenschappen én in de Stuurgroep van de Alumniwerking van Campus Groep T. Een portret van Joris Brams, afgestudeerd in 1991 als ingenieur elektromechanica.

Rekenen zit er al van kindsbeen af in. Dat resulteerde later in een specialisatie in beton. Maar Ann Van Gysel zit niet gebeiteld in de bouwkunde. Haar brein draait net zo goed creatieve overuren.

Meer dan 20 jaar werkt ze op Campus De Nayer. Een snelle rekensom later blijkt dat ze op die tijd meer dan 1500 studenten succesvol kennis én passie voor bouwkunde heeft meegegeven.

Zoals ’s avonds aan de keukentafel, tijdens het verbeteren van een reeks oefeningen. Maak kennis met de programmadirecteur van de opleiding Industriële Wetenschappen: Bouwkunde. En bedenkster van ConnectING, de naam van dit nieuwe magazine.

DOCENTE IN DE KIJKER

16

Het is een middel om verbondenheid te bevorderen, zowel tussen als buiten de campussen. ConnectING dus. Sofie Craps “Ik krabbelde wat woorden op een papiertje en plots stond het er: ConnectING.”

Samenwerken voor kwaliteit

“Bovendien is het belangrijk de verschillende ingenieursprofielen, die erg gewaardeerd worden door de bedrijven, duidelijk te positioneren en te versterken. Enkel dan kunnen studenten het profiel kiezen dat het best bij hen past en hun talenten optimaal ontwikkelen. De juiste man én vrouw voor de juiste job!” Kennis en inzicht als fundament “Mijn doctoraatsonderzoek situeerde zich in het vakdomein beton. Ik doceer op Technologiecampus De Nayer alle opleidingsonderdelen die met beton te maken hebben zoals betontechnologie, gewapend beton en staalbetonconstructies, vanaf het moment dat studenten specifiek kiezen voor bouwkunde. Ik geef voor namelijk theorie en dat doe ik eigenlijk ook het liefste. In mijn lessen probeer ik de studenten te enthousiasmeren en inzicht bij te brengen. Goede kennis en inzicht vind ik belangrijk. Alleen dan kunnen studenten voor zichzelf de lat hoog leggen.”

Ruimte voor creativiteit “Een brede, open blik biedt ruimte aan creativiteit. Op de meest gekke momenten kunnen ideeën opborrelen. De wedstrijd om een naam voor dit magazine te bedenken vond ik meteen een ludiek idee. “Moet ik even over denken”, dacht ik. Maar tijdens het verbeteren van oefeningen betonconstructies, ontsponnen zich al ideeën. Ik krabbelde wat woorden op een papiertje en plots stond het er: ConnectING. Naderhand bekeken was het bijna een letterlijke vertaling van de opdracht. Ik was dus verbaasd dat tussen al die inzendingen (er werden 128 voorstellen door studenten en personeel ingezonden, nvdr) niemand anders op dit idee gekomen was. Het magazine komt als geroepen. We moeten bekendheid geven aan wat onze ingenieurs doen, wat er reilt en zeilt op de campussen en dat we er als jonge, complexe faculteit wel degelijk staan binnen KU Leuven.

“Al meteen in het eerste leerjaar hield ik van rekenen. Wiskunde ben ik mijn hele schoolcarrière graag blijven doen. Een opleiding burgerlijk ingenieur was daar een logisch vervolg op. Ik was ook graag creatief bezig en had een goed ruimtelijk inzicht. Zo kwam ik bij bouwkunde terecht.”

17CONNECT ING ANN VAN

“Aan de universiteit zat ik als enige meisje in een groep met 15 jongens. Dat heb ik nooit erg gevonden. Mijn vrouwtje staan tussen al die mannen was geen probleem. Ingenieursstudies trekken nog steeds (te) weinig meisjes aan. Een probleem daarbij is dat jongeren zich veel te weinig een beeld kunnen vormen van de beroepsmogelijk heden van een ingenieur. Daar zouden we veel beter op moeten inspelen.”

“Alle lessen, in elke fase en op elk tijdstip, hebben hun charme. Wie pas gekozen heeft voor de afstudeerrichting Bouwkunde is een nog onbeschreven blad, hongerig naar kennis. Met een masterstudent kun je dan weer veel dieper in de materie duiken. Ik kijk altijd uit naar een nieuw semester.

“Ik was op Technologiecampus De Nayer verantwoordelijk voor de opleiding indus trieel ingenieur bouwkunde. Toen er in de aanloop van de integratie in de KU Leuven programmadirecteurs gezocht werden, leek me dit een logisch vervolg. Op dat moment waren we al lang bezig met het proces van academisering en ik wou daar graag nog verder actief aan meewerken. Ik ben wel trots op de goede werking binnen de POC Bouwkunde. Docenten teams werden op poten gezet en de leerlijnen in de opleidingen werden uitgewerkt. We hebben in de master opleiding een bedrijfsstage ingevoerd en studenten kunnen ondertussen ook kiezen voor een keuzemodule op een andere campus. Deze multicampus modules zijn gebaseerd op het onderzoek dat op de specifieke campussen gevoerd wordt. Iedereen is het er over eens dat een goede samenwerking noodzakelijk is om kwaliteit te garanderen.” “20 jaar werk ik al met veel plezier op Technologiecampus De Nayer.”

Ik hou van het gevoel een nieuwe start te nemen. Studiebezoeken zijn heel fijne momenten. Studenten zien dan eindelijk in de praktijk wat ze geleerd hebben en vooral: wat ze later zelf kunnen verwezenlijken.”

“Ondanks de vele veranderingen die we de laatste jaren moesten ondergaan, ben ik blij dat de naam een constante is gebleven. De Nayer was en is nog steeds een sterk merk en een campus met een aangename sfeer. Al zou ik eigenlijk ook wel eens op een stadscampus willen vertoeven. Een stadsomgeving zorgt voor een andere beleving. Ook al is contact met studenten het belangrijkste, met een brede blik de wereld inkijken is dat even zeer. We moeten verder kijken dan onze eigen campus. Als programmadirecteur zit ik daarvoor in een ideale positie.”

CREATIEVEINGENIEURGYSEL:METBLIK

“Studying abroad is improving yourself.”

International family The transition from China to Leuven was a true culture shock for both students. “The first days and weeks were difficult and we felt homesick, missing our family and friends. Fortunately, the International Office of Campus Group T helped and advised us to overcome these and other practical problems after arrival.

Labs and projects

Chang Liu is from Hebei Province in the North of China. A couple of minutes after she enrolled at KU Leuven, another Chang Liu registered. She is from Guangdong Province in Southern China. At the moment, they are students in the second bachelor stage Electronics Engineering at Campus Group T. It appears that both Chang Liu’s share more than their names.

Nowhere else in Belgium you can find such a large concentration of international students. It produces a special cosmopolitan atmosphere that can only rarely be found at other campuses. We strongly believe that both of us hold the trumps to acquire not only excellent knowledge of science and technology, but also many other skills to become a fulfilling engineer. Studying abroad is improving yourself.”

So by now, we feel at home as members of a great international family. The contacts among students but also between professors and students are very informal. The campus and the city of Leuven have the advantage of being compact so that you are constantly running into each other. If you have a problem or if something is unclear, you can always take it to a fellow student or your professor. Moreover, there is a sound study guidance service and you have use of an elaborate assortment of student facilities of KU Leuven.”

CHANG LIU & CHANG LIU: SHARING A NAME AND MUCH MORE

The way of teaching at the Faculty of Engineering Technology surpassed the expectations of both students. “In China the engineering education is theoretical, abstract and anonymous. The approach here suits us better. There are not only lectures but also seminars, labs, practical sessions, company visits and the so-called engineering experiences. These are interdisciplinary team-based projects that present you with open and challenging assignments, allowing you to go all out, especially if you can realize such projects in an international team.” Belgian cuisine

FACULTY WORLDWIDE 18

P ioneering spirit. That could be considered as their most striking common characteristic. They are the first students of their home university in China – Northeast Petroleum University and Tianjing University – who decided to pursue their engineering education at the Faculty of Engineering Technology of KU Leuven.

What makes studying in Leuven – and in Belgium in general – really attractive for international students? To that question Chang Liu and Chang Liu have an immediate reply: “It is the cuisine. The Belgian chocolate, the variety of dishes, desserts and beers, it was – and still is – a daily discovery and an enduring revelation. Unable to resist all these temptations. After our journey here, we’ll join the weight watchers…”

Their choice was well considered. “The Faculty of Engineering Technology is the only one that organizes the complete engineering programmes in English. It offers a unique opportunity to study at a renowned university, in the heart of Europe and in English.

Yves Persoons

Chang Liu, Guangdong Province Chang Liu, Hebei Province

19CONNECT ING

Beyond Engineering

The China Journey is no classic ‘school trip’ and even less a tourist outing. As a study tour, it fits entirely in the ‘Beyond Engineering’ concept of the Faculty of Engineering Technology as well as the 5 E-profile of Campus Group T, the purpose of which is to educate resourceful, entre preneuring, inquisitive and internationally oriented engineers. Staying on the campuses of the partner universities certainly ensures a great deal of added value, not only by seeing Chinese students in their natural ‘habitat’ but also by visiting labs and attending students’ gatherings. Company visits Special attention was paid to the company visits. The Electronics Engineering Students were guests at Philips Lighting in Shanghai, Qoros Auto Co in Changhu, Norotron in Hangzhou and Berry Callebaut Chocolates in Suzhou. The Chemical and Biochemical Engineering students visited Umicore and Eurofin in Shanghai. The Electromechanical Engineering groups were received at Volvo in Chengdu, Thibault Packaging in Xi’an, PEC in Shanghai, Atlas Copco and Donaldson in Wuxi and Changke Track Vehicles Co and Lifan Automobiles in Chongqing. In Suzhou, students visited the Chinese branch of Picanol, a Flemish loom manufacturer controlling a large segment of the Chinese market.

20

The highlight of the China Journey 2016 was beyond all doubt the visit at the Belgian Embassy in Beijing. The Electro mechanical Engineering students were welcomed by H.E. Michel Malherbe and his secretaries Wilfried Pfeffer and Eduard van Kleunen. After a presentation of the diplomatic, political and economic duties of the Embassy, the students were invited to an informal reception in the Ambassador’s residence. It was the pinnacle of an unforgettable learning experience.

CHINA JOURNEY 2016: THE LEARNING EXPERIENCE PAR EXCELLENCE

Diplomatic recognition

Yves Persoons

The 18th edition of the now famous Campus Group T Classic had 125 students of the third bachelor stage in Engineering enlisted this year. From 20 March to 7 April, they criss-crossed the immense country split up into four traveling groups.

The Chocolate Robot Team of Hannah Davidoff (USA), Youssef el Laithy (Egypt), Vladyslav Neshta (Ukraine), Jesheena Appalswawmy (Mauritius), Ibrahim Issa (Egypt) and George Athanassoulis Makris (Greece) was proclaimed as the winner with the first-ever 3D chocolate printer built with fischertechnik tools. “Deciding on what exactly we would design and build was less obvious”, Hannah remarks.

The winning team

An ambitious project like this one always has unexpected turns”, Ibrahim believes.

Of course, all of us were actively involved in the design and development of the 3D chocolate printer.”

itsresearchteamFurthermore,thatandandtheinprojectsstage.secondExperiencesEngineeringinthebachelorEachoftheisconceivedsuchawaythatteamsdesignbuildanoriginaltangibleproductworkseffectively.eachisexpectedtothecostofprojectintermsof

*BUILT

Yves Persoons Building a robot that works on sensors and is controlled by a PC. That, in a nutshell, was the assignment given to the second bachelor stage students in their first semester. The various teams set to work enthusiastically. At the end of the semester, the best teams presented their results. Students and professors judged the work. The Chocolate Robot Team of 6 international students won the EE3 prize.

T he courses on ‘engineering experiences’ are amongst the most memorable course units in the engineering curricula at Campus Group T. They are interdisciplinary learning expe riences that extend over the entire programme. Students are challenged to take on exciting team assignments as a result of which they acquire the compe tences of an enterprising engineer. ‘Making stuff work’ is the central theme of the

materials and labour. After all, everything that is designed and produced, should also be economically viable. Competition At the final day of the competition the best teams demonstrate their creations: a sand wich making machine, an automatic goal keeper, a robot clock, a solar sunshade, an intelligent chicken coop, etc.

INTERNATIONAL TEAM PRESENTS THE FIRST-EVER 3D CHOCOLATE PRINTER* WITH FISCHERTECHNIK TOOLS

21CONNECT ING

“This is why it is of crucial importance that you can rely on a strong team spirit and a flexible division of tasks. George and I were responsible for the programming, Youssef, Jesheena and Vladyslav took care of the assembly and the sensors.

“After we had written down all possible ideas, we put it to the vote. After 3 rounds of voting, three options were left: a master mind machine, a robot player guide and a chocolate 3 D-printer. After consultation with our coach we decided to build the chocolate printer.” Team spirit

And Hannah did, among many other tasks, most of the inevitable paperwork.

FACULTY WORLDWIDE

Charles: Inderdaad. Chinezen zijn grote fans van westerlingen. Het cliché dat Chinezen voortdurend met je op de foto willen, klopt dan ook echt. Vooral als je blond of heel groot bent. In Hangzhou heb je zelfs een club waar alles gratis is voor Europeanen. Van fruit, over bier en cocktails, tot zelfs frieten.

C harles en Jordy studeerden afge lopen jaar af als industrieel ingenieur Bouwkunde aan de Technologiecampus Oostende. Ze studeren momenteel allebei verder, een keuze die mee werd beïnvloed door hun verblijf aan de Zhejiang University of Science and Technology in Hangzhou (China). Jullie kozen voor een uit wisseling naar China. Waarom?

Charles: Ik had op voorhand geen speciale banden met China. Dus eerlijk: ik weet het niet. Op het moment van mijn keuze leek China de grootst mogelijke uitdaging en het grootst mogelijke avontuur.

Jordy: Zeker. De manier waarop Chinezen bouwen is toch wel anders, en vooral veel grootschaliger. Daarnaast heeft de uitwisseling me op persoonlijk vlak veel bijgeleerd.

Wat is volgens jullie het grootste verschil tussen Chinese en Vlaamse universiteiten?

CHARLES EN JORDY NA CHINA

Uit dit cultuurverschil zich ook in het onderwijssysteem?

Charles: Als uitwisselingsstudenten zaten we in speciale klassen met enkel internatio nale studenten. Onze lessen verschilden blijkbaar sterk van die in ‘echte’ Chinese klassen waar professoren naar verluidt heel streng zijn en veel meer taken geven. Bij ons was het eerder het omgekeerde. We hadden soms zelfs de indruk dat de lessen in China gemakkelijker waren dan die in België. Jordy: Onze Chinese professoren mochten inderdaad best wat strenger zijn tijdens de lessen en de examens. Anderzijds zorgde dit wel voor een leuke interactie tussen docent en student. Deze lag een pak hoger dan in onze lessen in Oostende. Toch hebben jullie tijdens jullie verblijf in China veel bijgeleerd?

Jordy: Uitdaging en avontuur speelden in mijn keuze ook een hele grote rol. Je krijgt in je leven waarschijnlijk maar één keer de kans om zoiets te doen. Ik was ook heel nieuwsgierig naar de Chinese cultuur en hoe het is om daar te leven.

Charles: We hebben vooral geleerd om onze plan te trekken. Een thesisonderzoek voeren in een lab waar niemand Engels spreekt en waar heel andere apparatuur gebruikt wordt, is geen lachertje. Het heeft me gemotiveerd om harder te werken. Ik ben ervan overtuigd dat mijn master proef minder goed was geweest als ik in België was gebleven. Het jaar in China bood ons ook de kans om mee te werken aan unieke projecten, zoals het printen van een gebouw in 3D.

FACULTY WORLDWIDE 22

Charles en Jordy KENNISUITWISSELING EN ERVAREN DAT DE DINGEN SOMS ANDERS ZIJN Charles en Jordy vertrokken naar China dankzij contacten die Luc Boehme, vlot.ZhejiangOostendeOostende,bouwkundeprogrammacoördinatoropTechnologiecampusheeftmetdeZhejiangUniversityofScienceandTechnology.“WehebbenvanuitdeprovincieWest-VlaanderenaltijdalheelgoedebandengehadmetdeChineseinstellingen.EensamenwerkingtussenTechnologiecampusendrieuniversiteiteninopzettenverliepdaardoorDezesamenwerkingistrouwenszeervruchtbaar.Zelfbenikvooralgespecialiseerdinonderzoeknaarrecyclagetechnieken,eenvakgebieddatinChinanogindekinderschoenenstaat.Hetiszeerinteressantomonzekennismethenuittewisselen.Envooronzestudentendienaargindstrekkenisheteenheelleerrijkeoefeningomtezienhoeandersdedingeneraantoegaan.”

Charles maakte verslag van zijn avonturen in China via zijn blog Charles in Hangzou:  http://charlesinhangzhou.tumblr.com/EwoutLauwers

Hoe heb je de manier van leven dan precies ervaren? Was er sprake van een cultuurshock?

Benchmarkstudie Alexander focust zich dit academiejaar vooral op het thema ‘starten van een eigen onderneming’. De uitgelezen kans om stage te lopen bij één van zijn twee broers, natuurlijk. “In het eerste semester kreeg ik de taak om een benchmarkstudie uit te voeren. Dit is een studie die nagaat hoe andere start-ups en bedrijven uit de sharing economy aan hun inkomsten komen. Denk maar aan Airbnb, Uber, Ebay enzovoort. Aan het eind van zo’n studie komt er een go- of no-go advies, dat aangeeft of je start-up rijp is voor de markt. In ons geval bleek dit zeker en vast zo te zijn.”

Ik moest mezelf echt verkopen, maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad. Na de presentatie kwamen er spontaan mensen naar me toe die ongeveer met hetzelfde concept bezig waren. Dit gaf me de kans om uitgebreid naar tips en feedback te vragen. Ik werd zelfs persoonlijk gefeliciteerd door Jim Breen, Vice President Engineering and Technical Operations bij Johnson & Johnson zelf.

23CONNECT ING

Ondernemen is ook echt iets dat ik van thuis uit heb meegekregen. Zo zijn mijn twee broers bijvoorbeeld elk bezig met hun eigen start-up.”

IN DE PRIJZEN

“Ik moest mezelf echt verkopen” Deze presentatie kwam voor Alexander als een totale verrassing: “Ik was hier op voorhand niet van op de hoogte, en was dus ook een beetje bang. Ik besefte tegelijkertijd wel dat ik zo’n unieke kans niet aan mij voorbij mocht laten gaan, dus zei ik tegen mezelf: ‘gewoon doen!’.

Na zijn opleiding tot industrieel ingenieur besefte Alexander dat het hem nog aan een zekere kennis en ervaring ontbrak: “Ik voelde me nog niet klaar om de grote stap naar het professionele leven te wagen.

Daarom besloot ik om in september met het postgraduaat Innoverend Ondernemen voor ingenieurs te starten. Ik wilde bewijzen dat ik meer ben dan een ingenieur.

Dat ik tijdens de prijsuitreiking ook nog eens genomineerd werd als beste student was voor mij natuurlijk de kers op de taart.

J&J Engineering showcase Het postgraduaat gaf Alexander een extra boost, en overtuigden hem om deel te nemen aan de Engineering Showcase van Johnson & Johnson. Dit event laat externe studenten toe om hun nieuwe, innovatieve ideeën aan de hand van posters te delen met interne ingenieurs. Op die manier kunnen ze van elkaar leren, dubbel werk vermijden en elkaar versterken. “Ik besefte dat dit de geknipte kans was om het project van mijn broer in de schijnwerpers te zetten, en ben er dan ook volop voor gegaan. Met resultaat: uiteindelijk werd ik samen met 32 andere deelnemers uit verschillende Europese landen uitgekozen om op 16 maart 2016 een poster presentatie te komen geven. Op die manier kon ik meedingen voor een nominatie voor ‘beste student’ en ‘beste J&J innovation’. Uiteindelijk sleepte ik een nominatie voor beste student in de wacht, samen met een leuke prijs.

Alexander Jordaens werd genomineerd als beste student op de Johnson & Johnson ShowcaseEngineeringAward. A lexander Jordaens, die dit jaar het postgraduaat Innoverend Onder nemen voor ingenieurs volgt, ontving op 16 maart de prestigieuze Johnson & Johnson Engineering Showcase Award. Hij vertelde ons met veel plezier meer over de hele ervaring.

“Ik wilde bewijzen dat ik meer ben dan een ingenieur.”

“IK MOEST MEZELF ECHT VERKOPEN”

“De ervaring is meer waard dan de prijs” Alexander raadt medestudenten die voor de volle honderd procent achter hun project, stage of thesisonderzoek staan zeker aan om net als hij aan dergelijke wedstrijden deel te nemen: “Het is een ervaring die heel mooi staat op je cv. Het toont aan dat je jezelf ergens volledig voor durft te smijten, en dat nieuwe contacten maken je niet afschrikt. Deze contacten helpen je ook nog eens sneller aan een job.

Voor mij was de ervaring die ik die dag heb opgedaan eigenlijk veel meer waard dan de nominatie zelf.” Ewout Lauwers

EDUARD RUTTEN HAALT MET METES TRENDS AWARD 2015 BINNEN IN DE PRIJZEN

In het eerste jaar liep het verlies op tot 2,5 miljoen euro. Vanaf het tweede jaar gooiden ze het roer om. Ze wilden het werk in België houden en de concurrentie vanuit het Verre Oosten was moordend.

METES behoort tot de Trends-Gazellen van 2015 als het snelst groeiend middelgroot bedrijf in Limburg en het derde snelst groeiende in Vlaanderen. METES verzorgt een totaal concept. De klant komt met een uitgewerkt idee en het bedrijf zorgt voor een volledig afgewerkt product. Dat is uniek voor België. De award is een mooie gelegenheid voor een gesprek met alumnus Eduard Rutten, die ook over de grenzen heen kijkt.

ING.

Al snel volgde de conclusie dat zoiets alleen zou lukken door verregaand te automatiseren. Er diende zich meteen een nieuw probleem aan: voldoende geschoold personeel vinden. Vanaf 2005 begon ing. Rutten zich in te zetten om het niveau van de Limburgse technische scholen te helpen opkrikken. Hij deed dat samen met Voka door de scholen goedkope plooi banken en de nodige software te bezorgen. Toch ging het niet snel genoeg.

D e bus uit Hamont-Achel stopte op een septemberdag in 1978 op de markt in Geel. Eduard Rutten stapte uit. Het was de vooravond van zijn eerste lesdag aan “den HIK” (het Hoger Instituut der Kempen, een voorganger van de faculteit Industriële Ingenieursweten schappen). Net voor de bushalte bevond zich café Het Bakhuis. Hij ging er van zijn schamel zakgeld een pintje drinken. Het was er goed toeven. Een paar dagen later zat hij er terug en begon te praten met de waard. Of hij geen zin had om een centje bij te verdienen? Het was meteen beklonken. “Van de armste student in Geel was ik meteen de rijkste,” zegt Eduard. “Ik ben er vier jaar garçon geweest en kon dat gemakkelijk combineren met mijn studies”. Hij eindigde met net geen grote onderscheiding als ingenieur Elektromechanica en het waren (zijn woorden) de mooiste jaren van zijn leven.

“Alle schoolverlaters zouden zo’n traject moeten doorlopen,” zegt de CEO van METES. “De eerste tien jaar van je carrière moet je zoveel mogelijk verschillende dingen doen en zoveel mogelijk leren. Je bent nog jong en je moet uitdagingen opzoeken.

Plant manager bij METES

In januari 1999 kocht investeerder Luc Thijs Siemens Lanklaar over, benaderde ing. Rutten om Plant Manager te worden en maakte hem meteen aandeelhouder. De naam veranderde in METES en ongeveer 80 personeelsleden van Siemens konden aan de slag blijven.

Een jaar later maakte Eduard een praatje met een van de klanten en deed zijn beklag dat zijn kot wel 5 km ver van het centrum op Eindekens lag. De klant had net een huis vrij in Elsum, vlakbij. Of hij niet geïnteresseerd was om het vier jaar te huren. Eigenlijk had hij het maar drie jaar nodig, maar toch hapte hij toe. Voor het academiejaar begon had hij vier andere studenten gevonden die bij hem wilden komen inwonen. Nu had hij een goedkoop kot op wandelafstand van de school én van het centrum. Operatie geslaagd.

24

Zo was Eduard toen al: kansen grijpen en risico’s durven nemen. Ondernemen zat hem blijkbaar in het bloed. De grote leerschool Nog tijdens zijn laatste jaar was bijna-ingenieur Rutten gaan solliciteren bij GTE-Atea. Hij had duidelijk gemaakt dat hij graag in de productie wilde werken, maar zeker niet in engineering. De plaats voor productie was al ingenomen nog voor hij afstudeerde, maar in augustus kwam er wel een oproep om als stagiair te beginnen bij engineering. Het waren moeilijke tijden begin jaren ’80 en hij heeft dan maar toegehapt. Twee jaar later kreeg hij de kans om over te stappen naar de functie van Project & Proces Ingenieur en nog een paar jaar later schoof hij door naar de sales afdeling. Alles samen werkte hij elf jaar bij Atea en ing. Rutten beschouwt die periode als een zeer belangrijke leerschool.

Dat is investeren in de toekomst.” Via BMT, dat de metaalbewerking van wat toen Siemens Atea heette, had over genomen, kwam ing. Rutten terecht bij Plascobel, berucht omwille van de milieu box uit de jaren ’90. Dat zat zo. Op vijf jaar tijd had hij BMT, als Directeur Sales & Engineering, van een bedrijf in moeilijkheden naar een topjaar gebracht. Hij haalde in 1997 negen van de tien aangeboden projecten binnen, maar voor een was het niet gelukt. Zijn klant deelde hem toen mee: “Dat is omdat je niets van automotive kent”. En daar moest iets aan gebeuren. Als bij wonder kwam net dan een headhunter ing. Rutten halen om bij Plascobel, waar automotive wel belangrijk was, te starten.

IN DE PRIJZEN Ing. Eduard Rutten

Dirk De Roose

• Jeroen Saccasyn en Xander Bogaert, alumni van Technologiecampus Gent en Technologiecampus Oostende wonnen de Actemium Industry Award 2016.

Let op: je hebt een diploma nodig en een ingenieursdiploma is een prima sleutel om ergens binnen te geraken. Je krijgt een brede technische basis en samen met een gedrevenheid om levenslang te leren, brengt je dat heel ver.” Jammer dat er zo weinig ingenieurs ondernemers worden.

Leren om te ondernemen Op de vraag waar hij het meeste geleerd heeft om zijn toekomst uit te bouwen, antwoordt Eduard al lachend: “Als garçon op café. Achter de bar hoor je mensen onder elkaar praten. Je leert van hun successen, hun teleurstellingen en hun gevoeligheden.

Zij zijn daar prima voor opgeleid.

25CONNECT ING De Servische connectie : METECH Toen begon een zoektocht in Oost-Europa. Tsjechië en Slowakije vielen af, want daar heeft iedereen al werk. Roemenië en Kroatië lukten ook om allerlei redenen niet. Ing. Rutten ging op zoek buiten de EU en door toeval kwam hij in Servië terecht. Met een werkloosheid van ongeveer 30% alvast geen gebrek aan arbeidskrachten en ze zijn nog goed geschoold ook én niet duur. Ing. Rutten vond een oude fabriek van Atlas Copco in Smederevo en het klikte wonderwel met de verweesd achter gebleven plant manager. METES kocht een stukje van het verlaten bedrijf en kon meteen tien personen aan het werk zetten. Sindsdien groeide METECH, zowat elk jaar met meer dan 30% en die groei is ook voor 2016 vooropgesteld. Nu werken er ongeveer 300 mensen op een stuk grond van 8 ha in een productieruimte van 20.000 m². Binnen afzienbare tijd zullen dat er wellicht 500-600 worden. In 2013 besloot Luc Thijs uit het bedrijf te stappen en werd CEO Rutten hoofd aandeelhouder. Ondertussen blijkt dat de laatste drie de beste jaren waren sinds 1999. De klanten van METES/METECH zitten vooral in de Benelux en Duitsland. Servië realiseert 70% van de productie en Lanklaar 30%. Als het op just in time aankomt, zijn onze mensen nog altijd onklopbaar, maar het is ook dankzij de Serviërs dat het bedrijf competitief blijft in Europa. De gecombineerde sterkte van België en Servië zorgde er recent nog voor dat het bedrijf orders van Agfa en Phillips binnen kon halen, waarin het de concurrentie met China moesten aangaan.

Het leverde ook de prijs op voor het snelst groeiend middelgroot bedrijf van Limburg in 2015 (en daarin telt METECH niet mee).

Reshoring is bij METES alvast begonnen.

• Willy Indeherberghe, academisch beheerder van Technologiecampus Diepenbeek ontving op 21 februari een eredoctoraat aan de Zuid-Afrikaanse Belgium Campus in Pretoria.

• Hans De Schutter, alumnus van Technologiecampus Geel, nam op 13 februari de Boerenbond Persprijs in ontvangst.

• Katrien Van Nimmen, doctoraatsstudente aan Technologiecampus Gent, won de Best PhD Thesis Award 2015.

• Het Punch Power Solar Team behaalde de derde plaats in de Hugo De Keyserprijs 2016 van de Leuvense Persclub.

• Matthias Faes, Technologiecampus De Nayer, won de Excellent Paper Award op de CIRP Conference on Electro Physical and Chemical Machinery in Tokyo.

IN DE PRIJZEN 26

Zie je grote verschillen tussen het lasonderwijs van vroeger en van nu? Ja, uiteraard! Toen ik student was leerden we klassieke booglasprocessen en het gassmeltlassen. Nu is het lassen gigantisch geëvolueerd. We hebben een heel atelier met specifieke infrastructuur en er is meer aandacht voor veilig en gezond leren lassen. De masterproef is geëvolueerd van een praktisch werkstuk naar een werkstuk waar studenten als echte lasingenieurs echte problemen in bedrijven aanpakken.

“Iemand die weet waarover hij praat en er dan nog eens graag uitleg over geeft, krijgt veel respect bij de studenten.”

Ik merk op dat je in alles onderwijs, onderzoek en vooral bedrijven heel nauw met elkaar laat samenwerken.

De Professor Soete Prijs is een eerbetoon aan de pionier van het lasgebeuren in België. De prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt. Genomineerden zijn personen die ten minste 10 jaar in het algemeen belang en in het openbaar op een bijzondere en invloedrijke wijze hebben bijgedragen aan het bevorderen van de toepassing, de ontwikkeling, het onderzoek en de kennis/verspreiding van de lastechniek.

Op 24 november 2015 mocht dr. Patrick Van Rymenant de prijs in ontvangst nemen.

Ik merk ook dat studenten die bij bedrijven op bezoek gaan of stages uitvoeren beter weten wat ze willen. Meer dan eens gaat die student in dienst bij dat bedrijf en blijkt dat die student er jaren later nog altijd werkt.

Hoe voelt het om deze onderscheiding in ontvangst te mogen nemen? Het voelt nog altijd heel erg leuk aan. Het was ook een volledige verrassing voor mij. Deze prijs krijgen doet veel met mij omdat het een erkenning is voor mijn werk. Dat de erkenning zowel van het beroepenveld en de bedrijven komt alsook van de onderzoekswereld betekent heel veel voor mij. Je hebt deze onderscheiding ontvangen onder andere omdat je toekomstige lasingenieurs kan enthousiasmeren over lassen. Hoe slaag je daarin?

Ik denk dat het mijn manier van lesgeven is die ervoor zorgt dat ik de studenten enthousiast krijg. Ik krijg energie van mijn werk waardoor ik ook met volle energie in mijn werk vlieg. Dat zullen de studenten ook wel voelen. Iemand die weet waarover hij praat en er dan nog eens graag uitleg over geeft, krijgt veel respect bij zo’n mannen.

Hoe bewust doe je dit? Heel bewust. Onderwijs, onderzoek en dienstverlening aan bedrijven zijn voor mij één vicieuze cirkel waar alles rond draait.

Hoe ben je zelf enthousiast geworden over lasingenieur en de opleiding industriële wetenschappen? Eigenlijk wist ik al op jonge leeftijd dat ik iets met lassen wilde doen. Mijn vader was in die tijd productiechef in Boechout. Hij had thuis, achteraan in de tuin, een eigen productieatelier gemaakt. Ik was altijd al gefascineerd geweest door die vele machines en op mijn 8 jaar begon ik daarmee te spelen. Zo komt het dat ik op mijn 15 jaar al een heel goede kennis had van lassen en machines. Ik had daarom ook veel liever een technische opleiding gevolgd, maar ik moest van mijn ouders humaniora doen. Ik vind trouwens dat de beste industrieel ingenieurs de studenten zijn die eerst in het TSO industriële wetenschappen hebben gevolgd omdat zij veel technische kennis hebben. Dat mijn ouders mij nooit TSO hebben laten doen vind ik daarom heel jammer, zeker omdat ik al zo jong zo graag met die apparatuur bezig was en al vroeg wist dat ik daarmee verder wilde. Na het middelbaar ben ik dan naar De Nayer gegaan omdat ik wist dat er hier met techniek werd gewerkt en ik ben er altijd gebleven en dat is nu toch al meer dan 30 jaar.

Die bedrijfsbezoeken zijn daarom ook echt belangrijk. Je moet er als docent veel tijd en energie in steken en het gaat natuurlijk een beetje ten koste van je lestijd, maar een bedrijfsbezoek is het leukste moment voor een student. Als je die studenten dan de echte werkelijkheid kan laten zien en je ziet die glinstering in hun ogen dan weet je dat je goed zit en is de moeite en energie het allemaal waard geweest.

Je doet onderzoek dat relevant is voor de maatschappij. Om goed onderzoek te doen haal je inspiratie uit je dienstverlening naar bedrijven toe. Door je dienstverlening komen er namelijk problemen vanuit het bedrijfsleven naar boven en dat is de bron van je inspiratie voor onderzoek. Heb je onderzoek uitgevoerd dan ga je deze overbrengen en doorgeven aan de bedrijven. Daar zit dan de dienstverlening.

DR. PATRICK VAN RYMENANT: WINNAAR PROF. SOETE PRIJS

dr. Patrick Van Rymenant

Over dit onderzoek kan je dan lesgeven aan studenten zodat zij deze nieuwe aanpak aangeleerd krijgen. Dat vinden bedrijven heel positief. Daarnaast kan je ook door je dienstverlening en kennis van de bedrijven de studenten op bezoek laten gaan bij deze bedrijven en je kan verschillende bedrijven en technieken naast elkaar leggen en uitleggen aan deze studenten.

Voor mij zijn onderwijs, onderzoek en dienstverlening zo verbonden met elkaar dat ze elkaar versterken. Ik denk ook dat de Professor Soete prijs aan mij is uitgereikt omdat ik zo bezig ben met deze drie belangrijke domeinen en omdat ik het belang zie van elk van deze domeinen naar waarde te schatten. Van Damme

Sharon

27CONNECT ING

Faculteit IngenieurswetenschappenIndustriële Ingenieus • Ondernemend • Innoverend • Internationaal • Technologiecampus Oostende • Campus Brugge • Technologiecampus Gent • Technologiecampus Aalst • Technologiecampus De Nayer Sint-Katelijne-Waver • Technologiecampus Geel • Campus Groep T Leuven • Technologiecampus Diepenbeek 