NIEUWE TIJDEN, ANDERE INGENIEURS

WOORD VOORAF

We leven in tijden van veranderingen en uitdagingen, een snel evoluerende wereld gedreven door digitale transformatie, disruptie en een exponentiële toename van kennis en connectiviteit. Parallel met deze evolutie groeit de aandacht voor duurzaamheid, levenskwaliteit, gezondheid, welzijn en leefmilieu en dat zowel lokaal als mondiaal. In beide ontwikkelingen speelt technologie een cruciale rol en is bijgevolg een belangrijke taak voor industrieel ingenieurs weggelegd. Maar daar knelt precies de schoen. Enerzijds is er al sinds jaar en dag een nijpend tekort aan industrieel ingenieurs. Anderzijds zal het niet volstaan om straks méér (van dezelfde) ingenieurs op de markt te zetten. Het zullen ook àndere ingenieurs moeten zijn. Onze faculteit gaat de uitdaging aan en start in 2020 met een vernieuwde opleiding.

In dit nummer richten we de schijnwerpers op de curriculum - hervorming. Ze wordt belicht, toegelicht en doorgelicht vanuit verschillende perspectieven. Vanuit het standpunt van de docenten en de studenten uiteraard, maar ook vanuit het kritische oog van het werkveld. Omgekeerd wordt vanuit het nieuwe programma ook gekeken naar de omgeving, de onderneming en de wereld van morgen waarvoor we vandaag en straks opleiden.

De vraag die zich daarbij stelt is: hoe maken we onze studenten en toekomstige ingenieurs weerbaar voor de veranderingen die op hen afkomen. Of – anders gesteld – hoe leiden we hen op voor jobs en functies die vandaag nog niet bestaan? Aan de hand van een programma met een beperkte houdbaarheidsdatum zal het niet lukken. Daarom zetten we in op zgn. generieke competenties die vertrekken vanuit tijdloze vragen als: wie ben ik? Waar ben ik goed in? Wat is mijn toegevoegde waarde? Wat wil ik worden? Het resultaat van deze reflectie is een ‘mindset’ die we kennen als ‘levenslang leren’. Voor alle duidelijkheid: een opleidingsonderdeel ‘levenslang leren’ zul je in het nieuwe curriculum niet vinden. Een handige gids met nuttige tips evenmin. Wat je wel zult aantreffen, dat zijn alternatieve leer- en werkvormen, ingenieursbelevingen, een solide gemeenschappelijke polyvalente ingenieursvorming, teamwork, interdisciplinariteit, samenwerking met het werkveld en keuzemogelijkheden. De student kan zich verdiepen in een niche binnen een rijk en gevarieerd aanbod van multicampusmodules, enz.

Voortaan zitten de studenten in de ‘driver’s seat’ van hun ontwikkeling. Ondergaan maakt plaats voor ondernemen. Volgen voor zelfsturen. Werken wordt netwerken, leren wordt anticiperen. De opleiding ontpopt zich tot een expeditie naar het eigen kennen en kunnen, een exploratie van het future self als industrieel ingenieur.

Eén zaak is zeker: morgen zullen industrieel ingenieurs andere taken opnemen en andere rollen spelen dan vandaag. Veel van de taken en rollen kennen we vandaag nog niet. Niettemin is en blijft het onze verantwoordelijkheid om industrieel ingenieurs op te leiden die het in deze snel veranderende wereld blijvend waar kunnen maken.

‘Als het tij verloopt, verzet men de bakens’, zegt het spreekwoord. Nieuwe tijden vragen om andere ingenieurs en omgekeerd. Met de programmahervorming heeft de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen niet alleen de bakens verzet maar ook het tij gekeerd. Hoe, dat leest u in dit nummer.

Prof. Bert Lauwers, Decaan Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen