αρχιτεκτονική
*Η τοιχοποιία του Βλερώματος είναι κυρίως ξερολιθιά. Η ξερολιθιά είναι είδος τοιχοποιίας με πέτρα ακανόνιστου σχήματος, χωρίς συνεκτικό κονίαμα. Είναι δηλαδή τοίχος για την κατασκευή του οποίου έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο πέτρες χωρίς συνδετικό υλικό. Οι ξερολιθιές αποτελούν πέτρινα τοιχία αντιστήριξης, χάρη στα οποία δημιουργούνται αναβαθμίδες χωρίς τις οποίες, οι απότομες πλαγιές των Ελληνικών ορεινών περιοχών δεν θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν.Η τεχνική λέγεται «εν ξηρώ» και οι πέτρες που χρησιμοποιούνται συλλέγονται από τον γύρο χώρο ώστε να καθαρίζεται και να γίνεται καλλιεργήσιμος. Στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικές οι ξερολιθιές που στηρίζουν αναβαθμίδες ή πεζούλες που στόχο έχουν τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης, σε μορφή βαθμίδων, μιας πλαγιάς και την προστασία έτσι του εδάφους από τη διάβρωση, καθώς αυτές οι ξερολιθιές χρησιμεύουν ως φράχτες. Με την τεχνική αυτή χτίζονται επίσης μικρές γέφυρες και κτίσματα, π.χ. μιτάται, βαθμιδωτά μονοπάτια κ.λπ. Σε ελάχιστα σημεία σηναντάμε και ίχνη σοβατίσματος. Για τη δόμηση της ξερολιθιάς χρησιμοποιούνται πέτρες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους: Οι πιο μεγάλες σαν πέτρες θεμελίωσης, όσες είναι μέτριου μεγέθους, έχουν μια επίπεδη επιφάνεια, σαν πέτρες δόμησης, οι μικρότερες πέτρες ως πέτρες πλήρωσης, οι μακρύτερες πέτρες χρησιμοποιούνται ως πέτρες σύνδεσης και τέλος, άλλες πέτρες χρησιμοποιούνται για επικάλυψη, ανάλογα με τις τοπικές τεχνικές
Ήταν κατασκευασμένα από ανοιχτόχρωμα πετρώματα της περιοχής, και οι πέτρες είχαν μακρόστενο και μεγάλο σχήμα, τοποθετημένες η μια πάνω στην άλλη και πιο μικρές να συμπληρώνουν τα κενά που δημιουργούνται, είχαν τη μορφή ξερολιθιάς*. Στενοί και μικροί χώροι, χαμηλοτάβανοι και κατασκευασμένοι εξ ολοκλήρου από πέτρα. Μόνο τα δοκάρια της σκεπής ήταν ξύλινα. Οι κατοικίες αυτές ήταν τόσο απλοϊκά κατασκευασμένες που δεν συναντάμε κάποιο ίχνος καμάρας. Τα Κρητικά αυτά σπίτια είχαν ελάχιστα εως και καθολου ανοίγματα, πολύ μικρών διαστάσεων και συγκεκριμένα σε πολύ χαμηλό ύψος. Η χρήση των παραθύρων ήταν κυρίως αμυντικού χαρακτήρα και δευτερευόντως για αερισμό και φωτισμό της οικίας, δηλαδή κατασκευάζονταν αρκετά μεγάλα ώστε να έχουν τον χαρακτήρα πολεμίστρας, αλλά ταυτόχρονα τόσο μικρά που να μην μπορεί ο εχθρός να διακρίνει το στόχο του στο εσωτερικό. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τα ανοίγματα αυτά κυρίως ως οπές παρά ως παράθυρα. Πλαισιώνονταν με λαξευμένα πέτρινα πλαίσια, τα πελέκια ή αλλιώς ρουκούνια44. Οι πόρτες φανερώνεται από τις στρουφίγγες και εδώ πως ήταν ξύλινες.
ε5.2: πόρτες σπιτιών σε όψη
σκίτσο πόρτας της διπλανής εικόνας ως σκίτσο κατανόησης της τοιχοποιίας κατά την επίσκεψη
44. Δ. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ-ΚΡΗΤΗ, ΑΘΗΝΑ, ΜΕΛΙΣΣΑ, 1984.
141