BETON 268

Page 1


268 JUNI JUIN 2025

Vraag naar onze combinatie Hydro/Eurodal voor bedrijfsterreinen en industrie. Votre terrain est-il prêt pour demain ? Is jouw terrein klaar voor morgen?

Duurzaam waterbeheer

living-city.ebema.be

Vraag naar onze combinatie Hydro/Eurodal voor bedrijfsterreinen en industrie. salesebg@ebema.be - +32 14 50 05 91

Gestion durable de l’eau

Renseignez-vous sur notre combinaison Hydro/Eurodal pour les entreprises et parcs d’activités

ZininNo(o)rd-BXL

WinnerFEBEElementsAwards2023

PrecastinStructures

Samenbouwenaaneenduurzame toekomst

Construireensembleunavenirdurable

Dezorgvoorveiligheid,gezondheid,milieuenkwaliteitstaatinhetmiddelpuntvanhetErgon-beleid. HiervoorbeschiktErgonoverdiversekwaliteits-enmilieucertificaten.

Auseind'Ergon,lasécurité,lasanté,laqualitéetlesoucipourl'environnementsontaucentredenospréoccupations. Ergonpossèdeplusieurscertificationsenvironnementalesetdequalité.

6

WONEN | VIVRE

Hiërogliefen en gezuurde afwerking voor

Maison d'Égypte in Parijs

Hiéroglyphes et finition acidée pour la Maison d’Égypte à Paris

12

WERKEN | TRAVAILLER

SOCIAAL MAATWERKBEDRIJF AMAB

Prefab beton geeft functionele en aangename werkplek een unieke identiteit

ENTREPRISE DE TRAVAIL ADAPTÉ AMAB

Le béton préfabriqué confère une identité unique à un espace de travail fonctionnel et agréable

18

VRIJE TIJD | LOISIRS

LANDSCHAPSPARK HOUTHALEN

Ecologisch prefab betonnen wandelpad siert vernieuwd landschapspark in Houthalen

PARC PAYSAGER DE HOUTHALEN

Une promenade écologique en béton préfabriqué vient embellir le parc rénové de Houthalen

26

INFRASTRUCTUUR | INFRASTRUCTURE

Eeuwige rust in een oase van groen en blauw

Le repos éternel dans une oasis de vert et de bleu

JUNI JUIN 2025

TIJDSCHRIFT VAN DE FEDERATIE VAN DE BETONINDUSTRIE LA REVUE DE LA FÉDÉRATION DE L’INDUSTRIE DU BÉTON

VERSCHIJNT 4X PER JAAR [MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER] PARAÎT 4 FOIS PAR AN [MARS, JUIN, SEPTEMBRE ET DÉCEMBRE]

HOOFDREDACTEUR • RÉDACTEUR EN CHEF Stef Maas

REDACTIECOMITÉ • COMITÉ DE RÉDACTION

Soumaya El Karroumi (SEK), Bart Hendrikx (BHE), Stef Maas (SMA), Jef Marinus (JMA), Véronique Mulliez (VMU), Raf Pillaert (RPI), Sébastien Russo (SRU)

CONTENTBUREAU PALINDROOM: Niels Rouvrois (NR), Philippe Selke (PS), Wouter Polspoel (WP)

REDACTIE - PUBLICITEIT • RÉDACTION - PUBLICITÉ Sébastien Russo

ADMINISTRATIE • ADMINISTRATION FEBE vzw/asbl

Vorstlaan 68/5 Bd du Souverain, 1170 Brussel/Bruxelles

T 02 735 80 15 - mail@febe.be - www.febe.be

32

INTERVIEW

INTERVIEW MET LUC NELLES

(LUC NELLES ARCHITECTES ASSOCIÉS)

“Prefab beton biedt architecten veel controle”

ENTRETIEN AVEC LUC NELLES

(LUC NELLES ARCHITECTES ASSOCIÉS)

« Le béton préfabriqué apporte une grande maîtrise à l’architecte »

38

TECHNISCH | TECHNIQUE

Betonspeciedruk bij het volstorten van prefab wanden

Pression du béton lors du remplissage des parois

46

IN DE KIJKER | À LA UNE

RÉSIDENCE DU CONSERVATOIRE

Gevel uit architectonisch beton in neoclassicistische stijl

RÉSIDENCE DU CONSERVATOIRE

Une façade néoclassique en béton architectonique

53 BETONNIEUWS L'ACTU DU BÉTON

60 SECTOR MET EEN VERHAAL UN SECTEUR AVEC UNE HISTOIRE

62 FEBE-FABRIKANTEN LES FABRICANTS MEMBRES DE LA FEBE

Ontvangt uw bedrijf of bureau het magazine BETON op naam van personen die er niet (meer) werken? Mail of stuur het adresblad terug met de doorstreepte naam en wij verwijderen de abonnee uit ons bestand.

Votre entreprise reçoit le magazine BETON aux noms de personnes qui n’y travaillent pas (plus)? Renvoyez-nous le feuillet adresse corrigé, par courrier ou par email et nous supprimerons l’abonné de nos fichiers.

LOS NUMMER • PAR NUMÉRO € 4,00

VERSPREIDING Overheidsdiensten voor openbare werken, architecten, ingenieurs, studiebureaus, bouwondernemingen, prefabrikanten en alle gebruikers van geprefabriceerde betonproducten.

DIFFUSION Services de travaux publics, architectes, ingénieurs, bureaux d’études, entreprises de construction, fabricants de béton et tous les utilisateurs de produits préfabriqués en béton.

DESIGN www comith.be

DRUK EN AFWERKING • IMPRESSION ET FINITION L.capitan - www.graphius.com

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER • ÉDITEUR RESPONSABLE

Stef Maas, Vorstlaan 68/5 Bd du Souverain, 1170 Brussel/Bruxelles

COVERFOTO • PHOTO DE COUVERTURE © DECOMO nv

E nkele weken geleden sprak ik op het congres ‘Sustainable Construction in Africa - SCA25’, een internationaal congres waar vier dagen lang duurzame innovaties voor het Afrikaanse continent werden gedeeld. Mijn bijdrage ging over prefab beton, maar ik geef graag toe: ik was vooral gekomen om te luisteren.

Wat me raakte, was het enthousiasme van jonge mensen. Studenten, onderzoekers, ondernemers — vaak onder de dertig — presenteerden ideeën die even gedurfd als doordacht waren. Van lokale grondstoffen tot sociale participatie, van adaptief bouwen tot onderzoek naar LC3-cement: duurzaamheid werd hier niet versmald tot CO₂-cijfers, maar breed en mensgericht bekeken.

Ook de aandacht voor circulaire oplossingen was inspirerend. Verschillende sprekers onderzochten hoe cementhoudende materialen hergebruikt kunnen worden — niet alleen als granulaat, maar ook chemisch actief, als grondstof voor nieuwe cementtypes. Zulke pistes tonen dat technische innovatie en ecologisch bewustzijn perfect samen kunnen gaan.

Misschien is dat wel de kern: toekomstdenken vraagt niet alleen om cijfers en modellen, maar ook om verbeelding en lef. Als sector moeten we leren luisteren naar die nieuwe stemmen. Niet om onze argumenten te herhalen, maar om echt in gesprek te gaan.

Daarom wil ik vandaag jongeren uitnodigen: stuur je ideeën naar ons. Waar zie jij kansen voor prefab beton in een veranderende wereld? Wat missen we? Wat kunnen we beter doen?

Laat van je horen via sma@febe.be. En moedig ook jongeren in jouw onderneming, klas of familie aan om mee te denken.

Want bouwen aan de toekomst begint bij het durven luisteren naar hen die haar zullen creëren.

Stef Maas, Directeur

I l y a quelques semaines, j’étais invité à prendre la parole lors du congrès ”Sustainable Construction in AfricaSCA25”, un congrès international où, pendant quatre jours, des innovations durables destinées au continent africain ont été présentées. Mon intervention portait sur le béton préfabriqué mais, je l’avoue volontiers, j’y étais surtout pour écouter.

Ce qui m’a frappé, c’est l’enthousiasme des jeunes. Étudiants, chercheurs, entrepreneurs – souvent âgés de moins de trente ans – ont présenté des idées à la fois audacieuses et bien étayées. De l’utilisation de ressources locales à la participation citoyenne, de l’urbanisme adaptatif à la recherche sur le ciment LC3 : la durabilité y était abordée de manière large, humaine et concrète.

L’ attention portée aux solutions circulaires était également stimulante. Plusieurs interventions ont exploré comment réutiliser les matériaux contenant du ciment — pas seulement comme granulats, mais en récupérant leur potentiel actif comme base pour de nouveaux types de

ciment. Ces pistes montrent qu’innovation technique et conscience écologique peuvent aller de pair.

C’est peut-être là l’essentiel : penser l’avenir, c’est aussi faire place à l’imagination et au courage. En tant que secteur, nous devons apprendre à écouter ces voix nouvelles. Pas pour répéter nos arguments, mais pour dialoguer.

J’invite donc les jeunes à nous faire part de leurs idées. Où voyez-vous des opportunités pour le béton préfabriqué ? Que pouvons-nous améliorer ?

Écrivez-nous à sma@febe.be. Et n’hésitez pas à relayer cet appel auprès des jeunes de votre entreprise, école ou famille.

Construire l’avenir commence par oser écouter celles et ceux qui vont le créer.

Hiërogliefen en gezuurde afwerking voor Maison d'Égypte in Parijs

De Cité Internationale Universitaire de Paris is uniek in de wereld. Elk jaar verwelkomt deze campus 12.000 studenten, onderzoekers en kunstenaars van 150 nationaliteiten in zijn 4 5 'huizen'.

De Cité Internationale biedt geen onderwijs aan, maar wel een origineel model van samenleven. Sinds de bouw van het Maison de l'Iran in 1969 was haar opvangcapaciteit niet meer uitgebreid. De Arabische Republiek Egypte is het derde land dat zich aansluit bij het ontwikkelingsproject Cité 2025, na de Republiek Korea en de Volksrepu bliek China.

La Maison d'Égypte, dat ontworpen is door de architectenbureaus Sam architecture sa en Dar Arafa Architecture, werd in juli 2023 opgeleverd door SICRA IDF (VINCI Construction sa). Het herbergt 185 kamers met sanitair, zeven studio's en drie appartementen, aangevuld met acht gemeenschappelijke keukens (één

per verdieping), een studentenfoyer, twee studiezalen, een sportzaal, twee muziekstudio's en een polyvalente zaal met tweehonderd plaatsen, waar onder meer culturele evenementen kunnen plaatsvinden. Het boogvormige gebouw werd gefinancierd door de Egyptische staat, met de Egyptische ambassade in

Frankrijk als opdrachtgever. Het Maison d'Égypte wil een symbool zijn van culturele en educatieve uitwisseling tussen Egypte en Frankrijk en biedt internationale studenten tegelijkertijd een geschikte leefomgeving.

Christophe Gobert, hoofd Uitvoering bij SICRA IDF: “DECOMO nv leverde alle geprefabriceerde betonelementen voor dit project, die te vinden zijn op de noord-, zuid- en westgevel van het gebouw, in combinatie met een boogvormige gordijngevel die het atrium omhult. Dit Belgische bedrijf had in het verleden op tal van werven bewezen dat het in staat was om aan

Hiéroglyphes et finition acidée pour la Maison d’Égypte à Paris

La Cité Internationale Universitaire de Paris est un campus unique au monde. Elle accueille chaque année 12.000 étudiants, chercheurs et artistes de 150 nationalités dans ses 45 maisons. Elle ne propose pas d’enseignement mais un modèle original de vie c ollective.

La Cité Internationale n’avait pas connu d’accroissement de sa capacité d’accueil depuis la construction de la Maison de l’Iran en 1969. La République Arabe d’Égypte est le troisième pays à s’engager dans le projet de développement Cité 2025 après la République de Corée et la République populai re de Chine.

Livrée en juillet 2023 par SICRA IDF (VINCI Construction sa), la Maison d’Égypte, conçue par les agences Sam Architecture sa et Dar Arafa Architecture, comprend 185 chambres avec sanitaires, 7 studios et 3 appartements. L’ensemble est complété par 8 cuisines (une par étage), un foyer pour les étudiants, deux salles d’études, une salle

de sport, deux studios de musique et une salle polyvalente de 200 places. Cette dernière servira notamment au centre culturel égyptien pour organiser des événements. Le bâtiment en forme d’arc a en effet été financé par l'État égyptien, avec l'ambassade d'Égypte en France comme maître d’ouvrage. La Maison d'Égypte se veut un symbole

de l'échange culturel et éducatif entre l'Égypte et la France, tout en offrant un cadre de vie adapté aux étudiants internationaux.

Christophe Gobert, Responsable de Travaux chez SICRA IDF: « DECOMO nv a fourni l'ensemble des éléments préfabriqués en béton pour ce chantier, que l’on va retrouver sur les façades nord, sud et ouest, la façade étant réalisée et fermée par un mur-rideau donnant sur l’atrium. Cette entreprise belge a prouvé par le passé, sur différents chantiers, qu’elle était capable de répondre aux souhaits de la maîtrise d’œuvre, notamment en termes de finition. Dans ce cas, il s’agissait d’une finition acidée et non sablée, que très peu de

DECOMO leverde

alle geprefabriceerde betonelementen voor dit project, die te vinden zijn op de noord-, zuiden westgevel van het gebouw.

de specifieke wensen van de opdrachtgever te voldoen, met name op het gebied van afwerking. In dit project was het beton gezuurd in plaats van gezandstraald, wat maar weinig producenten aanbieden. Nog voor de ondertekening van het contract produceerde DECOMO verschillende stalen om de afwerking en de kleur van de panelen te kunnen laten valideren, zodat we optimaal konden inspelen op de eisen van de architect. Ongeveer twee weken na de ondertekening van het contract

producteurs proposent. Avant même la signature du marché, DECOMO a réalisé plusieurs échantillons pour valider la finition et la couleur des panneaux, et c’est sur cette base que nous avons pu satisfaire les demandes de l’architecte. Deux semaines à peu près après la signature du marché a eu lieu une réunion de présentation des échantillons à la maîtrise d'œuvre, aux

vond een vergadering plaats om de stalen voor te leggen aan de opdrachtgever, de architecten van Bâtiments de France en de Cité Internationale Universitaire de Paris. Daar werd beslist welke afwerking we zouden gebruiken voor het prototype en het gebouw zelf.

GEZUURDE AFWERKING EN HIËROGLIEFEN

De zandkleurige betonnen gevel sluit aan bij de typische, monolithische stijl van Egyptische gebouwen.

Op de kopgevels zijn oude Egyptische teksten over de zoektocht naar kennis gegraveerd.

La façade en béton couleur sable est gravée sur ses pignons nord et sud d’anciens textes égyptiens, traitant de la quête du savoir.

architectes des Bâtiments de France, et à la Cité Internationale Universitaire, de manière à choisir la finition que nous allions présenter pour le prototype et celle à appliquer à l'ensemble du bâtiment. »

FINITION ACIDÉE ET HIÉROGLYPHES

La façade en béton couleur sable s’inscrit dans l’esprit minéral et

monolithique des constructions égyptiennes. Fait remarquable, elle est gravée sur ses pignons nord et sud d’anciens textes égyptiens, traitant de la quête du savoir.

Les façades sont ainsi composées de deux types d’éléments produits en usine et livrés sur chantier par DECOMO : d’une part, sur les façades aveugles, de grands éléments rectangulaires porteurs, affichant des cartouches d’hiéroglyphes, et d’autre part, des éléments rapportés encadrant les fenêtres en façade ouest. Christophe Gobert : « Pour le bon déroulement du chantier, la priorité était de valider,

DECOMO produceerde en leverde ook de inzetelementen die de ramen van de studentenkamers aan de westgevel omlijsten. Pour la façade ouest, DECOMO a produit et livré des éléments rapportés encadrant les fenêtres.

Opmerkelijk is dat er op de kopgevels oude Egyptische teksten over de zoektocht naar kennis gegraveerd zijn.

De gevels zijn samengesteld uit twee types elementen die DECOMO in zijn fabriek produceerde en vervolgens ter plaatse leverde: enerzijds grote dragende rechthoekige elementen met hiërogliefen voor de blinde gevels, anderzijds niet-dragende inzetelementen die de ramen in de westgevel omlijsten. Christophe Gobert: “Om een vlotte uitvoering te garanderen, was het cruciaal om het ontwerp te valideren op basis van een prototype op schaal 1:1 en nadien te starten met de productie

De dragende elementen wegen elk 10 ton en zelfs 15 ton voor de bovenste elementen met het acroterion. Er was dan ook speciaal hijsmaterieel nodig om ze op hun plaat s te tillen.

Ces éléments porteurs pèsent 10 tonnes chacun, voire 15 tonnes pour les éléments supérieurs intégrant l’acrotère, ce qui a nécessité des moyens de leva ge adaptés.

van alle dragende elementen, zodat we verder konden werken volgens de vooropgestelde planning."

Patrick Smessaert, projectmanager bij DECOMO, legt uit hoe de hiërogliefen werden gemaakt: “Met behulp van modellen die we rechtstreeks uit Egypte ontvingen, maakten we negatieven die we in de mallen plaatsten om de hiërogliefen op de panelen nauwkeurig te reproduceren. De panelen werden in een tijdsbestek van ongeveer tien maanden gefabriceerd, in het tempo dat ons werd opgelegd door de voortgang op de werf."

Christophe Gobert wijst op het uitzonderlijke karakter van deze indrukwekkende prefabelementen: “De dragende elementen wegen elk 10 ton en zelfs 15 ton voor de bovenste elementen met het acroterion. Er was dan ook speciaal hijsmaterieel nodig om ze op hun plaats te tillen, zoals een kraan die bestemd is voor civieltechnische

DECOMO a fourni l'ensemble des éléments préfabriqués en béton pour ce chantier, que l’on va retrouver sur les façades nord, sud et ouest.

sur base d’un prototype à l’échelle 1/1, et puis de lancer en fabrication tous les éléments porteurs pour nous permettre d'avancer suivant la rotation envisagée. »

Patrick Smessaert, Ingénieur de projet chez DECOMO, explique comment les hiéroglyphes ont été réalisés : « A partir de modèles que nous avons reçus directement d’Égypte, nous avons créé des négatifs que nous avons placés dans les gabarits afin de reproduire fidèlement les hiéroglyphes sur les panneaux. Ces derniers ont été fabriqués sur une dizaine de mois, au rythme imposé par le chantier. »

Christophe Gobert relève quant à lui le caractère exceptionnel de ces impressionnants éléments préfabriqués : « Ces éléments porteurs pèsent 10 tonnes chacun, voire 15 tonnes pour les éléments supérieurs intégrant l’acrotère, ce qui a nécessité des moyens de levage adaptés, comme une grue

Met behulp van modellen die we rechtstreeks uit Egypte ontvingen, maakten we negatieven die we in de mallen plaatsten om de hiërogliefen op de panelen nauwkeurig te reproduceren.

De hiërogliefen zijn op de panelen gereproduceerd op basis van modellen uit Egypte. Les hiéroglyphes ont été reproduits sur les panneaux à partir de modèles d’Égypte.

dimensionnée pour les travaux de génie civil, capable de lever 8 tonnes à 50 mètres en bout de flèche, ce qui est très peu courant en construction résidentielle. Certains éléments ont dû être divisés en trois parties lors de leur production pour faciliter la pose, en raison de leur poids et des contraintes de levage. »

CORBEAUX EN BÉTON

Outre ces éléments porteurs qui participent grandement à l’attrait visuel

werken en die 8 ton op 50 m hoogte aan het uiteinde van de giek kan hijsen, wat zeer ongebruikelijk is in residentiële bouwprojecten. Sommige elementen moesten tijdens de productie in drieën worden gedeeld om de plaatsing te vergemakkelijken, met name vanwege hun enorme gewicht en de hijsbeperkingen."

BETONNEN CONSOLES

Naast deze dragende elementen, die een belangrijke bijdrage leveren aan de visuele uitstraling van het gebouw, produceerde DECOMO dus ook de inzetelementen die de ramen van de studentenkamers aan de westgevel omlijsten. Deze worden ondersteund door betonnen consoles die ontworpen

De aanwezigheid van een honderd jaar oude boom in het hart van de site maakte het er niet eenvoudiger op voor de aannemer. La présence d'un arbre centenaire au cœur du site, patrimoine naturel remarquable à préserver, n’a pas facilité les opérations.

du bâtiment, DECOMO a produit et livré les éléments rapportés encadrant les fenêtres des chambres d’étudiant sur la façade ouest. Ces éléments viennent s’appuyer sur des corbeaux en béton destinés à reprendre les efforts verticaux. Leur pose débute sur un élément porteur pour progresser au fur et à mesure à l’horizontale en appuyant un élément sur l’autre.

Patrick Smessaert explique plus en détail : « Nous avons d’abord étudié les

systèmes d’ancrage traditionnels, avant de nous rendre compte que le béton était véritablement le matériau constitutif du bâtiment et qu’il fallait donc l’utiliser pleinement, également pour le système de support des éléments non porteurs. C’est donc notre béton qui pose directement sur les corbeaux et qui fait le travail. Autrement dit, c'est le béton qui reprend le poids propre des éléments préfabriqués tandis que les ancrages reprennent les efforts du refend, c’est-à-dire les efforts

zijn om de verticale krachten op te nemen. Ze werden eerst op een dragend element geplaatst, om vervolgens geleidelijk naar een horizontale positie te evolueren door het ene element op het andere te laten steunen.

Patrick Smessaert licht dit verder toe: “We hebben eerst traditionele verankeringssystemen overwogen, om dan te beseffen dat beton eigenlijk het echte basismateriaal van het gebouw is en dat we het dus ten volle moesten benutten. Hetzelfde geldt voor de ondersteuning van de nietdragende elementen. Het is met andere woorden ons beton dat rechtstreeks op de consoles rust en al het werk doet. Lees: het beton vangt het eigengewicht van de geprefabriceerde elementen op, terwijl de ankers de horizontale krachten naar de dragende dwarsmuur overdragen. De niet-dragende

A

partir de modèles que nous avons reçus directement d’Égypte, nous avons créé des négatifs que nous avons placés dans les gabarits afin de reproduire fidèlement les hiéroglyphes sur les panneaux.

horizontaux. Doublement inclinés, les éléments non porteurs sont également creux, pour limiter leur poids, ce qui a encore ajouté de la complexité en production. »

CONTRAINTES DE TEMPS ET D’ESPACE

elementen zijn niet alleen dubbel hellend, maar ook hol om het gewicht te beperken, wat hun productie nog complexer maakte."

SPECIFIEKE RANDVOORWAARDEN

“Het was een behoorlijk atypisch project”, herinnert Christophe Gobert zich." We ontvingen de opdracht in juli en moesten de eerste prefabelementen al in december installeren, met daartussen het validatieproces op basis van het prototype. Zoals op elke Parijse werf met prefabelementen kregen we te

maken met logistieke eisen die verband hielden met de specifieke ligging van de bouwplaats, op slechts 4 meter van de ringweg en met beperkte ruimte rondom het gebouw. De aanwezigheid van een honderd jaar oude boom in het hart van de site, een opmerkelijk staaltje natuurlijk erfgoed dat we absoluut moesten vrijwaren, maakte het er niet eenvoudiger op. Tot slot moesten we ook nog rekening houden met randvoorwaarden die te maken hadden met de productie van de betonnen elementen. Het fabrieksproces was immers niet

DE L’INTÉRÊT DE LA CONCERTATION

En effet, la logique de production, basée sur l’utilisation des différents

Christophe Gobert se souvient : « Nous étions quand même sur une opération assez atypique. Nous avons reçu l’ordre de service en juillet, et nous devions déjà poser les premiers éléments préfabriqués en décembre, et ce en intercalant le processus de validation sur base du prototype. Comme tout chantier parisien avec des éléments préfabriqués, nous avons été confrontés à des contraintes logistiques, liées à la localisation du chantier, situé à seulement 4 m du Périphérique et n’offrant qu’un espace limité autour du bâtiment. La présence d'un arbre centenaire au cœur du site, patrimoine naturel remarquable à préserver, n’a pas facilité les opérations. Enfin, nous avons dû faire face à des contraintes liées à la production des éléments en béton, définis par un processus d'usine, qui ne sont pas forcément en phase avec les contraintes et dates définies par le chantier. »

noodzakelijk compatibel met de werfgerelateerde eisen en deadlines."

OVERLEG

De productielogica, die gebaseerd was op het gebruik van verschillende mallen, stemde inderdaad niet noodzakelijk overeen met de beoogde bouwlogica. Waar DECOMO dezelfde mal wilde gebruiken voor de productie van de acht invulelementen op het gebouw – gestapeld op elkaar – wilde het wer eam horizontaal werken en de elementen naast elkaar – op hetzelfde niveau – plaatsen. Door in de fabriek

of op de bouwplaats intensief te overleggen, kregen de fabrikant en de aannemer inzicht in elkaars beweegredenen en kwamen ze uiteindelijk tot een productie- en leveringsschema dat rekening hield met ieders noden en vereisten.

Net als bij zoveel andere projecten bleek de uitstekende samenwerking tussen de verschillende betrokken bouwactoren – inclusief de architecten, ingenieurs en leveranciers – essentieel voor

het welslagen van deze uitzonderlijke realisatie. La Maison d'Égypte is een unieke pleisterplaats voor jongeren die zich inzetten om een nieuwe wereld te creëren. Net als de andere 'huizen' op de campus is het daarnaast ook een plek voor debat, waar oplossingen worden bedacht voor de specifieke uitdagingen die dit tijdsgewricht met zich meebrengt. DECOMO kan trots zijn dat het hier zijn steentje aan hee kunnen bijdragen. (PS) ■

moules, ne suit pas forcément celle qu’impose le déroulement du chantier. Quand DECOMO souhaitait produire à partir d’un même moule les 8 éléments rapportés que l’on va retrouver sur le bâtiment les uns au-dessus des autres, la logique de chantier imposait de travailler dans l’horizontalité, en plaçant les éléments les uns à côté des autres sur un même niveau. En se concertant soit à l’usine, soit sur chantier, fabricant et entrepreneur ont compris leurs motivations respectives, pour aboutir finalement à un planning de production et de livraison qui tienne compte des impératifs de chacun.

Sur ce projet comme sur tant d’autres, une excellente collaboration entre les différents acteurs, y compris les architectes, les ingénieurs et les fournisseurs, s’est révélée essentielle pour le succès de l'opération.

Lieu de vie pour une jeunesse engagée dans la construction d’un monde nouveau, la maison d’Égypte, au même titre que les autres Maisons de la CIUP, est aussi un espace de débat où se conçoivent des solutions aux enjeux de notre époque. DECOMO peut être fière d’avoir apporté sa pierre à l’édifice. (PS) ■

MAISON D'ÉGYPTE

Parijs | Paris, 2024

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE: Association Maison d’Egypte en OskaProd (AMO)

ARCHITECT | ARCHITECTE: Sam architecture sa / Dar Arafa Architecture

AANNEMER | ENTREPRENEUR: SICRA IDF (VINCI Construction sa)

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB: DECOMO nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS:

• dragende elementen: 17 (336 m²)

• niet-dragende elementen: 203 (2.236 m² )

• éléments porteurs : 17 (336 m² )

• élements non porteurs : 203 (2.236 m²)

© DECOMO nv

SOCIAAL MAATWERKBEDRIJF AMAB

Prefab beton gee functionele en aangename werkplek een unieke identiteit

Sociaal maatwerkbedrijf AMAB beschikt sinds vorig jaar over een nieuwe, moderne werkplek op de voormalige Catala-site in Lot (Beersel). Het gebouw is naast een functionele werkplek ook een ontmoetingsplaats voor de medewerkers van AMAB, met een sterke focus op arbeidsvreugde. Binnen het ontwerp van Mortelmans Van Tricht Architecten bv, in opdracht van Park Neerdorp bv en onder toeziend oog van projectontwikkelaar Jeni Real Estate nv, was er veel ruimte voor prefab beton, geproduceerd en geleverd door LG Beton nv. Altez Group nv, waaronder ook LG Beton opereert, trad op als studiebureau en ho ofdaannemer.

Op de voormalige site in Lot realiseerde Altez een duurzaam en toekomstgericht bedrijvenpark onder de noemer Park Neerdorp, met een totale bebouwde oppervlakte van 11.350 m². Dit innovatieve project omvat zowel bedrijfsgebouwen als een nieuw productiecentrum voor maatwerkbedrijf AMAB, perfect geïntegreerd in het historische kader van de oude papierfabriek. Dit bedrijvenpark maakt deel uit van een brownfieldconvenant met POM Vlaams-Brabant

ENTREPRISE DE TRAVAIL ADAPTÉ AMAB

Le béton préfabriqué confère une identité unique à un espace de travail fonctionnel et agréable

Depuis l’an dernier, l'entreprise de travail adapté AMAB dispose d'un nouvel espace de travail moderne sur l'ancien site Catala à Lot (Beersel). Le bâtiment est non seulement un lieu de travail fonctionnel, mais aussi un lieu de rencontre pour les collaborateurs d'AMAB, axé sur le bienêtre au travail. La conception de Mortelmans Van Tricht Architecten bv, réalisée à la demande de Park Neerdorp bv et sous la supervision du promoteur immobilier Jeni Real Estate nv, accordait une large place au béton préfabriqué. Celui-ci a été produit et livré par L G Beton nv. Altez Group nv, qui comprend également LG Beton, a assuré les études et la maîtr ise d'œuvre.

Sur l'ancien site de Lot, Altez a créé un parc d'activités durable et résilient, baptisé Park Neerdorp, d'une superficie totale de 11.350 m². Ce projet innovant comprend à la fois des bâtiments regroupant plusieurs entreprises et un nouveau centre de production pour l'entreprise de travail adapté AMAB, parfaitement intégré dans le cadre historique de l'ancienne papeterie. Ce parc d'activités s'inscrit dans le cadre d'une convention brownfield

en werd ontwikkeld in nauwe samenwerking met de gemeente Beersel. Door de slimme herontwikkeling van deze voormalige industriële site krijgt het gebied een nieuwe economische functie, terwijl het zijn authentieke uitstraling behoudt. Naast moderne bedrijfsgebouwen kreeg het terrein een hernieuwd watersysteem en een groene parkzone. Deze groene buffer draagt bij aan een duurzaam waterbeheer, bevordert de biodiversiteit en biedt een rustige ontmoetingsplek voor zowel buurtbewoners als werknemers. Met deze herontwikkeling worden duurzaamheid, erfgoedbehoud en economische groei gecombineerd.

WELZIJN,

FUNCTIONALITEIT

EN MOBILITEIT

Van bij de start was er een nauw overleg met AMAB om te kijken hoe het maatwerkbedrijf kon integreren op Park Neerdorp. “We hebben zelfs hun voormalige werkplek geobserveerd om te kijken hoe er gewerkt wordt”, vertelt architect Sebastian Mortelmans. “AMAB is een verpakkingsbedrijf waar mensen werken die op de traditionele arbeidsmarkt moeilijk een plek vinden. Het werd al snel duidelijk dat opslag, een gestroomlijnde productielijn en een aangename werkomgeving belangrijke aandachtspunten waren. Naast welzijn en functionaliteit, was

Het gebouw werd specifiek ontworpen op maat van AMAB, maar een willekeurige andere gebruiker zou het gebouw, zonder fundamentele aanpassingswerken, zo kunnen betrekken.

¬ SEBASTIAN MORTELMANS

De bedrijvensite Park Neerdorp omvat zowel bedrijfsgebouwen als een nieuw productiecentrum voor maatwerkbedrijf AMAB. Le parc d’entreprises Park Neerdorp comprend à la fois des bâtiments regroupant plusieurs entreprises et un nouveau centre de production pour l'entreprise de travail adapté AMAB.

conclue avec la POM VlaamsBrabant et a été développé en étroite collaboration avec la commune de Beersel. Grâce à la réhabilitation intelligente de cet ancien site industriel, la zone acquiert une nouvelle fonction économique tout en conservant son caractère authentique. Outre des bâtiments commerciaux modernes, le site a été réaménagé avec un nouveau réseau d'eau et un espace de parking verdoyant. Cette zone tampon naturelle contribue à une gestion durable de l'eau, favorise la biodiversité et offre un lieu de rencontre agréable pour les

habitants du quartier et les employés. Ce réaménagement allie harmonieusement durabilité, préservation du patrimoine et croissance économique.

BIEN-ÊTRE, FONCTIONNALITÉ ET MOBILITÉ

Dès le début, une concertation étroite a été mise en place avec AMAB afin de déterminer comment l'entreprise de travail adapté pouvait s'intégrer au Park Neerdorp. « Nous avons même observé leur ancien lieu de travail afin de voir comment ils fonctionnaient », explique l'architecte

Le bâtiment a été spécialement conçu sur mesure pour AMAB, mais n'importe quel autre utilisateur pourrait s'y installer sans travaux d'adaptation fondamentaux.

¬ SEBASTIAN MORTELMANS

ook de mobiliteit van de medewerkers belangrijk, zowel binnen als buiten. De onmiddellijke beschikbaarheid van openbaar vervoer was hierbij van cruciaal belang opdat alle medewerkers vlot de nieuwe locatie kunnen bereiken. Het samen kunnen beleven en samenwerken in een modern gebouw is voor elke medewerker motiverend, hetgeen resulteert in gelukkige medewerkers

met een rechtstreeks positief effect op de realisaties en resultaten.”

Het bouwprogramma was best omvangrijk, zeker in vergelijking met de beperkte ruimte op de site. Sebastian Mortelmans: “Het gebouw zo compact mogelijk houden en de beschikbare ruimte optimaal benutten was de boodschap. We kozen voor twee

Om de medewerkers veel ademruimte te geven, zijn de ruimtes, gangen, trappenhallen … ruim en ‘stoer’ gedimensioneerd.

Afin de donner suffisamment d'espace aux collaborateurs, ont été concus des pièces, des couloirs, des cages d'escalier... spacieux et « costauds » aux dimensions généreuses.

Sebastian Mortelmans. « AMAB est une entreprise de conditionnement qui emploie des personnes ayant des difficultés à trouver un emploi sur le marché du travail traditionnel. Nous avons rapidement compris que le stockage, une chaîne de production fluidifiée et un environnement de travail agréable étaient autant de points importants à prendre en compte. Outre le bien-être et la fonctionnalité, la mobilité des collaborateurs faisait également partie des axes prioritaires, et ce tant à l'intérieur qu'à l'extérieur. La disponibilité immédiate des transports en commun était cruciale pour que tous les collaborateurs puissent se rendre facilement sur le nouveau site. Le fait de pouvoir interagir et travailler ensemble dans un bâtiment moderne sont des facteurs de motivation pour tous les collaborateurs, ce qui se traduit par leur satisfaction et a un impact positif direct sur les réalisations et les résultats. »

Le programme de construction était assez ambitieux, surtout compte tenu

Les clients souhaitent donner une identité à leur bâtiment et accentuer davantage certains aspects.

VANELDEREN

de l'espace limité disponible sur le site. Sebastian Mortelmans : « Le message était clair : le bâtiment devait être aussi compact que possible et l'espace disponible devait être exploité de manière optimale. Nous avons opté pour deux zones de production superposées, avec deux étages supplémentaires pour les espaces logistiques et sociaux. Les flux de mobilité à l'intérieur du bâtiment ont été mûrement réfléchis. Afin de donner suffisamment d'espace aux collaborateurs, nous avons conçu des pièces, des couloirs, des cages d'escalier ... spacieux et « costauds » aux dimensions généreuses. Il s'agit d'un bâtiment massif, solide et robuste, bref, une structure intelligente. Il résistera à l'épreuve du temps, ce qui est

productiezones boven elkaar met daarnaast eveneens twee verdiepingen voor logistieke en sociale ruimtes. Over de mobiliteitsstromen binnen het gebouw is zeer goed nagedacht. Om de medewerkers veel ademruimte te geven hebben we de ruimtes, gangen, trappenhallen … ruim en ‘stoer’ gedimensioneerd. Het is een massief gebouw, stoer en robuust, kortom een slimme casco. Het is bestand tegen de tand des tijds, wat nodig is gezien de gezegende lee ijd van de buren

Opdrachtgevers willen toch graag identiteit geven aan hun gebouw en meer accenten leggen.

¬ JURGEN VANELDEREN

nécessaire compte tenu de l'âge avancé de ses voisins (le bâtiment Manchester par exemple) et du souci de durabilité. Il est également capable de résister à l'intensité prévue de son utilisation et à l'enthousiasme sans doute contagieux de ses utilisateurs. Le bâtiment a été spécialement conçu sur mesure pour AMAB, mais n'importe quel autre utilisateur pourrait s'y installer sans travaux d'adaptation fondamentaux. »

UNE COLLABORATION EXEMPLAIRE

Le site de l'ancienne usine Catala abrite plusieurs bâtiments industriels qui se démarquent par leur association de brique et de béton. Cette particularité a influencé la conception de cet espace de travail, où la brique (sous forme de plaquettes) et surtout le béton dominent la façade. LG Beton a été sollicité pour les panneaux sandwich en béton préfabriqué. « Un projet taillé sur mesure pour nous », explique Roel Goossens, administrateur des processus commerciaux chez LG Beton. « Sur le plan de la production, nous n'avons rencontré aucun obstacle

© LG BETON

(Manchestergebouw) en het belang van duurzaamheid. Het is ook bestand tegen een stootje als antwoord op de verwachte intensiteit van het gebruik en het ongetwijfeld aanstekelijke enthousiasme van de gebruikers. Het gebouw werd specifiek ontworpen op maat van AMAB, maar een willekeurige andere gebruiker zou het gebouw, zonder fundamentele aanpassingswerken, zo kunnen betrekken.”

UITSTEKENDE SAMENWERKING

Op de voormalige Catala-site staan een aantal industriële gebouwen die opvallen door hun combinatie van baksteen en beton. Die aanblik hee meegespeeld in de ontwerpkeuze voor deze werkplek, waar eveneens baksteen – in de vorm van

steenstrips – en vooral beton de gevel bepalen. Voor de sandwichpanelen uit prefab beton werd een beroep gedaan op LG Beton. “Een project op onze maat”, vertelt Roel Goossens, business process administrator bij LG Beton. “Op het vlak van productie kwamen we geen obstakels tegen die we niet tot in de puntjes beheren. Als lid van de

que nous ne soyons en mesure de maîtriser dans les moindres détails. En tant que membre du groupe Altez, nous disposons bien sûr d'une ligne de communication très directe et efficace avec l'entrepreneur, ce qui facilite la collaboration. La qualité est naturellement notre priorité, mais la communication, la flexibilité et la recherche de solutions font également partie intégrante de notre philosophie. Pour les colonnes et les poutres précontraintes, nous avons fait appel à nos collègues de Betca nv. LG Beton produit bien des colonnes et des poutres, mais pas de poutres précontraintes. »

Les éléments préfabriqués en béton thermique Resiwall se sont révélés être la solution idéale pour les doubles cloisons. Ces éléments sont uniques sur le marché et possèdent de série des propriétés thermiques

exceptionnelles grâce aux connecteurs en fibre de verre durables qui relient les enveloppes extérieure et intérieure.

Jurgen Vanelderen, directeur de LG Beton : « Cela permet d'éviter les ponts thermiques. Les panneaux sandwich offrent également de nombreuses possibilités esthétiques. Vous pouvez combiner des petits et des grands panneaux dans différentes finitions,

Altez Group hebben we uiteraard ook een zeer korte en efficiënte lijn met de aannemer, wat een vlotte samenwerking in de hand werkt. Kwaliteit is voor ons uiteraard prioritair, maar daarnaast zijn ook communicatie, flexibiliteit en oplossingsgericht denken een wezenlijk onderdeel van onze filosofie. Voor de voorgespannen kolommen en balken werd onze concullega Betca nv ingeschakeld. LG Beton produceert wel kolommen en balken, maar die zijn niet voorgespannen.”

De thermische Resiwall prefab betonelementen bleken de ideale oplossing voor de dubbele wanden. Deze elementen zijn uniek op de markt en bezitten standaard uitzonderlijke thermische

De thermische Resiwall prefab betonelementen van LG Beton bleken de ideale oplossing voor de dubbele wanden. Les éléments préfabriqués en béton thermique Resiwall se sont révélés être la solution idéale pour les doubles cloisons.

avec ou sans plaquettes de parement. Ce n'est pas évident de trouver une solution qui s'intègre harmonieusement dans le projet. Cela demande beaucoup de réflexion et de travail de dessin de la part de nos collaborateurs et de l'architecte. »

INERTIE THERMIQUE

Le client souhaitait également disposer d'un espace extérieur agréable. Le nouveau bâtiment contribue lui aussi à la végétalisation générale dont notre planète a tant besoin. Les principales interventions ont consisté à installer des panneaux solaires, des pompes à chaleur, une isolation et une ventilation adéquates, ainsi qu'un système intelligent de mesure de l'énergie, qui rendent le nouveau bâtiment très durable. Le béton préfabriqué joue également un rôle déterminant dans le bilan énergétique.

eigenschappen dankzij de duurzame glasvezelconnectoren die de buitenen binnenschil met elkaar verbinden. Jurgen Vanelderen, zaakvoerder LG Beton: “Zo worden koudebruggen vermeden. Sandwichpanelen bieden ook visueel veel mogelijkheden. Je kan kleine met grote panelen combineren in verschillende afwerkingen en al dan niet met steenstrips. Het is niet evident om dat planmatig mooi te laten passen. Dat vraagt veel denk- en tekenwerk van onze mensen en de architect.”

THERMISCHE INERTIE

Er was ook een nadrukkelijke wens van de opdrachtgever om een aangename buitenruimte te creëren. Ook het nieuwe gebouw zelf draagt bij tot de algemene vergroening waar onze planeet zo naar snakt. De belangrijkste ingrepen zijn het plaatsen van zonnepanelen, warmtepompen, correcte

De stoere materialisatie van het gebouw met beton en baksteen kent niet alleen een zeer lange levensduur, maar draagt door zijn inertie ook rechtstreeks bij tot de energiezuinigheid van het gebouw. La matérialisation robuste du bâtiment en béton et en brique lui confère non seulement une très longue durée de vie, mais contribue également, grâce à son inertie, à l'efficacité énergétique du bâtiment et au confort de ses u tilisateurs.

Sebastian Mortelmans : « La matérialisation robuste du bâtiment en béton et en brique lui confère non seulement une très longue durée de vie, mais contribue également, grâce à son inertie, à l'efficacité énergétique du bâtiment et au confort de ses utilisateurs. La couleur fraîche évite la surchauffe et contribue à la luminosité dans l'enceinte immédiate. Il s'agit donc d'un bâtiment économique et compact, avec un volume maximal et une enveloppe

isolatie- en ventilatienormen, en een slimme energiemeting die het nieuwe gebouw zeer duurzaam maken. Ook prefab beton speelt een cruciale rol in het energetische verhaal.

Sebastian Mortelmans: “De stoere materialisatie van het gebouw met beton en baksteen kent niet alleen een zeer lange levensduur, maar draagt door zijn inertie ook rechtstreeks bij tot de energiezuinigheid van het gebouw en het comfort van zijn gebruikers. De frisse kleur vermijdt oververhitting

en draagt bij tot de lichtopbrengst in de onmiddellijke omgeving. Het is dus een zuinig en compact gebouw met een maximaal volume en een minimale schil. Er wordt gestapeld en gewerkt op comfortabele verdiepingen en de schaarse grond wordt optimaal benut. Gezien de nadrukkelijke aanwezigheid van beton hebben we binnen wel nog bijkomende akoestische maatregelen genomen om het welzijn te garanderen.” Jurgen Vanelderen vult aan: “De duurzame connectoren van onze Resiwall-verbindingen dragen bij aan

gebouw

optimaal benutten was de

en de

Le message était clair : le bâtiment devait être aussi compact que possible et l'espace disponible devait être exploité de manière optimale.

IMPORTANCE ESTHÉTIQUE

minimale. Les étages sont superposés et aménagés pour offrir un confort optimal, et l'espace au sol, limité, est exploité de manière optimale. Compte tenu de la présence importante du béton, nous avons toutefois pris des mesures acoustiques supplémentaires à l'intérieur afin de garantir le bienêtre. » Jurgen Vanelderen ajoute : « Les connecteurs durables de nos assemblages Resiwall contribuent à cette performance thermique. D'autres projets ont déjà largement démontré qu'ils constituaient une excellente solution énergétique pour connecter différentes enveloppes. Dans ce projet, nous avons utilisé une structure de 28 cm d'épaisseur. »

En tant que fabricant d'éléments en béton préfabriqué pour l'industrie, LG Beton constate un changement de mentalité. Le béton ne doit pas nécessairement être brut, froid et gris. Même dans un contexte industriel, l'esthétique et les finitions revêtent une importance croissante. « Dans ce projet, nous avons opté pour une combinaison de béton lisse ultra blanc et d'une finition en plaquettes de parement. Pour nous, cela ne pose aucun problème que ce soit très brut et gris », explique Sebastian Mortelmans. « Mais il est vrai que les exigences esthétiques sont de plus en plus poussées. Nous avons cherché ici un compromis afin de ne pas « casser »

Het
zo compact mogelijk houden
beschikbare ruimte
boodschap.

dat thermische verhaal. In andere projecten is al ruimschoots gebleken dat zij een uitstekende energiezuinige oplossing vormen als verbinding voor verschillende schillen. In dit project werd een 28 cm dikke opbouw gehanteerd.”

ESTHETISCH BELANG

Als producent van industriële prefab betonelementen merkt LG Beton een veranderende mindset. Beton moet niet altijd bruut, rauw en grijs zijn. Ook in een industriële omgeving worden esthetiek en afwerking steeds belangrijker. “In dit project werd gekozen voor een combinatie van ultra wit glad beton en een afwerking met steenstrips. “Voor ons mag het gerust heel bruut en grijs zijn”, vertelt Sebastian Mortelmans. “Maar het klopt dat er steeds meer esthetische wensen zijn. We hebben hier gezocht naar een compromis om enerzijds niet te ‘vloeken’ met de omgeving maar

anderzijds toch een bepaalde frisheid in het gebouw te krijgen. En daar zijn we volgens mij heel erg in geslaagd.”

Jurgen Vanelderen: “We evolueren steeds meer van industrieel beton naar industrieel sierbeton, puur gestuurd door de eisen uit de markt. Opdrachtgevers willen toch graag identiteit geven aan hun gebouw en meer accenten leggen. Als producent moeten

we dus ook de lat steeds hoger leggen. En het is aan ons om de klant en de architect daarin te sturen. Maatwerk en eigenheid zijn heel belangrijk, maar op het vlak van productie streven we toch ook steeds naar een bepaalde vorm van repetitie. Dit is zeker een thema waarover we als sector, gesteund door FEBE, moeten waken en ons voor wapenen.” (NR) ■

l'harmonie avec l'environnement tout en apportant une certaine fraîcheur au bâtiment. Et je pense que nous y sommes parvenus. »

Jurgen Vanelderen : « Nous évoluons de plus en plus du béton industriel vers le béton industriel décoratif, purement dicté par les exigences du marché. Les clients souhaitent donner une identité à leur bâtiment et accentuer davantage certains aspects. En tant que fabricant, nous devons donc placer la barre toujours plus haut. Et c'est à nous de guider le client et l'architecte en ce sens. Le sur-mesure et l'originalité sont certes très importants, mais en matière de production, nous visons toujours une certaine forme de répétition. C'est assurément une question sur laquelle notre secteur, soutenu par la FEBE, doit rester vigilant et se prémunir. » (NR) ■

Het gebouw omvat twee productiezones boven elkaar met daarnaast eveneens twee verdiepingen voor logistieke en sociale ruimtes.

Le bâtiment comprend deux zones de production superposées, avec deux étages supplémentaires pour les espaces logistiques et de rencontre. ©

SOCIAAL MAATWERKBEDRIJF AMAB | ENTREPRISE DE TRAVAIL ADAPTÉ AMAB

LOT, 2024

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE: Park Neerdorp bv

PROJECTONTWIKKELAAR | DÉVELOPPEUR: Jeni Real Estate / Jeni Invest nv

ARCHITECT | ARCHITECTE: Mortelmans Van Tricht Architecten bv

AANNEMER | ENTREPRENEUR: Altez nv

STUDIEBUREAU | BUREAU D’ÉTUDES: Altez nv

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB: LG Beton nv / Betca nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS:

LG Beton:

• Resiwall 28 cm dikte met 10 cm PIR: 3.360 m² geïsoleerde wandelementen, buiten – en binnenschil verbonden door duurzame glasvezelconnectoren, met als afwerking ultra wit glad (wit cement + wit titanium)

• Resiwall 28 cm dikte met 10 cm PIR: 720 Kesseltse m² geïsoleerde wandelementen, met als afwerking robotisch gekleefde steenstrips (Deco Strip Klampsteen) op de afgestreken zijde

• Resiwall 15 cm dikte, 1.914 m² wandelementen in vol beton

• Resiwall 28 cm d'épaisseur avec 10 cm de PIR : 3.360 m² d'éléments de cloison isolés, enveloppe extérieure et intérieure raccordées par des connecteurs en fibre de verre durables, avec une finition lisse ultra blanche (ciment blanc + titane blanc)

• Resiwall 28 cm d'épaisseur avec 10 cm de PIR : 720 m² d'éléments de cloisons isolés, avec une finition en bandes de brique de parement collées à l'aide d'un robot (Deco Strip Klampsteen) sur la face lisse

• Resiwall 15 cm d'épaisseur, 1.914 m² d'éléments de cloisons en béton plein

Betca:

• Prefab gewapende betonnen kolommen en balken

• Colonnes et poutres en béton armé préfabriqué

Ecologisch prefab betonnen wandelpad siert vernieuwd landschapspark in Houthalen

Inwoners en bezoekers van Houthalen-Helchteren kunnen sinds vorig jaar genieten van een nieuw, groen plekje in het centrum. Landschapspark De Pastorie presenteert zich als een groene oase van rust tussen het nieuw administratief centrum en de pastorie, verbonden door een bijzonder prefab betonnen wandelpad. “Het pad aanleggen in een helling was een echte uitdaging”, vertelt Luc Vandebeek, CEO van ecobeton water t echnologies.

Het park aan de pastorie is een verborgen groen pareltje in het centrum van Houthalen. “Deze mooie locatie wilden we als gemeentebestuur nog mooier en aantrekkelijker maken voor onze inwoners en voor bezoekers”, zegt burgemeester Alain Yzermans. En dat is gelukt dankzij verschillende ingrepen. Het park werd opengetrokken door de bestaande betonnen muur langs De Hekkelaar weg te nemen om zo een open gevoel te creëren. Mensen die een

PARC PAYSAGER DE HOUTHALEN

kleine wandeling willen maken in het park, kunnen dat via de wandelpaden en de slenterpaadjes die in het park zijn aangelegd.

De paden zijn aangelegd met ecopath®, een uniek gamma prefab betonnen fietspaden van ecobeton water technologies. “We hebben dit nog relatief nieuwe product voorgesteld in verschillende steden en gemeenten, ook in Houthalen-Helchteren”, aldus Luc Vandebeek. “Toen kwam de aanleg van het park al ter sprake en kwamen

Une promenade écologique en béton préfabriqué vient embellir le parc rénové de Houthalen

Depuis l'année dernière, les habitants et les visiteurs de Houthalen-Helchteren peuvent profiter d'un nouvel espace vert dans le centre-ville. Le parc De Pastorie, véritable oasis de verdure et de tranquillité, est situé entre le nouveau centre administratif et le presbytère, reliés par un superbe sentier en béton préfabriqué.

« Construire ce sentier en pente relevait véritablement du défi », explique Luc Vandebeek, CEO chez ecobeton water tech nologies nv.

Le parc du presbytère est un joyau caché en plein centre de Houthalen.

« Les autorités communales souhaitaient embellir cet endroit déjà

magnifique et le rendre encore plus attrayant pour nos habitants et nos visiteurs », explique le bourgmestre Alain Yzermans. Et c'est chose faite

grâce à plusieurs interventions. Le parc a été ouvert en supprimant le mur en béton qui longeait la chaussée De Hekkelaar pour créer une sensation d'espace. Les personnes qui souhaitent faire une petite promenade dans le parc peuvent profiter des sentiers et des chemins aménagés.

Les chemins ont été réalisés avec ecopath®, une gamme unique de pistes cyclables en béton préfabriqué

développée par ecobeton water technologies. « Nous avons proposé ce produit relativement nouveau dans différentes villes et communes, y compris à Houthalen-Helchteren », explique Luc Vandebeek. « À l'époque, la création du parc était déjà en projet et nous avons pris contact avec Studio LST nv, responsable de la conception. Il fallait que ce soit un parc convivial et attrayant, avec un sentier pédestre et un accès facile pour les personnes en fauteuil roulant. Pour y parvenir, nous avons uni nos forces avec Studio LST et l'entrepreneur Martens Wegenbouw nv. »

La durabilité, avec une garantie de plus de 60 ans, constitue un atout considérable d'ecopath®. Suivant la fonction et/ou les besoins, il est possible de choisir une ou plusieurs options qui seront intégrées dans les ecopaths®.

Par exemple, aux abords des écoles et des hôpitaux, vous pouvez opter pour Thermopath®, qui résiste au gel. Le Solarpath® intègre quant à lui des panneaux solaires à la piste cyclable. Pour les zones boisées peu éclairées, le Reflexpath® est tout indiqué, puisqu'il réfléchit de manière optimale la lumière sur la piste cyclable et pédestre. Enfin, il existe également Climatepath®, conçu pour faire face aux conséquences des changements climatiques.

UNE GARANTIE DE 60 ANS

Les mesures effectuées par le Centre de Recherches Routières (CRR) et la fédération cycliste Fietsersbond ont démontré que les niveaux de confort et de sécurité d'ecopath® sont équivalents à ceux des pistes cyclables en asphalte récemment construites. « Avec cette gamme, nous répondons pleinement

aux exigences en matière de durabilité, sans pour autant négliger la qualité », explique Luc Vandebeek. « Nous offrons une garantie de 60 ans, mais cela implique non seulement un produit de qualité, avec une classe de résistance au béton C55/67, mais aussi une pose parfaite. C'est pourquoi nous disposons d'une certification de classe 5 en tant qu'entrepreneur, principalement pour suivre les chantiers où nos produits sont mis en œuvre pendant l'exécution. En termes de durée de vie, ecopath® a déjà fait ses preuves. En tant que piste cyclable, nous obtenons les mêmes résultats que l'asphalte et, après dix ans, nous ne constatons aucun signe de détérioration. »

In het park vind je naast het wandelpad ook prefab betonnen meubilair. Dans le parc, outre le sentier, on trouve également du mobilier préfabriqué en béton.

we ook in contact met Studio LST nv, verantwoordelijk voor het ontwerp van het park. Het moest een speels en mooi ogend park worden, met een wandelpad en een vlotte toegang voor rolstoelgebruikers. Om dat te verwezenlijken hebben we samen met Studio LST en aannemer Martens Wegenbouw nv de handen in elkaar geslagen.”

Het duurzame karakter met een levensduurgarantie van meer dan 60 jaar is een enorme troef van ecopath® Naargelang functie en/of behoe e kan er geopteerd worden voor één of meerdere opties die verwerkt worden in de ecopaths® Zo kan er in de omgeving van scholen en ziekenhuizen gekozen worden voor Thermopath®, dat bij vriesweer ijsvrij blij , Solarpath®, waarbij zonnepanelen in het fietspad geïntegreerd worden of Reflexpath®,

Een dunne bedding betekent ook beduidend minder grondafvoer, minder vrachtwagens en dus minder CO2-uitstoot.

¬ LUC VANDEBEEK

ideaal in bosrijke gebieden met weinig lichtinval omdat het fiets- en wandelpad optimaal reflecteert. Tot slot is er ook Climatepath®, ontworpen om tegemoet te komen aan de gevolgen van de wijzigingen van ons klimaat.

60 JAAR GARANTIE

Metingen van het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW) en de Fietsersbond wezen uit dat het

rijcomfort en de rijveiligheid van ecopath® gelijkwaardig is met pas aangelegde asfaltfietspaden. “We spelen met dit gamma heel erg in op het duurzaamheidsverhaal, zonder uiteraard de kwaliteit uit het oog te verliezen”, vertelt Luc Vandebeek. “We bieden een garantie van 60 jaar, maar dat impliceert naast een kwalitatief product, met betonsterkteklasse C55/67, ook een perfecte plaatsing. Daarom beschikken we zelf over een certificering klasse 5 aannemer, hoofdzakelijk om de werven waar onze producten worden toegepast op te volgen tijdens de uitvoering. Naar levensduur toe hee ecopath® zijn kracht intussen al bewezen. We scoren als fietspad even goed als asfalt en na tien jaar is er nog geen verval.”

Door ecobeton water technologies werd ook meubilair geleverd voor het park. Opvallend: niet uit beton, maar uit staal en hout. ecobeton water technologies a lui aussi fourni du mobilier pour le parc. Ceux-ci ne sont toutefois pas en béton, mais en acier et en bois.

UITDAGENDE HELLING

Bij de aanleg van het park was aandacht voor mensen met een beperking een belangrijk aandachtspunt. Zo is aan de zuidzijde van het park een extra ingang die makkelijk toegankelijk is voor rolstoelgebruikers, zodat iedereen kan genieten van het landschapspark. Dat er tussen punt a en punt b een

niveauverschil van 4,5 procent zat, maakte de aanleg van het pad extra uitdagend. “Een uitdaging, maar ook een opportuniteit om de mogelijkheden van ecopath® te tonen”, aldus Luc Vandebeek. “Om de hellingsgraad te overbruggen werden mooie bochten voorzien, iets wat veel beter te realiseren valt met prefab elementen dan

Une couche de fondation mince signifie également beaucoup moins de transport de terre, moins de camions et donc moins d'émissions de CO2

¬ LUC VANDEBEEK

met ter plaatse gestort beton. Maar evident was het zeker niet. Prefab platen zijn altijd tweedimensionaal, maar de helling is driedimensionaal. Zo is de binnenbocht steil en kort, terwijl de buitenbocht langer en minder steil is. Dat maakten het studiewerk en vooral de grondwerken bijzonder complex. Een perfecte nivellering was cruciaal.”

Het duurzame karakter met een levensduurgarantie van meer dan 60 jaar is een enorme troef van ecopath ®

La durabilité, avec une garantie de plus de 60 ans, constitue un atout considérable d'ecopath ® .

De komende maanden en jaren moeten nog wat werken uitgevoerd worden om Landschapspark De Pastorie helemaal te finaliseren.

Au cours des mois et des années à venir, quelques travaux devront encore être effectués pour finaliser le parc De Pastorie.

UNE PENTE QUI COMPLIQUE

LES CHOSES

Lors de la construction du parc, une attention particulière a été accordée aux personnes à mobilité réduite. Une entrée supplémentaire facilement accessible aux personnes en fauteuil roulant a par exemple été prévue au sud du parc, afin que tous puissent en profiter. La différence de niveau de 4,5 % entre le point A et le point B

a rendu la construction de la piste particulièrement difficile. « Un défi certes, mais aussi une opportunité de démontrer les possibilités offertes par ecopath® », explique Luc Vandebeek. « Pour compenser la pente, nous avons prévu de jolis virages, qui sont beaucoup plus faciles à réaliser avec des éléments préfabriqués qu'avec du béton coulé sur place. Mais cela n'avait rien d'évident. Les dalles préfabriquées

ECOLOGISCH EN EENVOUDIG

TE PLAATSEN

Een groot voordeel van ecopath® is de dunne bedding die nodig is om de elementen te leggen. Luc Vandebeek:

“Dat betekent dat boomwortels voldoende ruimte en zuurstof hebben om onderdoor te groeien, zodat schade omwille van opdrukkende wortels wordt vermeden, een probleem dat je

heel vaak bij geasfalteerde of in beton gestorte fietspaden ziet opduiken. Een dunne bedding betekent ook beduidend minder grondafvoer, minder vrachtwagens en dus minder CO2-uitstoot. De meerwaarde van prefab beton als materiaal kwam in dit project ook mooi naar voren. De elementen worden in perfecte omstandigheden gemaakt en kunnen

sont toujours bidimensionnelles, alors que la pente est tridimensionnelle. Ainsi, le virage intérieur est raide et court, tandis que le virage extérieur est plus long et moins raide. Cela a rendu les études et surtout les travaux de terrassement particulièrement complexes. Le nivellement devait être parfait. »

ÉCOLOGIQUE ET FACILE À INSTALLER

L'épaisseur réduite de la couche de fondation nécessaire à la pose des éléments constitue l'un des atouts

majeurs d'ecopath® Luc Vandebeek : « Les racines des arbres disposent ainsi de suffisamment d'espace et d'oxygène pour se développer, ce qui évite les dégâts causés par les racines qui remontent à la surface. C'est un problème très fréquent sur les pistes cyclables asphaltées ou bétonnées. Une couche de fondation mince signifie également beaucoup moins de transport de terre, moins de camions et donc moins d'émissions de CO2. La valeur ajoutée du béton préfabriqué en tant

Een bijkomend voordeel is dat het pad na plaatsing meteen bruikbaar is aangezien er geen uithardingstijd nodig is.

¬

que matériau a aussi été mise en évidence dans ce projet. Les éléments sont fabriqués dans des conditions parfaites et peuvent être posés directement et facilement une fois sur le chantier. Autre avantage : la piste est immédiatement praticable après la pose, sans temps de durcissement. À Houthalen, les travaux ont donc pu se poursuivre normalement dans le reste du parc après la construction du chemin. ecopath® constitue également un choix idéal pour d'éventuels travaux

Het park aan de pastorie is een verborgen groen pareltje in het centrum van Houthalen. Le parc du presbytère est un joyau caché en plein centre de Houthalen.

op de werf meteen en eenvoudig geplaatst worden. Een bijkomend voordeel is dat het pad na plaatsing meteen bruikbaar is aangezien er geen uithardingstijd nodig is. Zo kon in Houthalen na aanleg van het pad gewoon verder gewerkt worden aan de rest van het park. Ook naar eventuele onderhoudswerkzaamheden of aanpassingen in de toekomst toe

is ecopath® een ideale keuze. De elementen zelf zijn zeer onderhoudsarm, maar kunnen wel makkelijk verplaatst worden voor bijkomende werken.”

MEUBILAIR

In het park vind je naast het wandelpad ook prefab betonnen meubilair. Bijzonder zijn de Núvol design zitschalen van de Spaanse fabrikant

Durbanis en de langwerpige zitbanken van Ebema nv. Ook ecobeton water technologies leverde meubilair voor het park. Opvallend: niet uit beton, maar uit staal en hout. Luc Vandebeek verduidelijkt: “Het gaat om een zitbank van Cyria, een Franse fabrikant waar we nauw mee samenwerken. Op die manier kunnen we voor de inrichting van steden en gemeenten een totaalpakket

De paden zijn aangelegd met ecopath ®, een uniek gamma prefab betonnen fietspaden van ecobeton water technologies. Les chemins ont été réalisés avec ecopath ®, une gamme unique de pistes cyclables en béton préfabriqué développée par ecobeton water technologies.

d'entretien ou modifications à l'avenir. Les éléments eux-mêmes nécessitent très peu d'entretien, mais peuvent être facilement déplacés pour des travaux supplémentaires. »

MOBILIER URBAIN

Dans le parc, outre le sentier pédestre, on trouve également du mobilier préfabriqué en béton. Les sièges design Núvol du fabricant espagnol Durbanis et les bancs allongés d'Ebema nv

retiennent particulièrement l'attention. ecobeton water technologies a lui aussi fourni du mobilier pour le parc. Ceux-ci ne sont toutefois pas en béton, mais en acier et en bois. Luc Vandebeek précise : « Il s'agit d'un banc de Cyria, un fabricant français avec lequel nous collaborons étroitement. Cela nous permet d'offrir une solution complète pour l'aménagement des villes et des communes, sans nous limiter à nos propres produits préfabriqués

Autre avantage : la piste est immédiatement praticable après la pose, sans temps de durcissement.

¬ LUC VANDEBEEK

aanbieden, waarbij we ons niet louter focussen op onze eigen prefab betonnen producten. Samen met de beste partners proberen we zo tot de beste oplossingen te komen.”

De komende maanden en jaren moeten nog wat werken uitgevoerd worden om Landschapspark De Pastorie helemaal te finaliseren. “Eerst moet het Parochiaal Cultureel Centrum (PCC) worden afgebroken”, legt burgemeester Yzermans uit. “Dat kan pas gebeuren als de gemeenschapszalen bij basisschool ’t Centrum klaar zijn. De activiteiten van het PCC verhuizen dan naar daar.” Als het PCC is afgebroken, komt er onder andere nog een boomgaard in de tuin van de pastorie. Yzermans: “De natuur blij natuurlijk de belangrijkste troef en die willen we in het park dan ook zoveel mogelijk bewaren én versterken. Met streekeigen gras- en bloemenmengsels en bloemrijke plantzones zorgen we voor een biodiverse

ondergrond waar bijen en vlinders eten kunnen vinden. Op die manier creëren we een groen plekje in het centrum van Houthalen dat goed is voor mens, dier en natuur.”

Voor ecobeton water technologies is het park in Houthalen een waardevol referentieproject. “Op de markt krijgt ecopath® steeds meer bekendheid. Na enkele mooie referentieprojecten in Limburg zoals een fietspad in Ordingen, dit project in Houthalen-Helchteren en nieuwe projecten in de pijplijn in Genk en Hasselt, werden ook al projecten in De Pinte, Jabbeke en Westerlo gerealiseerd", besluit Luc Vandebeek. (NR) ■

Dat er tussen punt a en punt b een niveauverschil van 4,5 procent zat, was een uitdaging tijdens de realisatie.

La différence de niveau de 4,5 % entre le point a et le point b a rendu la construction de la piste particulièremen t difficile.

en béton. En collaboration avec les meilleurs partenaires, nous nous efforçons ainsi de proposer les meilleures solutions globales. »

Au cours des mois et des années à venir, quelques travaux devront encore être effectués pour finaliser le parc De Pastorie. « Il faudra d'abord démolir le centre culturel paroissial », explique le bourgmestre Alain Yzermans. « Cela ne pourra se faire qu'une fois que les salles communautaires sur le site de l'école primaire 't Centrum seront terminées. Les activités du centre culturel lié à la

LANDSCHAPSPARK HOUTHALEN | PARC PAYSAGER HOUTHALEN Houthalen-Helchteren, 2024

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE: Gemeentebestuur Houthalen-Helchteren

ARCHITECT | ARCHITECTE: Studio LST nv

AANNEMER | ENTREPRENEUR: Martens Wegenbouw nv

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB: ecobeton water technologies nv

PADEN | ALLÉES : ecopath® - ecobeton water technologies nv

ZITBANKEN | BANCS: langwerpige zitbanken van Ebema nv, bancs allongés d'Ebema nv

paroisse seront alors transférées à cet endroit. » Une fois le centre démoli, un verger sera notamment aménagé dans le jardin du presbytère. Alain Yzermans : « La nature dans le parc reste bien sûr l'atout principal et nous voulons la préserver et la renforcer autant que possible. Grâce à des mélanges de graminées et de fleurs indigènes et à des zones fleuries, nous créons un sol biodiversifié où les abeilles et les papillons trouveront de quoi se nourrir. Nous créons ainsi un espace verdoyant au centre de Houthalen, profitable à l'homme, aux animaux et à la nature. »

Pour ecobeton water technologies, le parc de Houthalen est un projet de référence prestigieux. « L'ecopath® est de plus en plus connu sur le marché. Après quelques beaux projets de référence dans le Limbourg, comme une piste cyclable à Ordingen, ce projet à HouthalenHelchteren et de nouveaux projets en attente à Genk et Hasselt, nous avons également réalisé des projets à De Pinte, J abbeke et Westerlo », conclut Luc Vandebeek. (NR) ■

Houthalen-Helchteren

Eeuwige rust in een oase van groen en blauw

De parkbegraafplaats in Genk-Centrum werd recent verrijkt met een nieuwe vijvertuin, die zich kenmerkt door een strak en modern ontwerp met witte prefab betonelementen van Ebema_LivingCity. De urnengraven werden in gebruik genomen vanaf 1 december 2023 en de witte stenen die er nu liggen, zitten in de concessie, zodat iedereen dezelfde steen heeft en de strakke witte lijn behouden blijft. Opmerkelijk: het ontwerp is niet van de hand van een architect of ontwerpbureau, maar van Roald Coppin, gewezen grafdelver en vandaag werkleider groenonderhoud en begraafplaatsen bi j Stad Genk.

Begraafplaatsen zijn plekken waar we bezinnen, wandelen en elkaar kunnen ontmoeten. Het evenwicht tussen rust, groen en grafmonumenten bepaalt de serene sfeer van een begraafplaats. De vijvertuin van de begraafplaats in Genk-Centrum biedt dit evenwicht perfect. Het ontwerp en de aanleg door de interne teams van de stad zorgt voor voldoende begraafruimte,

gecombineerd met een groenrijke omgeving. De inspiratie voor de vijvertuin komt van een parkbegraafplaats in Amsterdam, maar het ontwerp is volledig Genks.

URNENGRAVEN

"We wilden graag een waterpartij op de parkbegraafplaats hebben, want dat gee ook rust", vertelt beheerder Roald

Le repos éternel dans une oasis de vert et de bleu

Le parc du cimetière situé dans le centre de Genk a récemment été embelli par un nouveau jardin avec un étang, qui se distingue par son design moderne et épuré, agrémenté d'éléments en béton préfabriqué blanc fournis par Ebema_LivingCity. Les tombeaux destinés aux urnes ont été mis en service le 1er décembre 2023 et les pierres blanches qui les recouvrent font partie de la concession, pour garantir que tout le monde ait la même pierre et que la ligne blanche épurée soit préservée. A noter : le design n'est pas l'œuvre d'un architecte ou d'un bureau d'études, mais de Roald Coppin, ancien fossoyeur et aujourd'hui chef de chantier pour l'entretien des espaces verts et des cimetières pour la ville de Genk.

Les cimetières sont des lieux où nous pouvons nous recueillir, nous promener et rencontrer d'autres personnes. L'équilibre entre calme, la végétation et les monuments funéraires détermine l'atmosphère sereine d'un cimetière.

CAVEAUX À URNES

« Nous voulions un plan d'eau dans le cimetière-parc, car cela apporte une certaine sérénité », explique Roald

Le jardin et l'étang du cimetière de Genk-Centre offrent cet équilibre parfait. La conception et l'aménagement par les équipes internes de la ville assurent un espace suffisant pour les sépultures, combiné à un cadre verdoyant. L'inspiration pour le jardin et l'étang vient d'un cimetière-parc à Amsterdam, mais la conception est entièrement genkoise.

Coppin, gestionnaire. « Nous avons opté pour des caveaux cinéraires, car c'est ce qui est le plus demandé. Environ 70 % des inhumations sont en effet des crémations. J'ai très vite eu l'idée d'aménager un grand étang au centre, avec les urnes et le jardin tout autour. Des bancs ont été placés autour de l'étang pour que les gens puissent s'asseoir et se recueillir. Pas moins de 200espèces de plantes ont été plantées, afin qu'il soit

Coppin. "We hebben gekozen voor urnengraven omdat daar de meeste vraag naar is. Ongeveer zeventig procent van de begravingen zijn immers crematies. Al snel kwam ik op het idee om centraal een grote vijver te voorzien,

met daarrond de urnen en tuin. Rond de vijver zijn er bankjes geplaatst waar mensen kunnen zitten en reflecteren. Er werden ook maar liefst 200 verschillende soorten planten aangelegd, op zo’n manier dat er het hele jaar door

Op parkbegraafplaats Genk-Centrum kan je tot rust komen in een vijvertuin.

Au cimetière-parc du centre de Genk, la nature et la tranquillité invitent à la sérénité.

J'ai très vite eu l'idée d'aménager un grand étang au centre, avec les urnes et le jardin tout autour.

possible d'en voir fleurir toute l'année. Cela crée un environnement paisible et verdoyant pour les proches qui viennent se recueillir sur la tombe de leurs êtres chers ».

Pour les éléments préfabriqués en béton, qui s'intègrent parfaitement à l'environnement vegétalisé, les services de la ville de Genk ont fait appel à Ebema.

L'entreprise a ainsi produit et livré une grande quantité de dalles Smooth Mega (dont certaines sur mesure), huit bancs

« Parisienne », des pavés pour le plan d'eau et une centaine de dalles pour les urnes. Le résultat est un espace considérablement amélioré, en harmonie avec les parties historiques existantes du cimetière. Ce projet se distingue par l'équilibre délicat entre esthétique et fonctionnalité, l'approche innovante qui transforme le cimetière en parc avec plan d'eau et les matériaux préfabriqués de qualité qui ont été utilisés.

HARMONIE

Ebema n'en est pas à son coup d'essai dans le domaine de l'aménagement de cimetières. Le fabricant s'était déjà fait remarquer avec ses monuments funéraires de forme circulaire, ses murs cinéraires et autres monuments commémoratifs symboliques en béton préfabriqué. Un dernier lieu de repos et de recueillement mérite une touche esthétique, l'entreprise en est en tout cas convaincue. Ebema_LivingCity

Al snel kwam ik op het idee om een grote vijver centraal te voorzien, met daarrond de urnen en tuin.

planten in bloei staan. Dit zorgt voor een serene en groene omgeving voor nabestaanden die het graf van hun geliefden bezoeken.”

Voor de prefab betonnen elementen, die perfect connecteren met de groene omgeving, werd een beroep gedaan op Ebema. Zo werden een grote hoeveelheid Smooth Megategels (waaronder maatwerk), acht Parisienne zitbanken, stapstenen in de vijver en honderd urnedekstenen geproduceerd en geleverd. Het resultaat is een sterk verbeterde ruimte in harmonie met de bestaande historische delen van de begraafplaats. Wat dit project uniek

propose une gamme complète de dalles, pavés, mobilier urbain, totems et urnes funéraires, ainsi que des possibilités de personnalisation quasi illimitées, garantissant un ensemble sobre et discrètement élégant.

« Nous avons certes l'habitude de travailler dans le cadre sensible des cimetières, mais ce projet était tout de même unique pour nous » explique Valerie Geysen, d'Ebema. « D'autant plus que nous avons travaillé en étroite collaboration avec l'équipe de la ville de Genk pour trouver une solution. Cela a nécessité beaucoup de travail en amont. Nous avons d'abord élaboré un plan avec des solutions sur mesure sous forme de dalles en L, mais cela s'est avéré ne pas être l'option la plus économique. La ville de Genk a clairement indiqué que la priorité était de créer un ensemble harmonieux à l'aspect épuré et blanc. Dans le respect

maakt, is zonder twijfel de zorgvuldige balans tussen esthetiek en functionaliteit, de innovatieve benadering van begraafplaats naar vijverpark én de hoogwaardige prefab materialen die zijn gebruikt.

HARMONIE

Voor Ebema is begraafplaatsinrichting geen onbekend terrein. De fabrikant trok al eerder de aandacht met de bijzondere, cirkelvormige onumenten, urnemuren en andere symbolische gedenkmonumenten uit prefab beton. Een laatste rust- en gedenkplaats

de cette volonté, nous avons examiné ce qui était réalisable, étant donné qu'il s'agissait tout de même d'un volume considérable ».

Finalement, Ebema a trouvé la solution idéale dans sa gamme standard. Valerie Geysen : « Notre dalle en béton Smooth correspond à la sérénité et à la sobriété recherchées par la ville de

verdient een esthetische afwerking, is de insteek. Ebema_LivingCity biedt een compleet gamma van tegels, klinkers, zitmeubilair, urnetotems en quasi ongelimiteerde maatwerkmogelijkheden die een ingetogen en sober geheel garanderen.

“We hebben inderdaad wel ervaring met de gevoeligheden van een begraafplaats, maar dit was voor ons toch wel een uniek project”, vertelt Valerie Geysen van Ebema. “Vooral omdat we intensief samen met het team van

Het praktische en esthetische gaan op deze plek harmonieus hand in hand.

Le côté pratique et l'esthétique se marient harmonieusement dans cet endroit.

Dit project illustreert perfect de grote meerwaarde van de integratie van prefab beton in groene openbare ruimtes. Ce projet démontre la valeur ajoutée considérable de l'intégration du béton préfabriqué dans un espace public végétalisé.

Genk. L'objectif était de prévoir de la place sous la pierre pour quatre urnes. En sciant ensuite notre dalle Smooth standard, nous avons pu fournir une dalle funéraire sur mesure avec un minimum de travail, qui, avec son aspect blanc épuré, s'intègre parfaitement à la tranquillité de ce cadre verdoyant ».

ENTRETIEN

Les cimetières font généralement l'objet d'un entretien intensif, et celui du centre de Genk ne fait pas exception. Valerie Geysen : « L'entretien était assurément un point important. En automne et en hiver, les dalles blanches ne sont pas à l'abri des attaques de la saleté. C'est pourquoi nous avons recouvert tous les éléments d'un revêtement spécifique afin de les protéger». Roald

© Ebema
© Ebema

Stad Genk naar een oplossing hebben gezocht. Er is heel wat studiewerk aan voorafgegaan. Zo werd er eerst een plan uitgekend met maatwerk in de vorm van L-stenen, maar dat bleek toch niet de meest economische optie. Vanuit Stad Genk voelden we heel duidelijk dat het creëren van harmonie met een strak, wit uiterlijk het belangrijkste aandachtspunt was. Binnen die wens hebben we dan gekeken wat haalbaar was, aangezien het toch over een aanzienlijk volume ging.”

Uiteindelijk vond Ebema binnen zijn standaardgamma de ideale oplossing. Valerie Geysen: “Onze tegel in Smooth-beton beantwoordt aan de sereniteit en objectiviteit die Stad Genk voor ogen had. Het doel was om onder de steen plek te voorzien voor vier urnen. Door onze standaardmaat van de Smooth-tegel nadien te verzagen, konden we met een minimum aan maatwerk toch een urnedeksteen op maat voorzien, die met zijn strakke witte uiterlijk mooi blendt met de rust van de groene omgeving.”

ONDERHOUD

Begraafplekken worden doorgaans intensief onderhouden en dat is in Genk-Centrum niet anders. Valerie Geysen: “Onderhoud was zeker een belangrijk aandachtspunt. Zeker in de herfst- en wintermaanden zijn de witte tegels niet immuun voor aantasting door vuil. Daarom hebben we alle elementen voorzien van een specifieke coating om te beschermen.” Roald Coppin bevestigt: “Intussen zijn er twee winters gepasseerd en de tegels en urnedekstenen zien er nog altijd prima

Ebema a entre autres produit et livré 100 pierres tombales uniques destinées à accueillir des urnes funéraires. © Ebema

Nous avons appliqué un revêtement spécifique sur tous les éléments afin de les protéger.

Coppin confirme : «Deux hivers se sont écoulés et les dalles et les pierres tombales sont toujours en excellent état. Les conditions météorologiques et le cadre verdoyant ont certes un impact, mais Ebema a trouvé une excellente solution avec ce revêtement. La saleté qui s'accumule pendant les mois d'hiver disparaît même en grande partie d'elle-même au printemps et en été. Nous sommes également très

attentifs à la protection des dalles funéraires et avons établi des règles claires. Il est ainsi interdit de déposer des fleurs, des couronnes ou des bougies sur les dalles. Tout le monde a exactement la même dalle, afin que l'harmonie soit préservée ».

L'ensemble du projet a été réalisé par les services de la ville, avec l'aide d'un bénévole qui possède de nombreuses années d'expérience dans l'aménagement de plans d'eau. Pas de designer ni d'architecte, mais pas non plus d'entrepreneur. « C'est tout de même assez exceptionnel », explique Valerie Geysen, qui souligne la qualité de la collaboration. « Nous avons beaucoup discuté et nous nous sommes écoutés attentivement tout au long du processus ».

Non seulement pour les pierres tombales, mais aussi pour tous les autres éléments préfabriqués en béton, comme les bancs et les dalles. Pour ces dernières, il était bien sûr essentiel de prévoir un revêtement antidérapant. Pour conserver l'aspect épuré, nous avons choisi d'intégrer une structure dans la dalle lors du processus de production, plutôt que d'appliquer un traitement ultérieur, qui donne toujours un résultat moins esthétique ».

UNE CONCEPTION MAGNIFIQUE

Valerie Geysen félicite également Roald Coppin et son équipe : « C'est vraiment un superbe design et c'est très impressionnant qu'ils aient tout fait en interne. Le côté pratique et l'esthétique se marient harmonieusement dans cet

Het bijzondere ontwerp is van de hand van Roald Coppin, gewezen grafdelver. Le design unique a été créé par Roald Coppin, ancien fossoyeur.
Ebema fabriceerde en leverde onder andere 100 unieke urnedekstenen.

uit. Weersomstandigheden en een groene omgeving hebben een impact, maar met de coating hee Ebema een uitstekende oplossing voorzien. Het vuil dat zich tijdens de wintermaanden vastzet, verdwijnt zelfs grotendeels vanzelf wanneer de lente en de zomer aanbreken. We zijn ook heel beschermend over de urnedekstenen en er zijn duidelijke regels. Zo mogen er geen bloemen, kransen of kaarsen op de tegels blijven liggen. Iedereen hee ook exact dezelfde steen, om de harmonie te waarborgen.”

Het hele project werd gerealiseerd door de diensten van de stad, met hulp van een vrijwilliger die jarenlange ervaring hee met de aanleg van zwemvijvers. Dus geen ontwerper of architect, maar ook geen aannemer. “En dat is toch wel heel bijzonder”, vertelt Valerie Geysen, die de goede samenwerking benadrukt.

“Er is zeer veel overleg gepleegd en we hebben gedurende het hele proces heel goed naar elkaar geluisterd. Niet alleen voor de urnedekstenen, maar ook voor alle andere prefab beton elementen zoals de banken en de staptegels. Voor

We hebben alle elementen voorzien van een specifieke coating om ze te beschermen.

die laatste was het uiteraard cruciaal om een antisliplaag te voorzien. Om de strakheid te kunnen behouden, hebben we gekozen om al een structuur in de tegel te voorzien tijdens het productieproces, in plaats van een nabehandeling, wat toch altijd een grover resultaat geeft.”

PRACHTIG ONTWERP

Valerie Geysen steekt ook een pluim op de hoed van Roald Coppin en zijn team: “Het is echt een prachtig ontwerp en het is heel knap dat ze alles in eigen beheer hebben gedaan. Het praktische en esthetische gaan op deze plek harmonieus hand in hand en dat illustreert de grote meerwaarde van de integratie van prefab beton in een groene openbare ruimte. Verder is ook het plaatsingsgemak een grote troef. Dat stelde Stad Genk in staat om het project volledig zelf uit te voeren.”

endroit, illustrant ainsi la valeur ajoutée considérable de l'intégration du béton préfabriqué dans un espace public végétalisé. La simplicité d'installation constitue également un atout majeur. Elle a permis à la ville de Genk de réaliser le projet entièrement en interne ».

Le béton préfabriqué prouve une fois de plus ses avantages en termes d'esthétique, de fonctionnalité, de qualité intemporelle et de flexibilité d'utilisation. « Les caveaux devaient se démarquer et attirer le regard au milieu de toute cette verdure. La condition principale était que, tout comme l'étang et les jardins, les éléments en béton préfabriqué devaient également dégager une impression de sobriété, de sérénité et de tranquillité. Et c'est exactement ce que nous avons réussi à faire avec Ebema », conclut Roald Coppin. (NR) ■

Prefab beton bewijst hier eens te meer zijn voordelen op het vlak van esthetiek, functionaliteit, tijdloze kwaliteit en flexibiliteit in gebruik. “De urnengraven moesten eruit springen en een eyecatcher worden te midden al dat groen. De belangrijkste voorwaarde was dat net als de vijver en de tuinen ook de prefab betonelementen strakheid, sereniteit en rust uitstraalden. En daar zijn we samen met Ebema heel goed in geslaagd”, besluit Roald Coppin. (NR) ■

Wat dit project uniek maakt, is zonder twijfel de zorgvuldige balans tussen esthetiek en functionaliteit, de innovatieve benadering van begraafplaats naar vijverpark én de hoogwaardige prefab materialen die zijn gebruikt.

Ce projet se distingue par l'équilibre délicat entre esthétique et fonctionnalité, l'approche innovante qui transforme le cimetière en parc avec plan d'eau et les matériaux préfabriqués de qualité qui ont é té utilisés.

PARKBEGRAAFPLAATS | PARC DU CIMETIÈRE Genk, 2023

OPDRACHTGEVER | MAÎTRE D’OUVRAGE : Stad Genk

PROJECTONTWIKKELAAR | DÉVELOPPEUR : Stad Genk

ARCHITECT | ARCHITECTE & AANNEMER | ENTREPRENEUR : Stad Genk

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB : Ebema nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS :

• 100 urnedekstenen / pierres tombales : Dalle Smooth Objects 50x50x6/7 cm Cream Velvet

• 13 Smooth Objects tegels / dalles

• 8 Smooth Objects Bancs 'Parisienne' 180x40x40 cm en / et 1 bloc Cream Velvet

• 683 m² Megategel Smooth / Dalle XXL Smooth

• 32 m² Greenstone 25x12,5x10 cm, waterpasserende verharding, grijs / revêtement perméable, gris

• 80 m² Seamstone 25x12,5x10 cm, gesloten verharding, grijs / revêtement couvert, gris

© Ebema
© Ebema

INTERVIEW MET LUC NELLES (LUC NELLES ARCHITECTES ASSOCIÉS)

“Prefab beton biedt architecten veel controle”

Het bureau Luc Nelles Architectes Associés (LNAA), dat gevestigd is in Luik, stond onlangs in the picture dankzij de realisatie van twee nieuwe tribunes langs het circuit van Spa-Francorchamps, met een FEBE Elements Award als ultieme bekroning. Hoewel prefab beton een logische keuze was voor dit project, geldt dat niet noodzakelijk voor alle typologieën. “Het is een kwestie van balans en integratie in de context”, benadrukt architect-zaakvoerder Luc Nelles met de nodige bescheidenheid. Als zoon en broer van een aannemer beseft hij als geen ander wat de praktische implicaties van een architecturaal ontwerp kunnen zijn en houdt hij altijd rekening met de realiteit op de werf.

BETON: KUNT U LUC NELLES

ARCHITECTES ASSOCIÉS

ALLEREERST EVEN KORT

VOORSTELLEN? OP WELKE SOORTEN

PROJECTEN SPITSEN JULLIE ZICH

VOORNAMELIJK TOE?

LUC NELLES: “Ik heb het bureau opgericht aan het einde van mijn stageperiode in 1991 en heb enkele jaren alleen gewerkt alvorens ik de hulp

Als zoon en broer van een aannemer bese Luc Nelles als geen ander wat de praktische implicaties van een architecturaal ontwerp kunnen zijn en houdt hij altijd rekening met de realiteit op de werf.

Fils et frère d’entrepreneur, Luc Nelles mesure les implications pratiques d’un concept architectural et garde en permanence à l’esprit la réalité du chantier.

ENTRETIEN AVEC LUC NELLES (LUC NELLES ARCHITECTES ASSOCIÉS)

« Le béton préfabriqué apporte une grande maîtrise à l’architecte »

Basé en Cité Ardente, le bureau Luc Nelles Architectes Associés (LNAA) a récemment été mis sous les feux de la rampe grâce à la réalisation de deux nouvelles tribunes sur le circuit de Spa-Francorchamps, avec un FEBE Elements Award à la clé. Si le béton préfabriqué s’est imposé de lui-même pour la réussite de ce type de projet, il n’en va pas forcément ainsi pour toutes les typologies. « C’est une question d’équilibre et d’intégration dans le contexte », souligne Luc Nelles avec modestie. Fils et frère d’entrepreneur, il mesure les implications pratiques d’un concept architectural et garde en permanence à l’esprit la réalité du chantier.

BETON : POUVEZ-VOUS PRÉSENTER BRIÈVEMENT LUC NELLES ARCHITECTES ASSOCIÉS ? QUELS TYPES DE PROJETS CONCEVEZ-VOUS PRINCIPALEMENT ?

LUC NELLES : « J’ai fondé le bureau dès la fin de mon stage en 1991 et ai travaillé seul pendant quelques années, avant de me faire aider par un ingénieur, puis par un ami designer. Nous hésitions alors encore sur l’orientation à prendre, mais nous sommes finalement lancés à 100% dans l’architecture, tout en gardant un sens aigu du détail dans

inriep van een ingenieur en vervolgens ook van een bevriende ontwerper. We twijfelden toen nog over de richting die we wilden inslaan, maar uiteindelijk hebben we ons voor de volle 100% op architectuur gestort, waarbij we een scherp oog voor detail behielden.”

“Aanvankelijk ontwierp ik eengezinswoningen voor vrienden en kennissen, daarna heb ik mijn horizon verbreed met industriële gebouwen. Mijn voorliefde voor beton dateert waarschijnlijk uit die periode. De kolommen werden vaak ter plaatse gestort, maar ik gebruikte toen al voorgespannen balken. Op een dag won ik een ontwerpwedstrijd voor Verviers Pneus, dat me vervolgens tal van projecten toevertrouwde en dat vandaag nog steeds een beroep doet op onze expertise.

Zo voerden we simultaan industriële en residentiële projecten uit.”

“Vervolgens waagde ik me aan overheidsopdrachten voor gemeenten als Waimes en Malmedy (Luc Nelles is a omstig uit het dorp Xhoffraix, dat deel uitmaakt van Malmedy, waar hij erg aan gehecht is, red.). Denk aan projecten zoals de renovatie van kerken, de bouw van een rusthuis en sociale woningen. Een gewonnen ontwerpwedstrijd voor HELMo (Haute École Libre Mosane) leverde ons een mooie referentie op met campus Guillemins en vormde de aanzet tot de realisatie van een reeks schoolgebouwen. Mijn eerste grote opdracht in de publieke sector was 'Triangel', een complex met een cultureel centrum en kantoren voor het gemeentebestuur van

nos dessins. Au début, je concevais des maisons unifamiliales pour des amis, des connaissances … puis j’ai élargi mes horizons en y ajoutant des bâtiments industriels. Mon attrait pour le béton date sans doute de cette époque. Les colonnes étaient souvent coulées en place, mais j’utilisais déjà des poutres précontraintes. Un jour, j’ai remporté un concours pour Verviers Pneus, qui m’a ensuite confié de nombreux projets et je travaille encore pour eux aujourd’hui. J’ai accumulé les projets de type industriel en parallèle avec les habitations. Puis je me suis essayé aux marchés publics pour les communes comme Waimes ou Malmedy – Luc Nelles est natif du village de Xhoffraix (commune

de Malmedy, auquel il est très attaché, n.d.l.r.) – avec des projets comme la rénovation d’églises, la construction d’un home ou encore du logement social. Un concours remporté pour l’HELMo (Haute École Libre Mosane) nous a valu une belle réussite avec le campus des Guillemins et a initié une série de projets de bâtiments scolaires. Mon premier gros dossier en marché public fut le « Triangel », complexe associant centre culturel et bureaux pour l’administration communale de Saint-Vith, que j’ai réalisé en association avec le regretté Claude Strebelle (AST), et Daniel Blaise. Un autre gros marché a été l’hôtel de police de Marche-en-Famenne, en association

“We bouwen niet voor het plezier van de architect, maar om aan de wensen van de klant te voldoen.”

Sankt Vith, dat ik samen met wijlen Claude Strebelle (AST) en Daniel Blaise heb gerealiseerd. Een ander groot dossier was het politiebureau van Marche-en-Famenne, in samenwerking met Luc De Potter. Zo groeide ons bureau langzaam maar zeker. Momenteel zijn we met zes, inclusief mezelf.”

BETON: WAT ZIJN JULLIE STERKE PUNTEN?

LUC NELLES: “Ik denk dat onze wil om altijd kwalitatief werk te leveren uiteindelijk de doorslag gee . Het is niet voor niets dat we enkele trouwe klanten hebben, zoals Verviers Pneus of HELMo.”

“Mijn vader was wegenbouwer. Als student heb ik geregeld samen met hem op werven gestaan en ik heb ook geholpen bij de renovatie

« On ne construit pas pour le plaisir de l’architecte, mais pour aider le client. »

momentanée avec Luc De Potter. De fil en aiguille, le bureau a grandi, lentement mais sûrement. Nous sommes actuellement six, moi compris. »

BETON : QUELS SONT VOS POINTS FORTS ?

LUC NELLES : « Je pense que notre volonté de toujours bien faire les choses finit

Triangel, het cultureel centrum van Sankt Vith. Triangel, le centre culturel de Saint-Vith.

van een woning. Ik heb altijd al in de voetsporen van een echte vakman willen treden. Ik pretendeer niet dat ik metselaar, timmerman of dakdekker ben, maar ik wilde me in ieder geval in deze verschillende beroepen verdiepen om beter te begrijpen met welke moeilijkheden en uitdagingen ze te kampen hebben. Als architect wil ik geen ivorentorenmentaliteit hanteren, want ik heb veel respect voor handenarbeid. Als ik iets ontwerp, probeer ik altijd in te schatten welke concrete gevolgen dat hee in de uitvoeringsfase en te beoordelen of het sop de kool waard is. In plaats van 'architectenfrivoliteit' geef ik de voorkeur aan een gebouw dat is aangepast aan zijn functie en het omringende landschap. We bouwen niet voor het plezier van de architect, maar om aan de wensen van de klant te voldoen.”

“Een andere troef die ik wil aanstippen is de uitstekende sfeer die bij ons op de werkvloer heerst. In ons bureau zijn menselijke kwaliteiten evenveel – zo niet meer – van tel dan professionele k waliteiten.”

BETON: WANNEER IS EEN PROJECT VOOR U GESLAAGD?

LUC NELLES: “In het verleden was ik structureel ontevreden en zag ik meer de gebreken dan de kwaliteiten. Anderen moesten mij ervan overtuigen dat een project wel degelijk succesvol was. Ik ben intussen bijgedraaid, maar blijf steevast zeer kritisch voor mezelf. Een project is pas geslaagd als het in goede verstandhouding met de klant en indien mogelijk ook met de aannemer is uitgevoerd en als we een betrouwbaar, geïntegreerd gebouw hebben opgeleverd dat goed functioneert en de gebruikers bevalt. Ook als de volgende generatie me vraagt om voor hen te werken, terwijl ik 25 jaar

eerder al de woning van hun ouders heb ontworpen, dan is dat voor mij een reden om tevreden te zijn.”

BETON: WAT ZIJN IN UW OGEN DE GROOTSTE HEDENDAAGSE EN TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN VOOR DE SECTOR? EN HOE GAAN JULLIE DAAR ALS BUREAU MEE OM?

LUC NELLES: “Op organisatorisch vlak vind ik het steeds moeilijker om werven accuraat op te volgen, aangezien bedrijven steeds groter worden en steeds meer onderaannemers inschakelen. Dat bemoeilijkt het wer eheer en de uitvoeringscontrole. Om op schema te blijven, moet de architect kunnen vertrouwen op een solide

De ‘tweelingtribunes’ langs het circuit van Spa-Francorchamps

Les tribunes « jumelles » sur le circuit de Spa-Francorchamps

par se remarquer. Si nous avons des clients fidèles comme Verviers Pneus ou l’HELMo, ce n’est pas pour rien. Mon père était entrepreneur de voirie, j’ai travaillé sur les routes avec lui quand j’étais étudiant. J’ai aidé à rénover une maison … J’ai toujours voulu me mettre dans la peau d’un homme de métier. Je ne me prétends ni maçon, ni charpentier, ni couvreur, mais en tout cas, j’ai voulu m’initier à ces différents métiers pour mieux comprendre leurs difficultés. En tant qu’architecte, je ne veux pas être un imposteur car j’ai beaucoup de respect pour le travail manuel. Je pourrais concevoir quelque chose de spectaculaire, mais je tente alors de mesurer les conséquences concrètes en exécution, et évaluer si le résultat en vaut la chandelle. Plutôt qu’une ’lubie d’architecte’, je préfère un bâtiment adapté à sa fonction et

au paysage. On ne construit pas pour le plaisir de l’architecte, mais pour répondre au client. »

« Un autre point fort que je tiens à souligner est l’ambiance qui règne dans notre bureau. Chez nous, les qualités humaines comptent autant, si pas davantage, que les qualités professionnelles. »

BETON : QUAND CONSIDÉREZ-VOUS UN PROJET COMME RÉUSSI ?

BETON : QUELS SONT, SELON VOUS, LES PLUS GRANDS DÉFIS DU SECTEUR AUJOURD'HUI ET À L'AVENIR, ET COMMENT Y FAITESVOUS FACE ?

LUC NELLES : « Sur le plan organisationnel, je trouve qu’il est de plus en plus difficile d’assurer le suivi du chantier alors que les entreprises deviennent de

LUC NELLES : « J’étais un perpétuel insatisfait et voyais plus les défauts que les qualités, les autres devant me convaincre de la réussite du projet. J’ai évolué mais reste très critique par rapport à moi-même. On peut considérer un projet comme réussi quand on l’a mené à bien, dans une bonne entente avec le client et si possible aussi l’entrepreneur, et que l’on a pu livrer un bâtiment fiable, intégré, qui fonctionne bien et plaît aux utilisateurs. Et quand la génération suivante me demande de travailler pour elle alors que j’avais déjà conçu la maison des parents 25 ans plus tôt, j’y vois un motif de sat isfaction. »

lastenboek, plannen die voortdurend up-to-date gehouden worden en een strikte naleving van de vooropgestelde deadlines.”

“In conceptueel opzicht geloof ik in architectuur die verankerd is in haar omgeving. Ik zie namelijk veel gebouwen opduiken die overal ter wereld hadden kunnen worden gerealiseerd. Ik vind dat vooral zonde in landelijke gebieden, waar we nog het geluk hebben te kunnen genieten van een kwalitatief hoogstaande omgeving die we dienen te vrijwaren. We moeten aandacht besteden aan de volumetrie die we creëren, het materiaal- en kleurgebruik

enzovoort, zodat het project in zijn omgeving past en niet uit de toon valt. Het is niet eenvoudig om het juiste evenwicht te vinden tussen iets dat vernieuwend wil zijn en tegelijk de continuïteit met het verleden garandeert.”

“Steden staan dan weer voor de enorme uitdaging om hun grotendeels gedateerde gebouwen te renoveren. Zo hebben we net de grootschalige renovatie van een campus van HELMo afgerond. Een zeer complex project, vooral omdat we moderne technieken moesten zien te integreren in oude gebouwen.”

plus en plus grandes et emploient des cascades de sous-traitants. Cela complique la gestion du chantier et la vérification en exécution. Pour garder le cap, l’architecte doit pouvoir se baser sur un cahier des charges solide, des plans tenus à jour et un respect des délais. »

« Au niveau de la conception architecturale, je crois en une architecture ancrée dans son terroir. Je vois en effet de nombreux bâtiments qui auraient pu être réalisés dans n’importe quelle partie du monde. Je trouve que c’est surtout dommage en zone rurale, où l’on a encore la chance de profiter d’un contexte de qualité, qu’il s’agit de préserver. Il faut être attentif aux volumes que l’on va créer, aux matériaux et teintes utilisés … afin que le projet

BETON: U WERKT VAAK EN GRAAG MET PREFAB BETON.

VANWAAR DIE KEUZE?

LUC NELLES: “Ik werk graag met beton in het algemeen, omdat ik het beschouw als een authentiek, natuurlijk materiaal: een mengeling van zand, grind, cement ... Omdat het niet is afgewerkt, laat het expliciet zien wat het in zich hee . Dat beschouw ik als een grote kwaliteit. Voor mij hee beton een plaats in elke vorm van architectuur, zelfs in regionalistische

“We moeten vertrouwen hebben in de industriële producenten, die deze dagen onder enorme druk staan om beton met een sterk verminderde CO2-impact te ontwikkelen.”

Voor het ontwerp van de tribunes langs het circuit van Spa-Francorchamps moesten ingenieurs en prefab fabrikanten assemblageoplossingen uitwerken die niet te volumineus waren. Pour concevoir les tribunes de Spa-Francorchamps, ingénieurs et préfabricants ont dû trouver des solutions d’assemblage qui n’étaient pas trop vo lumineuses.

« Il faut faire confiance aux industriels qui, souvent contraints et forcés, mettent au point des bétons se rapprochant du zéro carbone. »

puisse s’intégrer dans son environnement plutôt que de détoner. Il n’est pas facile de trouver le juste équilibre entre quelque chose qui se veut novateur et l’expression d’une volonté de continuité avec le passé. »

« Quant à la ville, elle est l’objet d’un énorme défi de rénovation de

bâtiments majoritairement obsolètes. Nous venons d’achever une grosse rénovation d’un campus de l’HELMo, un chantier très compliqué notamment quant à l’intégration des techniques modernes dans de vieux bâtiments. »

BETON : VOUS TRAVAILLEZ SOUVENT AVEC DU BÉTON PRÉFABRIQUÉ. POURQUOI CE CHOIX ?

LUC NELLES : « J’aime bien travailler avec le béton en général, que je considère comme un matériau authentique, naturel : un mélange de sable, de gravier, de ciment, … Parce qu’il n’est pas surfacé, il exprime ce qu’il a à l’intérieur, une qualité à mes yeux. Pour moi, le béton a sa place dans toute architecture, même régionaliste. Cela dit, il faut savoir garder la mesure, dans la

©
LNAA

varianten. Dat gezegd zijnde, moet je wel maat houden in de hoeveelheid beton die je gebruikt, in de volumetrie die je daarmee creëert en dus in de expressie die je aan het materiaal gee . Elk project is uniek. Het is gewoon een kwestie van evenwicht. Het project moet in zijn context passen, punt.”

BETON: WAT ZIJN DE TROEVEN VAN PREFAB BETON?

LUC NELLES: “Zonder prefabbeton hadden we de tribune aan de Raidillonbocht in Spa-Francorchamps nooit kunnen bouwen. Het zou onmogelijk geweest zijn om de strakke deadlines te halen en bovendien was de configuratie van de site niet geschikt voor het ter plaatse storten van beton. In het algemeen biedt prefab beton je als architect veel controle. In de eerste plaats dimensionale controle, omdat alles wordt gemodelleerd en geverifieerd voordat het wordt geprefabriceerd. Dat biedt een betere garantie voor het resultaat op het vlak van uitlijning en de algemene geometrie van het gebouw. Ter plaatse gestort beton garandeert daarentegen minder voorspelbaarheid. Prefabricage verplicht alle betrokken partijen om met dezelfde

nauwkeurigheid te werken, van de architect tot de aannemer, het studiebureau en de fabrikant. Daarnaast is ook het esthetische aspect van belang. Als het beton zichtbaar moet blijven, moet je er goed over waken dat de verschillende prefab elementen a omstig zijn uit dezelfde productieomgeving, anders bestaat het risico dat er uiterlijke verschillen ontstaan.”

BETON: HOE PRESTEERT PREFAB BETON OP HET VLAK VAN DUURZAAMHEID?

LUC NELLES: “Natuurlijk is de productie van cement te energie-intensief, maar dat is voor mij geen reden om beton te weren. Als een gebouw goed ontworpen is en gemaakt is om meerdere generaties mee te gaan, is het gebruik van beton volkomen gerechtvaardigd. Als beton spaarzaam wordt toegepast

quantité de béton que l’on va employer, dans la volumétrie ainsi réalisée et donc dans l’expression que l’on va donner au matériau. Chaque projet est unique. C’est juste une question d’équilibre. Il faut que le projet s’intègre dans son contexte. »

BETON : QUELS SONT LES POINTS FORTS DU BÉTON PRÉFABRIQUÉ ?

LUC NELLES : « Nous n’aurions jamais pu construire la Tribune du Raidillon à Spa-Francorchamps sans béton préfabriqué. Il aurait été impossible de tenir les délais et, de toutes façons, la configuration du site se prêtait difficilement à une mise en œuvre de béton coulé en place. Plus globalement, le béton préfabriqué apporte une grande maîtrise à l’architecte. Une maîtrise dimensionnelle tout d’abord, car tout est modélisé et vérifié avant d’être préfabriqué. Cela donne une

De uitkijktoren van Fort Battice werd uiteindelijk opgetrokken in prefab beton om een enorm uitvoeringsprobleem te omzeilen.

La tour de Battice a finalement été érigée en béton préfabriqué pour contourner un énorme problème de mise en œuvre.

meilleure garantie de résultat au niveau des alignements et de la géométrie du bâtiment en général. Le béton coulé en place ne permet pas une telle prévisibilité. La préfabrication oblige l’ensemble des acteurs à travailler avec la même rigueur, de l’architecte à l’entrepreneur, en passant par le bureau d’études et le fabricant. De plus, l’aspect esthétique est également important. Si le béton doit être laissé apparent, il faut toutefois bien veiller à ce que les différents éléments préfabriqués soient issus d’une même production, au risque d’avoir des différences d’aspect. »

BETON : QUELLES SONT LES PERFORMANCES DU BÉTON PRÉFABRIQUÉ EN TERMES DE DURABILITÉ ?

LUC NELLES : « Bien entendu, la production de ciment est trop énergivore. Mais je n’en fais pas un motif

d’exclusion. À partir du moment où le bâtiment est bien conçu, et fait pour durer plusieurs générations, le recours au béton peut pleinement se justifier. Si le béton est utilisé de façon parcimonieuse là où c’est vraiment utile, cela ne me pose pas de problème. Se passer de béton me semble d’ailleurs illusoire. Il faut faire confiance aux industriels qui, souvent contraints et forcés, mettent au point des bétons qui diminuent fortement leur empreinte carbone. »

BETON : LE BÉTON DOIT DONC ÊTRE PLUS ÉCOLOGIQUE. MAIS VOYEZ-VOUS D'AUTRES DOMAINES D'AMÉLIORATION POUR CE MATÉRIAU DE CONSTRUCTION ?

LUC NELLES : « Personnellement, je suis en recherche permanente de solutions qui me permettent d’affiner les sections, pour consommer moins de béton d’une part, pour obtenir une géométrie plus

waar het echt nodig is, heb ik daar geen probleem mee. Het lijkt me trouwens een utopie om helemaal betonvrij te werken. We moeten vertrouwen hebben in de industriële producenten, die deze dagen onder enorme druk staan om beton met een sterk verminderde CO2-impact te ontwikkelen.”

BETON: BETON MOET DUS MILIEUVRIENDELIJKER WORDEN. ZIET U VOORTS NOG ANDERE VERBETERPUNTEN VOOR DIT BOUWMATERIAAL?

LUC NELLES: “Persoonlijk ben ik voortdurend op zoek naar oplossingen om de secties te verfijnen, enerzijds om minder beton te verbruiken en anderzijds om een meer esthetische geometrie te verkrijgen. Ook discretere en intelligentere oplossingen voor de assemblageknopen zijn welkom. Voor het ontwerp van de tribunes langs het circuit van Spa-Francorchamps vroegen we ingenieurs en prefab fabrikanten bijvoorbeeld om assemblageoplossingen uit te werken die niet te volumineus waren.”

BETON: IS PREFAB BETON VOOR BEPAALDE PROJECTEN GESCHIKTER DAN VOOR ANDERE?

LUC NELLES: “Ik heb al uitgelegd waarom infrastructuren zoals de tribunes langs het circuit van Spa-Francorchamps zich uitstekend lenen tot de toepassing van prefab betonelementen. Een ander project waarvoor dit ook geldt, is de uitkijktoren van Fort Battice, die oorspronkelijk in ter plaatse gestort beton moest worden opgetrokken. Uiteindelijk is er geopteerd voor prefab beton om een enorm uitvoeringsprobleem te omzeilen, namelijk dat voor het ter plaatse storten van beton een dubbele stelling nodig zou zijn geweest.”

“Voor gebouwen moet de meerwaarde van prefab beton geval per geval worden bekeken. Zelfs wanneer ik een industrieel gebouw ontwerp, combineer ik vaak betonnen kolommen met gelamineerde houten liggers, die vanaf een bepaalde overspanning interessanter zijn en bovendien een warme esthetische uitstraling hebben.

Het nieuwe schoolgebouw dat we realiseren voor Don Bosco in Luik zal bijna volledig uit zichtbeton bestaan. Ook de technische installaties zullen in het zicht gelaten worden. Naast de kostenbesparing die hieruit voortvloeit, willen we de leerlingen zo ook verschillende aspecten laten zien van de beroepen die ze er leren.”

BETON: WAT BESCHOUWT U PERSOONLIJK ALS EEN ECHT REFERENTIEPROJECT OP HET GEBIED VAN PREFAB BETON?

LUC NELLES: "Ik denk aan gebouwen zoals Blanc Gravier, een sportcentrum van de ULiège dat in de jaren 80 door Bruno Albert is ontworpen. Of, meer recent, het nieuwe hoofdkantoor van BNP Paribas Fortis in Brussel, van de hand van JaspersEyers Architects (in samenwerking met Baumschlager Eberle Architekten en Sty als & Partners). Het repetitieve karakter van de gevels illustreert de kracht van prefab beton.” (PS) ■

« Le béton préfabriqué apporte une grande maîtrise à l’architecte, dimensionnelle comme esthétique. »

esthétique d’autre part. De même, des solutions plus discrètes et intelligentes au niveau des nœuds d’assemblage sont les bienvenues. Pour concevoir les tribunes de Spa-Francorchamps par exemple, ingénieurs et préfabricants ont dû trouver des solutions d’assemblage qui n’étaient pas trop volumineuses. »

BETON : LE BÉTON PRÉFABRIQUÉ CONVIENT-IL MIEUX À CERTAINS PROJETS QU'À D'AUTRES ?

LUC NELLES : « J’ai déjà expliqué en quoi des infrastructures comme les tribunes

du circuit de Francorchamps se prêtaient à la mise en œuvre d’éléments en béton préfabriqué. Un autre projet pour lequel cela vaut également est la tour panoramique au Fort de Battice, qui devait être à l’origine construite en béton coulé en place. Elle a finalement été érigée en béton préfabriqué pour contourner un énorme problème de mise en œuvre lié au fait que couler du béton en place aurait nécessité un double échafaudage. »

« Pour les bâtiments, le bénéfice que peut apporter le béton préfabriqué est à analyser au cas par cas. Même lorsque je conçois un bâtiment industriel, je combine souvent des colonnes en béton avec des poutres en bois lamellé-collé, plus intéressantes à partir d’une certaine portée, esthétique et ambiance chaleureuse en prime. Le nouveau bâtiment scolaire que nous réalisons pour Don Bosco à Liège sera quant à lui presque

entièrement en béton apparent, comme seront d’ailleurs aussi laissés visibles les équipements techniques. Outre un souci d’économie, il y a dans ce cas une volonté de montrer aux élèves différents aspects des métiers qu’ils apprennent sur place. »

BETON : QU'EST-CE QUE VOUS CONSIDÉREZ PERSONNELLEMENT COMME UN VÉRITABLE PROJET DE RÉFÉRENCE EN MATIÈRE DE BÉTON PRÉFABRIQUÉ ?

LUC NELLES : « Je pense à des bâtiments comme le Blanc Gravier, un centre sportif de l’ULiège conçu dans les années 80 par Bruno Albert. Ou, plus récemment, au nouveau siège social de BNP Paribas Fortis, Montagne du Parc à Bruxelles, par Jaspers & Eyers (en association avec Baumschlager Eberle Architekten et Sty als and Partners). Le côté répétitif des façades exprime bien la puissance du béton préfabriqué. » (PS) ■

Betonspeciedruk bij het volstorten van prefab wanden

Na het plaatsen van dubbele wandelementen moet de holle ruimte tussen de twee betonschillen volgestort worden met beton. Ook bij grondkerende constructies waarbij enkelzijdige wandelementen gebruikt worden, moet de ruimte tussen de grondkering en de wandelementen gevuld worden met betonspecie. Dit verse beton oefent een druk uit op de wandelementen, ook wel betonspeciedruk genoemd. Bij het ontwerp van beide wandelementen, maar ook bij het dimensioneren van de druk- en trekschoren voor enkelzijdige wandelementen, wordt rekening gehouden met de maximaal vooropgestelde betonspeciedruk. Om de kwaliteit van het eindresultaat en de veiligheid op de bouwplaats te vrijwaren, is het belangrijk dat deze druk tijdens de uitvoering niet overschreden wordt. In dit artikel geven we meer inzicht in de factoren die invloed hebben op de beton speciedruk.

In een stilstaande vloeistof heerst een druk die lineair a ankelijk is van de afstand tot het vrije vloeistofoppervlak. Men noemt dit ook wel de hydrostatische druk welke in alle richtingen gelijk is. Voor water is deze druk op 1 m diepte gelijk aan, afgerond, 10 kN/m². Als een betonspecie zich zou gedragen als een vloeistof, zou op een diepte van 1 m een hydrostatische druk van ongeveer 24 kN/m² aanwezig zijn. Maar beton gedraagt zich niet als een vloeistof. Een betonspecie die valt

Pression du béton lors du remplissage des parois préfabriquées

Après la mise en place des éléments des prémurs, l’espace creux entre les deux parois en béton doit être rempli de béton. Dans le cas des structures de soutènement utilisant des éléments de mur mono-parois l’espace entre le soutènement et les éléments de paroi doit également être rempli de béton frais. Ce béton exerce une pression sur les éléments de parois, appelée pression du béton frais. Lors de la conception des deux types d’éléments de parois, ainsi que lors du dimensionnement des étais en compression et en traction pour les parois unilatérales, la pression maximale prévue doit être prise en compte. Pour garantir la qualité du résultat final et assurer la sécurité sur le chantier, il est essentiel que cette pression ne soit pas dépassée pendant l’exécution. Dans cet article, nous vous donnons un aperçu des facteurs qui influencent la pression du béton frais.

Dans un liquide au repos, la pression est linéairement proportionnelle à la distance par rapport à la surface libre du liquide. Cette pression est appelée pression hydrostatique et elle est identique dans toutes les directions. Pour l’eau, cette pression est d’environ 10 kN/m² à une profondeur de 1 mètre. Si un béton frais se comportait comme un liquide, on observerait à 1 mètre de profondeur une pression hydrostatique d’environ 24 kN/m². Cependant, le béton ne se comporte pas comme un liquide.

in een lage consistentieklasse hee een lage vloeibaarheid en zal zich minder als een vloeistof gedragen. Hierdoor zal een lagere horizontale druk optreden dan bij een specie die vloeibaarder is. Als de betonspecie door middel van trillen wordt verdicht, zal de specie zich meer als een vloeistof gedragen, waardoor de horizontale druk toeneemt. [1] [2] [3]

In smalle wanden zorgt brugvorming ervoor dat de horizontale betonspeciedruk tegen de betonschillen lager is dan de hydrostatische druk. Met brugvorming wordt bedoeld dat de grove toeslagmaterialen zich ‘vastzetten’ tussen de wapeningsstaven of tussen de wandelementen en de

wapening, waardoor de speciedruk onvolledig wordt doorgegeven aan de diepere lagen. De vloeibaarheid van de specie bepaalt in grote mate de brugvorming. Hoe vloeibaarder het beton, hoe kleiner de kans op brugvorming. Vanaf een breedte van 500 mm is er geen brugvorming meer. [1] [2] [3]

Zodra de betonspecie een bepaalde stij eid hee bereikt, neemt de horizontale druk op de wandelementen bij verder storten niet meer toe. Het moment waarop dit gebeurt, hangt af van de betonsamenstelling en de specie- en omgevingstemperatuur. Een betonspecie met een hogere temperatuur zal sneller beginnen te verharden, waardoor een lagere horizontale

Un béton frais appartenant à une classe de consistance faible a une fluidité réduite et se comportera donc moins comme un liquide. Par conséquent, la pression horizontale exercée sera plus faible que pour un béton plus fluide. Lorsque le béton est compacté par vibration, il se comporte davantage comme un liquide, ce qui augmente la pression horizontale exercée. [1] [2] [3]

Dans les murs étroits, la formation de ponts réduit la pression horizontale du béton frais exercée sur les parois en béton par rapport à la pression

hydrostatique. Par formation de ponts, on entend le phénomène où les granulats grossiers se « bloquent » entre les barres d’armature ou entre les éléments de paroi et l’armature, ce qui empêche la transmission complète de la pression du béton vers les couches inférieures. La fluidité du béton frais influence fortement la formation de ponts : plus le béton est fluide, plus le risque de formation de ponts est faible. À partir d’une largeur de 500 mm, la formation de ponts ne se produit plus. [1] [2] [3]

betonspeciedruk zal optreden. Bij een lage omgevings temperatuur verloopt het opstijven van de betonspecie trager. In de winterperiode moet de aannemer dan ook extra alert zijn op risico’s van te hoge horizontale betonspeciedruk. Hulpstoffen, zoals super plastificeerders, verhardingsvertragers en -versnellers, zijn stoffen die de eigenschappen van de betonspecie veranderen. Het is belangrijk om te weten welke invloed de hulpstof hee op de verwerkbaarheid en het opstijfgedrag van de specie. Maar ook vulstoffen hebben invloed op de verwerkbaarheid en het opstijfgedrag. Deze worden toegevoegd aan het beton ter aanvulling van de hoeveelheid fijn materiaal. Het opstijfgedrag van

Fig. 1 – Betonspeciedruk op prefab wandelementen (1 = vers beton, 2 = verhard beton, 3 = hydrostatische betonspeciedruk)

Fig. 1 – Pression du béton frais sur les éléments de mur préfabriqués (1 = béton frais, 2 = béton durci, 3 = pression hydrostatique du béton frais

Dès que le béton frais atteint une certaine rigidité, la pression horizontale exercée sur les éléments de paroi n’augmente plus lors de la poursuite du coulage. Le moment où cela se produit dépend de la composition du béton, ainsi que de la température du béton et de l’environnement. Un béton dont la température est plus élevée commencera à durcir plus rapidement, ce qui entraînera une pression horizontale plus faible. À l’inverse, lorsque la température ambiante est basse, le durcissement du béton se fait plus lentement. En période hivernale, l’entrepreneur

Voorgespannen welfsels

de meest ecologische vloeroplossing in beton

de betonspecie wordt ook beïnvloed door het soort en het type cement. [1] [2] [3] Portlandcementen CEM I 52,5 N en R zorgen bijvoorbeeld voor een snelle sterkteontwikkeling van het beton, terwijl een hoogovencement CEM III/A 42,5 L resulteert in een trage sterkteontwikkeling. [4] Ook de

stijgsnelheid hee invloed op de horizontale betonspeciedruk. Dit is de snelheid waarmee het stortoppervlak van de betonspecie stijgt, uitgedrukt in m/uur. Hoe sneller het beton stijgt, hoe minder kans het beton hee om op te stijven en dus hoe hoger de druk zal zijn. [2]

De valhoogte van beton is de afstand tussen het einde van de stortgoot, de onderzijde van de kubel, het einde van de rubberen buis die onder de kubel is bevestigd of het einde van de slang van de betonpomp en het niveau waarop de betonspecie terechtkomt. Bij een grote valhoogte zal het beton extra druk

Sterkteontwikkeling van beton volgens Tabel 2

Evolution de la résistance du béton selon Tableau 2

Betonspecietemperatuur

Températuredu mortier de béton

≥ 10 °C≥ 15 °C≥ 20 °C

Langzaam/Lente - - 7

Gemiddeld/Moyenne - 7 5

Snel/Rapide 7 5 5

Tabel 1 – Richtwaarden voor de bindingstijd tE (uitgedrukt in uren) [6]

Tableau 1 – Valeurs indicatives pour le temps de prise tE (exprimé en heures) [6]

doit donc être particulièrement vigilant face au risque d’une pression horizontale trop élevée. Les adjuvants, tels que les superplastifiants, les retardateurs et les accélérateurs de prise, sont des substances qui modifient les propriétés du béton frais. Il est essentiel de connaître l’effet de ces adjuvants sur la maniabilité et le comportement de prise du béton. Les fillers ont eux aussi une influence sur la maniabilité et le processus de durcissement. Ces matériaux sont ajoutés au béton afin de compléter la quantité de fines présentes dans le mélange. Le comportement de prise du béton frais est également

influencé par la nature et le type de ciment utilisés. [1] [2] [3] Les ciments Portland CEM I 52,5 N et R, par exemple, permettent un développement rapide de la résistance du béton, tandis qu’un ciment de haut fourneau CEM III/A 42,5 L entraîne un développement plus lent de la résistance. [4] La vitesse d’élévation influence également la pression horizontale du béton frais. Il s'agit de la vitesse à laquelle la surface de coulage du béton s'élève, exprimée en mètres par heure. Plus cette vitesse est élevée, moins le béton a de chance de durcir, ce qui entraîne une pression horizontale plus importante. [2]

La hauteur de chute du béton correspond à la distance entre l’extrémité de la goulotte de déchargement, le bas du cufa, l’extrémité du manchon en caoutchouc fixé sous le cufa ou l’extrémité du tuyau de la pompe à béton, et le niveau où le béton frais est déversé. Lorsque la hauteur de chute est importante, le béton exerce une pression supplémentaire sur la couche inférieure. Cette pression peut atteindre jusqu’à 10 kN/m². Si la hauteur de chute ne dépasse pas 2 mètres, cette pression supplémentaire est négligeable. [1] [2] [3] Selon la norme NBN B 15-400 [4] la hauteur de chute du béton ne doit pas

uitoefenen op de onderliggende laag. Deze druk kan oplopen tot 10 kN/m². Bij een valhoogte van maximum 2 m is de extra druk verwaarloosbaar. [1] [2] [3] Volgens de NBN B 15-400 [4] mag de valhoogte van het beton niet meer dan 1 m bedragen om onder andere ontmenging van de betonspecie en verplaatsing van de wapening te voorkomen. [5]

Het is onmogelijk alle factoren die de horizontale betonspeciedruk beïnvloeden exact in rekening te brengen. De stijgsnelheid is een van de belangrijkste factoren die de bouwvakkers direct kunnen beïnvloeden. Alle andere

factoren zijn op het moment van storten min of meer bepaald en kunnen nauwelijks worden gewijzigd. [2] Er bestaan rekenmethoden waarmee de maximale horizontale betonspeciedruk of stijgsnelheid kan worden benaderd. Een interessante norm in dit kader is de Duitse DIN 18218 [6], waarin men uitgaat van een bilineaire drukverdeling. In het bovenste gedeelte van de wand wordt gerekend met de hydrostatische druk. Vanaf een bepaald punt neemt de horizontale druk naar de onderzijde van de wand niet meer toe door het opstijfgedrag van de betonspecie (Fig. 1). Voor elke consistentieklasse wordt een formule gegeven

om de maximale horizontale betonspeciedruk (σhk,max , uitgedrukt in kN/ m²) te berekenen in functie van de stijgsnelheid (v, uitgedrukt in m/uur) en de bindingstijd (tE, uitgedrukt in uur) van de betonspecie. De bindingstijd is de tijd die verstrijkt tussen het aanmaken van het beton en het tijdstip waarop het verse beton verhard is. Voor consistentieklasse S3(F3) en S4(F4) (volgens NBN EN 206 [7]) worden de formules uit de norm weergegeven in Formule 1 en 2. Met deze formules kan dus ook de maximale stijgsnelheid berekend worden in functie van de maximale horizontale betonspeciedruk en de bindingstijd.

dépasser 1 mètre, notamment afin d’éviter la ségrégation du béton frais et le déplacement des ar matures. [5]

Il est impossible de prendre en compte avec précision tous les facteurs influençant la pression horizontale du béton frais. La vitesse d’élévation est l’un des facteurs les plus importants sur lesquels les ouvriers peuvent agir directement. Tous les autres facteurs sont, au moment

du coulage, plus ou moins fixés et peuvent difficilement être modifiés. [2] Il existe des méthodes de calcul permettant d’estimer la pression horizontale maximale du béton frais ou la vitesse d’élévation admissible. Une norme intéressante à cet égard est la norme allemande DIN 18218 [6], qui repose sur une répartition bilinéaire de la pression. Dans la partie supérieure du mur, on considère une pression hydrostatique. À partir d’un certain

point, la pression horizontale n’augmente plus vers le bas du mur en raison du comportement de prise du béton frais. (Fig. 1). Pour chaque classe de consistance, une formule est proposée afin de calculer la pression horizontale maximale du béton frais (σhk,max , exprimée en kN/m²) en fonction de la vitesse d’élévation (v, exprimée en m/h) et du temps de prise (tE, exprimé en heures) du béton. Le temps de prise correspond à l’intervalle entre le moment

Consistentieklasse S3(F3):

σ hk,max = (14.v + 18).(1 + 0,077.(tE - 5))

(Formule 1)

Consistentieklasse S4(F4):

σ hk,max = (17.v + 17).(1 + 0,14.(tE - 5))

(Formule 2)

De bindingstijd van de betonspecie kan worden bepaald met de Vicat-methode in overeenstemming met NBN EN 480-2. [8] Als alternatief voor deze methode kan de eenvoudige kneedzakproef uit DIN 18218 uitgevoerd worden. Bij deze test wordt de betonspecie in een plastic zak gestoken en om de 30 minuten de samendrukbaarheid getest

Type cement

Typedeciment

CEM I 52,5 N of/ou 52,5 R

CEM I 42,5 N of/ou 42,5 R

CEM II/A-S of/ou -LL 52,5 N of/ou 52,5 R

CEM II/A-S of/ou -LL 42,5 N of/ou 42,5 R

CEM II/A-S of/ou -LL 32,5 R

CEM II/A-S, -V, -M of/ou -LL 32,5 N

CEM II/A-V of/ou -M 32,5 R of/ou 42,5 N of/ou 42,5 R

CEM II/B-S, -M of/ou -V 42,5 N of/ou 42,5 R of/ou 32,5 R

CEM II/B-S, -M of/ou -V 32,5 N

CEM II/C-M 52,5 L of/ou 52,5 N of/ou 42,5 N

CEM II/C-M 42,5 L of/ou 32,5 N

CEM III/A 52,5 L of/ou 52,5 N of/ou 42,5 N

CEM III/A 42,5 L of/ou 32,5 N

door een kracht uit te oefenen met de duim, tot het punt bereikt wordt waarop het beton niet meer dan 1 mm samengedrukt kan worden. Door de verstreken tijd op dat moment te vermenigvuldigen met 1,25 vindt men bij benadering de bindingstijd van de betonspecie. Deze test is weinig wetenschappelijk met veel spreiding op het

Sterkteontwikkeling beton

Evolution de la résistance du béton

Snel/Rapide

Gemiddeld/Moyenne

Snel/Rapide

Snel/Rapide

Gemiddeld/Moyenne

Langzaam/Lente

Gemiddeld/Moyenne

Gemiddeld/Moyenne Langzaam/Lente

Gemiddeld/Moyenne Langzaam/Lente

Gemiddeld/Moyenne Langzaam/Lente

CEM III/B 42,5 L of/ou 42,5 N of/ou 32,5 N Langzaam/Lente

CEM III/C 32,5 L of/ou 32,5 N Langzaam/Lente

CEM V/A 42,5 N

CEM V/A 32,5 N

CEM VI 52,5 L of/ou 52,5 N of/ou 42,5 N

CEM VI 42,5 L of/ou 32,5 N

¬Zonder toevoeging van vertragende of versnellende hulp- of vulstoffen

Sans ajouter d'adjuvants retardateurs ou accélérateurs ou de fillers

Gemiddeld/Moyenne Langzaam/Lente

Gemiddeld/Moyenne Langzaam/Lente

¬ Gebruik van toevoegsels type II (vliegas, silica fume, gemalen gegranuleerde hoogovenslakken) resulteert in een langzame of zeer langzame sterkteontwikkeling

L'utilisation d'additions de type II (cendres volantes, fumée de silice, laitier moulu granulé) entraîne une évolution lente ou très lente de la résistance

Tabel 2 – Sterkteontwikkeling van het beton in functie van het type cement [4]

Tableau 2 – Evolution de la résistance du béton en fonction du type de ciment [4]

de la fabrication du béton et le moment où celui-ci a durci. Pour les classes de consistance S3 (F3) et S4(F4) (selon la norme NBN EN 206 [7]) les formules de la norme sont données dans la Formule 1 et la Formule 2. Ces formules permettent également de déterminer la vitesse d’élévation montée maximale admissible en fonction de la pression horizontale maximale du béton frais et du temps de prise.

Classe de consistance S3(F3):

σ hk,max = (14.v + 18).(1 + 0,077.(tE - 5)) (Formule 1)

Classe de consistance S4(F4):

σ hk,max = (17.v + 17).(1 + 0,14.(tE - 5))

(Formule 2)

Le temps de prise du béton frais peut être déterminé à l’aide de la méthode de Vicat, conformément à la norme NBN EN 480-2. [8] Comme alternative

à cette méthode, on peut réaliser le test simple du sac de malaxage décrit dans la norme DIN 18218. Lors de ce test, le béton frais est placé dans un sac en plastique, puis toutes les 30 minutes, on teste sa compressibilité en appliquant une pression avec le pouce, jusqu’au moment où le béton ne peut plus être comprimé de plus de 1 mm. Le temps écoulé à ce moment-là, multiplié par 1,25, donne une estimation approximative du temps de prise

resultaat. [6] [3] Om een beeld te krijgen van de spreiding is het goed om de test verschillende keren uit te voeren, telkens door dezelfde persoon en onder dezelfde omstandigheden. Het gemiddelde van de resultaten geldt dan als de bindingstijd. DIN 18218 [6] gee ook richtwaarden voor de bindingstijd van de betonspecie in functie van de theoretische sterkteontwikkeling van het beton en de betonspecietemperatuur (Tabel 1). De sterkteontwikkeling van

Sterkteontwikkeling van beton volgens Tabel 2

Evolution de la résistance du béton selon Tableau 2

het beton hangt af van het gebruikte type cement en kan gevonden worden in de NBN B 15-400 [4] (Tabel 2).

De berekende stijgsnelheden op basis hiervan zijn weergegeven in Tabel 3, voor een maximale betonspeciedruk van 25 kN/m² en 30 kN/m² en voor consistentieklassen S3(F3) en S4(F4).

Een maximale horizontale speciedruk van 30 kN/m² wordt meestal gehanteerd door de fabrikanten van prefab wandelementen.

Betonspecietemperatuur Températuredumortierdebéton

Horizontale betonspeciedruk σhk,max

Pression horizontale du mortier de béton σhk,max

25 kN/m²30 kN/m²25 kN/m²30 kN/m²25 kN/m²30 kN/m²

Langzaam/Lente - - - -

Gemiddeld/Moyenne - -

Snel/Rapide

S4(F4): 0,2

S3(F3): 0,3

S4(F4): 0,4

S3(F3): 0,6

S4(F4): 0,2

S3(F3): 0,3

S4(F4): 0,5

S3(F3): 0,6

S4(F4): 0,4

S3(F3): 0,6

S4(F4): 0,8

S3(F3): 1,0

¬Alle waarden houden rekening met een verdichting van de betonspecie met trilnaalden

S4(F4): 0,2

S3(F3): 0,3

S4(F4): 0,5

S3(F3): 0,6

S4(F4): 0,5

S3(F3): 0,6

Toutes les valeurs tiennent compte du compactage du mortier de béton à l'aide d'aiguilles vibrantes ¬Het volumegewicht van het beton is 24 kN/m³

Le poids volumique du béton est 24 kN/m³.

Tabel 3 – Maximale stijgsnelheid ‘v’ in m/uur voor consistentieklassen S3(F3) en S4(F4) [6]

S4(F4): 0,4

S3(F3): 0,6

S4(F4): 0,8

S3(F3): 1,0

S4(F4): 0,8

S3(F3): 1,0

Tableau 3 – Vitesse maximale d'élévation du béton ‘v’ en m/heure pour les classes de consistance S3(F3) et S4(F4) ) [6]

de la résistance dépend du type de ciment utilisé et peut être trouvé dans la norme NBN B 15-400 [4] (voir Tableau 2). Les vitesses d’élévation calculées sur la base de ces données sont reprises dans le Tableau 3, pour une pression maximale du béton frais de 25 kN/m² et 30 kN/m², et pour les classes de consistance S3 (F3) et S4 (F4). Une pression horizontale maximale du béton frais de 30kN/m² est généralement utilisée comme valeur de référence par les fabricants d’éléments de murs préfabriqués.

Si la température du béton frais au moment de la mise en place est inférieure à celle mesurée lors de la

détermination du temps de prise, la pression horizontale du béton frais sera plus élevée. Chaque écart de 1 °C entraîne une augmentation de 3 % de la pression horizontale, à vitesse de montée constante. Pour ne pas dépasser la pression maximale admissible, la vitesse d’élévation peut être réduite d’environ 7% par degré de différence de température. [6] En concertation avec la centrale à béton, on peut également envisager d'ajouter un accélérateur de prise, d'augmenter la teneur en ciment, ou d'utiliser un ciment à prise rapide. Cela permet de maintenir la même vitesse de montée. La température ambiante influence elle aussi la pression horizontale.

Als de betonspecietemperatuur op het moment van plaatsing lager is dan deze op het moment van bepaling van de bindingstijd, dan zal de horizontale betonspeciedruk hoger zijn. Elk temperatuurverschil van 1 °C betekent een verhoging van de horizontale betonspeciedruk van 3 % bij dezelfde stijgsnelheid. Om de maximale druk niet te overschrijden, kan de stijgsnelheid gereduceerd worden met ± 7 % per temperatuurverschil van 1 °C. [6] du béton. Cependant, cette méthode est peu scientifique et les résultats peuvent présenter une grande variabilité.[6] [3] Pour avoir une idée de la variabilité des résultats, il est recommandé d’effectuer le test à plusieurs reprises, toujours par la même personne et dans des conditions identiques. La moyenne des résultats obtenus peut alors être considérée comme une estimation raisonnable du temps de prise. La norme DIN 18218 [6] fournit également des valeurs indicatives pour le temps de prise du béton frais en fonction du développement théorique de la résistance du béton et de la température du béton frais, présentées dans le Tableau 1. Le développement

In overleg met de betoncentrale kan ook het toevoegen van een verhardingsversneller, het verhogen van het cementgehalte of het toepassen van een snelhardend cement overwogen worden. Op die manier kan dezelfde stijgsnelheid aangehouden worden. Ook de omgevingstemperatuur hee invloed op de horizontale betonspeciedruk. Als de omgevingstemperatuur of de temperatuur van de wandelementen lager is dan de betonspecietemperatuur bestaat het risico dat de

betonspecietemperatuur tijdens het verharden gaat dalen. In dat geval is het ook raadzaam om de stijgsnelheid te verminderen, zoals hoger aangegeven, of in overleg met de betoncentrale de betonsamenstelling bij te sturen. [6] Het bijsturen van de betonsamenstelling is geen gemakkelijke opgave. Sommige fabrikanten van prefab wandelementen geven ondersteuning aan de aannemer en de betoncentrale om het storten van het beton optimaal voor te bereiden en uit te voeren.

Wanneer zelfverdichtend beton vanaf de onderzijde in dubbele wandelementen wordt gepompt, moet de betonspecie vloeibaar blijven tot de wandelementen tot boven gevuld zijn. Dit betekent dat rekening gehouden moet worden met een hydrostatische betonspeciedruk. [2] [6] Om wanden van 3 m hoogte in één keer tot boven te kunnen vullen moeten ze ontworpen worden voor een hydrostatische betonspeciedruk van 72 kN/m². [BHE] ■

Si la température ambiante ou celle des éléments de paroi est inférieure à celle du béton frais, il existe un risque que la température du béton baisse pendant la prise. Dans ce cas, il est également conseillé de réduire la vitesse d’élévation, comme mentionné ci-dessus, ou d’ajuster la composition du béton en concertation avec la centrale à béton. [6] Cependant, adapter la

Referenties | Références

composition du béton n’est pas une tâche aisée. Certains fabricants d’éléments de murs préfabriqués apportent un soutien à l’entrepreneur et à la centrale à béton pour préparer et réaliser le coulage dans des conditions optimales.

Lorsque du béton autoplaçant est pompé par le bas dans des prémurs, le béton frais doit rester suffisamment fluide jusqu’à ce que les éléments soient remplis jusqu’au sommet. Cela implique qu’il faut tenir compte d’une pression hydrostatique du béton frais. [2] [6] Pour pouvoir remplir d’un seul coup des murs de 3 mètres de hauteur, ceux-ci doivent être conçus pour résister à une pression hydrostatique de 72 kN/m². [BHE] ■

[1] Betoniek 2/16 - Bekistingsdruk, juni 1973.

[2] Betoniek 13/06 - De druk neemt toe, juni 2004.

[3] Betoniek 4/2017 - Bekistingsdruk berekend.

[4] NBN B 15-400:2024 - Uitvoering van betonconstructies - Nationale aanvulling bij NBN EN 13670:2010.

NBN B 15-400:2024 - Exécution des structures en béton - Complément national à la NBN EN 13670:2010.

[5] TV 285 - Uitvoering van betonconstructies, Buildwise, 2023. TV 285 - Exécution des structures en béton, Buildwise, 2023.

[6] DIN 18218:2010-01 - Pressure of fresh concrete on vertical formwork.

[7] NBN EN 206:2013+A2:2021 - Beton - Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit.

NBN EN 206:2013+A2:2021 - Béton - Spécification, performances, production et conformité.

[8] NBN EN 480-2:2006 - Hulpstoffen voor beton, mortel en injectiemortel - Beproevingsmethode - Deel 2: Bepaling van het begin en het einde van de binding.

NBN EN 480-2:2006 - Adjuvants pour béton, mortier et coulis - Méthodes d'essai - Partie 2: Détermination du temps de prise.

RÉSIDENCE DU CONSERVATOIRE

Gevel uit architectonisch beton in neoclassicistische stijl

In hartje Doornik, aan het Koningin Astridplein, pronkt Résidence du Conservatoire. Het gebouw etaleert zich als een bijzondere combinatie tussen restauratie en nieuwbouw in neoclassicistische stijl, waar wonen (appartementen) en werken (kantoren) samengaan. Een oude gevel werd gerestaureerd volgens de regels van de kunst, een ander gebouw werd afgebroken en vervangen door twee nieuwe gebouwen in dezelfde neoclassicistische stijl en met architectonisch beton in een hoofdrol. Voor dit project produceerde Agref nv een betonnen sokkel met imitatie blauwe hardsteen en gevelmaatwerk in wit architecto nisch beton.

Het Koningin Astridplein in Doornik ademt neoclassicisme. Onder andere het Museum voor Wandtapijten, het Conservatorium en het justitiegebouw refereren naar de kunststroming die eind 18e en begin 19e eeuw floreerde. Die connectie met het neoclassicisme moest in dit project optimaal bewaard blijven. Onder het toeziend oog van bouwheer en ontwikkelaar Decomo Immo sprl en naar een ontwerp van Atelier d’Architecture

RÉSIDENCE DU CONSERVATOIRE

De onderste sokkels zijn voorzien in geïmiteerde blauwe hardsteen, die zijn oorsprong kent in Henegouwen.

Meunier-Westrade srl werden twee verouderde gebouwen stevig aangepakt door hoofdaannemer GIL Constructions bv.

Une façade néoclassique en béton architectonique

Au cœur de Tournai, sur la place Reine Astrid, se dresse fièrement la Résidence du Conservatoire. Le bâtiment est un mélange unique entre restauration et construction neuve dans un style néoclassique, où se côtoient logements (appartements) et bureaux. Une ancienne façade a été restaurée dans les règles de l'art, un autre bâtiment a été démoli et remplacé par deux nouveaux bâtiments dans le même style néoclassique, faisant la part belle au béton architectonique. Pour ce projet, Agref nv a produit un socle en béton imitation pierre bleue et des éléments de façade sur mesure en béton architectonique blanc.

La place Reine Astrid à Tournai respire le néoclassicisme. Le Musée de la Tapisserie, le Conservatoire et le Palais de Justice font notamment référence à ce courant artistique très en vogue à la fin du XVIIIème siècle et au début du XIXème siècle. Il était donc essentiel de préserver au maximum cette connexion avec le néoclassicisme dans le cadre de ce projet. Sous l'œil

vigilant du maître d'ouvrage et promoteur Decomo Immo sprl et suivant la conception de l'Atelier d'Architecture Meunier-Westrade srl, deux bâtiments vieillissants ont été rénovés en profondeur par l'entrepreneur général GIL Constructions bv.

UN DESIGN ÉPURÉ

Le programme comprenait, d'une part, la démolition des bâtiments existants à l'exception d'une façade classée, et, d'autre part, la reconstruction de deux bâtiments comprenant trois unités commerciales et onze appartements

Une ancienne façade a été restaurée dans les règles de l'art, un autre bâtiment a été démoli et remplacé par deux nouveaux bâtiments dans le même style n éoclassique.

de luxe. Compte tenu des éléments néoclassiques typiques, comme les fenêtres à moulures, les bandeaux continus, les couleurs, etc., le projet s'est naturellement orienté vers une façade de style néoclassique, interrompue par sept arcs au rez-de-chaussée et une rangée de treize ouvertures rectangulaires verticales aux deux étages supérieurs. L'aspect épuré est renforcé par une corniche en encorbellement qui marque le sommet de la façade. L'ensemble dégage un caractère théâtral qui sied mieux à la place publique et aux bâtiments environnants qu'à la fonction effective du bâtiment.

UNE TOUCHE DE MODERNITÉ

Le béton architectonique s'est rapidement imposé comme le matériau idéal pour la nouvelle façade. Il permet à celle-ci de s'intégrer parfaitement dans son environnement tout en

ajoutant une touche de modernité, une réinterprétation du néoclassicisme. Une mission en parfaite adéquation avec le savoir-faire d’Agref, garant depuis 75 ans d'un béton architectonique de qualité et de conseils avisés. Agref fabrique des éléments préfabriqués en béton sur mesure, allant des balcons, terrasses et auvents aux appuis de fenêtres et panneaux de façade, en passant par les colonnes et les escaliers. « Ce projet était donc tout à fait dans nos cordes», explique Martin De Witte, directeur d'Agref. « Les plans étaient clairs, il ne nous restait plus qu'à tout dessiner et produire. Les socles inférieurs sont en imitation pierre bleue, une pierre originaire du Hainaut. Le reste de la façade, y compris les arcs et les fenêtres, a été réalisé en béton architectonique blanc, en référence aux anciennes façades maçonnées, cimentées et peintes dans un blanc très néoclassique. »

Le résultat parle de lui-même. La nouvelle « ancienne » façade s'harmonise parfaitement avec son environnement. Martin De Witte : « Une façade en béton architectonique est un choix esthétique, durable et même logique, surtout pour les nouvelles constructions. C'est également

Les socles inférieurs sont en imitation pierre bleue, une pierre originaire du Hainaut.

possible pour une rénovation, mais c'est moins évident. Dans le cas d'une rénovation, on a souvent affaire à une façade en briques avec des planchers intermédiaires en bois, qui ne sont pas suffisamment résistants pour ancrer des panneaux préfabriqués en béton.

Een oude gevel werd gerestaureerd volgens de regels van de kunst, een ander gebouw werd afgebroken en vervangen door twee nieuwe gebouwen in dezelfde neoclassicist ische stijl.
© Atelier
d'Architecture
Meunier-Westrade

STRAKKE VORMGEVING

Het programma bestond uit de sloop van bestaande gebouwen, met uitzondering van een geïnventariseerde gevel, enerzijds en de heropbouw van twee gebouwen met drie commerciële eenheden en elf luxeappartementen anderzijds. Rekening houdend met typische neoclassicistische elementen zoals ramen met sierlijsten, doorlopende gevelbanden, kleuren … ging het ontwerp automatisch in de richting van een gevel in neoclassicistische stijl, onderbroken door zeven bogen op de begane grond en een rij van dertien verticale rechthoekige raamopeningen op de twee bovenste verdiepingen. De strakke vormgeving werd afgewerkt met een uitkragende kroonlijst die de bovenkant van de gevel markeert. Het geheel hee

De situatie voor de afbraakwerken

La situation avant les travaux d e démolition

een duidelijke theatrale stijl die meer aansluit bij het plein en de omringende gebouwen dan bij de effectieve functie die het huisvest.

VLEUGJE

MODERNITEIT

Architectonisch beton bleek al snel de juiste keuze voor de nieuwe gevel. Het laat de gevel uitstekend opgaan in de omgeving en voegt tegelijkertijd een vleugje moderniteit toe, een herinterpretatie van het neoclassicisme. Een geknipte job voor Agref, al 75 jaar lang een garantie op kwalitatief architectonisch beton en gericht advies. Agref maakt prefab betonelementen op maat, van balkons, terrassen en luifels over dorpels en gevelpanelen tot kolommen en trappen. “Dit was dan ook voor ons een project volledig op het lijf geschreven”, vertelt Martin

Zeker voor nieuwbouw is een gevel uit architectonisch beton een mooie, duurzame en zelfs logische keuze.

De Witte van Agref. “De plannen waren duidelijk en dan is het aan ons om alles mooi uit te tekenen en te produceren. De onderste sokkels zijn voorzien in geïmiteerde blauwe hardsteen, die zijn oorsprong kent in Henegouwen. De rest van de gevel, inclusief bogen en ramen, werd uitgevoerd in wit architectonisch beton, refererend naar de

Une solution consiste alors à couler des poutres annulaires dans la façade en briques existante, mais cela reste très peu courant. Dans le cas d'une nouvelle construction, en revanche, les éléments de façade peuvent être ancrés à une structure en béton située derrière. Cela peut se faire lors de la phase de gros œuvre ou a posteriori, comme cela a été le cas dans ce projet. L'intérieur a d'abord été achevé, puis les panneaux de façade ont été fixés mécaniquement à la fin. »

DES DÉTAILS ÉPINEUX

Les encadrements de fenêtres et les arcs, ainsi que les bordures de

oude gemetste, gecementeerde en wit geverfde gevels uit het neoclassicisme.”

Het resultaat spreekt voor zich. De nieuwe ‘oude’ gevel blendt perfect met de rest van de omgeving. Martin De Witte: “Zeker voor nieuwbouw is een gevel uit architectonisch beton een mooie, duurzame en zelfs logische keuze. Voor renovatie kan het ook, maar dat is minder evident. Bij renovatie heb je vaak een stenen gevel met houten tussenvloeren, niet dragend genoeg om prefab betonnen panelen aan te verankeren. Een mogelijkheid is dan om in de bestaande stenen gevel ringbalken te gieten, maar dat zie je niet zo vaak. Bij nieuwbouw daarentegen kan je de gevelelementen verankeren aan een achterliggende betonstructuur. Dat kan in een ruwbouwfase of achteraf, zoals het in dit project is gebeurd. Eerst werd de binnenbouw

De grote moeilijkheid in dit project was de detaillering van de panelen.

La grande difficulté dans ce projet était les détails d es panneaux.

toiture et les encorbellements, ont été simplifiés afin d'alléger le design, mais le relief a été conservé. Une corniche en encorbellement et une poutre ont également été intégrées dans la conception des panneaux sur mesure. « Chaque projet présente ses défis spécifiques », explique Martin De Witte. « La grande difficulté dans ce projet était les détails des panneaux. Éléments courbés, angles, évidements, éléments décoratifs ... Le dessin et la fabrication du coffrage constituaient donc l'étape la plus cruciale du processus. Le coulage et l'armature ont ensuite pu se dérouler sans encombre une fois le coffrage terminé. Mais tout devait être parfait dès le premier essai. Si vous oubliez un angle ou un évidement, vous devez tout recommencer. C'est un véritable travail d'artisan, je peux vous l'assurer. »

Une façade en béton architectonique est un choix esthétique, durable et même logique, surtout pour les nouvelles constructions.

afgerond en op het einde werden de gevelpanelen mechanisch bevestigd.”

DETAILLERING

De raamomlijsting en bogen, evenals de dakranden en uitkragingen, werden vereenvoudigd om het ontwerp lichter te maken, maar het reliëf bleef wel behouden. Een uitkragende kroonlijst en gording werden ook opgenomen in het ontwerp van de op maat gemaakte panelen. “Ieder project hee zijn specifieke uitdagingen”, vertelt Martin De Witte. “De grote moeilijkheid in dit project was de detaillering van de panelen. Gebogen elementen, hoekjes,

uitsparingen, sierelementen … Het uittekenen en het maken van de bekisting is dan ook de meest cruciale stap in het proces. Het storten en wapenen volgt dan vlot eens de bekisting klaar is. Maar het moet wel meteen van de eerste keer juist zijn. Als je een hoek of uitsparing vergeet, kan je helemaal opnieuw beginnen. Het is echt ambachtswerk, dat kan ik je verzekeren.”

Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is de toepassing van architectonisch beton voor gevels nog steeds onconventioneel. Zoals bepaald in het Algemeen Politiereglement inzake

Montage van de gevelpanelen tegen de achterliggende be tonstructuur

Montage des panneaux de façade sur la structure en béton sous-jacente

Architectonisch beton bleek al snel de juiste keuze voor de nieuwe gevel. Le béton architectonique s'est rapidement imposé comme le matériau idéal pour la nouvelle façade.

Rekening houdend met typische neoclassicistische elementen zoals ramen met sierlijsten, doorlopende gevelbanden, kleuren … ging het ontwerp automatisch in de richting van een gevel in neoclassicist ische stijl.

Au vu des éléments néoclassiques typiques, comme les fenêtres à moulures, les bandeaux continus, les couleurs, etc., le projet s'est naturellement orienté vers une façade de style n éoclassique.

Gebouwen van de stad Doornik, moest voor het gebruik van architectonisch beton de goedkeuring worden gevraagd van het college van burgemeester en schepenen. De keuze werd succesvol verdedigd door aan te tonen dat architectonisch beton veel vrijheid biedt wat betre de indeling en het ontwerp van de gevel en dat het enerzijds eenvoud toevoegt aan het project, maar anderzijds ook perfect kan voldoen aan de neoclassicist ische eisen.

VOORBEREIDING ALS SLEUTEL TOT SUCCES

Dankzij het gebruik van architectonisch beton, maar ook door de zorgvuldige voorbereiding van de plannen, doorsneden en detaillering, konden een onberispelijk niveau van detail, symmetrie en kwaliteit bereikt worden, waarmee de vooropgestelde herinterpretatie van de neoclassicistische taal perfect geëvenaard kon worden. Martin De Witte: “De goede

voorbereiding stelde ons in staat om gedetailleerde elementen ten volle te integreren, tot het logo van Atelier d'Architecture toe. De tijd die wordt geïnvesteerd in het nastreven van perfectie wordt uiteraard steeds afgewogen tegen de tijd die nodig is om de elementen te leveren en te installeren. Het is bovendien geen geheim dat prefabricage een positief effect hee op de snelheid van uitvoering en plaatsing op de werf zelf.”

Résidence du Conservatoire

Résidence du Conservatoire

D'un point de vue urbanistique, l'utilisation du béton architectonique pour les façades reste peu conventionnelle. Comme le stipule le Règlement Général de Police sur les Bâtisses de la Ville de Tournai, l'utilisation du béton architectonique devait être approuvée par le Collège des Bourgmestre et Echevins. Ce choix a été défendu avec brio en mettant en avant la grande liberté

offerte par le béton architectonique en termes d'agencement et de conception de la façade, qui apporte d'une part une touche de simplicité au projet, mais qui répondait également parfaitement aux exigences néoclassiques.

LA PRÉPARATION, CLÉ DU SUCCÈS Grâce à l'utilisation du béton architectonique, mais aussi à la préparation

minutieuse des plans, des coupes et des détails, il a été possible d'atteindre un niveau irréprochable de détail, de symétrie et de qualité, qui a permis de reproduire à la perfection la réinterprétation du langage néoclassique recherchée. Martin De Witte : « Grâce à une bonne préparation, nous avons pu intégrer pleinement des éléments détaillés, jusqu'au logo de l'Atelier

“De techniciteit en moeilijkheid van het vertalen van een ontwerp naar het prefab element is een van de sterktes van Agref. In dat opzicht is het wel belangrijk dat we van in het begin bij een project worden betrokken, liefst nog voor de vergunning wordt toegekend. Het gebeurt wel eens dat die beginfase al achter de rug is en wij de opdrachtgever en/of architect moeten teleurstellen omdat hun idee technisch onmogelijk of te duur is. Wanneer wij al in een vroeg stadium worden betrokken, kunnen wij mogelijke obstakels de kop indrukken nog voor ze zich aandienen. Wij denken graag mee en zijn zo vaak de katalysator die waakt over enerzijds de speelsheid en ontwerpvrijheid van de architect en anderzijds over de technische haalbaarheid”, besluit Martin De Witte. (NR) ■

Résidence du Conservatoire

Tournai | Doornik - 2024

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE : Decomo Immo sprl ONTWIKKELAAR | DÉVELOPPEUR : Decomo Immo sprl

De raamomlijsting en bogen, evenals de dakranden en uitkragingen, werden vereenvoudigd om het ontwerp lichter te maken, maar het reliëf bleef wel behouden. Les encadrements de fenêtres et les arcs, ainsi que les bordures de toiture et les encorbellements, ont été simplifiés afin d'alléger le design, mais le relief a é té conservé.

ARCHITECT | ARCHITECTE : Atelier d’Architecture Meunier-Westrade srl

AANNEMER | ENTREPRENEUR : GIL Constructions bv PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB : Agref nv KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS :

• 65 gevelelementen met een totaalgewicht van 125 ton

• Het gewicht van de afzonderlijke elementen varieerde van +- 500 kg tot 2.200 kg

• 65 éléments de façade d'un poids total de 125 tonnes

• Le poids des différents éléments variait entre +- 500 kg et 2.200 kg

d'Architecture. Le temps consacré à la recherche de la perfection est bien sûr toujours mis en balance avec le temps nécessaire à la livraison et à l'installation des éléments. De plus, ce n'est un secret pour personne que la préfabrication a un effet positif sur la rapidité d'exécution et de pose sur le chantier. »

« La technicité et la difficulté de transposer un projet en élément préfabriqué constituent l'un des points forts d'Agref. Dans cette optique, il est important que nous soyons impliqués dès le début d'un projet, de préférence avant même l'octroi du permis. Il arrive parfois que cette phase initiale soit déjà terminée et que nous devions décevoir le client et/ou l'architecte parce que leur idée est techniquement impossible ou

trop coûteuse. Lorsque nous sommes impliqués à un stade précoce, nous pouvons éliminer les obstacles potentiels avant même qu'ils ne se présentent. Nous aimons réfléchir avec nos clients et endossons souvent un rôle de catalyseur qui veille d'une part à la liberté de conception et à la créativité de l'architecte et d'autre part à la faisabilité technique », conclut Martin De Witte. (NR) ■

De gevel gaat uitstekend op in de omgeving en voegt tegelijkertijd een vleugje moderniteit toe. La façade s’intègre parfaitement dans son environnement, tout en ajoutant une touche de modernité.

© Atelier
d’Architecture Meunier-Westrade srl

Betonnieuws

L'actu du béton

fib-Belgium

hét netwerk voor wie beton ademt

Bent u actief in de wereld van beton en op zoek naar een netwerk dat innovatie, kennisdeling en internationale samenwerking centraal stelt? Sluit u dan aan bij fib-Belgium, het nieuwe platform binnen de Belgisch

BetonGroepering (BBG) dat Belgische leden van de Fédération Internationale du Béton (fib) samenbrengt.

Als lid van fib-Belgium krijgt u toegang tot:

• Minstens twee studiedagen per jaar over de nieuwste fib-ontwikkelingen

• Netwerkmomenten met de Belgische spiegelcommissie (Zilveren , Gouden , Platinum Lidmaatschap)

• Toegang tot fib-publicaties en het tijdschrift

Structural Concrete

• Zichtbaarheid op de BBG-website en tijdens evenementen (afhankelijk van lidmaatschapsniveau)

Lidmaatschap is mogelijk vanaf €300/jaar.

Of u nu een individuele expert bent of een grote organisatie vertegenwoordigt, er is een formule op maat. Word vandaag nog lid en bouw mee aan de toekomst van beton!

https://www.gbb-bbg.be/collaborations/fib/

le réseau incontournable pour les passionnés du béton

Vous êtes actif dans le secteur du béton et recherchez un réseau axé sur l’innovation, le partage de connaissances et la collaboration internationale ? Rejoignez fib-Belgium, la nouvelle plateforme du Groupement Belge du Béton (GBB) qui rassemble les membres belges de la Fédération Internationale du Béton (fib).

En tant que membre de fib-Belgium, vous bénéficiez de :

• Au moins deux journées d’étude par an sur les dernières avancées de la fib

• Des moments d’échange avec la commission miroir belge (Argent, Or, Platinum)

• Un accès aux bulletins fib et à la revue

Structural Concrete

• Une visibilité sur le site du GBB et lors des événements (selon la formule choisie)

Adhésion à partir de 300 €/an. Que vous soyez un expert individuel ou une grande organisation, une formule adaptée vous attend. Rejoignez-nous dès aujourd’hui et construisons ensemble l’avenir du béton !

https://www.gbb-bbg.be/collaborations/fib/

Voorgespannen productie

Production de précontrainte

Engineering en software-oplossingen

Ingénierie et solutions logicielles

Geautomatiseerde machines

Machines automatisées

www.echoprecast.com

L'actu du béton

100 jaar Groep Verhelst : een bijzondere mijlpaal

Groep Verhelst blaast dit jaar maar liefst 100 kaarsjes uit. Een eeuw lang vakmanschap, innovatie en passie – dat mag niet onopgemerkt voorbijgaan. En die boodschap werd goed begrepen. Dit feestjaar werd dan ook in januari met een knaller ingezet: de ‘100 Jaar Verhelst Beurs’. Twee dagen lang verzamelden bouwprofessionals, leveranciers en partners zich in Oostende voor een event vol innovatie, netwerking en feestelijke momenten. Een bijzondere verjaardag die niet alleen een blik werpt op het heden en de toekomst, maar ook een eerbetoon is aan de rijke geschiedenis van het bedrijf.

de sector werden ondergedompeld in de nieuwste trends en inzichten. Tijdens een persmoment wierp Kathleen Verhelst een licht op een eeuw ondernemerschap, terwijl CEO Hans De Keyser zijn inspirerende visie op ‘Verhelst 2.0’ deelde – de toekomstvisie van het bedrijf. De tweede beursdag stond bol van boeiende lezingen, een goed uitgekiend demoprogramma, animatie, food & drinks en muziek. Het succes van de beursdagen sterkt Groep Verhelst in zijn overtuiging: een sterke bouwgemeenschap bouwt samen aan de toekomst. “Happy klanten en happy leveranciers zijn gelijk aan een geslaagde viering van 100 jaar Verhelst”, klonk het enthousiast.

Award

Niet alleen het honderdjarige bestaan maakt van 2025 een bijzonder jaar voor Groep Verhelst. Er werd ook een mooie erkenning binnengehaald: de FEMA Award voor Meest Transitiegerichte Vlaamse Handelaar – Categorie I. Het is duidelijk: Groep Verhelst is klaar voor de toekomst!

www.verhelst.be

Op 29 januari 1925 vestigde steenbakker Alberic Verhelst zich met zijn hele gezin in Oudenburg. Een eeuw later is Groep Verhelst uitgegroeid tot een gerenommeerde multispecialist met vier pijlers: handel, productie, plaatsingsdiensten en logistiek. Met de productie van architectonisch beton, breedplaten, betontrappen en dubbele wanden beschikt het bedrijf over een ruime expertise in prefab beton.

Anno 2025 beschikt Groep Verhelst over een wijdverspreide kennis, verdeeld over elf locaties in WestVlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen.

Succesvolle en feestelijke beurs

Oostende vormde het decor voor de 100 Jaar Verhelst Beurs, waar alle troeven op tafel lagen. Professionals uit

100 ans de Groep Verhelst : une étape exceptionnelle

Cette année, Groep Verhelst souffle pas moins de 100 bougies. Un siècle de savoirfaire, d’innovation et de passion – cela ne peut pas passer inaperçu. Et le message a été bien compris. L’année festive a été lancée en fanfare en janvier avec le salon « 100 Ans Groep Verhelst ». Pendant deux jours, des professionnels du bâtiment, des fournisseurs et des partenaires se sont réunis à Ostende pour un événement placé sous le signe de l’innovation, du réseautage et de moments festifs. Un anniversaire exceptionnel qui jette un regard à la fois sur le présent et l’avenir, tout en rendant hommage à la riche histoire de l’entreprise.

Le 29 janvier 1925, le briquetier Alberic Verhelst s’est installé avec toute sa famille à Oudenburg. Un siècle plus tard, Groep Verhelst est devenu un multispecialiste reconnu, structuré autour de quatre piliers : négoce – production – services de pose – logistique. Grâce à la production de béton architectonique, de prédalles, d’escaliers en béton et de prémurs, Groep Verhelst dispose d’une expertise étendue dans le béton préfabriqué.

En 2025, Groep Verhelst possède un savoir-faire largement réparti sur onze sites en Flandre occidentale, Flandre orientale et dans la province d’Anvers.

© Groep Verhelst

Un salon réussi et festif

Ostende a servi de décor au salon « 100 Ans Groep Verhelst », où tous les atouts ont été mis en avant. Les professionnels du secteur ont été plongés dans les dernières tendances et perspectives. Lors d’un moment presse, Kathleen Verhelst a mis en lumière un siècle d’entrepreneuriat, tandis que le CEO Hans De Keyser a partagé sa vision inspirante de « Groep Verhelst 2.0 » –la stratégie d’avenir de l’entreprise.

La deuxième journée du salon a été rythmée par des conférences captivantes, un programme de démonstrations bien pensé, de l’animation, des stands food & drinks et de la musique. Le succès de ces journées renforce la conviction de Groep Verhelst : une communauté de la construction forte construit ensemble l’avenir. « Des clients heureux et des fournisseurs heureux, c’est la recette d’une célébration réussie des 100 ans de Groep Verhelst », a-t-on entendu avec enthousiasme.

Une récompense

L’année 2025 est spéciale pour Groep Verhelst, non seulement en raison de son centenaire, mais aussi grâce à une belle reconnaissance : le FEMA Award du Commerçant Flamand le plus orienté vers la transition – Catégorie I. Une chose est sûre : Groep Verhelst est prêt pour l’avenir ! www.verhelst.be

IN MEMORIAM

Willy Naessens (1939–2025)

Een monument van ondernemerschap

Met het overlijden van Willy Naessens op 86-jarige leeftijd verliest de Belgische bouwsector een van zijn meest markante figuren. Als selfmade ondernemer bouwde hij vanuit het niets een bedrijvengroep uit die vandaag een internationale referentie is, ook binnen de prefab betonwereld.

Zijn visie, durf en doorzettingsvermogen maakten hem tot een toonbeeld van ondernemerschap. Maar het was zijn volkse stijl, zijn nabijheid tot zijn medewerkers en zijn uitgesproken persoonlijkheid die hem geliefd maakten, ver buiten de grenzen van zijn bedrijf.

Willy Naessens gaf onze sector een gezicht. Zijn nalatenschap leeft voort in het bedrijf dat zijn naam draagt, en in de vele mensen die hij inspireerde.

FEBE betuigt haar oprechte deelneming aan zijn familie en medewerkers.

Un monument de l’entrepreneuriat

Avec le décès de Willy Naessens à l’âge de 86 ans, le secteur belge de la construction perd l’une de ses figures les plus marquantes. Entrepreneur autodidacte, il a bâti à partir de rien un groupe d’entreprises devenu aujourd’hui une référence internationale, notamment dans le domaine du béton préfabriqué.

Sa vision, son audace et sa persévérance ont fait de lui un modèle d’entrepreneuriat. Mais c’est surtout son style populaire, sa proximité avec ses collaborateurs et sa personnalité affirmée qui l’ont rendu si apprécié, bien au-delà de son entreprise.

Willy Naessens a donné un visage à notre secteur. Son héritage perdure à travers l’entreprise qui porte son nom et dans le cœur de ceux qu’il a inspirés.

La FEBE présente ses sincères condoléances à sa famille et à ses collaborateurs.

© Willy Naessens Group

L'actu du béton

Prototypes van het initiatief EXPERIMENTEEL BETON

tentoongesteld op Architect@Work

Een half jaar lang werkten een groepje van architecten en betontechnologen samen in het kader van "EXPERIMENTEEL BETON", een initiatief van FEBELCEM en FEBELARCH. De resultaten van dit gezamenlijke denk- en maakproces werden recent voorgesteld tijdens de beurs Architect@Work in Kortrijk. Een mooie afsluiter van een boeiend traject, waarin het materiaal beton in een ander daglicht werd geplaatst: niet als starre, koude massa, maar als levend canvas.

Experimenteel Beton focuste dit jaar op manieren om van het industriële, afstandelijke beton een materiaal te maken dat gekneed wordt door haar omgeving. Een materiaal dat niet enkel weerstand biedt, maar tegelijkertijd openstaat voor zijn omgeving. Na vele omzwervingen ontdekten we een serie oppervlaktetexturen die letterlijk en figuurlijk leven in het materiaal brengen. Door houtafval, schors, noten en ander plantaardig residu toe te voegen aan het betonmengsel, ontstonden texturen die na verloop van tijd verteren. Wat achterblijft, is een poreus netwerk: een voedingsbodem voor mossen, varens en klimplanten.

Andere experimenten veroorzaken "toevallige" textuurveranderingen op betonoppervlakken, die door hun andere methode van "patineren" zich in de loop der tijd steeds duidelijker zullen zichtbaar maken. Of een gevel die is opgebouwd uit afneembare onderdelen die opnieuw gebruikt kunnen worden in een andere combinatie zoals een stoel, tafel, bloembak,... De kunstenaar Francesco Fransera gaf de inspiratie voor een betonstructuur die verboutbaar, momentvast en afneembaar is.

Dank, zeer veel dank, aan Architect@Work voor het mogelijk maken van deze expositie! (JM)

Prototypes de l’initiative BÉTON EXPÉRIMENTAL exposés

à Architect@Work

Pendant six mois, un petit groupe d’architectes et de technologues du béton ont collaboré dans le cadre de « BÉTON EXPÉRIMENTAL », une initiative de FEBELCEM et FEBELARCH. Les résultats de ce processus de réflexion et de création ont récemment été présentés lors du salon Architect@Work à Courtrai. Une belle conclusion à un parcours passionnant, où le matériau béton a été perçu sous un autre angle : non comme une masse rigide et froide, mais comme une toile vivante.

Cette édition de Béton Expérimental s’est concentrée sur des manières de transformer le béton industriel et distant en un matériau façonné par son environnement. Un matériau qui ne se contente pas de résister, mais qui est aussi réceptif à ce qui l’entoure. Après de nombreux détours nous avons découvert une série de textures de surface qui insufflent littéralement et figurativement de la vie au matériau. En incorporant des déchets de bois, de l’écorce, des noix et d’autres résidus végétaux dans le mélange de béton, sont nées des textures qui se dégradent avec le temps. Ce qui subsiste est un réseau poreux : un terreau pour mousses, fougères et plantes grimpantes.

D’autres expérimentations ont provoqué des altérations « accidentelles » des textures sur les surfaces en béton, qui, par leur manière alternative de « patiner », deviendront de plus en plus visibles au fil du temps. Ou encore une façade composée d’éléments démontables pouvant être réutilisés sous une autre forme : chaise, table, bac à fleurs… L’artiste Francesco Fransera a inspiré une structure en béton qui peut être modifiée, fixée temporairement et démontée.

Merci, mille mercis à Architect@Work d’avoir rendu cette exposition possible ! (JM)

DEC-002213 ad februari.indd

DECOMO

Architectonisch beton voor al Uw realisaties

Le béton architec-tonique pour toutes vos réalisations

Met meer dan 40 jaar ervaring, is DECOMO de specialist inzake de productie van dit kwalitatief en uiterst hoogwaardig betonproduct op maat, dat tevens structureel kan worden aangewend.

Wij bieden conceptueel advies tijdens de ontwerpfase van om het even welk bouwproject en garanderen een professionele begeleiding tijdens de uitvoering. DECOMO , waar creativiteit en vakmanschap hand in hand gaan, dat is telkens weer maatwerk en adequate oplossingen die Uw architectonisch project een uniek cachet geven!

www.decomo.be

Avec plus de 40 ans d’expérience, DECOMO est le spécialiste dans le domaine de la préfabrication de béton architectonique sur mesure, de qualité supérieure, et également utilisable comme élément structurel de l’édifice.

Nous offrons un avis conceptuel dès la phase de l’élaboration de tout projet de construction et garantissons un suivi professionnel lors de la réalisation de votre projet. DECOMO, où créativité et savoir-faire vont de pair, et où l’expertise et la mise en œuvre de solutions adéquates donnent à votre projet architectural un cachet unique !

Slimme oplossingen voor klimaatbestendige publieke ruimtes

Stradus biedt innovatieve betonoplossingen om openbare ruimtes bestand te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme regen en droogte. Zo vermindert onze waterdoorlatende (groen)bestrating wateroverlast en draagt ze bij aan een groenere omgeving, zonder in te boeten aan toegankelijkheid of comfort. Daarnaast vind je in ons aanbod infiltrerende boordstenen, maar ook straatmeubilair en maatwerkoplossingen om infiltratievoorzieningen eenvoudig te integreren in de omgeving.

Zoek je een partner om een functionele, esthetische en toekomstbestendige openbare ruimte te creëren? Neem een kijkje op stradus.be

Des solutions intelligentes pour des espaces publics à l’épreuve du climat

Stradus propose des solutions en béton innovantes pour mieux faire face aux impacts du changement climatique, tels que les pluies extrêmes et la sécheresse. Par exemple, nos pavages (verts) drainants réduisent les nuisances dues à l’eau et contribuent à un environnement plus vert, sans sacrifier le confort ou l’accessibilité. Notre gamme comprend également des bordures drainantes, ainsi que du mobilier urbain et des solutions sur mesure pour intégrer facilement les systèmes d’infiltration dans l’environnement.

Vous cherchez un partenaire pour créer un espace public fonctionnel, esthétique et à l’épreuve du temps? Jetez un coup d’œil à stradus.be

Marlux-Stradus nv

onder leiding van Didier en Henri Vercruysse: Een sterke groep voor de toekomst

Begin 2025 werd het bedrijf Marlux-Stradus nv overgenomen door Didier en Henri Vercruysse. Het bedrijf, ontstaan uit de fusie van Stradus, specialist in beton bestratingsproducten, en Marlux, expert in terrastegels en tuinafwerking, telt nu 230 medewerkers verspreid over vier vestigingen: Tessenderlo, Gent, Zolder en Jemeppe-sur-Sambre.

De familie Vercruysse is tevens eigenaar van de fabrieken van Remacle en Olivier Beton, een van de grootste producenten van waterputten in België, actief in zowel de private als de openbare sector. De overname stelt hen in staat om een bredere groep te vormen met zes vestigingen en 310 medewerkers. De nieuwe organisatie zal een breed scala aan klanten bedienen, waaronder bouwhandels, openbare instellingen en grote aannemers.

De overname van Marlux-Stradus door Didier en Henri Vercruysse vormt een belangrijke stap voor de eigenaars, die hun marktpositie verder wil versterken door klantgerichte innovatie en strategische samenwerking.

Marlux-Stradus nv

sous la direction de Didier et Henri Vercruysse : Un groupe

solide pour l’avenir

Début 2025, l’entreprise Marlux-Stradus nv a été reprise par Didier et Henri Vercruysse. Issue de la fusion entre Stradus, spécialiste des produits de pavage en béton, et Marlux, expert en dalles de terrasse et aménagement de jardin, l’entreprise compte désormais 230 collaborateurs répartis sur quatre sites : Tessenderlo, Gand, Zolder et Jemeppe-sur-Sambre.

La famille Vercruysse est également propriétaire des usines Remacle et Olivier Béton, l’un des plus grands producteurs de citernes d’eau en Belgique, actif tant dans le secteur privé que public. Cette acquisition leur permet de constituer un groupe élargi comprenant six sites et 310 collaborateurs. La nouvelle organisation desservira un large éventail de clients, notamment des négoces en matériaux, des institutions publiques et de grands entrepreneurs.

La reprise de Marlux-Stradus par Didier et Henri Vercruysse constitue une étape importante pour les propriétaires, qui souhaitent renforcer davantage leur position sur le marché grâce à l’innovation axée sur le client et à des partenariats stratégiques.

©
Marlux/Stradus
Marlux/Stradus

1898 - Beton De Clercq

Van hondenhokken over vloertegels tot totaalprojecten

Er zijn maar weinig sectoren die zo’n rijke geschiedenis hebben als de betonsector. FEBE behartigt al bijna 90 jaar de belangen van de prefab betonwereld in België. In deze nieuwe rubriek duiken we in de geschiedenis van onze leden, van oud naar jong. Beginnen doen we met de Nestor van ons gezelschap: Beton De Clercq.

Beton De Clercq, het eerste betonbedrijf in Vlaanderen, werd opgericht in

1898 door Henri De Clercq in Sint-KruisBrugge. In de beginperiode produceert Henri waterbakken voor hoveniers, buizen met een kleine diameter, steenputten voor waterwinning, regenwaterputten, hondenhokken en producten voor land- en tuinbouw. De bevoorrading van

Het transport van damplanken per schip in de jaren zeventig voor de renovatie van het kanaal Brugge-Oostende.

Le transport de palplanches par bateau dans les années 1970 pour la rénovation du canal Bru ges-Ostende.

grondstoffen gebeurt reeds per schip. Vanop de kaai worden de goederen met paard en kar naar de werf gebracht.

Verwoeste IJzerstreek

In 1906 begint hij met de fabricatie van vloertegels, waarvan de productiecapaciteit wordt opgedreven tot 300 m² per dag. Na de oorlogsjaren kan het bedrijf de werkzaamheden langzaam weer opstarten, met het vervaardigen van producten voor hoofdzakelijk de wederopbouw van de verwoeste IJzerstreek. Het vervoer van de afgewerkte producten gebeurt dan met paard en wagen. Het bedrijf beschikt daarvoor over een eigen stal paarden en in 1921 wordt een eerste vrachtwagen aangekocht.

Henri De Clercq begint in 1935 met het fabriceren van holle gewelven. Een ander experiment in 1936 is het vervaardigen

1898 - Beton De Clercq

PARTIE 1

Des niches pour chiens aux dalles de sol en passant par des projets globaux

Peu de secteurs ont une histoire aussi riche que celui du béton. La FEBE défend depuis près de 90 ans les intérêts du monde du béton préfabriqué en Belgique. Dans cette nouvelle rubrique, nous plongeons dans l’histoire de nos membres, des plus anciens aux plus jeunes. Nous commençons avec le doyen de la fédération : Beton De Clercq.

Beton De Clercq, la première entreprise de béton en Flandre, a été fondée en 1898 par Henri De Clercq à Sint-KruisBrugge. À ses débuts, Henri produisait des bacs à eau pour jardiniers, des tuyaux de petit diamètre, des puits de captage d’eau, des citernes d’eau de pluie, des niches pour chiens et divers produits destinés à l’agriculture et à l’horticulture. L’approvisionnement en matières premières se faisait déjà par bateau. Depuis le quai, les marchandises étaient

transportées jusqu’au chantier à l’aide de chevaux et de charrettes.

La région de l'Yser dévastée

En 1906, Henri De Clercq commence à fabriquer des dalles de sol, portant la capacité de production à 300 m² par jour. Après les années de guerre, l'entreprise parvient progressivement à reprendre ses activités, en produisant principalement des matériaux destinés à la reconstruction de la région dévastée de l'Yser.

Le transport des produits finis se fait alors par charrette et chevaux, l'entreprise disposant de sa propre écurie. En 1921, elle acquiert son premier camion.

En 1935, Henri De Clercq se lance dans la fabrication de hourdis creux. L'année suivante, il expérimente la production de tuyaux en béton capables de supporter une pression interne sur une longueur de cinq mètres. Malheureusement, Henri décède trois ans plus tard et son fils Edouard prend la direction de l’entreprise.

Première table vibrante

Après de longues recherches sur la manière d'améliorer la densité du béton, Edouard De Clercq découvre qu’il est

© Beton De Clercq

van betonbuizen voor inwendige druk op vijf meter lengte. Helaas overlijdt Henri De Clercq drie jaar later en zijn zoon Edouard neemt de leiding van het bedrijf over.

Eerste triltafel

Na lang zoeken naar een middel om beton te verdichten ontdekt Edouard De Clercq dat dit kan gebeuren door trilling. Hij bouwt een eerste triltafel die de basis vormt voor allerhande machines die vandaag nog steeds in gebruik zijn. Na de Tweede Wereldoorlog doen de noodzakelijke uitbreiding van steden en dorpen de vraag naar betonproducten aanzienlijk stijgen. Langs het kanaal BruggeOostende worden terreinen aangekocht voor de bouw van een nieuw bedrijf, waar zich nu de activiteiten van Beton De Clercq situeren.

Geleerd van de oorlog

Een van de lessen uit de Tweede Wereldoorlog is dat er voldoende ruimte

nodig is voor de opslag van grote hoeveelheden grondstoffen om enkele weken zonder leveringen te kunnen overbruggen. Daarom worden centraal grote silo’s geplaatst met daartoe een laadbrug met een bergcapaciteit van 18.000 ton grondstoffen. In de jaren die volgen, blijven investeringen in een geautomatiseerd machinepark niet uit. Tegelijk wordt ingezet op innovatie, want voor de steeds veeleisendere klant worden projectmatig nieuwe producten ontwikkeld of machines aangepast. De fakkel wordt tijdens die periode overigens overgedragen aan Gaston Vancanneyt. Naast de groei van de vestiging in Brugge wordt in diezelfde periode het bedrijf in Gent, de Oude Firma Edouard De Clercq, overgenomen door de familietak De Clercq van Brugge. Gaston Vancanneyt hee drie kinderen waaronder twee zonen, Edouard en Jean Paul. Beide zonen nemen de leiding over een van de twee sites op zich, Edouard in Brugge en Jean Paul in Gent.

possible d’y parvenir grâce aux vibrations. Il construit la première table vibrante, qui sert de base aux machines encore utilisées aujourd’hui. Après la Seconde Guerre Mondiale, l'expansion nécessaire des villes et des villages entraîne une forte demande de produits en béton. Des terrains sont acquis le long du canal Bruges-Ostende pour la construction d’une nouvelle usine, où se trouvent désormais les activités de Beton De Clercq.

Les leçons de la guerre L’un des enseignements tirés de la Seconde Guerre mondiale est la nécessité de disposer de suffisamment d’espace pour stocker de grandes quantités de matières premières et garantir plusieurs semaines d’autonomie sans

Vierde generatie, Jean Paul Vancanneyt, en vijfde generatie, Louis Vancanneyt, samen op de foto voor een nieuwe teststraat die dient voor de controle van betonbuizen Ø300-Ø600. Een mooi voorbeeld van de continue innovatie.

La quatrième génération, Jean Paul Vancanneyt, et la cinquième génération, Louis Vancanneyt, posent ensemble devant une nouvelle chaîne d'essai destinée au contrôle des tuyaux en béton Ø300-Ø600. Un bel exemple de l'innovation continue qui caractérise Beto n De Clercq.

Diversificatie in de jaren 90 Tijdens de jaren negentig diversifieert het bedrijf zich door nieuwe markten aan te boren in de milieusector en de waterbehandeling. In 2015 neemt Jean Paul Vancanneyt vervolgens de leiding over beide bedrijven. Door synergiën te ontwikkelen tussen de site in Brugge en in Gent en het lanceren van nieuwe producten, wapent Beton De Clercq zich voor de volgende uitdagingen. Het bedrijf blij inzetten op vernieuwing en vooruitgang, en profileert zich als specialist in geprefabriceerde betonproducten die essentieel zijn voor de opvang, transport en zuivering van water. Intussen hee ook de vijfde generatie, met Louis Vancanneyt, het bedrijf vervoegd, met een jongere kijk op de zaken en een nieuwe dynamiek.

Gewapend voor de toekomst Met 127 jaar aan ervaring en een voortdurende blik op de toekomst blij Beton De Clercq een icoon van de bouwsector in Brugge, Gent en verder. De erfenis van sterkte, kwaliteit en innovatie die het bedrijf hee opgebouwd, zal ongetwijfeld nog vele generaties voortleven. ■

livraison. C’est pourquoi de grands silos sont installés, accompagnés d’un pont de chargement permettant de stocker jusqu’à 18.000 tonnes de matières premières. Dans les années suivantes, l’entreprise poursuit ses investissements dans l’automatisation et l’innovation, développant de nouveaux produits et adaptant ses machines aux exigences des clients. Pendant cette période, la direction est confiée à Gaston Vancanneyt. Parallèlement à l’expansion du site de Bruges, la branche brugeoise de la famille De Clercq rachète l’ancienne société Edouard De Clercq à Gand. Gaston Vancanneyt, père de trois enfants, confie la gestion des deux sites à ses fils : Edouard à Bruges et Jean Paul à Gand.

Diversification dans les années 90 Dans les années 1990, l’entreprise se diversifie en explorant de nouveaux marchés dans le secteur environnemental et le traitement de l’eau. En 2015, Jean Paul Vancanneyt prend la direction des deux sites, développant des synergies entre Bruges et Gand et lançant de nouveaux produits pour préparer l’entreprise aux défis futurs. Beton De Clercq continue à innover et se positionne comme un spécialiste des produits en béton préfabriqué, essentiels à la collecte, au transport et au traitement de l’eau. Aujourd’hui, la cinquième génération, incarnée par Louis Vancanneyt, rejoint l’entreprise en apportant une vision jeune et dynamique.

Préparés pour l'avenir Avec 127 ans d’expérience et une constante orientation vers l’avenir, Beton De Clercq demeure une référence dans le secteur de la construction à Bruges, Gand et au-delà. Son héritage de solidité, de qualité et d’innovation continuera à façonner les générations futures. ■

AGREF nv

Tragelweg 4 9230 WETTEREN

T 09/369.19.11 info@agref.be www.agref.be

ALKERN VOR BETON nv

Ieperseweg 112

8800 ROESELARE

T 051/23.24.20 info@vor-beton.be www.alkern.be

ALPHA BÉTON srl

Rue John Cockeril 13 4780 ST. VITH

T 080/28.12.12 info@alphabeton.eu www.alphabeton.eu

ALPRECO nv

Victor Dumonlaan 26 2830 WILLEBROEK

T 03/860.00.30 info@alpreco.be www.alpreco.be

ALTAAN BETON nv

Industriezone Lanklaar Siemenslaan 7 3650 DILSEN-STOKKEM

T 089/65.13.30 info@altaan.be www.altaan.be

ANDERS BETON nv

Industrieweg 24 2280 GROBBENDONK

T 03/315.72.72 info@andersbeton.com www.andersbeton.com

ARTSTONE (PHB nv)

Lochtemanweg 65 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/45.60.00 Jelene@artstone.be www.artstone.be

BECOTON nv Molenstraat 47 1880 NIEUWENRODE

T 015/711.839 info@becoton.be www.becoton.be

BETCA nv Doelhaagstraat 81

2840 RUMST

T 03/888.55.71 info@betca.be www.betca.be

BETON DE CLERCQ bv Steenkaai 111

8000 BRUGGE

T 050/31.73.61 info@declercq-beton.be www.declercq-beton.be

BETON DE LA LOMME sa PAE - Rue de la Dolomie 2 5580 ROCHEFORT

T 084/21.34.40 info@betondelalomme.be www.betondelalomme.be

BLEIJKO nv Beurtkaai 4 8800 ROESELARE T 051/27.23.50 roeselare@bleijko.com www.bleijko.com

BMI GROUP nv Industrieterrein Albertkade 3 3980 TESSENDERLO

T 053/72.96.72 geert.speelmans@bmigroup.com www.bmigroup.com/be

BWK SIERBETON nv Hollestraat 104 9150 KRUIBEKE

T 03/774.16.67 info@bwksierbeton.be www.bwksierbeton.be

C-CONCRETE nv

Frank Van Dyckelaan, 19 D 9140 TEMSE

T 03/710.56.61 info@c-concrete.be www.c-concrete.be

CIERS BETON bv Gentstraat 26 8780 OOSTROZEBEKE

T 051/40.08.89 info@ciersbeton.be www.ciersbeton.be

COBEFA sprl

Rue des Rubaniers 21 Zoning industriel II 7780 COMINES

T 056/55.48.53 info@cobefa.be www.cobefa.be

COECK nv

De Laetstraat 6 2845 NIEL

T 03/880.75.00 info@coeck.be www.coeck.be

CONCRETON nv

Diebeke 37 9500 GERAARDSBERGEN

T 054/41.55.77 info@concreton.be www.concreton.be

CONFORBETON sa Rue du Pays-Bas 48 6061 MONTIGNIES-SUR-SAMBRE

T 071/20.22.02 conforbeton@alkern.be

D-BETON bv

Waterkeringstraat 15 9320 AALST

T 053/60.80.00 info@d-beton.be www.d-beton.be

DAERDEN & CO bvba

Industriezone Op’t Reeck Reeckervelt 9 3770 RIEMST T 012/ 25.00.70 info@daerden.be www.daerden.be

DE DONCKER bvba

Nieuwe Kaai 20 1760 ROOSDAAL T 054/33.22.63 info@ddr.be www.ddr.be

DECOMO nv

Boulevard Industriel 96 7700 MOUSCRON

T 056/85.07.11 info@decomo.be www.decomo.be

DOUTERLOIGNE BETON nv Vichtsesteenweg 159 8570 ANZEGEM T 056/69.40.40 info@douterloigne.com www.douterloigne.com

EBEMA nv

Dijkstraat 3

3690 ZUTENDAAL T 089/61.00.11 sales@ebema.be www.ebema.be

ECHO nv Kruisbosstraat 23 3690 ZUTENDAAL T 089/62.08.20 info@echobel.com www.domodeck.be

ECOBETON WATER TECHNOLOGIES nv Hasseltsesteenweg 119 3800 SINT-TRUIDEN

T 011/68.00.92 info@eco-beton.be www.eco-beton.be

ENJOY CONCRETE nv

Vaartstraat 50A 8630 VEURNE T 058/28.00.76 info@enjoyconcrete.be www.enjoyconcrete.be

ERGON nv

Marnixdreef 5

2500 LIER

T 03/490.04.11 info@ergon.be www.ergon.be

FINGO nv

Nijverheidsstraat 21 2390 MALLE

T 03/309.26.26 fingo@fingo.be www.fingo.be

HOOLANTS BETON bvba Holstraat 3-5 1831 DIEGEM

T 02/252.22.78 info@hoolants-beton.be www.hoolants-beton.com

IBETON bvba

Industriezone TTS

Italiestraat 8-10 9140 TEMSE

T 03/711.25.44 info@ibeton.be www.ibeton.be

JACOBS PREFAB BETON nv

Berlaarbaan 404

2861 ONZE-LIEVE-VROUW-WAVER

T 015/75.53.66 prefab@jacobsbeton.be www.jacobsbeton.be

KERCKHOVE BETONBEDRIJF nv

Keibergstraat 107 8820 TORHOUT

T 050/21.15.67 info@kerckhove.be www.kerckhove.be

KERKSTOEL 2000+ nv

Industrieweg 11 2280 GROBBENDONK

T 014/50.00.31 info@kerkstoel.be www.kerkstoel.be

LG-BETON nv

Weg op Bree 125 3670 OUDSBERGEN

T 011/79.02.02 info@lg-beton.be www.lgbeton.eu

LITHOBETON nv

Kanaalstraat 18 8470 GISTEL

T 059/27.60.60 info@lithobeton.be www.lithobeton.be

LOVELD nv

Brug Zuid 12 9880 AALTER

T 09/325.86.60 info@loveld.com www.loveld.com

MARLUX/STRADUS nv

Dellestraat 41 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 013/53.05.00 info@marlux.be www.marlux.be

MARTENS BETON nv

Berkebossenlaan 10

2400 MOL

T 014/81.12.51 verkoop-mamo@martensgroep.eu www.martensgroep.eu

MAX PELS BETON nv

Accent Business Park

Kwadestraat 149 bus 1

8800 ROESELARE

T 081/44.88.88 info@maxpels.be www.maxpels.com

MEGATON/STRUCTO PREFAB SYSTEMS

Industriezone II

Nederwijk-Oost 279 9400 NINOVE

T 054/33.45.11 info@prefabsystems.be www.prefabsystems.be

NERVA nv

Kortrijksesteenweg 244 8530 HARELBEKE

T 056/73.50.10 info@nerva.be www.nerva.be

O BETON nv

Schaapbruggestraat 26 8800 RUMBEKE

T 051/68.00.68 info@obeton.be www.obeton.be

OLIVIER BETON nv

Kwadestraat 149 bus 1 8800 ROESELARE

T 051/79.43.69 info@olivierbeton.be www.olivierbeton.be

OMNIBETON nv

Kempische kaai 170 3500 HASSELT

T 011/21.14.61 info@omnibeton.be www.omnibeton.be

PREBEL srl

Rue Passage d’Eau 1

4681 HERMALLE-SOUS-ARGENTEAU

T 04/379.30.96 info@prebel.be www.prebel.be

PREDALCO bv Maesbossen 2 9160 LOKEREN

T 09/326.92.50 info@predalco.be www.predalco.be

PREFACO nv Hoeksken 5a 9280 LEBBEKE

T 053/76.73.73 info@prefaco.be www.prefaco.be

PREFAXIS nv Kasteelstraat 9 8980 GELUVELD (ZONNEBEKE)

T 057/40.14.14 info@prefaxis.com www.prefaxis.be

PREFER sa Espace Phénix

Rue de la Digue 20 4400 FLEMALLE

T 04/273.72.00 info@prefer.be www.prefer.be

PRESOL nv

Sint-Truidensesteenweg 220B 3300 TIENEN

T 016/82.09.91 christophe.gilis@gilicon.be

PRETON bv Mijnwerkerslaan 15 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/52.55.85 info@preton.be www.preton.be

REMACLE sa Rue Sous-la-Ville 8 5150 FLORIFFOUX

T 081/44.88.88 info@remacle.be www.remacle.be

RONVEAUX sa Chemin de Rebonmoulin 16 5590 CINEY T 083/23.23.00 info@ronveaux.com www.ronveaux.com

ROOSENS BÉTONS sa Rue Wauters 152 7181 FAMILLEUREUX

T 064/23.95.55 info@roosens.com www.roosens.com

SCHELFHOUT nv Industriezone Heikemp 1121 3640 KINROOI

T 089/70.03.50 info@schel out-beton.be www.schel out-beton.be

SEVETON nv Meersbloem Leupegem 58 9700 OUDENAARDE T 055/23.25.60 info@seveton.be www.seveton.be

STIJLBETON nv Schollebeekstraat 74/1 2500 LIER T 03/480.01.52 info@stijlbeton.be www.stijlbeton.be

SVK-ELBETON nv Nijverheidslaan 10 9880 AALTER T 09/237.11.70 info@elbeton.be www.elbeton.be

TUBOBEL Group nv Albertkade 4 3980 TESSENDERLO T 013/67.07.10 info@tubobel.group www.tubobel.group

VALCKE PREFAB BETON nv Rodenbachstraat 72 8908 VLAMERTINGE T 057/20.25.01 info@valcke-prefab.be www.valcke-prefab.be

VAN DE VELDE BETON nv Schaapheuzel 2 1745 MAZENZELE

T 052/35.69.69 info@vandeveldebeton.be www.vandeveldebeton.be

VAN HESSCHE BETON nv

Industrielaan 1

8740 PITTEM

T 051/46.67.58 info@vanhessche.be www.vanhessche.be

VAN MAERCKE PREFAB nv Scheldekaai 9

9690 KLUISBERGEN

T 055/39.02.50 info@vanmaercke.com www.vanmaercke.com

VRB VAN RYSSELBERGHE bv

Gentsesteenweg 374 9240 ZELE

T 09/367.59.11 info@vrb.be www.vrb.be

VB BETON nv Industrieweg 10 3840 BORGLOON

T 012/74.48.86 info@vbbeton.com www.vbbeton.com

STEUNENDE LEDEN | MEMBRES ASSOCIÉS

AURUBIS BEERSE nv www.aurubis.com/beerse/ contact.beerse@aurubis.com

BEKAERT nv www.bekaert.com building.benelux@bekaert.com

BM BETON bvba www.bmbeton.be info@bmbeton.be

B.R. CLEAN-INVEST sprl www.brclean.be info@brclean.be

CEMMINERALS nv https://cemminerals.be info@cemminerals.be

I-THESES bv www.i-theses.com info@i-theses.com

ORBIX nv www.orbix.be info@orbix.be

PROGRESS GROUP www.progress.group info@echoprecast.com

VERHELST BOUWMATERIALEN nv

Stationsstraat 30 8460 OUDENBURG

T 059/25.50.50 info@verhelst.be www.verhelst.be

WEBECO nv Lichtenberglaan 2090 3800 SINT-TRUIDEN

T 011/76.57.19 info@webeco.be www.webeco.be

SIKA BELGIUM nv bel.sika.com info@be.sika.com

WHITEBOX bv www.rfem.be info@rfem.be

XELLA nv www.xella.be ytong.be@xella.com

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.