vakbond voor zorgprofessionals
Jaarverslag FBZ
vakbond voor zorgprofessionals
Voorwoord: ‘Never a dull moment’ Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden Oog voor individuele werknemersbelangen Gezond en veilig werken noodzakelijk Meer zeggenschap voor zorgprofessionals Impulsen nodig voor de arbeidsmarkt Over de organisatie
Foto: Physician Assistant (NAPA)
JAARVERSLAG FBZ 2020
1
vakbond voor zorgprofessionals
‘Never a dull moment’ Het jaar 2020 was uitzonderlijk: meer dan ooit tevoren was het alle hens aan dek om te zorgen dat onze zorgprofessionals gezond en veilig hun werk konden doen. Bijna elke week zaten we om tafel met ministers en beleidsambtenaren in verband met de COVID-19 crisis en de noodzaak van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Aanhoudende druk leidde uiteindelijk tot de afspraak dat werknemers altijd over adequate PBM moeten kunnen beschikken.
#mijnhartvoordezorg
Diëtist vlogt in #een10voordezorg
Door de uitzonderlijke omstandigheden stonden ook arbeidstijden, werkdruk en het kunnen opnemen van verlof zwaar onder druk. Onze onderhandelaars voerden intensief overleg met de andere cao-partijen over noodzakelijke oplossingen. En niet onbelangrijk: er kwamen ook een paar nieuwe cao’s tot stand.
we de campagne #een10voordezorg om de over heid te overtuigen van de noodzaak van ruimere arbeidsvoorwaardenruimte voor werkgevers. Tot dusver zonder resultaat. Ook aangenomen moties in de Kamer voor betere arbeidsvoorwaarden leid den niet tot een gewijzigd inzicht.
FBZ waardeert de tomeloze inzet van zorgprofes sionals. Waar de een extreem lange dagen maakte, anderen hun patiënten ineens digitaal moesten behandelen en een ander werd ingezet op alter natief werk. Met de campagne #mijnhartvoordezorg staken we hen symbolisch een hart onder de riem. Maar om het werken in de zorg aantrekkelijk te houden en de werkdruk te verlagen moeten zorg professionals kunnen rekenen op betere arbeids voorwaarden en -omstandigheden.
Gelukkig is er ook genoeg positiefs te melden. Als groeiende zorgvakbond oefenen we collectief steeds meer invloed uit op het gebied van de arbeidsmarkt of de toekomst van de zorg. Ook zijn we betrokken bij de uitwerking van het pensioenakkoord. We zijn trots dat steeds meer verenigingen hun leden onze individuele juridische dienstverlening aan bieden. Leden maken er veelvuldig gebruik van en waarderen de dienstverlening gemiddeld met een ruime 8. Dat onderstreept tegelijk dat we ons onverminderd moeten blijven inzetten om arbeids voorwaardelijke knelpunten op te lossen.
Door de beperkte financiële ruimte bij werkgevers en gestegen pensioenpremies zullen de cao-onder handelingen in 2021 echter allesbehalve makkelijk worden. Wat ons betreft is verlies van koopkracht niet aan de orde. Met de andere bonden voerden
Maarten Faas, Voorzitter
JAARVERSLAG FBZ 2020
2
vakbond voor zorgprofessionals
Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden Onze kernactiviteit is het behartigen van de collectieve belangen van de achterban van FBZ. Denk aan het sluiten van cao’s en sociaal plannen of aan de arbeidsvoorwaarde pensioen. Duidelijke cao-afspraken betekent niet dat arbeidsvoorwaarden ‘af’ zijn of dat alles vanzelfsprekend goed gaat. Soms moeten partijen nog een bepaalde uitvoeringsregeling overeenkomen. En soms popt een kwestie op die opgelost moet worden. Het jaar in vogelvlucht.
6,4% tot 8%
Landelijke ziekenhuisstaking
2,6%
Januari
Februari
Achterban stemt in met Cao Ziekenhuizen Een ruime meerderheid van de FBZ-achterban stemt in met de nieuwe Cao Ziekenhuizen 20192021 voor 200.000 ziekenhuiswerknemers. Eind 2019 kwamen partijen uiteindelijk tot een resultaat, waaraan een intensief actietraject en een historische landelijke ziekenhuisstaking voorafging.
Nieuwe Cao Onderzoekinstellingen een feit Samen met de andere vakbonden sluiten we met werkgeversorganisatie WVOI een onderhandelaars akkoord voor de Cao Onderzoekinstellingen 2020 met afspraken over een structurele loonsverhoging van 2,6%, duurzame inzetbaarheid en maatschap pelijk verlof. Ook het generatieplan wordt voortge zet. De leden stemmen in met de afspraken in de nieuwe cao.
Resultaten: een salarisverhoging die oploopt van 6,4% tot 8% en een eenmalige uitkering van 1.200 euro. Ook zijn afspraken gemaakt over ver mindering van werkdruk en verhoging van de ORT. De nieuwe cao gaat met terugwerkende kracht in per 1 april 2019 en loopt tot 1 juli 2021.
JAARVERSLAG FBZ 2020
3
Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden vakbond voor zorgprofessionals
Maart
Mei
Juni
Juiste inschaling opleidelingen in de ggz Er komt duidelijkheid over de inschaling van bestaande opleidelingen in de ggz. Op basis van signalen van NVGzP en NIP ging FBZ in overleg met de Nederlandse ggz. Er volgde een juridische toets over de reikwijdte van het cao-artikel over inschaling. Conclusie: dit artikel geldt ook voor deze groep en werkgevers moeten dit artikel conform de cao toepassen.
Onkostenvergoeding coassistenten ziekenhuizen eindelijk geregeld Coassistenten in de algemene ziekenhuizen heb ben voor hun studiekosten vanaf 1 januari 2020 recht op een onkostenvergoeding van 100 euro per maand. Over de uitvoering bestaat lange tijd onduidelijkheid. Dit is aanleiding voor veelvuldig overleg tussen FBZ en de andere bonden met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Het standpunt van de Kennisgroep CAO van de Belastingdienst wijzigt en dat betekent een doorbraak: omdat de factor beloning ontbreekt geldt de arbeidsrelatie tussen het ziekenhuis en de coassistent niet als fictieve dienstbetrekking. Dit betekent dat de vergoeding van de coassistent een onkostenvergoeding is en niet via de loon administratie hoeft te lopen. De NVZ levert op basis hiervan een handreiking aan de ziekenhuis werkgevers, zij zijn vrij deze te volgen of met een eigen regeling te komen.
Nieuwe Cao Nederlandse Universiteiten De achterbannen van werkgeversvereniging VSNU en vakbonden stemmen in met de Cao Nederlandse Universiteiten 2020. Dat betekent een nieuwe cao voor ruim 55.000 medewerkers in deze sector. De cao gaat in per 1 januari 2020 en loopt tot en met 31 december 2020. Resultaten: structurele loonsverhoging van 3% en een eenmalige uitkering van 750 euro bruto. Ook is 0,45% van de loonruimte gereserveerd om arbeidsvoorwaardelijke knelpunten door COVID-19 te bekostigen zoals verlenging van tijdelijke contracten. De nieuwe cao gaat de boeken in als eerste ‘digitaal uit-onderhandelde’ cao. Stem van professionals horen bij pensioenbesluitvorming In aanloop naar de nieuwe pensioenwetgeving wil PFZW de besluitvorming binnen het pensioenfonds (governance) anders organiseren. Dit is vanaf juni gedurende het hele jaar een belangrijk punt van aandacht. FBZ neemt actief deel aan deze discussie. Inzet is de invloed van FBZ en andere vakbonden op alle niveaus te behouden en niet te laten afzwakken, zodat de stem van zorgprofessionals gehoord blijft.
JAARVERSLAG FBZ 2020
4
Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden vakbond voor zorgprofessionals
38+10 Juli Ziekenhuizen moeten anios volgens cao inroosteren Op basis van signalen van leden van De Jonge Specialist en de LAD kaart FBZ bij tal van algemene ziekenhuizen opnieuw de ‘onbetaalde overwerk uren’ van anios aan, de zogeheten kwestie ‘38+10’. Dit betreft het inroosteren van anios voor ‘op leidingsactiviteiten’ naast de contractuele uren, terwijl zij feitelijk gewone werkzaamheden uit voeren. Ziekenhuiswerkgevers moeten de cao naleven en anios als anios (arts niet in opleiding tot specialist) inroosteren en niet standaard voor 48 uur (38 uur betaald werk + 10 onbetaalde opleidingsuren, de constructie die voor aios (arts in opleiding tot specialist) geldt). Het probleem is nog niet overal opgelost.
Sein op groen voor nieuw pensioenstelsel Met de overeenstemming tussen het kabinet en sociale partners staan alle seinen op groen voor het invoeren van een nieuw pensioenstelsel vanaf 2022. Belangrijke wijziging is dat het pensioen gaat meebewegen met de economie: gaat het goed, dan wordt er meer pensioenvermogen opgebouwd. Gaat het minder, dan wordt er minder opgebouwd. Schommelingen worden zo goed mogelijk opge vangen en gedeeld. Verder komt er een leeftijds onafhankelijke premie en een pensioenopbouw die afneemt naarmate iemand ouder wordt. Deze overgang pakt zonder compensatie nadelig uit voor werknemers tussen de 45 en 55 jaar. Zij kunnen, over de resterende tijd tot hun pensioen, een minder hoog pensioen opbouwen. FBZ wil een fatsoenlijke compensatieregeling voor deze groep. Lees onze reactie op het wetsvoorstel.
Pensioen Het merendeel van onze achterban is aangesloten bij pensioenfonds PFZW of pensioenfonds ABP. FBZ oefent landelijk invloed uit op het pensioen. We zitten in het bestuur en pensioenraad van PFZW en in het bestuur van PGGM. Via het Ambtenarencentrum zijn we vertegenwoordigd in het bestuur van ABP.
JAARVERSLAG FBZ 2020
5
Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden vakbond voor zorgprofessionals
Geen concurrentie op arbeidsvoorwaarden Op aanvraag van cao-partijen besluit SZW of zij een cao algemeen verbin dend verklaart (AVV). Met een AVV zijn cao-afspraken van toepassing op alle werkgevers en werknemers in een sector. Deze cao’s werden ge-avv’d in 2020:
Cao GGZ 2019-2021
Cao Jeugdzorg 2019-2021
Cao Gehandicaptenzorg 2019-2021
Cao VVT 2019-2021
Oktober
November
Nu ook partij bij Cao Arbo Unie Voor ruim 900 werknemers geldt de Cao Arbo Unie. Sinds oktober 2020 vertegenwoordigt FBZ aan deze cao-tafel de werknemersbelangen van bedrijfsartsen en psychologen. Deze cao liep maart 2019 af. De onderhandelingen voor een nieuwe cao zijn gaande.
Aftrap traject nieuwe Cao Nederlandse Universiteiten Op 25 november is de startbijeenkomst voor de nieuwe Cao Nederlandse Universiteiten. De bonden hebben een gezamenlijke inzet. Belangrijke thema’s zijn vermindering van werkdruk, afspraken over de arbeidsomstandigheden en faciliteiten bij thuis werken. Ook geven de bonden aan het vitaliteits pact definitief te willen invoeren.
Verplichte pensioenopbouw voor werknemers specialistische ggz Werknemers in de ggz-sector die specialistische ggz zorg verlenen, bouwen vanaf 2021 pensioen op bij PFZW. Op initiatief van sociale partners is de verplichtstelling aangepast. Alle werkgevers die specialistische ggz bieden, moeten zich nu verplicht aansluiten bij PFZW.
Onderhandelingen nieuwe Cao UMC van start Op 27 november is de aftrap van het onderhande lingstraject voor een nieuwe Cao UMC met een verkenning over welke onderwerpen werkgevers organisatie NFU en werknemersorganisaties in de nieuwe cao afspraken moeten maken. De werk nemersorganisaties hebben elk een eigen inzet. Onze inzet is opgebouwd aan de hand van een aantal thema’s, waaronder koopkrachtverbetering, gezond en veilig werken, functiewaardering, ver goedingen en zorg & verlof.
JAARVERSLAG FBZ 2020
6
Permanent aandacht voor collectieve arbeidsvoorwaarden vakbond voor zorgprofessionals
3% loonontwikkeling
eerlijk pensioenstelsel
December Toch een nieuwe Cao Kraamzorg voor 2020 De leden stemmen in met de nieuwe Cao Kraamzorg 2020 die met terugwerkende kracht ingaat per januari 2020 voor de 10.000 werknemers in deze sector. Ondanks een lang onderhandelingstraject met de nodige hobbels konden partijen op inhoude lijke punten niet tot overeenstemming komen voor een langer durende cao. Daarom sluiten ze een kortlopende cao met in ieder geval een loonont wikkeling van 3%, een verhoogde eindejaarsuit kering (van 6,2% naar 7,7% in 2020) en een een malige uitkering van 150 euro.
Duidelijkheid functiewaardering diëtisten en klinisch (neuro)psychologen De functiewaarderingstrajecten voor diëtisten met NVD en voor klinisch (neuro)psychologen met NVGzP en NIP zijn afgerond. Dit levert een handreiking/model-functiebeschrijving op voor leden in sectoren waar FWG het functiewaar deringssysteem is. FBZ brengt in deze trajecten FWG-expertise in en de (beroeps)verenigingen stellen de modelbeschrijvingen vast. Een nieuw traject loopt met NVL voor de functiebeschrijving van lactatiekundigen en ook met BMTZ voor bio medisch technologen in de zorg.
Internetconsultatie nieuw pensioenstelsel Eind 2020 start de internetconsultatie over het nieuwe pensioenstelsel. Wat FBZ betreft biedt de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel zeker aanknopingspunten om vertrouwen in het pensioen van de toekomst te behouden. Belangrijkste zorg zit in de financieringsruimte tijdens de overgangsperiode. Zo zal het afschaffen van de doorsneepremie bij de overgang naar een nieuw pensioencontract voor bepaalde leeftijdsgroepen negatief uitpakken. Om te voorkomen dat er pech- en gelukgeneraties ontstaan vinden we dat die effecten moeten worden gecompenseerd.
We sloten of verlengden 73 sociaal plannen gedurende 2020. Met de meeste werkgevers van zorginstellingen lukte het in goed overleg tot een sociaal plan te komen, waarin de arbeidspositie van werknemers voor (toekomstige) reorganisaties zo goed mogelijk is geregeld. We consulteerden 18.018 leden bij 89 instellingen.
JAARVERSLAG FBZ 2020
7
vakbond voor zorgprofessionals
Oog voor individuele werknemersbelangen Met FBZ Rechtshulp biedt FBZ sinds 2019 de optie van een volledig vakbondspakket. Sindsdien bieden steeds meer aangesloten verenigingen onze juridische dienstverlening aan hun leden aan. Eind 2020 is deze dienstverlening voor zo’n 15.000 leden van 10 verenigingen automatisch onderdeel van hun lidmaatschapspakket.
Leden van deze partners kunnen rechtstreeks terecht bij FBZ Rechtshulp: • BMTZ • EN • KNMT • NAPA • NVD • NVL • NVO • VGVZ • VKGL • VvOCM
Vereniging voor Biomedisch Technologen in de zorg Ergotherapie Nederland Koninklijke Nederlandse Vereniging tot Bevordering der Tandheelkunde Nederlandse Associatie Physician Assistants Nederlandse Vereniging van Diëtisten Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen Nederlandse vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen Vereniging van Geestelijk Verzorgers Vereniging Klinisch Genetische Laboratoriumdiagnostiek Vereniging van Oefentherapeuten
Leden in dienstverband van deze verenigingen kunnen direct terecht bij een van onze juristen. Per kalenderjaar hebben ze recht op 10 uur gratis juridische ondersteuning op het gebied van abeids recht en sociaal zekerheidsrecht. Het aanbod voor ziet duidelijk in een behoefte en leden weten FBZ Rechtshulp goed te vinden. Het aantal vragen en dossiers neemt gestaag toe. Vanaf de eerste lockdown zagen we een duide lijke stijging in het aantal dossiers: COVID-19 zorgde voor een geheel nieuwe categorie arbeids rechtelijke vragen over rechten en plichten van werknemers in allerlei uitzonderlijke situaties. Dagelijks breidden we onze corona-FAQ uit. Ook deelden we tal van praktijkvoorbeelden zodat zorgprofessionals goed weten waarop ze moeten letten en zo nodig tijdig bij ons aan de bel trekken.
Over twee vaak voorkomende issues organiseerden we in het najaar interactieve ledenwebinars zoals do’s en don’ts bij een nieuwe baan en eerste hulp bij een arbeidsconflict. Een flink aantal deelnemers overwoog een nieuwe baan of had onlangs de overstap gemaakt, of zat in een lastig (dreigend) conflict. Tijdens het webinar gingen we dieper in op de materie. Leden deden mee aan polls en stelden via de chat live vragen aan de arbeidsjurist. Kijk het webinar terug.
Tevreden klanten
Nadat een dossier is afgesloten vragen we ge bruikers op de schaal van 0-10 een cijfer te geven over onze juridische dienstverlening. Ook kunnen leden aangeven of ze willen dat er met hen contact wordt opgenomen. De leden beoordelen onze dienstverlening in 2020 met een ruime 8.
Waarover vragen leden hulp?
Top 3 meeste vragen en kwesties is: • Arbeidsovereenkomst • Functiewaardering • Ziekte en re-integratie
JAARVERSLAG FBZ 2020
8
vakbond voor zorgprofessionals
Gezond en veilig werken noodzakelijk Gezond en veilig werken loopt als rode draad door al onze activiteiten maar had in 2020 absolute topprioriteit. Bij de achterban bestond grote onrust over het gebrek aan PBM en de gezondheidsrisico’s voor henzelf en hun omgeving. We zaten vaak met andere partijen om tafel in Den Haag om te zorgen voor heldere afspraken, wat uiteindelijke resulteerde in een landelijke handreiking met een heldere boodschap. Ook maakten we in zorgbranches ‘coronaproof’ afspraken over arbeidstijden of verlof.
Februari
April
Steun voor aanpak problemen ggz en jeugdzorg FBZ steunt het manifest Lijm de Zorg. Het is een initiatief van patiënten en hulpverleners om de ggz en de jeugdzorg te verbeteren. Het manifest bevat tien aanbevelingen om de problemen in de ggz en jeugdzorg aan te pakken.
Mentaal en fysiek fit blijven Als gevolg van COVID-19 komt het werk flink onder druk te staan. FBZ zet voor de achterban in de VVT en de gehandicaptenzorg tips en bronnen voor hulp op een rij om mentaal en fysiek fit te blijven. De flyers komen tot stand met input van federatiepartners en in samenwerking met het ministerie van Defensie. Voor zorgprofessionals in ziekenhuizen staat de flyer van de LAD ter beschikking.
Veel signalen van zorgprofessionals FBZ stuurt een brandbrief aan ministers De Jonge en Van Rijn van VWS naar aanleiding van signalen van zorgprofessionals bij de aangesloten beroeps verenigingen. Een aantal zaken loopt volgens de vakbond voor professionals niet goed waardoor de continuïteit van zorg en veiligheid van zowel werknemers als patiënten in gevaar kan komen. We kaarten drie kwesties aan: naleving van caoafspraken rondom arbeidsomstandigheden en werktijden, zekerheid over financiering van de zorg en een helder beleid rondom PBM. Lees de volledige brief.
JAARVERSLAG FBZ 2020
9
Gezond en veilig werken noodzakelijk vakbond voor zorgprofessionals
Onze speerpunten:
• •
Voldoende hersteltijd bij onregelmatige dienst Begrenzing nachtdiensten voor oudere werknemers
• •
Vermindering van werkdruk en terugdringen administratieve lasten Goed kunnen combineren van werk met thuis en mantelzorg
Mei
Juni
Oudere werknemers in de VVT kunnen nu al extra tijdsparen Conform afspraken in de Cao VVT 2019-2021 werken cao-partijen gedurende het jaar regelingen uit over tijdsparen (zogeheten Landingsbaan en BalansBudget), zodat werknemers op termijn minder kunnen werken of eerder kunnen stoppen met werken. Vooruitlopend op de regeling maken ze in mei bekend dat werknemers vanaf 60 jaar nu al (extra) kunnen tijdsparen. Dat telt als reservering mee voor het nog in te voeren BalansBudget. Lees meer
Meer tijd voor benutten persoonlijk budget Werknemers in umc’s kunnen door de coronacrisis niet altijd hun persoonlijk budget tijdig benutten. De NFU reageert positief op het verzoek van AC/FBZ en de andere vakbonden om het opnemen van het tot en met 2018 opgebouwde persoonlijk budget met een jaar te verlengen tot 1 januari 2022. Cao-afspraken ziekenhuizen weer de norm Na de eerste golf met enorme extra inzet van ziekenhuismedewerkers vinden cao-partijen het tijd terug te keren naar de reguliere cao-afspraken. Tijdens de piek is soms gebruikgemaakt van de uitzonderingsoptie in de Arbeidstijdenwet. Vanaf juni is de cao weer het uitgangspunt voor de arbeidstijden. Zo kent de Cao Ziekenhuizen geen mogelijkheden voor het draaien van 12-uurs diensten of bereikbaarheidsdiensten op een vrije dag. Verder mogen werkgevers niet langer van hun medewerkers vragen andere werkzaamheden erbij te verrichten. Om te voorkomen dat werknemers hun verlofuren kwijtraken omdat ze niet tijdig hun verlof kunnen opnemen, spreken ze voor het opnemen van openstaand verlof 2019 en wettelijk verlof 2020 een ruimere periode af.
• Invoering van levensfasebeleid en generatiepact • Tegengaan van grensoverschrijdend gedrag
Eindelijk helderheid over gebruik PBM Aanleiding voor een overleg tussen vakbonden en minister Van Rijn is dat nog lang niet alle werknemers in de zorg ‘beschermd’ aan het werk kunnen. Ze dringen daarom aan op een richtlijn waarin staat dat alle zorgprofessionals recht hebben op PBM, zodat hun werkgever die kan verstrekken als ze erom vragen. Na aanhoudende druk verschijnt deze handreiking op 4 juni met instemming van VWS en het RIVM. De handreiking bestaat uit een stroomschema op basis waarvan zorgprofessionals kunnen bepalen of ze veilig zorg kunnen verlenen. Het schema gaat zowel in op situaties waarin PBM volgens de geldende richtlijnen gebruikt moeten worden als op situaties waarin de zorgprofessional zelf beslist dat het gewenst is om met PBM te werken – ook als dat volgens de RIVMrichtlijn niet per se noodzakelijk is. Landelijke handreiking geldt ook voor de VVT Cao-partijen in de VVT scharen zich achter de landelijk vastgestelde Handreiking veilig werken i.v.m. COVID-19.
JAARVERSLAG FBZ 2020
10
Gezond en veilig werken noodzakelijk vakbond voor zorgprofessionals
Juli
Oktober
December
Veilig werken in de jeugdzorg in coronatijd Om het werken in de jeugdzorg veiliger te maken, sluiten cao-partijen een corona-overeenkomst voor deze sector met afspraken en aanbevelingen over on der meer persoonlijke beschermingsmiddelen en tes ten, werkdruk en werkbaarheid, verlof en thuiswerken.
Preventief gebruik van PBM de nieuwe norm De richtlijnen voor gebruik van PBM worden aan gescherpt: preventief gebruik wordt de regel. Het ministerie van VWS bespreekt het OMT-advies met de betrokken vakbonden. FBZ vindt het goed dat het kabinet en het OMT erkennen dat pre ventief gebruik van PBM belangrijk kan zijn voor de veiligheid van cliënten en zorgmedewerkers en om de verdere verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. FBZ benadrukt dat het van belang blijft dat zorgmedewerkers in sectoren of omstan digheden die niet in het OMT-advies voorkomen (zoals kraamzorg, thuiszorg, jeugdzorg, gehandi captenzorg en ggz), altijd zelf hun eigen profes sionele afweging moeten kunnen maken om PBM te gebruiken.
Vaccinatie moet zorgprofessionals ‘lucht geven’ FBZ geeft aan vaccinatie van groot belang te vinden voor de veiligheid van zowel medewerkers als patiënten. Met vaccinatie wordt werken in de zorg veiliger en hoeven zorgmedewerkers zich minder zorgen te maken over het gevaar zelf besmet te raken of anderen in hun omgeving. Het voorkomt bovendien ziekteverzuim, waardoor de werkdruk, die torenhoog is, omlaag gaat. “Als de vaccins goedgekeurd en beschikbaar zijn, geeft dat hopelijk lucht, want daar zijn zorgmedewerkers heel hard aan toe en daar zijn ook patiënten bij gebaat”, aldus FBZ.
Oplossingen voor coronaknelpunten in de gehandicaptenzorg Cao-partijen in de gehandicaptenzorg brengen de handreiking ‘Omgaan met arbeidsvoorwaarden tijdens corona’ uit. Daarin lichten ze een aantal caoafspraken toe. De handreiking geeft ook mogelijke oplossingen voor tijdelijke wijzigingen, min- en plusuren, afspraken over werktijden en roosters, vakanties en overwerk. Coronarichtlijnen voor werknemers in de ggz Op aandringen van FBZ en de andere bonden wordt met de Nederlandse ggz in twee schema’s vastgelegd hoe de RIVM-coronarichtlijnen in de ggz moeten worden toegepast, zodat werknemers binnen de richtlijnen vanuit hun professionele autonomie kunnen handelen. Bekijk de coronarichtlijnen voor de ggz.
JAARVERSLAG FBZ 2020
11
vakbond voor zorgprofessionals
Meer zeggenschap voor zorgprofessionals Betrokkenheid, voldoening en werkplezier hangen in grote mate samen met de manier waarop het werk is georganiseerd. Het is daarom belangrijk dat zorgprofessionals een goede positie hebben en kunnen meepraten of betrokken zijn bij veranderingen in beleid of de koers van de organisatie. Om die reden stimuleren we medezeggenschap.
oproep naar 17.527 leden om zich kandidaat te stellen
60 zetels
Bij 211 instellingen ontvingen 17.527 leden een oproep om zich namens FBZ kandidaat te stellen. Het aantal leden in de OR groeide wederom gestaag. Zo’n 60 zorgprofessionals vanuit de ver schillende (beroeps)verenigingen hebben nu een zetel in de OR. Meestal betekent kandidaatstellen automatisch een plek in de OR. Door oplopende personeelstekorten en stijgend ziekteverzuim is het begrijpelijk dat reguliere werkzaamheden de eerste aandacht opeisen en leden zich niet in groten getale aanmelden. Het is daarentegen heel positief dat tientallen leden die zich in 2020 kandidaat stelden nu een plek in de OR hebben en zo inspraak hebben bij het beleid van hun instelling. In crisistijd moeten ziekenhuisbestuurders soms snel beslissingen nemen. Dat is heel begrijpelijk, maar het leverde geregeld vragen op onder onze OR-leden op wat mag en kan.
We namen daarom een medezeggenschapsrubriek op in onze corona-FAQ. We verspreidden ook de handreiking van de SER voor het overleg tussen OR en bestuurder in verband met COVID-19.
JAARVERSLAG FBZ 2020
12
vakbond voor zorgprofessionals
Impulsen nodig voor de arbeidsmarkt Door het oplopende ziekteverzuim die met 6,8% een absolute recordhoogte bereikte en toenemende personeelstekorten – 60.000-80.000 mensen in 2022 – zal de werkdruk van het zorgprofessionals niet afnemen. Als je daarbij optelt dat 43% van de jonge werknemers binnen twee jaar de zorg verlaat, is duidelijk dat alles op alles gezet moet worden om de personeelstekorten terug te dringen. Een greep uit de ontwikkelingen.
laat zorgprofessionals meepraten Januari
Februari
Andere oplossingen nodig voor terugdringen flex Het Eindrapport Commissie Regulering van Werk verschijnt: ‘In wat voor land willen wij werken?’ FBZ herkent de analyse van de commissie Borstlap dat de flexibilisering op de arbeidsmarkt compleet is doorgeslagen, maar vindt dat het terugdringen van flex anders moet worden vormgeven. De aangedragen oplossingen om externe flex terug te dringen, kunnen wat FBZ betreft voor een groot deel naar de prullenbak. Een eenzijdige wijziging door de werkgever van het loon, de werkuren, werklocatie, functie en arbeidstijden zou ons honderd jaar terug in de tijd werpen. Bekijk onze reactie.
Betrek zorgprofessionals bij de organisatie van zorg Beperk flex, pak de oorzaken van het toenemende zzp-schap aan en betrek zorgprofessionals bij de inhoud en organisatie van de zorg. Die oproep doet FBZ in aanloop naar het algemeen overleg in de Tweede Kamer op 13 februari over de arbeidsmarkt in de zorg. FBZ wil dat zorgprofessionals betrokken zijn bij het gesprek over flexibilisering van de arbeidsmarkt en is graag bereid namens 38.000 zorgprofessionals haar stem te laten horen.
1.001 opties
Perspectieven op de arbeidsmarkt De arbeidsmarktfondsen in de verschillende zorgbranches (waar FBZ in zit) lanceren samen Zorginspirator.nl. Per sector kunnen zorgprofessionals zien wat hun perspectieven zijn. Het is een belangrijk instrument om te zorgen dat mensen in de zorg blijven werken.
JAARVERSLAG FBZ 2020
13
Impulsen nodig voor de arbeidsmarkt vakbond voor zorgprofessionals
Meer autonomie voor zorgprofessionals Juni
Augustus
September
Tijd voor vertrouwen in de zorgprofessional Om de zorg ook in de toekomst betaalbaar en toegankelijk te houden en het tekort aan zorg personeel terug te dringen, schetst de SER vier hoofdlijnen in het rapport Toekomst van de zorg. FBZ geeft aan vooral blij te zijn dat zorgprofes sionals meer autonomie moeten krijgen. Dit be nadrukken we al jaren. Het is tijd voor meer ver trouwen in de zorgprofessional.
Het vak wordt steeds zwaarder In de aanloop naar Prinsjesdag vertellen werknemers in vlogjes op het YouTube-kanaal #een10voordezorg wat hun vak zo mooi maakt, maar ook waarom het steeds zwaarder wordt om hun vak uit te oefenen. Vanuit de achterban van FBZ doen een diëtist, fysiotherapeut, ergotherapeut en een aios mee. De campagne #een10voordezorg is een gezamenlijk initiatief van de drie grootste zorgvakbonden FNV, FBZ en CNV. Ze maken zich grote zorgen over de uitblijvende waardering voor zorgmedewerkers. Een structureel betere beloning is in hun ogen nodig om te voorkomen dat werknemers massaal de zorg verlaten. De campagne moet politiek Den Haag duidelijk maken dat alle medewerkers in de zorg een 10 verdienen voor hun enorme inzet.
Koopkracht op peil houden FBZ constateert dat het geld dat het kabinet bij Prinsjesdag uittrekt voor de zorg niet genoeg is om de koopkracht op peil te houden. In 2021 compenseert de overheidsbijdrage voor arbeids voorwaarden in de zorg (OVA) maar net de inflatie. Er blijft daarom nauwelijks ruimte over voor verbetering van arbeidsvoorwaarden- en om standigheden. In de koopkrachtplaatjes is verder geen rekening gehouden met de stijging van pensioenpremies. Met een videobericht roepen zorgmedewerkers voorafgaand aan de Algemene Beschouwingen Tweede Kamerleden in een videobericht op extra geld beschikbaar te stellen voor structureel betere arbeidsvoorwaarden.
Pas de zorgbonus genereus en generiek toe Minister de Jonge maakt bekend dat alle zorg medewerkers die in hun werk direct of indirect de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus hebben ondervonden, een bonus krijgen van 1.000 euro netto. De focus ligt op verpleegkun digen, verzorgenden, schoonmakers en ander ondersteunend personeel. FBZ vindt dat de bonus voor zorgpersoneel moet gelden voor álle zorg medewerkers die zich tijdens de COVID-19 crisis inzetten en verzoekt de minister met klem andere groepen die een essentiële rol hebben vervuld, niet uit het oog te verliezen bij de uitwerking van deze regeling. FBZ roept werkgevers op de bonusregeling generiek en ruimhartig uit te voeren.
JAARVERSLAG FBZ 2020
14
Impulsen nodig voor de arbeidsmarkt vakbond voor zorgprofessionals
arbeidsvoorwaarden structureel verbeteren
focus op aantrekkelijke voorwaarden voor iedereen
November
December
Meten met twee maten? FBZ wil van minister Van Ark weten hoe het zit met de berichtgeving over een bonus voor VWSambtenaren die hoger zou uitpakken dan die voor het zorgpersoneel. “Het zou heel schrijnend zijn als met twee maten wordt gemeten, terwijl zorgmedewerkers nog steeds de benen uit hun lijf lopen.” FBZ vindt het los van de bonus nog belangrijker dat de arbeidsvoorwaarden van zorgmedewerkers structureel worden verbeterd. Lees onze reactie.
Internetconsultatie over Zorg voor de toekomst VWS opent de internetconsultatie over de discus sienota Zorg voor de toekomst. Centraal staat de vraag: hoe zorgen we ervoor dat de Nederlandse gezondheidszorg op langere termijn voor iedereen goed en toegankelijk blijft? FBZ wil meer focus op de randvoorwaarden en maatregelen om werken in de zorg aantrekkelijker te maken. Bredere kijk op de arbeidsmarkt nodig In opdracht van minister Van Ark buigt de SERcommissie ‘Werken in de zorg’ zich over het arbeidsmarkttekort. Als vakbond voor zorgprofes sionals vinden we het van groot belang dat de commissie in de volle ‘zorgbreedte’ nadenkt over de vraag hoe het werken in de zorg aantrekkelijker kan worden gemaakt, en dat niet alleen wordt gefocust op verpleegkundigen en verzorgenden. Daarmee blijft een verwacht tekort in 2022 van 20.000 medewerkers in andere beroepen buiten beeld. Bekijk onze reactie.
Via de arbeidsmarktfondsen stimuleren FBZ en de andere sociale partners initiatieven die de hele branche ten goede komen. Wat ons betreft draait het om projecten die op lange termijn het werk in de zorg gezond, veilig en aantrekkelijk houden, zodat zorgmedewerkers ook in de toekomst professioneel en met plezier hun werk kunnen blijven doen. Denk aan projecten met het oog op vermindering van werkdruk, op peil houden van kennis en vaardigheden, bevorderen van de instroom of juist behoud van ervaren krachten.
JAARVERSLAG FBZ 2020
15
vakbond voor zorgprofessionals
Over de organisatie FBZ heeft een vierkoppig Bestuur. De Algemene Vergadering bestaat uit vertegenwoordigers van alle aangesloten verenigingen. Lees meer of bekijk de actuele samenstelling
Bestuur
Algemene Vergadering
Bureau FBZ
Maarten (M.) Faas, voorzitter Hans (J.N.) Redeker, algemeen bestuurslid Theo (Th.P.M.) van der Bom, penningmeester Corien (C.M.) van der Haar, algemeen bestuurslid
In 2020 waren er de volgende vertegenwoordigers: Fred (F.A.) Veer, AC-HOP • Ger (G.T.W.) Ruijgrok, AC-HOP • Koen (K.J.) Snijders, BMTZ • Birgit (B.J.) Wezelenburg, Ergotherapie Nederland • Irene (I.M.F.) Rentenaar, FVB • Henk (H.) Aartsma, FVB • Willemijn (W.E.) Caron, KNGF • Albert Jan (A.J.) Rijnsburger, KNMT • Nynke (N.) Prins tot nov 2020, KNOV • Axel (A.) van Venrooij, KNOV • Theo (T.) Haasdijk, LAD • Milena (M.) Babovic, NAPA • Yvette (Y.T.A.) Troe, NAPA • Nieske (N.B.) Winters, NIP • Nicole (N.) Janssen, NIP • Stefan (S.) van Gorsel, NVBMH • Bianca Rootsaert, NVD • Mariëlle (M.) Voorzee, NVD • Willeke (W.) Brinkman, NVGzP • Boukje (A.B.) Lobbrecht tot mrt 2020, NVGzP • Joost (J.) Kamoschinsky, NVGzP • Jan (J.H.L.) Weterings, NVKFM • Teddy (T.) Roorda, NVL • Karin (K.E.) Tiktak, NVL • Marguerite (M.B.Y.) Boersma tot sep 2020, NVLF • Gertjan (G.P.J.) Sinke, NVLF • Jilke (J.) Hageman, NVLF • Marjolein (W.J.) Stigter, NVMmondhygiënisten • Marlies (M.) Post tot apr 2020, NVO • Frank (F.) Rem, NVO • Pino (P.J.) Poddighe, VKGL • Marten (M.) Tel, VGVZ • Bert (E.G.) Visser, VHP-Zorg • Adriaan (A.J.C.) van den Brule tot jul 2020, VMDG • Monique (M.) Oostra, VMDG • Saskia (S.A.G.M.) Cillessen, VMDG • Viola (V.) Zegers, VvOCM
Directeur Caroline van den Brekel
23
(beroeps)verenigingen met 38.000 leden in dienstverband
nieuwe FBZ-partner:
NVBMH
Team onderhandelaars Robert Barendse • Lilian de Groot • José Klerks • Rob Koster • Joyce Kuijpers • Maaike Langerak • Jan Willem Le Febre • Brigitte Sprokholt • Chris van der Vliet Beleidsadviseur Heleen de Boer Juristen Jacolien van Eerten • Marlies Welschen Team Communicatie Marjolein Dekker • Julia Hamel • Corrie Kooijman Team finance/ledenbeheer/secretariaat Samantha van Dijkhuizen • Renée van ’t Klooster • Miranda Meurs • Daniël Reinsma • Yvonne Stufano
JAARVERSLAG FBZ 2020
16