vakbond voor zorgprofessionals
1
JAARVERSLAG FBZ 2019
Jaarverslag
Inhoud Voorwoord 3 2019 in cijfers 4 Arbeidsvoorwaardenbeleid 2019 5 FBZ: lokaal actief 6 FBZ Rechtshulp: zeker weten 6 Nieuwe website 8 Twee nieuwe federatiepartners 8 Expertise functiewaardering 8 Pensioenen: grote veranderingen op komst 9 Aantal OR-leden groeit gestaag 9 Gezond en veilig werken in elke levensfase 10 Vergoeding contributie vereniging 10 BIG-register en kwaliteitsregisters 10 Cao Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Cao Gehandicaptenzorg Cao Gezondheidscentra beëindigd Cao Jeugdzorg Cao Kraamzorg Cao Nederlandse Universiteiten Cao Onderzoekinstellingen Cao UMC Cao VVT Cao Ziekenhuizen
11 12 14 15 16 17 18 19 21 22
Bestuurlijke organisatie
24
Door de aansluiting van onze federatiepartners bij de Sector groep Zorg van het Ambtenaren centrum (AC) voeren de on derhandelaars vanuit AC/FBZ onderhandelingen over de Cao Universiteiten, Cao Onderzoek instellingen en de Cao UMC. Door aansluiting bij het AC ver tegenwoordigt AC/FBZ formeel de betreffende leden aan deze cao-tafels.
Over FBZ FBZ is dé vakbond voor zorgprofessionals. FBZ zet zich in voor goede arbeidsvoorwaarden voor artsen, paramedici, andere hoogopgeleide zorgprofessionals en personeel werkzaam bij universiteiten en onderzoekinstellingen.
2
JAARVERSLAG FBZ 2019
FBZ bestaat in 2019 uit 20 (beroeps)verenigingen van in totaal 27 belangenorganisaties. Zij hebben zich bij FBZ aangesloten om de collectieve werk nemersbelangen van hun leden te behartigen. Samen hebben zij 36.000 leden.
Voorwoord Het kan niemand in Nederland zijn ontgaan: de personeelsproblematiek in de zorg is groot. Bijna iedere dag lees je wel iets over de oplopende personeelstekorten, de hoge werkdruk en de financieel penibele situatie van sommige zorg instellingen. Het afsluiten van goede cao’s en sociaal plannen is in deze tijd dus van groot belang. In 2019 ging dat niet eenvoudig, keer op keer kregen we aan onderhandelingstafels te horen dat er weinig tot geen ruimte was voor verbetering van arbeidsvoorwaarden. Dat vinden wij onbegrijpelijk en onacceptabel. Ook de ontmanteling van de Cao Gezondheidscentra baarde flinke zorgen, want verslechtering van arbeidsvoorwaarden voor een aantal beroepsgroepen is voor ons onaanvaardbaar. Ondanks weerstand van de werkvloer zegde de werkgeversorganisatie deze cao toch op. In een tijd waarin steeds minder mensen kiezen voor werken in de zorg en waarin veel ervaren personeel de zorg verlaat, moet juist geïnves teerd worden in goede arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. Gelukkig lukte het ondanks de soms moeizame onderhandelingen om in 2019 vijf cao’s te sluiten voor bijna een miljoen werknemers in de zorg. Daarbij heeft FBZ - in de lijn van ons arbeidsvoorwaardebeleid - mooie resultaten weten te behalen. Oók op het gebied van werkdruk, werk-privé balans en autonomie en medezeggenschap voor werknemers. De meest in het oog springende cao was die voor de bijna 200.000 werknemers in algemene ziekenhuizen. Al snel na het starten van de onderhandelingen werd het ons en de collegavakbonden duidelijk dat de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen onvoldoende oog had voor de hoge werkdruk en de personeels tekorten. Een actietraject bleek onvermijdelijk. Er werd gestart met zondagsdiensten in diverse ziekenhuizen, de stakingsvariant voor deze sector. Het mocht niet baten, dus volgde 20 november een landelijke ziekenhuisstaking bij 83 ziekenhuislocaties, 32 poliklinieken en 4 revalidatiecentra, waar 150.000 ziekenhuis werknemers lieten zien dat een goede cao hen 3
JAARVERSLAG FBZ 2019
echt menens is. De minister van Medische Zorg stelde vervolgens een verkenner aan om de impasse te doorbreken. Na zeer intensieve onderhandelingen lukte het uiteindelijk in de vroege ochtend van 14 december een caoakkoord te sluiten. Een ander onderwerp dat in 2019 een vlucht nam, is de toekomst van ons pensioenstelsel, waarvoor in juni een landelijk akkoord werd bereikt. Als FBZ steunen wij het akkoord, al maken we ons wel zorgen over de gevolgen van de afschaffing van de zogeheten doorsnee systematiek voor bepaalde leeftijdsgroepen. Werknemers die hier onevenredig door worden getroffen, moeten worden gecompenseerd en daar zullen we ons hard voor maken. Waar ik als voorzitter trots op ben, is het succesvolle eerste jaar van FBZ Rechtshulp. Steeds meer zorgprofessionals van steeds meer federatiepartners weten ons te vinden voor indivi duele juridische dienstverlening. Waar we begin 2019 begonnen met drie federatiepartners, boden eind 2019 al tien beroepsverenigingen hun leden onze service aan. Met collectieve en individuele dienstverlening vervult FBZ de kern taken van een vakbond. Om dit beter te duiden, hebben we een woordmerk toegevoegd aan ons logo: vakbond voor zorgprofessionals. En waar andere vakbonden het ledenaantal jaar na jaar zien krimpen, groeit FBZ ieder jaar weer. In 2019 hebben er zich twee nieuwe beroepsverenigin gen bij ons aangesloten. FBZ vertegenwoordigt dus steeds meer zorgprofessionals. In dit jaarverslag leest u meer over hoe we ons in 2019 hebben ingezet voor de werknemers belangen van 36.000 zorgprofessionals. Iets wat we uiteraard in 2020 onverminderd blijven doen. Maarten Faas voorzitter FBZ
2019 in cijfers
FBZ vertegenwoordigt
36.000
53
werknemers van 27 belangenorganisaties
sociaal plannen gesloten
Er werden
438
5
cao’s afgesloten voor 913.000 werknemers
Inmiddels heeft
20%
van onze achterban toegang tot FBZ Rechtshulp
4
Er werden
JAARVERSLAG FBZ 2019
mensen volgen @FBZarbeid op Twitter. In totaal werden onze tweets 520.128 keer gezien
FBZ verstuurde
115
updates en ledenraadplegingen naar 17.864 leden bij de instellingen
Arbeidsvoorwaardenbeleid 2019 FBZ zet zich in voor een eigentijds arbeidsvoor waardenpakket in de verschillende sectoren. Het arbeidsvoorwaardenbeleid anticipeert op ontwikkelingen die van invloed zijn op het werk
Arbeidsmarkt
Gezond en veilig werken
• Goede arbeidsvoorwaarden
• Invoering van levensfase-
voor hogere instroom • Banen behouden bij instel- lingen waar problemen zijn • Inzetten op vast in plaats van flex
en generatiebeleid • Goede balans werk en privé • Preventiebeleid fysieke en mentale werkdruk
Primaire arbeidsvoorwaarden
Medezeggenschap en positionering
• Looneis +4% • Vergoeding van gemaakte
• Zorgprofessionals moeten
beroepskosten • Vergoeding contributie beroepsverenigingen en vakbonden • Geen aantasting pensioenopbouw
5
of de werkomstandigheden. Het schetst onze ambities voor de nieuwe cao’s. Bekijk hieronder de speerpunten voor 2019. Per cao doen we verslag van de behaalde resultaten.
JAARVERSLAG FBZ 2019
betrokken worden bij strategische en tactische beslissingen • Werken aan een gezond werkklimaat
FBZ: lokaal actief Onze onderhandelaars zijn veelal in het land bij zorginstellingen te vinden. Daar onderhandelen ze over sociaal plannen, overdrachtsprotocollen en andere regelingen zoals bijvoor beeld een generatieregeling. In alle gevallen vragen we leden die bij een instelling werk zaam zijn hun stem uit te brengen over de gemaakte afspraken. In een enkel geval lukte het niet een sociaal plan tot stand te brengen in verband met de wens van de werkgever om zonder tussenkomst van de werknemers- organisaties over te kunnen gaan tot gedwongen ontslagen. We zijn altijd bereid om te overleggen
over situaties waarin het echt niet anders kan, maar dit staat te ver af van onze principes. In 2019 waren de onderhandelaars ook betrokken bij instellingen waar ingrijpende reorganisaties aan de orde waren, zoals Treant en Pluryn. FBZ spant zich tot het uiterste in om de nadelige gevolgen voor de werknemers tegen te gaan en de werknemers zoveel mogelijk te begeleiden van werk naar werk. FBZ houdt leden op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen in hun organisatie. Vorig jaar verstuurden we 115 updates aan bijna 18.000 leden in de instellingen.
FBZ Rechtshulp: zeker weten FBZ Rechtshulp is de individuele ledenservice van FBZ. FBZ Rechtshulp is te vergelijken met het bestaande aanbod, maar kent een aantal specifieke kenmerken. Allereerst is het aanbod exclusief voor leden van de bij FBZ aange sloten (beroeps)verenigingen die dit aan hun leden aanbieden. Verder hebben we geen winstoogmerk. Leden kunnen bovendien direct gebruikmaken van onze ondersteuning. Voor al hun vragen op arbeidsvoorwaardelijk of arbeidsrechtelijk vlak kunnen ze recht streeks bij ons terecht. Dat kan gaan om de beantwoording van een eenvoudige cao-vraag, persoonlijke hulp bij een functiewaarderings kwestie of uitgebreide bijstand in een inge wikkelde ontslagzaak. Zo nodig gaan we mee naar de rechter.
Deskundige hulp Leden zijn verzekerd van deskundige juridische bijstand. Onze juridische experts zijn specia listen op het gebied van arbeidsrecht. Ze kennen arbeidsvoorwaarden en rechten als geen ander. Omdat wij aan de onderhandelings tafels van de grootste zorgcao’s zitten, kennen wij alle ins en outs van de arbeidsvoorwaar
6
JAARVERSLAG FBZ 2019
delijke afspraken met werkgevers. Een jaar na de lancering van FBZ Rechtshulp kunnen leden van tien federatiepartners gebruikmaken van onze individuele juridische dienstverlening. FBZ Rechtshulp is daarmee goed uit de start blokken. Verdere groei ligt in de lijn der ver wachting.
7.090
zorgprofessionals met toegang
Deskundig Omdat we aan grote cao-tafels zitten, kennen onze onderhandelaars alle ins en outs van de arbeidsvoorwaarden. We kunnende collectieve werknemersbelangen nog beter behartigen als zoveel mogelijk signalen van onze achterban centraal bij FBZ binnenkomen. Issues kunnen bijvoorbeeld een vertaalslag krijgen door bestaande cao-afspraken aan te passen. Als er problemen zijn met de naleving van cao-afspraken, kunnen onze onderhande laars die oppakken bij het overleg met de werk gever.
Toolkit communicatie Wat is FBZ Rechtshulp? Voor welke vragen of problemen kan ik terecht? En hoe werkt dat eigenlijk? FBZ faciliteert de verenigingen met een toolkit met communicatiemiddelen waarin antwoord wordt gegeven op alle rele vante vragen. Ook publiceren we geregeld een casus met voor zorgprofessionals herkenbare problemen.
Top
3
vragen:
1) Functiewaardering 2) Arbeidsvoorwaarden 3) Arbeidsomstandigheden
7
JAARVERSLAG FBZ 2019
Op deze manier komt FBZ Rechtshulp regel matig onder de aandacht bij aangesloten zorg professionals. Onderwerpen die zoal aan bod komen zijn functiewaardering, ontslag, ziekte, slecht functioneren of een arbeidsconflict.
Actiejurist Een bijkomend voordeel van FBZ Rechtshulp is dat FBZ nu ook juridische ondersteuning in huis heeft als er actiegevoerd moet worden. Zo was arbeidsjurist Marlies Welschen nauw betrokken bij de acties en zondagsdiensten voor een betere Cao Ziekenhuizen. Actievoeren in de zorg moet zeer zorgvuldig en aan allerlei eisen voldoen. De patiëntveiligheid mag im mers nooit in het geding komen. De lokale actiecomités, onderhandelaars en actiejuristen van de gezamenlijke bonden werkten daarom nauw samen bij het opstellen van actiedraai boeken die juridisch geborgd zijn.
102
dossiers werden in behandeling genomen. In een aantal dossiers werd een hele groep zorg professionals tegelijk geholpen.
Nieuwe website Eind 2019 werd de nieuwe FBZ-site gelanceerd, die zich expliciet richt op de leden van de aan gesloten verenigingen. Wie de site opent, krijgt meteen zorgprofessionals uit onze achter ban in beeld; van arts tot pedagoog en van psycholoog tot klinisch laborant. Dit was een belangrijk uitgangspunt bij de bouw van de site, zodat in één oogopslag duidelijk is dat FBZ een vakbond voor zorgprofessionals is. Om uit te drukken dat de verenigingen de werknemersbelangen vakinhoudelijk behartigen en FBZ voor de randvoorwaarden zorgt, staat de slogan ‘Samen voor een betere zorg’ cen traal op de homepage. Leden vinden op de website de belangrijkste informatie over hun cao en lezen over de laatste ontwikkelingen.
Bij de bouw van de website is gebruikgemaakt van de nieuwste technieken waardoor fbz.nl geschikt is voor desktop, tablet en smart phone.
Twee nieuwe federatiepartners In 2019 is met een aantal nieuwe verenigingen gesproken over aansluiting bij FBZ. Waaronder met de Vereniging Klinisch Genetische Labora toriumdiagnostiek (VKGL) en de Nederlandse Vereniging voor Bachelor Medisch Hulpverleners (NVBMH). In december is de samenwerking met deze beroepsverenigingen definitief be klonken en is afgesproken dat beide verenigingen zich vanaf 1 januari 2020 bij FBZ aansluiten. VKGL heeft zo’n 150 leden die allen werkzaam
zijn in umc’s. VKGL-leden hebben een achter grond in de biomedische hoek en zijn meestal gepromoveerd. De NVMBH is belangenbe hartiger van een relatief nieuwe en groeiende beroepsgroep. Bachelor Medisch Hulpverleners (BMH) werken in ziekenhuizen (algemeen en academisch) en binnen de ambulancezorg. De twee hoogopgeleide beroepsgroepen passen goed binnen ons profiel. Met meer leden versterken we bovendien onze zeggingskracht aan cao-tafels. Kijk op fbz.nl/partners voor een overzicht van alle federatiepartners.
Aantal OR-leden groeit gestaag Het is van het grootste belang dat zorgprofes sionals mee kunnen praten en invloed kunnen uitoefenen op de koers van de organisatie. FBZ stelt sinds 2018 leden van de verenigingen kandidaat voor de OR. Het aantal leden dat deelneemt in de OR vanuit de FBZ-achterban
8
JAARVERSLAG FBZ 2019
groeit gestaag. In 2019 werden in 210 instel lingen OR-verkiezingen gehouden. Zo’n 13.245 leden ontvingen een bericht met het verzoek zich kandidaat te stellen. Dat leverde tientallen nieuwe OR-leden op.
Pensioenen: veranderingen op komst Het jaar 2019 gaat de geschiedenisboeken in als jaar waarin politiek, werknemers- en werkg eversorganisaties tot het akkoord kwamen voor een nieuw pensioenstelsel. Dit akkoord kwam zeer moeizaam tot stand met landelijke acties vanuit de werknemers en de bonden, waar onder FBZ. FBZ steunt het pensioenakkoord. Moeilijk punt hierin is wel het feit dat sommige leeftijdsgroepen onevenredig worden getroffen door de afschaffing van de zogeheten door sneesystematiek. Hiervoor moet per pensioen fonds een compensatieregeling worden getroffen. FBZ zal erop toezien dat dit in de pensioen fondsen PFZW en ABP (waarin we bestuurlijk zijn vertegenwoordigd) op een eerlijke en even wichtige manier gebeurt. Specifiek ging in 2019 aandacht uit naar de pensioenen van een aantal beroepsgroepen. Omdat de grenzen voor pensioenopbouw in de ggz lijken te vervagen heeft FBZ samen met het NIP een poll onder psychologen uitgezet. De reacties leverden input op voor overleg met PFZW over de verplichtstelling. Verder zijn de knelpunten in de pensioenopbouw van fysio therapeuten in dienstverband onderzocht. Voor
verbetering daarvan is nog een lange weg te gaan. FBZ maakt zich aan cao-tafels en via de pen sioenfondsen sterk voor een goed pensioen voor alle generaties. Bij het grootste pensioen fonds in de zorgsector PFZW is FBZ vertegen woordigd in het bestuur, pensioenraad en pensioencommissie. Via het Ambtenaren centrum maakt FBZ deel uit van het ABP-bestuur. Hierdoor is FBZ direct betrokken bij de besluit vorming over het pensioen en de uitvoering van de pensioenregelingen voor een groot deel van haar achterban. Aan de meeste caotafels in de zorg beperkt de directe invloed op het pensioen zich tot het vaststellen van de bijdragepercentages in de pensioenpremie verdeling tussen werkgever en werknemer. Pensioenontwikkelingen Het grootste deel van onze achterban bouwt pensioen op bij pensioenfonds PFZW of ABP. In 2020 daalt bij PFZW de pensioenpremie naar 20,6 % (was 23,5% in 2019). De premie bij het ABP blijft gelijk op 24,9%. Beide fondsen indexeren net als de voorgaande jaren niet.
Expertise functiewaardering Het levert vaak veel vragen en onrust op als de werkgever plannen heeft om de functiebeschrijving te veranderen en daarmee de bijbehorende waardering. Soms opteert de werkgever voor een generieke functiebeschrijving. Nadeel daar van is dat functies bij een eventuele reorganisatie niet meer te onderscheiden zijn en ook de registratie in een kwaliteitsregister in gevaar kan komen. Ook een andere functiebenaming kan dergelijke consequenties hebben. Waakzaamheid is geboden en het is daarom van belang tijdig aan de bel te trekken, dus voordat de functiebeschrijving is vastgesteld. FBZ heeft de expertise in huis om de verenigingen bij
9
JAARVERSLAG FBZ 2019
complexe collectieve kwesties met raad en daad bij te staan. Zo nodig spreken we werk gevers aan op naleving van de cao-afspraken over functiewaardering. In 2019 hebben we verenigingen in een aantal trajecten geadviseerd bij het opstellen of actualiseren van een model-functiebeschrijving voor de leden gebaseerd op het FWG-systeem: diëtisten, physician assistants en klinisch psychologen. Verder blijkt FWG voor leden de meest voorkomende reden om met een prangende vraag of issue bij FBZ Rechtshulp aan de bel te trekken.
Gezond en veilig werken in elke levensfase Werknemers willen graag goed hun werk doen en met plezier naar hun werk. Gezond en veilig werken is daarvoor randvoorwaarde en daarom een van de speerpunten van FBZ. We zetten tal van maatregelen in die aansluiten op de behoefte van werknemers. Zodat ze bijvoor beeld hun werk goed met thuis kunnen com bineren, breed inzetbaar blijven gedurende hun gehele carrière en op termijn vitaal de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken. Per sector maken we specifieke afspraken in de cao over bijvoorbeeld gezond roosteren of verlaging van de werkdruk. Als sociale partner in de arbeids marktfondsen zijn we mede-initiatiefnemer van projecten en producten die gezond en veilig werken stimuleren.
Vergoeding contributie vereniging Omdat het lidmaatschap van een (beroeps)vereniging de status heeft van vakbondscon tributie kunnen leden conform cao-afspraken een beroep doen op een fiscale regeling, waar bij de werkgever de contributie via het bruto loon verrekent. Hoe hoog het voordeel oploopt, hangt af van het inkomen van het lid en de
contributie van de vereniging. Werkgevers ver rekenen alleen de contributie in het lopende kalenderjaar. Indienen van de factuur kan ge durende het hele jaar, maar moet in elk geval voor half november. Meer weten? Bekijk de FAQ contributie.
BIG-register en kwaliteitsregisters Behalve (her)registratie in het BIG-register heeft onze achterban te maken met registratie in het kwaliteitsregister voor zijn of haar beroep. In de meeste cao’s is geregeld dat de initiële registratie en herregistratie in het BIG-register worden vergoed. In cao’s is soms ook ver goeding van bepaalde kwaliteitsregisters afgesproken. In de cao staat hoe hoog deze vergoeding is.
10
JAARVERSLAG FBZ 2019
Bekijk deze cao
Cao Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Cao-ontwikkelingen Looptijd: 6-6-2019 tot 1-12-2021 Per 1-10-2019
3%
loonsverhoging Per 1-8-2020
3%
loonsverhoging In november 2021 een eenmalige uitkering van 500 euro Per 1-6-2021
2,1%
loonsverhoging Registratiekosten vergoed Meer inspraak door medische staf in elke ggz-instelling
11
JAARVERSLAG FBZ 2019
De onderhandelingen voor een nieuwe Cao GGZ gingen op 23 mei niet vliegend van start. In de inzetbrief van GGZ Nederland werd een aantal verslechteringen voorgesteld die haaks stonden op de ambitie van de vier werknemersorgan isaties. Uiteindelijk lukte het na vier onderhandelingsrondes om in de nacht van 5 op 6 juli een akkoord te bereiken, waarbij de eerder voorgestelde verslechteringen van tafel zijn gegaan. Het salaris van werknemers wordt gedurende de looptijd in totaal met 8,3% verhoogd. Ook is er afgesproken dat werk nemers die een tweede opleiding in de zorg willen volgen of al een vervolgopleiding doen, waaronder de opleiding tot GZ-psycholoog, Psychotherapeut, Klinisch Psycholoog of Klinisch Neuropsycholoog, er niet in salaris op achteruitgaan en hun perspectief behouden. Verder zijn afspraken gemaakt over registratiekosten. Bij beroepen waar er sprake is van een wettelijke verplichting is om ingeschreven te zijn bij een registratiecommissie, worden de kosten verbonden aan de registratie vergoed door de werkgever Bovendien krijgt een werknemer die over een registratie beschikt die ook vereist is in de vacaturetekst van de instelling, de gemaakte registratie kosten door de werkgever vergoed. Een langgekoesterde wens van psychiaters gaat ook in vervulling: iedere ggz-instelling die gespecialiseerde ggz levert, moet voortaan inspraak van medisch specialisten organiseren via een medische staf.
Arbeidsmarkt FBZ neemt deel aan het O&O-fonds GGZ. Doel is een sterke en evenwichtige arbeidsmarkt waar behoeften en wensen van organisaties en werknemers in de ggz zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. In de Cao GGZ 2019-2021 is afgesproken dat het arbeidsmarktfonds gedurende de looptijd twee onder zoeken gaat doen: een onderzoek naar gezonde roosters en belastende diensten en een onderzoek naar preventie van arbeidsongeschiktheid en verzuim. Meer weten? Kijk op www.oofggz.nl.
Bekijk deze cao
Cao Gehandicaptenzorg Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-4-2019 tot 1-10-2021 Per 1-6-2020
3,4%
loonsverhoging Per 1-6-2021
3,15%
loonsverhoging Eenmalige uitkeringen van ruim
4% Verhoging eindejaarsuitkering in 2019 met
1,28% Recht op onbereikbaarheid Betere afspraken over kosten en scholing en (her)registratie
12
JAARVERSLAG FBZ 2019
De onderhandelingen voor deze cao verliepen vanaf februari 2019 meteen moeizaam. Werkgeversvereniging VGN bleef vasthouden aan een bod van gemiddeld 2,25%. VGN wilde alleen bewegen als de cao op andere fronten werd ver slechterd. In juni liep het overleg vast en gingen de bonden zich beraden op vervolgstappen. Tot acties hoefde het niet te komen, half september kwam er toch een onderhandelaarsakkoord. Werknemers krijgen een structurele loonsverhoging van 3,4% in 2020 en 3,15% in 2021. Vanaf december 2019 wordt de eindejaarsuitkering verhoogd met 1,28%, waarmee het structureel een volledige dertiende maand wordt. Verder krijgen werknemers eenmalige uit keringen van in totaal ruim 4%. Naast materiële afspraken zijn er ook afspraken gemaakt over het terugdringen van werkdruk. Zo hebben werknemers voortaan op een vrije dag het recht onbereikbaar te zijn voor werk. Nieuw is verder dat werkgevers die van hun werknemers verwachten dat zij zich inschrijven in een kwaliteitsregister van een partner binnen de werknemersfederatie FBZ, de (her)registratiekosten vergoeden. Ook moeten werkgevers in hun scholingsplan ruimte reserveren voor scholingskosten voort vloeiend uit (kwaliteits)registraties. Het onderhandelaars akkoord bevat verder een pleidooi voor het vastleggen van de invloed van zorgprofessionals op het zorginhoudelijke beleid van een organisatie. Hiertoe worden de professioneel statuten van de beroepsverenigingen beschikbaar gesteld via de cao-app.
Arbeidsmarkt FBZ participeert in de Stichting Arbeidsmarkt Gehandicapten zorg (StAG). Al sinds 2016 werkt de StAG met de VeiligPlusaanpak aan veilig werken in de gehandicaptenzorg. Nu dit goed in de steigers staat, is het een goed moment om de dialoog te verbreden naar meerdere thema’s rond gezond en veilig werken. Dit wordt voortaan gefaciliteerd door Stichting IZZ onder de naam InDialoog (voorheen bekend als Aanpak Organisatieklimaat). De website Veiligplusaanpak.nl en de materialen/downloads blijven beschikbaar. Meer weten over StAG? Kijk op www.arbeidsmarktgehandicaptenzorg.nl.
Bekijk deze cao
Cao Gezondheidscentra beëindigd Cao Gezondheidscentra per 1-3-2019 opgezegd door InEen Physician assistants treden toe tot Cao Huisartsenzorg Voor overige zorgprofessionals: nog geen oplossing
Werkgeversvereniging InEen heeft de Cao Gezondheids centra per 1 maart 2019 opgezegd, omdat ze een eigen cao voor gezondheidscentra niet langer toekomstbestendig vindt. De arbeidsvoorwaarden van sommige disciplines zouden niet meer aansluiten bij de tarieven die voor de beroeps groepen in gezondheidscentra gehanteerd worden door zorg verzekeraars. Met name bij fysiotherapeuten zou dit spelen. FBZ is van meet af aan tegen de ontmanteling van de cao geweest en probeerde in 2019 tot het laatst toe InEen ervan te overtuigen dat de cao moet blijven. Het specifieke profiel van gezondheidscentra, dat gestoeld is op samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals, vraagt volgens FBZ om een eigen cao. Helaas zette InEen haar plannen door. FBZ informeerde zorgprofessionals die onder de cao vallen geregeld over de ‘nawerking’ van de cao: alle rechten en plichten uit de cao blijven dus van kracht, zolang werknemers hun huidige arbeidscontract houden. Dit geldt niet voor nieuwe werknemers die vanaf 1 maart 2019 in dienst komen. Het streven van InEen is om alle functiegroepen onder te brengen bij aanpalende cao’s. In het voorjaar is een akkoord bereikt om physician assistants onder te brengen bij de Cao Huisartsenzorg; voor de andere zorgprofessionals, zoals fysiotherapeuten, is er eind 2019 nog steeds geen zicht op een oplossing, omdat zij niet onder een aanpalende cao zijn onder te brengen.
13
JAARVERSLAG FBZ 2019
Bekijk deze cao
Cao Jeugdzorg Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-4-2019 tot 31-12-2020 Per 1-1-2020
4%
loonsverhoging
800
euro eenmalige uitkering in december 2019
200
euro eenmalige uitkering in juni 2020 Recht op onbereikbaarheid
De nieuwe cao kwam na een intensief en complex traject uiteindelijk in het najaar 2019 tot stand. De onderhande lingen konden in het voorjaar niet echt opgestart worden. Bij het eerste overleg gaven de werkgevers aan weinig tot geen financiële ruimte te hebben voor verbetering van het salaris en van de werkomstandigheden. Aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden zijn echter van cruciaal belang om de werkdruk en het ziekteverzuim terug te dringen. De gezamenlijke bonden drongen er daarom bij de werkgevers op aan met een actieplan te komen. Dit behoort immers primair tot de verantwoordelijkheid van de werkgevers. Het cao-overleg lag langdurig stil omdat er geen financiële oplossingen voorhanden waren. Wel trok het kabinet intussen meer geld uit voor aanpak van de problemen in de sector, maar dit biedt geen garanties voor verbetering van arbeidsvoorwaarden. In augustus drong FBZ er bij Jeugdzorg Nederland op aan goed werkgeverschap te tonen en alles op alles te zetten om tot een goede cao te komen. Cao-partijen kwamen begin oktober voor het eerst weer bijeen om te praten over de cao. Ze kwamen een kortlopen de cao overeen zodat in elk geval nu wel een stap gemaakt kon worden voor verbetering van koopkracht van de 31.000 werknemers. Daarnaast is afgesproken middels de arbeids markttafel jeugdzorg een deel van de knelpunten in deze sector aan te pakken, zoals verlaging van de werkdruk. Een ruime meerderheid van de leden van negen bij FBZ aangesloten verenigingen met professionals vallend onder deze cao stemden in met de gemaakte afspraken.
Arbeidsmarkt In FCB werken werkgevers en werknemers samen om de ontwikkeling van het werk in de sector Welzijn, Jeugdzorg en Kinderopvang te stimuleren. Meer weten? Kijk op www.fcb.nl en op www.jeugdzorg-werkt.nl.
14
JAARVERSLAG FBZ 2019
Bekijk deze cao
Cao Kraamzorg Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-1-2018 tot 31-12-2019 In 4 stappen verhoging van het salaris met
5,75% Het leerlingensalaris stijgt met
10%
in het eerste en tweede jaar Werknemers draaien maximaal 2 x 8 uur aaneengesloten wachtdienst Volledige vergoeding van verplichte scholings-/ registratiekosten en her- en bijscholing van lactatiekundigen
15
JAARVERSLAG FBZ 2019
Omdat de cao op 31 december 2019 afliep, zijn eind 2019 de voorbereidingen gestart voor de nieuwe cao. Ter voorbereiding van de onderhandelingen heeft FBZ de leden van VHP-zorg en NVL om input gevraagd. De cao-afspraken moeten immers aansluiten bij de knelpunten van de werkvloer. Primair draait het om verbetering van salaris, zodat het werken in deze sec tor aantrekkelijker wordt. Ander punt van de inzet zijn maatre gelen om te zorgen dat werkgevers beter de cao naleven. In oktober 2019 kwamen de cao-partijen voor het eerst bij elkaar om te praten over de nieuwe cao. Daar werd duidelijk dat werkgeversorganisatie Bo Geboortezorg onvoldoende zicht had op de financiële kaders om concreet te onderhandelen. Omdat daar eerst meer duidelijkheid over moest komen, zijn de onderhandelingen uitgesteld naar 2020. In 2019 werkten de cao-partijen wel aan de naleving van de geldende cao. Zo kwamen er signalen dat werknemers geen gehele vergoeding ontvingen van wachtdiensten. Daarom hebben cao-partijen geldende afspraken verder verduidelijkt: werknemers krijgen de volledige vergoeding voor een wachtdienst, ook als de werk nemer tijdens de dienst wordt opgeroepen.
Bekijk deze cao
Cao Nederlandse Universiteiten Cao-ontwikkelingen Looptijd: 31-12-2019 tot 31-12-2020 Cao aangepast op de Wnra Uit de vorige cao: In 2018 en 2019 in totaal
4,6%
loonsverhoging In september 2018 eenmalige uitkering van
0,6%
van het jaarsalaris
16
JAARVERSLAG FBZ 2019
De cao-partijen werkten in 2019 aan het aanpassen van de cao op de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) die per 1 januari 2020 in is gegaan. Eind 2019 werd een nieuwe tekst vastgesteld. De nieuwe cao-tekst betreft enkel een technische vertaling van de cao. De cao is geldig tot en met 31 december 2020. Cao-partijen onderhandelen sinds het najaar over een nieuwe cao met nieuwe inhoudelijke afspraken.
Arbeidsmarkt SoFoKleS zet zich samen met de universiteiten in om de academische arbeidsmarkt gezond en aantrekkelijk te houden via projecten en onderzoeken. Meer weten? Kijk op www.sofokles.nl.
Bekijk deze cao
Cao Onderzoekinstellingen Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-1-2020 tot 31-12-2020 Aangepast op de Wnra Uit de vorige cao: In 2018 en 2019 in totaal
4,4%
loonsverhoging
17
JAARVERSLAG FBZ 2019
In 2019 werkten de cao-partijen aan het aanpassen van de cao op de Wet normalisering rechtspositie ambte足naren (Wnra) die per 1 januari 2020 is ingegaan. Eind 2019 werd een nieuwe tekst vastgesteld. De nieuwe cao-tekst betreft enkel een technische vertaling van de Cao Onderzoek足instel足 lingen 2018-2019 en bevat geen inhoudelijke vernieuwingen. De cao is geldig tot en met 31 december 2020. Cao-partijen zijn in december 2019 gestart met de onderhandelingen over een nieuwe inhoudelijke cao. In januari 2020 is daar足 over een akkoord bereikt.
Arbeidsmarkt SoFoKleS zet zich samen met de universiteiten in om de academische arbeidsmarkt gezond en aantrekkelijk te houden via projecten en onderzoeken. Meer weten? Kijk op www.sofokles.nl.
Bekijk deze cao
Cao UMC Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-1-2018 tot 1-1-2021 Structurele loonsverhoging van in totaal
8,25%
gedurende de looptijd Het persoonlijk budget wordt per 1 januari 2019 omgezet in een structurele salarisverhoging van
0,92% Vergoeding van 100 euro bruto per maand voor coassistenten Bij alle umc’s wordt geïnventariseerd hoe generatiebeleid handen en voeten kan krijgen.
18
JAARVERSLAG FBZ 2019
De cao-partijen startten eind 2018 gesprekken over generatie beleid en kwamen op 8 maart 2019 een kader overeen dat vijf uitgangspunten bevat: het generatiebeleid moet zich richten op alle generaties, umc’s kunnen zelf aanvullend beleid/af spraken maken, het bestaande instrumentarium moet worden benut, generatiebeleid moet een duidelijke relatie hebben met duurzame inzetbaarheid en werkdruk, en vitaal aan het werk blijven is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Doel van het generatiebeleid is om ervoor te zorgen dat iedere werknemer gezond en vitaal blijft werken gedurende de gehele loopbaan. In 2019 is op lokaal niveau met een aantal umc’s onderhandeld over generatiebeleid. Bij het UMCG weigerden AC/FBZ en CMHF het document te tekenen omdat de regeling op een aantal punten niet overeenkomt met het Kader Generatiebeleid. In het Radboudumc is een generatiebeleid overeengekomen dat prima model kan staan voor andere umc’s. Aangezien de Wet Normering Rechtspositie Ambtenaren (Wnra) per 1 januari 2020 is ingegaan, werd in 2019 de gehele cao-tekst herzien en Wnra-proof gemaakt. Per 1 januari 2020 zijn de medewerkers van Amsterdam UMC locatie AMC, Erasmus MC, LUMC, UMCG, UMCU en MUMC+ geen ambtenaar meer. De medewerkers van Amsterdam UMC locatie VUmc en het Radboudumc waren al geen ambtenaar.
Arbeidsmarkt SoFoKleS, het arbeidsmarktfonds voor de umc’s, universi teiten en onderzoekinstellingen, zet zich met de sociale partners in deze drie sectoren in om de academische arbeidsmarkt gezond en aantrekkelijk te houden via projec ten en onderzoeken. Van 2017 tot en met 2019 deed IZZ in opdracht van SoFoKleS en de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen onderzoek naar psychosociale arbeidsbe lasting op de spoedeisende hulp en hoe umc’s en zieken huizen de werkdruk op de SEH kunnen verminderen. Meer weten? Kijk op www.sofokles.nl.
Bekijk deze cao
Cao VVT Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-6-2019 tot 31-8-2021 Per 1-6-2020
3,5%
loonsverhoging Volledige 13e maand over 2019 Per 1-7-2021
3%
loonsverhoging Tijd sparen om (tijdelijk) minder te werken Recht op onbereikbaarheid Recht op stoppen na 45 jaar
19
JAARVERSLAG FBZ 2019
Met ruim 420.000 werknemers is de Cao VVT veruit de grootste cao in ons land. De Cao VVT 2019-2021 zit vol vernieuwing. Zo wordt het voor werknemers mogelijk om tijd te sparen om (tijdelijk) minder of niet te werken, kunnen werknemers in aanloop tot hun pensioen minder gaan werken en krijgen werknemers het recht na 45 jaar helemaal te stoppen met werken. Hiermee geven sociale partners, als eerste sector in Nederland, uitvoering aan het pensioenakkoord. Cao-partijen werken de afspraken komende tijd verder uit en zijn in afwachting van de hier voor benodigde wetgeving. Ook committeren werkgevers zich aan het inperken van de hoeveelheid flexwerkers. Partijen zetten zich in om te komen tot 90% vaste con tracten voor onbepaalde tijd. De Cao VVT 2019-2021 kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Werkgevers gaven aan nog veel onzekerheid te hebben over de uitwerking van het pensioenakkoord op hun totale loonkosten waardoor ze weinig loonruimte konden bieden. De financiële zorgen bij met name aan bieders van wijkverpleging en huishoudelijke hulp blijven sterk aanwezig. Dat laatste resulteerde er zelfs in dat werk geversorganisatie Zorgthuisnl op het allerlaatst besloot de cao-onderhandelingen te verlaten en zich niet te scharen achter het onderhandelingsresultaat. Toch heeft Zorgthuisnl op een later moment, met mandaat van de achterban, gekozen om zich alsnog aan te sluiten bij de huidige cao.
Arbeidsmarkt FBZ participeert in de Stichting Arbeidsmarkt- en Opleidingsbeleid VVT (A+O VVT), waarin werknemers en werkgevers samenwerken om de arbeidsmarkt van de VVT-branche te bevorderen. In 2019 is er door A+O VVT hard gewerkt aan een vernieuwde Arbocatalogus VVT die ook geschikt is voor medewerkers zelf. Werknemers krijgen praktische tips bij thema’s als werkdruk, ongewenst gedrag van collega’s en cliënten en werken met gevaarlijke stoffen. Begin 2020 is hier middels een campagne aandacht voor gevraagd. Meer weten? Kijk op www.aovvt.nl.
Bekijk deze cao
Cao Ziekenhuizen Cao-ontwikkelingen Looptijd: 1-4-2019 tot 1-7-2021 Eenmalige uitkering van 1.200 euro in december 2019
Per 1-1-2020
5%
loonsverhoging (vanaf FWG 55: 4% + € 37 per maand)
Per 1-1-2021
3%
loonsverhoging (vanaf FWG: € 116 per maand)
Per 1 januari 2020 onkostenvergoeding van 100 euro per maand voor coassistenten
20 JAARVERSLAG FBZ 2019
Na een lange periode van actievoeren en een zeer intensief onderhandelingstraject is het in de nacht van 13 op 14 december 2019 gelukt een onderhandelaarsresultaat te bereiken voor een nieuwe Cao Ziekenhuizen. De nieuwe cao heeft een looptijd van 27 maanden waarin werknemers twee structurele salarisverhogingen krijgen en een eenmalige uitkering van 1.200 euro. Bovendien zijn afspraken gemaakt over vermindering van de werkdruk en wordt de onregel matigheidstoeslag verhoogd. In het voorjaar van 2019 startten vakbonden FBZ, FNV, CNV en NU’91 en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) met de onderhandelingen voor een nieuwe cao. Vanaf het begin verliep dat zeer moeizaam. De NVZ had volgens de werknemersorganisaties onvoldoende oog voor de hoge werkdruk, personeelstekorten en het ‘continu beschikbaar moeten zijn’. In juni was voor de werknemersorganisaties de maat vol. Er werd een actietraject gestart. Om te laten zien dat het menens is, werden binnen een aantal weken in drie ziekenhuizen zondagsdiensten gehouden. In de zomer kreeg dat een vervolg met een ansichtkaartenactie. Toen acties in september en oktober met vele tienduizenden actievoerende ziekenhuiswerknemers nog steeds niet het beoogde effect hadden, waren de werknemersorganisaties genoodzaakt een landelijke ziekenhuisstaking aan te kondigen.
Grote opkomst tijdens manifestatie op het Jaarbeursplein in Utrecht
Werknemers aan het woord tijdens de landelijke manifestatie
Bekijk deze cao
Cao Ziekenhuizen (vervolg) Verhoging ORT per 1-1-2020 Physician assistants krijgen registratiekosten voortaan vergoed Meer rusttijd na diensten Extra vergoeding voor last-minute diensten
Op lokaal niveau kwamen veel medewerkers in actie
21
JAARVERSLAG FBZ 2019
Op 20 november werd de eerste landelijke ziekenhuisstaking in de geschiedenis gehouden bij 83 ziekenhuislocaties, 32 poliklinieken en 4 revalidatiecentra. De actiedag bleef niet zonder effect: voormalig minister Bruins van Medische Zorg besloot na de actiedag verkenner Wim Kooijman in te zetten om de impasse te doorbreken. Dat leidde tot wekenlange zeer intensieve onderhandelingen. Uiteindelijk werd een resultaat bereikt in de vroege ochtend van 14 december 2019, waarmee de leden van cao-partijen konden instemmen. Daarmee is de nieuwe cao een feit.
Arbeidsmarkt FBZ participeert in de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ), een samenwerkingsverband van werkgevers- en werknemersorganisaties. Partijen ontplooien gezamenlijk activiteiten en verspreiden de ontwikkelde producten. Meer weten? Kijk op: www.staz.nl.
Tijdens de landelijke manifestatie op het Jaarbeursplein op 20 november waren zorgprofessionals uit het hele land aanwezig
Bestuurlijke organisatie Het FBZ-bestuur draagt zorg voor de algemene besluitvorming. De Algemene Vergadering (AV) is als hoogste orgaan verantwoordelijk voor de strategische ambities van FBZ. Alle federatiepartners hebben een vertegenwoor diger (afgevaardigde) in de AV. De AV benoemt de bestuursleden en heeft de laatste stem bij het aangaan van cao-akkoorden. Verder stelt
ze het jaarverslag en het arbeidsvoorwaar denbeleid vast. De AV stemde in met de benoeming van Corien van der Haar als bestuurslid. Verloskundige Corien van der Haar werkt al 33 jaar in de eerstelijnsgezondheidszorg. Per 1 januari 2020 treedt ze aan als bestuurslid. Ze volgt Gerard van Egmond op, die eind 2019 aftrad.
Bestuur drs. Maarten (M.) Faas, voorzitter Theo (Th.P.M.) van der Bom MBA, penningmeester drs. Gerard (G.J.) van Egmond mr. Hans (J.N.) Redeker
Bureau FBZ Bij FBZ werken 19 medewerkers om de belangen van de FBZ-achterban te behartigen.
Algemene Vergadering • AC-HOP: Ger (G.T.W.) Ruigrok en dr.ir. Fred (F.A.) Veer • AVBZ: Bert (E.G.) Visser • Ergotherapie Nederland: Birgit (B.J.) Wezelenburg • FVB: ir. Irene (I.M.F.) Rentenaar en Henk (H.) Aartsma • KNGF: Willemijn (W.E.) Caron • KNMT: drs. Albert Jan (A.J.) Rijnsburger • KNOV: Eddy (E.H.J.) Hilbert en Nynke (N.) Prins MSc • LAD: drs. Theo (T.) Haasdijk • NAPA: Milena (M.) Babovic en Yvette (Y.T.A.) Troe • NVL: Teddy (T.) Roorda • NIP: Nicole (N.) Janssen en drs. Nieske (N.B.) Winters • NVD: drs. Bianca (B.A.E.M.) Rootsaert en mr. Mariëlle (M.) Voorzee • NVGzP: Willeke (W.) Brinkman en Boukje (A.B.) Lobbrecht • NVLF: Marguerite (M.B.Y.) Boersma en Jilke (J.) Hageman • NVM-mondhygiënisten: mr. Marjolein (W.J.) Stigter • NVO: Marlies (M.) Post • VGVZ: Marten (M.) Tel • VMDG: dr. Adriaan (A.J.C.) van den Brule • VVBZ: Ir. Koen (K.J.) Snijders en Jan (J.H.L.) Weterings • VvOCM: Viola (V.) Zegers
22 JAARVERSLAG FBZ 2019
Directeur drs. Caroline (C.) van den Brekel Team onderhandelaars arbeidsvoorwaarden Robert Barendse Lilian de Groot José Klerks Rob Koster Joyce Kuijpers Maaike Langerak Jan Willem Le Febre Brigitte Sprokholt Chris van der Vliet Beleidsadviseur Heleen de Boer FBZ Rechtshulp Marlies Welschen Team Communicatie Marjolein Dekker Julia Hamel Corrie Kooijman Team secretariaat Samantha van Dijkhuizen Renée van ’t Klooster (OR-ondersteuning) Miranda Meurs Daniël Reinsma Yvonne Stufano Postbus 20058 3502 LB Utrecht Telefoon (088) 1344 111 E-mail bureau@fbz.nl www.fbz.nl
Federatiepartners van FBZ
AC-HOP
BMTZ
Ergotherapie Nederland
FVB
KNGF
KNMT
KNOV
LAD
NAPA
NIP
NVBMH
NVD
NVGzP
NVKFM
NVL
NVLF
NVM-mondhygiënisten
NVO
VGVZ
VHP-zorg
VKGL
VMDG
VvOCM
Belangenorganisatie van medewerkers bij universiteiten, onderzoekinstellingen en Universitair Medische Centra
Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie
Nederlandse Associatie Physician Assistants
Nederlandse Vereniging voor Gezondheidszorgspychologie en haar specialismen
NVM-mondhygiënisten
Vereniging Klinische Genetische Laboratoriumdiagnostiek
23 JAARVERSLAG FBZ 2019
Beroepsvereniging voor Biomedisch Technologen in de Zorg
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde
Nederlands Instituut van Psychologen
Nederlandse Vereniging van Klinische Fysische Medewerkers
Nederlandse Vereniging van pedagogen en Onderwijskundigen
Vereniging voor Moleculaire Diagnostiek in de Gezondheidszorg
Ergotherapie Nederland
Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen
Nederlandse Vereniging voor Bachelor Medisch Hulpverleners
Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen
Vereniging van Geestelijk Verzorgers
Vereniging voor Oefentherapeuten
Federatie Vaktherapeutische Beroepen
Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband
Nederlandse Vereniging van Diëtisten
Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie
Algemene Vereniging voor Beroepsorganisaties in de Zorg
Kijk op www.fbz.nl voor meer informatie en blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief.