Masterstudente Davine Maesen en docent Boudewijn Desmaele aan het werk bij de opleiding Conservatie en Restauratie van de Artesis Hogeschool Antwerpen © Jens Mollenvanger
stop de tijd! Erfgoeddag 2013 heeft als thema “Stop de tijd!”. Hoe je 'de tijd stopt' en erfgoed – van fresco's tot foto's, van gravures tot glas-inloodramen – beschermt tegen aftakeling, daar weten ze bij de opleiding Conservatie en Restauratie van de Artesis Hogeschool Antwerpen alles van. Masterstudente Davine Maesen en docent Boudewijn Desmaele vertellen wat er komt kijken bij het dagelijkse gevecht met de tand des tijds. Hoe herstelt een conservator/restaurator een stuk erfgoed waar de tijd zijn sporen op heeft achtergelaten? Davine: “Observatie is altijd stap één. Het begint met het goed bekijken van je object. Wat is de mate van degradatie? Ik specialiseer me in papieren objecten, dus speur ik bijvoorbeeld naar scheuren of verzuring. De omgeving is minstens zo belangrijk als het object zelf. Waar komt het vandaan en in welke situatie keert het terug? Is het bedoeld voor een depot of wordt het opgehangen in een museum? En in welk klimaat 46
belandt het dan? Op basis van deze info neem ik een beslissing.” Boudewijn: “De ingrepen die we doen lopen uiteen van heel simpel tot heel moeilijk. Een werk van een conservatiemap voorzien is al een interventie. Maar we kunnen ook oppervlaktevuil verwijderen, scheuren verlijmen of verflagen fixeren.” Kunnen jullie uitleggen wat ook alweer het verschil is tussen conservatie en restauratie? Boudewijn (kijkt naar Davine): “Conservatie, restauratie ... en dan kennen we ook nog de term preservatie of preventieve conservatie. Weet je het nog?” Davine: “Oef, het is lang geleden dat ik die definities nog heb moeten oprakelen. Preservatie heeft vooral te maken met de omgeving. Is er bijvoorbeeld een aanpassing in de luchtcirculatie vereist? Hoe staat het met het collectiebeheer? Bestaat er een calamiteitenplan? Is er aandacht voor de schade die schimmels en insecten kunnen toebrengen?” Boudewijn: “En is een collectie goed gecatalogiseerd? Een instelling moet immers eerst