Παρασκευή Κοψιδά – Βρεττού Λευκάδα: Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ Τοπικός λαϊκός πολιτισμός και παγκόσμια κουλτούρα Του Αντώνη Τζεβελέκη, ευγνώμων επιστροφή
«Δεν είναι πολλά χρόνια» - σημειώνει σε άρθρο του στα “Λευκαδίτικα” 1 το Μάρτη του 1958 ο Αντώνης Τζεβελέκης,2 «που» από το επίσημο “βήμα” των Εορτών Λόγου και Τέχνης… είπα στο πολυπληθές κοινό του Φεστιβάλ μας, στο λαό της Λευκάδας, ότι το Νησί μας… μέσα σε λίγα χρόνια θα το μεταβάλωμε σε Κέντρο Διεθνών Λαογραφικών Μελετών και Στόχον έλξεως της παγκόσμιας Εθνογραφίας…». Τέσσερα χρόνια μετά το 1962 – τη χρονιά διοργάνωσης του 1 ου Διεθνούς Φεστιβάλ Λαϊκών Χορών και Τραγουδιών,3 ο ενθουσιώδης οραματισμός του, έχει οδηγήσει τον Αντώνη Τζεβελέκη στο ειδυλλιακό «στρατηγείο» του Ιωάννη – Μαρία Κλεμάν, προέδρου του «Amicale Folklorique Internationale» – του Διεθνούς φιλικού Φολκλορικού Οργανισμού – και ισόβιου Δημάρχου του γαλλικού χωριού των 582 μόλις κατοίκων, στην καταπράσινη πεδιάδα της Ωτ-Σων, αριστερά από την οροσειρά των Βοζίων ορέων, στο μαγευτικό παράδεισο του Κοραβιλιέ. Το 1964 είχε λάβει μέρος στο 5ο Συνέδριο του Διεθνούς Φολκλορικού Οργανισμού με την ιδιότητα του Εντεταλμένου Συμβούλου για την Ελλάδα του παραπάνω Οργανισμού. Στη διάρκεια του Συνεδρίου που είχε πραγματοποιηθεί στο Στρασβούργο, θέτει την υποψηφιότητα της Ελλάδας ως έδρας πραγματοποιήσεως του Συνεδρίου το 1966 – και αποσπά από 42 συμμετέχουσες χώρες την αρχική προέγκρισή τους. Η υποστήριξη της πρότασης από την Ελένη Κουμάκη – Τζεβελέκη 4 στο 6ο συνέδριο του Ντιμστράιν της Δυτικής Γερμανίας αποσπά παμψηφεί την απόφαση – και παρά τον ανταγωνισμό από άλλες χώρες – να πραγματωθεί το 7 ο Συνέδριο στην 1
«Μηνιαίον όργανον επικοινωνίας και πληροφοριών των απανταχού Λευκαδίων και φίλων της Λευκάδος». Προσωπική έκδοση του προέδρου του Συλλόγου Λευκαδίων Αττικής Αντώνη Τζεβελέκη, του εμπνευστή και οργανωτή κάθε χρόνο από το 1955 και μετά, των «Γιορτών Λόγου και Τέχνης της Λευκάδας» και του Διεθνούς Φεστιβάλ Φολκλόρ. Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας κυκλοφόρησε την 1η Ιουλίου 1958 και το τελευταίο το Μάρτη του 1967. Το πλούσιο περιεχόμενό του ήταν προσανατολισμένο σε φιλολογικά, πολιτιστικά και λαογραφικά προπάντων θέματα. (Βλ. Κοντομίχης 2003: 214-215). 2 Ο Αντώνης Τζεβελέκης (1914-1989), ο κοσμοπολίτης πρόεδρος του Συλλόγου Λευκαδίων Αττικής «Η Αγία Μαύρα» από το 1952 και ιδρυτής το 1958 της «Εταιρείας Λευκαδίων Θεμάτων», συνδέεται με τη μεταπολεμική πολιτιστική και πνευματική ανασυγκρότηση της Λευκάδας. Η άοκνη και εμπνευσμένη δραστηριότητά του, η «κοινωνική του ιδιοφυία» και η θυελλώδης ιδιοσυγκρασία του συγκροτούν ένα σχέδιο διεύρυνσης των στενών, μελαγχολικών, μετά τον πόλεμο, οριζόντων της Λευκάδας, την οποία καθιστά γνωστή σε όλο τον πνευματικό κόσμο της Ελλάδας, αλλά και έξω απ’ αυτήν. Τις δεκαετίες ’50 και ’60, με την ευκαιρία των «Γιορτών» δεκάδες προσωπικότητες του πνεύματος, της τέχνης, της επιστήμης ήρθαν προσκεκλημένοι ομιλητές στο νησί, σε ένα ενθουσιώδες περιβάλλον λαϊκής πνευματικότητας. (βλ. Κοψιδά – Βρεττού (επιμ.) 2005: 222-227). 3 Το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Λαϊκών Χορών και Τραγουδιών διοργανώθηκε στη Λευκάδα το 1962 (10-25 Αυγούστου). Συμμετείχαν τα συγκροτήματα: «Ορφεύς» Λευκάδας, τα λαϊκά μπαλέτα «Ζικίκα Γιοβάνοβιτς Σπάνατς» της Γιουγκοσλαβίας, τα λαϊκά μπαλέτα «Κατατζάρο» της Ιταλίας. (Βλ. Δήμος Λευκάδας – Πνευματικό Κέντρο 2002: 8-9). 4 Η Ελένη Κουμάνη – Τζεβελέκη, από την Κωνσταντινούπολη, σύζυγος του Αντώνη Τζεβελέκη και ακάματη συνοδοιπόρος του στους πολιτιστικούς και πνευματικούς του οραματισμούς. Έντονα πνευματική φύση η ίδια, ασχολούνταν με τη λογοτεχνία και κυρίως την ποίηση. Μιλούσε θαυμάσια τη Γαλλική – Αγγλική – Ιταλική και Γερμανική γλώσσα. Είχε δημοσιεύσει τρεις ποιητικές της συλλογές: «Δεκάτη» 1964, «Λευκές Νυχτερίδες» 1968, «Φυγή στο άπειρο» 1977. (Βερυκίου – Μπαλτά 2005: 222).
1