Fabrica 2/2016

FABRICA2 Czerwiec 2016 Gazeta Internetowa Portalu Literackiego Fabrica Librorum www.portalliteracki.pl No.: 2/2016

W numerze:

Joanna Pattersson, Janusz Solarz, Paweł20, Agnieszka Rykowska – Kowalik, Darek Siatkowski, Poirot, Przemysław Karpiński, Arkadiusz Burda, Leszek Sobeczko Emilia Chmielecka, Rymotka, Jacek Rostocki, Jacek Sadkowski

Wszystkie utwory pochodzą z Portalu Fabrica Librorum. Mieisęcznik Fabrica – fabrica.redakcja@gmail.com Portal Literacki - Fabrica Librorum 1998-2016 redakcja.fabryka@gmail.com Publikowane teksty są własnością ich autorów. Kopiowanie, powielanie, odtwarzanie publiczne bez zezwolenia jest zabronione.

All rights reserved Okadka: Tomasz Kocikiewicz

Fabrica 2/2016

2

7

Joanna Pattersson Witraż z jednorożcem (1)

12

Janusz Solarz – 5 Wierszy

Pawel20 – Bez kobiety jak bez ręki

21

19

Agnieszka Rykowska – Kowalik – wybacz mi mamo

Darek Siatkowski – Bosfor Pilgrim Highway

24

Poirot – czas po

Przemysław Karpiński – 3 Wiersze

Fabrica 2/2016

22 25 3

28

Arkadiusz Burda – 3 Wiersze

Leszek Sobeczko – Pojemność ścisłego zarachowania

34

Emilia Chmielecka – puste lustra pochłaniają światło

Rymotka – Rymowanki Świbrowanki

44

36

Galeria Fabryki – Jacek Rostocki

Z Archiwum Fabryki – Jacek Sadkowski

Fabrica 2/2016

31

58 4

UWAGA! KONKURS! UWAGA! KONKURS! UWAGA! KONKURS! UWAGA! Emigranci, imigranci, migranci. Ludzie z ogromnym bagażem, ludzie bez bagażu gdzie pojęcie bagażu można różnie rozumieć. Akurat rolę wędrowca wszyscy mamy doskonale przećwiczoną – przynajmniej duchowo. Każdy z nas emigrował wewnętrznie – choćby wysłuchując kazania rodziców, którzy właśnie przybyli z wywiadówki.

Chwyćmy zatem za pióra i napiszmy coś, co odda te stany, coś, co opisze los emigranta, imigranta, migranta – jakiegokolwiek. Zapraszamy do udziału w WIELKIM FABRYCZNYM KONKURSIE „Immigrant Song”! Niech utwór Zeppelinów będzie motywem przewodnim, lub inspiracją. Udział w konkursie może wziąć każdy zarejestrowany użytkownik portalu przysyłając: maksymalnie trzy wiersze/opowiadania (proza - maksymalnie do mniej więcej 20 000 znaków ze spacjami). Teksty prosimy przysyłać drogą normalnej publikacji fabrycznej od dnia 1.06.2016 do dnia 31.07.2016. Tekst konkursowy winien być opatrzony dopiskiem „is” przy tytule. Poezja i proza będą ocenianie przez jury oddzielnie.

Jury konkursu: Anna Stadnicka, Daria Danuta Lisiecka, Krystian Ławreniuk, Tomasz Kościkiewicz, Jacek Sadkowski.

Opieka organizacyjna nad konkursem i koordynacja - Jacek Sadkowski (Des) i Krzysztof Krzysztonek (krzynek).

Nagrody: odpowiednio za miejsce 1, 2, 3 bon do Empiku o wartości 100, 60 i 40zł oddzielnie poezja i proza. Ewentualne miejsca ex aequo będą jak w totolotku dzieliły pulę. Chyba, że znajdą się hojni sponsorzy. Oprócz tego właściciel naszego portalu, OberAdmin Łukasz Stadnicki, ufundował literackie nagrody - niespodzianki.

Fabrica 2/2016

5

Poezja i Proza

Fabrica 2/2016

6

Joanna Pattersson Witraż z jednorożcem

Część I: Panicz z Frontignan (1)

Święty bez aureoli

– I coś ty znowu wymyślił, Edgarku? – zapytał łagodnie ojciec.

Pytanie było jak najbardziej uzasadnione, łagodny ton znacznie mniej. Szyby ze wszystkich trzech wysokich okien zalegały trawnik pod murem, a częściowo i podłogę, w postaci drobniutkich ułamków szkła. Transformacja jak diabli, ale nie taka, o jaką mi chodziło. Ściany były okopcone, sufit też, komoda na wpół zwęglona. Gasiłem ją zerwanym ze ściany holenderskim kilimem z motywem arki Noego, więc i z niego niewiele pozostało. A kosztował ciężkie pieniądze.

– Sprawdzałem, do jakiego stopnia można zmienić właściwości ołowiu – odpowiedziałem zgodnie z prawdą. – Najwyraźniej użyłem za dużo saletry.

– A ja powoli tracę nadzieję, że uda mi się kiedykolwiek zmienić twoje właściwości – powiedział ojciec i usiadł ciężko na krześle, które jakimś cudem ocalało z katastrofy. – Saletra z całego świata by nie wystarczyła.

Nie był rozgniewany, tylko smutny. Przykro mi się zrobiło.

– Bardzo przepraszam za zniszczenie okien i mebli – powiedziałem. – Pomogę służbie posprzątać. Proszę mi nie dawać żadnych pieniędzy tak długo, jak tata uzna za stosowne. I w ogóle proszę mnie porządnie ukarać.

– Synku, przecież nie o to chodzi – westchnął ojciec. – Niby masz wyobraźnię, a widać wyobrazić sobie nie możesz, co poczułem, kiedy usłyszałem ten wybuch. Mam ciebie jednego na świecie, Edgarku. Nie strasz mnie tak.

Pocałowałem go w rękę.

– Przepraszam, tato – powtórzyłem.

– Skoro bez alchemii żyć nie możesz, to może powinieneś wyjechać na studia. Do Paryża albo do Bolonii, żeby ktoś tobą pokierował. Broniłem się przed tą myślą, bo takie studia z reguły kończą się obraniem kariery duchownej. Nie chcę Panu Bogu stawać na drodze, ale myślę, że On rozumie, że nie powinno się ojcu odbierać jedynego dziedzica. Ale jeżeli naprawdę chciałbyś poświęcić życie Bogu i nauce, to cóż... Ja już naprawdę nie wiem, co ci radzić, Edgarku.

Biedny tata. Nie myślałem, że aż tak się mną martwi.

– Nie chcę nigdzie wyjeżdżać – powiedziałem. – Chcę zostać we Frontignan, tato. Biblioteka klasztorna mi wystarczy. Alchemia wcale nie musi się kłócić z zajmowaniem się majątkiem. Dam sobie spokój z próbami odkrycia panaceum. Sam zaczynam rozumieć, że to dziecinada. Nie jestem taki zupełnie niepraktyczny. Trochę korzyści z moich eksperymentów jednak mamy, prawda?

Fabrica 2/2016

7

– Ano pewnie. – Na szczęście wyglądał już na trochę uspokojonego. – Odkąd nasączamy beczki na wino tą twoją mieszanką, obroty się prawie podwoiły. A aparatura do destylacji jest wręcz genialna. Takiego koniaku jak nasz nie ma w całej Francji. Ale proszę cię, synu, uważaj na przyszłość z saletrą. Nie przejmuj się tym bałaganem. Sufit i tak trzeba było odmalować, a w tym kilimie, zdaje się, mole się gnieździły. Służba posprząta. Chodź, przejedź się ze mną po winnicach. Jakaś paskudna pleśń się pojawiła na białych winogronach. Może jakiś sposób na nią wymyślisz. Tylko się najpierw obmyj z tej sadzy, bo wyglądasz jak nieboskie stworzenie.

Ojciec był za dobry na to, żebym miał przed nim odsłaniać ciemną stronę mojej duszy. Nie miałem nic przeciwko ulepszaniu produkcji koniaku i zwalczaniu pleśni na winogronach, ale nie ze względu na koniak i winogrona odmawiałem wyjazdu na studia. Nie znosiłem szkolnej ławy, wkuwania na pamięć, recytowania jedynie słusznych odpowiedzi i korzenia się przed autorytetami.

Nienawidziłem narzucania mi tempa nauki i cenzurowania lektur. W bibliotece w Montpellier mogłem sobie buszować, jak chciałem, w bibliotekach klasztornych w Béziers i Albi też mi niczego nie broniono, a ojca Eustachego bez większego trudu dawało się uprosić, aby sprowadził z Paryża lub z Bolonii kopie rozpraw, które szczególnie mnie interesowały. Po co miałbym się kłaniać bolońskim profesorom, skoro mogłem kształcić się sam? Na tytułach naukowych mi nie zależało.

W porze podwieczorku przyjechał przeor. On to miał intuicję. Od lat zjawiał się jak na zawołanie zaraz po tym, gdy coś efektownego zmalowałem. Na przykład, kiedy w sadzie opracowywałem metodę dłuższego przechowywania musującego wina. Większość frontignańskiej populacji kur i indyków utonęła wtedy w perlistym płynie. Pawie przeżyły katastrofę, ale zataczały się przez dłuższy czas i atakowały resztę inwentarza, szczególnie koty. A zeszłej wiosny nasze brzoskwinie zakwitły na niebiesko i fioletowo. Bardzo to ładnie wyglądało. Służba myślała, że to cud, ale przeor oczywiście akurat przyjechał i zgadł, że to moja sprawka. To był skutek mojej nowej trutki na mszyce. Nikt tego roku nie chciał jeść brzoskwiń, chociaż zapewniałem, że barwnik jest nieszkodliwy dla ludzi. Owoce zresztą miały normalny kolor. Przerobiłem cały zbiór na doskonałą brzoskwiniówkę.

– Edgarku – powiedział przeor, kiedy po podwieczorku odprowadzałem go konno do głównej drogi – mam naprawdę nadzieję, że ta dzisiejsza historia to był wypadek, a nie próba generalna przed nowym zamachem na witraże.

– Ojciec przeor nie może mi zapomnieć grzechów dzieciństwa – odparłem. – Ja już nie jestem dzieckiem.

– Ale naturę nadal masz nieco wybuchową – powiedział. – No, nie gniewaj się. To był w dużej mierze żart. Wiem, że nie jesteś wandalem. Ale nie zawsze wiem, co się w twojej duszy kryje…

Bywasz dość często w Albi i Béziers – dodał po chwili. – Wolałbym, żebyś tych wyjazdów na pewien czas zaniechał. A w każdym razie trzymaj się podczas tych wizyt klasztorów i broń Boże nie wdawaj się w dyskusje religijne czy filozoficzne z nieznajomymi, bo mogłyby z tego wyniknąć poważne kłopoty.

Pożegnaliśmy się na skrzyżowaniu dróg. On rzeczywiście wielu rzeczy o mnie nie wie, myślałem, chociaż wie więcej niż ojciec. Ojciec nigdy się nie dowiedział o epizodzie z witrażem.

To było w dzień po pogrzebie matki. Wymknąłem się z domu, osiodłałem kucyka i pojechałem do Montpellier. Parę razy zatrzymywałem się po drodze, aby zebrać środki potrzebne do realizacji mojego planu.

Chwilę postałem nad grobem, a potem wszedłem do pustego o tej porze kościoła. Skierowałem się do kaplicy mojego patrona.

Celowałem w twarz świętego, ale nie mogłem dorzucić tak wysoko. Byłem za mały, miałem tylko siedem lat. Pierwszy kamień strzaskał prawą dłoń i koniec fioletowej stuły. Drugi rozbił flakonik zawieszony na szyi świętego. Trzeciego kamienia nie zdążyłem rzucić, bo wykręcił mi rękę do tyłu Fabrica 2/2016

8

gruby brat furtian. Z rozmachem uderzył mnie w twarz. Nie krzyczałem, bo kara była wkalkulowana w przedsięwzięcie. Brat furtian za to wrzeszczał. Że taki mały, a już narzędzie szatana, że mi uschnie świętokradcza ręka. Jeszcze raz uderzył mnie w twarz, dla symetrii. Dałem się bez oporu zaprowadzić do przeora.

– Bardzo niedobrze postąpiłeś, Edgarze – powiedział przeor, kiedy zostaliśmy sami.

– Nie chcę mieć na imię Edgar! – odparłem ze złością. – Będę używał drugiego imienia, George.

Do świętego Jerzego nie mam pretensji. On jest wojskowym i nie zna się na uzdrawianiu.

– Tak właśnie myślałem – powiedział. – Masz żal do świętego Edgara, bo nie uzdrowił twojej matki.

– Pewnie, że mam żal! – wybuchnąłem. – Modliłem się do niego codziennie! Odkąd mama zachorowała, to godzinami! I w domu, i w kaplicy, i przy jego grobie. Wszystkie pieniądze, jakie miałem, włożyłem do skarbonki na ubogich. Przyjeżdżałem do Montpellier tak często, jak tylko tata mi pozwalał. Leżałem krzyżem przy grobie świętego Edgara, dopóki mi ojciec przeor sam nie zabronił, wtedy, kiedy była burza z gradem. I co?

– Nawet najpotężniejszy święty nie może zmienić wyroków Opatrzności – powiedział przeor.

– To po co nam święci? – spytałem niezbyt grzecznie. – Po co mamy się do nich modlić? Po co są te obrazy i witraże ze świętymi, skoro oni i tak nie mogą nic dla nas zrobić?

Długo mi próbował tę kwestię wytłumaczyć. Odwoływał się do hierarchii kościelnej i świeckiej, mówił o znaczeniu dobrego przykładu. Ale do końca mnie nie przekonał. Jednak parę rzeczy do mnie trafiło. Zwłaszcza to, że żyjemy za krótko, żeby pojąć cel wyroków Bożych. Dopiero po śmierci, o ile się dostaniemy do nieba, będziemy mogli zrozumieć sens tego, co nas spotkało na ziemi. Może i ma rację, pomyślałem. Skoro tak, to chyba jednak warto położyć uszy po sobie i starać się nie grzeszyć. Bo jeżeli pójdę do piekła, to się nigdy nie dowiem, dlaczego i po co wszystko się zdarza, a bardzo chciałbym wiedzieć.

Trafiło też do mnie to, co powiedział o moim ojcu. Że cierpi nie mniej niż ja, ale się nie buntuje.

Co by pomyślał, gdyby się dowiedział o mojej próbie zemsty na świętym?

Wyraziłem zatem skruchę, ale była ona tylko częściowo szczera. Złość mi całkiem nie minęła.

Przez następne dni dużo rozmyślałem nad sprawą świętych w ogóle, a świętego Edgara w szczególności. Może świętych wcale nie ma, zastanawiałem się. Może ich wymyślono, żeby było ciekawiej. Inaczej na obrazach i witrażach mógłby być tylko Bóg Ojciec, Pan Jezus i Duch Święty pod postacią gołębicy. Nudno by było. I księża nie mieliby tylu historii do opowiadania w kazaniach.

Jarmarków odpustowych też nie byłoby powodu urządzać, ani obchodzić imienin. Ale w Credo mówi się: „Wierzę w świętych obcowanie”. Nie wierzyć w coś, o czym napisane jest w Credo, to już pachnie piekłem. Więc święci chyba jednak są, ale obcują ze sobą nawzajem w niebie. Nam nie pomagają, bo nie mogą. Pan Bóg sam o wszystkim decyduje. Gniewać się na Pana Boga, to już nie wchodzi w rachubę, bo wtedy piekło gwarantowane.

Doszedłem w końcu do wniosku, że powinienem zdecydować się na zawieszenie broni z moim patronem. Nie pomógł, bo nie mógł. Nie jego wina. Nie będę zmieniał imienia na George. Bez sensu. Co to da. Ojcu mogłoby być przykro, też ma na imię Edgar. Atak na witraż był głupi. Święty Edgar jest w niebie i co mu może zaszkodzić, że jakiś dzieciak rzuca kamieniami w kościelne okno.

Zrezygnowałem z zemsty na świętym i grzecznie przystąpiłem do pierwszej spowiedzi i pierwszej komunii.

Byłem trochę urażony, że przeor do dziś wypomina mi incydent sprzed ponad dziesięciu lat.

Miałem swoje dziecinne porachunki z moim patronem, ale nigdy nie przyszłoby mi do głowy, żeby zniszczyć witraże w kaplicy przy lazarecie. Bardzo je lubię, chociaż są takie staroświeckie. Mają ponad dwieście lat. Lubiłem na nie patrzeć nawet w okresie, kiedy miałem wątpliwości co do istnienia świętych. A z jednym z witraży łączy się bardzo dziwne wspomnienie.

Fabrica 2/2016

9

Jest wokół tych witraży sporo starych historii i legend. Fundatorem witraży był jakoby protoplasta naszego rodu, hrabia Ian Sleighstone, który przybył do Frontignan z Anglii. Nasze nazwisko ma od dawna francuską formę, nazywamy się od pokoleń de Saint-Pierre, ale nie ma to nic wspólnego ze świętym Piotrem. „Pierre” to tłumaczenie łacińskiego „petrus”:„skała”, „stone”, a „Saint” powstało ze „sleigh”, które nie bardzo wiadomo, co znaczy (coś ma wspólnego z okuciami i z saniami) ale było dla Francuzów za trudne do wymówienia. Herb jest za to cały czas ten sam: strzała nad morską falą.

Ten hrabia Ian Sleighstone był podobno przyjacielem świętego Edgara. Nie wiadomo, czy to prawda, ale na pewno się znali. Święty Edgar też był z pochodzenia Anglikiem. Na dodatek byli rówieśnikami. Porównałem daty urodzin na nagrobkach.

Legenda mówi, że święci na witrażach są portretami dzieci fundatora. Ojciec opowiadał mi, że jego ojciec pokazywał mu adnotacje o chrztach w starych księgach kościelnych. Większość imion dzieci hrabiego Iana zgadzała się z imionami świętych na witrażach. A wszystkie te dzieci chrzcił osobiście święty Edgar, to znaczy wtedy jeszcze nie święty, tylko ojciec Edgar Suffolk. Ja już tych zapisów nie mogłem zobaczyć, bo uległy zniszczeniu przed moim urodzeniem, kiedy nawałnica zerwała dach nad klasztornym archiwum. W najstarszym grobowcu Sleighstone’ów pochowany jest hrabia Ian, jego żona i dwaj synowie: Hubert i George. Byli bliźniakami, co wyjaśnia, dlaczego święty Hubert i święty Jerzy na witrażach mają prawie identyczne twarze. Jakby ktoś dwa razy sportretował tę samą osobę. Więc chyba to prawda, że witraże przedstawiają dzieci fundatora.

Niedawno ojciec Eustachy zwrócił uwagę na to, że jestem podobny do świętych Jerzego i Huberta.

Do tej pory nie zastanawiałem się nad swoim wyglądem, ale tego dnia przyjrzałem się sobie w lustrze. Rzeczywiście jestem do nich podobny. Wiem od ojca, że jesteśmy w prostej linii potomkami George’a Sleighstone. Stąd moje drugie imię, i wygląd pewnie też.

Tradycją datującą się w naszym rodzie od czasów hrabiego Iana jest, że najstarszy syn najstarszego syna zawsze ma na imię Edgar. Może ten Ian i święty Edgar byli spokrewnieni? Święty Hieronim i jeden z apostołów na witrażu z drogą do Emaus są dość podobni do mojego patrona, ale mają pogodniejsze twarze.

O twórcy witraży nic nie wiadomo. Nie wiadomo nawet, czy ten sam artysta, który stworzył witraże w kaplicy przy lazarecie, był również autorem witraża z wizerunkiem mojego patrona.

Podobieństwo stylu jest bardzo duże, ale witraż ze świętym Edgarem powstał znacznie później od tych w górnej kaplicy. Może zrobił go jakiś uczeń tego starszego artysty. Ojciec Eustachy często rozważał argumenty za i przeciw.

Mnie kwestia autorstwa witraży szczególnie nie interesowała, a w dzieciństwie w ogóle się nad nią nie zastanawiałem. Lubiłem chodzić na nabożeństwa do kaplicy przy lazarecie, bo witraże dostarczały mnóstwa rozrywki. Czasem wyobrażałem sobie, jak wyglądało życie we Frontignan, kiedy pra-pra-pra-dziadek George i jego rodzeństwo byli dziećmi. Musiało im być wesoło w takiej wielkiej rodzinie. Zawsze marzyłem o tym, żeby mieć braci i siostry, ale cóż. Mój braciszek umarł zaraz po urodzeniu, a mama w dwa tygodnie później. Ojciec nie chce się drugi raz ożenić.

Pozostanę jedynakiem. Zazdrościłem protoplastom na witrażach, ale sprawiało mi przyjemność wymyślanie różnych historii o ich zabawach i przygodach.

Podziwiałem też wielkie zwierzęta na witrażach: jelenia, lwa i smoka. Były imponujące. Ale najbardziej bawiło mnie odnajdywanie ukrytych stworzeń. Do tej pory nie wiem, czy inni je widzą, bo nikt o nich nigdy nie wspomina, nawet ojciec Eustachy, który najwięcej ze wszystkich wie o witrażach. Może widzą, ale uważają za nieważne, bo są takie małe? c.d.n Fabrica 2/2016

10

Joanna Pettersson (pseudonim literacki), urodzona w 1960 roku, ukończyła filologię szwedzką na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz studia językoznawcze w Szwecji, na Uniwersytecie w Lund. Od ponad dwudziestu lat mieszka w Skandynawii, obecnie w Norwegii, ale czuje się Polką i regularnie bywa w kraju. Pracuje jako wykładowca uniwersytecki. Prywatnie jest miłośniczką morza, psów i literatury, oraz mamą Marcina.

W 2014 roku, książka Autorki „Potepieńcy” znalazła się na liście książek zakwalifikowanych do ubiegania się o Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus”.

Zadebiutowała jako literatka książką „Opowieści z Nordponte” (Wydawnictwo Radwan, www.radwan.pl).

Fabrica 2/2016

11

Janusz Solarz Pantotum dla czytelnika nigdy się nie spotkamy, a niezwykła bliskość będzie wynikać tylko z kaprysów języka, a z tymi, jak wiadomo, czasem bywa ślisko, mogą, ale nie muszą skusić czytelnika będzie wynikać tylko z kaprysów języka czy mnie ktoś weźmie z sobą na chwilę, na wieczność, mogą, ale nie muszą skusić czytelnika, a wiersz pogrąża w ciszy jego nieobecność czy mnie ktoś weźmie z sobą na chwilę, na wieczność, zależy dodatkowo od głosu krytyka, bo wiersz pogrąża w ciszy jego nieobecność, tak samo dojmująca jak brak czytelnika nie oznacza to zgody na racje krytyka, bo z tymi, jak wiadomo, czasem bywa ślisko, najlepszym imprimatur jest gest czytelnika, w chęci spotkania z wierszem ma początek bliskość

Fabrica 2/2016

12

Hefajstos: wyznanie Nie byłem cudownym dzieckiem, tak jakby stworzono mnie na odlew, na gorąco, z wybrakowanej formy, nie tak jak moją starszą siostrę, która była tworem boskiej wyobraźni.

Przyszła na świat w pełnym rynsztunku i ojciec natychmiast miał ją z głowy.

Rodzice i sztab olimpijskich krewnych nie wierzyli w lotność mojego umysłu: jeśli kuternoga ma coś pojąć musi kuć.

Nie cierpiałem efekciarskich sztuczek.

W kuźni nie da się mydlić oczu Europie, grzmieć dla poklasku plebsu i udawać byka gdy sama boskość zdaje się na nic.

Moją żonę kochałem do szaleństwa, nawet jeśli ten butny półgłupek Ares nie łgał mówiąc, że zdobył jej wdzięki, że wojna i miłość to wymarzona para.

Ja sam jestem orędownikiem pokoju, otwieram serce na oścież i przymykam oczy. Co komu przyszło z bicia piany?

Nie zapominajcie rzeczy najważniejszej: jestem najbardziej ludzki pośród bogów.

Na Olimp trafiam od wielkiego dzwonu, który sam muszę wykuć w pocie czoła.

Moje boskie ciało jest po ludzku brzydkie.

Po ludzku znajduję w pracy boski sens.

Próbuję znosić po ludzku nieludzki los.

Fabrica 2/2016

13

prowadź mnie ulico prowadź mnie za rękę szedłem ulicą Szewską samym środkiem rozumiejąc linię cienia jako osobiste wyzwanie dokładając starań by zrobić z czubka mojego nosa narzędzie które rozdziela jasność od ciemności to było dawno gdy myślałem że trzeba odgradzać światło i mrok śmiech i płacz życie i śmierć szedłem wzdłuż Siódmej Alei w Chelsea wyprowadzając za potrzebą psa przyjaciół a liczne grupki przystojnych młodych mężczyzn w tej gejowskiej dzielnicy gwizdały na nasz widok a ja nie wiedziałem co jest bodźcem: pies czy ja pies merdał ogonem choć ja chciałem szczekać szedłem Krakowskim Przedmieściem wiele razy szedłem tam i z powrotem znikałem by wracać łącząc jednym życiem Stare Miasto i Nowy Świat zatrzymywany po drodze przez handlarzy narkotyków tak jakby wszystkie granice rozmyły się w czasie tak jakby czas płatał figle ludzkim geografiom szedłem w górę Mt. Airy Road szedłem w stronę domu Charlie Chaplin tak jak ja szedł kiedyś tą drogą bo kobieta którą kochał chciała by jej dwaj mężczyźni byli obecni w tym samym pokoju nim dokona wyboru Chaplin zawrócił spod drzwi by już nigdy nie powrócić ja przekręcam klucz: komedia i tragedia to mój czynsz szedłem tysiącem ulic wąskich i szerokich czekałem na przejściach dla pieszych pierwszych i ostatnich choć zwykle byłem gdzieś w samym środku w tłumie wyjątkowy tylko dlatego że ktoś oddzielił mnie od masy przyznaję często nie zważałem na znaki i czerwone światła więcej ulic nie pamiętam niech czekają na następny wiersz

Fabrica 2/2016

14

papier i ogień ludzkie pochodnie na rzymskich ulicach miały zdławić w ogniu głos autorów pisma ale pismo się wzniosło nad swąd spalenizny poszło do ludzi z dymem który gryzie oczy mieszkańcy Dunhuang na Jedwabnym Szlaku nie chcieli by książki wpadły w ręce wroga kryli je w płomieniach w domowych ogniskach lecz gdy wystygły popioły przestali być sobą krzyżowcy w drodze do Jerozolimy podpalali getta budy i Talmudy bo pismo o niebo łatwiej poczuć nosem gdy puszcza się jak czarownica z dymem nie zasypiali wzruszeń w popiele strażnicy wiary na papieskiej służbie na stosach zachęcali opornych do skruchy aby nie pożądali już gruszek na wierzbie ortodoksi w miasteczkach Galicji palili dwujęzyczną Torę Mendelssohna by to co święte i to co przeklęte nie spotykało sie na wspólnych stronach gorliwi słudzy tysiącletniej Rzeszy chcieli by świat był kryształowo czysty wrzucali książki w ogień antyseptyczny w ramach rozgrzewki przed paleniem ludzi *** palcami dłoni obeznanych z ogniem przewracam kartki by rozpalić serce pomagam oczom śledzić rządki liter szukam przyjaciół na czasy pożogi

Fabrica 2/2016

15

Wałbrzych, ulicą Psie Pole, a potem przez las

Zielsko rosło w ruinach, w murach mauzoleum, gdzie po szkole z kumplami szukaliśmy wrażeń.

Pamięć zabaw wśród gruzów to moje trofeum.

Czasem rzecz niepozorna jest jak apogeum, drwi, na przekór logice, z najważniejszych zdarzeń, pnie się w górę jak zielsko w murach mauzoleum.

W mieszkaniu na poddaszu lśniące linoleum.

Mała stabilizacja. Dziady. Żydzi. Marzec.

Pamięć zabaw wśród gruzów to moje trofeum.

Ocalam co pamiętam, prawie jak w muzeum, a to co ocalone trwa w innym wymiarze.

Ruiny kwitną w zielsku, rośnie mauzoleum.

Ale wciąż mi daleko by śpiewać Te Deum: przez życie nikt nie przejdzie bez blizn i obrażeń.

Pamięć zabaw wśród gruzów to smutne trofeum.

Zielsko rozsadza skałę; takie panaceum jest jak gorzki kontrapunkt dla jałowych marzeń.

Pamięć zmienia ruinę w najdroższe trofeum.

Dzieci bawią się sielsko w gruzach mauzoleum.

Fabrica 2/2016

16

Stanley Kunitz zaprasza mnie do swojego ogrodu

Stanley Kunitz miał ponad setkę kiedy umarł jeden z jego wierszy należy do moich ulubionych jest to wiersz napisany późno zainspirowany ogrodnictwem pasją bardziej pożyteczną od poezji podmiotem lirycznym jest gąsienica tytoniówka zmora hodowców pomidorów spotkałem ją w moim ogrodzie jest jasnozielona gruba jak kciuk demaskowana przez efekty własnego łakomstwa Kunitz opisuje swoją tytoniówkę w momencie krytycznym: gąsienica umiera leśna osa złożyła na jej grzbiecie jajeczka a białe larwy karmiąc się jej ciałem zamieniają zieleń w pomarszczoną czerń tytoniówka błaga poetę: Boże w słomkowym kapeluszu z nożycami w dłoniach zmiłuj się skróć moje cierpienie *** pochylam się nad tym wierszem jak ogrodnik i widzę siebie łakomczucha pośród słów: jestem Panem i pasożytem w jednej osobie zżeranej przez śmierć

Fabrica 2/2016

17

Janusz Solarz jest emigrantem, spędził za oceanem już większą część życia. Przydarzały mu się tam rzeczy magiczne. Na przykład, był przez rok sąsiadem sławnego Raymonda Carvera w ostatnim roku jego życia. W Polsce, w rodzinnym Krakowie, był anglistą. Za oceanem przeważnie nauczycielem akademickim w takich instytucjach jak Syracuse Unieversity, New York University, Juilliard School, i obecnie Indiana University w Bloomington. Debiutował w 1982 roku, w stanie wojennym, w krakowskim konkursie o Jaszczurowy Laur w klubie “Pod Jaszczurami” — był to sukces początkującego adepta poezji. Zajął tam drugie miejsce na dwóch startujących. Przestał wtedy traktować siebie poważnie jako poetę. To przekonanie zostało z nim do dzisiaj.

Równocześnie nigdy nie wygasła w nim pewność, że bycie poetą jest zawsze wielopłaszczyznowym dialogiem z tradycją. Dlatego znajomość twórczości innych, starszych i współczesnych pisarzy, jest obowiązkiem poety. Być może z tego powodu jeden ze sztandarowych twórców portalu Fabrica Librorum nazwał go,pieszczotliwie, “Zbowidowcem,” Nie jest autorem publikowanym, co nie powinno dziwić, oprócz kilku pokonkursowych zbiorków, między innymi po konkurssie “Malowanie Słowem” w 2013 roku i po konkursie im. Jana Śpiewaka i Anny Kamieńskiej w 2011, w których był zwycięzcą, dlatego pwenie, ze raz na jakiś czas zdarza się jurorom odejść od ustalonych, normatywnych kryteriów dotyczących tego, co jest poezją.

Fabrica 2/2016

18

Pawel20 Bez kobiety jak bez ręki Niepotrzebnie kazałaś mi się wyręczyć.

– Rany boskie! – krzyczysz.

– No, nie przesadzaj – mówię. – Od dawna już nie wyglądasz bosko. Co do ran, to nie ma siły.

Muszą przecież być, gdy coś takiego się zrobi.

– Dałeś mi popalić – mówisz.

– A co miałem zrobić? – odpowiadam. – Widziałem, że cierpisz, więc dałem. Widocznie nawet długie wspólne pożycie nie zabija w człowieku ludzkich odruchów.

– Kurwa, masz tylko czerwone Sobieskie? – Przypominam sobie twoje pytanie.

Cała ty! Tylko byś wybrzydzała, w sumie nic dziwnego, zawsze taka byłaś. Szkoda tylko, że nie zrobiłaś tego na mój widok, jeszcze przed ślubem, teraz byłoby pewnie inaczej. Cóż, było, minęło.

A tak na marginesie – czerwone jak najbardziej pasują na dzisiejszą okoliczność. Nie myśl jednak, że będę starał się ciebie przekonywać. Kiedy już sprawę przemyślisz, przyznasz mi rację. Zawsze miałaś opóźnioną reakcję.

Pytasz, czy nie czuję się teraz niezręcznie. Ja? Popatrz na siebie.

Chyba nie żałujesz wyboru? Tak naprawdę, to nawet bym się nie zdziwił, gdyby tak było. Kobiety mają coś takiego, że na początku czegoś chcą, a potem zazwyczaj okazuje się, że nie chciały, choć głowę byś dał, że było inaczej.

Mówisz, że dawniej nie byłoby to możliwe, że kochałem cię na zabój. No, w tym temacie grubo przesadziłaś! Gdyby tak było, to teraz byśmy tu nie rozmawiali.

Milczysz…Pewnie jednak zgadzasz się z tym, co powiedziałem, choć nie chcesz tego przyznać. Na wypadek gdybyś nadal upierała się przy swoim, pozwól sobie przypomnieć, że dawniej nie byłem taki wyrywny jak dzisiaj. To życie z tobą mnie zmieniło.

Wystarczy poprosić, a bez zastanowienia rzucam się na robotę. Jak pies na kość. Taki raptus się ze mnie zrobił!

To wszystko twoja wina, i tych twoich: zrób to, zrób tamto, nie szukaj wymówek, nie później, teraz, no już! Ok, ok, przyznaję, że nieraz mówiłaś: „Tylko, żebyś mi tego nie robił!”…Trzeba było tym razem wyluzować, i tak właśnie powiedzieć, ale nie, nie ty, nie byłabyś sobą. Że nie będziesz już mogła tak aktywnie działać w konspiracji? Że nic nie zrobisz w odzewie na te hasła przyjaciółeczek: „najlepsze kasztany rosną”.. i tak dalej? E, tam…Będą rosły i bez twojej pomocy, a ty też sobie pewnie poradzisz.

No, tylko nie mów do mnie: „ty świnio”. W sprawie kasztanów mam rację. Zawsze wyciągałaś je z ognia cudzymi rękami, więc nic się nie zmieni. Zuzanna zrobi to za ciebie.

Nie próbuj wzruszać teraz ramionami, i załamywać rąk. Nie możesz skapować, że masz to już za

Fabrica 2/2016

19

sobą? Z barkiem to co innego, podejdź tu, otworzę swój i naleję ci drinka. Niech stracę.

Co słyszę? Wręcz mi…O, nie! Nie ze mną te numery.

Pogadaj sobie z nimi sama. Leżą nadal tam, gdzie opadły. Jeszcze ciepłe. Siekierę schowałem, więc luzik. Spróbuj, może je przekonasz i wrócą. Myślę jednak, że mogą być z tym kłopoty, bo zaręczały przed chwilą, że umywają się od wszystkiego, co tej sprawy dotyczy.

W zasadzie nie mam ci więcej do powiedzenia. Idę zmyć z moich ślady przemocy, którą na mnie wymusiłaś.

Z moimi rękoma, w przeciwieństwie do ciebie, dobrze się rozumiemy. Widzisz? Wystarczyło, że puściłem wodę z kranu. Ręka rękę myje.

– Bronek, ile razy mam ci, do cholery, mówić?

– Już, już. Przepraszam, zamyśliłem się.

– Ha, ha…Ty i myślenie? No, czego uśmiechasz się jak kretyn? Co tam znowu kombinujesz? Zabieraj się do roboty, mamusia będzie za chwilę.

– Przepraszam, że kazałem ci czekać. Jakoś tak odpłynąłem…ale już jestem, i biorę się za zmywanie.

Pytasz mnie, co tym razem napiszę? Że pewnie coś wesołego, bo tak się uśmiechałem?

Na razie mam w głowie dopiero wstępny szkic. To opowiadanie o trudnej miłości, o poszukiwaniu porozumienia dusz w materialnym świecie…Historia podobna to tych, jakie lubisz.

Oczywiście, że nie teraz. Napiszę później, kiedy już skończę zmywać.

– Tylko nie spieprz sprawy. Ma być błysk! I doceń to, że znowu dałam ci szansę.

– Kocham cię, dziubku!

Wiesz co? Tak sobie myślę, czy ja byłbym w stanie w ogóle coś napisać, gdybyś nie była ze mną?

Fabrica 2/2016

20

Agnieszka Rykowska - Kowalik

wybacz mi mamo że krzyczałam po nocach wtulona w powłoki twojego ciepłego ciała że się uczyłam zbyt mało nie chciałam jeść wybacz mi ból i samotność które spuszczałam z klozetową wodą że cię brałam pod rękę gdy wracałaś pijana ze sklepu wybacz czerwień moich policzków gdy w szkole koledzy wytykali twoją słabość że chciałam skoczyć z balkonu w wieku dziewięciu lat wybacz mi mamo że teraz pragnę żyć

Agnieszka Rykowska – Kowalik O Sobie: “Natchnienie do pisania poczułam już jako nastolatka.

Jednak brutalne zderzenie z otoczeniem na długo zdusiło we mnie tego ducha. Teraz, po latach, powoli nabieram sił pośród pięknych mazowieckich pól. Publikuję w Internecie. Debiutowałam w kwartalniku sZAFa. Najbardziej interesuje mnie poezja i muzyka.”

Fabrica 2/2016

21

Darek Siatkowski Bosfor Pilgrim Highway W Europie żyje się cum grano salis nie ma już słonych jezior Bałtyk znowu stał się morzem zostały doliny krzemowe i my mieszkańcy Terra Ironia przykuci do przerębli za ikrą węglowodorowego jesiotra czerwone ręce plamią śniegi sine nieba oblepiają głowy schyl kark wędrowcze tu żyję i nieco lękam się ciebie jak dzwonów na trwogę. Pomyślisz – płacisz krwią wymagasz nieba uchylonego i słońc wielu wędrujących horyzontem. TERAZ jest bogiem więc ku Atlantydzie zmierzasz nim zetleje jej praw jedwab muślin cywilizacji tkany nicią wysnutą od Rzymu po kres dnia gdy Hunów najazd spalił bramy miasta żywego jedynie w księgach Persji. Ciszej maż się stolico świata nie trwoń łez nie zlepią się w kulę potopu na głowy pielgrzymów z południa gdy stałaś jak drzewo co przysnęło na chwilę jesienią zbudziło się wiosną bez pnia i gałęzi.

Atylla klaszcze w cyrku nagich naiwnych idei z grubym szwem wieków średnich.

To co Przedtem – zakryte całunem ślepoty.

To co Jutro zczeźnie pośród mierzwy i zbłądzeń.

Dziś utknęło mi w gardle i rośnie jak drzewo.

Fabrica 2/2016

22

Darek Siatkowski. Rocznik 1970.

Poezja: debiut poetycki w Olsztyńskim Informatorze Kulturalnym w 1993 r. wierszem „Piosenka”. Dwa tomiki; "Nocne zaokrąglenia" (1993) oraz "Obroty ciał" (1994) (Wyd. niezależna Studencka Oficyna Wydawnicza "Ogonek"), dwa wiersze w "Antologii" tej Oficyny (1996). Kolejny tomik "Popularne tematy wierszy" (2001).

Fotografia: Publikacje w druku: - 87 numer "3e MILLENAIRE" (Francja) - czasopismo - 8 prac (2008), - album fotograficzny "New Polish Nude Photography" (Wyd. nEgoist)- publikacja zbiorowa - 4 prace (2009), - wydawnictwa z fotografią krajobrazową (pocztówki z Warmii i Mazur), - pojedyncze publikacje prasowe (Gazeta Olsztyńska).

Wystawy fotograficzne: - wystawa zbiorowa w Murmansk Photoclub (Murmańsk 2008), - wystawa zbiorowa The Silk Mill Gallery wraz z "Galerią Bezdomną" (Nowy Jork ok.2008), - wystawa indywidualna w ramach Slot Krakow Festival (Kraków 2012). strona autorska: www.siatkowski-photography.art.pl blog autorski z poezją i fotografią: www.nagi-pies.blog.pl

Fabrica 2/2016

23

Poirot Czas po „My mother is a fish.” - Vardaman Faulkner, „As I lay dying” Powiedz mi, czego można się nauczyć?

Widziałem trupy w ogrodach: na ciałach dzieci wyrosły kwiaty.

I mówił Luter: „Zobaczysz dziecko, przyłapałeś Boga.”

Powiedz mi czy ja rosnę na cudzym ciele?

Tradycja urodziła Mycobacterium leprae i umarła wypaczone umysły jak świece bez knotów nabite na gwóźdź żywią się nadzieją, że potrafią rodzić ciemność: ale strużka krwi za mało znaczy. Dziewica zjada owoc w zamian daje nawóz: nie-życie lecz potencję poza sobą.

Kto powije Kaina i Abla? Nasz czas to czas Onana.

Cierpienie daje prawo rodzenia nigdy nie cierpiałem wystarczająco żeby zwalczać trąd.

Dlatego myślę mózgiem nieznającym nasienia.

Fabrica 2/2016

24

Przemysław Karpiński Dżuma, czyli cynizm wrodzony albo nabyty na lekcji wychowania obywatelskiego wychowawczyni o nieprzypadkowym tytułowym przezwisku z solidarną i katolicką gębą rozlicza nas z postawy okazujemy się być faszystami i narkomanami a najgorszy jest „ten wasz tumiwisizm” w „Antypodręczniku filozofii” Onfray w rozdziale o edukacji rozważa mechanizm przemiany ofiary w prześladowcę na przykładzie nauczycieli którzy sami w młodości gnębieni stają się narzędziami systemu opresji wobec następnych pokoleń przyparci do muru bezbronni podpieramy się odwiecznym prawem do buntu czytamy na głos przedruk z niemieckiej prasy w gazecie Forum o analogicznych rozterkach młodzieży zachodniej wzmiankujemy o chęci życia na własnych zasadach nawet jeśli ma to okazać się iluzją o prawie popełniania błędów na własny rachunek pojawia się - jakże by inaczej - kamanda Pinka Fłojda: nie potrzebujemy edukacji kontroli myśli mrocznego sarkazmu w klasie nauczycielu zostaw dzieci w spokoju! na studiach podczas zajęć z doktryn politycznych i prawnych prowadzący doktor postępowy marksista każe ćwiczebnie opowiedzieć się po jednej z nich z wyłączeniem - oczywiście - cynizmu „bo jak wyobrazić sobie społeczeństwo złożone z takich jak pan cyników?” za chwilę zaczniemy żyć życiem naszych rodziców jeszcze się wydaje że w lepszej wersji wkrótce ograniczy nas to samo pole manewru i bunt nasz zestarzeje się tak samo wszystko staje się relatywne indywidualne nieistotne jak cudze recepty i już wiadomo że nieważne jakich pytań nie zadasz ważne jakich odpowiedzi nie otrzymasz

Fabrica 2/2016

25

bóg staje się hiobem w jezusie, by odpokutować grzech, ale czyj?

Ile nieszczęść bóg musi zesłać na hioba by zrozumiał że go nie ma a wiatr się nie porusza ni chorągiew tak jak i obrzezanego nie furczy napletek gdy otwarte są wszystkie bezbramne bramy nie potłuczesz się idąc po wodzie i nie złamiesz więcej przymierzy zawartych z samym nikim

Fabrica 2/2016

26

Ależ mam zakwasy po piątkowej robocie, czyli z pamiętnika rzymskiego legionisty Do pierwszego gwoździa było jako tako czyli mniej więcej do przewidzenia według ustalonego wcześniej scenariusza takie tam Izajaszowanie bez zbędnych improwizacji biczowanie plucie dźwiganie drewna na Miejsce Czaszki Do pierwszego gwoździa było jako tako mimo kilku potknięć po drodze historia toczyła się według planu na planie toczyła się historia ocierając nieco kiczowato o konwencję sado-maso niektórzy (któż jest bez winy!) - jak to przy tego typu eksperymentach - zbytnio się angażowali Ogólnie byłem już tym wszystkim zmęczony długotrwałość postępowania i amatorka wykonania święty by nie dał rady! nawet żal mi było ciała które za mnie zostało wydane więc skończyłem szybciej niż mogłem wytrzymać - przebijając bok włócznią wszechmogący wszak może wszystko Na koniec wzięli to ciało niemoje położyli gdzieś zabrali było ciemno potem jasno snułem się młodzieńcem albo aniołem w kierunku Emaus i jak to przy kenozie bywa znów na zawsze nie będzie wiadomo co tak naprawdę stało się w realnym urojeniu a co jako zmyślona prawda przetrwa na wieki

Fabrica 2/2016

27

Arkadiusz Burda Etnocyd „Zabij Indianina, uratuj człowieka” Co Ci się stało w Lower Brule w Dakocie Południowej przeszedłeś przemianę wzbogaciłeś się w kasynie plemiennym przez sprawiedliwą redystrybucję dóbr a może dorobiłeś się na cannabis lub alkoholu co śniłeś w Pine Ridge nieopodal Mount Rushmore symbolu wolnych ludzi?

Chorobę psychiczną w miejscu odosobnienia daleko od swoich narodzin kulturę najeźdźców którzy przybyli zza wielkiej wody by ubogacić twoich przodków kulturowo a przecież błędem było ich nie potopić Poprawność polityczna aby tylko nie być oskarżonym o ksenofobię i rasizm Hitler zaczytywał się w opowieści o Indianach i kowbojach Karola Maya ciekawe czy już wtedy myślał o rezerwatach dla tubylców ośrodkach reedukacji

Fabrica 2/2016

28

Umieranie I patrzę na pisklę które wypadło z gniazda ono mogło żyć i jeść dżdżownice pędraki chrząszczy ubogacić świat śpiewem niestety ten lęg był nietrafiony zaliczył zderzenie z brukiem zamiast rosnąć w koronie drzew bezpiecznie będąc genotypem lustrzanym odbiciem swoich praszczurów z paleozoiku niestety zmarło i stało się jak papier mâché http://wrzucaj.net/image/Zpif1 II zostać królem nocy jak wszystkie inne koty w dni słoneczne legowisko mieć pośród iglaków traw szumiących feeria zapachów kocimiętki po której jak lunatyk się toczyć łapiąc niewidzialne fruwające ptaki widzieć to co blisko wyraźnie przez chwilę w życiu czując euforię nim nadejdzie sen i wszystko zgaśnie http://wrzucaj.net/image/ZpE7W

Fabrica 2/2016

29

Dom małego człowieka Posłuchajcie wszystkie plemiona hen za horyzontem w skorupce orzecha z dala od głównych szlaków na skraju dróg pośród pól ponad czarną dupą wysoką górą która stała się dziurą wypisano koślawymi literami na kruchej skale piaskowca z Babiej Doliny gdzie muszle i skamieniałości - imię człowieka Zdzisio Wentylek syn Edwarda i Marianny Codziennie przemierzał te alejki szutrowe szpalery lamp na tej ławeczce zwykł przesiadywać w czas schyłku gdy nastały blokowiska zamieszkał w jednej z tych klitek o przyciasnym metrażu wstyd pokazać ten nieład zrekonstruowaną pracownie w której nieśmiertelny kurz odwieczny przeciwnik estetów

ARKADIUSZ BURDA (ur. 1970) − poeta i plastyk. Publikował, między innymi, w: Esencji, Słowem i Kształtem, Szafie, Undergruncie, Helikopterze i kwartalniku Red.. Wiersze publikuje głównie w Internecie. Znalazł się w gronie poetów, których wiersze zostaną zaprezentowane w antologii współczesnej poezji polskiej pod tytułem Poeci i poetki przekraczają granice. 100 wierszy (pod red.

Konrada Kędera, Ingi Iwasiów, Piotra Śliwińskiego). Uprawia malarstwo sztalugowe i miniaturowe, zajmuje się także grafiką artystyczną. Preferuje głównie technikę olejną, temperę i akryl. Ponadto wykonuje grafikę artystyczną, linoryt barwny i czarno-biały, projektuje ekslibrisy. Jego twórczość można znaleźć w wielu kolekcjach, w kraju i zagranicą. Mieszka w Zamościu.

Fabrica 2/2016

30

Leszek Sobeczko

Pojemność ścisłego zarachowania

I – Marii Utracie.

Miłej Pani od praktycznych zajęć.– Na zajęciach praktycznych – latawiec – prosta konstrukcja: dwie masarskie szpilki związane szpagatem. Błona poszycia malowana w kwiaty, albo w uśmiech (jak komu starczało wyobraźni). Słoneczko, uzdę należy wyważyć starannie, i być gotowym do podniebnych lotów.

Wiatru zawsze pod dostatkiem. Lata były tłuste, nie ich wina. Cienki sznurek zerwał się i wrócić już nie może, Pani do praktycznych zajęć.

Fabrica 2/2016

31

II – Solidarności, a w zasadzie jej dogorywającym resztkom. – Wykształcenie nabywa się cierpliwie, czasem mimochodem. Wolę wierzyć, niźli być wierzącym, co się wyklucza, ale to drugie ma solidne podstawy wszelkich systemów; na przykład oświaty, gdzie posiadanie zeszytu zupełnie wystarcza w promocji do następnej klasy. Przykłady płyną z góry, albo spod koryta. Strach pomyśleć, co byłoby, gdyby wszystkim świniom odjęto od ryja.

Misja, zawsze aktualna w czasie. Powołanie – dodatek.

Fabrica 2/2016

32

III – Szoferowi PKS-u Racibórz, (personaliów nie pamiętam). – Czeka z otwartymi drzwiami. Dobiegam.

Mam biały bilet i pewne miejsce obok szofera.

Branżowa solidarność istnieje, od kiedy pamiętam.

Gorzej z odpowiedzialnością, ale nic to wobec zaszytego wacika, czy drżącej dłoni w znaku krzyża. Jakość usługi, a jej intencja. Słyszałem; o tym tylko się szepce po kątach. Wróćmy do metafory autobusu i do kierowcy staruszka. Jedziemy, rozmawiamy, zasypiam z głową na szybie. Tyle w pamięci, jest zimna, na wybojach śnię lepszą drogę. Racibórz – zajezdnia.

Znów nie dobudził mnie w Pszowie.

Fabrica 2/2016

33

Emilia Chmielecka puste lustra pochłaniają światło tylko cienie przyłapane na fotografii są ciągle prawdziwe - ona ono - czas otwarty jak słój z niewiadomą zawartością czekasz rysując dom czytając nazwiska w dowodach tożsamości - w głowie cuda wydarzają się częściej niż błędy ortograficzne błędy życiowe nie wydarzają się nigdy

Fabrica 2/2016

34

Dla Dzieci

Fabrica 2/2016

35

Rymotka FRASUNEK ŚWIBRY Wieczór. Ciemno. W łóżku leżę…

O! Coś tupie. Przyszło zwierzę – niekolczaste, niepuchate, też nie w cętki ani w łaty.

Chrumka smętnie, jakby płacze?

Jest różowe jak prosiaczek, ma jak ŚWInka śmieszny ryjek, a jak zeBRA w paski szyję i ogonek, i kopyta…

– Co tu robisz? – grzecznie pytam.

Ono w kącie – raz za razem – chlipie, sapie, załka czasem, po czym się za szafą chowa.

Nie wystaje nawet głowa, tylko słychać cichą skargę: – To ja ŚWIBRA z kartki w kratkę.

Nie skończyłaś mnie rysować.

Tu mam ryjek, a gdzie głowa?

Brak mi uszu, nie mam brzucha.

Weź ołówek i posłuchaj – zlikwidujesz mój frasunek*, gdy dokończysz ten rysunek!

*Frasunek – to nie kleks, nie rysunek.

Ani rzeczka, wstążeczka – to nie jest.

Lecz z frasunku czasami rzekę łez wylewamy, bo to kłopot, zgryzota, zmartwienie.

Fabrica 2/2016

36

SENPODUCHA Była Świbra dzisiaj z rana bardzo mocno rozgniewana i krzyknęła: – Mam już dosyć!

Muszę mieć swój świbrolocik!

Sama będę nad Świbrowem łowić chmury kolorowe, by móc wypchać chmuropuchem najpiękniejszą senpoduchę.

Hipolisy i Wydronie, Lemugrysy i Myszonie nie sprawdziły się w tej roli – żadnej chmurki do tej pory nie złowiły. To leniuchy!

Będą twarde senpoduchy!

Wzięła Świbra klocki nowe, śrubki, kółka… już gotowe! Świbrolotem w górę leci, miękkie chmury łowi w sieci.

Gdy śpisz – fruwa nad łóżeczkiem i napełnia poduszeczkę.

Fabrica 2/2016

37

ŚWIBROKOŁDRY Znalazła Świbra igłę i nitkę.

Patrzy i myśli: „Będę krawcową.

Uszyję zaraz kołdry niezwykłe – lekkie jak piórko, miękkie jak obłok”.

Usiadła w kącie. Nitkę nawleka na cienką igłę, trochę niezgrabnie.

Och! Dużo pracy na nią dziś czeka, niejedna łezka z jej oczu spadnie.

Auć, au! Jak boli pokłuty palec i nos, i uszy, a nawet ogon, lecz Świbra szyje nadal wytrwale, aż ją Myszonie podziwiać mogą.

Wreszcie skończyła. Koniec i kropka!

Już sterta kołder leży w kąciku.

Wszystkie są piękne, ich jakość dobra, na każdej znajdziesz pasków bez liku.

I jeszcze powiem ci coś w sekrecie – że są na kołdrach wyszyte baśnie, gdy je przeczytasz, możesz POLECIEĆ wprost DO ŁÓŻKOWA. Tam zaraz zaśniesz.

Fabrica 2/2016

38

KASZKA ŚWIBROWA Hm! Jak myślicie, co jada Świbra?

Czy kaszka z mlekiem Świbrze obrzydła?!

Czy zjada chipsy, paluszki słone, cukrową watę, czekolad tonę, górę cukierków i misiożelki, a przed snem – rurek z kremem stos wielki; ptysie, eklerki – zamiast śniadania; na obiad wafle w bitej śmietanie, a na kolację baton z karmelem?!

– Nie! – krzyczy Świbra. – Ja tego nie jem!

Nie!... Od nadmiaru takich przekąsek wkrótce bym była pulchna jak pączek.

Wolę owoce, warzywa świeże, by mieć moc siły, gdy na rowerze jeżdżę i z wiatrem robię zawody.

Nie piję coli. Wolę łyk wody czystej, bez gazu – kompot, herbatę z ziół samodzielnie zebranych latem.

I nie obrzydła mi, na śniadanie, KASZKA NA MLEKU. To pyszne danie!

Fabrica 2/2016

39

ŚWIBRA WŚRÓD ZAROŚLI Śmiga Świbra wśród zarośli, wąską ścieżką – liczy świerszcze.

Słychać Świbry głos donośny: „… siedem, osiem... i sześć jeszcze...”

A wiatr świszcze, gwiżdże, śpiewa – świeże siano w świat roznosi.

Szumią liście gdzieś na drzewach, sześćset świerszczy Świbrę prosi: „Skończ rachunek swój świerszczowy…

Trwa w zaroślach świetny koncert i solista – sławny słowik – wyśpiewuje pieśń o wiośnie”.

Fabrica 2/2016

40

ŚWIBROŚPIEW Znam jedną Świbrę – rzecz niesłychana – si, si, si… śpiewa co dzień od rana.

Si, si… śpiewając lubi wyrazy w których si, si, si… słychać od razu.

Składa z nich pieśni – zna ich bez liku – jedną spisałam w swym notatniku: „Siódmoklasista siedząc na sianie siemię ze śliwką siorbie w śmietanie, a siedem śledzi już w siatce siedzi.

Siwa siłaczka sięga po sieci.

W sieciach są śruby, sierp i siekiera, sine sikory, sieczka i Sieradz, siennik dla siostry, na sitku ślina, świeże sitowie i śliski ślimak…”.

Gdy chcesz ze Świbrą tworzyć duety, to si, si… śpiewać musisz niestety.

Fabrica 2/2016

41

BAJECZKA O BAZGROLE ŚWIBROWYM Mamo, słuchaj! Opowiem wesolutką bajeczkę.

Dziś znalazłam za szafą taką w kratkę karteczkę.

Na niej bazgroł pocieszny śmiał się do mnie i mrugał, robił ryjek jak świnka, skrzeczał niczym papuga.

Cały w paskach, zygzakach, czarno-białych jak zebra – wskoczył chyżo na stolik i zjadł z miodem pół chleba.

Wypił mleko gorące, choć parzyło go w język, lecz położył na niego słodki kompres jajeczny.

Teraz śpi w moim łóżku na poduchach puchowych i mamrocze pod nosem, że do lotu gotowy świbrolocik już czeka, warczą głośno silniki.

Bazgroł rano odleci, nie pożegna się z nikim.

Wspomni jeszcze o chmurach, z których magiczny puszek mógłby snami wypełnić wielką górę z poduszek.

I ja też zaraz zasnę na poduszce w krateczkę.

Zobacz, ziewam okropnie…

Dokończ sama bajeczkę.

Fabrica 2/2016

42

Galeria Fabryki

Fabrica 2/2016

43

Jacek Rostocki

Jedni są wodni, inni górscy. To taki mój umowny podział, ale często się sprawdza. Ja jestem zdecydowanie górski. Za każdym razem, kiedy się zastanawiam, co za cholera znowu nakazuje mi się męczyć włażąc na jakieś pagórki, uzyskuję odpowiedź, kiedy drzewa stają się rzadsze, a spośród nich zaczyna wyzierać WIDOK. Kto łazi po górach, ten wie Tutaj z córką, Taszą nad samotnią w drodze na Śnieżkę.

Fabrica 2/2016

44

Poza tym góry są piękne, c’nie? Tu moje ukochane Dolomity, najcudowniejsze miejsce do jeżdżenia na nartach.

Fabrica 2/2016

45

Ale, w sumie, jak na to spojrzeć uczciwie, niektóre okolice wód też są w porządku.

Tu absolutnie cudowna, pradawna Rugia. Myślicie, że za horyzontem jest horyzont?

Nie tam jest…

Fabrica 2/2016

46

… klif. Bynajmniej nie Richards. Rugia, to miejsce, gdzie mógłbym zamieszkać. Jest przesycona tajemniczością, magią i czymś niedopowiedzianym, jakimś takim nerwem, który napędza…

Fabrica 2/2016

47

Wciąż Rugia – bukowy las, który tu rośnie od tysiącleci, jest zaczarowany. Pewnie dlatego już od dawna ściągają na Rugię artyści – poeci, malarze, muzycy. Żeby czerpać inspirację i dotykać przedwiecznego…

Fabrica 2/2016

48

Ale, że nie samą sztuką człowiek żyje, czasem warto ukłuć chuć. W tym celu odwiedziłem Bhaktapur – starodawne miasto w okolicach Kathmandu, najpierw odbudowane po trzęsieniu ziemi, a dziś ponownie w gruzach. Zdobienia na świątyni Kama Sutry były jeszcze bardziej pomysłowe.​

Fabrica 2/2016

49

Zresztą Nepal w ogóle jest ciekawy i taki… inny? Co prawda, kiedy przejeżdżając przez sąsiedzką Wólkę Węglową patrzę w niebo, też widzę głównie druty, ale nie tyle!​

No dobra, jakby nie patrzeć, Nepal, to również kawał tradycji i konglomerat religii.​ Buddyzm? Czemu nie.​ To jedna z niewielu religii, czy może raczej światopoglądów, z którymi mógłbym żyć.

Fabrica 2/2016

50

No i trzeba przyznać, że góry w Nepalu też niebrzydkie.

Góry i mosty. I plecaki i wchodzenie… Co za cholera… A! Już wiem :-)

Fabrica 2/2016

51

Tu adaptacja do wysokości, na 4200.

No i wyżej niestety nie doszedłem – 4900 mnpm. Z tym, że to nie jest moje ostatnie słowo!​

Fabrica 2/2016

52

Lubię też Nepalskie ciuszki. Beret był całkiem twarzowy, ale kolega sprzatnął mi go sprzed nosa 800 Nrp – jakieś 30 zyla. Szkoda.

Nosiłbym.

W sumie w tym Nepalu naprawdę nie jest źle.

Można na przykład popływać łódeczką.

Chyba, że przyjdzie biały szkwał. No i przyszedł. Było groźnie. Z oczywistych względów nie zdążyłem sfotografować. Ale żyję i mam się dobrze.

Fabrica 2/2016

53

Moczyć się w Nepalu można zresztą na różne sposoby.

Fabrica 2/2016

54

Ale dżungla, ta niemiejska jest naprawdę OK!

No i wracamy do kraju – Karkonosze nie gorsze od Himalajów!

A Góry Izerskie to już w ogóle!

Fabrica 2/2016

55

Góry mają do siebie jeszcze to, że w zimie można tu pojeździć na nartach. Nawet tak daleko jak w Andorrze. Pireneje są git!

A schodząc z gór czasem trafia się w takie przedziwne miejsca, jak Orotava. Jeśli potrzebujecie inspiracji do historii z dreszczykiem, z żywymi trupami w tle – to jest najlepsze miejsce imo.

Fabrica 2/2016

56

Z archiwum Fabryki

Fabrica 2/2016

57

Jacek Sadkowski Szepty murów, mapy mgieł „Co pozostaje z listopada Z niepokoju wczesnej wiosny I stworzeń upalnego lata, I przebiśniegów pod stopami I malwy co wysoko wznosi Czerwień w szarość i rozrzuca Okryte śniegiem późne kwiaty?

Thomas Stearns Eliot East Coker Cóż ekscytującego może być w pracy psychologa, wiodącego spokojne i ustabilizowane życie w niewielkim mieście? Codziennie od ósmej do piętnastej rutynowe zajęcia z zakompleksionymi dziećmi, raz na dwa tygodnie dyżur w przychodni u boku znudzonego psychiatry, raz na miesiąc dyżur w noclegowni dla bezdomnych. Noclegownia. Tego miejsca nie lubiłem. Dzieciakom byłem rzeczywiście potrzebny, pacjenci psychiatry też czasami skorzystali z mojej pomocy, ale klientela przytułku... Jasne, bardzo współczułem korzystającym z jego usług nieszczęśnikom, lecz oni potrzebowali jedynie talerza gorącej zupy i suchego miejsca do snu. Owszem, czasami ktoś chciał ze mną pogadać, tylko że w jakiż ja sposób mogłem pomóc bezdomnemu choremu na alkoholizm człowiekowi? Cała moja wiedza zdawała się równo i dokładnie psu na buty. Jednak poczucie zawodowego obowiązku nie pozwalało mi z tej pracy zrezygnować. I w owej depresyjnej, obskurnej noclegowni przywodzącej na myśl „Domy dla ubogich” opisywane z maestrią przez Dickensa, przeżyłem coś, czego nigdy nie zapomnę, coś, co przypominało dziwaczny narkotyczny sen.

I Leżeliśmy w ciepłym mroku wypełnionym koncertami brandenburskimi, przywarci do siebie niczym syjamskie bliźnięta. Kochałem takie chwile – ciepłe, przytulne i spokojne. Pokój zdawał się być bezpiecznym schronem oddzielającym nas od całego zła świata, kosmiczną kapsułą zawieszoną w lodowatej próżni. Najchętniej tkwiłbym tak jak najdłużej, ale... Ale dobrze wiedziałem, że za chwilę będę musiał opuścić ów azyl, a to wiązało się zazwyczaj ze standardową wymianą zdań. Zdań prawie niezmiennych, zawsze jednakowo irytujących.

Niechętnie uniosłem głowę, zerknąłem na jarzące się wiśniowym blaskiem cyfry budzika. Usiadłem i zapaliłem światło. – Muszę iść – mruknąłem. Miśka momentalnie przyjęła postawę zaczepną.

Oparła się o poduszki, podciągnęła kolana pod brodę, objęła je rękami i wbiła we mnie pociemniałe od gniewu oczy. – I po co? – zapytała – po co łazisz tam, do tych degeneratów? A może ja ciebie potrzebuję dziś bardziej niż oni, pomyślałeś o tym? Cichy azyl zamienił się momentalnie w miejsce naładowane złymi emocjami. Odetchnąłem głęboko i policzyłem w myślach do dziesięciu. – To moja praca, kochanie – powiedziałem spokojnym w miarę głosem. – Raptem jedna noc w miesiącu... – Ale zawsze ta noc, kiedy chciałabym byś był przy mnie – przerwała mi Miśka. – Wolisz tych brudasów ode mnie? – Przestań! – w moim gardle coś niebezpiecznie zagulgotało. – Zaczynasz histeryzować. I nie nazywaj moich pacjentów brudasami, dobrze? – Pacjenci... – wycedziła przez zęby – Dobry wujek idzie pocieszać bandę amatorów denaturatu. Odwróciła się twarzą do ściany i Fabrica 2/2016

58

nakryła głowę kocem. Nie chciałem przedłużać tej idiotycznej dyskusji, która nie mogła doprowadzić do niczego dobrego. Ubrałem się, wrzuciłem do torby dwie rezerwowe paczki papierosów i wyszedłem na korytarz. Już w kurtce i butach wróciłem do pokoju, żeby coś jeszcze powiedzieć. Miśka z naburmuszoną miną przerzucała kartki jakiegoś kolorowego pisemka.

Pokręciłem tylko głową i bez słowa opuściłem mieszkanie. Świat spowijała gęsta, lodowata mgła. Wzdrygnąłem się, podniosłem kołnierz i ruszyłem wolno przed siebie. Ten późny listopadowy wieczór doskonale pasował do mojego nastroju. Szedłem starając się omijać kałuże, ślizgałem się na mokrych liściach, które grubą warstwą pokrywały chodnik. Rzadko rozstawione latarnie mżyły mizernym światłem. Mgła tłumiła wszelkie odgłosy, nagie gałęzie klonów ociekały wilgocią. Wdychałem ten jedyny w swoim rodzaju zapach – mieszaninę woni gnijących liści, dymu z kominów, pleśni. Zapach listopada. Poczułem się trochę nieswojo. Ten monotonny marsz zaczynał mnie hipnotyzować. Stapiałem się powoli z mgłą, wilgocią, wszystko stawało się coraz mniej realne, senne. I złe. Miałem wrażenie, że za chwilę moje ciało zniknie, że stanę się częścią mgły, cieniem straszącym zapóźnionych przechodniów. Raptownie ogarnęła mnie fala irracjonalnego niepokoju. Zatrzymałem się i rozejrzałem niepewnie dookoła. – No, co jest? – zapytałem półgłosem samego siebie. – Nerwy zaczynają szwankować? Zapaliłem papierosa. Jasny płomyk zapalniczki i ciepło tytoniowego dymu przywróciły poczucie realizmu.

Zacząłem iść znacznie szybszym niż poprzednio krokiem. Zdawało mi się, że dziwaczny niepokój minął. Jednak dopiero ulga, którą poczułem na widok jasnych świateł noclegowni sprawiła, że zrozumiałem jak napięte mam nerwy. Dla dodania sobie animuszu otrząsnąłem się niczym mokry pies i postanowiłem odłożyć na później analizę stanu swojej psychiki.

II - Dobry wieczór panie Krzysztofie – powitałem portiera. – Wielu klientów? – Pełna sala, proszę pana – powiedział odkładając gazetę. – I jacyś sami nerwowi dziś, doktor ma sporo roboty.

Paskudna noc... – A owszem, paskudna – przytaknąłem i wszedłem do dyżurki. Tomka w niej nie było. Zapewne zgodnie ze słowami portiera uwijał się wśród naszych gości. Przebierając się pomyślałem o moim dyżurnym partnerze. Pobudki, dla których Tomek pracował w noclegowni były mało altruistyczne. Młody, ze świeżo zrobioną specjalizacją z interny, cyniczny. Często nie potrafił ukryć swej pogardy dla gości przytułku. A jednak zamiast dyżurować w pogotowiu za znacznie lepsze wynagrodzenie, większość nocy spędzał właśnie tu. Miał w tym swój cel. Marzyła mu się karierka prowincjonalnego polityka i w ten sposób pracował na opinię „zasłużonego dla dobra lokalnej społeczności, dla tych najbiedniejszych z biednych”.

Przypiąłem do bluzy identyfikator i wmaszerowałem do głównej sali. Istotnie, było tłoczno. Około trzydziestu osób. Większość siedziała przy kulawych stolikach wpatrując się apatycznie ekran telewizora. Kilka otulonych w bure koce kształtów leżało na polowych łóżkach. W czasie lepszej pogody zazwyczaj było tu pustawo. Bezdomni trafiali pod nasz dach tylko wtedy, gdy ziąb stawał się już nieznośny. Zabłąkane ptaki z innego świata, mieszkańcy archipelagów podwórek, śmietników, działkowych altan.

– Dobry wieczór – powiedziałem starając się, by w mym głosie słychać było optymizm. – Jestem dyżurnym psychologiem tej instytucji. Czy ktoś chciałby ze mną porozmawiać? Może mogę w czymś pomóc? Reakcja była do przewidzenia. Nie więcej niż pięciu ludzi zerknęło na mnie spode łba, a ktoś rzucił – Spadaj waflu! – Gdyby jednak... – udało mi się uśmiechnąć – jestem do godziny siódmej rano.

Wróciłem do dyżurki. Wygodnie rozparty w fotelu Tomek popijał herbatę. – Cześć Freud – wyszczerzył się do mnie. – I jak? Uleczyłeś kilka złamanych serc swoim wielce uczonym bajdurzeniem? Usiałem naprzeciw niego i zapaliłem papierosa. – Daruj sobie ironię – mruknąłem. – Fabrica 2/2016

59

Nie mam dziś nastroju do znoszenia cynicznych dowcipów. – No widzisz – ciągnął dalej nie zrażony moim tonem – a ja zrobiłem parę pożytecznych rzeczy. Zszyłem rozbity łuk brwiowy, rozdałem trochę witaminek... Zagramy partyjkę szachów? – zmienił raptownie temat. Pokręciłem przecząco głową. – Wiesz, jakoś się nie najlepiej czuję. Chyba położę się spać. W razie czego obudź mnie.

Tomek przyjrzał mi się uważnie, a ja skonstatowałem, że istotnie coś się ze mną dzieje. Mówiłem drewnianym, zmęczony głosem, powróciło też paskudne uczucie dręczącego niepokoju. Przeczucie, że wydarzy się coś złego, napięcie, oczekiwanie na cios. – To przez pogodę – powiedział. – Noc upiorów. Na szczęście nie jestem przesądny – uśmiechnął się. - Sfrustrowany jesteś, ot co – ciągnął z wielce uczoną miną. – Czujesz się tu niepotrzebny, prawda? Wiesz, idź na salę i wyciągnij któregoś z nich na psychoanalityczne pogaduszki. Pacjentowi to nie zaszkodzi, a tobie pomoże – zarechotał idiotycznie. – Nie – powiedziałem. – Nie będę nikogo męczył. Psychologię zastąpi im telewizja.

Niech tam siedzą sobie spokojnie i oglądają seriale pełne pięknych kobiet, bogatych mężczyzn, luksusowych limuzyn i jachtów. Muszą wchłonąć jak najwięcej tych fałszywych opowieści, a potem zasnąć. I niech śnią celuloidowe sny o świecie spełnionych marzeń. – Hej, co z tobą? – Tomek był wyraźnie zaniepokojony. – Kaznodzieją zostałeś? – Powiem ci więcej – wstałem i zacząłem chodzić nerwowo po pokoju. – Zdajesz sobie sprawę z tego, że jesteśmy obrzydliwi? Jesteśmy oszustami, najgorszymi z najgorszych, bo oszukujemy samych siebie. Popatrz, jak cholernie tanio kupujemy sobie poczucie samozadowolenia. Pieprzone siostrzyczki miłosierdzia, które z wyrachowaną troską pochylają się nad każdym bezdomnym nieszczęśnikiem. A tak naprawdę brzydzimy się ich, gardzimy nimi. Boimy się ich. Ale robimy to. Bo warto prawda? Bo co i rusz w lokalnej gazecie znajdujemy swoje zdjęcia i słowa podziwu, że my tacy wspaniali. Za miesiąc, na miłym bankieciku w ratuszu starosta nada któremuś z nas tytuł człowieka roku. Za miłosierdzie, za niestrudzoną pracę na rzecz ubogich. Fałsz, fałsz i jeszcze raz fałsz! A gdyby nawet było choć troszeczkę inaczej, gdybyśmy rzeczywiście odczuwali trochę serdecznego współczucia... Myślisz, że to by cokolwiek zmieniało? A gówno! Oni rankiem dostaną po kromce chleba z twarożkiem i wrócą do swoich śmietników, cuchnących kanałów. A my z uśmiechem, przepełnieni poczuciem dobrze spełnionego obowiązku ogolimy twarze przy pomocy dobrego kremu, wyczyścimy zęby najlepszą na świecie pastą i pomaszerujemy do swoich zadbanych, pachnących żon. Czemu nimi gardzimy, co? Jaką mamy gwarancję, że na skutek jakiegoś fatalnego ciągu wydarzeń nie staniemy się tacy jak oni? Cholerni hipokryci... - Ale pieprzysz! – Tomek wpatrywał się we mnie rozszerzonymi ze zdumienia oczami. – Uważasz, że powinniśmy rozdać wszystko co mamy i zamieszkać wśród bezdomnych? Wówczas będziemy w porządku, tak? Rzeczywiście, coś ci odbija. Kłopoty w domu? A może przemęczony jesteś? - A niech to... – mruknąłem pocierając dłonią czoło. – Przepraszam cię, Tomku. Nie wiem, co we mnie wstąpiło. Od momentu wyjścia z domu jestem jakiś zakręcony. Położę się, może prześpię ten nastrój.

Leżałem skulony na twardej kozetce i wciąż odczuwałem dręczący niepokój. Wreszcie jednak zmęczenie zaczęło brać górę. Obiecałem sobie, że w czasie najbliższego weekendu solidnie się upiję i zasnąłem.

III - Wstawaj, kurwa, szybko! Wstawaj! – ktoś szarpał mnie za ramię i krzyczał prosto w ucho.

Zerwałem się z kozetki. Na widok pobladłej twarzy doktora momentalnie otrząsnąłem się z resztek snu. – Co się dzieje? Jakaś zadyma? – zapytałem. – Gorzej – wymamrotał. – To jakiś pieprzony obłęd... O kurwa, dobrze, że nie jestem tu sam, że inni też to widzą. Chyba nie zwariowałem jednak. Głos mu dygotał. Stałem zbaraniały i nie bardzo wiedziałem co robić. Tomek podbiegł do szafy, wydobył z jakiegoś schowka butelkę wódki. Przyssał się do niej jak zawodowy alkoholik i w mgnieniu oka wypił połowę zawartości. – Też chcesz? – wyciągnął do mnie półlitrówkę. – Na razie Fabrica 2/2016

60

dziękuję – powiedziałem. – Najpierw może wyjaśnij mi o co chodzi. Tomek pociągnął jeszcze łyk i odstawił flaszkę. – Ty, to bez sensu, to kurwa niemożliwe. No niemożliwe! Takie rzeczy się nie zdarzają... Stwierdziłem, że się z nim nie dogadam. Ruszyłem w stronę drzwi wiodących do głównej sali. – Poczekaj – załapał mnie kurczowo za rękę. Tam są przecież pielęgniarze, no... Nic nagłego, tylko... Opowiem ci... Poczekaj. Kiwnąłem potakująco głową i posadziłem go w fotelu. – Nawijaj – poprosiłem. – Wyobraź sobie – głos miał już trochę spokojniejszy – przywieźli taką upiorną parę.

Znaczy przywiózł, a nie przywieźli – poprawił. – Wiesz, ten dupek, z gazety, ten Andrzejek co to wiecznie węszy za sensacjami. Włóczył się po mieście i ich znalazł...– No i co z nimi? – przerwałem mu. – Co w nich takiego szczególnego? – Nie, nie, nie! - jęknął i ponownie sięgnął po butelkę. – Słuchaj, przede wszystkim, to ja się ich przestraszyłem. Zanim jeszcze dokładnie się im przyjrzałem, zanim zacząłem słuchać ich pieprzenia... Przestraszyłem się ich, rozumiesz? Kiedy do nich podszedłem, to było tak... Kurwa, jakbym stanął nad przepaścią, jakbym spadał w jakąś cholerną dziurę bez dna. Rozumiesz? – Nie, nie rozumiem – powiedziałem. – Możesz mówić składniej? Nie zwrócił na mnie uwagi i kontynuował. – A jak się im lepiej przypatrzyłem... Mamy listopad, środek listopada. Ty, wyobraź sobie... Ona ma na głowie wianek z polnych kwiatów! Dociera do ciebie?!

Obdarta pijaczka w jakiejś zabłoconej szmacie, która jest według niej sukienką. Z wiankiem polnych kwiatów... W listopadzie, kurwa... A ten jej upiorny kochaś – z kieszeni marynarki wystaje mu gałąź kwitnącego bzu. Pachnącego, świeżutkiego bzu! A jak już zaczęli gadać... Urwał raptownie i wbił wzrok w blat biurka.

Kilka minut siedzieliśmy w milczeniu. W głowie miałem chaotyczną plątaninę.

-Pije?

-Bierze jakieś prochy? Wielu lekarzy sięga po rozmaite paskudztwa.

-Zwariował?

-A może rzeczywiście stało się coś dziwnego?”

Musiałem pójść i przekonać się na własne oczy. Jednego byłem pewien – nigdy dotąd nie widziałem tego cynicznego wesołka w takim stanie. – Tomku, nie ruszaj się stąd, dobrze? – poprosiłem. – A pewnie, że się nie ruszę – burknął. – Idź, sam sobie zobacz jak wyglądają upiory.

IV Przeszedłem przez główną salę noclegowni. Wszyscy nasi goście spali. Nic nie wskazywało na to, by stało się tu cokolwiek złego. Skierowałem się do gabinetu zabiegowego. To, co tam ujrzałem istotnie wyglądało dość niesamowicie. Na podłodze siedziało dwoje ludzi opartych plecami o ścianę. Nad nimi stali trzej skonsternowani pielęgniarze. – Czemu oni tak siedzą w tych mokrych ubraniach? – zapytałem ostrym tonem. – No, bo pan doktor tak kazał – powiedział jeden z pielęgniarzy. – Że niby póki pan z nimi nie pogada, to ich nie ruszać. Nic im nie jest, ani pijani, ani nie naćpani chyba. Ale coś on podpadający, ten nasz doktorek. No, jakiś... – Dobrze, dobrze – przerwałem mu. – Niech jeden z panów przejdzie do dyżurki potowarzyszyć doktorowi, źle się poczuł. Pozostali niech przygotują jakieś koce i zupę. Chcę tu zostać sam. – A ja? – odezwał się ktoś.

Dopiero wtedy zauważyłem siedzącego w kącie Andrzejka, znanego w mieście plotkarza i sensata, dziennikarza miejscowego tygodnika. – Podobno pan ich przywiózł? – zwróciłem się do niego popędzając jednocześnie gestem pielęgniarzy. – Owszem – przytaknął. – Dziwaczna jakaś historia.

Materiału to z tego nie zrobię, bzdury... Tylko tapicerkę w samochodzie sobie pobrudziłem. Cały mój zysk, cholera.

Poprosiłem go, by w paru zdaniach opowiedział, co się właściwie stało.

Okazało się, że dziennikarzyna wybrał się na nocną sesję zdjęciową. W którymś z parków znalazł skulonego na ławce przemoczonego mężczyznę. Zabrał go do samochodu i powiózł na pogotowie.

Stamtąd odesłali go do noclegowi. Ale po drodze pasażer zaczął prosić, by wrócili do parku, bo jest Fabrica 2/2016

61

tam jeszcze „coś” albo „ktoś”. Andrzej nie mógł go dokładnie zrozumieć. W każdym bądź razie wrócili. Mężczyzna dał nura w krzaki i po chwili wyprowadził z nich kobietę. Wszyscy troje zapakowali się do auta i przyjechali tu. – Wie pan, dziwnie się zachowywali, coś bez sensu mruczeli.

No i skąd u licha te kwiaty? – wzdrygnął się. – A doktor... Jakby go prąd poraził na ich widok, co mu jest? – A nie pański interes – warknąłem. – Niech pan już sobie idzie. Aha – dodałem – i mam nadzieję, że nie zobaczę w gazecie pana tekstu opisującego nietypowe zachowania personelu noclegowni. – Jasne, jasne – uśmiechnął się obleśnie. – Doktorek coś łyknął... Zrozumiała sprawa, w taką zimną noc. – Dobranoc – powiedziałem z naciskiem. Dziennikarz ukłonił się i odmaszerował.

W pod koniec naszej rozmowy pielęgniarze przynieśli koce i dwa talerze zupy. Odprawiłem ich i dopiero, gdy zostałem sam, podszedłem bliżej do siedzącej na podłodze pary. I poczułem raptem głęboki, aż trudny do zniesienia, wszechogarniający smutek. A jednocześnie doznałem ogromnej ulgi. Tak, jakby to, co mnie dręczyło tego wieczoru, ta rzecz, która miała się stać, była już poza mną.

Trudno było sprecyzować to uczucie, ale miałem wrażenie, że coś od nich emanuje. Potrząsnąłem głową i odetchnąłem głęboko, by odgonić ten nastrój. Wiedziałem, że muszę z nimi porozmawiać, coś mi mówiło, że nie są zwyczajną parą alkoholików, którzy zasnęli w parku po wypiciu kilku butelek owocowego wina. – Dobry wieczór – powiedziałem i kucnąłem przy nich. – Chcą państwo coś zjeść? Kobieta pokręciła przecząco głową. – Papierosa, daj pan papierosa – wychrypiał mężczyzna. Podałem mu cała paczkę i zapałki.

Przyjrzałem się dokładnie naszym gościom. Nie byli chyba starzy, ale trudno jest ocenić wiek osoby nałogowo pijącej. A widać było wyraźnie, że oboje są alkoholikami. Kobieta wyglądała groteskowo, wręcz upiornie. Pomarszczona twarz z rozmazanymi resztkami tandetnego makijażu, brudna, podarta sukienka i te nieszczęsne polne kwiaty w potarganych, dawno nie mytych włosach.

Nieśmiało wyciągnąłem rękę i dotknąłem wianka. Nie był sztuczny – prawdziwe, żywe maki, chabry i jeszcze jakieś kwiaty, których nazwy nie znałem. Kiść bzu w kieszeni mężczyzny też była prawdziwa. – Czy coś może państwu dolega, może... – nie wiedziałem, jak zacząć rozmowę. Z kłopotu wybawiła mnie kobieta, raptem ożywiła się i zaczęła mówić.

V - Pan jest dobry... Pan mnie posłucha. On, ten doktor to nie chciał. Krzyczał. Jego to nawet uderzyć chciał – wskazała ruchem głowy na swojego towarzysza. – No za co? Co on mu zrobił... Pan mnie posłucha. Ja opowiem wszystko. Ja nie jestem dziwka. Nie. Piję, prawda, że piję. A co ja zrobię, że muszę pić? Ale nie jestem dziwka. Źle było w ten wieczór. Bo żadnych pieniędzy. Poszłam do koleżanki, a ona też żadnych pieniędzy. Ja nie jestem dziwka. Ale musiałam wypić, bo telepka już szła. Już blisko była. A ja się boję jak trzęsie. Pogotowie przyjedzie, do wariatów mogą zabrać. No i poszłam chodzić po ulicy, że może kogo spotkam, może gdzie pieniądze się znajdą. Żeby wino wypić i żeby nie trzęsło. I podszedł taki jeden, co go trochę znam. I mówi, że ma wino dla mnie. Ale nie tak za nic. Da mi wino, ale muszę pójść z nim. Ja nie chciałam. Ja swoją godność mam. Nie jestem dziwka. Ale bez wina by telepka przyszła. Boję się, jak trzęsie. Do mnie poszliśmy. Bo ja mieszkam.

Ja nie na ulicy, nie. Pokój swój mam. Ja mieszkam. I on otworzył wino i mówi – masz, no napij się trochę. Ale trochę. Potem dam ci drugą butelkę. Wypiłam trochę i źle mi się zrobiło, duszno. Bo ja serce chore mam. I otworzyłam okno, chociaż zimno i mgła. A jak już chciałam wrócić do niego, do tego co mi wino dał, to przez okno do pokoju wpadła róża. Pan wie, kwiat. I ja pomyślałam, że zaraz umrę. A może już umarłam. Bo kiedyś dawno... Dawno kiedyś był taki, co mnie kochał. I on zawsze jak przychodził do mnie, to ja miałam otwarte okno. I on różę wrzucał. Zaczęłam krzyczeć do tego, co mi wino dał, żeby poszedł, bo ja nie jestem dziwka. W twarz mnie uderzył, ale nie zrobił więcej nic. Wyszedł. A ja patrzę przez okno i widzę, że tam nie ma nocy i mgły. Dzień jest. Słońce. I on, ten co do mnie kiedyś zawsze z różą przychodził stoi. I macha ręką żebym poszła do niego. Ja patrzę, że Fabrica 2/2016

62

ja jestem młoda i ładna. Jak kiedyś dawno temu jestem. Włosy mam ładne i sukienkę taką w groszki duże, co ją sobie sama uszyłam, a on ją lubił, tą sukienkę. Dla niego ją ubierałam. I w oczach mi się zaćmiło. Pobiegłam na dwór, a tam już nic nie było. Jego, tego co z różą przychodził nie było.

Noc i zimno. I mgła. I ja słyszę jak ktoś mówi do mnie – biegnij, szukaj, szukaj biegnij, będzie jak kiedyś, biegnij, szukaj. Pobiegłam. Tak przed siebie, przez te miejsca, gdzie z nim chodziłam. Aż serce bolało i oddychać nie mogłam. Ale biegłam. I patrzę, a ja koło katedry jestem. Stoję, żeby oddech złapać i znów słyszę - biegnij, szukaj, szukaj biegnij, będzie jak kiedyś, biegnij, szukaj. Ja się oparłam o mur i słyszę, że to cegły tak do mnie mówią, żeby szukać. I nagle jestem w środku. W katedrze jestem. Nie wiem jak, ale jestem. I pełno ludzi, i chór śpiewa. Dzieci do Pierwszej Komunii idą. Patrzę, a to ja tam taka malutka z innymi dziećmi idę. I płakać zaczęłam, bo pomyślałam, że umarłam już. W oczach się zaćmiło. Potem znów po ulicy biegnę. Za miasto. Tam, gdzie na spacery mnie zabierał ten, co mnie kochał i zawsze z różą przychodził. Dzień jest i ciepło. I on mnie trzyma za rękę, kwiaty zrywam. Maki, chabry. A on mnie pocałować chce, bo jeszcze nigdy mu nie pozwoliłam, a ja się śmieję, że nie wolno. I tak idziemy, ja mam tą sukienkę w groszki duże. A potem znów nic nie ma. W parku siedzę na ławce, rzeka płynie. Rzeka mówi do mnie, ja wyraźnie słyszę - biegnij, szukaj, szukaj biegnij, będzie jak kiedyś, biegnij, szukaj. Ale ja nie mogę już biec. Bo serce boli. A potem to on siedzi obok, ktoś samochodem mnie wozi. Ale ja teraz nie wiem, czy on to ten, co jak do mnie przychodził, to zawsze różę przynosił.

Powiedziała to wszystko praktycznie jednym tchem, bardzo szybko, ale wyraźnie. Umilkła i dyszała ciężko. Uspokajającym gestem pogładziłem jej dłoń. – A pan? Co pan pamięta? – zwróciłem się do mężczyzny. Poruszył się niespokojnie i odchrząknął. – No... Nic prawie... Co tu mówić, nie? Napić się chciałem, ale z kimś. No, miałem na wino, to sobie kupiłem. Stałem na ulicy, że może będzie szedł jaki koleżka, to z nim wypije. Ale patrzę, a tu ona biegnie. I tak mi się zdało, że to taka jedna, co to ją kiedyś... No, jak to mówią, kochałem. I poleciałem za nią. A nie pytaj pan, po co. Nie wiem. Tak jakoś musiałem. Trudno było dogonić, bo ta mgła, i gubiłem ją co chwila. Potem już mi uciekła, ale... – urwał wyraźnie zakłopotany. – No, jak powiem dalej, to pan uwierzy? – Uwierzę – przytaknąłem. – Aha – pokiwał głową. A po co ja mam panu to mówić... co? No, ale niech tam. Za te papierosy opowiem. Patrzę potem, że ja w parku jestem. I tak jak ona mówiła – też młody chłopak ze mnie. Festyn jest, wiosna. Siedzę z nią, z tą co ją kiedyś kochałem. Orkiestra gra, tańczą ludzie. Ona mówi, że mam jej bzu urwać. Potem siedzimy dalej i podchodzi taki, co to zdjęcia ludziom robi za pieniądze. I ja jemu mówię, żeby on nam na tej ławce zrobił fotografię. Bo coś mnie tak nagle w sobie zabolało i pomyślałem, że to już tak niedługo będzie dobrze. Że niedługo tak ona i ja. I strach taki, panie... Bo ja wiem, że tylko przy niej jestem, bez niej, to mnie nie ma. No, bez niej to mnie normalnie nie ma, panie. Ale teraz, to też, jakoś nie wiem, czy ona, to ta, co kiedyś. Może tak, może nie. Ponownie odchrząknął i zapalił papierosa dając mi tym do zrozumienia, że rozmowę uznał za zakończoną. Byłem pewien, że przeżył o wiele więcej, ale jak to „twardy chłop” – nie miał ochoty na zwierzenia.

VI Poleciłem pielęgniarzom, by w drodze wyjątku pozwolili parze „widmowych kochanków” – jak ich w myślach ochrzciłem – spędzić dzień w przytułku. Chciałem, by spokojne odespali męczącą noc i poszedłem zobaczyć, co dzieje się z Tomkiem. Stał zapatrzony w kłębiącą się za oknem mgłę. Był już spokojny. – I co? – zapytał. – Wysłuchałeś tych bzdur? – Tak. – potwierdziłem. – No to opowiedz mi dokładnie i po kolei – poprosił. Niech, cholera, wiem co mnie tak wystraszyło – uśmiechnął się z zażenowaniem.

- Nie wierzę w takie rzeczy – powiedział gdy skończyłem opowiadać. - Nie wierzę, ale...

Fabrica 2/2016

63

Usystematyzujmy fakty. Najpierw twój zakręcony nastrój, potem przygody naszych kochanków – bo przecież trzeba przyjąć za pewnik, że coś się z nimi działo. Nie zmyślili tego. Później mój atak dzikiej paniki... To nie jest ciąg zbiegów okoliczności. – Zgadzam się – kiwnąłem głową. – Ale może lepiej nie analizujmy tego wszystkiego. I tak nie dojdziemy do żadnych wniosków. Zakończmy sprawę taką skleconą naprędce teorią... No, nic oryginalnego, ale człowiek zawsze szuka jakiegoś wytłumaczenia. Posłuchaj... A jeżeli czas nie płynie tak prosto lecz meandruje jak rzeka? Może życie każdego z nas jest takim krętym strumykiem czasu, który wpada do głównego nurtu? Mogą się zdarzać jakieś anomalie, prawda? Strumienie się przecinają, przychodzi jakaś burza, która sprawia, że rzeka przez moment płynie nieco inaczej? Cóż my w gruncie rzeczy możemy wiedzieć. A może przygody tych nieszczęśników nie były przypadkowym zawirowaniem rzeki? Może ktoś chciał dać im jakiś znak? Powrót na kilka sekund do dawnych, dobrych czasów? Na kilka sekund, bo tu nie będzie przecież dalszego ciągu i romantycznego zakończenia. Prześpią się i pójdą – każde w swoją stronę. Zresztą zapewne – używając ich stylistyki – „ona to nie ta ona, a on to nie ten on”. To małe miasto, niemożliwe, by teraz, po tylu latach spotkali się pierwszy raz. Wszak chadzają tymi samymi ulicami, piją w tych samych melinach.... Tomek wzruszył ramionami. – Nie ważne, czy masz rację...

Chcę tylko szybko o tym zapomnieć. *** Dobrze, że jesteś – powiedziałem następnego wieczoru do Miśki. – I musisz być zawsze, bo ja tylko przy tobie jestem, bo bez ciebie mnie nie ma. *** Tomek zrezygnował z pracy w noclegowni. Spotykamy się czasem przy piwie, gawędzimy, gramy w szachy. Ale nigdy nie wspominamy wydarzeń tamtej listopadowej nocy.

UKŁADANKA

„( ... ) i całe życie spędzisz wśród pustkowi Próbując odnaleźć kryniczne potoki I nigdy nie dasz rady, bo jak świat szeroki Wszędzie gorzkie piaski przeznaczone Tobie.”

Z Pieśni XII Truwera Virmagnona

„Przede mną pusta zimna droga, nade mną ciemne niebo”.

Karol Dickens

Fabrica 2/2016

64

„Dawid Copperfield”

WSTĘP I Dziś byłem na spacerze. Poszedłem daleko, daleko – do lasu, zasypanego śniegiem lasu. Włóczyłem się długo. Cały dzień. Od wczesnego przedpołudnia do szarego zmierzchu. Błądziłem wśród bezlistnych brzóz, buków, klonów. Strząsałem biały, lekki puch z gałęzi jodeł. Nurkowałem w zaspach. Biegałem. Krzyczałem ze szczęścia. Rozmawiałem z drzewami, gładziłem chropowatą korę, zrywałem kiście zamarzniętych gron jarzębiny, gryzłem je chciwie – smakowały mrozem, słońcem, wiatrem, nocnym gwiezdnym niebem. Trafiłem wreszcie na polanę, gdzie rośnie wielka, stara lipa.

Drzewo, pod którym jako mały chłopak wypoczywałem wraz z dziadkiem Dominikiem podczas jesiennych grzybobrań, gdzie piłem ze starej wojskowej manierki źródlaną wodę.

Źródełka nie znalazłem. Potrafił doń trafić tylko dziadek. Źródełko było Jego Wielką Tajemnicą.„Woda od zajączka” – tak mówił. Później żaden już napój nie smakował mi tak, jak ta zajączkowa woda pita w słoneczne, syte październikowe popołudnia.

Zanurzony prawie po pas w śniegu stałem oparty o pień lipy. Pomarańcza słońca wolno chyliła się ku zachodowi, cienie rywalizowały o miejsce z plamami złotego światła. Oddychałem głęboko, spokojnie. Byłem drzewem, śniegiem, całym lasem. Częścią zimowego dnia. Dwie sarny zmierzające do pobliskiego paśnika przeszły obok mnie, tak blisko, że mogłem pogłaskać ich sierść. Spoglądały na mnie ciekawie swoimi smutnymi oczami. Nie bały się.

Tylko zające, które spotkałem wracając do domu uciekały na mój widok. – Nie bójcie się, chłopaki – powiedziałem. – Nie. Lęku nie ma. Zniknął. Nie wróci. Nigdy.

I znów krzyczałem z radości ześlizgując się ze stromej góry prowadzącą do szosy ścieżką. I nagle zrozumiałem całą różnicę między utrzymywaniem się przy życiu, a ŻYCIEM. _________________ – ŻYJĘ! – krzyknąłem do nadciągającego zmierzchu. - ŻYJĘ!

II Dwudziesty trzeci dzień grudnia. Kolejny rok dobiega końca.

W firmie, jak zwykle o tej porze, wszyscy szaleją i wygryzają dziury w ścianach. Zawsze najwięcej roboty mamy przed świętami. Trzeba przygotować miły blok programów na wigilijny wieczór, a to diabelsko ciężka harówka.

Zazwyczaj przedświąteczny czas spędzałem w studio harując po kilkanaście godzin na dobę.

Zdarzało się, że nie wracałem przez kilka dni do domu, przesypiałem noce na biurku, okryty kurtką.

Fabrica 2/2016

65

Czasami brakowało mi sił, jednak świadomość, że tworzę coś miłego, coś co sprawi przyjemność ludziom siedzącym przed telewizorami, dodawała energii. Zależało mi na tym, aż do tego dnia, kiedy natknąłem się na ciemną chmurę, która wyssała ze mnie chęć jakiegokolwiek działania.

Teraz jest dobrze. Znów rozkoszuję się drobnymi przyjemnościami. Ba, ośmielam się nawet robić plany na przyszłość odleglejszą niż następny dzień. Jednak nic już nie będzie takie jak niegdyś. W podręcznikach dla psychiatrów napisane jest, że człowiek, który miał przyjemność zawarcia bliższej znajomości z depresją, nigdy nie odzyska poczucia pewności i nie pozbędzie się Lęku przed Lękiem.

Może dla kogoś, kto nie miał do czynienia z tego rodzaju paskudztwami brzmi to paradoksalnie, ale to prawda. Lęk przed prawdziwym Lękiem, takim pisanym przez wielkie L jest najtrudniejszy do zniesienia. Z całych sił staram się wierzyć, że ten mój poranny kolega o bladej twarzy i wilgotnych dłoniach zapomniał o mnie na dobre, że zgubił kartkę z moim adresem.

Mimo nawału pracy pozwoliłem sobie na dwa tygodnie urlopu. Potrzebuję kilku wolnych dni żeby pisać. Poczułem nagle, że muszę utrwalić wszystko, co przydarzyło mi się w ciągu ubiegłego roku.

Pamięć bywa zawodna. Szczególnie zaś wtedy, gdy chodzi o historie raczej niecodzienne - wręcz niewiarygodne. Jeśli za kilkanaście lat będę chciał odtworzyć to wszystko - zapewne nie będę pamiętał szczegółów, jakże istotnych. Teraz jeszcze mogę pisać nieomal na gorąco, ale i tak zmuszony jestem do pewnej konfabulacji. Nie dotyczy to losów Roberta de Bleuchamps - wryły się one w moją pamięć tak głęboko, że nie grozi im zatarcie. Lecz cała reszta... Trudno bym pamiętał dokładnie każdą rozmowę, plan każdego dnia.

Tak. Warto chyba tę historię utrwalić. Może kiedyś zostanę szczęśliwym dziadkiem, od którego wataha rozwrzeszczanych wnuków będzie domagała się opowiadania bajek. Wtedy sięgnę do szuflady ze wspomnieniami i będę mógł bajać ile wlezie, a dzieciakom nawet nie przyjdzie do głowy, że to wszystko prawda.

Najistotniejszy jednakże powód tej pisaniny jest zgoła inny. Otóż mam wrażenie, że gdy wspomnienia zamienią się w ciąg zer i jedynek zajmujących kilkadziesiąt kilobajtów wolnego miejsca na kawałku plastiku zwanego twardym dyskiem, łatwiej mi będzie zrozumieć to, co się stało.

Choinka już ubrana, w domu pachnie świątecznym ciastem.

Cisza i spokój.

ROZDZIAŁ I Wtorek Grudzień szalał i pokazywał co potrafi. Śnieg padał bez przerwy od pierwszych dni miesiąca. Mokry i gęsty przykrywał miasto grubą pierzyną, odrealniał świat przydając mu kolorytu smutnej baśni.

Kiedyś lubiłem taką pogodę, ale teraz... Teraz przeszkadzało mi wszystko - śnieg, deszcz, wiatr.

Ten ranek był taki jak zwykle - niezmienny rytuał trwający zbyt długo, by można go znosić bez narastającego poczucia beznadziejności.

Fabrica 2/2016

66

Pierwsze chwile po przebudzeniu, a właściwie po wydostaniu się z głębin ciężkiego, przywołanego pigułkami snu były normalne - zwykłe i spokojne.

Dopiero po kilku minutach zaczynał się koszmar.

Nierówny łomot serca, dziwny, niemożliwy do zlokalizowania ból, lepki pot zlewający w jednej chwili całe ciało.

Dobrze wiedziałem, że to tylko preludium do tego co najgorsze.

Preludium do szalonego, irracjonalnego lęku nie dającego się bez dawki chemii stłumić.

Nie mogę oddychać.

Ogarnia mnie ciemność.

Umieram. _____ Umierałem już tak setki razy, ale jakoś nie mogłem się do tego przyzwyczaić. _________ Powziąłem mocne postanowienie - nie wstanę z łóżka, jest jeszcze wcześnie, spróbuję zasnąć, może później będzie trochę lepiej. Jednak dobrze wiedziałem, że to nic nie da. Jedynym sposobem było maksymalne natężenie woli, próba opanowania się na tyle, by ostrożnie usiąść, wziąć głębszy oddech i spojrzeć na zegarek.

Skupiłem się na najprostszych czynnościach. Zapaliłem stojącą przy łóżku lampę naftową - trochę to dziwne, ale elektryczne światło o tej porze dnia pogarszało moje samopoczucie. Sięgnąłem po pilota i włączyłem telewizor. Program był nieistotny. Chodziło tylko o to, by nie myśląc przeczekać kilkadziesiąt minut do dziewiątej - magicznej godziny, o której połykałem dwie małe tabletki. Małe, ale zarazem potężne. Obdarzone mocą odsuwania lęku i poczucia niemocy gdzieś w głąb podświadomości. Tam depresja przyczajała się, by kolejny atak przypuścić dopiero następnego dnia. A dlaczego czekałem do dziewiątej? Cóż, życie lękowca składa się z ciągu rytuałów. Pierwszy raz połknąłem te cudowne i przeklęte zarazem pigułki właśnie o dziewiątej. I wmówiłem sobie – bezsensownie, idiotycznie - że zażyte o innej porze nie zadziałają. Xanax – najważniejsze słowo egzorcyzmu wypędzającego demona lęku. Xanax - moja poranna modlitwa.

Dwie maciupeńkie tableteczki kilkanaście minut po połknięciu przywracały mi normalną percepcję rzeczywistości. Szary świt wlewający się przez zaśnieżone okna tracił groźną twarz. Stawał się najnormalniejszym, trochę smutnym porankiem. Wracała chęć działania, lęk znikał. Uczucia niesłychanego wręcz odprężenia nigdy nie udało mi się dokładnie opisać, choć lekarze wiecznie nalegali na precyzyjne definiowanie rozmaitych stanów mojego samopoczucia. Najoględniej mówiąc dawało się to przyrównać do zrzucenia z ramion ogromnego ciężaru. Było mi po prostu

Fabrica 2/2016

67

dobrze. Tak paskudnie chemicznie dobrze, że częstokroć wybuchałem płaczem, który obmywał z upokorzenia i goryczy gromadzących się gdzieś we mnie niczym ciężki szlam.

Dziś poradziłem sobie bez płaczu. Zdmuchnąłem naftówkę, spokojnie wstałem i zapaliłem papierosa.

- Kurwa mać - powiedziałem z wściekłością patrząc na swój głupi pysk odbijający się w łazienkowym lustrze. - Kurwa mać. Może już starczy, co?

Ten krótki monolog też należał do porannego rytuału.

Dzisiejszy dzień różnił się od innych tylko tym, że byłem piekielnie rozdrażniony. Nie chciało mi się nawet przygotowywać śniadania. Wypiłem szklankę mleka i usiadłem przy komputerze. Moim szlachetnym zamiarem było sklecenie jakiegoś felietonu, który - być może - szefostwo redakcji łaskawie zamieści w weekendowym magazynie. Z pisaniem było coraz gorzej. Jeśli od nieomal roku praktycznie nie wychodzi się z domu, to trudno o tematy kolejnych artykułów. Niby o czym miałem pisać? O tym, że cierpienie uszlachetnia? Bzdury i tyle.

Teraz jednak tłukł mi się po łbie jakiś dość strawny pomysł. Włączyłem komputer i w chwilę po załadowaniu systemu zakląłem - chyba setny raz dzisiejszego ranka. Wiedząc, że jestem niepoprawnym bałaganiarzem zainstalowałem sobie małą aplikację, która w momencie startu maszyny ciepłym kobiecym głosem informowała mnie, jaki mamy aktualnie dzień tygodnia.

Okazało się, że jest wtorek - pora cotygodniowej wizyty u lekarza.

Ciężko wzdychając przeliczyłem pieniądze w portfelu. Stan kasy prezentował się znośnie. Jeśli udałoby się dopchać do szacownego konsyliarza omijając olbrzymią zwykle kolejkę, powinno wystarczyć szmalu na niesamowite wręcz szaleństwo - wizytę w bibliotece. Szybciutko obliczyłem, że mogę dziś wywalić na taksówkę pięć dych.

- Ogólnie rzecz biorąc nie jest najgorzej - pomyślałem ubierając się.

Od kilku tygodni udawało mi się samodzielnie dojść do osiedlowego sklepu, zrobić zakupy i zadzwonić z automatu telefonicznego, który Bogu dzięki mieścił się zaraz przy samie. Według słów lekarza był to znaczny postęp. Pierwszy krok na drodze do pełnego wyzdrowienia. Jeszcze niedawno zmuszony byłem do korzystania z telefonu sąsiadów - pary wścibskich emerytów, którzy przyglądali mi się z kiepsko ukrywaną złośliwą satysfakcją. Specjalnie mnie to nie dziwiło. Tak jak zdecydowana większość ludzi czerpali radość z obserwacji czyjegoś nieszczęścia. Na dodatek zawsze mogli się pochwalić znajomym z klubu emeryta, że łaskawie pozwalają na korzystanie ze swojego telefonu „temu przemądrzałemu facetowi z telewizji, co to wziął i zwariował, pewnie od wódki albo i narkotyków”. Gwizdałem na to. Jakiś czas temu opracowałem sobie kodeks – życie według niego było zupełnie znośne. Wydrukowany i oprawiony w ramki kodeks wisiał sobie nad moim łóżkiem: •Nie wolno ci ogólnie chcieć chcieć.

•Nie wolno ci chcieć iść na spacer.

•Nie wolno ci chcieć mieć przyjaciół.

•Nie wolno ci chcieć kochać tudzież być kochanym.

Fabrica 2/2016

68

•Masz sobie codziennie rano mówić, że jest dobrze. (Chociaż wiesz, że nie jest dobrze).

•Wolno ci mieć nadzieję, ale nie wolno ci o tym zbyt często myśleć.

•Kiedyś będzie lepiej, ale się nad tym nie zastanawiaj.

•Rób swoje. (Jakie znów swoje!?)

•Bądź dobry dla ludzi. I tak ci się nie odwdzięczą.

Zestaw pierwszej pomocy dla debili. Zasady, wedle których działam ja, specjalista od walk w dżungli, mistrz szkoły przetrwania.

Około południa wyszedłem na ulicę i brnąc w śniegu przeczłapałem kilkaset metrów dzielących mój blok od budki telefonicznej.

- Poproszę na Akacjową - rzuciłem w słuchawkę. - Będę czekał na parkingu przy sklepie.

- A, to pan redaktor - taksówkarz poznał mnie po głosie.- Gdzie dziś lecimy?

- Stara trasa panie Krzyśku. Przychodnia, apteka, biblioteka i z powrotem do domciu.

- Ok. Już jadę, niech redaktor spokojnie czeka, bo to może potrwać chwilę. Pieprzony śnieg, a dupki od piaskarek jakoś się nie spisują.

- Dobra. Nie ma pośpiechu.

Lekarz, jak zwykle cierpliwie i z niezmiennym uśmiechem zawodowego współczucia przez kilkanaście minut wysłuchiwał mojego kolejnego raportu. Mówiąc - tak Bogiem a prawdą to samo co tydzień temu - przyglądałem mu się uważnie. Byłem pewien, że pod tym współczującym uśmiechem kryje się irytacja i zniechęcenie.

Facet nie miał do mnie szczęścia. Gdy trafiłem do niego pierwszy raz, zapewniał, iż z tak banalną dolegliwością poradzi sobie w ciągu kilku tygodni. Tygodnie powoli zmieniały się w miesiące, a moja podświadomość jakoś nie chciała słuchać tego, co nakazywał jej Prozac i inne uszczęśliwiacze.

Byłem osobistą klęską doktorka.

- Jest coraz lepiej panie Jacku. Jeszcze troszkę i wszystko wróci do normy. Jeśli dalej będziemy ciągnęli kurację, to wiosną powinienem zobaczyć pana w telewizji. Jak za dawnych dobrych czasów.

Cholernie podoba mi się pan jako dziennikarz. Lubiłem pańskie programy.

- Też je lubiłem, ale trudno mi uwierzyć, że jeszcze kiedyś usiądę przed kamerą. I nie zemdleję ze strachu na minutę przed wejściem na wizję.

- Trzeba wierzyć. Tu pomagają tyleż leki, co i wiara we własne siły. Właśnie co do leków. Mam dla pana... Mam dla pana... Mam nowy środek. Oczywiście... Xanaxu na razie nie odstawimy. Będzie pan to łykał dodatkowo. Tylko wieczorem.

Mówił z dziwnymi przerwami, jakby oczekiwał jakiejś gwałtownej reakcji z mojej strony. Wyczułem w jego głosie lekkie zakłopotanie. Miesiąc temu też wynalazł nowe prochy. Podobno rewelacyjne miałem na nich zakończyć kurację. Wolałem udać, że tego nie pamiętam.

- Teraz będzie już z górki - ciągnął nie patrząc mi w oczy. - Zaręczam całym moim autorytetem.

Fabrica 2/2016

69

- Gdybyś wiedział, patafianie, co ja sądzę o tym twoim autorytecie... – pomyślałem z rezygnacją.

Przełknąłem ciężko ślinę i spróbowałem się uśmiechnąć. - Trzymam doktora za słowo. Naprawdę chcę wyzdrowieć, tyle tylko, że takie cholerstwo potrafi człowieka nieźle wymęczyć.

- Wiem, ale nie pan pierwszy i nie ostatni. To bardzo modna choroba. Wszyscy jakoś z niej wychodzą. Następna wizyta za tydzień, ale gdyby się po tym nowym leku coś działo nie tak - proszę dzwonić. Nawet do domu. W takim przypadku zaraz przyjadę.

- Dzięki. Zawsze po wizycie u pana odzyskuję trochę nadziei - zełgałem gładko. Byłem wściekły. Ze wszystkich cech doktorka najbardziej denerwował mnie jego słowotok. Zupełnie jakbym gadał z automatem.

Wychodząc z budynku przychodni obiecałem sobie, że jeżeli faktycznie wrócę do pracy, to pierwszą rzeczą jaką zrobię będzie reportaż o poradni zdrowia psychicznego. Mieściła się na strychu budynku - ponury ciemny korytarz pozbawiony okien, złażąca ze ścian farba i jedna słabiutka żarówka bez osłony smętnie zwisająca spod sufitu. Klimaty prosto z książek Kafki. Mogła też przywodzić na myśl dziewiętnastowieczne „szpitale dla wariatów”. Nawet ludzi zdrowych muskała tam depresja.

Kolejka po leki rozwiała moje nadzieje na wizytę w bibliotece. Pamiętałem, że nie mogę przekroczyć limitu pięćdziesięciu złotych, a podjeżdżając pod pigułkodajnię zarejestrowałem na liczniku już przeszło cztery dychy. Na dodatek mój "czas przebywania poza gniazdem" powoli się kończył. Musiałem zmykać, atak lęku czekał na sposobność uderzenia. A sposobnością taką było zbyt długie przebywanie poza domem. Szmalcu ledwie starczyło by wrócić na Akacjową.

W mieszkaniu odzyskałem humor. Korciło mnie, żeby wyjść jeszcze na chwilę i zadzwonić do rodziców. Odpędziłem jednak tę myśl. Ostatecznie wynająłem ten cholerny kąt w ramach terapii.

Felieton jakoś napisałem, a wieczorem poczułem się prawie normalnie. Zdarzało się to w te szczęśliwe dni, kiedy udawało mi się odsunąć od siebie myśli o chorobie i wspomnienia.

Przed zaśnięciem miałem łyknąć pierwszą dawkę nowego lekarstwa. Fluanxol - przestudiowałem dokładnie ulotkę, zajrzałem do najnowszego wydania spisu leków - niewątpliwy objaw hipochondrii - i przyjrzałem się nieufnie różowym tabletkom.

- Ciekawe jak działacie, jebane małe cholery - mruknąłem.

Zapiłem prochy szklanką mineralki, ziewnąłem i usiadłem w fotelu ustawionym obok drzwiach balkonu. Lubiłem przy zgaszonym świetle patrzeć na padający śnieg.

- Cześć – powiedziałem do ulicznej latarni rozbłyskującej każdego wieczoru pod moim oknem. – Zapalasz się coraz wcześniej. Śnieżny i smutny ten grudzień, prawda? Zresztą – trudno mieć do niego pretensje. Jest jaki jest. Ktoś mu kazał być smutnym i tyle. Może wolałby być majem albo czerwcem – kto go tam wie?

Latarnia milczała. Na szczęście. Dość, że zaczynałem mówić sam do siebie. Na objawy wytwórcze w postaci słyszenia głosów pewnie przyjdzie pora po paru latach takiej egzystencji.

Fabrica 2/2016

70

Płatki wirowały w mlecznym blasku. Nie odrywając wzroku od okna sięgnąłem ręką do magnetofonu. Pokój wypełnił Jan Sebastian Bach. Pierwszy koncert brandenburski nieźle wpasował się w klimat śnieżnej nocy. Uwielbiałem takie chwile. Ciepłe, przytulne i spokojne. Czułem się wtedy jak któryś z bohaterów Dickensa siedzący zimową porą przed płonącym kominkiem. Poranne lęki stawały się odległe o całe lata świetlne.

- Old merry England – mruknąłem.

Siedziałem dość długo chłonąc całym sobą muzykę, noc i ciepło.

- Ot, sybarytyzm dla ubogich - pomyślałem. - Nie wolno łyknąć choć drobnego drinka. (Tak na marginesie, to w swoim czasie nieco z tymi drinkami, które wcale nie były specjalnie drobne troszkę przesadzałem).

Nagle coś dziwnego stało się z moim wzrokiem. Śnieg zaczął migotać jak różnokolorowe lampki na choince, a po chwili utworzył litą barwną ścianę. Zamrugałem oczami, jednak zjawisko nie ustępowało. Odwróciłem się szybko od okna i spojrzałem w głąb pokoju. Tu wszystko wyglądało normalnie. Ponownie zerknąłem na zaśnieżoną ulicę – nie było jej - za szybą błyszczała kolorowa ściana. Ostrożnie wstałem i otworzyłem drzwi balkonu. Do pokoju wtargnęły niesione wiatrem płatki śniegu - zwyczajne białe mokre śnieżynki. Jednocześnie znikła ściana kolorów. Na dworze padał uczciwy śnieg.

- Zaraza na te nowe prochy - warknąłem.

Co prawda w ulotce nie było ani słowa o jakimś halucynogennym działaniu, ale doktor przecież mówił, że gdyby coś nie grało... Zapaliłem światło i zerknąłem na zegarek. Dochodziła dwudziesta druga. Zdecydowałem, że jeszcze nie jest zbyt późno na telefon do lekarza. Bez kurtki, ubrany tylko w sweter popędziłem do automatu. Z głębin podświadomości powoli wypełzał strach. Ręce drżały mi tak, że z trudnością wystukałem domowy numer doktora.

Odebrał niemal natychmiast, a ja nawet nie przestawiając się, zacząłem walcząc z narastającą paniką opowiadać, cóż takiego mi się przydarzyło. Tu muszę oddać sprawiedliwość doktorkowi jakkolwiek nie miałem do niego zbyt wielkiego zaufania, ton jego głosu działał na mnie kojąco.

- Wie pan, te pigułki mogą powodować pewne skutki uboczne - mówił spokojnie. - Są to jednak objawy czysto fizyczne. Przyspieszone bicie serca, suchość w ustach, ewentualnie senność. Ale żeby jakieś halucynacje... Nie, to raczej niemożliwe. Trudno mi coś konkretnego powiedzieć. Ogólnie czuje się pan dobrze?

- Tak, właściwie zupełnie normalnie. Tyle, że cholernie się zdenerwowałem tymi omamami.

- Myślę, że pan po prostu przysnął na moment i cała ta halucynacja była zwyczajnym sennym majakiem. Nie sądzę, by działo się cokolwiek złego. Jutro rano proszę wziąć leki tak jak panu zapisałem. Gdyby omamy powtórzyły się, zrezygnujemy z tego środka. Jednak szczerze mówiąc nie przypuszczam, by miały z nim cokolwiek wspólnego.

Fabrica 2/2016

71

- Przepraszam, że zadzwoniłem o tak późnej porze, wolałem jednak nie ryzykować. Wie pan doktor, że boję się tych wszystkich prochów.

- Wiem. Teraz proszę spokojnie położyć się spać.

- Jasne. Jeszcze raz przepraszam. Dobranoc.

Do domu szedłem powoli starając się uspokoić. Śnieg wreszcie przestał padać, spoza chmur wyjrzały gwiazdy. Przykryte białymi kołderkami, rosnące wzdłuż ulicy akacje wyglądały jak żywa ilustracja do zimowych przygód Muminka. Fakt, że miałem takie skojarzenia świadczył, iż łapię znów psychiczną równowagę. Czułem tylko cholerne zmęczenie. Walnąłem się spać nie mając nawet sił na prysznic. Środa Następny ranek nie różnił się od poprzedniego. Klasyka i standard. Pogoda znów się zmieniła - po nocnym rozpogodzeniu nie pozostało ani śladu. Ciężkie chmury szczodrze sypały gęstymi i ciężkimi płatkami śniegu. Zjadłem późne śniadanie i zastanawiałem się co zrobić z pustymi godzinami tego szarego dnia. Wieczorne halucynacje na szczęście nie powróciły. Nie zaprzątałem więc sobie nimi głowy. Przy mojej hipochondrii i skłonnościach do autosugestii rozmyślania o stanie zdrowia mogły skończyć się kolejnym napadem lęku. I to takiego, że nie życzyłbym go nawet najgorszemu wrogowi. Dyskietkę z felietonem miałem zawieźć do redakcji w piątek. Chciało mi się gdzieś wyskoczyć - ale niestety - na szaleństwo w postaci wynajmowania taksówki bez istotnej potrzeby nie było mnie stać. Doszedłem do wniosku, że najlepiej zrobię gapiąc się po prostu w telewizor. Na jednym z kanałów znalazłem strzelankę typu „zabili go i uciekł”. Oglądałem to arcydzieło jednym okiem. Częściej niż na ekran zerkałem w zasypane śniegiem okno. Pogoda nastrajała do trzech rzeczy: snu, picia wódki i pisania melancholijnych wierszy. Na sen ochoty nie miałem, prochy wykluczały alkohol - pozostawała jedynie ta trzecia możliwość. Dałem sobie spokój z telewizją i włączyłem komputer. Od kilku dni pałętał mi się po głowie wiersz. Takie pomysły dojrzewają powoli - czekają po prostu na odpowiedni nastrój, na jakiś katalizator wyzwalający chęć pisania. Senne światło sączące się przez okno sprawiło, że niesprecyzowany dotąd pomysł zamienił się w gotowe wierszydło. Zapaliłem papierosa i zacząłem pisać:

Otworzyłem drzwi o zmierzchu.

Niezmierzone oceany pustki rozlały się przede mną - Muszę po nich żeglować: Od Wysp Zapomnienia do Wysp Wiecznej Nocy, od Wysp...

Dziś była u mnie mgła, wierna towarzyszka.

Przyniosła mi flakonik perfum.

Fabrica 2/2016

72

Dzięki nim odkryłem Nowy Biegun Zimna.

Nie za kręgiem polarnym. Tuż za progiem.

Zabrakło mi weny. Nie wyłączyłem jednak maszyny. Zachciało mi się trochę porysować. Co prawda Bóg nie obdarzył mnie nadzwyczajnymi malarskimi talentami, lecz wspomagany potężnymi możliwościami współczesnej elektroniki potrafiłem coś tam nagryzmolić.

Szczególnie fascynowała mnie animacja. Wyobraziłem sobie stojącą na pagórku choinkę, do której podjeżdżałby saniami Święty Mikołaj. Całą scenę miał oświetlać wielki księżyc. Postanowiłem zacząć od przygotowania tła. Zamarzyło mi się cieniowane niebo - zakres kolorów od jasnego błękitu aż po nieomal czarny granat.

Odpaliłem program graficzny i zacząłem ustawiać paletę barw. - Przydałaby się mocna herbatka pomyślałem. Wstałem i poszedłem do kuchni. Sięgając po szklankę spojrzałem bezwiednie w okno.

- Jasna cholera - jęknąłem.

Padający monotonnie śnieg błyszczał wszystkimi barwami tęczy, gęstniał, zamieniał się powoli w identyczną jak wczoraj nieprzeniknioną ścianę kolorów. Wystraszony wróciłem do pokoju. Kolorowy śnieg nadal wyczyniał dziwne harce. W pierwszym odruchu chciałem popędzić do telefonu. Coś mnie jednak od tego powstrzymało. Poczułem się nagle jak po setce wypitej na czczo mocnej wódki. Ogarnął mnie głęboki nienaturalny wręcz spokój i senność. Do tego dołączyła przemożna ciekawość - tak jakbym oczekiwał na ekscytujące zdarzenie. Usiadłem na podłodze tuż przy drzwiach balkonu, wbiłem wzrok w tęczową ścianę i czekałem. Kolory raptownie ustąpiły miejsca szarej mgle. Po chwili ściana szarości rozsunęła się niczym kurtyna sceny małego teatrzyku. Za oknem rozpościerała się bezkresna perspektywa skalistego pustkowia, nad którym zachodziło słońce zabarwiając krańce nieba bursztynowym blaskiem.

- Coś tu nie gra - pomyślałem - muszę wstać i wyjść... Miałem idiotyczne wrażenie, że oglądam film, w którym jednocześnie występuję. Przez chwilę walczyłem ze sobą, w końcu jednak dałem za wygraną i poddałem się nastrojowi. Daleko na horyzoncie zobaczyłem jakąś postać. Malutką figurkę człowieka prowadzącego za uzdę konia.

ROZDZIAŁ II Wraz z zachodzącym słońcem całodzienny męczący skwar zaczął ustępować. Nadchodziła chłodna noc. To było strasznie męczące. Gorące dnie, noce zaś zimne, okraszone obfitą rosą pojawiającą się nad ranem. Szczupły, niewysoki człowiek wędrujący poprzez posępne pustkowie sprawiał wrażenie bardzo zmęczonego. Podobnie wyglądał jego koń, który szedł niepewnie z nisko zwieszonym łbem.

Ubranie podróżnika - zniszczone i brudne - świadczyło wyraźnie, że kiedyś musiało mu wieść się zupełnie nieźle. Wierzchowiec też zapewne jakiś czas temu prezentował się wspaniale. Pełnej krwi Fabrica 2/2016

73

ogier, ciężki aragoński destrier, którego nie powinno dosiadać się poza bitewnym polem - teraz wychudzony, z poranionymi pęcinami. Wędrowiec zatrzymał się i powiódł wzrokiem dookoła.

Okolica nie zachęcała do nocnego wypoczynku.

Jednak już od kilku godzin myślał tylko o tym, by przespać się choć trochę, nawet wprost na ziemi.

Poprzez gęstniejący mrok wypatrzył grupę większych głazów. Zwietrzałe skałki mogły zapewnić pewną ochronę przed ostrym wiatrem, który przybierał z każdą chwilą na sile.

- Jeszcze tylko parę kroków koniku - powiedział schrypniętym głosem. - Dojdziemy do tych kamieni i odpoczniemy sobie.

Koń cicho parsknął jakby akceptując słowa właściciela. Ten zaś poklepał go po szyi i pociągnął za uzdę kierując się w stronę wybranego na nocleg miejsca. Istotnie, grupa kilku głazów nadawała się nieźle - naturalnie jak na tę niegościnną okolicę - do spędzenia nocy.

Rozkulbaczył wierzchowca i z westchnieniem ulgi usiadł na piasku opierając się plecami o zimny kamień. Nie odpoczywał długo. Czuł wyczerpanie i bał się, że tak zimna noc spędzona bez jakiegokolwiek posłania pogłębi chorobę. Korzystając z odrobiny światła dogasającego szybko na zachodnim krańcu ciemnego, granatowego już niemal nieba zaczął odłamywać suche badyle mizernych krzaków. Od biedy można było rozpalić z nich ognisko. Co prawda chrust spalał się błyskawicznie nie dając zbyt wiele ciepła - było to jednak lepsze niż spędzenie całej nocy bez ognia.

Poprzedniego wieczoru był zbyt zmęczony, by zająć się przygotowaniem ogniska - teraz zaś odczuwał skutki tego zaniedbania. Cały dzień walczył z napadami kaszlu, dreszczami i zawrotami głowy. Musiał jak najprędzej dotrzeć do zamieszkanych okolic, aby podreperować nadwątlone siły.

Zresztą do wyleczenia się nie był mu potrzebny żaden medyk czy znachor - przez wiele lat sam zajmował się ziołami. Na każdej łące potrafił znaleźć mnóstwo roślin pomocnych w wielu chorobach. Zbierając chrust zastanawiał się właśnie, jaki zestaw ziół byłby najlepszym antidotum na przeziębienie.

- Napar z szałwi i tymianku - mruczał pod nosem. – Czosnek. To przede wszystkim. No i naturalnie trochę wierzbowej kory, żeby nie smaliła gorączka. Nie od rzeczy byłby miód rozpuszczony w grzanym winie z wschodnimi korzeniami. Zioła, dwa dni w łóżku i będę zdrów jak ryba.

Wracając w stronę głazów z naręczem suchych badyli przypomniał sobie warzywnik w Bleuchamps.

Miał tam wydzielony kawałek gruntu, na którym uprawiał wyłącznie lecznicze rośliny.

- Teraz rośnie tam tylko łopian i pokrzywy - pomyślał.

Wspomnienie Bleuchamps sprawiło mu przyjemność. Jeszcze niedawno nie mógł myśleć o przeszłości bez uczucia bólu. Jednak od jakiegoś czasu było inaczej. Gdy czuł się bardzo zmęczony, chory i samotny przypominał sobie jak najwięcej szczegółów ze swego dawnego życia.

Szykując posłanie przywołał w wyobraźni dokładny obraz tej części ogrodu, w której sadził zioła.

Pamiętał wszystko wręcz idealnie - rozmieszczenie każdej grządki, kolejność w jakiej rosły mięta, szałwia, rumianek, ślaz i wiele innych darów Boga.

Fabrica 2/2016

74

Rozpalił ognisko, spętał konia i zajrzał do sakwy z żywnością. Zapasy nie przedstawiały się zbyt imponująco. Wody w bukłaku też było na kilka zaledwie łyków. Postanowił zrezygnować z posiłku i zostawić sobie te nędzne resztki na śniadanie.

- Nie będzie wieczerzy koniku - powiedział. - Spróbujmy się trochę przespać. Ranek będzie lepszy.

Chociaż... Jeżeli zabłądziliśmy może być z nami kiepsko. Ale skoro wychodziliśmy cało z gorszych opałów... Jak myślisz ? Damy sobie radę czy nie?

Poprawił derkę, którą okrył wierzchowca i klęknął do wieczornej modlitwy.

- Pozwoliłeś mi dobry Boże przebyć wielki szmat pustkowia, które ludzie i nawet wszelka zwierzyna omijają by nie napotkać Złego, boć chyba miejsce to musi być przez niego nawiedzone. Proszę Cię, pozwól mi dotrzeć do ludzkich siedzib, wyprowadź mnie z gorzkiej pustyni jako i lud pobożny wywiodłeś z egipskiej niewoli. Odpuść mi moje winy Ojcze Niebieski, nie pozwól, by Zły zawładnął moją duszą.

Pan jest pasterzem moim, niczego mi nie braknie, na niwach zielonych pasie mnie.

Nad wody spokojne prowadzi mnie.

Duszę moją pokrzepia.

Wiedzie mnie ścieżkami sprawiedliwości Ze względu na imię swoje.

Choćbym nawet szedł ciemną doliną, Zła się nie ulęknę, boś Ty ze mną.

Noc była wyjątkowo zimna. Wątłe ognisko ledwo się tliło. Wędrowiec wiercił się niespokojnie na swoim legowisku. Mimo zmęczenia nie mógł zasnąć. Kilka razy wstawał i obchodził dookoła głazy.

Wreszcie dał za wygraną. Trudno spać, gdy ciałem wstrząsają dreszcze i suchy, szarpiący kaszel.

Owinięty szczelnie wytartą niedźwiedzią skórą usiadł na piasku i zapatrzył się w ciemność.

Z głębin nocy wzbierającą falą zaczęły napływać wspomnienia. Powitał je jak zmęczony upałem człowiek, który ma sposobność orzeźwiającej kąpieli w spokojnym cichym jeziorze.

Po chwili nie był już chorym i obdartym włóczęgą zagubionym wśród ciemności pod bezlitosnym światłem gwiazd. Stał się powszechnie szanowanym rycerzem Robertem de Bleuchamps.

Szczęśliwym mężem i ojcem.

Fabrica 2/2016

75

Budził się zwykle wraz z pierwszym brzaskiem. Wstawał cicho by nie zbudzić Ivonne i wychodził do ogrodu. Uwielbiał wczesne letnie poranki.

Chłonął całym sobą śpiew ptaków, zapach i kolory bujnej o tej porze roku roślinności. Wsłuchiwał się w gwar głosów służby oporządzającej inwentarz. Dnie, ciepłe i ogromne pachniały słońcem - tak nazywał ową mieszaninę zapachów, która niczym błękitne morze ogarniała całą okolicę. Spacerując zanurzony w słonecznym pyle układał wiersze i piosenki. Wiersze były jego sekretem. Nie pokazywał ich nikomu - nawet Ivonne. Kiedyś przeczytał żonie kilka z nich - najwyraźniej nie zrozumiała o co mu chodzi, a co gorsza zaniepokoiła się. Trudno zresztą się jej dziwić - treść utworów była niejasna nawet dla samego Roberta. Chwilami miał wrażenie, że to nie on jest autorem tych niepojętych dziwactw. Natomiast swoimi piosenkami chwalił się chętnie. Znany był z nich wśród wszystkich sąsiadów, niektóre, te prostsze, śpiewali często okoliczni wieśniacy.

Początkowo jego pasja do układania piosenek budziła pewne zgorszenie. Owszem, dopóki był jeszcze wiecznie roześmianym młodzieńcem, ozdobą domu swego ojca i obiektem westchnień większości panien na wydaniu, wypadało mu zajmowanie się tak niepoważnymi sprawami. Ale później? Robert, pan na Bleuchamps, powinien zachowywać się godniej. Z czasem jednak sąsiedzi zaakceptowali ten jego zwyczaj, wspominając często, że wśród Bleuchampsów od pokoleń zdarzali się dziwacy chętniej oddający się rozmyślaniom i wędrówkom po świecie, niż doglądaniem swoich posiadłości.

- Robercie, jak długo jeszcze będziesz spacerował ? - głos Ivonne wyrwał go z zamyślenia.

- Już, już - odkrzyknął w stronę okna, z którego wyglądała żona.

Wolnym krokiem ruszył przez ogród klucząc pomiędzy rabatami płonącymi jaskrawymi barwami kwiatów. Na chwilę zatrzymał się przy grządce obsadzonej dziwnymi roślinami. Nasiona tych niepozornych bladoniebieskich kwiatów kupił od wędrownego handlarza. Żona była trochę zła według niej wydawanie pieniędzy na jakieś tam kwiatki to niepotrzebna rozrzutność. Robert jednak nie mógł oprzeć się pokusie. Kwiaty te, choć mało efektowne, miały ciekawe właściwości zaczynały pachnieć dopiero o zmierzchu. Ich słodki, aż duszący zapach sprowadzał miły, głęboki sen.

Ivonne przyglądała się Robertowi z niepokojem. Dziś miał stawić się na zamku Montegrave. Choć posłaniec, który przywiózł zaproszenie nie powiedział o co chodzi, jasne było, czego będzie chciał Ludwik. Od kilku miesięcy po okolicy krążyli mnisi i kaznodzieje, opowiadający o szykującej się kolejnej wyprawie do Ziemi Świętej. Pan na Montegrave, choć nigdy nie wykazywał się zbytnią pobożnością, najwyraźniej zamierzał wziąć udział w krucjacie. Znany był z zamiłowania do wojaczki.

Wszystko jedno - czy chodziło o wyzwolenie Jeruzalem z rąk pogan, czy o zwykłą bijatykę z żołdakami - zawsze z zapałem dobywał miecza. Mimo, iż pieniędzy mu nie brakło, spędził dwa lata jako zaciężny pod sztandarami króla Anglii. Robert zaś, chociaż rycerz pochodzący z rodu o wspaniałych tradycjach, unikał wszelkich wypraw jak ognia.

- Pojedziesz do Montegrave zaraz po śniadaniu ? - zapytała Ivonne.

Fabrica 2/2016

76

- Nie. Mam zbyt dobry humor, by popsuć go sobie na początku dnia. Z resztą doskonale wiesz, o co chodzi Ludwikowi. Nie zamierzam zabijać, ani samemu dać się zatłuc jakiemuś Saracenowi.

Przez chwilę przyglądał się żonie badawczo.

- Chyba nie sądzisz, że to przez tchórzostwo ?

Ivonne zaprzeczyła ruchem głowy.

- Jednak minę masz coś nietęgą. Może chcesz, aby twój mąż nie był gorszy od innych. Gdybym brał udział we wszystkich awanturach Ludwika lubo włóczył się po turniejach, mogłabyś, tak jak żony sąsiadów, opowiadać o moich czynach. No i zwoziłbym do domu łupy...

- Nie Robercie. Wiem, że jesteś inny. Taki... Nie potrafię tego powiedzieć, nie wszystko w tobie rozumiem, ale właśnie dlatego cię kocham. Tylko boję się trochę.

Robert machnął niecierpliwie ręką.

- Czego się boisz ? Montegrave nie może mnie do niczego zmusić. Będzie namawiał, potem zacznie sobie podrwiwać z mojej zniewieściałości. Na tym się skończy. Chodźmy teraz coś zjeść. Później muszę zajrzeć do winnicy. Ludwik niech poczeka do wieczora.

Przytulił mocno Ivonne i poprowadził do stołu.

Długi letni dzień miał się już ku końcowi, gdy Robert kazał stajennemu przygotować konia.

- Daj mi siwą klacz, jest najlepsza na takie spokojne przejażdżki.

Nie zamierzał się spieszyć. Sąsiad mógł co prawda wizytę złożoną późną porą uznać za objaw lekceważenia, ale Robert nie dbał o to.

- Niech ten zarozumialec Montegrave wie, że uczciwy człowiek dbający o swoje winnice musi każdy piękny dzień ciężko przepracować - pomyślał ruszając pylistym traktem prowadzącym z doliny w stronę zamku.

Droga nie była daleka, powinien dotrzeć na miejsce w ciągu dwu godzin. Jadąc w błękitniejącym zmierzchu zastanawiał się nad czekającą go rozmową. Tak jak powiedział Ivonne, nie obawiał się humorów pana na Montegrave. Już nie raz odmawiał udziału w organizowanych przezeń awanturach. Lecz tym razem sprawa miała dodatkowy, niepokojący aspekt. Kilka miesięcy temu wśród okolicznych wieśniaków pojawili się heretycy burzący swoimi poglądami naturalny porządek świata. Zyskali sobie nawet spore grono wyznawców, głównie wśród biedoty. Co prawda szybko się z tym rozprawiono. Zapłonęło kilka stosów, Montegrave zarekwirował i przekazał biskupowi dobra jednego z rycerzy, który nieopatrznie tolerował heretyków w swoich dobrach. Ów rycerz - Szymon de Cidreville miał wiele szczęścia. Uniknął stosu. Został skazany na banicję. Jego żonę oddano do klasztoru, synów zaś wziął na wychowanie sam Montegrave. Robert nie popierał kacerzy. Wśród jego poddanych znalazło się jednak kilku cichych zwolenników wichrzycieli. Udało mu się jakoś zażegnać niebezpieczeństwo. Jako dobry chrześcijanin powinien ich wydać władzom, nie potrafił

Fabrica 2/2016

77

się jednak na to zdobyć. Porozmawiał z tymi ludźmi, przekonał ich, że heretycy są sługami Złego i sprowadził z powrotem na słuszną drogę. Lecz gdy opowiadali mu co głoszą owi kacerze, coś w jego duszy drgnęło. Starał się odpędzić od siebie natrętne myśli, ale musiał sam przed sobą przyznać, że część heretyckich poglądów zgadzała się z tym, co sądził o niektórych sprawach. Bardzo go to trapiło. Te wszystkie myśli, dziwne sny - nie sny, które czasem przeżywał tak mocno, jakby były rzeczywistością... Na dodatek jeszcze nieszczęsne wiersze. Czasem obawiał się, że jest nawiedzony.

Co prawda na ogół nie zastanawiał się nad tym. Zajęty rodziną i winnicą, nie miał zbyt wiele czasu na takie rozmyślania.

ROZDZIAŁ III

Szarpnęło mną mocno do przodu - tak jakbym siedział w gwałtownie hamującym pociągu. Silny zawrót głowy sprawił, że z całych sił zacisnąłem dłonie na poręczach fotela i zamknąłem oczy.

Tkwiłem tak przez kilka minut. Gdy wreszcie odważyłem się rozejrzeć dookoła stwierdziłem, że wizja znikła. Byłem się w swoim pokoju, siedziałem naprzeciw balkonowych drzwi i mógłbym się założyć o każdą sumę, iż mam minę kompletnego idioty. Aż zawrzałem ze złości. Gdyby w zasięgu moich rąk pojawił się doktorek, rzuciłbym się na niego z zamiarem wybicia mu wszystkich zębów.

Nie zastanawiałem się jeszcze nad tym, co mi się przydarzyło. Wiedziałem natomiast jedno cokolwiek to było - winny temu jest cholerny psychiatra.

- Jasne - pomyślałem. - Nieomal roczne żarcie Relanium, Prozacu, Xanaxu i diabli wiedzą czego jeszcze, musiało kiedyś zaowocować takimi efektami.

- Odbiło mi - powiedziałem głośno. - Najnormalniej w świecie odbiło.

W wyobraźni ujrzałem swoją kartę choroby - w rubryce „rozpoznanie” skreślony był swojsko brzmiący zapis: „nerwica depresyjno - lękowa z silną agorafobią”.

Miast niego płonął czerwonymi literami jeden wyraz : „SCHIZOFRENIA”.

Dopiero teraz zacząłem się bać. Miotałem się bezsensownie po mieszkaniu usiłując dojść do konstruktywnych wniosków. Opanowałem się dopiero gdy wpadłem na kuchenny taboret i paskudnie wyrżnąłem kolanem o kant szafki. Ból nogi podziałał na mnie zbawiennie. Oszołomienie minęło.

- Dobra Sadkowski - powiedziałem sobie. - Podejdź do tego metodycznie.

Naciągnąłem na grzbiet kurtkę i wyszedłem na dwór. Widok ludzi brnących w śniegu uspokoił mnie zupełnie. To był normalny, rzeczywisty świat.

Fabrica 2/2016

78

Dzieciarnia lepiła bałwana, kobiety z siatkami pełnymi zakupów szły od strony osiedlowego samu w kierunku swoich bloków. Pod nogami miałem chodnikowe płyty posypane mieszanką piasku i soli.

Nigdzie ani śladu romańskich zameczków, winnic i rycerzy.

Odetchnąłem głęboko i spacerowym krokiem zacząłem okrążać podwórko. Przypomniałem sobie, że kiedyś doznawałem już podobnego uczucia - gwałtownego wstrząsu spowodowanego przejściem od koszmaru do zwyczajnej powszedniości. Wiązało się to z jednym z najupiorniejszych dni w moim życiu.

Służbę wojskową odpękałem jako sanitariusz izby przyjęć miejskiego szpitala. Widziałem tam wiele makabry - jednak nic nie mogło równać się z dniem, w którym tuż za miastem rąbnął w drzewo zatłoczony ludźmi mikrobus. Karetki pogotowia przetransportowały do nas kilkanaście zmasakrowanych osób. Cały dyżur był jedną wielką plątaniną zakrwawionych strzępów ubrań, potwornych ran, przerażającego krzyku cierpiących ludzi. Biegałem jak w transie wykonując polecenia lekarzy i pielęgniarek.

Gdy po kilku godzinach półprzytomny ze zmęczenia wyszedłem przed budynek szpitala wstrząsnęła mną normalność ulicy. Świeciło słońce, ludzie spokojnie wędrowali gdzieś za swoimi sprawami.

Od tamtej pory zacząłem dostrzegać piękno właśnie w takich okruchach szarej codzienności. Teraz czułem się podobnie. Bezsensowne wizje zostały w domu - ulica była zdrowa i realna.

Spacerowałem dosyć długo. Dopiero, gdy poczułem, że marzną mi nogi, a w głowie mam zupełną pustkę, zdecydowałem się na powrót do mieszkania. Zaparzyłem dzbanek mocnej herbaty, wyciągnąłem się wygodnie na kanapie i zacząłem w miarę spokojnie analizować swoje majaki.

Przede wszystkim - musiałem ustalić jak długo trwał trans. Stwierdzenie tego nie było specjalnie trudne. Film, na który zerkałem zaczął się punktualnie o dwunastej. Oglądałem go nie dłużej niż pół godziny. Z komputerem pracowałem coś koło dwudziestu minut, potem wyszedłem do kuchni. No i wtedy właśnie się zaczęło... Mogłem więc przyjąć, że wizja rąbnęła mnie o trzynastej. Gdy już wybiegałem na ulicę dochodziła trzecia po południu. Tak więc trzymało mnie to paskudztwo przez dwie godziny. Zacząłem przypominać sobie wszystko co widziałem w czasie transu - skaliste pustkowie, obdarty facet z koniem, romański zameczek, Robert de Bleuchamps...

Coś mi w tym nie grało. Przede wszystkim - schizofrenicy nie zdają sobie sprawy z własnej choroby.

Nie potrafią oddzielić urojeń od rzeczywistości. Ja zaś doskonale widziałem granicę między światem Roberta de Bleuchamps a normalnym życiem. Dobra. To miałem z głowy. Mogłem z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że jednak nie oszalałem. Halucynacje związane z prochami ? Nie. Taką teorię też musiałem odrzucić.

Naczytałem się sporo o działaniu rozmaitych psychotropów i barbituranów. Narkotyczne wizje nigdy nie bywają spójne i logiczne.

Zerwałem się na równe nogi i znów zacząłem nerwowo krążyć po mieszkaniu. Pomyślałem sobie, iż może nie była to zwyczajna halucynacja, tylko... Tylko co? Właśnie. Wiedziałem, że sam nie uporam Fabrica 2/2016

79

się z tą historia. Musiałem komuś o tym opowiedzieć. Tak. Opowiedzieć... Ciekawe komu. Doktorek momentalnie wypisałby mi skierowanie do kliniki nerwic najbliższej Akademii Medycznej. Kiedyś coś przebąkiwał o takiej możliwości. Kumple. Kilku jeszcze miałem. Co prawda wiele osób deklarujących szczerą przyjaźń dla mojej skromnej osoby przestało mnie znać, gdy tylko zacząłem chorować. Jasna sprawa - w naszym społeczeństwie można być alkoholikiem bijącym żonę, można szlajać się po burdelach, można przyznać się do podłapania syfa od przygodnie poznanej panienki...

Ale żeby leczyć się u psychiatry ? No nie. Świr nie zasługiwał na przyjaźń normalnych ludzi. Lepiej trzymać się od niego z daleka. Może trochę przesadzam. Ostatecznie większość moich znajomych nie zaliczała się do buców. Jednak czułem lekką obawę przed opowiadaniem komukolwiek o halucynacjach, czy wizjach.

Chyba, że Beata...

Tak. Jej mogłem opowiedzieć o Robercie de Bleuchamps.

Beatę poznałem w okolicznościach raczej schizofrenicznych. Z resztą trudno, by nie były one dziwaczne, skoro do naszego pierwszego spotkania doszło w telewizji. Tam przecież zawsze panowała atmosfera ciężkiego debilizmu. Ludzie o zdrowych zmysłach uciekali z firmy jak z miejsca zapowietrzonego. Pracowała tylko garstka wariatów ze mną na czele.

Wracając do naszego pierwszego spotkania - ja udawałem premiera Pawlaka, a Beata młodą dziennikarkę usiłującą przeprowadzić ze mną wywiad. W efekcie udało mi się doprowadzić ją do płaczu. Cała sprawa przedstawiała się następująco. Otóż pewnego pięknego dnia szef doszedł do wniosku, że czas najwyższy zaserwować telewidzom buźkę przyjemniejszą niż moja i ogłosił konkurs na prezenterkę Telewizji Kablowej Infosat. Gdy przypomnę sobie, jakie papudraki i pudernice zgłosiły się na ów konkurs, oblewam się potem. Gigantyczne stado koszmarnie wypacykowanych panienek z fatalną dykcją tudzież sianem w głowach. W związku z tym trzeba było wymyślić piekielnie trudne testy, aby wyłowić z tłumu chociaż jedną dziewczynę mającą coś konkretnego pod sufitem. Naturalnie przygotowanie wszystkiego szef scedował na mnie, ponieważ cieszyłem się zasłużoną opinią Naczelnego Świra Firmy. Z zadania wywiązałem się sprawnie. Po pierwszej godzinie zdjęć mieliśmy już tylko kilka delikwentek. Ostatnią próbą, którą musiały bidule przejść był właśnie wywiad z premierem. Dlaczego właśnie z nim?

Ano dlatego, że wręcz chorobliwie nie cierpiałem tego gościa i wcielając się w jego postać potrafiłem zachowywać się wyjątkowo wrednie. Beata podeszła do wywiadu bardzo serio, natomiast ja byłem zły i zmęczony. Humorek miałem raczej zgryźliwy - no i dziewucha wybiegła ze studia zaryczana. Niemniej jednak zrobiła na całej ekipie niezłe wrażenie. Doszliśmy do wniosku, że warto zainwestować i zrobić z niej kogoś więcej niż tylko spikerkę. Trafiliśmy w dziesiątkę. Po półrocznym stażu Beata była niezastąpioną prezenterką, dziennikarką i montażystką.

Zaprzyjaźniliśmy się bardzo szybko. Miałem akurat za sobą niezły wiraż i bardzo potrzebowałem kogoś, kto miałby tyle cierpliwości, by stać się moim spowiednikiem, a przy okazji dać mi odrobinę Fabrica 2/2016

80

ciepła. Beata była właśnie taką dziewczyną - duchowym balsamem dla skopanego i zeszmaconego gościa po którejś tam z rzędu emocjonalnej katastrofie. Rozmawiając z nią mogłem pozwolić sobie na bezwzględną szczerość. Nikt, nawet starzy kumple nie znali mnie tak dobrze jak ona.

W tej sytuacji jasne było, że jedynie jej mogłem opowiedzieć o dziwacznej wizji. Kontaktowaliśmy się ze sobą dość często, Beata odwiedzała mnie przynajmniej raz w tygodniu. Uwielbiałem jej wizyty. Zapominałem wtedy o choróbsku, wymyślałem rozmaite kulinarne cudeńka, udawało mi się nawet rechotać autentycznym śmiechem. Czasami zastanawiałem się, dlaczego nie potrafię wyobrazić jej sobie jako kogoś więcej niż tylko przyjaciela. Na pierwszy rzut oka mogłoby się zdawać, że pasujemy do siebie wręcz idealnie. Jednak... Cóż, mimo wszystkich swych zalet nie należała do tych kobiet, w których potrafią zakochiwać się tacy narwańcy jak ja.

Doszedłem do wniosku, że nie ma na co czekać. Niestety Bea nie miała telefonu.

- Działaj Sadkowski - powiedziałem do siebie. - Wyskrob resztki pieniędzy, pakuj dupę w taryfę i zaginaj na drugi koniec miasta. Tu pojawił się pewien problem. Kapuchę miałem ściśle wyliczoną.

Ewentualna jazda po Beatę pochłonęłaby fundusz przeznaczony na podrzucenie w piątek felietonu do redakcji. Jedynym wyjściem była wizyta u rodziców i zaciągnięcie u nich kolejnej pożyczki.

Staruszków spotkałbym nawet chętnie, ale prosić o forsę... Niestety, nic lepszego nie przychodziło mi do głowy.

Przeklinając w duchu samego siebie i całą idiotyczną sytuację podjechałem pod dom rodzicieli.

Szybko wbiegłem na ganek i zadzwoniłem do drzwi. Otworzył brat.

- Cześć.

- Cześć! - Paweł ucieszył się na mój widok. - Wskakuj do środka. Starsi jeszcze nie wrócili z pracy, ale zaraz powinni się zjawić.

- Przykro mi braciszku, nie mam czasu. Wpadłem tylko na chwilę i to na dodatek w roli kwestarza.

Potrzebuję trochę pieniędzy. Masz coś?

- Zero problemu - Paweł z reguły był przy forsie i raczej nie nosił węża w kieszeni. - Ile potrzebujesz?

- Jak przykleisz mi do czoła pięć dych, to się nie obrażę. Wiesz, mam parę spraw do pozałatwiania, a taksiarze skubańcy nie chcą mnie za darmo wozić.

- Kapuję - roześmiał się brat. - Powiedz chociaż jak się czujesz, dalej ci kanarki ćwierkają pod deklem?

- Ćwierkają jak cholera. Wpadnę w sobotę rano, to pogadamy. Teraz jeśli możesz daj mi szmal, muszę pryskać.

Paweł wyciągnął z portfela dwa banknoty.

- Masz tu małą bańkę, bo potem będziesz mówił, że twój brat to sknerus.

- Jesteś cudowny. Oddam ci zaraz po pierwszym.

Fabrica 2/2016

81

- OK. - Paweł machnął lekceważąco ręką. - Nie musisz się spieszyć.

Klepnąłem go w ramię i ruszyłem w stronę taksówki.

- Pozdrów staruszków! - zawołałem wsiadając do auta.

- Jasne! - odkrzyknął. - Trzym się!

Do mieszkania Beaty wpadłem jak bomba.

- Uważaj Sadkowski bo mnie stratujesz! - jęknęła. - Jak znam życie to twoja nagła wizyta zwiastuje jakieś problemy. Zgadłam?

- Zgadłaś - cmoknąłem ją w policzek. - Jeżeli nie masz nic lepszego do roboty, to odziewaj się.

Jedziemy do mnie.

- Co cię raptem nawiedziło? - zdziwiła się.

- Jak ci opowiem... Prawdę mówiąc, sprawa jest poważna. Dzieje się coś dziwnego. Albo mi odbiło, albo cholera wie co jest grane.

Beata przyglądała mi się zaintrygowana.

- Znów wpadłeś na trop jakiejś afery? - zapytała.

- Nie - pokręciłem przecząco głową. - Tak się niby wydurniam, ale naprawdę mam cholernego pietra. Musisz mi pomóc.

- Chodzi o twoje zdrowie?

- Nie wiem. Może. Sama będziesz musiała to ocenić.

Nagle poczułem, że opuszczają mnie siły.

- Bea - powiedziałem - proszę cię. Ubierz się i chodź ze mną. Zamelduj rodzicom, że wrócisz późno.

Zanosi się na dłuższą pogawędkę.

- No to jedziemy - uśmiechnęła się. - Poczekaj chwilę, dam cynk szacownej rodzince, że znikam uwieziona w śnieżną dal.

Krążąc nerwowo po pokoju opowiadałem Beacie o tej niesamowitej historii. Wreszcie skończyłem i ciężko westchnąłem.

- Jak uważasz, odbiło mi? - zapytałem.

- Nie wiem – przyjrzała mi się uważnie. - Muszę pomyśleć... Słuchaj, wyjaśnij mi dokładniej jedną sprawę. Mówisz, że było tak, jakbyś oglądał film i jednocześnie w nim grał.

- Coś w tym rodzaju - potwierdziłem.

- No to coś mi się tu nie zgadza. To chyba raczej można przyrównać do czytania książki... Przecież gdyby to wyglądało jak film, nie mógł byś znać tylu szczegółów. Rozumiesz o co mi chodzi? Wiesz o Fabrica 2/2016

82

rzeczach, o których Robert ani nie myślał, ani nie rozmawiał. Choćby określenie jego konia – aragoński destrier. Cóż to takiego destrier? Gdybyś oglądał ten świat oczami Bleuchampsa, nie wiedziałbyś tyle. Prawda?

- Czort wie jak to wyglądało. Sama widzisz. Nie potrafię zdefiniować dokładnie swoich odczuć. Do tego jeszcze numer z językiem.

- Z jakim językiem?

- Jak to z jakim? - zirytowałem się. - Przecież Robert i cała reszta tego towarzycha z innego wymiaru nie rozmawiają po polsku. I tu też jest zagwozdka. Mogę założyć, że to co widziałem działo się w średniowiecznej Francji, sądząc z pejzaży gdzieś na południu, a język jaki tam słyszałem to normalny współczesny francuski. Taki, jakiego uczyłem się w ogólu i na studiach, a nie – na przykład – langwedocki.

- Faktycznie - Beata pokręciła głową. – Można się w tym pogubić. A skąd wiesz, że to południowe dzielnice?

- Tego nie jestem akurat pewien, tak mi się tylko wydaje. Mówiłem ci – krajobraz... Gdyby wizja trwała troszkę dłużej, to może dowiedziałbym się czegoś więcej o tych heretykach. Na tej podstawie można by zlokalizować w czasie...

Urwałem przytłoczony raptownie absurdalnością sytuacji.

- Nie Beatko - jęknąłem - to obłęd. Zastanów się - rozmawiamy sobie o tym jak o filmie czy książce, a ja rzeczywiście to przeżyłem. Mam tego dosyć, cholernie dosyć!

- Uspokój się - powiedziała. - Desperując niczego nie osiągniesz. Lepiej idź zrobić coś gorącego do picia.

Kiwnąłem głową i wyszedłem.

Siedząc wygodnie w fotelu przyglądałem się Beacie popijającej kawę.

- Niczego rozsądnego nie wymyślisz - mruknąłem. - Tego nie da się racjonalnie wytłumaczyć.

- Od kiedy jesteś trzeźwo myślącym człowiekiem? - spojrzała na mnie zdziwiona. - Nie szukam racjonalnego wytłumaczenia twoich wizji.

Zawsze, a przynajmniej odkąd cię znam, lubowałeś się w różnych niesamowitościach. Jacek Waldemar Sadkowski - jeden z ostatnich romantyków tego cholernego świata. O ile dobrze pamiętam właśnie w ten sposób przedstawiałeś się małolatom, którym chciałeś zaimponować.

- Przepraszam bardzo - obruszyłem się - mój repertuar bajerów był bardziej urozmaicony.

- Jasne - Beata machnęła ręką. Bajer to ty masz. Często myślałam, dlaczego uganiałeś się za dziewuchami młodszymi od ciebie o ładnych parę lat. Boisz się dojrzałych kobiet ?

- Przestań wracać do tamtych spraw - powiedziałem. – Dobrze wiesz jak było...

Fabrica 2/2016

83

Dziewczyna pokiwała głową.

Zacząłem się powoli irytować.

- Poprosiłem żebyś mi pomogła w konkretnej sprawie, a ciebie wzięło na moralizatorstwo burknąłem i zacząłem bezmyślnie przerzucać kartki leżącej przede mną książki.

Milczeliśmy dość długo. Beata chyba zorientowała się, że uraziła mnie swoją paplaniną.

- Nie złość się - powiedziała pojednawczo.

- Jak się mam nie złościć. Sądziłem, że kto jak kto, ale ty chyba mnie rozumiesz.

- Już dobrze - usiadła na podłodze obok mnie. - Zastanówmy się nad tym. Przede wszystkim nie bądź taki poważny. Ten kostium akurat do ciebie nie pasuje.

- Wiem Beatko - przytaknąłem. - Masz rację. Nie jestem racjonalistą, wierzę w różne dziwne rzeczy, mam wybujałą wyobraźnię, napisałem parę odlotowych historyjek... Ale teraz muszę myśleć trzeźwo. Jeżeli mam wyzdrowieć powinienem brać życie takim, jakie jest. Nie wolno mi doszukiwać się we wszystkim ukrytych znaczeń i symboli. To ten pieprzony romantyzm zrujnował mi zdrowie.

- Dojdziesz do siebie - Beata uśmiechnęła się szeroko. - Słuchaj, jeżeli dobrze pamiętam...

Opowiadałeś mi kiedyś, że parę razy zdarzały ci się ciekawe historie. Jakieś tam deja vu, sny, które się spełniały. Przypomnij sobie kilka takich sytuacji.

Drgnąłem jak ukłuty szpilką.

Jesienny wieczór, katedra, niesamowite dziewczyny w renesansowych fatałaszkach...

- Jest jedna rzecz - powiedziałem powoli. - Do dziś nie miałem pewności, czy to nie był zwyczajny sen na jawie. Wiesz, rozigrana wyobraźnia i takie tam...

Beata poklepała mnie po kolanie.

- Opowiedz o tym dokładnie - poprosiła.

- Dobra - powiedziałem. - To może się jakoś wiązać z Robertem de Bleuchamps. Słuchaj uważnie.

Wiesz, że zawsze wściekałem się na nasz program. Nie pasowała mi ramówka. Jakieś takie to było...

Po prostu za suche. Serwis informacyjny, rozmaite duperele i nic więcej. W takim układzie nie mogłem się wyszaleć. Po strasznych bólach wydusiłem od dyrekcji błogosławieństwo i trochę grosza na programy autorskie.

- Dobrze, że byłeś taki ambitny - roześmiała się Beata. –Między innymi dzięki temu trafiłam do firmy.

- To prawda - przytaknąłem. - Nie traktuj tego co powiem jak pustego komplementu. Uważam, że jesteś najwartościowszym nabytkiem tej zapyziałej telewizyjki. Oglądam tylko twoje produkcje.

Fabrica 2/2016

84

- Kleisz kit - Beata pokręciła głową. - Masz radochę, że ciągnę za ciebie „Spotkania z ...” Wracając do pracy wszystko zastaniesz w idealnym porządku. Nawet sobie nie zdajesz sprawy ile mam przez to roboty. Zawsze ledwo wyrabiałam się z „Kongiem”, a teraz chwilami już nie wiem jak mam na imię.

Tym razem zdenerwowała mnie na dobre.

- No to walnij w cholerę „Spotkania”. Skoro masz mi robić z tego powodu wyrzuty... Niech naczalstwo zmieni ramówkę i będzie po krzyku. Jeżeli wyzdrowieję i wrócę do firmy zacznę robotę od początku.

- Łatwo ci mówić - Beata podniosła głos. - Zrobiłeś rozpiskę na cały rok z góry, ludzie są poumawiani, przygotowują się... Ciekawe z jaką miną zacząłbyś znów szukać chętnych do nabicia się w butelkę. Muszę to robić.

- Chyba szef ci płaci - warknąłem.- Nie wmówisz mi, że ciągniesz dwie autorskie audycje wyłącznie z sympatii do mnie.

Beata wyraźnie oklapła. - Gdyby mi nie płacili za „Spotkania” i tak bym je kręciła - powiedziała bardzo cicho.

Poczułem się trochę nieswojo.

- Dobra - mruknąłem. - Pogadamy o tym przy innej okazji. Jeżeli pozwolisz chciałbym dokończyć historyjkę.

- Nie gniewaj się - poprosiła. - Rzeczywiście wygląda na to, że przyszłam tu żeby cię rozzłościć.

Wstałam dziś chyba lewą nogą. Opowiadaj dalej.

- No to jedziemy - powiedziałem. - Na początek chciałem zrobić coś efektownego. Akurat w mieście była wielka radość, bo okazało się, że do tej pory niezauważany zespół zgarnął Grand Prix na jakimś piekielnie ważnym festiwalu.

- Pamiętam - wtrąciła Beata. - Flauto Dolce - tak się nazywa ta kapela. Ciągle zdobywają różne nagrody, ale wtedy zabłysnęli pierwszy raz.

- Aha - kontynuowałem. - Flauto Dolce. Rzeczywiście świetnie grają. Wiesz, nie chciałem robić sztampy. Dobry temat, ale łatwo go można zarżnąć.

Wymyśliłem sobie coś takiego – ich koncert nagrany w katedrze, muzyka przeplatana fragmentami średniowiecznej poezji i trochę refleksyjnej nawijki o czasie i kondycji duchowej współczesnego człowieka. Wywiad z szefem kapeli dopiero na końcu. Wziąłem się ostro do roboty. Czekaj... zastanowiłem się przez chwilę. - Kiedy to było... Ciekawe, dokładnie trzy lata temu. Też w grudniu.

Tylko pogoda była zupełnie inna. We dnie słoneczko, a nocami lekki mróz. Pamiętam przepiękne zmierzchy. Nawet je wykorzystałem - Miras zrobił parę niesamowitych ujęć katedry w wieczornym oświetleniu. Ale do rzeczy.

Fabrica 2/2016

85

Przyjechaliśmy do kościoła późnym popołudniem. Dziewczyny z Flauto wyglądały odlotowo.

Operatorów miałem dwóch - oprócz Mirka był jeszcze jakiś młodziak, już nie pamiętam jak się nazywał. Pracował u nas krótko. Normalny był. Rozstawiliśmy sprzęt i dziewczyny zaczęły grać.

Zazwyczaj mają w repertuarze utworki renesansowe, ale specjalnie pod program przygotowały parę wcześniejszych kawałków. Początkowo podchodziłem to tej roboty czysto profesjonalnie.

Byłem zachwycony, ale rozumiesz... Tak zawodowo - doskonałe oświetlenie, kapitalna akustyka.

Później zaczęło mnie wciągać. Zostawiłem chłopaków przy kamerach i spacerowałem po bocznych nawach już kompletnie zatopiony w muzyce. Zawędrowałem aż pod organy i usiadłem w ławce dokładnie naprzeciw ołtarza. Dookoła było zupełnie ciemno, dziewczyn nie widziałem - zasłaniał je filar. Zafascynował mnie witraż - wiesz, ten nad głównym ołtarzem. Słońce zachodziło i niesamowicie grało w kolorowych szybkach. Kapitalnie - barwy wolniutko przygasały i witraż szarzał. Najdłużej świeciła jego górna część - ten kobalt pojechany.... Zmierzchało bardzo szybko i po chwili okno było zaledwie nieco jaśniejszą plamą na ścianie. Nagle nie wiem skąd - może akurat ulicą przejeżdżał samochód - w szybki zaplątał się promień światła. Na moment - pewnie nie trwało to dłużej niż sekundę - szkło rozjarzyło się najpiękniejszym odcieniem błękitu jaki kiedykolwiek widziałem. Zresztą wiesz jaki jestem wyczulony na kolory. I właśnie wtedy coś się ze mną stało.

Miałem wrażenie, że cała katedra drgnęła. Poczułem wyraźny zapach kadzidła. Muzykę odbierałem niezwykle intensywnie - tak jakbym miał na uszach słuchawki. Ogarnęło mnie uniesienie. Chciało mi się płakać. Zorientowałem się, że nie siedzę lecz klęczę. Mimowolnie zacząłem się modlić. Z prawej strony dobiegł mnie szept. Odwróciłem głowę i zobaczyłem, że klęczy obok mnie zakonnik.

Ale to, kuźwa, nie był współczesny franciszkanin, jeno potężnie zbudowany mnich ubrany we włosiennicę, czy jak się te szmaty nazywają. Przyjrzałem mu się dokładnie. Ten worek sięgał mu zaledwie do kolan, stopy miał bose, bardzo brudne i poranione. Odmawiał modlitwę po łacinie. Tu też jest językowa ciekawostka. Sytuacja była dokładnie odwrotna niż w wizji z Robertem. Łacina mnicha znacznie odbiegała od klasycznej.

- Znasz łacinę? - zainteresowała się Beata.

- Znam jak znam. W każdym bądź razie uczyłem się jej przez sześć lat.

- Rozumiem, mów dalej.

- Okiej. Byłem w takim stanie, że nic mnie nie dziwiło. Cała ta - bądź co bądź niecodzienna sytuacja - zdawała mi się zupełnie naturalna. Odwróciłem się od mnicha i modliłem się dalej. Nie wiem jak długo to mogło trwać. Potem muzyka raptownie umilkła, przestało też walić kadzidłem - wszystko wróciło do normy. Mnich zniknął, wstałem z klęczek i ruszyłem w stronę ołtarza. Z mordą mokrą od łez. Dziewczyny z Flauto znów zaczęły grać. W głowie miałem kompletną pustkę. Idąc główną nawą spotkałem mnicha. Tym razem był to już jak najbardziej realny franciszkanin. Brat Albert - gwardian naszych zakonników. Stał i kontemplował muzykę. Zatrzymałem się obok niego.

- To niesamowite panie redaktorze - powiedział. - Tyle lat tu urzęduję, a jeszcze nigdy nie przeżyłem czegoś podobnego... Muzyka tych dziewczynek przeniosła mnie w czasie. Dawno nie byłem tak

Fabrica 2/2016

86

wzruszony. Piękny program pan kręci, z pewnością go obejrzę i nagram na wideo. Z Bogiem pożegnał się i zniknął w drzwiach zakrystii.

Przerwałem opowiadanie i sięgnąłem po papierosa.

- Co o tym myślisz ? - zapytałem.

- Jeszcze nie wiem. Powiedz, co było potem.

- Potem ? - wzruszyłem ramionami.- Jakoś się pozbierałem, choć muszę przyznać, że było mi troszkę nieswojo. Przeprowadziłem wywiad z szefem zespołu, kazałem chłopakom zwinąć sprzęt i poszedłem.

- Zaraz znowu stwierdzisz, że chcę cię zdenerwować – powiedziała dziewczyna - ale jestem pewna, że poszedłeś łyknąć coś mocniejszego.

- Tak, masz rację. Musiałem walnąć solidnego drinka. Tu cię jednak rozczaruję - nie schlałem się. Po jednym dżinie wróciłem do domu. Aha - byłbym zapomniał. Zabrałem chłopakom kasety - chciałem spokojnie przejrzeć materiał i przemyśleć to, co się stało.

- Wymyśliłeś coś ?

- Poszedłem na łatwiznę. Powiedziałem sobie, że po prostu dałem się ponieść nastrojowi i tyle.

Lubiłem wspominać ten dzień, nawet dość często opowiadałem znajomym, jak wzruszyły mnie popisy Flauto Dolce.

- Ale jakoś nigdy nie wspominałeś o kadzidle i mnichu we włosiennicy.

- Ano nie. Tę część historii wolałem przemilczać. Sama musisz przyznać, że trochę niezręcznie by było mówić o duchu średniowiecznego zakonnika.

- Racja - przytaknęła Beata. - Coś mi się tu jednak nie zgadza. Tam gdzie siedziałeś było prawie zupełnie ciemno. Jakim więc cudem zobaczyłeś taki szczegół, jak brudne giry zjawy ?

- Pojęcia nie mam. Wiesz, to było trochę podobne do wizji z Robertem. Tego średniowiecznego zakonnika nie widziałem tak, jak na przykład teraz ciebie. On był bardziej w mojej głowie niż faktycznie na ławce. A jednocześnie bardziej na ławce, niż w mojej głowie. Nie, to też nie tak...

Doprawdy, nie potrafię tego opisać.

- Lubisz Szekspira ? - zapytała Beata.

Przytaknąłem kiwnięciem głowy.

- To pewnie pamiętasz taki cytat – „Widzę. Gdzie ? Przed oczyma duszy mojej”.

- Pamiętam - powiedziałem. - Ale czy to cokolwiek tłumaczy ?

Beata milczała.

Fabrica 2/2016

87

Spojrzałem na zegarek. Dochodziła północ. Byłem cholernie zmęczony, cholernie nieszczęśliwy, cholernie zagubiony. Beznadzieja jebana w szarą dupę. Smutek tak ogromny, że wręcz nie do zniesienia. Najchętniej zwinąłbym się w kłębuszek i zaczął płakać. Zgasiłem papierosa i wyszedłem do kuchni. Pomyślałem sobie, że jeżeli zajmę się przygotowywaniem kolacji to jakoś uda mi się pozbierać. Rzeczywiście pomogło.

- Zjesz ze mną? - zawołałem.

- Czy ja wiem ? - Beata stanęła w drzwiach. - A co możesz zaproponować ?

- Zmajstruję jakąś sałatkę. Mam też trochę owoców.

- Czy ja wiem ? - powtórzyła.

Wyglądała na równie zgnębioną jak ja.

- Nie ma dyskusji - powiedziałem starając się wykrzesać z siebie resztki stanowczości. - Idź do pokoju, wrzuć muzykę i spokojnie czekaj na efekty mojej kulinarnej twórczości.

Potulnie pokiwała głową i znikła w pokoju.

Po kolacji Beata zaczęła zbierać się do odejścia.

- Przykro mi, że nie mogę cię odprowadzić - powiedziałem.

- Nie musisz tego mówić - odpowiedziała zapinając płaszcz.

Zdobyłem się wreszcie na odwagę i wykrztusiłem to, co chodziło mi po głowie w czasie kolacji.

- Beato - mruknąłem niepewnie - poczekaj chwilę. Chcę cię o coś poprosić. Otóż... - nagle zaschło mi w gardle. - Jakby to powiedzieć... Dobra, nie będę się certolił. Zostań u mnie na noc.

Dziewczyna spurpurowiała na twarzy i spojrzała na mnie jak na gnojka, który usiłuje wyłudzić dwa złote na wińsko.

- Chyba zidiociałeś - wysyczała.

- Nie - powiedziałem. - Źle mnie zrozumiałaś. Nie chodzi mi o to, żebyśmy... Po prostu boję się zostać sam. Będę spał w kuchni na karimacie. Potrzebuję świadomości, że ktoś jest ze mną w mieszkaniu. Rozumiesz ?

Beata westchnęła ciężko i pokręciła głową.

- Niech ci będzie. Zostanę. Ale pamiętaj, jeżeli spróbujesz kombinować to już nigdy w życiu nie odezwę się do ciebie.

- Przysięgam, że nie mam żadnych kosmatych myśli.

- Wierzę ci. Właściwie powinnam od razu zrozumieć o co chodzi. Sądzę, że masz jakąś zapasową piżamę i szczoteczkę do zębów?

- Jasne - uśmiechnąłem się z ulgą.

Fabrica 2/2016

88

Nie mogłem zasnąć. Najchętniej wstałbym i włączył muzykę. Bałem się jednak, iż jakiekolwiek manewry spłoszą Beatę. Okazało się jednak, że - jak zwykle - nie doceniałem jej.

- Nie możesz spać ? - zawołała.

- Skąd wiesz ?

- Łatwo się można domyślić. Wzdychasz jak najęty. Boli cię coś ?

- Niby nie. W każdym bądź razie nie jest to ból fizyczny. Cytowałaś mi dziś Szekspira. W nagrodę za erudycję przypomnę ci cytacik z Cohena.

- Ciekawe jaki ?

- Taki. „W zagłębieniu nocy, skulony i zziębnięty...”

Urwałem oczekując na reakcję Beaty.

- Chodź tu do mnie - powiedziała cicho. Tylko pamiętaj, mogę wydrapać ci oczy.

Nic nie mówiąc wszedłem do pokoju. Dziewczyna leżała spokojnie w łóżku.

- Też jestem skulona i zziębnięta - szepnęła. - Jeżeli chcesz, możesz mnie ogrzać.

Ostrożnie, by nie zburzyć nastroju, położyłem się obok Beaty i objąłem ją ramionami. Wtuliła się we mnie jakbym był pluszową zabawką. Poczułem jak raptownie opada ze mnie napięcie.

- Pachniesz spokojem - powiedziałem.

- Nic nie mów - poprosiła. - Śpij.

Czwartek Obudził mnie plusk wody płynącej do wanny. Byłem wdzięczny Beacie za to dyskretne zniknięcie w łazience. Nie chciałem, by ktokolwiek widział mnie rano, nim zadziałają magiczne pigułki. Jednak dziś czułem się troszkę lepiej.

- Może nie trzeba było wyprowadzać się od starych - pomyślałem.

Tak jak powiedziałem Beacie, świadomość, że nie jestem w domu sam stwarzała poczucie bezpieczeństwa. Prochy dały mi już pozytywnego kopa, Beata pluskała się w wannie - nie miałem ochoty na wyłażenie z wyrka. Najchętniej przeleżałbym tak cały dzień. Niestety, nie było sposobu na wywalenie z pamięci Roberta de Bleuchamps.

Zawsze miałem cholernego pecha, ale żeby aż do tego stopnia... Co jak co, ale wędrówki w czasie przydarzają się tylko wyjątkowo niefartliwym gościom.

- Beato - zawołałem.- Jak się już doszorujesz, zajmiesz się śniadaniem, a ja walnę sobie rozkoszną kąpiel.

Fabrica 2/2016

89

- Bezecny brutalu - odkrzyknęła. - Podstępnie zwabiasz niewinne białogłowy pod swój grzeszny dach, a potem jeszcze każesz im przygotowywać poranne żarćko!

- Cóż zrobić - roześmiałem się - jesteś w szponach nędznego świntucha.

Gdy po godzinnym pławieniu się wylazłem wreszcie z wanny śniadanie nie było gotowe. Beata z nasępioną miną siedziała przy włączonym komputerze.

- No ładnie - warknąłem udając oburzenie. - Nie dość, że nie ma jedzonka, to na dodatek bawisz się moim ukochanym komputerem. Jesteś jedyną kobietą na świecie, której łaskawie daruję taką potworną winę. Nikt prócz mnie nie powinien dotykać tego ustrojstwa.

- Nie błaznuj - powiedziała bardzo poważnie. - Chyba coś znalazłam.

- Na moim twardzielu można znaleźć wiele różnych dziwnych rzeczy. Choćby cały katalog zapchany najbardziej grafomańskimi wierszydłami w tej części wszechświata.

- Przestań głupio ględzić - Beata najwyraźniej nie była w nastroju do żartów.

Momentalnie spoważniałem i usiadłem obok niej.

- Co tam masz?

- Pokaż czym się bawiłeś na chwilę przed wizją.

- Dobra. Otwórz katalog „Grafika” i wejdź do podkatalogu „Do obróbki”. Jeżeli się nie mylę, nim wyszedłem po herbatkę zgrałem na dysk to co do tej pory zrobiłem.

Beata kliknęła parę razy klawiszami myszki.

- Zobacz - powiedziała. - Niebieski kolor. Dokładnie analizowałam sytuację. To było trochę tak, jak z Flauto Dolce. Zastanów się. Wtedy w katedrze stało się z tobą coś dziwnego pod wpływem muzyki i jak sądzę tego kobaltowego witraża. Potem dwukrotnie w domu. Za pierwszym razem słuchałeś Bacha i przeżywałeś muzykę bardzo intensywnie, prawda?

Przytaknąłem.

- Następnym razem bawiłeś się komputerem. Na szczęście zabezpieczyłeś dane, a konkretnie plik graficzny - to pięknie cieniowane tło. Same błękity. Może bredzę, ale wychodzi na to, że masz jakieś paranormalne zdolności. Widocznie w pewnych okolicznościach muzyka i odpowiednie kolory powodują, że łapiesz z czymś kontakt. Trzeba przyjąć, że tak już jest. W tych sprawach nie ma ani ekspertów, ani niczego pewnego.

- Fajnie ci się mówi - tak już jest. Nie mogę przecież przejść do porządku dziennego nad takim wariactwem. Coś z tym trzeba zrobić!

- Nic nie zrobisz. - wzruszyła ramionami. - Jeżeli tego nie zaakceptujesz... Zagryziesz się i tyle.

Mój dobry humor rozwiał się bez śladu. Znów poczułem się jak bezradne zagubione dziecko.

Fabrica 2/2016

90

- Zrób coś Beato - powiedziałem. - Nawet bez tych wizji jestem już tak skopany, że chwilami chce mi się wyć. Nie wiem, czy jeszcze kiedykolwiek będę mógł bez lęku wyjść na ulicę, żyję z etykietką wariata... I teraz jeszcze to.

- Rozumiem cię lepiej, niż ci się wydaje - dziewczyna popatrzyła mi prosto w oczy. - Nie możesz się poddawać, musisz walczyć. Jeżeli to nie był po prostu sen – bo przecież i takie rozwiązanie musimy brać pod uwagę, to... Może Robert jest lekarstwem... Wiesz, tak sobie myślę, że nic nie dzieje się bez powodu. Proszę cię jeszcze raz. Postaraj się zaakceptować wizje, przyjmij je jako coś zupełnie naturalnego.

Siedziałem ze spuszczoną głową i twarzą ukrytą w dłoniach. Takiej beznadziejnej pustki we łbie nie miałem jeszcze chyba nigdy.

- Dobrze się czujesz? - po chwili milczenia zapytała Beata.

- Tak - mruknąłem. - Nic mi nie jest. Muszę to wszystko przetrawić. Może jakoś uda mi się pozbierać do kupy cały ten bajzel.

- Tu nie ma żadnego bajzlu, ty cholerny kretynie - powiedziała Beata tak lodowatym tonem, że aż drgnąłem i spojrzałem na nią z osłupieniem.

- Czego się gapisz jakbym ci napluła w oko? - ciągnęła dalej. - Jak chcesz, to się obrażaj, ale pozwolę sobie na szczerość. Jesteś dupkiem i mięczakiem. Doskonale wiem, jak cierpisz. Cierpisz jak potępieniec. Ale jest jeszcze coś. Ty niby walczysz, niby robisz wszystko, żeby wyzdrowieć, tylko że przy okazji zamknąłeś się w tym cierpieniu jak ślimak w skorupie. Najzwyczajniej boisz się wyzdrowieć. Zbudowałeś sobie taki pieprzony światek. Poukładałeś klocki i panikujesz, gdy ktoś ci je poprzestawia. Tableteczki punktualnie o dziewiątej, felietonik na piątek, we wtorki do lekarza...

Czy myślisz barani łbie, że nie widzę co się z tobą dzieje? Niby się cieszysz, kiedy ktoś cię odwiedza.

Ale ludzie widzą jak się zachowujesz. Tak naprawdę wcale nie chcesz wiedzieć co słychać u twoich kumpli, wiercisz się jak na szpilkach i włosy ci się jeżą na samą myśl o tym, że któregoś dnia wyzdrowiejesz i będziesz musiał zacząć wszystko od nowa. To już nie wynika z twojej choroby, zwyczajnie dziwaczejesz. Dziwaczejesz na własną prośbę. Rozumiesz co do ciebie mówię! Otwórz się idioto!

Słuchałem tej perory z wybałuszonymi gałami. Jeszcze nigdy nie widziałem łagodnej zazwyczaj Beaty w takim stanie. Nigdy też nie używała takich słów. Co gorsza, musiałem przyznać jej rację.

- Już dobrze Beato - powiedziałem. - Dziękuję ci. Naprawdę mi pomogłaś. Fakt, stałem się drażliwy jak dojrzewająca panienka. Spróbuję polubić Roberta. Rzeczywiście...

Tak, jeżeli trafiłaś z tym niebieskim, to być może zapanuję nad wizjami. Trochę ciężko zaakceptować coś, o czym czyta się w tandetnych książkach, ale chyba nie mam innego wyjścia.

- Dawno już cię nikt porządnie nie opiórkował - dziewczyna wreszcie trochę się rozpogodziła. - Będę robiła to regularnie. To ci pomoże bardziej niż ten zramolały psychiatra. Dobra. Spadam do domu.

Starzy pewnie odchodzą od zmysłów ze strachu, że im córeczka zginęła. Wiesz co masz robić?

Fabrica 2/2016

91

Potakująco kiwnąłem głową.

- Chciałbym żebyś mi coś załatwiła - powiedziałem. - Dam ci czystą płytkę, poprosisz Sylwestra, żeby przerzucił na nią wszystko co jest w moim katalogu na twardzielu służbowego komputera. Brakuje mi pomysłów na teksty. Przejrzę te starocie i może coś z nich wyciągnę. Ostatecznie felieton z przed trzech lat da się odświeżyć i puścić jeszcze raz.

- Nie ma sprawy.

Beata szybko ubrała się, przytuliła mnie na moment i wybiegła z domu. Przez chwilę patrzyłem na nią przez okno. Gdy znikła za zakrętem zasypanej śniegiem ulicy podszedłem do biurka i wyciągnąłem z szuflady listek Imovanu. Po jednej pigule tego świństwa zasypiało się na parę godzin. Czułem, że mimo tak spokojnie spędzonej nocy muszę przekimać większą część dnia.

Miałem nadzieję, że wieczorem znajdę w sobie dość sił, by spróbować zmierzyć się ze światem średniowiecznej Francji.

Gdy się obudziłem, było już ciemno. Łeb bolał mnie jak jasna cholera. Zupełnie jakbym miał ciężkiego kaca. Właściwie można powiedzieć, że faktycznie go miałem. Przez dwa minione dni mój organizm musiał wyprodukować niezłą dawkę adrenaliny, papierochy kopciłem przypalając jednego peta od drugiego - no i co najważniejsze - zdążyłem zrobić coś zupełnie wyjątkowego - nie wstając z fotela odwiedziłem miejsce odległe od domu o kilka tysięcy kilometrów i - lekko licząc - coś około ośmiuset lat. Rozmowa z Beatą rzeczywiście sporo mi pomogła. Przede wszystkim uspokoiłem się.

Skłamałbym mówiąc, że najzwyczajniej w świecie zaakceptowałem dziwaczną wizję, jednak już się jej nie bałem. Odczuwałem nawet lekkie podniecenie - ostatecznie to wszystko było jakąś odmianą, czymś nowym w monotonnej szarzyźnie dni.

Przegryzłem coś na kolację i zacząłem szykować się do spotkania z Robertem. Właściwie to wątpiłem, by wizjami dało się sterować.

- Spróbuję - pomyślałem.

Zgasiłem wszystkie światła, włożyłem do magnetofonu kasetę z trzecim brandenburskim i wygodnie rozparłem się w fotelu. Całkowicie zrelaksowany rozkoszowałem się muzyką. Czas powoli płynął, koncert się kończył... Nic się nie działo. Postanowiłem spróbować inaczej. Przewinąłem kasetę i zasiadłem przy komputerze.

Odpaliłem maszynę, wyświetliłem na monitorze tę samą grafikę, nad którą pracowałem poprzedniego dnia i wbiłem wzrok w przepiękny błękit. Niestety - czułem się zupełnie normalnie.

Po kilku minutach, już trochę rozdrażniony, postanowiłem dać sobie spokój z tymi cudami.

- Wydurniam się i tyle - pomyślałem. - Może to był tylko dziwaczny sen, a ja - biedny idiota zrobiłem z tego mistyczną aferę.

Wyłączyłem komputer. Monitor zgasł - i w tym momencie dotarło do mnie, że jednak coś się dzieje.

Wszystkie rzeczy były otoczone delikatną bursztynową poświatą, magnetofon jakby przycichł miałem wrażenie, że muzyka dobiega gdzieś zza ściany. Siedziałem bez ruchu bojąc się nawet Fabrica 2/2016

92

głośniej odetchnąć. Powietrze na moment zamigotało wszystkimi barwami tęczy, a po chwili nie widziałem już wnętrza swego pokoju. Zobaczyłem smaganą wiatrem skalistą pustynię i Roberta de Bleuchamps. Wyglądał dokładnie tak samo, jak poprzednim razem. Poczułem gorzki zapach dymu z ogniska.

- Jednak jesteś... - szepnąłem.

Fabrica 2/2016

93

Aleksander Grin wypływa w rejs dla Umorusanego, mojego Kumpla. Żona płacze, nie wiem czemu.

Szepty, cienie głosów lekarz mówi, że umieram, że organizm wycieńczony głodem.

Możliwe to?

Nie, nie zgadzam się.

Migocze mi w oczach migotliwy świat.

Kopniakiem otwieram drzwi tawerny w świetlistym, jaśminowym mieście Hale-Gev. Hej! Zbierajcie się chłopcy, wyruszamy w rejs!

A oni mruczą, zbieranina podła to się nie uda panie kapitanie inny świat morza nie nasze wiele sztormów i burz pozmieniało mapy obce to już wody jedno co możemy to siedzieć tu popijać rum i patrzeć na życie przez szklankę soku z pomarańczy wypadliśmy z obiegu i nikt nie czyta opowieści o nas a w miarę znikania książek zmieniamy się w nic nie warte widma mylnych wzruszeń Jakże to tak?

Przecież nad archipelagami korzennych wysp wciąż przepływają senne żaglowce.

Nie, nie zgadzam się. Na znikanie.

Umieranie nazbyt wczesne.

Jeszcze nie opowiedziałem wszystkiego, co wiem o Fraisy Grant.

Rozpierzchła się załoga. Żona płacze, nie wiem czemu.

Szepty, cienie głosów lekarz mówi, że umieram, bo organizm wycieńczony głodem.

Możliwe to? Bez sensu tak?

Fabrica 2/2016

94