Egunkaria gurutzeta 1d3

GURUTZETA DBH 1º D3

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 1

AGATE DEUNAREN BASELIZA ETA TRADIZIOAK Baseliza Arroletza mendian dago. Baselizak urte asko eta mende asko ditu. Eraikitze‐ ko denbora asko behar izan zuten. Hasieran egurrezko kapera txiki bat izan zen,baina ge‐ roago egurrezko kapera hori harriz egin zuten. Mende batzuk geroago gainontzeko zati guztiak eraiki zituzten. Baseliza oso polita da kanpotik eta barrutik. Baselizaren zati batzuk aipatuko ditugu: nabea ,aterpea,kapera eta sakristia.

Mendeetan zehar, Barakaldon tradizio batzuk gorde izan dira. Agate deunaren egu‐ na otsailaren 5ean da. Barakaldotarrek erromeria bat egiten zuten Baselizan. Agate deu‐ naren egunaren bezperan taldeka, abestera ateratzen dira kalera . Abesti batzuk zeuden .

Bularreko gaixotasuna zeukatenek , apaizari esan zieten eta apaiza hiru buelta ematen zi‐ tuen , sakristiatik kaperara eta gaixoak musu bat ematen zion .

Tradizioak oso interesgarriak izan dira.

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 2

AGATE DEUNAREN BIZITZA ETA SANTIAGO BIDEA AGATE DEUNA: Sizilian jaio zen, k.o. 230 urtean. Bere maila soziala aberatza zen. Quinciano senatari bo‐ teretsuak Agate Deuna konkistatu nahi zuen, baina berak ezetz esan zion. Horrexegatik tor‐ turatzea eta bularrak moztea agindu zuen. Ageda Catanian hil zen, 251. urteko otsailaren 5ean.

Etna sumendian erupzio bat gertatu zen Santaren heriotza eta urtebetera , eta Cataniako biztanleek laguntza eskatu zioten Agedari.

SANTIAGO BIDEA: Santiago bidea kristauek egiten duten hirugarren bide garrantzitsuena da. Ezaugarri nagu‐ siak:Baston,Morral,Calabaza eta Concha dira. Biderik garrantzitsuena eta ezagunena “Bide Frantzeza “ deitzen da. Nafarroa osoa zeharkatzen du, gero Herriotxa hortik Burgosera, Pa‐ lentzia, Leon eta Galiziaraino, bertan dagoela.

IRITZIA: Interesgarria izan da asko ikasi dugu eta bizitatu dugun lekuak oso politak izan dira.

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 3

ERDI-AROKO GALTZADA ETA LARRAZABALEKO ESKOLA

Agate Deunaren bazelizatik jaitsi eta Erdi –Aroko galtzadatik abiatu gara or bertan azaldu digute erdi aroko errepidea hiru partetan bananduta dagoela,lehenengoa : harlauzak al‐ boetan daudenak,bigarrena : mezurra harri alargatua gurdia ez joateko alboetara blio dute‐ na, eta azkenak: beteharria zaldiak ondo ibili ahal izateko. Hortik ibili ginenean euriagatik lokatses beteta zegoen.Nahiz eta XIII.mendekoa izan oso egoera onean dago gaur egun ,material geruza desberdinetan eginda dagoelako . Nola bidea lokatses beteta zegoen ez zait asko gustatu baina bidea eta historia oso interesgarria izan da.

Larrazalbago eskola ikusi ditugu bertan denbora horretako ikasleak vagina bezala egin ge‐ nuen,bertako clase batean.Urte horietan umeak eta neskak bananduta zeuden .Ume bat lehenengo aldiz ailegatzen zenan eskolara pizarra txiki bat ekkarri behar zuten , ondo idaz‐ ten jakiten zutenean tintero eta bolalumaz asten zirfen idazten.Norbaitek oso txarto por‐ tatzen bazen kalera joango zen baina ez eguyn baterako bere bizitza osorako.Umeak idatzi ahal izateko bote tintero bat behar zutren hori bere aita bi astekin lortzen zuen dirua balio zuen.Niri hori oso gogorra iruditzen zait ume bat bere bizitza osorako eskolatik kanporat‐ zea.

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 4

DEABRUAREN ZUBIA ETA CONCHA II

Deabruaren zubia:

Larrazabalgo eskolara joan ginen eta deabruaren zubiaren historia azaldu ziguten. XV. mendean eraiki zuen Lekeitioko Pedro Ortizek . Deabruaren zubia egiteko euskarri bat egin zuten. Gero harriekin pixkanaka ‐ pixkanaka eraiki zuten. Zubiaren erdian giltzarria zegoen.

Hori zen harri bat zubi guztia mantentzen zuena.Amaitu egiten zutenean egurra kentzen zuten. Egurra kentzen zutenak presoak ziren, apurtu balitz presoak hilko zituztuzten.

Iratxe: lekua gustatu zitzaidan, baina pixka bat aspertu nintzen.

Sendoa: lekua gustatu zitzaidan. Nola egiten zuten zubiak, zer mantentzen zuen zubi guz‐ tia… asko gustatu zait.

Concha II: Concha II meatzaritza bat zen. Oso handia zena, hor ikusi genuen nola egiten zuten la‐ na, nola bizitzen zuten. Meatzari asko zeuden Concha izenarekin meatzari hau Concha II izena zeukan. Concha II “altoz hornos de bizkaia”‐koa zen. Hor harri asko ateratzen zuten eta gero berotzen zuten eta burdina ateratzen zen .

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 5

MEATZARITZA MUSEOA ETA MEATZARIAREN ETXEA

Asteartean, otsailaren19an, meatzaritzaren museora joan ginen. Han mineral mota ezberdinak ikusi genituen: oligistoa, limonita, carbonatoa eta goethita.Ere meatzaritzaren munduko lan mota ezberdinak ezagutu genituen: pinxeak, harri zulatzaileak, dinamita kar‐ tutxo egileak, meatzariak… Burdina nola garraiatzen zen ikasi genuen, adibidez, balde le‐ rroetan. Hori amaitzean, meatzaritzari buruzko bideo interesgarri bat ikusi genuen eta ere meatzarien bizimodua azaldu ziguten.

Museotik irtetean, Zugaztietara (La Arboledara) joan ginen. Hor meatze‐putzuak ikusi genituen: Parkotxa, Ostión eta Blandis. Gero, kanpotik ikusi genuen barrakoi bat eta meat‐ zariaren etxe batera sartu ginen, oso gauza zaharrak zeuden barruan. Oso polita izan zen eta asko gustatu zitzaigun. Gehien gustatu zitzaiguna meatzari etxea izan zen.

GURUTZETA DBH 1ºD3

EZAGUTU BARAKALDO SECUNDARIA

PÁG 6