Murray Bookchin Ekolojik Bir Topluma Doğru

amaçlıdır. Geleneksel maden işletmeleri ağırlıklı olarak özel ki­ şilerce işletilir ve kıtlık korkuları, çıplak emperyalist politikalar bir yana, fiyat tespit operasyonlarının çıkarına hizmet eder. Bro­ okings Institutions'dan John Titlon'ın en karamsar tahminleri bile ironiyle karışıktır. Okur eğer onun tahminlerini "tutarsız" bulursa, Titlon hemen birçok önemli mineral kaynaklarının tüketilme ora­ nından bile hızlı arttıklarını ve bugün kullanılan her azalan mi­ neral için kabul edilebilir bir ikame bulunabileceğini kaydeder.

Bu kapitalizmin dünyayı ebediyen talan edebileceği anlamına gel­ mez. Ancak bu uygulamaların ortaya çıkardığı en büyük tehlike tükenme değil, basitleştirmedir ve kapitalist yayılmanın sınırlan jeolojik değil, ekolojiktir.

Gorz'un kitabın bir yerindeki saptamalarını başka bir yer­ dekilerle kıyaslamayı ve zıtlıklarını göstermeyi istediğiniz kadar sürdürebilirsiniz. Gorz'un "kıtlık" sözcüğünü nasıl ele alacağını hiç bilmediği ortadadır. "Kıtlığın" yalnızca "doğal" değil, top­ lumsal bir sorun olduğu Marx'tan öğrendiği bir şeydir. Ancak nasıl "doğal" ve nasıl "toplumsal" olduğunu tümüyle karıştırır; genelde ekoloji hareketinde olduğu gibi. Gorz bu ayrımları ve di­ yalektiklerini açıkça ortaya koyabilseydi, bu en önemli hizmet olurdu. Bunun yerine Marksist Gorz zamanla hemen hemen ta­ mamen en kaba çevreciye dönüşüyor. Aynı şekilde, Roma Ku­ lübü'nün kötü ünlü raporu (Meadow versiyonunu kastediyorum), Büyümenin Sınırları "mantığı, ilkeleri ve sonuçları yüzünden ka­ pitalizme karşı çıkan herkesin değirmenine su taşıyan" bir belge olarak Gorz'un hayranlığını kazanır. (s.78) Gorz, daha sonra, "Me­ adow raporunun sonuçları güvenilmez olsa bile, tezinin temel doğrusu değişmeden kalır" diyerek raporla paralelliğini yineler. (s.84) Radikal ekoloji hareketinde harcanan bunca yıldan sonra, Gorz'un hangi değirmenden dem vurduğunu ya da raporun "so­ nuçlarının" nasıl anti-kapitalist olabildiğini anlamam mümkün değil.

Aslında Gorz, eğer böylesi inanılmaz saçma saptamalar yap­ masaydı, Gorz olmazdı. Öyle ki, daha sonra raporun aynı za­ manda kapitalizmi kurtarmayı da amaçladığını öğreniyoruz. "Me­ adow raporu, endüstriyel ülkelere sıfır büyüme tavsiye ederken, dünya çapında endüstriyel üretimi üçe katlamayı arzulamaktadır 293