Kill Your Darlings.
Woord vooraf
Waar denk je aan wanneer we het over Lost Voices hebben? Deze vraag stelde ik op een zonnige ochtend in september aan zeven jonge schrijvers. Aan hoe de natuur zelf geen stem heeft, zei een. Aan de Friese taal, zei een ander. Er werd gesproken over het wegdrukken van stemmen in jezelf, hoe dat ook een vorm van schrappen is. Een vorm van zelfcensuur. Over de darlings die we, bedoeld of onbedoeld, killen. Zo ongeveer is Kill your darlings ontstaan. Hier schrijven Guusje van Kalker, Djoeke Graswinckel, Mayte Veenstra, Charlotte Westra, Rixt Siderius, Pieter van Aalst en Iris Dicke over de stemmen die geschrapt worden, stemmen die ze missen én over taal. Er is een lijst van ideeën en zinnen die de zine niet gehaald hebben. Er zijn bomen en kevers, en gedichten in het Fries. Er is een handleiding voor einzelgängers en een mysterieus verhaal over een zwarte piramide. Er is een innerlijke criticus, en een afwezigheid van iemand aan wie ’s avonds om half elf keer op keer wordt gedacht. Er zijn darlings die het waard zijn om te lezen.
Yentl van Stokkum
Heb je weleens geluisterd? Echt geluisterd? Naar de bomen in het bos? Het gekraak waarmee ze heen en weer bewegen? Als je je ogen sluit, en luistert, echt luistert, dan hoor je, dat het geen gekraak is, nee, de bomen kraken niet, ze ademen, net als jij. Ze lijken misschien groot, en levenloos, maar niets is minder waar. Op, in, rond en onder die bomen, leven wij. Wij zijn kevers, die jou met onze prachtige patronen zullen verwonderen en schimmels die je met het blote oog niet kunt zien. Ik snap, dat het misschien moeilijk is, om aandacht te hebben voor ons. Om altijd rekening te houden met wat er onder je voeten leeft. Maar wij zijn er ook. Ook wij hebben recht van bestaan. Wij voelen de impact van de stappen die je zet. En het is frustrerend, weet je? Het is frustrerend om niet gehoord te worden, ook al zeggen we zo veel. Jij woelt de grond om waar wij in wonen, maar luistert vervolgens niet naar wat wij daarover te zeggen hebben. Waarom luister je niet? Wil je ons niet horen? Of schreeuwen we niet hard genoeg? Kun je ons niet verstaan? Nee? Moeten we beter articuleren? Ook niet? Wat is het probleem dan? Ik snap, dat het misschien raar is, dat we zoveel poten hebben. Of dat je liever niet naar iets luistert dat zoveel lijkt op de gore, groene laag die over de appel, waar je juist zo’n zin in had, is heen gekropen, maar wij zijn deel van jou, weet je? Zonder ons kun je niet bestaan. Wij zorgen voor het eten dat je eet, de schone lucht die je ademt, die mooie felle kleuren van de bloemen die je in je pas gekochte vaas op de keukentafel zet. Wij zijn met jou, rond jou, in jou. Wij zijn jou. Waarom luister je dan niet?
Heb je weleens geluisterd? Echt geluisterd? Naar de bomen in het bos? Het gekraak waarmee ze heen en weer bewegen? Als je je ogen sluit, en luistert, echt luistert, dan hoor je, dat het geen gekraak is, nee, de bomen kraken niet, ze ademen, net als jij. Ze lijken misschien groot, en levenloos, maar niets is minder waar. Op, in, rond en onder die bomen, leven wij. Wij zijn kevers, die jou met onze prachtige patronen zullen verwonderen en schimmels die je met het blote oog niet kunt zien. Ik snap, dat het misschien moeilijk is, om aandacht te hebben voor ons. Om altijd rekening te houden met wat er onder je voeten leeft. Maar wij zijn er ook. Ook wij hebben recht van bestaan. Wij voelen de impact van de stappen die je zet. En het is frustrerend, weet je? Het is frustrerend om niet gehoord te worden, ook al zeggen we zo veel. Jij woelt de grond om waar wij in wonen, maar luistert vervolgens niet naar wat wij daarover te zeggen hebben. Waarom luister je niet? Wil je ons niet horen? Of schreeuwen we niet hard genoeg? Kun je ons niet verstaan? Nee? Moeten we beter articuleren? Ook niet? Wat is het probleem dan? Ik snap, dat het misschien raar is, dat we zoveel poten hebben. Of dat je liever niet naar iets luistert dat zoveel lijkt op de gore, groene laag die over de appel, waar je juist zo’n zin in had, is heen gekropen, maar wij zijn deel van jou, weet je? Zonder ons kun je niet bestaan. Wij zorgen voor het eten dat je eet, de schone lucht die je ademt, die mooie felle kleuren van de bloemen die je in je pas gekochte vaas op de keukentafel zet. Wij zijn met jou, rond jou, in jou. Wij zijn jou. Waarom luister je dan niet?
Wat ik zelf zou doen
Hoe het voelt
Met al die stemmen Die zo luid tegen mij schreeuwen Niet goed genoeg Jij moet anders
Wat ik wil in plaats van moet
LeukerSlimmerVrolijkerKleiner Wat als al die stemmen Waar ik nu al zo lang naar heb geluisterdAllemaalniet nodig zijn
Wat ik denk Wat is goed? Want wat als het goed gaat
Wat als ik bang ben Dat alles goed gaat
Wat als ik mij nergens meer
Zorgen om moet maken
Wat als ik afscheid van ze moet nemen En ik bang ben voor verlating
En wat als Ik het toch probeer En vaker met haar praatte
Wat als Wat als Wat als
Wat als ik problemen nodig heb Voor een idee van controle Kon je niet lezen Aan mijn lichaamstaal Dat ik dicht sta Ik een muggennet tussen ons in trek Ik beweeg mijn vingers over het gaas Afvragend waar het van gemaakt is Maar connectie Zoek ik niet Je vraagt mij om mezelf te zijn Zegt hoe fijn je dat zou vinden Wat moet ik dan Wat is goed?
Ik zette liefdesliedjes aan Een film of twee
Koos een leuke jongen
Interessant genoeg
Uitdagend genoeg
Om mijn dagen mee te vullen
Ik danste in donker houten kroegen
Vond een lievelingskunstenaar
Vijf favoriete series
En achttien problemen
Zodat ik nooit
Maar dan ook nooit
De ruimte heb Om mezelf te horen denken
Nu denk ik gewoon wat een ander denkt
Wat jij denkt
Of een vreemde Het maakt mij echt niet uit van wie
Ik de mening leen Het is alleen geen optie
Om mijn gevoelens nu te delen
Wat als ik je stem verlies Wanneer je vraagt
Astronaut
Ik stean efter it rút
Ik wachtsje oant it ein fan de dei
It ljocht yn myn sliepkeamer is út
Is dêr boppe in plak foar my?
Ik leau deryn
Dat it bestiet
As ik fan de ierde ôf fal
As in astronaut
De romte yn
Wolsto witte of ik feilich bin?
Ik flean
Blieuw ik yn dy bestean?
Tusken ljochtjierren is d’r plak foar ús
Ik ferdwyn
De stilte yn
Hoe mat ik sizze ik hâld fan dy?
Luister hier
onze geschrapte darlings
10.000 soorten gaan er per jaar verloren door de angst/ hebberigheid van één. Niets kan alleen bestaan.
Zonder die kriebelbeesjes die iedereen het liefste zou vermoorden zouden we geen bomen hebben om onze samenleving op te bouwen. En we zijn allemaal essentieel voor het leven en de gezondheid van het bos. En dus ook voor het leven en de gezondheid van jou.
Alle zo’tjes en wantjes die de zinnen verpesten. ‘iets van’, ‘een beetje’ en ander getwijfel. Iets wat we vorige week nog een knuffel hebben gegeven ‘Moet dit eruit?’ ‘Ik weet niet zo goed wat ik met deze zin moet’ ‘Zonder titels’ Zou jij nog naar mij willen luisteren als ik dingen zeg die je kwetsen Zou jij nog proberen om mij te begrijpen al spreken we niet dezelfde taal? Tegen mijn moeder spreek ik Fries Mag ik mij nog wel in mijn eigen taal uiten als ik een minderheid ben?
Ik heb nog veel meer geschreven want ik kom er echt niet uit, dat volgt
hierna: Of is dat vertrouwen? Is dat los kunnen laten? Is dat vrouw zijn?
Kots ik in mijn hoofdpijn en koorts ik mijn gewrichten Ze is, God geschapen, engelachtig, maar vooral, Is zij, Zij is. En ik?
Heb het daar al veel te lang niet over gehad. Wees maar stil, lieve jij. Dat is veiliger. Wees maar stil. Dat is veiliger. Als ik wakker word ben je er soms nog (want darmproblemen)
In mijn dekbed zonder hoes Het pak vla dat nu teveel is Ik bloed al elf maanden
Of ik het wilde brengen naar (…).
“Waar het hoort.”
Ik kan niet meer slapen, want vanuit de duisternis achter mijn ramen zie ik elke nacht een gezicht naar mij kijken. De piramide was een tombe van kennis!
Vandaag is het nieuwe ministeriegebouw opgeleverd. Van zwarte steen, een piramide. Met in de top de puzzel gekerfd!
De allereerste stap is het slopen van je mobiel, ik snap dat je nu al nuance mist, maar het is van groot belang, aangezien het je voorbereidt op de tweede stap:
Het negeren van familie/ vrienden/ kennissen, kom vooral niet meer opdagen. Ook verzoek ik je vriendelijk foto´s, kaarten, tekeningen, magneetjes, liefdesbrieven, vriendenboekjes, et cetera te verzamelen en ver van hier te begraven, om melancholische gedachten in de toekomst te vermijden. Gelieve dit te doen op melodramatische wijze naar keuze, dit is slechts een tip en volledig voor eigen interpretatie.
Ik had hier graag een voorbeeld willen noemen van een zeer goede Einzelgänger, maar de allerbesten zijn alleen gestorven en nooit gevonden.
De volgende stap is ontslag. Schrijf een mail naar je baas “Sorry, dit valt echt niet langer te combineren, peinzen is m’n nieuwe Nine to Five.” (Verlangens m’n weekend.)
Een Einzelgänger is een waakhond, maar bijt nooit, blaft niet eens. Vouw je ingeslikte woorden stil voor jezelf open, kijk naar het slagveld en stop er jezelf mee in. Kots al je overtollige sorry’s uit voordat de schemering begint.
Doe een schietgebedje voor je het huis verlaat. Dit is devotie.
Laat een memoblaadje achter. Schrijf: “Ik moet nu echt vertrekken.”
“Jullie weten al te veel.”
Zeg nooit meer “Welterusten!”
Een Einzelgänger is een nachtdier.
Dat giet net Dat giet net
Jou my dyn tonge en probearje dy dan út te sprekken
Lieuwe minsken datst do net sûnder my kinst?
Fregest do dy ôf at ik noch wol heard wurd?
Yn dyn holle wol ik ivich libje
Njonken dy Sêft krûp ik tsjin dy oan en hâld dy fêst
Dochs lis ik yn it tsjuster
Ik bin net om te ferjitten
Lúster nei myn klanken
It giet net
It giet net
Jou my dyn tonge en probearje dy dan út te sprekken
De zwarte piramide
Er kwamen twee mannen in pak van het ministerie met een koffer. Daaruit haalden ze een kleine piramide van zwarte steen, glad alsof het duizenden jaren door de zee was gepolijst. Erin was tekst gebeiteld, een geraffineerd schrift, maar met ijzingwekkend harde hoeken. “Kunt u slagen in ontcijfering?” Ik herkende niets van de tekens. Het had geen enkele gelijkenis met bekende schriften, maar aan alles voelde ik de intense oudheid van de steen. Als ik te lang naar de tekst keek, leken de hoeken te veranderen van plaats en voelde ik hun vormen steken in mijn ogen.
Er kwamen twee mannen in pak van het ministerie met een koffer. Daaruit haalden ze een kleine piramide van zwarte steen, glad alsof het duizenden jaren door de zee was gepolijst. Erin was tekst gebeiteld, een geraffineerd schrift, maar met ijzingwekkend harde hoeken. “Kunt u slagen in ontcijfering?” Ik herkende niets van de tekens. Het had geen enkele gelijkenis met bekende schriften, maar aan alles voelde ik de intense oudheid van de steen. Als ik te lang naar de tekst keek, leken de hoeken te veranderen van plaats en voelde ik hun vormen steken in mijn ogen.
Ik besteedde er dag na dag, week na week steeds meer tijd aan en voelde heviger en heviger hoe de hoeken brandden. Ik kon hun afschuwelijke rechtheid maar niet begrijpen, maar daardoor werd ik steeds meer gedwongen ze juist wel te ontcijferen om hun monsterlijke betekenis te kunnen lezen. Die tekst! Hopeloos zat ik ’s nachts buiten in mijn tuin, toen ik een komeet langs zag scheren, LF3/15ZZ9P. De lucht begon in kleuren te pulseren. De letters verschenen in het heilige negen bij negen raster, en ik zag hoe de letters konden worden samengevoegd tot een prehistorische, kosmische puzzel! In mij kwamen woorden op, ‘Kanoth-Yugh an sfyalghos her dum pokhar men K’un-ra,’ en Soemerische, Griekse, Maleisische en pre-pleistocene teksten die ik heb gelezen, over tunnels die nergens heen leiden, over het beest, over mensenoffers op gouden altaren. Ik kon niet meer eten. Na negen dagen ging ik naar het ministerie, maar hun gebouw was gesloopt. Er hing alleen nog een briefje aan een paal met een telefoon en een telefoonnummer: (2822) 00 00 01. Toen ik belde, hoorde ik een melodieuze wachttoon. Daarna een stem. Iemand die zich niet voorstelde, maar enkel zei: “Je bent veilig, dat is genoeg om te weten.”
Ik besteedde er dag na dag, week na week steeds meer tijd aan en voelde heviger en heviger hoe de hoeken brandden. Ik kon hun afschuwelijke rechtheid maar niet begrijpen, maar daardoor werd ik steeds meer gedwongen ze juist wel te ontcijferen om hun monsterlijke betekenis te kunnen lezen. Die tekst! Hopeloos zat ik ’s nachts buiten in mijn tuin, toen ik een komeet langs zag scheren, LF3/15ZZ9P. De lucht begon in kleuren te pulseren. De letters verschenen in het heilige negen bij negen raster, en ik zag hoe de letters konden worden samengevoegd tot een prehistorische, kosmische puzzel! In mij kwamen woorden op, ‘Kanoth-Yugh an sfyalghos her dum pokhar men K’un-ra,’ en Soemerische, Griekse, Maleisische en pre-pleistocene teksten die ik heb gelezen, over tunnels die nergens heen leiden, over het beest, over mensenoffers op gouden altaren. Ik kon niet meer eten. Na negen dagen ging ik naar het ministerie, maar hun gebouw was gesloopt. Er hing alleen nog een briefje aan een paal met een telefoon en een telefoonnummer: (2822) 00 00 01. Toen ik belde, hoorde ik een melodieuze wachttoon. Daarna een stem. Iemand die zich niet voorstelde, maar enkel zei: “Je bent veilig, dat is genoeg om te weten.”
Ik denk dat je niet eens weet dat Ramses
Shaffy mijn favoriete zanger is
brood leg
Je zit in de manier waarop ik kaas op mijn
Hoe ik het plakje beweeg alsof het een ontsnapte worm is
Daar vrij hard om moet lachen
Mezelf dan heel sneu vind
Je zit in de muur van mijn studentenkamer die ruikt naar mandarijnen uit 2012 In de sushi die ik niet maak De appjes die ik niet beantwoord, want stel je voor dat je ook uit Jonas tevoorschijn komt
Als een geest die me met een fles op het achterhoofd tikt
Je zit in ‘s avonds half elf Mijn overtuiging dat humor dwars door gewapend beton gaat
Mijn maag is van steen sinds de zomer en ik ben zielsgelukkig
De zon op mijn balkon is niet langer warm
Nee, meer nog is het de afwezigheid van kou die overheerst
Geen trillende hand meer aan de telefoon, geen
Schrijvers
Guusje van Kalker, Djoeke Graswinckel, Mayte Veenstra, Charlotte Westra, Rixt Siderius, Pieter van Aalst, Iris Dicke
Redactie
Iris Dicke, Rixt Siderius, Yentl van Stokkum
Bureauredactie
Pieter van Aalst
Vormgeving
Djoeke Graswinckel
Productie
Coco de Haas
MET DANK AAN
Coco de Haas, Marleen Nagtegaal, Meeuw Jonge Theatermakers en natuurlijk, Explore the North
Deze Zine is gemaakt door de Jonge Schrijvers explorethenorth.nl/js
