14 Mayıs 2011

4

14 MAYIS 2011 CUMARTESÝ

cakir@yeniasya.com.tr

Ne ad altýnda olursa olsun, müstehcenliðe hayýr a­va­la­rýn­ý­sýn­ma­sýy­la­bir­lik­te,­müs­teh­cen­li­ðin çe­þit­li­ba­ha­ne­ler­le­teþ­vik­e­dil­di­ði­ni­gö­rü­yo­ruz.­Ki­mi­‘spor’­a­dý­al­týn­da,­ki­mi­de­‘rek­lâm’ ve­ti­ca­rî­ka­zanç­ba­ha­ne­siy­le­a­çýk-sa­çýk­lý­ðý­‘iþ’le­ri­ne â­let­e­di­yor­lar.­Bu­gi­diþ­le­ö­nü­müz­de­ki­yaz­ay­la­rýn­da so­ka­ða­çý­ka­ma­ya­cak,­ga­ze­te,­der­gi­ve­‘ta­ný­tým­bro­þür­le­ri’ni­o­ku­ya­ma­ya­cak­ha­le­ge­le­ce­ðiz.­TV­ve­in­ter­net­dün­ya­sý­i­le­‘sa­nal­â­lem’i­ö­zel­lik­le­zik­ret­me­dik,­çün­kü­o­va­sý­ta­lar­bu­ko­nu­da­çok­tan­‘sý­nýr’ý­ve in­saf­düs­tur­la­rý­ný­yer­le­bir­et­miþ­du­rum­da.

Bil­has­sa­bü­yük­þe­hir­ler­de­o­to­büs­du­rak­la­rý,­vit­rin­ler­ve­a­lýþ­ve­riþ­mer­kez­le­ri­a­çýk-sa­çýk,­müs­teh­cen­rek­lâm­ve­fo­toð­raf­la­rýn­iþ­ga­li­ne­uð­ra­mýþ­du­rum­da.­He­le­o­to­büs­du­rak­la­rý...­Ý­ETT­du­rak­la­rýn­da u­tan­ma­dan­ve­sý­kýl­ma­dan­ge­le­cek­o­to­bü­sü­bek­le­mek­müm­kün­ol­mu­yor.­Do­zu­art­tý­rýl­mýþ­müs­teh­cen­rek­lâm­la­ra­‘dur’­di­ye­bi­le­cek­bir­mev­ki,­bir­ma­kam,­bir­‘yet­ki­li’­yok­mu?

Hiç­kim­se,­“Ser­best­pi­ya­sa­var,­bu­rek­lâm­la­ra mü­da­ha­le­e­di­le­mez.­Pa­ra­yý­ve­ren­rek­lâ­mý­a­sar”­de­me­sin.­Çün­kü­na­sýl­ki­‘si­ga­ra’nýn­rek­lâ­mý­ya­pý­la­mý­yor,­ay­ný­þe­kil­de­müs­teh­cen­li­ðin­teþ­vi­ki­ve­rek­lâ­mý da­ya­pý­la­maz,­ya­pý­la­ma­ma­lý.­Her­za­man­pa­ra­yý­ve­ren­rek­lâ­mý­ya­pa­bi­le­cek­ol­sa,­‘u­yuþ­tu­ru­cu/öl­dü­rü­cü’le­rin­de­rek­lâ­mý­ya­pý­la­bi­lir­di.­De­mek­ki­‘ser­best pi­ya­sa’nýn­da­sý­nýr­lan­dý­ðý­bir­‘çiz­gi’­var­ve­ol­ma­lý.

El­bet­te­müs­teh­cen­lik,­a­çýk-sa­çýk­lýk­sa­de­ce­Tür­ki­ye’nin­prob­le­mi­de­ðil.­A­ma­bil­has­sa­Tür­ki­ye’de­bu­tür rek­lam­ve­ya­yýn­lar­ol­ma­ma­lý.­Mil­yon­lar­ca­in­sa­ný­mýz bu­tür­rek­lâm­lar­dan­ya­na­þi­kâ­yet­çi.­Ý­na­nýn,­müs­teh­cen­rek­lâm­la­rýn­fil­mi­ni­çe­ken­de,­a­fi­þi­ni­ba­san­da,­o­to­büs­du­ra­ðý­na­a­san­da­on­dan­ya­na­þi­kâ­yet­çi­dir.­Hat­ta ve­hat­ta,­‘plaj’lar­da­o­þe­kil­de­gi­yi­nen­ba­zý­‘müs­teh­cen gi­yin­me­yi­se­ver­ler’­bi­le­o­rek­lâm­lar­dan­ya­na­þi­kâ­yet­çi o­lur.­Çün­kü­o­rek­lam­lar­in­san­la­rýn­ve­bil­has­sa­genç­le­rin­kal­bi­ni­bý­çak­lý­yor,­ak­lý­ný­da­ðý­tý­yor.­ Pe­ki,­müs­teh­cen­gi­yi­me­i­ti­raz­sa­de­ce­Tür­ki­ye’de mi­di­le­ge­ti­ri­li­yor?­Ha­yýr,­tam­ak­si­ne­hiç­ak­la­gel­me­ye­cek­ül­ke­ler­de­bi­le­bu­tür­gi­yim­ve­ya­yýn­lar­dan­ya­na­þi­kâ­yet­ler­var.­Çün­kü­in­san­lýk­bü­tün­ya­nýlt­ma­ve al­dat­ma­ça­lýþ­ma­la­rý­na­kar­þý,­‘fýt­rat’a­doð­ru­yol­a­lý­yor, al­mak­is­ti­yor.­Me­se­lâ,­“Al­man­ya’da­e­tek­is­ya­ný”­baþ­lýk­lý­bir­ha­ber­de­þöy­le­de­nil­miþ:­“Dün­ya­Bad­min­ton Fe­de­ras­yo­nu’nun­ye­ni­ký­ya­fet­yö­net­me­li­ði­tep­ki­çek­ti.­1­Ma­yýs’tan­i­ti­ba­ren­yü­rür­lü­ðe­gi­re­cek­o­lan­ye­ni yö­net­me­lik­u­ya­rýn­ca,­ka­dýn­spor­cu­lar­tur­nu­va­lar­da sa­de­ce­mi­ni­el­bi­se­ve­ya­t-shirt­ve­mi­ni­e­tek­i­le­oy­na­ya­cak.­(...)­Bu­ka­rar,­Al­man­ya’da­bü­yük­tar­týþ­ma­la­ra ne­den­o­lur­ken,­Ku­zey­Ren­West­fal­ya­Öz­gür­lük­ler Ba­ka­ný­Bar­ba­ra­Stef­fens,­(...)­ka­ra­rý­‘Ka­bul­e­di­le­mez’ o­la­rak­ni­te­le­di.­Stef­fens,­þun­la­rý­söy­le­di:­‘Spor­mü­sa­ba­ka­la­rýn­da­gi­ye­cek­le­ri­ký­ya­fet­le­rin­ku­ral­lar­la­be­lir­len­me­si­ke­sin­lik­le­za­val­lý­lýk­ve­ka­bul­e­di­le­mez­bir du­rum­dur.­Ka­dýn­la­rýn­spor­mü­sa­ba­ka­la­rýn­da­ba­cak­la­rý­ný­da­ha­faz­la­gös­ter­me­le­ri­ni­sað­la­ya­cak­ku­ral­la­rýn­ko­nul­ma­sý­spo­ru­da­ha­çe­ki­ci­ha­le­ge­tir­mi­yor.

Bu­dü­þün­ce­de­cin­sel­lik­ya­tý­yor.­(...)­Spor­da­ö­nem­li o­lan­gös­ter­di­ði­niz­per­for­mans­týr.­Giy­di­ði­niz­ký­sa­e­tek­ya­da­þort­de­ðil­dir.­Ka­dýn­spor­cu­la­ra­mü­sa­ba­ka­lar­da­na­sýl­gi­yin­me­le­ri­ge­rek­ti­ði­ni­dik­ta­et­mek­ka­bul e­di­le­mez.”­(Hür­ri­yet,­21­Ni­san­2011) Hem­cins­le­ri­ne­ku­ru­lan­‘tu­za­ðýn’­far­ký­na­va­ran­ve en­yük­sek­per­de­den­i­ti­raz­e­den­Ku­zey­Ren­West­fal­ya­Öz­gür­lük­ler­Ba­ka­ný­Bar­ba­ra­Stef­fens’i­al­kýþ­lý­yo­ruz.­Bu­çý­ký­þýn,­Tür­ki­ye’de­ki­‘ka­dýn­hak­la­rý­sa­vu­nu­cu­la­rý’na­da­ör­nek­ol­ma­sý­ný­is­ti­yo­ruz.

Ger­çek­ten,­‘fe­mi­nist’ler­bu­ko­nu­da­ni­çin­ses­siz­ve sus­kun?­Ka­dý­nýn­rek­lâm­mal­ze­me­si­o­la­rak­kul­la­nýl­ma­sý­ve­a­þa­ðý­lan­ma­sý­on­la­rý­hiç­ra­hat­sýz­et­mi­yor­mu?

Tür­ki­ye’yi­i­da­re­e­den­ler­bil­sin­ki,­bü­tün­bir­mil­let­müs­teh­cen­ya­yýn­lar­dan­ya­na­ra­hat­sýz­dýr...

H

Erdoðan’dan Zeybek’e dâvâ BAÞBAKAN Er­do­ðan,­“Re­cep­Tay­yip­Er­do­ðan’ý­an­gut o­la­rak­i­lan­e­di­yo­rum”­di­yen De­mok­rat­Par­ti­(DP) Ge­nel­Baþ­ka­ný­Zey­bek’e­100­bin­li­ra­lýk­ma­ne­vî­taz­mi­nat dâ­vâ­sý­aç­tý.­Baþ­ba­kan­Re­cep­Tay­yip­Er­do­ðan’ýn­a­vu­kat­la­rý­Fa­tih­Þa­hin,­Mu­am­mer­Ce­ma­loð­lu­ve­Bur­ha­net­tin Se­ven­can’ýn­ha­zýr­la­dý­ðý­da­va­di­lek­çe­sin­de,­DP­Ge­nel Baþ­ka­ný­Na­mýk­Ke­mal­Zey­bek’in,­Kü­tah­ya’nýn­ön­ce­ki gün­Si­mav­il­çe­sin­de­va­tan­daþ­la­ra­ses­len­di­ði­be­lir­til­di.

Di­lek­çe­de,­Zey­bek’in­ko­nuþ­ma­sýn­da­ki,­“Ba­ký­nýz;­De­mok­rat­Par­ti­ik­ti­dar­la­rýn­da­hay­van­cý­lýk­o­ka­dar­güç­lüy­dü­ki­dý­þa­rý­ya­ih­raç­e­di­lir­di,­dý­þa­rý­ya­ka­çý­rý­lýr­dý,­ka­çak­çý­lýk­var­dý.­A­ma­þim­di­kur­ban­kes­mek­i­çin­bi­le­bu­an­gut, bu­an­gut­lar,­an­gus­sý­ðýr­la­rý­ge­ti­ri­yor­lar.­Ben­Re­cep Tay­yip­Er­do­ðan’ý­an­gut­o­la­rak­i­lân­e­di­yo­rum.­Be­ni mah­ke­me­ye­ver­sin.­Mah­ke­me­ye­ver­sin,­o­nun­an­gut ol­du­ðu­nu­is­pat­e­de­ce­ðim”­i­fa­de­le­ri­ne­yer­ve­ril­di.­“An­gut”­i­fa­de­si­nin,­Türk­Dil­Ku­ru­mu­Gün­cel­Söz­lü­ðü’nde, “ah­mak,­ka­ba­sa­ba”­an­la­mý­na­gel­di­ði­ne­ve­halk­a­ra­sýn­da­da­bu­an­lam­da­kul­la­nýl­dý­ðý­na­dik­kat­çe­ki­len­dâ­vâ­di­lek­çe­sin­de,­“Bu­den­li­a­ðýr­ha­ka­ret­le­rin­dü­þün­ce­a­çýk­la­ma­sý­o­la­rak­ka­bu­lü­ha­lin­de,­ki­þi­lik­de­ðer­le­ri­nin­hu­kuk ve­a­na­ya­sal­gü­ven­den­yok­sun­ka­la­ca­ðý­a­çýk­týr”­de­nil­di.

Dâ­vâ­di­lek­çe­si­nin­son­bö­lü­mün­de,­DP­Ge­nel­Baþ­ka­ný Na­mýk­Ke­mal­Zey­bek’ten,­hak­sýz­fi­il­ta­ri­hin­den­i­ti­ba­ren­iþ­le­ye­cek­ka­nu­ni­fa­i­ziy­le­bir­lik­te­100­bin­li­ra­ma­ne­vî­taz­mi­nat­ta­le­bin­de­bu­lu­nul­du.­­Ankara / aa

HABER

Memur þahane yaþýyordu

Gözyaþlarý içinde ilk ezan

DENÝZLÝ'DE Millî Þef Ýsmet Ýnönü’nü dönemini yaþayan 85 yaþýndaki Mehmet Necip Iþýk da insanlarýn Adnan Menderes döneminde rahatladýðýný ifade ederek, “Menderes geldikten sonra insanlar insan olduðunu gördü.

Deðer verildiðini gördü. Halk rahat yaþamaya baþladý” diye konuþtu. Sena Kablo Yönetim Kurulu Baþkaný olan Iþýk, çok ekmek bulma sýkýntýsý çektiklerini ifade ederek, ekmek, gaz ve þekerin karneyle verildiði dönemde þehirden þehre un getirip götürmenin yasak olduðunu hatýrlattý. Tek parti döneminde her aileden alýnan 6 liralýk yol parasý vergisini ödeyemediði için angarya olarak yollarda çalýþtýrýldýðýný anlatan Iþýk, “Yol parasý isterlerdi. Halk ödeyemezdi. Bekçi veya jandarma gelirdi. Yol parasýný isterdi, vermezlerse yola götürürlerdi. 6 gün

ANTALYA'NIN Korkuteli ilçesinde yaþa- yaþý içinde kutladýðýný belirten Büyükkesyan eski Demokrat Parti (DP) delegesi kin, ezan kararýyla Menderes’in Anadolu Ramazan Büyükkeskin (86), Milli Þef dö - insanýnýn gönlünde taht kurduðunu kayneminin zor þartlarýný hiç unutamýyor. detti. Tek parti dönemindeki 18 yýllýk ezan Büyükkeskin, “Tek parti döneminde çok yasaðýnýn, 16 Haziran 1950 yýlýnda Ramafakirlik ve sýkýntý çektik. Ayaðýmýza giye- zan ayýnýn baþlanýlmasýna bir gün kala cek ayakkabý yoktu. En lüks yiyeceðimiz kalktýðý bilgisini veren Büyükkeskin, miek mek a ra sý so ðan ve nareden “Allah’u Ekber” sepeynirdi. Menderes iktidasini duyan halkýn cami avlura gelince el gücüyle yol su etrafýnda toplanarak gözyapým çalýþmasýna son yaþý döktüðünü kaydetti. verdi. Tek parti döneminBüyükkeskin, “Minarelerde de ürettiðin mahsulün ezan hep ‘Tanrý uludur, Tanrý yüzde 50’den yukarýsýný uludur’ diye okunuyordu. devlet vergi olarak alýyorMenderes, iktidara gelir gelRamazan du. Allah o dönemleri bir mez ezan ‘din dilinde’ okuBüyükkeskin daha yaþatmasýn bu mil nacak dedi. Ýlk ezaný camilete “ diye konuþtu. Korden hoca gözyaþlarý içinde 15 kuteli halkýnýn, ezanýn yeniden Arapça o- dakikada zor okudu. Cami etrafýna toplakunma sevincini bir birine sarýlarak göz- nan kalabalýðý da aðlattý” dedi.

çalýþtýrýrlardý. Günlük bir liraya. 6 lira büyük paraydý. Herkes veremezdi” ifadelerini kullandý. Tek parti döneminde çok kýtlýk olduðunu anlatan I þýk, “Memurla halkýn durumu ayrýydý.

Memurlar maaþlarýný alýyorlar þaha ne yaþýyorlardý. Vatandaþlar bu ayrýmý ‘Atam kalkta bak Ýsmet’ine, ikiye ayýrdý milletine’ derlerdi” dedi. Tek parti döneminde Kur’an’ý Kerim öðreten ve öðrenenlere yapýlan baskýlardan da söz eden Iþýk, þunlarý kaydetti: “Jandarma Kur’an kurslarýný, þikayet olmasa bile bilhassa hocalarýn evlerini basarlardý. Çocuklarý daðýtýrlardý. ‘Neden okutuyorsun, yasak ol du ðu nu bil mi yor mu sun?’ Ben Kur’ân’ý Kerim’i 50 yaþýndan sonra öðrendim. Bizim küçükler, sonra rahatladýðý için onlar öðrendiler. Bizim zamanýmýzda çok sýkýydý.”

Denizli'de yaþayan Necip Iþýk

Menderes zamanýnda insan yerine konulduk BEYAZ ÝHTÝLÂLÝN 61. YILINDA MERHUM MENDERES VE DP’NÝN HÝZMETLERÝ ZÝHÝNLERDE TAZELÝÐÝNÝ KORUYOR. BUGÜN 27­yýl­lýk­tek­par­ti­dö­ne­mi­ni so­na­er­di­ren­14­Ma­yýs­1950­se­çim­le­ri­nin­yýl­dö­nü­mü.­1923’ten­be­ri­ül­ke­yi tek­ba­þý­na­i­da­re­e­den­Cum­hu­ri­yet Halk­Par­ti­si,­bu­se­çim­le­ik­ti­da­rý­De­mok­rat­Par­ti’ye­dev­ret­ti,­ül­ke­de­bay­ram­ha­va­sý­es­ti.­Tek­par­ti­dö­ne­min­de ya­þa­nan­sý­kýn­tý­lar­i­se­ha­la­zi­hin­ler­de ta­ze­li­ði­ni­ko­ru­yor.­Si­vas’ýn­Þar­kýþ­la­il­çe­sin­de­o­tu­ran­74­ya­þýn­da­ki­Ha­san Hü­se­yin­Bað­cý­i­le­e­þi­Ý­na­yet­Bað­cý­(74) tek­par­ti­li­dö­ne­mi­ni­an­la­týr­ken­a­de­ta o­gün­le­re­git­ti,­Ha­san­Bað­cý,­çek­tik­le­ri sý­kýn­tý­la­rý­an­la­týr­ken­göz­yaþ­la­rý­na­ha­kim­o­la­ma­dý.

CAMÝLER YIKILIP ARAZÝLERÝ SATILDI

“HAYVAN VE BUÐDAYLARI KAÇIRIP SAKLARDIK” Men­de­res­dö­ne­min­de­30­ay­as­ker­lik­ya­pan­Ha­san­Hü­se­yin­Bað­cý,­“Ü­ze­ri­miz­den­öy­le­bir­a­ðýr­lýk,­bas­ký­var­dý­ki Men­de­res­dö­ne­min­de­ye­ni­den­doð­muþ­gi­bi­ol­duk.­Biz­ler­den­a­lý­nan­ö­þür ver­gi­le­ri­o­ka­dar­a­ðýr­dý­ki­har­ma­ný­mý­zý­kal­dýr­dý­ðý­mýz­da­buð­da­yý­öl­çer­ler­di, ken­di­le­ri­nin­ki­ni­a­lýp­gi­der­ler­di.­Bi­ze de­ne­ka­lýr­sa.­O­nu­da­ge­nel­de­a­la­maz­dýk.­Biz­ler­de­hay­van­la­rý­mý­zý,­buð­day­la­rý­mý­zý­ka­çý­rýp­sak­lar­dýk,­yok­sa­ký­þýn aç­ka­lýr­dýk”­de­di.­

“ASKERDEN ÇOK ÇEKTÝK, ÇOK DAYAK YEDÝK” Ba­ba­sý­ve­am­ca­sý­nýn­2.­Dün­ya­Sa­va­þý’na­ ka­týl­dý­ðý­ný­ söy­le­yen­ Bað­cý,­ o dö­nem­de­ ö­zel­lik­le­ as­ke­rin­ köy­lü­ ü­ze­rin­de­ çok­ bas­ký­sý­ ol­du­ðu­nu­ vur­gu­la­dý.­“Kö­ye­ge­lir­ler­di,­ba­þýn­da­tak­ke­si­ o­lan­ var­sa­ o­nu­ ba­þýn­dan­ a­lýp yýr­tar­lar­dý,­ ta­ka­ný­ dö­ver­ler­di.­ Bý­çak ta­þý­mak­ bi­le­ suç­ sa­yý­lý­yor­du.­ Ka­ra­ko­la­ a­lýp­ ö­le­si­ye­ dö­vüp­ ge­ti­rip­ kö­yün­ ö­nü­ne­ a­tý­yor­lar­dý,­ kim­se­ se­si­ni çý­kar­ta­mý­yor­du.­ As­ker­den­ çok­ çek­tik,­çok­da­yak­ye­dik.­O­za­man­o­ku­ma­yaz­ma­yok­tu.­Tek­öð­ren­di­ði­miz Kur’ân-ý­ Ke­rim’di.­ O­nu­ da­ ‘as­ker­ler ge­li­yor’­de­yin­ce­sak­lar­dýk.­Bul­duk­la­rýn­da­ yýr­tar­lar­dý,­ ya­kar­lar­dý.­ O­ku­yan­la­rý­ve­o­ku­tan­la­rý­da­yak­tan­ge­çi­rir­ler­di,­ aç­ su­suz­ ne­za­ret­ha­ne­ler­de bý­ra­kýr­lar­dý”­di­ye­ko­nuþ­tu.

“ASKER TÜRKÇE EZAN NÖBETÝ TUTARDI” Ha­s an­ Hü­s e­y in­ Bað­c ý,­ tek­ par­t i dö­ne­min­de­ e­za­nýn­ Türk­çe­ o­kun­du­ðu­nu,­in­san­la­rýn­kor­ku­dan­ca­mi­ye­gi­de­me­di­ði­ni­an­lat­tý.­Bað­cý,­“Cu­ma­gün­le­ri­jan­dar­ma­ca­mi­de­nö­bet bek­ler­di­e­zan­Türk­çe­o­ku­nu­yor­mu di­ye.­Çok­sý­kýn­tý­lar­çek­tik­çok”­der­ken­ göz­y aþ­l a­r ý­n a­ hâ­k im­ o­l a­m a­d ý.

“Rab­bim­ o­ gün­le­ri­ bi­ze­ tek­rar­ ya­þat­ma­sýn.”­di­ye­rek­du­a­et­ti.

“ÝNSANLAR AÇLIKTAN OTLA BESLENÝYORDU” E­þi­ Ý­na­yet­ Bað­cý­ i­se­ tek­ par­ti­ dö­ne­mi­hak­kýn­da­an­ne­sin­den­duy­duk­la­rý­ný­ þöy­le­ an­lat­tý:­ “Tek­ pa­ti­ dö­ne­min­de­ ot­ top­la­dý­ðý­ný,­ buð­da­yýn­ ol­ma­dý­ðý­dö­nem­ler­de­ar­pa­u­nu­i­le­o­tu bir­leþ­ti­rip­kü­çük­ek­mek­ler­yap­týk­la­rý­ný­ve­sa­de­ce­o­ek­mek­ler­le­aç­lýk­la­rý­ný­gi­der­dik­le­ri­ni­bi­ze­an­la­týr­dý.­Þim­di­bol­luk­za­ma­ný,­ha­li­mi­ze­þü­kür.”

Demokrat Parti'nin 4 Mayýs 1950 seçimlerinde iktidarý CHP'den devralmasý, ülkede bayram havasý yaþanmasýna sebep olmuþtu.

‘Ekmeði olan parmakla gösterilirdi’ TEK par­ti­li­yýl­la­rý­Er­zu­rum’un­üc­ra­köy­le­rin­den­Taþ­ke­sen’de­ya­þa­yan­A­ta­ul­lah­Taþ­ke­sen­li­oð­lu­(82)­i­se­tek­par­ti dö­ne­mi­nin­bas­ký­la­rý­i­le­ya­þa­dýk­la­rý­yok­lu­ðu­se­si­tit­re­ye­rek­an­la­tý.­1940’lý­yýl­lar­da­en­çok­ek­me­ðin­yok­lu­ðu­nu­ya­þa­yýp­his­set­tik­le­ri­ni­an­la­tan­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­ek­me­ði­o­lan­la­rýn­par­mak­la­gös­te­ril­di­ði­ni­be­lirt­ti.­A­na­do­lu­hal­ký­nýn­yok­luk­ve­yok­sul­lu­ðu­i­lik­le­ri­ne­ka­dar­ya­þa­dý­ðý­ný­i­fa­de e­den­A­ta­ul­lah­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­ö­zel­lik­le­köy­ler­de­ka­ra­sa­ba­na­ko­þa­cak­ö­küz­bu­la­ma­dýk­la­rý­ný­an­lat­tý.­ Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­el­bi­se­bu­la­ma­dý­ðý­i­çin­bir­kýz­gi­bi­en­ta­ri­giy­di­ði­yýl­la­rý­þöy­le an­lat­tý:­“Kýz­lar­la,­er­kek­ço­cuk­la­rý­nýn­a­ra­sýn­da­gi­yim­ba­ký­mýn­dan­fark­kal­ma­mýþ­tý.

Be­nim­giy­di­ðim­en­ta­ri­yi,­be­nim­ba­cým, kar­de­þim­gi­yer­di.­Kom­þu­lar­dan­þeh­re­gi­den­ler­var­sa­ço­cu­ðun­en­ta­ri­si­ni­is­ter­ve­ya ba­ba­ný­zýn­pal­to­su­nu­is­ter­di,­þeh­re­gi­dip Ataullah gel­mek­i­çin.”­ Taþkesenlioðlu

“SARIK SEBEBÝYLE 15 GÜN HAPSE ATTILAR” A­ta­ul­lah­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­köy­i­ma­mý­o­lan­ba­ba­sý­nýn bir­gün­ca­mi­çý­ký­þýn­da­ba­þýn­da­u­nut­tu­ðu­ka­vu­ðu­se­be­biy­le­jan­dar­ma­ta­ra­fýn­dan­ya­ka­la­nýp­Pa­sin­ler’de­20­gün ha­pis­yat­ma­sý­ný­hiç­u­nu­ta­mý­yor.­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­bu­o­la­yý­þöy­le­an­lat­tý:­“1941,­42.­O­za­man­ba­bam­ca­mi­de­na­maz­kýl­dýr­mýþ­dý­þa­rý­çý­kar.­A­ya­ðý­ný­a­tar­ca­mi­nin­ka­pý­sý­nýn­ö­nü­ne.­Dað­köy­le­rin­den­ge­len­i­ki­üç­jan­dar­ma,­o­sý­ra­da­‘ho­ca,­ho­ca’­di­ye­ses­le­ni­yor.­Ba­bam­dö­nü­yor.­‘Bir da­ki­ka­ge­lir­mi­sin?­Hay­di­düþ­ö­nü­mü­ze­Ha­san­ka­le’ye­gi­de­ce­ðiz’.­Ba­bam­‘su­çum­ne’­di­yor.­Jan­dar­ma­lar,­‘ba­þýn­da­ki­ka­vuk­yet­mi­yor­mu­su­çu­na?­Ba­bam­da­di­yor­ki ‘Ca­mi­den­çý­kýn­ca­mih­rap­ta­ba­þý­ma­ört­tü­ðüm­ka­vuk­bu.

Na­maz­kýl­dý­rý­yor­dum,­mih­ra­ba­bý­ra­ký­yor­dum,­dý­þa­rý­çý­kar­ken­ba­þým­da­u­nut­mu­þum­dal­gýn­lýk­la­çýk­mý­þým.’­Ba­ba­mý­bir­ka­vuk­yü­zün­den­15-­20­gün­i­çe­ri­at­tý­lar.”

ÇORUMLU 77 yaþýndaki Bahattin Altýkardeþ, tek parti döneminin canlý tanýklarýndan. Kur’ân kurslarýnýn kapatýlmasý, ezanýn Türkçe okunmasý, camilerin buðday ambarý olarak kullanýlmasýna kadar hemen her þeye þahit olan Bahattin Altýkardeþ, o karanlýk günleri hatýrlamak dahi istemiyor. Tek parti döneminde yaþananlarý anlatýrken gözleri dolan Altýkardeþ, þunlarý söyledi: “O dönemler gerçekten bu milletin yaþadýðý en zor dönemlerdi. Ezaný Türkçe okunmasý, camilerin kapatýl masý. Bunlarý kabul etmek çok zordu.

Salat-ü selam dahi Türkçe söyleniyordu. Hatta camiler yýkýlýp arazisi vatandaþa satýlýyordu. Bir þey vardý o zamanlarda emre itaat diye. Biz de öyle yapmak zo run da kal dýk.

Kur’an kurslarýnda Arapça kitap bulundurmak yasaktý, büyük cezalarý vardý. Kur’an dýþýnda ne yazý ne de kitap bulunduramýyorduk. Zor dönemrdeþ lerdi. Þimdiki gibi ne özka ltý A in tt Baha gürlük vardý ne demokrasi.

Asker ne derse o oluyordu. Tek parti dönemi Türkiye’nin acý geçmiþi.” O dönemlerde Çorum’daki 10 kadar ibadet yerinin depo olarak kullanýldýðýný belirten Altýkardeþ, Çorum merkezde bulunan Abdibey Camii’nin buðday ambarý olarak kullanýldýðýný, bir camininde yýkýlarak yerinin vatandaþlara satýldýðýný söyledi. Kadýnlarýn mahalle aralarýnda Kur’an öðrettiðini söyleyen Altýkardeþ, “Jandarma geliyor, polis geliyor” denildiði zaman kaçtýklarýný dile getirdi.

CAMÝYÝ TAMÝRHANEYE ÇEVÝRDÝLER

TEK partili dönemde çocuk olan 82 yaþýndaki araþtýrmacý yazar Mehmet Ýh“MENDERES DÖNEMÝNDE san Gençcan ise 1939 yýlýndan sonra özellikle ibadet yerlerine karþý bir savaþ ÝNSAN OLDUÐUMUZU ANLADIK” baþlatýldýðýný söyledi. 14 Mayýs 1950’de Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­“Biz­ne­gör­düy­sek,­in­san­lýk,­i­yi­lik­na­tek parti dönemine veda eden Türkimý­na­1950’de­gör­dük.­Ýn­san­lýk,­i­lim,­ir­fan­var­mýþ.­Her­ye’nin çileli dönemlerini bugün bile hakes­il­mi­ne,­ir­fa­ný­na­sa­hip­ol­ma­lý.­Bun­la­rý týrlamak istemediðini belirten astsubay Men­de­res­za­ma­nýn­da­öð­ren­dik.­Al­lah­o­nu emeklisi Gençcan, o dönem Çanakkarah­me­tiy­le­þad­ey­le­sin”­de­di.­Türk­çe­e­zan­o­le’de bulunan Týflý Camii’nin motor taku­ma­la­rý­ve­A­rap­ça­Kur’ân-ý­Ke­rim­o­ku­ma­mirhanesi, Fatih Camii’nin ise bir camima­la­rý­i­çin­tek­par­ti­dö­ne­min­de­a­ra­la­nin askerler için konaklama rýn­da­ba­ba­sý­nýn­da­bu­lun­du­ðu­köy­i­yeri olarak kullanýldýðýný söyledi. Fatih Camisi, 1950 yýmam­la­rý­na­ya­zý­lý­bel­ge­ve­ril­di­ði­ni­be­lýndan sonra bugünkü hali lir­ten­A­ta­ul­lah­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­“Bü­ni aldýðýný kaydeden Genç tün­köy­i­mam­la­rý­nýn­hep­si­ne­bu­bel­can, Çanakkale Savaþý sýge­e­li­niz­de­o­la­cak­di­ye­da­ðý­týr­lar­dý.­Bu rasýnda hasar gören ve tabel­ge­yi­o­kur­duk.­Bel­ge­nin­i­çin­de,­‘ben, dilatý yapýlmayan Dizdar A­rap­ça­e­zan­o­ku­ya­ca­ðým,­A­rap­ça Camii’nin ise tek parti Kur’ân­o­kut­ma­ya­ca­ðým’­gi­bi­4-­5­mü­him­mad­de döneminde ahýr olarak var­dý.­Ço­ðu­bu­nu­bil­mez­di­o­za­man­ki­i­mam­la­rýn. can kul la nýl dý ðý ný be li rt ti. met Ýh san Genç eh M La­tin­harf­le­ri­ni­o­kur­ya­zar­lý­ðý­yok­tu.­Ba­bam­Kur­nuç Gençcan, þunlarý söyledi: “Mi kö­yün­de­i­mam­dý.­Ken­di­öð­ren­ci­le­ri­nin­köy­le­riy­di­bu­ra­naresi saðlam olan caminin yeri, 1946 sý.­Kur­nuç’ta­ca­mi­de­ya­ban­cý­la­rýn­ol­ma­dý­ðý­za­man­lar­da yýlýnda satýldý. En enteresan olay ise o ca­mi­i­çe­ri­sin­de­mü­ez­zin­A­rap­ça­e­zan­o­kur­du.­Ar­dýn­dan dönemde, bugünkü Deðirmenlik Sokak na­maz­lar­ký­lý­nýr­dý”­di­ye­ko­nuþ­tu.­Tek­par­ti­dö­ne­min­de dediðimiz yerde çýkan büyük bir yangýnYü­ce­Ya­ra­dan’ýn­ke­lâ­mý­nýn­giz­li­giz­li­a­hýr­lar­da­o­kun­du­dý. Sokaðýn hemen köþesinde Molla Yakup Camisi vardý. Yangýnda bu caminin ðu­nu­i­fa­de­e­den­Taþ­ke­sen­li­oð­lu,­þun­la­rý­kay­det­ti: küçük bir kýsmýnda hasar oldu. Bunun “Kur’an­hep­giz­li­o­ku­nur­du.­Bi­zim­ho­ca­mýz­Ha­fýz­Sey­üzerine cami kapatýldý. Bir süre sonra o fet­tin­E­fen­di­bi­ze­Kur’ân­der­si­ve­rir­di.­Kur’ân­der­si­ni­hep camiyi, matematik öðretmeni Gülseren giz­li­ce­ya­par­dýk.­Köy­ler­de­ve­þe­hir­ler­de­ho­ca­e­fen­di­ler Haným’a sattýlar.” ço­luk­ço­cuk­ca­hil­kal­ma­sýn­di­ye­giz­li­ya­pa­lar­dý.”