Ρεπορταζ
Σ
την Ελλάδα, λόγω των οικονομικών προβλημάτων, οι ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στα νέα διαγνωστικά εργαλεία και τις νέες θεραπείες
είναι μια χρόνια νόσος που έχει ως αποτέλεσμα να εξασθενίζει η κεντρική όραση. Η ωχρά κηλίδα είναι ένα μικρό κομμάτι του αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, η οποία είναι υπεύθυνη για την οξεία κεντρική όραση. Η νόσος συνήθως πλήττει στην αρχή το ένα μάτι και περίπου στις μισές περιπτώσεις εμφανίζεται και στο άλλο μέσα σε 5 χρόνια! Η ασθένεια διακρίνεται σε δύο μορφές:
Την ξηρά και την υγρή μορφή. Η πρώτη είναι η πιο συχνή και η πιο ελαφριά, αλλά μερικές φορές μπορεί να μετεξελιχθεί στην υγρή μορφή. Η τελευταία, αν και αφορά μόνο το 10% των κρουσμάτων της νόσου, ευθύνεται σε ποσοστό 90% για την τύφλωση που προκαλεί η νόσος. Η πλειοψηφία των ασθενών παθαίνουν σοβαρή απώλεια της όρασης μέσα σε λίγους μήνες από τη διάγνωση.
Το 2% των Ελλήνων έχει γλαύκωμα! Το γλαύκωμα αποτελεί επίσης ένα σημαντικό παράγοντα ανησυχίας για τη δημόσια υγεία. Από στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπολογίζεται ότι το 2002 υπήρχαν 4,5 εκατ. τυφλοί άνθρωποι από γλαύκωμα. Αν και το γλαύκωμα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, είναι πιο συχνό στις μεγαλύτερες ηλικίες και με την αύξηση του μέσου όρου ζωής, οι εκτιμήσεις της επίπτωσης του γλαυκώματος αυξάνονται. Έτσι, προβλέπεται ότι μέχρι το 2020, 79,6 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως θα έχουν γλαύκωμα και από αυτούς 11,2 εκατ. θα είναι αμφοτερόπλευρα τυφλοί. Το γλαύκωμα δεν παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό ένας στους 2 πάσχοντες από γλαύκωμα δεν γνωρίζει ότι έχει τη νόσο. Στην Ελλάδα η επίπτωση του γλαυκώματος υπολογίζεται στο 2% του γενικού
54
πληθυσμού, αλλά το ποσοστό αυτό αυξάνεται σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 200.000 με 250.000 άτομα έχουν γλαύκωμα, αλλά ένα μέρος από αυτούς δεν έχουν διαγνωσθεί ότι πάσχουν από αυτό. Από μια έρευνα που έγινε πρόσφατα σε ένα δείγμα 917 συμμετεχόντων, βρέθηκε ότι 1 στους 5 Έλληνες δεν έχει επισκεφθεί ποτέ στη ζωή του οφθαλμίατρο, ενώ 2 στους 5 Έλληνες (42%) δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεση των ματιών τους. Επίσης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, όπου το γλαύκωμα είναι συχνότερο, μόνο οι μισοί (51%) επισκέπτονται τακτικά τον οφθαλμίατρό τους, ενώ περίπου 15% δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεση των ματιών τους. Πάνω από τους μισούς Έλληνες (54%) είχαν ακούσει για το γλαύκωμα, μια λέξη ελληνική που προέρχεται από το αρ-
/ Οκτώβριος 2012
χαίο «γλαυκός» που σημαίνει κυανόλευκος και κατά τον Αριστοτέλη αποδίδει το χρώμα που παίρνει το μάτι των πασχόντων στο τελικό στάδιο (απόλυτο γλαύκωμα). Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο, το οποίο λειτουργεί σαν ένα «ηλεκτρικό καλώδιο», περιέχει 1,2 εκατ. νευρικές ίνες και μεταφέρει την εικόνα που βλέπουμε στον εγκέφαλο. Το γλαύκωμα μπορεί να καταστρέψει αυτές τις ίνες και να οδηγήσει σταδιακά σε απώλεια του οπτικού πεδίου. Πολλές φορές, το γλαύκωμα συνοδεύεται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση. Η «ύπουλη» αυτή πάθηση δρα αργά, χωρίς αρχικά συμπτώματα, και σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, το άτομο δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει προσβληθεί, παρά μόνο όταν είναι