EDITORIAL
Τεχνητή ή Συναισθηματική Νοημοσύνη; Η τεχνητή νοημοσύνη το τελευταίο διάστημα είναι από αυτές τις buzz words που ακούει ή διαβάζει κανείς σε διάφορες ομιλίες, σε άρθρα, ακόμη και σε ποικίλες συζητήσεις. Παρόλο που είναι ένας τομέας με τις αρχές του στις δεκαετίες του ’40 και ’50, η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει σημειώσει άλματα, με τα φουτουριστικά σενάρια να μοιάζουν περισσότερο πραγματικότητα παρά επιστημονική φαντασία. Στο επόμενο βήμα, Είτε σε τεχνικό ή επιχειρησιακό/κοινωνικό ένα υπολογιστικό επίπεδο, δεν μπορεί κανείς να μην αναφέρει κάποιες ανησυχίες οι οποίες φαίνεται σύστημα να έχουν κοινό γνώμονα. Ποιες θα είναι μοντελοποιεί οι εφαρμογές τής τεχνητής νοημοσύνης; τα ανθρώπινα Τι γίνεται όταν θα χρησιμοποιηθεί με κασυναισθήματα κόβουλα κίνητρα; Μπορεί ο άνθρωπος κυρίως με να ελέγξει μια «σκεπτόμενη» μηχανή ή αντίστοιχα μια εφαρμογή AI θα μπορεί να εφαρμογή της πάρει αποφάσεις μέσω ηθικής; Και το πιο θεωρίας των κύριο, μπορεί να αντικαταστήσει τον άνπαιγνίων ή λήψης θρωπο, και αν ναι μέχρι ποιο σημείο; αποφάσεων Σαφώς οι απαντήσεις δεν είναι μονοσήμαντες, με αμέτρητες μεταβλητές και προϋποθέσεις ανά εφαρμογή, ανά τομέα κ.λπ. Σήμερα παρόλο που έχουμε εφαρμογές προηγμένης τεχνολογίας οι οποίες διαχειρίζονται αυξημένης πολυπλοκότητας εργασίες που δεν μπορεί να χειριστεί ο άνθρωπος (σε λογικά χρονικά πλαίσια), εντούτοις υπάρχουν αρκετές διαφορές με τον άνθρωπο κυρίως όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση ρίσκου. Επίσης σημαντική διαφορά είναι ότι ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να δράσει βάσει διαίσθησης και συναισθημάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, και ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος έχει ανεπτυγμένη τη συναισθηματική νοημοσύνη ακόμη και οι πιο προηγμένες εφαρμογές υστερούν της ανθρώπινης κρίσης. Συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένα διαφορετικό είδος ευφυΐας όπου πέρα από την ικανότητα να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να ελέγχει κανείς τα συναισθήματά του, είναι να αναγνωρίζει αυτά και των συνανθρώπων του και να μπορεί να διαχειρίζεται τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Όπως είναι αναμενόμενο, στην τεχνητή νοημοσύνη το επόμενο βήμα προς εξέλιξη, με βήματα να έχουν γίνει ήδη προς αυτή την κατεύθυνση, είναι να αποκτήσει αυτό στο οποίο υστερεί έναντι της ανθρώπινης φύσης, με τον τομέα να αναπτύσσεται προς εφαρμογές όπου ένα υπολογιστικό σύστημα μοντελοποιεί τα ανθρώπινα συναισθήματα κυρίως με εφαρμογή της θεωρίας των παιγνίων ή λήψης αποφάσεων,
Συντακτική Επιτροπή
επιδιώκοντας να ενσωματώσει την αναγνώριση και την αντίδραση σε συναισθηματικά στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας. Η ενσωμάτωση συναισθηματικής νοημοσύνης στο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για τον χρήστη, όπως την καλύτερη κατανόηση των αναγκών του χρήστη αφού θα επιτρέπει στο λογισμικό να αντιλαμβάνεται καλύτερα τη συναισθηματική κατάσταση και τις ανάγκες του χρήστη, οδηγώντας το έτσι σε πιο εξατομικευμένες και πιο αποτελεσματικές αλληλεπιδράσεις. Επιπλέον η δυνατότητα των εφαρμογών αυτών να κατανοούν και να αντιδρούν σε συναισθηματικές εκφράσεις θα καταστήσει την επικοινωνία με τεχνολογικά συστήματα πιο φυσική και αποδοτική. Η ιδέα πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να περιστρέφεται γύρω από την αναγνώριση συναισθημάτων και τη λήψη αποφάσεων βάσει αυτών έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή προσέγγιση, της οποίας το κύριο πλεονέκτημα θεωρείται συχνά η ικανότητά της να λαμβάνει αποφάσεις ακριβώς χωρίς ανθρώπινο συναίσθημα. Σαφώς και υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση, μελέτες και έρευνες σχετικά με τις ηθικές κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται να ακολουθεί κάθε τέτοιο σύστημα τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην εφαρμογή του. Σήμερα το εργασιακό περιβάλλον διαμορφώνεται με την ενσωμάτωση τεχνολογιών αιχμής και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Οι τεχνικές δεξιότητες δεν είναι πλέον αρκετές σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, με τις ανάγκες για ανάπτυξη «ήπιων δεξιοτήτων» (soft skills) και συναισθηματική ευφυΐα να γίνονται επιτακτικές. Η ανάγκη ανάπτυξης ικανοτήτων όπως η ομαδικότητα, οι ηγετικές ικανότητες, η ενσυναίσθηση, η κριτική σκέψη, οι επικοινωνιακές ικανότητες είναι καίριο να αναπτυχθούν από τον σύγχρονο επαγγελματία. Ειδικά σε τεχνικά επαγγέλματα όπως η μηχανική, όπου υπάρχει έντονη συγκέντρωση προς την απόκτηση τεχνικών δεξιοτήτων και κατάρτισης, ενώ η ανάπτυξη των πιο διαπροσωπικών ικανοτήτων δεν τυγχάνει συχνά ίσης προτεραιότητας. Υπάρχουν πολλαπλές μελέτες που έχουν αποδείξει ότι στον σύγχρονο επαγγελματικό χώρο διακρίνεται μια μετακίνηση προς τη ζήτηση και στις προοπτικές ανέλιξης επαγγελματιών με ανεπτυγμένες ήπιες δεξιότητες. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ένας ταλαντούχος καταρτισμένος επαγγελματίας αν δεν μπορεί να συνυπάρξει σε μια ομάδα ή δημιουργεί τοξικό περιβάλλον, δεν μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων ενός οργανισμού. Ο σύγχρονος επαγγελματίας χρειάζεται πέρα από τα προσόντα του να έχει ανεπτυγμένη κριτική σκέψη ώστε να μπορεί να εφαρμόσει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης ή άλλες τεχνολογίες αιχμής προς το όφελος της εργασίας και του συνόλου.
Μαρία Θεοδούλου Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Έλενα Χριστοδούλου - Αρχιτέκτονας • ΜΕΛΗ: Μαρία Θεοδούλου - Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Δρ Γεώργιος Παναγή - Ηλεκτρονικός Μηχανικός, Σωτήρης Πολυδώρου - Αρχιτέκτονας • YΠΕΎΘΥΝH ΎΛΗΣ: Αντριάνα Μιλτιάδου - Γραμματειακή Λειτουργός ΕΤΕΚ • ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ: Χάρης Σταυρινού - Επιστημονικός Λειτουργός ΕΤΕΚ
6
