ΑΡΘΡΑ
Εμπόριο δομικών υλικών από τις κατεχόμενες περιοχές: Υποχρεώσεις, ευθύνες και δυνατότητες των Κύπριων μηχανικών Το εμπόριο από τα κατεχόμενα προς τις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές ρυθμίζεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την Πράσινη Γραμμή (ΕΚ 866/2004) και διεξάγεται από εγκεκριμένα σημεία διέλευσης. Η σημασία του Κανονισμού είναι κατανοητή και σεβαστή, καθότι σκοπός του είναι η διευκόλυνση του εμπορίου κυπριακών προϊόντων μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Δεν επιδιώκω να αγγίξω την πολιτική διάσταση του θέματος. Όσα θέματα εγείρονται σε αυτό το άρθρο αφορούν αποκλειστικά τη διαδικασία εφαρμογής του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής και δεν έχουν σκοπό να παρέμβουν ή να αλλοιώσουν την ουσία του Κανονισμού. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει και πρέπει να διασφαλίσει συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων των δύο κοινοτήτων και να επιχειρήσει να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε στρεβλώσεις. Για παράδειγμα, το εμπόριο από και προς τα κατεχόμενα δημιουργεί ένα πάρα πολύ σημαντικό πρόβλημα, το οποίο προκαλεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος επιχειρήσεων που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές και παράγουν ή εμπορεύονται δομικά προϊόντα. Πιο συγκεκριμένα, οι αρμόδιες Αρχές της ΚΔ δεν επιβάλλουν ΦΠΑ στα προϊόντα από τα κατεχόμενα με αποτέλεσμα να είναι 19% φθηνότερα. Για τα προϊόντα που πωλούνται από Ε/Κ εμπορευόμενους σε Τ/Κ εμπορευόμενους στα κατεχόμενα επιβάλλεται ΦΠΑ από την ΚΔ και στη συνέχεια επιβάλλεται ΦΠΑ και από τη λεγόμενη «ΤΔΒΚ», με αποτέλεσμα να τίθενται εκτός ανταγωνισμού καθότι είναι πολύ ακριβότερα. Εκτιμάται ότι κάποιες κυπριακές βιομηχανίες δομικών προϊόντων θα μπουν στον πειρασμό να μεταφέρουν τις μονάδες παραγωγής τους στις κατεχόμενες περιοχές αφού, πέραν του ΦΠΑ, θα έχουν πρόσβαση σε φθηνότερες πρώτες ύλες και φθηνότερο εργατικό δυναμικό. Η ΚΔ οφείλει να μεριμνήσει κατά τρόπο ομοιόμορφο για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των καταναλωτών και την πιστή
26
εφαρμογή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής. Στην περίπτωση διακίνησης δομικών κατασκευών και υλικών, η ασφάλεια των χρηστών είναι μείζονος σημασίας. Αφορμή για το παρόν άρθρο αποτελεί η τεράστια ροή προϊόντων χαμηλής ποιότητας από τις κατεχόμενες περιοχές, η οποία αναστατώνει τις κυπριακές βιομηχανίες και τους μηχανικούς, οι οποίοι φέρουν την ευθύνη για την ποιότητα των υλικών που τοποθετούνται στις οικοδομές που σχεδιάζουν. Οι πρόσφατοι σεισμοί στην Τουρκία έφεραν στο προσκήνιο τη σημαντικότητα της χρήσης ποιοτικών, ασφαλών και πιστοποιημένων υλικών και προϊόντων στην κατασκευή των κτηρίων. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η κακή κατασκευή και η χρήση κατώτερων υλικών συνέτειναν στην καταστροφή. Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Αλεξάντερ, καθηγητή Σχεδιασμού Έκτακτης Ανάγκης στο University College του Λονδίνου «πρόκειται για μια καταστροφή που προκαλείται από κακή κατασκευή, όχι από σεισμό». Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, υπήρχαν πολλά νέα κτήρια που υποχώρησαν. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Eyup Muhcu, πρόεδρο του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της Τουρκίας, είναι «κοινή γνώση» ότι πολλά κτήρια –παλιά και νέα– κατασκευάστηκαν με κατώτερα υλικά και μεθόδους. Δεν υπαινίσσομαι ότι όλα τα προϊόντα που παράγονται στην Τουρκία ή που διέρχονται από τα οδοφράγματα είναι επικίνδυνα ή/και κατώτερης ποιότητας. Διαπιστώθηκε, όμως, ότι διέρχονται πολύ μεγάλες ποσότητες υλικών αμφιβόλου ποιότητας, και υλικών που η εξαιρετικά μειωμένη τιμή τους παραπέμπει σε προϊόντα κακής ποιότητας. Πέραν των πιο πάνω, διαπιστώνεται ότι πλειάδα τουρκικών προϊόντων, τα οποία «βαπτίζονται κυπριακά» από το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο, καθώς και προϊόντων που παράγονται στις κατεχόμενες περιοχές με αμφιβόλου ποιότητας και μη διευκρινισμένης προέλευσης πρώτες ύλες, έχουν κατακλύσει την αγορά στις ελεύθερες περιοχές. Γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες «λαθρεμπορίου» τουρκικών προϊόντων από διάφορα γκρίζα σημεία, όπως είναι η Πύλα.
