Enimerotiko Deltio No 53

Μεγάλο ἑορταστικό γεγονός γιά τήν Ἑστία Ἡ 170ή ἐπέτειος ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Τροφοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς

Ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης ἑορτάζει ἕνα ἐξαιρετικό γεγονός, µέσα στήν ἱστορική πορεία τῆς πνευµατικῆς Τροφοῦ Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς. Ὀφειλετικῶς, µέ ἰδιαίτερη χαρά, ξεχωριστή τιµή καί ἀνέκφραστη εὐγνωµοσύνη ἀποφάσισε, κατά τήν Τακτική Γενική Συνέλευση τῆς 9ης Φεβρουαρίου 2013, µετά ἀπό πρωτοβουλία τοῦ τότε Προέδρου τῆς Ἑστίας Καθηγητῆ κ. Βασιλείου Ἀναγνωστοπούλου

καί εἰσήγηση τοῦ ∆.Σ. της, µέ τήν εὐκαιρία συµπλήρωσης 170 χρόνων ἀπό τήν ἔναρξη λειτουργίας τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης (1844-2014), ἀφενός νά ἀφιερώσει τόν Η΄ τόµο τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης στόν ἀοίδιµο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄, ἱδρυτή τῆς Σχολῆς καί ἀφετέρου νά διοργανώσει Ἡµερίδα.

2

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Ἕκδοση τοῦ Η΄ τόµου τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης

Οἰκουμενικός Πατριάρχης Γερμανός Δ΄

Ἀφιέρωση Η΄ τόµου Ὅπως ἐπισηµαίνεται καί στήν ἀφιέρωση τοῦ ἐν λόγῳ τόµου (σ. 8), «∆ιά τῆς τιµητικῆς ταύτης ἀφιερώσεως ἐκφράζεται ἡ ἐκ βάθους καρδίας ἀγάπη, ὁ σεβασµός καί ἡ εὐγνωµοσύνη τῶν ἀποφοίτων τῆς περιωνύµου πνευµατικῆς Τροφοῦ Σχολῆς πρός τόν σοφόν τοῦτον ὁραµατιστήν Οἰκουµενικόν Πατριάρχην (Γερµανόν τόν ∆΄), χάριν τοῦ ὁποίου ἐγαλουχήθησαν εἰς τά νάµατα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί θεολογίας, ἐπί τοῦ µαγευτικοῦ «Λόφου τῆς Ἐλπίδος» τῆς ἐρατεινῆς Χάλκης τῶν Πριγκηποννήσων ...». Τά περιεχόµενα τοῦ τόµου – Ἀφιέρωση – Πατριαρχικό Γράµµα 1. Βιογραφικό Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχη Γερµανοῦ τοῦ ∆΄.

2. Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολοµαίου, Θρησκεία καί ἐλευθερία.

3. Ἀθανασίου Παπᾶ, Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος, Μία προσωπογραφία Γερµανοῦ Ε΄ εἰς τήν Ἱ. Μητρόπολιν Χαλκηδόνος.

4. Ἀποστόλου ∆ανιηλίδου, Μητροπολίτου Γέροντος ∆έρκων, Σχεδίασµα βιογραφίας τοῦ Μητροπολίτου ∆έρκων Ἰωακείµ τοῦ Πελεκάνου (1892-1950).

5. Μητροπολίτου Περιστερίου Χρυσοστόµου, Ἐπιτακτική ἡ ἵδρυσις σχολείων ὑπό τῆς Ἐκκλησίας.

6. Μητροπολίτου Γερµανίας Αὐγουστίνου, Die Orthodoxe Kirche in Deutschland und die Vorbereitung des Großen und Heiligen Konzils (Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στή Γερµανία καί ἡ Προετοιµασία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου).

7. Μητροπολίτου Ἰταλίας καί Μελίτης Γενναδίου, Γερµανός ὁ ∆΄ καί ὁ Καϊρικός θεοσεβισµός.

8. Ἐλπιδοφόρου Λαµπρυνιάδου, Μητροπολίτου Προύσης, Primus sine paribus, Ἀπάντησις εἰς τό περί πρωτείου κείµενον τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας.

9. Νικολάου Γ. Ξεξάκη, Προσεγγίζοντας τό νόηµα τοῦ γεγονότος τῆς Πεντηκοστῆς.

10. Σωτηρίου Βαρναλίδη, ∆ύο ἀνέκδοτες ἐπιστολές τοῦ Μανουήλ Γεδεών πρός τόν ἐκπρόσωπο τοῦ Πάπα στήν Κωνσταντινούπολη, Mgr. Luigi Rotelli τό 1885.

11. Εὐσταθίου Κ. Γιαννῆ, Ἡ θεολογία τοῦ Θεοφίλου Ἀντιοχείας.

12. Αποστόλου Γλαβίνα, Η Ανοικοδόµηση της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης και η ίδρυση σ’ αυτή της Ιεράς Θεολογικής Σχολής από τον Οικουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τον ∆΄ (14/6/1842-18/4/1845, 1/11/1852- +16/9/1853).

13. Κωνσταντίνου Ν. Γιοκαρίνη, Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας στό πλαίσιο τοῦ σύγχρονου πολιτικο-οικονοµικοῦ µετασχηµατισµοῦ.

14. Κωνσταντίνου ∆εληκωνσταντή, Ο πολιτισµός της αλληλεγγύης στην Ορθόδοξο Εκκλησία.

15. Βασιλείου ∆ήµου, Ο ρόλος και η σηµασία της ορθόδοξης χριστιανικής αγωγής και Παιδείας στο σύγχρονο σχολείο και το σχολείο του µέλλοντος.

16. Γιώργου Ξεινοῦ, Ἐπισκοπώντας τίς ἐξεγέρσεις τῶν µαθητῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης κατά τό 1865 καί 1897.

17. Γρηγορίου Λαρεντζάκη, Τό ∆ιάταγµα τῶν Μεδιολάνων τοῦ 313 µ.Χ. Τά µηνύµατα πού ἐκπέµπει στή σύγχρονη κοινωνία µας 1.700 χρόνια µετά.

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

3

κατά τήν ὁµιλία του στήν Ἡµερίδα τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, τῆς 21ης Ὀκτωβρίου 2015, σσ. 10-11. Μέ τήν ἔκδοση 500 (πεντακοσίων) ἀντιτύπων εἶδε τό φῶς τῆς δηµοσιότητας ὁ Η΄ τόµος τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, προκαλῶντας χαρά, ἱκανοποίηση καί ὑπερηφάνεια στούς δασκάλους καί µαθητές τῆς Σχολῆς, ἀλλά καί εὐρύτερα. Ἄς σηµειωθεῖ ὅτι γιά τήν ἔγκαιρη ἔκδοση τοῦ τόµου, ἀρχάς Ὀκτωβρίου 2015, ὑπῆρξε καθοριστική ἡ συµβολή τοῦ κ. Γεωργίου Νούση, Ταµία τῆς Ἑστίας µας, στόν ὁποῖον ἀξίζουν θερµές εὐχαριστίες.

Ἡµερίδα Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης

18. Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση, Πολιτική ἀνάλυση τῶν «Σεπτεµβριανῶν» ἀπό κλιµάκιο τοῦ Παγκοσµίου Συµβουλίου Ἐκκλησιῶν.

19. Χρήστου Τσούβαλη, Ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης Γερµανός ὁ ∆΄ καί ὁ Πατριαρχικός καί Συνοδικός Τόµος, «κατά τῶν χειροτονιῶν τιτουλαρίων ἐπισκόπων».

20. Πρωτοπρεσβυτέρου Σεραφείµ Φαράσογλου, Οἱ δύο τελευταῖοι µουσικοδιδάσκαλοι τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης. Παράρτηµα 1. Ἡ ἱστορική διαδροµή τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης καί ἡ προσφορά της στήν Ἐκκλησία.

2. Κατάλογοι ἀποφοίτων καί φοιτησάντων ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης τό 1844 ἕως τῆς ἀναστολῆς τῆς λειτουργίας της ὑπό τῆς τουρκικῆς κυβερνήσεως τό 1971.

3. Στατιστικά στοιχεῖα.

4. Τό κτιριακό συγκρότηµα τῆς Σχολῆς. Πίνακας ὀνοµάτων καί πραγµάτων. Περιεχόµενα. Σχετικά µέ τή σπουδαιότητα τοῦ Η΄ τόµου βλ. τήν Παρουσίασή του ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Ἑστίας,

α. Τόπος καί χρόνος Ἡµερίδας Ἡ Ἡµερίδα αὐτή τῆς Ἑστίας πραγµατοποιήθηκε τήν 21η Ὀκτωβρίου 2015, ἡµέρα Τετάρτη, στό Ἀµφιθέατρο «Ἀντώνης Τρίτσης» τοῦ Πνευµατικοῦ Κέντρου τοῦ ∆ήµου Ἀθηναίων (Ἀκαδηµίας 50 Ἰσόγειο), µέ τήν εὐγενική δωρεάν παραχώρηση καί ὑποστήριξη τοῦ Ὀργανισµοῦ Πολιτισµοῦ, Ἀθλητισµοῦ καί Νεολαίας τοῦ ∆ήµου Ἀθηναίων (Ο.Π.Α. Ν.∆.Α.). β. Πρόγραµµα Ἡµερίδας Τό τελικό πρόγραµµα, τό ὁποῖο ἴσχυσε κατά τήν πραγµατοποίηση τῆς Ἡµερίδας, µετά τίς διάφορες ἐπελθοῦσες τροποποιήσεις, ἔχει ὡς ἑξῆς: 18.00΄ Προσέλευση.

18.15΄ Καλωσόρισµα ἀπό τόν συντονιστή τῆς ἐκδήλωσης Ἀντιπρόεδρο τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης Πρωτοπρ. Κυριακό Τσουρό.

18.18΄ Χαιρετισµοί.

18.45΄ Ἐναρκτήρια ὁµιλία τοῦ Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, Ὁµότιµου Καθηγητῆ τοῦ Πανεπιστηµίου Ἀθηνῶν κ. Νικολάου Γ. Ξεξάκη: Ἑορταστική ἀναφορά - Παρουσίαση τοῦ Η΄ τόµου τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης».

19.05΄ Ὁµιλία τοῦ Ὁµότιµου Καθηγητῆ τοῦ Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης κ. Σωτηρίου Λ. Βαρναλίδη: Ἡ βιωµατική ζωή στήν πνευµατική Τροφό Χαλκίτιδα Θεολογική Σχολή.

19.25΄ Ὁµιλία τοῦ Ὁµότιµου Καθηγητῆ τοῦ Πανεπιστηµίου Graz τῆς Αὐστρίας κ. Γρηγορίου Ἀντ. Λαρεντζάκη: Ἡ συµβολή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς στόν διορθόδοξο καί διαχριστιανικό διάλογο.

4

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

19.45΄ Προβολές ἀπό τή Θεολογική Σχολή Χάλκης, σέ συνδυασµό µέ µουσική ἐπένδυση (ἀπό τόν µουσικό ψηφιακό δίσκο µέ τόν τίτλο: «Φωνές τῆς Χάλκης», µέλη ψαλλόµενα ἀπό ἀπόφοιτους τῆς Χαλκίτιδας Σχολῆς). Ἐπιµέλεια κ. ∆ηµητρίου Μ. Παλαβίδου.

20.05΄ Εὐχαριστήριος χαιρετισµός τοῦ Προέδρου.

20.10΄ ∆εξίωση προσκεκληµένων στό φουαγιέ τοῦ Πνευµατικοῦ Κέντρου.

20.30΄ Λήξη Ἡµερίδας. γ. Πραγµατοποίηση Ἡµερίδας Ὁ Ἀντιπρόεδρος τῆς Ἑστίας Πρωτοπρ. Κυριακός Τσουρός καλωσόρισε τούς πολυπληθεῖς ἐκλεκτούς συµµετασχόντες στήν ἐκδήλωση, λέγοντας, µεταξύ ἄλλων, τά ἑξῆς: Ἑκατόν ἑβδοµῆντα ἔτη συµπληρώθηκαν ἀπό τότε πού ὁ ρηξικέλευθος, διορατικός καί ὁραµατιστής Πατριάρχης Γερµανός ὁ ∆΄ κατά τήν πρώτη Πατριαρχία του 1842-1845, (Β΄ 1852-1853), ἵδρυσε τήν Γεραρά Ἱερά Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, στήν Ἱερά Μονή τῆς Ἁγίας Τριάδος, πάνω στόν λόφο τῆς Ἐλπίδος στήν νῆσο Χάλκη. Καί µέχρι τό 1971 ἡ περίπυστη αὐτή Σχολή ἔδωσε στό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, στήν Ἐκκλησία γενικώτερα, στήν παιδεία καί στό Γένος πλῆθος στελεχῶν, πού ἐλάµπρυναν Πατριαρχικούς θρόνους, ἐτίµησαν πανεπιστηµιακούς θώκους καί ἀκαδηµαϊκές ἕδρες, ἐλάτρεψαν τόν Θεό σέ πλῆθος Θυσιαστηρίων ἀνά τά πέρα τῆς οἰκουµένης, προσέφεραν πολύτιµο κοινωνικό καί ἐθνικό ἔργο σέ δύσκολες ἐποχές. Καί ἦλθε τό 1971, ὅταν µέ ἀπόφασή τους οἱ Ἀρχές τῆς γείτονος χώρας ἀνέκοψαν αὐτή τήν ἱστορική πορεία καί διέκοψαν µέ ἀστήρικτες προφάσεις τήν λειτουργία τῆς Σχολῆς. Τό 1952, µέ τήν εὐλογία καί τήν παρότρυνση τοῦ µακαριστοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, σέ συγκέντρωση ἀποφοίτων στήν Σχολή, ἱδρύεται ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης, ἡ ὁποία ἔκτοτε ἀποτελεῖ καί συνεχίζει τήν ἱστορική πορεία καί τήν φωνή τῆς σιωπώσας Τροφοῦ Σχολῆς. Ἡ Σχολή, 44 τώρα χρόνια, παρά τίς ὑποσχέσεις τῶν ἁρµοδίων Ἀρχῶν γιά τήν ἐπαναλειτουργία της καί παρά τίς ἄοκνες προσπάθειες τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου µας κ. κ. Βαρθολοµαίου, ὁ Ὁποῖος ἀπό τήν πρώτη στιγµή τῆς ἀναλήψεως τῶν Πρωθιεραρχικῶν καθηκόντων Του

ἔθεσε ὡς στόχο Του τήν ἐπαναλειτουργία τῆς κοινῆς Τροφοῦ Σχολῆς καί δέν ἔπαυσε νυχθηµερόν νά ἀγωνίζεται γιά νά δεῖ καί πάλι χαρίεσσα τήν κοινή Τροφό, αὐτή ἐξακολουθεῖ νά παραµένει ἐν ἀναµονῇ τῆς ἐπαναλειτουργίας της. Ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης, ἀπό τήν ἵδρυσή της τό 1953 καί µέχρι σήµερα, προσπαθεῖ νά κρατήσει ἰσχυρή τήν φωνή τῆς Σχολῆς, νά ἑνώνει τούς ὅπου γῆς ὁµογαλάκτους ἀδελφούς τῆς κοινῆς Τροφοῦ καί νά ἀναπτύσσει ἐκδοτική καί ἄλλη δραστηριότητα. Ὑπό τήν ἐµπνευσµένη προεδρία τοῦ µέχρι πρότινος καί ἐπί 33 συναπτά ἔτη Προέδρου της σεβαστοῦ σέ ὅλους µας Ὁµοτίµου Καθηγητοῦ τῆς Σχολῆς, κ. Βασιλείου Ἀναγνωστοπούλου καί τοῦ νῦν Προέδρου ὁµογαλάκτου ἀδελφοῦ Ὁµοτίµου Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστηµίου Ἀθηνῶν κ. Νικολάου Ξεξάκη, παρά τίς πολλές δυσκολίες καί τήν φυσική µείωση τῶν µελῶν της, ἡ Ἑστία ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ τήν φυσική παρουσία καί τήν φωνή τῆς Σχολῆς, τόν συνδετικό κρίκο καί τό σηµεῖον ἀναφορᾶς ὅλων τῶν τέκνων της. Στή δραστηριότητά της ἐντάσσεται καί ἡ ἔκδοση τακτικοῦ «Ἐνηµερωτικοῦ ∆ελτίου» καί κυρίως ἡ ἔκδοση περιοδικῶς τοῦ τόµου τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας», ὡς παρουσία τῆς σιωπώσας Σχολῆς στό σήµερα. Μέχρι σήµερα ἔχουν ἐκδοθῆ ἑπτά τόµοι ἀφιερωµένοι σέ διάφορα γεγονότα ἤ προσωπικότητες πού ἀνεδείχθησαν κατά τήν ἱστορική πορεία της. Ἀπόψε ἔχοµε τήν χαρά νά παρουσιάζουµε καί νά παραδίδουµε τόν ὄγδοο τόµο τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας», ἀφιερωµένο στόν ἱδρυτή τῆς Σχολῆς Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄. Ἡ σηµερινή ἐκδήλωση ἔχει σκοπό νά ἑορτάσει τά δύο αὐτά γεγονότα: τήν συµπλήρωση 170 ἐτῶν ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης καί τήν ἀναµνηστική ἔκδοση τοῦ ὀγδόου τόµου τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας». Εὐχαριστοῦµε θερµῶς τούς ἐκλεκτούς ὁµογαλάκτους ἀδελφούς Καθηγητές, οἱ ὁποῖοι θά συµβάλουν στήν προβολή τῶν δύο γεγονότων µέ τίς πολύτιµες εἰσηγήσεις τους. Ἐκφράζω τίς θερµές εὐχαριστίες τοῦ ∆ιοικητικοῦ Συµβουλίου τῆς Ἑστίας µας καί πρός ὅλους ἐσᾶς πού ἀνταποκριθήκατε εὐγενικά στήν πρόσκλησή µας καί τιµᾶτε µέ τήν παρουσία σας τήν ἀποψινή ἐκδήλωση. Στή συνέχεια ὁ π. Κυριακός ἀνέγνωσε τό Πατριαρχικό Μήνυµα, τό ὁποῖο ἀπέστειλε ὁ Παναγιώτατος Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολοµαῖος, µέ τήν εὐκαιρία τῆς σηµαντικῆς ἐπετείου, τό ὁποῖο ἔχει ὡς ἑξῆς:

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

5

6

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

7

8

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Ἀκολούθως χαιρέτισαν τήν ἐκδήλωση: Ἐκ µέρους, τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας κ. κ. Θεοδώρου Β΄, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Πτολεµαΐδος κ. Ἐµµανουήλ, τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχη Ἱεροσολύµων κ. κ. Θεοφίλου Γ΄, ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιµ. π. Σάββας καί τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. κ. Ἱερωνύµου Β΄, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Βελεστίνου κ. ∆αµασκηνός. Τόν λόγο στή συνέχεια ἔλαβαν οἱ ὁµιλητές, τῶν ὁποίων µέρος τῶν ὁµιλιῶν καταχωρεῖται στό παρόν Ἐνηµερωτικό ∆ελτίο. *** Ὁµιλία Νικολάου Γ. Ξεξάκη, Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, Ὁµότιµου Καθηγητῆ τοῦ Πανεπιστηµίου Ἀθηνῶν καί Ἄρχοντα Χαρτοφύλακα τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, µέ θέµα: «Ἑορταστική ἀναφορά - Παρουσίαση τοῦ Η΄ τόµου τῆς “Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης”».

Μέ αἰσθήµατα ἰδιαίτερης χαρᾶς, βαθειᾶς συγκίνησης καί ἀκριβέστερα µέ αἰσθήµατα χαρµολύπης ἔρχοµαι σήµερα, ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, νά χαιρετίσω τήν ἐκδήλωση αὐτή, τήν ἀφιερωµένη στήν Παλαίφατη Ἱερά Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, νά ἀναφερθῶ στήν ἑορταστική ἐπέτειο καί νά προβῶ, µέ συντοµία, στήν Παρουσίαση τοῦ Η΄ τόµου τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης».

1. Ἑορταστική ἀναφορά Ἡ συµπλήρωση 170 χρόνων ἀπό τήν ἔναρξη τῆς λειτουργίας τῆς περίλαµπρης Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς ἀποτελεῖ ἐξαιρετικό γεγονός στήν ἱστορική της πορεία. Γιά τό λόγο αὐτό ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης γιορτάζει τή σηµαντική αὐτή ἐπέτειο, προβάλλοντας τήν πλούσια καί ἀγλαόκαρπη προσφορά τῆς Σχολῆς καί ἐκφράζοντας τήν ἀγάπη, τήν τιµή, τόν σεβασµό καί τήν εὐγνωµοσύνη της πρός τήν ἱερή καί σεπτή πνευµατική µας Τροφό, ἡ ὁποία γαλούχησε πλειάδα ἄξιων πνευµατικῶν ποιµένων τῆς Ἐκκλησίας καί διδασκάλων τῆς ἐκπαίδευσης. Ἄς σηµειωθεῖ ὅτι ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης εἶναι

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 σύλλογος, ὁ ὁποῖος ἱδρύθηκε τήν 31η Ἰουλίου 1952 ἀπό ἀπόφοιτους τῆς Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς, µέ τήν παρουσία τοῦ ἀείµνηστου Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχη Ἀθηναγόρα τοῦ Α΄, στό βόρειο τµῆµα τοῦ περιβόλου τῆς Σχολῆς. Σύµφωνα µέ τό 2ο ἄρθρο τοῦ Καταστατικοῦ τῆς Ἑστίας, σκοπός της ὁρίζεται: «1) Ἡ πνευµατική ἐπικοινωνία µεταξύ τῶν µελῶν της, 2) Ἡ προβολή τοῦ ἔργου τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης, ἤτοι τῶν ὑπηρεσιῶν αὐτῆς πρός τό Οἰκουµενικόν Πατριαρχεῖον (Κωνσταντινουπόλεως), τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν καθόλου, τόν ∆ιαχριστιανικόν κόσµον, τά θεολογικά Γράµµατα καί πρός τό εὐσεβές Γένος µας, 3) Ἡ ἠθική συµπαράστασις τῆς Ἑστίας πρός τό Οἰκουµενικόν Πατριαρχεῖον, εἰς τό ἱερόν αὐτοῦ ἔργον καί τήν ἀποστολήν του, διορθοδόξως καί διαχριστιανικῶς, ὡς Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας». Τήν 1ην Ὀκτωβρίου 1844, µέ τήν τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας στό ναό τῆς Ἁγίας Τριάδας τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς ὁµώνυµης Μονῆς, εὐλογήθηκαν δάσκαλοι καί µαθητές· τήν 8η Ὀκτωβρίου ἔγινε πανηγυρικώτατα ἡ ἐναρκτήρια τελετή καί τήν ἑποµένη, ἡµέρα ∆ευτέρα, ἡ ἔναρξη τῶν µαθηµάτων. Ἔτσι ἡ Θεολογική Σχολή εἰσέρχεται στήν ἱστορία, στή λαµπρή ἀλλά καί περιπετειώδη ζωή της. Ἡ ἵδρυση τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης εἶναι ἀναµφίβολα γεγονός σηµαντικό, εὐχάριστο, µέ ἀγλαόκαρπη ἐκκλησιαστική καί θεολογική προσφορά. Παράλληλα ὅµως πρός τήν πνευµατική αὐτή καρποφορία καί τή δόξα της ἡ ἱστορική πορεία τῆς Σχολῆς εἶναι συνδεδεµένη µέ θλίψεις, στενοχωρίες, πικρίες, τραύµατα, βαριές πληγές. Ὁ σταυροαναστάσιµος χαρακτήρας τῆς Σχολῆς εἶναι ἔντονα ἀποτυπωµένος στή µακρόχρονη ἱστορική της πορεία. Τό ἔτος 1894 µεγάλος σεισµός κατέστρεψε τελείως τό κτίριο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, γεγονός τό ὁποῖο εἶχε ὡς συνέπεια τή µεταφορά της στό νησί «Πρώτη» τῶν Πριγκηποννήσων καί τήν ἀναστολή τῆς λειτουργίας της γιά ἕνα ἔτος. Τό γεγονός αὐτό ἀναδεικνύει ἕνα µεγάλο εὐεργέτη τῆς Σχολῆς, τόν ἐκ Χίου καταγόµενον, Παῦλο Σκυλίτση Στεφάνοβικ, στόν ὁποῖον ὀφείλεται τό σηµερινό λαµπρό ἀρχιτεκτόνηµα τῆς Σχολῆς. Τό ὅλον περιβάλλον τῆς Σχολῆς –φυσικό, διδακτικό, λειτουργικό, πνευµατικό– δηµιουργοῦσε ἀτµόσφαιρα πνευµατικῆς ἀνάτασης καί ψυχικῆς ἀναγέννησης, παραδεισένιας

9

ὀµορφιᾶς, θείας εὐλογίας. Συνδύαζε θεωρία καί πράξη, διδασκαλία καί λειτουργική µυσταγωγία, ἐπιστήµη καί βίωση. Μέσα σ’ αὐτό τό εἰδυλλιακό περιβάλλον καί τήν κοινοβιακή ζωή σφυρηλατήθηκαν ἀκατάλυτοι δεσµοί φιλίας, ἀγάπης, ἐκτίµησης καί σεβασµοῦ µεταξύ τῶν µαθητῶν καί µεταξύ τῶν καθηγητῶν καί µαθητῶν τῆς Τροφοῦ Σχολῆς. Ἡ πολυσέβαστη Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης ἀποτέλεσε τό πνευµατικό θεολογικό φυτώριο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου. Πάνω στό «Λόφο τῆς ἐλπίδας» τῆς ἐρατεινῆς Χάλκης τῶν Πριγκηποννήσων δεσπόζει τό προπύργιο τῆς Ὀρθοδοξίας, τό χρυσωρυχεῖο τῆς θείας ἀλήθειας, ὁ φωτεινός πνευµατικός φάρος τῆς ὀρθόδοξης Θεολογίας. Οἱ µαθητές τῆς Σχολῆς, πού ἔλαβαν τό ἀληθινό καί οἰκουµενικό φῶς τοῦ Χριστοῦ καί τήν προτροπή Του: «οὕτω λαµψάτω τὸ φῶς ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑµῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑµῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. 5, 16), γαλουχήθηκαν µέ τά νάµατα τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, ἁγιοπατερικῆς ἐµπειρίας καί πνευµατικότητας. Ἀναχωρώντας ἀπό τήν Τροφό Σχολή καί φέροντας τόν τίτλο τοῦ «∆ιδασκάλου τῆς Ὀρθοδόξου χριστιανικῆς Θεολογίας» ἐργάσθηκαν καί ἐργάζονται µέ θέρµη καί ὑπευθυνότητα στόν ἀµπελώνα τοῦ Κυρίου καί τήν κοινωνία, εἴτε ὡς κληρικοί καί πνευµατικοί ποιµένες, στελεχώνοντας τήν Ἕδρα τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, τίς Ἀρχιεπισκοπές καί Μητροπόλεις ἀνά τήν Οἰκουµένην, πού ὑπάγονται στήν κανονική του δικαιοδοσία, καθώς καί ἄλλες κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀναδειχθέντες µάλιστα καί µέχρι τά ἀνώτατα ἐκκλησιαστικά καί διοικητικά ἀξιώµατα, ὅπως ὁ σήµερα κοσµῶν τόν Οἰκουµενικό Θρόνο, Παναγιώτατος Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος ὁ Α΄, εἴτε ὡς λαϊκοί διδάσκαλοι στά σχολεῖα τῆς Μέσης Ἐκπαίδευσης καί τίς Πανεπιστηµιακές Σχολές. Σέ 930 ἀνέρχονται οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς. Ἐξ αὐτῶν 663 εἰσῆλθαν στίς τάξεις τοῦ Κλήρου, ἀπό τούς ὁποίους ἀναδείχθηκαν 12 Οἰκουµενικοί Πατριάρχες, 2 Πατριάρχες Ἀλεξανδρείας, 3 Ἀντιοχείας, 1 Βουλγαρίας, 4 Ἀρχιεπίσκοποι Ἀθηνῶν, 1 Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας, 4 Ἀρχιεπίσκοποι Ἀµερικῆς, 2 Μητροπολίτες καί 2 Ἀρχιεπίσκοποι Αὐστραλίας, 4 Μητροπολίτες καί 2 Ἀρχιεπίσκοποι Κρήτης, 343 Ἱεράρχες.

10

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Ἡ Σχολή ἀποτέλεσε, παράλληλα πρός τό πνευµατικό φυτώριο, καί τό θεολογικό διεργαστήρι καί ἐπιστηµονικό ἐπιτελεῖο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου. Οἱ καθηγητές της πρόσφεραν, εἴτε ὡς καθηγητικός σύλλογος, εἴτε µεµονωµένα ὡς µέλη, τίς πολύτιµες ὑπηρεσίες τους καί τίς ἐπιστηµονικές γνώσεις τους, στίς διάφορες Συνοδικές Ἐπιτροπές τῆς Μητέρας Ἐκκλησίας καί τά διάφορα Συνέδρια –Πανορθόδοξα, ∆ιορθόδοξα, ∆ιαχριστιανικά καί ∆ιαθρησκευτικά. Ἡ συµβολή τοῦ θεολογικοῦ ἐπιστηµονικοῦ δυναµικοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης ὑπῆρξε σηµαντική, ἀποφασιστική καί καθοριστική στή ζωή καί δράση τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, στήν πολύπλευρη καί πολυεύθυνη ἀποστολή καί τίς πολλαπλές καί ἀξιόλογες δραστηριότητες καί πρωτοβουλίες τοῦ Πρωτόθρονου Πατριαρχείου τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἄρρηκτος καί ἀρραγής εἶναι ὁ σύνδεσµος τῶν δύο θεσµῶν –τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς–· ἀδιαµφισβήτητη ἡ ἀλληλοπεριχώρηση, πραγµατική ἡ ἀλληλοσυµπλήρωση καί ἀλληλοϋποστήριξή τους. Εὔστοχα παρατηροῦσε ὁ τότε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας καί σήµερα Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος: «Νοµίζω ὅτι σπανίως θά εὑρίσκοντο δύο θεσµοί, δύο πνευµατικά ἱδρύµατα, µέ τόσον στενούς δεσµούς καί τόσην ἐσωτερικήν πνευµατικήν συνάφειαν καί ἀλληλεπίδρασιν, ὅσον τό Πατριαρχεῖον καί ἡ Σχολή ... εἶναι ἀδύνατον νά ὁµιλῶµεν περί τῆς ζωῆς καί τῶν δραστηριοτήτων τοῦ Θρόνου ἀσχέτως πρός τήν Σχολήν καί περί τοῦ βίου τῆς τελευταίας ἀνεξαρτήτως τοῦ δεσµοῦ της πρός τόν Θρόνον». Γιά τό λόγο αὐτό ἡ σηµερινή γιορτή τῆς περίσεµνης Χαλκίτιδας Τροφοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς εἶναι ταυτόχρονα καί γιορτή τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου. Ὅπως ἐπίσης ἡ ἀναγκαστική ἀναστολή τῆς λειτουργίας τῆς Σχολῆς, τό ἔτος 1971 ἀπό τήν Τουρκική Κυβέρνηση, πλήττει καίρια τή ζωή καί δράση τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου.

2. Παρουσίαση τοῦ Η΄ τόµου Τώρα θά ἔλθουµε στήν παρουσίαση τοῦ Η΄ τόµου. Μέσα λοιπόν στό πλαίσιο τῆς ἑορταστικῆς αὐτῆς ἐπετείου τῆς πνευµατικῆς Τροφοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς, τῆς συµπλήρωσης 170 χρόνων ἀπό τήν ἵδρυσή της,

ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης ἀποφάσισε νά ἀφιερώσει τόν Η΄ τόµο τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας» της στόν ἱδρυτή τῆς Σχολῆς, ἀοίδιµο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄ (14 Ἰουνίου 1842 - 18 Ἀπριλίου 1845 καί 1 Νοεµβρίου 1852 - 16 Σεπτεµβρίου 1853). Κατ’ αὐτόν τόν τρόπο ἐπιτυγχάνεται καί ἕνας ἀπό τούς σκοπούς τῆς Ἑστίας, ἡ προβολή δηλαδή τοῦ ἔργου τῆς Τροφοῦ Σχολῆς διά τῆς ἐπιστηµονικῆς, θεολογικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς µαρτυρίας καί συµβολῆς τῶν ἀποφοίτων της στά θεολογικά Γράµµατα καί δρώµενα. Ὁ σκοπός αὐτός πραγµατώνεται, µέσῳ τοῦ ἐπιστηµονικοῦ της περιοδικοῦ, µέ τήν ἐπωνυµία «Ἐπιστηµονική Παρουσία Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης». Πρόκειται περί συλλογικοῦ τόµου, στόν ὁποῖο καταθέτουν τήν ἐπιστηµονική γνώση καί θεολογική τους µαρτυρία µόνο ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς. Ὁ Η΄ τόµος, ἀφιερωµένος στόν ἱδρυτή τῆς φιλόστοργης πνευµατικῆς Τροφοῦ, ἀείµνηστο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄, ἀποτελεῖ ἔκφραση τιµῆς, σεβασµοῦ, ἀγάπης καί εὐγνωµοσύνης τῶν µαθητῶν τῆς Σχολῆς πρός τόν σπουδαῖο αὐτόν Πατριάρχη. Ἔχει θεµατολογία, ἡ ὁποία καλύπτει εὐρύ φάσµα γνωστικῶν ἀντικειµένων· ἀναφέρεται σέ θέµατα ἱστορικά, δογµατικά, διορθόδοξα, διαχριστιανικά, ἐκπαιδευτικά, κοινωνικά. Περιλαµβάνει 19 ἀξιόλογες µελέτες, ὅπως ἀναφέρεται στά περιεχόµενα τοῦ τόµου. Ἀσφαλῶς δεσπόζουσα θέση στόν τιµητικό αὐτό τόµο κατέχει ὁ ἱδρυτής τῆς Σχολῆς, ὁ ὁραµατιστής, πρωτοστάτης, πρόµαχος, καί ἐµπνευστής τῶν µεγαλόπνοων ἔργων, ὁ µεγαλεπήβολος καί ὀξυδερκής Οἰκουµενικός Πατριάρχης Γερµανός ὁ ∆΄ καί τό θεάρεστο ἔργο του. Ὁ Παναγιώτατος Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος, στό µήνυµά Του, τό ὁποῖο ἀκούσαµε πρό ὀλίγου, χαρακτηρίζει τήν ἵδρυση τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς ὡς «ἱερὸν ἐγχείρηµα ... τὸ ὁποῖον ἀπετέλεσε σταθµὸν ἀξιοσηµείωτον, ἂν µὴ καὶ µοναδικόν, ἐν τῇ ἱστορίᾳ τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου καὶ εὐρύτερον». Στόν τόµο ἐπισηµαίνεται ὁ πρωταρχικός σκοπός καί πόθος τοῦ Πατριάρχη Γερµανοῦ τοῦ ∆΄, ὁ ὁποῖος ἦταν ἡ ἀνακαίνιση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας στήν ἐρατεινή Χάλκη τῶν Πριγκιποννήσων, ἡ ὁποία εἶχε ὑποστεῖ σοβαρότατες ζηµίες ἀπό τήν πυρκαϊά τοῦ 1821 καί τό σεισµό τοῦ 1826. Παράλληλα τονίζεται καί ὁ ἄλλος σκοπός «ὁ κυριώτατος ... καί

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

γνησιώτατος», κατά τήν ἔκφραση τοῦ Πατριάρχη. Ποιός ἦταν αὐτός; Ἡ ἵδρυση Θεολογικῆς Σχολῆς. Σηµειώνεται ἐπίσης ὁ βασικός λόγος τῆς ἵδρυσης τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, ὁ ὁποῖος ἦταν ἡ ἀνάγκη παιδείας τοῦ κλήρου, γιατί, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Πατριάρχης, «ἐθεωροῦµεν µέ ἐνδόµυχον λύπην ... τήν ἀπαιδευσίαν τοῦ κλήρου καί τήν γύµνωσιν τῆς Ἐκκλησίας ἀπό πεπαιδευµένους καί ἐναρέτους ἱερωµένους, τῆς ὁποίας τά ἀποτελέσµατα ἐβλέποµεν καί τήν ὁσηµέραι αὐξάνουσαν πρός τό ἱερατεῖον ψυχρότητα καί ἀνευλάβειαν τοῦ λαοῦ, καί τήν τόλµην πολλῶν κατά τῆς θρησκείας ἡµῶν πολεµίων». Ἐδῶ ἐντάσσεται καί ἡ προσπάθεια ἀντιµετώπισης τῆς καινοφανοῦς διδασκαλίας τοῦ Θεόφιλου Καΐρη (1784-1853), ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε παραχάραξη τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, καί ἡ ὁποία καταδικάστηκε ἀπό τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο τό ἔτος 1839. Ἐπίσης προβάλλει ἡ µέριµνα γιά νά διατηρηθεῖ σώα καί ἀβλαβής ἡ πολύτιµη παρακαταθήκη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπό τίς προσηλυτιστικές ἐνέργειες τῶν Ρωµαιοκαθολικῶν καί Προτεσταντῶν, ἀλλά καί ἡ φροντίδα νά µή ἀποπνιγοῦν οἱ πνευµατικές ἀξίες µέσα στό ρεῦµα τοῦ ὑλισµοῦ καί τῆς ἀθεΐας, τό ὁποῖον εἶχε ἀρχίσει νά λαµβάνει εὐρεῖες διαστάσεις.

11

Στόν Η΄ αὐτό τόµο τῶν 670 σελίδων διακινεῖται τό πνεῦµα καί τό φρόνηµα τῆς Χάλκης, ἡ λειτουργική καί µουσική της παράδοση, ἀναπτύσσεται τό µήνυµα τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς πίστης καί ἀλήθειας, ἐπισηµαίνεται ἡ ἀναγκαιότητα τῆς ἑνότητας καί συνοχῆς τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, µέ τήν εὐκαιρία µάλιστα τῆς Μέλλουσας νά συγκληθεῖ Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδοξίας, προβάλλεται τό ἐπιτακτικόν καθῆκον τῆς Ἐκκλησίας γιά τήν ἑλληνορθόδοξη ἐκπαίδευση, ἀγωγή καί παιδεία τῶν µαθητῶν, παρατίθεται κατάλογος τῶν ἀποφοίτων τῆς Σχολῆς καί φωτογραφικό ὑλικό ἀπό τό κτιριακό της συγκρότηµα. Κατακλείοντας, ἐκφράζω βαθειά εὐγνωµοσύνη πρός τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, τόν ἱδρυτή τῆς πνευµατικῆς Τροφοῦ Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς, τούς εὐεργέτες, Σχολάρχες, Καθηγητές, Ἐφόρους καί Ἡγουµένους τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας, µέχρι τόν σηµερινό Μητροπολίτη Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρο, ὁ ὁποῖος, µέ τίς ἐνέργειες καί δραστηριότητές του, δίδει τήν εἰκόνα στόν ἐπισκέπτη, ὅτι ἡ Σχολή δέν ἔπαυσε νά λειτουργεῖ. Εἰλικρινεῖς ἐπίσης εὐχαριστίες ἀπευθύνω πρός τόν πρώην Πρόεδρο τῆς Ἑστίας καί σεβαστό Καθηγητή κ. Βασίλειο Ἀναγνωστόπουλο,

12

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

γιά τήν πρωτοβουλία καί τήν εἰσήγησή του, προκειµένου νά ἐκδοθεῖ ὁ ἐν λόγῳ Τόµος πρός τιµήν τοῦ ἱδρυτῆ τῆς Τροφοῦ Σχολῆς Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχη Γερµανοῦ τοῦ ∆΄. Ἡ Σχολή συνεχίζει νά ἐµπνέει, νά φωτίζει καί νά κατευθύνει µέ τό ἔνδοξο παρελθόν της. Τό ἱερό καθίδρυµα, ἡ περίφηµη Θεολογική Σχολή, πού δεσπόζει ἀγέρωχη καί ἐπιβλητική πάνω στό µαγευτικό «Λόφο τῆς ἐλπίδας», ἀτενίζει τά νερά τῆς Προποντίδας καί καρτερεῖ µέ ἀγωνία τό πλοῖο πού θά φέρει καί πάλι στή ζεστή καί στοργική ἀγκαλιά της καθηγητές καί µαθητές γιά νά συνεχίσουν, µέσα στόν ραγδαίως µεταλλασσόµενο κόσµο, τήν ἱερή ἀποστολή, προσφέροντας τήν γνήσια καί ἀπαραχάρακτη ὀρθόδοξη πίστη καί µαρτυρία. Θερµά ἱκετεύω τόν Τριαδικό Θεό, τό χορηγό κάθε ἀγαθοῦ, γιά τήν ἐπαναλειτουργία τῆς Σχολῆς, τοῦ σεµνώµατος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, ἔχοντας κατ’ ἐλπίδα ὅτι µετά τόν Σταυρό ἔρχεται ἡ Ἀνάσταση. *** Ὁµιλία Σωτηρίου Βαρναλίδη, Ὁµότιµου Καθηγητῆ τοῦ Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης καί Ἄρχοντα Ὑποµνηµατογράφου τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, µέ θέµα: «Ἡ βιωµατική ζωή στήν πνευµατική Τροφό Χαλκίτιδα Θεολογική Σχολή». Θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω, πρωτίστως, τόν Πρόεδρο τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης καί ὁµογάλακτο ἀδελφό, Ὁµότιµο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστηµίου Ἀθηνῶν κ. Νικόλαο Ξεξάκη, γιά τήν εὐγενική πρόσκληση πού µοῦ ἀπηύθυνε, ἐν ὀνόµατι καί τοῦ ∆ιοικητικοῦ Συµβουλίου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, γιά νά συµµετάσχω µέ ὁµιλία µου στήν σηµερινή Ἡµερίδα. Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή θά ἤθελα νά τόν συγχαρῶ γιά τήν ἐκλογή του στή θέση αὐτή τοῦ Προέδρου, παίρνοντας τήν σκυτάλη, πρίν ἀπό λίγο καιρό, ἀπό τόν ἀγαπητόν καί λίαν σεβαστόν ∆ιδάσκαλό µας κ. Βασίλειο Ἀναγνωστόπουλο, τοῦ

ὁποίου τό ἔργον τῆς πολύχρονης προσφορᾶς του στήν Ἑστία ὑπῆρξε ἀναµφιβόλως λίαν ἐποικοδοµητικό, ἐπιτυχές καί θεάρεστο. Τόν εὐγνωµονοῦµε τόν σεβαστόν διδάσκαλό µας γιά ὅσα, µέ αἴσθηµα εὐθύνης καί ἀγάπης πρός τήν Σχολήν µας, προσέφερε ὅλα αὐτά τά χρόνια. ∆έν ἔχω νά παρουσιάσω στή σηµερινή ὁµιλία µου ἀκαδηµαϊκή τυχόν σοφία στήν ἐκλεκτή ὁµήγυρη, µεταξύ τῆς ὁποίας εὑρίσκονται καί ἀγαπητοί ὁµογάλακτοι ἀδελφοί, ἀλλά νά συµµερισθῶ µέ αὐτήν, ἕνεκα καί τοῦ περιορισµένου χρόνου πού ἔχω στήν διάθεσή µου, κάποιες πτυχές τῆς βιωµατικῆς ζωῆς καί ἐµπειρίας µου στήν Τροφό Ἱ. Θεολογική Σχολή, νά περιγράψω τόν περιβάλλοντα χῶρον, ἐντός τοῦ ὁποίου λειτουργοῦσε αὐτή, κυρίως ἀπό τήν πνευµατικήν αὐτοῦ διάσταση, σέ συνδυασµό µέ ἀναµνήσεις καί σκέψεις ἀπό τήν πλούσια συγκοµιδή πού ἀπεκόµισα ἀπό τήν Σχολή, κατά τήν περίοδο τῶν σπουδῶν µου σ’ αὐτήν, ἡ ὁποία καθόρισε καί τήν περαιτέρω πορεία τῆς ζωῆς µου. Ἦταν, λοιπόν, µιά ἡλιόλουστη ἡµέρα τοῦ Σεπτεµβρίου τοῦ 1956, πού –µαθητής µέχρι τότε τοῦ Γυµνασιακοῦ τµήµατος τῆς Σχολῆς τοῦ Ζωγραφείου στήν Κωνσταντινούπολη–, ἔπαιρνα τό πλοῖο µαζί µέ τούς γονεῖς µου ἀπό τήν ἀποβάθρα τοῦ Γαλατᾶ µέ κατεύθυνση τήν νῆσο Χάλκη καί µέ προορισµό τήν Ἱ. Θεολογική Σχολή, προκειµένου νά καταταγῶ καί ἐγώ µεταξύ τῶν ἱεροσπουδαστῶν τῆς Σχολῆς, ἀποκτῶντας τό ὕψιστο προνόµιο τοῦ νά λέγοµαι «Χαλκίτης». Περνώντας µέ τό πλοῖο ἀπό τά διάφορα νησιά τῶν Πριγκηποννήσων, φθάσαµε τελικά στή βαπορόσκαλα τῆς Χάλκης. Μόλις ἀποβιβαστήκαµε στό νησί, ἀνεβήκαµε σέ µία ἀπό τίς ἅµαξες πού περίµεναν ἐκεῖ κοντά, καί ὁ ἁµαξᾶς, πού ἔτυχε νά εἶναι Ρωµιός, προτοῦ ἀκόµη τοῦ ποῦµε ποῦ πηγαίναµε, µᾶς ρώτησε δίνοντας ἀµέσως καί τήν ἀπάντηση: «Ἐπάνω πᾶτε στή Σχολή, δέν εἶναι ἔτσι;» καί ξεκίνησε! Βεβαίως, δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά πῶ ὅτι εἶχα µεγάλη ἀγωνία µέχρι νά φτάσουµε, ἀνεβαίνοντας µέ τήν ἅµαξα, τῶν ἀλόγων ἀσθµαινόντων, τόν κεντρικό ἀκόµη τότε χωµατόδροµο, πού ὁδηγοῦσε στόν καταπράσινο ἀπό πεῦκα λόφο, τόν ὁποῖο στέφει σάν κορώνα τό ἐπιβλητικό κτίριο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς. Ἡ ἀγωνία µου ἦταν δικαιολογηµένη, διότι ἦταν ἡ πρώτη φορά πού θά ἔβλεπα ἀπό κοντά αὐτή τήν περίφηµη Σχολή, γιά τήν ὁποία εἶχα ἀκούσει τόσα πολλά! Ἡ ἅµαξα στάθηκε µπροστά στή µεγάλη σιδερένια

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 µαύρη ἐξώπορτα, πού ἦταν ἡ κεντρική εἴσοδος τοῦ κήπου τῆς Σχολῆς, καί ὁ θυρωρός, ντυµένος µέ τήν µπλέ σκούρα στολή καί ἕνα κασκέτο στό κεφάλι, µᾶς ὑποδέχθηκε, καληµερίζοντάς µας. «Ἦλθαν πολλοί νέοι µαθητές σήµερα» µᾶς εἶπε, καί µᾶς ἔδειξε τό κεντρικό, κι αὐτό χωµατόστρωτο ἀκόµη τότε, δροµάκι τοῦ κήπου µέ τά πεῦκα παρατεταγµένα δεξιά καί ἀριστερά, πού ὁδηγοῦσε στά προπύλαια τοῦ κτιρίου! Ὅταν ἀνεβαίναµε τίς σκάλες τῶν προπυλαίων τῆς ἐπιβλητικῆς κεντρικῆς εἰσόδου τῆς Σχολῆς µέ τούς ὑψηλούς µαρµάρινους κίονες, στήν ἀγωνία µου προσετέθη καί δέος. ∆έν περίµενα µιά τόσο µεγαλειώδη εἴσοδο, παρ’ ὅτι καί τό Ζωγράφειο Γυµνάσιο πού πήγαινα µέχρι τότε, εἶχε µιά ἀξιοπρεπέστατη εἴσοδο µέ µαρµάρινους κίονες κι ἐκεῖνο. Ὅταν µπήκαµε µέσα στή Σχολή, ὑπῆρχαν ἐκεῖ ἀρκετοί µαθητές καί ἱεροσπουδαστές, πολλοί ἀπό τούς ὁποίους ἤδη ἦταν φοιτητές παλαιοτέρων ἐτῶν, πού εἶχαν φτάσει ἀπό διάφορα µέρη τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά καί ἀπό τά Πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα. Πηγαινοέρχονταν στούς µακρεῖς διαδρόµους τῆς Σχολῆς, χωρισµένοι σέ µικρές παρέες δύο-τριῶν ἀτόµων, ντυµένοι οἱ περισσότεροι µέ τό καθιερωµένο γιά τούς σπουδαστές τῆς Σχολῆς µπλέ σκοῦρο κοστοῦµι, καί ὅταν περνοῦσαν ἀπό µπροστά µας µᾶς καλωσόριζαν εὐγενικά. Στή συνέχεια, ὁδηγηθήκαµε στό Ἐπιµελητήριο τῆς Σχολῆς, ὅπου µᾶς ἀνέµενε ὁ Ἐπιµελητής. Ὁ ἴδιος µᾶς ὑποδέχθηκε µέ εὐγένεια καί µᾶς ὁδήγησε στόν κοιτώνα, πού θά ἔµενα µαζί µέ ἄλλους πέντε νέους µαθητές. Ὁ Ἐπιµελητής µέ ἐνηµέρωσε ἐπίσης γιά τό ὡράριο καί σέ γενικές γραµµές γιά τά καθήκοντα τοῦ ἱεροσπουδαστοῦ ἐντός τῆς Σχολῆς. Ἔτσι περίπου ἄρχισε ἀπό τήν ἡµέρα ἐκείνη τό νέο µου ξεκίνηµα στή Θεολογική Σχολή, πού θά ἄλλαζε τήν ζωή µου καί θά προσδιόριζε τό µέλλον µου. Ἐν τῷ µεταξύ, ἡ ὥρα γιά τό µεσηµεριανό φαγητό εἶχε ἔλθει, καί γιά πρώτη φορά ἄκουσα νά κτυπᾶ ὁ κώδων τῆς Σχολῆς πού µᾶς καλοῦσε στήν τράπεζα, καί πού στό ἑξῆς καί γιά ἑπτά ὁλόκληρα χρόνια θά ἦταν ὁ ρυθµιστής τῶν ὡραρίων, πού καθόριζαν τά καθήκοντα καί τίς ὑποχρεώσεις τῆς καθηµερινῆς µας ζωῆς καθ’ ὅλη τήν περίοδο τῆς µαθητικῆς καί φοιτητικῆς παρουσίας µας στή Θεολογική Σχολή. ∆ύο ἦταν οἱ ἦχοι πού ρύθµιζαν τήν ὁµαλή καί εὔρυθµη λειτουργία τῆς ζωῆς µας µέσα στή Σχολή: ὁ ἦχος τοῦ κώδωνος καί ὁ ἦχος τῆς καµπάνας. Ὁ κώδων κτυποῦσε σέ τακτά χρονικά διαστήµατα,

13

σύµφωνα µέ τό καθηµερινό πρόγραµµα, δηλ. γιά νά µᾶς ὑπενθυµίζει τήν ἔναρξη καί τήν λήξη κάθε µαθήµατος, τίς ὧρες τοῦ φαγητοῦ, τῆς µελέτης στίς αἴθουσες σπουδαστηρίων, τῆς κοινῆς ἡσυχίας, καθώς καί γιά τυχόν ἄλλες ἔκτακτες περιπτώσεις! Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, ὁ ἦχος τῆς καµπάνας τοῦ ναϋδρίου τῆς Σχολῆς ἦταν αὐτός πού µᾶς καλοῦσε γιά νά συµµετέχουµε στήν τέλεση τῶν θρησκευτικῶν καί πνευµατικῶν µας καθηκόντων ἐντός αὐτοῦ, δηλ. τήν παρουσία µας στόν Ὄρθρο, στόν Ἑσπερινό, στή Θ. Λειτουργία καί στίς λοιπές Ἱερές Ἀκολουθίες. Ἡ ἁρµονική, λοιπόν, συνύπαρξη τῶν δύο αὐτῶν εὔηχων ἤχων ἀντηχοῦσε καθηµερινά στά ὦτα τῶν ἱεροσπουδαστῶν καί ἀποτελοῦσε µέρος τῆς ζωῆς τους ἐντός τῆς Σχολῆς! Κι ἄν ὁ κώδων τῆς Σχολῆς µας σταµάτησε νά κτυπᾶ, ἀφοῦ τήν ἐπιστήµη τῆς Θεολογίας καί τόν πνευµατικό βίο πού ζοῦσαν οἱ ἱεροσπουδαστές στή Θεολογική Σχολή θεώρησαν οἱ κυβερνῶντες ὅτι ἦταν ἐπιζήµια γιά τό κράτος καί διέταξαν τό 1971 νά κλείσει ἡ Σχολή, ὅµως ἡ καµπάνα τοῦ ναϋδρίου τῆς Σχολῆς µας δέν σταµάτησε ποτέ νά κτυπᾶ. Ἀκόµη καί στίς πιό δύσκολες στιγµές γιά τήν Ρωµιοσύνη καί γιά τήν Ἐκκλησία µας, ἕνεκα τῶν «καιρικῶν τότε περιστάσεων», παρά τόν κίνδυνο «παρεξηγήσεων» ὅταν ὑπῆρχε ἔξαρση φανατικῶν διαθέσεων καί ἐντάσεων, ἡ καµπάνα τῆς Σχολῆς καί τῆς Μονῆς, ἐκεῖ ψηλά στόν λόφο τῆς Ἐλπίδος, ἐξακολουθοῦσε νά κτυπᾶ, κάποιες φορές µέ ὀλιγότερους ἴσως κτύπους, ἀλλ’ ὅµως κτυποῦσε κάθε µέρα ἀνελλιπῶς, καί συνεχίζει νά κτυπᾶ καί µέχρι σήµερα, καί θά κτυπᾶ καί αὔριο καί στό µέλλον!!! Η ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ-ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ Ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης δέν ἦταν µιά Σχολή, ὅπως εἶναι οἱ περισσότερες Θεολογικές Σχολές τῶν Πανεπιστηµίων. ∆έν ἦταν µόνον ἕνας χῶρος διακίνησης ἰδεῶν καί γνώσης. Ἦταν συγχρόνως ἕνας χῶρος καλλιέργειας τῆς ψυχῆς καί τοῦ πνεύµατος, ἦταν χῶρος «φωτός». Ἀκόµη καί οἱ αἴθουσες διδασκαλίας καί τά ἱστορικά ἐκεῖνα θρανία σέ ἐνέπνεαν καί σέ συγκινοῦσαν, ὅταν µάλιστα ἀναλογιζόσουν ὅτι στίς ἴδιες ἐκεῖνες αἴθουσες καί στά ἴδια θρανία πού καθόσουν τώρα ἐσύ, καί τά ὁποῖα ὑπῆρχαν ἀπό τότε

14

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

πού ξανακτίστηκε τό 1896 τό κτίριο τῆς Σχολῆς (µετά τόν καταστροφικό σεισµό τοῦ 1894 τῆς Κων/πόλεως), εἶχαν καθήσει, εἶχαν ἀκροασθεῖ τά «τῆς θεολογικῆς ἐπιστήµης γράµµατα» καί εἶχαν βιώσει τήν πνευµατικότητα τοῦ χώρου µετέπειτα Οἰκουµενικοί Πατριάρχες, Πατριάρχες ἄλλων Πατριαρχείων, ἄξιοι Ἀρχιερεῖς καί ἄλλοι κληρικοί, σοφοί καθηγητές καί ἄνθρωποι τῶν Γραµµάτων, πού διέπρεψαν στή συνέχεια. Μέσα στίς αἴθουσες διδασκαλίας, ἡ διδασκαλία τῶν µαθηµάτων δέν ἦταν κάτι τό στατικό, ἀλλά εἶχε µιά ξεχωριστή δυναµική. Ἐκεῖ µέσα ἐκχυνόταν τό ἀπόσταγµα τῆς ἐπιστηµονικῆς γνώσης καί διαχεόταν σ’ ὅλη τήν ἀτµόσφαιρα τῆς αἴθουσας. Ἐκεῖ µέσα ἡ διδακτέα ὕλη καί τά γνήσια τῆς θεολογικῆς ἐπιστήµης ἀκούσµατα ἀπό τούς σεβαστούς καί σοφούς διδασκάλους µας, συνήρπαζαν καί κρατοῦσαν σέ ἐγρήγορση τούς σπουδαστές, οἱ ὁποῖοι ἐµπλουτίζονταν µέ τά τῆς θεολογικῆς ἐπιστήµης γράµµατα. Καί ἡ δυναµική αὐτή ὁλοκληρωνόταν στή συνέχεια µέσα στό Ναό. Ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, κατά κοινήν ὁµολογίαν εἶχε µιά ἰδιαιτερότητα, πού σπανίζει στίς ἄλλες Πανεπιστηµιακές Θεολογικές Σχολές. Μέσα σ’ αὐτήν καί τόν περιβάλλοντα χῶρο, ἐκτός ἀπό τήν ἐπιστηµονική µας κατάρτιση, προετοιµαζόµασταν καί γιά τήν πνευµατική µας ἀνάταση καί ὁλοκλήρωση. Εἶναι σπάνιο, µέσα στόν ἴδιο χῶρο νά ζεῖς καί νά βιώνεις ἐπί καθηµερινῆς βάσεως ταυτόχρονα τήν ἐπιστηµονική γνώση καί τήν πνευµατική καλλιέργεια. Ἐξ ἴσου σηµαντικό γιά τούς σπουδαστές τῆς Σχολῆς µας ἦταν καί ἡ δυνατότητα τῆς ἄµεσης, σχεδόν καθηµερινῆς, ἐπικοινωνίας πού εἶχαν µέ τούς καθηγητές τους, οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν ὁποίων διανυκτέρευαν τακτικά στή Σχολή καί ἄλλοι κατοικοῦσαν κοντά στή Σχολή. Ἔτσι, ἐδίδετο ἡ εὐκαιρία στούς σπουδαστές νά ἔρχονται σέ ἐπικοινωνία µέ τούς καθηγητές τους κάθε φορά πού εἶχαν νά λύσουν κάποιες ἀπορίες κατά τήν µελέτη καί προετοιµασία τῶν µαθηµάτων τους ἤ τῶν φροντιστηριακῶν ἐργασιῶν τους, ἀλλά καί γιά διάφορα ἄλλα θέµατα ἐκκλησιαστικῆς, ἐπιστηµονικῆς, κοινωνικῆς καί πνευµατικῆς φύσεως. Οἱ καθηγητές µας ἦταν ἐκεῖνοι πού ἀφουγκράζονταν τίς νεανικές µας ἀνησυχίες καί ἀναζητήσεις καί προσπαθοῦσαν νά µᾶς ἐνθαρρύνουν καί νά µᾶς θωρακίσουν µέ τίς, κατά τό δυνατόν, καλύτερες συµβουλές καί ὑποδείξεις τους.

Μέ εὐγνωµοσύνη, λοιπόν, ἐνθυµούµαστε τούς σεβαστούς καί ἀγαπητούς Σχολάρχες, Καθηγητές καί ∆ιδασκάλους µας, τόσο τούς ἐν τῇ ζωῇ εὑρισκοµένους, ἀλλά καί τούς ἐν εἰρήνῃ ἀναπαυοµένους, οἱ ὁποῖοι νυχθηµερόν φρόντιζαν γιά τήν ὅσο τό δυνατόν ἀρτιότερη ἐπιστηµονική µας κατάρτιση στά τῆς θεολογικῆς ἐπιστήµης καί παιδείας γράµµατα, ἀλλά καί γιά τήν πνευµατική µας διάπλαση. Ἡ Θεολογική µας Σχολή εἶχε ἐπίσης καί ἕνα ἄλλο µεγάλο προνόµιο· ἦταν ἡ Θεολογική Σχολή τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, µέ ὅ,τι αὐτό µπορεῖ νά συνεπάγεται. ∆ιότι τό Φανάριον, ὡς Κέντρον τῆς παγκόσµιας Ὀρθοδοξίας, ἦταν ὁ ἄµεσος δέκτης ὅλων τῶν ἐντός τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανικοῦ Κόσµου καί τῆς Θεολογικῆς Ἐπιστήµης διαδραµατιζοµένων, κυρίως ἐκκλησιαστικῶν, θεολογικῶν καί κοινωνικῶν γεγονότων. Ἀπό τό Κέντρο αὐτό οἱ καθηγητές τῆς Σχολῆς, οἱ ὁποῖοι συµµετεῖχαν, ἀνάλογα µέ τό γνωστικό ἀντικείµενό τους, στίς περισσότερες Θεολογικές Ἐπιτροπές τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, καθιστοῦσαν στή συνέχεια ἐνήµερους τούς ἱεροσπουδαστές γιά θέµατα, τά ὁποῖα, κατά τήν ἐκτίµηση τῶν καθηγητῶν, εἶχαν ἐνδιαφέρον γιά τήν ἐπιστηµονική καί θεολογική κατάρτιση τῶν µαθητῶν τους, καί ὡς ἐκ τούτου οἱ τελευταῖοι γίνονταν ἀποδέκτες πολλῶν συγχρόνων ἐκκλησιαστικῶν γεγονότων καί διηύρυναν τίς γνώσεις τους. Ἐκτός ὅµως τούτου, οἱ ἱεροσπουδαστές εἶχαν ἐπίσης καί τό µοναδικό προνόµιο νά ἔρχονται ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν σέ ἐπικοινωνία µέ τόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη, ἀλλά καί µέ ἄλλους Ἀρχηγούς Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, µέ Ἱεράρχες καί µέ λοιπές προσωπικότητες τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ καί Θεολογικοῦ Κόσµου. Καί τοῦτο, διότι τόσον ὁ Πατριάρχης, ὅσο καί ἄλλοι προαναφερθέντες ἐπισκέπτονταν συχνά τή Θεολογική Σχολή Χάλκης. Ἰδίως, ἡ ἔλευση τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας στή Σχολή καί ἡ παραµονή του στά Πατριαρχικά ∆ώµατα γιά λίγες ἡµέρες, ἀποτελοῦσε ἕνα σηµαντικό γεγονός καί γιά τούς ἱεροσπουδαστές. Κατά τήν ἄφιξή του οἱ µαθητές τόν ὑποδέχονταν παρατεταγµένοι δεξιά καί ἀριστερά στόν κεντρικό διάδροµο πού ὁδηγοῦσε ἀπό τήν εἴσοδο τοῦ κήπου στά προπύλαια, κρουοµένων τῶν καµπανῶν. Κατά τήν παραµονή τοῦ Πατριάρχου στή Σχολή, οἱ ἱεροσπουδαστές εἶχαν τήν εὐκαιρία νά συµπροσευχηθοῦν µέ τόν Πατριάρχη τους, νά συµφάγουν, καί πολλές φορές, κυρίως µετά τόν Ἑσπερινό, νά περπατήσουν µαζί του στόν κῆπο, ἤ καθισµένοι στό παγκάκι

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 νά ἀκούσουν τά σοφά λόγια, τίς νουθεσίες καί τίς παροτρύνσεις του. Ἀλλά καί ἀπό τήν ἐπίσκεψη καί ἄλλων ἐπισκεπτῶν στή Σχολή µας, καί ἀπό τήν συνάντηση, γνωριµία καί συζήτηση τῶν σπουδαστῶν µέ αὐτούς, ἀναµφιβόλως κάτι θετικό ἀπεκοµίζετο. Ἔτσι ὁ ὁριζοντάς τους καί ἀπό ἀπόψεως κοινωνικῆς πλευρᾶς διευρύνετο. ΤΟ ΝΑΫ∆ΡΙΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΑΣ Κατά τό διάστηµα τῆς φοίτησής µας στή Σχολή, οἱ θεολογικές ἐπιστηµονικές γνώσεις, πού ἀποκτούσαµε ἀπό τήν παρακολούθηση τῶν µαθηµάτων, εὕρισκαν ἀναµφιβόλως τήν πνευµατική τους ὑπόσταση καί τό γνήσιο νόηµά τους ἐντός τοῦ Ναϋδρίου τῆς Σχολῆς, πού εἶναι ἀφιερωµένο στήν «Ἁγία Τριάδα». Τό Ναΰδριο αὐτό ἦταν τό κέντρο τῆς πνευµατικῆς καί θρησκευτικῆς µας ὕπαρξης καί ἀνάτασης πού µᾶς ἔκανε νά µεταµορφωθοῦµε πνευµατικά καί µᾶς κατηύθυνε στήν ἐµβάθυνση καί ὀρθή κατανόηση τῶν ὕψιστων νοηµάτων τῆς ἀληθινῆς πίστης µας καί τῆς ἔµπρακτης ἐφαρµογῆς αὐτῶν στή ζωή µας. Μέσα στό ναΰδριο αὐτό περνούσαµε ἀρκετό χρόνο, εἴτε συµµετέχοντες στίς Ἱερές Ἀκολουθίες εἴτε γιά νά προσευχηθοῦµε. Ἐκτός, ὅµως, αὐτοῦ οἱ ἱεροσπουδαστές ἀνελάµβαναν, σύµφωνα µέ τό ἑβδοµαδιαῖο πρόγραµµα πού κατήρτιζε ὁ Ἐπιµελητής, καί διάφορα διακονήµατα ἐντός τοῦ ἱ. Ναοῦ. Αὐτοί, χωρισµένοι σέ ὁµάδες ἀνά ἑβδοµάδα, ἦταν ὑπεύθυνοι καί γιά τήν καθαριότητα τοῦ Ναοῦ κάθε Σάββατο, καθώς καί τίς παραµονές τῶν Ἑορτῶν. Ἐπίσης οἱ ἱεροσπουδαστές τῆς Σχολῆς, ἀνάλογα µέ τίς τάξεις στίς ὁποῖες φοιτοῦσαν, εἶχαν καί ἐνεργό συµµετοχή στά δρώµενα ἐντός τοῦ ἱεροῦ ναοῦ κατά τήν τέλεση τῶν Ἱ. Ἀκολουθιῶν. Ἀρκετοί ἦταν ἐπίσης καί ἐκεῖνοι πού ἐλάµβαναν µέρος στή χορωδία τῆς Σχολῆς. Οἱ δέ κληρικοί ἱεροσπουδαστές ἔπαιρναν µέρος στήν τέλεση τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν ἐκ περιτροπῆς. Ἐντός τοῦ ἱεροῦ ναοῦ ἐγίνετο καί ἡ πρακτική ἄσκηση τοῦ µαθήµατος τοῦ κηρύγµατος ἀπό τούς Ἱεροσπουδαστές τῶν δύο τελευταίων ἐτῶν, οἱ ὁποῖοι φέροντες ράσο ἔδειχναν τήν κηρυγµατική τους ἱκανότητα ἐνώπιον τοῦ Σχολάρχου, τῶν καθηγητῶν καί συµµαθητῶν τους, µετά τό τέλος τοῦ Ἑσπερινοῦ ἤ καί κατά τήν ὥρα τῆς τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας. Ἐννοεῖται, ὅτι ἡ ἀγωνία αὐτοῦ πού κήρυττε γιά

15

πρώτη φορά ἔφθανε στό ἀποκορύφωµά της, κατά τήν ὥρα τοῦ κηρύγµατος! Παρά τήν µικρότητα σέ µέγεθος καί τήν µεγαλοπρέπεια στήν ἁπλότητά του, τό ἐσωτερικό τοῦ ναϋδρίου τῆς Σχολῆς ἦταν πλῆρες ἀπό πνευµατική καί θρησκευτική κατάνυξη. Ἐκεῖ µέσα ἑκατοντάδες ψυχές τῶν πνευµατικῶν, θεολογικῶν καί θρησκευτικῶν ἀναζητήσεων εἶχαν βρεῖ τήν γαλήνη καί τόν γνήσιο ἐκφραστή τῆς εὐσέβειας, καί ἐκεῖ αἰσθάνθηκαν τήν ἐνδυνάµωση τῆς πίστης τους. Μέσα σ’ αὐτήν βρίσκαµε κι ἐµεῖς τήν ψυχική γαλήνη, αἰτώντας µέ τήν παράκλησή µας πρός τόν Πανάγαθο Θεό νά ἁπαλύνει τίς σκέψεις µας ἀπό τίς προκλήσεις τῆς καθηµερινότητας καί νά ἐνδυναµώσει τήν πίστη µας. Μέσα σ’ αὐτήν, µᾶς φαίνονταν ὅλα πιό διαφορετικά, πιό λαµπερά, πιό ἐξαϋλωµένα, πιό κατανυκτικά, πιό ζωντανά. Ὅλες οἱ ἱερές ἀκολουθίες, µέ ἀποκορύφωµα τήν Θ. Λειτουργία, εἶχαν καί µιά ἰδιαίτερη λαµπρότητα καί κατάνυξη στή Σχολή. Ἐκεῖ λάµβανε χώρα ἡ πνευµατική πανδαισία, ἡ ἀνάταση τῆς ψυχῆς, καί ἐκεῖ τά ὁράµατα γίνονταν πραγµατικότητα! Καί ὅταν τό ἄρωµα τοῦ θυµιάµατος ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος ξεχείλιζε ἀπό τό θυµιατό µαζί µέ τόν ἁπαλό καπνό καί πληµµύριζε µέ τήν εὐωδία του τό ἐκκλησάκι, ταυτόχρονα µέ τίς ὑπέροχες ψαλµωδίες πού ἔβγαιναν ἀπό τά χείλη τῶν ψαλτῶν-ἱεροσπουδαστῶν, τότε οἱ προσευχές µας κατευθύνονταν πρός τόν Οὐράνιό µας Πατέρα καί ὅλα φαίνονταν ἐξαϋλωµένα, καί ἀντί τῶν ἱ. εἰκόνων διακρίναµε, νά τριγυρνοῦν ἀνάµεσά µας καί νά µᾶς εὐλογοῦν, τόν Κύριό µας, τήν Παναγία µας καί τούς Ἁγίους καί Ὁσίους µας. Ἐκεῖ ἐµφανίζονταν καί οἱ ψυχές τῶν ἱερέων, ἱεροµονάχων, σχολαρχῶν, καθηγητῶν, ἱεροσπουδαστῶν καί ὅσων ὑπηρέτησαν τήν ἱερά Μονή, τήν Σχολή καί τόν ἱερό ναό της στό πέρασµα τοῦ χρόνου. Στή Σχολή µας µέ ἰδιαίτερη λαµπρότητα ἑορτάζονταν καί οἱ Μεγάλες ἑορτές τῆς Χριστιανοσύνης καί βεβαίως οἱ ἑορτές τῆς Πεντηκοστῆς καί τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, πού ἑόρταζε τό Ναΰδριο τῆς Σχολῆς καί ἡ Σχολή µας. Ἐντός τοῦ ἱ. Ναοῦ ἐλάµβανε χώρα καί ἡ «Καθοσίωσις τῶν τελειοφοίτων» τῆς Σχολῆς µέ ἰδιαίτερη µεγαλοπρέπεια. Ἐπίσης, καί οἱ χειροτονίες ἱεροσπουδαστῶν στό Ναΰδριο τῆς Σχολῆς µας γίνονταν µέ ἐξαιρετική λαµπρότητα. Κάποτε, ὁ µακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χριστόδουλος, ἀναφερόµενος στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης µοῦ εἶχε πεῖ τά ἑξῆς: «Πράγµατι, σᾶς ζηλεύω

16

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

πού τελειώσατε ἐκείνη τήν Σχολή. Πρέπει νά σᾶς πῶ, ὅτι ἡ σκέψη καί ἐπιθυµία µου εἶναι νά ἱδρύσω καί ἐδῶ στήν Ἀθήνα µιά Θεολογική Σχολή, ἔχοντας ὡς πρότυπο τή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης»! ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Οἱ ἱεροσπουδαστές τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης ἦταν προνοµιοῦχοι ἐπίσης καί γιά ἕνα ἄλλο λόγο: Εἶχαν ἐλεύθερη πρόσβαση στήν ὑπέροχη καί παγκοσµίως γνωστή Βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς καί τῆς Σχολῆς, ἐµπλουτισµένη µέ χιλιάδες σπάνια καί δυσεύρετα βιβλία, κάποια ἀπό τά ὁποῖα χρονολογοῦνται ἀπό τό τέλος τοῦ ΙΕ΄ αἰώνα καί ἑξῆς. Στή Βιβλιοθήκη αὐτή προσέφευγαν οἱ ἱεροσπουδαστές τῆς Σχολῆς εἴτε γιά νά συντάξουν φροντιστηριακές ἐργασίες καί κηρύγµατα εἴτε γιά νά συγγράψουν στό τελευταῖο ἔτος τῆς φοίτησής τους τήν πρωτότυπη «ἐπί πτυχίῳ διατριβή» τους, τήν ὁποία ἔπρεπε ἐπιτυχῶς νά ὑποστηρίξουν ἐνώπιον ὅλων τῶν καθηγητῶν καί τοῦ Σχολάρχου, γιά νά ἔχουν τό δικαίωµα νά δώσουν καί τίς τελικές ἐπί πτυχίῳ ἐξετάσεις. ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΟΥ∆ΑΣΤΩΝ Στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης οἱ µαθητές, στίς ἐλεύθερες ὧρες τους, ἀσχολοῦνταν καί µέ διάφορα ἀθλήµατα, συνδυάζοντας ἔτσι τήν ἐπιστηµονική τους κατάρτιση καί τήν πνευµατική τους καλλιέργεια µέ τήν σωµατική τους ἄσκηση, σύµφωνα καί µέ τήν ρήση: «Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώµατι ὑγιεῖ». Πρός τόν σκοπό αὐτόν ἡ Σχολή µας εἶχε ἕνα ἀρκετά µεγάλο γήπεδο, στό ὁποῖο οἱ µαθητές γυµνάζονταν καί ἔκαναν διάφορα ἀθλήµατα, ὅπως ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση καί βόλλεϋ. Ἐνῷ στόν ἕναν ἐκ τῶν δύο ἐσωτερικῶν κεντρικῶν διαδρόµων τῆς Σχολῆς εἶχε τοποθετηθεῖ εἰδικό τραπέζι, σύµφωνα µέ τά διεθνῆ πρότυπα, γιά τήν ἐπιτραπέζια ἀντισφαίριση. Ἄς ὑπογραµµισθεῖ ἐδῶ ὅτι οἱ ἐπιδόσεις µας, κατά τίς διάφορες ἀθλητικές συναντήσεις µας µέ κάποια ἀπό τά Ἑλληνικά Λύκεια τῆς Πόλης µας, ἦταν ἀρκετά ἐπιτυχεῖς. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Τί νά πεῖ ὅµως κανείς καί γιά τό φυσικό περιβάλλον, πού καί αὐτό συµµετέχει αἰῶνες τώρα στή διατήρηση τῆς ἱερότητας τοῦ χώρου, ἐντός τοῦ ὁποίου ἀνηγέρθη

ἡ ἱ. Μονή τῆς Ἁγίας Τριάδος κατά τόν Θ΄ αἰώνα, καί ὅπου ἀπό τό 1844 συστεγάζεται καί ἡ Ἱ. Θεολογική Σχολή Χάλκης. Στόν περιβάλλοντα χῶρο τῆς Σχολῆς ὅλα φαίνονται, ἀλλά καί εἶναι πιό ἤρεµα, πιό ὄµορφα, πιό γαλήνια, πιό πνευµατικά. Ἀπό ἐκεῖ ἐπάνω βλέπαµε «τῆς φύσεως τά κάλλη», ὅπως θά γράψει σέ ποίηµά του ὁ τότε ἱεροσπουδαστής τῆς Σχολῆς καί ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός. Ἀπό ἐκεῖ ἐπάνω ἔχεις τό προνόµιο νά ἀπολαµβάνεις πιό καθαρά τήν χρυσίζουσα ὄψη τοῦ ἀναδυοµένου ἡλίου καί τήν καταπληκτική δύση του, τόν ἔναστρο οὐρανό, τό ὁλόλαµπρο φεγγάρι καί τήν γαλάζια θάλασσα. Νά ἀκοῦς πιό γλυκά τά κελαηδήµατα τῶν πουλιῶν πού σέ ἀνακουφίζουν καί σέ ξεκουράζουν, τόν χαρακτηριστικό ἦχο τῶν κυµάτων, ὅταν αὐτά στίς δυνατές θαλασσοταραχές σπάζουν ἐπάνω στούς βράχους, καθώς καί τούς ποικίλους ἤχους καί τά ψιθυρίσµατα τοῦ ἀέρα, ὅταν διαπερνᾶ µέσα ἀπό τά πεῦκα καί τά φυλλώµατα τῶν δένδρων. Ἀλλά καί νά ὀσφραίνεσαι τά ἀρώµατα τῶν ποικίλων λουλουδιῶν, πού ὑπάρχουν στόν κῆπο, καί τά ἀγριολούλουδα πέριξ αὐτοῦ. Στή Σχολή ἔχεις τήν δυνατότητα νά ζεῖς καί νά γεύεσαι κάθε µέρα, µέσα σέ ἕνα ἁγνό καί ἤρεµο περιβάλλον, τήν ὁµορφιά τῆς φύσης, ἀλλά καί τίς ποικιλόµορφες ἐναλλαγές τῶν τεσσάρων ἐποχῶν, µακρυά ἀπό τίς ἀσχήµιες, τόν θόρυβο τῆς καθηµερινότητας, τόν µολυσµένο ἀέρα τῶν πόλεων! Ἐκεῖ ἀκοῦς νά µιλᾶ µόνον ἡ φύση καί νά στέλνει πρός διάφορες κατευθύνσεις τά δικά της µηνύµατα καί τούς δικούς της γνήσιους ἤχους! Εἶναι οἱ µόνοι ἁγνοί καί καθαροί ἦχοι πού δέν δηµιουργοῦνται ἀπό ἀνθρώπινες παρεµβάσεις, ἀλλά µόνον ἀπό τήν ἴδια τήν φύση. Εἶναι οἱ µόνοι ἦχοι πού σοῦ χαϊδεύουν ἁπαλά καί εὐχάριστα τ’ αὐτιά καί δέν σέ ἐνοχλοῦν. Ἡ Σχολή, λοιπόν, ἡ ὁποία βρίσκεται σέ µία ἀπό τίς σπάνιες, παρθένες ὡς ἕνα βαθµό, τοποθεσίες, παρεῖχε στούς φοιτητές τό προνόµιο νά ζήσουν καί νά ἀπολαύσουν πλουσιοπάροχα αὐτές τίς δωρεές τῆς φύσης. ΟΜΟΓΑΛΑΚΤΟΙ Α∆ΕΛΦΟΙ Ἕνα ἐνδιαφέρον χαρακτηριστικό γνώρισµα τῶν σπουδαστῶν καί ἀποφοίτων τῆς Σχολῆς µας εἶναι ὅτι ἀποκαλοῦνται µεταξύ τους «ὁµογάλακτοι ἀδελφοί». Πράγµατι, µετά ἀπό ἕνα µικρό χρονικό διάστηµα ἀπό τήν παρουσία τῶν σπουδαστῶν στή Σχολή, µέσα σ’ αὐτήν διαχεόταν ἕνα πνεῦµα ἀδελφοσύνης

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 µεταξύ τῶν φοιτητῶν, ἔτσι αὐθόρµητα, πού ἔκανε νά αἰσθάνονται ὅλοι σάν ἀδέλφια µεταξύ τους, κι ἄς µήν γνωρίζονταν καθόλου προηγουµένως, καί ἀπό ὅποιο µέρος τοῦ κόσµου κι ἄν ἔρχονταν σ’ αὐτήν γιά νά σπουδάσουν. Αὐτό ἀπέρρεε ἀπό τόν κοινό τρόπο ζωῆς καί συναναστροφῆς, τόν ὁποῖο συµµεριζόµασταν µέσα στόν περιβάλλοντα χῶρο τῆς Σχολῆς, µέσα στίς αἴθουσες διδασκαλίας, στό ναό, στήν τράπεζα, στόν κῆπο, στούς περιπάτους, στούς χώρους ἀναψυχῆς κ.ἀ. Στή Σχολή, στήν ὁποία ἤρχοντο γιά νά σπουδάσουν µαθητές ἀπό διάφορα µέρη τῆς Ἑλλάδος, τῆς Κύπρου, τῶν Σλαβικῶν Κρατῶν, τῆς Ἀφρικῆς, καί τίς τελευταῖες δεκαετίες ἀπό τήν Εὐρώπη καί Ἀµερική, αὐτό τό συναίσθηµα φαινόταν πιό ἔντονο. Ἀπό ὅποιο µέρος τοῦ κόσµου κι ἄν ἤρχοντο αὐτοί, µέσα στή Σχολή σέ µικρό χρονικό διάστηµα αἰσθάνονταν σάν νά εὑρίσκοντο σέ δικό τους χῶρο, σέ δικό τους περιβάλλον. ∆έν ὑπῆρχε διαχωρισµός προσώπων, ἀλλ’ οὔτε ὑπῆρχαν φυλετικές ἤ ἐθνικές διαφοροποιήσεις καί προκαταλήψεις. Τόσο δυνατό ἦταν, µάλιστα, αὐτό τό συναίσθηµα τῆς ἀδελφοσύνης πού ἀναπτυσσόταν µεταξύ τῶν ἱεροσπουδαστῶν, ὥστε ἀπό πολύ ἐνωρίς, ἡ κοινή πνευµατική, θρησκευτική καί κοινωνική ζωή τους, µέσα στούς κόλπους τῆς κοινῆς πνευµατικῆς µητέρας, πού ἦταν ἡ τροφός Θεολογική Σχολή, τούς ἔκανε νά αἰσθάνονται ὅτι ἀναγεννήθηκαν πνευµατικά µέσα ἀπό αὐτήν καί γαλουχήθηκαν ἀπό αὐτήν, καί ὡς ἐκ τούτου δικαίως ἐπεκράτησε νά ἀποκαλοῦνται ὅλοι µεταξύ τους «ὁµογάλακτοι ἀδελφοί»! Ἡ χαρακτηριστική αὐτή ἔκφραση «ὁµογάλακτος ἀδελφός», τήν ὁποία χρησιµοποιοῦν καί µέ τήν ὁποία ἀποκαλοῦνται µεταξύ τους οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Χάλκης, δέν εἶναι µιά ἁπλῆ τυπική ἔκφραση µέ προσωρινή διάρκεια, οὔτε κάτι τό ἐκδηλούµενο κατά περίσταση, ἀλλά εἶναι κάτι τό πολύ δυνατό καί συνεχές. Εἶναι κάτι πού προέρχεται ἐνδόµυχα, κάτι πού τό αἰσθανόµασταν καί τό αἰσθανόµαστε στήν πραγµατική αὐτῆς διάσταση. Πιστεύω ὅτι δέν ὑπάρχει πιό ζεστή καί πιό δυνατή ἔκφραση ἀπό αὐτήν, πού δηλώνει τόν σύνδεσµο τῆς στενῆς καί δυνατῆς ἀδελφικῆς σχέσης µεταξύ ὅλων τῶν σπουδαστῶν καί ἀποφοίτων τῆς Σχολῆς. Αὐτό ἀποδεικνύεται καί ἀπό τό γεγονός ὅτι, ὅσα χρόνια κι ἄν ἔχουν περάσει ἀπό τήν ἀποφοίτησή τους, ὅσο µακρυά κι ἄν εὑρίσκεται ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλον, ὅποια κοινωνική ἤ ἐκκλησιαστική θέση κι ἄν κατέχουν, ὅσα ἀξιώµατα κι ἄν ἔχουν ἀποκτήσει, ὅλοι συνεχίζουν νά

17

αἰσθάνονται «ὁµογάλακτοι ἀδελφοί». Αὐτό τό συναίσθηµα εἶναι πράγµατι ἀπό τά σπάνια, πού ἡ πνευµατική ἀτµόσφαιρα τῆς Τροφοῦ Σχολῆς µᾶς τό ἐνέπνευσε! Εἶναι κάτι τό µοναδικό πού δέν µπορεῖ νά τό αἰσθανθεῖ κάποιος, ὁ ὁποῖος δέν τό βίωσε, ὅσο καί συναισθηµατικά νά ἀγαπᾶ τήν Σχολή. Τό ἴδιο ἀσφαλῶς θά αἰσθάνθηκε καί ὁ σπουδαστής τῆς Σχολῆς καί ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, ὁ ὁποῖος τό ἀποτύπωσε στό ὡραιότατο καί συµπαθέστατο ποίηµά του γιά τή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, µέ τούς ἑξῆς στίχους: «Σ’ αὐτό, Ἀκρόπολι τῆς Ἐκκλησίας, τρέχουν τά θρέµµατα καί τῆς Ἀσίας καί τῆς Εὐρώπης νά φωτισθοῦν, καθώς στή µάνα τους τ’ ἀρνάκια τρέχουν, καί µέ φιλήµατα τήν συχνοβρέχουν ἀθῶο γάλα νά ποτισθοῦν». ΓΕΝΙΚΩΣ ΕΙΠΕΙΝ, µέσα στή Θεολογική Σχολή οἱ ἀνθρώπινες ἀξίες καί τά ἰδανικά τοῦ Γένους διατηροῦσαν τήν ἀκεραιότητά τους, δέν ἀλλοιώνονταν, δέν ἔχαναν τήν δυναµική τους, ὅπως δυστυχῶς συµβαίνει στή σηµερινή κοινωνία µας. Ἔτσι, ἡ σύµπλευση τῆς ἐπιστηµονικῆς θεολογικῆς κατάρτισης καί τῆς ἐφηρµοσµένης Θεολογίας, µέ τό πνευµατικό ὑπόβαθρο πού ὑπῆρχε στή Σχολή, συνέβαλλαν ἀπό κοινοῦ στήν ὁλοκλήρωση καί ὡρίµανση τοῦ ἱεροσπουδαστοῦ, ὁ ὁποῖος ὅταν τελείωνε τήν Σχολήν εἶχε τά ἀπαραίτητα προσόντα καί ἐφόδια νά ἀντιµετωπίσει ἕτοιµος, κατά τό δυνατόν, τή ζωή πού ἀνοιγόταν πλέον ἔξω ἀπό τήν Σχολή καί µέσα στόν κόσµο. ∆έν ὑπάρχει ἀµφιβολία ὅτι τά 127 ἔτη τῆς ὕπαρξης καί λειτουργίας της, ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης τά ὀφείλει στό Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας, τό Οἰκουµενικό µας Πατριαρχεῖο, καί γι’ αὐτό θεωρεῖται καί ὡς ἡ «πνευµατική θυγάτηρ» αὐτοῦ. Ἀπό τό ἔτος 1844, πού ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης Γερµανός ὁ ∆΄ ἵδρυσε, Θείᾳ Ἐµπνεύσει, τή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο δέν ἔπαυσε οὔτε στιγµή νά µεριµνᾶ καί νά τήν στηρίζει, τίς περισσότερες φορές µέ πολλές θυσίες, πάντοτε µέ πολλήν ἀγάπην. Ἀπό τήν Σχολήν αὐτήν ἐξ ἄλλου ἤντλησε ὅλα αὐτά τά χρόνια τούς κληρικούς του, οἱ ὁποῖοι ὑπηρέτησαν τό Πατριαρχεῖον καί τίς διάφορες Μητροπόλεις αὐτοῦ. Ἀπό τήν ἡµέρα τῆς ἵδρυσής της, ἀπεφοίτησαν ἀπό

18

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

τήν Σχολήν σχεδόν ὅλοι οἱ Οἰκουµενικοί Πατριάρχες, οἱ ὁποῖοι ἄφησαν τήν δική τους σφραγίδα στά τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης καί τῆς πνευµατικῆς καθοδήγησης τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί τοῦ ποιµνίου της ζητήµατα, καί θυσιάσθηκαν κατά τίς δύσκολες ἱστορικές στιγµές τῆς πορείας τοῦ Γένους µας. Τήν πορεία αὐτή συνεχίζει καί σήµερα, ὁ κατά πάντα δεξιός οἰακοστρόφος τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τοῦ Γένους µας Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος, ἐκ τῶν ἀρίστων ἀποφοίτων τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς, ὁ ὁποῖος ἀγωνίζεται σθεναρά, κάτω ἀπό ἀντίξοες πολλές φορές καί δύσκολες συνθῆκες καί παγκόσµιες ἀναταραχές καί ἀνακατατάξεις, γιά νά κρατήσει ὑψηλά τήν πίστη, τίς ἀξίες καί τά ἰδανικά τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί τοῦ Γένους µας. Ὅπως εἶναι γνωστόν, ἀπό τήν πρώτη στιγµή πού ἀνῆλθε στόν Πατριαρχικό Θρόνο τοῦ Φαναρίου, µεταξύ τῶν προτεραιοτήτων τοῦ Πατριάρχου µας εἶναι νά ἀνοίξει καί πάλι τίς πύλες της στή θεολογική ἐπιστήµη καί πνευµατικότητα ἡ Ἱερά Θεολογική καί Τροφός µας Σχολή τῆς Χάλκης. Καί πρός τόν σκοπόν αὐτόν δίδει τόν ἀγώνα τόν καλόν, καταβάλλοντας µεγάλες καί οὐσιαστικές προσπάθειες, πού ἐλπίζουµε καί εὐχόµαστε ὅλοι ὅτι θά ἔχουν θετικά ἀποτελέσµατα! Θά ἤθελα νά κλείσω τήν ὁµιλία µου µέ κάποιους πρόχειρους στίχους, χωρίς νά ἔχω καµµιά ἀξίωση ποιητοῦ, τούς ὁποίους ἐµνεύστηκα διαβάζοντας τό ποίηµα τοῦ Κωνσταντίνου Καβάφη «Ἰθάκη»!

Στήν πνευµατική µας τροφό Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, εὐγνωµόνως! Ἡ Χάλκη µᾶς ἔδωσε τ’ ὡραιότερο ταξείδι τῆς ζωῆς µας, Ἡ Σχολή µᾶς ἀγκάλιασε καί µᾶς γαλούχησε σάν στοργική µητέρα, Οἱ Καθηγητές µᾶς προίκισαν µέ τήν σοφία τῆς Θεολογίας, Ὁ Ναός τῆς Σχολῆς µᾶς στερέωσε στήν πίστη, καί µᾶς κατηύθυνε πρός τό αἰώνιο φῶς τῆς Ἀλήθειας. Ἡ Μονή, ὡς περιβάλλον, θωράκισε τήν πνευµατική µας ὑπόσταση. Χωρίς αὐτήν πῶς θά ’ταν ἄραγε ὁ δρόµος τῆς ζωῆς µας; Μετά ..., κάποιοι δέν ἀνέχθηκαν τόν χῶρο αὐτό τόν ἱερό, Τόν χῶρο τῆς θεολογίας, τῆς παιδείας, τοῦ πνεύµατος καί τοῦ πολιτισµοῦ. ∆έν ἄφησαν ν’ ἀκολουθήσουν κι ἄλλοι τόν δρόµο πού διανύσαµε κι ἐµεῖς! Τόν δρόµο τοῦ φωτός καί τῆς ἀλήθειας, καί θέλησαν νά κλείσουν γιά πάντα τήν πόρτα τῆς Σχολῆς!

Κι ἄν βρίσκεται σήµερα ἡ πόρτα της κλειστή στήν εὐγενῆ ἀποστολή της, ἐκεῖ ἐπάνω στό Λόφο τῆς Ἐλπίδος, Κι ἄν οἱ «Χαλκίτες» εἶναι σκορπισµένοι στά πέρατα τῆς γῆς, Ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά τους εἶναι πάντα στό χῶρο τῆς Σχολῆς, Ἀπ’ ὅπου καί ξεκίνησαν τήν πορεία τῆς ζωῆς, Καί νιώσανε τήν ἀγκαλιά µητέρας στοργικῆς. Γι’ αὐτό, καί σύ µέ τήν σοφία καί τήν πεῖρα πού ἔχεις ἀποκτήσει, Θά πρέπει νά κατάλαβες ἡ «Χάλκη» τί σηµαίνει... ! Κι ὅτι ἡ «Χάλκη» δέν τέλειωσε, ἀλλά πάντοτε θά ζεῖ, Γιατί ἡ Παναγιά µας, ἡ Παυσολύπη, τόν Θεό παρακαλεῖ, Κι Ἁγία Τριάδα ἀπό πάνω τήν Σχολή µας εὐλογεῖ!

*** Ὁµιλία Γρηγορίου Λαρεντζάκη, Ὁµότιµου Καθηγητῆ Πανεπιστηµίου Graz, Ἄρχοντα Μ. Πρωτονοταρίου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, µέ θέµα: «Ἡ προσφορά τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης στόν διορθόδοξο καί διαχριστιανικό ∆ιάλογο». Εἶναι ἰδιαίτερη τιµή γιά µένα, διότι µοῦ δίδεται ἡ εὐκαιρία στή σηµερινή Ἡµερίδα τῆς Ἑστίας µας νά λάβω ἐνεργό µέρος καί νά ἀσχοληθῶ, ἔστω καί δι’ ὀλίγων, µέ τό σηµαντικό αὐτό θέµα. Τό ἐγχείρηµα ἀποτελεῖ βέβαια τόλµηµα. Αὐτό ὅµως τό ὁποῖο πρέπει νά τονίσω εἶναι ὅτι πρόκειται γιά σοβαρότατο θέµα συµβολῆς καί προσφορᾶς, τό ὁποῖο πρέπει νά ἀπασχολήσει ἀκόµη περισσότερο ἐπιστήµονες µέ ἐργασίες καί διδακτορικές διατριβές, ἐν ὄψει µάλιστα τῶν προσπαθειῶν καί τῆς ἐλπίδας ἀποκατάστασης τῆς ἑνότητας καί κοινωνίας τοῦ χριστιανικοῦ κόσµου, ἀλλά καί τῆς προσδοκίας ἐπαναλειτουργίας τῆς Σχολῆς µας. Ἡ στήριξη τῶν ἀκάµατων προσπαθειῶν καί τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολοµαίου πρός ἐπαναλειτουργία τῆς κατά Χάλκην Θεολογικῆς µας Σχολῆς ἀπό τίς ὀρθόδοξες καί µή ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀποτελεῖ εὐχαριστιακόν καθῆκον, µικρόν ἀντίδωρον καί ἀναγνώριση τῆς µέχρι σήµερα προσφορᾶς τῆς Σχολῆς αὐτῆς γιά τόν οἰκουµενικό Χριστιανισµό.

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 Οὐδεµία ἀµφιβολία ὑπάρχει ὅτι ἡ κοινωνία καί ἡ καταλλαγή µεταξύ τῶν χριστιανῶν καί τῶν Ἐκκλησιῶν ἀποτελεῖ καθῆκον ἀναγκαῖον. Ἡ διακονία τοῦ σεπτοῦ µας Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου πρός ἐπιτυχία τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ διορθόδοξα καί διαχριστιανικά, δέν θά εἶχε τά θετικά καί καρποφόρα ἀποτελέσµατά της, ἐάν δέν ὑπῆρχε ἡ Μεγάλη καί στοργική Τροφός µας, ἡ κατά Χάλκην Θεολογική Σχολή, τό θεολογικό καί ἐπιστηµονικό ἐργαστήρι τῆς πνευµατικότητας καί τῆς καταλλαγῆς. Γιά τόν λόγο αὐτό οἱ τοποθετήσεις, οἱ ἀπόψεις, τά ἐπίσηµα κείµενα καί τά ∆ιαγγέλµατα τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου ἀναφορικά µέ τούς διορθοδόξους καί διαχριστιανικούς ∆ιαλόγους εἶναι θεολογικά καί ἱστορικά τεκµηριωµένα καί ἐπιστηµονικά κατοχυρωµένα, πάντα µέ γνώµονα καί βάση τήν ἀνόθευτη καί ἀδιαπραγµάτευτη ὀρθόδοξη πίστη καί διδασκαλία. Οἱ εὐρεῖς ὁρίζοντες τοῦ Οἰκουµενικοῦ µας Πατριαρχείου εἶναι ἀλληλένδετοι µέ τούς εὐρεῖς ὁρίζοντες τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς. Πρόκειται γιά µιά «συναλληλία καί ἀλληλοπεριχώρηση». Οἱ καθηγηταί καί οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς µας προετοίµαζαν καί ἀκόµα προετοιµάζουν τήν συγκεκριµενοποίηση καί διατύπωση τοῦ πνεύµατος αὐτοῦ, ἡ δέ Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου µας τό ἐπισηµοποιεῖ καί ἐφαρµόζει τόσον ἐντός τῶν ὁρίων αὐτοῦ, ὅσον καί ἐκτός, µεταλαµπαδεύοντας καί στίς ἄλλες ἀδελφές Ὀρθόδοξες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες µέ συντονιστικές ἐνέργειες καί τελικά καί σέ ὁλόκληρο τόν χριστιανικό κόσµο µέ τολµηρές πρωτοβουλίες, πρός διαχριστιανική καταλλαγή καί ἑνότητα µέχρι καί σήµερα. Οἱ πρωτοβουλίες αὐτές καί ἡ ἐπίδραση αὐτῶν ἐπί τῶν θεολογικῶν ἐξελίξεων καί στή δυτική Θεολογία δέν ἔχουν ἀκόµα καταγραφεῖ οὔτε ἀρκούντως ἀξιολογηθεῖ. Ὡς Ἐπαρχιοῦχοι Ἀρχιεπίσκοποι καί Μητροπολίτες ἀνά τά πέρατα τοῦ κόσµου οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς µας, ἐκτός τῶν συνοδικῶν ἀποφάσεων, καλλιεργοῦν τό πνεῦµα τῆς καταλλαγῆς, τῆς ἑνότητος, τῆς συνεργασίας καί τῆς ἁρµονικῆς συνύπαρξης τόσον µετά τῶν ἄλλων Ἱεραρχῶν τῶν ἀδελφῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν στή ∆ιασπορά µέ τήν δηµιουργία καί τῶν κατά χώρας Πανορθοδόξων ∆ιασκέψεων, ὅσον καί µετά τῶν Ἱεραρχῶν καί ἀντιπροσώπων τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκονται στόν ἴδιο γεωγραφικό χῶρο, συµµετέχοντες καί στά τοπικά Οἰκουµενικά Συµβούλια. Οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς µας δέν εἶναι

19

ὅµως ὅλοι Ἀρχιερεῖς. Πλεῖστοι ὅσοι ἐφηµέριοι ὑπηρετοῦν παντοῦ σέ ὁλόκληρο τόν κόσµο, ὅπου µεταφέρουν τό πνεῦµα τῆς Τροφοῦ Σχολῆς, δηµιουργώντας κατάλληλες προϋποθέσεις συνεργασίας καί ἑνότητας. Ἀλλά ἐκτός τῶν κληρικῶν καί πολλοί λαϊκοί ἀπό διάφορες θέσεις διακόνησαν καί διακονοῦν τήν Μητέρα Ἐκκλησία. Καί οἱ δύο διαστάσεις τοῦ ∆ιαλόγου τόσον τοῦ ∆ιορθόδοξου ὅσον καί τοῦ ∆ιαχριστιανικοῦ, εἶναι τόσον ἐπίκαιροι καί ἀδήριτοι ὅσον ποτέ. Καί τό ἐννοῶ. Καί ὁ ∆ιορθόδοξος ∆ιάλογος, ἀπό τό κορύφωµα τῶν ἐνδοορθοδόξων διενέξεων µέ τό βουλγαρικό Σχίσµα τοῦ 1870 µέχρι καί σήµερα εἶναι ἀπόλυτα ἀναγκαῖος. Οἱ ἀπόφοιτοι, λοιπόν τῆς Σχολῆς µας, ἀπό διάφορες θέσεις καί ἀξιώµατα, ἔχουν προσφέρει τόσον στούς διορθόδοξους ὅσον καί στούς διαχριστιανικούς ∆ιαλόγους πάµπολλες πολύτιµες ὑπηρεσίες καί ἔχουν διαδραµατίσει πρωτοποριακό καί καθοριστικό ρόλο πανορθόδοξα καί παγχριστιανικά! Στή συνέχεια ἀναφέρω µόνον ὁρισµένα στοιχεῖα ἐπιγραµµατικά: Γιά τήν Ἐγκύκλιο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ 1902 πρός τίς Ὀρθόδοξες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες καί τήν ἀνταπάντηση τοῦ 1904, πού ἀναφέρονται στόν διπλό κορµό: τή βελτίωση καί ἐµπέδωση τῶν καί τότε προβληµατικῶν σχέσεων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τήν ἀνάληψη πρωτοβουλιῶν πρός ἀποκατάσταση τοῦ εὐαγγελικοῦ ἔργου τῆς ἑνότητας τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, εἶναι αὐτονόητη ἡ συνεργασία τῶν καθηγητῶν τῆς Σχολῆς µας. Τό αὐτό ἰσχύει ἀκόµη περισσότερο καί γιά τήν σύνταξη τῆς περιφήµου Ἐγκυκλίου τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τοῦ 1920 πρός τάς ἀπανταχοῦ Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, µέ τήν ὁποία προτάθηκε γιά πρώτη φορά ἐπισήµως ἡ Ἵδρυση ἐνός Παγκοσµίου Συµβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν µέ τήν ὀνοµασία «Κοινωνία τῶν Ἐκκλησιῶν». Οἱ 11 προτάσεις τῆς Ἐγκυκλίου δέν ἔχουν ἐφαρµοσθεῖ ἀκόµη πλήρως. Τό Παγκόσµιο Συµβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν ἱδρύθηκε τό 1948 στό Ἄµστερνταµ τῆς Ὁλλανδίας µέ ἐνεργό συµµετοχή καί τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου µέ Καθηγητές τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς. Καί ἐδῶ πρέπει νά τονισθεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία µας εἶναι ἱδρυτικό µέλος τοῦ Συµβουλίου. Ἐάν δέν συµµετεῖχε ἡ Ὀρθοδοξία καί τό Πατριαρχεῖο µας τότε τό Συµβούλιο αὐτό δέν θά ἦταν Οἰκουµενικό Συµβούλιο τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν σέ παγκόσµιο ἐπίπεδο. Γιά τόν λόγο

20

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

αὐτό τό Σύµβούλιο αὐτό εἶναι καί δικό µας Συµβούλιο. ∆έν µᾶς καλεῖ κανείς νά λάβουµε µέρος στίς διάφορες ἐκδηλώσεις του, οὔτε εἴµαστε ἁπλά φιλοξενούµενοι σέ αὐτό! Γιά ὅλες τίς ἐπιτυχίες ἔχοµε συµβάλει καί ὡς Ὀρθοδοξία, ἀλλά καί ὡς Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καρποφόρα καί ἀποτελεσµατικά. Ὅταν ὅµως ὑπάρχουν ἀποτυχίες καί λανθασµένες ἀποφάσεις, δέν εἶναι ὑπεύθυνοι µόνον οἱ ἄλλοι. Καί ἐµεῖς φέροµε τό µερίδιο τῆς εὐθύνης, τό ὁποῖο µᾶς ἀναλογεῖ. Τόν Νοέµβριο τοῦ 1948 ἐκλέγεται ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀµερικῆς Ἀθηναγόρας, ἀπόφοιτος τό 1910, Οἰκουµενικός Πατριάρχης καί ἀναλαµβάνει τά καθήκοντά του τόν Ἰανουάριο τοῦ 1949 µέ δυναµικότητα, εὐρεῖς ὁρίζοντες καί τολµηρές πρωτοβουλίες γιά τό µέλλον τοῦ Πατριαρχείου, τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ καθόλου Χριστιανισµοῦ σέ παγκόσµιο ἐπίπεδο. Ἡ ἱστορία τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ὀρθοδοξίας ἀλλάζει σελίδα ριζικά τόσο στίς διορθόδοξες ὅσο καί στίς διαχριστιανικές σχέσεις. Ἡ Ὀρθοδοξία δίδει τό παρόν παγκοσµίως! Στόν Ἐνθρονιστήριο Λόγο του τόνιζε τήν ἀνάγκη τῆς στενῆς συνεργασίας µέ ὅλες τίς δυνάµεις, τῆς καταλλαγῆς καί τῆς εἰρηνικῆς συνύπαρξης. 1ον) ἐντός τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου. 2ον) µεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. 3ον) Ἔστειλε «µετ’ ἀπεράντου σεβασµοῦ ἀδελφικόν ἐν Χριστῷ ἀσπασµόν καί πρός τούς σεπτούς ἀρχηγούς τῶν ἄλλων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς σεβασµίας Ρώµης, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀγγλίας τῆς Ἐπισκοπελιανῆς καί τῶν λοιπῶν Προτεσταντικῶν, χείρα ὀρέγων καί αὐτοῖς εἰς συνεργασίαν ἀπέναντι τῶν κατά τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς κοινωνίας κινδύνων». Πρός τόν σκοπόν αὐτόν ἐπεστράτευσε κυριολεκτικά τόν καθηγητικό σύλλογο τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς. Οἱ περισσότεροι καθηγητές τῆς Σχολῆς, γαλουχηθέντες κατ’ ἀρχήν µέ τό πνεῦµα καί τά νάµατα τῆς Ὀρθοδοξίας στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καί µετεκπαιδευθέντες σέ δυτικά Πανεπιστήµια καί Θεολογικές Σχολές τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν, καταρτίσθηκαν ἐπιστηµονικά ἄριστα καί ἐνηµερώθηκαν ἀπό πρῶτο χέρι στήν Ἀµερική, στήν Ἀγγλία, στήν Γαλλία, στήν Γερµανία, στήν Αὐστρία, στήν Ἰταλία, στό Βατικανό ποιοί εἶναι οἱ ἕτεροι, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν καί ἑταῖροι στούς Θεολογικούς ∆ιαλόγους, Ρωµαιοκαθολικοί, Παλαιοκαθολικοί, Προτεστάντες, Ἀγγλικανοί κ.λπ. καί εἶχαν πλήρη καί ἀντικειµενική γνώση γιά τά προβλήµατα,

γιά τά ὁποῖα ἔπρεπε νά διαλεχθοῦµε καί νά βροῦµε ἀπό κοινοῦ τίς σωστές ἀπαντήσεις καί λύσεις. Ἐκτός τῆς συµβολῆς των στό ἄµεσο ἔργο τοῦ Πατριαρχείου γιά τά θέµατα αὐτά, µᾶς µετέδωσαν οἱ καθηγηταί µας καί στήν Σχολή µέ τό πρόγραµµα µαθηµάτων ὄχι µόνον τό πνεῦµα, ἀλλά καί τίς κατάλληλες γνώσεις π.χ. στό µάθηµα τῆς Ἱστορίας τῆς Οἰκουµενικῆς Κινήσεως καί στό µάθηµα τοῦ ∆υτικοῦ Χριστιανισµοῦ. Ἡ συνειδητοποίηση τῆς οἰκουµενικότητας τοῦ Χριστιανισµοῦ καί τῆς ἀνάγκης προώθησης τοῦ οἰκουµενικοῦ πνεύµατος πρός ἀποκατάσταση τῆς χριστιανικῆς ἑνότητος δέν µᾶς µετεφυτεύθη µόνο µέ τά µαθήµατα γνωσιολογικά, ἀλλά καί ἐµπειρικά, βιωµατικά τόσον ἀπό τόν ἴδιο τόν Πατριάρχη µέ τίς ἐπισκέψεις τῶν ὑψηλῶν ξένων στή Σχολή, ὅσο καί µέ τίς ζωντανές ἀφηγήσεις τῶν καθηγητῶν µας, οἱ ὁποῖοι µᾶς µετέφεραν τίς ζωντανές ἐµπειρίες των ἀπό τό οἰκουµενικό γίγνεσθαι. Καί ὅλα αὐτά µᾶς ἐνέπνεαν καί µᾶς ἐπηρέαζαν βιωµατικά καί γνωσιολογικά µέχρι σήµερα. Στήν ἐποχή τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου πρέπει νά ἀναφερθεῖ ἡ σύγκληση τῶν Πανορθοδόξων ∆ιασκέψεων. Μέ αὐτές καθοριστική ὑπῆρξε καί ἡ συγκρότηση τῆς πορείας πρός τήν Πανορθόδοξο Σύνοδο, ἀλλά καί ἡ στάση τῆς Ὀρθοδοξίας πρός τίς ἄλλες Ἐκκλησίες καί γενικώτερα πρός τήν Οἰκουµενική Κίνηση καί τόν ∆ιαχριστιανικό ∆ιάλογο. Πρός ἐπιτυχία τῶν Πανορθοδόξων αὐτῶν ∆ιασκέψεων ἡ συµβολή τῶν «χαλκιτῶν» ὑπῆρξεν ἀναµφισβήτητη. Ὁ Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Μελίτων καί ὁ Μητροπολίτης Ἐφέσου Χρυσόστοµος ἦσαν οἱ ἀρχιτέκτονες καί οἱ οἰκοδόµοι τῶν Πανορθοδόξων αὐτῶν ∆ιασκέψεων. Οἱ «χαλκίτες» ἐπιστρατεύθηκαν ὅµως καί σέ ἄλλους τοµεῖς. Π.χ. τόν Μάρτιο τοῦ 1959 ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἐµπιστεύθηκε στόν ἀπόφοιτο τῆς Χάλκης Ἀρχιεπίσκοπο Ἀµερικῆς Ἰάκωβο µιά, τότε µυστική, ἀλλά ἐπίσηµη ἀποστολή στό Βατικανό, γιά νά µεταφέρει τήν γνώµη τοῦ Πατριάρχου διά ζώσης στόν Πάπα Ρώµης Ἰωάννη ΚΓ΄ νά µήν ἐπαναλαµβάνει τήν παλαιά πρόσκληση πρός τούς ὀρθοδόξους, ἐπιστρέψετε γιά νά ἑνωθῆτε! Καί ὁ πάπας ἀπάντησε: Ἐάν δέν ἐφαρµοσθοῦν οἱ ἀρχές τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως ἀδελφότης, ἰσότης, ἐλευθερία, δέν θά πραγµατοποιηθεῖ οὔτε εἰρήνη µεταξύ τῶν λαῶν, ἀλλά οὔτε καί ἑνότης µεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν. Τό γεγονός αὐτό ἀποτελεῖ τήν ἀπαρχή τῶν νέων θετικῶν σχέσεων µεταξύ Ἀνατολῆς καί ∆ύσεως!

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 Γιά τήν ἄρση τῶν Ἀναθεµάτων τοῦ 1054 τήν 7η ∆εκεµβρίου 1965 τήν ἰδέα εἶχε καθηγητής µας, ὁ τότε Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστοµος. Ὁ Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων διεδραµάτισε ἐπίσης σηµαντικό ρόλο. Μέ τήν ἔρευνα τῶν ἱστορικῶν γεγονότων καί τῶν ὑπαρχόντων κειµένων διεπιστώθη καί ἐπιστηµονικά, ὅτι οἱ ἑκατέρωθεν τότε ἀναθεµατισµοί δέν δηµιούργησαν, οὔτε ἐπισφράγισαν τό Μεγάλο σχίσµα µεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν Ἀνατολῆς καί ∆ύσεως. Γιά τόν λόγο αὐτό παραµένει ἀναγκαῖος ὁ ἐπίσηµος Θεολογικός ∆ιάλογος, ὁ ὁποῖος ἄρχισε ἐπίσηµα στήν Πάτµο καί τήν Ρόδο τό 1980. Συµπρόεδρος τῆς ∆ιεθνοῦς Ἐπιτροπῆς ὑπῆρξεν ὁ χαλκίτης Ἀρχιεπίσκοπος Αὐστραλίας Στυλιανός ἀκριβής γνώστης τῆς ὀρθοδόξου καί ρωµαιοκαθολικῆς Θεολογίας καί τῶν προβληµάτων µεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν µας. Στό Συµβούλιο Εὐρωπαϊκῶν Ἐκκλησιῶν, πού ἱδρύθηκε τό 1959, ἔχουν συνεργασθεῖ ἀρκετοί ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς µας, εἴτε ὡς Πρόεδροι καί µέλη τοῦ Προεδρείου εἴτε ὡς µέλη σέ διάφορες Ἐπιτροπές καί συνεργάτες στίς διάφορες πανευρωπαϊκές ἐκδηλώσεις καί τά διεθνῆ συνέδρια. Μεταξύ ἄλλων καί ὁ ὁµιλῶν συνεργάστηκε στό ἐν λόγω Συµβούλιο Ἐκκλησιῶν σέ διάφορες Ἐπιτροπές ἀπό τήν δεκαετία τοῦ ’70 µέχρι πρό τινος καί ἐξελέγη Πρόεδρος τῆς Αὐστριακῆς ∆ιοργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς πρός διεξαγωγή καί διοργάνωση τῆς Β΄ Εὐρωπαϊκῆς Οἰκουµενικῆς Συνελεύσεως τοῦ Συµβουλίου Εὐρωπαϊκῶν Ἐκκλησιῶν καί τοῦ Συµβουλίου τῶν Ρωµαιοκαθολικῶν ἐπισκοπικῶν Συνόδων στό Γκράτς τῆς Αὐστρίας καί ἀπετέλεσε σταθµό στίς διαχριστιανικές σχέσεις τῆς Εὐρώπης τόν Ἰούνιο τοῦ 1997. Καρπός αὐτῆς τῆς Συνελεύσεως ὑπῆρξε µ.ἄ. καί ἡ Charta Oecumenica, στήν ὁποία εἶχα τήν τιµή νά εἶµαι ἕνας ἀπό τούς συντάκτες τοῦ κειµένου. Ἡ συµβολή τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου ∆ηµητρίου, ἀποφοίτου τό 1937, εἶναι µεγάλη. Οἱ ἀπόψεις του καί γιά τό οἰκουµενικό πρόβληµα τοῦ ρόλου τοῦ Πάπα Ρώµης στήν καθόλου Ἐκκλησία εἶναι ἀκραιφνεῖς ὀρθόδοξες µαρτυρίες καί µποροῦν νά τεθοῦν ὡς θεµέλιο πρός λύση τοῦ προβλήµατος. Ὅποιος θέλει νά ἀναφερθεῖ στή συµβολή τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολοµαίου, ἀποφοίτου τό 1961, στόν διορθόδοξο καί διαχριστιανικό Οἰκουµενικό ∆ιάλογο θά προβεῖ σέ ἕνα µεγάλο τόλµηµα, χωρίς κἄν νά µπορέσει νά σκιαγραφήσει τήν δυναµικότητα, τήν πολλαπλότητα, τίς διαστάσεις, τήν ὑποµονή, τήν ἐπιµονή καί τήν πλούσια καρποφορία

21

τοῦ ἤδη ἐπιτελεσθέντος καί ἀόκνως τελουµένου ἔργου, παρά τίς ποικίλες ἀρνητικές ἀντιδράσεις ὁρισµένων ὑπερορθοδόξων. Πολλές φορές ἔχοµε βιώσει καί αὐτοπροσώπως τήν δυναµική του πολυδιάστατη συµβολή καί στήν Αὐστρία καί εἰδικώτερα καί στό Γκράτς τῆς Αὐστρίας µέ ὁµιλίες του, ὅπου ἡ Θεολογική Σχολή τοῦ ἐκεῖ Πανεπιστηµίου τόν ἀναγόρευσε ἐπίτιµο ∆ιδάκτορα, τόν Ἰούνιο τοῦ 2004. Ἦταν πολύ συγκινητική ἡ στιγµή, ὅταν µέ τήν ἀπόφαση τῆς Κοσµητείας µοῦ ἐδόθη τό τιµητικό προνόµιο κατά τήν ἐπίσηµη τελετή ἀναγορεύσεως νά ἀναγνώσω στήν Αἴθουσα Τελετῶν τοῦ Πανεπιστηµίου ὡς Promotor τήν ἀπόφαση τῆς Σχολῆς καί τοῦ Πανεπιστηµίου καί νά ἐπιδώσω ἰδιοχείρως στήν Α. Θ. Παναγιότητα τόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη Βαρθολοµαῖο τό ∆ιδακτορικό ∆ίπλωµα Honoris Causa. Ἀνεπανάληπτη καί ἱστορική στιγµή τῆς ἐπιστηµονικῆς καί πανεπιστηµιακῆς µου σταδιοδροµίας µέ θεµέλιο καί ἀφετηρία τήν Θεολογική µας Σχολή. Μετά τό ἄδικο κλείσιµο τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς δέν κινδυνεύει µόνον ἡ πλήρωση τῶν θέσεων τοῦ Σεπτοῦ Οἰκουµενικοῦ µας Πατριαρχείου µέ µορφωµένους κληρικούς, ἀλλά καί ἡ συνέχιση τοῦ διορθοδόξου καί διαχριστιανικοῦ ἔργου του, ὅπως ἐτόνισε τήν 19-10-2015 ὁ Παναγιώτατος Οἰκουµενικός Πατριάρχης Βαρθολοµαῖος στήν Ἀθήνα ἐνώπιον τοῦ Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηµοκρατίας κυρίου Προκόπη Παυλόπουλου. ∆ιακαής πόθος, ἐλπίδα καί πεποίθησή µας παραµένει, λοιπόν, ἡ ἀναγκαία καί δίκαιη ἐπαναλειτουργία τῆς Τροφοῦ Θεολογικῆς µας Σχολῆς, ἡ συµβολή τῆς ὁποίας εἶναι ἀπόλυτα χρήσιµη γιά τήν καταλλαγή καί ἑνότητα τοῦ Ὀρθοδόξου καί τοῦ καθόλου Χριστιανικοῦ κόσµου. *** Μετά τίς ὁµιλίες οἱ παρακολουθήσαντες τήν ἑορταστική ἐκδήλωση περιηγήθηκαν νοερά στή Θεολογική Σχολή µέ τίς σχετικές προβολές ἀπό τή ζωή καί τήν ἱστορία τῆς Σχολῆς καί ἀπόλαυσαν ὡραία ψαλµωδία ἀπό χαλκίτες ἱεροσπουδαστές. Θά πρέπει νά σηµειωθεῖ ὅτι ὁ µουσικός ψηφιακός δίσκος, «Φωνές τῆς Χάλκης», ἀπό τόν ὁποῖο ἀκούστηκαν ὁρισµένα ἀποσπάσµατα στήν Ἡµερίδα, εἶναι καρπός ἔµπνευσης καί προσπάθειας τοῦ Σεβ. Μητροπολίτη Προύσης καί Ἡγουµένου τῆς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας Χάλκης κ. Ἐλπιδοφόρου, µέ τή συµπαράσταση τῆς Ἑστίας µας.

22

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Στό τέλος ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας ἀπηύθυνε εὐχαριστήριο χαιρετισµό, σηµειώνοντας: Σεβαστοί, ἀγαπητοί καί ἐκλεκτοί συνεορτάζοντες, Μετά τήν νοερή πλοήγηση καί ἐπίσκεψή µας στήν περιώνυµη Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, τή συγκινητική καί συναισθηµατική προσέγγισή µας στό πνευµατικό ὑπερῷο τοῦ «Λόφου τῆς Ἐλπίδας», ἐπιθυµῶ, ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, νά ἐκφράσω θερµές καί ἐγκάρδιες εὐχαριστίες. Μέ βαθύ σεβασµό εὐχαριστῶ τούς Ὀρθόδοξους Προκαθήµενους, οἱ ὁποῖοι, διά τῶν ἐκλεκτῶν Ἐκπροσώπων τους, τίµησαν τήν παροῦσα Ἡµερίδα. Εὐχαριστῶ τούς σεβάσµιους Ἐκπροσώπους τῶν Προκαθηµένων γιά τήν παρουσία τους καί τήν µεταφορά τῶν σχετικῶν χαιρετισµῶν. Εὐχαριστῶ ὅλους Σας γιά τήν εὐγενική καί τιµητική παρουσία Σας. Εὐχαριστῶ τόν Πρόεδρο τοῦ Ὀργανισµοῦ Πολιτισµοῦ, Ἀθλητισµοῦ καί Νεολαίας τοῦ ∆ήµου Ἀθηναίων κ. Χρῆστον Τεντόµα, γιά τήν δωρεάν παραχώρηση τῆς αἴθουσας αὐτῆς «Ἀντώνης Τρίτσης». Εὐχαριστῶ τό ∆.Σ. τῆς Ἑστίας καί ὅλους ὅσοι βοήθησαν στήν πραγµατοποίηση τῆς ἐκδήλωσης. Εὐχαριστῶ τόν σεβαστό µου Καθηγητή στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καί µέχρι πρό τινος Πρόεδρον τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης –ἀπόντα σωµατικά, παρόντα πνευµατικά– κ. Βασίλειο Ἀναγνωστόπουλο, γιά ὅσα πρόσφερε κατά τήν πολυετῆ θητεία του στή Σχολή καί τήν Ἑστία, στήν πρωτοβουλία µάλιστα τοῦ ὁποίου ὀφείλεται καί ἡ ἀφιέρωση τοῦ Η΄ τόµου τῆς «Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας τῆς Ἑστίας», στόν ἱδρυτή τῆς Σχολῆς, ἀοίδιµο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄. Εὐχαριστῶ τόν ὁµογάλακτο Μητροπολίτη Γερµανίας κ. Αὐγουστῖνο, γιά τίς εὐχές του πρός ἐπιτυχία τῆς Ἡµερίδας. Ἰδιαίτερα εὐχαριστῶ, µέ πολύ σεβασµό, τόν ὁµογάλακτο Οἰκουµενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαῖο γιά τήν ἀποστολή τοῦ µηνύµατός Του καί τήν ἐπαγρύπνηση καί δράση Του πρός ἐπαναλειτουργία τῆς κοινῆς πνευµατικῆς Τροφοῦ Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς. Ἀνύστακτο τό ἐνδιαφέρον Του, καθηµερινό τό µέληµά Του γιά τήν ἐπιτυχία τοῦ θεάρεστου αὐτοῦ στόχου. Βέβαια, συµπαραστάτες στήν ἱερή αὐτή ἐπιδίωξη ἔχει

ὁ Προκαθήµενος τῆς Ὀρθοδοξίας τήν Ἑστία Θεολόγων Χάλκης, ὅλους τούς ἀπόφοιτους τῆς Χαλκίτιδας Σχολῆς, ἀλλά καί ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τρέφουν ἀγάπη καί σεβασµό πρός τόν Οἰκουµενικό Θρόνο καί ἀναγνωρίζουν τήν πολύκαρπη, καλλίκαρπη καί ἀγλαόκαρπη προσφορά τῆς Σχολῆς, κατά τήν διάρκεια τῆς λειτουργίας της. Πρός ὅλους αὐτούς ἐκφράζω θερµότατες εὐχαριστίες καί βαθειά εὐγνωµοσύνη. Κατακλείοντας ἀναπέµπω εὐχαριστίες, αἶνο καί δοξολογία πρός τόν Τριαδικό Θεό, ὁ ὁποῖος µᾶς ἀξίωσε νά πραγµατοποιήσουµε τή σηµερινή σεµνή ἐκδήλωση. *** Σχετικά µέ τήν πραγµατοποίηση τῆς ἐκδήλωσης δόθηκε στόν ἔντυπο καί ἠλεκτρονικό τύπο ∆ελτίο Τύπου, στό ὁποῖο, µεταξύ ἄλλων, ἐπισηµαίνεται: «Ἡ ἐκδήλωση αὐτή δηµιούργησε ἀτµόσφαιρα πνευµατικῆς ἀνάτασης στούς ἐκλεκτούς συµµετασχόντες καί ἔδωσε τήν εὐκαιρία νοερῆς ἐπίσκεψης στήν περιώνυµη Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καί τήν ἀφορµή συγκινητικῆς καί συναισθηµατικῆς προσέγγισης στό πνευµατικό ὑπερῶο τοῦ “Λόφου τῆς Ἐλπίδας” τῆς ἐρατεινῆς Χάλκης τῶν Πριγκιποννήσων. Εἴθε, µέ τή βοήθεια τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, νά γιορτάσουµε σύντοµα τήν ἐπαναλειτουργία τῆς πνευµατικῆς Τροφοῦ Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς, γιά νά συνεχίσει τήν ἱερή καί ὑψηλή ἀποστολή της, ὡς θεολογικοῦ φυτωρίου καί ἐπιστηµονικοῦ ἐπιτελείου τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου».

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

23

πίδοση το Η! τόµου στόν Παναγιώτατο

έ αἰσθήµατα ἰδιαίτερης χαρᾶς, βαθειᾶς συγκίνησης, πραγµατικῆς ὑπερηφάνειας καί ἀνέκφραστης εὐγνωµοσύνης ἐπισκέφθηκαν τά ἅγια καί ἱερά χώµατα τοῦ µαρτυρικοῦ Φαναρίου ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας κ. Νικόλαος Ξεξάκης καί ὁ Ταµίας κ. Γεώργιος Νούσης. Ἔτσι τήν 19η Νοεµβρίου 2015, ἡµέρα Πέµπτη καί ὥρα 4 µ.µ., εἶχαν τήν µεγάλη τιµή καί ἰδιαίτερη εὐλογία νά συναντήσουν τόν Παναγιώτατο Οἰκουµενικό Πατριάρχη, ἀγαπητό καί σεβαστό ὁµογάλακτο ἀδελφό κ. κ. Βαρθολοµαῖο καί νά Τοῦ προσφέρουν ἐκ µέρους τῆς Ἑστίας τόν πρόσφατα ἐκδοθέντα Η΄ τόµο τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, τόν ἀφιερωθέντα στόν ἱδρυτή τῆς Τροφοῦ Σχολῆς, ἀοίδιµο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄. Μέ πολλή χαρά παρέλαβε ὁ Παναγιώτατος τόν ἐπιδοθέντα δερµατόδετο τόµο, τόν ὁποῖο ἀµέσως ἄνοιξε µέ λαχτάρα, γιά νά ρίξει γρήγορες µατιές. Μέσα σέ ἀτµόσφαιρα ἀγάπης καί ἐγκαρδιότητας ὁ κ. Νικόλαος Ξεξάκης καί ὁ κ. Γεώργιος Νούσης

Μ

µετέφεραν τά σέβη καί τήν ἀγάπη τοῦ πρώην Προέδρου τῆς Ἑστίας, σεβαστοῦ καθηγητῆ µας, κ. Βασιλείου Ἀναγνωστοπούλου καί τῶν µελῶν τοῦ ∆ιοικητικοῦ Συµβουλίου καί ἐνηµέρωσαν γιά τίς δραστηριότητες τῆς Ἑστίας, ἰδιαίτερα γιά τήν πραγµατοποίηση τῆς Ἡµερίδας στό Πνευµατικό Κέντρο τοῦ ∆ήµου Ἀθηναίων, τήν 21η Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ., ἡ ὁποία ἀποτέλεσε πράγµατι δυναµικό καί ποιοτικό παρόν τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης πρός τήν κοινωνία. Παράλληλα ζήτησαν τίς πατριαρχικές εὐχές καί εὐλογίες γιά τήν ὁµαλή καί ἐπιτυχηµένη πορεία τῆς Ἑστίας µας, οἱ ὁποῖες δόθηκαν µέ ἰδιαίτερη θέρµη. Ἀπό τήν πλευρά Του ὁ Παναγιώτατος εὐχαρίστησε γιά τήν προσφορά τοῦ ἐπιδοθέντα Η΄ τόµου τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας τῆς Ἑστίας καί ἀναφέρθηκε στή ζωή τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, στό πολύπλευρο, πολυεύθυνο καί ἐπίπονο ἔργο Του, καί µάλιστα στό µεγάλο γεγονός τῶν ἡµερῶν, τή µέλλουσα δηλαδή νά συγκληθεῖ Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Κωνσταντινούπολη, τόν Ἰούνιο

24

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

τοῦ ἐρχόµενου ἔτους, κατά τήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς. Πρός τό σκοπό αὐτό πρόκειται νά ὑπάρξει συνάντηση τῶν κατά τόπους Προκαθηµένων τῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν, στήν Κωνσταντινούπολη τόν Ἰανουάριο τοῦ 2016, προκειµένου νά ἀποφασισθοῦν ὁριστικά τά τῆς σύγκλησης τῆς ἐν λόγῳ Συνόδου. Ἀναχωρώντας ἀπό τό σεπτό Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν Πανίερο Οἰκουµενικό Θρόνο, οἱ ὁµογάλακτοι εὐχήθηκαν στόν Παναγιώτατο ὑγεία σταθερή καί ἀδιάπτωτη, µακροηµέρευση, ἐνίσχυση καί κάθε εὐλογία ἀπό τόν Τριαδικό Θεό, γιά νά ἐπιτελεῖ θεοφιλῶς καί θεαρέστως τήν ἱερή πατριαρχική Του ἀποστολή. Ἡ ἐπίσκεψη αὐτή ἀποτέλεσε πηγή χαρᾶς, ἱκανοποίησης, συγκίνησης, πνευµατικῆς ἀναγέννησης καί ψυχικοῦ ἀναβαπτισµοῦ. *** Ἄς σηµειωθεῖ ὅτι µέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐπίσκεψης στόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολοµαῖο ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας ἐπισκέφθηκε τό πρωΐ τῆς ἴδιας ἡµέρας τήν πνευµατική Τροφό Θεολογική Σχολή Χάλκης, ἐπιτελώντας κατ’ αὐτόν τόν τρόπον ἱερό καθῆκον, µέ ἰδιαίτερη χαρά, συγκίνηση καί εὐγνωµοσύνη. Συνάντησε τόν π. Σαµουήλ, µέ τόν ὁποῖο συνοµίλησε σχετικά µέ τή ζωή τῆς Σχολῆς καί ἔδωσε δύο ἀντίτυπα ἀπό τόν ἐκδοθέντα Η΄ τόµο τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας τῆς Ἑστίας, τό ἕνα γιά τόν ἀπουσιάζοντα στό Ἐξωτερικό Ἡγούµενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας Χάλκης, Σεβ. Μητροπολίτη Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρο καί τό ἄλλο γιά τή Βιβλιοθήκη τῆς Σχολῆς. Ἐπισκέφθηκε τά διάφορα µέρη τῆς Τροφοῦ Σχολῆς, τά γεµᾶτα ἀπό πολλαπλές συγκινητικές ἀναµνήσεις, ὅπως τό ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Τριάδας, τίς αἴθουσες διδασκαλίας, τούς κοιτῶνες κ.ἄ. Πότισε τή ροδιά, τήν ὁποία εἶχε φυτέψει ὡς Πρόεδρος τῆς Ἑστίας, µέ τήν παρουσία ὁµογαλάκτων στόν κῆπο τῆς Σχολῆς, σέ ἀνάµνηση τῆς προσκυνηµατικῆς τους σύναξης, τόν Ἰούνιο τοῦ ἔτους 2015. Ἀναβαπτισµένος καί ἀναγεννηµένος ἀπό τήν ἐπίσκεψη αὐτή ἐπέστρεψε στήν Πόλη γιά νά ἐπισκεφθεῖ καί τόν ἄλλο σεβάσµιο πνευµατικό θεσµό, τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο καί τόν θεµατοφύλακα τῶν ἱερῶν καί ὁσίων Παναγιώτατο ὁµογάλακτο ἀδελφό κ. κ. Βαρθολοµαῖο.

Ἐπίσκεψη στόν σεβαστό Καθηγητή κ. Βασίλειο Ἀναγνωστόπουλο Τήν 3η Ἰουλίου 2015, ἡµέρα Παρασκευή καί ὥρα 11.30 π.µ., τά µέλη τοῦ ∆.Σ. τῆς Ἑστίας, πλήν τοῦ Γ. Γραµµατέα κ. Κωνσταντίνου Γιοκαρίνη, πού ἀπουσίαζε στό Ἐξωτερικό, ἐπισκέφθηκαν στό σπίτι του τόν πρώην Πρόεδρο τῆς Ἑστίας καί σεβαστό Καθηγητή µας κ. Βασίλειο Ἀναγνωστόπουλο, ὁ ὁποῖος τά ὑποδέχθηκε µέ τήν διακρίνουσα αὐτόν ἀγάπη, ἐγκαρδιότητα καί εὐγένεια. Ἡ συνάντηση ἔγινε σέ ἀτµόσφαιρα συγκινησιακῆς φόρτισης. Ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας κ. Νικόλαος Ξεξάκης εὐχαρίστησε τόν σεβαστό καθηγητή γιά τή δυνατότητα τῆς ἐπίσκεψης, ἐξέφρασε τή χαρά καί τή συγκίνηση µέ τήν εὐκαιρία τῆς συνάντησης, καθώς καί τήν ἀγάπη, τόν σεβασµό καί τήν εὐγνωµοσύνη, γιά ὅσα πολύκαρπα καί ἀγλαόκαρπα ἔχει πράξει στήν πνευµατική Τροφό Χαλκίτιδα Θεολογική Σχολή καί τήν Ἑστία. Τέλος, εὐχήθηκε πλήρη καί ταχεῖα ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας του.

Στή συνέχεια ἔγινε ἐνηµέρωση σχετικά µέ τήν καθιερωµένη προσκυνηµατική ἐπίσκεψη τῶν ὁµογαλάκτων, ἡ ὁποία πραγµατοποιήθηκε τόν Μάιο-Ἰούνιο ἐ.ἔ. στήν Τροφό Σχολή καί τό Σεπτό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, µέ τήν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας, προστάτιδας τῆς Σχολῆς µας. Συζητήθηκαν

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 διάφορα θέµατα ἀπασχολοῦντα τήν Ἑστία, ὅπως ἡ ἔκδοση τοῦ Η΄ τόµου τῆς Ἐπιστηµονικῆς Παρουσίας Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, ἀφιερωµένου στόν ἱδρυτή τῆς Σχολῆς, ἀοίδιµο Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γερµανό τόν ∆΄, καθώς καί ἡ µέλλουσα νά πραγµατοποιηθεῖ Ἡµερίδα, τόν Ὀκτώβριο τοῦ τρέχοντος ἔτους, µέ τήν εὐκαιρία τῆς συµπλήρωσης 170 χρόνων ἀπό τήν ἔναρξη λειτουργίας τῆς Σχολῆς. Ἡ χαρά τοῦ ∆.Σ. ὑπῆρξε πράγµατι ἐµφανής, βλέποντας τόν σεβαστό καθηγητή συνοµιλοῦντα µέ ἄνεση ἐπί πολύ χρόνο καί νουθετοῦντα γιά τήν πορεία τῆς Ἑστίας µας.

Παραίτηση τοῦ Γ. Γραµµατέα τῆς Ἑστίας κ. Κων/νου Γιοκαρίνη Τό ∆.Σ. τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, κατά τήν Συνεδρία τῆς 27ης Νοεµβρίου 2015, ἀπεδέχθη ὁµοφώνως τήν ὑποβληθεῖσα ἔγγραφη παραίτηση τοῦ κ. Κωνσταντίνου Γιοκαρίνη ἀπό τή θέση τοῦ Γενικοῦ Γραµµατέα καί τοῦ µέλους τοῦ ∆.Σ. τῆς Ἑστίας. Τό ∆.Σ. εὐχαριστεῖ τόν ὁµογάλακτο κ. Γιοκαρίνη γιά τήν πολυετῆ προσφορά του καί εὔχεται κάθε παρά Θεοῦ ἀγαθό.

Πρόσκληση ἐπιλαχόντος µέλους καί ἀνασυγκρότηση τοῦ ∆.Σ. Τό ∆.Σ. τῆς Ἑστίας, κατά τήν Συνεδρία τῆς 27ης Νοεµβρίου 2015, µετά τήν ὁµόφωνη ἀποδοχή τῆς ἔγγραφης παραίτησης τοῦ κ. Κωνσταντίνου Γιοκαρίνη ἀπό τή θέση τοῦ Γενικοῦ Γραµµατέα καί τοῦ µέλους τοῦ ∆.Σ., προσκάλεσε τόν δεύτερο ἐπιλαχόντα, κατά τίς ἀρχαιρεσίες τῆς 9ης Φεβρουαρίου 2013, κ. Χρῆστο Πλέγκα, προκειµένου νά συµπληρώσει τό ἑπταµελές ∆ιοικητικό Συµβούλιο. Κατά τήν Συνεδρία τῆς 7ης ∆εκεµβρίου 2015 τό ∆.Σ. προέβη στήν ἀνασυγκρότησή του, κατά τήν ὁποίαν τή θέση τοῦ Γενικοῦ Γραµµατέα κατέλαβε παµψηφεί ὁ κ. Εὐστάθιος Γιαννῆς. Στόν κ. Εὐστάθιο Γιαννῆ καί κ. Χρῆστο Πλέγκα

25

ἀπευθύνθηκαν εὐχές γιά καλή ἐπιτυχία καί ἀγαστή συνεργασία στό ἔργο τοῦ ∆.Σ. τῆς Ἑστίας.

«Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης - Ἱστορία καί Προοπτικές» Τό Σωµατεῖο «Ἀνάδραση - Feedback», ἐκπροσωπούµενο ἀπό τόν κ. Ἰάκωβο Σηφάκη, σέ συνεργασία µέ τήν Ἱερά Μητρόπολη Ρεθύµνης καί Αὐλοποτάµου διοργάνωσε, τήν 17η Αὐγούστου 2015, στό Ρέθυµνο ἔκθεση, µέ τίτλο: «Θεολογική Σχολή Χάλκης - Ἱστορία καί Προοπτικές», στήν ὁποία ἐκτέθηκαν σχέδια ἀπό τή µελέτη ἀποκατάστασης τοῦ ἱστορικοῦ κτιρίου τῆς Τροφοῦ Σχολῆς, τά ὁποῖα θά ὑλοποιηθοῦν ὅταν, µέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἐπαναλειτουργήσει ἡ Σχολή. Στήν ἐκδήλωση ἀπηύθυνε χαιρετισµό ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύµνης καί Αὐλοποτάµου κ. Εὐγένιος, ὁ ὁποῖος, µεταξύ ἄλλων, εἶπε: «Χαίροµαι βαθύτατα καί ταυτόχρονα συγκινοῦµαι γι’ αὐτή τήν ἐκδήλωση. Γιά ὅλους ἐµᾶς ἡ Χάλκη µιλᾶ στίς ψυχές µας, γιατί τῆς ὀφείλουµε πολλά καί δέν µποροῦµε νά λησµονήσουµε ὅτι µεγάλες πρωθιεραρχικές µορφές τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἀποφοίτησαν ἀπό αὐτή τή Σχολή. Ἐδῶ στό Ρέθυµνο εἴχαµε, ἔχουµε καί θά ἔχουµε δεσµούς µέ τή Χάλκη καί χαίροµαι πού αὐτή ἡ ἔκθεση ξεκινᾶ τήν πορεία της ἀπό ἐδῶ. Ἤρθαµε νά δοῦµε πῶς σχεδιάζεται, προγραµµατίζεται καί θά γίνει, γιατί ὑπάρχει ἡ ὥρα τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί θά ἀνοίξει καί πάλι, µιᾶς καί ὁ λόφος τῆς ἐλπίδας δέν ὀνοµάστηκε τυχαία, ἔτσι καί ἡ Χάλκη περιµένει καί πάλι φοιτητές καί µάλιστα ἀπό τήν Κρήτη». Κύριος ὁµιλητής στήν ἐκδήλωση αὐτή, µέ θέµα «Ἀναφορά στή Θεολογική Σχολή Χάλκης», ἦταν ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας κ. Νικόλαος Γ. Ξεξάκης, ὁ ὁποῖος, µεταξύ ἄλλων, ἀνέφερε: «Μέ χαρά, συγκίνηση καί εὐγνωµοσύνη βρίσκοµαι ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης στό χῶρο αὐτό, πού παραπέµπει στήν Ἱερά Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, µέ τήν διοργάνωση τῆς σηµερινῆς ἐκδήλωσης ἀπό τόν Σεβασµιώτατον Μητροπολίτην Ρεθύµνης καί Αὐλοποτάµου κ. Εὐγένιο καί τόν ἀξιότιµο κ. Ἰάκωβο Σηφάκη, µηχανικό, τούς ὁποίους θερµά συγχαίρω καί εὐχαριστῶ.

26

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Ἡ περίφηµη καί περιώνυµη αὐτή Θεολογική Σχολή, τό κλέος καί ἡ δόξα τοῦ σεπτοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου µας, δεσπόζει πάνω στό “Λόφο τῆς Ἐλπίδας” τῆς νήσου Χάλκης τῶν Πριγκηποννήσων, στή θάλασσα τοῦ Μαρµαρᾶ. Ἡ µακρόχρονη ἱστορική πορεία της ὑπῆρξε πλούσια καί καρποφόρα, βιωµατική καί δηµιουργική, µέσα ἀπό ἀντιξοότητες καί προσκόµµατα, µέχρις ὅτε ἔπαυσε νά λειτουργεῖ ἀπό τό ἔτος 1971, µέ ἀπόφαση τῆς Τουρκικῆς Κυβέρνησης γιά λόγους πολιτικούς ... Πρωτοπόρος στήν ἱερή προσπάθεια ἐπαναλειτουργίας τῆς Σχολῆς εἶναι ὁ Προκαθήµενος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ Παναγιώτατος Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος, τοῦ ὁποίου εἶναι ἀνύστακτο, ζωηρό, ἔντονο καί συνεχές τό ἐνδιαφέρον γιά τήν πνευµατική Του Τροφό Θεολογική Σχολή ... Στή θεάρεστη προσπάθεια τῆς ἐπαναλειτουργίας τῆς Σχολῆς συµβάλλουν ἐπίσης ἡ Ἱεραρχία τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, ἡ Ἐφορεία τῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας Χάλκης, ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης, ἀλλά καί καθένας ὁ ὁποῖος σέβεται καί ἀγαπᾶ τόν πανίερο Οἰκουµενικό Θρόνο καί ἀναγνωρίζει τό πολύκαρπο καί ἀγλαόκαρπο ἔργο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς. Ἀσφαλῶς στήν ἔξοχη αὐτή προσπάθεια σηµαντικό ρόλο διαδραµατίζει καί ὁ Ἡγούµενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας Χάλκης, Μητροπολίτης Προύσης Ἐλπιδοφόρος, ὁ ὁποῖος, µέ ἰδιαίτερο ζῆλο, διατηρεῖ ζωντανή τή Σχολή, ἄν καί µή λειτουργοῦσα, καί συµβάλλει στήν ἐπίτευξη τῶν ἀπαραίτητων συνθηκῶν γιά τήν ἐπαναλειτουργία της –ὅταν αὐτό µέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ πραγµατοποιηθεῖ– γιά νά ἀνταποκριθεῖ στίς ἀπαιτήσεις τῶν σηµερινῶν καιρῶν, ὅπως µαρτυρεῖ καί ἡ παροῦσα Ἔκθεση, στήν ὁποία ἐκτίθενται σχέδια ἀπό τή µελέτη γιά τήν ἀνέγερση τῶν νέων ἐπιπρόσθετων ἐγκαταστάσεων ...». Μιλώντας ἐπίσης ὁ κ. Νικόλαος Ξεξάκης στήν ἐφηµερίδα «Ρεθεµνιώτικα Νέα» ἐπεσήµανε: «Ἡ ἔκθεση εἶναι ἀφιερωµένη στήν Ἱερά Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, ἡ ὁποία ἔχει πολλή µεγάλη σηµασία γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο. Γι’ αὐτό τό λόγο καί ἡ παύση τῆς λειτουργίας της ἀποτελεῖ καίριο πλῆγµα γιά τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο. Ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης ἀποτέλεσε τό πνευµατικό φυτώριο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου καί

τό ἐπιστηµονικό ἐπιτελεῖό του ὅλα αὐτά τά χρόνια. Ἡ ὅλη της προσφορά εἶναι µεγάλη καί περιµένουµε µέ ἀνυποµονησία τήν ἐπαναλειτουργία της γιά νά συνεχίσει τό ἔργο της. Πάντοτε ἔχουµε τήν ἐλπίδα ὅτι αὐτό θά γίνει κάποια στιγµή σύντοµα, ἐξάλλου ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος ἐργάζεται συστηµατικά πρός αὐτή τήν κατεύθυνση καί ἐµεῖς βοηθοῦµε καί συµπαραστεκόµαστε, εὐχόµενοι τήν ταχεῖα ἐπαναλειτουργία της». Στήν ἐκδήλωση παρευρέθηκαν: ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Εἰρηναίου, Ὑπογραµµατέας τῆς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας κ. Πρόδροµος Ξενάκης, ἐκπρόσωποι τῆς Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καί πλῆθος ἐκλεκτοῦ κόσµου. Ἡ ἐκδήλωση στέφθηκε ἀπό ἐπιτυχία.

Ἡ Παρουσίαση τοῦ Τόµου: «Φωτεινά διαβήµατα ...» Τήν 29η Σεπτεµβρίου 2015 πραγµατοποιήθηκε ἡ πρώτη ἐπίσηµη Παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ ὁµογάλακτου ἀδελφοῦ, Σεβ. Μητροπολίτη Πριγκηποννήσων κ. Ἰακώβου, µέ τόν τίτλο: «Φωτεινά διαβήµατα. Ἐκ τῆς πνευµατικῆς παρακαταθήκης Ἰκονίου Ἰακώβου». Τήν παρουσίαση, ἡ ὁποία πραγµατοποιήθηκε µέ ἐξαιρετική ἐπιτυχία, στόν Πολυχῶρο τοῦ ∆ηµαρχείου Π. Φαλήρου, παρακολούθησε πλῆθος ἐκλεκτοῦ κόσµου, πού ἀπόλαυσε καί ἐπίκαιρους βυζαντινούς ὕµνους ἀπό τή χορωδία τοῦ Συνδέσµου τῶν ἐν Ἀθήναις Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως, ὑπό τήν χοραρχία τοῦ τ. Β΄ ∆οµέστικου κ. ∆ηµοσθένους Παϊκοπούλου. Ὁµιλητές κατά τήν ἐκδήλωση ἦταν οἱ: κ. Νικόλαος Ξεξάκης, Πρόεδρος τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης, κ. Ἐµµανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής τῆς Σχολῆς Κλασικῶν καί Ἀνθρωπιστικῶν Σπουδῶν τοῦ ∆ηµοκριτείου Πανεπιστηµίου Θράκης, Ἄρχοντας Προστάτης τῶν Γραµµάτων τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, κ. Σπυρίδων Στεργίου, Ἐπίκουρος Καθηγητής τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδηµίας Ἀθηνῶν καί κ. Ἰωάννης Παναγιωτόπουλος, πρώην Γ. Γραµµατέας Μέσων Ἐνηµέρωσης. Μετά τόν χαιρετισµό τοῦ ∆ηµάρχου κ. ∆ιονυσίου Χατζηδάκη ἔγινε ἡ παρουσίαση τοῦ ἔργου τοῦ Σεβ.

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

Μητροπολίτη Πριγκηποννήσων κ. Ἰακώβου ἀπό τόν ἐκλεκτό δηµοσιογράφο κ. Παναγιώτη Ριζόπουλο –προβλήθηκε ὀλιγόλεπτο video µέ φωτογραφικά στιγµιότυπα ἀπό τή ζωή καί τή δράση τοῦ Σεβασµιωτάτου στά Πριγκηπόννησα. Μετά ἔλαβε τόν λόγο ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας κ. Νικόλαος Ξεξάκης, ὁ ὁποῖος ἐξέφρασε θερµά συγχαρητήρια πρός τόν Σεβασµιώτατο γιά τή συγγραφή τοῦ ἐπιµεληµένου, ἀξιόλογου καί πολύτιµου πνευµατικοῦ βιβλίου, ἀφιερωµένου στόν διακεκριµένο Ἱεράρχη τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου καί Σχολάρχη τῆς Πνευµατικῆς Τροφοῦ Χαλκίτιδας Θεολογικῆς Σχολῆς (1951-1955), ἀοίδιµο Μητροπολίτη Ἰκονίου Ἰάκωβο. Προσεγγίζοντας τήν προσωπικότητα τοῦ ἀείµνηστου Ἱεράρχη, τοῦ ὁποίου τά πνευµατοφόρα κηρύγµατα περιλαµβάνει ὁ ἐν λόγῳ τόµος, ὁ κ. Ξεξάκης, µεταξύ ἄλλων, ἀνέφερε τά ἑξῆς: «Ἀσφαλῶς εἶναι δυσχερής ἡ σκιαγράφησις τῆς πνευµατικῆς φυσιογνωµίας τοῦ τιµωµένου σήµερον Ἱεράρχου Ἰκονίου Ἰακώβου. Παρά ταῦτα, τά αἰσθήµατα τιµῆς, σεβασµοῦ καί εὐγνωµοσύνης, τά ὁποῖα τρέφω πρός τόν ἀοίδιµον Ἱεράρχην καί ἡ ἰδιότης µου ὡς ὁµογαλάκτου καί Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης,

27

ὁδηγοῦν εἰς τήν ὑπέρβασιν τῆς δυσκολίας αὐτῆς καί τήν µετά χαρᾶς ἀνάληψιν τοῦ ἐγχειρήµατος αὐτοῦ. Ὁ µακαριστός Ἱεράρχης ἄφησεν ἀνεξίτηλον τήν σφραγίδα τῆς προσωπικότητός του, κατά τήν σύντοµον ἐπίγειον ζωήν του, εἰς τάς διαφόρους θέσεις, τάς ὁποίας ἡ Ἐκκλησία ἐνεπιστεύθη εἰς αὐτόν. Πολλά τά προσόντα διά τῶν ὁποίων ἐκοσµεῖτο ὁ λαµπρός Ἱεράρχης. Ἡ θεολογική µόρφωσις, τό ἐκκλησιαστικόν ἦθος, ἡ σεµνότης, ἡ εὐσέβεια, ἡ ταπείνωσις, τό ψυχικόν σθένος, ἡ συναίσθησις τῆς εὐθύνης καί ἡ ἀφοσίωσις εἰς τό καθῆκον ἦσαν βασικά

28

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

χαρακτηριστικά γνωρίσµατα τῆς προσωπικότητός του. Κατ’ ἐξοχήν ἦτο ἄνθρωπος τοῦ καθήκοντος· τοῦ καθήκοντος πρός τόν Θεόν καί τόν ἄνθρωπον, πρός τήν Ἐκκλησίαν καί τήν κοινωνίαν. ∆ιεκρίνετο διά τήν πίστιν πρός τόν Θεόν, τήν ἀγάπην πρός τόν συνάνθρωπον καί τόν σεβασµόν πρός τούς θεσµούς. Ἡ ἔννοια τοῦ καθήκοντος ὑπῆρχε βαθέως εἰς τήν σκέψιν καί τήν καρδίαν του ἐρριζωµένη, ὅπως διαπιστοῦµεν καί εἰς τήν πρώτην ὁµιλίαν του ὡς Σχολάρχου, εἰς τήν Αἴθουσαν Τελετῶν τῆς Χαλκίτιδος Θεολογικῆς Σχολῆς, τήν 8ην Ὀκτωβρίου 1951, κατά τήν ὁποίαν ἐπεσήµανε: “Κατά τήν ἐπίσηµον δέ ταύτην στιγµήν διαβεβαιοῦµαι ὅτι οὐδενός θέλω φεισθῇ κόπου καί µόχθου πρός δικαίωσιν τῶν ἐπ’ ἐµέ στηριχθεισῶν ἐλπίδων τῆς Ἐκκλησίας, οὐδεµίαν θέλω ἀποφύγει θυσίαν πρός πραγµάτωσιν τοῦ ὑπό τῆς Τροφοῦ Σχολῆς στοχαζοµένου ἱεροῦ σκοποῦ, τοῦ καταρτισµοῦ δηλονότι ψυχικῶς καί πνευµατικῶς ἀξίων τῆς κλήσεως αὐτῶν ... Ὁ ἱερός οὗτος σκοπός θέλει ἐφεξῆς ἀπορροφήσει τήν ὅλην σκέψιν καί δραστηριότητά µου”» [Ὀρθοδοξία 26 (1951) 392]. Προβαίνοντας ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑστίας σέ µία προσωπική ἀναφορά, σχετικά µέ τό φιλάνθρωπο καί φιλόστοργο τοῦ σεπτοῦ Ἱεράρχη, σηµειώνει µέ συγκίνηση καί εὐγνωµοσύνη: «Εἶµαι καί ἐγώ ἀποδέκτης τῆς στοργῆς, τοῦ ἐνδιαφέροντος καί τῆς εὐεργεσίας τοῦ τιµωµένου Ἱεράρχου, καίτοι δέν ἐχρηµάτισα µαθητής του. Πότε συνέβη ἡ εὐεργεσία αὐτή; Ὅταν ἔφθασαν εἰς τό Σεπτόν Οἰκουµενικόν Πατριαρχεῖον ἐκπροθέσµως τά ἀπαραίτητα δικαιολογητικά µου ἀπό τήν Κρήτην, προκειµένου νά ἐγγραφῶ ἀρχικῶς εἰς τόν κατάλογον τῶν ὑποψηφίων µαθητῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης καί ἐν συνεχείᾳ νά ὑποβληθῶ εἰς τάς προβλεποµένας ἐν Ἀθήναις εἰσαγωγικάς ἐξετάσεις. Ἡ ἀγαθή παρέµβασις τοῦ ἀειµνήστου Ἱεράρχου Ἰκονίου Ἰακώβου, µέλους τότε τῆς Ἐφορείας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, διευθέτησε τό ἐκπρόθεσµον τῆς ὑποβολῆς τῶν δικαιολογητικῶν ... Ἡ φωτεινή µορφή τοῦ ἐκλεκτοῦ καί καταξιωµένου µακαριστοῦ Ἱεράρχου, ἡ ὁποία τιµᾷ τόν Οἰκουµενικόν Θρόνον καί τήν κοινήν πνευµατικήν Τροφόν Χαλκίτιδα Θεολογικήν Σχολήν, εἴθε νά ἀποτελῇ παράδειγµα πρός µίµησιν. Ἰκονίου Ἰακώβου εἴη αἰωνία ἡ µνήµη». Ἡ ἐκδήλωση ἔληξε µέ τήν εὐχαριστήρια προσλαλιά τοῦ συγγραφέα, Σεβ. Μητροπολίτη Πριγκηποννήσων κ. Ἰακώβου, τόν ὁποῖο καί πάλι συγχαίροµε.

Βασιλείου Θ. Σταυρίδου, Οἰκουµενικόν Πατριαρχεῖον καί ἡ µέριµνα τῶν νεκρῶν, –.– Ἐκδοτικός Οἶκος Σταµούλη, Θεσ/νίκη 2015, σσ. 711.

Μᾶς ἔχει συνηθίσει σέ εὐχάριστες ἐκδοτικές ἐκπλήξεις ὁ σεβαστός καί λίαν ἀγαπητός µας ∆ιδάσκαλος στήν Τροφό Θεολογική Σχολή Χάλκης, κύριος Βασίλειος Σταυρίδης. Πρόσφατη εὐφρόσυνη ἔκπληξη ἀποτελεῖ τό ὡς ἄνω πολυσέλιδο καί ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρον πόνηµα τοῦ κυρίου Καθηγητοῦ, τό ἀναφερόµενο στήν «µέριµναν τῶν νεκρῶν» ἐντός τῶν πλαισίων τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, «µέ ποικίλας ἄλλας θεµατολογικάς παραµέτρους, ἑστιάζων τήν προσοχήν του καί εἰς ἐξεχούσας προσωπικότητας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καί λοιποῦ βίου, τῶν ὁποίων οἱ τάφοι κεῖνται εἰς τά Κοιµητήρια τῆς Πόλης», ὅπως ἐπισηµαίνει ὁ Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Ἀθανάσιος στό «Προλογικό Σηµείωµά» του. Ἡ θεµατική τοῦ ὅλου ἔργου, καθώς ἀναφέρει ὁ συγγραφέας στήν ΕΙΣΑΓΩΓΗ του, «διερευνᾶται διά πρώτην φοράν ὑπό τήν µορφήν κατά τήν ὁποίαν παρουσιάζεται εἰς τά ἑπόµενα». Καί ἔχει βάσιν ὁ ἰσχυρισµός αὐτός, ἐάν ἀνατρέξει κανείς στόν «Πίνακα Περιεχοµένων» καί µόνο. Ὅπως σηµειώνει ὁ συγγραφέας, «τά περιεχόµενα ἀνάγονται εἰς διαφόρους κατηγορίας τοῦ γραπτοῦ λόγου. Εἶναι κείµενα

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015 ἐκδεδοµένα καί ἀνέκδοτα. Ἀρχειακόν ὑλικόν, πεζός λόγος καί ποίησις, µετάφρασις, Λόγοι, Κηρύγµατα, προσφωνήσεις, ἀντιφωνήσεις, διαλέξεις, ἄρθρα, µελέται, ἱστορικά δοκίµια, Βιογραφίαι, βιβλιογραφίαι, βιβλιοκρισίαι, Χρονικά, Σηµειώµατα, Κατάλογοι, Περιγραφαί, Ἀναµνήσεις, Ἐπιγραφαί, Ἐπιγράµµατα, Ἀλληλογραφία, φωτογραφικόν ὑλικόν, πρόσωπα, τοπία, θεσµοί, ἱδρύµατα, γεγονότα κ.τ.λ. κατ’ ἐπιλογήν. [...] Ἡ µελέτη του, διά λόγους τεχνικούς, περιορίζεται µέσα εἰς τά χρονικά πλαίσια ἀπό τοῦ ἔτους 1923 καί φθάνει µέχρι τῶν ἡµερῶν µας. [...] Γεωγραφικῶς τό κέντρον τοῦ βάρους πίπτει µέσα εἰς τά ὅρια τῆς Τουρκικῆς ∆ηµοκρατίας. ∆ιερευνᾶται ὅµως τοῦτο ἐπί τό ἐλάχιστον καί µέσα εἰς τό ἔδαφος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπικρατείας. Τό κύριον ἀντικείµενον τῆς παρούσης ἐρεύνης παραµένει ἡ µέριµνα τῶν νεκρῶν εἰς τό Οἰκουµενικόν Πατριαρχεῖον, δηλ. τό θέµα τῶν νεκρῶν, µέ δύο πόλους: (α) τό καθηγητικόν σῶµα τῆς Ἱ. Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης καί (β) οἱ νεκροί καί τά νεκροταφεῖα». Τό πολυσέλιδο πόνηµα χωρίζεται εἰς δύο µέρη: (1) Τό «Κύριον Μέρος», τό ὁποῖο περιλαµβάνει δύο Τµήµατα (γεωγραφικῶς), (α) ἐντός τῆς Τουρκίας καί (β) ἐκτός τῆς Τουρκίας - Ἑλλάς καί (2) Τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, στό ὁποῖο «καταχωροῦνται τέσσερεις ἑνότητες. Α΄. ΚΠόλεως Βαρθολοµαίου Ὁµιλίαι ἤ Προσφωνήσεις γενόµεναι εἰς ὡρισµένας περιπτώσεις, εἰς µνήµην προκατόχων αὐτοῦ, [...] Β΄. Κεφάλαια ἀνεξάρτητα, ὅπου «γίνεται ἀναφορά εἰς τά κοιµητήρια ἤ νεκροταφεῖα τῆς ΚΠόλεως, εἰς τά ὁποῖα δέν ἀναπαύονται µέλη τοῦ καθηγητικοῦ σώµατος τῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης [...] Γ΄. Περί τῆς ἀπαγορεύσεως ταφῆς ὀρθοδόξων Χριστιανῶν µέσα εἰς τούς ἱερούς Ναούς τῶν Ὀρθοδόξων καί ∆΄. Καῦσις τῶν νεκρῶν». Καί µόνο αὐτή ἡ σύντοµη καί καθόλου λεπτοµερής ἀναφορά στό περιεχόµενο τοῦ παρουσιαζόµενου πονήµατος τοῦ σεβαστοῦ Καθηγητοῦ, µᾶς ἀφήνει νά συλλάβουµε τό εὖρος τῶν θεµάτων, τά ὁποῖα διαλαµβάνει τό ἀνωτέρω ἐµβριθές ἔργο τοῦ φιλοπονήσαντος τοῦτο Καθηγητοῦ µας Βασιλείου Θ. Σταυρίδου. Τί ἄλλο θά µπορούσαµε νά προσθέσουµε ἐµεῖς; Ἁπλῶς νά εὐχηθοῦµε ἐκ µέσης ψυχῆς, ὁ καλός Θεός νά τοῦ χαρίζει περαιτέρω µακροηµέρευση καί ἔφεση καί ἔµπνευση, ὥστε νά µᾶς ἐκπλήξει εὐχάριστα καί στό µέλλον. Εὐστάθιος Κ. Γιαννῆς

29

Ἐπέτειοι Ἐκκλησιαστικῆς ∆ιακονίας ὁµογαλάκτων ἀδελφῶν Αἰδεσιµολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Σωµαράκης (Ἀπόφοιτος τοῦ 1960) Ὁ Αἰδεσιµολ. Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Σωµαράκης γεννήθηκε στό Κυπαρίσσι Ἡρακλείου Κρήτης τό 1936. Ἀφοῦ τελείωσε τό ∆ηµοτικό Σχολεῖο Κυπαρισσίου, εἰσῆλθε στήν Ἱερατική Σχολή Κρήτης, ἀπό τήν ὁποία ἀπεφοίτησε τό 1956. Στή συνέχεια εἰσῆλθε στήν Ἱερά Θεολογική Σχολή Χάλκης, ἀπό τήν ὁποία ἀπεφοίτησε τό 1960, ὑποβαλών ἐναίσιµον ἐπί πτυχίῳ διατριβή, µέ θέµα: «Τό περί τάς πλάνας καί τήν καταδίκην τοῦ Ὠριγένους Θεολογικόν Πρόβληµα».

Ἐπέστρεψε στό Ἡράκλειο Κρήτης πλησίον τοῦ Μητροπολίτου Κρήτης κυροῦ Εὐγενίου, τόν ὁποῖο ὑπηρέτησε ὡς Ὑπάλληλος τῶν Γραφείων τῆς Μητροπόλεως Κρήτης µέχρι τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1966, ὅταν διορίσθηκε Καθηγητής στή Μέση Ἐκπαίδευση, ἀπό τήν ὁποία παραιτήθηκε τό 1994.

30

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Χειροτονήθηκε ∆ιάκονος τήν 3.5.1965 καί Πρεσβύτερος τήν 29.6.1969 καί ὑπηρέτησεν ὡς Ἐφηµέριος στόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, στόν Ἱερό Ναό Γενεσίου Θεοτόκου Μπεντεβῆ καί στόν Ἱερό Ναό Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος τῆς πόλεως Ἡρακλείου, ἀπό τόν ὁποῖο συνταξιοδοτήθηκε τό ἔτος 2006. Ἀπό τήν ἐγκατάστασή του στό Ἡράκλειο ἔψαλε σέ διάφορους Ναούς τῆς πόλης. ∆ίδαξε σέ Κατηχητικά Σχολεῖα. Σέ παιδιά τοῦ Οἰκοτροφείου τῆς Ι.Α.Κ. δίδαξε Βυζαντινή Μουσική. Ὀργάνωσε Χορωδίες Βυζαντινῆς Μουσικῆς µέ παράλληλες Ὁµιλίες στίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων καί τοῦ Πάσχα. Εἶχε τακτική ἐκποµπή στό Ρ/Σ ΥΕΝΕ∆, µέ θέµα “Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ” καί στό Ρ/Σ τῆς Ἐκκλησίας, µέ θέµα: “ΕΡΕΥΝΑΤΕ ΤΑΣ ΓΡΑΦΑΣ”. Παράλληλα µέ τίς ὁµιλίες ἀπ’ Ἄµβωνος, ἔκανε καί διαλέξεις µέ διάφορα θέµατα καί ἀρθρογραφοῦσε σέ Περιοδικά καί Ἐφηµερίδες. Ἀσχολήθηκε µέ τή σύνταξη Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν Ἁγίων, ὅπως: 1) Τοῦ Ἁγίου µάρτυρος καί Ἀπολογητοῦ Ἀριστείδου τοῦ Φιλοσόφου (13/9).

2) Τοῦ Ἁγίου Μελετίου τοῦ Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας καί Ἐπιτηρητοῦ τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου (12 Ὀκτωβρίου).

3) Τοῦ Ὁσίου πατρός Μενελάου (22 Ἰουλίου). Ἔχει γράψει τήν Ἱστορία τῆς ἐνορίας Ἀναλήψεως, βιβλίο µέ τόν τίτλον “ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ”, καί τήν ἱστορία τοῦ χωριοῦ του µέ τόν τίτλο “ΤΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ” (Ἀνέκδοτο). Ἔχει τιµηθεῖ ἀπό τόν Παναγιώτατο Οἰκουµενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαῖο µέ τό Ὀφφίκιο τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου. Εἶναι νυµφευµένος µέ τήν Αἰκατερίνη Σηφάκη καί ἔχει ἀποκτήσει 3 παιδιά καί 7 ἐγγόνια.

Ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης συγχαίρει τόν Αἰδεσιµολογιώτατον Πρωτοπρεσβύτερον, ἀγαπητόν ὁµογάλακτον ἀδελφόν, ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς συµπλήρωσης πενήντα χρόνων εὐόρκου ἐκκλησιαστικῆς διακονίας καί εὔχεται ὁλόθυµα ὑγεία ἀδιατάρακτη καί κάθε εὐλογία ἀπό τόν Θεό.

Ἀρχιµανδρίτης π. Σεραφείµ Κανδύλης (Ἀπόφοιτος τοῦ ἔτους 1958) Ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιµ. Σεραφείµ (κατά κόσµον Κωνσταντῖνος) Κανδύλης γεννήθηκε στό Σίγρι τῆς Λέσβου τό ἔτος 1934, ἀπό γονεῖς καταγόµενους ἀπό τά Μοσχονήσια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ὁ Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ἰάκωβος Α΄ (ἀπό ∆υρραχίου) τόν ἔστειλε τό ἔτος 1954 νά σπουδάσει τήν ἱερά ἐπιστήµη στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης. Τήν 27η ∆εκεµβρίου 1955 χειροτονήθηκε ∆ιάκονος ἀπό τόν τότε Ἐπίσκοπο Μελίτης Ἰάκωβο (τόν µετέπειτα Ἀρχιεπίσκοπο Ἀµερικῆς) καί τό ἔτος 1958 Πρεσβύτερος ἀπό τόν Μητροπολίτη Πριγκηποννήσων ∆ωρόθεο, Πρόεδρο τῆς Ἐφορείας τῆς Σχολῆς καί ἀµέσως διορίστηκε ἱερατικῶς Προϊστάµενος τῆς πολυάριθµης τότε ὀρθόδοξης Κοινότητας τῆς Μάλτας. Στή συνέχεια πρόσφερε τίς ὑπηρεσίες του σέ διάφορες Μητροπόλεις τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν Σεπτέµβριο τοῦ 1994 στήν Πατριαρχική Αὐλή. Τήν 1η Ἰανουαρίου 1996 χειροθετήθηκε ἀπό τόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαῖο στό Ὀφφίκιο τοῦ Μεγάλου Ἐκκλησιάρχη τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, στήν ὁποία πρόσφερε τίς ὑπηρεσίες του µέχρι τό ἔτος 2002. ∆ιακρινόταν γιά τήν πίστη στόν Θεό καί τήν ἀφοσίωση στήν Ἐκκλησία, καλλίφωνος, ἱεροπρεπής, ἐξαιρετικός ἱεροκήρυκας. Ἐκοιµήθη τήν 20ή Ὀκτωβρίου 2015 καί ἐτάφη στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Παρασκευῆς, στό Μάζι Μεγάρων. Ἄς εἶναι αἰωνία ἡ µνήµη του.

Ἀριθ. Τεύχους 53 - ∆εκέµβριος 2015

31

ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ Τό Διοικητικόν Συμβούλιον τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης καλεῖ τά Μέλη αὐτῆς εἰς τήν ἐτησίαν Τακτικήν Γενικήν Συνέλευσιν, τήν 30ήν Ἰανουαρίου 2016, ἡμέραν Σάββατον καί ὥραν 17.30΄, εἰς τήν ἕδραν τῆς Ἑστίας, Ἀρχελάου 25, Παγκράτι, Ἀθήνα. Θέματα τῆς ἡμερησίας διατάξεως τῆς Γενικῆς Συνελεύσεως Α) Ἔγκρισις Πεπραγμένων τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου, κατά τό ἔτος 2015. Β) Ἔγκρισις τοῦ Οἰκονομικοῦ Ἀπολογισμοῦ, διά τό ἔτος 2015. Γ) Ἔγκρισις Προϋπολογισμοῦ 2016. Δ) Ἀρχαιρεσίαι διά τήν ἐκλογήν νέου Διοικητικοῦ Συμβουλίου (2016-2019). Εἰς περίπτωσιν κατά τήν ὁποίαν δέν θά ἐπιτευχθῇ ἀπαρτία, ἡ Γενική Συνέλευσις θά πραγματοποιηθῇ μετά πάροδον μιᾶς ἑβδομάδος, ἤτοι τήν 6ην Φεβρουαρίου 2016, ἡμέραν Σάββατον, εἰς τόν αὐτόν τόπον, τήν αὐτήν ὥραν καί μέ τήν ἰδίαν ἡμερησίαν διάταξιν θεμάτων. Τήν 7ην Φεβρουαρίου 2016, ἡμέραν Κυριακήν, θά τελεσθῇ ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία εἰς τόν Ἱ. Ναόν τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος Παγκρατίου ἀπό 7.00 ἕως 11.00 π.μ. (Ὄρθρος – Θεία Λειτουργία). Μετά τήν Θείαν Λειτουργίαν, εἰς τήν ἕδραν τῆς Ἑστίας θά λάβῃ χώραν ἡ ἐπί τῷ Νέῳ Ἔτει εὐλογία τῆς Βασιλόπιττας καί, ἀκολούθως, περί ὥραν 13.30΄ ἡ συνεστίασις τῶν Μελῶν μετά τῶν οἰκείων καί φίλων τῆς Ἑστίας, εἰς τό ξενοδοχεῖον Κάραβελ (Βασ. Ἀλεξάνδρου 2, Ἀθήνα). Ἡ συμμετοχή εἰς τήν συνεστίασιν θά κοστίσει 30 ευρώ κατ’ ἄτομον. Τό Δ.Σ. παρακαλεῖ θερμῶς τά Μέλη, ὅπως μεριμνήσουν διά τήν ἔγκαιρον δήλωσιν συμμετοχῆς των ἐγγράφως ἤ τηλεφωνικῶς ἤ μέ φάξ εἰς τήν ἕδραν τῆς Ἑστίας ἤ εἰς τά τηλέφωνα 210-6776289 / 6978881315 (Ν. Ξεξάκης), 210-7656362 (π. Κυρ. Τσουρός), 210-6535250 (Γ. Νούσης). ΔΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Νικόλαος Γ. Ξεξάκης

Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ Εὐστάθιος Κ. Γιαννῆς

32

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

Η 10η ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟ ΣΧΟΛΗ Τό ∆ιοικητικό Συµβούλιο τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης γνωστοποιεῖ στά µέλη της ὅτι γιά δέκατη συνεχῆ χρονιά θά πραγµατοποιηθεῖ ἀπό τήν 17η ἕως καί 23η Ἰουνίου 2016 (Παρασκευή - Πέµπτη) ἡ καθιερωθεῖσα σύναξη τῶν ὁµογαλάκτων ἀδελφῶν στό Λόφο τῆς Ἐλπίδας, µέ τήν εὐκαιρία τῆς πανήγυρης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδας Χάλκης, στή Σχολή µας. Εὐελπιστοῦµε ὅτι τά πνευµατικά τέκνα τῆς κοινῆς Τροφοῦ Σχολῆς θ’ ἀνταποκριθοῦν καί ἐφέτος στήν πρόσκληση. Ἡ παροῦσα ἀνακοίνωση ἐπέχει θέση προσωπικῆς πρόσκλησης γιά τά µέλη τῆς Ἑστίας καί µόνο. Οἱ ἐνδιαφερόµενοι παρακαλοῦνται νά δηλώσουν ἐγκαίρως τή συµµετοχή τους τό ἀργότερο µέχρι 20 Μαΐου 2016, ἐπικοινωνοῦντες γραπτῶς ἤ τηλεφωνικῶς µέ τό Προεδρεῖο τῆς Ἑστίας, δίδοντας τά στοιχεῖα τους.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ἡ συνδροµή τῶν 20€ ἤ ὁποιαδήποτε ἔκτακτη οἰκονοµική ἐνίσχυση δύναται νά κατατίθενται στούς κάτωθι λογαριασµούς τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης: Τραπεζικοί λογαριασµοί Ἑστίας: ΙΒΑΝ στή Eurobank € Εὐρώ: GR0602602140000110100139348 $ Ἀµερικῆς: GR9402602120000011100022817 $ Αὐστραλίας: GR5202602120000091100078471 Παράκληση, ὅπως ἐνηµερώνεται ἡ Γραµµατεία γιά τίς καταθέσεις γραπτῶς ἤ τηλεφωνικῶς, προκειµένου νά ἀποστέλλεται ἡ σχετική ἀπόδειξη. ∆ΩΡΕΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΜΕΛΩΝ

Ἀπό τόν Αὔγουστο 2015 μέχρι καί τόν Ἰανουάριο 2016: – Νικόλαος Ξεξάκης 1.000€ – Κωνσταντῖνος Θερμός 500€ – Αἰδεσιμολ. π. Γεώργιος Τσέτσης 250€ – Αἰδεσιμολ. π. Θεοφάνης Νακόπουλος 200$ – ∆ημήτριος Ραϊτσανόφσκης 100€ 200$ + 1.850€ Σύνολο:

ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ Ἀρχελάου 25, 11635 - Παγκράτι Τηλ.-Fax: 210 7219718

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

ΤΕΥΧΟΣ: 53 ISSN: 2459-3613 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΈΚΔΟΣΗΣ: Ξεξάκης Γ. Νικόλαος ΦΩΤΟΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΣΙΑ - ΜΟΝΤΑΖ: Ἐκδόσεις ΕΝΝΟΙΑ © Copyright: ΕΣΤΙΑ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ

Ἀθήνα, Δεκέμβριος 2015 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ISSN: 2459-3613