BH Dergi deneme

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Bostan Hikayeleri Dergisi • Bostan Stories Magazine

KUZGUNCUK BOSTANI

ROMA BOSTANI

TARLATABAN BOSTANI

YEDiKULE BOSTANI

KUZGUNCUK GARDEN

ROMA GARDEN

TARLATABAN GARDEN

YEDiKULE GARDEN

YAZIM EKİBİ Oğuz ŞENTÜRK Muzaffer SAYGILI Ömer YILMAZ Alihan BAYRAM

YAZIM EKİBİ Oğuz ŞENTÜRK Muzaffer SAYGILI Ömer YILMAZ Alihan BAYRAM

YAZIM EKİBİ Oğuz ŞENTÜRK Muzaffer SAYGILI Ömer YILMAZ Alihan BAYRAM

KATKIDA BULUNANLAR Gökhan ARIKOĞLU Mustafa ŞAHİN

KATKIDA BULUNANLAR Gökhan ARIKOĞLU Mustafa ŞAHİN

KATKIDA BULUNANLAR Gökhan ARIKOĞLU Mustafa ŞAHİN

TEŞEKKÜRLER Ersin ARISOY

TEŞEKKÜRLER Ersin ARISOY

TEŞEKKÜRLER Ersin ARISOY

FOTOĞRAFLAR TRIDEA PRODUCTIONS Adnan Onur ACAR

FOTOĞRAFLAR TRIDEA PRODUCTIONS Adnan Onur ACAR

FOTOĞRAFLAR TRIDEA PRODUCTIONS Adnan Onur ACAR

GRAFİK TASARIM Özer ŞAHİN

GRAFİK TASARIM Özer ŞAHİN

GRAFİK TASARIM Özer ŞAHİN

iÇiNDEKiLER

CONTENTS

GİRİŞ 4

ENTERANCE 4

KUZGUNCUK BOSTANI 8

KUZGUNCUK GARDEN 8

ROMA BOSTANI 16 TARLATABAN BOSTANI 26 YEDiKULE BOSTANI 36

ROMA GARDEN 16 TARLATABAN GARDEN 26 YEDiKULE GARDEN 36

positioned “Related Stories” next to each post for the visitors to start creating their own storylines. By the use of tags and the selection of categories from the list at the upper right hand corner of the web site, we sought to make the stories accessible to the visitors in different ways. Thereby, through the web site, we started to make the experiences, needs, urgencies and solution proposals of different communities visible. Our next step will be to turn the site into a participatory platform by completing the infrastructure to allow all visitors to become “authors” and to share their own stories.

Gökçe Su YOĞURTCUOĞLU Bostan Hikayeleri – Proje Sorumlusu Sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda, mimarlık, kent çalışmaları, iletişim, dijital medya gibi farklı disiplinlerde üretimde bulunan ve yolları Kuzguncuk’ta kesişen kişilerden oluşan 66 Kolektif üyeleri olarak Kuzguncuk Bostanı ve diğer bostanlarla ilgili süreçlere hep yakın durduk. “Şehirde doğa ile yeniden bağ kurmak, kentsel müştereklerimizden olan mevcut bostanları, kent bahçelerini birlikte korumak, iyileştirmek ve yenilerini kurmak, kentsel tarımı yaygınlaştırmak için biz ne yapabiliriz?” sorusundan yola çıkarak 2016 yılında “Bostan Hikayeleri” adını verdiğimiz bir çalışma başlattık.

Hem müşterekler genelinde, hem de kent bahçeciliği ve kentsel tarım özelinde emek harcayan birçok kişi ve topluluk bulunuyor.

Onların ortaya koydukları iyi örnekleri ve pratikleri görünür kılarak farkındalık yaratmak, çoğaltarak yaygınlaştırmak, hatta aralarında yeni bağlar ve dayanışmalar kurarak hepsinin ihtiyaçlarına yönelik ortak çözümler bulmak için kullanabileceğimiz en etkili yöntemlerden biri bilgi ve deneyim paylaşımı. Bizler de bu sürece, önce İstanbul’daki, daha sonra Türkiye’nin farklı kentlerindeki bostanlarla ilgili hikayeleri toplayarak, arşivleyerek, yenilerini üreterek, paylaşarak ve tartışarak, hatta dünyadaki farklı kentlerle ilişkilendirerek katkı vermeyi hedefledik. Bunun için bir seri faaliyet düzenleyerek, dijital medya alanında farklı ürünler ortaya koymaya başladık.

2016 yılında bostanhikayeleri.com web sitesini kurarak mevcut bostan hikayelerini içeren online bir arşiv yarattık. Başlangıç olarak metin, video, fotoğraf ve ses olmak üzere farklı formatlarda üç yüze yakın dijital hikaye topladık. Bunları format ve biçime ek olarak “Gençlik ve Eğitim”, “Kentsel Haklar ve Katılım”, “Kentsel Tasarım ve Planlama”, “Kültürel Miras ve Bellek”, “Sosyal Topluluklar ve Ağlar”, “Sürdürülebilir Yaşam ve Permakültür” başlıkları altında konularına göre kategorilere ayırdık. “Deneyim Aktarımı”, “Projeler, Kampanyalar ve Etkinlikler” ve “Uluslararası Bağlantılar” gibi ek başlıklar altında da seçkiler oluşturduk.

Sitede birer “post” mantığında paylaşılan hikayelerin her birini ayrıca etiketlendirdik; ziyaretçilerin kendi hikaye örgülerini yaratabilmeleri için, okudukları her post ile “İlgili Hikayeler”i konumlandırdık. Arşivdeki

In 2017, we started to visit the urban gardens in Istanbul. For our first visits, we picked four garden communities that differ from one another in terms of their purposes and practices: Kuzguncuk “Neighborhood” Garden, Roma “Solidarity” Garden, Yedikule “Producers” Garden, and Tarlataban “University” Garden. We then decided to document the meetings we held with the representatives of each garden and to edit the stories they shared about the foundation, operation, products, needs and objects of these gardens into four interview videos. This way, we embarked on the creation of new stories to feed the archive, notably in the form of videos.

hikayeleri, sitenin sağ üst köşesinde yer alan kategori ve etiketler aracılığıyla farklı şekillerde erişime açmış olduk. Böylelikle farklı toplulukların deneyimlerini, ihtiyaçlarını, sorunlarını ve çözüm önerilerini bu sitede görünür hale getirmeye başladık.

Bir sonraki adımımız, herkesin birer “yazar” olarak kendi hikayesini paylaşmasını sağlayacak teknik altyapıyı tamamlayarak siteyi katılımcı bir platforma dönüştürmek olacak.

2017 yılı başında tek tek İstanbul’daki bostanları ziyaret etmeye başladık. İlk ziyaretler için, bir araya geliş amaçları ve pratikleri birbirinden farklı dört bostan topluluğu seçtik: Kuzguncuk “Mahalle” Bostanı, Roma “Dayanışma” Bostanı, Yedikule “Üretici” Bostanları ve Tarlataban “Üniversite” Bostanı. Her birinin temsilcileriyle yaptığımız görüşmeleri, bu bostanların kuruluşuna, işleyişine, ürünlerine, ihtiyaçlarına ve emellerine dair anlattıklarını derleyerek, birer röportaj videosu ile belgelemeye karar verdik.

Böylece, videolar başta olmak üzere arşivi besleyecek yeni hikayelerin üretimine girişmiş olduk.

Yeni ürettiğimiz ve üreteceğimiz videoları da kullanarak, her sayısında İstanbul ve Türkiye’nin diğer şehirlerindeki, hatta dünya genelindeki farklı bostanları ve diğer “ilgili hikayeleri” konu alan, onların işleyiş ve ihtiyaçlarına dikkat çeken periyodik bir yayın olarak kurguladığımız bu derginin ilk sayısını oluşturduk. Her sayıda ele alacağımız bostanların hikayelerini birbirleriyle ilişkilendirmek amacıyla aynı zamanda haritalandırmaya da başladık: bostanhikayeleri.com/baglantilar.

2017 Ekim ayında yayınlanan bu dergiyi, belkemiğini oluşturan videoları ve arşivdeki diğer hikayeleri ilk kez Bostan Hikayeleri Kent Karşılaşması’nda anlatarak, kent bostanlarını korumak, iyileştirmek ve yenilerini kurmak, kentsel tarımı yaygınlaştırmak için emek harcayan farklı toplulukların yararlanabilmesi, bilgi ve deneyim paylaşımına, ortak çözüm üretimine katkıda bulunabilmesi için birlikte şekillendirmeyi umuyoruz. Yolu bostandan, hikayesinde bostan geçen herkesi ortak bir anlatıda buluşmaya davet ediyoruz.

Gökçe Su YOĞURTCUOĞLU Garden Stories – Project Director As members of the 66 Collective, we produce work in social, cultural and artistic areas, under various disciplines such as architecture, city studies, communications and digital media. Our paths have crossed in Kuzguncuk and we have been closely involved in the processes related to the Kuzguncuk Garden as well as others.

Collectively we have started the “Garden Stories” project in 2016 following this question we asked ourselves: “What can we do to re-connect with nature in the city, to help co-protect and revitalize the existing gardens, to build new ones as our commons, and to make urban agriculture widespread?”

There are various individuals and communities that work hard to care for the commons, and more specifically, to foster urban gardening and agriculture. We believe that knowledge and experience sharing is one of the best methods to highlight, scale up and disseminate their efforts and good practices, and to find common solutions for their urgencies by

building new connections and cooperations amongst them. We aimed to contribute to this process by collecting, creating, archiving, sharing and discussing stories about the urban gardens firstly in Istanbul, then in other cities of Turkey, making further links with cities across the world. We started to organize a series of activities and to produce various digital media works to this end.

In 2016, we built the bostanhikayeleri.com web site and therefore created an online archive for the existing garden stories. To start with, we collected close to three hundred digital stories in the form of text, video, photo and audio. In addition to format and style, we categorized them thematically under the titles of “Youth and Education”, “Urban Rights and Participation”, “Urban Design and Planning”, “Cultural Heritage and Memory”, “Social Communities and Networks”, “Sustainable Life and Permaculture”. We also created collections such as “Experience Sharing”, “Projects, Campaigns and Event”, and “International Connections”.

We also made tags for each story that is shared in the site as a “post” and we

This is how we came to create the first edition of this magazine, which we envisaged as a periodical publication that features different gardens in Istanbul and other cities of Turkey and the world, as well as other “related stories”, pointing out their various practices and urgencies by the use of the videos we have created and are yet to create. As part of this effort, we also started to map the gardens to be featured in each edition in order to further link their stories with each other: bostanhikayeleri.com/baglantilar.

By presenting this first October 2017 edition of the magazine, the videos that constitute its backbone and the other stories in the archive for the first time during the Garden Stories Urban Encounter, we hope to further shape them collectively in order to serve better the purposes of the communities that work towards fostering urban gardening and agriculture. This is how we would like to start contributing to the processes of knowledge and experience sharing, and generation of common solutions. And we invite everyone, whose paths or stories cross at the urban gardens, to come together in this common narrative.

Dilek YÜRÜK Bostan Hikayeleri – Editör “Bostan” kelimesi Vikipedi’de kökeni Farsça’dan gelen sebze tarlası ya da kavun karpuz tarlasına verilen ad olarak geçmekte. Bulunduğu coğrafyaya göre kurak ya da sulak alanlarda kurulabilen bostan ayrıca bazı yörelerde halk arasında "karpuz" anlamına da geliyor. Şehirde ise bostan demek üretken ve sürdürülebilir peyzaj, yerel üretim, tüketicinin gıdaya kolay ulaşması, atalık tohum, türetici topluluklarının kurulması, kadim tarım bilgisi, kentli insanın elinin toprağa değmesi, özlediğimiz kokuların, tatların şehre geri dönmesi anlamını taşıyor bu günlerde.

Bizler de Bostan Hikayeleri ekibi olarak derginin bu ilk sayısında İstanbul’da adını sıkça duyduğumuz dört bostanın birbirlerinden farklı ama en nihayetinde birçok ortaklıklar içeren hikayelerini sizlerle paylaşmak için yola çıktık. Bu süreçte her gün önünden geçtiğimiz ama fark etmediğimiz yeni bostanlarla karşılaştık, her öğünde masamızda gördüğümüz ama nereden geldiğini hiç düşünmediğimiz ürün çeşitliliğine şaşırdık.

Bostancılarla, şehrin geleceğini hayal eden topluluklarla, sağlıklı, ekonomik, adil üretilen gıdaya ulaşmaya çalışan üniversite öğrencileriyle, mahalle kültürünü devam ettirmeyi dert edinmiş ve bir araya gelmek için mahallesindeki bostana sahip çıkmış, dernek kurmuş komşularla tanıştık.

Her bir ziyaretimizde bu bostanların hikayelerine yenileri eklendi, araştırdıkça hikayeler derinleşti. “Ne zaman ve neden kurulmuşlar? Hangi ihtiyaçlardan doğmuşlar?

Günümüze gelene kadar neler yaşanmış bu bostanlarda? Gelecek hayalleri ne? Bostancısıyla, tüketicisiyle, gönüllüsüyle bu bostan insanları kimler?” sorularının cevaplarını ve daha nicelerini bulduk bu hikayelerde...

YEDİKULE BOSTANLARI Değişen bostancılarıyla birlikte yüzyıllardır yaşamaya devam eden, kentin göbeğinde şehri besleyen, yıllardır uygulanan kadim üretim teknikleriyle ekilen dikilen, değişen şartlara uyum sağlamayı başarmış Yedikule Bostanları, yanındaki İstanbul Kara Surları’yla birlikte kültürel mirasımızın bir parçasıyken aynı zamanda bostancının ekmek kapısı olmuş. İstanbul’un pazarlarında, marketlerinde gördüğünüz yeşilliklerin kaynağı olan ticari amaçlı tarım yapılan bostanlardan biri olan Yedikule Bostanları’nda üretici-tüketici ilişkisinin direkt olarak kurulduğu, üretim ve lojistik sürecinde karbon ayak izinin azaldığı sulama için kullanılan kuyu sularının da yetişen ürünlerin de sağlıklı olduğu raporlanmış.

“Bizimkisi zor ama güzel meslek,” deyip yaz kış fark etmeksizin sabahın köründe bostanda çalışmaya başlayan kadınların, erkeklerin, ailelerin hikayesini içeriyor bu bostanlar. Belediyeye ödedikleri kiraya karşın resmi belgelerde işgalci görünüyorlar. Ürünlerin verimli ve sağlıklı büyümesi için gerekli hayvan gübresini büyükşehir yasaları gereği bostana sokmaları yasak. Çiftçi belgeleri olmadığı için bostanlarını tarım sigortası yaptıramıyor, parasal desteklerden yararlanamıyorlar.

Bu hikayeye son dönemde bir başlık daha eklendi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Yedikule Bostanları’nı, “Kentsel Tarım Parkı” konsepti ile yeniden hayata geçirecek bir proje hazırladıklarını duyurdu. “Bostan kültürünün kent içerisinde tematik olarak korunmasının ve bahçecilik tarihimizin gelecek nesillere aktarılmasının” amaçlandığı söylenen projede halen cevaplanmamış sorular özellikle Yedikule Bostanları Koruma Girişimi olarak bir araya gelen kişileri ve STK’ları düşündürüyor. Bu alanın nasıl işletileceği, bostan alanlarında hangi tarım yöntemlerinin kullanılacağı, organik pazar kuralları ise cevaplanmayı bekleyen sorulardan birkaçı.

ROMA BOSTANI Roma Bostanı, Cihangir’de şehrin en güzel manzaralarından birinin önce çöplüğe dönen sonra da imara açılması gündeme gelen dik bir yamacında boy gösteriyor. Permakültür* ilkeleri kullanılarak tasarlanmaya başlanan, yavaş yavaş büyüyen, çeşitlenen, sürdürülebilir, dört mevsim ürün alınabilen bir “gıda ormanı”** ya da “orman bahçesi”ne doğru yol alan bir dönüşüm hikayesi var. Farklı yerlerde yaşayan ama hep birlikte on yıl sonrasını hayal ederek bir araya gelen bir topluluğun gelecek kokan bostanı burası.

Kendi deyimleriyle “Roma Bostanı insanları” açık çağrılar yaparak düzenli olarak bostanda bir araya geliyorlar. Birlikte üretmenin keyfine inanan birçok insan, çocuklarıyla, komşularıyla, toprağa değmek isteyen ve aralarına yeni katılanlarla birlikte ekip dikiyorlar, hasat edip, paylaşıyorlar. İlk başlarda eli toprağa değmemiş olanlar, bu buluşmalar sayesinde şimdi yeni gelenlere bilgilerini aktaracak seviyeye ulaşmışlar.

Bostanın olmazsa olmazı atalık tohumların kullanılması.

Bostanda yetişen ürünlerin hepsi atalık tohumlardan yetiştirilmiş. Ortaya çıkan bitkisel hastalıklara ekolojik mücadele yöntemleriyle çözüm arıyor, su sorununun yaşandığı bostanda fitilli yükseltilmiş sebze yataklarında üretim yapıyorlar.

Bu hikayede yakın tarihli olarak güzel bir noktaya gelindi: 2011 yılında Beyoğlu Semt Dernekleri’nin Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’na karşı açtığı davanın kazanılmasıyla birlikte yalnızca Roma Bostanı için değil, Gezi ve Fındıklı Parkı için de, yeşil alan içerisine yapılması öngörülen her türlü yapılaşma “yeşil alan standartlarını olumsuz etkileyen bir işlem” olacağından iptal edildi. Bu karar sonrasında “İstanbullular’ı, Cihangirliler’i, bostan insanlarını, nefes alacağımız alanları kendimizin yaratması gerektiğinin bilincinde olan herkesi pikniğe davet ediyoruz. Müziği, yiyecekleri, gün batımını ve sevincimizi paylaşıyor olacağız. Toprağa ve birbirimize değmeye devam edelim. Başka bir hayatın mümkün olma ihtimalini seviyoruz. Kendi bahçemizi yaşamla dolu tutmakta, geleceği hayal etmekte ısrarlıyız,” diyerek kutlamalar yapan Roma Bostanı insanları, işgalle başlayan hikayelerini “Emsal olsun, ilham olsun!” diyerek devam ettirmekte.

KUZGUNCUK BOSTANI Kuzguncuk Bostanı’nın bostancısını kaybettikten sonra değişen sahipleri ve farklı kullanım şekilleri olsa da mahalleli bu alanı kullanmaya hep devam etmiş ve mahalledeki adıyla ‘İlia Bostanı’ mahalle ile birlikte varlığını sürdürmüş. Ancak son dönemde kamuoyunun da yakından takip ettiği mülkiyet ve imara açılma davasıyla belleklerimize yerleşen bu bostan, Kuzguncuklular Derneği’nin Kuzguncuklular’la oluşturduğu alternatif planlama ve Üsküdar Belediyesi’nin uzlaşmacı tutumuyla bir mahalle bostanı olarak tekrar düzenlenmiş ve kullanıma açılmıştır.

Kuzguncuk Bostanı pek çok mahallede örnek alınmış ve böyle alanlarda “mülkiyet hakkı”ndan çok “kullanım hakkı”nın konuşulmasını sağlamış, kullanıcıya yeni kentsel kullanımlar sunulmasına ön ayak olmuş bir mahalle hareketinin paydaşı. Sadece mahallelerin değil, üniversitelerin, uluslararası kent hareketlerinin de dikkatini çekmiş, onları misafir etmiş ve atölyelere ev sahipliği yapmış.

Mahalleliye ve bilgi evleri gibi devlet kurumlarına bedelsiz kiralanan minik parsellerde ürün çeşitliliği oldukça zengin. Her yıl yapılan çekiliş sonrasında bu parseller yeni sahipleriyle buluşuyor ve hemen ardından bostanda heyecanlı bir çalışma başlıyor.

Bugün belirli kurallar çerçevesinde hiçbir ticari üretim kaygısı taşımayan bu bostan, ekim dikim alanı olmaktan çok geçmişinde olduğu gibi mahallelinin

birlikte vakit geçirdiği, spor yaptığı, çocukların özgürce oynadıkları bir kamusal açık alan olarak kullanılıyor.

TARLATABAN Tarlataban, Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin sağlıklı ve ekonomik yemek taleplerini yüksek sesle dile getirdikleri bir dönemde alternatif olarak pırıl pırıl ortaya çıkan bir dayanışma bostanı. Akademisyeninden öğrencisine bu amaçla bir araya gelinmiş, tatillerde gidilen memleketlerdeki tohumlar kucaklanmış, oradan İstanbul’a Tarlataban’a taşınmış. Bu tohumlar büyütülmüş ve şehrin dört bir yanındaki bostanlarla paylaşılmış.

Hikaye böyle başlayınca Tarlataban gönüllüleri özellikle atalık tohuma dikkat çekmek için bostan alanı içerisinde bir ‘tohum kütüphanesi’ kurma fikri üzerinde uzlaşmışlar. Yapımı halen devam eden bu şirin kütüphane binasını da yine birlikte inşa etmeye tüm maddi ve zamansal zorluklara rağmen devam ediyorlar.

Aynı zamanda, Boğaziçi Mensupları Tüketim Kooperatifi BÜKOOP’a ilk yıl yetiştirdikleri domateslerden yaptıkları sosları satarak okul içerisinde farklı bir ekonomik sisteme örnek olmaya çaba harcamışlar ki bu süreçte öğrenci kooperatifinin kurulması için de çalışmalar başlamış.

Farklı bölümlerde, farklı sınıflarda okuyan, bu bostana destek veren öğrenciler mezun olduğunda sayıları azalmış; okula yeni başlayanlarla, dışarıdan gönüllü olarak aralarına katılanlarla tekrar çoğalmışlar. Bilgi sürekliliğini sağlamak için tohum ekimi gibi temel bahçecilik konularında eğitimler vermişler, videolar çekmişler; böylece topluluklarını ve bostanlarını ayakta tutmayı başarmışlar. Örnek bir öğrenci/üniversite bostanı olarak yurtdışında bu konularla ilgilenen gruplarla bağlantılar kurmuşlar kent hareketlerinin içinde yer almışlar.

Kentlerde ürettiğimizin çok daha fazlasını tükettiğimiz bir dönemde, şehirde tarım yapılan bostanlar ve hikayeleri, her zamankinden daha büyük bir önem taşıyor. Biz de bu dört bostandan başlayarak örülecek hikayeler daha nicelerine örnek olsun, bostanlar çoğalsın, güçlensin, üretici-tüketici ilişkisi kurulsun, bir araya gelinsin, toprağın kıymeti bilinsin, çocuklar markette gördükleri sebzelerin nerede nasıl yetiştiğini öğrensin, atalık tohumlar konuşulsun istedik.

Bu hikayelerin, sizin zihin haritanızda da yollar açmasını, merak edip görmeye gitmenizi, misafir olmanızı, çantanızda taze yeşilliklerle eve dönerken “biz nereden başlasak,” diye düşünmenizi hayal ettik.

Kentlerimizde daha çok bostan ve paylaşacak hikaye var. Sizin bostan hikayeniz neden bunlardan biri olmasın... *Permakültür: “Sürdürülebilir tarım” doğadaki insan yerleşimlerini, doğal ekosistemlerden örneklenen tarım uygulamaları ve sürdürülebilirlik görüşü dikkate alınan ekolojik tasarım anlayışıdır. **Gıda ormanı: Bitkileri karşılıklı yarar sağlayıcı ilişkiler kuracakları şekilde bir orman örüntüsüne benzer şekilde bir araya getirme, parçaların toplamından daha fazlası eden bir gıda üretme sistemi yaratma sanatı ve bilimidir. Temel fikir, meyve, yemiş, sebze, ot, mantar ve diğer yararlı bitki ve hayvanların doğal orman ekosistemlerini taklit ederek yetiştirilmesiyle güzel, çeşitli, yüksek mahsul veren ve büyük ölçüde kendi kendinin bakımını yapan bir sistem yarata bileceğidir.

Dilek YÜRÜK Bostan Hikayeleri – Editör “Bostan” kelimesi Vikipedi’de kökeni Farsça’dan gelen sebze tarlası ya da kavun karpuz tarlasına verilen ad olarak geçmekte. Bulunduğu coğrafyaya göre kurak ya da sulak alanlarda kurulabilen bostan ayrıca bazı yörelerde halk arasında "karpuz" anlamına da geliyor. Şehirde ise bostan demek üretken ve sürdürülebilir peyzaj, yerel üretim, tüketicinin gıdaya kolay ulaşması, atalık tohum, türetici topluluklarının kurulması, kadim tarım bilgisi, kentli insanın elinin toprağa değmesi, özlediğimiz kokuların, tatların şehre geri dönmesi anlamını taşıyor bu günlerde.

Bizler de Bostan Hikayeleri ekibi olarak derginin bu ilk sayısında İstanbul’da adını sıkça duyduğumuz dört bostanın birbirlerinden farklı ama en nihayetinde birçok ortaklıklar içeren hikayelerini sizlerle paylaşmak için yola çıktık. Bu süreçte her gün önünden geçtiğimiz ama fark etmediğimiz yeni bostanlarla karşılaştık, her öğünde masamızda gördüğümüz ama nereden geldiğini hiç düşünmediğimiz ürün çeşitliliğine şaşırdık.

Bostancılarla, şehrin geleceğini hayal eden topluluklarla, sağlıklı, ekonomik, adil üretilen gıdaya ulaşmaya çalışan üniversite öğrencileriyle, mahalle kültürünü devam ettirmeyi dert edinmiş ve bir araya gelmek için mahallesindeki bostana sahip çıkmış, dernek kurmuş komşularla tanıştık.

Her bir ziyaretimizde bu bostanların hikayelerine yenileri eklendi, araştırdıkça hikayeler derinleşti. “Ne zaman ve neden kurulmuşlar? Hangi ihtiyaçlardan doğmuşlar? Günümüze gelene kadar neler yaşanmış bu bostanlarda? Gelecek hayalleri ne? Bostancısıyla, tüketicisiyle, gönüllüsüyle bu bostan insanları kimler?” sorularının cevaplarını ve daha nicelerini bulduk bu hikayelerde...

YEDİKULE BOSTANLARI Değişen bostancılarıyla birlikte yüzyıllardır yaşamaya devam eden, kentin göbeğinde şehri besleyen, yıllardır uygulanan kadim üretim teknikleriyle ekilen dikilen, değişen şartlara uyum sağlamayı başarmış Yedikule Bostanları, yanındaki İstanbul Kara Surları’yla birlikte kültürel mirasımızın bir parçasıyken aynı zamanda bostancının ekmek kapısı olmuş. İstanbul’un pazarlarında, marketlerinde gördüğünüz yeşilliklerin kaynağı olan ticari amaçlı tarım yapılan bostanlardan biri olan Yedikule Bostanları’nda üretici-tüketici ilişkisinin direkt olarak kurulduğu, üretim ve lojistik sürecinde karbon ayak izinin azaldığı sulama için kullanılan kuyu sularının da yetişen ürünlerin de sağlıklı olduğu raporlanmış.

“Bizimkisi zor ama güzel meslek,” deyip yaz kış fark etmeksizin sabahın köründe bostanda çalışmaya başlayan kadınların, erkeklerin, ailelerin hikayesini içeriyor bu bostanlar. Belediyeye ödedikleri kiraya karşın resmi belgelerde işgalci görünüyorlar. Ürünlerin verimli ve sağlıklı büyümesi için gerekli hayvan gübresini büyükşehir yasaları gereği bostana sokmaları yasak. Çiftçi belgeleri olmadığı için bostanlarını tarım sigortası yaptıramıyor, parasal desteklerden yararlanamıyorlar.

Bu hikayeye son dönemde bir başlık daha eklendi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Yedikule Bostanları’nı, “Kentsel Tarım Parkı” konsepti ile yeniden hayata geçirecek bir proje hazırladıklarını duyurdu. “Bostan kültürünün kent içerisinde tematik olarak korunmasının ve bahçecilik tarihimizin gelecek nesillere aktarılmasının” amaçlandığı söylenen projede halen cevaplanmamış sorular özellikle Yedikule Bostanları Koruma Girişimi olarak bir araya gelen kişileri ve STK’ları düşündürüyor. Bu alanın nasıl işletileceği, bostan alanlarında hangi tarım yöntemlerinin kullanılacağı, organik pazar kuralları ise cevaplanmayı bekleyen sorulardan birkaçı.

ROMA BOSTANI Roma Bostanı, Cihangir’de şehrin en güzel manzaralarından birinin önce çöplüğe dönen sonra da imara açılması gündeme gelen dik bir yamacında boy gösteriyor. Permakültür* ilkeleri kullanılarak tasarlanmaya başlanan, yavaş yavaş büyüyen, çeşitlenen, sürdürülebilir, dört mevsim ürün alınabilen bir “gıda ormanı”** ya da “orman bahçesi”ne doğru yol alan bir dönüşüm hikayesi var. Farklı yerlerde yaşayan ama hep birlikte on yıl sonrasını hayal ederek bir araya gelen bir topluluğun gelecek kokan bostanı burası.

Kendi deyimleriyle “Roma Bostanı insanları” açık çağrılar yaparak düzenli olarak bostanda bir araya geliyorlar. Birlikte üretmenin keyfine inanan birçok insan, çocuklarıyla, komşularıyla, toprağa değmek isteyen ve aralarına yeni katılanlarla birlikte ekip dikiyorlar, hasat edip, paylaşıyorlar. İlk başlarda eli toprağa değmemiş olanlar, bu buluşmalar sayesinde şimdi yeni gelenlere bilgilerini aktaracak seviyeye ulaşmışlar.

Bostanın olmazsa olmazı atalık tohumların kullanılması.

Bostanda yetişen ürünlerin hepsi atalık tohumlardan yetiştirilmiş. Ortaya çıkan bitkisel hastalıklara ekolojik mücadele yöntemleriyle çözüm arıyor, su sorununun yaşandığı bostanda fitilli yükseltilmiş sebze yataklarında üretim yapıyorlar.

Bu hikayede yakın tarihli olarak güzel bir noktaya gelindi: 2011 yılında Beyoğlu Semt Dernekleri’nin Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’na karşı açtığı davanın kazanılmasıyla birlikte yalnızca Roma Bostanı için değil, Gezi ve Fındıklı Parkı için de, yeşil alan içerisine yapılması öngörülen her türlü yapılaşma “yeşil alan standartlarını olumsuz etkileyen bir işlem” olacağından iptal edildi. Bu karar sonrasında “İstanbullular’ı, Cihangirliler’i, bostan insanlarını, nefes alacağımız alanları kendimizin yaratması gerektiğinin bilincinde olan herkesi pikniğe davet ediyoruz. Müziği, yiyecekleri, gün batımını ve sevincimizi paylaşıyor olacağız. Toprağa ve birbirimize değmeye devam edelim. Başka bir hayatın mümkün olma ihtimalini seviyoruz. Kendi bahçemizi yaşamla dolu tutmakta, geleceği hayal etmekte ısrarlıyız,” diyerek kutlamalar yapan Roma Bostanı insanları, işgalle başlayan hikayelerini “Emsal olsun, ilham olsun!” diyerek devam ettirmekte.

KUZGUNCUK BOSTANI Kuzguncuk Bostanı’nın bostancısını kaybettikten sonra değişen sahipleri ve farklı kullanım şekilleri olsa da mahalleli bu alanı kullanmaya hep devam etmiş ve mahalledeki adıyla ‘İlia Bostanı’ mahalle ile birlikte varlığını sürdürmüş. Ancak son dönemde kamuoyunun da yakından takip ettiği mülkiyet ve imara açılma davasıyla belleklerimize yerleşen bu bostan, Kuzguncuklular Derneği’nin Kuzguncuklular’la oluşturduğu alternatif planlama ve Üsküdar Belediyesi’nin uzlaşmacı tutumuyla bir mahalle bostanı olarak tekrar düzenlenmiş ve kullanıma açılmıştır.

Kuzguncuk Bostanı pek çok mahallede örnek alınmış ve böyle alanlarda “mülkiyet hakkı”ndan çok “kullanım hakkı”nın konuşulmasını sağlamış, kullanıcıya yeni kentsel kullanımlar sunulmasına ön ayak olmuş bir mahalle hareketinin paydaşı. Sadece mahallelerin değil, üniversitelerin, uluslararası kent hareketlerinin de dikkatini çekmiş, onları misafir etmiş ve atölyelere ev sahipliği yapmış.

Mahalleliye ve bilgi evleri gibi devlet kurumlarına bedelsiz kiralanan minik parsellerde ürün çeşitliliği oldukça zengin. Her yıl yapılan çekiliş sonrasında bu parseller yeni sahipleriyle buluşuyor ve hemen ardından bostanda heyecanlı bir çalışma başlıyor.

Bugün belirli kurallar çerçevesinde hiçbir ticari üretim kaygısı taşımayan bu bostan, ekim dikim alanı olmaktan çok geçmişinde olduğu gibi mahallelinin

birlikte vakit geçirdiği, spor yaptığı, çocukların özgürce oynadıkları bir kamusal açık alan olarak kullanılıyor.

TARLATABAN Tarlataban, Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin sağlıklı ve ekonomik yemek taleplerini yüksek sesle dile getirdikleri bir dönemde alternatif olarak pırıl pırıl ortaya çıkan bir dayanışma bostanı. Akademisyeninden öğrencisine bu amaçla bir araya gelinmiş, tatillerde gidilen memleketlerdeki tohumlar kucaklanmış, oradan İstanbul’a Tarlataban’a taşınmış. Bu tohumlar büyütülmüş ve şehrin dört bir yanındaki bostanlarla paylaşılmış.

Hikaye böyle başlayınca Tarlataban gönüllüleri özellikle atalık tohuma dikkat çekmek için bostan alanı içerisinde bir ‘tohum kütüphanesi’ kurma fikri üzerinde uzlaşmışlar. Yapımı halen devam eden bu şirin kütüphane binasını da yine birlikte inşa etmeye tüm maddi ve zamansal zorluklara rağmen devam ediyorlar.

Aynı zamanda, Boğaziçi Mensupları Tüketim Kooperatifi BÜKOOP’a ilk yıl yetiştirdikleri domateslerden yaptıkları sosları satarak okul içerisinde farklı bir ekonomik sisteme örnek olmaya çaba harcamışlar ki bu süreçte öğrenci kooperatifinin kurulması için de çalışmalar başlamış.

Farklı bölümlerde, farklı sınıflarda okuyan, bu bostana destek veren öğrenciler mezun olduğunda sayıları azalmış; okula yeni başlayanlarla, dışarıdan gönüllü olarak aralarına katılanlarla tekrar çoğalmışlar. Bilgi sürekliliğini sağlamak için tohum ekimi gibi temel bahçecilik konularında eğitimler vermişler, videolar çekmişler; böylece topluluklarını ve bostanlarını ayakta tutmayı başarmışlar. Örnek bir öğrenci/üniversite bostanı olarak yurtdışında bu konularla ilgilenen gruplarla bağlantılar kurmuşlar kent hareketlerinin içinde yer almışlar.

Kentlerde ürettiğimizin çok daha fazlasını tükettiğimiz bir dönemde, şehirde tarım yapılan bostanlar ve hikayeleri, her zamankinden daha büyük bir önem taşıyor. Biz de bu dört bostandan başlayarak örülecek hikayeler daha nicelerine örnek olsun, bostanlar çoğalsın, güçlensin, üretici-tüketici ilişkisi kurulsun, bir araya gelinsin, toprağın kıymeti bilinsin, çocuklar markette gördükleri sebzelerin nerede nasıl yetiştiğini öğrensin, atalık tohumlar konuşulsun istedik.

Bu hikayelerin, sizin zihin haritanızda da yollar açmasını, merak edip görmeye gitmenizi, misafir olmanızı, çantanızda taze yeşilliklerle eve dönerken “biz nereden başlasak,” diye düşünmenizi hayal ettik.

Kentlerimizde daha çok bostan ve paylaşacak hikaye var. Sizin bostan hikayeniz neden bunlardan biri olmasın... *Permakültür: “Sürdürülebilir tarım” doğadaki insan yerleşimlerini, doğal ekosistemlerden örneklenen tarım uygulamaları ve sürdürülebilirlik görüşü dikkate alınan ekolojik tasarım anlayışıdır. **Gıda ormanı: Bitkileri karşılıklı yarar sağlayıcı ilişkiler kuracakları şekilde bir orman örüntüsüne benzer şekilde bir araya getirme, parçaların toplamından daha fazlası eden bir gıda üretme sistemi yaratma sanatı ve bilimidir. Temel fikir, meyve, yemiş, sebze, ot, mantar ve diğer yararlı bitki ve hayvanların doğal orman ekosistemlerini taklit ederek yetiştirilmesiyle güzel, çeşitli, yüksek mahsul veren ve büyük ölçüde kendi kendinin bakımını yapan bir sistem yarata bileceğidir.

KUZGUNCUK BOSTANI KUZGUNCUK GARDEN

•KUZGUNCUK BOSTANI•

•KUZGUNCUK GARDEN•

Bostan Tipi: Mahalle Bostanı Konumu: İcadiye Caddesi Bostan Sokak Kuzguncuk Ürün Satışı: Satış yok • Ziyaret Zamanları: 7 gün 08:00 - 22:00 İletişim Bilgileri: www.facebook.com/Kuzguncuklular-Dernegi-232078860314814/ www.uskudar.bel.tr

Garden Type: Mahalle Bostanı Location: İcadiye Caddesi Bostan Sokak Kuzguncuk Ürün Satışı: Satış yok • Visiting Time: 7 gün 08:00 - 22:00 Communication Info: www.facebook.com/Kuzguncuklular-Dernegi-232078860314814/ www.uskudar.bel.tr

Boğaçhan DÜNDARALP / Mimar Boğaçhan Dündaralp, mimarım.

Yirmi yıldır Kuzguncuk’ta yaşıyorum, Kuzguncuk sakinlerinden biriyim. Bostanın yaklaşık otuz yıllık serüveninin büyük bir kısmını takip ettim, içinde oldum. Son on yılında da çok aktif olarak görev aldım.

Kuzguncuk Bostanı yaklaşık olarak otuz yıldır bir yapılaşma tehdidi içinde. İlya’nın Bostanı olarak geçen bu bostan rivayet o ki oldukça eski. Efsaneleşen bir 700 yıl lafı var ama aslında hiçbir dayanağı yok şu anda. Ama Kuzguncuk’ta hep var olan bir bostan burası.

80’lerde Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne vakfediliyor. Aslında bütün hikaye de orada başlıyor. 90’da burada bir hastane yapılması girişimi başlıyor. Tabi

5

Boğaçhan DÜNDARALP / Architect Kuzguncuklular’ın belleğinde çok güçlü bir yere sahip olan bostan Kuzguncuklular’ı bir araya getiriyor. 2010’daki de bizim daha aktif olarak içinde yer aldığımız, belki de bugünkü bostanın bu şekilde kullanılmasının tohumlarının atıldığı adım oluyor. Şöyle ki, orada da buraya bir okul yapılmak isteniyor. Tesadüfen Boğaziçi İmar Müdürlüğü’nde bir mimar arkadaşımız bunun projesini görüyor ve fotoğrafını çekiyor, biz de buranın hava fotoğrafına o projenin gerçek boyutlarıyla, yaklaşık boyutlarıyla montajını yaparak başlıyoruz. İlk aslında Kuzguncuklular’ın haberdar oluşu böyle oluyor.

Kuzguncuklular burayı sadece bir ekim dikim faaliyeti değil, bütün önemli günlerinde ortak bir buluşma mekanı

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

olarak kullanıyor. “Olabildiğince biz bu hafızayı görünür nasıl kılabiliriz?” Çünkü burada bir sürü etkinlik, bir sürü bir araya gelme biçimi, bir sürü paylaşım, deneyim üretiliyor. Fakat bunların herhangi bir kaydı görünür değil. Biz bunları görünür kılacak bir takım araçlarla bunları ortaya döküp çok ciddi bir çalışma hazırladık. Ve bunu hem Boğaziçi İmar’a hem Anıtlar Kurulu’na, hem farklı mecralara hukuki ya da diğer kanallar dışında da bu projenin iptali için kullandık.

Proje iptal edildi. Aslında burada anıtlar kurulu onaylamadı projeyi. Çevre komisyonu projeyi onaylamadı ve proje rafa kalktı ama imar durumunda bir değişiklik olmadı. Burada hala bir yapılaşma tehlikesi var. Bu tehlike yine savuşturulmuş gibi

Boğaçhan Dündaralp, I’m an architect.

I’ve been living in Kuzguncuk for 20 years; I’m one of its locals. I’ve followed a large part of the garden’s 30-year adventure and been a part of it. I’ve actively participated in it over the past 10 years.

The Kuzguncuk Garden has been under the threat of construction for about 30 years. Also known as Ilya’s Garden, the garden is reportedly quite old. There is a legend that it is 700 years old, but there is actually no proof of that. However, this is a garden that has always existed in Kuzguncuk.

In the 80s, it was endowed to the General Directorate for Foundations. In

fact, the story starts there. In 1990, an attempt began to build a hospital there.

The garden brings the people of Kuzguncuk together, holding a strong place in their collective memory. 2010 marks the time we became more active, taking the steps to shape the way the garden is being used today. At that point, plans were in place to build a school there. By coincidence, a friend saw the plans at the Bosphorus Development Directorate and took a photo of it. We started to assemble the real, approximate dimensions of that project onto the aerial photo of the garden. This is actually how the people of Kuzguncuk first found out about it.

The locals use the area not only as an

area for planting, but also as a common meeting ground during all the important holidays. We asked, “How can we make the collective memories as visible as possible?” Many events, gatherings and shared experiences are created here.

But, there are no visible recordings of them. Actually, we have prepared a very serious work to disclose them and make them visible using various means. We submitted it via legal and other channels to the Bosphorus Development Directorate, the Council of Monuments and other platforms to have the (school) project cancelled.

The project was cancelled. Actually, the Council of Monuments didn’t approve it.

The Environmental Commission didn’t

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

görüldü fakat bu aralıkta biz de bu alanın kiralanacağını öğrendik. Bir kiralama ihalesi yapılacaktı. İhale günü hepimiz oradaydık Kuzguncuklular olarak. Bu ihaleyi belediye aldı ve bizim ilk sorduğumuz soru şu oldu: Belediyeye bir heyet halinde gittik ve ‘Buraya ne yapacaksınız?’ dedik. Onlar da burayı yeşil alan olarak kullanmak, güzel park, mesire yeri gibi bir şekilde kullanmak istediklerini söylediler.

Biz de dedik ki ‘bizim burası ile ilgili bir projemiz var’. Bu proje Kuzguncuklular’ın projesi. Bizi davet ettiler, projeyi sunduk ve projenin buraya adapte edilebilmesi konusunda da Üsküdar Belediyesi Park Bahçeler Müdürlüğü ile ortak bir çalışma yaptık.

approve the project and it was shelved, but no change occurred in its zoning status. There was still a danger of construction here. This danger was evaded for the time being, but in the mean time, we learned that this area was to be rented out. There was going to be a rental bidding. As the locals of Kuzguncuk, we were there on the bidding day. The municipality won the bid. We went to the municipality as a delegation and asked “What will you build here?” They replied that they wanted to use it as a green space, as a nice park or recreational area. We said, “We have a project for it. It is the locals’ project.” We presented the project and conducted a joint work with the Municipality of Üsküdar Parks and Gardens Directorate to adapt the project here.

Bunu yaparken de bir takım ilkeler belirledik açıkçası. Burada yapılacak bir takım düzenlemeler, iyileştirmeler dedik biz buna. Buranın hem bostan kullanımını yapacak, hem buradaki yeşil dokunun iyileştirmesini kapsayacak, hem de iyileştirerek yeni, bu kamusal bellekte oluşmuş hafızalara izin verecek.

Meydanın bu şekilde kullanılması, sinema olarak kullanılması durumu var.

Burada Hıdırellez’den tutun da bir çok etkinlikler de yapılıyor. Hıdırellez zamanında ateş yakılıyor. Ne yapacağız? O zaman ortasına bir çukur yapalım, sadece ateş orada yakılsın, kontrollü olsun. Aslında buradaki kullanımları da bir şekilde düşünerek ve buranın yapısına da zarar vermeyecek şekilde bu ilkeler konusunda uzlaşıya vardık.

We identified a number of principles whilst doing this. We referred to them as arrangements and improvements to be done here. This way this area will be used as a garden while the green texture will be improved.

Thus, it will allow new memories to be formed as part of the public recollection. The square is being used as a cinema and for many other events such as Hıdırellez, the Summer Festival. A fire is lit there on Hıdırellez for example. How to do it? We dig a hole in the middle and light the fire so it’s under control. Actually, we agreed on the principles by considering how to enable these types of uses without harming the structure.

Burada yüz küsur tane 4 metreye 6 metrelik küçük adacıklar var diyelim.

Bunların yarısını belediye kendisi, kendi ‘Bilgi Evleri’ ve sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde kullanmak için talepte bulundu ve kullanıyor. Yarısı da Kuzguncuklular arasında kura çekilerek ve dönemsel olarak kullanılıyor. Her dönem kura çekiliyor, bir dönem çıkan bir sonrakinde olmuyor. Böyle bir düzenle olabildiğince Kuzguncuklular’ın da maksimum kullandığı, ekim dikim faaliyetinin olduğu bir alan oluyor.

Let’s say there are over a hundred small 4-to-6-meter blocks here. The municipality is using half of these for its own Knowledge Houses and social responsibility projects. The locals use the other half periodically by drawing lots. A draw is held during each term. Once you draw a lot for a period, you can’t participate in the next. In this way, it becomes an area for sowing and planting activities that the locals use to the max.

Buradaki ekim dikim alanlarının hiçbiri ticari değil. Son derece insanların inisiyatifine bırakılmış, kendileri için yaptıkları, daha çok paylaşım için kullandıkları şeyler. Arada hasat zamanları oluyor. Hasat zamanlarında buradaki bir takım ürünler ortak olarak pişirilip yenebiliyor. Bunun gibi bir fonksiyonu var.

Bir taraftan bunun, süreçleri olarak bir mahalle girişimi olması, aynı zamanda bunun bir tür kolektif üretim, tasarım, uygulama vesaire gibi süreçleri içeriyor olması ve burada son derece özgün ve buraya ait, sadece bu bağlamda anlaşılır bir model olması gibi çok özgün pozisyonları var. Özgün pozisyonları ile diğer bostanlardan ayrılıyor ama onlarla ilişkisi de açıkçası çok da organik değil.

Burada eğitim amaçlı permakültürel faaliyetler yapılıyor ya da çocuklarla burada bir takım eğitim öğretim faaliyetleri yapılıyor. Şu ana kadar Amerika, Hollanda, Almanya vesaire olmak üzere pek çok uluslararası ‘workshoplar’ burada yapıldı. Pek çok kent hareketinin ilgisini çektiği bir durum oldu, deneyimlerimizi paylaşmamızı istediler. Olabildiğince biz buradaki deneyimleri herkesle paylaşıp açmaya ve bu özgün durumun farklı şeylere model olabileceğini düşünerek farklı yönlerden konuya yaklaşmaya devam ediyoruz. Özellikle her yaştan grubun kullanımıyla, sabah yürüyüşleri ile, akşam üstü çocukların okuldan çıktıktan sonra burayı kullanma biçimleriyle, haftasonları insanların bebeklerini ve çocuklarını alıp buraya gelmesi ile burada muazzam bir ortam oluşuyor. Dolayısıyla sadece buradaki mahalleye özgü bir durum değil; buradaki hayatı deneyimleyen herkes bunun bir parçası olmaya başlıyor. Belki de burası gücünü buradan alacak gibi görünüyor bundan sonraki süreçte de.

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

None of the sowing and planting areas are commercial here. They are left to locals’ initiative; used for themselves and for sharing. During harvest times, some crops are collectively cooked and eaten. It is used in this way.

The field has very unique positions. As a process, it’s a neighborhood initiative and it includes collective production, design, implementation and so on. It is a model that belongs and is unique to this place and can be interpreted only in this context. It is distinguished from other gardens by these features. Its relation with them is not very organic, either.

Permaculture activities are held here for educational purposes. Other educational activities are also held for children. Many international workshops -American, Dutch, German, and so on - have been held. It has attracted the attention of many urban movements. We’ve been asked to share our experiences.

We continue to open up and share our experiences with everybody as much as possible. We have a multi-faceted approach so that this unique situation can be a model for various purposes.

Groups of all ages use the garden. An amazing environment is created here. For example people come here for morning walks, or with their babies and children on the weekends or during the week. Children use it in different ways after school time. It is not a situation that is only peculiar to this neighborhood. Everyone that experiences the life here begins to become a part of it. It seems that perhaps this is how this place will be empowered in the times to come.

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

KUZGUNCUK BOSTANIYLA İLGİLİ HİKAYELER

KUZGUNCUK GARDEN STORIES

2017/01: Kuzguncuk Bostanı / Dayanışma Mimarlığı Sergisi ve Kitabı Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi

2017/01: Kuzguncuk Bostanı / Dayanışma Mimarlığı Sergisi ve Kitabı Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi

Kuzguncuk Bostan’ı için Kuzguncuklu iki mimar Boğaçhan Dündaralp, Tülay Atabey tarafından hazırlanan ‘İyileştirme ve Koruma Projesi’nin hikayesi ve detayları.

Kuzguncuk Bostan’ı için Kuzguncuklu iki mimar Boğaçhan Dündaralp, Tülay Atabey tarafından hazırlanan ‘İyileştirme ve Koruma Projesi’nin hikayesi ve detayları.

http://bostanhikayeleri.com/kuzguncuk-bostani-dayanisma-mimarligi-kitabi/

‘Yeni toplumsal hareketler bağlamında toplumsal aktörün ve protestonun dönüşüşüne yerel bir örnek: Kuzguncuk Bostanı Hareketi’

‘Yeni toplumsal hareketler bağlamında toplumsal aktörün ve protestonun dönüşüşüne yerel bir örnek: Kuzguncuk Bostanı Hareketi’

Tan Morgül’ün 2000 yılında Kuzguncuk Bostanı’nı yapılaşmaya açma girişimine karşı verilen mücadeleyi “Yeni Toplumsal Hareketler” kuramı yardımıyla analiz etmeyi amaçlayan yüksek lisans tezi.

Tan Morgül’ün 2000 yılında Kuzguncuk Bostanı’nı yapılaşmaya açma girişimine karşı verilen mücadeleyi “Yeni Toplumsal Hareketler” kuramı yardımıyla analiz etmeyi amaçlayan yüksek lisans tezi.

http://bostanhikayeleri.com/yeni-toplumsal-hareketler-baglaminda-kuzguncuk-bostani/

Kuzguncuk Bostanı’nda Çocuklar Toprakla Buluştu

Kuzguncuk Bostanı’nda Çocuklar Toprakla Buluştu

Üsküdar Belediyesi ve Kuzguncuk sakinlerinin katılımıyla Kuzguncuk Bostan’da düzenlenen şenliği detayları.

Üsküdar Belediyesi ve Kuzguncuk sakinlerinin katılımıyla Kuzguncuk Bostan’da düzenlenen şenliği detayları.

http://bostanhikayeleri.com/kuzguncuk-bostaninda-cocuklar-toprakla-bulustu/

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

ROMA BOSTANI ROMA GARDEN

•ROMA BOSTANI•

•ROMA GARDEN•

Bostan Tipi: Topluluk Bostanı Konumu: Kılıçali Paşa Mahallesi, Tüfekçi Salih Sk Beyoğlu Ürün Satışı: Topluluk içinde paylaşım Ziyaret Zamanları: Cumartesi - Pazar İletişim Bilgileri: romabostani.org, facebook.com/RomaBostani/

Bostan Tipi: Topluluk Bostanı Konumu: Kılıçali Paşa Mahallesi, Tüfekçi Salih Sk Beyoğlu Ürün Satışı: Topluluk içinde paylaşım • Ziyaret Zamanları: Cumartesi - Pazar İletişim Bilgileri: romabostani.org, facebook.com/RomaBostani/

Başak / Bostan gönüllüsü Benim ismim Başak. Roma Bostanı insanlarındanım. Roma Bostanı’yla 2015 senesinde tanıştım. 2015 senesinde tezimin ön çalışmasını yapmak için İstanbul’a geldiğimde sosyal medyadan takip ettiğim veya çok duyduğum bostanın, bir kent bostanının olduğunu öğrenmiştim.

2015’in Haziran ayında bir ziyaret edeyim, neler yapıyorlarmış acaba dedim. O noktada beni buraya bağlayan bir mekan haline geldi. Benim doktora tezim sebebiyle ilişkilendim burayla. Yeşil alanlara İstanbul’daki çeşiti aktörlerin, sosyal hareketlerin, devletin, sermayenin ne çeşit yatırımlar yaptıklarını araştıran, analiz eden bir proje bu. Roma Bostanı’yla böyle bir iş üzerinden tanışmama rağmen farklı bir ilişkilenmeye de girmiş oldum. O yüzden kendimi Roma Bostanı insanı

5

Başak / Volunteer olarak tanıtıyorum, çünkü buraya çok daha farklı bir yerden, bir gözlemci olarak değil burayı ekim yapmaya çok değer veren bir insan olarak ilişkilenmeye başladım.

Bu birçok kişiden farklı bir hikaye, Roma Bostanı’nın mücadelesine tabi ki değer veriyorum, tabi ki o benim bir parçam. Ama ben İstanbul’dan çok uzakta uzun süreler yaşamış bir insan olarak İstanbul’un toprağına bir şey ekiyor olmak benim için çok özel bir yerde.

Roma Bostanı’nda iş yapmaya başladığımda, bu çalışmalara katılmaya başladığımda İstanbul’un birçok önemli öğelerini de manzarasından görebildiğimiz bu alanda bu işleri yaparken kendimi biraz daha İstanbul’un asıl toprağına, gerçeğine

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

bağlı hissettim ve benim için bir aidiyet öğesi haline geldi. Sanki burası benim mahallemin bahçesi gibi hissetmeye başladım, halbuki Feneryolu’nda oturuyorum. Çünkü köklerimle, gerçek köklerimle buraya bağlanırmış gibi hissettim ekim yaparken. Benim için önemi bu. Çok özel bir yerden giriyor yani kendi hayat hikayemden biraz bağlıyor beni buraya.

Kadıköy’den gelen var, benim gibi Feneryolu’ndan gelen var, adada oturan var. Bazı ekim günlerinde ve şenliklerde başka şehirlerden gelip yardım edenler de oluyor.

Buradan tanıştığım birçok arkadaşımla ben sinemaya da gidiyorum, gece eğlenmeye

My name is Başak. I’m one of the people of the Roma Garden. I was introduced to the Roma Garden in 2015. When I came to Istanbul in 2015 to do preliminary studies for my thesis, I found out about an urban garden that I had been following on social media. In June 2015, I visited it to learn what people were doing there. It ended up being a place that connects me to Istanbul. I got involved because of my doctorate thesis. It is a project that researches and analyzes what kinds of investments various actors, social movements, the state and capital in Istanbul make on the green areas.

Although I was introduced to the Roma Garden through my work, I formed a different link with it. And though I came from quite a different place, I introduce

myself as a person of the Roma Garden.

I connect with it not as an observer, but as a person, who values sowing and planting.

was connecting with my real roots while planting. This is its significance for me. It connects me to here through my own life story.

Mine is a different story than many others. Of course I value Roma Garden’s struggle and it is a part of me. However, as someone who actually lived very far from Istanbul for a long time, it’s very special for me to cultivate the soil of Istanbul. When I started to work in the Roma Garden, in an area where you can see some of the important landmarks of Istanbul, I felt more connected to the land and reality of this city. It became an element of belonging for me. It began to feel as though this was my neighborhood garden although I live in Feneryolu. I felt I

People come from neighborhoods like Kadıköy, Feneryolu, the Islands. People come even from other cities to help during planting times and festivals. I go to the cinema, go out at night or come across in other gardens with many of the friends I met here. People who come here for the first time are greeted with excitement. This is one of its most important features.

Many people who come here are interested in but not very knowledgeable about gardening. Many people come to

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

de gidiyorum, başka bahçelerde karşılaşıyorum. Buraya gelen herkes çok büyük bir heyecanla karşılanıyor. Bu da en önemli taraflarından bir tanesi.

Burayı bilip gelen bir çok insan, ekim dikim bahçe işleriyle ilgisi olup çok fazla bilgisi olmayan insanların öğrendiği de bir yer. Sosyal medyadan duyup çok gelen oluyor etkinliklere. Ama bir çok kez de gerçekten yoldan geçerken ‘Burada garip bir şeyler oluyor, niye burada insanlar var? Bir şey mi var?’ diye gelip ‘Merhaba,’ diyen. ‘A siz burada bahçe mi yapıyorsunuz?’ ya da ‘Ben sizi duymuştum ama burada olduğunu bilmiyordum, yardım edebilir miyim?’ diyen çok insan oluyor. Roma Bostanı’nın en önemli özelliği çevresinde çit olmaması. Çevresinde çit olmadığı için, çitlenmediği için herkese açık bir alan.

Buradaki proje uzun düşünülen bir proje, bir gıda ormanı yaratmak adına sürdürülen bir proje. Bu yüzden ekilen fidanlar, ağaçlar hem toprağı iyileştirmek adına ekiliyor, toprağı tutmak adına ekilen ağaçlar var. Hem de meyve ağaçları var, ikinci kademede olanlar. Önde görülen mevsimlik sebzeler de buradaki hareketi artırmak, buradaki ilişkiyi kurmaya devam etmek için var. Bunların hiçbirinde, buradaki hiçbir yerde ilaç kullanılmıyor. Doğal ilaç yapılıyor, sarımsak ilacını yapmıştık beraber, onu kullanıyoruz. Gübre ihtiyacımız olduğu zaman tavuk gübresi kullanıyoruz. Olabildiğince atalık tohum kullanılacak, hybrid (melez) tohum gibi bir şey, öyle bir olayın içerisine girmiyoruz. Olabildiğince en doğal yöntemlerle yapabildiğimiz şeyler.

the events by following them on social media. At other times, people come because they happen to pass by and think ‘What’s happening here, why are people here?’ They stop and say ‘Hello, are you gardening here?’ or ‘I’ve heard about you, but I didn’t know the garden was here. Can I help?’ Roma Garden’s most important feature is that it doesn’t have a fence around it. Since it’s not enclosed, it is an area open for everybody.

There is a long-term project to create a food forest.

Seedlings and trees are planted to improve and hold the soil. There are also fruit trees on the second level. The seasonal vegetables at the front serve to increase interactions and establish relations here. No chemical pesticides are used here. We use natural pesticides like the garlic-based ones. When we need fertilizer, we use chicken manure. We use heirloom seeds as much as possible instead of hybrid seeds. We do everything in the most natural way possible.

Tam olarak permakültürü uygulayabiliyor muyuz, o tartışılır. Kent içinde olduğumuz için başka türlü problemlerimiz oluyor. Yamaçta olduğumuz için bir çok problemler oluyor. Ama en büyük kuralı doğal yöntemlerle toprakla ilişkiye girmek. Biraz da nasıl oluyor onu öğrenmek. Ne çıkıyor? Nasıl bir böcekle karşılaşıyoruz domatesin üzerinde? Kabağın üzerinde ne oluyor?

It’s debatable whether we are able to apply permaculture fully. We have various problems because we are located in the city and on a slope. But the biggest rule is to engage with the soil using natural methods and to learn how to do it. What is produced?

What kinds of insects do we see on the tomatoes?

What’s on the zucchinis?

Burada ürünlerin paylaşımı biz burada etkinlik yaptığımızda etkinlik süresince bir şeyler toplayabilmiş oluyorsak onları almak isteyen götürüyor. Ya da yoldan geçerken burayı bilen, ya da bilmeyen bir insan gördüğünü alabiliyor. Bu konuda çok açık bir proje.

We share the crops here. If we collect produce during an event, people get to take them home. Or a passer-by, whether he knows what goes on here or not, can take what he sees. In that sense, it is a very open project.

Müge TARLAN / Bostan gönüllüsü Merhabalar, Müge Tarlan benim ismim.

Cihangir’de oturuyorum yaklaşık 24 yıldır, mahalleliyim. Bostan, Gezi sonrası hemen burada Cihangir’de kurulan park forumundan sonra başladı.

Bu alan çok büyük bir çöp alanıydı aslında. İlk sene ben bostan ekibinde değildim ama başka faaliyetleri yapıyordum forum içinde. Ama arkadaşlarımın ne kadar uğraştığını biliyorum, buradaki çöpü boşaltmak için, toprak getirdiler, toprağı yenilemeye çalıştılar falan. İki yıl boyunca Gezi’den sonra sadece yaz aylarında ekim yapıldı burada. Tarhlar düzenlendi ilk önce, çünkü çok eğimli bir alan olduğu için zor bir yer, yani işlenmesi zor bir yer. Sonra

5

Müge TARLAN / Volunteer üçüncü seneden itibaren bir permakültür fikri doğdu. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi burada gördüğümüz yataklar, sebze yatakları. Çünkü burada biraz su sorunu yaşıyorduk yaz aylarında. Bu sebze yatakları şöyle düzenlendi: katman katmanlar, şimdi sırasını biraz karıştırabilirim ama, altta elyaf var, üzerinde bir sıra cüruf var, içinde bir boru var, deliklerden oluşan bir borusu var.

Yani olabildiğince suyu içinde hapseden ve sebzelerin de yavaş yavaş emmesini sağlayan bir sistem. Yani bir kerede boru dolduruluyor ve uzun süre idare edebiliyor yaz aylarında.

Dört mevsim ekilmeye başlandı, üçüncü

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

yıldan itibaren. Ben o zamandan beri de ikinci senesinden itibaren de buradayım. İlk dönem profesyonel değildi, permakültürden önce. Hangi sebzeyle hangi sebzeyi yan yana ekelim, o onu engellemesin gibi bir mantıkla yapılmıyordu ama permakültürden sonra böyle ekilmeye başlandı.

Bu alan tehlike altında bir alan, çünkü bu Roma Bahçesi’nin içerisinde 4 tane sosyal tesis kurmak istiyorlar. Bunlardan bir tanesinin inşaattı devam ediyor şu anda.

Sonuçta bostan alanı da tehlike arz ediyor, bizim için değil tabi ama diğerleri için. Şikayetlerimizi yapıyoruz sürekli, o yan

Hello, my name is Müge Tarlan. I’ve been living in Cihangir for about 24 years. The garden started after the park forum that was held here in Cihangir following the Gezi events. This was a very large garbage area. I wasn’t actually in the garden team the first year; I was doing other activities within the forum. Still, I know how hard my friends worked to remove all the garbage. They brought soil and tried to improve it.

the idea of permaculture emerged largely because of the water problem we had during summer time. The vegetable beds are arranged layer by layer. If I’m not mistaken, there are fibers at the bottom and clinker ash on top of that.

There is a pipe in it with holes. It is a system that locks the water in and allows the vegetables to absorb it slowly. The pipe is filled once and it retains water for a long time during the summer.

For two years following Gezi, planting was done only during summer. First, the vegetable beds were made because it is a difficult land to cultivate due to the area’s steepness. Later, in the third year,

Beginning with the third year, we’ve been planting during four seasons. I’ve been here since the second year. It wasn’t very professional before the permaculture stage. After that a new logic was applied.

We began to consider which vegetables to plant next to each other so that one doesn’t intrude with the other.

This area is under danger because they want to build four social facilities in the garden. One of them is under construction right now. After all, the garden area poses a threat, of course not to us, but to the others. In that construction area next door, they are advancing more every single day and doing something new. And we’re constantly filing complaints. Sometimes we get a reply, sometimes we don’t. On one hand, we are waiting, but we are also trying to protect the green area as

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

taraftaki inşaatta her geçen gün biraz daha ilerleyerek yeni bir şeyler yapıyorlar ve sürekli şikayette bulunuyoruz. Onun karşılığında cevap geliyor, gelmiyor. Bir yandan bekliyoruz ama işte yapabildiğimiz kadar da burayı korumaya çalışıyoruz, buradaki yeşil alanı korumaya çalışıyoruz. Burası ikinci alan sosyal tesis kurmak istedikleri, bir de aşağıdaki bahçede iki alan daha var.

Buraya iki tane bilir kişi geldi ve kendi raporlarında da bizim kullandığımız cümleleri kullandılar. Yani bir şekilde buranın halinden memnunlar, lehimize işleyen bir süreç var. Ama o kararı çıkarmadıkları için bu yan taraftaki inşaat devam ediyor ve bostan alanı da tehlike altında.

Biz burada gıda ormanı yaratmaya çalışıyoruz, yani beş yıl içinde buraya diktiğimiz meyve ağaçlarının büyüyeceğini düşünüyoruz. Sebzeleri çoğunlukla sebze yataklarına dikiyoruz ve olabildiğince de ağaç dikmeye çalışıyoruz. Burada var olan bu yeşil alanı yaşatmak, büyütmek ve bunun yapılabileceğini göstermek. Çünkü burası çöpten ibaretti ilk başlandığı zaman. Dolayısıyla kurtarabileceğimiz bir yeşil alan. Bu bize de iyi geliyor tabi, ruhumuza da iyi geliyor. Benim için çok iyi, çok burnumun dibinde, toprağa ihtiyacım olduğunda geliyorum, temizlik yapıyorum. Özel günlerde hepimiz bir araya gelip ekimi, biçimi, fidelemeyi, tohumları ekmeyi falan yapıyoruz. Bazı etkinlikler de yapıyoruz zaman zaman. Dolayısıyla, bu anlayışta, insanların bir araya gelebileceği bir alan ve rahatlatıyor. Manzaramız da çok güzel bu arada gördüğünüz gibi.

Suyla ilgili problemimiz oldu demiştim. Arka taraftaki binadan ilk başlarda su alabiliyorduk ikinci sene su vermediler.

5

much as we can. This is the second area where they want to build a social facility. There are two more areas in the garden below.

Two experts came and in their reports they used the same sentences we use. In a way they like how things are here. There is a process that continues in our favor. However, since they haven’t issued that decision yet, the construction next door continues and the garden area is in danger.

We are trying to create a food forest here. We know that the fruit trees that we have planted will grow in 5 years. We plant the vegetables mostly in the vegetable beds and we try to plant as many trees as possible. In fact, we aim to save and enlarge this green area here and show that it can be achieved. This area was filled with garbage when it was first started. Now it is a green area that we can save. Of course this makes us feel good and uplifts our spirits. It’s really good for me; I live nearby and come to do some cleaning when I need to feel the soil. On special days, we gather to sow seeds, plant or reap. We also have events time to time. It’s an area where people can come together. It’s relaxing. In addition, the view is very beautiful as you can see.

Earlier I said we had a problem with water. Initially we were able to get water from the building at the back, but they didn’t provide water in the second year.

Çağrı yapıyoruz ve çok çeşitli, Nazilli’de yaşayan birisi bile gelebiliyor. İstanbul’a gelmiş, o gün o çağrıyı bir şekilde duymuş ve toprakla uğraşan birisi. Geliyor, bilgilerini paylaşıyor hatta. ‘Bu kadar da hassas davra nmayacaksınız bunlara, şöyle şöyle sokuşturuverin’ gibi bilgiler de alıyoruz.

We make a call and people from various places like Nazilli come.

Someone, who has come to Istanbul and happened to learn about the call that day. Someone, who has experience working with the soil. They come and share their knowledge. We get hints like ‘You shouldn’t be too gentle with these, just immerse them like this.’

Yazlık sebzelerimizi, daha önce fidelediğimiz, bazı yerlerden mesela Çengelköy’den salatalık fideleri geldi, onları ektik. Üzerine bir malçılama ve cansuyu ile beraber kanalların içerisine su doldurma. Bir nevi yaz sezonunu açtık gibi.

When planting our summer vegetables, for example, the cucumber seedlings came from Çengelköy. After mulching and the first watering, we filled the canals with water. Summer season is almost here.

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

ROMA BOSTANIYLA İLGİLİ HİKAYELER

ROMA GARDEN STORIES

Roma Bostanı ve Gezi’yi kapsayan imar planı iptal!

Roma Bostanı ve Gezi’yi kapsayan imar planı iptal!

Beyoğlu Semt Dernekleri’nin açtığı davadan Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’nın iptal edilmesi kararının çıkmasıyla Gezi Parkı, Fındıklı Parkı, Roma Bostanı gibi Beyoğlu’nda son kalan yeşil alanlar kurtuldu.

Beyoğlu Semt Dernekleri’nin açtığı davadan Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’nın iptal edilmesi kararının çıkmasıyla Gezi Parkı, Fındıklı Parkı, Roma Bostanı gibi Beyoğlu’nda son kalan yeşil alanlar kurtuldu.

http://bostanhikayeleri.com/beyoglu-imar-plani-iptal/

Roma Bostanı: “Emsal olsun, ilham olsun!”

Roma Bostanı: “Emsal olsun, ilham olsun!”

Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’nın iptal edilmesiyle Roma Bostanı insanları İstanbulluları, Cihangirlileri, bostan insanlarını 23 Temmuz Pazar günü Roma Bostanı’nda pikniğe davet etti. Katılımcıların müziği, yiyeceği, gün batımını ve sevinci birlikte paylaştığı etkinliğin videosu.

Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı’nın iptal edilmesiyle Roma Bostanı insanları İstanbulluları, Cihangirlileri, bostan insanlarını 23 Temmuz Pazar günü Roma Bostanı’nda pikniğe davet etti. Katılımcıların müziği, yiyeceği, gün batımını ve sevinci birlikte paylaştığı etkinliğin videosu.

http://bostanhikayeleri.com/roma-bostani-emsal-olsun-ilham-olsun/

Yenebilir Orman Bahçeleri: Maceraya Davet

Yenebilir Orman Bahçeleri: Maceraya Davet

Kendinizi, etrafınızın neredeyse tamamen gıdalarla dolu olduğu bir ormanda düşleyin. Gökyüzüne baktığınızda dallarda sallanan olgunlaşmış meyveler ve yemişler görüyorsunuz.

Yere doğru baktığınızda böğürtlen, yaban mersini, daha önce görmediğiniz meyveler, yararlı bitkiler var. Bu bir hayal değil! İhtiyacınız olan tek şey, gıda ormanı bahçesi tasarlamak.

Kendinizi, etrafınızın neredeyse tamamen gıdalarla dolu olduğu bir ormanda düşleyin. Gökyüzüne baktığınızda dallarda sallanan olgunlaşmış meyveler ve yemişler görüyorsunuz.

Yere doğru baktığınızda böğürtlen, yaban mersini, daha önce görmediğiniz meyveler, yararlı bitkiler var. Bu bir hayal değil! İhtiyacınız olan tek şey, gıda ormanı bahçesi tasarlamak.

http://bostanhikayeleri.com/gida-ormani-bahceciligi/

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

TARLATABAN BOSTANI TARLATABAN GARDEN

•TARLATABAN BOSTANI•

•TARLATABAN GARDEN•

Bostan Tipi: Üniversite Öğrenci Bostanı Konumu: Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsü- Bebek Ürün Satışı: Öğrenci paylaşımı ve BÜKOOP • Ziyaret Zamanları: Her hafta Pazar günleri İletişim Bilgileri: facebook.com/1tarlataban/

Bostan Tipi: Üniversite Öğrenci Bostanı Konumu: Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsü- Bebek Ürün Satışı: Öğrenci paylaşımı ve BÜKOOP • Ziyaret Zamanları: Her hafta Pazar günleri İletişim Bilgileri: facebook.com/1tarlataban/

Çiğdem / Tarlataban Gönüllüsü Ben Çiğdem, Boğaziçi Üniversitesi’nden mezunum, Tarlataban gönüllüsüyüm. Beş yıldır Tarlataban’da gönüllülük yapıyorum.

Tarlataban’a dahil olma sürecim Starbucks işgaliyle başladı. O dönemde okulda Starbucks açılmıştı ve öğrenciler ‘Neden okulda sermaye yer alıyor?’ diye Starbucks’ı işgal etmişlerdi. Starbucks işgali sırasında da bir belgesel gösterimi ile gıdanın adil dağıtılamaması, sağlıklı gıdaya ulaşımın zor olması üzerinden tartışmalar başladı.

Bizim okuldaki Boğaziçi Üniversitesi Tüketim Kooperatifi BÜKOOP bu tartışmalara dahil oldu. Sonrasında da okulda tarım mümkün mü, üniversitede tarım mümkün mü sorularıyla beraber iki ekip bir araya geldi. Diğer ekip de

5

Çiğdem / Tarlataban Volunteer Boğaziçi Üniversitesi Çevre Kulübü’ydü. O dönemde onlar da bahçecilik yapmak istiyorlardı ve okuldan bir arazi talep etmişlerdi. Şu an mevcut Tarlataban arazisi o dönemde okulun Çevre Kulübü’ne verdiği bir araziydi.

yasayla engelliyor, bizim bunu sürdürmemiz gerekiyor.’ ’Ekolojik mücadelelere destek vermeliyiz.’

‘Ekolojik tarım yapmalıyız; ilaç, gübre ve diğer pestisistleri kullanmamalıyız çünkü bunlar aslında doğaya zarar verir.’

O dönemde tartışmalar başladı. Daha toprağı, araziyi görmeden ‘Biz nasıl tarım yapabiliriz, biz neden tarım yapıyoruz, neden kentte tarım önemlidir?’ gibi sorular ve metodolojisi tartışıldı. Orada ‘Tarlataban kimdir?’ metni oluştu. Metnin içinde de amaçlarımız vardı:

Bu tartışmalardan sonra, daha doğrusu bu amaçlarımızdan sonra biz tarlaya indik. İlk etapta tohum meselesi çok önemli olduğu için tohumu nereden bulacağız sorusu ortaya çıktı. Tohumu bulmak çok zordu. Şöyle ki, köylerde sandıklardan tohumları çıkardılar; Tohum İzi Derneği’nin kütüphaneleri vardı, oradan tohum geldi.

Anadolu’da tohum bulamadık, gittik Fransa’da Kokopelli Tohum Bankası vardı, oradan tohumlar geldi. Bir havuz oluşturduk biz ama o havuzu oluşturmak

‘Biz kesinlikle yerel tohum kullanmalıyız, hibrid tohum kullanmamalıyız.’

‘Yerel tohum neden önemlidir? Çünkü devlet sürdürülebilir bir tohumu engelliyor,

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

My name is Çiğdem. I’m a Boğaziçi University graduate. I’ve been volunteering at Tarlataban for 5 years. My involvement in Tarlataban started with the occupation of Starbucks. At that time, a Starbucks was opened at the school and students occupied it, saying: ‘What place does capital have at the school?’ The screening of a documentary during the occupation kicked off debates over how food is not distributed fairly and how hard it is to access healthy food.

The Boğaziçi University Consumer Cooperative, BU-KOOP, got involved in these debates. Afterwards, two teams came together posing the question whether agriculture is possible at the school or not. The second team was

Boğaziçi University’s Environmental Society. They also wanted to do gardening at the time and asked the school for land. The current Tarlataban land is the one the school gave to the Environmental Society.

Debates started during that period. Long before we were on the land, we discussed questions like: Why do we do agriculture? How should we do agriculture? Why is agriculture important in the city? We formulated the text to outline who Tarlataban is and what our goals are: ‘We should definitely use local seeds and not hybrid seeds.’

‘Why are the local seeds important? The

state is using the laws to ban sustainable seeds. We need to sustain them.’

‘We should support ecological struggles.’

‘We should do ecological agriculture. We shouldn’t use pharma, fertilizers and other pesticides because they harm the environment.’

Then we got down to the field. Given their significance, we first inquired about how to find seeds. Finding seeds was very difficult. They took the seeds out of the chests in villages. Some seeds came from the library of the Seed Trail Association. We couldn’t find seeds in Anatolia and we went to France to get them from the Kokopelli Seed Bank. We created a pool, but it was a challenging process. Afterwards, we sowed the

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

da biraz zorlu bir süreç olmuştu. Sonrasında da tohumları ektik, araziye tohumları serptik ve ürün yetiştirmeye başladık. İlk tarlanın girişimi orada başlamış oldu. 2012 yılında ilk olarak bir araya gelişimiz, sonrasında tohum buluşumuz, sonrasında da araziyi çapalamamız gibi başladı. Pratikte var olmaya başladık.

Tarlataban'a kimler katılıyordu o dönemde? Müşterekler’den gelenler vardı, Kent Savunmaları’ndan gelenler vardı. O iş yükü döneminde bu insanların varlığıyla da çalışmalarımızı daha rahat yürüttük. Öğrenciyle dışarıdan gelen insanların karşılaşma alanını yarattık. Hatta öğrencilerin birbiriyle karşılaşma alanını bir pratikten yaratmış oldu Tarlataban. Kendi varlığıyla bunu oluşturdu.

Mesela ben daha önce hiç tarım yapmamıştım, elim tohuma değmemişti, toprakla uğraşmamıştım çok fazla. Bu karşılaşma alanı, bu insanlarla bir arada olma alanı da herkes bilgiyi birbirine vermiş oldu. Ki zaten amaçlarımızdan bir tanesi de yaş hiyerarşisi olmayacak, cinsiyet hiyerarşisi olmayacak, herkes burada eşit koşullarda bir arada çalışacak, yatay ilişkileneceğiz biz burada. Karar alma mekanizması da öyle işleyecekti, ki gerçekleşiyor da o da.

Bu beş yıl içerisinde çok akışkan bir yapısı oldu, sonuçta doğayla beraber hareket etmek zorundasın ve iki mevsimi var. Ekim-dikim mevsimleri var. Üniversite de bu alanı yaratabiliyor bir noktada yani o akışı sağlayabiliyordu. O dönemlerde bu ‘gönüllü, kimler gönüllü oluyor, dışarıdan gelenler var. Bizim haftasonu yapalım, toplaşma günümüz haftasonu olsun ve gelmek isteyen gönüllüler o gün gelsin.

Bu da pazar günüydü, tatil günü olduğu için her pazar oraya insanlar hala geliyor. Ürünler ilk yılki ürün döngüsüyle sonrakiler fark etti aslında. İlk yıl toprak çok verimliydi, belki çok fazla heyecanla biz çok fazla fide ekmiştik. 100-200 kiloya yakın domatesimiz, biberimiz, patlıcanımız, birçok ürünümüz çıktı ve biz ne yapacağımız bilemedik. Çünkü çoğu ağustos ayında oluyor ve Ağustos ayında okulda öğrenci olmuyor. Burada zaten dışardan gelen insanlar hemen orayı tamamladılar. Bir kısmını, Tarlabaşı’nda mutfak var, Göçmen Dayanışma Mutfağı, kasalara doldurup onlara gönderdik. Sonrasında hala domates vardı, hala biber vardı onları konserve yaptı birkaç arkadaş hocalarla beraber. Okul yemekhanesinde yapıldı ve BÜKOOP’ta satıldı.

Daha yeni oluşmaya başlayan, yine Tarlataban’la aynı dönemde başlayan Öğrenci Kooperatifi var, o da aslında bir kantin şeklinde çalışıyor. Öğrencinin kendi yemeğini yaptığı kantini. O da aynı amaçlarla; adil, sağlıklı ulaşılabilir gıdaya, erişilebilir gıdaya ulaşmayı hedefliyor. Onlarla birlikte çalıştık, ürünlerin bir kısmını onlara verdik, daha doğrusu konserveleri. İlk yılın ürün döngüsü öyle oldu.

Sonrasında da yetiştirilen ürünleri biz burada üretiyoruz, biz burada model oluşturuyoruz aslında. Tarımı yapıyoruz, temsili bir tarım.

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

seeds and began to grow crops. Thus, our first practices began. First we came together in 2012, and then we found seeds and started to hoe the land. We began to exist in practice, too.

Who was participating in Tarlataban at that time? There were people coming from Our Commons and from Urban Defenses.

Their presence helped us work more effortlessly. We created an encounter space for the students and the people from the outside. Tarlataban even created an encounter space for the students thanks to practice and its own existence.

For example, I hadn’t done agriculture at all before. My hands hadn’t touched any seeds. I hadn’t dealt with soil very much. In this encounter or being-together-with-people space, everybody shared information with one another. It was our goal that there wouldn’t be a hierarchy of age or gender. Everybody would work here together equally and we would be linked horizontally.

The decision-making mechanism would work like that, too, and it was all coming true.

The garden had a very fluid structure in those 5 years. After all, you have to act together with nature and it has two seasons.

There are planting seasons. The university was able to create this space at some point by enabling that flow. At those times, outsiders appeared as volunteers. We set our meeting day on the weekend so that those volunteers could come. It would be Sunday. People still come here every Sunday since it is a day off.

The cycle of crops in the first year differed a lot from the ones to follow. The soil was very fertile that first year, and maybe, in our excitement, we planted too many seedlings. We got about 100-200 kilos of tomatoes, peppers, eggplants and many other crops. We didn’t know what to do with them because it was August and there are no students at school then. Outsiders connected the dots for us. We put part of the produce in crates and sent them to the Migrant Solidarity Kitchen in Tarlabaşı.

Some friends, together with lecturers, canned the left over tomatoes and peppers. They were prepared in the school’s cafeteria and sold at BU-KOOP. The Student Cooperative, which began its work the same time Tarlataban did, functions much like a canteen. Students cook their own food there. It has the same objectives of accessing fair, healthy and accessible food. We worked with them and gave them some of the canned produce. The produce cycle was like this in the first year. We produce all the crops here and we create a model. We do representative agriculture here. We send what we produce to the Student Cooperative, which in turn prepares the meal. If we have a lot of produce, we sell it at BU-KOOP, which is somewhat like a grocery. BU-KOOP also aims to

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

Burada ürettiklerimizi Öğrenci Kooperatifi’ne gönderiyoruz. Öğrenci Kooperatifi de zaten yemeği yapan yer.

Fazla olursa ürün bunları da BÜKOOP’ta satarız, bu da biraz bakkal misali. Yani doğrudan üreticiden almasını hedefliyor BÜKOOP da. Böyle bir döngü yarattık. İlk tüketilen yer tarla oluyor, tarlaya gelen çalışan insanlar orada onu tüketir artanları satarız gibi bir döngüsü var.

Yurtdışıyla bağlantıya geçmek aslında çok da sıkıntılı değil çünkü Türkiye’nin yaşadığı tarım problemleri, tarım politikaları aslında dünyada da geçerli. Bu amaçla da biz bir araya geldiğimizde aslında Türkiye’deki var olan bostanlar ya da oluşumlar zaten yurtdışıyla da bağlantılı oluyor. Kokopelli ya da Yunanistandaki Peliti ekibiyle bu şekilde bir araya geldik. Kişisel bağlantılar ama aslında biraz da örgütsel bağlantılar vardı.

Bizim tohum ihtiyacımız olduğunu öğrenince onlar, ya da Tarlataban oluşmaya başladığında daha biz tarlaya çapaya girmeden önce Kokopelli Türkiye’ye gelmişti. Bir tohum eğitimi vermeye gelmişti çiftçilere. O dönemde de Tarlataban’a da uğramışlardı. Bizim ihtiyaçlarımız ne olabilir gibi tohumlar bırakmışlardı, çok fazla domates çeşitleri vardı. Peliti ekibi yine aynı sene yazın gelmişti, bir ekmek atölyesi için gelmişlerdi İstanbul’a. Bizim varlığımızı öğrenip Boğaziçi Üniversitesi’ne de gelip küçük çaplı bir atölye yapmışlardı, topluluk nasıl oluşur gibi bir atölye.

Onun dışında da Türkiye’de Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu var, kısaca Çitfçi-Sen. Biz tarım politikalarını da aslında biraz okumaya başlayınca Çiftçi-Sen’e ulaştık. Orada Abdullah Aysu’nun kitaplarını okumuştuk. Abdullah abi de

5

BÜKOOP’la da ilişkide olduğu için Boğaziçi Üniversitesi’ne çok gelip gidiyordu. Böyle olunca Abdullah abi bize ‘La Via Campesina’ hareketini anlattı.

Dünya genelinde çiftçi hareketi ve dünya genelinde 200 milyondan fazla üyesinin olduğu bir çiftçi hareketi. Biz çok etkilendik bundan ve yüzümüzü bir yandan kampüse dönmüş bir yandan İstanbul’a ve Türkiye’ye dönmüşken bir yandan da yurtdışında neler oluyor, biraz takip mekanizması oluşturduk kendi aramızda.

Bunlar biraz daha teorik, izleme, tartışma ortamını yaratan şeylerdi.

Pratik anlamda da elimizde çok fazla tohum vardı. Kendimiz de üretmeye başlamıştık. Her üretimden sonra kesinlikle tohuma ayırıyorduk. İkinci ya da üçüncü senesinde karar aldık. Çok fazla tohumumuz var, Gezi Parkı eylemlerinden sonra çok fazla kent bostanları hareketi başlamıştı. Bizde sera var, sera kamusal alandır. Biz ne yapabiliriz? Biz buradan yüzlerce binlerce fide çıkarabiliriz, bu fideleri de aslında bostanlara dağıtabiliriz.

Evinde bahçesinde yapmak isteyenlere dağıtabiliriz diye. O dönem gerçekten yüzlerce tohum attık, çok farklı sebze türlerinin tohumlarını attık ya da tohumların kendilerini verdik. Bunların arasında Roma Bostanı vardı, Gezi Bostanı vardı, Kuzguncuk vardı… Yeni oluşmaya başlayan bostanlara biz vermeye başladık. Çok fazla fideleri veriyoruz bir de kişisel anlamda duyuruyoruz, kendi sayfamızda duyuruyoruz. Oradan da bireysel olarak gelen insanlar fideleri aldı. Sonrasında da zaten bu fide alışverişi ya da tohum alışverişi devam etti.

Bu sene de Yeryüzü Derneği’nin bir projesi var “Kent Bostanları” diye. Yerel tohum

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

dağıtıyorlar bostanlara ve bunlara fide üretecek yer arıyorlar. Biz de ‘Biz Kent Bostanları’na fide yetiştiririz çünkü seramız var ve bakabilecek kadar gönüllümüz var,’ dedik ve tohumları Kent Bostanları için atmış olduk bu sene. Tohum meselesi çok önemli. Yeni çıkacak milli tarım projesiyle de daha kritik hale gelece yerel tohum. O yüzden biz burada tohum kütüphanesi oluşturalım, tohumları fideye çevirip, İstanbul genelinde bostanlara dağıtalım, insanlara birebir verelim dedik. Bu amaçla da şimdi biraz tohum toplamaya, tohum eğitimi yaptık zaten, tohum nedir, yerel tohum nedir, nasıl saklanır, nasıl kullanılır gibi bu senenin başında Aralık ayında tohum eğitimi aldık. Bundan sonra da devam ettireceğiz bilgi aktarımı için. Öğrenci biraz bel kemiğini oluşturuyor. Öğrenci, çalışan ya da hoca yani okul mensupları. Dışarıdan gelen insanlar da haftasonu iş yükünü alan insanlar oluyor.

Gönül ister ki şu sıkıntılı zor zamanlar geçsin, tekrardan dışardan insanlarla beraber çalışmaya başlayalım. İlk başta Çevre Kulübü’ydü şu anda Köy Kooperatifi Kulübü var. Onlarla beraber etkinlikler yapıyoruz, eğitim zaten bir tanesi. Bir yüzümüzü okula dönmüş, bir yüzümüzü tarlaya dönmüş, Kent Bostanları’na dönerek istanbul’a dönmüş, bir yandan da La Via Campasine hareketinin bir parçası olarak gıda egemenliği konusunda aslında yurt dışına da dönmüş bir yapısı var Tarlataban’ın.

Bunları hepsi çok büyük şeyler, varlığımız da biraz da pratikle oluyor yani beraber kolektif bir şekilde üreterek varlığımızı devam ettirebiliyoruz.

and enough volunteers to look after them.’ That is how we happened to sow seeds for Urban Gardens this year.

get people to buy directly from the producer. We have created such a cycle.

The field is where the produce is consumed first. People who work on the field consume the produce there and we sell the rest.

face to the campus, Istanbul and Turkey, we created a monitoring mechanism about what goes on abroad. All of these were a bit more theoretical, which created the basis for following and debating the issues.

Making international links is not so problematic because agricultural policies and problems are similar around the world. So, the gardens in Turkey are actually related to those abroad. We came together with Kokopelli and the Greek Peliti team in this way. There were personal as well as organizational connections. Kokopelli came to Turkey as Tarlataban was being formed, even before we began to till the soil. They came to provide training for farmers about seeds. They also stopped by Tarlataban at that time. They left us seeds, taking our urgencies into consideration. They had many types of tomatoes. The Peliti team came in the summer of the same year. They came to Istanbul for a bread workshop. Learning about us, they came to Boğaziçi University and did a small-scale workshop about how to build a community.

In practical terms, we had many seeds at hand. We started to produce for ourselves as well. After every production cycle, we reserved seeds for ourselves.

We made that decision in the second or third year. Many urban garden movements began after the Gezi Park protests. We have a greenhouse, which is a public space. What can we do with it? We can provide hundreds, even thousands of seedlings from here, and we can distribute them to the gardens.

We can distribute them to those, who want to grow them at home or in their gardens.

In addition, there is the Farmers’ Union Confederation in Turkey, ÇiftçiSen. When we began reading a bit about agricultural policies, we reached out to ÇiftçiSen. We read Abdullah Aysu’s books. Since Abdullah was in touch with BU-KOOP, he used to visit Boğaziçi University a lot.

Abdullah told us about the movement ‘La Via Campesina’. It is a worldwide farmers’ movement that has over 200 million members. We were very impressed by it. While we turned our

At that time, we sowed hundreds of various vegetable seeds and we gave the rest of them away. There were the Roman, Gezi and Kuzguncuk Garden.

We started distributing seeds to the newly forming gardens.

We give away many seedlings with announcements we make though our personal social media and web page.

People came and took seedlings. This exchange of seedlings and seeds continued.

This year there is a project called ‘Urban Gardens’ by the Earth Association. They distribute local seeds to gardens and look for places to produce seedlings. We said, ‘We grow seedlings for Urban Gardens because we have a greenhouse

The issue of seeds is very important.

Local seeds will become an even more critical problem with the national agricultural project that will come out soon. Therefore, we’ve decided we should form a seed library here, convert the seeds into seedlings and distribute them to gardens across Istanbul or to individual people. For this reason, we collected many seeds and conducted trainings on topics such as: ‘What is seed? What is local seed? How is it kept?

How is it used?’ We also had training on seeds last December. We will continue this knowledge sharing.

Students are the backbone of all this as well as employees and lecturers. People coming from outside also help reduce the workload over the weekends. We wish these challenging times to be over, and we want to work together with people from outside again.

First there was the Environmental Society, now there is the Village Cooperative Club. We organize events with them, including trainings. We turn our face to our school, our garden and the urban gardens in Istanbul.

Concurrently, we form relations internationally concerning food sovereignty, being a part of La Via Campesina movement. All of these bear huge significance. We exist through practice. Together we sustain our presence by producing collectively.

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

TARLATABAN BOSTANIYLA İLGİLİ HİKAYELER

TARLATABAN GARDEN STORIES

Tarlataban Tohum Ekimi: Semizotu

Tarlataban Tohum Ekimi: Semizotu

Tarlataban deneyim aktarımı videoları, semizotu ekimi.

Tarlataban deneyim aktarımı videoları, semizotu ekimi.

http://bostanhikayeleri.com/tohum-ekimi-semizotu-tarlataban-deneyim-aktarimi-videolari/

Bir Avuç Toprak - Tarlataban

Bir Avuç Toprak - Tarlataban

“Bir Avuç Toprak” adlı belgesel filmin Tarlataban ile ilgili bölümünü içeren bu video klipte röportajları yer alanlar arasında Pınar Ercan, Cihan Tekay, Çiğdem Artık bulunuyor.

“Bir Avuç Toprak” adlı belgesel filmin Tarlataban ile ilgili bölümünü içeren bu video klipte röportajları yer alanlar arasında Pınar Ercan, Cihan Tekay, Çiğdem Artık bulunuyor.

http://bostanhikayeleri.com/bir-avuc-toprak-tarlataban/

Tohumlar Kampüse Kampanyası-İMC TV Yeşil Bülten

Tohumlar Kampüse Kampanyası-İMC TV Yeşil Bülten

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği'nin ‘Doğa Dostu Kent Bahçeleri’ projesi kapsamındaki ‘Tohumlar Kampüse Kampanyası’nı İletişim Sorumlusu Gözde İvgin anlatıyor.

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği'nin ‘Doğa Dostu Kent Bahçeleri’ projesi kapsamındaki ‘Tohumlar Kampüse Kampanyası’nı İletişim Sorumlusu Gözde İvgin anlatıyor.

http://bostanhikayeleri.com/tohumlar-kampuse-kampanyasi/

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

YEDiKULE BOSTANI YEDiKULE GARDEN

•YEDiKULE BOSTANI•

•YEDiKULE GARDEN•

Bostan Tipi: Ticari Bostan Konumu: Yedikule Kara Surları Çevresi • Ürün Satışı: Bostanlarda ürün satışı yapılmakta Ziyaret Zamanları: Haftanın 7 günü, güneş batana kadar İletişim Bilgileri: Yedikule Bostancılar Derneği, Bostanlara giderek

Bostan Tipi: Ticari Bostan Konumu: Yedikule Kara Surları Çevresi • Ürün Satışı: Bostanlarda ürün satışı yapılmakta Ziyaret Zamanları: Haftanın 7 günü, güneş batana kadar İletişim Bilgileri: Yedikule Bostancılar Derneği, Bostanlara giderek

Özkan ÖKTEN / Bahçıvan Ben İstanbul Yedikule’de Bostancılar Derneği başkanı Özkan Ökten. İstanbul’un Aksaray, Samatya gibi yerlerinde bahçıvanlık yaparak bu günlere kadar geldik. Benden önce benim yaptığım yerde halamın oğlu 40-42 sene kadar kaldı. O artık yaşlandı. Yapamaz hale gelince ben devraldım. Aşağı yukarı 22 senedir buradayım.

Benden sonra çocuklarım devam edecek... Çocuklarım zaten bahçıvan, iki tane oğlum var. Eğer devam ederlerse, eğer kalelerimiz de durursa, dünya mirasımıza burada sahip çıkabilirsek devam edeceğiz. Ama burası giderse başka tarım yapacak bir yerimiz yok.

5

Özkan ÖKTEN / Gardener Yaklaşık otuz bahçıvanız, hepimiz Kastamonulu, Cideliyiz. Buradan Silivri’ye kadar bostancı arkadaşlarımız var, bilakis hemşerilerimiz hepsi. İstanbul’da belki bin aile varız. Bazı olmayan tohumlarımızı onlardan alıyoruz, onlar da bizim gibi dede tohumlarıyla çalışıyorlar.

Yazın domates, biber, patlıcan, maydanoz, semizotu, reyhan, fesleğen, kereviz yetişiyor. Kışın karnıbahar, beyaz lahana, mor lahana, kıvırcık salata yetişiyor. İlkbahar aylarında Yedikule Marulu dediğimiz marulumuz, maydonozumuz olur. Sonbaharda da karalahana, pazı…

Genellikle ağırlıkta bu var.

Seraya erken mal çıkartmak için ihtiyaç var.

Mesela şimdi bu ayda her şey olabilirdi

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

sera olsaydı. Aradığınız, pazarda gördüğünüz her şey burada da olurdu ama Antalya’dan, Mersin’den, İskenderun’dan, Adana’dan geliyor. Halk oradan yiyor.

Buradan çıkan ürünlerimiz pazarlara, marketlere, manavlara, tabldot yemeklere, lokantalara, restoranlara gidiyor. Muhtelif ailelerimiz var, geliyorlar alışveriş yapıyorlar.

Diyebilirim ki İstanbul’un belki dörtte birini değil de, onun yarısından fazlasını besleriz biz buradan. Arabasını belirli bir yerde park edip, bu parkurda yürüyerek yanımıza gelebilir insanlar. Ne istiyorsa, hangi üründen istiyorsa, ne kadar istiyorsa alabilir, hiçbir sorun yok. Biz zaten onları bekliyoruz buralara. Biz buralarda bu ürettiklerimizi niye üretiyoruz, 3-5 kuruş satalım, değerlendirelim, biz de çoluk

I’m Özkan Ökten, head of the Gardeners Association in Yedikule, Istanbul.

To this day, we’ve been gardening in the neighborhoods of Istanbul such as Aksaray and Samatya. Before me, my cousin worked here for 40-42 years. I took over when he got old and could no longer work. I’ve been here for more or less 22 years.

My sons will take over after me. I have two sons; both are gardeners. If they take over, if the fortress survives, and if we can protect our world heritage here, we will carry on. But, if we lose this place, we don’t have any other land to cultivate.

We are about 30 gardeners here. We are all from Cide, Kastamonu. We have gardener friends from here all the way to Silivri; we are fellow townsmen. We are maybe 1000 families in Istanbul. When in need, we get the seeds from them. They also work with heirloom seeds like we do.

was a greenhouse, we could have everything right this month. We could have everything you look for and see in the markets. Instead those crops come from places like Antalya, Mersin, Iskenderun and Adana. People eat their produces.

Tomato, pepper, eggplant, parsley, purslane, sweet basil, regular basil and celery are grown in the summer.

Cauliflower, white cabbage, red cabbage and lettuce are grown in the winter. In spring we grow what we call Yedikule lettuce and parsley. In autumn, black cabbage and chard are the main crops.

Our crops go to markets, greengrocers, fixed-menu shops, cafés and restaurants.

Some families that know about us come here and do their shopping. I can say we feed maybe not one fourth of Istanbul but at least one-eight of it. People can park their cars and walk to the garden. They can buy whatever type and quantity of our produce they want; there is no problem with that. We expect them here.

We produce these crops so that we can

We need a greenhouse to grow crops before their season. For example, if there

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

çocuğumuzu okutalım diye uğraşıyoruz. En azından buranın halkı buradan daha ucuza yiyebilir.

Bazı düzenlemeler olsa, en azından dört-beş bölgede ufak tezgahlarımız olsa, bizi halk, mahalleli, İstanbul’un muhtelif semtlerinden geçen insanlar görse, bir-iki tane cep yapılsa en azından, iyi olur. Bizi tanımış olurlar, bahçelerimizi gezmiş olurlar, bu sayede kaleleri görmüş olurlar. Yani burada bir dünya mirasının nasıl yaşatıldığı, nasıl yaşanıldığını görürler.

Biz de memnun oluruz. Hem biz de satış yaparız, hem de onlar buraları görmüş olur. Çocuklar bir domatesi, bir biberi, bir patlıcanı nasıl yetiştiriyoruz, nasıl dikiyoruz, bir kıvırcık, bir maydonoz nasıl meydana geliyor, bunları görür. Yani okulda derste göreceğine canlı canlı tabiatta görür bunu. Çok güzel olur aslında.

Biz toprağımızı analiz ettirdik. Mallarımızı analiz ettirdik Hıfsızssıha’da. Bizim mallarımız gayet temiz çıktı. Egzoz gazının, şehrin tozunun, kimyasal atıkların olmadığı bir mal olarak elimize bir netice geldi. Hiçbir katkı yoktur. Biz kendimiz hayvansal gübrelerle yetiştirme yapıyoruz, ilaçlamamızı yapıyoruz. Tabi ilaçlama olmadan olmuyor, onu mecburi yapıyoruz. Yıllardır aynı şekilde devam ediyoruz.

Ama gübre almakta zorlanıyoruz. Belediye bize kamyon buraya yanaştığında müsaade etmiyor; şehirden geçerken koku salıyor diye şu anda alamıyoruz. Hayvan gübresinin kıymeti toprağı eski haline döndürüyor, yani orijinal haline getiriyor, toprağı besliyor. Ama toprak çalışa çalışa zamanla kendini kaybetmiş oluyor. Ya tarımsal gübre kullanmak zorundasın, ya da hayvan gübresi. Hayvan gübresi olsa daha iyi oluyor.

Buranın mülkiyeti, dünya mirası, kale. Belediyede işgalci olarak gözüküyoruz. Ecrimisil kira veriyoruz. Zaten yaklaşık 30-35 senedir ecrimisil kira veriyoruz. Bizden önce Bizans döneminde burada bahçıvanlık yapan arkadaşlarımız altın veya sikke gibi birşeyler vererek kalelerin tamiratına yardımcı olurlarmış. Biz de şimdi onların yerine aynı şekilde ecrimisil kira veriyoruz. Bizim verdiğimiz kiranın kalelerin tamiratına gitmesi lazım. Burasının emniyetini sağlamaya çalışıyoruz elimizden geldiği kadar. Geceleri burada yatıp bekleyen arkadaşlarımız var.

Burada 23-24 tane kuyumuz var. Herkesin kuyusu var. Bazı arkadaşlar iki kişi bir suluyor. Onların yeri küçük olduğu için iki kişi bir kuyu kullanıyorlar. Bahçeyi mesela bölüyorsun, tava haline getiriyorsun. Sırayla hepsine kademe kademe su veriliyor. Ama yağmurlama olursa devamlı vermeniz lazım.

Elektrik tüketmeniz lazım, suyu az da olsa kullanmanız lazım. Biz bir sulama yapıyoruz, bir hafta bize yetiyor aşağı yukarı.

Biz İstanbul halkını bekliyoruz buraya, alışveriş yapsın diye.

Biz aşağı yukarı 70-75 senedir buralardayız. İstanbul halkını buralara bekleriz. Gelsinler alışverişlerini yapsınlar. Çocuklarıyla gezsinler. Buyursunlar. Çayını kahvesini getirsin, yanında termosuyla gelsinler piknik yapsınlar, otursunlar. Biz bekleriz hepsini.

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

sell them and use the money for our children’s education. At least the locals can buy the goods for cheaper here.

It would be good to make some arrangements. For example, we could set 4 or 5 stalls for people from the neighborhood or from other parts of the city to spot when passing by. A few small pockets could be made on the road (for cars to stop). People would get to know us, visit our gardens, and this way they’d see the fortress walls. They would see how a world heritage is maintained and experienced here. This would make us very happy. We would sell our produce and they would experience the heritage here. Children would see how we plant and grow tomato, pepper, eggplant, lettuce and parsley... They would experience this in nature instead of the class setting.

We had our soil and crops analyzed by the Hygiene Institute. They were rated very clean. We got a report showing our crops have no exhaust fumes, urban dust or chemical wastes. There are no additives. We fertilize with animal manure. Of course we need to use pesticides. We’ve done things this way for years.

However, it’s difficult to obtain fertilizers. The municipality doesn’t allow us to park the trucks by the road here. They say the fertilizer emits an odor while passing through the city. Animal manure is valuable because it nourishes and reverts the soil to its original state. But, the soil loses its nutrients in time. You have to use either agricultural fertilizer or animal manure. It is better when it is animal manure.

The property here is part of the fortress, a world heritage site. Municipality views us as intruders. We’ve been paying rent as “mesne profits” (payment for intrusion) for about 30-35 years. During the Byzantine Period, gardeners paid in gold or coins and helped repair the fortress. Now we pay rent as mesne profits.

It should be used to repair the fortress. We try to ensure security here as much as we can. We have colleagues, who keep watch overnight.

We have 23-24 wells. Everybody has a well. In some cases, two people use one well if their lands are small.

We divide the garden into blocks and water them gradually. If sprinklers were used instead, you’d need to do it continuously. You then consume electricity and more water. We irrigate once and it is enough for about a week.

We are waiting for the Istanbulites to come do their shopping. We’ve been here for about 70-75 years. We keep waiting for them here. They can come, do their shopping, visit with their children. They can bring their tea or coffee. They can sit down and have a picnic.

They are always welcome.

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6

YEDiKULE BOSTANIYLA İLGİLİ HİKAYELER

YEDiKULE GARDEN STORIES

Ne Yiyorsak Oyuz: Bir Zamanlar Yedikule Bostanları

Ne Yiyorsak Oyuz: Bir Zamanlar Yedikule Bostanları

Arnavutluk’tan gelen ve Yedikule Bostanları’nda bahçıvanlık yapan bir ailenin çocuğu olan Rıza Bey, 1940’lardan bu yana tanıklık ettiği bostanların geçmişini anlatırken Suna Kafadar da Yedikule Bostanları Girişimi üyesi olarak o yılın deneyimlerini paylaşıyor.

Arnavutluk’tan gelen ve Yedikule Bostanları’nda bahçıvanlık yapan bir ailenin çocuğu olan Rıza Bey, 1940’lardan bu yana tanıklık ettiği bostanların geçmişini anlatırken Suna Kafadar da Yedikule Bostanları Girişimi üyesi olarak o yılın deneyimlerini paylaşıyor.

http://bostanhikayeleri.com/ne-yiyorsak-oyuz-bir-zamanlar-yedikule-bostanlari/

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yedikule bostanları için yeni planını açıkladı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yedikule bostanları için yeni planını açıkladı.

Yedikule Bostanları’nı, “Kentsel Tarım Parkı” konsepti ile yeniden hayata geçirecek bir proje hazırladıklarını belirten İBB, “‘Bostan’ kültürünü ve kent içerisinde kalmış bostan alanlarının belli bölgelerde tematik olarak korunmasını ve bahçecilik tarihimizin gelecek nesillere aktarılmasını” amaçladıklarını söylüyor.

Projenin adı: Tarihi Yedikule Bostanları Kentsel Tarım Parkı Rehabilitasyon Projesi.

Yedikule Bostanları’nı, “Kentsel Tarım Parkı” konsepti ile yeniden hayata geçirecek bir proje hazırladıklarını belirten İBB, “‘Bostan’ kültürünü ve kent içerisinde kalmış bostan alanlarının belli bölgelerde tematik olarak korunmasını ve bahçecilik tarihimizin gelecek nesillere aktarılmasını” amaçladıklarını söylüyor.

Projenin adı: Tarihi Yedikule Bostanları Kentsel Tarım Parkı Rehabilitasyon Projesi.

http://bostanhikayeleri.com/ibb-yedikule-bostanlari-icin-yeni-planini-acikladi/

Şehir Hasadı

Şehir Hasadı

Yedikule Bostanları, son birkaç yıldır yıkım tehditleriyle ve kısmen yıkımlarla karşı karşıya. Tarihi Yarımada’daki surların etrafında konumlanan bostanlar, bugüne dek çoğunlukla korumacılık bakışı üzerinden mimarlık gündeminde kendine yer buldu. Ali Taptık, Aslıhan Demirtaş, Bengi Akbulut ve Defne Koryürek ile bir araya gelen XXI Mimarlık Dergisi şehir ile tarımın bir aradalığının ve kentsel müzakerenin açabileceği alternatif senaryoları konuştu.

Yedikule Bostanları, son birkaç yıldır yıkım tehditleriyle ve kısmen yıkımlarla karşı karşıya. Tarihi Yarımada’daki surların etrafında konumlanan bostanlar, bugüne dek çoğunlukla korumacılık bakışı üzerinden mimarlık gündeminde kendine yer buldu. Ali Taptık, Aslıhan Demirtaş, Bengi Akbulut ve Defne Koryürek ile bir araya gelen XXI Mimarlık Dergisi şehir ile tarımın bir aradalığının ve kentsel müzakerenin açabileceği alternatif senaryoları konuştu.

http://bostanhikayeleri.com/sehir-hasadi/

5

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

Kasım 2017 • Sayı 1 | November 2017 • Issue 1

6