Κωδικός: 215305
ΙΛΙΟΝ 103
Ο Δ ΑΦΝΟΣ Δημοτικό Σχολείο Δάφνου
TPIMHNH
EKΔOΣH
THΣ
ENΩΣHΣ
ΔAΦNAIΩN
ΔΩPIΔAΣ
Περίοδος B’ • Aρ. φύλλου 78 • Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2020 • Γραφεία: Στρ. Δαγκλή 81Α Τ.Κ. 11145 Αθήνα Ταχυδ. Διεύθυνση: Πολυκράτους 47 Τ.Κ. 18758 Κερατσίνι • Κιν.: 6940652295 • www.enosidafnos.gr • e-mail: enosidafnou@gmail.com
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΟΒΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ ΣΤΑ ΟΡΕΙΝΑ
Την Δευτέρα 8 Ιουνίου 2020, ημέρα του Αγίου Πνεύματος, όπως κάθε χρόνο πραγματοποιήθηκε Λειτουργία στο εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Το Δ.Σ. εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο Διαμαντή Θανάση και από τον Παπανδρέου Ανδρέα. Παρακάτω παραθέτουμε φωτογραφίες. Εκ του Δ.Σ. της “Ένωσης”
Συνεχίζοντας μια παράδοση αιώνων οι κτηνοτρόφοι με την άνοδο της θερμοκρασίας στον κάμπο, στα χειμαδιά, μετά το κούρεμα των προβάτων παίρνουν τον δρόμο για τα ορεινά βοσκοτόπια. Σήμερα το ανέβασμα των κοπαδιών στα ορεινά βοσκοτόπια είναι υπόθεση ωρών με τα ειδικά διαμορφωμένα φορτηγά αυτοκίνητα. Μέχρι τη δεκαετία του 1960, αυτό το ανέβασμα στα θερινά βοσκοτόπια διαρκούσε ακόμη και εβδομάδες, λόγω της ανυπαρξίας οδικού δικτύου. Παλαιότερα, ο τσέλιγκας και οι βοσκοί έστηναν τις σκηνές, άναβαν φωτιά και συντροφιά με τις οικογένειες του καραβανιού έκαναν όλες τις απαραίτητες εργασίες.
Επίσης έπαιρναν μαζί τους σκυλιά και άλογα για τη μεταφορά όλου του νοικοκυριού και των απαραίτητων τροφίμων για τη διαδρομή, αφού το κοπάδι ακολουθούσε και η οικογένεια. Τη νύχτα στήνονταν οι σκηνές, ετοίμαζαν το φαγητό, το οποίο ήταν συνήθως πρόχειρο, όπως όσπρια, ρύζι, πατάτες κ.λπ., τα αιγοπρόβατα ή τα γελάδια ξεκουράζονταν και εκείνα ώστε την επόμενη ημέρα να συνεχίσουν την πορεία τους βοσκώντας παράλληλα. Μιας και αυτή την περίοδο οι τσοπάνηδες του χωριού μας έχουν ανηφορίσει στα καλοκαιρινά βοσκοτόπια να τους ευχηθούμε καλό καλοκαίρι. Διαμαντής Αθανάσιος Πρόεδρος Δ.Σ. Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας
Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΟΝ ΔΑΦΝΟ
Ξεκίνησε το βάψιμο και το ζωγράφισμα των κάδων σκουπιδιών του χωριού μας. Η πρωτοβουλία αυτή η οποία απέσπασε κυρίως θετικά σχόλια έχει ως σκοπό να δώσει μία διαφορετική νότα ομορφιάς στο χωριό μας. Τα χρώματα που μας δόθηκαν από την κα. Χρυσούλα Κυλάφη παραδόθηκαν στις κα. Αποστολοπούλου Χαρίκλεια και κα. Βίκυ Παπαπαναγιώτου, σύζυγο του ''Νηστορόγιαννου'', οι οποίες ξεκίνησαν με μεγάλη χαρά το ζωγράφισμα των κάδων και τις ευχαριστούμε πολύ για την βοήθειά τους και το τόσο όμορφο αποτέλεσμα. Παραθέτουμε φωτογραφία από τους δύο πρώτους κάδους που βρίσκονται κάτω από την πλατεία μας. Εκ του Δ.Σ. της “Ένωσης”
2
Ο ΔΑΦΝΟΣ
ΚΟ Ι Ν Ω Ν Ι Κ Α Ανακοίνωση Λόγω ισχύος του Νόμου περί Προσωπικών Δεδομένων ανακοινώνουμε πως οι δημοσιεύσεις για τη στήλη των Κοινωνικών (γάμοι, γεννήσεις, βαφτίσεις, θάνατοι, επιτυχίες σε Σχολές και Τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ, απόκτηση πτυχίου κ.τ.λ.) θα γίνονται μόνο κατόπιν δικών σας γραπτών ενημερώσεών μας.
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ • Ο Θανάσης Διαμαντής του Ηλία και η Άννα Παστρά απέκτησαν δίδυμα, ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι. • Η Αλεξάνδρα Σκρέκη του Λουκά και ο σύζυγός της απέκτησαν ένα αγοράκι. Η «Ένωση Δαφναίων Δωρίδας 1935» εύχεται στους ευτυχείς γονείς να τους ζήσουν.
ΘΑΝΑΤΟΙ • Στις 27/01/2020 απεβίωσε ο συγχωριανός μας Ραπτοδήμος Στέλιος σε ηλικία 86 ετών. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στο Κοιμητήριο του Κόκκινου Μύλου. • Στις 28/02/2020 απεβίωσε η συγχωριανή μας Παπανδρέου Δήμητρα του Αθ. σε ηλικία 82 ετών. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στο Κοιμητήριο του Κρυονερίου. • Στις 30/03/2020 απεβίωσε ο συγχωριανός μας Γιάννης Κάρμας σε ηλικία 92 ετών. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στο Β΄ Κοιμητήριο Αθηνών. Στη μνήμη του αλησμόνητου αδελφού τους Γιάννη Κάρμα η οικογένεια του αδελφού του Βασίλη Κάρμα και ο Τάσος Κυριακόπουλος προσέφεραν για τη μνήμη του θανόντος το ποσό των 150€ για τους σκοπούς της Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας. • Στις 05/06/2020 απεβίωσε η συγχωριανή μας Διαμαντή Ελένη σε ηλικία 80 ετών. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Δάφνου όπου την συνόδευσαν οι οικείοι της, συγγενείς και μόνιμοι κάτοικοι του χωριού μας. • Στις 12/06/2020 απεβίωσε ο συγχωριανός μας Ασφής Γεώργιος του Παν. σε ηλικία 90 ετών. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Δάφνου όπου τον συνόδευσαν οι οικείοι του, συγγενείς και μόνιμοι κάτοικοι του χωριού μας. Η «Ένωση Δαφναίων Δωρίδας 1935» εκφράζει στους οικείους τους θερμά συλλυπητήρια.
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΛΑΘΟΥΣ
Στο φύλλο 77 της εφημερίδας «Ο Δάφνος» στο άρθρο «Προσφορές για τον Αϊ-Γιάννη» έχει γίνει τυπογραφικό λάθος στην προσφορά της κα. Παπανδρέου Δήμητρας του Αθανασίου. Το σωστό ποσό της προσφοράς είναι 100€ αντί για 10€. Το Δ.Σ. της «Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας 1935» ζητά συγνώμη για το λάθος.
Ο
Δ ΑΦΝΟΣ
Τρίμηνη έκδοση Ιδιοκτησία: Ένωση Δαφναίων Δωρίδας Στρατηγού Δαγκλή 81Α Τ.Κ.11145 Αθήνα Τηλ. Κιν. 6940652295 Α.Φ.Μ. 090167644 Εκδότης Ο Πρόεδρος της Ένωσης Διαμαντής Αθανάσιος Πολυκράτους 47, 18758 Κερατσίνι Τηλ. Κιν. 6940652295 Συνδρομή: Εσωτ. 10€, Εξωτ. 20€ Υπεύθυνοι Σύνταξης Δημήτρης Φιλίππου Κιν.: 6978594363 Παπανδρέου Ανδρέας Κιν.: 6970492944 Κωδικός εντύπου: 215305 Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τις απόψεις του γράφοντος
Ηλεκτρονική σελιδοποίηση – Εκτύπωση Εκδόσεις – Γραφικές Τέχνες Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121 Τηλ. – Fax: 210 2619003 – 210 2619696 e-mail: karpouzi@otenet.gr
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΔΩΡΙΔΑΣ
Ο Πρόεδρος του χωριού μας Θανάσης Διαμαντής έλαβε τα συγχαρητήρια του Δημάρχου Δωρίδας για τον τρόπο που η Κοινότητα σε συνεργασία με την Ένωση διαχειρίστηκαν το θέμα των τελών Κοιμητηρίου. Συγκεκριμένα ο Δήμαρχος κος Καπεντζώνης ανέφερε στον Πρόεδρο της Κοινότητας ότι: “Ο Δάφνος είναι το μοναδικό χωριό του Δήμου που παρέδωσε τόσο άρτια και οργανωμένα τις καταστάσεις απογραφής του Κοιμητηρίου’’.
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ – ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ 1) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΝΑΝΤΙΑ ........................................ 25€ 2) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ .................................... 25€ 3) ΤΣΩΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ .................................................... 25€ 4) ΚΑΡΛΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Ν. .......................................... 15€ 5) ΚΑΡΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ Ν. ........................................ 15€ 6) ΝΙΧΩΡΙΤΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ...................................... 25€ 7) ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ...................................... 30€ 8) ΔΗΜΟΥ ΖΩΗ .......................................................... 50€ 9) ΣΚΡΕΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝ. ...................... 25€ 10) ΑΣΦΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ...................................................... 25€ 11) ΣΠΑΖΟΥΧΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ........................................ 25€ 12) ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥ ΑΘ. .................... 50€ 13) ΜΥΛΩΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ...................................... 50€ 14) ΚΑΡΜΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ................................................ 50€ 15) ΚΑΡΜΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ & ΤΑΣΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 150€ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΜΑ 16) ΣΚΡΕΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ............................ 50€ 17) ΦΡΑΓΚΟΥ ΕΛΕΝΗ .................................................. 25€ 18) ΦΡΑΓΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ................................................ 50€
ΑΓΟΡΑ ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΟΥ ΚΟΝΤΑΡΟΠΡΙΟΝΟΥ Το Δ.Σ. της Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας 1935 θέλει να ευχαριστήσει για την άμεση ανταπόκριση και με μεγάλη του χαρά τους: Κα. Διαμαντή Βασιλική του Δημητρίου ...... 220€ Κα. Καραΐσκου Φαίη .................................... 100€ Κο. Σκρέκη Νικόλαο του Ιωάννη ................ 100€ Κο. Ράπτη Κώστα .......................................... 50€ Κο. Κοντογιάννη Παναγιώτη του Ανδρέα .... 50€ για τις προσφορές τους στην Ένωση ώστε να αγοραστεί βενζινοκίνητο κονταροπρίονο το οποίο θα παραδοθεί στον Πρόεδρο της Κοινότητας Διαμαντή Θανάση και θα καλύπτει τις ανάγκες του χωριού μας για καθαρισμό των σοκακιών και των δρόμων από τα κλαδιά των δέντρων για την εύκολη διάβαση πεζών και οχημάτων. Το μηχάνημα θα είναι διαθέσιμο σε όποιον το χρειαστεί για τις ανωτέρω εργασίες. Εκ του Δ.Σ. της “Ένωσης”
Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2020
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Το Δ.Σ. της Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας 1935 θέλει να ευχαριστήσει τον κ. Κώστα Σκρέκη για την προσφορά τριών προβολέων που από δω και στο εξής θα φωτίζουν και θα αναδεικνύουν και τα βράδια τους δύο υπεραιωνόβιους πλατάνους και το μνημείο της πλατείας μας. Ο κ. Σκρέκης ανταποκρίθηκε άμεσα και με μεγάλη χαρά στην πρωτοβουλία της Ένωσης και τον ευχαριστούμε πολύ για την προσφορά του. Εκ του Δ.Σ. της “Ένωσης”
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Το Δ.Σ. της Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας 1935 θέλει να ευχαριστήσει την κα. Χρυσούλα Κυλάφη για την προσφορά χρωμάτων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να βαφτούν και να ζωγραφιστούν όλοι οι κάδοι σκουπιδιών του χωριού μας και να δώσουν μία διαφορετική νότα ομορφιάς στους δρόμους του χωριού. Η κα. Κυλάφη ανταποκρίθηκε άμεσα και με μεγάλη χαρά στην πρωτοβουλία της Ένωσης και την ευχαριστούμε πολύ για την προσφορά της. Εκ του Δ.Σ. της “Ένωσης”
Α Ν Α ΚΟ Ι Ν Ω Σ Η Η Ένωση Δαφναίων σας κάνει γνωστό ότι μετά την εκλογή του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της έχει προβεί στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να προσπαθήσουμε να ανοιχτούν τραπεζικοί λογαριασμοί στο όνομα της Ένωσης Δαφναίων και όχι στα ονόματα μελών του Δ.Σ. ώστε να μην χρειάζεται κάθε φορά που εκλέγεται νέο Δ.Σ. να αλλάζουν οι τραπεζικοί λογαριασμοί. Καθώς οι τράπεζες υπολειτουργούσαν το τελευταίο διάστημα λόγω του νέου ιού Covid-19 η διαδικασία δεν έχει προχωρήσει. Έως ότου ανοιχτούν οι νέοι λογαριασμοί όσοι επιθυμείτε να καταθέσετε τις συνδρομές στην Ένωση, Εφημερίδα “Ο Δάφνος’’ και λοιπές προαιρετικές συνδρομές-δωρεές να χρησιμοποιείτε τον αρχικό λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας 079/972146-01 ο οποίος παραμένει ακόμη ενεργός. Επίσης παρακαλούμε τα μέλη που καταθέτουν χρήματα (συνδρομές-προσφορές-δωρεές) να έχουν υπ’ όψη τους τον παραπάνω τραπεζικό λογαριασμό, να βάζουν ως αιτιολογία το ονοματεπώνυμό τους και μετά την κατάθεσή τους να τηλεφωνούν και στο τηλέφωνο Αποστολοπούλου Χαρίκλεια: 6976725268 γιατί από το βιβλιάριο και μόνο δεν φαίνονται πάντα τα ονόματα και οι καταθέσεις για να σας στείλουμε την απόδειξη. Τέλος για όσους αλλάζουν διεύθυνση κατοικίας ή τηλεφωνικούς αριθμούς παρακαλούνται να μας ενημερώνουν έγκαιρα τηλεφωνικά για να τους στέλνουμε την εφημερίδα και να τους βρίσκουμε στη νέα διεύθυνση και τηλέφωνα.
Ο ΔΑΦΝΟΣ
Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2020
Έκανα 50 χλμ. κάθε μέρα με τα πόδια για να μοιράσω τα γράμματα Με την τσάντα των ΕΛ.ΤΑ. στον ώμο και μια γκλίτσα στο χέρι διήνυε 50 χιλιόμετρα καθημερινά στα Βαρδούσια για να παραδώσει στους κατοίκους των ορεινών χωριών της Φωκίδας γράμματα, επιταγές, φάρμακα αλλά και... τρόφιμα. «Με περίμεναν με μεγάλη αγωνία, με αγάπη και σεβασμό», τονίζει. Κονιάκος, Τριβίδι, Λευκαδίτι, Συκιά, Δωρικό, Κάλιο, Δάφνος ... Δεκαετία του ‘70. Χωριά σκαρφαλωμένα στα βουνά της Φωκίδας, στα Βαρδούσια και την Γκιώνα. Περιμένουν με αγωνία νέα από συγγενείς που βρίσκονται στην ξενιτιά και στην Αθήνα, από φαντάρους κι αγαπημένα πρόσωπα που είναι μακριά. Τον... μίτο της επικοινωνίας κρατά ο ταχυδρόμος, που αξημέρωτα ζώνεται την τσάντα του στο Λιδωρίκι και ξεκινά με τα πόδια μέσα στα βουνά, τα λαγκάδια και τις ρεματιές, για να μεταφέρει γράμματα, επιταγές, αλλά και φάρμακα, εφημερίδες, ακόμη και κατεψυγμένα τρόφιμα, ψάρια και κοτόπουλα... Μόλις φθάνει στην πλατεία με τον καφενέ βγάζει την καραμούζα και σφυρίζει για να μαζευτούν οι χωριανοί. Καθένας τους και μια ιστορία... «Κυρα-Βασιλική τι κάνει ο φαντάρος;» ρωτά ο ταχυδρόμος τη μαυροφορεμένη γιαγιά. «Αχ, Γιάννη μου», του απαντά εκείνη, «πάλι δεν μου έγραψε ο εγγονός μου»... Και μετά κεράσματα και πεσκέσια -τυριά και αβγά- γεμίζουν την ταλαιπωρημένη δερμάτινη τσάντα των ΕΛΤΑ. Ο ταχυδρόμος όμως δεν έχει και πολύ χρόνο να κοντοσταθεί. Ίσα για να φάει καμιά φασολάδα, αν τυχαίνει να έχει φτάσει μεσημέρι. Περιμένουν άλλα χωριά κι άλλες αγωνίες πρέπει να πάρουν τη σειρά τους... «Ο κόσμος τότε περίμενε τον ταχυδρόμο με πολλή αγωνία, με αγάπη και σεβασμό. Ήταν σημαντικό πρόσωπο, σαν να έβλεπαν κάποιον συγγενή τους. Εμένα, όλοι με φώναζαν με το μικρό μου όνομα: Γιάννης». Ο Γιάννης Βελάγιας, συνταξιούχος πια εδώ και τρία χρόνια, μας μιλά για μια εποχή κατά την οποία η ασύρματη επικοινωνία φάνταζε σχεδόν επιστημονική φαντασία. Στην ελληνική επαρχία τουλάχιστον... Μια εποχή χωρίς email, κινητά τηλέφωνα και Διαδίκτυο. Όταν ο ταχυδρόμος ήταν η μοναδική γραμμή επικοινωνίας των ανθρώπων στα απομονωμένα χωριά. Και όχι μόνο αυτό. Ήταν ο άνθρωπος που τους διάβαζε συχνά τα γράμματα που λάμβαναν. Ο άνθρωπος που έγραφε καμιά φορά τις επιστολές τους, που μετέφερε τα φάρμακα από την πόλη και ό,τι άλλο δεν μπορούσαν να βρουν στο χωριό. «Ο ταχυδρόμος ήταν τότε τα πάντα γι’ αυτούς τους ανθρώπους», μας λέει ο κ. Βελάγιας, που δούλεψε ως αγροτικός ταχυδρόμος στο Λιδωρίκι Φωκίδας από το 1973 μέχρι το 1978. «Θυμάμαι ο παπα-Βλάχος έλεγε: ο παπάς και ο ταχυδρόμος δεν κερνάνε ποτέ... Κι έτσι ήταν. Με το που έμπαινα στο καφενείο, αμέσως η πρώτη κουβέντα όλων ήταν: Κέρασε τον ταχυδρόμο».
Μονοπάτια
Στα 22 του όργωνε τα Βαρδούσια από τα μονοπάτια που είχαν ανοίξει οι τσοπάνηδες για τα κατσίκια, με την τσάντα των ΕΛΤΑ στον ώμο και μια γκλίτσα στο χέρι. «Κάθε μέρα έκανα 50 χλμ. για να πάω από το ένα χωριό στο άλλο. Ξυπνούσα πέντε το πρωί κι έφτανα στο τελευταίο χωριό κατάκοπος κι εξαντλημένος. Αλλά ο κόσμος δεν είχε πονηράδες. Τώρα δεν σου ανοίγουν την πόρτα, επειδή ξέρουν ότι τους πηγαίνεις γραμμάτια από τις τράπεζες και λογαριασμούς. Τότε είχανε μόνο το γράμμα τους να λάβουν. Άντε και καμιά επιταγή»... Ο Γιάννης Βελάγιας έζησε στο πετσί του μια εποχή που δείχνει να έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Το γράμμα, ως μέσο επικοινωνίας, ψυχορραγεί, αν δεν έχει ήδη πεθάνει. Οι τσάντες των ταχυδρόμων παραγεμίζουν με διαφημιστικά φυλλάδια, μπροσούρες, λογαριασμούς, μαζική αλληλογραφία. Στον αιώνα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και της ασύρματης επικοινωνίας, το προσωπικό γράμμα, ακόμη και η ευχετήρια κάρτα, είναι είδος υπό εξαφάνιση. Τη δεκαετία του ‘70 όμως; Τότε όλα ήταν πολύ διαφορετικά. Τότε ο Γιάννης Βελάγιας μοίραζε γύρω στα δεκαπέντε γράμματα σε κάθε χωριό, φωνάζοντας τους ανθρώπους με το μικρό τους όνομα στο καφενείο ή το κοινοτικό γραφείο... «Το πρώτο μου δρομολόγιο ήταν 3 Φεβρουαρίου του 1973. Δευτέρα, θυμάμαι. Μεγάλη περιπέτεια. Δεν την ξεχνάω. Ένας συνάδελφος μου έδειξε τον δρόμο μέσα από τα βουνά. Την προηγούμενη νύχτα δεν είχα κλείσει μάτι από το άγχος. Ξεκινάω τον δρόμο και πάω, πάω, πάω... Εδώ το χωριό, εκεί το χωριό, αλλά σπίτι πουθενά. Τελικά το Λευκαδίτι φάνηκε μετά από 12 χλμ... Ο πρώτος άνθρωπος που συνάντησα ήταν ο κυρ-Γιαννάκης. "Καλώς το παλικάρι. Νέος;" με ρωτά. "Νέος" του απαντώ. "Άντε να δούμε εσύ αν θα στεριώσεις"... Αργότερα έμα-
θα πως κανείς δεν έμενε στο συγκεκριμένο πόστο, λόγω των πολύ μεγάλων αποστάσεων. Πριν από εμένα είχαν πάει άλλοι δέκα, αλλά έφυγαν. Εγώ, θες από πείσμα, θες από εγωισμό, στέριωσα. "Κάτσε να πιεις ένα κονιάκ", μου λέει ο κυρΓιαννάκης. Και μου έδωσε να πιω μπότζι - βρασμένο κονιάκ με ζάχαρη. Έκανε φοβερό κρύο. Αρχές Φλεβάρη. Δεύτερη στάση το χωριό Συκιά και μετά ο Κονιάκος, αφού διέσχισα τον Μόρνο πάνω σε κάτι δοκάρια. Εκεί ρωτώ έναν χωριανό: -Τι θα φάμε; -Έχω μια ρώσικη σαλάτα κονσέρβα. Θες; -Και ρώσικη -του λέω- και αμερικάνικη... Και για πρώτη φορά έφαγα ρώσικη σαλάτα, με ψωμί ζυμωτό κι ελιές.
Θύελλες
Ο 58χρονος σήμερα συνταξιούχος ταχυδρόμος θυμάται πολλούς χειμώνες με θύελλες, κι αυτός να πορεύεται κάπου μεταξύ Βαρδουσίων και Γκιώνας. «Το χιόνι να μου χτυπά το πρόσωπο. Να μην μπορώ να περπατήσω από τον βοριά. Και να προσεύχομαι μέσα μου, να φτάσω μέχρι την κορυφή του λόφου. Κι όμως πηγαίναμε με όλους τους καιρούς». Στον δρόμο έβλεπε ασβούς, αγριογούρουνα, αγριοκάτσικα, φίδια... «Μόνο λύκο δεν είχα δει»... Και η πορεία συνεχίζεται βάσει συγκεκριμένου δρομολογίου. «Όριζαν τότε ότι ένας ταχυδρόμος μπορούσε να διανύσει 4 χλμ. την ώρα. Με τα πόδια βέβαια. Και έτσι υπολόγιζαν τι ώρα έπρεπε να φθάσουμε. Είχαμε φύλλο πορείας. Δεν μπορούσες να φύγεις αν δεν σου έβαζε σφραγίδα ο πρόεδρος, ο δάσκαλος ή ο παπάς ότι πέρασες από το χωριό. Κι αν ήταν κάνα στραβόξυλο και τύχαινε να αργήσεις... Γιατί δεν υπολόγιζαν τις ανηφόρες και τις κατηφόρες, τη γλώσσα που σου έβγαινε σαν... γραβάτα από το κουβάλημα».
Στο χωριό Δωρικό
«Έφερα φάρμακα στον δήμαρχο, αλλά αυτός δεν υπέγραφε γιατί καθυστέρησα». «Στο χωριό Δωρικό, ο πρόεδρος ήταν διορισμένος από τη χούντα. Είχε τη λογική "αποφασίζουμε και διατάζουμε". Αν ξέφευγες δέκα λεπτά από το πρόγραμμα που είχε το φύλλο πορείας έκανε αναφορά. Οι περισσότεροι ταχυδρόμοι είχαν φύγει λόγω αυτού του ανθρώπου. Σκεφτόμουν τι να κάνω για να τον αντιμετωπίσω... Την πρώτη φορά, λοιπόν, που πάω στο Δωρικό μού ζητάει να του φέρω φάρμακα. Στο Λιδωρίκι τότε δεν είχε φαρμακείο. Μας τα έστελναν από την Άμφισσα με την αποστολή του ταχυδρομείου.
Αυθάδεια...
Παραλαμβάνω τα φάρμακά του και ρωτάω τον αγροτικό γιατρό ποια είναι τα πιο σημαντικά για την υγεία του. Ξεκινάω τη διαδρομή μου και φτάνω στο Δωρικό με μισή ώρα καθυστέρηση. Φυσάω με την καραμούζα μου, μαζεύεται ο κόσμος κι αρχίζω να μοιράζω τα γράμματα. Έρχεται και μου λέει με αυθάδεια: "Δεν θα υπογράψω το φύλλο πορείας, επειδή καθυστέρησες και θα σου κάνω αναφορά". Του απαντώ: "Είμαι ρομπότ; Έκατσα πιο κάτω να ξαποστάσω, να πάρω μιαν ανάσα. Δεν έχω συνηθίσει την ανηφόρα στα κατσάβραχα"... Μοίρασα τα γράμματα και στο τέλος τον ρωτάω ξανά: "Πρόεδρε θα υπογράψεις"; "Όχι", μου απαντά. Τότε λέω κι εγώ: "Κάποιος κ. Κωνσταντόπουλος που ζήτησε φάρμακα, ποι-
3
ος είναι"; "Εγώ", απαντά εκείνος. "Ρε άνθρωπέ μου -του λέωεγώ φορτώθηκα σαν γαϊδούρι και σου έφερα τα φάρμακά σου κι εσύ δεν σεβάστηκες ούτε αυτό;". Ρίχνω κάτω τα χάπια που δεν ήταν τόσο σημαντικά, του δίνω τα άλλα και του λέω: "Πάρε κι αυτά για να ζήσεις. Και την άλλη φορά να πας μόνος στην Άμφισσα να τα αγοράσεις". Όταν ξαναπήγα στο χωριό, η πρώτη του κουβέντα ήταν: "Κεράστε τον ταχυδρόμο". Του απαντώ, "ευχαριστώ πρόεδρε, δεν θέλω". Τον κράτησα λίγο σε απόσταση, να μη νομίζει ότι όλοι οι άνθρωποι εξουσιάζονται. Τελικά καταλήξαμε να γίνουμε σχεδόν φίλοι...».
Δυσκολίες
«Προχωρούσα ώρες ατέλειωτες και ο δρόμος δεν σωνόταν με τίποτα» «Δεν πρόκειται να ξεχάσω την πρώτη φορά που πήγα στον Δάφνο. Να προχωρώ ώρες ατελείωτες και να μη σώνεται ο δρόμος. Βλέπω κάποια στιγμή έναν τσοπάνο μπροστά μου και του φωνάζω: "Γεια σου πρόεδρε". Ήταν όντως ο πρόεδρος του χωριού. Τον ρωτώ πόσο μακριά είναι και μου δείχνει ένα χωριό στο βάθος. Απελπίζομαι και του λέω: "Θα πας εσύ τα γράμματα". Με χτυπά στον ώμο φιλικά: "Εδώ από κάτω είναι. Άντε, τράβα να φας και φασολάδα της κυρα-Βασιλικής". Όντως το χωριό ήταν ακριβώς από κάτω. Μπαίνω στο μαγαζί του μπαρμπα-Γιώργη, του άντρα της κυραΒασιλικής, να φάω. Και τότε συνέβη κάτι που δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Αυτός είχε φτιάξει έναν αυτοσχέδιο μηχανισμό, που δούλευε με ένα φυσερό κι έβγαζε έναν τρομερό ήχο σαν φουγάρο πλοίου. Εκεί που τρώω λοιπόν, ακούω μια βουή φοβερή και πετάγομαι έξω να δω τι γίνεται. Κι εκείνη τη στιγμή, ο μπαρμπα-Γιώργης είχε πάρει ένα χωνί γραμμοφώνου και φώναζε: "Κυρά Βασίλωωωωωωωωωωωω. Έχεις επιταγήηηηηηηηηηηηηη". Ε, γέλασα με την ψυχούλα μου»...
Στο Τριβίδι
Γέφυρα ζωής για 70χρονο «Μια μέρα στο Τριβίδι ένας γεροντάκος 70 χρονών, ο μπαρμπα-Κώστας, είχε πάθει δηλητηρίαση. Τότε δεν υπήρχαν ψυγεία κι έβαζαν τα τρόφιμα σε ντουλάπια με σήτες, που τα έλεγαν φανάρια.... Τον είχε πιάσει εμετός και διάρροια μαζί. Ήθελε να επικοινωνήσει με τον ανιψιό του στον Κονιάκο. Μου λέει, γράψε ταχυδρόμε: Αγαπημένο μου ανιψούδ’ μου υπαγόρευσε μια σύντομη επιστολή και με παρακάλεσε να επιστρέψω στον Κονιάκο για να την παραδώσω στον ανιψιό του- Με προφταίνς, δεν με προφταίνς. Με πάει από μπροστά κι από πίσω φλογέρα... Έλα γρήγορα να με πάρς, δεν θα ζήσω. Και όντως έτρεξα πίσω στον Κονιάκο, έδωσα την επιστολή στον ανιψιό, ο οποίος πήγε και τον πήρε με το αγροτικό αυτοκίνητο και τον μετέφερε στην Άμφισσα στο νοσοκομείο. Ίσα ίσα τον πρόλαβε. Αν δεν ήμουν εκεί θα είχε μάλλον πεθάνει»...
Πηγή: https://loutsovos.blogspot.com
4
Ο ΔΑΦΝΟΣ
Εικόνες απ’ τον Δάφνο
Τραβηγμένη αρχές του καλοκαιριού από τον Διαμαντή Θανάση
Το ιστορικό σχολείο του Δάφνου
Φωτογραφία που απεικονίζει πως ήταν τα σπίτια του Δάφνου σε συνέχεια του άρθρου που δημοσιεύθηκε στο φύλλο 77.
Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2020
Λαογραφικά & ιστορικά της Ρούμελης: Η Γιορτή της Αναλήψεως
Η
Ανάληψη στα χωριά της Φωκίδας, στους Δελφούς, στο Δαδί, στη Δεσφίνα κ.λπ. γινόταν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, έτσι είναι σαν να περιγράφουμε όλων αυτών τα έθιμα στο δικό μας κείμενο. Στα χωριά μας τη γιορτή της Ανάληψης, τη γιορτάζουν με ξεχωριστή ευλάβεια οι τσοπάνηδες, μικροί και μεγάλοι, στο Βλάχικο καλύβι ή βλάχικο τσάρκο ή στάλο. Όλη η γύρω περιφέρεια έλαμπε! Ο αρχιτσέλιγκας (όταν επρόκειτο για μεγάλο τσελιγκάτο) είχε διαλέξει το αρνί που θα έψηνε και αυτό που θα μαγείρευε. Αρνί για μαγειρευτό έσφαζαν όλοι σχεδόν οι βλάχοι. Μετά εκείνοι το μισό θα το μαγείρευαν και το άλλο μισό θα το έψηναν στη γάστρα. Ετοίμαζε το μέρος που θα έστρωναν το τραπέζι κάτω από το διπλανό έλατο. Το μέρος αυτό το ίσιωναν καλά και έστρωναν κάτω μπόλικες φτέρες να είναι μαλακό. Επάνω στις φτέρες έστρωναν ένα όμορφο κιλίμι. Η γυναίκα του τσέλιγκα αποβραδίς έπηζε αρκετό γάλα για να είναι γινωμένο το τυρί την άλλη μέρα στην κατάλληλη ώρα να κάνει το λεγόμενο «κοσμάρι» (παρακάτω θα εξηγήσω τι ήταν το κοσμάρι και πως γινόταν). Την άλλη μέρα στο τσελιγκάτο υπήρχε μεγάλη κίνηση. Κάποιος από όλους θα πήγαινε στην Εκκλησία με πρόσφορο. Οι άλλοι ετοίμαζαν τα πάντα. Ο τσέλιγκας έσφαζε τ’ αρνιά ανάλογα, για ψητό το πρώτο και ένα δεύτερο για μαγειρευτό ή μόνο ένα για όλα. Η γυναίκα του τσέλιγκα έπηζε με προσοχή το πρωινό γάλα, για να έχει το μεσημέρι φρέσκο χλωρό τυρί, όπως το λέγανε και φρέσκια μυζήθρα. Εκτός των προσκεκλημένων για το γεύμα στη στάνη, θα περνούσε και ο παπάς για να κάνει Αγιασμό. Ο καημένος ο παπάς ήταν ένας ήρωας τα χρόνια εκείνα, το χειμώνα με τα χιόνια, το καλοκαίρι με τον καύσωνα, επάνω στο μουλάρι καβάλα, ξεκινούσε σχεδόν όλη νύχτα, για να μπορέσει ως το βράδυ να περάσει όλες τις στάνες. Αν δεν τις προλάβαινε όλες, γιατί η μία ήταν μακριά από την άλλη, πήγαινε και την άλλη μέρα. Κανόνιζε όμως την άλλη χρονιά να μην αφήσει τις ίδιες στάνες για την άλλη μέρα, αλλά άλλες, για να μη γίνονται παράπονα. Ήταν έθιμο στον παπά να δίνουν οι βοσκοί για πληρωμή του κόπου του, όσο τυρί πήζανε την ημέρα της Ανάληψης. Αργότερα το πήγαιναν στον παπά έτοιμο αλατισμένο. Ήξεραν οι βοσκοί πόσο τυρί πήζανε την ημέρα της γιορτής, πολλοί το βραδάκι της ίδιας μέρας, το πήγαιναν χλωρό όπως λέγανε, και το αλάτιζε η παπαδιά. Με τον τρόπο αυτόν, ο παπάς εξασφάλιζε το τυρί της χρονιάς του και πολλές φορές πουλούσε. Αυτό γινότανε στα πολύ παλιά χρόνια, τα επαναστατικά και μεταναστευτικά, που το χωριό για να ζήσει στηριζόταν περισσότερο στην κτηνοτροφία. Μετά από αυτή την παρένθεση του παπά, επανερχόμαστε στη στάνη. Το μεσημέρι ήταν τα πάντα έτοιμα. Άρχιζαν να καταφθάνουν οι προσκεκλημένοι του τσέλιγκα. Συγγενείς, φίλοι και γνωστοί, κάθονταν όλοι σταυροπόδι στον προετοιμασμένο χώρο από την προηγούμενη μέρα και άρχιζαν το φαγοπότι.
Κρέας μαγειρεμένο, κρέας ψητό, τυρί γνήσιο φρέσκο και παλιό, μυζήθρα και κοσμάρι, κρασί μπόλικο από το καλύτερο που είχε ο τσέλιγκας από τα κλήματά του και νεράκι ολόδροσο και κατακάθαρο, παρμένο από τη διπλανή βρυσούλα, που έβγαινε στη ρίζα του έλατου (οι βοσκοί φρόντιζαν πάντα να κάνουν το τσελιγκάτο τους κοντά σε ολόδροσες βρυσούλες). Όταν τελείωνε το φαγοπότι με στρωμένο το τραπέζι ακόμη, άρχιζαν τα τραγούδια του τραπεζιού. Λέγανε προπαντός όσα τραγούδια μιλούσανε για στάνες, πρόβατα και γίδια. Αργά το βράδυ τέλειωνε η γιορτή. Ακούγονταν ευχές «και του χρόνου». Ακούγονταν ευχές επίσης, «και του χρόνου να ’χετε πάντα καλά τα ζωντανά σας και να ’μαστε όλοι καλά να ξανάρθουμε μεθαύριο να ξαναγλεντήσουμε». (Πού είχαν τα πρόβατα και τα γίδια στο πανηγύρι;). «Τσατούρι» έλεγαν ένα πρόχειρο κατασκεύασμα που το χρησιμοποιούσαν το καλοκαίρι για να μένουν. Το κατασκεύαζαν μπήγοντας ένα μεγάλο δοκάρι στο έδαφος, αφού πρώτα καθάριζαν καλά το έδαφος και το ίσιαζαν. Μετά το κεντρικό δοκάρι κάρφωναν μικρότερα δοκάρια γύρω-γύρω. Το σκέπαζαν από πάνω το καλοκαίρι μόνο με κλαδιά από έλατα και πάνω με φτέρες, για να έχουν ίσκιο τα πρόβατα ή τα γίδια.
Τσάρκος
Μικρό μέρος κλεισμένο γύρω-γύρω με πασσάλους πλεγμένους με κλαδιά για να μένουν τη μέρα μέσα τα μικρά αρνιά. Για να μην τα καίει ο ήλιος, τον Τσάρκο τον σκέπαζαν πρόχειρα με κλαδιά. Στη γιορτή της Ανάληψης είχαν και «κοσμάρι» στα πανηγύρια.
«Κοσμάρι»
Το κοσμάρι ήταν ένα εξαιρετικό τρόφιμο. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε σήμερα κρέμα τυριού. Το κοσμάρι για να πετύχει χρειάζεται κάποια τέχνη. Γινόταν από φρέσκο τυρί και λίγο μπομποτάλευρο ψιλοκοσκινισμένο, ως εξής: Έπαιρνε η βοσκοπούλα μια κατσαρόλα καθαρή και την έβαζε στην φωτιά. Έβαζε μέσα ανάλογο φρέσκο τυρί, λίγο γινωμένο (δηλαδή να έχει πήξει από την προηγούμενη μέρα και να έχει μάλλον αρχίσει να κάνει μικρές τρυπίτσες), κανόνιζε τη φωτιά και με μια ξύλινη κουτάλα το ανακάτευε καλά ώσπου να λιώσει. Τότε έριχνε μέσα το ψιλοκοσκινισμένο καλαμποκάλευρο και ανακάτευε συνεχώς. Όταν ήταν έτοιμο γινόταν σαν πηχτή κρέμα και έβγαζε βούτυρο στην επιφάνεια αρκετό, τόσο όσο να φθάσει στη μέση της πηχτής αυτής ζύμης. Τότε κατέβαζε την κατσαρόλα από τη φωτιά και το σέρβιρε στα πιάτα. Ήταν πολύ νόστιμο. Τόσο νόστιμο που μπορούσε κάποιος να παρασυρθεί και να φάει πολύ, με αποτέλεσμα να βαρυστομαχιάσει και να έχει πρόβλημα. Οι βοσκοί ξέρουν την ιδιότητα του φαγητού αυτού και γι’ αυτόν το λόγο βάζουν στο πιάτο λιγοστό, λέγοντας στους καλεσμένους να προσέχουν και αυτό το λίγο που τους πρόσφεραν. Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
Καφενείο - Ταβέρνα “Πλατεία Δάφνου”
Αγαπητέ επισκέπτη του Δάφνου το κατάστημα της πλατείας του χωριού μας παραδοσιακό “καφενείο - ταβέρνα” τώρα λειτουργεί με νέα διεύθυνση, την αγαπητή συγχωριανή μας Αθανασία Διαμαντή και σας περιμένει. Την ώρα του αρμέγματος τα αδέλφια Διαμαντής Παναγιώτης ή Τάκας και Διαμαντής Θανάσης ή Γρίβας.
Τηλέφωνο 6972130517