Ucnokta sayi13

üç nokta o Haziran 2013 - Sayı 13

o

Kültür Kulübü

Mehmet Turgut

‘’Sadece iyi fotoğraf çekmek yetmez, çok iyi fotoğraf çekmelisin!’’

Fast Food Yaşam Tarzı

Prof. Dr. Ahmet Gökhan Acar

Müjdat Gezen ile keyifli bir sohbet...

Buse Terim

“Moda gelip geçicidir, stil zamansızdır” Eğlencenin adı:

Oğuzhan Uğur

Gezdik, Gördük, Yazdık

Paris, Roma, Amsterdam, Stockholm

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

TOEFL / IELTS / YDS GMAT / GRE İş İngilizcesi Çocuklar için İngilizce Havacılık / Tıp / Hukuk İngilizcesi Genel Almanca / Aile Birleşimi Rusça Turkish for Foreigners Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı

2

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Editör Herkese merhaba,

Öncelikle fotoğraflardaki insanların hikayesini anlatmak istiyorum sizlere. Uzun bir aradan sonra dergimizin tekrar çıkması için uğraşırken, inanılmaz bir bağ kurarak ve aylarca emek vererek tasarımından fotoğraflarına kadar tam bir ekip çalışması sonucu ortaya çıkan dergimizde, sadece benim fotoğrafımın olmasının haksızlık olacağını, tüm ekibi görmeniz gerektiğini düşündüm. Öncelikle sizlere dergimizin hazırlanış aşamasından bahsetmeliyim. Bizler bu sürece dahil olduğumuzda, oldukça istekli ama tecrübesizdik. İlk röportajımızı Müjdat Gezen gibi bir usta ile yapmamız hepimizi heyecanlandırdı. Üstelik özgüvenimizi de yerine getirdi. Bu röportajı, Tuna Kiremitçi, Oğuzhan Uğur ve yine büyük bir usta olan Zeki Alasya röportajı izledi. Pek çok farklı konuda fikirlerini bizimle paylaşmak isteyen arkadaşlarımız sayesinde dergimizin içeriği gün geçtikçe zenginleşti. Sona geldiğimizde heyecanımız da oldukça artmıştı. Şu an bu yazıyı derginin son düzenlemeleri yapılırken tüm ekibimin yanında mutluluk ve onlar adına duyduğum gururla yazıyorum. Ancak en büyük gururu tabii ki dergimizi elimize aldığımızda yaşayacağız.

Emeğimizin, sadece bu dergiyle değil gelecek dönemlerde de ÜçNokta’nın eski günlerine dönmesiyle karşılık bulacağına inanıyor ve umuyoruz. Daha sık görüşmek dileğiyle hepinize keyifli okumalar...

Merve Çakar

Emre Mutlu Çelik

Semih Kızıl

Hatice İbrahimoğlu

Cem Serhat İncedal

Sinem Ersandır

Mehmet Can Işıklarlı

3

içindekiler üç nokta

www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

zekİ alasya

buse terİm

18

03 08 10 14 16 18 19

EDİTÖRÜN NOTU aNİME kÜLTÜRÜ Sinema

ZEKİ ALASYA Röportaj

İzlemelİk fİlmler Sinema

Müjdat gezen Röportaj

BUSE TERİM Röportaj

OĞUZHAN UĞUR

4

Röportaj

müjdat gezen

oĞuzhan uĞur

22 24 27 28 30 32 34

10 19

ALBÜMLER 2013 Müzik

CEMNİYET Röportaj

DEĞİŞİM VE GELİŞİM Müzik

DRAFT Müzik

MÜZİK ÜZERİNE LAFZALAR Müzik

İFFOT

Fotoğraf

İFFOT

Fotoğraf

16 28

DRAFT

36 39 40 42 44 48 50

MEHMET TURGUT Röportaj

BİR VARLAR BİR YOKLAR

Edebiyat

MASALLARIN GERÇEK YÜZÜ Edebiyat

EN İYİ ESERLERDEN SEÇMELER Edebiyat

TUNA KİREMİTÇİ Röportaj

PARİS Gezi

ROMA Gezi

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

üç nokta o o

Kültür Kulübü

MEHMET TURGUT GENEL YAYIN YÖNETMENi Merve Çakar YAYIN KOORDiNATÖRLERi Semih Kızıl Emre Mutlu Çelik YAZI İŞLERİ SORUMLUSU Hatice İbrahimoğlu TASARIM VE UYGULAMA Emre Mutlu Çelik REKLAM SORUMLULARI Semih Kızıl Hatice İbrahimoğlu Sinem Ersandır Cem Serhat İncedal

52 54 56 59 60 62

Low land’e yolculuk Gezi

İFFOT

36

KÜLTÜR KULÜBÜ HAKKINDA Kültür Kulübü İ.Ü İşletme Fakültesi bünyesinde 1991 yılında kurulmuştur. www.kulturkulubu.com fb.com/ isletmefakultesikulturkulubu twitter.com/KulturKulubu

STOCKHOLM Gezi

32 24

UTOPİA Felsefe

BAK BURASI ÖNEMLİ !

Edebiyat

FAST FOOD YAŞAM TARZI ve kaçırılan lezzetler

İ.Ü. İşletme Fakültesi Avcılar Kampüsü 34320 Avcılar / İstanbul 0212 473 7070 (18231)

Edebiyat

nasıl sosyal yalnız olduk ?

Edebiyat

CEMNİYET

5

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞLETME FAKÜLTESİ TARİHÇESİ İ.Ü İşletme Fakültesi, 1968 yılından bu yana Türkiye’ de lisans düzeyinde işletme eğitimi veren, Türk iş hayatının gelişimde pay sahibi olabilecek, ülkenin ulusal ve uluslar arası ilişkilerinde etkin rol alabilecek, bilgili, yetenekli, görgülü ve “kültürlü” yönetici adayları yetiştiren ilk yüksek eğitim ve öğretim kurumudur. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Eduniversal tarafından dünya çapında işletme ve yönetim okulları arasında yapılan değerlendirmede en iyi 1000 işletme okulu arasında yer almış ve Türkiye’de 1. olmuştur.

KÜLTÜR KULÜBÜ HAKKINDA Kültür Kulübü İ.Ü İşletme Fakültesi bünyesinde 1991 yılında kurulmuştur.

Misyonumuz Kültür ve sanat ile işlenmiş bir sosyal hayatı, tüm yoğunluğuyla yaşamak ve yaşatmak, üniversiteler arası iletişimi ve kolektif çalışma ruhunu geliştirmektir. Bu hedeften hareketle Kültür Kulübü; herkese hitap eden, kendisini, yeteneğini, düşünce ve hayallerini paylaşma fırsatı arayan tüm üniversitelilere kapılarını açmış, çok yönlü ve çok amaçlı bir sosyal çalışma ortamıdır.

Kültür Kulübü aktiviteleriyle İstanbul Üniversitesi’nde kültür ve sanata değer veren tüm öğrencilere ulaşmayı amaçlamaktadır. Kültür Kulübü fotoğraf, dans, müzik, tiyatro, sinema gibi 11 kolda faaliyet gösteren, öğrencilere kültürelsanatsal anlamda destek olan, yıl boyunca çeşitli etkinlikler, gösteriler düzenleyen öğrenci kulübüdür.

TOPLULUKLARIMIZ Fotoğraf Topluluğu – İFFOT Üç Nokta Dergisi Ekibi Dans Topluluğu Tiyatro Topluluğu Müzik Topluluğu Halk Oyunları Topluluğu Sinema Topluluğu Kültürel Etkileşim Topluluğu- KET Toplum Gönüllüleri – TOG Sosyal Sorumluluk Topluluğu Kitap Atölyesi Topluluğu

6

üç nokta www.kulturkulubu.com

KÜLTÜRE HİZMET EDENLER; Görev, şeref, ülke…

Bu üç kelime sizin ne olmanız gerektiği ile ne olabileceğinizi anlatıyor. Ama bunlar cesaretin kaybolmakta olduğu sanılan zamanlarda cesaretinizi toplamak, inanmak için çok az neden bulunduğu sanılan zamanlarda inancınıza yeniden sarılmak, ümidin ümitsizliğe dönüştüğü zamanlarda ümit yaratmak için çevresinde toplanacağınız çıkış noktalarıdır.

Bu kavramların gösterdiği yol ve ışık uğrunda daima alınteri ve gözyaşı akıtmak gerekir ki, bunlar sizlere temel bir karakter kazandırsın ve sizleri ülkenin gelişmesinde sorumlu insanlar olarak hayata hazırlasın. Size karşı çıkanlar olacağı gibi yanınızda olanlar da olacaktır. İnanmayanlar ve onlar… İnanmayanlar, bunların sadece kelimeler ve şişirilmiş ibareler olduğunu söyleyeceklerdir. Bu anlamda bilgiçlik taslayanlar zaman zaman sizleri horlayacak, alay edecek hatta menfaat peşinde koştuğunuzu ima edeceklerdir.

Sizleri asıl başarılı kılan ise onlardır. Sizlere başarısızlıklarda gururlu olmanızı, eğilmemenizi;

Sayı 13 - Haziran 2013

başarılı olduğunuz zamanlarda ise mütevazı ve nazik olmanızı öğretirler. Heyhat, lafta kalmanızı değil harekete geçmenizi,rahat yolu değil, güçlülükleri ve meydan okunmaları karşınıza almanızı öğretirler. Fırtınada ayakta durmanızı ama fırtınanın devirdiklerine şefkatle bakmanızı, diğerleri üzerinde üstünlük kurmadan önce, kendi üzerinizde üstünlük kurmanızı, temiz bir kalbe sahip olmanızı, yüksek bir hedef seçmenizi, istikbale uzanmanızı ama maziyi asla ihmal etmemeniz gerektiğini ve ciddi olmanızı ama kendinizi asla önemli biri olarak görmemenizi öğretirler. Onlar size, ılık bir azmi, tahayyül özelliğini, hislerin canlılığını, hayatın derin kaynaklarının tazeliğini, huzur ve rahatlık sevgisi karşısında macera aşkını verirler.

Bu üç kelimeyi benliğinizde topladığınızda irade özgürlüğünüz ortaya çıkar . İradenin özgürlüğü, sizin eylemlerinizin herhangi bir determinizim ile sınırlamasını engellemektedir. İradenin ortaya çıktığı yerde benlik ve kişilikten söz edilir. İradeye sahip olmak için benliği kontrol altına almak, benliği azaltmak için ise isteklere gem vurmak gerekir. Benliği kemale erdiren budur. İrade gücü basit bir etki-tepki prensibinin dışındadır. İnsan iradesi dış dünyadan aldığı etkileri işlemekte ve sonsuzluk içindeki sonuçlanışını kavramaya çalışmaktadır. İradenin içsellikten dışsallığa doğru taşması bireyin derinliklerinde başlayan madde – ruh savaşının ruh yönünden galibiyeti olarak görülmektedir.

KAYNAKLAR - Gen. Mc Arthur’un konuşması Hitabet N. - N.Topçu, İradenin Davası Dergah Yayınları İstanbul - Lao Tzu, Öğretiler, Kaknus Yay. İstanbul 2007

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı

Prof. Dr. Erdal Tekaraslan

7

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Hem yabancı hem tanıdık...

Anime Kültürü...

Birçoğumuz küçüklüğümüzde sabahları ya da akşam haberlerinden hemen önce yayınlanan Şeker Kız Candy’i, Ay Savaşçısı’nı, Tsubasa’yı ve nicelerini hatırlarız. İşte bunlar gibi izlediğimiz onlarca çizgi filmin, aslında Japonya’dan tüm dünyaya yayılan anime sanatı olduğunu fark etmemiş olabilirsiniz. Benim de hala severek ve heyecanla izlediğim anime-manga kültürünü tanıtmak istiyorum sizlere.

Anime nedir?

Anime bir çizim sanatıdır. Çizimleri dışında diğer çizgi filmlerden farkı yoktur. Animede genelde fantastik konular işlenir.

Animenin her türünde çizgi film vardır. Ayrıca her çizgi filmin kendine has çizim sanatı vardır.

Animeler her yaştan insan için ayrı ayrı türlerde yapılır.

Görsellik...

Bazı animelerde karakterlerin büyük gözleri, uzun bacakları vardır.

Bunu Japonlar’ın kısa boylu ve çekik gözlü olmalarının yarattığı bir komplekse bağlayarak açıklayanlar vardır ancak bu açıklama çizimlerin kökeninde batılı örnekler olduğunun bilinmemesinden kaynaklanır. İlk Walt Disney çizgi filmlerindeki karakterlerin büyük gözleri ve uzun bacakları vardı (Bambi vb.). Bu çizim tarzı bugün bazı batı animasyonlarında hala kullanılmaktadır. Örnek olarak Show TV ve TRT’de yayınlanmış olan Genç Pocahontas’ı ve

8

İngiltere’de yapılmış olan Genç Robin Hood’u gosterebiliriz. Bu çizgi filmlerde de büyük gözleri, uzun bacakları olan karakterler kullanılmıştır ama bunlar anime değildir.

Walt Disney’den etkilenen Osamu Tezuka yapmış olduğu animelerde Disney’in bu tür çizimlerini kullanmıştır ve bu uygulama bazı animelerde bugün de sürmektedir. Yani bu çizimlerin kökeni Japonların kısa olması değil, Walt Disney’in etkisidir.

Ve genel olarak bilinenin aksine; bütün animelerde uzun bacak ve büyük göz kullanılmayabilir.

Animelerde göze çarpan sadece büyük gözler, uzun bacaklar değildir. Çoğunluğunda, bizim normal hayatda verdiğimiz tepkiler mimikler ve jestler daha abartılı bir görsellikle ifade edilir.

olarak batılı animasyon şirketleri de kayıtsız kalmamaktadır. Uzun süredir batılı şirketlerle ortaklaşa birçok proje yapılmakta ve sonuçta ortaya mükemmel animeler çıkmaktadır. Buna FransızJapon ortak yapımı olan Mysterious Cities of Gold (Türkiye’de bilinen ismiyle Güneşin Oğlu Esteban) gibi birçok örnek sayılabilir. Ayrıca, batı animasyonun temsilciliğini yapan Disney de artık animelerin başarısını açıkça kabul etmektedir.Bu nedenle, 1996 yılında yapılan Disney-Tokuma anlaşmasıyla Disney, Japon animasyonunun en büyük temsilcisi olan Studio Ghibli’nin anime filmlerinin dünya çapında dağıtımını ve pazarlanmasını üstlenmiştir.

Dünyadaki yeri...

Türkiye’de çok bilinmemesine karşın bir çok anime dünya çapında hayranlıkla izlenmekte ve değişik ülkelerdeki birçok saygın festivalde ödüller kazanmaktadır. İlk renkli anime sinema filmi olan 1958 yapımı The White Snake’in Enchantress’ın Venedik, Meksika ve Berlin festivallerinde ödüller kazanmasının ardından, dünya çapında söz sahibi olmaya başlayan animeler, uluslararası yarışmalardaki bu başarılarını her yıl daha da arttırarak sürdürmektedirler.

Anime’nin

başarısına,

doğal

Anime’nin Babası Osami Tezuka Öncelikle Japonya’da çağdaş anime-manga dünyasının babası olarak kabul edilen isim Osamu Tezukadır. Walt Disney ve Max Fleische’den ilham alarak 8 mm’lik kamerasıyla küçük animasyonlar çekmeye başlamış ve yeni bir stil ortaya çıkartmıştır.

Anime tarihi , 20’inci yüzyıl başlarında Japon film yapımcılarının Fransa, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya’daki animasyon tekniklerini keşfetmesiyle başlamıştır.

Bu dönemde Japonya’da filmlere alternatif bir hikâye anlatımı sunabilen animasyon, oldukça popüler olmuştur.

Amerika filmler ve şovlar için oldukça

büyük bütçelere sahip iken, Japonya ise küçük bir bütçe ile, yer ve aktörlük eksikliklerini de taşıyordu. Batılı aktörlere benzeyen aktörlerin bulunmaması Asyalı oyuncuların varolmasını imkânsız kılıyordu. Animasyonun değişik kullanımları Japonlar’a benzemeyen karakterler ve yerlerin yaratılmasına sebep vermişti.

1970’li yıllarda manga çizimleri büyük ilgi çekmiştir. Bu çizimlerin büyük bir çoğunluğu da animasyonlarda kullanılmıştır. Özellikle Osamu Tezuka bir efsane ve “Manga’nın Tanrısı” haline gelmiştir. Eserlerinin ve diğer tasarımcıların da etkisiyle, anime günümüzdeki sanatın mutlak karakteristiklerini ve türlerini yaratmıştır. Mecha tarzı, robotik unsurların bolca yer aldığı tarzdaki animelere Tezuka şekil vermiş, Go Nagai ve diğerleri de geliştirmiştir. Yoshiyuki Tomino’nun katkısıyla da bir devrim gerçekleşmiştir. Gundam ve Macross gibi mecha animeleri 80’lerin klasikleri arasına girmiştir. Mecha türü anime ise günümüzde hala Japonya’da ve dünyada oldukça popülerdir.

1980’lerde anime Japonya’da ana görüş haline gelmiş ve büyük bir üretime geçmiştir. Bununla beraber manga da popülaritesini Japonya’da ve dünyada zirveye taşımıştır. 1990’ların ortasında ve sonunda, ayrıca 2000’lerde anime tüm ülkelerde popüler olmuştur. Çizgi filmler genelde konu olarak sınırlı tutulsa da, bu durum animeler için biraz farklıdır. Türler kesin kalıplarla ayrılmış olsa da bir anime birden çok tür içerebilir. Birçoğu bilinen türlerdir ancak özel şekilde adlandırılmış, Japonca terimler içeren türler de vardır, şimdi bu türleri tanıyalım.

Shounen: Genç erkek - erkek

çocuk anlamına gelmektedir.

Genelde dövüş, onur vb. konuları içerir ve genel bir türü belirtilirken kullanılır. Buna Bleach, Naruto,

üç nokta www.kulturkulubu.com

One Piece, Fullmetal Alchemist gibi örnekler gösterilebilir.

Shoujo: Genç kız veya küçük kız anlamına gelen Japonca bir kelimedir. Anime/manganın hitap ettiği izleyici/okuyucu kitlesi belirtilirken kullanılır. Romantizim ön plandadır.

Seinen: Genelde 18-30 yaş arası

erkek okuyucu/izleyici kitlesini hedef alan bir manga altkümesidir. Konuları, içeriği ve çizimleri bu kitleye göre belirlenir. Yetişkin izleyici kitlesine hitap edecek şekilde animeleştirilebilir.

Josei: Genellikle kadınlar tarafından çizilen ve 18 yaş üstü genç ve yetişkin bayan izleyici/ okuyucu kitlesini hedef alan manga ve anime serisidir. Kelime anlamı olarak “dişi” anlamına gelir. Hikayeler, Japonya’da yaşayan kadınların gündelik deneyimleri hakkında olmaya meyillidir.

Aralarında liseyi konu alan birkaç manga bulunmasına rağmen çoğunluğu yetişkin kadınların hayatlarını anlatır. Tarz olarak genelde shoujon’un çok daha sade ve gerçekçi versiyonudur.

Küçük ayrıntıları kaçırmaz ve çok büyük, parıltılı gözler çizilmez.

Tanımlanan bu tarzın dışında bulunan istisnalar vardır fakat josei’yi josei yapan bu kısmi demografiğin içerisindeki çizgi romanların bir dereceye kadar ki biçimsel devamlılıklarıdır. Bununla beraber, shoujo manganın aksine josei mangalar (idealize edilmiş bir romantizm yerine)

gerçekçi bir aşk yansıtabilir. Josei mangaların bir alt türü de homoseksüel erkek ilişkilerini konu alır fakat yaoi ile karıştırılmamalıdır, joseinin hikâye anlatımı çok daha olgundur.

Shounen ai: Genç, yakışıklı/güzel erkekler (bishonen) arasındaki aşkı anlatan anime,manga türlerinden biridir. Yaoi’den farkı cinsellik barındırmamasıdır.

Yaoi (BoysLove/BL): Shounen

ai türünün cinsel içerikli halidir ve mangalar ağırlıktadır.

Animeleştirilirken kimi sahneler kesilir, gösterilmez. Örnek olarak Junjou Romantica ve Sekai-ichi Hatsukoi gösterilebilir. Bu tür, kadınlar arasında oldukça popülerdir. Yaoi sever kızlar Fujoshi ile tabir edilir, kelime olarak dişi otaku olarak da kullanılabilir.

Shoujo ai: İki kadının birbirine duyduğu aşkı anlatan anime, manga türüdür.

Yuri: Yaoi’nin kadınlara uyarlanmış hali olarak tabir edilebilir.

Mecha: Bilim kurgu veya fantastik/gelecekçi türlerde sıklıkla rastlanan, bir pilot tarafından kontrol edilen, yürüyen araçlardır.

Mobil Suit Gundam, Code Geass, Ghost In The Shell örnek gösterilebilir.

Ecchi: Kelime anlamı şehevi, yaramaz gibi bir bulunmakla birlikte bu ler genellikle seyircinin

olarak anlamı animeilgisini

çekecek içerik veya çıplaklık içerir. Karakterlerin konuşmaları bir tip kinaye ve komedi unsuru barındırır.

Hentai:

Kelime anlamıyla Japoncada acayip, değişik anlamına gelmektedir. İçerdiği absürd sahnelerin kökeni de budur. Tabu sayılan birçok cinsel durum, uzaylı istilası vb. biçimde sunulur.

Bunların dışında bilim kurgu, vampir, doğaüstü güçler, komedi, parodi, korku, okul, psikoloji, dram, tarih, müzik,spor, gizem, polisiye ve sihir gibi birçok konuda anime ve manga bulunmaktadır.

Japonya’nın kendine has kültürü ve dili animelere, mangalara yoğun olarak işlemiş ve kimi özel unsurları oluşturmuştur. Anime ile ilgilenmeden önce kullanılan bazı terimleri kaba taslak bilmenizde fayda var.

Otaku: Kelime olarak ev anlamına gelse de zamanla değişime uğramış ve “herhangi bir konuda hobiden çok, bağımlılıktan az” gibi bir anlama gelmiştir.

Fan

Art: Anime karakterlerinin ve resimlerinin hayranları(fanları) tarafından çizilen resim çalışmalarıdır.

Fan Fiction: Anime serileri hakkında fanların kendi yazdığı öyküler anlamına gelir. Anime’de beğenmediği ya da hoşuna gitmeyen her şeyi değiştirebilir veya tamamen kendine ait olan bir öykü yazabilir.

Sayı 13 - Haziran 2013

Fan Sub: Anime serilerine veya filmlerine, Fan Sub grupları tarafından çevirisi yapılarak, özel font, stil ve karaoke gibi özellikler eklenmiş, çoğunlukla videoya gömülmüş olan altyazılara verilen addır.

Cosplay: Beğenilen karakterler-

in kostümler ile hayata geçirilmesidir.

Bunlar dışında animeler oyun sektörünün de büyük bir parçası haline gelmiştir, Persona, Devil May Cry gibi birçok seri oyun animeleştirilmiş ve yayınlanmıştır.Yine tam tersi şekilde birçok animenin oyunu sevenleriyle buluşturulmuş, live action tarzında gerçek hayata geçirilmiş, müzikaller çevrilmiştir.

Yeni yeni bilinen cosplay furyasıyla ülkemizde Amerika vb. ülkelerdeki conventionları aratmayacak etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlardan Kontakt2011, Cnbc-e ve Nintendo gibi büyük sponsorlar eşliğinde gerçekleştirilmiştir. Çocukluğumuzdan alışık olduğumuz birçok oyunun ve çizgi filmin aslında Japonya’dan çıktığını ve dünya çapında büyük bir sektör oluşturduğunu artık biliyorsunuz. Fark etmeseniz de elinizin altında olan bu koca dünyayı ufak bir keşfe çıkmanızı tavsiye ederim.

Burçin Büyükeren

9

üç nokta www.kulturkulubu.com

10

Sayı 13 - Haziran 2013

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

‘’Dünyanın en tehlikeli işi, ben en akıllıyım diye gezmektir!’’

Zeki Alasya

Röportaj : Merve Çakar, Hatice İbrahimoğlu

11

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

ZEKİ ALASYA...

Sohbetimize kabarelerinizden başlamak istiyorum . Ben çocukken ailem sizin kabarelerinizi bir kasete çekmişti ve uzun yollarda sadece sesinizi dinleyip, kahkahalarla yolculuk ediyorduk. Bu yüzden benim için yeriniz ayrıdır. Bu kabare fikri nasıl doğdu ve nasıl böyle efsaneleşti ?

Bu kabare fikri Haldun Taner hocanın. Biliyorsunuz Türkiye’nin en büyük öykü yazarlarından birisi.

Almanya’da eğitim görmüş ve Fransa’da yaşadığı bir dönem geçirmiş. O dönemlerde bu iki Avrupa ülkesinde kabarelerin yeri çok önemliymiş. Orada bir sürü örneğini görmüş. Özellikle bizim Metin ile birlikte buna uygun olduğumuzu ve Türkiye’de bu işin çok tutacağını düşünmüş. 1966 senesinin sonu falandı, biz bir karar verdik ve dedik ki artık başkalarının tiyatrolarında çalışmıyoruz. Kendimiz bir tiyatro kuracağız ve orada yapacağız bu işi.

Ve bir takım çalışmalara başladık ama tabii ki tiyatro kurmak kolay değildi. Tahta kaşıklar boyadık ve onları turistik dükkanlara sattık, sırf tiyatroyu geçindirelim diye. Ama tıkandı bir yerden sonra, onlar da satmamaya başladı. Bir gün İstiklal Caddesinde yürürken Haldun Hoca ile karşılaştık ve size anlattıklarımı ona da anlattım. Elimde bir oyun var beraber yapabilr miyiz dedi.

Allaaah, uçtuk tabii! Hemen bir yerde, Tepebaşında eski bir pastanede oturup konuşmaya başladık. Yalnız elindeki oyunun kabare oyunu olduğunu söyledi ama biz kabare oyununun ne olduğunu bilmiyorduk. Ayak üstü ne olduğunu anlattı.

Bizim de kafamıza yattı, peki dedik. Zaten yatmasa da peki diyecektik beş parasızdık.

1967 senesinin Eylül ayında başladık ve 20 sene hiç boş geçmeden devamlı

12

dolu,kapılar kırılıyor,kuyruklar muyruklar sürdürdük. İnsanlar kabareyi sevdiler.

Bir şeyler söyleyebilme gücümüz olmaya başladığı zaman, ki her dönemde yani Osmanlıdan bu yana protest sanatçılar hep çok sevilmiştir. Biz de bunu yapıyorduk. Politik ve sosyal hiciv yapıyorduk.

Zaten kaberenın de görevi bu. Almanya’da çok sert yapmışlar bunu. Hitlere rağmen yapmışlar. Düşündük ki biz bu dönem içinde 12 Eylül gibi bir olay yaşadık ve onlara rağmen de sürdürdük. Çok sevildi dediğiniz gibi bir efsane halini aldı. Ben de kendimi işin dışına alıp baktığım zaman şaşkınlığa uğruyorum, çok müthiş şeyler yapmışız. Ama mesela bugün başlasak bu olaya kesinlikle yapamazdık.

O tahammülü, o medeni duruşu gösterekcek kimse yok.

Aslında şu an bile kaberelerinizi izlediğimizde verdiğiniz sosyal mesajların günümüz için ne kadar geçerli olduğunu görebiliyoruz.

Evet ama bunun bizim başarımızdan olduğunu düşünmüyorum. O dönem için doğruyu söyledik ama Türkiye yıllar boyunca hiç gelişme gösteremediği için hala geçerli bu söylediklerimiz. Ama tahammül ediyorlardı bize işte o dönemler Necmettin Erbakan, Süleyman Demirel, hepsi. Bizimle uğraşmıyorlardı. Ama şimdi yapacak olsak Allah korusun haftasında kapatılırız.

Birkaç sene önce de müzikaller yeniden gündeme geldi ve bazı örneklerini görme fırsatı yakaladık. Aynı havayı yakalayamadılar sanki ne dersiniz ?

Parlak olmadı evet. Mesela Melek Baykal’ın oynadığı Romantika oyununda ben de vardım. Ama olmuyor işte, o bir zamanlar öyleymiş ama

şimdi değil maalesef. Ama günümüzde ne yapıyorlar alıyorlar şöhretli bir kızı oynatıyorlar ki reklamı olsun da tutsun diye. Halbuki bizim zamanımızda, bizim aramızda hiç öyle şöhretli kimse yoktu. Bu kabare sayesinde şöhret olduk biz.

Bu bugün pek mümkün değil ama.

Peki genel olarak sinema ve tiyatroyu nasıl değerlendiriyorsunuz Türkiye’de?

Sinema iyi gidiyor, büyük paralar kazanıyorlar arada. Bu büyük paraların kazanıldığını görenlerde yapmaya kalkışınca olmuyor ama. Küçük Emrah mesela baktı diğerleri yapınca iyi şeyler oluyor o da yaptı ama aynı sonucu alamadı.

Tabii ki işlerin her zaman tutması mümkün değil ama bu iş Türkiye’de teknik açıdan bakıldığında çok ileride. Bugün Kıta Avrupası ile rahat başa çıkabılecek durumdayız. Ama biz hiçbir şey alamıyorduk aletler elimizde kalıyordu. Ne ışığımız ışıktı ne tekniğimiz teknik. Ama samimiydik o yüzden de insanlar hala Yeşilçam filmleri ne kadar güzeldi diye konuşuyorlar.

Sinema sektöründen bahsetmişken mesela son dönemde Kelebeğin Rüyası çıktı. Kıvanç Tatlıtuğ çok konuşuldu. Mert Fırat’ın zaten ne kadar yetenekli bir oyuncu olduğu herkes tarafından biliniyor. Siz ne düşünüyorsunuz ?

Filmi izlemedim ama ikisini de iyi tanırım. Mert ile zaten aynı filmde çalışma fırsatımız olmuştu.

Tiyatrosunu da biliyorum aynı zamanda Kıvanç’da da işe başladığından beri büyük gelişme oldu tabii. İşte bu tip mankenlikten gelip bir şeyler yapmaya çalışanlar bir yerde kalıyorlar. Kıvanç iyi niyetli. Çalışıyor, gereken ne varsa

üç nokta www.kulturkulubu.com

yapıyor. He büyük bir oyuncu mu olur orasını bilemem ama büyük bir yıldız olur. Nitekim oluyor da zaten. Mert daha iyi bir oyuncu tabii tiyatro kökenli olduğu için. Film çok iş yapıyorsa da Yılmaz Erdoğan çok iyi bir yönetmen falan diye değil Kıvanç için yapıyor.

Biz Kültür Kulubü olarak İşletme Fakültesinde Kültür ve Sanat adına işler yapmaya çalışan bir ekibiz. Pek çok topluluğumuz var Tiyatro Topluluğu da dahil. Burada gerçekten çok fazla insan var işletme okumasına rağmen farklı sanat dallarıyla ilgilenen. ‘Bu işi yapmamam benim tiyatrocu ya da müzisyen olmam lazım’ gibi fikirleri olan.

Tabii bunları biliyorum ben de. Eğitim verdiğimiz bir kurumda eğitim görmenin tek şartı lise mezunu olmak ama başvuranlar arasında pek çok yüksek okul mezunu olan da var. Geldikleri zaman şaşırıyorum. Su Ürünleri Fakültesi’nden gelen adam var.

Peki tavsiyeleriniz neler bu arkadaşlarımıza?

Ben şöyle bir şey söyleyeyim arkadaşlarınız da okusunlar lütfen. Bana bazı anneler geliyor, tabii biliyorsunuz anneler için çocuklar hayatlarının merkezi.

Hepsi benim çocuğum çok yetenekli bir görseniz diye giriyor içeri. Ben de adres veriyorum okulları tavsiye ediyorum ama diyorum ki bunlar tabii ki ideali ama olmadığı takdirde okusun.

Ne okusun diye bakıyorlar yüzüme. Mesela Arap Filolojisi, Gazetecilik, Su Ürünleri Fakültesi… Çünkü iddiam şu, iki kişi oyunculuk bakımından tartıldı ve aynı ağırlıkta geldi diyelim yüksek okul tahsili yapan daha iyidir. Daha iyiden kastım daha makbuldur değil, oyunculukta algıda yorumda daha iyidir.

Yani okulu bırakmak isteyen arkadaşlarımıza bırakmamalarını söylüyorsunuz.

Sakın ha! İletin muhakkak, sakın. Üniversite Söyleşileri hakkında neler düşünüyorsunuz? Ve tabii Üniversite gençliği hakkında.

Sık sık gidiyorum ve büyük keyif alıyorum. Şaşıracaksınız belki ama 20-25 sene önce gittiğim söyleşilerdeki öğrencilere göre şimdikiler çok daha bilinçli daha aklı başında.

Hacettepe Üniversitesine gitmiştim 80’li yıllarda, benim ne demek istediğimi anlayana kadar yarım saat sadece güldüler. Ben çok ciddi şeyler söylüyordum ama onlar gülüyordu.

Yarım saatten sonra yavaş yavaş anladılar ki bu adam aslında komik bir şey söylemiyor. Ama bugün öyle değil. Ama sanatçıların tereddütsüz böyle şöyleşilere katılması ve öğrencilerle iç içe olması gerektiğini düşünüyorum. Şimdi palavra laflar edilir hani ‘siz bizim geleceğimizsiniz ‘diye. Ama palavra bir tarafa bu bir gerçek. Farkında olun bunun. Çok ciddi, belki korkutucu ama bu ülkenin bir geleceği varsa, oldukça karanlık gözüken bir geleceği, bunu aydınlatabilecek olanlar sizlersiniz.

Sayı 13 - Haziran 2013

Biraz da dizilerden bahsedelim. Önce uzun soluklu bir iş olan Akasya Durağı şimdi ise Bizim Okul…

Bizim Okul bitti, maalesef.

Başladı ve bitti. Akasya Durağı ise gün ikincisi olan sağlam bir izleyici kitlesi olan bir diziydi ama ne hikmetse bitirdiler onu da.

4 aylık bir sürecin ardından da Bizim Okul başladı. Ama kötü başladık malesef. Milli Eğitim Bakanlığı gibi pek çok yerden büyük bir hücüm oldu. Biraz düzeltmeye çalıştılar. Ben karşı çıktım dedim ki Başbakan kalkıp Muhteşem Yüzyıl’ı eleştirdi diye neredeyse Hürrem’i hacıya gönderecekler biz de o yanlışa düşmeyelim dedim ama düştüler. Birkaç kişi de biz yokuz deyince dizi de bitti.

Akasya Durağında oynayan oyuncuların pek çoğunu Bizim okul’da da görüyorduk.

Bunun da bir etkisi var mıdır ?

Evet o da biraz yanlıştı.

Yani Türker İnanoğlu bizi çok seviyordu. Sizden çok memnunuz sadece diziden sıkıldık deyince bütün oyuncuları aldılar tekrar tabii.

Şunu söylemeyelim sizlere dünyanın en tehlikeli işi nedir biliyor musunuz? Ben en akıllıyım demek. Siz de hayatınız boyunca lütfen dikkatli olun. Şöyle demek lazım, bunca insanın içinde benim kadar akıllı en az bir tane insan vardır. Böyle derseniz ve bunu dünya görüşü olarak benimserseniz hayatta daha az fire verirsiniz.

Değerli vaktinizi bize ayırdığınız için çok teşekkür ederiz.

Güzel sorularınız için ben teşekkür ederim.

Son olarak söylemek istediğiniz şeyler var mı ?

13

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Sinema

1) Breakfast At Tiffany’s (Tiffany’de Kahvaltı) Başrolünü Audrey Hepburn’un üstenlendigi 1961 yapımı film. Bu filmi izlememiş insanların çok şey kaybettiğine inanıyorum. Ama elbette sadece izlemiş olmak için izlenmemeli. Asla sıradan bir aşk filmi değil çünkü. Yeter ki insan anlayarak, düşünerek izlesin mutlaka kendinden bir parça bulacaktır.

Hiç kuşkusuz hepimizin hayatında büyük ölçüde yer edinmiş bir sanat dalı. Hatta en yaygını bile diyebilirim. Bugüne kadar sayısız film ve oyuncu tanıma fırsatımız oldu.

Bütün bu bolluğun içinde olmamıza rağmen, defalarca izlensede güzelliğinden hiç bir şey kaybetmeyen filmlerin fark edilmesi hiç de zor değil. Hal böyle olunca ben de sizlere izlemeye doyamadığım filmlerden küçük bir liste hazırladım. Hepinize keyifli okumalar...

1

2)Amelie Başrolünü Audrey Tautou’nun üstlendiği film. En başta müzikleri bir harika. Film sound trackları Yann Tiersen’e ait. Yine mükemmeliğini konuşturmuş notalarla. Mutsuz olduğum bir anda dinlemem tüm enerjimin yerine gelmesi için yeterli. Aslında hayatı ve küçük şeylerle mutlu olabilmeyi anlatan, duyguların özüne işlemeyi başarmış bir film. Yukarıda da yazdığım gibi anlayarak izlenmesi gereken filmlerden.

3) Life is Beautiful (Hayat Güzeldir) 2

Bir babanın ve masumiyeti bu kadar iyi yansıtabilen bir çocuğun, hem içinizi ısıtan hem de gözyaşına boğan hikayesi. Kahvenizi alın ve bu şahane filmin keyfini çıkarın.

4) The Spotless Mind of the Eternal Sunshine (Sil Baştan) Her şeyi ile oldukça orijinal bir film. Artık her filmde gördüğümüz aşk, ayrılık gibi konuların böylesine usta bir yaratıcılıkla anlatılması ancak ayakta alkışlanır.

14

4

3

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

5) The Green Mile (Yeşil Yol) Başrolünü Audrey Hepburn’un üstenlendigi 1961 yapımı bir filmdir. Bu filmi izlememiş insanların çok şey kaybettiğine inanıyorum. Ama elbette sadece izlemiş olmak için izlenmemeli. Asla sıradan bir aşk filmi değil çünkü. Yeter ki insan, anlayarak, düşünerek izlesin mutlaka kendinden bir parça bulacaktır.

5

6) Schindler’s List (Schindler’in Listesi) Film içeriği çok ama çok zengin tam bir hümanist baş yapıt. Konusu ise kısaca şöyle; 2. Dünya Savaşı yıllarının Nazi Almanya’sında girişimci bir Alman olan Oskar Schindler, askeriye için metal kaplar üreten bir fabrika kurar ve bu iş için sermayeyi ve iş gücünü Yahudiler üzerinden sağlar. İlerleyen zamanlarda Yahudiler’in gördüğü baskıyı içine sindiremeyen Schindler, onları kurtarmak için çabalamaya başlar.

6

7) Matrix Serisi Film tek bir kelime ile başlıyor aslında; ‘’UYAN!!!’’. İçinde yaşadığın dünya ne kadar gerçek?

Düşüncelerin,duyguların,sevgin ve her şeyin... Matrix’i anlatmaya gerek yok diye düşünüyorum. Eğer hala izlemediyseniz akşam ilk işiniz bu olsun.

8) The Pursuit of Happyness (Umudunu Kaybetme) 7

Gerçek bir hikayeden alıntı olması filmi daha çok cazip kılıyor aslında. Böylesi bir başarı öyküsünü izlemek en umutsuz olanımıza bile Umudunu Kaybetme mesajı verebiliyor. WİLL SMİTH’i de unutmamak lazım tabii. Kusursuz oyunculuğu ile filmin etkisini en üst seviyeye çıkarıyor.

8

Elif Pınar Yaktıyol

15

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Müjdat Gezen Müjdat Gezen...

Uzun yıllardır sürdürdüğü sanat hayatında hala biz gençlere örnek olabilen nadir sanatçılardan...

Yoğun bir günde, hatta tiyatro oyunundan sadece birkaç saat önce Kadıköy’deki Tiyatro Okulunda buluştuk ve merak ettiklerimizi sorduk.

Müjdat abi, çok sorulduğunu ve artık cevaplamaktan bıktığınızı biliyoruz ama öncelikle tiyatro hayatınıza nasıl girdi?

Of of of. En az 6000 kere anlatılmıştır. Biyografimde de var, internette de var. 1953 yılında ilk kez okulda piyese çıktım. Çıkış o çıkış işte 60 yıl olmuş.

Röportaj : Oğuzhan Uygun, Hatice İbrahimoğlu, Mehmet Can Işıklarlı Fotoğraf : Hasan Kaan Duran

Bu saptamanızı yanlış buluyorum.

Sanat insanı onarır. Ne branş yaparlarsa yapsınlar sanatın içinde mutlaka bulunsunlar.

okulu. 22 senedir de güzel bir şekilde ilerliyoruz.

Yani mesela bizim aile yapımızda çocuğum devlete girsin, düzenli geliri olsun…

Peki şimdi ki üniversite gençleri sinema tiyatro gibi alanlara yeterli ilgi gösteriyor mu sizce?

Sanırım okulun ücretli programı da var? Okulun tam olarak işleyişi nasıl?

O her geleneksel Türk ailesinde vardır. Hele bir memuriyet olsun, garanti bir maaşı olsun. O ekonomisi bozuk bütün toplumlarda aynıdır. Zaten bu yüzden o toplumlar asla ilerleyemez.

Türk sinema ve tiyatrosunun şu an ki konumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Gelinen noktayı nasıl anlatırsınız?

Ücretsiz sanat okulu açma fikri nasıl gelişti? Bu aşamada nasıl zorluklarla karşılaştınız?

Ben Türkiye’de bir şeyi bir başka şeyden soyutlayamıyorum. Yani Türkiye’nin ekonomisi neyse, sporu neyse, sanayisi neyse, tıp neyse, futbol neyse, sineması ve tiyatrosu da o işte.

Müjdat abi ülkemizde aileler, gelecek kaygısı sebebiyle, çocuklarının yetenekli olduğu alanlara yönelmesine izin vermiyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Tam tersi! Aileler çocuğum futbolcu olsun, çocuğum televizyon dizilerinde oynasın diye çırpınıyor.

16

Valla o kadar takip edemiyorum ancak göstermelerini dilerim. Yani gösterseler iyi olur, tekrar söylüyorum. Sanat insanı onarır.

İşletme ve benzeri bölümlerde okuyan ama bizim gibi sanatla ilgilenen, bir şekilde uygulamaya çalışan gençlere ne gibi önerileriniz olabilir?

Ben İstanbul Üniversitesi’nde yani eski okulumda hocalık yaparken ekonomik durumundan dolayı harç yatıramayan öğrenci gördüm Mustafa diye. “Ne oldu?” dedim. Kıvranıyor böyle, “harcı yatıramıyorum ayrılıyorum okuldan” dedi.

“Ne kadar?” dedim. “25 lira” dedi. Baktım 35 liram vardı cebimde. “Al” dedim, almak istemedi. “Al hadi al” dedim.

Yatırdı, mezun oldu çocuk.

O gün dedim ki “Allah para verir de okul açarsam bedava olsun.” Öyle oldu. Açtım

Ücretliden aldığım parayla konservatuarda 4 yıllık eğitimi yapıyorum. Ücretli programımızda bir sınav söz konusu değil. Ancak konservatuarda yetenek sınavımız var. Bizim kursumuzda eğitim görenler 1 dönem boş geçmek zorundalar. Yoksa hoş olmaz.

Yani hem kurs ver hem konservatuara al. Kimsenin hakkını yemek yakışmaz bize.

Sinema oyunculuğu ve tiyatro oyunculuğu arasındaki farklar nelerdir?

Aslında hepsi oyunculuk.

Televizyonda da olsa sinemada da olsa oyuculuk oyunculuktur tiyatroda da öyle. Tabi tiyatroda soluk soluğa seyirciyle yüz yüze yaptığın için daha bir önem arz ediyor. Çünkü televizyon ve sinemada hatanı telafi etme şansın var. Tiyatroda yok.

10000 sayfa kitap okudum.

Evimdeki kütüphanemin tamamı ile büromdaki kütüphanemin en üst 2 rafı Atatürk’tür.

üç nokta www.kulturkulubu.com

ilgileniyorum, ileride de bununla ilgili bir şeyler yapmak istiyorum ama sonuçta bu bir risk.

Hayatta en büyük risk, hiç risk almamaktır.

“Bu yola baş koy ve git” der misiniz?

Ben öyle yaptım. Kimseye önermem. Ama ben öyle yaptım.

50. Sanat yılınızı kutladığınız gecede gördük ki şu an sinemada televizyonda gördüğümüz insanların çoğu sizin okulunuzdan mezun.

Bu okula girmemiz için neler yapmamız gerekiyor?

Yetenek. Sadece yetenek gerekiyor. Ama kurslarda kendi yeteneğini keşfediyorsun. Eğer 4 yıl ücretsiz bir eğitim almak istiyorsan bunun bir karşılığı olmalı. Değil mi?

Peki kendi adıma bir soru sorayım. Ben bu bölümde aile zorumla okuyorum ve tiyatroyla ilgileniyorum. Ama benim kafamda işletmecilikle ilgili hiçbir şey yok. İşletmeyi bitir. Elinde üniversite diploması olsun.

Ondan sonra çık gel. Öğrenmenin yaşı yok ki.

Tiyatroyu da 24 yaşından sonra öğrenirsin. Zaten 24 yaşında da alıyoruz biz.

Peki sizin yeni dönemde en çok beğendiğiniz isimler kimler?

Var ama söyleyemem şimdi. Birini unuturum sonra ayrımcılık yaptı olur.

77 öğrencimiz şu an başrol oynuyor.

Ben bir şey okumuştum geçenlerde. Okulunuzu tüm haklarıyla 10 öğrencinizin üzerine yapmışsınız. Bunun sebebi nedir?

Bir gün, dünyanın en zengin ailelerinden biri Sabancı Ailesiydi biliyorsunuz. O zaman ilk yüze giriyordu bunlar. Bir gün Özdemir Sabancı’yı öldürdüler, iki kişi geldi beyaz bir torbaya koyup

götürdüler. Dünyanın en zengin yüz adamından biri! Ben dünyanın en zengin yüz adamından biri değilim hatta zengin bile değilim.

Dedim “ulan en zengin adamlar bile giderken bir şey götüremiyorsa demek ki bizde de bir şey eksik olacak.”

10 öğrenciyi nasıl seçtiniz?

Bunun için belirli şartlarınız var mıydı ?

Kura. 260 kişiydi kurayla 10 kişi saptadım. Her bölümden vardı, müzik, tiyatro…

Satamaz, devredemez, kiraya veremez, adını değiştiremez. Bu onlara bir yük mü yoksa iyilik mi onu şimdi bilmiyorum. Zamanla görecekler. Çocuklara yük verdim bir bakıma.

Peki Müjdat abi, tiyatro için eğitim gerçekten şart mı?

Bence her iş için eğitim şarttır. Okuyanla okumayan bir olur mu? Bugün çöpçü okulları dahi varken tiyatronun da bir okulu olmalı elbette. Ben de konservatuar mezunuyum sonuçta. Eğitim çok şeyi halleder.

Ben şu an tiyatroyla

Binlerce tiyatro oyununda, yüzlerce projede yer aldınız.

En çok keyif aldığınız proje neydi?

Sayı 13 - Haziran 2013

olmam. Hiçbir partiyle bir ilgim yok. Bağımsız olunca güçlü olursun! Ha dezavantajı yok mu? Tabi var. Hiçbir tarafa yaranamıyorsun. Ne İsa’ya, ne Musa’ya.

Uğur Dündar demişken, onunla da yarım asırdan fazla süren bir dostluğunuz var.

Uğur Dündar – Müjdat Gezen Televizyon Okulu adında da bir televizyon okulu açtınız.

Bunun sebebi ne? Yani bir yetersizlik mi gördünüz?

Ben 1968 yılında Sadık Şengil’in “Çılgın Yenge” diye bir oyununda yer aldım.

Müthiş zevk almıştım. Sonra da şimdi oynadığımız “1881-“ den çok haz alıyorum.

“1881-” fikri nasıl çıktı? Çünkü şu sıralar tam ihtiyaç olan bir fikir.

Evet haklısın. Ben bundan evvel Mustafam Kemalim oyununu koymuştum. Tuncer Cücenoğlu yazdı. Ona dedim ki Kemal’in askerleriyle ilgili bir oyun yaz bana.

Yazarım dedi, yazmadı! Çok da iyi arkadaşımdır.

Dedi ki yazamıyorum. Yeni çıktım Mustafa Kemal’den yazamıyorum dedi. Peki dedim. 1 sene daha bekledim, yine yazmadı. 1 sene daha!

Sonra oturdum kendim yazdım. Adını da “1881-” koydum ama 10000 sayfa kitap okudum. Evimdeki kütüphanemin tamamı ile büromdaki kütüphanemin en üst 2 rafı Atatürk’tür. Ve iyi ki yapmışım. Çok mutlu oldum ve şu anda son 30 yılın rekoru. Bugün itibariyle önümüzdeki 1,5 ay tamamen dolu salon.

Acaba siyasete girmeyi düşünüyor musunuz?

Hayır, asla. Politik tiyatro yapıyorum ben zaten.

Yani Levent Kırca da öyleydi..

Ben yırtınıyorum ona da Uğur’a (Dündar) da yapma, etme, girmeyin diye ama dinlemiyorlar. Siyasete girdiğin zaman tarafsızlığını kaybediyorsun. Benim en büyük özelliğim bağımsız

Uğur’u işten attılar! Sebebi bu. Arkadaşım için bir şey yapmam gerekiyordu. Para da almıyor. Bütün parasını da eğitim vakfına bağışlıyor. Öbür taraftan zaten bu konuda eksik vardı. Kimse için yetersiz diyemem ama Uğur’un elinden geçtikten sonra başka oluyorlar. Uğur çok iyi bir televizyoncu.

Dünya çapında ödülleri var.

Peki hiç idolünüz var mı?

Hayır yok. Bütün hocalarımın iyi yönlerini almaya çalıştım.

Bu yoğunluğunuzda bize zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz, sanat hayatınızda başarılar.

Asıl ben teşekkür ederim, size başarılar.

Ben dünyanın en zengin yüz adamından biri değilim hatta zengin bile değilim.

Dedim “ulan en zengin adamlar bile giderken bir şey götüremiyorsa demek ki bizde de bir şey eksik olacak.”

17

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Düşük bütçe ile nasıl şık olunur ?

‘Moda gelip geçicidir, stil zamansızdır’ ‘Moda gelip geçicidir, stil zamansızdır’ sözünü ne kadar doğru söylemiş Yves Saint Laurent.

Gerçekten de stil sahibi olmak aslolandır, zor olandır. Genel kanının aksine, stil sahibi olmak zengin olmayı gerektirmez. Çok para harcamadan da şık ve trendy olabilirsiniz.

Bu nasıl olabilir duyar gibiyim!

dediğinizi

İşte size önemli ipuçları: Giyinmek bir tavırdır! Kıyafet, aksesuar seçimlerin seni ifade eder. O yüzden kendini bilmek ve tanımak çok önemlidir. Bu bilinçle trendleri kendine göre yorumlamak stil sahibi olma yolunda atılan önemli bir adımdır. Giydiklerinin seni doğru ifade etmesi ve onları nasıl taşıdığın stil sahibi olmanın en kritik noktalarıdır.

Başarılı seçimler için;

İhtiyacınızı doğru belirleyin!

Gardrobunuzun eksik parçalarını belirleyin. Alışverişinizi buna göre yapın. Sadece “bayıldığınız” için birşey almayın, dolabınızda bulunanlarla en iyi kombinleri oluşturabileceğiniz şeyleri alın.

Kotlar her zaman kurtarıcıdır!

Vücut tipinize uygun bir kotu hem gündüz hem de akşam farklı parçalarla kombinleyip şık olabilirsiniz.

Sadece ucuz diye alışveriş yapmayın!

Unutmayın, bir şeye ne kadar ödediğiniz değil, onu ne kadar uzun süre kullandığınız ve ondan ne kadar verim aldığınız önemlidir.

Fırsatları bekleyin!

Sevdiğiniz, size uyduğunu düşündüğünüz markaların indirim dönemlerini bekleyin, fırsatları yakalamak için e-bültenlerine üye olun.

Dengeyi kurun!

Yatırım yaparak uzun süre kullanacağınız klasik parçalara sezonun bir iki tane moda parçasını ekleyin.

Bunları dönüşümlü kullanın ve hep farklı görünün.

Yaratıcı olun!

Gardrobunuzu açın ve düşünün.

Yeni şeyler denemekten çekinmeyin, karıştırın.

Göreceksiniz yepyeni kombinleriniz olacak.

Ve son olarak; “beni takip edin!” www. buseterim.com.tr adresinden sezonun trendlerine ve stil önerilerine bir göz atın.

Hiç bahane bulmayın.

Bütçeniz ne olursa olsun stil sahibi olmak icin yukarıdaki ipuçlarını kullanın.

Keyifli alışverişler :)

Buse Terim

18

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

OĞUZHAN UĞUR ‘’Müzik, sinema için kullandığımız bir araç.’’

Oğuzhan Uğur, ilk dinlediğinizde istemsizce ritim tuttuğunuz, sözlerini duyduğunuzda ise farkında bile olmadan gülümsediğiniz şarkıların sahibi. Aynı tip şarkılardan bıkanların kaçış noktası haline gelen şarkıları, eğlenceli klipleri ve skeçleri ile gün geçtikçe popülerliğini arttırıyor. Üstelik Oğuzhan Uğur’un sadece şarkıları değil kendisi de fazlasıyla eğlenceli.

Okulumuzda katıldığı söyleşinin öncesi ve sonrası sohbet etme şansı bulduğumuz Oğuzhan Uğur ve ekibi ile fazlasıyla eğlendik. Bu yüzden de röportajı yazıya dökerken oldukça zorlandık ama başardık. İleride ismini daha çok duymayı umut ettiğimiz ekibe başarılar, sizlere de keyifli okumalar diliyoruz.

Röportaj : Elif Çalık

19

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Oğuzhan Uğur ismini özelikle son zamanlar duymamak pek mümkün değil aslında ama sizle ilgili çok ayrıntılı bilgilere de sahip değiliz. Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?

2012’de Çok Şükür albümünüz çıktı. Memnun musunuz, nasıl gidiyor? Çok memnunum. Şahane gidiyor!

Kliplerle de taçlandırıyoruz zaten albümü. Ben kendi adıma bayağı dolu dolu bir albüm yaptığımıza inanıyorum. Herkes kendi şarkılarını çok sever ama biz işe biraz daha gerçekçi yaklaşıp daha da hit olabilecek şarkılara klip çekiyoruz.

Pek çok klip çektiğimize göre de bir albümün içine bayağı bir şey doldurmuşuz.

Aslında bu bir tercih. Dini bir lider olmadığım için geçmişimin insanları çok etkileyeceğini düşünmüyorum.

Yine de kendimi tanıtmam gerekirse çocukluğumdan beri hep çok hareketli oldum.

Bu yüzden de kendimi en iyi ifade edebileceğim meslekle yani sinema ile ilgilenmeye başladım. Sonrasında tiyatro, karikatür ve en son olarak da müzik geldi. Hepsi birbiriyle bağlantılı olduğu için de aslında şu zamanlarda kendimi buldum diyebilirim.

Herkesin albüm satışlarından şikayetçi olduğu bu dönemde sizde durum nasıl?

Albüm çok basmıyoruz biz. Zaten satmasın albüm, internet denen bir şey var artık. Ama MÜYAP mesela senin albümünü alıp internete yüklediğinde onlardan para kazanıyorsun.

Karikatürlerinizi görmek pek mümkün olmuyor. Meraklılarını yönlendirebileceğiniz bir yer var mı? Şuan için aktif olarak da çizmediğimden pek gündemde değiller aslında ama eski mizah dergilerinde mesela Lemanyak’da vardı. Ama tabii güncel olmadıkları için biraz araştırmak gerek.

Sizin üniversite hayatınız nasıldı peki?

Antalya’da Güzel Sanatlar Fakültesinde okudum.

O zamanlar da çok eğleniyorduk arkadaşlarla.

Zaten Güzel Sanatlar olduğu için kimse garipsemi yordu yaptıklarımızı. Aslında üniversitede nasılsam şuan da öyleyim. Tek farkı eskiden sadece arkadaşlarınızla muhattap olup, onları eğlendirirken şimdi hiç tanımadığınız insanları eğlendirmeye çalışıyorsunuz.

‘Ağır Abi’ filmini yönettiğiniz dönemde isminizi duymaya başlamıştık ama siz karşımıza müzik ile çıktınız. Özel bir sebebi var mı ? Çünkü öyle çok kariyer yapılacak bir film olmadı maalesef. Film çekim aşamasında imkanlarımız çok azdı. Daha sonrasında tanıtım imkanımız da olmadı.

Müzik hep dediğim gibi bir amaç değildi. Sinema için bir araç olarak görüyorduk, aslında hala da öyle. Müzik şuan iyi gidiyor ama imkan bulduğumuz anda sinemaya devam edeceğiz tabi.

20

Peki siz kazanıyor musunuz? : ) Elinizde hazırda film senaryosu olduğunu duyduk. Çekmeyi düşünüyor musunuz, hazırlıklarınız var mı ?

Evet bi senaryom var ama şu an hazırlık aşamasında bile değiliz. Yine de umarım yakın bir zamanda hazırlıklara başlar ve çekeriz. Aslında şuan için planlara dahil değil ama uygun bir zaman olursa belki bir anda girişebiliriz yeniden film işine.

Nasıl bir film olacak? Şuan için komedi olacak gibi duruyor. Ama elimizde komedi olmayan senaryolar da var.

Hangisi daha çok içimize sinerse onu çekeceğiz.

Aslında şu sıralar çekseniz bayağı izlenir diye düşünüyorum, siz bu popülerliği kullanmaktan yana değil misiniz film için? Önce tam bir her şey otursun istiyorum. Daha sonrasında zaten muhakkak çekilecek. Bizim bu işe girmemizin asıl amacı film çekebilmek zaten.

Arkadaşlarınız uzun kızlardan hoşlandığınızı söylediler, doğru mudur ? : ) Evet , hastasıyız. : ) Yani sebebini bilemiyorum ama çocukluğumdan beri böyle, çok seviyorum. Kendim çok küçüğüm ya belki ondandır.

Biz sizin şarkılarınızı videolarını eğlenerek dinleyip, izliyoruz ama siz kimleri dinleyip, izliyorsunuz?

Aslında çok fazla televizyon izlemiyorum ama dün gece NTV’de belgesel izledim mesela. : ) Barış Manço dinlemeyi çok severim. Bir de Cem Yılmaz.

Bayılıyorum.

Videolarınızda da hep belli bir arkadaş grubu olarak görünüyorsunuz. Bu birliktelik nasıl doğdu ?

Halil Abi benim iş ortağım zaten.

Ve öz abim kadar sevdiğim, kendisi burada diye söylüyorum, bir insan. Diğer arkadaşlarımla da farklı ortamlarda tanıştık. İstanbul ortamı işte hepiniz biliyorsunuzdur. ‘’Merhaba, Nasılsın?

Sen bunu mu yapıyorsun?

Ben bunu yapıyorum. Hadi ortak bir şeyler yapalım’’ derken oluşan arkadaşlıklar.

Grup Vitamin sorusu aslında söyleşide de soruldu ama orada olmayan arkadaşlarımız için yeniden sormak istiyorum.

Sizi Grup Vitamin ile benzeten aynı tarzda olduğunuzu düşünen insanlar var. Siz ne hissediyorsunuz bu konuda?

Evet var. Çok güzel bir şey benzetilmemiz tabii ki ama benzemediğimizi düşünüyorum.

Biz hiçbir şekilde kafiyeli şarkılar yapmıyoruz. Konuşurken nasıl cümleler kuruyorsak bizim şarkılarımızdaki sözlerde aynen öyle. Grup Vitamin’in, bu iş için, çok daha fazla kafa yorulup yaratılmış kafiyeli, benzetmeli şarkıları vardı.

Çok şükür, çorbamız kaynıyor. : ) Kendinize neden diyorsunuz?

‘çavolar’

Bizim ekibimizde keman çalan arkadaşımız Roman diline çok hakim. Onun söylediği kelimeler bize bazen çok komik geliyor. ‘Çavolar’ da bunlarda biri. Ankara’nın bebeleri gibi düşünün. Ben bir Ankaralı olarak bu örneği vermek istedim. : ) Bize de komik geldiği için kendimize ‘çavolar’ demeye başladık.

Son olarak söylemek isteğiniz bir şey var mı ? Çok teşekkür ederim beni buraya çağırdığınız için. Kültür Kulübü bu fakültenin gerçekten kültürü. : ) İyi ki varsınız. Umarım bir daha geliriz umarım daha iyi işler yapar sonrasında daha dolu dolu geliriz. Biz çok eğlendik.

Tekrar çok teşekkür ederiz.

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Ekip arkadaşlarına Oğuzhan Uğur’u sorduk. İşte cevaplar; Halil Taşdemir Dışarıdayken mutlaka birileri olmalı yanında. Asla yalnız dışarı çıkmaz.

Film izlemeden uyuyamaz.

Ağız şapırtısından nefret eder.

Olduğu ortamı mutlaka ele geçirir.

Algısı açık olduğu için yan masalarda kimlerin ne konuştuğunu duyar.

Etçildir, sebze yemeklerini sevmez.

Yanındaki herkesin zayıf taraflarını bilir. İnsanlara ona göre davranır.

Uzun boylu kızlardan hoşlanır.

Ailesine çok düşkündür özellikle annesine.

Geceleri uyumaz gündüz uyur.

Aynı anda birden çok şeyi algılayıp umulmadık cevaplar verir. Önemli bir karar almadan, önce annesine sonra etrafındakilere danışır.

100 kişinin iyi, 1 kişinin kötü dediği bir şeyden anında vazgeçebilir.

Her an espri yapabilir cenaze ya da kaza anı dahil.

Benim en sevmediğim özelliği çok uyuması. Uyanmak bilmez hiç benim gibi değil, en sevmediğim şey :) Biz zaten uzun zamandır arkadaşız, birbirimize karşı davranışlarımız her zaman iyidir, patronluğu evde taslar.

Sonuç olarak Oğuzhan Uğur bir “dede”dir.

Sercan Güçlüler Lakabı “dede”dir. Çok eğlenceli bir insandır, lider ruhludur.

Sevmediğim özelliği, bazen çok inatçı olur. (Aramızda kalsın :)) En ufak yalan yakalarsa gruptan kovar. Kovmuşluğu da vardır bir kaç kişiyi.

Patronluk taslamaz ama herkesin haddini bilmesini ister ki bilmeyen olursa yine kovar.

Birçoğumuz onunla olmayı bir is değil, eğlenceli bir yasam biçimi olarak görürüz.

Zaten zekidir ama göründüğünden daha zekidir.

Uzun boylu kızlara bayılır, ilgi duyduğu kadınlara çok soğuk davranır.

Tuğrul Bafra En büyük takıntısı sahneye çıkış saatidir. Kuliste hep şirketimizin bize eşlik eden ismi Burçin Özdemir ile pazarlık eder, sahneye çıkış saati söz konusu olunca 3 dakikanın bile hesabını yapar.

Grup olarak kendimize “cavolar” deriz.

21

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Sanatçı: Justin Timberlake Albüm: The 20/20 Experience 6/10

Sanatçı: Rihanna Albüm: Unapologetic 8/10

Sanatçı: Hurts Albüm: Exile 7/10

6 yıllık müzik arasına sonunda son veren Justin Timberlake, The 20/20 Experience adını verdiği albümle geri döndü. Beklenenin çok üstünde bir satış grafiği yakalayan albüm (İlk haftasında Amerika’da 450.000 satması beklenirken neredeyse haftayı 1 milyonla kapattı.), Justin Timberlake’i ne kadar özlediğimizin bir kanıtıydı. Ama maalesef albüm önceki JT albümlerine göre çok daha zayıf. Bunun en önemli faktörü, şarkıların gereksiz uzunluğu. Bu 2006’da yayınladığı bir önceki albümü “Futuresex/Lovesounds”ta da dikkat çekiyordu ama 20/20’deki kadar kötü ve baştan savma değildi.

Mesela Spaceship Coupe’un bana 1 dakikası bile fazla gelirken şarkının 7 dakika olması büyük sıkıntı. Ama Don’t Hold The Wall ve Mirrors uzun olduğu halde tekrar tekrar dinlenecek derecede güzel şarkılar. Jay-Z destekli ilk single Suit&Tie da albüm satışı gibi beklenenden yüksek bir başarı gösterdi. Çok iyi bir single değildi JT standartlarına göre ama 6 yıldan sonra ne yayınlasa büyük bir başarı gösterirdi herhalde. JT ve Jay-Z’nin bu işbirliği, tahminimce 2013 yılının en iyi turlarından biri olacak “Legend of the Summer” turuna da yol açtı.

Umarım Türkiye’ye gelirler diyorum ve bitiriyorum.

Her yıl Kasım’da albüm yayınlama geleneğine son hızla devam eden Rihanna, kariyerinin 7. yılında 7. stüdyo albümüyle yine karşımızda.

Son albümü Talk That Talk ve 2009 Rated R tadındaki albüm EDM, dubstep ve urban ögelerden oluşuyor. İlk dinleyişte pek etkileyici olmasa bile zamanla aşırı sevebileceğiniz şarkılar çıkıyor. İlk single “Diamonds” ise ilk dinleyişimizden beri dilimize dolanmış durumda. Albümde ‘Diamonds’ tadında çok güzel orta tempolu ve slow şarkılar var. Victoria’s Secret’ta seslendirdiği “Phresh Out The Runway”, Eminem düeti “Numb” ve Rihanna’nın albümde tamamen kendi yazdığı tek şarkı “Pour It Up” öne çıkan urban şarkılar.

Rihanna’nın yüksek tempolu dans şarkılarını sevenler için David Guetta prodüksüyonlu “Right Now”, çok iyi bir dans şarkısı olmasa da yine de idare ediyor. Man Down’u sevenler için de “No Love Allowed” adeta Man Down’un ikinci bölümü tadında. Albümün en farklı şarkılarından biri 90’ların disko havasına geri döndüren Chris Brown düeti “Nobody’s Business”. Bu arada Rihanna’nın “Nobody’s Budni” telafuzu şarkı boyunca dikkat çekiyor, hatta rahatsız ediyor yer yer ama güzel şarkı. 7 dakikalık 2 şarkının bir araya gelmesiyle oluşan “Love Without A Tragedy/Mother Mary” ilginç şarkılardan. Genel olarak sağlam bir albüm, Talk That Talk’dan çok daha güzel. Rihanna yarım yılda böyle bir albüm kaydedebiliyorsa 1-2 yıl çalıştığında harikalar yaratabileceğine inanıyorum.

İlk albümlerini 2010’da yayınlayıp özellikle İngilitere’de hızlı bir çıkış yakalayan Synthpop ikilisi Hurts, 3 yıl sonra 2. albümlerini dinleyicilerle buluşturdu. İlk albümleri Happiness’a göre pek bir değişim geçirmemişler, hala karanlık ve fazla dramatikler. İlk albümden en belirgin fark, Exile’ın daha geniş yelpazeli bir albüm olması olabilir. İlk single Miracles, adeta bir Coldplay artığı gibiydi ve hiç “Hurts” gibi değildi, albümün ve Hurts’ün yeni yönünün bu olduğunu düşündürdü bize ama albümü dinledikten sonra onları ünlü yapan soundlarına sadık kaldıklarını anladık. Şarkılar yavaş başlayıp, nakaratlarda coşuyor. İkinci single Blind, Hurts’ün radyoya en yakın şarkısı olabilir, liste başarısı bekleniyor tabi. Klibi geçtiğimiz haftalarda çekildi hatta, Blind’ın anlamına hak verecek şekilde, Theo(Hurts’ün vokalisti) tek gözünü kaybetmiş gibi bir makyaj yapılmış. Albümde single olmaya aday diğer şarkılar da var. Sandman bu şarkılardan biri. Hip-hop ögelerini her zamanki tarzlarının üstüne eklemişler ve ortaya hoş bir şey çıkmış.

Somebody To Die For ve Help güçlü slow şarkılardan. Söyleyebileceğim tek eksik olarak ilk albümlerine göre prodüksiyonun daha iyi bir hale gelmesi dışında ilerleyememişler. Ama yine güzel bir iş çıkmış.

Öne çıkan şarkılar: Mirrors, Don’t Hold The Wall, Pusher Love Girl,

Öne çıkan şarkılar: Sandman, Blind, Only You,

Suit & Tie(featuring. Jay-Z),

Öne çıkan şarkılar:

Mercy, Help,

Strawberry Bubblegum

Diamonds,

The Road

Jump, What Now, Stay (featuring Mikky Ekko), Love Without Tragedy / Mother Mary

22

Can Uzun

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

2013’te Müziğe Geri Dönecekler -Lady Gaga 2011’de yayınladığı başarılı ‘Born This Way’ albümünden sonra 1 yıllık bir dünya turnesine çıkan ve kalçasındaki sağlık problemleri yüzünden turunu son 22 gün kalmışken kesip operasyon geçiren Lady Gaga 2013’te müziğe geri döneceklerin en önemlisi. Şu an tekerlekli sandalyede olsa da kalktığı andan itibaren pop dünyasını, son 4 yılda yaptığı gibi, yönetmeye kaldığı yerden devam edecek gibi gözüküyor.

-Beyoncé 2011’deki son albümü 4’ün hem listelerdeki başarısızlığı hem de adam akıllı hiçbir ödül alamaması derken, bir de çocuk sahibi olan Beyonce bu yaz, müziğe sonunda geri dönüyor. Timbaland, Justin Timberlake, The Cataracs ve Sia gibi isimlerle çalışan Beyonce’den iyi bir şeyler hazırlamasını umuyoruz.

-Timbaland Shock Value I ve II ile 2000’li yıllarda diğer starlarla yaptığı düetler ve prodüksiyonlar ile herkesin aklına kazınan Timbaland da, yeni albümüyle bu sene müziğe geri dönüyor. Justin Timberlake’in yeni albümünde 12 şarkının 12’sinden de sorumlu olan Timbaland formundan bir şey kaybetmemişe benziyor.

Heyecanla bekliyoruz.

Bu isimler haricinde Jennifer Lopez, Kylie Minogue, Katy Perry, Jessie J, Chris Brown, Avril Lavigne, Shakira ve Demi Lovato da 2013’te albüm çıkarak isimler arasında. 2012’de erkek vokallerin ön planda olmasından sonra 2013’te bayan sanatçılar daha ön planda olacak gibi.

Can Uzun

23

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

CEMNİYET Sevda Kuşun Kanadında, ürkütürsen tutamazsın. Ökse ile sapanla vurursun da saramazsın, Hayat sırrının suyunu çeşmelerden bulamazsın, Ansızın bir deli çaydan içersin de kanamazsın.

Yalnızca şarkı sözü olamayacak kadar anlamlı, hayat felsefesi olarak bile benimseyebileceğimiz bu sözlerin sahibi, Cem Karaca...

Sadece dinleyici olmanın bir yerden sonra yetmediği daha fazlasını yapma isteği duymuş insanlardan oluşan bir grup, Cem’niyet..

Cem Karaca şarkılarına yeniden hayat veren grubun, solisti Devrim Altanay ile keyifli bir röportaj yaptık ve bol bol Cem Karaca’dan konuştuk.

Devrim Altanay kimdir? Kendinizden biraz bahseder misiniz?

Cem KARACA dinleyerek büyümüş bir adamım. Hatta bundan 5-6 yıl önce de müzikle tek uğraşım Cem KARACA dinlemekti.

Onun dışında işletme eğitimi aldım, siz de işletme fakültesi öğrencilerisiniz, sizin gibiydim. Birazcık eski bir tarihte 78-82 arası Ege Üniversitesi’nde okudum. 82’de mezun olduktan sonra işletme eğitimine hiç ihanet etmeden, aldığım eğitime sadık kalan bir adam olarak, işletmeci oldum. Büyük işletmelerde çalıştım, satış bölümlerinde görev aldım. Şuanda da bir Uluslararası, Amerikan- Alman şirketinin Türkiye’deki yöneticisiyim. Yani “doğduğumda da şarkı söylüyordum ben” gibi palavra bölümüm yok. Sadece çok severek dinlediğim, hala kayıtlarını büyük bir özenle sakladığım Cem KARACA’nın sadık bir dinleyicisiydim.

Kaybedince onun çevresindeki birçok insanla konuşarak iletişime geçtim. “Onun adına gel beraber bir şeyler yapalım, beraberce Cem Abi’yi analım” çağrılarına da sessiz kalamazdım. O çağrılara cevap veren arkadaşlara da olumlu cevap verdim. Daha sonrasında bana “Sen de söyleyebilirsin” dediklerinde kendi kendimize küçük bir grup kurmuştuk zaten. Onun biraz daha farklı şekillenmesiyle birlikte, Cem KARACA’ya eskiden hizmet etmiş, onunla birlikte yol arkadaşlığı yapmış, Yol Arkadaşı adlı grupla beraber olduk, sonra Kurtalan’la, Kurtalan

24

Ekspres’le çalıştık. Beş yıldan beri de sadece CEM’NİYET olarak Cem KARACA’ya niyetle kurulmuş bir grubun içinde buldum kendimi. Bu grup üç ayrı formatta. Bir tanesi sadece o grubun sahne aldığı rock grubu, bir tanesi Turhan YÜKSELER’le gelen ve Senfoni Orkestrası katkısıyla oluşan bir proje, bir tanesi de yeni oluşan daha küçük çaplı bir senfonik grupla yani daha büyük bir senfonik orkestrayla değil oda orkestrasıyla, 8-10 parçalık altyapıyla desteklenen CEM’NİYET’in oluşturduğu bir proje oldu.

Müzik hayatına nasıl başladınız?

Müzik hayatı diye bir şey yok. Müzik denilen şey zaten hayatın kendisi. Müzik hayatı, iş hayatı; inanın böyle hayatlar yok. Bir insanın bir tane hayatı var ve o hayat içinde ilgi duyduğunuz, zevk aldığınız şeyler üzerinde yoğunlaşıp o hayatı yaşıyorsunuz. Benim müzik hayatıyla uğraşım tamamen çok zevk aldığım, izlerken dinlerken büyülendiğim ve kaybının üzerinden 8 sene geçen bir insandan kaynaklı. Şimdi bile ismi geçtiğinde hazırola geçtiğim bir isim. Bu senin hayat biçimin haline geliyor aslında. Bu seni kaplıyor.

Mesela sesim şarkı söylemeye müsait olmasaydı ben gene Cem KARACA dinlemeye devam edecektim ki yapıyordum zaten. Açıkçası şarkı söyleyebileceğimi bilmiyordum. Cem abiyi kaybettikten sonra Ayhan Yener şarkılarını söylüyordu. Ben Ayhan Yener konserlerinde,

üç nokta www.kulturkulubu.com

Cem abinin şarkılarını söylediği konserlerde, onu en önden dinliyordum. O da benim için müzik hayatıydı. İlla şarkı söyleyerek değildi müzik hayatım yani. Dinleyici olarak vardı, şimdi denk geldi, söyleyici olarak da yer aldım.

Bize biraz Cem’niyet’in diğer üyelerinden bahseder misiniz?

Grupta müzisyen kimliği olmayan tek adam benim. Diğer arkadaşlarımız iyi bir müzisyen kimliğine sahip. Mesela klavyelerde Turhan YÜKSELER var. Sizin gibi genç yaştaki arkadaşlar için bu isim pek bir şey ifade etmeyebilir ama yaşı bugün 35-40’ın üzerinde olan benim gibi 50’likler ve daha ilerisi için büyük bir tanışıklıkla bildikleri bir isimdir. Grubun şefliğini de üstlenmiştir. Senfonik orkestralarda da şefliği var, parçaların partisyonlarını yazar.

Bas gitarda İsmail SOYBERK var. Türkiye sınırları dışında bir ünü vardır. Elektrik gitarda Gültekin KAÇAR, Mert TÜRKMEN bateride olunca sesleriyle, davuluyla sahnede devleşir. Sadece vücut çapı olarak söylemiyorum dev bir adamdır. ( Gülüşmeler) Yani çok iyi müzisyendir Mert. Böyle hepsi birbirinden değerli elemanlardan oluşmakta grup. Ve vakti zamanında Cem KARACA ile çalmışlar.

Mert genç bir arkadaşımız olduğu için Cem abiyle çalışamamış ama çok iyi bir dinleyici. Sıradan, nota okuyup çalan adamların dışında, özveriyle işliyor grup. Kalbiyle çalıyor herkes.

Sayı 13 - Haziran 2013

Dinlediğimde senfoni ile birleşince gerçekten güzel oluyor.

Tabi özenerek yapıldığında güzel oluyor. Ben bile korkmuştum açıkçası, 35 kişilik senfoni orkestrasından sonra yarı senfonik, oda orkestrası tabiriyle sayı dörtte bire indirilince. Çünkü senfonik desen senfonik değil, rock desen rock değil arada kalmış gibi oldu. Bizim asli müzisyen kimliğimizle belki o amatörlükle biraz heyecanlanıyoruz. Asıl unuttuğumuz şey ise, CEM’NİYET’teki 4 kişinin hem çok önemli ustalar oldukları, hem de bu işi ele alan adamın Turhan usta olması. Bunlar biraraya gelince, arkadaki 8 kişi sanki flarmoni orkestrası çalıyor hissi yaratıyor.

Neden Cem Karaca? Nereden geliyor bu Cem Karaca sevgisi?

Valla ben 1961 doğumluyum. “Ne güzel müzik dinliyorum” dediğim yaşlar 7-8 ise, yani 1968-69’lardan günümüze hala Emrah, Dadaloğlu denen şarkıların söylendiği bir zaman. O zamanlar tek kanallı bir televizyon var, müziği onlardan da değil sadece 45’lik denen plaklardan dinleyebiliyorsunuz. Ve Cem KARACA herkesin adını bile anmaktan çekindiği o dönemlerde Nazım Hikmet’in sözleriyle gümbür gümbür besteler yapan, Nazım Hikmet şiirlerini onun gibi düşünerek yazan biri. Nazım Hikmet’in aşk şiirlerini okuyup “vay ne güzel yazmış” demek değildir okumak. Bedrettin Destanı’nı okurken gerçekten oralardaymış gibi hissetmek. Yani bu anlatılabilecek bir şey değil. Tüylerinizi diken diken ederdi. Ozandı, yürekliydi. Devrimciydi. Bunların her biri beni çok daha farklı bir şekilde ona bağlayan özellikler. Evet, sesi tartışılmayacak kadar güzeldi, tarzı benim için oldukça önemliydi. Tarz bir insan için yegane bağlayıcı sebeplerdir belki ama benim için yegane sebepler bunlar, tarzı değildi.Kimliği, hayata bakışı, duruşu beni çok etkiledi.

7-8 yaşlarından 50’li yaşlara kadar sadece Cem KARACA dinledim.

Onunla büyüdüm.

Konserleriniz hep senfonik biçimde. Bunun özel bir nedeni var mı?

Müzikal anlamda çok daha farklı olmak, hiç olmayanı göstermek gibi bir niyetimiz yok. Nedeni şu; Cem KARACA’nın eserlerinin yapısında senfonik uyumlulukla ilgili bir zenginlik olduğu belli. Çok zengin bir alt yapıyla kullanılabilecek bir müzik. Benim müzisyen kimliğim hiç yok ama biraz önce saydığım isimlerin müzikal kimliği çok üst düzey. Yaptığımız rock konserlerinde zaten dolu dolu şeyler yapıyoruz. Ama senfonik olarak çok ses getirmesinden, -burada çok sesten kastım beğenilerek dinlenebilecek bir hale gelmesinden-, buna uygun olacağından söz edildi. Bana buna uygun çaba göstermek kalıyordu sadece. Turhan hocanın bu projeyi kucaklaması ve Namus Belası parçasının bizzat aranjesini yapan adamın böyle bir proje içinde olmaması zaten onu da kırardı.

Samimiyetle “peki” dedi, zaten Turhan Hoca girince devreye senfonik tarzın denenmesinin güzel olacağı belliydi. Yalnız senfoni ile senfonik rockı karıştırmayalım. Senfonik düzen üzerine yazılınca eserler ve Turhan hocanın dahiyane yaklaşımlarıyla senfonik rock üzerine oturtulunca, ortaya çıkanı bir dinleyin. Senfonik olunca çok bambaşka oluyor her şey.

Ülkemizde müzik sektörünün bulunduğu seviyeyi nasıl değerlendirisiniz?

Bana onu değerlendirmek düşmez, çünkü bir müzik adamı kimliğim yok. Ben müziğe gönül vermiş bir adam olarak değerlendirebilirim.

Müziğe değer veren insanlarla çok sık konuşmalarım var. O perspektiften bakabilirim sadece. Mütevaziliğin yanında bu kimlikle söylenecek laf değil ama, rezalet. Disiplinli bir sektör olduğundan bahsetmek söz konusu değil. Gerçekten büyük yatırımlar yapılıyor müziğe ama bundan bahsetmek söz konusu değil.

Sanatçıların yaptığı eserleri dinleyen tarafından değerlendirmek benim, kimsenin haddi değil. Kalitesine dinleyiciler karar verir.

Sektör olarak bakıldığında herkes allak bullak, herkes şikayetçi.

Benim konum değil ama kimse hakkını alabildiğini, koruyup kollayabildiğini, görevini layıkıyla yapabildiğini falan söyleyemiyor.

Plak basıyorsunuz olmuyor, özel promosyonlar yapıyorsunuz tutmuyor. Bu yüzden sanatçıların hepsi parayı konserlerden kazanmak zorunda kalıyor. Böyle de daha farklı bir şey oluyor ve çok pahalı, o erişilemez fiyatlı konserler ortaya çıkıyor. Dolayısıyla münazara konusu gibi müzik halk için midir, sorusu çıkıyor karşımıza. Rock sokaktan gelen bir şeydir, adamın sokakta yapmaya izni yok. Rezaletin açıklaması bu. Birkaç şanslı ya da denk getirmiş kişiler dışında müzikten hakkını alabilen yok. Bir çok müzisyen arkadaşım bugün kazandığını yarın kazanabileceğinden emin değil.

Albüm yaparlarsa telif haklarının işlemiyor oluşundan şikayetçiler.

Ama sanırım 30 sene önce bu facia boyutundaydı. Bugün biraz daha derli toplu gibi. Çünkü Türkiye’de çok derli toplu, güzel şeyler yapılıyor. Gerçekten çok güzel müzik üretenler var. Benim kimliğime göre her şey rezalet o ayrı mesele. Ben trafikten de rezalet diye bahsederim. Siz bana bakmayın.

25

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

zeminden kaydığınız anda müzik değil sünnetçilik dahi yapsanız, işinizi iyi yapamazsınız. Dünyanın en sıradan işini yapsanız da iyi yapamazsınız. Evinizde oturduğunuz bir yaşam tarzına sahip olsanız da entellektüel zeminden ayrılırsanız olmaz. Mutlu olamazsınız. Kimliğe sahip olacaksınız, başkalarının yönlendirdiği bir yaşam tarzına sahip olmak değil ama. Bütün davranışlarınızı siz yönlendireceksiniz. İş adamı yaklaşımıyla müzik, profesyonelce yaklaşırsanız bir iştir. Benim müziğim iş değil, ben zaten yapılmış olanı, en üst seviyede yapılmış olanı temsil ediyorum. Cem KARACA yapmış onu. Bugün tekrar ortaya koymak için çaba gösteriyorum.

Hepsi bu. Yeni bir şey yapmıyorum. Yeni bir şey yapabiliyor olmak çok önemli. Yeni bir şey yaratmak için çok dikkatli olmaları gerekli.

Korkusuz olmaları, kopyadan kaçınmaları gerekli. Devrimci ol, yani sürekli kendini yenile. Bugün verdiğin karar yarın eskisin. Büyük balık küçük balığı yemiyor, hızlı balık yavaş balığı geçiyor. Hızlı olacaksın sürekli. Düşünce hızıyla çalışacaksın, hikaye o. Yoksa geçmiş olsun.

Yaptığınız müzik ile kendiniz Türkiye’de nerede görüyorsunuz?

Kendimi değil çünkü bizim, benim yaptığım iş özgün bir şey değil.

Biz Cem KARACA’nın yaptığı eserleri onun aslına sadık kalarak, onun saygınlığıyla, onun duruşuyla, onu benimseyerek, sadece onun adına bir şeyler ortaya koymaya çalışmış bir grubuz. Yani sadece onun için konuşuyorum, sadece müzik yapmak anlamında değil bu. Cem KARACA şarkılarının sahnede canlı dinletimini yapabilmek sadece. Onun saygın kimliğine uygun, onun bestelediği tarza uygun bir şeyler yapabilmeye çalışan bir grubuz. Sadece bunu yapıyoruz. Taklit ediyor muyuz? Evet , ama ses takliti değil, benziyorsa olur o. Tarzı taklit ediyorum sadece. Kendime ait bir şey yapıyor değilim, özgün müzik yapıyor değilim. Öyle bir şey yok, ukalalık içinde müzikal kimliğinin yanından bile geçemem.

Bu tevazuudan falan gelmiyor. Realist olmak lazım, yaptığımız iş bu. Cem KARACA şarkıları söyleyip de “Biz çok güzel iş yapıyoruz” demek yok. En iyisini o yapmış. Biz bugün bunu yeniden ortaya koyabilmek, bunu yaparken de “haydi bir albüm yapalım” gibi bir şey yok. Meşhur olmak, çok para kazanmak hele böyle bir iddiamız hiç olmadı.

Ve son olarak başarılı bir işadamı olarak biz işletme öğrencilerine söylemek isteyebileceğiniz öneri ve tavsiyeler nelerdir?

Aynen o. Konu, kendim ve benim gibi düşünen arkadaşlarla beraber yola çıkmak. Nereye kadar devam eder, bilmem. 5 yıldan beri gücümüz buraya kadar getirdi. Bu bir gönül işi açıkçası. Çok da hoş, güzel oluyor. Amatör müyüz? İçimizdeki ruh öyle ama ortaya çıkan iş gayet profesyonel. En ince ayrıntısına kadar parçalar inceleniyor.

Amatörlük, bundan para kazanmamak konusundaysa evet, öyleyiz.

Ama işe saygınlık konusunda katiyen böyle bir şey yok. Kayıtlar, sözler böyle konularda asla ödün vermiyoruz. Çok dikkatliyiz.

Aslında biraz önceki soru üç aşağı, beş yukarı bunu da kapsıyor. Çok çalışmak, emek göstermek, sadık olmak, yalan yanlış söylememek. Çok dürüst, çok açık olmak, çok hızlı düşünmek, çok net ortaya koymak. Kızgın olmak, tavır gösterebilecek durumda olmak lazım.

Kendinizden ya da kimliğinizden ödün vermemeniz lazım. Ne olursa olsun. Kimliğinizin çok tutarlı olması lazım. Korkmamak lazım.

Yalnız bu bir teşvik değil, yanlış anlaşılmasın. Çünkü insanlar için genelde “haydi o zaman yıkalım” düşüncesi var, hayır böyle değil.

Tabi ki kurallara uymak gerekli ama gelenek gibi daha tolerans gösterilebilen şeyleri korumak, onlara sahip çıkmak. Anarşist bir ruh değil benimki. Benim dediğim içinizdeki devrimcilik. Kim sizin düşüncelerinize ket vurabilir yahu? Orada onu yapmak yasaksa, onu yapmazsın. Arkadaşlık yapmak zorunda olmadığını bilmek lazım. Beğenmediğin okula gitmemek lazım ama başka okula gidecek kadar hakkını vererek çalışmak lazım. Kendine ait olmayan bir yaşamın içinde olmamak lazım. Kendine ait bir yaşamın içinde değilsen mutsuzsun. Mutsuz bir adamın iyi bir şey üretiyor olması olanaklı değil. Yaşam, kendine ait olmalı bunun için de çaba göstermeli. Entellektüel kimliğin içindeysen, sahip çıkıyorsan zaten kendine ait yaşamı kolaylıkla sağlarsın. Bugün insanların çok başarılı hayatlar yaşıyor olmaları, onların entellektüel kimliklerini ortaya koyabilme biçimleri. Çünkü bugün insanları görüyorsunuz.

Gayet değerli okullarda okumuş, değerli bilgilere sahiptirler ama bir şey olmamıştır. Bazen daha sıradan okullardan, eğitimlerden gelen insanların çok enteresan yerlerde olduklarını görürsünüz. İşte kendilerini, farklılıklarını ortaya koymuşlardır. Bunu kendiniz gözlemlersiniz. Bunun için benim yeni mezun arkadaşlara söyleyebileceğim şey, bu anlamda devrimci olmaları.

Müzikle ilgilenen, müziğe gönül vermiş olan genç arkadaşlara ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Kıymetli zamanınızı bize ayırdığınız için teşekkür ederiz. Size ve Cem’niyet’e başarılar dileriz.

Eğer benim gibi birilerini anmak, birilerini yaşatmak için yapmıyorlarsa kendileri için yapıyorlardır. O anlamda benim onlara söyleyecek pek bir şeyim olmaz. Çünkü onlar müzisyen, ben değilim. Benim onlara o zaman iş adamı kimliğimle bir şey söylemem söz konusu. Çok ilgilenmeleri lazım. Çok çalışmaları lazım. Hobi olsa bile çok çalışmaları lazım. Gerçekten çok çaba göstermeden, emek harcamadan hiçbir şey olmuyor. Tesadüflerle insanlar bir şekilde denk getirirler ama o çok kısa süreli keyifler olur. Bir süre sonra geçer gider, ne olduğunuzu siz de şaşırırsınız. Hedef hiçbir zaman müzikle para kazanmak olmamalı.

Profesyonelce yapılırsa para kazanmak kendiliğinden gelecektir zaten. İyi iş yapıyorsanız kesinlikle para kazanırsınız.

Para kazanıp meşhur olmak, bunların çok güzel şeyler olduğunu sanmıyorum. Bilmiyorum ama çok çalışıyorsanız, dürüstseniz ve iyi yapıyorsanız, araştırarak yapıyorsanız kesinlikle entellektüel

Çok sağolun.

Sadece Cem Karaca’yı anmak diyebiliriz.

26

Röportaj : Büşra Akat, Hatice İbrahimoğlu

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Değişim ve Gelişim Geçen gün dolaşırken bir antikacı dükkanına rastladım.

Orada dinlediğim bir taş plak bana seslerin aslında nasıl olduklarını hatırlattı. İşte o an müziğin ne kadar elektronikleştiğini ve elektronik müziğin hangi noktaya geldiğini anladım. New age, house, trance … derken bir de dubstep çıktı.

oluşmasına neden oldu. Bu işten en karlı çıkansa tabii ki müzik oldu. Böylece müziğin gelişimi büyük bir ivme kazandı.

Şu son bir yıldır adını çok duyduğumuz bir müzik türü Dubstep. Birçok mekanda çalınır oldu artık. Kökeni dub müziğe dayanan, İngiltere çıkışlı bir elektronik müzik türü. Elektronik müzik türü ama sanki biraz fazla elektronik. Bazen şarkıdaki bazı sesler bir makineden çıkıyormuş gibi geliyor.

Müziğin elektronikleşmesi tabii ki yeni bir şey değil.

Yıllardır var olan, değişerek ve gelişerek ilerleyen bir akım. Peki yeni mi farkına vardık? Belki evet yeni farkına vardık, belki dikkatimizi çekmedi, belki önemsemedik, belki alıştık, belki hoşumuza gitti, belki de makineleşen günlük yaşantımızın bir etkisi, bir parçası olarak gördük ve kabullendik.

Müziğin elektronikleşmesi klavye denilen synthesizer adlı cihazla başlıyor. Bu alet elektrik enerjisi ile ses üretiyor. Temelleri 18.yy da üretilen harpsichordla atılıyor. Telharmonium adlı ilk synthesizer 19.yy’da Thaddeus Cahill tarafından icat ediliyor. Başlarda boyutları büyük olan synthesizerların şimdilerde taşınabilir boyutlarda olanları üretilmekte. Müziğin elektronikleşmesinde gelinen son nokta ise müziğin bilgisayar ortamına aktarılması. Analog stüdyolarda kullanılan aletlerin programları geliştirildi ve üretilen bu programların maliyetleri aletlerin kendilerinin maliyetlerinden daha düşük hale geldi. Bu da daha fazla kişinin müzikle uğraşabilmesine imkan sağladı ve home studio kavramı ortaya çıktı. Müzikle uğraşanların sayısının artması daha büyük bir rekabet ortamının

Müziğin elektronikleşmesi kötü mü? Henüz bir karara varmış değilim. Bir açıdan iyi oldu aslında, yaratıcılığın sınırlarının genişlediğini hatta ortadan kalktığını düşünüyorum. Aklınıza gelen her türlü sesi elde edebilirsiniz artık. Bu da daha fazla malzeme, daha fazla kombinasyon, daha fazla ve çeşitli ürün demek. Fakat o eski, plaklara kaydedilen şarkıların samimiyetini ve sıcaklığını bulamıyorum ne yazık ki.Yine de bu kötü olduğu anlamına gelmez tabii. Ne de olsa şuan dinlediğimiz pek çok şarkı dijital ortamda üretiliyor.

Nasıl olursa olsun müzik güzeldir. Ben müziği insan ruhunun ve duyguların somutlaşması olarak görüyorum ve müziksiz bir dünya olabileceğini düşünmüyorum.

Müziği yaşayın. Müzik kafanızın içinde ;) Mehmet Uğur Cangül

27

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Fotoğraflar : Yunus Duman

DRAFT

Dergimizin adı ÜçNokta, konsepti kültür-sanat. Böyle olunca okulumuzun içinde hayat bulan bir müzik grubuna karşı ilgisiz kalamazdık. Aşağıda okuyacaklarınıza röportaj demeyi tercih etmiyorum aslında. Daha çok oldukça keyifli, sık sık kahkahalarla ve espirilerle bölünen bir sohbet oldu. Onları biraz daha yakından tanımak isteyenlere, Emre Yılmaz, Eren Gürses, Tufan Arıkan ve Ömer Faruk Gök’den oluşan DRAFT karşınızda!

Klasik sorumuzla başlayalım hadi.

Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?

Okulda müzik derslerinde hepimiz flüt çalmışızdır. Flütle mi başladın peki? :)

Eren: 10 Ağustos 1991 tarihinde doğdum.

3.

Sınftan beri gitarla, daha doğrusu müzikle ilgileniyorum. Babamla abim de müzikle ilgileniyor. İlk önce 3. sınıfta bir gitar serüvenim oldu ama kısa sürdü. Lise 1’de tekrar başladım. Çalan birkaç arkadaşım vardı onlarla beraber bir şeyler yapmaya başladık. 4 kişilik küçük bir grubumuz vardı. Adana’da birkaç barda sahne aldık. Okuldan kaçıp stüdyoya giderdik sürekli.

Emre: Flütü hiç çalamadım.

Müziğe org çalarak başladım.

Kısaca anlatayım. 5.sınıftayım bir arkadaşımla kovalamaca oynuyorduk. Niye kovaladığımı hatırlamıyorum. Arkadaşım müzik odasına girdi. Org dersi alıyormuş. Çalmaya başladık. Sonra hoca geldi ve bana ‘ders almak ister misin?’ diye sordu. Böylece ders almaya başladım. Müziğe başlamam tamamen tesadüfen oldu. 8.sınıfa kadar org çaldım.

8.sınıfın başlarında gitar çalmaya başladım. O günden sonra çalmayı hiç bırakmadım. Günde 9 saat çaldığım bile oldu.

Emre: Eren gibi ayrıntıya girmeyeyim ben.

1992 doğumluyum.

Balıkesirliyim.

Müziğe gitarla başlamadım.

28

Peki bir grup olarak çalmaya nasıl karar verdiniz?

Eren: Aslında İstanbul’a geliş amacımda müzikti. İkinci sınıfın başında kulübe girip orda müzikle uğraşan kişilerle tanışıp müzik yapmayı planladım.

Böylece Müzik Topluluğu’na girdim.

Kulüple ilgili gelecek planlarım yoktu girdiğimde. Güzel bir ortam oluştu. Emre ve Tufan ile tanıştım orada ve çalmaya başladık. Aslında bu kadarını hiç düşünmemiştim.

Bir grup oluşturacağımızı düşünmemiştim. Orada 1-2 kişi çalıyor diye düşünmüştüm. Sonra bir grup oluşturduk.

Emre: Okuldaki ikinci senemde kulübe geldim ve Burak Arı’yla tanıştım. Müzik topluluğunun başkanıydı. Topluluğa yardımcı olmak amacıyla, zaten çalmayıda

seviyorum, kulübe girdim. Sonra Tufan ve Eren’le tanıştım. Topluluk çalışmalarında çalmaya başladık. Çalmaya başlayınca zaten aradaki uyumu görüyorsun. Üçümüz birlikte derslerde tanışmış olduk.

Aramızda da uyum olunca böyle bir grup ortaya çıktı. Ömer: Okuldaki ilk senem, ilk günüm de Emre, Eren ve Tufan ile tanıştım. Okulun müzisyenleri bunlarsa kötü yola düşerim diye çok korkmuştum. Ama iyi insanlarmış vesselam sevdim, uyuştuk grubumuzu kurduk.

Konserler vermeye başladınız.

Okulda tanınıyor musunuz artık?

Kızlar gelip fotoğraf çektirmek istiyor mu? : ) Eren : Yok daha kimse gelmedi. Belki çekiniyorlar bizden. Çekinmesinler

üç nokta www.kulturkulubu.com

gelsinler, bekliyoruz. : ) Bu kadar büyütülecek bir şey değil sadece çalıyoruz. Biz ünlü olduk herkes bizi tanısın, bizimle fotoğraf çektirsin diye bir şey yok. Sadece arkadaş çevremiz genişledi. İnsanlar bizi tanıdı, biz onları tanıdık. Çalmanın böyle güzel bir yanı var işte.

Tufan: Oldukça geniş bir çevremiz var. Konserler ve etkinliklerle büyük oranda tanındığımızı sanıyorum. Ömer: Emre, Eren ve Tufan tanınıyor.

Ama ben pek tanınmıyorum. Afişlerde resmim yok. Üvey evlat gibiyim. İşletme Fakültesi’nin tek müzik grubusunuz. Okulda bir rakibiniz olsa ne hissedersiniz ?

Emre: Okulda bizden başka sağlam bir grup oluşursa kendimi iyi hissederim. Çünkü kaliteli müzik yapılması her müzisyenin isteyeceği bir şeydir. Okulda müzisyen olan yalnız biz değiliz.

Birçok kişi müzikle ilgileniyor.

Okulda biz tek olacağız diye bir şey düşünmedik hiç. O yüzden herkesin müziğine saygı duymak gerekir. Kaliteli müzik olursa saygı duyarım ve sevinirim. İşletme Fakültesinde müzikle uğraşmak nasıl bir his peki ?

Zorlukları vardır muhakkak ?

Eren: Çok farklı müzik dinleyen insanlar var. Sadece rock sound’u dinleyenler yok. Bu yüzden tek bir çizgiden bahsetmek pek mümkün değil. Aslında zorluk bu. Konserler yaptığımızda belli bir çizgiden ilerlemek istiyoruz.

Bence geçen senelerin eksikliği de buydu. Konserlerde her telden çalıyorduk. Herkese hitap ediyordu ama belli bir tarzımız olmadığı için pek hoşnut değildim. Bu sene bir çizgi yakaladık. Tabii herkese

Sayı 13 - Haziran 2013

hitap edemeyebiliriz ama biz neyi yapmak istiyorsak öyle olmak istiyoruz. Tabiî ki daha fazla kişiye hitap etmek istiyoruz ama herkesin tatmin olmasını beklemek çok zor.

Bunu bir grubun yapması daha da zor. Yine de biz konserlerimizde yalnız bırakmıyorlar. Belli bir kalabalığı yakaladığımız için mutluyuz.

Emre: Her şeyde olduğu gibi zorlukları var tabi. Karşılaştığımız zorlukların ilki oditoryumdaki ses sistemi. 3-5 tane kolon var ama sadece biri çalışıyor. Bu da tabi zorluklar doğuruyor. Sesin hem dışarıdan duyulması gerekiyor hem de bizim kendi çaldığımızı duymamız gerekiyor. En büyük sorun ses sistemi. Diğer bir sorun ise dinleyici kitlesi. Herkesin ne dinlediğine karışamayız tabı ki de. Bilindik şeyler çalmamız isteniyor. Bu da bizi sınırlıyor. Kendi istediği müziği dinlemek istiyorsa kulaklığını takıp dinleyebilir. Ama biz orda konser veriyorsak,müzik yapıyorsak insanların da tabularda sıyrılıp bizi dinlemeli ve bize şans vermeli.

Peki, herkes rock müzik dinlemiyor dedin. Müzik tarzınızı rock olarak mı tanımlıyorsunuz?

Eren: Rock soundu yapıyoruz ama daha çok bluz rock yapmak istiyoruz.

Yapmak istediğim şeyin tam olarak içinde değiliz.

Ama yavaş yavaş o tarafa doğru kaymaya başladık.

Tufan: Hepimizin farklı beğenileri var. Fakat grubumuzun çizgisi yavaş yavaş belirleniyor. Kendi müziğimizi yapmaya başladığımızda tarzımızı herkes daha net görecektir. Ömer: Karışık.

Bundan sonrası için birlikte planlarınız var mı?

Grup ve kişisel olarak?

Emre: Hiçbir zaman müzik dışında bir şey düşünmedim. Planlarım her zaman müzikle ilgili. İleride sağlam bir grup olursak ,şöhret olmaktan bahsetmiyorum, belirlediğimiz çizgide devam edersek ben sonuna kadar devam edeceğimizi düşünüyorum.

Amacımız zaten kaliteli müzik yapmak. Biz yaptığımız müzikten tatmin olursak tanınmamak o kadar da önemli değil. Önemli olan kaliteli müzik yaparak kendimizi tatmin etmek.

Her grubun isminde bir anlam olmak zorunda değil artık. Siz neden grubun adını ‘Draft’ koydunuz ?

Eren: İsim sıkıntımız vardı. Bir türlü isim bulamıyorduk. Birimizin aklına bir isim geldiğinde dörtümüzden biri karşı çıkıyordu bu nasıl isim diye. İsimde bir anlam aramamak lazım dediğin gibi. Bizim için zor oldu bu süreç. Belli bir anlamı yok Draft’ın. Bir anda çıktı...

Sormazsam olmaz; Kültür Kulübü denince neler hissediyorsunuz ?

veremezdik, bu kadar aktif olamazdık. Kulübün hakkı burada yadsınamaz. Burda gerçekten güzel insanlar tanıdık.

Bir anda kendimi bir topluluğun başında buldum. Sizleri tanımak güzel.

Sizi tanımakta öyle. : ) Kulüpte herkes arkadaş.

Bu yüzden insanlar kulübe gelmeye çekiniyorlar. Siz neler düşünüyorsunuz? Siz kulübe ilk girdiğinizde zorluk çektiniz mi?

Emre: Dışarıdan oturmuş bir şey var gibi gözüküyor. Dışarıya kapalı bir grup gibi gelebilir dışarıdan ama aslında öyle bir şey yok. Ben geldiğimde hiç zorluk çekmedim. İnsanlarla tanışmaya başlayınca zaten fark ediyorsun sıcak bir ortamın olduğunu. Herkes birbirini tanıyor, sen içlerine sonradan girmiş oluyorsun ama çok kısa zamanda alışabiliyorsun. Kimse kimseyi dışlamıyor burada. Ben hiç öyle bir şey görmedim. O yüzden benim girişim zor olmadı.

Girdiğim günden bugüne kadar hiç pişmanlık duymadım.

Merak edenler vardır muhakkak, kız arkadaş sorusunu sorayım mı ?:)

Tufan: Kulüp bir projemizi henüz düşünce aşamasındayken bile bize inanılmaz bir güç kazandırıyor.

Zaman zaman aksilikler olsa da Kültür Kulübü ilerlememizde nasıl hakkettiğimizi bilmediğim bir destek sağlıyor.

Draft: Yok yok, sorma. Özel hayatımız ile ilgili konuşmak istemiyoruz. : )

Eren: Şuan yaptığım işi, grubu, şuan ki çevremi aslında kulübe borçluyum. Bence bu Emre,Tufan ve Ömer için de geçerlidir. Çünkü biz birbirimizi kulübe gelmeden önce tanımıyorduk. Kulüp bize grubumuzu kazandırdı. Kulüp olmasaydı bu kadar konser

Draft: Biz teşekkür ederiz, başarılarınızın devamını diliyoruz.

Çok teşekkür ederiz bizi kırmadınız. Çok eğlenceli bir sohbet oldu.

Röportaj : Merve Çakar

29

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

MÜZiK ÜZERiNE LAFZALAR Müziğe Başlarken...

8 yaşında elime aldığım saz ile başladı müzik hayatım.

Ablam getirmişti kırık bir sazdı çok sevmiştim. İlk başlarda ne kadar zorlandığımı anlatamam.

Tesadüf bu ki kuzenimde o zamanlar bağlama kursuna gidiyor, sürekli yanıma gelip nispet yaparcasına bağlama çalıyor ben de çalamamanın verdiği eziklikle oturup dinlemek ve bir şeyler öğrenmek durumunda kalıyordum. İşler tersi yöne dönmeye başladığı zaman kuzenimin yüzünü görmeliydiniz.

Orta ikinci sınıfta İskenderun’un yerel bir kanalına çıkmıştım.

Hayatımda hiçbir zaman kürsüye çıkıp andımızı bile tam olarak bitirememiş biri olarak yine hüsrana uğrayacağımı düşünürken, sonuç aksi yönde gelişti. Hiç heyecanlanmamıştım. Sonra şunu düşündüm içimden ” insan

ALİ CİHAT AŞKIN Türkiye tarihinin gelmiş geçmiş en yetenekli keman virtüözlerinden biridir.

Daha 8 yaşında hiç nota bilgisi olmamasına rağmen Ziya Osman Saba’nın şiirine beste yapar. Babası hafız imam Sami Aşkın oğlunun klasik müziğe olan merakını hep destekler. İlk dersini Beşiktaş güzelleştirme cemiyetinin keman hocası mesut durandan alan Cihat Aşkın, ilerde alacağı başarıların tohumunu burada atmış olur.

11 yaşında özel bir yetenek olduğu farkına varılıp İTÜ Devlet Konservatuarına girer ve burada Prof. Ayhan Turan ile keman eğitimine başlar. Tam bir yıl sonra ilk resitalini bu okulda verir. 15 yaşına varmadan Paganini’nin kaprislerinin

30

bir şeyi gerçekten yapmak istediğinde ister istemez oluveriyor.”

Bağlamayı yaklaşık sekiz yıl tıngırdattıktan sonra sıra kemana gelmişti. Evet, size ilginç bir anımı anlatmak isterim. Bundan iki yıl önce rüyalar görmeye başlamıştım.

Hani gündüz düşünürsünüz gece düşlersiniz ya, bende kemanı düşlüyordum, ne akla hikmetse. Onu elime aldığımda gerçekten çalabileceğimi, bir çalmaya başlasam Mozart’tan girip Yanni’den çıkabileceğim gibi komik şeyler. Bu fasıl çok uzun sürmedi, keman almak istiyordum, tam bu konuyu aileme açacaktım ki kapı çaldı, gelen ablamdı. Bana neden keman getirmişti, beni nasıl duymuştu hiçbir fikrim yok. Belki o da rüyasında benim gördüğüm şeyleri görmüştü. Bunu sorarsam büyüsü bozulurdu.

Keman çalmaya başlayan kadar itici bir insan yoktur. Ama

Nihat Avcı

Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez Bârân yerine dürr ü güher yağsa semâdan (Gökyüzünden yağmur yerine inci ve mücevher yağsa talihsiz olanın bahçesine bir damlası bile düşmez.)

kemana başlayan kimse de bunu kabul etmez. Tıpkı bende olduğu gibi. Ailem o kadar gürültüye rağmen hiç sesini çıkarmıyordu.

Büyük bir ihtimalle beni hiç mi hiç dinlemiyor, duymazdan geliyorlardı. Ya da başka bir yönden bana güveniyor, uğraşıp bunun üstesinden geleceğimi düşünüyorlardı. Nitekim ikincisi gerçekleşti. İlk konserimi İskenderun Mustafa Yazıcı devlet konservatuarında verdiğimde gözlerim annemi aradı. O olmasa ve beni desteklemese ne o gün orada olurdum ne de kemana olan sevgim bugünkü gibi olurdu.

Enstrümantal müziğe merakım olduğu için keman soloları dinlemeye başladım. Araştırmam sonucu yurdumuzun keman virtüözü Ali Cihat Aşkın’ı keşfettim. Sonra şu düşünceler aklımda cereyan etti “Medya ne kadar kötü bir meret ki her gün o kadar gereksiz kişileri gözümüze sokuyorlar da Ali Cihat Aşkın gibi bilinmesi gereken zatlar tarihin eski bir sayfasında kalıyorlar. Şimdi size bu zat-ı aliden biraz bahsetmek isterim.

tamamını çalan Ali Cihat Aşkın, 16 yaşında ilk orkestra konserini İDSO ile birlikte verir.

Eğer Paganini’nin kaprislerini dinlemediyseniz mutlaka dinlemenizi öneririm.

Ali Cihat Aşkın Helenistik çağrışımları benimsemiştir.

Klasik müzik ile Türk halk müziğini muhteşem bir uyum içinde bizlere sunmuş, yani tamamıyla klasik müziğe yönelmemiştir. Bizim köklerimizden gelen ve bizi biz yapan Türk halk müziğini farklı şekilde yorumlayarak bir şark-garp sentezi yapmıştır.

Bu nedendir ki “bu toprağın kemancısı” olarak anılır.

Türkiye’nin hemen her yerinde halk için resitaller vermiştir.

Gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında aldığı başarıları yazmaya kalksam yazı uzar gider. Ali Cihat Aşkın’ın alacağı en büyük ödül hiç şüphesiz 10 yılda 1600 kemancı yetiştirme projesidir (CAKA*). Cihat Aşkın, şu anda İstanbul Teknik Üniversitesi, Türk Müziği Devlet Konservatuarı’nda müdürlük, Müzik İleri Araştırmalar Merkezi’nde ise eş başkanlık görevlerini sürdürmektedir.

Bir katre içen çeşme-i pür-hûn-i fenâdan Başın alamaz bir dahi bârân-ı belâdan (Faniliğin kan dolu çeşmesinden bir yudum içen, bir daha başını belâ yağmurlarından kurtaramaz.)

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Delirten Müzik Aleti : Glass Harmonica Müzik enstrümanlarını şıklık bakımından kıyaslayacak olursak bu enstrümanı tek geçerim, hele ki notalarına farklı renkte boyayınca. Ludwig van Beethoven’ ın cam armonikası yüzünden öldüğü söylenir.

Ama delirerek değil, eski yapım armonikalar saf kristalden değil kurşunlu camdan yapılıyordu.

Türkçesi cam armonikasıdır.

1761’ de Benjamin Franklin tarafından icat edilen alet, 18. Yüzyılda popülerliğin doruğundadır.

Enstrümandan çıkan notalar yüzünden müzisyenler ve dinleyicilerin delirme noktasına geldiği gözlendiği için tamamen yasaklanmıştır. Armonikadan çıkan sesin insan beyni ve kulaklarıyla bilinmeyen bir etkileşimi olduğu varsayılıyor çünkü çıkan ses 1000 ve 4000 hertz aralığında. 4000 hertz altında sesleri insan beyni sağ ve sol kulak arasındaki tam nirengi noktası bulamadığı “katman/safha farklılığına”(phase differences) yol açıyormuş yani sesin nerden geldiğini anlayamayan beyin ambale oluyor bu da duyma problemlerine yol açıyor.

Beethoven’ın da tuna nehrinden tuttuğu balıklardan değil, kurşun zehirlenmesinden öldüğü söylentisi var.

Bazı insanlarda deliliğe, depresyona ve birbirleri arasında iletişimde kavgaya kadar götürdüğü söyleniyor.

Şimdi siz youtube’ da glass harmonicayı aratıp “Aaa gerçekten de ilginç oluyo insan, bi dinledim psikolojim bozuldu ya da şu an herşeyi mozaikli görüyorum” gibilerinden tespitler yapacaksınız eminim.

Hayır, bilgisayar hoparlöründen veya kulaklıktan dinleyince hiç bir şey olmuyor çünkü onlar belli bir frekans aralığına sahip.

Franklin’in pedallı versiyonunda yatay olarak 37 kase demir bir dingile tutturulmuştur.Bu pedal ayakla döner ve ses ıslak ellerle kenarlara dokunularak çıkarılır.

Asude olam dersen eğer gelme bu cihâna Meydâna düşen kurtulamaz seng-i kazâdan (Eğer mutlu ve sakin olmak istersen bu dünyaya hiç gelme; çünkü şu hayat meydanına bir defa düşen kaza taşlarından ızdırap verici dertlerden- kurtulamaz.)

Kopuz ve Klavsen İki müzik aletinin ortak özelliği ata olmalarıdır. Kopuz bağlamanın, Klavsen ise piyanonun atasıdır.

KOPUZ Kopuz’u bulan kişinin Korkut Ata olduğu söylenir. Kopuz ve bağlama Türklük tarihinde kutsal kabul edilir.

Hatta öyle ki şamanlar ruhları onunla çağırır ve aldacı (ölüm tanrısı) bile Kopuz’un sesinden Korkut ATA ve çevresindekilerin canını almaya gelemez. Korkut Ata öldükten sonra kopuzu yıllarca acıklı sesler çıkarmıştır. Şu an hala Kafkasya’da kopuz çalınmaktadır.

KLAVSEN Piyanonun atalarının en ünlüsüdür. 15. yy sonları ile 18. yy sonları arasında sıkça kullanılan klavsen, piyanonun aksine tuşa basılınca harekete geçen kaldıracın kımıldattığı mızrabın teli çekmesiyle verir.

Piyanonun çekiçleri tellere vurur, bu yüzden vurmalı çalgılara girer.

Klavsen’in yaygın olarak kullanıldığı yerler kiliselerdir.

Piyanonun klavsenle yer değiştirmesi tam 50 yılda gerçekleşir. Birçok müzisyen bu 50 yıllık süreç içerisinde klavseni kullanmışlardır.

31

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

İFFOT

32

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

İFFOT

33

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

İFFOT

34

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

İFFOT

35

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

‘’Sadece iyi fotoğraf çekmek yetmez, çok iyi fotoğraf çekmelisin!’’

Mehmet Turgut

36

Mehmet Turgut ile yoğun iş temposunun arasında stüdyosunda buluştuk. Kendisini sadece fotoğrafçı olarak gören, her halinden tüm benliğinin fotoğrafa ait olduğu anlaşılan, genç, başarılı en önemlisi de farklı biri.

Hepinize keyifli okumalar...

Röportaj : Yunus DUMAN, Esra YEŞİLLİ, Özgür Can KORKMAZ

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sıkıcı bir soruyla başlayalım, kısaca Mehmet Turgut’u tanıyabilir miyiz?

-Fotoğrafçı. Kısaca fotoğrafçı. Şeyden mi bahsedeyim …

Birazcık heyecanlanıyorum sanki arkadaşlar. İki milyon sekiz yüz elli bir bin beş yüz doksan sekizinci kez anlatmanın verdiği işte… (gülüşmeler) Dedesi, babası ailesindeki bütün fertleri fotoğrafçı olan 3. nesil bir fotoğrafçıyım. Bir fotoğraf gönüllüsü.

Fotoğrafa başlangıç öykünüzden bahseder misiniz?

-Fotoğrafa ne zaman başladığımı, ilk fotoğrafımı yada ilk fotoğraf makinemi hatırlamıyorum. Çünkü ben gözümü açtığımda bir fotoğraf stüdyosundaydım.

Bir fotoğraf stüdyosunda büyüdüm. Normal çocuklar okuldan çıktıklarında hep eve giderken, ben bir fotoğraf stüdyosundaydım.

Derslerimi, ödevlerimi orada yaptım, orada büyüdüm yani. Çünkü bütün ailem orada, fotoğraf stüdyosundaydı hem de gece geç saatlere kadar.

Doğal olarak da fotoğrafçı oldum. Zaten Turgut ailesinde büyüdüyseniz hangi mesleği yaparsanız yapın fotoğraf çekmeyi bilmeniz lazım. Bu aile kuralı.

boyutunda şu an çok daha rahatlıkla yapabiliyorum.

Türkiye’de fotoğrafın gelişimi ve geldiği noktadan bahsedecek olursak…

-Tüm Türkiye’de ve dünyada fotoğraf en popüler sanat akımı. Resmin de heykelin de, plastik sanatların da, hepsinin önüne geçmiş durumda. Bu kaçınılmaz çünkü herkes fotoğraf çekebiliyor. Cep telefonlarıyla bile gayet kaliteli fotoğraflar çekebilirsiniz. Türkiye de bundan payını aldı. Çünkü teknoloji konusunda her şey baya hızlı ilerliyor.

Yani dünyanın neresinde ne çıkarsa çıksın, aynı gün Türkiye’de de birilerinde görebiliyorsunuz. Bu yüzden

biraz daha iyi çalıştırmak zorundasın yani. Sadece iyi fotoğraf çekmek bir meziyet değil, artık herkes fotoğraf çekebiliyor.

Peki karakterinizin fotoğraf tarzınızda etkili olduğunu söyleyebilir miyiz?

-Tabi ki.

Yani ilişkilendirirsek ne gibi bir durum söz konusu?

-İkiz kardeşim. : ) Zaman zaman vefasız bir sevgili gibi, zaman zaman da bir kardeş gibi. Tuhaf yani. Mesela dergi çıkartıyoruz, derginin konseptide 46 , iki ayda bir ne hissediyorsam, konsept o.

Portfolyonuzda çalıştığınız

Veya size olan katkısı?

-Birçok kişinin 20li, 30lu yaşlarda attığı şokları ben ilk okuldayken attım. En büyük katkısı bu, ailemin fotoğrafçı olmasının. Yani, ben fotoğraf çekerken hiçbir zaman “Aman ışığı nasıl yapacağım, hangi diyaframla çekeceğim, kaç metreden çekeceğim?” ya da kodlama gibi sorunlarım yoktu. Bunlar araba kullanır gibi otomatik gelen şeylerdi.

O yüzden bir takım teknik konuları çok küçük yaşta atlattığım için, işin felsefi

Herkes sonuçta insan.

Karşında John Malkovich de dursa insan, nefes alıyor.

Ozzy Osbourne da nefes alıyor, o da insan. O da sana poz veriyor, işte deklanşöre basıyorsun. Değişen bir şey yok.

Modellerinizi seçerken, işinizi yaparken nelere dikkat ediyorsunuz? Özellikle aradığınız kriterler var mı?

-Benim bir takım hikayelerim var. Hikayelerin de bir takım kahramanlara ihtiyacı var. Ben sokakta gezerken, internette gezerken ya da arkadaşlarımla bir yerlere çıktığımda hep o hikayelerimin kahramanlarını arıyorum. Çoğu zaman da buluyorum. Eskiden daha zor buluyordum. Şimdi daha rahat buluyorum. Artık biraz daha şanslıyım bu konuda.

Yani o hikayeye uygun karakteri bulduğumda, zaman kaybetmeden fotoğrafını çekiyorum.

Eskiden daha zor buluyordum, şimdi daha rahat buluyorum, dediniz.

Bunun nedeni nedir?

-Eskiden birisine “Fotoğrafını çekebilir miyim?” dediğimde yanlış algılayabiliyordu. Şimdi herkes fotoğrafçı olduğumu bildiği için, yanlış algılamıyorlar.

Aileniz fotoğrafın içindeydi, bunu siz de söylediniz.

Ailenizin işinize olan katkısı nedir? Bunun hakkında neler söyleyebilirsiniz?

-İşime?

Sayı 13 - Haziran 2013

Türkiye’de takip ettiğiniz isimler, çalışmalar var mı? bence fotoğraf teknolojiyle paralel ilerleyen bir dal oldu.

Türkiye’de de dünyada da gayet süratli bir şekilde gidiyor. Fotoğrafçıların sayısının artması, artık iyi fotoğraf çekmenin yetersiz olmasına sebep oluyor bence.

Fotoğrafçı sayısının artması, iyi fotoğraf çekmenin yetersiz olduğunun bir göstergesi mi?

-Aynen. Sadece iyi fotoğraf çekmek yetmiyor artık, o kadar çok fotoğrafçı var ki, çok iyi fotoğraf çekmek zorundasın. Kafanı

isimler gerçekten medyatik ve önemli isimler. Bu kadar önemli isimlerle çalışmak zor olmuyor mu? Zorlukları, size olumlu yada olumsuz katkıları nelerdir?

-Ben ünlü diye bir şeye inanmadığım için bir zorluk yaşamıyorum. Bence ünlü diye bir şey yok. İşini iyi yapan kötü yapan adamlar var. İşini iyi yapan adamlar seviliyor, bunlara da bir şey demek gerekiyor diye ‘’ünlü’’ denmiş. Yani, ben ünlüyüm diye gezen birini gördünüz mü hiç? Yani geziyorsa durup bir düşünsün. O yüzden zorlanmıyorum.

-Türkiye’den fotoğraf bakmıyorum pek ama, yurt dışından arada bir, birkaç tane dergi , birkaç fotoğraf kitabı alıyorum. David LaChapelle’i, Misha Gordin’i, Annie Leibovitz’i falan seviyorum genelde.

Peki Okan Bayülgen hakkında ne düşünürsünüz? Çünkü kendisi de fotoğraf sanatçısı.

-Kendisi çok iyi bir televizyon programcısı.

Fotoğraf ve photoshop hakkında neler söylemek istersiniz?

37

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

-Uzun bir dönem karanlık odada zaman geçirmiş ve bu işin kimyasını, siyahtan beyaza, renkliden renksize, dijitale; üçünü de görmüş şanslı bir nesilden olduğum için, photosop bizim için business class bir uçuş gibi.

Eskiden baya ekonomi uçuyorduk, şimdi business class uçuyoruz. Eskiden burnumuz kimyasaldan ve karanlıktan çıkmıyordu. Şimdi kahveni, viskini koyup pencereni açıp fotoğraflarını yapabiliyorsun. Bence bu büyük bir lüks. Böyle bir lüks varken bunu da kullanırım.

Kimse de bana bir şey diyemez.

Genel bir eleştiri olduğu için fotoğraf ve photoshop hakkında “fotoğrafın doğallığı gidiyor” diye, sormak istedik.

-Siyah beyaz dönemden renkli fotoğrafa geçildiği dönemlerde de bazı dangalaklar “Renkli fotoğraf olmaz.” demiş. Şimdi dijitale geçildi. “Dijital fotoğraf, fotoğraf değildir” diyen başka dangalaklar türedi.

Bir nevi dinazor gibi mi?

-Yo, hayır. Aklı başında dinazorların hepsi dijital kullanıyor şimdi. Ama işte böyle, bazı at gözlüğü takan arkadaşlar var.

Dinazor kötü bir tabir tabii burada, Üstad da değil yani. Çünkü hiçbir üstad fotoğraftaki yeniliğe kötü gözle bakmaz. Mesela benim babam 1938 doğumlu, amcam ondan üç yaş daha büyük. İkisi de fotoğrafçı ve ikisi de dijital parça kullanıyor.

Photoshop yapmak bir sanat mıdır? Herkes yapamıyor çünkü.

38

-Bence sanat değil bir araç. Görselde elde etmek istediğin bir renk var ya da bir durum var, bunu karanlık odada da yapabiliyordun, fotoğrafı basarken. İşte rengi abartıp istediğin yeri koyu, istediğin yeri açık pozlayıp photoshopta yaptığın şeyin %90’ını baskı yaparken

ya da fotoğrafı çekerken yapabiliyordun. O zaman kimse “Bunu niye böyle yaptın?” demiyordu. Şimdi biraz daha kolay olduğu için birilerinin zoruna gidiyor galiba. Herkes yapabildiği için yani.

Mehmet Turgut’un, fotoğrafın geleceğine dair düşünceleri nelerdir?

-Mehmet Turgut idealist biri değil bir kere. Önümüzdeki 10 yıl içinde şunu şunu yapacağım, diye spesifik bir şeyim yok. Ama o an işi yaparken idealistim. Önümüzdeki 5 gün için idealistim, atıyorum. Çünkü 5 gün çekim var. İşimi sonuna kadar iyi yaparım.

Hangi şartlar ne olursa olsun, psikolojim ne olursa olsun. Fotoğrafın geleceği nokta ne yazık ki yaklaşık bence bundan en geç 20 sene sonra, belki şimdi bu biraz abartı gelecek ama olacak, bize bir takım çipler takacaklar, beynimize.

Gözümüzü kapattığımızda, gözümüzün önüne gelen imaj monitöre yansıdığında ya da yazıcıdan çıktığında fotoğraf bitecek. O zaman en iyi hayal kurabilenler ve en tuhaf rüyaları görebilenler en iyi fotoğrafçı olacak maalesef. Yani böyle bir tezim var benim. Ve bence böyle bir teknoloji olmayacak değil. Düşünsene, gözünü kapatıyorsun ve bir görüntü düşünüyorsun ve o görüntü ekrana yansıyor. İşte fotoğrafın bittiği nokta budur bence.

Sokakta çekim yaptığımızda aklımıza gelen “Ah keşke” dediğimiz kare mesela.

-Bunun göstergesi yalan makinası. Ciddiyim. Yalan makinasından buraya gelecek hikaye. Çekemediğimiz kare bunun göstergesi yani. Bunun üzerine çalışılmıştır belki.

-Bence olacak ve çok yakın bir tarihte olacak. O zaman işte fotoğrafın geleceği tehlikeye düşecek.

Fotoğraf için çok uzun bir ömür biçilemiyor, diyebilir miyiz?

-Çok uzun bir ömür biçemiyorum.

Son olarak, fotoğraf konusunda bizler gibi ilerlemek isteyenlere neler önerirsiniz?

-Gerçekten fotoğrafçı olmak isteyenlere mi? Fotoğrafı hobi olarak yapmak isteyenlere mi?

(Gülüşmeler) Her ikisini de değerlendirebilir miyiz peki?

-Gerçekten fotoğrafçı olmak isteyen birisi fotoğraftan başka hiçbir şey düşünmemeli.

Hayatındaki her şeyi fotoğraf için feda etmeli.

Gerçekten fotoğrafçıysa. Çünkü bu böyle bir şey.

Gecesi olmamalı, gündüzü olmamalı. Fotoğraf için her şeyden vazgeçebilmeli. Bir telefon geldiğinde her şeyi bırakıp dünyanın bir ucuna gidebilmeli. Ama hobi olarak yapacaksa bu işi, kolay gelsin. İyi bir makine alıp, çeksinler. Çok keyifli bir iş fotoğraf çekmek.

Peki, çok teşekkür ederiz.

-Ben teşekkür ederim.

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

BİR VARLAR BİR YOKLAR ! Çemberlitaş turşucusu kapanalı kaç yıl oldu?

Ne turşucusu yahu mu? O nerede mi?

Daya sırtını o koca sütuna, sonra kolunu iki boy uzatınca Turşucu sana elini verirdi, Hâlâ göremedinse, sarımsaklı sirkeyle sulanmış bin bir sebzenin kokusu sana yolunu gösterir!

Belki de, her Perşembe evcek yıkanmaya gittiğimiz Çemberlitaş hamamını 20 adım geçince: O sana: ‘Pişt, pişt gelsene!’ diyecektir…

Ya, Nuruosmaniye’nin girişinde boza-şıra satan dükkân?

Yüz parayı bulunca uğramadan geçebilir miydin önünden?

Delikli tek para olan 2.5 kuruşu beyaz mermer tezgâha bıraktığımız yer; Var mı şimdi bozayla şıranın kokusunu birleştiren dükkân?

Peki, Cağaloğlu meydanına bakan, Yaşar Kemal’le, Selâhattin Hilav’la köfte yediğimiz yer?

Bir kere Sabahattin Eyüboğlu mu, yoksa Bedri Rahmi mi ne gelmişti oraya: Unuttum hangisi olduğunu, ikisi de benden çok büyüktü, Fazla da tanımazdım kendilerini, Üstelik hayatımda hiç Karadenizli bir adem tanımamıştım onları görünceye kadar.

Sanırım, o adem herhalde Sabahattin Eyüboğlu’ydu; Çünkü,: ‘keşke Tonguç da burada olsa!’ demişti.

Bunların çoğu ‘Cumhuriyet’ takımıydı, o eski deden kalma konağın sakinleri!

Arada ‘Akşam’cılardan Çetin Altan da gelirdi oraya, ama tanışıklığımız bambaşka yerde oldu.

Mesela, o konaktan İsmail Cem oraya gelmezdi, Mehmet Barlas gelirmiş ama ben görmedim.

Yalnız kaç kere Selmi Andak’ı zorla, biraz da terörize ederek götürdüğümüz yerdi orası…

Sirkeci garının içine de dışına da bakan bir lokanta: Hep kavga ettiklerim toplanmış.

İkindi vaktiyle akşam vakti arası bu bir rakı içmesi yapılan yerde, Sezer Tansuğ, Demir Özlü, Edip Cansever ve Onat Kutlar, Sonu hiç gelmeyen, kavgayla, tartışmanın garip kıvamı dozunu arttırınca, İçeriye girip herkesi barıştıran Ülkü Tamer, Ya da yayıncımız Günay Akarsu… Çemberlitaş’tan Cağaloğlu’na bir düz çizgi çekersek, Ara sokaklarda kamyonlardan indirilince Osmanlı/ Bizans kalıntılarına konan ‘Bu da nesi’ diyeceğiniz dev kâğıt bobinlerini söylesem, Nedir bunlar diyenlere, Kalkıp, ulaşımı çetrefilli yerlere gitmiş gazetelerin yalayıp yuttuğu nesnelerdi desem, Okuyamayanların, okuyacaklar için sırt hammalığı yaptığı zamanlardaki, Bir varlar, bir yoklar….

Ali Dilber

Ali Dilber’in Ozan Yayıncılık’tan çıkan romanı İstanbul Falcısı’nı okumanızı tavsiye ederiz.

39

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

MASALLARIN GERÇEK YÜZÜ Herkesin küçüklüğünden beri çok iyi bildiği masalların pek çoğunun, farklı kültürlerin halk hikayelerinden alıntı olduğunu biliyor muydunuz? Peki, orijinal hallerinin aslında pek de anlatıldıkları ya da gösterildikleri gibi masum olmadığını? Zaman içinde bu hikayeler değiştirilmiş, çocuklara yönelik bir hale dönüştürülmüş, yumuşatılmış ve mutlu sonla biter hale getirilmiş. İşte birkaç örnek;

Kırmızı Başlıklı Kız

Küçük Deniz Kızı

Grimm Kardeşler tarafından “Küçük Kırmızı Başlık”, İtalyan masallarında ise “Küçük Kırmızı Şapka” olarak adlandırılan Kırmızı Başlıklı Kız. Hikaye cesur oduncunun kurdun karnını yarması ve kırmızı başlıklı kız ile büyük annesini kurtarması ile sonlanır. Ancak Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış orjinalinde durum pek de böyle değildir. Kırmızı Başlıklı Kız büyükannesinin evini yolunu kurda sorduktan sonra yanlış yol tarifine uyar. Evdeki olay silsilesinden sonra kurt kızı yemiş, masal bitmiştir. Hikayenin sonunda ne büyükanne ne de oduncu vardır.

Küçük Deniz Kızı, 1989’daki bilinen versiyonunda deniz kızı Ariel, Prens Elric’le evlenebilmek için insana dönüşür. Düğünde herkes çok mutludur. Ancak Hans Christian Andersen, masalın yazarı olarak pek böyle düşünmemiştir. Deniz kızı aşık olur, insana dönüşür ancak sesini kaybeder ve prens onu gördüğü andan itibaren sadece kardeşi gibi görmektedir. İnsana dönüştükten sonra bu durumu prense anlatamaz. Prens ise başka bir prensesle evlenir. Deniz büyücüsü deniz kızına bir hançer verir ve kurtulması için prensi öldürmesini ister. Deniz kızı bunu yapamaz ve deniz büyücüsünün gazabına uğrayıp köpüğe dönüşüp, yok olur. Bu sondan sonra Andersen daha yumuşak bir versiyon yazar. Yumuşatılmış halinde ise olaylar şöyledir; deniz kızı rüzgarın kızına dönüşür ve cennete gitmek için beklemeye başlar. Deniz kızı her iki sonda da mutsuz sona mahkum edilmiştir.

Fareli Köyün Kavalcısı Bir köy, farelerin istilası altındadır. Kaval çalan bir adam köyü farelerden temizleyebileceğini, köylüler de bunu başarırsa ona yüklü miktarda para vereceklerini söyler. Anlaşma yapılır.

Adam kavalıyla bütün fareleri etkileyip peşinden sürükleyerek köyün dışına çıkartır. Geri döndüğünde köylüler adama parasını vermez. Bunun üzerine adam kavalıyla köydeki tüm çocukları etkileyerek köyün dışına çıkartır ve bir mağaraya hapseder.

Köylüler parasını verince de çocukları serbest bırakır.

40

Bilinen haliyle masal böyle mutlu sonlanır, ancak orijinalinde durum biraz daha farklıdır. Kavalcı çaldığı melodiyle çocukları bir nehre sürükler ve boğulmalarını sağlar. Sadece ayağı aksayan bir çocuk geride kaldığı için kurtulur.

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Pamuk Prenses

Hansel ve Gretel

Bilinen sonda kötü kalpli kraliçe, Avcı’dan Pamuk Prensesi öldürüp kalbini kanıt olarak getirmesini ister ama avcı bunu yapamaz. Bir yaban domuzunu öldürerek kalbini çıkartır ve kraliçeye götürür. Uyarlamalarda bu kısım pek değişmese de işin aslı şöyledir: Kötü kalpli kraliçe akşam yemeği için Pamuk Prensesin hem karaciğerini hem de akciğerlerinin sökülüp getirilmesini ister. Prensin sihirli öpücüğü ile uyandırılma söz konusu değildir. Prensin atının terkisinde kendine gelerek uyanır. Yani prensin ne amaçla ölü sandığı prensesi atına bindirip götürdüğü bilinmez. Bunun dışında Grimm Kardeşler versiyonunda Kötü Kraliçe kızgın demirden ayakkabılar giydirilerek ölene kadar dans etme cezasına çarptırılır.

Öykünün orijinali “Küçük Erkek Kardeş ve Küçük Kız Kardeş”tir.

Ormanda kaybolarak kötü kalpli bir cadının şekerden yapılma evini bulan çocuklar, cadının tuzağına düşerek esir alınır. Cadı onları yemek üzereyken çocuklar bir yolunu bulup onu fırına atarlar ve hikaye biter. Daha eski ve “Kayıp Çocuklar” olarak adlandırılan Fransız uyarlamasında ise cadı değil şeytan figürü vardır. Şeytan insan kılığına bürünür. Bir kez çocuklara kanar ama bir yolunu bulup çocukları kesmek için bıçkı tezgahı yapar. Çocuklar tezgaha çıkamıyormuş gibi yapıp şeytanın tezgaha çıkmasını sağlar, gırtlağını kesip kaçarlar. Pek çok versiyonu olan bu öykünün gerçek bir hikayeye dayandığı söylenir.

Hikaye, çocukları koruya gönderen üvey anneyi suçlar ve açlık yüzünden çocukları ölüme terk etmeyi anlatır.

Uyuyan Güzel Masalın modern versiyonunda bir lanet yüzünden güzel prensesin eline iğne batar ve uykuya dalar. Yüzyıl sonra yakışıklı bir prens gelir ve onu öperek uyandırır. Aşık olup, evlenirler.

Ancak orjinal hikaye hiç de böyle değildir, Talia adında güzel prenses bir lanet yüzünden değil, bilge bir adamın kehaneti yüzünden uykuya dalar. Talia parmağını zehirli bir iğneyle yaralar ve ölür. Kral güzel kızı sarayda bırakıp kaçar. Bir gün bir prens onu bulur ve ölü bedeniyle sevişir. Bunun sonucunda prenses hamile kalır. Bir şekilde fetüs Talia’nın vücudunda gelişir. Talia periler tarafından büyütülecek olan ikiz bebekler doğurur. Büyülü bir günde oğlu annesinin parmağındaki zehri emer ve annesini hayata döndürür. Elbette prens başka bir prensesle evlenmiştir. Ancak Talia uyandıktan sonra ona geri döner. Prensin karısı bu durumu öğrenir ve Talia’nın çocuklarının yemek için pişirilmesini ister. Ancak aşçı bunu yapamaz. Bunun üzerine prensin karısı Talia’yı kazığa bağlayıp yakmaya çalışır. Prens Talia’yı kurtarır. Başka bir sonda ise

kralın tecavüz edip kaçtığı ve prensesin hamile kaldıktan sonra kendiliğinden uyandığı söylenir.

Goldilocks ve Üç Ayı Çizgi filmde afacanımız Üç Ayı ailesiyle gülüp eğlenir, onlara ufak şakalar yapar. Masaldaysa sevimli kızımız üç ayının evine gizlice girer. Ayıların yemeğinden yer, sandalyelerine oturur ve yorgun düşünce en küçük ayının yatağında uyuyakalır. Ayılar eve döndüğünde Goldilocks uyanır ve pencereden kaçar. Orjinalinin iki muhtemel sonu vardır. Birinci sona göre, ayılar Goldilocks’u bulur ve parçalara ayırıp yer. İkinci ve daha yumuşak sona göre ise, Goldilocks ayıları görünce kendisini camdan atar, boynunu incitir ve bulununca, ıslah evine gönderilir.

Burçin Büyükeren

41

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

En İyi Eserlerden Seçmeler

Aslında okunması gereken o kadar çok kitap var ki, birine burada yer versek bir diğerine haksızlık olacak.

Ve okunması gereken kitaplar dendiğinde siz de hemen; Sefiller, Hacı Murat, Anna Karanina, Savaş ve Barış, Kumarbaz, Vadideki Zambak, Kürk Mantolu Madonna, Suç ve Ceza, İki Şehrin Hikayesi, Ana, Fareler ve İnsanlar, Germinal, Denemeler... diye uzayıp giden bir liste yapacaksınız.

Ya size Dünyanın roman dışında en iyi eserleri hangileri desek?

SOKRATES’İN SAVUNMASI (PLATON)

Bu eserde Platon, hocası Sokrates’in suçsuz yere idam edilişini anlatmaktadır.

Sokrates’in kötü ve yalancı biri olduğu, her şeye karıştığı, eğriyi doğru olarak gösterdiği gibi suçlamalar söz konusudur. Aristophanes, eserine Sokrates’in öğrencilere para karşılığında ders verdiğini, öğrencilerinin aklını karıştırdığını yazmaktadır. Oysa Sokrates’in kimseye verecek bilgisi yoktur.

Sokrates bir arkadaşının sorduğu soru üzerine bilgiyi arama sürecine girmiştir. Sürekli olarak kendinden daha bilgili birini aramıştır ve bu uğurda bir çok düşman kazanmıştır. En sonunda görmüştür ki hiç kimse bilgili değildir. Kendisinin diğer insanlardan tek bir farkı vardır, bilgili olmadığını bilmesidir. Sokrates bu soruları düşünürken etrafındaki bir çok kişi, onun gençleri doğru yoldan çıkardığını, tanrıların yerine yeni tanrılar koyduğunu söylemektedir. Bu söylentiler onu mahkemeye sürükler ve idam edilmesine neden olur.

HAMLET (SHAKSPEARE)

Hamlet teması intikam olan bir oyundur. Oyunun kahramanı Hamlet’tir.

Danimarka Kralı, oğlunun iyi bir eğitim almasını ister. Felsefe öğrenimi için onu Almanya’ya gönderir. Hamlet Almanya’dayken babasının ölüm haberini alır. Babasının ani ölümü Hamlet’i hem üzer, hem de düşündürür. Aradan iki ay geçer ve annesi ile amcası evlenir. Hamlet’in Hükümdar olması gerekirken amcası hükümdar olur. Bu durum Hamlet’i daha da şüphelendirir.

Bir gece kale burçlarında dolaşırken babasının hayaletiyle konuşan Hamlet babasının yılan sokması sonucu değil de annesi ve amcasının iş birliği sonucu öldürüldüğünü öğrenir. Hamlet’i bir tehdit olarak gören amcası Hamlet’in diğer düşmanları ile birleşerek bir kılıç vuruşması hazırlarlar. Fakat düzen ters işler. Hamlet’in öldürülmesi için hazırlanan ucu zehirli kılıç Hamlet’i yaraladığı gibi Leartes’i de yaralar.

Bir de zehirli içki vardır ki, onu da hiçbir şeyden haberi olmayan Kraliçe içer. Geriye kalan zehirli içki, Hamlet tarafından zorla Krala içirilir. Ve hepsi ölür.

SEYAHATNAME (EVLİYA ÇELEBİ)

Evliya Çelebi küçük yaştan itibaren kendisini imkanları geniş bir çevrenin içinde bulmuştur. Bir çok insanla tanışıp, bir çok olaya şahit olmuştur. Çelebi ömrünün otuz yılını İstanbul da geri kalanını seyahatlerde geçirmiştir. Bu gezilerin çoğu vezirlerin ve paşaların himayesinde olmuştur.

Çelebi’nin analattığına göre Seyahatnameyi yazmaya şöyle başlar; 1630 Muharre-mi’nin Aşure gecesi, Ahi Çelebi Camii’nde cemaat arasında Hz. Peygamber’i görür ve heyecanlanarak “Şefaat ya Resulallah!” diyeceği yerde “Seyahat ya Resulullah!” der. Hz. Peygamber de onu hem şefaat hem de seyahatle müjdeler. Bu arada cemaat arasında bulunan Sa’d b. Ebu Vakkas seyahatlerinde gördüğü yerleri yazmasını ister.

Bunun üzerine önce İstanbul’u ardından da imparatorluğun bir çok yerini gezer ve gördüklerini kaleme alır. Eserin aslı 10 cilttir. Dünya seyahat edebiyatında, bu kadar geniş bir sahayı anlatan başka eser yoktur.

Bu eserde Çelebi’nin gezdiği yerlerin tarihi, coğrafyası, iklim ve tabiatı, sanat eserleri, insanları, insanların; giyinişi, yaşayışı, dil ve dini, silahları ve adetleri hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.

42

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

MESNEVİ (MEVLANA )

Mesnevi Mevlana’nın en büyük eseridir. 6 cilttir. Birlik anlayışını bir takım hayali veya realist hikayelerle, insanlar arasında olduğu kadar hayvanlar arasında geçen olaylarla da anlatmaya çalışan bir eserdir. Mesnevi 25.632 beyitten oluşur ve Kur’an-ı Kerim’in özü denilmektedir. Mevlana Kur’an-ı Kerim’in bize anlatmak istediğini kıssalar ve hikayeler aracılığıyla anlatmıştır..

GODOT’YU BEKLERKEN (BECKETT )

Godot’yu Beklerken absürd tiyatronun en önemli eserlerinden biridir. 1949 yılında yazılan bu eser ilk olarak 1953’te Paris’te sahnelenmiştir. Kısa sürede farklı dillere çevrilip, farklı ülkelerde de sahnelenmiştir. Peki neyi anlatıyor bu eser?

Godot kimdir, öyle biri var mıdır, neden bekliyorlar onu? Bir çok sorunun cevabı aranır, fakat anlatılacak bir olay da yoktur bu eserde. İnsanın eylemsizliği ve eylemlerinin nedensizliği, sıradanlığı, saçmalığı; günlerin birbirinin tekrarı olmasının anlamsızlığı üzerine yazılmış bir trajedi-komedidir.

HÜKÜMDAR (MACHİAVELLİ)

Hükümdar’da verasete dayanan monarşiler kısaca anlatılmıştır. Eyaletlerin idare edilmesi konusunu incelerken Machivelli kendi kanunları altında ve hürriyet içinde yaşamaya alışmış bir devletin kontrol altında tutabilmesi için üç metot ileri sürmektedir.

Birincisi; o devleti tamamen ortadan kaldırmaktır. İkincisi; şahsen oraya gidip orada oturmaktır. Üçüncüsü ise; onu kendi kanunları ile yaşamaya bırakmaktır.

Machiavelli’ye göre devletin menfaatleri uğruna her şey mübahtır ve devlet hayatı ile özel hayatın ahlak ölçütleri birbirinden farklıdır. Bir devlet adamının özel müzakerelerde tamamen ayıp, hatta suç sayılacak hile ve şiddet yollarına başvurması normaldir.

Eser hükümdarlara, iktidarı nasıl kazanacaklarını ve nasıl ellerinde tutacaklarını öğreten bir rehber niteliğinde kaleme alınmıştır.

DEVLET (PLATON)

Platon, siyasetname tarzındaki bu eserinde ideal toplum düzeninin , adaletli bir devletin nasıl olması gerektiğini anlatır. Bu dönemde Yunanistan’daki demokrasi sona ermiştir. İçinde yaşadığı toplumdan esinlenerek ideal devletin nasıl olması gerektiğini anlatır. Devlet, aynı zamanda İslam felsefesini derinden etkileyen bir eserdir.

MUKADDİME (İBN HALDUN)

Mukaddime devlet adamı, tarihçi, alim İbn Haldun’un kaleme aldığı, dünya tarihine giriş olarak yazdığı eseridir. Kitap, tarih ve sosyolojinin ayrıntısına girmesi ve kendi içerisinde bir bütün oluşturması yönünden şimdiye kadar bilinen en iyi çalışmadır.

Mukaddime tarih yazıcılığı yöntemini içermesinin yanında tarihin konusu olan şeyleri var olmaları bakımından incelediği için bir ontoloji, toplumsal hayatın çeşitli yanlarını ele alması bakımından bir siyaset, iktisat, eğitim, ilim ve her şeyden önce tarih ve felsefe kitabıdır.

Sevil Erdem

43

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

TUNA KİREMİTÇİ Yazmaya nasıl başladınız?

Yazmaya lise yıllarında, babamın Olivetti marka daktilosuyla başladım. Rahmetli, edebiyata, özellikle şiire meraklı biriydi.

Yazar olmak istemiş ama bu hayalini gerçekleştirememiş. Hani Freud babayı inkâr etmekten bahseder ya, benimki galiba daha çok bir şekilde babayı devam ettirme isteği. Yoksa o yıllarda müzisyen olma isteğim ağır basıyordu.

Romanlarınızda genellikle zaman kavramını ele alıyorsunuz. Sizin için zaman kavramı niçin bu kadar önemli?

Şu an piyasada yer alan kültür-sanatedebiyat dergileri hakkında neler düşünüyorsunuz?

“Dur ey zaman, ne güzelsin!” demiş Goethe.

Ben de diyorum ki “geç ey zaman, ne güzelsin!” Aslında zaman bir çeşit yanılsama.

Geçmiş ve gelecek zihnimizi doldurup bizi yaşadığımız anı görmekten alıkoyan, hatta körleştiren şeyler. Bu yüzden, Doğu düşüncesini izleyerek, zihnin ve hafızanın dışına çıkarak bakmaya çalışıyorum hayata. Şimdiki zaman, zamanlar içerisinde en sevdiğim.

“Sözcükler” ya da “Roman Kahramanları” gibi dergiler, bizim yetiştiğimiz dönemdeki dergicilik geleneğini sürdürmeye çalışıyorlar.

Büyük ölçüde başarılı olduklarını da söyleyebiliriz. “Kültür Mafyası” ve “İtibar” gibi dergilerdeyse gençlerin edebiyata bakışını yakalamak ve iyi ürünlerle karşılaşmak mümkün. Bir dergi meraklısı olarak yeni yayınları elimden geldiğince takip etmeye çalışıyorum. Ama günümüz şartlarında çoğu uzun ömürlü olamıyor maalesef. ‘’Edebiyatı kimsenin tavsiyesine ihtiyaç duymayacak kadar iyi öğrenin..’’

Bildiğimiz kadarıyla siz de lise döneminde Varlık dergisine gönderdiğiniz şiirleriniz ve yazılarınızla yazarlığa başladınız. Genç yazarlar için dergi ve gazetelerin önemi nedir?

Bizler nesil olarak, dergilerin edebiyat dünyasında hâlâ etkili olduğu dönemin sonuna yetiştik. Varlık, Adam-Sanat ya da Gergedan’da bir ürünümüzün yayınlanması bizim için hiper önemliydi. Bugünse manevi değeri olan her şey gibi, dergiler de geri plana itilmiş durumda. Edebiyat gündemini belirleyebilen çok az dergi kaldı. Öte yandan, aynı geleneğin internette sürdüğünü söylemek mümkün. Özellikle şiir için internet geniş olanaklar sunuyor.

44

“Hayat tek bir sanat için bile çok kısa…’’

Farklı bölümlerde okuduğu halde edebiyat, şiir gibi farklı sanat dallarına ilgi duyan üniversite öğrencileri için tavsiyeleriniz var mı ?

Tek tavsiyem, edebiyatı kimsenin tavsiyesine ihtiyaç duymayacak kadar iyi öğrenmeleri ve kendi beğeni ölçütlerini oluşturmaları.

Bu sayede hem yazarken hem de okurken, önlerindeki metnin niteliğini kavrama imkânı bulabilirler. Çünkü bizimki gibi ülkelerde nesnel eleştiri bulmak, imkânsız değilse bile çok zor. Haliyle, tavsiye sandığımız şeyler gençler için yanıltıcı ve zaman kaybettirici olabiliyor.

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Kültür Kulübü bünyesinde yer alan Kitap Atölyesi’nde her hafta üyelerimiz farklı kitaplar okuyorlar. Sizin muhakkak okunması gerek dediğiniz kitaplar var mı ? Öyle “bilmem kaç temel eser” gibi, kemikleşmiş bir tavsiye listem yok. Yine de son zamanlarda Saroyan’ın, Orhan Kemal’in, Vüs’at O. Bener ve Ursula Le Guin’in eserlerini tekrar okuduğumu söyleyebilirim.

Sadık Yalsızuçanlar, son zamanlardaki en önemli keşfim oldu. Bir de, best-seller olmasına rağmen Larsson’un “Ejderha Dövmeli Kız” romanında çok ilginç ruhsal analizler ve olay tasvirleri buldum.

Romanlarınızda dindar karakterlerin olmamasına dair eleştiriler aldınız.’Gönül Meselesi ‘nde dindar bir karakter olmasının nedeni bu eleştiriler mi ?

Edebiyatın din ve maneviyata sırtını dönerek gelişmesi imkânsız. İnançlı olsak da olmasak da, insan ruhunun temel ihtiyaçlarına dayanıyorlar. Batıdaki ateist yazarlara bile baktığımızda, dinle belirli bir diyalog geliştirdiklerini görüyoruz.

Bunu yüzeysel siyasi tartışmaların dışında değerlendirmek gerek. Yoksa edebiyatın görevi insanlığın kadim sorularına cevap bulmak değil. Ama yazdıklarımızla o soruları derinleştirebilir, daha nitelikli hale getirebiliriz. “Gönül Meselesi”ndeki Gönül’ü yazarken insana dair yeni şeyler öğrendim.

Bu da kitabın bana bir hediyesi oldu.

Edebiyat, şiir, müzik… Sanatın farklı dallarıyla iç içesiniz. Bu sizi daha mı verimli kılıyor?

Aslında hayat tek bir sanat için bile kısa. Ama müzik vazgeçemediğim tutkum. Geçtiğimiz on yılda edebiyata yoğunlaştığım için, arzu ettiğim kadar müzik yapamadım. Bunu önümüzdeki on yılda telafi etmeyi düşünüyorum. Bilgisayar başında müzik yapmaktan çok rock grubu kurup hep birlikte bangır bangır çalmaktan yanayım. Bu da yazmanın getirdiği yalnızlık duygusunu şahane bir şekilde dengeliyor.

Günümüzde hâlâ aşktan bahsedebiliyor olmamız bile mucize. Artık kadınlar genellikle güç, erkeklerse seks arıyor.

Tabii bunu açıkça söyleyemediklerinden, iki taraf da “aşk arıyoruz” diyor. Olan aşka oluyor böylece, romantik içeriğinden kopup toplumdaki güç ilişkilerinin bir parçası haline geliyor. Oysa aşk bu değil. Aşk bence insanın başkasının mutluluğuyla mutlu olmasıdır. Dünyayı başkasının mutluluğuyla mutlu olabilenler kurtaracak. Özellikle son dönemlerde birçok yazar köşe yazılarıyla popülarite sağladı.

Köşe yazarlığı yapmış biri olarak köşe yazarlığının bir yazarın tanınırlığını arttırmasında payı olduğunu düşünüyor musunuz?

Bilirsiniz, eskiler yazarlığı “muharrirlik” ve “ediplik” olarak ayırmış. Köşe yazarlığı daha çok işin muharrirlik kısmı. Şahsen köşe yazmış olmaktan memnunum. Bir edibin köşe yazması ona tanınırlık getiriyor tabii.

Okurla ilişkisini daha da yoğunlaştırıyor.

Düzenli yazmanın getirdiği disiplin de iyi bir şey. Yeter ki yazar kendisini basının çarklarına ve ayak oyunlarına fazla kaptırmasın.

Kısa Kısa Bir kadında aradığınız en önemli özellik?

- Doğallık En nefret ettiğiniz şeyler?

- Erkekte ego sorununa bağlı özgüvensizlik Doğaüstü bir gücünüz olsa ne olmasını isterdiniz?

- Işın kılıcı Nasıl ölmek isterdiniz?- Güzel bir konserden sonra, kuliste En sevdiğiniz şehir?

- Sofya En son okuduğunuz kitap?

- Uygar Şirin’den “Karışık Kase” En son aldığınız albüm?

- Mor Ve Ötesi’nin “Oyunbozan” albümü En son gittiğiniz Restaurant?

- Beşiktaş’taki “Sıdıka” Nasıl ölmek isterdiniz?

- Güzel bir konserden sonra, kuliste

Aşk üzerine yazdığınız yazı ve şiirlerle akıllara kazındınız. Aşk hayatınızda gerçekten büyük bir yer mi kaplıyor?

Bugüne kadar yazdıklarıma dönüp baktığımda, genellikle aşk ve ölüm temaları etrafında dolaştığımı görüyorum. Herhalde en çok bu ikisi beni ilgilendiriyor. Aslında dünyada yazılmış romanlara bakarsak, çoğunda aynı şeyi görürüz. Tarkovski “sanatın amacı insanı ölüme hazırlamaktır” diyor. Aşk da bu hazırlığın en önemli parçalarından biri. Tıpkı mizah gibi.

Hep eski aşkların daha büyük olduğu söylenir. Sizce de modernleştikçe aşk anlamını yitiriyor mu?

Röportaj : Hatice İbrahimoğlu, Büşra Akat

Fotoğraf : Gözde Fırıncı

45

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Kendi aramızda Türkiye’de en iyi yabancı dil eğitimini neresi veriyor diye tartışırken fark ettik ki ortaya tek bir isim çıkıyor, DISCOVER ENGLISH! Biz de aklımıza takılan soruları neden ilk ağızdan öğrenmiyoruz dedik ve sizler için İngilizceye dair en çok merak edilen soruları Discover English Kurs Müdürü Pınar Çalış’a sorduk. İstanbul’da sayısız dil okulu var neden Discover English’i tercih etmeliyiz?

Pınar Çalış: Discover English alanında deneyimli bir İngilizce öğretmeni olan kurucusu ile 15 yıldan beri kendisine duyulan güveni sarsmayan, işini severek yapan, öğrencileriyle yakın diyaloglar kuran, her konuda yardıma hazır, güler yüzlü ve dinamik kadrosuyla garantili dil eğitimi veren ilk dil okuludur.

Discover olarak her bireyin dil ihtiyaç analizini yaparak, akılcı çözümler sunmaktayız. Sınavlara yönelik dil programlarında ise tüm öğrencilerimize başarıyı garanti ediyoruz. Eğitim yöntemlerimiz uluslararası standartlarda, gerçekçi, güvenilir ve başarı odaklıdır. Öğrencilerin bu süreç için ayırdıkları zamanı, emeği ve maddi yatırımlarını kendilerine en verimli şekilde döndürmek prensibimizdir.

Sınav İngilizcesine yönelik eğitimlerinizde de başarıyı yakalan bir dil okulusunuz. Eğitim sisteminizden de biraz bahsedebilir miyiz?

Pınar Çalış: Özel amaçlı İngilizce sınavlarından TOEFL, IELTS, TOEIC, YDS, GRE, GMAT için deneyimli eğitmen kadromuzla, hedefe yönelik ciddi çalışmalar yapmaktayız. Daha önce çıkmış sorular üzerinden tüm bu sınavlarla ilgili önemli ipuçları, her sınav için gerekli olan teknikler tüm detaylarıyla öğrencilere aktarılırken aynı zamanda öğrencilerimize bu süreç içerisinde gerekli tüm danışmanlık hizmetini de ücretsiz olarak sunuyoruz. Örneğin yurtdışında yüksek lisans yapmak isteyen bir öğrenci IELTS eğitimini alırken ücretsiz yurt dışı eğitim danışmanlığını da beraberinde alabilmekte.

Artık neredeyse her meslek dalı için İngilizce öğrenmek kaçınılmaz hale geldi ama özellikle işletme okuyan bizler için önemi çok ayrı. Yabancı dil öğrenmenin önemini bir de sizden duyabilir miyiz ?

Pınar Çalış: Kariyerinde ilerlemiş bir kişi düşünün ve bu kişinin yabancı dil bilmediğini hayal edin.

Sizce ne kadar profesyonel? İşte İngilizce şu anda bu noktada. Şart ve olmazsa olmazlardan. Yurtdışı ile ilişkiler ve gelecekteki kariyeriniz açısından düşünülürse, çok iyi İngilizce bilen bir kişi her yönden şanslı olacak ve bir adım önde başlayacaktır. İşletme bölümü çok yönlü bir alandır ve kariyer olanakları gelişmeye açıktır; çok fazla işletme öğrencisi olduğu da göz önüne alınacak olursa İngilizce hatta Almanca ya da Rusça dillerinden birini ya da ikisini bilen bir kişi kariyerinde daha iyi yerlere gelecek ve büyük kuruluşlar tarafından aranan kişi vasfına sahip olacaktır. Bu süreçte Discover English’in profesyonel kadrosu öğrenciye hem gelecekteki

46

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

kariyerinde başarılı olması için tam destek verecektir hem de sadece ders olarak değil, günlük yaşama yönelik pratik ağırlıklı, iş hayatında kullanabilecekleri İngilizce terimleri akıcı bir şekilde kullanmalarına yardımcı olacak ve öğrenciyi donanımlı hale getirecektir.

Yurt dışında Yüksek Lisans yapmak artık çok revaçta.

IELTS’de bunun için gerekli şartlardan bir tanesi ama çok fazla da bilinmiyor. Bize IELTS’i tanıtır mısınız?

Pınar Çalış: IELTS (International English Language Testing System),British Council (BC), University of Cambridge English For Speakers of Other Languages (ESOL) ve International Development Programme of Australian Universities (IDP) tarafından ortaklaşa geliştirilen, İngilizcenin geçerli olduğu ortamlarda eğitim almak veya çalışmak isteyen adayların İngilizce dil seviyesini ölçmek için hazırlanmış bir dil sınavıdır. Sınav Akademik ve Genel IELTS olarak 2 bölüme ayrılır.

Dünyada birçok ülkede üniversite ve şirketler tarafından kabul edilen IELTS’i Türkiye’de kabul eden üniversite ve şirket sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Yüksek Lisans, Doktora, Hazırlık Atlama, İş başvuruları, Dil tazminatı ve göçmenlik gibi durumlarda kullanılan İngilizce bilginizi akademik ve genel olarak derecelendirir. İngilizce okuma, konuşma, dinleme ve yazma becerinizi ölçen bir sınav olan IELTS’in puan aralığı 1-9 arasındadır.

Hemen hemen her alanda kullanacağınız puan ise 6.5 ve üstüdür. Kursumuzda IELTS eğitimlerine başlamadan önce öğrencilerimizin kariyerleri hakkında gerekli danışmanlığı yapıp bir seviye tespit sınavına alırız. IELTS eğitimi alacak bir öğrencinin en az ‘intermediate’ dediğimiz orta seviyede genel İngilizce bilgisine sahip olması gerekmektedir. Bu doğrultuda ister özel isterlerse grup eğitimlerimizle sınava hazırlanabilirler.

Erasmus ile ilgili çalışmalarınız olacak mı?

Pınar Çalış: 1987 yılında başlamış olmasına rağmen, Erasmus Öğrenci Değişim Programı Türkiye’de 2005 yılı gibi geç bir tarihte ciddi anlamda takip edilmeye başlanmıştır. Böyle olmasına rağmen, başlangıcından günümüze kadar 1.5 milyondan fazla öğrenci program dahilinde yurtdışında eğitim görme fırsatını yakalamıştır.

Discover Dil Okulu & Yurtdışı Eğitim olarak bu önemli programa destek olmak amacıyla Erasmus’a yönelik ciddi çalışmalara imza attık. Programımız, genelde konuşmaya yönelik İngilizce metodunu aşağı yukarı 1 ay içerisinde yoğun bir programla öğrenciye sunarak, öğrencinin hem Erasmus sınavına hazırlanmasına hem de gideceği ülkede dili daha etkin bir şekilde kullanmasına yardımcı olur. Unutmamak gerekir ki, Erasmus, öğrencilere yurtdışında bir nevi bedava dil eğitimi vermektedir ve asla kaçırılmaması gereken bir fırsattır.

Discover English olarak ilkeleriniz nelerdir?

Pınar Çalış: Çağlar önce Plutark “Zihin doldurulacak bir kazan değil tutuşturulması gereken bir ateştir” demiş.

Onun bu sözleri, insanı öğrenme sürecinin pasif bir alıcısı olarak görmektense sürecin aktif bir katılımcısı haline getirmeyi amaçlayan eğitim yaklaşımları için ilham verici olmuştur. Discover’da biz de prensiplerimizi benzer bir yaklaşım üzerine kuruyoruz. Bizim için her öğrencimiz, uzmanı olduğumuz bu sürecin aktif bir parçasıdır.

Dolayısıyla ilkemiz, bir yandan son derece hassas ve ciddi bir alan olan eğitimde standartları korurken diğer yandan da her öğrencimizin kendine özgü öğrenme sürecinde onun yanında olabilmek için gereken esnekliği gösterebilmektir.

Bu doğrultuda, sürekli gelişen günümüz teknolojisine ve değişen eğitim sistemine ayak uydurarak yenilikçi politikalar, yaklaşımlar geliştirmeye çalışıyoruz. Bunun için gereken çalışmaları kendimize, mesleğimize ve öğrencimize saygı ilkesi çerçevesinde şekillendiriyoruz. Hazırladığımız eğitim materyallerinden fiziki koşullarımızın düzenlenişine değin ortaya koyduğumuz her şeyde bu saygının izlerini görürsünüz.

47

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

“Paris’e gitmenin en kötü yanı, İstanbul’a dönüşünün olması...”

Bu cümleyi 5 günlük Paris seyahatimizin sonunda uçağımızı beklerken mırıldandım, biraz hüzünle..

Benim için Paris’e gitmek zaten yeterince heyecan vericiyken bir de 14 Şubat arifesinde gidiyor oluşumuz apayrı bir anlam kattı kısa tatilimize.

Uçak biletlerimizi, fiyatların inanılmaz ucuzluğunun verdiği heyecanla 6 ay önceden aldık. Gidiş dönüş 99 Euro! Üstelik sadece bir hafta önce Antalya’dan İstanbul’a çok daha pahalıya gelmişken! THY kış dönemi yaz için, yaz dönemi de kış için inanılmaz indirimler yapıyor. Üstelik diğer hava yollarının yanına bile yaklaşamayacağı konforuyla. Bu altı aylık süreç tabii ki kolay geçmedi. Sık sık sohbetlere konu oldu, ‘ya bir terslik olursa, daha çok uzun zaman var’ stresi baş gösterdi, arkadaşlar belli etmeseler de bıktı! : ) Ama sonunda işte o gün geldi çattı!

Paris’e gitmeye niyetlendiyseniz, gezmeniz gereken yerlere zaten internetten bakarsınız. Herhalde hakkında en çok yazı yazılan şehir Paris’dir. Bense size tatilinizi biraz daha keyifli kılabilecek ufak detaylardan bahsedeceğim.

Eğer bizim kadar şanslıysanız ve kalacağınız otel Paris’in göbeğinde ise değmeyin keyfinize. Birkaç yer hariç her yere yürüyerek gider, Paris ruhunu benimser hatta fazla kaptırırsanız kendinizi Parisien gibi bile hissedebilirsiniz! : ) Paris sokaklarında gezerken kendinizi 1800’lerin ortasında hayal etmeye başlamanız fazlasıyla mümkün.

Hiç bozulmayan bir mimari ile Rönesans’ın etkisini hiç kaybetmediği dünyanın en güzel şehirlerinden birisi Paris.

Paris’de sürekli metroya bineceğimizi düşünürken sadece bir kere bindik biz. Kendinizi metroya koşullamayın, otobüs tercih edin ya da araba

48

kiralayın. Sabahları inanılmaz trafik olduğu söyleniyordu bize ama 1 gün hariç 4 gün boyunca arabayla gezdiğimiz halde hiç rastlamadık.

Tabii yorgunluktan 9.00 ’dan önce uyanamıyor oluşumuzun da bunda payı vardır. :)

Euro değerli yapacak bir şey yok.

Bu yüzden kahvaltı hizmeti veren bir otelde kalmaya çalışın. Nutellalı krep bile 3 Euro. Orada az gibi geliyor ama asıl iş Türkiye’ye dönünce ortaya çıkıyor. : ) Eyfel Kulesine çıkmazsam olmaz diyorsanız(ki demelisiniz!)muhakkak gitmeden önce internetten rezervasyon yaptırın. İnsanlar saatlerce sıra beklerken biz elimizi kolumuzu sallaya sallaya çıktık yukarı. Üstelik sadece 10 dakika durur inerim heralde diyen ben ne olduğunu bile anlamadan tam bir saatimi manzara karşısında, sarmaş dolaş sevgilileri ayırıp ‘fotoğrafımızı çeker misinizzz?’ diyerek geçirdim. : ) Menüde Tartare adı geçen her şeyden uzak durun!

Ben şanslıydım riske girmedim ve spagetti sipariş ettim. Ama sevdicek her zaman yaptığı gibi rahat duramadı ve ‘yeni bir şeyler denemek istiyorum’ diyip tartare adı verilen bir şey sipariş etti. Böylece sayesinde ahir ömrümüzde çiğ kıyma da yemiş olduk. Evet bildiğiniz çiğ kıyma!

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Montmartre Tepesine çıkıp Sacré-Cœur Bazilikası’nı görmeden Paris’den ayrılmayın. Hatta imkanınız varsa bir Cumartesi günü gidin. Ne kadar kalabalık o kadar eğlenceli.. Sokak sanatçıları inanılmaz. Herkes merdivenlerde oturmuş 2 sokak sanatçısını dinliyor ve eğer söyleyecekleri şarkıyı biliyorlarsa isteyenler de kalkıp onlarla beraber söylüyor.

Ben Monrmartre Tepesinde bir siyahi Fransız ile sarmaş dolaş şarkı söyleyip ayağında Nike olan Mısır firavunu kılığındaki adam ile, biraz onun da zoruyla, dans ettim : ) Öyle ya da böyle Paris dünyanın en güzel şehirlerinden. Hiç bir şekilde zevk almamanız mümkün değil. Yine de bir tatili unutulmaz kılan küçük detaylardır. Kendi küçük detaylarınızı bulmanız dileğiyle.. : ) Merve Çakar

49

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Uçmak.. Çok çok küçükken televizyonda gördüğüm insanlardan ve gökyüzünde beyaz bir iz bırakarak ilerleyen bir makinadan ibaretti.

Burak Genç

Orta gelirlinin çok az bulunduğu bir ortam düşünün.. Az zamanda çok şey değişti ve artık büyük bir çoğunluk bir kere de olsa uçağa binmiş, kimileri ise artık bu ulaşım yolunu sürekli olarak benimsemiş durumda. Uçmak ucuzladı ve gelişti derken, bu iş abartıldı diye düşünüyorum.

Sadece 99€.. Gidiş-dönüş bir yolculuk için fazlasıyla abartılmış bir sayı. Üstelik yurt içi de değil…

Bu fırsat kaçmaz dedik ve anında bir yer belirleyip biletlerimizi aldık..

Geri kalan şeyler vize ve pasaporttu.. Otel rezervasyonu, vize - pasaport derken uçuş saatimizi beklemeye başlamıştık bile..

Roma.. Kokusunda tarih var..

Uçağımıza bindik ve klasik rötarlı uçuşlardan birini gerçekleştirdik.Şunu belirtmek isterim, THY gerçekten hizmette kusur etmiyor. 2 saatlik uçuşta,

50

yemek, tatlı ve çay ikramları sonrasında zaman geçmiş ve iniş için alçalmaya başlamıştık bile :) Daha önce araştırdığımız üzere Roma içindeki ulaşım araçlarını 3 gün boyunca sınırsız kullanmak ve aynı zamanda 2 adet farklı müze ziyareti yapabilmek için ‘Roma Pass’ kartlarımızın teki için 30€ ödedik. Roma Fiumicino Havaalanı’ndan otelimize ulaşmak için Havaş tarzı hizmet veren farklı farklı şirketlerden biri için tekrar bilet aldık.

Yaklaşık 1 saat süren yolculuk sonrasında tarihi bir şehir içerisinden geçerek Termini istasyonuna ulaştık.

Burası bir tren istasyonu.

Bizdeki Haydarpaşa gibi ama şehir içine de hizmet veren bir yer. Otelimizi parmağımızı koymuş gibi bulduk. Aramadan bulmamızı kutlayıp karnımızı doyurmak için birkaç yer gezdikten sonra ismine dikkat etmediğim bir yere girdik. Oraya göre ucuz sayılacak bir fiyatla salatapizza-içecek menüsü yedik.

Pizza gerçekten severim ama sanırım bu kadar iyisini Türkiye’de yememiştim.

Muhakkak vardır ama ben denemedim. Nitekim en iyi İtalyan restaurantının İtalya da olmadığını öğrendim..

Otelimize yerleştikten sonra o şirin mi şirin, yadırgamadan bizi kabul eden şehri gezmek için hazırdık..

Tekrar tren istasyonuna geldik, otel için seçtiğimiz yer o kadar iyiydi ki nerede olursak olalım, tren istasyonunu bulduktan sonra otele gitmek en fazla 15 dakikaydı. Bu nedenle ilk kez gidecekler için tren istasyonuna yakın bir yerde otel ayarlamak akıllıca olabilir. Otelin adı Scott House idi ve gerçekten fiyat performans açısından çok başarılıydı. Yalnız kahvaltılar hariç. Gerçi hiçbir yerde Türkiye’de olduğu gibi bir kahvaltı kültürü olduğunu düşünmüyorum. Varsa yoksa Kruvasan..

Gladyatörlerin yaşabilmek için öldükleri o efsane tarihe

meydan okumayı bırakmış, tarihe meydan okutmuş yer Colosseum.. İnsan kendini kaptırınca,orda yapılan mini bir müze ile birlikte empati kurarak o dönemde yaşadığını hayal edebiliyor.

Bilmiyorum, sanırım 1 aylık bir süre için Antikçağ da antik bir şehirde yaşamak isterdim. Bir yandan orası hakkında bilgi almak için mini el kitabımıza bakıyor bir yandan fotoğraflıyor ve bir yandan da her noktasını gezmeye çalışıyorduk..

Zamanın çok gerisinde ama hiç yabancı değildi Roma..

Artık akşam olmaya başlamış, otelimize geri dönmüştük. Gün içinde çok yoruluyor erken uyuyup günü iyi değerlendirmek için erken uyanıyorduk..

Yeni bir güne merhaba derken, otelde kahvaltı bölümüne geçtik. Bizdekilere şekil olarak benzeyen ama tad olarak yanından geçmeyen bir kaç çeşit jambon ve kruvasan aldık tabağımıza. Yine aç kalktık masadan :) 2.gün rotamız Aşk Çeşmesi(Trevi) ve

üç nokta www.kulturkulubu.com

İspanyol Merdivenleri idi.

Günlerden Pazardı ve İspanyol Merdivenleri’nden yukarı doğru çıkıp bir Fransız kilisesine girdik. Çok sessizce kimse farketmeden fotoğraf çekiyor ve insanların inanışları uğruna yaptıklarını keyif alarak seyrediyordum.

Roma’nın Nişantaşı’sı Spagna.. Lüks Markaların bulunduğu bu caddeden ilerleyerek yine geniş geniş meydanların bulunduğu yerlere geldik. Harika bir başka yapı ile karşı karşıya kaldık, Vittoriano a Roma!

Roma’nın bitmek bilmeyen müzelerinden biri.

Görülmesi şart. Spagna da baş döndüren bir açlık sonrasında pek çok insan tarafından tercih edilen bir mekana girdik.Türkiye de bayılarak yediğim deniz ürünleri pizzasını bir de yerinde denemek lazımdı.. Tabak önüme geldiğinde ise hayallerim dibine vurmuş kendimden geçmek üzereydim. İçerisinde midyeden

ahtapota, kalamardan bilmediğim saçma sapan şeylere kadar her şey vardı. Üstelik inanılmaz özentisiz bir tabaktı. Sanırım çatal dokundurmadan geri gönderdim ve ücretini ödemedim. Ne olursa olsun 10 Euro luk bir tabak öyle olmamalıydı. Şu an bile o tabağı düşününce yüzüm buruşuyor.. :) Yine lezziz bir yer bulamadım ve öylesine başka bir yerde bir şeyler yedim..

Sora sora Bağdat bulunur derler ama biz Aşk Çeşmesini aramaktan helak olduk.

Oysaki burnumuzun ucunu göremiyormuşuz.

Bir dakikada hevesini alabileceğin bir yer olmasına rağmen gelmişken zaman geçirmemek olmazdı.. Kış vakti gelmişsiz, gelmişken dondurma yemeden gidilir mi dedik ve iyice hasta olduk iyi mi?.. Gün tekrar bitti ve o yorgunlukla 18.30 gibi bir saatte uykuya daldık.

Son güne uyandık ve artık bu günkü rotamız Vatikandı.

Roma da son saatlerimiz yaklaşmıştı ve biz İstanbul’a dönememe planları yapmaya başlamıştık. Kim 3 günde Roma ya doymuş ki.. Otelden çıkış yaptık ve eşyalarımızı otel bagaj emanetine koyduk. Bindik trene 10 dakika süren bir yolculuk sonrasında Ottoviano bölgesindeki Vatikan’a ulaştık. Buranın İtalya’dan bağımsız bir bölge olduğunu 24 yaşında öğrenmem biraz

ayıp oldu sanırım kendime karşı ama olsun öğrenmenin yaşı yoktur demişler : ). 500600 metrelik bir sıra gördük ve bu sıranın San Pietro Kilisesi nin sırası olmaması için dua ettik ama dualarımız maalesef boşa çıktı.

Yaklaşık 1 saat süren bir bekleyişin ardından kiliseye girmek için gişeye gelmiştik. Bir yazı dikkatimizi çekti girmeden önce. Asansörlü giriş 7 Euro, asansörsüz 5 Euro.. Merdiven nedir dedik fazladan 4 Euro ödememek uğruna ve 187 Metre yüksekliğindeki kilisenin tepesine ulaşmak için yaklaşık 500-550 merdiven çıktık. Tanrım kabus gibi dakikalardı ve çıkacağımız yeri göremeden çıkmaya devam ediyorduk.

Ne olursa olsun ağzımı dakikalarca açık bırakan bir yapı ile karşı karşıyaydım.

Aşağı bakınca nokta misali görünen insanlar kiliseyi keşfetmeye çalışıyor biz ise kilisenin kubbesine en yakın şekilde iken kubbede çizilen resimleri hayran bir şekilde izliyorduk. Hatasız resimler ile 500 yaşını devirmiş bir şaheser.. Bizi kesmemiş olacak ki oraya çıkmışız, bari en tepeye, Vatikan’ı kuşbakışı görebileceğimiz yere çıkalım

Sayı 13 - Haziran 2013

dedik. Hava güzel olsa ve zaman olsa saatlerce oradan çevreyi izleyebilirdim.

Bu şehirde hiç birşey sırıtmıyordu..O an aklıma

geldi,bu şehirin tek eksiği boğazdı. Onlarca merdiveni indik ve kiliseye giriş yaptık.

Mumyalanmış kişileri 40 cm yakından görmek çok hoştu. Yıllar öncesinde teknolojiden yoksun, herşeyin el emeğinden geçtiği bir zamanda yapılan o harikulade heykeller, yapılar.. Her şeyi ile kendine hayran bırakıyordu. Oradan ayrılma vakti gelmişti, otelimize gelip bagajları aldıktan sonra havalimanına ulaştık. Uçağımıza binince geçirdiğimiz her dakika gözlerimin önüne geliyordu.

Bu kadar az zamana, sığdırabildiğimiz kadar şey sığdırdık. Tercübe ve cesaret ise yanımıza kar kaldı. İmkanınız var da böyle bir seyahate çıkmıyorsanız, çok şey kaçırıyosunuz diyebilirim.

Herkese sevgiler..

Burak Genç

51

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Low land’e yolculuk...

Hollanda’da gönüllü çalışma kampına katılmadan önce iki defa Work and Travel programına katılmış, dil eğitimi ve tatil amaçlı yurtdışına çıkmıştım.

Yine de yurtdışına çıkmak için daha farklı programlar arıyordum. Yeni kişilerle tanışıp, onların birbirinden renkli kültürleri hakkında konuşup, kendi kültürümü onlarla paylaşmak, İngilizcemi geliştirmek, yeni yerler görmek, farklı bakış açıları kazanmak ve tabii ki EĞLENMEK istiyordum. :) Seçimim gönüllü çalışma kampından yana oldu. Ülke olarak da Hollanda’yı seçmiştim. 2 Ağustos’ta Atatürk Havalimanı’nın yolunu tuttum. Sabah 8:30 gibi Amsterdam’daydım ve o

52

günü kazanmıştım. 2 günüm vardı Amsterdam’da ama yine de fiyatlar sebebiyle oteli şehrin merkezinde seçememiştim. Buna rağmen ulaşımda hiçbir sorun yaşamadım. (Bu arada bisiklet sayısı neredeyse insan sayısından daha fazlaydı. ) Bu iki günde Heineken Experience, Van Gogh Müzesi, Lale Pazarı, Red Light District ve Sex Müzesi gezi planımdaydı. Ailelerin Red Light sokaklarında çocuklarıyla gezmesi ve sokak ortasında duran tuvaletler gerçekten şaşırtıcıydı.

Daha sonra kampa gitmek için trene bindim ve 3 saatlik bir yolculuğun ardından buluşma noktasına vardım.

Arabayla bizi kamp alanına götürdüler.

(Kamp alanı ormanın içinde etrafı mısır tarlalarıyla çevrili korku filmlerini aratmayan bir yerdi.) İlk olarak kamp liderleriyle tanışıp, biraz dinlendikten sonra çadırımızı kurduk. (Eveeeet Hollanda’da çadırda kalmak gibi bir çılgınlık yaptık. Akşama doğru kısaca bir sunum yaptılar ve yemek yapmak için işe koyulduk. (Yemekleri gönüllüler yaptığı için 10’un üzerinde ülkenin yemeğini tatma fırsatı yakaladım ;) ) Herkes işin bir ucundan tuttuğu için bizlere de kaynaşma fırsatı doğdu tabii. Üçüncü gün (sonunda) bir şeyler yapmaya başlamıştık artık.

Elimize testereleri verdiler ve gölün etrafındaki 2 metreden küçük ağaçları kesmemizi istediler. Çalışma saatleri 09:00-15:00 arası olmasına rağmen günde ortalama iki saat çalışıyorduk.

Kalanı ise muhabbet ve dinlenme ile geçiyordu. Eğer çok çalışırsak kamp liderleri bize “Hey kendinizi yormayın, yeter bu kadar, buraya tatile geldiniz.’’ diyorlardı, ki gerçekten de öyleydi.

(Gönüllü Dinlenme/Eğlenme Kampı denmesi daha doğru olabilir bu kamp için. :)) Kamptakilerle arkadaşlıklar her gün daha da ilerledi. (Her ülkeden 1 veya 2 kişi vardı.) Her akşam ayrı bir eğlence oluyordu.

Buraya gönüllü olarak geldiğimiz için yerel gazete ve radyolardan gelenler oldu. Bu sayede bizden haberdar olan insanlar bizi evlerine akşam yemeğine davet etmeye başladı.

Böyle bir ortamda zaman hızlıca akıp geçti ve son gün geldi çattı. İstikamet Amsterdam’dı. Hostel kalmadığı

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

ve oteller pahalı olduğu için plan, geceyi dışarıda geçirip sabaha doğru bi parkta uyumaktı. Mükemmel bir plan olmayabilir ama yine de çok eğlenceliydi, tavsiye edilir. ;) Ertesi gün ise küçük bir şehir turunun ardından havalimanının yolunu tuttuk. Planımız gelecek sene için bir kamp belirleyip yine macera yaşamak ve o karma kültür ortamını oluşturmak. Umarım herkes bu program veya buna benzer aktivitelerle yeni bakış açıları kazanıp, yeni dostluklar edinir ve iş başvuruları için diğer adayların önüne geçirecek ayrıcalıklar kazanır.

Haluk Mert

53

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

KUZEYİN HUZURU; STOCKHOLM

İsveç’in başkenti Stockholm, Vikingler ’in rüya başkenti diye tabir edilen Oslo ve Kopenhag ile kıyaslandığında gerçekten en etkileyici şehirdir. Şehrin panoraması, gölleri, nehirleri, binlerce adası, tarihi, kültürü,

54

sanatı ve mimarisi ile yaşanası bir görünüme sahiptir. Şehir 14 büyük adacık üzerine kurulu. Malaren Gölü batısında, Baltık Denizi ise doğu kısmında yer alıyor. Adeta bir

adalar kenti olan Stockholm, 30.000’in üzerinde irili ufaklı adacıklardan oluşur. Kentin adalara ve kanallara yayılmış olması, ona Kuzeyin Venedik’i sıfatını kazandırmıştır. Kent coğrafi özelliğinden dolayı 6 ay gündüz 6 ay gece yaşamaktadır.

Diğer İskandinav başkentleri ile kıyaslandığında nüfus olarak 2 milyon gibi bir rakamla her birinin 4 katı nüfusuna yakındır. Şehrin en ilgi çekici yerleri kışın adacıklar üzerine kurulu köprülerden geçerken donmuş göller, akan nehirlerdeki buz kütlelerinin irili ufaklı hareketleri, dünyanın bir çok kısmı korunarak ayakta kalmış en eski gemisi Vasa, Modern sanat müzesi, Ortaçağ esintisi sunan Eski Şehir Meydanı olarak adlandırılan Gamla Stan’ın daracık sokakları, Açık Hava Müzesi ve Stockholm’ün şehir panorası ile Belediye binasıdır. Belediye binasının bu kadar görülmeye değer ve ilginç olmasının sebebi, her yıl 10 Aralık’ta Nobel ödül törenlerinin bu binanın Mavi salonunda düzenlenmesidir. Yazar Orhan Pamuk’un Nobel Ödülü’nü aldığı

salondur.

Skansen Açık Hava Müzesi 1891 yılında Arthur Hazelius tarafından kurulan müze, bir dönem kraliyet ailesinin av mekanı olan Djurgarden Adası üzerine inşa edilmiştir. İsveç’in farklı bölgelerinden getirilen tipik İsveç evlerinin minyatürlerinin ziyaret edilebileceği mekânda aynı zamanda İskandinav vahşi hayvan yaşantısı da görülebilir.

Stockholm’üm panoramik olarak görmek için Skansen Açık Hava Müzesi en ideal yerdir.

Vasa Müzesi Vasa dünyadaki ayakta duran tek 17.yy. gemisidir. Orijinal parçalarının %95’ten fazlasının korunduğu, yüzlerce oyma heykelin bulunduğu Vasa, benzersiz bir sanat harikasıdır.

Gemi Stockholm’de amaca uygun bir müzede sergilenmektedir.

Bazılarına göre Stockholm sadece Vasa için bile ziyaret edilmeye değerdir.

üç nokta www.kulturkulubu.com

Stockholm’ün ülkemizle bağları yok sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Ülkemizden birçok aydın için gönüllü sürgün yeri olmuştur: Demir Özlü, Tuncel Kurtiz, Zülfü Livaneli, Güneş Karabuda, İlhan Koman, Mehmed Uzun... Ahmed Mithat Efendi, 1889 tarihli “Avrupa’da Bir Cevelan” da İsveç’ten uzun uzun söz etmiştir.

Yazar kitabında Stockholm’ü Venedik’e benzetmiştir. Burada tiyatro sanatının hayli ilerlemiş olduğunu, gayet büyük bir opera ile dram ve komedi tiyatrolarının bulunduğunu, bunların yanı sıra Beyoğlu’nun kafeşantanları gibi birkaç küçük tiyatro olduğunu, sayısız kitapla dolu olan kütüphanenin ise hayranlık uyandırdığını ballandıra ballandıra anlatmıştır. 1912’de İsveç’e giden Celal Nuri ise “Şimal Hatıraları”nda, kentin İstanbul’a benzeşen yönlerine değinir: “Stockholm şimdiye kadar gördüğümüz memleketlerin en latifidir. Elli adet Boğaziçi tasavvur ediniz. Bunların içine bine yakın Büyükada, Heybeliada, Kınalıada koyunuz. Latif fakat koyu renkte bir deniz... Zarif ormanlar, simsiyah kayalar.

Pek şairane yapılmış köşkler, villalar, sayfiyeler, oteller, kahvehaneler... Stockholm şu

Sayı 13 - Haziran 2013

andaki medeniyetin en yüksek numunesini teşkil eder...”

Bir çok ünlü yazar, oyuncu ve müzisyenin memleketidir Stockholm. Bunlardan birkaçı; şair Carl Michael Bellman, roman yazarı August Strindberg, yazar Hjalmar Söderberg, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Eyvind Johnson, sinema oyuncusu Stellan Skarsgård ve Dolph Lundgren, pianist Wilhelm Stenhammar, DJ Eric Prydz , ABBA, In Flames, Opeth, Dark Funeral…

Göçler nedeniyle birçok mutfağı çatısı altında birleştiren kent, farklı lokantalarıyla bilinmektedir, kentte Asya, İtalya, Fransa, Türk, Amerikan, Yunan, İskandinavya, İspanyol ve Orta Doğu mutfaklarından örnekler mevcuttur.

Stockholm İsveç’in finans merkezidir. Ülkedeki birçok sigorta şirketi ve bankanın merkezleri bu kenttedir.

Stockholm Borsası olan Stockholmsbörsen, Avrupa’nın en önemli borsalarından biridir. Ünlü H&M adlı giyim şirketinin de merkezi Stockholm’de yer almaktadır.

Stockholm Sendromu Stockholm Sendromu tanımlamasını doğuran süreç, 23 Ağustos 1973 günü Jan Erik Olsson Stockholm’un Normalmstorg semtinde bir banka şubesini soymasıyla başladı. Müşterilerin ve bu arada bazı memurların dışarıya kaçmasına göz yuman soyguncu üç banka memuresini esir aldı.

Bu süre zarfında rehineler, soygunculara duygusal bir yakınlık hissetmeye başladı. İddiaya göre rehinelerden biri nişanlısını terk ederek Olsson’un hapisten çıkmasını bile bekledi.

Bu soygun girişimi sırasında polise yardımcı olan kriminolojist ve psikiyatrist Nils Bejerot, rehinelerin bu psikolojisini, ‘Stockholm sendromu’ olarak kavramlaştırdı.

Lütfi Terzi

55

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

UTOPIA

Eskiden Yok-ülke’ydi adım, ücralardaydım, Şimdi ise Platon’un devletiyle aşık atarım, Eskiden Yok-ülke’ydi adım, ücralardaydım, Belki ondan bile üstünüm, boş sözlerle karalanan Şimdi ise Platon’un devletiyle ne aşık varsa atarım, çünkü o kitapta, Belki ondan bile üstünüm, boş sözlerle Ben insanlarla, kaynaklarla, en iyi yasalarlakaralanan canlandırdım: Yaşanası-yer denmeliçünkü bundanoböyle bana, bu benim hakkım. ne varsa kitapta,

Ben insanlarla, kaynaklarla, en iyi yasalarla canlandırdım: Yaşanası-yer denmeli bundan böyle bana, bu benim hakkım.

İşte bu dizelerle tanımlamıştı Hythlodaeus’un yeğeni ve saray şairi Anemolius, Utopia Ülkesini… Ünlü filozof Thomas More, Utopia’sında, Raphael Hythlodaeus adlı Portekizli bir gezgincinin ağzından kendi hayalindeki ideal devlet düzenini anlatmıştır.

56

üç nokta www.kulturkulubu.com

U

topia, orta kısmından iki ucuna doğru yavaş yavaş daralarak birbirine yaklaşan ve bu haliyle adeta yeni doğan ay’ı anımsatan bir adadır. Zamanın birinde Utopus adlı bir kumandan bu adayı zapt etmiş ve buraya kendi adını vermiş. Kumandan Utopus, bu adanın kaba ve cahil olan kavimlerini öyle yüksek bir uygarlık seviyesine ulaştırmış ki, şu an yeryüzünde yaşayan hiçbir ulus onların eline su dökemez.

Adada 54 kentten oluşmaktadır.

Bir tek kenti tanırsan bütün kentleri tanımış kadar olursun. Çünkü hepsi birbirine öyle çok benziyor ki. Kentler arasındaki en kısa mesafe 24 mil kadar. Yani bir kentten diğerine bir günlük yürüyüşle ulaşılması mümkün.

Amaurotus kenti, Utopia ülkesinin başkentidir ve adanın tam merkezinde yer alır. Alçak bir tepenin yamacına kurulmuş olan Amaurotus, kare biçiminde olup Anydrus nehrine kadar uzanır.

Amaurotus, çok sayıda kule ve mazgallı siperin yer aldığı yüksek ve geniş surlarla çevrilmiştir.

Kentin sokakları rüzgarı kesecek şekilde yapılmıştır. Binalar da öyle eski püskü değil; cadde bozunca bir sıra oluşturacak şekilde dizilmiş, evlerin yüzleri ise birbirine bakmakta. Binaların arka cephelerinde ise geniş bahçeler var. Her evin sokağa bakan bir ön kapısı ve bahçeye açılan bir arka kapısı bulunmakta. Özel mülkiyet diye bir şey yok.

Utopialılar her on yılda bir kurayla evlerini değiştiriyorlar.

Utopia halkı, bahçelerinde meyve ağaçları, türlü türlü çiçekler ve otlar yetiştiriyor. Evlerin hepsi üç katlı, çok şık, duvarların dış cephesi ya sert çakmak taşlarıyla, ya yontma taşlarla ya da pişmiş tuğlalarla örülmüş. Çatıları yatık ve ucuza mal olan bir çeşit alçıyla sıvanmış. Pencerelerine cam takarak rüzgarı engellemeyi büyük ölçüde başarmışlar. Zaten burada cam çok kullanılan bir malzeme. Pencerelerine saf zeytinyağına ya da ambere batırdıkları ince ketenden perdeler çekilmiş. Bu sayede evin içi hem daha fazla ışık alıyor, hem de fazla rüzgarın girmesi engelleniyor.

Kentteki her otuz aile her yıl kendilerine bir temsilci seçer.

Temsilcilere syphograntus denir. Her on syphograntus ise temsil ettikleri ailelerle birlikte traniborus diye adlandırılan bir başkanın yönetimindedir. Sayıları iki yüzü bulan syphograntuslar

kendilerine en fazla yararı dokunacak kişiyi prens olarak seçerler. Seçilen kişinin prenslik görevi ömrü süresince devam eder. Buna karşılık ülkedeki bütün memuriyetlerin süresi bir yıllıktır. Utopia senatosunda, toplumu ilgilendiren herhangi bir konuda nihai karara varılması için konunun senatoda üç gün boyunca tartışılması gerekliliği kuralı vardır. Ayrıca senatoya gelen bir mesele aynı gün tartışmaya açılmak yerine bir sonraki senato toplantısına ertelenir. Bu kuralın amacı, kişilerin meseleler hakkında ilk akıllarına geleni bir çırpıda söylemeleri yerine, düşünüp taşınıp öyle konuşmalarını sağlamaktır. Ülkede kadın erkek istisnasız herkesin anladığı tek zanaat tarımdır.

Utopialılar daha çocukluktan başlayarak tarımı öğrenirler. Tarımın yanında, her birine uygun düşecek başka zanaatlar da öğretilir. Bunların başında yün işçiliği, keten kumaş dokumacılığı, duvarcılık, demircilik, marangozluk gibi el sanatları gelir. Utopialılar genelde baba mesleğini öğrenirler, çünkü ne de olsa doğuştan yatkın olurlar o mesleğe.

Bütün ada halkı tek tip elbise giyinir, üstelik bütün ömürleri boyunca; sadece kadın erkek ya da evli ve bekârların giyindikleri farklıdır. Bu giysiler, içinde rahatça hareket edilebilecek şekilde yapılmış ve hem soğuk hem de sıcakta giyilebilir niteliktedir. Çalışırken derinden ya da posttan yapılan gösterişsiz ve yedi yıl dayanacak giysiler giyerler. Dışarı çıktıkları vakit bu kaba iş elbisesinin üstüne bir pelerin geçiriverirler. Bu pelerinler hep aynı renktir ve has yünden yapılmadır.

Adada yaşayanların gündelik kıyafetlerinde ise en çok keten kumaşlar tercih edilir.

Utopialılar günü ve geceyi yirmi dört saate bölmüşlerdir ve bunun sadece altı saatini çalışarak geçirirler. Devletin göz önünde tuttuğu amaç şudur: Toplumun zorunlu ihtiyaçları karşılandıktan sonra, artan zamanı bütün yurttaşların fiziksel kölelikten zihinsel özgürlüğe ve gelişime aktarmalarını sağlamak. Öğlenden önce üç saat iş görürler, ardından yemeğe gider, yemek sonrası iki saat dinlendikten sonra son üç

Sayı 13 - Haziran 2013

saat daha çalışıp akşam yemeği saatinde işi bırakırlar. Günde sekiz saat uyurlar. Çalışma, yemek yeme ve uyku saatlerinin arasındaki vakitler ise serbesttir ve herkes canı ne istiyorsa onu yapar. Utopialılar bu serbest vakitlerini tembellik yaparak harcamazlar elbette; çoğunluğu bu vakitlerini özgür sanatlarla meşgul olarak geçirir. Ayrıca boş zamanlarında bizdeki satranç oyununa benzeyen iki oyunlarını var, onları oynarlar.

Utopialılar arasında her şey yerli yerine oturmuş ve kamu düzeni sağlanmış olduğundan, evlerin yeniden inşa edilmesi pek rastlanan bir durum değildir.

Hatta öyle ki müteahhitler bazen yapacak iş bile bulamazlar. Böyle durumlarda onlardan evlerinde tahta kesip taş yontmaları istenir ki herhangi bir bina inşa edilmesi gerektiğinde işi bir çırpıda hallediversinler.

Utopia’da kızlar, gelinlik çağa gelip evlendiklerinde kocalarının ailelerine katılırlar, ama erkek çocuklar ve bütün erkek torunlar aile içinde kalır ve ailenin en yaşlısına itaat eder, bu kişi yaşlanıp da zihinsel yetilerini kaybedinceye değin bu iş böyle sürer gider. Utopia’da ailenin en yaşlısı o ailenin reisidir.

Kadınlar kocalarına, çocuklar ana babalarına, kısacası yaşça küçükler büyüklere hizmet eder.

Her kent dört eşit mahalleye ayrılmıştır.

Her mahallenin ortasında da her şeyin bulunabileceği bir pazar yeri vardır. Her ailenin kendi evlerinde ürettiği mallar bu pazara getirilir ve türüne göre tek tek ayrılıp ambarlara konur.

Kişiler ihtiyaçlarını buralardan karşılar, ne istiyorsa parasız, hatta takas bile yapmadan alır götürür. Çünkü Utopia ülkesinin sınırları içinde para geçmez. Sözü edilen pazarların yanında bir de erzak pazarları vardır. Bu pazara da sebzelerden, taze meyvelerden, ekmeklerden tutun; balıklara, dört ayaklı hayvanlara ve yenilebilecek türdeki kuşlara kadar ne varsa hepsi getirilir.

Utopialılar hayvanları kesip parçalama işini alışkanlık edinmesinler diye yurttaşlarına yaptırmaz, çünkü bu alışkanlığın bizlerin doğasındaki en insancıl duygu olan şefkati yavaş yavaş körelteceğine inanırlar. İşte bu yüzden bu işi kendileri yapmaz, kölelerine yaptırırlar.

57

üç nokta www.kulturkulubu.com

Her mahallede birbirine eşit mesafelerle ayrılmış çok geniş yemekhaneler yer alır. Her bir yemekhane otuz aileye tahsis edilmiştir. Öğle ve akşam yemekleri saatlerinde bir borazan çalınıp yemek vaktinin geldiği hatırlatılır. Evde yemek yemek yasak değildir, fakat buna rağmen kimse kendi evinde yemek yemeye heves etmez.

Bütün öğle ve akşam yemekleri ahlak konulu edebi bir metnin okunmasıyla başlar, ama sıkıcı olmaması için kısa tutulur. Akşam yemekleri müziksiz geçirilmez.

Yemeğin ikinci aşamasında ise tatlıyı sofradan eksik etmezler.

Kentlerdeki yemek alışkanlığı böyleyken, köylerdekiler birbirinden bir hayli uzak mesafede oturdukları için herkes yemeğini kendi evinde yer.

Kentin çevresinde dört hastane mevcuttur. Bu hastaneler öyle geniştir ki, sanırsın her biri birer küçük kasaba. Bunun amacı, hastaların sıkış tepiş yan yana yatıp da birbirlerini rahatsız etmelerini önlemek ve bir de hastalar arasında salgına yol açacak türden hastalık taşıyan varsa bunları tecrit edebilmek.

Hastanelerde hastalara şefkatli ve özenli bir bakım uygulanır.

Utopia halkı başka kentlere gidebilmek için syphograntuslarından ya da traniboruslarından izin almak durumundadırlar.

Seyahatleri sırasında yanlarına prensin imzaladığı ve kendilerine seyahat izinin verildiğini ve dönecekleri günü gösteren mektubu almaları gerekir.

Utopia halkı, ürettikleri ürünlerden kendilerine iki yıl yetecek kadar erzak ayırdıktan sonra geriye kalan ürünlerin fazlasını cömertçe başka ülkelere gönderirler. Bu ürünlerin yedide birini o ülkenin fakirlerine hibe ederler, kalanını da cüzi bir para karşılığında satarlar. Bu sayede hem kendi ülkelerinin

58

Sayı 13 - Haziran 2013

ihtiyaç duyduğu ürünleri edinirler hem de büyük miktarda altın ve gümüşü ülkelerine getirirmiş olurlar. Utopia’da en çok ihtiyaç duyulan maden demirdir. Utopialılar altına ve gümüşe ise diğer insanların aksine hiç değer vermezler.

Hatta öyle ki, hem kamuya açık yemekhanelerde hem de özel mülklerde kullandıkları alelade lazımlıkları ve bütün alet edevatı altından ve gümüşten üretirler.

Hatta kölelerini bağladıkları zincir ve prangaları bile bu madenlerden yaparlar. Utopia’da kim yüz kızartıcı bir suç işlerse kulaklarına altın küpeler takılır, parmaklarına altın yüzükler geçirilir ve boyunlarına da altın kolyeler sarılır. Yani altın ve gümüşün kendileri için ne derece rezil bir şey olduğunu hissettirmek için her türlü yola başvururlar.

Bütün Utopialılar çok iyi öğrenim görür. Kadın-erkek tüm halk, mesleklerinden arta kalan zamanlarını öğrenime ayırır.

Utopialılar bizim dünyamızda ün salan hiçbir filozofun adını dahi duymamış olmalarına karşın müzik, mantık, aritmetik ve geometri alanlarında birçok keşif yapmışlardır.

Utopialılar yıldızların seyri ve gök cisimlerinin hareketleri konusunda da uzmandırlar.

Utopialıların dinsel ilkeleri de şu şekildedir: Ruh ölümsüzdür ve tanrının cömert iyiliği sayesinde mutluluğa yazgılı olarak doğmuştur. Bu dünyadan sonraki yaşamımızda erdemlerimiz ve yaptığımız iyilikler ödüllendirilecek, günahlarımız ise cezalandırılacaktır. Utopialılara göre bizi buna inanmaya sevk eden şey aklımızıdır. Ayrıca Utopia’da dinsel özgürlük söz konusudur. Kimse kimsenin inancına karışamaz.

Utopialıların her yılın ilk günü ve son günü kutladıkları iki bayramları var. İlk günlere Cynemernus, son günlere ise Trapemernur diyorlar.

Utopialılara göre başkalarının sıkıntısını dindirmek ve yaşamlarını huzura erdirmek en önemli insani değerdir ki, bu da hazzın ta kendisidir. Utopialılar göre bilge bir insan, ilaç almak yerine hastalığını tamamen iyileştirmeyi tercih edecek, teselli beklemek yerine kendisi acılarının üstesinden gelecektir.

Utopialılar eş seçimine o kadar büyük önem verirler ki, yaşadıkları coğrafyada bir tek onlar tek eşliliği benimsemiş durumdadır. Onlara göre evlilik ancak ölümle son bulur, tabi eğer aldatma söz konusu olmamışsa ve de çiftlerin arasında dayanılmaz boyutlara varan anlaşmazlıklar yoksa. Aldatma durumunda ise senatonun kararıyla çift boşanır ve mağdur eşin eş değiştirmesine izin verilir.

Ancak aldatan eş toplum içindeki itibarını kaybetmekle birlikte ömür boyu da dul yaşamak zorunda kalır.

Utopia’da çirkin ya da sakat bir insanla alay ederseniz, aşağılık davranmış olduğunuzdan, alay ettiğiniz insanı değil, kendinizi gülünç duruma düşürmüş olursunuz.

Utopia’da kendini beğenmiş ve terör estiren yöneticilere asla rastlanmaz. Prensi halktan ayıran tek şey, elinde tuttuğu başak demetiyle önünden yürüyen görevlidir. Başrahibi ise elinde mum tutarak önünden yürüyen adamdan tanıyabilirsiniz.

Utopia’da çok az sayıda yasa vardır ve hemen herkes tüm yasaları bilir. Bu nedenle herkes kendi davasını kendisi savunur, bir avukat tarafından savunulmasına izin verilmez.

Bu sayede avukatın, müvekkili lehine meseleyi çarpıtmasının önüne geçilmiş olunur.

Utopialılar hiçbir halkla sözleşme imzalamazlar. Onlara göre, doğanın dostluğu en güçlü sözleşmedir; insanları birbirlerine kopmaz bağlarla

sıkıca bağlayan, anlaşmalardan çok iyi niyet, sözlerden çok içtenlikli bir sevgidir.

Mecbur kalmadıkça savaşmayı tercih etmeyen Utopialılar, savaşmak zorunda kalırlarsa bunu diğer ülkelerden tuttukları paralı askerler vasıtasıyla yaparlar. Çünkü hiçbir şey, kendi halklarının yaşamından daha kıymetli değildir. Ama buna rağmen kadınlı erkekli tüm halkı da haftanın belirli günlerinde askeri açıdan eğitime tabi tutarlar ki, olur da ülkeyi müdafaa etme işi kendilerine düşerse bunu en iyi şekilde yapabilsinler. Ülkelerine karşı bir saldırı olduğunda korkak kimseleri bir gemiye koyarlar ve belli aralıklarla surlara yerleştirirler. Böylece bu kimseler hem kendi yurttaşlarından utandıklarından hem de tüm kaçma ümitlerini yitirdiklerinden korkularını unutuverirler ve savaşırlar. Çünkü bazen yapacak bir şey kalmadığında zorunluluk sizi cesur kılar. İşte Utopia, herkesin adilce bir yaşam sürdüğü, bir kimsenin diğerinden daha üstün olmasına izin verilmeyen bir ülke. Burada para yok. Para derdi olmayınca dolandırıcılık, hırsızlık, kavgalar, gürültüler, çekişmeler, isyanlar, cinayetler, ihanetler ve bu türden geçici cezalar verebileceğiniz ama bir türlü önünü alamayacağınız bir yığın suç da yok. Eğer insanlar farkına varabilseydi bütün dünya Utopia devletinin yasalarını benimserdi.

Tabii bütün kötülüklerin anası olan kibir buna izin verirse. Çünkü kibir için zenginliğin ölçüsü kendisinin neye sahip olduğu değil, başkalarının neye sahip olmadığıdır. Kibir, insanların ruhlarında öyle derinlere sinmiş bir duygudur ki, onu oradan kolay kolay söküp atamazsınız.

Utopia devlet düzenini kendi toplumlarımızda da görebilmeyi umut edebilmek dileğiyle…

Büşra Akat

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Bırak evladım kalemi kağıdı, yaslan arkana, bak burası önemli...

Masamın üstü o kadar dolu ki klavyedeki tuşlara basmak için dirseklerimi omuz hizasında kaldırmam gerekiyor şuan. Vize haftasından çıkmış bir öğrenci için bu masa gayet olası aslında. Hesap makinesi, ders notları, aklımda kalsın zaten çekmem bahanesiyle hazırlanmış kopya kağıtları hepsi bilgisayar ekranına olan görüş mesafemi daraltıyor. Hayatımda asıl yapmak istediğim işlerin yollarını da daraltıyorlar terbiyesizler. Şimdi onu anlatacağım işte o yüzden koştura koştura geldim öğretmen odasından.

bunu ilkokulda falan anlamıştım- üniversitede daha fazla ağırlık verdim tiyatroya. Okulun topluluğuna katıldım, atölyelerine gittim, oyun çıkardık falan ama her şeyden önce okurken eğlendim. Okurken eğlenmekten kastım okula gidip eğlenmek aslında çünkü eğlenirken okumak çok zor bir şey ve ben beceremedim. Ne kadar ağırlık verdiysem tiyatroya o kadar ders geçmekte zorlandım. Anlayacağın bilançoyu hiçbir zaman tutturamadım. Bu da muhasebeyi ben nerede kullanacağım ki dediğim günlere gelsin, oh.

Lise hayatı çok parlak geçmemiş bir çocuk olarak sana şunu söyleyebilirim -ki sen de hemen katılacaksın zaten- öğretmenler her zaman haklı değildir kardeşim, cidden bak. Lisenin en başına dönelim ve öğretmenim için küçük ama benim hayatım için nasıl büyük bir hataya yer açabilecek konuşmayı özetliyeyim sana. Hani bölüm seçtiriyorlar ya, öğrencinin yanına gelmeden zaten konuşmalarından anlıyorsun, “Ahmet’in matematiği çok iyi hocam kesin sayısal olur.

Biz onu sayısal yapalım.” ya da “Ayşe’nin geometrisi süper hocam diğer dersleri kötü ama biz onu sayısala sokarız, sorun değil.” gibi. Sen nereden biliyorsun güzel öğretmenim Ahmet’in mühendis, doktor ya da ne kadar sayısal meslek varsa onlardan birini isteyeceğini? Ayşe desen zaten kendini dağıtmış, tek derse göre bölüm mü seçtirilir güzel hocacım, ha? Sen neden öğrencilere destek vermek varken öğrencilerini okullarının adını daha iyi duyursunlar diye yarışa sokuyorsun arkadaşım? Çok sinirliyim bu konuda ama devamını oku sen, gerilme hemen, sinirimi falan boşaltacağım bir yazı değil bu. Bu Ahmet ya da Ayşe her kimse artık onların yanına gittiği gibi benim yanıma da amaçsız bir gülümsemeyle geldi rehberlik hocam. Daha ben o güne kadar rehberlik hocası kimdir, nedir bilmiyordum çünkü görmemiştim adamı hiç, her neyse. Önüme üç ayrı dosya koydu ve sadece sayısal dosyasını açtı. Dosyanın içindeki kağıtlarda bir sürü meslek adı yazıyordu ben okumaya çalışırken öğretmen beni yerleştirmişti bile. Bir anda doktordan çıkmış gibi oldum “Hadi geçmiş olsun.” dememişti bir tek. Ee noldu şimdi? Ben mühendislik ya da doktorluk yolunda koca bir adım mı atmış oldum ne oldu? Zorla sayısalı seçtim çünkü sistem hakkında en ufak bir bilgim yoktu. On beş yaşındaki çocuğun meslek seçtiği bir eğitim sistemi...

Her dönem bittiğinde daha çok düşünmeye başladım tiyatro konusunda. Konservatuar okusaydım çok daha güzel olurdu her şey demeye başladım kendi kendime. Kısacası hep karamsarlığa düştüm. Ama son zamanlarda anladığım şu ki, oyunculuk konusunda ya da başarmak istediğiniz ne olursa olsun onun için sarfedeceğimiz gayretin önce içimizden gelmesi gerekiyor. Çünkü anlayacağın üzere zorla yaptırılan işten hiçbir verim alamıyoruz. Örnek veriyim istiyorsan kaç tane alttan dersin var şuan? Aldın mı cevabını.

Bunları neden söyledim biliyor musun? Ne istediğim üniversiteyi okuyabildim ne de lisede bölüm değiştirecek şansım oldu. Bu bölüm sıkıntısına rağmen eşit ağırlıktan girdim sınava puanım düşürüldü falan ama kazandım üniversitedeki işletme bölümünü.

Baktım ki okul sadece ders demek değil –zaten ben

!

Şimdi ne yapacağımı söyleyeyim sana da mutlu mesut ayrılalım. Önce bu seneki oyun için dekor hazırlamaya gidicem sonra da oyunun provası başlayacak. İşte benim için üniversiteyi üniversite yapan şeyler bunlar.

Neden? Hemen açıklayayım, sosyal ilişkilerinin tavan yaptığı anlar bir kere. Hani sen sosyal ilişkiler diyince aklına sanal alem geliyor ya orası değil işte, orası köprüden önce ki son sapağı kaçırırsın bir de trafik olur beş saatte geri dönersin ya hah işte öyle bir yer. İnsan ilişkilerinde gerçekçi olmak için bu tür etkinliklerin üniversitelerde hep olmasından yanayım, hatta ne yana olması sonuna kadar arkasındayım.

Ben bir çay koyup geliyim, içeriz.

Dorukhan Kenger

59

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Fastfood Yaşam Tarzı ve Kaçırılan Lezzetler Prof. Dr. Ahmet Gökhan ACAR

Yazıya başlarken başlığın tamamen Türkçe olması niyetindeydim. Daha sonra toplumumuzun önemli bir çoğunluğunu oluşturan, cümle içine İngilizce kelimeler serpiştirerek, iletişim ormanında bir Tarzan edasıyla süzülmek alışkanlığının temsilicisi cool (!) dostlara bir selam göndermek aklıma geldi. Evet sevgili dostlarım, sizler çok havalısınız.

Keşke bizler de –anlaşılamama pahasına- bu kadar kelime dağarcığına sahip olabilseydik.

Hiç yaşamınızı uzaktan izlediniz mi? Kendiniz için zamanı durdurabilir misiniz? Bu sorulara “Bazen” cevabını bile verebiliyorsanız, yaşamın ve ona yüklediğimiz yeni anlamların, insanlık için nasıl ürkütücü bir tablo oluşturmaya başladığını farkeden sayılı insanlardansınız demektir.

Sanırım büyük şehirde yaşamanın laneti, hızlı yaşamak ve sürekli tüketmek. Ne bulursak, elimize ne geçerse, neye sahipsek... İşin garip olan kısmı, neden böyle yaşamamız gerektiği ile ilgili mantıklı bir açıklamamız da pek yok.

60

Doğru olanın bu olduğunu düşünüyoruz. Neden? Eee, çünkü, herkes öyle yapıyor. O zaman sürünün bir parçası olalım ve biz de oburca tüketelim. Böylece zamanın nasıl geçtiğinin farkına bile varmayız. Düşünmediğimiz, farklı olabileceğimiz ihtimali üzerine odaklanmadığımız sürece de, geceleri rahat uyuyabiliriz.

Sadece maddi varlıkları değil, aynı hızla manevi varlıklarımızı da tüketiyoruz. Sevgiyi ve nasıl sevebileceğimizi bile unuttuk.

Artan cinayetler, katliamlar, nefret duygusu, tahammülsüzlük ve boşanma oranları bunun göstergelerinden sadece bazıları.

Aşkı eserlerinde yüceltmiş Shakespeare ya da Goethe gibi insanlar yerlerini, itici televizyon dizilerini üreten ve gerçekten hiç sevmemiş ya da sevilmemiş kişilere devrediyor.

Bu dizilerdeki sevgi ve ifade tarzına bakınca, Neandertal adamlarında karşılaşılabilecek bir ifade tarzının izlerine rastlıyoruz.

Demek ki Darwin’in evrim teorisi tersine işlemektedir.

Pop sanatın en büyük temsilcilerinden Andy Warhol’un çok yaygın bir sözü

vardır: “Herkes bir gün 15 dakikalığına meşhur olacak”. Şimdi bu sözü düşünürken, çevrenize bir bakının. Biri Bizi Gözetliyor akımı programlar; nerede olduğunun farkında bile olmayan, çevresine şaşkın şaşkın bakınan kızcağızların ve zavallı erkeklerin katıldığı –sözüm onayetenek sergileme panayırları, daha da iç parçalayanı bu şovun karşısında en değerli hazinesi zamanını harcayan milyonlarca seyirci; izdivaç pazarlama programları ve tirbünlerden varlığını ispat etmeye çalışan her yaştan seyirciler; Facebook ve Twitter’da fotoğraflarıyla güzelliklerini, yakışıklılıklarını, yediği yemeklerin çeşit zenginliğini, ne kadar çok dostu

olduğunu, ne kadar eğlendiğini ya da ne kadar mutlu bir aileye sahip olduğunu göstererek, bu dünyada özel olduğunu vurgulamaya çalışan; ama, dört duvar arasında ve bir ekran karşısında hapsolmuş, tüm özelini afişe eden insanlar.

Hatta süreci biraz daha ileriye taşıyarak, hayatı boyunca kitabının bir sayfasını bile çevirmediği düşünürlerin aforizmalarını tırtıklayarak, sayfasına ekleyip filozof edasına bürünen milyonlarca büyük ayaküstü düşünürümüz. Yani özel olmaya çalışırken, genelin bir parçası olanlar. İşte böyle bir çağda yaşıyoruz.

En son ne zaman bir dostunuzun gerçekten doğum gününü

üç nokta www.kulturkulubu.com

hatırlayıp (elektronik hatırlatma cihazlarının yardımı olmadan), pastasını alıp, karşısına dikilip sürpriz yaptınız? Onu deniz kenarında, hoş bir yerde yemeğe götürüp, keyifli ve unutulmaz bir anı yarattınız? Ama hızlı bir yaşam sürüyorsunuz, buna vaktiniz yok değil mi? Onun yerine sosyal iletişim ağları, veritabanlarında eşleştirmeler yaparak arkadaş(lar)ınızın doğumgününü hatırlatır ve siz de 0 ve 1’ler dünyasının çocuğu olan, sevimli bir “gif” dosyasından oluşan pastayı arkadaşınıza gönderirsiniz. Hem bu sayede bir gün içinde, bir çok doğum gününü kutlayabilir ve seri üretimin tüm olanaklarından faydalanabilirsiniz.

Teknoloji zaten ne içindir, eğer hayatımızı kolaylaştırmayacaksa?

Ne yazık ki sanat bile hızlı yaşama ve bu yaşamın canı gönülden takipçilerine ayak uydurmaya başlamıştır. Popüler müziğimizin ürünlerine baktığımızda, sürekli tekrar eden nota trafiğini ve iki ya da üç cümleden oluşan şarkı sözlerini hemen fark edebiliyoruz.

Düşünmeye, hissetmeye, yıllarca akılda tutmaya gerek yok. Bu şarkıların ömrüde fazla olmuyor zaten. Tüketip, prodüktörlerin piyasaya süreceği yeni ürünlere odaklanıyoruz. Müzik eğitimi ya da kulağı olmayan, tipi düzgün (!) birçok sanatçı (!), tüm dünyayı büyük kabiliyetleri ile ışığa boğuyor.

Sinema sanatı da ilüzyon ve manipülasyon tekniklerinin tüm cazibesini kullanmaya artan bir şekilde ağırlık veriyor.

Senaryo derinliği ve oyunculuk yeteneğini sergileme kaygısı

yavaş yavaş geri plana atılıyor ve 3 Boyut teknolojisi her filme yediriliyor. Acıdır, ama George Lucas gibi bir dahi bile yıllar sonra yeni bir Star Wars destanı oluşturacağına, eski menüyü tekrar soslayıp önümüze sürmüştür. Görünen odur ki bilinçsizce tüketim ve bunun için gerekli olan yüzeysellik ile sığlık alışkanlığından kurtulmak çok kolay değildir. Demek ki sanat sanat için değil, sanat genel tüketici içinmiş. Dizilere baktığımızda ise, çocukluğumun Brezilya dizilerinin anlamsız diyalogları ve dakikalarca bön bön birbirinin suratına bakarak film süresini geçirme anlayışı, yeni maskeler takarak kendisini göstermektedir. Artık dizilerin yapımcıları bizlere nerelerde gülmemiz gerektiğini bile bir şekilde belirtmektedir. Dizi araları reklâmları da, esasında, kültürel bir eyleme ön ayak olması gereken görsel sanatın yeni amacını vurgulamaktadır.

Ketçap ve mayonezsiz hamburger olmaz! Alt metni “Tüket!” olan, senaryosu ve oyunculuklarıyla zekâya hakaret niteliği taşıyan reklâmlar dizi arası iştahımızı arttırmaktadır.

Fotoğraf sanatı ile ilgilenen arkadaşlarım bilecektir. Doğru kadraj, yol kenarındaki çöplerin arasında yeşeren bir mineyi, size dünyanın en güzel çiçeği olarak gösterebilir. Zamanı durdurur, pislikleri ayıklarsınız.

O çiçek tüm güzelliğiyle oradadır. Kimbilir kaç kere önünden geçmişsinizdir. Ama görememişsinizdir. İşte hızlı tüketilen yaşam, güzellikleri bu şekilde kaçırmamıza neden oluyor. Dinlemesini ve

konuşmasını unuttuğumuz gibi, görmeyi de unuttuk.

Elektronik cihazlar vasıtasıyla gerçekleştirdiğimiz dedikodu seanslarında, bir günü 45-50 kelime ile kaparsak, düzgün konuşabilmeyi beklememiz gerekir. Sadece sesler çıkarırız.

Ama sorun değil. Sonuçta hızlı ve etkin yaşıyoruz. Bizler evrendeki güçlü savaşçılarız! Ne de olsa yaşantımızı diğer işlerimiz ile senkronize edebilmek için radyasyon kaynağı cep telefonlarımız var.

Bir vapurda, denizi ve martıların süzülüşünü izleyecek vaktimiz yoktur. Çünkü atılacak mesajlar bizi beklemektedir.

Her gün sokakta elindeki telefona büyülenmiş gibi bakan simaları görmek mümkündür.

Sabah saat 06:00 da mobil mesaisini başlatan grup, uyuyuncaya kadar bu yoğun temposunu sürdürür. Dışardan baktığınızda görüntü George Romero’nun zombilerinden farksızdır. Karşıdan karşıya gerçerken, araba kullanırken, kaldırımda yürürken, yemek yerken, film izlerken ve hatta sizinle konuşurken bile elden hiç düşmeyen o cihaza bakılır.

Hareketler robotik ve tahmin edilebilirdir.

Sınıflarımda yıllardır öğrencilerime ve çevredeki arkadaşlarıma cep telefonlarının SAR (özel soğurma değeri) değerini sorarım.

Bırakın telefonlarının SAR değerini söylemeyi, çoğunluk SAR ölçümünün ne olduğunu da bilmemektedir.

Demek ki, tüketmeyi bile düzgün bir şekilde beceremiyoruz. Bilinçli bir tüketici değiliz. Ne dayatılırsa,

Sayı 13 - Haziran 2013

alıyoruz. Tüketirken seçici olmak bile bizim için zor olmaya başlamış. Dizi arası reklâmlar ve büyük medya patronlarının elçisi köşe yazarlarımız ne derse, dizilerin popüler oyuncuları ne kullanırsa o ürüne balıklama atlamanın zamanı gelmiştir.

Tüketim dünyasının ürünleri muhakkak ki yaşantımız için çok önemlidirler. Ama sonuçta sadece birer araçtırlar, amaç değil. Bu araçlara sahip olduğumuzda kendimizi değerli sayıyorsak, bu, araçların bize sahip olduğunun göstergesidir.

Onları elde edebilmek için ömrümüzü sarfederiz. Sonra da onları korumak için...

Altındaki pahalı arabası ya da elindeki pahalı cep telefonu ile, burnu kaf dağında olan milyonlarca kralımız, aslında çıplaktırlar. Deprem bile, ne yazık ki, toplumumuzun daha fazlasına sahip olma çılgınlığını dizginliyememiştir.

Yazımı sorular zinciri ile bitirmek istiyorum. Bir gün sahip olduğunuz herşeyi kaybettiğinizi düşünün. Eviniz, arabanız, işiniz, telefonlarınız... Hatta biraz bilim kurguya kaçarak, elektronik hiçbir cihazın çalışmadığı bir çevresel ortamın içerisinde kaldığınızı hesaba katın. Ülke ve diğer sınırlayıcı tüm kavramların ortadan kaybolduğunu düşünün.

Sadece dünya ve insanlar...

Bu yeni yaşama nasıl uyum sağlarsınız?

Hayatta nasıl kalırsınız ve insanlığın devamına katkınız ne olacaktır? Peki, böyle bir senaryo ya 1 saat sonra gerçekleşirse?

Prof. Dr. Ahmet Gökhan ACAR

61

üç nokta www.kulturkulubu.com

Sayı 13 - Haziran 2013

Nasıl sosyal yalnız olduk?

Çocukken

sokaklardaydık.

Sahillerde,

parklarda, arsalarda, mahalle aralarında…

Oyuncu

kartlarımız,

uçurtmalarımız,

barbie bebeklerimiz, plastik toplarımız, iplerimizle… Seksek oynar, dansa davet eder, istop yakalar, sobelerdik birbirimizi…

Eve

gitme

saatimiz

akşam

ezanıydı…

Ve çoğu zaman “10 dakikaya gelirim!” bahanesiyle saatlerce koştururduk…

Sonra okula gittiğimizde yavaş yavaş bazı kelimeler hayatımıza girmeye başladı.

Arkadaşlarımızın arasında yer etmek uğruna dizilere sardık. İlk hashtaglerimiz o zamanlar oluştu. Dizi adları, ertesi gün tartışmaları.. İşte bunlar sosyal medyanın doğuşuydu bir bakıma.

Biraz daha büyüyünce siyasete girdik, okulda bölünmeye başladık. Arkam sağlam olsun kafasıyla amaçsız ama bir o kadar masumane kavgalara giriştik. Reislerimiz oldu. Kimimiz bu akımlara kapıldı, kimi asi oldu karşı çıktı, kimi ise sessiz kaldı kendi köşesinde. Eve geldiğimizdeyse çoktan korkutulmuş, bastırılmış, yontulmuş ve bıraktırılmış siyasi görüşleri olan ebeveynlerimizin telkinleriyle sarsıldık.

“Aman oğlum yapma, aman kızım bulaşma.”

“Siyasi görüşünü belli etme, eyleme katılma, örgütten uzak dur” uyarıları birer metazoriye dönüşmeye başladı. Üniversite sıralarına geldiğimizde bu baskılar işe yaradı ve bir nevi siyasi görüşünü dile getirme özgürlüğünden mahrum bırakıldık. Çünkü bizler 68 kuşağının çocuklarının çocuklarıyız… Düşünmekten korkutulan kuşağın çocukları.. Bunlar da ilk sözlük faaliyetleriydi hayatımızda. İnternet sözlüklerini hayatımıza böyle uydurmuştuk.

Sokakta hayat var, unutma !

Daha sonra hayatımıza harika bir kavram daha girdi. -Sosyal medyaMsn’de yazıştık, Facebook’ta paylaştık, Twitter’da neler yaptığımızı anlattık, Tumblr’da günlük tuttuk derken, mükemmel albenisi olan bu büyülü dünyaya iyice alıştık. Yataktan kalkar kalmaz bilgisayarı açtık, telefona sarılır sarılmaz nerde kimlerle olduğumuzu etiketledik. Erkeklerimiz kız tavlamak için kullandı bunları, kızlarımız reklam yapmak için. Ama illa ki kullanıldı.

Peki, nasıl oldu da insanlar bu denli sosyal medyaya bağlandı? Bunun siyasetle, okulla, çocukluğumuzla bağlantısı neydi?

Ve insanlar sosyalleştiğini düşünürken aslında nasıl yalnızlaştı?

-Susturulmuş, bastırılmış bir neslin çocukları; mezun olduğu halde atanamamış, iş bulamamış, , kısacası özgüveni düşük, değersiz hisseden insanlardan oluşan bir topluluktuk aslında. Kendimizi her ifade ettiğimizde “Terbiyesizlik yapma, haddini bil, düzgün çiz, adam ol, bu yazı olmamış” dediler. Bunları yaşayan insanlar olarak

62

da kendimize bir çıkış yolu bulduk. Yani tabiri caiz ise, klavye delikanlıları olduk!

-O dünyada mutluyduk. Kendimizi göründüğümüzden güzel, havalı, olduğumuzdan daha zeki, yaşadığımızdan daha tecrübeli ve deneyimli gösterdik tüm dünyaya. Daha önemli hissettik. Sonuçta milyonlara hitap edenlerle aynı ortamdaydık.

Onlara seslenebiliyorduk! Yani şişirdik, şişirdik kendimizi. Lakin aslında olanlar bundan çok farklıydı. Tam tersine biz kendimizi önemli hissederken, gerçek hayat sırtımıza basarak yükseldi. Farklı reklam mecraları yarattılar, ürünlerini de sanal dünyamıza soktular. Biz de aldık onları tükettik, tükettik. Sosyal medyadan para kazananlar tarafından yönlendirilmeye başlandık bu sefer de. Fenomenler, sanatçılar, firmalar..

Onlar ne dinlerse onu dinler ve neyi izlerlerse onu izler hale geldik. Çünkü onlar üreten. Biz ise onları tüketeniz. Üreten asla yalnız kalmaz bu dünyada,

tüketen ise yalnızlığa mahkûmdur. Yani biz sosyalleştiğimizi düşünüp, aslında yalnızlaşıyoruz…

Tabi ki kimseyi eleştirmek haddime değil o yüzden ucunu acık bırakmak gereken bir konu bu fakat günde kaç saat sosyal medyada vakit geçirdiğinizi düşünün, bunu hesaplayın ve siz karar verin…

-Mesela bu akşam uzun süredir görüşmediğiniz arkadaşınızla birlikte olup bir şeyler içip, sohbet etmek mi isterdiniz? Yoksa sürekli reklamlarını yapan kişileri takip edip, onların viral almasını sağlayıp, videolarına yorum atıp, onların ekmeğine biraz daha yağ sürmek mi?

Seçim sizin…

Mehmet Can Işıklarlı

TOEFL / IELTS / YDS GMAT / GRE İş İngilizcesi Çocuklar için İngilizce Havacılık / Tıp / Hukuk İngilizcesi Genel Almanca / Aile Birleşimi Rusça Turkish for Foreigners Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı

TÜRKİYE’NİN EN BEĞENİLEN DİL OKULU