Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις.
Παπαδόπουλος Χ. Δημήτριος –Κομνός Απόστολος Η Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση (Κ.Ε.Κ.) είναι σημαντική αιτία αναπηρίας, θνητότητας και οικονομικού κόστους για την κοινωνία. Έξι άνθρωποι, κατά μέσο όρο, χάνουν την ζωή τους καθημερινά στη χώρα μας από τροχαία ατυχήματα, με το 75% των θανάτων αυτών να οφείλονται σε βαρεία ΚΕΚ. Οι κακώσεις αυτές αφορούν άτομα ηλικίας 15-25 ετών. Ο αριθμός των ΚΕΚ στην Ελλάδα υπολογίζεται ετησίως στις 35.000. Από αυτούς το ήμισυ χρήζει νοσοκομειακής περίθαλψης ενώ το 1/10 χρειάζεται νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ή / και χειρουργική αντιμετώπιση. Στις ΗΠΑ ετησίως καταγράφονται 180,000 θάνατοι από τραυματισμούς από τους οποίους οι 100,000 (60 %) οφείλονται στο εγκεφαλικό τραύμα. Αυτό αντιστοιχεί σε 11,41 θανατηφόρους κρανιοεγκεφαλικούς τραυματισμούς κάθε ώρα! Ο πληθυσμός με μόνιμη αναπηρία από τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι 200,000 άτομα. Επιπροσθέτως, κάθε χρόνο εξετάζονται 2 εκατομμύρια ως εξωτερικοί ασθενείς και εισάγονται 500,000 τραυματίες με κάκωση κεφαλής στα νοσηλευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ. Από τους παραπάνω δείκτες διαφαίνεται ότι το τραύμα και ιδιαιτέρως το εγκεφαλικό τραύμα αποτελεί διεθνώς σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η αντιμετώπιση των ασθενών σε ΜΕΘ, η χρήση πρωτοκόλλων που δίνουν έμφαση στην νεύρο-παραμέτρηση(neuro-monitoring) στην νεύρο-προστασία και στην διατήρηση επαρκούς Πίεσης Εγκεφαλικής Άρδευσης (Cerebral Perfusion Pressure, CPP) βοήθησαν ώστε να μειωθεί η θνητότητα τους τα τελευταία 30 χρόνια από το 60-70% στο 20-30%. Παράλληλη είναι η μείωση του χρόνου νοσηλείας και η αύξηση στην καλή έκβαση των τραυματιών με ΚΕΚ την τελευταία δεκαετία.
Μηχανισμός της κάκωσης Ο μηχανισμός πρόκλησης της ΚΕΚ και η αλληλεπίδραση του με το περιβάλλον, τις ανατομικές δομές και τον νευρικό ιστό είναι και ο κύριος παράγοντας που καθορίζει την έκταση και την σοβαρότητα της πρωτοπαθούς βλάβης. Οι ΚΕΚ χωρίζονται σε κλειστές και διατιτραίνουσες ανάλογα με το εάν υπάρχει επικοινωνία ή έκθεση του εγκεφαλικού ιστού στο περιβάλλον. Οι κλειστές κακώσεις οφείλονται συνήθως σε πλήξεις χαμηλής ενέργειας(πτώσεις, επιθέσεις) ή υψηλής ενέργειας(τροχαία ατυχήματα). Οι διατιτραίνουσες κακώσεις οφείλονται σε νήσσοντα όπλα, τέμνοντα όργανα ή σε βαθιά εμπιεστικά κατάγματα με παρουσία ξένου σώματος ή οστικής παρασχίδας. Στην κλειστή κάκωση μπορεί να συνυπάρχει και κάταγμα κρανίου, ενώ στην ανοιχτή υπάρχει πάντα. Στην ΚΕΚ μπορεί να υπάρχει και αιμάτωμα. Το αιμάτωμα λέγεται επισκληρίδιο, όταν βρίσκεται έξω από την σκληρή μήνιγγα του εγκεφάλου.