8.4.2. Afval

GRI 306-1, GRI 306-2, GRI 306-3, GRI 306-4, GRI 306-5, G4-EUS-EN23

Als het niet mogelijk is om afval te vermijden, is het motto “hergebruiken - recyclen - terugwinnen – verwijderen”. Onderhoudswerkzaamheden en infrastructuurprojecten zijn de activiteiten die het meeste afval opleveren. Als er nieuwe installaties worden gebouwd, verbouwd of afgebroken, worden specifieke elementen (bv. transformators die een heel hoge levensduur hebben) opgeslagen om te worden hergebruikt in gerenoveerde of nieuwe hoogspanningsstations. De onderdelen die niet meer nodig zijn, worden zo duurzaam mogelijk afgevoerd en specifieke elementen worden gerecycled (bv. metalen uit de kabels en olie).

Dit wordt behandeld door dimensie 2 van ons ActNow-programma; we leggen nu de fundamenten om circulariteit en milieubewust ontwerpen te integreren in de besluitvormingsprocessen voor nieuwe infrastructuur en we plannen om het recyclingpercentage bij de buitengebruikstelling van assets te verhogen.

ELIA IN BELGIË

Elia Transmission Belgium NV/SA heeft een afvalbeheerbeleid opgezet om haar afval in te zamelen, te sorteren en te verwerken op haar lokale technische sites (Service Centers).

Alle soorten afval die afkomstig zijn van assetonderhoud in een bepaalde geografische zone worden er opgeslagen in containerparken zodat een optimale bewaring in daartoe bestemde locaties wordt verzekerd. Het afval wordt op geregelde tijdstippen of op verzoek verwijderd door bevoegde bedrijven die gespecialiseerd zijn in ophaling, transport en recycling van gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval. Op onze bouwplaatsen moeten aannemers de milieuwetgeving naleven en ervoor zorgen dat het bouwafval dat ze tijdens hun contract produceren, gesorteerd wordt. Elia Transmission Belgium NV/SA heeft beslist om de sorteerregels en -procedures die ze toepast in heel België te standaardiseren (ongeacht de site en ook al kan de regelgeving enigszins verschillen naargelang het gewest waar de site zich bevindt).

Of afval gevaarlijk is, wordt bepaald op basis van de Europese afvalstoffenlijst.

Aannemers voor afvalverwerking bezorgen Elia Transmission Belgium NV/SA informatie over de verschillende afvalverwerkingsmethodes (en de nodige certificaten), zoals wettelijk vereist in België. In sommige gewesten van België is Elia ook verplicht om de jaarlijkse geproduceerde hoeveelheden van specifieke afvalsoorten aan de autoriteiten te rapporteren.

AFVALVERWERKING 2020

Totaal gewicht (ton) Niet-gevaarlijk afval Gevaarlijk afval

Gerecycleerd

Verwijderd

Totaal

2.434,13

0,00

2.434,13

23,02

15,46 38,47

NB alle gegevens met betrekking tot het gewicht van het afval dat op onze bouwplaatsen wordt geproduceerd, mogen niet worden verzameld, aangezien dit afval onder de verantwoordelijkheid van onze externe aannemers valt

50HERTZ IN DUITSLAND

Bij de behandeling van afval is vermijding de topprioriteit van 50Hertz Transmission GmbH. De jaarlijkse hoeveelheid en samenstelling van het geproduceerde afval is echter sterk afhankelijk van verbouwings- en ontmantelingsprojecten en de compensatie- en vervangingsmaatregelen. Aangezien in 2021 talrijke projecten voor netuitbreiding werden ondernomen, hebben de bouw- en compensatieprojecten over het algemeen meer afval gegenereerd dan het jaar voordien.

AFVALVERWERKING 2021

Totaal gewicht (ton)

Gerecycleerd

Verwijderd

Totaal

recycling rate (in %)

* voorlopige waarden

2019 2020 2021*

7.241 5.973 13.494

34.406 93.288 114.356 41.647 99.261 127.850

86% 95% 90%

50Hertz Transmission GmbH slaagde erin om de wettelijke vereiste voor recycling (recyclen vóór verwijderen) toe te passen met een recyclingpercentage van rond 97 %.

Biodiversiteit

We willen de impact van onze infrastructuur zo klein mogelijk maken. Daarom nemen we tal van initiatieven om de natuur een handje te helpen op én rond onze hoogspanningslijnen en gebouwen.

BEBAKENING VAN HOOGSPANNINGSLIJNEN ZORGT VOOR DRIE KWART MINDER VOGELSLACHTOFFERS

Het afgelopen jaar maakte Elia 36 km hoogspanningslijnen zichtbaar voor vogels. In onder andere Mechelen, Heindonk, Kinrooi, Maaseik en rond het Lac de l’Eau d’Heure plaatsten we bebakening. Ook volgend jaar zetten we dit engagement verder. Elia wil 200 kilometer van de meest risicovolle hoogspanningslijnen bebakenen tegen 2030. Hierdoor verminderen we de impact van onze infrastructuur op de omgeving. Uit een studie van Natuurpunt blijkt dat bebakening absoluut werkt. De natuurvereniging monitorde een luchtlijn in Noordschote voor en na bebakening. De resultaten zijn duidelijk: na bebakening ligt het aantal vogelslachtoffers 75% tot 95% lager. De reden is eenvoudig: door de bebakening zien de vogels de luchtlijn sneller en kunnen ze die ontwijken. NESTKASTEN IN HOOGSPANNINGSMASTEN

Waar we kunnen helpen we de vogels ook een handje. In Tienen werden de nestkasten in de hoogspanningsmasten in 2021 opnieuw druk bezocht. In acht van de tien nestkasten zaten kleine torenvalken. Hoogspanningsmasten zijn een geliefde plek voor torenvalken dankzij de ligging: hoog en in de buurt van landbouwgebied. Ook landbouwers profiteren mee: ze hebben minder teeltverlies doordat de roofvogels muizen en andere kleine knagers verjagen. De voorbije 15 jaar zijn er in de nestkasten op de lijn tussen Tienen en Sint-Truiden meer dan 300 jongen geboren.

WEEK VAN DE BIJ

Tijdens de Week van de Bij zette Elia deze waardevolle kleine diertjes in de kijker. Zo toonden we ons bijenhotel op de site in Monnoyer. Daar wonen solitaire bijen. Deze bestuiven planten en bloemen, maar leven niet in groep, en dus ook niet in grote bijenkasten. BeeOdiversity onderzoekt met dit hotel de invloed van de omgeving en het milieu op de solitaire bijen.

Ook voor de gewone bijen steekt Elia de handen uit de mouwen. We werkten mee aan de mooiste bijentuin in Damme. We verplaatsten knotwilgen van ruim 60 jaar oud die moesten wijken voor elektriciteitsmasten. De wilgen kregen een tweede leven in de bijentuin. En een kolonie bijen die in de spouwmuur van onze hoogspanningspost in Turnhout opdook kreeg een nieuwe thuis. De diertjes verdwaalden in onze gebouwen, daarom plaatsten we een bijenkast. Onze collega Theo, die ook imker is, hielp met de verhuis.

NATUURBEHEER

Onder hoogspanningslijnen moet Elia soms een veiligheidscorridor maken. Daar mogen geen hoge bomen groeien, omdat die de lijn zelf kunnen raken. Dat zorgt dikwijls voor open vlaktes rondom de hoogspanningsmasten in bossen of wouden. Elia stimuleert en herstelt op deze plekken de biodiversiteit, bijvoorbeeld door veenstruiken en vijvers aan te leggen. Zo blijft het gebied een natuurlijke habitat voor dieren en planten. En om de vegatie laag en natuurlijk te houden, gebruiken we geen machines, maar moeder natuur. In het Nationaal Park Hoge Kempen is een herder actief met zijn schapen. In de Ardennen een landbouwer met zijn koeien.

In Langerbrugge bij Gent, grazen sinds kort twee paarden in de weides naast onze hoogspanningspost. De gronden zijn eigendom van Elia, maar worden voorlopig niet gebruikt. Daarom besliste Elia om er aan natuurbeheer te doen door begrazing. De paarden houden de vegetatie laag en veilig, maar zorgen ook dat de biodiversiteit zich op een natuurlijke wijze herstelt.

NATUURONTWIKKELING

We steken zelf ook de schop in de grond. Onder 20 hoogspanningsmasten in Bilzen plantten we struiken en kruiden. Dit versterkt de biodiversiteit in de gemeente.

Varia

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK IN KRUIBEKE

Zorg dragen voor de omgeving is ook zorg dragen voor haar geschiedenis. Elia voerde een archeologisch vooronderzoek uit aan het hoogspanningsstation in Gemeente Kruibeke. Er zijn vondsten gedaan uit de Eerste Wereldoorlog, de ijzertijd, romeinse periode én de middeleeuwen! Het onderzoek ging vooraf aan de geplande werken aan het hoogspanningsstation en is een zeer nauwkeurige klus.

WATERDOORLAATBARE WEG IN DAMME

In Damme realiseerden we een Vlaamse primeur door de eerste waterdoorlaatbare weg aan te leggen boven nieuwe elektriciteitsdraden. Speciale klinkers laten regenwater doordringen in de bodem. Dat is goed voor de bomen langs de weg, zorgt voor verkoeling in de zomer en helpt tegen dreigende waterschaarste!