54
ΤΕΥΧΟΣ
1021 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Το Πράσινο στο προσκήνιο
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ • EWEC 2009 • ΑΠΕ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 • ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΑΥΛΑΡΧΗ ΜΕΡΚΑΤΗ • ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ • ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ
περιε
ΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ
4 6 8 13 14 18 20 22 25
54ο
Αερολογίες Του Γιάννη Τσιπουρίδη Ανεμορίπες Του Κυριάκου Μητσοτάκη EWEC 2009 Επιμέλεια Γιάννης Τσιπουρίδης
Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου ΕΛΕΤΑΕΝ - EWEA
Πράσινη Ανάπτυξη Του Αρθούρου Ζερβού
Πράσινες επιδόσεις Του Γιώργου Φιντικάκη
Από το αρχείο του αυλάρχη Μερκάτη Του Σ. Καραβοκύρου
Κόστος παραγωγής Βιοντίζελ στην Ελλάδα Του Βασίλη Λυχναρά Καύσιμα από Άλγη Επιμέλεια Αικ. Μπαξεβάνου
ΧΟΡΗΓΟΙ
Το Πράσινο στο προσκήνιο
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ
28 30 36 38 39 40 41 43 44
Το πρώτο πράσινο κράτος Του Παναγιώτη Παπασταματίου
Η βέλτιστη ανάπτυξη του Ηλεκτρικού Συστήματος της Ιρλανδίας (Μέρος Β) Του Μιχάλη Παπαδόπουλου Διοικητική διαχείριση των ΑΠΕ Της Ελένης Κωστίδου
Μα δεν υπάρχει επιτέλους ένας υπεύθυνος Της Στεφανίδου Δέσποινας
Οι πρώτες πράσινες πρωτεύουσες Της Στεφανίδου Δέσποινας
Η μεγάλη φυγή των πληθυσμών
Πράσινο πακέτο Του ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΠΟΡΙΤ Επιμένουμε για λιθάνθρακα δε φταίμε που αργούν οι ΑΠΕ Της Στεφανίδου Δέσποινας Η κλιματική αλλαγή υποσκάπτει τον καπιταλισμό Του Χρόνη Πολυχρονίου
αερο ΛΟΓΙΕΣ Του Γιάννη Τσιπουρίδη
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ www.panoramio.com/photos/original/11956581.jpg
Το πράσινο στο προσκήνιο. Είναι τόσο εύκολο εν τέλει;
Εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών και των αμεσότατων συνεπειών της στην καθημερινότητα μας, η μόνη ελπίδα που προτάσσεται από όλους, ή σχεδόν όλους, είναι η Πράσινη Ανάπτυξη. Πρώτος απ’ όλους τους ηγέτες, ο Ομπάμα έχει θέσει την πράσινη ανάπτυξη ως ένα από τους βασικούς πυλώνες της ανάκαμψης της αμερικάνικης οικονομίας επενδύοντας κεφάλαια και ελπίδες σε αυτήν. Ο ένας μετά τον άλλο ηγέτες και κόμματα ανά τον πλανήτη κάνουν το ίδιο. Στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ είναι το πρώτο κόμμα εξουσίας που θέτει στο κυβερνητικό του πρόγραμμα την πράσινη ανάπτυξη ως βασικό εργαλείο εξόδου από την κρίση. Ο νέος Υπουργός Ανάπτυξης εντυπωσίασε, όπως έχω ξαναπεί, αφού με το καλημέρα προσπαθεί να πρασινίσει το υπουργείο του. Για το Συνασπισμό και τους Οικολόγους Πράσινους η πράσινη ανάπτυξη αποτελεί συστατικό στοιχείο του πολιτικού τους λόγου. Θεωρώ εξαιρετικά ελπιδοφόρο, ότι τα πολιτικά κόμματα, και μάλιστα τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας, καταπιάνονται στον προγραμματικό τους λόγο με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο με τα μεγαλύτερα ζητήματα του πλανήτη δηλαδή την κλιματική αλλαγή, την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Φυσικά κανείς πρέπει να περιμένει να ξεχωρίσει μεταξύ λόγου και έργων. Πρέπει να δούμε τι ποσοστό του πράσινου πολιτικού λόγου είναι σε ένα καθαρά επικοινωνιακό επίπεδο. Πρέπει να δούμε κατά πόσο το πράσινο εξαντλείται σε ανακαίνιση της πρόσοψης, σε ένα βαψιματάκι δηλαδή. Πρέπει να δούμε αν ο πράσινος λόγος στηρίζεται και από ανάλογες πολιτικές. Γιατί απαιτούνται διαρθρωτικές πολιτικές που θα σημάνουν δραστική αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης, ώστε να βαδίσουμε επιτέλους προς ένα βιώσιμο μέλλον. Δεν φτάνει να εγκαταστήσουμε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά (που ούτε αυτό κάνουμε), αλλά πρέπει να κατασκευάζουμε τον εξοπλισμό στη χώρα μας, για να αυξήσουμε την προστιθέμενη αξία, για να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, πάρτε την εξαγγελία του Υπουργού για ένα πράσινο νησί, τον Άη Στράτη (250 κάτοικοι) και μετά, όμως, διαβάστε στη σελίδα 28, ότι οι Μαλδίβες (385.000 κάτοικοι) θα γίνουν το πρώτο πράσινο κράτος. Δεν θα μπορούσαμε κι εμείς να στοχεύσουμε π.χ. σε μια πράσινη θάλασσα; Να πρασινίσουμε όλο το Αιγαίο; Όλα τα νησιά μας; Απ’ όλα έχουμε. Άνεμο, ήλιο, γεωθερμία, ανθρώπινο δυναμικό. Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε και το όραμα; Να κάνουμε κάτι παραπάνω από το ελάχιστο; Να πάψουμε να έχουμε ως μέτρο σύγκρισης να τα πάμε λίγο καλύτερα από τον προκάτοχο μας. Εκ των πραγμάτων, σήμερα κάτω από το μικροσκόπιο είναι μόνο ο Υπουργός, ως ο μόνος που εκ της θέσεως του μπορεί και πρέπει, εκτός των λόγων, να επιτελέσει και έργο. Εμείς 3 μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ακόμη περιμένουμε: • Να βγάλει από το τέλμα την αδειοδότηση των ώριμων έργων ΑΠΕ • Να θεσπίσει τις απαιτούμενες ρυθμίσεις για την απαλλαγή των μικρών εγκαταστάσεων από την γραφειοκρατία και να δώσει κίνητρα στους πολίτες που θέλουν να συμμετάσχουν στην πράσινη επανάσταση. • Να προωθήσει τη δημιουργία κατασκευαστικής υποδομής • Να επιταχύνει την κατασκευή των απαιτούμενων υποδομών (δικτύων) για την επίτευξη της μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ • Να συναντηθεί με το ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ για όλα τα παραπάνω. Δεν θέλω να ερμηνεύσω σαν δείγμα αδιαφορίας ότι για την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου ο καθ ύλη αρμόδιος Υπουργός Ανάπτυξης δεν μας παραχώρησε την αιγίδα του (κάτι που κάνει πολύ εύκολα σε πολλές όχι και τόσο πράσινες εκδηλώσεις). Σημειώνω ότι οι προκάτοχοι του κ.κ. Φώλιας (2008) και Σιούφας (2007) το είχαν κάνει. Ιδιαίτερα ο κ. Σιούφας, έχει συνδέσει το όνομα του με την ιστορία της Ημέρας του Ανέμου, αφού φέτος, όπως και πέρσι, και ως Πρόεδρος της Βουλής στηρίζει τις εκδηλώσεις. Έχει κακοτοπιές ο δρόμος της πράσινης ανάπτυξης.
Ιδιοκτησία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Εκδότης ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ Δημιουργικό Εκτύπωση
Διεύθυνση επικοινωνίας ΣΙΝΑ 42, ΑΘΗΝΑ 106 72 fax 210 3636791 e-mail tsipred@hol.gr eletaen@ eletaen.gr tsipred@otenet.gr tsipred@gmail.com web www.eletaen.gr
Διανέμεται δωρεάν. Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε κι εσείς τα ΑΝΕΜΟλόγια στείλτε μας το όνομά σας και την πλήρη ταχυδρομική σας διεύθυνση. Κωδ. Εντύπου 7290
ανεμο ΡΙΠΕΣ
Του Κυριάκου Μητσοτάκη
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι βουλευτής, Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής
ΚΡΙΣΗΣ
ΟΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ
Η
παγκόσμια οικονομική κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε είναι κατά βάση συστημική καθώς καταρρέει ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Ο καπιταλισμός όμως έχει αποδείξει ότι η καταστροφή μπορεί ενίοτε να ενέχει και στοιχεία δημιουργικότητας. Οι χώρες οι οποίες θα επιζήσουν μπορούν και να διαπρέψουν, όταν θα ξεκινήσει ο επόμενος κύκλος, κι αυτό ισχύει κατεξοχήν για τον κλάδο των επιχειρήσεων που ασχολούνται με τις ΑΠΕ.
Ήδη σε πολλές χώρες του κόσμου η πράσινη επιχειρηματικότητα πλασάρεται δυναμικά στην κούρσα της επόμενης μέρας. Στην Αμερική ο Μπαράκ Ομπάμα εξήγγειλε τη διοχέτευση 150 δις δολαρίων σε πράσινες ενεργειακές επενδύσεις μέσα στην επόμενη δεκαετία φιλοδοξώντας να τονώσει την αγορά και να δημιουργήσει 5 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται η Γερμανία όπου μέχρι το 2020 ο τομέας των ΑΠΕ εκτιμάται ότι θα απασχολεί πολύ περισσότερους εργαζομένους από την αυτοκινητοβιομηχανία της αλλά και η Βρετανία όπου μέχρι το 2020 θα επενδυθούν περίπου 100 δις δολάρια στην αιολική ενέργεια που αναμένεται να δημιουργήσουν 160.000 νέες θέσεις εργασίας. Όλα δείχνουν επομένως ότι οι πράσινες απαντήσεις στην κρίση εξελίσσονται δυναμικά. Δεν ισχυρίζομαι ότι όλα είναι εύκολα σήμερα. Η έλλειψη ρευστότητας μπορεί να δυσχεράνει την χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων, το κέρδος μπορεί να μην είναι άμεσο για τους επενδυτές, η πτώση των τιμών του πετρελαίου ίσως αποθαρρύνουν πράσινες ενεργειακές επενδύσεις ενώ και οι σχετικές τεχνολογίες ίσως θεωρούνται ακόμα ακριβές. Κάνω όμως την διάκριση μεταξύ της βραχυπρόθεσμης αντιμετώπισης της κρίσης και της μοναδικής μεσομακροπρόθεσμης ευκαιρίας που παρουσιάζεται να μπουν τα θεμέλια για μια νέα πράσινη οικονομία του 21ου αιώνα.
Και δεν χωρά αμφιβολία ότι όσοι την εκμεταλλευτούν θα βγουν κερδισμένοι κι αυτό ισχύει κατεξοχήν για την ελληνική οικονομία που έτσι κι αλλιώς αναζητά από καιρό τρόπο να διοχετεύσει το δυναμισμό της. Ο βαθμός διείσδυσης των ΑΠΕ στη χώρα μας δεν βρίσκεται ακόμα στο επιθυμητό επίπεδο για λόγους που είναι εν πολλοίς γνωστοί. Οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, οι χωροταξικές εκκρεμότητες και οι - συχνά αδικαιολόγητες - αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, κρατούν για καιρό δέσμιες σημαντικές πράσινες επενδύσεις. Δίνω μεγαλύτερη έμφαση στα αιολικά επειδή είναι ένας ώριμος κλάδος ο οποίος είναι και οικονομικά συμφέρων και έχει τη δυνατότητα να πετύχει αποδόσεις και μεγαλύτερη διείσδυση. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η Πολιτεία πρέπει να αντιμετωπίσει τα καθημερινά εμπόδια που αντιμετωπίζουν επενδύσεις ΑΠΕ όχι τόσο για να λύσει το πρόβλημα τους επόμενους μήνες αλλά κυρίως για να δώσει μία ελπιδοφόρα προοπτική για τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό η επόμενη θεματική ενότητα που θα εξετάσουμε αναλυτικά σε λίγες ημέρες στην Επιτροπή Περιβάλλοντος θα είναι οι ΑΠΕ και πιστεύω ότι με τα συμπεράσματα και τις προτάσεις μας θα συμβάλλουμε στην προώθησή τους στη χώρα μας. Η προώθηση της πράσινης ανάπτυξης αποτελεί εθνικό στοίχημα και διέξοδο για την επόμενη μέρα της κρίσης. Είναι ένας κατεξοχήν τομέας στον οποίο μπορεί να βρει πρακτική εφαρμογή η πολυσυζητημένη έννοια της πολιτικής συναίνεσης. Για να δανειστώ μία φράση του αμερικανού αναλυτή Τόμας Φρίντμαν, η νέα πράσινη οικονομία κρύβεται σε αυτούς τους βαρετούς επαναστάτες γραφειοκράτες πολιτικούς, οι οποίοι θα μπορέσουν να επιβάλουν κανόνες στην αγορά, θα ενθαρρύνουν συμμετοχές και θα οδηγήσουν και την επιχειρηματική κοινότητα προς συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον και επενδύσεις ωφέλιμες για την ανάπτυξη. Και εκεί πραγματικά πιστεύω πως για την ελληνική οικονομία και το πολιτικό μας σύστημα παρουσιάζεται μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουμε.
EWEC 2009
Ο Πρόεδρος Αρθούρος Ζερβός παραλαμβάνει το βραβείο για ανακοίνωση Poster ων Κάραλη, Ράδου, Ζερβού.
8 Επιμέλεια Τσιπουρίδης Γιάννης
EWEC 2009 Η ετήσια γιορτή της αιολικής ενέργειας Τ
ο φετινό Συνέδριο και Έκθεση Αιολικής Ενέργειας EWEC 2009 που πραγματοποιήθηκε στη Μασσαλία ήταν το καλύτερο. Μέχρι το επόμενο, του χρόνου στη Βαρσοβία. Ο κλάδος εξελίσσεται τόσο ραγδαία που η ανάπτυξη που παρατηρείται από χρονιά σε χρονιά είναι πραγματικά εντυπωσιακή. 400 εκθέτες σε 9.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακού χώρου και 7.500 σύνεδροι και επισκέπτες, επί 4 ημέρες τίμησαν την αιολική ενέργεια, την ατμομηχανή της πράσινης ανάπτυξης, που πλέον όλοι οι λογικοί άνθρωποι ευαγγελίζονται (http://www.ewec2009.info/). Ένας παράδεισος για τους ερωτευμένους με τον Αίολο. Σημαντική και η ελληνική παρουσία, όπως πάντα. Σε πολλά επίπεδα. Πέρα από τους επισκέπτες συνέδρους, σαν και του λόγου μου, υπήρχαν οι ερευνητές επιστήμονες του ΚΑΠΕ, του ΕΜΠ, των οποίων η παρουσία στο αιολικό γίγνεσθαι, στην εξέλιξη της αιολικής τεχνογνωσίας είναι δυσανάλογα μεγάλη, αν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος της χώρας και τη συμμετοχή της σε κατασκευαστικό επίπεδο. Υπήρχαν εκθέτες όπως το ΚΑΠΕ, και τρεις ελληνικές εταιρείες με σταθερό εξαγωγικό προσανατολισμό η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, η ΣΥΜΜΕΤΡΟΝ και η RAYCAP (με το εργοστάσιο στην πατρίδα μου τη Δράμα). Υπήρχε η ευρωβουλευτής μας η κα Ποδηματά, η οποία συμμετείχε και στις διαδικασίες του συνεδρίου, αφού προήδρευσε σε μια από τις συνεδρίες και μάλιστα «κάρφωσε» και τους διοργανωτές για την πολύ περιορισμένη παρουσία γυναικών από τα πάνελ παρουσιαστών και συζητητών. Υπήρχαν και φοιτητές που ήρθαν να δουν, να ακούσουν και να προβληματιστούν για το μέλλον τους. Φυσικά υπήρχε και ο Πρόεδρος. Ο καθ. Αρθούρος Ζερβός, ο Πρόεδρος της αιολικής ενέργειας, η μεγαλύτερη ελληνική συνεισφορά στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας παγκοσμίως. Για να μην πω εγώ περισσότερα, ζήτησα από αυτούς τους πρωταγωνιστές να πουν τη γνώμη τους.
Και πρώτα οι κυρίες: Δήλωση Της Ευρωβουλευτού Του ΠΑΣΟΚ Άννυς Ποδηματά:
«Η ετήσια Έκθεση και το Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (European Wind Energy Association, EWEA), που πραγματοποιήθηκαν στη Μασσαλία από 16-19 Μαρτίου, στέφθηκαν από απόλυτη επιτυχία. Ασφαλώς, ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος. Η γραφειοκρατία, τα ανεπαρκή κίνητρα, η έλλειψη πληροφόρησης ή η παραπληροφόρηση σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις στο περιβάλλον αλλά και στα οικονομικά στοιχεία που αφορούν στην αιολική ενέργεια, όπως, σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, η στρεβλή ανάπτυξη της αγοράς σε σύγκρουση και όχι σε συνέργεια με τις τοπικές κοινωνίες, όλα αυτά είναι προβλήματα που παρουσιάζονται σε πολλές χώρες και γι αυτό η Ένωση πρέπει να προσπαθήσει να τα αντιμετωπίσει συνολικά.
Η κα Ποδηματά στο συνέδριο
Όμως, η φετεινή Έκθεση της EWEA μας έδωσε πίσω λίγη από τη χαμένη μας αισιοδοξία. Ως ευρωπαίους αλλά και ως έλληνες. Ως ευρωπαίους, γιατί ΜΠΟΡΟΥΜΕ να διατηρήσουμε την Ευρώπη στην πρωτοπορία της προσπάθειας για καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και μετάβασης σ’ ενα διαφορετικό, φιλικό προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο, μοντέλο ανάπτυξης που θα βασίζεται στις ΑΠΕ. Και ως έλληνες, όχι μόνο γιατί αυτής της προσπάθειας ηγείται ένας έλληνας, ο καθηγητής κ. Αρθούρος Ζερβός, αλλά και γιατί η παρουσία στο Συνέδριο των εκπροσώπων της ΕΛΕΤΑΕΝ, του ΚΑΠΕ, του Πολυτεχνείου, όπως και αρκετών ελληνικών εταιρειών αποδεικνύουν ότι κι εμείς ΜΠΟΡΟΥΜΕ να οικοδομήσουμε ένα πολύ καλύτερο αύριο, απ εκείνο που δείχνει να μας επιφυλάσσει το τώρα...»
10
11
ΚΑΠΕ
Δήλωση του Τάκη Χαβιαρόπουλου, Δ/ντη Δ/νσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΚΑΠΕ.
«Το φετινό συνέδριο της European Wind Energy Association στη Μασσαλία ήταν το καλύτερο και πιο επαγγελματικά οργανωμένο γεγονός της σειράς EWEC. Η όλη εικόνα, από τις επιμέρους συνεδρίες μέχρι και την τεράστια έκθεση επιβεβαίωνε στον συμμετέχοντα και τον επισκέπτη ότι η αιολική ενέργεια είναι πλέον “big busyness”. Από τα πολλά εντυπωσιακά που είδα τις τέσσερις αυτές μέρες στη Μασσαλία ξεχωρίζω δύο για περισσότερη ανάλυση. Το πρώτο αφορά στους νέους κατασκευαστές ανεμογεννητριών οι οποίοι συμμετείχαν στην έκθεση και οι οποίοι «ξεπηδάνε» χρόνο με το χρόνο από την νοτιο-ανατολική Ασία με εντυπωσιακά και καθόλου παρωχημένα designs (χαρακτηριστικό παράδειγμα μια κορεάτικη μηχανή 850 kW με γεννήτρια direct drive). Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η τεράστια προσπάθεια που καταβάλει πλέον η ίδια η βιομηχανία στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης. Τόσο στο τεχνικό όσο και στο «επιστημονικό» σκέλος του συνεδρίου, που συνδιοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αιολικής Ενέργειας, υπήρχαν ασυνήθιστα πολλές παρουσιάσεις σε «βαθιά» ερευνητικά αντικείμενα από επιστήμονες που εργάζονται απ’ ευθείας στη βιομηχανία και όχι σε ένα συνεργαζόμενο ερευνητικό κέντρο ή πανεπιστήμιο. Η μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα τελευταία είκοσι χρόνια για έρευνα και ανάπτυξη στην αιολική ενέργεια δίνει, πλέον, καρπούς και η βιομηχανία απορροφά σταδιακά τις διαδικασίας, τις μεθόδους αλλά και τους ίδιους τους ανθρώπους που μπορούν να τη φέρουν ένα βήμα πιο μπροστά από τους ανταγωνιστές της.»
ΣΥΜΜΕΤΡΟΝ
Δήλωση του Χατζηδάκης Ν (Χατζηδάκης Ν.- Κατσαμπάκου Θ. Ο.Ε - ΣΥΜΜΕΤΡΟΝ ( http://www.symmetron.gr/gr_index.php
«Η έκθεση φάνηκε αρκετά χλωμή. Λίγη κίνηση σε σχέση με τις άλλες εκθέσεις. Το αποδίδω σε διάφορους παράγοντες. Το ένα είναι ότι ήταν μεγάλη έκθεση, πάρα πολλά περίπτερα, πολλές αίθουσες, επομένως ίσως να ήταν κουραστική για κάποιους. Το άλλο είναι ότι η οικονομική κρίση οδήγησε τον κόσμο να θέλει μόνο να ενημερωθεί. Οπότε συμμετείχαν πολύ στα συνέδρια, γέμισαν οι αίθουσες. Αλλά δεν είχαν άμεσα σχέδια για αλλαγές στις δουλειές τους και εμπορικές κινήσεις. Μάλλον τα άφησαν για του χρόνου. Επομένως δεν είχαν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον να γυρίσουν την έκθεση και να κάνουν προμήθειες. Η αγορά στην Ελλάδα έχει και αυτή μια πτώση αυτό τον καιρό, και ελπίζουμε να ανακάμψει μετά το τέλος της άνοιξης, γιατί παραδοσιακά είναι πεσμένη το χειμώνα επειδή έχει χιόνια και δεν στήνουν καινούργια συστήματα. Το καλοκαίρι αρχίζουν πλέον να στήνουν τα καινούργια συστήματα και ανοίγουν οι δουλειές. Είναι η τέταρτη φορά που συμμετέχουμε σε έκθεση EWEC (Μαδρίτη, Αθήνα. Βρυξέλλες, Μασσαλία).» Δήλωση του Γιάννη Γκίνη φοιτητή μεταπτυχιακού.
«Είδαμε πολύ ωραία πράγματα στην έκθεση και ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις στο συνέδριο. Κάποιες είχανε πολύ ενδιαφέρον, κάποιες όχι τόσο. Η έκθεση είχε κάποια καινούργια πράγματα. Το βασικό για μας είναι ότι είδαμε πράγματα τα οποία διδασκόμαστε και καταλάβαμε ότι υπάρχουν, καταλάβαμε που πρέπει να εμβαθύνουμε. Όταν τελειώσω το masters, θα προσπαθήσω να βρω δουλειά στον τομέα της αιολικής ενέργειας. Την αγορά στην Ελλάδα την βλέπω αναπτυσσόμενη αυτή τη στιγμή και είμαι αισιόδοξος.»
Δήλωση του Γιάννη Πανουργιά - Εναλλακτική Ενεργειακή (http://www.2en.gr/home.html )
«Για εμάς η έκθεση φέτος, σε σχέση με πέρυσι στις Βρυξέλες είχε λιγότερο κόσμο, εδώ τουλάχιστον στην αίθουσα 3. Πιστεύω ότι ήταν λίγο δύσκολο να την βρει κάποιος. Δεν ήταν καλά σηματοδοτημένη. Αλλιώς η έκθεση ήταν αρκετά μεγάλη. Από την άλλη βέβαια, αυτοί που ήθελαν να έρθουν ήρθαν και μας βρήκαν. Το συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη αυτή τη στιγμή στην αιολική ενέργεια. Ιδιαίτερα, όσον αφορά τις γειτονικές μας χώρες, όπως στην Τουρκία, υπάρχει πολύ μεγάλη ανάπτυξη και στην Ελλάδα στασιμότητα, ως γνωστόν. Εμείς είμαστε ευχαριστημένοι από την προσπάθεια μας. Ήρθαμε εδώ με το φορτηγό μας, φέραμε 1.000 κιλά υλικό και κάναμε σημαντικές επαφές. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για το αυτόνομο power unit που έχουμε σχεδιάσει και κατασκευάσει για να λειτουργούν τα lidar σε απομακρυσμένες περιοχές. Όπως και για το ανεμόμετρό μας, το οποίο πιστεύω ότι θα πάει πολύ καλά. Οι ιστοί μας συνεχίζουν να ψηλώνουν, έχουν φτάσει τα 65μ και πιστεύω ότι θα συνεχίσουμε να έχουμε τουλάχιστον τον ίδιο όγκο εργασιών που είχαμε πέρυσι και πρόπερσι. Να προσθέσω ότι σκεφτόμαστε πολύ σοβαρά να ανοίξουμε γραφείο στην Τουρκία.»
Εναλλακτική Ενεργειακή
Αρθ. Ζερβός (αριστερά), Christian Kjaer (δεξιά)
Δήλωση του Christian Kjaer Δ/ντη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας
Είμαστε χαρούμενοι με την επιτυχία της έκθεσης και μάλιστα με δεδομένη την οικονομική κρίση. Είχαμε 7.500 επισκέπτες ενώ 6.000 στις Βρυξέλλες και η έκθεση ήταν 3 φορές πιο μεγάλη αυτής των Βρυξελλών. Κι αν ληφθεί υπόψη ότι οι Βρυξέλλες είναι στο κέντρο της Ευρώπης και η πρόσβαση πιο εύκολη από ότι στη Μασσαλία, νομίζω ότι έχουμε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, θα έλεγα παγκόσμιο. Αν είμαι αισιόδοξος για το μέλλον; Πρέπει να καταφέρουμε να αντλήσουμε τα χρήματα από τις τσέπες των τραπεζιτών για να αποκαταστηθεί η ρευστότητα της αγοράς. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για την αιολική ενέργειας, αλλά χρειάζεται η ρευστότητα, είναι το απαραίτητο λάδι για να λειτουργήσει η μηχανή κι αυτό είναι το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα που πρέπει να επιλύσουμε. Μακροπρόθεσμα είμαστε πολύ αισιόδοξοι. Σε αυτό το συνέδριο αναθεωρήσαμε προς τα επάνω τους στόχους που είχαμε για το 2020, από 180GW σε 230GW. Κι ελπίζουμε ότι η Ελλάδα θα συνεισφέρει στην επίτευξη αυτού του στόχου.»
Δήλωση της Αθανασίας Αραπογιάννη φοιτήτριας μεταπτυχιακού RAYCAP
Δήλωση του Andrew Garrad Ιδρυτή και Δ/ντη της Garrad and Hassan
« Βλέπω να δημιουργούνται 3 αγορές αιολικής ενέργειας, Ευρώπη, Κίνα και Αμερική. Και νομίζω ότι η Κίνα θα ακολουθήσει το δικό της δρόμο, με κινέζικο τρόπο και κινέζικες ανεμογεννήτριες. Πιστεύω επίσης ότι το 2ο εξάμηνο του 2009 θα έχει έντονη δραστηριότητα στις ΗΠΑ. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος τι θα γίνει στην Ευρώπη και αυτό ισχύει και για την Ελλάδα. Γενικά είμαι ο λιγότερο απαισιόδοξος από τους περισσότερους. Η εταιρεία μας έχει πολύ δουλειά και νομίζω ότι είμαστε ένα αξιόπιστο βαρόμετρο της κίνησης της αγοράς. Δεχόμαστε πολλές προτάσεις για προετοιμασία έργων και αυτό είναι καλό για το μέλλον. Είμαι πολύ περισσότερο αισιόδοξος από τους περισσότερους.»
«Και μένα μου άρεσε πολύ η έκθεση αν και πιστεύω ότι από τη στιγμή που είναι αναπτυσσόμενη όλη αυτή η βιομηχανία, θα έπρεπε να υπάρχει και ένας ξεχωριστός χώρος για τους φοιτητές. Ένας χώρος δηλαδή, για να μπορούν οι φοιτητές να ακουμπήσουν λίγο αυτές τις μεγάλες εταιρίες. Το job fair που είχαν δημιουργήσει οι οργανωτές ήταν λίγο απρόσωπο, κατά τη γνώμη μου. Ουσιαστικά έδωσαν τις πληροφορίες που θα μπορούσα να βρω και από τα website των εταιρειών. Δεν ήταν κάτι περισσότερο. Και ήταν μόνο για μια μέρα, που νομίζω ότι δεν είναι αρκετό. Αν θέλουν να απευθυνθούν σε περισσότερους φοιτητές για να βάλουν κόσμο μέσα στη βιομηχανία, νομίζω πρέπει να επενδύσουν λιγάκι και σε αυτό. Η προοπτική εργασίας στην Ελλάδα για μένα, είναι πολύ μακριά αυτή τη στιγμή, Εγώ δεν θέλω να μείνω στην Ελλάδα. Δεν έχει να μου προσφέρει κάτι τουλάχιστον αυτή τη στιγμή.»
12
13
www.eletaen.gr
Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου Όλα αυτά επίσης σημαίνουν ότι θα έχουμε μια συνεισφορά της αιολικής που, όπως υπολογίζουμε, θα είναι ανάμεσα σε 14-18% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης. Και επειδή περιμένουμε ότι για την κάλυψη του στόχου του νέου ενεργειακού-κλιματικού πακέτου, θα πρέπει το 35-40% του ηλεκτρισμού να προέρχεται από ΑΠΕ, αυτό σημαίνει ότι τα μισά θα προέρχονται από αιολικά. Δηλαδή αυτό που βλέπουμε για το 2020 είναι ότι η αιολική θα είναι με διαφορά η πρώτη πηγή ενέργειας από τις ανανεώσιμες, δηλ θα περάσει τα υδροηλεκτρικά, που είναι η μεγάλη βάση αυτή τη στιγμή. Και θα κατέχει περίπου το μισό στο σύνολο των ανανεώσιμων.
Συνέντευξη του καθ. Αρθούρου Ζερβού.
ΙΤ: Είσαι ευχαριστημένος από το EWEC 2009; ΑΖ: Στo συνέδριο, παρ’ ότι έγινε σε μια κρίσιμη οικονομική περίοδο, είχαμε και πάλι τα ρεκόρ και σε επισκέπτες και σε συμμετέχοντες. Δηλαδή τώρα έχουμε πάνω από 7.000 άτομα, ενώ είχαμε 6.000 στις Βρυξέλλες. Η έκθεση σε τετραγωνικά είναι 3 φορές μεγαλύτερη από ότι ήταν στις Βρυξέλλες. Άρα πήγαμε πολύ καλά, παρ’ ότι υπήρχαν φόβοι, ακριβώς λόγω της οικονομικής κρίσης, που οπωσδήποτε είχε κάποια επίδραση μείωσης και αυτό δείχνει τη συνεχιζόμενη δυναμική του χώρου. Παρ’ όλη την κρίση συνεχίζει να αναπτύσσεται και αυτό εκφράζεται και μέσα από την έκθεση και το συνέδριο. ΙΤ: Γιατί αναθεωρήσατε τον στόχο του 2020; ΑΖ: Είχαμε το στόχο για 180GW ως το 2020, και εδώ στην εναρκτήρια συνεδρία ανακοινώσαμε το νέο στόχο των 230GW για το 2020, αυξάνοντας τον δηλαδή κατά 50GW. Και αυτό, κατ’ αρχάς, γιατί η πορεία της ανάπτυξης όπως πηγαίνει ως τώρα, δείχνει ότι σίγουρα θα πιάσουμε τον στόχο για το 2010 που είναι 80GW και μάλιστα θα τα περάσουμε λίγο. Είναι η πρώτη φορά που ένας στόχος δεν θα υπερκαλυφθεί τόσο πολύ, αλλά τον είχαμε βέβαια ήδη αναθεωρήσει προς τα επάνω πολύ πρόσφατα το 2003. Με αυτό δείχνουμε ότι πραγματικά έχουμε μια καλή γνώση της αγοράς και μπορούμε να εκτιμήσουμε σωστά τι θα γίνει για τα επόμενα 5-6 χρόνια. Το τι θα γίνει μετά από 10-15 είναι πιο δύσκολο να το πει κανένας. Είχαμε λοιπόν 80 και 180, για 2010 και 2020 αντίστοιχα και το 180 φαίνεται πια μικρό, κυρίως λόγω της νέας οδηγίας. Δηλαδή αυτό που πιστεύω θα δώσει μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη της αιολικής είναι η οδηγία και κυρίως σε χώρες όπως η δική μας, που δεν έχουν κάνει αυτά που θα έπρεπε να κάνουν. Δηλαδή ο δεσμευτικός στόχος που θα έχουν μια σειρά από χώρες με μικρή ανάπτυξη ή και καθόλου σε κάποιες περιπτώσεις, θα τις ωθήσει να κάνουν καλύτερες επιλογές. Όποτε, αυτός πιστεύουμε ότι θα είναι ένας παράγοντας που θα βοηθήσει αυτές τις χώρες να πρωτοστατήσουν ιδιαίτερα αυτές όπου υπάρχει δυναμική. Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα, και ίσως είναι το μεγαλύτερο, που αφορά τα offshore (θαλάσσιες εγκαταστάσεις). Στον νέο στόχο έχουμε υπολογίσει 40GW από τα 230MW να είναι offshore εγκαταστάσεις. Είναι όμως πιθανό η οικονομική κρίση να έχει επίπτωση στα offshore περισσότερο από οπουδήποτε αλλού. Ήδη η ανάπτυξη των offshore δεν είναι αυτή που προβλέπαμε. Παρ’ όλα αυτά τα onshore (επίγειες εγκαταστάσεις) αντέχουν περισσότερο από ότι περιμέναμε και έτσι συμψηφίστηκε η διαφορά και θα πετύχουμε το στόχο για το 2010.
ΙΤ:Η ΕΛΕΤΑΕΝ ζητάει 10.000MW στην Ελλάδα για το 2020, για την επίτευξη του στόχου της (18%). Το βλέπεις εφικτό; ΑΖ: Ουσιαστικά, αν θέλουμε να πετύχουμε το στόχο, κάπου εκεί πρέπει να πάμε, δηλαδή αν βάλουμε κάτω τα νούμερα αυτό λένε. Με την υπάρχουσα κατάσταση και με τους ρυθμούς που πάμε μάλλον δεν φαίνεται να είναι εφικτό. Παρόλα αυτά ελπίζουμε ότι θα αλλάξει η κατάσταση. Έχουμε δει και άλλες χώρες που το έχουν κάνει. Και πιστεύω η καλύτερη αναφορά σε σχέση με μας είναι πάντοτε η Πορτογαλία, που άρχισε πάρα πολύ αργά και παρόλα αυτά εκτινάχθηκε, σήμερα έχει πάνω από 3000MW και πιθανώς θα είναι η δεύτερη μετά τη Δανία σε ποσοστό ηλεκτρισμού από ΑΠΕ Τώρα, αν η Πορτογαλία μπορεί να το κάνει γιατί να μην μπορέσουμε εμείς; Αυτό βέβαια σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν κάποια πράγματα που τα ξέρεις καλύτερα από μένα. Με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται να είναι εφικτό. Παρ’ όλα αυτά όμως, πρέπει να γίνει και μπορεί να γίνει.
15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ 1. Για παιδιά Νηπιαγωγείων και Δημοτικών. Διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα «Αιολική Ενέργεια, η ανεξάντλητη καθαρή πηγή ενέργειας για το μέλλον μας.» Τρεις κατηγορίες διαγωνισμού α) για παιδιά Νηπιαγωγείων β) για παιδιά Δημοτικών Α, Β και Γ τάξεις γ) για παιδιά Δημοτικών Δ, Ε και ΣΤ τάξεις Σε φύλλο χαρτί διαστάσεων αποκλειστικά και μόνο Α3. 2. Για Μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, Διαγωνισμός ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης με θέμα «Ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον ή περιβάλλον με ανοχή στην ανάπτυξη;» Έκθεση; Ποίημα; Αφίσα; Σύνθημα; Λόγος; Ζωγραφική; Γλυπτική; ..... Εκφραστείτε με όποιο καλλιτεχνικό μέσο σας εκφράζει καλύτερα 3. Για ενήλικες των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων και των Σχολών Δεύτερης Ευκαιρίας. Διαγωνισμός έκθεσης μέχρι 1000 λέξεις. με θέμα «Σχολιάστε το φαινόμενο NIMBY (όχι στην δική μου αυλή, χωράφι, χωριό), με αφορμή τις αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών σε εγκαταστάσεις ΑΠΕ» (NIMBY = Not in my backyard) 4. Παρουσίαση αποτελεσμάτων Μελέτης Διείσδυσης της Αιολικής Ενέργειας - Συνέντευξη Τύπου - Ιούνιος 2009 5. Έκθεση Ζωγραφικής, Φωτογραφίας καθώς και των έργων των Διαγωνισμών Απονομή βραβείων στους νικητές των διαγωνισμών (Ιούνιος 2009) 6. Επισκέψεις σε αιολικά πάρκα. Σάββατο 13 Ιουνίου 2009. 7. Τελική εκδήλωση στην Πλατεία Συντάγματος, Δευτέρα 15 Ιουνίου 09:00 - 20:00 Διαγωνισμός για παιδιά, Μουσική εκδήλωση Και πολλά αναμνηστικά δώρα ..... Τελευταία ημερομηνία υποβολής για όλους τους διαγωνισμούς η 29η Μαΐου 2009. Δρ. Ι. Τσιπουρίδης Πρόεδρος ΔΣ ΕΛΕΤΑΕΝ. ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ THΣ
ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ
ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ
ΧΟΡΗΓΟΙ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ
14
15
ΑΠΕ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘ. ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ ΣΤΙΣ 5 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009, ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ.
Ε
ίναι σήμερα ευρύτατα αποδεκτό ότι ένα ενεργειακό μέλλον στηριζόμενο σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και στην εντατική χρήση των ορυκτών καυσίμων είναι βέβαιο ότι δεν θα οδηγήσει σε μία βιώσιμη ενεργειακά ανάπτυξη. Ένα βιώσιμο ενεργειακά μέλλον είναι δυνατό να συμβεί μόνο αν θα στηριχθεί πολύ περισσότερο στην χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και στην Ορθολογική Χρήση της Ενέργειας. Η ΟΧΕ θα μπορούσε να ελαττώσει την κατανάλωση ενέργειας, να μειώσει τις επενδυτικές απαιτήσεις και να βελτιώσει τις ενεργειακές υπηρεσίες στα πτωχότερα στρώματα του πληθυσμού και στα πτωχότερα κράτη. Το πέρασμα από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ τις επόμενες δεκαετίες θα μπορούσε να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα του ενεργειακού μέλλοντος. Οι ΑΠΕ μπορούν να έχουν σημαντική συμβολή στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, καθώς είναι οι μόνες πηγές ενέργειας που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον με εκπομπές CO2. Πέρα όμως από τα στενά πλαίσια αντιμετώπισης του φαινομένου του θερμοκηπίου, τα χαρακτηριστικά των ΑΠΕ τις καθιστούν συστατικό στοιχείο μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής και μοναδική μακροπρόθεσμη απάντηση στην πορεία προς την βιώσιμη ανάπτυξη. Η αξιοποίηση αυτών των εγχώριων ενεργειακών πόρων μπορεί να επιφέρει επίσης σημαντικές θετι-κές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στην περιφερειακή και την τοπική ανάπτυξη. Μπορούν να αποτελέσουν σε πολλές περιπτώσεις πυρήνα για την αναζωογόνηση οικονομικά και κοινωνικά υποβαθμισμένων περιοχών. Οι αλλαγές στο κυρίαρχο ενεργειακό σύστημα είναι εκ των πραγμάτων μεγάλης χρονικής διάρκειας και απορροφούν σημαντικούς πόρους για τη στήριξή τους, τουλάχιστον στο στάδιο της ωρίμανσης. Νέοι, πολύ σημαντικοί παράγοντες θέτουν το πρόβλημα ενός νέου και ριζικότερου μετασχηματισμού του κυρίαρχου ενεργειακού συστήματος: • Ο κορεσμός, στις αναπτυγμένες χώρες, των παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων που στηρίχτηκαν στις οικονομίες κλίμακας και στον συγκεντρωτισμό, σε μονοδιάστατες τεχνολογικές επιλογές και στην ομοιομορφία, στην πλήξη και την επιδεικτική σπατάλη, • Οι κίνδυνοι που απορρέουν από την υπανάπτυξη των 4/5 του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά και την αδυναμία να διευρυνθούν
σε παγκόσμια κλίμακα τα ίδια παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα, κυρίως δε τα ενεργειακά, • Η κατακόρυφη αύξηση της ευαισθησίας της παγκόσμιας κοινής γνώμης που προκαλούν η όξυνση των ποικίλων (τοπικών ή υπερ-τοπικών) περιβαλλοντικών προβλημάτων και τα αδιέξοδα που διαγράφονται από την επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Οι ΑΠΕ δεν είναι “αναγκαίο κακό” για περιβαλλοντικούς λόγους. Μεγάλη διασπορά στο χώρο, ανεξάντλητα συνολικώς αποθέματα, αμελητέες επιπτώσεις στο περιβάλλον, μικρά μεγέθη και ευέλικτη διαχείριση, αύξηση της απασχόλησης, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν συστατικό στοιχείο μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής. Το πρόβλημα δεν είναι “τεχνικό”. Το ουσιώδες ζήτημα είναι: η υιοθέτηση του στρατηγικού στόχου, η διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών και η διάθεση των αναγκαίων πόρων. Σήμερα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού ή θερμότητας από Α.Π.Ε., σε σύγκριση με τη χρήση συμβατικών καυσίμων είναι σε αρκετές περιπτώσεις υψηλότερο. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι αν μακροπρόθεσμα η προώθηση της χρήσης των Α.Π.Ε. θα επηρεάσει αρνητικά το κόστος παραγωγής της ενέργειας και επομένως το κόστος διαβίωσης των πολιτών και την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων. Ωστόσο, οι τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς δεν αφήνουν περιθώρια πραγματικής ανησυχίας. Έτσι, είναι σαφές ότι το κόστος των τεχνολογιών Α.Π.Ε. μειώνεται ραγδαία με την επέκταση της χρήσης τους και συνεπώς με τη μαζική παραγωγή τους. Ορισμένες τεχνολογίες είναι ήδη ανταγωνιστικές και προβλέπεται ότι το ίδιο θα συμβεί και με πολλές από τις υπόλοιπες. Αντίθετα, είναι εξίσου σαφές ότι με την βαθμιαία κατανόηση του “εξωτερικού κόστους” που συνεπάγεται η παραγωγή ενέργειας, η χρήση των συμβατικών καυσίμων θα επιβαρυνθεί είτε άμεσα με φόρους, είτε έμμεσα με περιορισμούς εκπομπών ρύπων που οδηγούν σε ειδικές επενδύσεις υψηλού κόστους.
Γίνεται επομένως αυτονόητο ότι η ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού κόστους στη διαδικασία λήψης των ενεργειακών αποφάσεων μεταβάλει την κυρίαρχη αντίληψη περί κόστους των διαφόρων χρησιμοποιούμενων πηγών ενέργειας. Αποδεικνύεται ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι τεχνικά εφικτό, οικονομικά αποδεκτό και περιβαλλοντικά επιβεβλημένο να παίξουν έναν πολύ σημαντικότερο ρόλο από εκείνον που τους προσδιορίζει το ισχύον σύστημα αξιών.
Οι ΑΠΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ενισχύσει σημαντικά την ανάπτυξη των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια. Οι ΑΠΕ είναι οι μόνες πηγές ενέργειας που συνεισφέρουν σημαντικά και στους τρεις άξονες της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την ανάπτυξη: την ανταγωνιστικότητα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Αν και η συνεισφορά τους είναι γενικά αποδεκτή για τους δύο από τους τρεις άξονες, δεν συμβαίνει το ίδιο για την ανταγωνιστικότητα και την εν γένει συνεισφορά τους στην οικονομική ανάπτυξη. Οι διάφοροι καλόβουλοι ή μη σκεπτικιστές προβάλλουν ως κύριο επιχείρημα το κόστος τους και την επιβάρυνση της οικονομίας. Γίνεται όμως όλο και σαφέστερο τα τελευταία χρόνια ότι η περιβαλλοντική προστασία δεν εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη. Αντίθετα μπορεί να την επιταχύνει. Έχουμε δε πλέον απτά παραδείγματα που το αποδεικνύουν. Στη Γερμανία και στην Ισπανία, για παράδειγμα, η επιχειρηματική δραστηριότητα με τον ήλιο, τον αέρα και το νερό βρίσκεται σε τεράστια άνθηση και έχει ξεπεράσει ακόμα και σε εξαγωγές πολλούς από τους παραδοσιακούς τομείς της Γερμανικής και της Ισπανικής βιομηχανίας. Πέρα από τα στοιχεία που ανέφερα προηγουμένως, η καλύτερη απάντηση στα επιχειρήματα αυτού του τύπου ήρθε από τον Πρόεδρο Ομπάμα και τον κεντρικό ρόλο που δίνει στις πράσινες δραστηριότητες στο πρόγραμμα ανάκαμψης της Αμερικανικής οικονομίας μέσα στην περίοδο της πρωτόγνωρης κρίσης που διανύουμε: Διπλασιασμός της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ μέσα σε μια τριετία, προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, ενίσχυση της έρευνας στον τομέα των νέων ενεργειακών τεχνολογιών, είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες της ενεργειακής του πολιτικής, με στόχο να περιορίσει δραστικά την ενεργειακή εξάρτηση των ΗΠΑ. Αλλά δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που έχουν βάλει σε προτεραιότητα τις δράσεις για την πράσινη ανάπτυξη και τις ΑΠΕ στα προγράμματα ανάκαμψης των τελευταίων μηνών. Η Κίνα έχει διαθέσει το 38% του προγράμματος ανάκαμψης της, ήτοι 221 δις δολάρια (ποσό διπλάσιο από αυτό των ΗΠΑ), η Νότια Κορέα το 81%, η Γαλλία το 21% και η Γερμανία το 13%. Διαχρονικά, οι κύριες κινητήριες δυνάμεις προώθησης των ΑΠΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πολιτική για το κλίμα και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Εξίσου σημαντικές παράμετροι όμως για την πολιτική ενίσχυσης των ΑΠΕ είναι η απασχόληση και η βιομηχανική ανάπτυξη. Καθώς η εφαρμογή τεχνολογιών ΑΠΕ δημιουργεί περισσότερες θέσεις απασχόλησης απ’ ότι οι τεχνολογίες αξιοποίησης ορυκτών καυσίμων, μπορεί να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στη βιομηχανική και την περιφερειακή ανάπτυξη. Αυτή η διάσταση είναι σημαντική στην ενεργειακή πολιτική για την εφαρμογή τεχνολογιών ΑΠΕ στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ευρώπη είναι σήμερα πρωτοπόρος σε παγκόσμια κλίμακα τόσο στην εγκατάσταση τεχνολογιών ΑΠΕ όσο και στην βιομηχανική παραγωγή τους. Οι στόχοι που τέθηκαν από την ΕΕ για το 2010, τόσο μέσω της Λευκής Βίβλου, όσο και μέσω των Οδηγιών που ακολούθησαν,
φαίνεται σήμερα δύσκολό να επιτευχθούν. Αυτό οφείλεται κύρια στο γεγονός ότι μόνο μερικά Κράτη Μέλη ( και κυρίως η Γερμανία, η Ισπανία, η Δανία, και η Πορτογαλία ) εφάρμοσαν μέχρι σήμερα αποτελεσματικά τις πολιτικές της ΕΕ για την προώθηση των ΑΠΕ. Καθοριστική για το μέλλον των ΑΠΕ είναι η οδηγία που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο ως μέρος του κλιματικούενεργειακού πακέτου και περιλαμβάνει την θέσπιση δεσμευτικού στόχου 20% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 να προέρχεται από ΑΠΕ. Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζει δεσμευτικούς στόχους για τις ΑΠΕ. Το γεγονός αυτό, δεδομένου του φιλόδοξου χαρακτήρα του στόχου, θα τους δώσει μια σημαντική ώθηση. Ο δεσμευτικός αυτός στόχος θα υποχρεώσει και εκείνα τα κράτη μέλη που μέχρι σήμερα υστερούν στην αξιοποίηση των ΑΠΕ, όπως η Ελλάδα, να ανταποκριθούν στις προσπάθειες που τους αναλογούν, προκειμένου να αποφύγουν δυσβάστακτες κυρώσεις στο μέλλον. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής είναι ήδη ορατά, ιδιαίτερα στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Δύο από τις τεχνολογίες (αιολική ενέργεια και φωτοβολταϊκά) έχουν σημειώσει εντυπωσιακούς ρυθμούς αύξησης τα τελευταία χρόνια. Ο μέσος όρος του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης της αγοράς στην Ευρώπη τα τελευταία 15 χρόνια για την αιολική ενέργεια είναι πάνω από 25%, ένα ποσοστό ανάπτυξης που το έχουν επιτύχει μόνο η βιομηχανία ηλεκτρονικών υπολογιστών και ο τομέας των τηλεπικοινωνιών. Το 4,3% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ γίνεται σήμερα από την αιολική ενέργεια. Η αγορά των φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη έχει επιδείξει έναν ακόμα μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 50% κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας.
Οι ΑΠΕ παίζουν πλέον κυρίαρχο ρόλο στο Ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής. Δεν είναι απλά οι πηγές ενέργειας του μέλλοντος , αλλά και του παρόντος. Κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (1999-2008) η νέα εγκατεστημένη ισχύς στην ΕΕ είχε την ακόλουθη κατανομή: φυσικό αέριο 50%, ΑΠΕ 38%, υπόλοιπες συμβατικές πηγές 12%. Το 2008 έγινε η απόλυτη ανατροπή: οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ αποτέλεσαν το 57% των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ των 27. Πρώτη στην εγκαταστημένη ισχύ ήταν η αιολική ενέργεια με 36%, δεύτερο το φυσικό αέριο με 29% και τρίτα τα φωτοβολταικά συστήματα με 18%, οι υπόλοιπες ΑΠΕ είχαν το 3% και οι υπόλοιπες συμβατικές πηγές (πετρέλαιο, άνθρακας, πυρηνικά) το 14%. Η μεγάλη αλλαγή του ενεργειακού μίγματος για την ηλεκτροπαραγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δρομολογηθεί, αν και βεβαίως όχι με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες μέλη.
16
17
Οι ΑΠΕ στην Ελλάδα Μεταξύ 1970-2005, η ζήτηση ενέργειας στην Ελλάδα, σημειώνει σημαντική αύξηση παρά τις δύο ενεργειακές κρίσεις που μεσολαβούν και την επακόλουθη οικονομική κρίση. Η αύξηση είναι ταχύτερη από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ικανοποιείται, σε αυξανόμενο βαθμό, από ηλεκτρισμό που παράγεται, επίσης σε αυξανόμενο βαθμό, από λιγνίτη, ένα καύσιμο δηλαδή φτωχό ενεργειακά και ρυπογόνο περιβαλλοντικά, πλην όμως εγχώριο. Η πολιτική αυτή ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των καιρών, συγκράτησε το κόστος της ενέργειας, μειώνοντας ταυτόχρονα την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας -όχι όμως χωρίς συνέπειες για το περιβάλλον. Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής έχει ασφαλώς τη μεγαλύτερη άμεση συμμετοχή στις εκπομπές CΟ2, αλλά εκείνο που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία είναι η σταθερή αύξηση της συμμετοχής αυτής (από 32% το 1970 σε 50% περίπου σήμερα). Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικά πλούσιο δυναμικό ΑΠΕ. Η μέχρι σήμερα όμως αξιοποίησή του υπήρξε πολύ περιορισμένη, παρά το γεγονός ότι και οι πρώτες εγκαταστάσεις έγιναν πολύ νωρίς (ΔΕΗ – ηλιακά θερμικά, αρχές της δεκαετίας του ’80) και το νομοθετικό πλαίσιο υποστήριξης των ΑΠΕ ήταν ένα από τα πρώτα στην ΕΕ. Στον τομέα της αιολικής ενέργειας για παράδειγμα, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στην 12η θέση στην ΕΕ, ενώ το 2000 βρισκόταν στην 7η θέση. Δηλαδή ξεκινήσαμε απ΄ τους πρώτους και καταλήξαμε από τους τελευταίους. Το γιατί είναι ένα μεγάλο θέμα, που θα μπορούσε από μόνο του να αποτελέσει αντικείμενο μιας άλλης συζήτησης, ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα για το μέλλον. Για να πετύχουμε σήμερα τους στόχους που προβλέπονται στη νέα οδηγία θα πρέπει να επιταχύνουμε σημαντικά τους ρυθμούς εγκατάστασης. Στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα οι ΑΠΕ μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Με αιχμή την αιολική ενέργεια την επόμενη δεκαετία και με σημαντική συνεισφορά από την ηλιακή ενέργεια (φωτοβολταϊκά συστήματα), τόσο στις εφαρμογές στα κτίρια, όσο και σε εφαρμογές μεγάλης κλίμακας οι ΑΠΕ μπορούν να καλύψουν το 33% των ηλεκτρικών αναγκών μέχρι το 2020, το 55% μέχρι το 2030 και το 85% μέχρι το 2050. Μικρότερο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, πρέπει και μπορούν να παίξουν η χρήση της βιομάζας (κύρια στην συμπαραγωγή), τα μικρά υδροηλεκτρικά, τα ηλιο-θερμικά και η γεωθερμία. Μια τέτοια προοπτική προϋποθέτει μια διαφορετική στρατηγική συνολικά στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Η ευρεία χρήση των ΑΠΕ απαιτεί ένα πολύ πιο ευέλικτο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής με δυνατότητα αποθήκευσης, που μπορεί να γίνει με την χρήση υδροηλεκτρικών με αντλησιοταμίευση. Πρέπει να επεκταθούν και να ενισχυθούν τα δίκτυα και οι διασυνδέσεις τόσο με τον νησιωτικό χώρο, όσο και με τις γειτονικές χώρες. Οι όποιοι καινούργιοι σταθμοί με συμβατικά καύσιμα πρέπει να είναι ευέλικτοι για να συνεργάζονται αποτελεσματικά με τις ΑΠΕ και γι αυτό δεν χωρούν σε αυτή τη λογική οι σταθμοί λιθάνθρακα και η πυρηνική ενέργεια.
Στον τομέα των κτιρίων πρέπει να προωθηθούν θεσμικές ρυθμίσεις (κανονισμοί, προδιαγραφές, κλπ.) που θα ενθαρρύνουν ή θα καθιστούν υποχρεωτικές την ενσωμάτωση ενεργητικών ή παθητικών συστημάτων ΑΠΕ (ηλιακών, βιομάζας, γεωθερμίας) και γενικότερα την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Πρέπει να ενισχυθούν ιδιαίτερα, με πριμοδοτήσεις κατά περίπτωση, ο βιοκλιματικός σχεδιασμός των κτιρίων, οι τεχνολογίες ΑΠΕ για θέρμανση και ψύξη, καθώς και η διαμόρφωση του μικροκλίματος με δενδροφυτεύσεις και άλλους τρόπους που συμβάλλουν στον παθητικό δροσισμό των κτιρίων. Οι ΑΠΕ μπορούν να καλύψουν το 25% των ενεργειακών αναγκών σε θέρμανση και ψύξη μέχρι το 2020, με προοπτική το 60% μέχρι το 2050. Στον τομέα των μεταφορών πρέπει να ενισχυθεί τόσο η χρήση των βιοκαυσίμων όσο και η χρήση των υβριδικών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι προοπτικές στον τομέα είναι η κάλυψη του 10% των αναγκών μέχρι το 2020 που μπορεί να φθάσει το 60% το 2050. Οι τεχνολογίες ΑΠΕ υπάρχουν και βελτιώνονται θεαματικά. Αυτό που χρειάζεται είναι η βούληση της πολιτείας αλλά και της κοινωνίας για μια άλλου τύπου ανάπτυξη. Μπορούμε να σχεδιάσουμε το οικονομικό μας μέλλον βασιζόμενοι σε εγχώριους ενεργειακούς πόρους με γνωστό και προβλέψιμο ενεργειακό κόστος, απαλλαγμένους από όλα τα γεωστρατηγικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά μειονεκτήματα του υπάρχοντος ενεργειακού συστήματος. Με μια γενναία στροφή προς τις ΑΠΕ και προωθώντας την εξοικονόμηση ενέργειας, μπορούμε να καταστήσουμε την Ελλάδα πρωτοπόρο στην προσπάθεια να γίνει η Ευρώπη η πιο ανεξάρτητη ενεργειακά περιοχή του πλανήτη. Όπως άλλωστε λέει και ο νέος αμερικανός Πρόεδρος, :’’η χώρα που τιθασεύει τη δύναμη του ήλιου και του ανέμου, που αξιοποιεί τις καθαρές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα είναι η ηγέτιδα χώρα του 21ου αιώνα’’.
18 Του Γιώργου Φιντικάκη
19 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΑ - ENERGYPOINT
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ
HSBC
ΜΕΤΡΑΕΙ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑΣ Δεκάδες χώρες στα χνάρια του Ομπάμα, με την Ελλάδα να ακολουθεί ασθμαίνοντας… Με την ανεργία να «καλπάζει» στον πλανήτη, πολλοί θεωρούν την πράσινη επιχειρηματικότητα ως ένα μέσο εξόδου από την κρίση. Άλλοι χαρακτηρίζουν τις πράσινες εξαγγελίες ως μια πολιτική μόδα που επί τους παρόντος ικανοποιεί, αλλά γρήγορα θα περάσει. Και κάποιοι ακολουθούν απλώς το αισθητήριο του κέρδους, που και σε αυτή την περίπτωση έχει «πράσινο» χρώμα. Το σίγουρο είναι ότι κεφάλαια που προσεγγίζουν το μισό τρισ. δολάρια (436 δισ.), πρόκειται να διατεθούν από τις κυβερνήσεις των χωρών όλου του πλανήτη για την τόνωση των οικονομιών τους, μέσω της πράσινης επιχειρηματικότητας. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει παγκόσμια έρευνα της τράπεζας HSBC που δημοσιεύθηκε το Φεβρουάριο και καταγράφει τα κεφάλαια που σκοπεύει να δαπανήσει η κάθε χώρα ξεχωριστά, για την ανάκαμψη της οικονομίας της, καθώς και ποιο μέρος τους αναλογεί στις πράσινες δράσεις.
Κίνα και ΗΠΑ πρωτοστατούν… Ακόμη πιο γενναία είναι τα πράσινα πακέτα των εκτός Ευρώπης χωρών, με πρωταγωνιστές την Ασία και τις ΗΠΑ. Από τα 38,1 δισ. δολαρίων του πακέτου ανάκαμψης που ανακοίνωσε τον Ιανουάριο η Νότιος Κορέα, τα 30,7 δισ., ήτοι … το 80,5%, θα διατεθεί σε πράσινα έργα! Μέσα από την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, την ανέγερση «πράσινων» κατοικιών, την παρασκευή βιοκαυσίμων, την κατασκευή οικολογικών αυτοκινήτων και ανεμογεννητριών, το κορεατικό «νιου ντιλ» αποσκοπεί στη δημιουργία 960.000 νέων θέσεων απασχόλησης. Η Κίνα εξήγγειλε, μόνο για τη διετία 2009 - 2010, πακέτο - μαμούθ 586 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 221,3 δισ. (37,8%) θα διατεθούν για πράσινες επιχειρηματικές δράσεις. Τέλος, από τα 972 δισ. δολάρια του προγράμματος ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας που θα γίνει σε δύο δόσεις και θα έχει διάρκεια 10 χρόνια, για το «νιου ντιλ» του Ομπάμα με εργαλείο την πράσινη οικονομία θα διατεθούν 112 δισ. περίπου (22%). Σήμερα, περί τα 8,5 εκατομμύρια απασχολούνται στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, προσφέροντας στην αμερικανική οικονομία περί τα 970 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Yπολογίζεται ότι τα επόμενα 10 χρόνια μπορούν να δημιουργηθούν ακόμη 3 έως 5 εκατομμύρια «πράσινες» θέσεις απασχόλησης.
Άρνηση των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν μικρά έργα Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν λάθος το να συγκρίνει κανείς τους στόχους των παραπάνω χωρών με αυτούς της Ελλάδας, αφού, όπως λένε, πρόκειται για οικονομίες με πολύ μεγαλύτερα περιθώρια και αντοχές από τη δική μας. Από την άλλη, η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη απ’ ό,τι οι παραπάνω να απεξαρτηθεί από τα ρυπογόνα και εισαγόμενα καύσιμα -που καλύπτουν το 93% της ενεργειακής της κατανάλωσης. Αυτό υποστηρίζει η πλειοψηφία των παραγόντων της αγοράς ενέργειας, που σημειώνει ότι, αν μη τι άλλο, θα έπρεπε η κυβέρνηση να είχε δεσμεύσει τις τράπεζες ότι ένα ποσό από τα 28 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί σε πράσινες επενδύσεις. Κάτι τέτοιο δεν προβλέφθηκε, όπως προκύπτει από τα όσα διαδραματίζονται τελευταία με τις επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά. Εκπρόσωποι του χώρου κατηγορούν τις τράπεζες ότι έχουν αθετήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν απέναντι στους επενδυτές και, με πρόσχημα την κρίση, δεν εκταμιεύουν τα δάνεια, ώστε να ολοκληρωθούν τα έργα. «Περίπου 500 αδειοδοτημένα έργα, μικρών κυρίως επενδυτών, αξίας συνολικά γύρω στα 200 εκατ. ευρώ, αν και πριν ξεσπάσει η κρίση είχαν πάρει έγγραφη δέσμευση των τραπεζών ότι θα τα χρηματοδοτήσουν, εντούτοις έχουν μπλοκάρει τους τελευταίους μήνες, αφού αυτές υπαναχωρούν από τις αρχικές τους δεσμεύσεις» λέει ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, Χρήστος Καλυβιώτης. Πρόκειται για μικρούς κυρίως επενδυτές που είχαν δεσμεύσει τα κατάλληλα οικόπεδα, είχαν παραγγείλει τον εξοπλισμό, και τώρα, έχοντας δαπανήσει τη συμμετοχή τους σε ίδια κεφάλαια, βρίσκονται στον αέρα. Μάλιστα, την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς, προφανώς λόγω έλλειψης χρημάτων, «πάγωσαν» και οι εκταμιεύσεις επιδοτήσεων από τον Αναπτυξιακό Νόμο. Σαν αποτέλεσμα και προκειμένου να μην χάσουν το σύνολο των χρημάτων που έχουν δαπανήσει σε μελέτες και εξοπλισμό, κάποιοι επενδυτές επιλέγουν να πουλήσουν τις εταιρείες τους, τροφοδοτώντας έτσι ένα νέο γύρο παρεμπορίου στην αγορά.
Άρνηση από πλευράς τραπεζών να χρηματοδοτήσουν καταγράφεται και για άλλες ενεργειακές επενδύσεις. «Επένδυση 6 εκ. ευρώ για κατασκευή μονάδας βιομάζας στη Β. Ελλάδα, που σε άλλες περιστάσεις θα θεωρούνταν άκρως ελκυστική, αφού έχει διάρκεια απόσβεσης τα 3 χρόνια, κρίθηκε από μεγάλη τράπεζα ως υψηλού ρίσκου και μάταια αναζητεί χρηματοδότη» σημειώνει ο υπεύθυνος εκστρατειών της WWF Hellas, Αχιλλέας Πληθάρας.
Κοσμογονία ή άλλοθι; Με ή χωρίς την Ελλάδα, η πράσινη οικονομία είναι εδώ. Πρόκειται, όμως, για πραγματική επανάσταση στον τομέα της απασχόλησης ή μήπως για ένα βολικό άλλοθι των κυβερνώντων που προσπαθούν να αποδείξουν ότι πράττουν κάτι προς όφελος του περιβάλλοντος; Οι ασκούντες κριτική κατηγορούν τις κυβερνήσεις τους ότι σκορπούν χρήματα για οφέλη που θα έρθουν πολύ αργότερα. «Αν έπρεπε να επιδοτήσουμε την πράσινη τεχνολογία» λένε «αυτό θα μπορούσε να γίνει άνετα την οκταετία Κλίντον, όταν το πετρέλαιο κυμαινόταν μεταξύ 10 και 20 δολαρίων, η οικονομία κινούνταν ανοδικά και τα δημόσια οικονομικά ήταν σε ανθηρή κατάσταση». «Σήμερα όμως» συνεχίζουν «το κόστος ευκαιρίας των επιδοτήσεων στην πράσινη τεχνολογία σε ένα εκρηκτικό δημοσιονομικό περιβάλλον, όπως το σημερινό, είναι τεράστιο». Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η δημιουργία «πράσινων» θέσεων εργασίας δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, καθώς -κατά κανόνα- πρόκειται να στερήσουν θέσεις εργασίας από άλλες δραστηριότητες που θα συρρικνωθούν λόγω μείωσης της ζήτησης. «Aναμφισβήτητα θα δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας, ορισμένες από αυτές θα διαρκέσουν για καιρό και άλλες θα εξαφανιστούν, όπως οι εταιρείες dot-com» τονίζουν. Και πιστεύουν ότι οι «πράσινες» θέσεις εργασίας θα παρουσιάσουν μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια, καθώς τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα προσφέρονται αναμένεται για πολλά ακόμη χρόνια να έχουν ζήτηση.
ΤΙ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΘΑ ΔΑΠΑΝΗΣΕΙ Η ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σωσίβιο τα ευρω-κονδύλια Δυστυχώς, στο σχετικό πίνακα η Ελλάδα υστερεί, καθώς δεν υπάρχει καμία δέσμευση ότι τμήμα των 28 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των τραπεζών θα χρηματοδοτήσει πράσινες επενδύσεις. Ευτυχώς που υπάρχουν και τα ευρω-κονδύλια, χάρη στα οποία, μέσω του ΕΣΠΑ, η Ελλάδα θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει τα προγράμματα παροχής επιδοτήσεων σε νοικοκυριά, για παρεμβάσεις εξοικονόμησης στα κτίρια και απόσυρσης ενεργοβόρων οικιακών συσκευών. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά της χώρας με τις υπόλοιπες που αναφέρονται στην έρευνα, γεγονός που δείχνει το χάσμα που μας χωρίζει. Από τα 81 δισ. ευρώ του γερμανικού προγράμματος ανάκαμψης, τα 10,7 δισ. (13,2%) κατευθύνονται σε πράσινες δράσεις, 5,5 δισ., σε σύνολο 26 δισ. ευρώ, θα δαπανήσει στην πράσινη ενέργεια η Γαλλία (21,2%), 640 εκατ., σε σύνολο 11 δισ. ευρώ, η Ισπανία (5,8%), 1,5 δις., σε σύνολο 22 δισ. στερλινών, η Βρετανία (6,9%), 1,04 δισ., σε σύνολο 80 δισ., ευρώ η Ιταλία (1,3%) κ.ο.κ. Επαναλαμβάνουμε ότι στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται τα περίπου 100 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε προ ολίγων εβδομάδων ότι θα κατευθυνθούν στην πράσινη οικονομία η Επίτροπος για θέματα Περιφερειακής Πολιτικής, κα Χούμπνερ, προκειμένου να τονωθεί η απασχόληση στην Ε.Ε., εν μέσω της κρίσης.
Πηγή: Παγκόσμια έρευνα της HSBC, Φεβρουάριος 2009
Ημερομηνία ανακοίνωσης
Συνολικό ύψος πακέτου ανάκαμψης της οικονομίας
Περίοδος εφαρμογής
Πόσα κεφάλαια από αυτό αναλογούν σε πράσινες δράσεις
Ποσοστό επί του συνόλου
3-2-09
26,7 δις. δολ.
2009-2012
2,5 δις. δολ.
9,3%
Κίνα
9-11-08
586,1 δις. δολ.
2009-2010
221,3 δις. δολ.
38%
Ιαπωνία
19-12-08
485,9 δις. δολ.
Ξεκίνησε το 2009
12,4 δις. δολ.
2,6%
Νότια Κορέα
6-1-09
38,1 δις. δολ.
2009-2012
30,7 δις. δολ.
81%
Γερμανία
5-11-08
81 δις. ευρώ
2009-2010
11 δις. ευρώ
13%
Γαλλία
10-12-08
26 δις. ευρώ
2009-2010
5,5 δις. ευρώ
21%
Ιταλία
28-11-08
80 δις. ευρώ
Ξεκίνησε το 2009
1 δις. ευρώ
1%
Ισπανία
Χώρες
Αυστραλία
27-11-08
11 δις. ευρώ
2009
640 εκ. ευρώ
6%
Βρετανία
11-08
22,1 δις. στερλίνες
2009-2012
1,52 δις. στερλίνες
7%
Καναδάς
27-1-09
31,8 δις. δολ.
2009-2013
2,6 δις. δολ.
8%
ΗΠΑ
15-1-09
787 δις. δολ.
10 χρόνια, με έναρξη εφαρμογής το 2009
94,1 δις. δολ.
12%
436 δισ. δολ.
15,6%
Συνολικό ποσό, μαζί με άλλες χώρες και με τα κονδύλια που έχει ανακοινώσει η Ε.Ε.
2,79 τρισ. δολ.
20
21 Προσαρμογή στην νεοελληνική γλώσσα Χαρίλαος Ανδρεόπουλος
“
Το αντίγραφο της επιστολής μας παραδόθηκε από την Επιμελήτρια του Αρχείου εγγράφων της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας της Ελλάδος κ. Τρισεύγενη Τσίμπανη - Δάλλα, την οποία και ευχαριστούμε πολύ, όπως και το φίλο Σάκη Δάλλα που το έθεσε υπόψη μας.
Μαϊος 1913 Μεγαλειότατε,
Γέρασα στην ανατολή δάσκαλος και επειδή δεν μου φτάνει η σύνταξη, που μόλις βγήκα σε αυτήν, επινόησα το επισυννημένο στην επιστολή αυτή μηχάνημα, το οποίο έχει σαν προορισμό να ωφελήσει όλο τον κόσμο και προπάντων τον ελληνικό, δίδω δε έτσι και χρήσιμο παράδειγμα φιλοπατρίας στους συναδέλφους. Στο όνομα της δικής σας δόξας μεγαλειότατε, παίρνω το θάρρος και ζητώ την προστασία αυτής και θερμοπαρακαλώ όπως ευαρεστούμενος μου απονείμετε το προνόμιο της ευρεσιτεχνίας όσον αφορά στον ελλαδικό χώρο, όσον αφορά δε στο εξωτερικό ευχής έργον κάποιος που γνωρίζει την ξένη γλώσσα, είτε από την επιτροπή του στόλου, είτε από την εθνική άμυνα να μεταβεί και να λάβει διεθνή αναγνώριση, και τα μισά τότε από τα ωφελήματα μου αρκούν. Στο τέλος, ότι κρίνει ως δίκαιο η δική σας μεγαλειότητα, ας διατάξει. Την περιγραφή αυτού του μηχανήματος επεξεργάζομαι ήδη, για να είμαι έτοιμος να απαντήσω στις όποιες αμφιβολίες σας σχετικά με την πρακτική εφαρμογή του, ωστόσο ακολούθως δε να αποσυρθώ. Με συνθήκες ευνοϊκές, με δυνατούς ανέμους δύναται να αποταμιεύει ισχύ για πολλές μέρες νηνεμίας και με πολλούς τρόπους. Και μάλιστα να ενεργεί σας καταθλιπτική αεραντλία σε αεραντλιτήριο, συμπιέζοντας ατμοσφαιρικό αέρα την ελαστικότητα του οποίου χρησιμοποιούμε όπως αυτή του ατμού. Οπότε, ούτε τα μηχανήματα φθείρονται στη θάλασσα και μικρά ακόμη πλοιάρια εξοπλισμένα με τέτοιο μηχάνημα θα μπορούν να διαπλέουν τους ωκεανούς ακίνδυνα, χωρίς πιθανότητα ανατροπής (τότε αντί τα πλοία να ακολουθήσουν την ευθεία οδό, εκμεταλλεύονταν και τον ελάχιστο άνεμο διαγράφοντας πορεία ζιγκ-ζαγκ, αυτό ονομάζεται ανατροπή). Θα προτιμώνται δε έναντι των ατμόπλοιων και για οικονομικούς λόγους και για λόγους ασφαλείας, θα κρατούν πορεία σαν εκείνα (ατμόπλοια) χωρίς να λοξοδρομούν και αφού έχουν τη δυνατότητα, ακόμα και στη νηνεμία, να χρησιμοποιούν τον συμπιεσμένο ατμοσφαιρικό αέρα ο οποίος προπαρασκευάζεται από το μηχάνημα. Θα ωφελήσουν δε σημαντικά διότι και τα πετρέλαια και οι γαιάνθρακες, των οποίων στερείται η Ελλάδα, θα υποτιμηθούν σημαντικά, επειδή και οι πόλεις θα εγκαταστήσουν πολλά τέτοια μηχανήματα πάνω στα γύρω βουνά και στη θάλασσα και θα προμηθεύονται και θερμότητα και φωτισμό ακόμη δε και κινητήρια δύναμη σχεδόν δωρεάν σχετικά με τη δαπάνη που καταναλώνεται σήμερα για την παραγωγή ατμού, καθώς και τη φθορά των μηχανών από αυτόν κλπ… Αλλά και πόσες άλλες εργασίες δεν έχουν ανάγκη κινητητρίου δύνηαμης; Πρότυπο Αιολικό Μηχάνημα Χρησιμοποίηση τρικυμιών, θυελλών κτλ = ευεργετική ανακάλυψη. Τα προσόντα του μηχανήματός μου αποδεικνύουν ότι ο άνεμος κατά τη διεύθυνσή του αναπτύσσει τεράστια κινητήρια δύναμη και ότι ο άνθρωπος μέχρι σήμερα δεν έχει εκμεταλλευτεί καταλλήλως το φυσικό αυτό νόμο, καθόσον ανεμόμυλοι και ιστιοφόρα, αφενώς είναι πολυάσχολα, αφετέρου πολυδάπανα και επισφαλή. Τα προσόντα αυτά είναι: Α. Κατασκευάζεται από σίδερο Β. Τοποθετείται παραπλεύρως οικοδομής ή πάνω στη στέγη της Γ. Δεν έχει ανάγκη πηδαλίου, επειδή είναι διαιρεμένο σε 4 χωρίσματα(κατασκευαστικά στοιχεία), στραμμένα προς τα σημεία του ορίζοντα και οποιοσδήποτε άνεμος και αν πνέει μπορεί να στραφεί πάνω του. Δ. Αναπτύσσει δύναμη ασύγκριτα μεγαλύτερη σε σχέση με τα μέχρι τώρα αεροκίνητα Ε. Το οικοδόμημα επί του οποίου ή επί του τοίχου του οποίου αυτό είναι προσαρμοσμένο ή το πλοίο, διότι λειτουργούν και στη θάλασσα, υφίσταται ελάχιστη πίεση τέτοια ώστε ούτε καν αναιρείται ανερμάτιστο πλοίο σε θύελλα.
“
Η ιδιόχειρη επιστολή του Σ. Καραβοκυρού εμπεριέχεται στο “Αρχείο του Αυλάρχη Μερκάτη” της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας της Ελλάδος (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής).
Ο επινοήσας Ε. Καραβοκυράς
Σημείωση: Η εκ πρώτης όψεως εντύπωση ότι το μηχάνημα αυτό θα ακινητοποιείται σε νηνεμία ανασκευάζεται, εαν σκεφτούμε ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου πνέει άνεμος και ότι παράγεται έργο.Είθε η επισυννημένη περιγραφή να δημοσιευθεί με προτεραιότητα έναντι πάντων σε κάποια εφημερίδα. Πεπεισμένος για τα φιλάνθρωπα, φιλοδίκαια και φιλοπρόοδα αισθήματα της μεγαλειότητάς σας μέσω των οποίων θα εισπράξω την ευεργεσία σας, την οποία και δέχομαι. Υποσημειούμαι με βαθύτατο σεβασμό και ευγνωμοσύνη στην μεγαλειότητά σας, ταπεινότατος Ε. Καραβοκυράς.
22 Του Βασίλη Λυχναρά
23 Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) Αμερικής 11, 106 72 Αθήνα, Τηλ.: 210 3676336, Fax: 210 3611136, e-mail: vlychn@kepe.gr
Κόστος Παραγωγής Βιοντίζελ στην Ελλάδα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΑΔΑΣ Χ Α Μ Η Λ Η Σ Δ Υ Ν Α Μ Ι Κ Ο Τ Η ΤΑ Σ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το 2003, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε την Οδηγία 2003/30/ ΕΚ (ΕΕ L 123 της 17.5.2003) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά µε την προώθηση της χρήσης βιοκαυσίμων ή άλλων ανανεώσιμων καυσίμων για τις μεταφορές. H εν λόγω Οδηγία θέτει ως στόχο, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010, να αποτελούν τα βιοκαύσιμα ποσοστό 5,75% της εγχώριας κατανάλωσης καυσίμων στις μεταφορές. Βάσει αυτής, το Δεκέμβριο του 2005, η Ελλάδα εναρμόνισε την εθνική της νομοθεσία με τον Νόμο 3423/05 (ΦΕΚ 304/Α/13.12.2005) ο οποίος α) ορίζει τους διάφορους τύπους βιοκαυσίμων, β) θέτει ως στόχο για το 2010 την κατανάλωση 5,75% βιοκαυσίμων και γ) θεσπίζει το πρόγραμμα κατανομής ποσοτήτων βιοκαυσίμων, που δεν υπόκεινται στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ). Σε συνέχεια των παραπάνω, στις 23 Ιανουαρίου 2008, δημοσιεύτηκε η πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές [COM(2008) 19]. Η παρούσα πρόταση Οδηγίας αποσκοπεί στη θέσπιση ενός συνολικού δεσμευτικού στόχου 20% ως μεριδίου συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην τελική κατανάλωση ενέργειας και ενός δεσμευτικού ελάχιστου στόχου 10% για τα βιοκαύσιμα στις μεταφορές, οι οποίοι πρέπει να επιτευχθούν από κάθε κράτος μέλος έως το 2020. Στην ουσία, η παρούσα έχει στόχο να δημιουργήσει μια γενικότερη στρατηγική Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και των μεταφορών, αντικαθιστώντας τις οδηγίες 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ μετά το 2010. Αρχικά, κάθε κράτος μέλος θα θεσπίσει ένα εθνικό σχέδιο δράσης που θα ορίζει τους στόχους για τα μερίδια της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές, στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και ψύξης το 2020. Ως έτος βάσης για τους υπολογισμούς ελήφθη το 2005 που στη χώρα μας, το μερίδιο ενέργειας από ΑΠΕ ήταν 6,9% και ο στόχος για το 2020 τέθηκε στο 18%. Η παραπάνω πρόταση, δείχνει το σταθερό ενδιαφέρον της Ε.Ε. για χρήση υγρών βιοκαυσίμων στις μεταφορές και μάλιστα αυξάνει τα επίπεδα των στόχων από 5,75% το 2010 σε 10% το 2020. Μελετώντας την ελληνική βιβλιογραφία, παρατηρεί κανείς ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερες αναφορές σχετικά με το τελικό κόστος παραγωγής βιοντίζελ στη χώρα μας. Η παρούσα εργασία έχει ως βασικό στόχο την εκτίμηση του κόστους παραγωγής βιοντίζελ από φυτικά έλαια στην Ελλάδα.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σε ότι αφορά τη μέχρι σήμερα πορεία της ελληνικής αγοράς βιοντίζελ, η 4η Εθνική Έκθεση του Υπουργείου Ανάπτυξης, σχετικά με την προώθηση της χρήσης βιοκαυσίμων, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι από το τέλος Δεκεμβρίου 2005, το βιοντίζελ αναμιγνύεται με το πετρέλαιο κίνησης.
Το Μάιο του 2008 το ποσοστό ανάμειξης του βιοντίζελ έφτασε το 4% και αναμενόταν να αυξηθεί το επόμενο χρονικό διάστημα μέχρι και στο 5%. Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση, η συνολική ονομαστική δυναμικότητα των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ανέρχεται σε 575.000 τόνους και η παραγωγή τους προέρχεται από χρήση εισαγομένων λαδιών (σογιέλαιο, καρμβέλαιο κλπ.) σε ποσοστό 75% και εγχώριων λαδιών (βαμβακέλαιο, ηλιέλαιο, κραμβέλαιο κλπ.) σε ποσοστό 25%. Σύμφωνα με το European Biodiesel Board (http://www.ebb-eu. org/), η παραγωγή της χώρας μας σε βιοντίζελ το 2007 έφτασε τους 100.000 τόνους, ποσοστό μόλις 1,75% της συνολική παραγόμενης ποσότητας της Ε.Ε. (5.713.000 τόνοι). Αντίστοιχα, για το 2008, εγκρίθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης η κατανομή ποσόστωσης 123.000 χιλιόλιτρα (108.240 τόνοι) αυτούσιου βιοντίζελ, εκ των οποίων τα 112.000 χιλιόλιτρα αφορούν παραγωγή βιοκαυσίμου και τα υπόλοιπα 11.000 χιλιόλιτρα εισαγωγές. Ένα άλλο θέμα που αφορά την Ελλάδα είναι η απαλλαγή ή μη του βιοντίζελ από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ). Μέχρι και τις 31η Δεκεμβρίου 2007, το βιοντίζελ απαλλασσόταν από τον ΕΦΚ. Από την 1η Ιανουαρίου 2008, ο ΕΦΚ του βιοντίζελ εξισώθηκε με αυτόν του πετρελαίου κίνησης. Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚ του πετρελαίου κίνησης το 2008 ήταν 293 €/χιλιόλιτρο και το 2009 αυξήθηκε σε 302 €/χιλιόλιτρο. Μελετώντας διεξοδικά την πορεία της ελληνικής αλλά και της διεθνούς αγοράς βιοντίζελ τα τελευταία τρία χρόνια, καταγράφονται τα παρακάτω χαρακτηριστικά: 1. Οι διακυμάνσεις των διεθνών τιμών των φυτικών ελαίων, καθώς και του πετρελαίου, δημιουργούν έντονη αβεβαιότητα για την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων παραγωγής βιοντίζελ, ιδιαίτερα αυτών με μεγάλη δυναμικότητα και συνεπώς υψηλές ανάγκες σε πρώτες ύλες. 2. Στη χώρα μας, είναι δύσκολη η τροφοδοσία μονάδων μέσης και υψηλής δυναμικότητας (μονάδες με δυναμικότητα άνω των 40.000 τόνων/έτος) με εγχώριες πρώτες ύλες και συγκεκριμένα με προϊόντα ενεργειακών καλλιεργειών. Αυτό συμβαίνει διότι η παραγωγικότητα των ενεργειακών καλλιεργειών που προορίζονται για παραγωγή βιοντίζελ είναι σχετικά μικρή, με αποτέλεσμα να απαιτούνται πολύ μεγάλες εκτάσεις για την κάλυψη των αναγκών τέτοιων μονάδων και το κόστος της πρώτης ύλης να είναι πολύ υψηλό. 3. Βάσει της κατανομής των ποσοστώσεων παραγωγής αυτούσιου βιοντίζελ στις ελληνικές βιομηχανίες παραγωγής, έχει καταγραφεί το γεγονός ότι οι περισσότερες μονάδες απολαμβάνουν περιορισμένη ποσόστωση που αντιστοιχεί σε ένα μικρό μέρος της δυναμικότητάς τους και συνεπώς υπολειτουργούν. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και γνωρίζοντας ότι εν μέσω περιόδου οικονομικής ύφεσης, είναι πολύ σημαντική η μείωση του επιχειρηματικού κινδύνου, η παρούσα εργασία παρουσιάζει το κόστος παραγωγής βιοντίζελ από μια μονάδα χαμηλής δυναμικότητας, και συγκεκριμένα
από μονάδα δυναμικότητας 15.000 τόνων/έτος. Μια τέτοια μονάδα, πέραν του ότι απαιτεί χαμηλό συνολικό κόστος επένδυσης και συνεπώς μειωμένο επιχειρηματικό κίνδυνο, εξασφαλίζει επίσης ευκολότερα τις αναγκαίες ποσότητες πρώτων υλών για την τροφοδοσία της.
ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Το συνολικό κόστος εγκατάστασης της παραπάνω μονάδας ανέρχεται σε περίπου 4.500.000 ευρώ, το οποίο διακρίνεται σε: • • • •
250.000 € κόστος μελετών, αδειών κλπ. 500.000 € κόστος αγοράς οικοπέδου 1.500.000 € κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων και κατασκευών 2.250.000 € κόστος μηχανολογικού εξοπλισμού
Το ποσοστό επιχορήγησης, βάσει του αναπτυξιακού νόμου, είναι τουλάχιστον 40% για περιοχές της Κεντρικής Ελλάδας, ενώ μπορεί να φτάσει ακόμη και το 55% για περιοχές της Βορείου Ελλάδας. Οι επιλέξιμες δαπάνες προς επιχορήγηση αφορούν τον μηχανολογικό εξοπλισμό και τις κτιριακές εγκαταστάσεις. Αντίθετα, το κόστος αγοράς του οικοπέδου, που θα εγκατασταθεί η μονάδα, καθώς και τα κόστη αδειοδότησης δεν αποτελούν επιλέξιμες δαπάνες αφού προηγούνται της αίτησης επιχορήγησης. Επίσης, το 25% των επιλέξιμων δαπανών πρέπει να καλυφθούν από ίδια κεφάλαια. Από τα παραπάνω, και λαμβάνοντας υπόψη 40% ποσοστό επιχορήγησης, η χρηματοδότηση της μονάδας θα γίνει ως εξής: • 1.500.000 € επιχορήγηση • 950.000 € ίδια κεφάλαια • 2.050.000 επενδυτικό δάνειο Το χαμηλό κόστος της επένδυσης, σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό επιχορήγησης και το χαμηλό ποσοστό ιδίων κεφαλαίων, μειώνουν σημαντικά το επιχειρηματικό κίνδυνο και καθιστούν την επένδυση ενδιαφέρουσα, για τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ακόμα και σε περίοδο οικονομικής ύφεσης. Λαμβάνοντας υπόψη δεκαετή περίοδο αξιολόγησης της επένδυσης και επιτόκιο προεξόφλησης της τάξης του 7%, το ετησιοποιημένο κόστος των ιδίων και ξένων κεφαλαίων (3.000.000 €), μη συμπεριλαμβανομένης της επιχορήγησης, υπολογίζεται σε 413.000 €/έτος, το οποίο αν αναχθεί ανά τόνο παραγόμενου προϊόντος (ετήσια παραγωγή 15.000 τόνων), εκτιμάται σε 28 €/ τόνο βιοντίζελ. Συνεπώς, το κόστος της επένδυσης έχει ιδιαίτερα χαμηλή συμμετοχή στο τελικό κόστος παραγωγής του βιοντίζελ, το οποίο όπως φαίνεται παρακάτω προσεγγίζει τα 1.000 €/τόνο.
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Το κόστος παραγωγής αφορά στις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την ποσότητα του παραγομένου προϊόντος και στην περίπτωση της μονάδας παραγωγής βιοντίζελ αφορούν σε:
• Πρώτες ύλες και κυρίως στα φυτικά έλαια, που αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του κόστους και σε αυτή την εργασία έχουν υπολογιστεί με τιμή αγοράς 750 €/τόνο • Λοιπά υλικά που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία παραγωγής, όπως μεθανόλη, καταλύτες, νερό, αλλά πρόσθετα και φίλτρα κ.α. • Κόστος απαιτούμενης ενέργειας Αντίστοιχα, το κόστος λειτουργίας συμπεριλαμβάνει όλες τις λειτουργικές δαπάνες της μονάδας, δηλαδή: • Μισθούς (απαιτούνται 4 υπεύθυνοι βάρδιας αλλά και μερική απασχόληση ενός διευθυντή, ενός χημικού, ενός λογιστή και μιας γραμματέως) • Ετήσιο κόστος συντήρησης (εκτιμάται ως ποσοστό 2% επί του κόστους toy μηχανολογικού εξοπλισμού) • Ετήσιο κόστος ασφάλισης (εκτιμάται ως ποσοστό 1% επί της συνολικής επένδυσης) • Λοιπές Δαπάνες
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τα αποτελέσματα της κοστολόγησης.
€/έτος
€/τόνο
%
Πρώτη Ύλη Μεθανόλη Καταλύτης Νερό Πρόσθετα Ενέργεια Φίλτρα Κόστος Παραγωγής
11.475.000 652.500 630.000 500 125.000 55.000 32.000 12.970.000
765,00 43,50 42,00 0,03 8,33 3,67 2,13 864,67
83% 5% 5% 0% 1% 0% 0% 94%
Μισθοί Συντήρηση Ασφάλιση Λοιπά Κόστος Λειτουργίας
180.000 45.000 45.000 100.000 370.000
12,00 3,00 3,00 6,67 24,67
1% 0% 0% 1% 3%
Ετησιοποιημένο Κόστος Επένδυσης
415.000
27,67
3%
Συνολικό Κόστος 13.755.000
917,00
100%
24
25 Συνέντευξη του Καθ. Δρ. Κ. Φλυνν στον Mario Rosato Επιμέλεια Αικατερίνη Μπαξεβάνου
Τα ετήσια κόστη της μονάδας ανέρχονται σε 13.755.000 ευρώ, στα οποία έχει συμπεριληφθεί και το ετησιοποιημένο κόστος της επένδυσης, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Οδηγούμαστε λοιπόν σε κόστος παραγωγής βιοντίζελ της τάξης των 917 €/ τόνο. Το μεγαλύτερο μερίδιο του τελικού κόστους καταλαμβάνει το κόστος παραγωγής που ανέρχεται σε 94%, ενώ το κόστος λειτουργίας και το κόστος επένδυσης συμμετέχουν μόνο κατά 3% έκαστο στο συνολικό κόστος. Είναι χαρακτηριστικό ότι το βασικό στοιχείο που επηρεάζει το κόστος παραγωγής του βιοντίζελ είναι η αγορά της πρώτης ύλης, η οποία συμμετέχει κατά 83% στο τελικό κόστος (τιμή αγοράς φυτικού ελαίου: 750 €/τόνο). Αυτό δείχνει την ευαισθησία μιας τέτοιας επένδυσης στις μεταβολές των διεθνών τιμών φυτικών ελαίων, αλλά και την σημασία της εξασφάλισης εγχώριας πρώτης ύλης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Φαίνεται ότι στην Ελλάδα είναι εφικτή η επένδυση σε μονάδα παραγωγής βιοντίζελ χαμηλής δυναμικότητας (15.000 τόνοι/ έτος), έχοντας ως βασικά πλεονεκτήματα το χαμηλό αρχικό κόστος εγκατάστασης που μειώνει τον επιχειρηματικό κίνδυνο και τις χαμηλές απαιτήσεις σε πρώτες ύλες που δύναται να καλυφθούν από εναλλακτικές αγορές μειώνοντας τον κίνδυνο από τις μεταβολές των τιμών.
Η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι οι δύο βασικοί παράγοντες κλειδιά για την οικονομική βιοσιμώτητα των μονάδων βιοντίζελ είναι α) η εξασφάλιση των πρώτων υλών σε ικανοποιητικές τιμές (όπως αναλύθηκε προηγουμένως συντελούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% στο τελικό κόστος παραγωγής) και β) η εξασφάλιση της πώλησης του τελικού προϊόντος στην εγχώρια ή εναλλακτικά στη διεθνή αγορά. Βάσει αυτών των παραγόντων, η χαμηλή δυναμικότητα της μονάδας φαίνεται να λειτουργεί ως συγκριτικό πλεονέκτημα για την επιτυχία της. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας, η επένδυση είναι κερδοφόρα, εφόσον η τιμή πώλησης βιοντίζελ είναι μεγαλύτερη από 917 €/τόνο. Σε ότι αφορά την τιμή του βιοντίζελ, ενδεικτικά αναφέρεται ότι η επίσημη τιμή αγοράς στη Γερμανία (ο μεγαλύτερος παραγωγός βιοντίζελ στην Ευρώπη), την 6η εβδομάδα του 2008, ήταν 867,40 €/χιλιόλιτρο, που αντιστοιχεί σε 985,68 €/τόνο (Πηγή: UFOP, http://www.ufop.de/)2. Στην Ελλάδα, μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 που καταργήθηκε το καθεστώς απαλλαγής του βιοντίζελ από τον ΕΦΚ, θα πρέπει να εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή το ζήτημα της τιμής αγοράς του βιοντίζελ.
ΕYXAΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον Καθηγητή κ. Πέτρο Σολδάτο για την κριτική του στην εργασία και τα πολύ σημαντικά σχόλια του που συνέβαλλαν στη βελτίωση της.
ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Δαναλάτος, Ν. και Σ. Αρχοντούλης, 2008. “Οδηγός Καλλιεργητικών Φροντίδων Αγριαγκινάρας, Ηλίανθου, Σόργου”, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Οκτώβριος 2008. 2.Λυχναράς, Β., 2007. “Κοστολόγηση ενεργειακών καλλιεργειών για παραγωγή υγρών βιοκαυσίμων”. Ecotec, Ν. 20, σελ. 40-42, Φεβρουάριος 2007. 3.ΚΑΠΕ, 2006. “Ενεργειακές Καλλιέργειες για την Παραγωγή Υγρών και Στερεών Βιοκαυσίμων στην Ελλάδα”. 4.Πανούτσου, Κ., Λυχναράς, Β., Νάματοβ, Ε. και Α. Νικολάου, 2005. “Βιοκαύσιμα στην Ελλάδα: Δυνατότητες Παραγωγής και Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις”, Πρακτικά από το 3o Εθνικό Συνέδριο: Η Εφαρμογή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Προοπτικές και Προτεραιότητες προς το Στόχο του 2010, 23-25 Φεβρουαρίου 2005, Αθήνα. 5.ΥΠΑΝ, 2008. “4η Εθνική Έκθεση Σχετικά με την Προώθηση της Χρήσης Βιοκαυσίμων ή Άλλων Ανανεώσιμων Καυσίμων για τις Μεταφορές στην Ελλάδα”, Αθήνα, Μάιος 2008. 6.Χρήστου, Μ. και Β. Λυχναράς, 2006. “Υγρά βιοκαύσιμα στην Ελλάδα: Στόχοι και δυνατότητες”. Ανεμολόγια, Ν. 40, σελ. 10-11. Νοέμ.Δεκ. 2006. 7.Lychnaras, V., Kalligeros, S., Liapis, N., Panoulas, Y., Panoutsou, C., Nikolaou A., Stournas, S., Lois, E. and G. Karabalakis, 2004. “Implementation and Evaluation of the First Biodiesel Chain in Greece”, 2nd World Conference and Technology Exhibition on Biomass for Energy, Industry and Climate Protection, 10-14 May 2004, Rome, Italy. 8.Namatov, I., Nikolaou, A., Lychnaras, V. and P. Panoutsou, 2004. “Vegetable Oil Crops as a Potential Source for Biodiesel Production in Greece”, 2nd World Conference and Technology Exhibition on Biomass for Energy, Industry and Climate Protection, 10-14 May 2004, Rome, Italy. 9.Panoutsou C., Namatov, I., Lychnaras, V and A. Nikolaou, 2008. “Biodiesel Options in Greece”, Biomass and Bioenergy 32 (2008) pp. 473-481. 10.Panoutsou, C., Lychnaras, V., Alexopoulou, E., Papavasiliou, D. and M. Christou, 2008. “Biodiesel in Greece”. Proceedings of the 16th European Biomass Conference and Exhibition. 2-6 June 2008, Feria Valencia, Spain. 2 Στη
χώρα μας δεν καταγράφεται επίσημα, καθώς και δεν ανακοινώνεται η τιμή αγοράς του βιοντίζελ.
Καύσιμα από άλγη
ΠΩΣ Η ΥΠΕΡΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ-ΥΠΕΡΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΙΔΕΑ, ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ Την τελευταία διετία, πολλές ελπίδες και προσδοκίες καλλιεργήθηκαν για την παραγωγή ενέργειας χρησιμοποιώντας άλγη (algae - φύκη) ως πηγή πρώτων υλών για παραγωγή βιοκαυσίμου (biodiesel). Μια επιλογή η οποία θα μπορούσε να αποφύγει τη διαμάχη για την καλλιέργεια τροφίμων ή ενεργειακών φυτών. Επίσης λέγεται ότι η άλγη συγκρατεί μεγάλα ποσά CO2, περίπου 400 φορές περισσότερο από οποιοδήποτε πράσινο φυτό της ίδιας μάζας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) όπως και η Ισπανική κυβέρνηση κατεύθυναν υψηλά ποσά χρηματοδοτήσεων σε ερευνητές για την κατασκευή πιλοτικών μονάδων. Ειδικά, στην Ισπανία, το υπουργείο βιομηχανίας (Ministerio de Industria) θα χρηματοδοτήσει δύο μεγάλα προγράμματα (projects) των εταιριών Acciona Companies και Grupo Sufi. Δεν έχει ξεκαθαριστεί (ή τουλάχιστον δεν ήταν αποσαφηνισμένο κατά την διάρκεια συνεδρίου που διοργανώθηκε στην Μαδρίτη), ποιά τεχνολογία θα υιοθετήσουν οι ανωτέρω εταιρίες ούτε ποιο βιολογικό είδος άλγης θα χρησιμοποιήσουν. Σε Ευρωπαϊκή κλίμακα, η μόνη εμπορική επιχείρηση που προσέφερε ολοκληρωμένες λύσεις χρεοκόπησε αφού πρώτα είχε εκταμιεύσει εκατομμύρια ευρώ για ανάλογη έρευνα. Σύμφωνα με την διαδικτυακή πηγή για πληροφορίες σχετικά με την άλγη (http://biodieselfever.com/?p=78), το διευθυντικό προσωπικό της εταιρίας αναζητείται από την Interpol. Αλλά, ποια είναι η ακριβής διάσταση του εγχειρήματος, εάν υπάρχει, σχετικά με τις καλλιέργειες άλγης για την παραγωγή καυσίμων και για την κλιματική αλλαγή; Το ερώτημα αυτό, απεύθυνε (ο δημοσιογράφος M.R) στο συνεντευξιαζόμενο καθηγητή Δρ. Keniv Flynn του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής Αειφορίας, από το Ερευνητικό Κέντρο Αειφορικών Υδατοκαλλιεργειών, του Πανεπιστημίου του Swansea της Μεγάλης Βρετανίας. Ο καθηγητής Flynn φέρει ειδίκευση στη μιρκοάλγη με διεθνή αναγνώριση, έχοντας στο ενεργητικό του πάνω από 100 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά. Οι τομείς της δραστηριότητας του είναι η φυσιολογία της μικροάλγης, οι μετρήσεις φυσιολογίας, η καλλιέργεια και συγκομιδή μικροάλγης, η διάσπαση της κυτταρίνης, η αφυδάτωση της άλγης και η ανάπτυξη μηχανιστικών μοντέλων φυσιολογίας και ανάπτυξης μικροάλγης.
Περιοδικό: Είναι όντως η άλγη η συντομότερη λύση για να σταματήσει η παγκόσμια υπερθέρμανση του πλανήτη και να υποκατασταθούν τα ορυκτά καύσιμα; Ή είναι όλα αυτά μια προσδοκία που καλλιεργείται από τα ΜΜΕ ως πολιτικό marketing; Καθ. Flynn: Ασφαλώς η άλγη δεν προσφέρει την γρηγορότερη λύση. Η φυσικά παραγόμενη μικροάλγη θα χρειαζόταν εκατομμύρια χρόνια για να βοηθήσει στην μείωση του ατμοσφαιρικού CO2. Θα μπορούσε βέβαια να είναι ένα μέρος της λύσης, η χρήση καλλιεργούμενης άλγης για τη δέσμευση σημαντικών ποσοτήτων άνθρακα είναι μια ιδέα που έχει πολύ δρόμο ακόμα. Η ιδέα της ‘λίπανσης’ των ωκεανών με σίδηρο (Fe) είναι ο πιο προσιτός μηχανισμός που έχουμε μέχρι σήμερα, αλλά αυτή η ιδέα είναι αρκετά αμφισβητήσιμη και για την πραγματική αποτελεσματικότητα της αλλά και για το ρίσκο της. Οι υπολογισμοί που έχουμε κάνει
ασφαλώς, δεν δείχνουν ότι είναι μια εύκολη και φθηνή λύση, που να μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα. Περιοδικό: Πρόσφατα, προσπαθήσατε να θίξετε σε έκδοση σας σε μέσο εκλαϊκευμένης επιστήμης την ανάγκη για παραγωγή γενετικά τροποποιημένης (ΓΤ) μιρκοάλγης, αλλά φαίνεται ότι αυτό είναι λιγότερο εύκολο από ότι περιμένατε. Μπορείτε να εξηγήσετε στου αναγνώστες μας ποια είναι τα ενδιαφέροντα που υποκρύπτονται στην έρευνα του μικροάλγης. Καθ. Flynn: Το θέμα της εμπορικής χρήσης της μικροάλγης για βιοκαύσιμα, βιομάζα ή για δέσμευση του CO2 είναι άκρως πολιτικό. Η απουσία δημοσιεύσεων στη γενική βιβλιογραφία οφείλεται στο ότι δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα εάν το θέμα θεωρείται ως αρκετά σημαντικό για να τραβήξει την δημόσια ή την επιστημονική προσοχή ή εάν αντιμετωπίζεται ως δουλειά των ‘σχολαστικών’ και, εάν η επιστήμη που συνδέεται με αυτό θεωρείται σοβαρή. Υπάρχει μια ιστορία αρκετών δεκαετιών έρευνας μικροάλγης, που προέρχεται από την εποχή των μελετών για την κατανόηση της φωτοσύνθεσης. Όμως, ακόμα και σε αυτήν την καλά τεκμηριωμένη βιβλιογραφία, υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο κενό ποσοτικών δεδομένων σε ότι αφορά τη φυσιολογία της άλγης και τον τύπο των δεδομένων που απαιτούνται προκειμένου να αναπτυχθεί μια λογική συζήτηση για την χρήση της στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Περιοδικό: Νομίζετε πως τα αποτυχημένα εγχειρήματα, όπως η χρεοκοπία της Algae Link, θα μπορούσε να έχουν αποφευχθεί; Γιατί οι αποδόσεις είχαν υπερεκτιμηθεί τόσο;
26
Καθ. Flynn: Η πραγματική αιτία της χρεοκοπίας είναι άγνωστη σε εμένα. Γενικά μιλώντας, δεν είναι ασυνήθιστη η παραποίηση της πραγματικότητας για εμπορικούς λόγους. Υπάρχουν νομικές διαδικασίες για να σταματήσουν μη ρεαλιστικές επιδιώξεις, σε πολλά επίπεδα, αλλά αυτό δεν φαίνεται να έγινε στα πλαίσια αυτής της αγοράς. Συχνά βλέπω εκτιμήσεις για παραγωγή της τάξης των 10 ή των 100 μονάδων παραπάνω από αυτό που εγώ θεωρώ εφικτό. Από την άλλη οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι συχνά πολύ μεγαλύτεροι από τους αναμενόμενους. Η όλη ιστορία φαίνεται να κινείται σε πρόχειρους υπολογισμούς που βασίζονται στις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας. Το θέμα δεν έγκειται στο αν είναι νέα ιδέα, είναι δεκαετιών και επιπλέον τόσο απλή, τότε λοιπόν που βρίσκεται η σημαντική εξέλιξη; Η θέμα είναι ότι στερούμαστε ενδελεχών επιστημονικών μελετών με δεδομένα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αξιόπιστης ανάλυσης επικινδυνότητας μιας τέτοιας επένδυσης. Περιοδικό: Η αμερικανική εταιρία Algal Fuels δηλώνει ότι έχει αναπτύξει καλλιέργειες μεγάλης κλίμακας και μεθόδους παραγωγής biodiesel οι οποίες εξασφαλίζουν ανταγωνιστικά κόστη. Νομίζετε ότι η τεχνολογία της άλγης είναι αρκετά ώριμη να περάσει σε βιομηχανική παραγωγή ή είναι μια παρακινδυνευμένη αίσθηση κερδοφορίας ώστε να αξιολογείται με σκεπτικισμό; Καθ. Flynn: Βεβαίως το επιχειρηματικό απόρρητο είναι κάτι που αναμένεται. Η απόδειξη για την πουτίγκα είναι η όρεξη, όπως αναφέρει η παροιμία. Ασφαλώς, η ανάπτυξη της καλλιέργειας με αξιόπιστο, επαναλαμβανόμενο τρόπο, είναι μόνο ένα μέρος του προβλήματος, Η συγκομιδή και η διάσπαση της κυτταρίνης είναι επίσης άλλο. Επιπλέον μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η τιμή των προϊόντων στην αγορά θα πέφτει καθώς θα αυξάνεται η παραγωγή με αποτέλεσμα να μη μπορούμε να θεωρούμε εξασφαλισμένη την κερδοφορία. Ακόμη ούτε και η τιμή των βιοκαύσιμων δεν μπορεί να εξασφαλιστεί αφού η τιμή του ορυκτού πετρελαίου αυξομειώνεται ευρέως (σχεδόν διπλασιάζεται και υποδιπλασιάζεται) σε διάστημα λίγων ετών. Δεν πιστεύω ότι οι μακροχρόνιοι υπολογισμοί για την κατασκευή μονάδων παρασκευής βιοκαυσίμων (άλγης) μπορεί να παρέχουν ρεαλιστικές εκτιμήσεις κερδοφορίας. Περιοδικό: Νομίζετε ότι η καλλιέργεια μικροάλγης σε αστικά λύματα είναι πραγματικά εφικτή; Ή είναι μια ακόμη ‘στρατηγική εμπορικής εκμετάλλευσης’ για καταστήσει τα βιοκαύσιμα άλγης πιο ελκυστικά στην κοινή γνώμη; Καθ. Flynn: Η καλλιέργεια είναι σίγουρα εφικτή, τώρα το αν είναι και οικονομικά επικερδής αυτό είναι άλλο θέμα. Εξαρτάται και από το κόστος καθαρισμού των αστικών λυμάτων αλλά και από την τιμή του βιοκαυσίμου. Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι πολλοί υποστηρίζουν πως όλες οι μορφές αζωτούχων και φωσφορούχων είναι ισοδύναμες. Δεν είναι. Η ανάπτυξη μικροάλγης είναι ταχύτερη με συγκεκριμένους τύπους θρεπτικών ουσιών, ενώ άλλοι τύποι ίσως να μη μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή ακόμα και να σκοτώνουν τους οργανισμούς. Οι μεταλλικοί ρύποι είναι επίσης ένα πρόβλημα. Ωστόσο το κόστος των θρεπτικών ουσιών είναι το σημαντικότερο και αν δεν υπάρχει κάποιο είδος ανακύκλωσης αυτών, τότε αυτό το κόστος και μόνο θα είναι απαγορευτικό για επικερδή οικονομική εκμετάλλευση μιας τέτοιας καλλιέργειας. Περιοδικό: Ποια είναι η πραγματική τάξη μεγέθους παραγωγής biodiesel που μπορούμε να προσδοκούμε από το άλγος.? Είναι αλήθεια να θέση να δεσμεύσουν τις ποσότητες CO2 που λέγεται ότι μπορούν? Καθ. Flynn: Η παραγωγή biodiesel από άλγη εξαρτάται από το τύπο των οργανισμών που αναπτύσσονται καθώς και από τις
27
συνθήκες ανάπτυξης αυτών. Η υψηλότερη παραγωγή ανά μονάδα οργανισμών μπορεί να μη προέρχεται από αυτούς με την ταχύτερη ανάπτυξη, ή από αυτούς με την πιο εύκολη διαδικασία συγκομιδής ή ακόμα και από αυτούς με την πιο ισχυρή δομή. Θα δεχόσασταν μια λιγότερο αποδοτική φύκη ο οποία επιπλέον μεγαλώνει αργά? Ή θα προτιμούσατε κάποια που να μεγαλώνει γρήγορα αλλά με πολύ λεπτή δομή συγκράτησης? Δεν μπορεί να πει κανείς με σιγουριά τι θα γίνει σε μια μακρά περίοδο μηνών ή και ετών. Πάντως η απάντηση είναι σίγουρα όχι, δεν είναι τόσο παραγωγική όσο λένε. Ούτε και μπορούν να γίνουν ευθείς συγκρίσεις με υψηλότερα φυτά, για παράδειγμα η συγκομιδή των φυτών είναι εύκολη ενώ η συγκομιδή της άλγης παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες. Περιοδικό: Είναι δυνατό η γενετικά τροποποιημένη άλγη να αποτελέσει κίνδυνο για το περιβάλλον σε περίπτωση που η παραγωγή γίνει σε μεγάλη κλίμακα? Καθ. Flynn: Το ζήτημα της γενετικά τροποποιημένης άλγης πρόκειται να είναι τόσο ακανθώδες όσο ήταν και για τα υψηλότερα φυτά. Το πρόβλημα υπάρχει και είναι σίγουρο ότι θα αναδεικνύεται στο μέλλον. Όντως αποτελούν κίνδυνο? Σίγουρα θα μπορούσαν. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο στο ότι θα ανταγωνιζόταν τη φυσική μικροάλγη (το οποίο σύμφωνα με τις δικές μας μελέτες δε θα μπορούσε να γίνει) αλλά στο κατά πόσο η αλλαγή της γεύσης της θα επηρέαζε τους θηρευτές της (το ζωοπλαγκτόν). Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πάντα εμφανίζεται όταν εισάγονται ξένα φυτά από ένα οικοσύστημα σε ένα άλλο. Αναπτύσσονται εκτός ελέγχου διότι δεν υπάρχει κανένας να τα φάει. Μπορεί η ανάπτυξή τους να είναι σπουδαία για τη μείωση του CO2 (μεγάλες ανθίσεις οι οποίες βυθίζονται παίρνοντας τον άνθρακά τους στο βυθό όπου και θάβονται σε ανοξυγονικές συνθήκες), αλλά θα είναι καταστροφικές για το οικοσύστημά τους. Περιοδικό: Πόση έρευνα ακόμα χρειάζεται προκειμένου να γίνει το άλμα από την εργαστηριακής κλίμακας στην παραγωγή βιομηχανικής κλίμακας. Καθ. Flynn: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρισκόμαστε τουλάχιστο 5 αν όχι 10 χρόνια μακριά από μια ώριμη τεχνολογία μαζικής παραγωγής οποιουδήποτε επιπέδου.
Περιοδικό: Το biodiesel είναι το μόνο καύσιμο που μπορεί να ληφθεί από τη μικροάλγη? Ή είναι δυνατή και η παραγωγή bioalcohol? Καθ. Flynn: Ειλικρινά πιστεύω ότι το να αποσκοπεί κάποιος μόνο σε παραγωγή ενέργειας από μια τέτοια καλλιέργεια είναι σπατάλη πόρων. Η παραγωγή συμπληρωμάτων διατροφής αλλά και η χρήση τους σε φαρμακοβιομηχανίες θα αύξανε κατά πολύ περισσότερο αξία της πρώτης ύλης από ότι η χρήση τους ως βιοκαύσιμα (των οποίων η τιμή εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα). Από εμπορικής απόψεως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ολιστικά και όχι διασπασμένα. Περιοδικό: Γιατί υπάρχει τόση πίεση από τα ΜΜΕ στο να χρησιμοποιηθεί άλγη με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά για την παραγωγή biodiesel? Δε θα ήταν πιο εύκολο απλά να καλλιεργηθεί γρήγορα αναπτυσσόμενη άλγη, όπως η χλωροφύκη, και στη συνέχεια να ληφθεί το μεθάνιο από τη βιομάζα που θα προέλθει από τη ζύμωση? Καθ. Flynn: Απουσία μιας ρεαλιστικής μελέτης, στην οποία όλα τα δεδομένα θα ληφθούν υπόψη και θα υπολογιστούν όλα τα ενδιάμεσα κόστη, είναι αδύνατο να αποφανθεί κάποιος για το ποια θα ήταν η πιο επικερδής προσέγγιση. Περιοδικό: Κατά τη γνώμη σας ποιες πολιτικές θα έπρεπε να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να αναπτύξει σύντομα παραγωγή καυσίμων από άλγη? Καθ. Flynn: Θα πρέπει να συνταχθεί μια σοβαρή επιστημονική μελέτη που να αφορά όλα τα στάδια, όχι μόνο της ανάπτυξης της άλγης, όχι μόνο της συγκομιδής της, όχι της διάσπασης της κυτταρίνης και της τελικής παραγωγής του προϊόντος αλλά όλη τη διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος. Επίσης πιστεύω ότι τα βιοκαύσιμα δε θα πρέπει να είναι η βασική προτεραιότητα ούτε εδώ. Για παράδειγμα αυτοί οι οργανισμοί παράγουν πολύτιμα θρεπτικά συμπληρώματα και μέσω της παραγωγής αυτών είναι δυνατό να μειωθούν οι ανάγκες αλίευσης ψαριών (με τεράστιο οικονομικό και οικολογικό όφελος). Η επεξεργασία υγρών αποβλήτων, η ικανοποίηση αρκετών οδηγιών της ΕΕ σχετικά με οικοσυστήματα, η ποιότητα του νερού κλπ μπορούν και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν κάποιος υπολογίζει το συνολικό κοινωνικό-οικονομικό όφελος αυτής της τεχνολογίας. Η ευχή θα πρέπει να είναι γεγονότα όπως αυτά που σχετίζονται με την AlgaeLink (και άλλα παλαιότερα αλλά και αυτά που χωρίς αμφιβολία θα εμφανιστούν στο μέλλον) να μη συμβάλουν στη γελοιοποίηση ενός θέματος σε τέτοιο βαθμό ώστε να οδηγήσουν στο μπλοκάρισμα μιας σοβαρής επιστημονικής έρευνας.
Του Steve Connor, Science Editor, 19 March 2009 ALAMY
Το λιώσιμο του πάγου της Ανταρκτικής είναι πλέον
ασταμάτητο Σύμφωνα με μελέτη, αν οι εκπομπές ρύπων συνεχιστούν αυξανόμενοι, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά σχεδόν 5 μέτρα (16 πόδια) θα είναι αναπόφευκτη. Δύο ομάδες ερευνητών υποστηρίζουν πως αυτό έχει επαναληφθεί στο παρελθόν, πριν από 400,000 χρόνια και πριν από 1 εκατομμύριο χρόνια, με αποτέλεσμα μεγάλες αυξήσεις στη στάθμη της θάλασσας. Οι δύο μελέτες δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature.
28
29
Παπασταματίου Παν. Αντιπρόεδρος ΕΛΕΤΑΕΝ
Απόδοση Παπακωνσταντίνου Γιώργος Thursday, 12 March 2009 http://www.independent.co.uk/opinion/leading-articles/leading-article-when-the-ice-melts-it-is-too-late-1642989.html
Φώτος (http://www.flickr.com/photos)
ΜΑΛΔΙΒΕΣ: ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ Μ πορεί στην Ελλάδα να θέσαμε για πρώτη φορά στόχο να δημιουργήσουμε ένα πράσινο νησί, όμως ένας από τους πιο γνωστούς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, το κράτος των Μαλδίβων έχει θέσει στόχο να γίνει το πρώτο πράσινο κράτος. Οι Μαλδίβες, το γνωστό σύμπλεγμα νησιών, έχουν συνολική έκταση 298.000 στρέμματα. Κάτι δηλαδή μεταξύ Σκύρου και Άνδρου. Έχει στηρίξει την ανάπτυξη και το εισόδημά της σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό και μάλιστα στον ακριβό και υψηλής ποιότητας τουρισμό. Επομένως, σύμφωνα με την λογική του ελληνικού ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ (βλ. αρ. 7, παρ. 1β) θα έπρεπε να αποφεύγει τις ανεμογεννήτριες. Έλα ντε που οι μακρινοί μας Μαλδιβέζοι δεν μελετούν προσεκτικά τα καθ’ ημάς. Αποφάσισαν λοιπόν ότι θα εγκαταστήσουν 115 ανεμογεννήτριες ισχύος 1,5 MW η κάθε μία. Και όχι μόνο αυτό. Θα βάλουν -άκουσον άκουσον - φωτοβολταϊκά σε έκταση 0,5 τετρ. Χιλιόμετρα. Θα αξιοποιήσουν τη βιομάζα από τις καρύδες και θα επιβάλουν την ηλεκτροκίνηση! Στόχος, να απαλλαγούν πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα. Και όλα αυτά με κανένα άγχος μήπως θιγεί ο τουρισμός τους.
Το ενδιαφέρον είναι ότι αν προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε το ελληνικό ΕΧΠ-ΑΠΕ στο αιολικό πρόγραμμα των Μαλδίβων, προκύπτει μια κάλυψη 3,71%. Θυμίζουμε ότι το ελληνικό ΕΧΠ-ΑΠΕ ορίζει ότι το μέγιστο ποσοστό κάλυψης για τα ελληνικά νησιά είναι 4%. Επομένως, μπορεί «θεσμικά» το αιολικό πάρκο των Μαλδίβων να περνάει από το ελληνικό χωροταξικό, δεν περνά όμως από τις φωνές της ελληνικής αντίδρασης που θέλουν τα ελληνικά νησιά χωρίς ανεμογεννήτριες από φόβο μήπως θιγεί ο «φιλοπεριβαλλοντικός» τουρισμός μας και η εκτός σχεδίου δόμηση - οικοπεδοποίηση.
ΑΜΑ ΛΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΠΑΓΟΙ, ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ
αργα
Μπροστά στην καθημερινότητα των ανθρώπων, η κλιματική αλλαγή μοιάζει με μια αργή διαδικασία δεκαετιών και αιώνων. Αυτό προκαλεί την πλάνη πως η κατάσταση είναι αναστρέψιμη ανά πάσα στιγμή. Αυτό ισοδυναμεί με το ελπίζει κανείς ότι μπορεί να φρενάρει ένα σούπερ τάνκερ λίγα δευτερόλεπτα πριν συγκρουστεί με ένα παγόβουνο. Το κλίμα αντιδρά αργά διότι διαθέτει μια εγγενή αντίσταση στην αλλαγή. Για το λόγο αυτό 200 χρόνια κατάχρησης ορυκτών καυσίμων άργησαν τόσο να έχουν αντίκτυπο. Και γι αυτό οποιαδήποτε καθυστέρηση μείωσης των ρύπων τώρα, θα επιβαρύνει δυσανάλογα το μέλλον. Από την τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), είναι φανερό ότι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει ταχύτερα από ότι είχε προβλεφθεί, με καταστροφικές συνέπειες για εκατοντάδες εκατομμύρια κόσμου. Όταν οι επιστήμονες του IPCC ολοκλήρωναν την έκθεση, δύο χρόνια πριν, δεν είχαν τις τελευταίες μελέτες για τα στρώματα πάγου της Γροιλανδίας και Ανταρκτικής που λιώνουν και πως αυτό επιταχύνει την άνοδο της στάθμης. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πως ακόμη κι αν σταματήσουμε την έκλυση ρύπων σήμερα, ο πλανήτης θα εξακολουθεί να θερμαίνεται για πολλά χρόνια, λόγω της έμφυτης αδράνειας του παγκόσμιου κλιματικού συστήματος. Παράλληλα, ξέρουν ότι η οποιαδήποτε καθυστέρηση για την απόφαση αυτή, θα καθυστερήσει και την αναστροφή του κλίματος, επιδεινώνοντας το μέλλον των παιδιών μας. Αυτός ο λόγος επιτάσσει την επιτυχία του συνεδρίου της Κοπεγχάγης το Δεκέμβρη. Matt McGrath Tuesday, 10 March 2009 http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7934046.stm
Απόδοση Παπακωνσταντίνου Γιώργος
Περισσότερα δυσάρεστα νέα για την κλιματική αλλαγή Περισσότερα δυσάρεστα νέα αναμένονται, καθώς πάνω από 2000 κλιματικοί επιστήμονες μαζεύονται στην Κοπεγχάγη, ώστε να εξετάσουν τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών, πριν έρθει η ώρα των πολιτικών διαπραγματεύσεων. Για τους επιστήμονες, ο σκοπός του συνεδρίου είναι η ελαχιστοποίηση των περιθωρίων επιπλοκών για τις πολιτικές αποφάσεις που χρειάζονται για μια νέα παγκόσμια κλιματική συνθήκη το Δεκέμβρη. Παρά την εγκυρότητα των εκθέσεων του 2007 της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η διαδικασία επίτευξης συμφωνίας είναι τόσο αργή που πρόσφατα, πιο δραματικά επιστημονικά δεδομένα δεν ελήφθησαν υπόψη. Καθώς το συνέδριο διοργανώνεται έξω από τα πλαίσια της IPCC, οι συμμετέχοντες θα έχουν στη διάθεση τους όλες τις τελευταίες μετρήσεις, και καμιά ανάγκη να συμφωνήσουν με τους πολιτικούς αρχηγούς. Η IPCC είχε αμφισβητηθεί ανοιχτά για την εκτίμησή της όσον αφορά την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, ότι θα ανέλθει σε μόλις 59cm (23in). Από τις πιο πρόσφατες εκθέσεις προκύπτει πολύ μεγαλύτερη άνοδος.
30
ΜΕΡΟΣ Β
31 Μιχάλης Π. Παπαδόπουλος, Ομ. Καθ. ΕΜΠ
(συνέχεια από τεύχος 53)
Η ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ
Τα Σχήματα 4.1 έως 4.4 επελέγησαν ως τα πλέον χαρακτηριστικά από ένα πλήθος παρόμοιων που περιλαμβανόμενα στο Μέρος 4, ενώ ένα άλλο μεγάλο μέρος αφορά στον τρόπο λειτουργίας και την παραγόμενη ενέργεια κάθε μονάδας του Συστήματος.
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΜΕΡΟΣ 3: Ανάπτυξη του Δικτύου Αντικείμενο του Μέρους 3 είναι ο καθορισμός των ενισχύσεων και τροποποιήσεων του δικτύου 375/220/110kV της Ιρλανδίας και το σχετικό κόστος αυτών, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του ΣΗΕ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα προηγούμενα Μέρη.
- Κατά το Στάδιο 2, γίνεται κανονική μελέτη ροής φορτίου (με AC), κατά την οποία ελέγχονται και διερευνώνται ιδιαίτερα τα αδύνατα σημεία που εντοπίστηκαν κατά το Στάδιο 1, τόσο όσον αφορά στην οριακή φόρτιση των γραμμών όσον και στα επίπεδα των τάσεων. Με βάση τα τελικά αυτά αποτελέσματα καθορίζονται αναλυτικά οι αναγκαίες ενισχύσεις και κατασκευές νέων γραμμών και οι εγκαταστάσεις μέσων αντισταθμίσεως της αέργου ισχύος και γίνονται οι σχετικές κοστολογήσεις. Από το πλήθος των αναφερομένων αποτελεσμάτων, σημειώνουμε μόνον ότι για τα Σενάρια Ρ2, Ρ3 και Ρ4 προκύπτει η ανάγκη ενισχύσεων σε 30-40 γραμμές, για το Ρ5 50-60 γραμμές. Διαπιστώθηκε τέλος ότι όταν η εγκατεστημένη αιολική ισχύς υπερβεί τα όρια του Σεναρίου Ρ6, (εγκατεστημένη αιολική ισχύς 8.000MW με ταυτοχρονισμένη 6.900MW), απαιτείται γενικότερος ανασχεδιασμός του δικτύου. Το κόστος των ενισχύσεων κυμαίνεται από 90εκ. Ευρώ για το Σενάριο Ρ2 έως 1.239εκ. Ευρώ για το Σενάριο Ρ6, εκ των οποίων 15-18% αφορά τα μέσα αντιστάθμισης.
1) Αρχές της μελέτης ανάπτυξης του δικτύου Α) Εξετάζονται κυρίως τρεις χρονικές περίοδοι-καταστάσεις φόρτισης του Δικτύου κατά το έτος 2020 (και μερικώς των ετών 2010 και 2015, προκειμένου να καθοριστούν τα ενδιάμεσα στάδια): Χειμώνας 2020, με αναμενόμενη μέγιστη ζήτηση 9.325MW Θέρος 2020, με αναμενόμενη μέγιστη ζήτηση 7.372 MW Θέρος 2020, με αναμενόμενη ελάχιστη ζήτηση 3.182 MW Β) Ο προγραμματισμός ένταξης και φόρτισης των συμβατικών μονάδων θεωρήθηκε όπως στα προηγούμενα Μέρη 2Α και 2Β, δεδομένου όμως ότι η φόρτιση των γραμμών σχετίζεται άμεσα με την κατανομή τους στο δίκτυο, έγιναν ορισμένες συμπληρώσεις. Ειδικότερα σχετικά με την τηρούμενη στρεφόμενη εφεδρεία, θεωρήθηκε χωριστά: (α) η αναγκαία για την αντιμετώπιση «έκτακτων καταστάσεων» (contingency reserve), η οποία λαμβάνεται ίση με το 80% της μεγαλύτερης μονάδας σε λειτουργία και (β) η αναγκαία για την αντιμετώπιση των «διακυμάνσεων» της αιολικής παραγωγής (fluctuation reserve), ανάλογα με τα μέσα ρύθμισης συχνότητας και την εγκατεστημένη αιολική ισχύ, ως εξής: Εγκατεστημένη αιολική ισχύς (MW)
ΜΕΡΟΣ 4: Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων Συμπεράσματα Στο Μέρος 4. γίνεται αρχικά μια σύνοψη του περιεχομένου των Μερών 1 έως 3, με έμφαση στην ανάλυση του κόστους και στην οικονομικότητα του βαθμού διείσδυσης των ΑΠΕ.
Η ανάλυση του Κόστους - Οφέλους των επιμέρους Σεναρίων, γίνεται με βάση τα ακόλουθα: Όπως δείχνεται στο Σχήμα. 4.5 διακρίνονται τρία «επίπεδα», μεταξύ των οποίων γίνονται οι συναλλαγές, (χωριστά για την Δημοκρατία της Ιρλανδίας και την Βόρεια Ιρλανδία): - Το ανώτερο επίπεδο είναι το κράτος, το οποίο ορίζει τους γενικούς οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες και εξασφαλίζει την ομαλή ηλεκτροδότηση. -Το ενδιάμεσο επίπεδο είναι αυτό των Ηλεκτρικών Επιχειρήσεων, των οποίων οι δραστηριότητες διακρίνονται σε τρεις τομείς: της Παραγωγής, του Δικτύου και της Αγοράς - Το κατώτερο επίπεδο, το οποίο αποτελούν οι Καταναλωτές Στο Σχήμα 4.3 δίδονται οι καμπύλες διάρκειας των στιγμιαίων διεισδύσεων αιολικής ισχύος ως ποσοστά του φορτίου, συναρτήσει της πιθανότητας εμφάνισης αυτών. Παρατηρούμε ότι, για μικρές βέβαια πιθανότητες, οι εκτιμούμενες μέγιστες τιμές των στιγμιαίων διεισδύσεων αποτελούν μεγάλα ποσοστά του φορτίου. Τέλος στο Σχήμα 4.4 φαίνεται ο βαθμός της αξιοπιστίας της λειτουργίας του Συστήματος ο οποίος επιτυγχάνεται με τα διάφορα Σενάρια, με κριτήριο τις ώρες κατά την διάρκεια του έτους κατά τις οποίες εκτιμάται ότι: (α) δεν υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης της ζήτησης (β) δεν καλύπτονται οι απαιτήσεις στρεφόμενης εφεδρείας και (γ) δεν καλύπτονται οι απαιτήσεις εφεδρείας αντικατάστασης
1) Σύνοψη των συγκρινόμενων Σεναρίων και των τιμών κόστους
2.000 4.000 6.000 8.000
Πρωτεύουσας Ρύθμισης -POR (MW)
3
6
10
Δευτερεύουσας Ρύθμισης-SOR (MW)
6
18
36
61
18
63
131
225
Τριτεύουσας Ρύθμισης-TOR (MW)
3) Κοστολόγηση
Στο Σχήμα 4.1 φαίνεται συνοπτικά η σύνθεση της παραγωγής των Σεναρίων Ρ1 έως Ρ6 και στο Σχήμα 4.2 δίδεται μια ανάλυση της κάλυψης της παραγωγής για κάθε Σενάριο καθώς και οι αντίστοιχοι Συντελεστές Χρησιμοποίησης.
Σχήμα 4.5 Επίπεδα ανάλυσης κόστους-οφέλους
16
2) Προσδιορισμός των ενισχύσεων του δικτύου Η εξέταση προσδιορισμού των αναγκαίων ενισχύσεων του Δικτύου, έγινε σε δύο Στάδια 1 και 2, για κάθε μια από τις τρεις ετήσιες χρονικές περιόδους που προαναφέρθηκαν και χωριστά για την στρεφόμενη εφεδρεία, η οποία διακρίνεται σε εφεδρεία (α) «εκτάκτων καταστάσεων» και (β) «διακυμάνσεων»: - Κατά το Στάδιο 1, γίνεται μελέτη ροής ενεργού μόνον ισχύος (με DC), προκειμένου να εντοπιστούν τα «αδύνατα σημεία» του δικτύου και να γίνει διάκριση μεταξύ αυτών που οφείλονται στις ΑΠΕ ή το φορτίο. Η επίδραση της αιολικής παραγωγής εξετάζεται με βάση τον προσδιορισμό των συντελεστών ταυτοχρονισμού μεταξύ των 11 γεωγραφικών περιοχών που ορίστηκαν στο Μέρος 1, προκειμένου να προσδιοριστούν χωριστά: (α) οι επιπτώσεις των μεταβολών της αιολικής παραγωγής στο επίπεδο όλης της χώρας και (β) οι επιπτώσεις στο δίκτυο των διασυνδέσεων μεταξύ των περιοχών, οι οποίες επιλέγονται τυχαία, επιπλέον δε γίνεται και έλεγχος της φόρτισης του δικτύου σε τυχαίες απρόβλεπτες διακοπές μονάδων παραγωγής.
Το επίπεδο των Ηλεκτρικών Επιχειρήσεων μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα «μαύρο κουτί», μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από τους καταναλωτές, με βάση τους οριζόμενους από το κράτος κανόνες, έναντι της εκ μέρους τους καταβολής του αντίστοιχου κόστους μέσω των κατάλληλα διαμορφωμένων τιμολογίων. Τα εξεταζόμενα Σενάρια Ρ1 έως Ρ5, αναλύονται με βάση την σύγκριση του κόστους το οποίο συνεπάγονται οι προβλεπόμενες ειδικές καταβολές δαπανών και οι επιπτώσεις που έχει η οριζόμενη από το κράτος πολιτική στήριξης των ΑΠΕ και της προστασίας του περιβάλλοντος (CO2). Η κατανομή του κόστους εξαρτάται από το επιλεγόμενο Σενάριο. Ο αντικειμενικός στόχος κατά την λειτουργία του Συστήματος είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο μηχανισμός της Αγοράς Ενέργειας. Για το σκοπό αυτό εφαρμόζεται η αρχή της τιμολόγησης της παραγωγής και των εφεδρειών, με βάση την τιμή του Οριακού Κόστους του Συστήματος. Δεδομένου ότι οι τιμές αυτές κυμαίνονται σε ευρέα όρια, ιδίως λόγω των απαιτήσεων τήρησης των αναγκαίων εφεδρειών, τίθεται ως άνω όριο η τιμή των 120Ευρώ/MWh. Αντίστοιχα η τιμή της Μη Διανεμόμενης MWh φορτίου, λόγω αδυναμίας τροφοδότησης της ζήτησης, κοστολογείται με 4.000Ευρώ/MWh.
32
2) Μεταβολές του Οριακού Κόστους του Συστήματος Το Σχήμα 4.6 φαίνονται τα «μέσα επίπεδα τιμών» του Οριακού Κόστους (στις οποίες περιλαμβάνονται και οι κοστολογήσεις με τις όπως παραπάνω οριακές τιμές των 120 και 4.000Ευρώ/ MWh), όταν η ένταξη τους γίνεται με βάση το κόστος αυτό. Στο δε Σχήμα 4.7 φαίνονται οι αντίστοιχες καμπύλες διάρκειας (χωρίς τις ακραίες τιμές των 4.000Ευρώ/MWh). Παρατηρείται ότι, όπως ήταν αναμενόμενο, το Σενάριο Ρ4, στο οποίο προβλέπεται η εγκατάσταση νέων ανθρακικών μονάδων, εμφανίζεται ως οικονομικότερο του Σεναρίου Ρ3, στο οποίο προβλέπεται η εγκατάσταση μονάδων Συνδυασμένου Κύκλου, δεδομένου ότι το ΦΑ είναι ακριβότερο του άνθρακα. Οπωσδήποτε, οι τιμές όπως παραπάνω τιμολογήσεις δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν κριτήριο για την επιλογή του οικονομικότερου Σεναρίου, δεδομένου ότι δεν συνιστούν το πλήρες κόστος (δεν περιλαμβάνουν τα κόστη επενδύσεων, κοινωνικό κλπ).
33
Στο Σχήμα 4.8 φαίνεται το ανηγμένο κόστος των επενδύσεων σε νέες συμβατικές μονάδες παραγωγής για κάθε Σενάριο και στο Σχήμα 4.9 ο Συντελεστής Χρησιμοποίησης κάθε κατηγορίας μονάδων στο αντίστοιχο Σενάριο.
ως δεδομένο ότι το ποσοστό των περικοπών σχετίζεται με το ποσοστό αυτό, στο Σχήμα 4.13 δείχνεται η εκτιμούμενη μεταβολή του ετήσιου ποσοστού της περικοπτόμενης αιολικής ενέργειας επί της συνολικά παραγόμενης, αν τεθεί ότι η στιγμιαία διείσδυση δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσοστό του φορτίου του οριζόντιου άξονα.
Τέλος στο Σχήμα 4.12 φαίνεται η κατανομή του ανηγμένου συνολικού μοναδιαίου κόστους παραγωγής, το οποίο καλούνται να καταβάλουν οι καταναλωτές.
Παρατηρούμε ότι για τα Σενάρια Ρ1 έως Ρ4 ένας τέτοιος περιορισμός δεν έχει ουσιαστικά επίπτωση, αλλά για το Σενάριο Ρ5 η επίπτωση είναι σημαντική.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. IEA Report: Design and Operation of Power Systems with Large Amount of Wind Power Production (Task 25), State of the art, VTT Working Papers 82-October 2007. Παρατηρούμε ότι τελικά και τα 5 Σενάρια που μπορεί να υλοποιηθούν έχουν το ίδιο ουσιαστικά κόστος για τον καταναλωτή. 4) Συνολικό κόστος Στο Σχήμα 4.10. φαίνεται το συνολικό μοναδιαίο κόστος της Συμβατικής παραγωγής, των εισαγωγών ενέργειας και του CO2 και στο Σχήμα 4.11 το κόστος επένδυσης των ΑΠΕ.
1) Χαρακτηριστικά και κόστη των Συμβατικών Μονάδων Στον παρακάτω Πίνακα 4.1 φαίνονται τα κυριότερα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία των Συμβατικών Μονάδων.
5) Παρατηρήσεις σχετικά με τον τρόπο ένταξης και την διείσδυση των ΑΠΕ Διαπιστώνεται ότι περικοπές της αιολικής ισχύος για μείωση των επιπτώσεων στο δίκτυο, προβλέπονται σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις (για λόγους «αντιστάθμισης» (balancing), μέχρι 0,5% της ετήσιας παραγωγής). Έγινε η παρατήρηση ότι οι περικοπές αυτές είναι μικρότερες από τις εμπειρικά εκτιμούμενες ως αναμενόμενες για τεχνικούς λόγους. Σχολιάζεται ότι η απόκλιση αυτή ότι μπορεί να οφείλεται στο ότι αφενός μεν δεν λήφθηκε υπόψη η συμπεριφορά του Συστήματος σε περίπτωση βραχυκυκλωμάτων, αφετέρου δε όσον αφορά ειδικότερα τις αστάθειες της συχνότητας σε συνεχείς ταχείες μεταβολές της αιολικής ισχύος, στην ενδεχόμενη ανεπάρκεια της μοντελοποίησης του συστήματος. Οπωσδήποτε τα προηγούμενα εξαρτώνται σημαντικά από τα χαρακτηριστικά και ειδικότερα την συμπεριφορά των Α/Γ σε απότομες ή και επαναλαμβανόμενες μεταβολές, θέματα τα οποία αποτελούν αντικείμενο συνεχών βελτιώσεων στις νέες Α/Γ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διερεύνηση του θέματος με βάση την επίπτωση την οποία θα είχε η εφαρμογή ενός ορίου διείσδυσης, και συγκεκριμένα ο ορισμός ενός μέγιστου ποσοστού επί του φορτίου ως ορίου της επιτρεπόμενης στιγμιαίας διείσδυσης. Λαμβάνοντες
2. EWIS Report “European Wind Integration Study” – Towards a successful Integration of Wind into European Grids. 3. “Trade Wind”- Wind Integration and Exchange in the Trans – European Power market. 4. “dena Grid Study I”- Planning of the Grid integration of Wind Energy in German on-shore and off-shore up to 2020. 5. Study of wind energy penetration in the Iberian Peninsula, F. Rodriguez et al, EWEC 2006 Athens, Greece 6. UK Renewable Energy Strategy, Department of Business Enterprise and Regulatory Reform – ΒΕRR, June 2008 7. Growth Scenarios for UK Renewable Energy and Implication for future Development and Operation of Electricity Networks, June 2008. 8. Impact of hourly wind power variations on the system operation in the Nordic countries, H. Holttinen et al, WIND ENERGY, 2005-8, pp 197-218. 9. Integration of Ren ewable Resources, California Independent System Operator (ISO), Nov. 2007 10. All Island Grid Study: Analysis of impacts and benefits, Department of Enterprise, Trade and Investments, Jan. 2008
34
35 Απόδοση Παπακωνσταντίνου Γιώργος
09/04/2009
ΕΡΩΤΗΣΗ Προς τους κ.κ. Υπουργούς: Ανάπτυξης, ΠΕΧΩΔΕ, Εσωτερικών
Θέμα: «Η χρήση της πλαστικής σακούλας εξακολουθεί να απειλεί το περιβάλλον της χώρας μας και της Μεσογείου» Τα τελευταία τριάντα χρόνια η πλαστική σακούλα κατακλύζει τις αγορές. Η χρήση του πλαστικού επιβαρύνει το περιβάλον με πολλούς τρόπους,αφού για τη διάσπασή του, τη φυσική του ανακύκλωση απαιτούνται τουλάχιστον διακόσια χρόνια.Υπολογίζεται ότι περίπου πεντακόσια δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες πωλούνται στους εμπόρους λιανικής πώλησης κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα καταναλώνονται έντεκα εκατομμύρια πλαστικές σακούλες την ημέρα. Η πλαστική σακούλα κατασκευάζεται από πολυαιθυλένιο, παράγωγο του πετρελαίου. Δώδεκα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου χρειάζονται στην Αμερική για να κατασκευαστούν οι πλαστικές σακούλες που καταναλώνουν οι αμερικανοί πολίτες. Στην Κίνα όπου χρησιμοποιούνται τρία δισεκατομμύρια πλαστικές τσάντες το χρόνο,απαγορεύτηκε η δωρεάν διανομή τους. Η Κίνα θα εξοικονομήσει τριάντα επτά εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο το χρόνο από το μέτρο αυτό. Η χρήση της πλαστικής σακούλας δημιουργεί παράπλευρες απώλειες, καταστροφικές για το περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου δύο χιλιάδες πλαστικές σακούλες και μπουκάλια ανά τετραγωνικό μέτρο στη Μεσόγειο. Διακόσια διαφορετικά είδη θαλάσσιων οργανισμών (πουλιά, φάλαινες, φώκιες και χελώνες) πεθαίνουν λαμβάνοντας το πλαστικό σαν τροφή. Πρώτη η Ιρλανδία, το 2002, ψήφισε νόμο με τον οποίο φορολογεί τις πλαστικές σακούλες.΄Οσοι πολίτες θέλουν σακούλα πρέπει να πληρώσουν 0,33 ευρώ. Μετά από λίγες εβδομάδες και μετά από μια μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία η χρήση της σακούλας μειωθηκε κατά 94%. Ακολούθησαν η Σκωτία και η Δανία.Το 2005 η Ρουάντα απαγόρευσε τις πλαστικές σακούλες.Το Μάρτιο του 2007 το Σαν Φρανσίσκο είναι η πρώτη αμερικανική πόλη που απαγορεύει τη χρήση μη βιοδιασπώμενων πλαστικών τσαντών στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων. Στο Μπαγκλαντές έχουν απαγορευτεί. Αθήνα, 6 Απριλίου 2009 ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΣΟΚ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Σημαντική υστέρηση της Ελλάδας στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προειδοποιεί με λήψη μέτρων, σύμφωνα με απάντηση του αρμοδίου για την ενέργεια Επιτρόπου κ. Andris Piebalgs σε σχετική ερώτηση της ευρωβουλευτού του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Άννυς Ποδηματά. Στην ερώτησή της, η ευρωβουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. επεσήμανε ότι στην Ελλάδα, παρά την ψήφιση του νόμου 3734 του 2009, που προέβλεπε τη θέσπιση του Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις, «η διείσδυση των ΑΠΕ και ειδικά των φ/β στο οικιακό τομέα τίθεται εν αμφιβόλω, λόγω του τριπλασιασμού του κόστους εγκατάστασης για τον οικιακό καταναλωτή, εξαιτίας της γραφειοκρατίας». Η κυρία Ποδηματά ζητούσε να πληροφορηθεί τι μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή «ώστε να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα και σοβαρά γραφειοκρατικά προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Ελλάδα και που στην ουσία λειτουργούν ως αντικίνητρα και εμποδίζουν την προώθηση των ΑΠΕ στον οικιακό τομέα, παρά το όσα προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία». «Η Ελλάδα χρειάζεται πράγματι να λάβει περαιτέρω μέτρα για να διασφαλίσει σημαντική αύξηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές», τονίζει στην απάντησή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, έχει σημειώσει «μικρή πρόοδο» ενόψει του στόχου του 2010, που προβλέπει 20,1% του μεριδίου της ηλεκτρικής
Στην Ουγκάντα τα χρήματα που εξοικονομούνται μπαίνουν σε ένα ταμείο για την ενίσχυση της εκπαίδευσης των άπορων παιδιών. Στο Λονδίνο ξεκίνησε η χρέωση της πλαστικής σακούλας από την 1η Ιανουαρίου 2009, ενώ ολοκληρωτική απαγόρευση ισχύει από τις αρχές του χρόνου στο Παρίσι,μέτρο που θα ισχύσει σε όλη τη Γαλλία μέχρι το 2010. Από την 1η Ιανουαρίου 2009,το υπουργείο περιβάλοντος στην ΠΓ’Μ απαγόρευσε οποιονδήποτε τύπο πλαστικής τσάντας στους κλάδους λιανικής και τροφίμων, καθώς επίσης και στις αγορές.Θα επιτρέπονται μόνο για αντικείμενα βάρους άνω των πέντε κιλών, αλλά ο καταναλωτής θα πληρώνει το αντίτιμο. Στην Ελλάδα, αν και υπάρχει νομοθετική ρύθμιση από το 2001 με στόχο τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση των πλαστικών τσαντών ως υλικών συσκευασίας, τα αποτελέσματα είναι αποθαρρυντικά. Πριν από μερικούς μήνες, με πρωτοβουλία του Δημάρχου Αθηναίων, υπογράφτηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Αθηναίων, εκπροσώπων εννέα μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, δικτύου καταστημάτων μικρογευμάτων και το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος για τη σταδιακή απόσυρση της πλαστικής σακούλας και την αντικατάστασή της από άλλες,φιλικές για το περιβάλον. Με αυτά τα δεδομένα, Ερωτώνται οι αρμόδιοι υπουργοί: - Γιατί δεν έχουν ληφθεί μέτρα προκειμένου να απαγορευτεί η δωρεάν χρήση οποιουδήποτε τύπου πλαστικής σακούλας σε όλους τους κλάδους λιανικής πώλησης και τροφίμων; - Προτίθενται, έστω, να λάβουν μέτρα για την αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από βιοδιασπώμενες κλπ., με στόχο αφενός την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση εκπομπών αερίων στις πόλεις και αφετέρου την εξοικονόμηση εκατομμυρίων ευρώ από τη μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου; Οι ερωτώντες βουλευτές Μιχάλης Παπαγιαννάκης - Γρηγόρης Ψαριανός
ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ. Με βάση τα ευρωπαϊκά στοιχεία, «παρά την πρόσφατη αύξηση, το 2006 το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στην Ελλάδα ήταν 8,8%, δηλαδή αύξηση μόνο 1,2 ποσοστιαίων μονάδων από το 2001», σημειώνει στην απάντησή του ο αρμόδιος για την Ενέργεια Επίτροπος κ. Andris Piebalgs, υπογραμμίζοντας ότι το γεγονός αυτό «μαζί με περιπτώσεις φραγμών που αναφέρονται στην ερώτησή σας, υποδηλώνουν ότι η Ελλάδα πράγματι χρειάζεται να λάβει περαιτέρω μέτρα για να διασφαλίσει σημαντική αύξηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η Επιτροπή εξετάζει επί της παρόντος τις δράσεις που θα λάβει για την αντιμετώπιση της κατάστασης», τονίζει. Αναφερόμενος στη νέα Οδηγία και στους δεσμευτικούς στόχους για το 2020, ο κ. Piebalgs επισημαίνει ότι, εντός του 2009, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν «υποχρεωτικό υπόδειγμα για τα εθνικά σχέδια δράσης όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτήσεις που περιλαμβάνονται στη νέα Οδηγία, το υπόδειγμα θα απαιτεί μεταξύ άλλων από τα κράτη-μέλη να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μεταρρυθμίσουν τις διαδικασίες του σχεδιασμού και αδειοδότησης και πώς θα πα-ράσχουν διαφανή καθεστώτα τιμολόγησης με βάση το κόστος», σημειώνει με νόημα ο αρμόδιος για την Ενέργεια Επίτροπος και καταλήγει: «Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά το σχέδιο και την εφαρμογή της οδηγίας γενικά προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αύξηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ξεκινά από την πρώτη κιόλας μέρα. Σε περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη-μέλη παραλείψουν να εισαγάγουν μέτρα αποτελεσματικά και μελετημένα για την αντιμετώπιση των συμφωνημένων στόχων, η Επιτροπή θα αναλάβει γρήγορα κατάλληλη δράση, συμπεριλαμβανομένης, όπου κρίνεται σκόπιμο, της διαδικασίας επί παραβάσει κατά των αντίστοιχων κρατών-μελών».
http://www.independent.co.uk/environment/climate-change/fate-of-the-rainforest-is-irreversible-1643083.html
Η μοίρα του τροπικού δάσους είναι
μη αναστρέψιμη Η κλιματική αλλαγή ίσως να έχει πολύ χειρότερες συνέπειες στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου από ότι αρχικά προβλεπόταν. Σύμφωνα με νέες μελέτες που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Κοπεγχάγης, το ένα τρίτο του δάσους είναι καταδικασμένο. Ακόμη και με μείωση των εκπομπών ρύπων και περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας, ποσοστό 20 έως 40% της περιοχής του Αμαζόνιου είναι καταδικασμένο να καταστραφεί και η περιοχή θα υποστεί σημαντική αλλαγή πολύ νωρίτερα από οπουδήποτε αλλού. Οι συνέπειες αυτές θα προκύψουν από την αδράνεια του οικοσυστήματος, ένα φαινόμενο που προκαλείται από το γεγονός ότι οι αλλαγές χρειάζονται χρόνο για να αφομοιωθούν πλήρως. Αυτό ισχύει και για τους ωκεανούς, και γι αυτό η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αναμένεται να συνεχιστεί για αιώνες ακόμη και μετά την όποια σταθεροποίηση του κλίματος. Μια τόσο μεγάλη απώλεια της τάξεως του 40% πέρα από απώλεια για τα τοπικά οικοσυστήματα, την άγρια φύση και τον πληθυσμό της περιοχής, θα επιδεινώσει σημαντικά την κλιματική αλλαγή, καθώς θα υποβαθμίσει την ικανότητα της περιοχής να απορροφήσει άνθρακα, επιπλέον δηλαδή των απωλειών που προκαλεί η αποψίλωση. Το υπολογιστικό μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για την πρόβλεψη δασικών απωλειών έδειξε ότι η μη αναστρέψιμη αλλαγή άρχιζε με άνοδο θερμοκρασίας 1ο C πάνω από το επίπεδο πριν τη βιομηχανική επανάσταση. BBC (πηγή περιοδικό NATURE) http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7938001.stm
Σήμερα οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία βρίσκεται κατά 0,75ο C πάνω από την προ της βιομηχανικής επανάστασης θερμοκρασία και ότι η τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που έχουν προστεθεί στην ατμόσφαιρα τις τελευταίες δεκαετίες θα προσθέσουν τουλάχιστον άνοδο 0,6ο C, δηλαδ΄γ συνολικά άνοδο 1,3ο C, ακόμη και αν σταματούσαν αμέσως οι εκπομπές ρύπων. Αν η θερμοκρασία ανέβει κατά 3ο C - ένα από τα αρκετά πιθανά σενάρια – τότε 70% των δασών του Αμαζονίου θα καταστραφούν. Ο Δρ. Κρις Τζόουνς, του Hadley Centre, πιστεύει πως ο μαρασμός του Αμαζονίου έχει ήδη αρχίσει, ενώ θα μπορεί να αναστραφεί μετά από εκατοντάδες χρόνια, προσθέτοντας «Σε οποιαδήποτε πρακτική χρονική κλίμακα, πρέπει να δούμε την απώλεια του Αμαζονίου ως οριστική». Απόδοση Παπακωνσταντίνου Γιώργος
Μπαταρία που φορτίζει σε δευτερόλεπτα Μια νέα μέθοδος κατασκευής μπαταριών λιθίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μικρότερες, ελαφρύτερες μπαταρίες που φορτίζονται σε δευτερόλεπτα. Το υλικό είναι φτηνό και οι μπαταρίες που φτιάχνονται από αυτό είναι λιγότερο εκρηκτικές και αποφορτίζονται ταχύτατα, κάτι χρήσιμο σε ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα, όπου η ακαριαία αποφόρτιση χρειάζεται στην επιτάχυνση. Η προσέγγιση απαιτεί μόνο απλές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία ενός γνώριμου υλικού. Οι ερευνητές θεωρούσαν ως τώρα ότι υπήρχε όριο ταχύτητας στα ιόντα λιθίου και στα ηλεκτρόνια που διαπερνούν τις μπαταρίες, καταστώντας την επαναφόρτισή τους χρονοβόρα. Έρευνες στο ΜΙΤ, αφού διαπίστωσαν ότι ιόντα και ηλεκτρόνια διατρέχουν με μεγάλες ταχύτητες το υλικό λιθίου, συμπέραναν ότι η επιβράδυνση οφείλεται στον τρόπο διέλευσης τους. Τα μικροσωματίδια περνούν μέσα από μικροσκοπικές οπές στην επιφάνεια του υλικού στις οποίες πρέπει να κατευθυνθούν με ακρίβεια, διαφορετικά, δεν μπορούν να μπουν. Η λύση, που επινόησε ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Gerbrand Ceder, δόθηκε με την διαμόρφωση του υλικού λιθίου, έτσι ώστε να προσφέρει μια αρτηρία εισαγωγής των σωματιδίων, οδηγώντας τα προς τις οπές. Μια πρωτότυπη μπαταρία επαναφορτίστηκε σε λιγότερο από 20 δευτερόλεπτα, σε αντίθεση με 6 λεπτά της παλιάς τεχνικής. Η πλειοψηφία των εμπορικών μπαταριών χρησιμοποιεί υλικό λιθίουκοβαλτίου, που παρά την αυξημένη ικανότητα αποθήκευσης φορτίου, υπερθερμαίνεται προκαλώντας βλάβες. Η νέα τεχνική με τροποποιημένο υλικό λιθίου είναι φθηνή, δεν υπερθερμαίνεται και δεν χάνει την ικανότητα αποθήκευσης και φόρτισης μακροπρόθεσμα, όπως οι κοινές μπαταρίες. Συνεπώς, η επιπλέον αποθήκευση φορτίου δεν είναι απαραίτητη, οδηγώντας σε μικρότερες, ελαφρύτερες μπαταρίες με εκπληκτικές ταχύτητες φόρτισης. Επίσης, λόγω των μικρών αλλαγών στην κατασκευαστική διαδικασία, ο καθηγητής Ceder πιστεύει πως οι νέες μπαταρίες μπορούν να βγούν στην αγορά μέσα σε 2-3 χρόνια.
36
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ
37
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
ΤΩΝ
ΑΠΕ
ΔΥΟ ΠΟΛΥ ΑΠΛΕΣ ΛΥΣΕΙΣ
Σε μικρό χρονικό διάστημα από σήμερα η Οδηγία 2001/77/ΕΚ, η οποία αποτέλεσε καθοριστικό κείμενο για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα είναι παρελθόν και το ίδιο θα ισχύει και για τους εθνικούς στόχους παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας που είχαν τεθεί από την οδηγία για όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης.
Κάνοντας αυτό το πρώτο διορθωτικό βήμα η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει παρακάτω και να άρει τα τεράστια γραφειοκρατικά εμπόδια που προκύπτουν αφενός από την πολυνομία και αφετέρου από τον πολύ μεγάλο αριθμό των εμπλεκόμενων υπηρεσιών στη διαδικασία αδειοδότησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον ευρωπαϊκό χώρο μόνο η Ουγγαρία προβλέπει μεγαλύτερο αριθμό αρμόδιων υπηρεσιών από τις 29 που προβλέπονται από τον έλληνα νομοθέτη ύστερα και από τις τελευταίες ρυθμίσεις του Νόμου 3468/2006, ενώ σύμφωνα με την Έκθεση Progress2 ο μέσος ευρωπαϊκός όρος κυμαίνεται στις 9,5 υπηρεσίες! Ο ακόλουθος πίνακας είναι αποκαλυπτικός.
Δεν είναι λίγα άλλωστε τα έργα που τελικά δεν υλοποιούνται λόγω των τεράστιων χρονικών καθυστερήσεων. Είναι λοιπό αναγκαίο να υπάρξει άμεση αντιμετώπιση του γραφειοκρατικού αυτού φαινομένου προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Πιθανότατη λύση στο πρόβλημα του δαιδαλώδους γραφειοκρατικού συστήματος θα μπορούσε να δώσει η δημιουργία μιας υπηρεσίας μονοαπευθυντικής διαδικασίας (one-stop shop), όπως ακριβώς πρότεινε και ο αείμνηστος Γιώργος Παπαδημητρίου ήδη από το 2004, η οποία μέσω του κυρίαρχου συντονιστικού τους ρόλου θα είναι σε θέση να μειώσει τις σημαντικές διοικητικές δυσλειτουργίες και να συμβάλει σημαντικά στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναδιαμορφώνοντας το αδειοδοτική διαδικασία ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας.
Μέσος όρος υπηρεσιών που εμπλέκονται στην (αρμόδιες υπηρεσίες ανά χώρα και ανά κατηγορία πηγής ενέργειας)
Ο εθνικός μας – μη δεσμευτικός - στόχος για 20,1% ανανεώσιμης ενέργειας έως το 2010 θα αντικατασταθεί από τον στόχο 29% (περίπου 9500MW προερχόμενα από όλες τις ΑΠΕ αλλά κυρίως τα αιολικά πάρκα και τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών) έως το 2020. Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κάθε έλληνας πολίτης οι δύο βασικές πηγές ενέργειας που μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στους στόχους αυτούς δεν είναι άλλες από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, μιας και αυτές αφθονούν στη χώρα η οποία έχει ηλιοφάνεια στην πλειοψηφία των ημερών του ημερολογιακού έτους και άνεμο τόσο . Για την επίτευξη, λοιπόν, αυτών των στόχων ο νομοθέτης προέβη στο παρελθόν στις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις που διέπουν το πλαίσιο αδειοδότησης των έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (βλ. νόμους 2244/1994, 2773/1999, 2944/2001, 3426/2005, 3468/2006) αλλά και στην υιοθέτηση, επίσης, ειδικών οικονομικών μηχανισμών μέσω τόσο του Αναπτυξιακού Νόμου αλλά και των ειδικότερων νόμων για τις ΑΠΕ (ενίσχυση επενδύσεων, ειδικές τιμές για το παραγόμενο ρεύμα) προκειμένου να ενισχύσει τις επενδύσεις και να προωθήσει αυτή τη μορφή ενεργειακής παραγωγής στη χώρα. Δυστυχώς όμως παρά τις προσπάθειες απέχουμε πολύ από τους εθνικούς στόχους. Παράγουμε ελάχιστη ανανεώσιμη ενέργεια συνολικά, καθώς τα φωτοβολταϊκά συνεισφέρουν ελάχιστα, ενώ η παραγωγή αιολικής ενέργειας περιορίζεται στα 985MW!!! Επομένως, στην ουσία η ισχύουσα νομοθεσία δε λαμβάνει τα κατάλληλα για την προώθηση τους μέτρα. Τι ευθύνεται για αυτήν τη ζοφερή εικόνα; Προτού δοθούν κάποιες απαντήσεις οφείλω να διευκρινίσω ότι ο ρόλος της κοινωνίας δεν εξετάζεται εδώ.
Έτσι, λοιπόν, η παραπάνω εικόνα μπορεί να ερμηνευθεί κυρίως λόγω δύο βασικών παραγόντων, την πολυνομία και την τεράστια γραφειοκρατία. Η πολυνομία ως πρώτη αιτία του κακού προκύπτει από την πληθώρα νόμων, υπουργικών αποφάσεων, προεδρικών διαταγμάτων κ.λ.π. που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς και ρυθμίζουν τη διαδικασία αδειοδότησης των έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με απαντήσεις φορέων κατά τη διεξαγωγή της Έκθεσης Progress1 το 2008 μόνο το 50% των ενδιαφερομένων για επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δηλώνουν πως γνωρίζουν την απαραίτητη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν για την αδειοδότηση των έργων τους. Αυτό το γεγονός είναι αποτέλεσμα κυρίως της διάσπαρτης και ογκώδους νομοθεσίας. Συνεπώς ο τεράστιος αυτός όγκος κανονιστικών κειμένων, προκαλεί ποικίλα προβλήματα στους επενδυτές οι οποίοι καλούνται να δοκιμάσουν τα όρια της φαντασίας τους προκειμένου να μπορέσουν να κατανοήσουν το πλαίσιο αδειοδότησης που προκύπτει. Η λύση στο πρόβλημα της πολυνομίας είναι σχετικά εύκολα υλοποιήσιμη, έχει ήδη προβλεφθεί από τον νομοθέτη και δεν είναι άλλη από την κωδικοποίηση της νομοθεσίας. Κατά τις προβλέψεις του άρθρου 23 του Νόμου 3468/2006 η κωδικοποίηση της νομοθεσίας, με την συμπερίληψη σε ενιαίο κείμενο όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών που οφείλουν να κατατεθούν κατά την αδειοδότηση αλλά και όλων των υπηρεσιών που καλούνται να αποφασίσουν ή να γνωμοδοτήσουν κατά την ίδια διαδικασία, μπορεί να περιορίσει σημαντικά τα διοικητικά βάρη για τους επενδυτές στον τομέα αυτό.
1 Progress, Promotion and Growth of Renewable Energy Sources and Systems, Final Report, Utrecht, March 2008, σελ. 71.
Πηγή: Έκθεση Progress - Final Report 2008 Είναι προφανές πως όταν σε μία διοικητική διαδικασία εμπλέκονται πολλοί φορείς τότε η διεκπεραίωση των απαραίτητων ενεργειών θα συναντά πολλά εμπόδια με αποτέλεσμα οι χρονοβόρες διαδικασίες να λειτουργούν ως αντικίνητρα σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία. Όπως άλλωστε διατυπώνεται και από τις θεωρίες των δημόσιων πολιτικών όσο περισσότεροι οι κρίκοι της αλυσίδας και οι εξαρτήσεις ανάμεσα σε διοικητικές υπηρεσίες τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν φαινόμενα ελλείμματος υλοποίησης των δημόσιων πολιτικών. Ως συνέπεια των παραπάνω δεδομένων, ο χρόνος αδειοδότησης των αιολικών πάρκων στην Ελλάδα φτάνει περίπου τα 2,5 χρόνια ματαιώνοντας έτσι τις ελπίδες για υλοποίηση των εθνικών στόχων στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με την έρευνα Progress οι αρχές που κρίνεται ότι προκαλούν τις περισσότερες καθυστερήσεις είναι η ΡΑΕ, ο ΔΕΣΜΗΕ, οι Υπηρεσίες Δασών, το ΥΠΕΧΩΔΕ, οι αρχαιολογικές υπηρεσίες (εμπλέκονται στην πολεοδομική αδειοδότηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και άδεια εγκατάστασης), ο ΕΟΤ και οι δημοτικές αρχές με τις οποίες προκύπτουν συγκρούσεις επί των δικαιωμάτων κτήσης μίας εδαφικής περιοχής. Το δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα αδειοδότησης διαμορφώνει ένα μάλλον ανασφαλές περιβάλλον για επενδύσεις όχι μόνο στον τομέα της αιολικής ενέργειας αλλά συνολικά στον τομέα των ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών. Είναι ένα σύστημα με τεράστιες διοικητικές εξαρτήσεις που δεν εξυπηρετούν την ομαλή υλοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού (με την προϋπόθεση βέβαια ότι αυτός υπάρχει) και που αλλοιώνουν την ουσία των νομοθετικών ρυθμίσεων που δεν είναι άλλη από την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το σύστημα αυτό όπως διαμορφώνεται σήμερα θέτει εν αμφιβόλω την βιωσιμότητα των ενεργειακών έργων αυξάνοντας το επενδυτικό ρίσκο. 2 Όπ.π.: σελ. 67
Πιο συγκεκριμένα, η ίδρυση ενός Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης ΑΠΕ θα μπορούσε να αποτελέσει την μια και μοναδική υπηρεσία αρμόδια για την ολοκλήρωση της αδειοδοτικής διαδικασίας των έργων ΑΠΕ. Αυτός ο φορέας θα είναι καταρχήν αρμόδιος για την συλλογή όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών και τη συμπλήρωση του φακέλου από τους ενδιαφερόμενους. Ακολούθως θα είναι αρμόδιος για τον συντονισμό όλων των υπηρεσιών που καλούνται να γνωμοδοτήσουν ή να αποφασίσουν σύμφωνα με το περιεχόμενο του φακέλου. Σημαντική αρμοδιότητα του θα είναι επίσης και η παρακολούθηση όλων των προβλεπόμενων προθεσμιών προκειμένου να μην ακυρώνονται τα έργα λόγω υπερβολικών χρονικών καθυστερήσεων.
Αυτός ο φορέας θα πρέπει , επίσης, να διαθέτει ειδική διεύθυνση επενδύσεων στην οποία θα μπορούν να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι για την χρηματοδότηση ή την οικονομική ενίσχυση των έργων τους χωρίς να απαιτείται η εμπλοκή της Υπηρεσίας Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομικών (μιας και αυτή ασχολείται με όλες γενικά τις ιδιωτικές επενδύσεις). Επιπροσθέτως, ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης των ΑΠΕ θα πρέπει να δίνει βασική προτεραιότητα σε μικρά και μεσαίου μεγέθους έργα (τέτοιου μεγέθους έργα είναι πιο πιθανό να γίνονται αποδεκτά από τις τοπικές κοινωνίες) ιδίως όταν αυτά αποτελούν ατομική ή δημοτική επένδυση. Θα ήταν επίσης ευκταίο σε συνεργασία με το ΚΑΠΕ να παρέχεται και η κατάλληλη επιστημονική βοήθεια σε αυτά τα έργα (εκπόνηση μετρήσεων και μελετών). Ολοκληρώνοντας τώρα την διατύπωση και αυτής της λύσης τονίζεται ότι αυτός ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης ΑΠΕ δεν είναι αναγκαίο να προκύψει εκ του μηδενός. Αντιθέτων, υπάρχουν δομές όπως η ΡΑΕ ή η Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας του Υπουργείου Ανάπτυξης που θα μπορούσαν να οργανωθούν εκ νέου και να αναλάβουν αυτόν τον καθοριστικό ρόλο. Οι λύσεις που προτάθηκαν εδώ είναι σχετικά εύκολα υλοποιήσιμες, αυτό όμως δεν τις καθιστά και αυτομάτως επιτυχημένες. Αντιθέτως, η πολιτεία οφείλει να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τους ενδιαφερόμενους και να ακούσει τα προβλήματα τους και στη συνέχεια να προβεί στις απαραίτητες ρυθμίσεις. Με το να κωφεύει και να κάνει αόριστες εξαγγελίες δεν πετυχαίνει τίποτα εκτός από την υποθήκευση του ενεργειακού και περιβαλλοντικού μέλλοντος της χώρας. Απαιτείται πολιτική βούληση και όχι φαντασία!
38
39
Φωτοβολταϊκά
Τoυ ΣΤΕΛΙΟΥ ΨΩΜΑ Επιμέλεια Στεφανίδου Δέσποινα, Μηχ/γος Μηχ/κός Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων
ΣΕΦ: «Μα δεν υπάρχει επιτέλους ένας υπεύθυνος;»
«Οι εκκρεμότητες του ΥΠΕΧΩΔΕ, εμπόδιο στην ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών»
Ε
νώ έχουν περάσει 33 μήνες από την ψήφιση του Ν.3468/06 ο οποίος ενισχύει οικονομικά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών, αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), δεν έχει υπογραφεί ακόμη η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με τις πολεοδομικές ρυθμίσεις που αφορούν φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε εκτός σχεδίου περιοχές. Όπως επισημαίνει ο ΣΕΦ, η ΚΥΑ αυτή θα έπρεπε να έχει συνταχθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ και να συνυπογραφεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Δυστυχώς όμως, μετά από μία και μόνη συνάντηση με φορείς τον Ιούνιο του 2007, δεν υπήρξε καμία απολύτως εξέλιξη. Στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΦ αναφέρει επίσης: «Στο επιτυχημένο τηλεοπτικό σποτάκι του, το ΥΠΕΧΩΔΕ παρακινεί τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος, επικαλούμενο την ατομική ευθύνη του καθένα μας σε αντιδιαστολή με την αντίστοιχη των “υπευθύνων”. Τι γίνεται όμως όταν υπάρχουν 11 εκατομμύρια “υπεύθυνοι” που επιθυμούν την ανάπτυξη μιας φιλικής προς το περιβάλλον τεχνολογίας, όπως είναι τα φωτοβολταϊκά, αλλά κάποιοι λίγοι υπεύθυνοι του ΥΠΕΧΩΔΕ δεν προχωρούν εγκαίρως σε ρυθμίσεις που θα διευκόλυναν την εγκατάστασή τους; Αυτή είναι δυστυχώς η κατάσταση σήμερα». «Η ΚΥΑ αυτή θα ρυθμίζει το πώς θα εγκαθίστανται οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί σε γήπεδα εκτός σχεδίου (θα ρυθμίζει π.χ. αποστάσεις από τα όρια του γηπέδου, μέγιστη κάλυψη, κ.λπ). Δεδομένου ότι τέτοια ρύθμιση δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα, οι κατά τόπους Πολεοδομίες κυριολεκτικά αυτοσχεδιάζουν» επισημαίνει ο ΣΕΦ. «Άλλες θεωρούν τα φωτοβολταϊκά βιομηχανικές εγκαταστάσεις και εφαρμόζουν (παράλογα) τις σχετικές ρυθμίσεις, απαιτώντας άδειες δόμησης, ενώ η νομοθεσία (Ν. 3734/09) ρητά αναφέρει πως δεν απαιτείται τέτοια άδεια. Άλλες απαιτούν αρτιότητα γηπέδου ως να επρόκειτο να κτίσει κανείς, ενώ μιλάμε για προσωρινές και λυόμενες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις (Ν.2244/1994). Άλλες πάλι αρνούνται να δώσουν οποιοδήποτε χαρτί περιμένοντας μια νομοθετική ρύθμιση». Και ο ΣΕΦ διερωτάται: «Γιατί δεν υπήρξε μια ρύθμιση επί 33 συναπτούς μήνες; Πόσα χρόνια πρέπει να περάσουν για μια απλή υπογραφή; Πόσα χρόνια πρέπει να περιμένουν οι επενδυτές για να προχωρήσουν σε μία κατά τεκμήριο πράσινη επένδυση που προστατεύει το περιβάλλον και βοηθά στην επίτευξη των περιβαλλοντικών και ενεργειακών στόχων της χώρας;» Το παραπάνω παράδειγμα δεν είναι δυστυχώς το μόνο που αφορά υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Τον Ιανουάριο του 2009, το Κοινοβούλιο ψήφισε τον Ν.3734/09 ο οποίος, μεταξύ άλλων, προβλέπει την προετοιμασία μίας ακόμη ΚΥΑ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κτίρια. Περίφημα θα πει κανείς. Ναι, μόνο που ο διάολος κρύβεται και πάλι στις λεπτομέρειες. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, για φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος άνω των 20 κιλοβάτ, απαιτείται η εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων από τις αρμόδιες αρχές.
Περιβάλλον
Τoυ ΤΑΣΟΥ ΣΑΡΑΝΤΗ Επιμέλεια Στεφανίδου Δέσποινα, Μηχ/γος Μηχ/κός Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων
Οι πρώτες «πράσινες» πρωτεύουσες της Eυρώπης H Στοκχόλμη, έθεσε τον φιλόδοξο στόχο να έχει απαλλαγεί τελείως από το ορυκτό κλάσμα των αποβλήτων μέχρι το 2050. Το Αμβούργο καθόρισε εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους προστασίας του κλίματος, όπως τον κατά 40% περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2020 και κατά 80% μέχρι το 2050.
Η νομοθεσία είναι τελείως ανελαστική και δεν κάνει διακρίσεις ακόμη κι αν το σύστημα πρόκειται να εγκατασταθεί πάνω σε κάποιο εμπορικό-βιομηχανικό κτίριο. Πρόκειται πράγματι για παγκόσμια πρωτοτυπία, αφού πουθενά στον κόσμο δεν απαιτείται κάτι τέτοιο. Γιατί αλήθεια πρέπει κανείς να καθυστερήσει επί μήνες ξοδεύοντας αρκετά χρήματα σε ανούσιες μελέτες, δεδομένου ότι τα φωτοβολταϊκά δεν εκλύουν ρύπους, δεν παράγουν απόβλητα και είναι αθόρυβα; Τα φωτοβολταϊκά είναι μια τεχνολογία που ενσωματώνεται σε κτίρια και εκατομμύρια τέτοια συστήματα έχουν εγκατασταθεί σε όλο τον κόσμο χωρίς να απαιτούνται άχρηστες και χρονοβόρες μελέτες. Το ίδιο μάλιστα το ΥΠΕΧΩΔΕ τα έχει χαρακτηρίσει “μη οχλούσες ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητες” (Αριθ.Δ6/Φ1/οικ.19500, 4-11-2004). Δεδομένου ότι η νομοθεσία (Ν.3734/09) επιβάλει την υπογραφή μιας σχετικής ΚΥΑ, ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) ζητά το αυτονόητο: η ΚΥΑ αυτή να απαλλάξει τα φωτοβολταϊκά από τη γραφειοκρατική υποχρέωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ανεξάρτητα από το μέγεθος του συστήματος. http://www.energia.gr/article.asp?art_id=25600 h t t p : / / w w w. h e l a p c o . g r / l i b r a r y / 5 _ 3 _ 0 9 / P V _ P R _ YPEHODE_05Mar09.pdf
Η Στοκχόλμη και το Aμβούργο γίνονται οι πρώτες πόλεις στις οποίες απονεμήθηκε το νέο βραβείο της Eυρωπαϊκής Πράσινης Πρωτεύουσας. H σουηδική πρωτεύουσα θα είναι η Eυρωπαϊκή Πράσινη Πρωτεύουσα το 2010, ενώ το Aμβούργο το 2011. Tο νέο σύστημα απονομής βραβείων της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής ενθαρρύνει τις πόλεις ως προς τη βελτίωση της ποιότητας της αστικής ζωής, ενσωματώνοντας συστηματικά τις σχετικές με το περιβάλλον παραμέτρους στον πολεοδομικό σχεδιασμό. H Στοκχόλμη, μια δυναμικά αναπτυσσόμενη πόλη 800.000 κατοίκων, έθεσε για τον εαυτό της τον φιλόδοξο στόχο να έχει απαλλαγεί τελείως από το ορυκτό κλάσμα των αποβλήτων μέχρι το 2050. H πόλη διαθέτει ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης που διασφαλίζει την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών παραμέτρων στον προϋπολογισμό της πόλης, τον χωροταξικό σχεδιασμό, την υποβολή αναφορών και την παρακολούθηση. Περίπου το 95% του πληθυσμού ζει σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από περιοχές πρασίνου που βελτιώνουν την τοπική ποιότητα ζωής, προωθώντας την ψυχαγωγία, τον καθαρισμό του νερού, τον περιορισμό των θορύβων, τη βιοποικιλότητα και την οικολογία. H πόλη εκθειάστηκε για το εκτεταμένο πρόγραμμά της όσον αφορά τις μελλοντικές βελτιώσεις σε τέτοιες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας περισσότερων κατάλληλων για κολύμβηση παραλιών. Eνα καινοτόμο σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων σημαίνει υψηλά επίπεδα ανακύκλωσης, ιδίως των βιοαποβλήτων, με τη χρήση ελεγχόμενων συστημάτων υπόγειου κενού αέρος. Eνα πρωτοποριακό σύστημα αποθάρρυνσης της κυκλοφοριακής συμφόρησης περιόρισε τη χρήση των αυτοκινήτων, αύξησε τη χρήση των δημόσιων μέσων μεταφοράς και περιόρισε τις εκπομπές, ενώ η πόλη μπορεί να υπερηφανευθεί για την κατά 25% μείωση των κατά κεφαλήν εκπομπών CO2 από το 1990, επιτυγχάνοντας επίπεδα εκπομπών που κυμαίνονται περίπου στο μισό του εθνικού σουηδικού όρου. Tο Aμβούργο, μια πόλη με 1,8 εκατομμύρια κατοίκους, είναι μια πόλη που καλύπτει τις δεσμεύσεις περιβαλλοντικής πολιτικής με κατάλληλη χρηματοδότηση. H ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα είναι πολύ καλή, εξελίσσονται πολυάριθμα προγράμματα ευαισθητοποίησης και η πόλη θέσπισε εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους προστασίας του κλίματος, όπως τον κατά 40% περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2020 και κατά 80% μέχρι το 2050. Mεταξύ των μέτρων συγκαταλέγεται η θέσπιση συγκριτικής αξιολόγησης όσον αφορά τη σχέση κόστους - απόδοσης για τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια κτήρια, με προγράμματα για τον φωτισμό, την αντικατάσταση λεβήτων και ψυγείων. Eχουν αντικατασταθεί περισσότεροι από 200.000 συμβατικοί λαμπτήρες σε περισσότερα από 400 δημόσια κτήρια και τα τελευταία χρόνια έχουν διατεθεί 18 εκατομμύρια ευρώ για την αντικατάσταση άνω των 600 λεβήτων με σύγχρονους λέβητες συμπύκνωσης.
Εκπομπές Oι κατά κεφαλήν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα περιορίστηκαν περίπου κατά 15% σε σύγκριση με το 1990, με ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας περίπου 46.000 MWh. Tο 100% των κατοίκων του Aμβούργου έχει πρόσβαση σε μέσα μαζικής μεταφοράς σε ακτίνα 300 μέτρων. Yπάρχει επίσης οργανωμένο δίκτυο πρασίνου με εύκολη πρόσβαση για τους κατοίκους. Tο Aμβούργο εκθειάστηκε επίσης για την επικοινωνιακή στρατηγική του και για την πρότασή του όσον αφορά τη δρομολόγηση ενός «τρένου ιδεών» στο οποίο άλλες πόλεις «διαθέτουν» ένα βαγόνι και προάγουν οικολογικές ιδέες, τα επιτεύγματα και τα σχέδιά τους για το μέλλον. «Συγχαίρω τη Στοκχόλμη και το Aμβούργο για τις προσπάθειές τους να δοθεί προτεραιότητα στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Tέσσερις στους πέντε Eυρωπαίους ζουν πλέον σε αστικά συγκροτήματα και αναπόφευκτα εκεί είναι εντονότερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας. Mε τα μέτρα που έλαβαν για να αντιμετωπίσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, την κυκλοφορία και τη συμφόρηση, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και την διαχείριση των αποβλήτων και των λυμάτων, η Στοκχόλμη και το Aμβούργο μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν πρότυπα για την υπόλοιπη Eυρώπη», δήλωσε ο επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον Σταύρος Δήμας. Tο βραβείο της Eυρωπαϊκής Πράσινης Πρωτεύουσας Tο ετήσιο βραβείο, που καθιερώνεται για πρώτη φορά απονέμεται σε πόλεις που βρίσκονται στην πρωτοπορία της φιλικής προς το περιβάλλον αστικής διαβίωσης. H κριτική επιτροπή χρησιμοποιεί 10 περιβαλλοντικά κριτήρια, βάσει των οποίων οι πόλεις κρίνονται υπό το πρίσμα της επίτευξης, ή μη, υψηλών περιβαλλοντικών προτύπων, της στράτευσής τους σε θεσπισθέντες και φιλόδοξους στόχους περαιτέρω περιβαλλοντικής βελτίωσης και αειφόρου ανάπτυξης και του βαθμού στον οποίο μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο για άλλες πόλεις και για την προαγωγή των βέλτιστων πρακτικών σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Περίπου 35 πόλεις υπέβαλαν υποψηφιότητα για τα βραβεία του 2010 και του 2011. Oκτώ ήταν αυτές που προκρίθηκαν: το Aμστερνταμ, το Mπρίστολ, η Kοπεγχάγη, το Φράιμπουργκ, το Aμβούργο, το Mύνστερ, το Oσλο και η Στοκχόλμη. Oι πόλεις μπορούν να υποβάλουν εκ νέου υποψηφιότητα για το βραβείο. H κριτική επιτροπή συγκροτείται από εκπροσώπους της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής, του Eυρωπαϊκού Oργανισμού Περιβάλλοντος, του Διεθνούς Συμβουλίου για Περιβαλλοντικές Πρωτοβουλίες (ICLEI) - του φορέα «Local Governments for Sustainability» της Eυρωπαϊκής Oμοσπονδίας Mεταφορών και Περιβάλλοντος (T&E), της Eνωσης Πρωτευουσών της Eυρωπαϊκής Eνωσης και της Eπιτροπής των Περιφερειών. H προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων για το βραβείο του 2012 θα λήξει το Σεπτέμβριο του 2009. http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13816&subid=2&tag =9594&pubid=5997111
40
41
ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΣΥΡΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/02/2009
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13816&subid=2&pubid=7093102#
Ε.ΒΑΤ. (Πηγή: Ασ. Πρες)
Η μεγάλη «φυγή» των πληθυσμών Αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα για τη συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σύντομα εκατοντάδες εκατομμύρια κάτοικοι της Γης θα χρειαστεί να μετακινηθούν και θα έρθουμε αντιμέτωποι με έναν γενικευμένο πόλεμο. Την προειδοποίηση απηύθυνε ο πρώην επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων της Παγκόσμιας Τράπεζας και ένας από τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες του είδους του, ο λόρδος Νίκολας Στερν. Ο Στερν δεν θέλησε να ντυθεί το ρόλο της Κασσάνδρας. Οι επισημάνσεις του για τον πιθανό αντίκτυπο της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην πραγματική ζωή των ανθρώπων διατυπώθηκαν με στόχο να γίνει επίσης κατανοητό ότι υπάρχει τρόπος να προλάβουμε το μεγάλο κακό του «γενικευμένου παγκόσμιου πολέμου». «Αν οι κυβερνήσεις δράσουν με τρόπο υπεύθυνο, ώς το 2050 θα έχουν επιτύχει να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια και να διαθέτουν μεταφορικά μέσα δίχως τη χρήση άνθρακα, βασιζόμενοι στην ενέργεια του Ηλιου, του ανέμου και άλλων πηγών που δεν θα εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα». Σε μια τέτοια περίπτωση, είπε ο Στερν, η θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά δύο βαθμούς Κελσίου στη διάρκεια του 21ου αιώνα, ενώ αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν και οι εκπομπές αερίων συνεχιστούν, οι κλιματικές αλλαγές και η άνοδος της στάθμης των υδάτων θα είναι «καταστροφικές». Οι διαπραγματεύσεις στις οποίες αναφερόταν είναι αυτές που διεξάγονται σε διάφορα επίπεδα εν όψει της συνόδου της Κοπεγχάγης για το κλίμα, υπό τον ΟΗΕ, που θα γίνει το Δεκέμβριο. Στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας για ένα νέο πλαίσιο που θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο όταν εκπνεύσει η ισχύς του, το 2012.
Μαζική μετακίνηση
Εξηγώντας τις πιθανές «καταστροφικές» συνέπειες, ο λόρδος Στερν είπε όταν αν δε ληφθούν μέτρα και η θερμοκρασία αυξηθεί «κατά 4,5 ή 6 βαθμούς Κελσίου, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι, ίσως και δισεκατομμύρια, θα πρέπει να μετακινηθούν μαζικά». Και αυτό θα σημαίνει γενικευμένη σύρραξη, «διότι δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσει ο κόσμος να διαχειριστεί μια τέτοια μετακίνηση στο χρόνο που θα εκδηλωθεί». Ο Στερν έκανε τις δηλώσεις από το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, όπου συγκεντρώθηκε μια ομάδα επιλέκτων -επιστήμονες, υπουργοί Περιβάλλοντος και διαπραγματευτές για το κλίμα από 16 χώρες- καθ’ οδόν προς την Ανταρκτική, όπου μεταβαίνουν για να δουν από πρώτο χέρι πώς η υψηλή θερμοκρασία του πλανήτη λιώνει τους πάγους και ανεβάζει τη στάθμη των υδάτων των ωκεανών. Η αναχώρηση της αποστολής της Ανταρκτικής όμως καθυστέρησε δύο ημέρες λόγω των ισχυρών ανέμων που έπνεαν στη νοτιότερη ήπειρο της Γης.
Βρυξέλλες, 02 Απριλίου 2009
Ενεργειακή στέγαση με ευρωπαϊκά κονδύλια τώρα και στην Ελλάδα! Με συντριπτική πλειοψηφία ψηφίστηκε σήμερα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η Έκθεση του Ευρωβουλευτή Μανώλη Αγγελάκα σχετικά με την αναθεώρηση του Κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε ό,τι αφορά την επιλεξιμότητα των επενδύσεων για την ενεργειακή απόδοση και την ανανεώσιμη ενέργεια στη στέγαση. Το ΕΤΠΑ, μέχρι σήμερα, θεωρούσε επιλέξιμες δαπάνες για τις κατοικίες και ιδιαίτερα για την ενεργειακή απόδοση και την ανανεώσιμη ενέργεια στη στέγαση μόνο τις δαπάνες που πραγματοποιούνται από τα κράτη μέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ μετά το Μάιο του 2004. Η αναθεώρηση του Κανονισμού επικεντρώνεται πλέον στη διευκόλυνση της ενεργειακής απόδοσης και των ΑΠΕ στον τομέα της στέγασης και στα 27 πλέον κ-μ, δεδομένου ότι στο σύνολο της ΕΕ τα κτίρια αποτελούν πηγή του 40% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Αξιοσημείωτη δε είναι η κατασπατάληση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας εξαιτίας των αναποτελεσματικών συστημάτων θέρμανσης, φωτισμού και κλιματισμού. Η Έκθεση Αγγελάκα επιτυγχάνει την απαλοιφή της αναφορά σε “νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος”. Επιπλέον, ο Έλληνας ευρωβουλευτής αφήνει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών την πρόνοια για επιλεξιμότητα της κατηγορίας κατοικιών καθώς και τη δυνατότητα επιλογής ειδικών κριτηρίων ενδιαφέροντος όπως η οικονομική κατάσταση ιδιοκτητών και οι γεωγραφικές περιοχές. Όσον αφορά δε τον κοινοτικό προϋπολογισμό, δεν υπάρχει καμία επιβάρυνση για την περίοδο 2007-2013 αλλά μόνο επίσπευση της πληρωμής των προκαταβολών και των ενδιάμεσων πληρωμών. Το μέγιστο ύψος της δαπάνης για επενδύσεις ενεργειακού χαρακτήρα στη στέγαση καθορίζεται στο 4% του συνολικού προϋπολογισμού
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ON LINE
του ΕΤΠΑ, ενώ αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι η αύξηση των κατ’ αποκοπήν ποσών σε 50.000 ευρώ είναι σημαντική γιατί ανταποκρίνεται στα κοστολογικά δεδομένα της εποχής μας. Ο Έλληνας ευρωβουλευτής και εισηγητής της Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μανώλης Αγγελάκας δήλωσε: “Βρίσκομαι στη ευχάριστη θέση να αναγγείλω ότι η Επιτροπή συμφώνησε ώστε οι προκαταβολές να αρχίσουν, πιθανόν, να καταβάλλονται από τις αρχές Μαΐου. Χαιρετίζω επίσης την ανακοίνωση της Επιτροπής ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 θα δημοσιεύσει απολογισμό για τα σχέδια ανάκαμψης με βάση τα προγράμματα που θα έχουν υποβάλει τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο αυτό, από πλευράς μου, κάλεσα την Επιτροπή να απλουστεύσει την πολυπλοκότητα των διαδικασιών, δεδομένου ότι είναι το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες για να εφαρμόσουν τις διαδικασίες. Εφόσον πλέον, με τις νέες προβλέψεις που εισάγει η Έκθεσή μου, και τα νοικοκυριά της Ελλάδας μπορούν να κριθούν επιλέξιμα για συμμετοχή σε επενδύσεις για την ενεργειακή απόδοση και την ανανεώσιμη ενέργεια στη στέγαση, καλώ τους ενδιαφερόμενους συμπολίτες μας να ενημερώνονται επί του θέματος και να μη διστάσουν να διεκδικήσουν τις δυνατότητες που τους παρέχει τόσο η ΕΕ όσο και η Ελληνική κυβέρνηση”.
«Πράσινο» πακέτο για την ανάπτυξη «Πράσινο» πακέτο για την ανάπτυξη τώρα για να αποφύγουμε τον οικολογικό όλεθρο. H έξοδος από τη σημερινή κρίση θα έρθει από την επιλογή για την επένδυση σε υποδομές ικανές να αποτρέψουν τη μελλοντική κατάρρευση. Mε άλλα λόγια, προτείνεται η χορήγηση ενός «πράσινου πακέτου» ανάταξης της οικονομίας από την ύφεση, στο πλαίσιο των «πακέτων» που ήδη έχουν δοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε ευρωπαϊκές χώρες. Jonathan Porritt. Aρθρο στον Guardian O Jonathan Porritt είναι συνιδρυτής μαζί με άλλες προσωπικότητες του Forum for the Future και πρόεδρος της Bρετανικής Eπιτροπής για τις Aνανεώσιμες Πηγές Eνέργειας. Διετέλεσε σύμβουλος επί περιβαλλοντικών θεμάτων του Tονι Mπλερ. Mια καταστροφική «οικολογική καταιγίδα» με έλλειψη ειδών διατροφής, λειψυδρία και ακριβή ενέργεια θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία πριν από το 2030, σύμφωνα με τη δήλωση του συμβούλου της βρετανικής κυβέρνησης σε θέματα επιστήμης Tζον Mπάντινκτον την προηγούμενη εβδομάδα. H επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγή σε συνδυασμό με την επίδραση των παραπάνω καταστροφικών παραγόντων θα οδη-γήσει τις παγκόσμιες κοινωνίες σε τρομακτικές αναταράξεις, διασυ-νοριακές πολεμικές αντιπαραθέσεις για φυσικούς πόρους και μαζική μετανάστευση πληθυσμών. Mε άλλα λόγια πρόκειται να βιώσουμε μια παγκόσμια οικονομική και πολιτική κατάρρευση η οποία θα κάνει να φαίνεται η σημερινή οικονομική κρίση μικρή παρένθεση στην ιστορία του πλανήτη. Με άλλο βλέμμα Aν θέλουμε να αποφύγουμε αυτή την υπέρτατη καταστροφή -από την οποία η έξοδος δεν φαίνεται να πραγματοποιείται με βάση το κλασικό σχήμα της κυκλικής κύμανσης της οικονομίας- πρέπει να αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε την σημερινή σοβούσα οικονομική ύφεση με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Σε επίπεδο οικονομικής ανάλυσης, άτομα και κυβερνήσεις φαίνεται να αγνοούν το γεγονός ότι τα αίτια της διαφαινόμενης οικονομικής κρίσης είναι ακριβώς αυτά που κρύβονται πίσω από τη σημερινή οικολογική κρίση. Σύμφωνα με την έκθεση της βρετανικής Eπιτροπής Kεφαλαιαγοράς, ο νεοφιλελεύθερος απορρυθμιστικός... οίστρος έχει καταφέρει ένα χωρίς προηγούμενο πλήγμα στις αγορές κεφαλαίου και προϊόντων. Όμως η κοινή γνώμη πρέπει να πειστεί ότι ο ίδιος οίστρος... ευθύνεται για την τεράστια οικολογική καταστροφής της οποίας όλοι είμαστε μάρτυρες την τελευταία εικοσαετία. Το χρέος στη φύση Oσον αφορά το θέμα του χρέους: οι κυβερνήσεις και τα φυσικά πρόσωπα, συστηματικά έχουν επισωρεύσει τεράστια χρέη (στα οποία περιλαμβάνονται και οι «τοξικές φούσκες» στην κτηματαγορά) προκειμένου να επιτευχθούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης τα προηγούμενα χρόνια. Aυτά όμως τα χρέη είμαστε υποχρεωμένοι άπαντες τα εξυπηρετήσουμε -με ό,τι συνεπάγεται αυτό- τις επόμενες δεκαετίες. Στο επίπεδο του περιβάλλοντος, η υπερδιόγκωση των χρεών συνεπάγεται και σημαντικές οφειλές απέναντι στη φύση. Mε την έννοια της κατασπατάλησης των φυσικών πόρων και της απουσίας αειφόρου ανάπτυξης -αποψίλωση των δασών, απώλειες υδάτινων πόρων, βιοποικιλότητας κ.λπ. O καθείς γνωρίζει ότι η ρευστοποίηση κεφαλαίων για την τροφοδότηση της ανάπτυξης είναι παράλογη επιλογή αλλά κανείς δεν γνωρίζει πώς να σταματήσει αυτό τον παραλογισμό. Tο συμπέρασμα των παραπάνω είναι απλό: Oι ίδιες οι αυτοκαταστροφικές δυνάμεις του βασισμένου στα υψηλά χρέη του «καπιταλισμού-καζίνο» που συνήργησαν στην οικονομική κρίση βρίσκονται και πίσω από την επικείμενη κατάρρευση της δυνατότητας αυτο-αναπαραγωγής των κοινωνιών από την οποία όλοι είμαστε εξαρτημένοι.
Εφιαλτικό σενάριο Oσον αφορά τον δρόμο διαφυγής από την κατάρρευση, τα κοινά σημεία μεταξύ της σοβούσας κρίσης και της «οικολογικής καταιγίδας» που αναμένεται να ξεσπάσει στη δεκαετία 20202030 δεν θα μπορούσαν να είναι προφανέστερα: H έξοδος από τη σημερινή κρίση θα έρθει από την επιλογή για την επένδυση σε υποδομές ικανές να αποφύγουμε τη μελλοντική κατάρρευση. Mε αλλά λόγια, προτείνεται η χορήγηση ενός «πράσινου πακέτου» ανάταξης της οικονομίας από την ύφεση, στο πλαίσιο των «πακέτων» που ήδη έχουν δοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Tα «πράσινα» αυτά πακέτα θα πρέπει να έχουν στόχο την ενεργειακή επάρκεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες κ.ο.κ. Σίγουρα η ρητορική που έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτά τα θέματα είναι πλούσια, κυρίως οι εξαγγελίες για τη στρατηγική μια βιομηχανική παραγωγή που να στηρίζεται σε μικρό βαθμό στον άνθρακα. Σύμφωνα όμως με την Eπιτροπή για τις Aνανεώσιμες πηγές Eνέργειας της Bρετανίας, μικρό ποσοστό της ρευστότητας που έχει διοχετευθεί στην οικονομία για την έξοδο από την οικονομική κρίση έχει κατευθυνθεί γι’ αυτό τον σκοπό. Eίναι μόλις 7%, ποσοστό μικρό εάν συγκριθεί με την αντίστοιχη επίδοση της Nοτίου Kορέας που είναι 80% για παράδειγμα. Για να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να επιβεβαιώσουμε σε πολιτικό επίπεδο ότι τα συγκυριακά στοιχεία του σημερινού πακέτου για την έξοδο από την κρίση (όπως η άχρηστη μείωση του ποσοστού ΦΠA) δεν θα υπερκεράσουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για μια «πράσινη» ανάπτυξη. H Eπιτροπή για τις Aνανεώσιμες πηγές Eνέργειας της Bρετανίας στη μελέτη της για τις συνέπειες του «πακέτου» ενίσχυσης της οικονομίας πηγαίνει ένα ακόμη βήμα παραπέρα: Σημειώνει ότι είναι πιθανό να αποτραπεί η «υπέρτατη ύφεση» εάν ξεφύγουμε άπαξ διά παντός από το παλιό γνωστό δόγμα «ανάπτυξη με κάθε κόστος». Σε μια έκθεσή της που θα δημοσιευθεί την πρώτη εβδομάδα του Aπριλίου (με τον προκλητικό τίτλο «Eυμάρεια χωρίς Aνάπτυξη;») καλεί πολιτικούς σχηματισμούς, κόμματα και παραγωγικούς φορεία να λάβουν υπόψη τους κατά την εκπόνηση πολιτικών τα πραγματικά όρια της οικονομικής αναπτυξιακής διαδικασίας ενώπιον των οποίων βρισκόμαστε σήμερα -τα οποία σχετίζονται τόσο με τους κοινωνικούς όσο και με τους περιβαλλοντικούς όρους αυτής. Oι σημερινές πολιτικές υπηρετούν σε πολύ μικρό βαθμό την αποφυγή της μελλοντική κατάρρευσης όταν αποσυσχετίζουν τη σημερινή οικονομική κρίση από την αναπόφευκτη μελλοντική περιβαλλοντική κατάρρευση. Όταν δηλαδή εθελοτυφλούν απέναντι στο γεγονός ότι πρέπει άμεσα να ανατρέψουμε άρδην του όρους που παίζεται το παιχνίδι της αναπτυξιακής διαδικασίας στην οικονομία.
42
43 Αθήνα, 8 Απριλίου 2009
Τoυ Σωτήρη Χιωτάκη http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id=94581&nt=108&lang=1
Επιμέλεια Στεφανίδου Δέσποινα, Μηχ/γος Μηχ/κός Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων
Για περισσότερες πληροφορίες: Δημήτρης Ιμπραήμ, τηλ. 210-3806374, κ. 6979 443305
ΑΚΟΜΑ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΗΓΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ Άκαρπη η συνάντηση στη Βόννη-μειώνονται οι ελπίδες για ουσιαστική συμφωνία στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο Καθώς οι προπαρασκευαστικές συζητήσεις στη Βόννη για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών ολοκληρώθηκαν σήμερα, η Greenpeace καλεί τους ηγέτες των κρατών του ΟΗΕ να αναλάβουν προσωπικά πλέον την ευθύνη για την επιτυχή εξέλιξη των διαπραγματεύσεων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει πιθανότητα για μία ουσιαστική συμφωνία στην κρίσιμη διάσκεψη της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (UNFCCC) το Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη. «Οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες στη Βόννη επί δύο εβδομάδες περνούσαν την ώρα τους φλυαρώντας για διαδικαστικά θέματα, χωρίς να πετύχουν καμία πρόοδο στις διαπραγματεύσεις. Ακριβώς την ίδια ώρα, οι τελευταίες εξελίξεις στην Ανταρκτική με το λιώσιμο της γέφυρας που ενώνει την τεράστια Κρηπίδα Πάγου Ουίλκινς απέδειξαν για μία ακόμα φορά το οφθαλμοφανές: η αλυσιδωτή αντίδραση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών έχει ήδη ξεκινήσει. Απαιτείται δράση τώρα, όχι άλλες αναβολές» δήλωσε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. Μετά το πέρας των συζητήσεων στη Βόννη είναι σαφές πως ακριβώς η ίδια ατζέντα θα τεθεί και στην επόμενη προγραμματισμένη συνάντηση τoν Ιούνιο. Με αυτόν το ρυθμό και αν δεν αλλάξει κάτι στην πορεία, στην τελική Διάσκεψη της Κοπεγχάγης το Δεκέμβριο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί η παγκόσμια συμφωνία η οποία σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, απαιτείται για να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών[1].
Στις συζητήσεις της UNFCCC στη Βόννη συμμετείχε για πρώτη φορά αντιπροσωπεία της κυβέρνησης Ομπάμα, γεγονός που ήρε κάπως το κλίμα των συζητήσεων, ειδικότερα αφού είναι γνωστό πως ο κ. Ομπάμα, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, έχει δεσμευτεί για δράση ενάντια στις κλιματικές αλλαγές. Ακόμα κι έτσι όμως, δεν επιτεύχθηκε καμία ουσιαστική πρόοδος σε καίρια ζητήματα, όπως η χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών και η λήψη δεσμευτικών αποφάσεων για σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει πλέον να επέλθει στις επόμενες συζητήσεις τον Ιούνιο με συγκεκριμένες προτάσεις, ενώ ο αναπτυγμένος κόσμος στο σύνολό του οφείλει να προσπαθήσει πιο σκληρά προκειμένου να γεφυρωθεί το κενό ανάμεσα στις προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και στις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν. Συγκεκριμένα αυτό μεταφράζεται σε κονδύλια ύψους τουλάχιστον €110 δις ετησίως προς τις αναπτυσσόμενες χώρες για επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια, μέτρα προσαρμογής και τερματισμού της αποδάσωσης, καθώς και μειώσεις των παγκόσμιων εκπομπών μέχρι και 40% ως το 2020, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Σημειώσεις προς τους συντάκτες: 1. Οι απαιτήσεις της Greenpeace για ενόψει της διάσκεψης της Κοπεγχάγης το Δεκέμβριο: http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/copenhagen-demands
Αθήνα, 8 Απριλίου 2009
ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ; Όλα δείχνουν ότι οι ηγέτες της G20 δεν αντιλαμβάνονται το πραγματικό δίλημμα
Οι ηγέτες της G20 κατά πάσα πιθανότητα θα χάσουν μία χρυσή ευκαιρία για να καταπολεμήσουν την κλιματική και οικονομική κρίση παίρνοντας πράσινα μέτρα για το περιβάλλον και την οικονομία. Τα πιο πλούσια κράτη της G20 θα πρέπει να επενδύσουν τουλάχιστον το 1% του ΑΕΠ τους σε πράσινες πολιτικές και μέτρα, ενώ τα υπόλοιπα κράτη θα πρέπει να ακολουθήσουν επενδύοντας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εξοικονόμηση και να απορρίψουν τις ρυπογόνες ενεργειακές τεχνολογίες. ‘Οι ηγέτες της G20 αντιπροσωπεύουν το 75% του παγκόσμιου ΑΕΠ, το 75% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας και το 75% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουν ότι η ευημερία των κρατών τους δε συγκρούεται με την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά εξαρτάται από αυτήν, είπε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. Τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι το κλίμα αλλάζει με μεγαλύτερους ρυθμούς από ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί και ότι η σχέση μεταξύ της οικονομικής και οικολογικής σωτηρίας του πλανήτη είναι άρρηκτη. Η καταστροφή του κλίματος, θα προκαλέσει μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, μαζική εξαθλίωση και μαζικές εξαφανίσεις ειδών. Θα καταστήσει οριστική τη φτώχια στις αναπτυσσόμενες χώρες και θα περιορίσει την ανάπτυξη στις βιομηχανικές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Nicholas Stern[1] το εκτιμώμενο κόστος της καταπολέμησης των κλιματικών αλλαγών μπορεί να απαιτήσει ως και το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αν δεν αναλάβουμε έγκαιρη δράση. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το κόστος της Παγκόσμιας Ύφεσης και των δύο Παγκοσμίων Πολέμων μαζί. Αντίθετα, η έγκαιρη αντιμετώπιση των κλιματικών
Λιθάνθρακας - ΑΠΕ
αλλαγών δεν απαιτεί περισσότερο από το 1 – 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα και με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον[2]. Αυτές οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για την ανόρθωση της οικονομίας μειώνοντας παράλληλα τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η κίνηση αυτή αποτελεί επίσης προαπαιτούμενο για την επίτευξη μίας παγκόσμιας και φιλόδοξης συμφωνίας στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβρη του 2009. Ήδη ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων έχει ξεκινήσει στη Βόννη, από τις 29 Μαρτίου[3]. Η Greenpeace ζητά από τους ηγέτες της G20: • Τα πιο πλούσια κράτη -συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της ΕΕ- της G20, να επενδύσουν τουλάχιστον το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ, στη λήψη ‘πράσινων’ μέτρων και πολιτικών και την κατάργηση των επιδοτήσεων όλων των τεχνολογιών που καταστρέφουν το κλίμα. • Τα υπόλοιπα κράτη της G20, να στραφούν επιθετικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να απορρίψουν τις ρυπογόνες ενεργειακές τεχνολογίες. • Όλα τα κράτη της G20 να διασφαλίσουν ότι όλα τα μέτρα για την ενίσχυση της παγκόσμιας οικονομίας θα έχουν πράσινο και βιώσιμο χαρακτήρα. Σημειώσεις προς συντάκτες: 1. Έκθεση Stern http://www.hm-treasury.gov. uk/sternreview_index.htm 2. http://www.unep.org/greeneconomy/docs/ GGND_Final%20Report.pdf 3. Για την αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών, στην Κοπεγχάγη θα πρέπει να συμφωνηθεί, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% έως το 2020. Οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να σταθεροποιηθούν έως το 2015 και να πλησιάσουν στο μηδέν έως τα μέσα του αιώνα. Για να επιτευχθούν ο στόχος αυτός, παράλληλα με τον τερματισμό της αποδάσωσης και την προσαρμογή των αναπτυσσόμενων κρατών στις ήδη αναπόφευκτες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, τα αναπτυσσόμενα κράτη θα χρειαστούν οικονομική υποστήριξη από τα αναπτυγμένα κράτη, ύψους €110 δις ετησίως έως το 2020.
ΔΕΗ: Επιμένουμε για λιθάνθρακα, δεν φταίμε που αργούν οι ΑΠΕ
Τ
ην ορθότητα του επιχειρησιακού σχεδίου σε συνδυασμό με ένα φιλικό προς το περιβάλλον και τους καταναλωτές προφίλ της ΔΕΗ υπερασπίστηκε σήμερα στο Ζάππειο η διοίκηση της Επιχείρησης, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την εβδομάδα του καταναλωτή. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων σύμβουλος κ. Τάκης Αθανασόπουλος επανέλαβε, μεταξύ άλλων, ότι ήταν ορθός ο σχεδιασμός της επιχείρησης για την κατασκευή δύο λιθανθρακικών μονάδων σε Αλιβέρι και Λάρυμνα, όπως προέβλεπε το business plan της περιόδου 2009-2014. Μάλιστα ο ίδιος μέμφθηκε την Πολιτεία για την έλλειψη οράματος στο ενεργειακό και σε σχέση με το τρίπτυχο “επάρκεια - χαμηλές τιμές - καθαρό περιβάλλον”, με αφορμή το πρόσφατο ξεκαθάρισμα του υπουργού Ανάπτυξης κ. Κωστή Χατζηδάκη περί της μη ένταξης του λιθάνθρακα στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Ο κ. Αθανασόπουλος πρόσθεσε ότι, πλέον, τα έσοδα που εισπράττει η ΔΕΗ από τα τιμολόγια ηλεκτρισμού υπερκαλύπτουν το κόστος αγοράς για την ίδια, καθώς διαμορφώνονται λίγο πάνω από τα 10 λεπτά ανά κιλοβατώρα, ενώ το 2008 ήταν στα 13 λεπτά περίπου. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσίασαν οι εισηγήσεις στελεχών της ΔΕΗ. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Διευθυντής Διανομής κ. Δημήτρης Μπουσδέκης αναφέρθηκε στα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανάπτυξη του Δικτύου Μεταφοράς και τα οποία αφορούν τις παρεμβάσεις των αρχαιολογικών συμβουλίων, την γραφειοκρατία στις πολεοδομίες καθώς και τις αντιδράσεις των τοπικών φορέων. Σε σχέση δε με τα Αιολικά Πάρκα και τη δυνατότητα του Συστήματος Μεταφοράς να απορροφήσει την ενέργειά τους, ο κ. Μπουσδέκης επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν δύο περιοχές με μεγάλο αιολικό δυναμικό (Ν. Ευβοίας και Ροδόπης), το οποίο για να αξιοποιηθεί πλήρως απαιτούνται πρόσθετα έργα. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι τα Αιολικά που σήμερα λειτουργούν στο Ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς είναι περίπου 800 μεγαβάτ, ενώ τα Αιολικά για τα οποία ο ΔΕΣΜΗΕ έχει δώσει όρους σύνδεσης είναι περίπου 2.800 μεγαβάτ. Το σύνολο των Αιολικών που μπορούν να λειτουργήσουν με το υπάρχον Σύστημα, χωρίς άλλες επενδύσεις είναι 3.600 μεγαβάτ, ενώ πρόσθετα αιολικά 600 μεγαβάτ, μπορούν να πάρουν όρους σύνδεσης, μετά από την δρομολογημένη ολοκλήρωση της Γραμμής Μεταφοράς Πολυπόταμος Ευβοίας - Νέα Μάκρη. “Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η καθυστέρηση της διείσδυση της αιολικής ενέργειας δεν οφείλεται σε ελλείψεις υποδομών στο Σύστημα Μεταφοράς”, τόνισε χαρακτηριστικά ο Γενικός Διευθυντής Μεταφοράς της ΔΕΗ. Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής Διανομής κ. Δημήτρης Λαθούρης παρουσίασε στοιχεία κατά τα οποία έχουν μειωθεί σημαντικά οι χρόνοι που απαιτούνται για τις νέες συνδέσεις καθώς και για την αντιμετώπιση των βλαβών, οι οποίες είναι λιγότερες σε σχέση με το παρελθόν.
Ο ίδιος γνωστοποίησε ότι η ΔΕΗ έχει ξεκινήσει στους νομούς Μαγνησίας και Λέσβου πιλοτικό πρόγραμμα “αυτομέτρησης”, στο πλαίσιο του οποίου οι ίδιοι οι πολίτες δηλώνουν, μέσω τηλεφώνου, διαδικτύου ή SMS ενδείξεις των μετρητών τους για το ρεύμα που κατανάλωσαν, με την επιχείρηση να προβαίνει ανά τακτά διαστήματα σε επιβεβαιώσεις. http://www.axiaplus.gr/Default. aspx?id=94581&nt=108&lang=1 Ο Προβληματισμός για τα Στερεά Καύσιμα Η αναγγελθείσα προ εβδομάδων από τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κωστή Χατζηδάκη στροφή 180 μοιρών στην μέχρι σήμερα ακολουθούμενη ενεργειακή πολιτική, με την πλήρη αποπομπή του λιθάνθρακα και τον έμμεσο αλλά σαφή υποβιβασμό του λιγνίτη, από το ενεργειακό ισοζύγιο έχουν ως αναμένετο οδηγήσει σε έντονο προβληματισμό και ποικίλες αντιδράσεις για το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Με σειρά άρθρων και παρεμβάσεων πολλοί Έλληνες διαπρεπείς επιστήμονες και ειδικοί έχουν επιστήσει την προσοχή στους κινδύνους που περικλείει η νέα ενεργειακή στρατηγική, η οποία όπως δείχνουν τα πράγματα προέκυψε από το πουθενά χωρίς κάποια δημόσια ή έστω υπηρεσιακή διαβούλευση. Περισσότερα: http://www.energia.gr/article.asp?art_id=25573
44 Τoυ ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ
45 ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/02/2009
ΦΡΑΝΚ ΑΚΕΡΜΑΝ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΔΕΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΙΜΗ
«Η κλιματική απειλή υποσκάπτει τον καπιταλισμό» Ο καθηγητής Φρανκ Ακερμαν, διδάκτωρ Οικονομικών από το Harvard, είναι από τους κορυφαίους οικονομολόγους του περιβάλλοντος, συνιδρυτής και συντάκτης του οικονομικού περιοδικού «Dollars and Sense». Διετέλεσε επί σειρά ετών διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στο Tufts University, ενώ κατέχει τώρα τη θέση του ανώτερου οικονομολόγου στο Περιβαλλοντικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης - Κέντρο ΗΠΑ, που εδρεύει στο Tufts University. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια βασική ερώτηση για τον τομέα των οικονομικών του περιβάλλοντος.Για τι ακριβώς πρόκειται; «Τα οικονομικά του περιβάλλοντος προσπαθούν να ενσωματώσουν τα κρίσιμα θέματα για την πρόληψη της ρύπανσης και της προστασίας της φύσης και της δημόσιας υγείας στο πλαίσιο των οικονομικών. Πώς μπορεί μια οικονομία της αγοράς να αναγνωρίσει την αξία των πραγμάτων που δεν φέρουν καμιά εμπορική τιμή, όπως οι ανθρώπινες ζωές, η υγεία, ο καθαρός αέρας και το νερό, τα απειλούμενα με εξαφάνιση είδη και τα μοναδικά φυσικά οικοσυστήματα; Αυτές οι μη εμπορεύσιμες αξίες πολύ συχνά δεν χρησιμοποιούνται σωστά από μια ανεξέλεγκτη οικονομία της αγοράς: εάν δεν υπάρχει κανένα χρηματικό αντίτιμο ή κάποια απαγόρευση στη ρύπανση, τότε ο καθένας μπορεί να ελευθερώσει ρύπους στο περιβάλλον. Τα οικονομικά του περιβάλλοντος αναλύουν τις τιμές και άλλους πολιτικούς μηχανισμούς που χρειαζόμαστε προκειμένου να εκτιμηθεί και να προστατευτεί το περιβάλλον». Συνέπειες και αντίδραση Εχουμε πλέον μια αναδυόμενη συναίνεση που λέει ότι η εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα οδηγεί τη θερμοκρασία του πλανήτη σε καταστροφικά επίπεδα που θα μπορούσαν να αποδειχτούν σε μερικές δεκαετίες από τώρα ιδιαίτερα δαπανηρά για την παγκόσμια οικονομία. Παρά ταύτα, η αντιμετώπιση του προβλήματος αποδεικνύεται πάρα πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι επιβάλλει η κατάσταση. Γιατί συμβαίνει αυτό; «Η κλιματική αλλαγή έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Οι εκπομπές καυσαερίων σήμερα θα θερμάνουν την ατμόσφαιρα δεκαετίες αργότερα και οι χειρότερες συνέπειες μπορούν να είναι ορατές μόνο στις επόμενες γενιές. Δεδομένου ότι οι επιβλαβείς συνέπειες κάνουν αργά την εμφάνισή τους, πολλοί άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι υπάρχει πρόβλημα και είναι απρόθυμοι να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους και να ξοδέψουν χρήματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος σήμερα. Επίσης, η αντίδραση πρέπει να είναι παγκόσμια. Καμιά χώρα δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα από μόνη της. Είναι δυστυχώς εύκολο για την κάθε μια χώρα να θεωρήσει ότι δεν υπάρχει νόημα να λάβει μέτρα, αφού οι άλλες χώρες μπορεί να μην πράξουν ανάλογα». Η έκθεση Στερν για την κλιματική αλλαγή περιγράφει όχι μόνο τους κινδύνους της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, αλλά υπογραμμίζει ότι «έχουμε το χρόνο και τη γνώση να ενεργήσουμε...» και προβλέπει ότι το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ πρέπει να ξοδευτεί για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή. Οι δικές σας αναλύσεις στηρίζουν αυτό το πόρισμα;
«Η καθεστηκυία τάξη δεν μπορεί να συνεχιστεί. Κάτι πρέπει να αλλάξει για να προστατευτεί το καιρικό κλίμα, στο οποίο ζουν και μπορούν να ευδοκιμούν τα ανθρώπινα όντα. Η πρόκληση για τα νέα οικονομικά είναι η καθοδήγηση της ανάπτυξης μιας εφικτής, βιώσιμης εναλλακτικής πρότασης»
«Ναι, πιστεύω ότι αυτό το βασικό συμπέρασμα είναι κατάλληλο για την περίπτωση. Οι κίνδυνοι, αν μη τι άλλο, είναι ακόμα μεγαλύτεροι απ’ ό,τι υποθέτει η έκθεση Στερν, όπως ο ίδιος ο Νίκολας Στερν έχει δηλώσει στα πιο πρόσφατα γραπτά του. Εχουμε ακόμα χρόνο να ενεργήσουμε, αλλά οριακά. Αν ξοδέψουμε άλλα 10-20 χρόνια καβγαδίζοντας για το πώς πρέπει να ξεκινήσουμε, θα είναι μετά σχεδόν αδύνατο να λύσουμε το πρόβλημα. Και ξοδεύοντας 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ -που σημαίνει περίπου 600 δισ. δολάρια το χρόνο- θα επιτρέψει μια πολύ μεγάλης κλίμακας αντίδραση. Μερικές άλλες μελέτες έχουν επίσης προτείνει ότι απαιτούνται παρόμοια ποσά, αλλά βασικά δεν υπάρχει καμιά συναίνεση για το κόστος των δαπανών». Εχει αποδειχτεί αποτελεσματικό το Πρωτόκολλο του Κιότο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου; «Για διάφορους λόγους το Πρωτόκολλο του Κιότο είχε ώς τώρα περιορισμένη επίπτωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο σημαντικότερος απ’ όλους ήταν η άρνηση της συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως Αμερικανός είμαι κατευχαριστημένος που έχουμε μια νέα κυβέρνηση που παίρνει τώρα πολύ πιο σοβαρά το όλο ζήτημα. Υπήρχαν κι άλλα προβλήματα με το Πρωτόκολλο του Κιότο, ιδιαίτερα ως πρότυπο για μελλοντικές συμφωνίες: απέκλειε τις υψηλού εισοδήματος, με υψηλά ποσοστά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χώρες εξαγωγής πετρελαίου (ΟΠΕΚ) και τις ραγδαίες αναπτυσσόμενες χώρες, όπως την Κίνα, και επέτρεπε πολύ υψηλά πλαφόν διοξειδίου για τη Ρωσία και την Ουκρανία, εξαιτίας μη ρεαλιστικών προσδοκιών για την ανάπτυξη των οικονομιών τους στη μετα-κομμουνιστική περίοδο. Οι λεπτομέρειες πρέπει να είναι διαφορετικές την επόμενη φορά, αλλά πρέπει να αναθυμηθούμε τη μεγάλη επιτυχία του Πρωτοκόλλου του Κιότο: ήταν η πρώτη διεθνής συμφωνία για τη μείωση αερίων του θερμοκηπίου και έγινε αποδεκτή από όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, εκτός μίας».
Τέσσερις αρχές ανάπτυξης Στο πρόσφατα δημοσιευμένο βιβλίο σας «Can We Afford the Future? The Economics of a Warming World» αγορεύετε υπέρ της εναλλακτικής οικονομικής σκέψης ως τον μόνο βιώσιμο τρόπο για να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Ποιες είναι οι βασικές αρχές των εναλλακτικών οικονομικών που υποστηρίζετε και πόσο πολιτικά ρεαλιστικές είναι για να θεσμοποιηθούν σε έναν κόσμο που εξουσιάζεται από τη λογική της δημιουργίας του κέρδους, τη συσσώρευση του κεφαλαίου και την εκμετάλλευση; «Τα συμβατικά οικονομικά είναι η θεωρία του καπιταλισμού και των αγορών. Μια θεμελιώδης, υπονοούμενη υπόθεση είναι ότι η καθεστηκυία τάξη είναι αποδεκτή, ακόμα και ότι ίσως δεν μπορεί να υπάρξει κάτι καλύτερο στον κόσμο από τον καπιταλισμό. Η απειλή της κλιματικής αλλαγής υποσκάπτει πλήρως αυτή την υπόθεση. Το υπάρχον καθεστώς, δηλαδή η οικονομία και το καιρικό κλίμα των τελευταίων δεκαετιών, δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο θα οδηγηθούμε σε δραστικές αλλαγές προς το χειρότερο. Εάν η οικονομική ανάπτυξη και η συνοδευόμενη αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συνεχιστούν, αντιμετωπίζουμε ένα σοβαρό κίνδυνο αύξησης της θερμοκρασίας κατά πέντε βαθμούς Κελσίου πριν από το τέλος του αιώνα. Η τελευταία φορά που η θερμοκρασία του πλανήτη ήταν αυξημένη κατά πέντε βαθμούς Κελσίου από σήμερα ήταν πριν περισσότερο από 30 εκατομμύρια χρόνια. Εκείνη την εποχή η στάθμη της θάλασσας ήταν πολλά μέτρα υψηλότερη επειδή όλοι οι πολικοί παγετώνες είχαν λιώσει, βαλτώδη δάση κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου και ζούσαν αλιγάτορες κοντά στον Βόρειο Πόλο. Δεδομένου ότι η καθεστηκυία τάξη δεν μπορεί να συνεχιστεί, δεν μπορεί να υπάρχουν αλαζονικές αντιλήψεις απέναντι σε ριζοσπαστικές αλλαγές. Κάτι πρέπει να αλλάξει γρήγορα για να προστατευτεί το καιρικό κλίμα στο οποίο ζουν και μπορούν να ευδοκιμούν τα ανθρώπινα όντα. Η πρόκληση για τα νέα οικονομικά είναι η καθοδήγηση της ανάπτυξης μιας εφικτής, βιώσιμης εναλλακτικής πρότασης. Στο βιβλίο μου προτείνω τέσσερις αρχές, που δεν μπορώ να αναλύσω εδώ, αλλά κάθε μία από τις οποίες αντιπροσωπεύεται σε απλουστευμένη μορφή από ένα αυτοκόλλητο σύνθημα και είναι οι εξής: 1. Οι ζωές των εγγονιών σας είναι σημαντικές. Δηλαδή, πρέπει να δώσουμε μεγάλη αξία σε εκβάσεις μελλοντικών γενιών, ακριβώς όπως κάνουν οι οικογένειες. 2. Πρέπει να αγοράσουμε ασφάλεια για τον πλανήτη. Η κλιματική πολιτική πρέπει να διαμορφωθεί ώστε να προσφέρει προστασία ενάντια στα χειρότερα σενάρια και όχι μόνο για να αντιμετωπιστούν τα πιθανά αποτελέσματα. 3. Οι ζημιές από κλιματικές αλλαγές είναι πάρα πολύ πολύτιμες για να κοστολογηθούν. Η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε απώλεια ζωής, στην εξάλειψη των διαφόρων ειδών της φύσης και στην καταστροφή των οικοσυστημάτων και μοναδικών φυσικών τοποθεσιών. Η καθιερωμένη οικονομική ανάλυση επιδιώκει να εφεύρει ψευδο-οικονομικές κοστολογήσεις γι’ αυτές τις ζημιές. Πόσο κοστίζει μια ανθρώπινη ζωή; Αντί να κάνουμε ανόητες ερωτήσεις, θα πρέπει να σεβαστούμε και να προστατεύσουμε τη ζωή, την υγεία και τη φύση -δίχως να βάζουμε καρτέλες τιμών σε αξίες που δεν εξαγοράζονται. 4. Μερικές δαπάνες είναι καλύτερες από άλλες. Οι δαπάνες χρημάτων για την προστασία ενάντια στις κλιματικές καταστροφές δεν είναι απλά υποχρεωτικές, αλλά δημιουργούν θέσεις εργασίας και εισοδήματα». *
46
47
29 Μαρτίου 2009, 17:16 http://www.zougla.gr/news.php?id=31583
12 Απριλίου 2009, 09:56 http://www.zougla.gr/news.php?id=33838
Ηλιακές τσάντες Έχετε σκεφτεί ότι μπορείτε να φορτίσετε τις ηλεκτρικές σας συσκευές στις εκδρομές σας χωρίς να χρειαστεί να ψάξετε για πρίζα και να καταναλώσετε ηλεκτρικό ρεύμα; Πως γίνεται αυτό; Οι ηλιακές τσάντες Juice Βags φέρουν ένα λεπτό αποσπώμενο πάνελ. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να φορτίσετε τα κινητά σας τηλέφωνα και όλες τις συσκευές. Το φωτοβολταϊκό πάνελ λειτουργεί ακόμα και μέσα από παράθυρο. Οι Juice Βags είναι κατασκευασμένες από αδιάβροχο υλικό. Είναι εύχρηστες, ενώ έχουν και αρκετές θήκες ακόμα και για να μεταφέρετε laptop. 8 Απριλίου 2009, 09:37 http://www.zougla.gr/news.php?id=33151
Υδροηλεκτρικές μονάδες σε ποτάμια της Αγγλίας
Τα ποτάμια και τα κανάλια της Μεγάλης Βρετανίας θα χρησιμοποιηθούν για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τον οργανισμό British Waterways. Ο εν λόγω οργανισμός είναι υπεύθυνος για 2.200 μίλια καναλιών και ποταμών στα οποία θα κατασκευαστούν μικρές υδροηλεκτρικές μονάδες. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος Χίλαρι Μπεν δήλωσε: «Οι υδάτινοι δρόμοι της Βρετανίας αποτελούσαν ανέκαθεν τις αρτηρίες της οικονομίας. Το σχέδιο αυτό αποδεικνύει πως δρώντας έξυπνα και πρωτοποριακά μπορούν πάλι να προσφέρουν κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη». Ο οργανισμός British Waterways σε συνεργασία με την εταιρεία «The Small Hydro Company» θα κατασκευάσει 25 μικρά υδροηλεκτρικά των 40 MW, τα οποία όχι μόνο θα προσφέρουν ενέργεια σε 40.000 βρετανικά σπίτια, αλλά θα δημιουργήσουν και 150 νέες θέσεις εργασίας ενώ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μειωθούν κατά 110.00 τόνους τον χρόνο. 11 Απριλίου 2009, 11:13 http://www.zougla.gr/news.php?id=33712
Διατροφική κρίση μέχρι το 2030 Έντονη καθιστά τη ζήτηση για τροφή και νερό τις επόμενες δεκαετίες η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού και η βελτίωση των συνθηκών ζωής, ενώ οι κλιματικές αλλαγές έρχονται για να επιδεινώσουν το πρόβλημα. Ο επικεφαλής του τμήματος επιστημονικών συμβούλων της βρετανικής κυβέρνησης Τζον Μπέντιγκτον ανέφερε στο φετινό συνέδριο για την αειφόρο ανάπτυξη στη Βρετανία ότι παγκόσμιος πληθυσμός έως το 2030 θα αγγίξει τα 8,3 δισεκατομμύρια με αποτέλεσμα να αυξηθεί η ανάγκη για τροφή και ενέργεια κατά 50% και για νερό κατά 30%. Ο βρετανός επιστήμονας πρότεινε σαν λύσεις τις καλλιέργειες που είναι ανθεκτικές στα ζιζάνια και τη γενετικά τροποποιημένη τροφή. 7 Απριλίου 2009, 10:57 http://www.zougla.gr/news.php?id=32982
Μισός τόνος σκουπίδια αντιστοιχούν σε κάθε Ευρωπαίο Σύμφωνα με έρευνα του Eurostat του Γραφείου Στατιστικής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ο κάθε ευρωπαίος παρήγαγε για το 2007 περίπου 522 κιλά αστικών αποβλήτων, ενώ το 40% αυτών ανακυκλώθηκαν. Περισσότερα από 750 κιλά παρήγαγαν οι κάτοικοι της Δανίας, της Ιρλανδίας και της Κύπρου, 600 με 750 οι κάτοικοι του Λουξεμβούργου, της Μάλτας και της Ολλανδίας. Σε Έλληνες, Βέλγους, Πορτογάλους, Σλοβένους, Ούγγρους, και Λιθουανούς αντιστοιχούν 400 με 500 κιλά σκουπιδιών, ενώ τα λιγότερα σκουπίδια παράγουν οι Τσέχοι, οι Ρουμάνοι, οι Λετονοί, οι Πολωνοί και οι Σλοβάκοι. Όσον αφορά στις μεθόδους επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Πρώτοι στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση είναι οι Γερμανοί(64%) και ακολουθούν οι Βέλγοι(62%), οι Ολλανδοί(60%) και οι Αυστριακοί(59%). Αντίθετα όλα τα σκουπίδια των Βούλγαρων και των Ρουμάνων καταλήγουν σε χωματερές.
Τ
Έφτιαξαν φωλιές για τα χελιδόνια στο «πάρκο-πάρκινγκ» της Ναυαρίνου
ο δικό τους μήνυμα έστειλαν μικροί και μεγάλοι σε όσους επιμένουν να μην αντιλαμβάνονται την ανάγκη που έχουν οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας για λίγη έστω επαφή με τη φύση. Χθες, μέλη της Ορνιθολογικής Εταιρίας και μικρά παιδιά έφτιαξαν φωλιές από πηλό για τα χελιδόνια και τις έστησαν στο πάρκο. Χάρη στην παρέμβαση των κατοίκων της περιοχής, το πρώην πάρκινγκ στη συμβολή των οδών Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη έχει μετατραπεί σε πάρκο, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν έναν πνεύμονα πρασίνου. Μάλιστα, τα σαββατοκύριακα το… πάρκο-πάρκινγκ φιλοξενεί διάφορες εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους, με σκοπό την ευαισθητοποίηση όλων σε θέματα περιβάλλοντος.
4 Μαρτίου 2009 http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7921936.stm
Το κλίμα ‘χτυπά’ τα πουλιά της Ευρώπης H κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη τα είδη των πουλιών της Ευρώπης, αποφαίνονται Βρετανοί επιστήμονες σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Plos One. Οι ερευνητές βρήκαν πως ενώ 30 είδη πουλιών δείχνουν να ευδοκιμούν στις νέες αυξημένες θερμοκρασίες, παρουσιάζοντας ακόμη και αύξηση πληθυσμού από το 1980, το 75% του συνόλου που μελετήθηκε (92) έχει να επιδείξει μείωση των πληθυσμούς τους στο ίδιο διάστημα. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον Dr Stephen Willis του Durham University, ότι κάποια ηπειρωτικά είδη πουλιών, ανταποκρινόμενα στην κλιματική αλλαγή, ενδεχομένως να μετακινηθούν βόρεια, στα βρετανικά νησιά. Από την άλλη, ο σκωτσέζικος σταυρομύτης απειλείται με εξαφάνιση, κάτι που χαρακτηρίζεται ως ‘ντροπιαστικό για ένα αναπτυγμένο έθνος’ από το RSPB (Βασιλική Ένωση για την Προστασία των Πτηνών).
Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΤΗΝΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΙΣ ΧΕΡΣΑΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Η (BRITISH WIND ENERGY ASSOCIATION - BWEA, η κορυφαία ένωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, καλωσόρισε την έκθεση της ROYAL SOCIETY for the PROTECTION of BIRDS - RSPB «Θετικός Σχεδιασμός για Χερσαίες Αιολικές Εγκαταστάσεις» (Positive Planning for Onshore Wind), η οποία αναλύει πως να αυξηθεί σημαντικά η ισχύς των χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορούν να αναπτυχθούν τα χερσαία αιολικά πάρκα χωρίς επιβάρυνση της άγριας φύσης. Η Maria McCaffery, Δ/ντρια της BWEA δήλωσε : “Έρευνες σε αιολικά πάρκα έχουν επανειλημμένα δείξει ότι οι ανεμογεννήτριες έχουν ελάχιστη επίδραση στην άγρια φύση. Από την άλλη είναι πλέον σίγουρο πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η κλιματική αλλαγή θα έχει καταστροφικές επιδράσεις στους βιότοπους των πτηνών, αν δεν αντιδράσουμε σύντομα. Η έκκληση της RSPB για επιτάχυνση των χερσαίων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας είναι μελετημένη σωστά και ήρθε την κατάλληλη στιγμή.” Η έκθεση αναγνωρίζει ότι στα πλαίσια ενός ευρύτερου μίγματος ανανεώσιμων ενεργειών, που απαιτείται για να επιτύχει το Ην Βασίλειο
τους στόχους του στα πλαίσια των στόχων για ΑΠΕ της ΕΕ για το 2020, θα πρέπει να υπάρξει μια σημαντική αύξηση στη χερσαία ισχύ των αιολικών εγκαταστάσεων, που σημαίνει ανάπτυξη μεγαλύτερου αριθμού ανεμογεννητριών. Η έκθεση τονίζει ότι η Κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει μια σωστά οργανωμένη αδειοδοτική διαδικασία σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ώστε να ανταποκριθεί στην αύξηση σε αριθμό και κλίμακα των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η BWEA επίσης αναφέρει ότι το θέμα του χωροταξικού σχεδιασμού που αναφέρεται στην έκθεση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν δικαιολογία για να τυλίξει τις αιτήσεις αιολικών πάρκων σε γραφειοκρατικές διαδικασίες. “Η BWEA πιστεύει ότι είναι σημαντικό η έκθεση της RSPB να συνοδευτεί από δράσεις στο πεδίο εφαρμογής. Η κυβέρνηση πρέπει να παράσχει καλύτερες υποδομές και εργαλεία στις τοπικές αυτοδιοικήσεις ώστε να ανταποκριθούν στις αιτήσεις” κατέληξε η McCaffery. Αντίγραφο της μελέτης στο: http://www.rspb.org.uk/news/details. asp?id=tcm:9-213213 BWEA: www.bwea.com
48
49
Τoυ Κ. Γκαράκη, Ενεργειακού Μηχανικού
«Mπουκιά και Συχώριο» σε ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ Την περιήγηση του στην Εύβοια και συγκεκριμένα στα χωριά του Κάβο Ντόρο συνέχισε ο Ηλίας Μαμαλάκης, μέσα από την εκπομπή «Μπουκιά και Συχώριο» η οποία μεταδόθηκε από το ΜΕGA, το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009. Ανάμεσα στις συνταγές της τοπικής κουζίνας που παρουσίασε, δεν έλλειψε να επισκεφτεί ένα Αιολικό Πάρκο, προβάλλοντας πλάνα των ανεμογεννητριών μέσα στα σύννεφα και εξυμνώντας τα οφέλη από την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τον Αίολο σε αντίθεση με το ρυπογόνα συμβατικά καύσιμα. Πολύ ευχάριστο μια εκπομπή γευσιγνωσίας να προβάλλει την αιολική ενέργεια. Μήπως θα πρέπει να γυριστεί ένα επεισόδιο με μαγειρέματα μέσα σε ένα Αιολικό Πάρκο ?
Ο Άγιος Ευστράτιος το Ελληνικό Πράσινο Νησί Στον Αη Στράτη, θα πραγματοποιηθεί τελικά το πείραμα του πρώτου “πράσινου” νησιού στην Ελλάδα, που θα καλύπτει δηλαδή το σύνολο των ενεργειακών του αναγκών, αποκλειστικά από τον ήλιο και τον άνεμο. Το νησάκι των 260 κατοίκων -γνωστό στους παλαιότερους ως τόπος εξορίας των αριστερών, θα καλύπτει αποκλειστικά τις ανάγκες του από ΑΠΕ. Πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης αναφέρουν ότι το σύνολο της επένδυσης αναμένεται να ανέλθει μόνο στα 3 εκατ. ευρώ, και ότι θα αφορά μόνο τεχνολογίες ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών. Την περίοδο αυτή εκπονείται η οριστική μελέτη από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, με στόχο μετά το καλοκαίρι να προκηρυχθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί, και μέχρι το τέλος του 2010 να έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες ώστε το νησί να στείλει στην... “εξορία” δια παντός το πετρέλαιο. Με την αποπεράτωση των έργων, οι ιθύνοντες φιλοδοξούν ο Αη Στράτης να αποτελέσει πόλο έλξης τουριστών απ’ όλο τον κόσμο, καθώς θα είναι το μοναδικό νησί διεθνώς - και μάλιστα μη διασυνδεδεμένο με το εθνικό ηλεκτρικό δίκτυο- που θα καλύπτει κατά 100% τις ενεργειακές του ανάγκες από τον ήλιο και τον άνεμο. Μακάρι να προχωρήσει σύντομα η υλοποίηση του (www.reporter.gr, 16/03/2009 έργου και να μη μείνει στα χαρτιά.
Ο Οργανισμός Ανάπτυξης ΣΗΤΕΙΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΑΙΟΛΙΚΑ Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνεχίζει δυναμικά ο Οργανισμός Ανάπτυξης Σητείας. Με ένα νέο αιολικό πάρκο στη Σητεία που κατασκευάσθηκε και λειτουργεί ο Οργανισμός Ανάπτυξης Σητείας (ΟΑΣ) Α.Ε. θέτει νέους κανόνες για το ρόλο που μπορούν να παίξουν οι αναπτυξιακές εταιρείες στην Κρήτη. Το πιλοτικό αιολικό πάρκο που κατασκεύασε ο ΟΑΣ έχει ισχύ 1,2 MW (αποτελείται από δύο ανεμογεννήτριες, μία 0,9MW και μία 0,3 MW) και εγκαταστάθηκε στην περιοχή Μάρε Ζήρου του Δήμου Λεύκης. Είναι ελπιδοφόρο για την ανάπτυξη της Κρήτης ότι το συγκεκριμένο ενεργειακό πάρκο ανήκει αποκλειστικά στην ιδιοκτησία του. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση ο «Δαίδαλος» της ελληνικής γραφειοκρατίας καθυστέρησε την υλοποίηση του έργου επί 8 χρόνια. Τα επίσημα εγκαίνια του νέου αιολικού πάρκου και ο εορτασμός της υπερδεκαπεντάχρονης λειτουργίας της ιστορικής πρώτης ανεμογεννήτριας θα γίνουν το ερχόμενο καλοκαίρι. Χωρίς σχόλια. (Από την εφημερίδα Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 13/03/2009)
Η Πρώτη Τούρκικη ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ Σύντομα μπαίνει στη γραμμή παραγωγής η πρώτη ανεμογεννήτρια που θα παράγεται στη Άγκυρα από την εταιρεία Model Enerji. Η εταιρεία έχει έχει υπογράψει αποκλειστική συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία American Superconductor Corporation (ΑΜSC) για κατασκευή, πώληση, εγκατάσταση και συντήρηση της α/γ ισχύος 1.65 MW στη Τουρκία και την ΝότιοΑνατολική Ευρώπη. Το εργοστάσιο κατασκευής ολοκληρώνεται τους προσεχείς μήνες με στόχο τη παραγωγή τουλάχιστον 100 α/γ το έτος. Προγραμματίζεται μέσα στο καλοκαίρι να τεθούν σε λειτουργία οι δύο πρωτότυπες ανεμογεννήτριες. Επίσης υπάρχει συμφωνία για επέκταση της γραμμής παραγωγής σε ανεμογεννήτριες ισχύος 2.0-2.5MW. Σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας σε μια χώρα η ύπαρξη εργοστασίων παραγωγής τους. Ας μη ξεχνάμε ότι το 2008 η Τουρκία εγκατέστησε 286MW σε αντίθεση με την Ελλάδα που μετά βίας εγκατέστησε 114MW. (Από το περιοδικό Windpower Monthly, τεύχος Φεβρουαρίου)
Αγαπητά Ανεμολόγια Πολύ επιτυχημένος επικοινωνιακά ο «αναγραμματισμός με ουσία ΣΑΜΣΟ-ΣΑΜΟΣ», στο τεύχος Νο 53. Ίσως όμως είναι χρήσιμο να δούμε και την «ουσία» από την πραγματική-τεχνοκρατική πλευρά της, ιδιαίτερα όσον αφορά στη χώρα μας. Οι κάλυψη των αναγκών ενός μικρού σχετικά νησιού, όπως του SAMSO, κατά 100% σε ηλεκτρική ενέργεια, μπορεί εύκολα να επιτευχθεί, όταν υπάρχει διασύνδεση του δικτύου του με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, όπως συμβαίνει και στη SAMSO: Αρκεί η ισχύς των ανεμογεννητριών που εγκαθίστανται να είναι το πολύ διπλάσια της αντίστοιχης ετήσιας μέγιστης ζήτησης ισχύος. Π.χ. για τη Λήμνο, η οποία είναι ολίγο μεγαλύτερη από την SAMSO θα αρκούσε η εγκατάσταση ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 30MW περίπου, ενώ για τη Σάμο θα απαιτείτο ισχύς 80MW περίπου. Η ηλεκτροδότηση των νησιών με αιολική ενέργεια αποτέλεσε αντικείμενο εξέτασης αλλά και σχετικών εφαρμογών διεθνώς και στη χώρα μας από την 10-ετία του ’80. Γρήγορα όμως διαπιστώθηκε ότι λόγοι εξασφάλισης της καλής ηλεκτροδότησης του νησιού περιορίζουν την δυνατότητα κάλυψης (διείσδυσης) στο 10-15% των ετήσιων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια. Η αύξηση του ποσοστού με την εγκατάσταση συστημάτων πρόβλεψης και ελέγχου της λειτουργίας, αποδείχτηκε ότι προσφέρονται μόνον για μεγάλα ηλεκτρικά συστήματα, οπωσδήποτε δε και πάλι η αύξηση είναι περιορισμένη. Μεγαλύτερα ποσοστά διείσδυσης μπορεί να επιτευχθούν με την πρόβλεψη συστημάτων αποθήκευσης, όπως είναι κυρίως τα «υβριδικά συστήματα» με αντλισιοταμίευση, δεδομένου ότι άλλα συστήματα όπως αυτά με την παραγωγή υδρογόνου βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης. Όμως η δυνατότητα των συστημάτων αντλισιοταμίευσης και ιδίως η οικονομικότητά τους προϋποθέτουν κατάλληλες τοπικές συνθήκες, που συχνά δεν υπάρχουν. Κατά συνέπεια προς το παρόν τουλάχιστον μόνον η ηλεκτρική διασύνδεση με ένα μεγάλο ηλεκτρικό σύστημα δίνει την δυνατότητα πλήρους αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού και γενικότερα των ΑΠΕ του νησιού. Στη χώρα μας υπάρχουν ήδη πάνω από 50 διασυνδεδεμένα νησιά, με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα ή με άλλα μεγαλύτερα. Επιπλέον πρόσφατη σχετικά μελέτη που έγινε για λογαριασμό της ΡΑΕ (εκτεταμένη περίληψη υπάρχει στον δικτυακό τόπο της ΡΑΕ) απέδειξε ότι η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη στην τεχνική των υποβρύχιων διασυνδέσεων των τελευταίων ετών, δίνει την δυνατότητα διασύνδεσης του συνόλου σχεδόν των νησιών του Αιγαίου με το ηπειρωτικό σύστημα (του Ιονίου έχουν ήδη διασυνδεθεί), καθώς και ότι οι σχετικές επενδύσεις δικαιολογούνται κατ’ αρχήν οικονομικά και μόνον από την κατάργηση των υφιστάμενων αυτόνομων πετρελαϊκών σταθμών ή τον περιορισμό τους. Έτσι καθίσταται δυνατή η αξιοποίηση όλου του δυναμικού κάθε νησιού σε ανανεώσιμες πηγές, χωρίς πρακτικά τεχνικούς περιορισμούς. Υπάρχουν συνεπώς πολλά «εν δυνάμει» SAMSO στη χώρα μας! Το πώς θα γίνουν πράξη, είναι ένα μεγάλο θέμα για συζήτηση. Με τιμή Μιχάλης Π. Παπαδόπουλος Ομ. Καθ. ΕΜΠ
50
51
Απόδοση Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Τα χιόνια που λιώνουν αλλάζουν τα σύνορα Ελβετίας-Ιταλίας Η κλιματική αλλαγή λιώνει τους Αλπικούς παγετώνες τόσο γρήγορα τα τελευταία πέντε χρόνια, που Ελβετία και Ιταλία επαναχαράσσουν τα σύνορά τους. Οι περιοχές που έχουν επηρεαστεί βρίσκονται γύρω από την κορυφή Μάττερχορν σε ύψος 4.478μ, επιβάλλοντας έτσι την αλλαγή των συνόρων χωρίς όμως συνέπειες σε παραμεθόριους πληθυσμούς. Ο κλιματολόγος Luca Mercalli δήλωσε: «Η ρευστοποίηση των παγετώνων επιταχύνθηκε από τον καύσωνα του 2003, τροποποιώντας τα σημεία αναφοράς των συνόρων του 1861» προσθέτοντας «Η επαναχάραξη των συνόρων είναι μια τραγική υπενθύμιση πως τα βουνά είναι ευαίσθητα και αποτυπώνουν τις συνέπειες της υπερθέρμανσης που δεν βλέπουμε στις πόλεις». Η αλλαγή συνόρων φέρνει κοντά ειδικούς από δύο χώρες με αντιδιαμετρικά αντίθετες πολιτικές. Ενώ η Ελβετία συμμετέχει ενεργά στη μάχη κατά της ρύπανσης, στην Ιταλία επικρατεί ο σκεπτικισμός, με την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι να είχε απειλήσει να θέσει βέτο τον περασμένο Οκτώβριο στο νέο Ενεργειακό και Κλιματικό πακέτο της ΕΕ. του Andrew Grice Πολιτικού συντάκτη, 27 Μαρτίου 2009
Για την οικονομική κρίση φταίνε οι λευκοί με τα γαλάζια μάτια Ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών, λόρδος Malloch-Brown, ζήτησε από τους ηγέτες των ανεπτυγμένων κρατών να παράγουν κάτι περισσότερο από κενές περιεχομένου ρητορείες τους, στη συνάντηση των G20 στο Λονδίνο. Στη Βραζιλία, ο Βρετανός πρωθυπουργός Gordon Brown βρέθηκε σε δύσκολη θέση όταν ο πρόεδρος της χώρας Luiz Inacio Lula κατηγόρησε για την κρίση τον ‘λευκό με τα γαλάζια μάτια που κάνει πως ξέρει τα πάντα στα οικονομικά’. Και πρόσθεσε: «Δεν έχω δει ποτέ μαύρο τραπεζίτη γιατί να πληρώσουν οι φτωχοί άνθρωποι τα σπασμένα της κρίσης;» Από τους υπαλλήλους πολλών χρηματοοικονομικών εταιριών και τραπεζών ζητήθηκε να φορούν απλά, καθημερινά ρούχα στην εργασία τους και να μην φέρουν ηλεκτρονικές συσκευές, προς αποφυγή στοχοποίησής τους από διαδηλωτές στην διάρκεια της συνάντησης των G20. 5 Απριλίου 2009
Παγόβουνο υποχωρεί στην Ανταρκτική Στην Ανταρκτική, η γέφυρα πάγου που συνδέει ένα παγόβουνο στο μέγεθος της Τζαμάϊκα με 2 νησιά κατέρρευσε. Οι επιστήμονες εκτιμούν πως το παγόβουνο Wilkins – που είχε αρχίσει να υποχωρεί από το 1990 - είναι στα πρόθυρα αποσύνθεσης, αφού θεωρούν πως αυτή η γέφυρα πάγου συγκρατούσε το παγόβουνο σταθερό. Ο καθηγητής David Vaughan είπε στο BBC πως το γεγονός αναμενόταν να συμβεί εδώ και εβδομάδες. «Η αποκοπή του παγόβουνου από ένα νησί του δείχνει τον αντίκτυπο της υπερθέρμανσης της Ανταρκτικής». Ανεξάρτητη μελέτη δείχνει πως όταν αποκολλούνται παγόβουνα, οι παγετώνες που συγκρατούσαν αρχίζουν και κινούνται προς τη θάλασσα γρηγορότερα, ανεβάζοντας τη στάθμη της. Να σημειωθεί ότι αυτή η παράμετρος δεν συμπεριλήφθηκε στη τελευταία μελέτη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC).
SUZLON Hellas Διεύθυνση: Τύχης 2, Χαλάνδρι, Τηλέφωνο: 210 6816803, Φαξ: 210 6816837
51