θα ακολουθήσουμε κάποιον άλλον· άλλωστε η αρχιτεκτονική του δρόμου δεν είναι ο μόνος δρόμος προς την ουτοπία. Ωστόσο, δεν μπορούμε καν να φανταστούμε κάτι τέτοιο; Αυτά είναι μερικά ακόμη θεμελιώδη ερωτήματα του κειμένου. Ακόμα κι αν η αρχιτεκτονική αυτή υπάρχει μόνο στη φαντασία μου, η φαντασία αυτή είναι ένα πρώτο βήμα προς τη διερεύνηση της ύπαρξής της στην πραγματικότητα. Θα αποπειραθώ, λοιπόν, να εντοπίσω μια αρχιτεκτονική του δρόμου στην πραγματικότητα. Δε θα αντλήσω γνώση μόνο από τη θεωρία αλλά και απευθείας από τις καθημερινές πρακτικές. Διότι, υπάρχουν ποικίλες πρακτικές οι οποίες απωθούνται από τη θεωρία και, αντίστροφα, πρακτικές οι οποίες απωθούν τη θεωρία. Θα αναζητήσω τις πρακτικές που, όπως λέει ο Ντε Σερτώ, «δεν ελέγχονται, δεν αφανίζονται, αλλά ενισχύονται μέσα σε μια πολλαπλασιαζόμενη παρανομία και συνιστούν εκδοχές καθημερινής ρύθμισης και λαθραίας δημιουργικότητας.» [De Certeau 2010:251-252] Θα αναζητήσω άγνωστες ετεροτοπίες.
3.2 Ο αρχιτέκτονας “της αναρχίας”
Μια πρώτη μορφή της αρχιτεκτονικής “του δρόμου” είναι, νομίζω, η λεγόμενη “αναρχιτεκτονική” (anarchitecture)· η οποία σημαίνει αρχιτεκτονική “της αναρχίας”. Η πρακτική αυτή γεννήθηκε, όπως και το γκραφίτι, «στη Νέα Υόρκη γύρω στο 1970» από μερικούς καλλιτέχνες κι έναν αρχιτέκτονα. [Awan, Schneider & Till 2011] Ο τελευταίος ονομαζόταν Γκόρντον Μάτα-Κλαρκ (Gordon Matta-Klark) και αποτελούσε κεντρικό πρόσωπο της συλλογικότητας. Τα έργα τους κινούνταν στο μεταίχμιο μεταξύ τέχνης και αρχιτεκτονικής. 31