Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα: «Σεισμοί και Ηφαίστεια: Σταθερή ζωή σ’ ένα ασταθές έδαφος» Υπεύθυνοι Καθηγητές: Καλαϊτζίδου Ελένη και Πολίτης Σάββας
Συγγραφή Ημερολογίων Οι μαθητές που συμμετείχαν στο προαναφερόμενο πρόγραμμα, ανέλαβαν να συγγράψουν ουτοπικές ημερολογιακές μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν καταστροφικούς σεισμούς στην Ευρώπη. Οι σεισμοί αυτοί είναι οι εξής: Σκόπια, 1963 – Ακριτίδης Γρηγόρης Φθιώτιδα, 426π.Χ. – Ατματζίδης Δημήτρης Θεσσαλονίκη, Τρίτη 20 Ιουνίου 1978 – Βαρής Γιάννης Αθήνα, 8 Σεπτεμβρίου 1999 – Γαλλιού Κατερίνα Ιζμίτ, 20 Μαΐου 1999 – Δημητρίου Γιάννης Κωνσταντινούπολη, 1343 – Ευθυμιάδης Χρήστος Σικελία, 12 Ιανουαρίου 1693 – Ζουμπουλάκης Νικόλας Molise, Ιταλία, 30 Οκτωβρίου 2002 – Κηπουρός Βαγγέλης Χίος, Τρίτη 28 Μάρτιου 1881 – Κούρτης Μιχάλης Πομπηία, 29 Αυγούστου 79 μ.Χ. – Λαζάρου-Τρανού Φανή Σαντορίνη, 1600π.Χ. – Μουμούρης Νίκος Ρωσία, 1952 – Μωραλίδη Ναταλία Κρήτη, 368 π.Χ. – Πάνου Έλενα Ισλανδία, 6 Ιανουαρίου 1784 – Παπαμόσχου Μαριλίζα Βεζούβιος, 24 Αυγούστου 79 μ .Χ. – Πατρινός Μιχάλης Κρήτη, 28 Ιουλίου 365μ.Χ. – Παυλίδου Σοφία Λισαβόνα, 1 Νοεμβρίου 1755 – Σαμαρά Μαρία-Μαγδαληνή Σικελία, 18 Ιανουαρίου 1693 – Σιδηρόπουλος Σπύρος Σκόπια, 1963 – Τερζίδου Μυρτώ Ρωσία, Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 1952 – Τζιώρτζης Ελευθέριος Κωνσταντινούπολη, 1323μ.Χ. – Τσιπλάκης Δημήτριος Ιζμίτ και Κωνσταντινούπολη, 17 Αυγούστου του 1999 – Φουρουντζή Παρασκευή Βουκουρέστι, 4 Μαρτίου 1977- Χατζής Γιώργος Ρωσία, 4 Νοεμβρίου 1952 – Χατζιγρηγορίου Μαρία-Στεφανία Χίος, 22 Μαρτίου 1881 – Ψαρρός Κωνσταντίνος Χαλκιδική, 26 Σεπτεμβρίου 1932 – Ψωμιάδου Αλίκη Θεσσαλονίκη, Τρίτη 20 Ιουνίου 1978, Γιώργος-Χριστόφορος Τουφεκτσής
1963, Σκόπια Αγαπητό μου ημερολόγιο, Τώρα βρήκα το χρόνο να αφηγηθώ το περιστατικό που συνέβη στην πόλη μου πριν από ένα μήνα. Ήταν ξαφνικό και τρομακτικό. Εκεί που καθόμασταν άρχισε να κινείται η γη κάτω από τα πόδια μας. Δεν καταλάβαινα αν κουνιόμασταν πάνω ή κάτω, δεξιά ή αριστερά. Εκείνη την στιγμή πανικοβλήθηκα. Δεν ήξερα τι να κάνω, να κρυφτώ; Να φύγω; Η αίσθηση αυτή κράτησε για δευτερόλεπτα αλλά σε εμένα φάνηκε σαν αιώνας. Μόλις σταμάτησε ο σεισμός βγήκαμε έξω με την οικογένεια μου. Ευτυχώς όλοι ήμασταν σώοι και αβλαβείς αλλά το θέαμα που αντικρίσαμε ήταν τρομακτικό. Βλέπαμε κόσμο πανικόβλητο να τρέχει από εδώ και από εκεί, να φωνάζει βοήθεια, κτήρια ήταν γκρεμισμένα και το πρώτο πράγμα που αντίκριζες ήταν ερείπια. Άνθρωποι θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια άλλοι βγήκαν ζωντανοί, άλλοι δυστυχώς νεκροί. Όταν τελείωσε ο σεισμός, ενημερωθήκαμε ότι ο σιδηρόδρομος σταθμός, το δημαρχείο, η στρατιωτική λέσχη, το εθνολογικό μουσείο, η Εθνική τράπεζα, οι τέσσερις από τους έξι ορθόδοξους ναούς, τα δύο από τα τρία τζάμια και ο μοναδικός ρωμαιοκαθολικός ναός της πόλης είχαν καταστραφεί. Ενώ, η παλιά τούρκικη συνοικία μας, το Κουρσουμλί Χανί, δεν υπήρχε πια. Αυτό το θέαμα ήταν απίστευτο. Ελπίζω να μην ξαναζήσω κάτι τέτοιο γιατί δεν ξέρω αν θα επιβιώσω για δεύτερη φορά από ένα τέτοιο δολοφονικό φαινόμενο Θα σου ξαναγράψω σύντομα, Γρηγόρης
Ακριτίδης Γρηγόρης
426π.Χ., Φθιώτιδα Αγαπητό μου ημερολόγιο, Η χειρότερη εμπειρία της ζωής μου ήταν το χειμώνα πριν 30 χρόνια. Τώρα που γέρασα μπορώ να το καταγράψω για να θυμούνται οι νεώτεροι και να μαθαίνουν. Εγώ αλλά και ο περισσότερος κόσμος ζήσαμε έναν τρομερό εφιάλτη! Καταπλακωμένος, ο Εγκέλαδος κινήθηκε άγρια, συντάραξε και ισοπέδωσε την πόλη μου Οπούς. Έγινε αισθητός ο αναστεναγμός του έως στην πόλη της Αθήνας. Υπάρχει η φήμη ότι μετατοπίστηκε μέχρι και το νοτιοανατολικό τμήμα του Παρθενώνα! Οι θερμές πηγές της Αιδηψού και των Θερμοπυλών στέρεψαν για τρεις μέρες. Στους Ωρεούς κατέρρευσαν επτακόσιες οικίες και το παραθαλάσσιο τείχος. Η Σκάρφεια καταστράφηκε εκ θεμελίων, χίλιοι επτακόσιοι άνθρωποι σκοτώθηκαν λένε, ενώ στο Θρόνιον περίπου εννιακόσιοι! Καταστροφές έγιναν στον Εχίνο, στα Φάλαρα, στην Ηράκλεια, στη Λαμία και στη Λάρισα. Το τείχος της Ελάτειας ράγισε και στην Αταλάντη δημιουργήθηκε ρήγμα. Μια τριήρης τινάχτηκε από τα νεώρια και έπεσε πέρα από το τείχος. Η κοίτη του Σπερχειού ποταμού άλλαξε! Αφιερωμένο στη χαμένη μου Πόλη την Οπούς Παυσανίας
Ατματζίδης Δημήτρης
Τρίτη 20 Ιουνίου 1978, Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Σήμερα σου γραφώ κάτω από ‘’ειδικές’’ συνθήκες. Ειδικές και τραγικές. Έγινε σεισμός πριν από λίγες ώρες. Είμαι έξω από το σπίτι μου ευτυχώς προλάβαμε μαζί με την οικογένεια μου και φύγαμε έγκαιρα, ακριβώς την στιγμή που αρχίσαν όλα να κουνιούνται σαν τρελά. Δεν θα κοιμηθούμε απόψε. Δόθηκε διαταγή όλοι για λόγους ασφαλείας να μείνουμε μακριά από τα σπίτια μας. Η κατάσταση είναι τραγική. Ακούγεται πως ο σεισμός ήταν περίπου 6,30 ρίχτερ και πως κράτησε περίπου δέκα δευτερόλεπτα. Όλοι είναι στεναχωρημένοι γιατί εκτός από τις περιουσίες τους που καταστράφηκαν, ακούγεται πως υπήρχαν νεκροί και πολλοί τραυματίες. Επίσης ακούγεται ότι έπεσε μια πολυκατοικία στο Ναβαρίνο. Αγωνία υπάρχει και για τα άτομα που δεν πρόλαβαν να βγουν από τα σπίτια τους. Δεν θέλω να ξανασυμβεί κάτι ανάλογο ποτέ και σε κανέναν. Οι γονείς μου και εγώ δεν ξέρουμε πως ωα ξανασταθούμε στα ποδιά μας, πως να επιδιορθώσουμε το σπίτι μας, πώς να ξαναφτιάξουμε την οικοσκευή μας. Πρέπει να σε αφήσω. Με ιδιαίτερη ανησυχία, Γιάννης Τετάρτη 21 Ιουνίου 1978, Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Η κατάσταση εξακολουθεί να είναι αποτρόπαιη. Ο κόσμος δεν μπορεί να πιστέψει την καταστροφή που συνέβη. Ακούγεται πως οι νεκροί είναι 49 και οι τραυματίες 220. Οι γονείς μου σήμερα είναι λίγο καλυτέρα. Σκέφτονται πως το πιο σημαντικό είναι ότι είμαστε όλοι καλά στην υγειά μας. Από την άλλη, είναι μεγάλο το βάρος της αποκατάστασης των ζημίων στο σπίτι μας. Όλα τα πλακάκια έσπασαν, όλοι οι τοίχοι ράγισαν και τα τζαμιά από τα
παράθυρα και οτιδήποτε γυαλικό υπήρχε έχουν γίνει χίλια κομμάτια. Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξος. Δεν θέλω να δείχνω στους γονείς μου ότι φοβάμαι να ξαναμπώ στο σπίτι μας. Δεν είναι όμως και λύση να κοιμόμαστε στον δρόμο. Ελπίζω σήμερα να είναι η τελευταία νύχτα που συμβαίνει κάτι. Φοβούνται τους μετασεισμούς. Η ζωή μας δεν θα ξαναγίνει ποτέ όπως ήταν πριν. Εύχομαι τουλάχιστον να μην ξανασυμβεί κάτι ανάλογο και να μην υπάρξουν άλλοι νεκροί. Θα τα ξαναπούμε αύριο. Με ιδιαίτερο άγχος και στεναχώρια, Γιάννης
Βαρής Γιάννης
8 Σεπτεμβρίου 1999, Ελλάδα (Αθήνα) Αγαπητό μου ημερολόγιο, Κι όμως ναι, τα κατάφερα και επέζησα. Δεν μπορείς να φανταστείς τι πάθαμε. Χτες, ενώ περπατούσα για να πάω στην δουλειά μου, ένας τρομερά δυνατός και παράξενος θόρυβος πλημμύρισε τον τόπο γύρω μου. Σταμάτησα το περπάτημα. Ξαφνικά, άρχισε να δονείται το έδαφος. Τρόμαξα πάρα πολύ, όμως η κατάσταση έφτασε στο αποκορύφωμά της, όταν άρχισαν να κουνιούνται οι πολυκατοικίες γύρω μου. Δεν ήξερα που να πάω. Όλοι οι άνθρωποι έντρομοι, έβγαιναν στα μπαλκόνια ή έτρεχαν να κατεβούν κάτω από τα κτήρια, ουρλιάζοντας. Μετά από κάποια δευτερόλεπτα, ένας σωρός από κόσμο συγκεντρώθηκε γύρω μου. Μικρά παιδιά έκλαιγαν, ηλικιωμένοι άνθρωποι λιποθυμούσαν από το θέαμα και οι υπόλοιποι, γεμάτοι άγχος και φόβο για το τι θα επακολουθούσε, προσπαθούσαν να ηρεμήσουν τους άλλους που βρισκόταν σε πανικό. Φωνές, κλάματα και ουρλιαχτά γέμισαν την ατμόσφαιρα. Πολλές πολυκατοικίες γύρω μας γέμισαν ρωγμές και πολλοί σοβάδες έπεσαν. Τζάμια σε παράθυρα και βιτρίνες έσπασαν και γενικά έγιναν πολλές ζημιές. Ακόμη, παλιά κτήρια γκρεμίστηκαν. Μόλις σταμάτησε ο σεισμός, όλοι μετρούσαν τα μέλη της οικογένειάς τους. Εκεί γύρω μου, μάλλον κανείς δεν έπαθε τίποτα εκτός από τις υλικές ζημιές, αλλά όταν είδαμε τις ειδήσεις στην τηλεόραση, καταλάβαμε πόσο σοβαρά ήταν τα πράγματα. Ο μεγάλος αυτός σεισμός, μέτρου 5,9 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ, άφησε πίσω του 143 νεκρούς, 700 τραυματίες, 40.000 άστεγες οικογένειες και πολλά κατεστραμμένα κτήρια. Αμέσως μετά το μεγάλο κούνημα, εκατοντάδες άνθρωποι των σωστικών συνεργείων βάλθηκαν να προσπαθούν να απεγκλωβίσουν ανθρώπους κάτω από τα γκρεμισμένα κτήρια. Όπως σου προανέφερα, τα θύματα ήταν αρκετά και ακόμη κι αυτή τη στιγμή που σου γράφω, οι διασώστες της ΕΜΑΚ, σε συνεργασία με συνεργεία από δεκάδες χώρες προσπαθούν να εντοπίσουν κι άλλα θύματα. Τη νύχτα που μας πέρασε, πολλοί άνθρωποι της γειτονιάς μου κι εγώ, την περάσαμε στην ύπαιθρο (φυσικά σχεδόν κανείς δεν έκλεισε μάτι από τον φόβο). Όμως, αυτούς που λυπάμαι
περισσότερο είναι οι τραυματίες του θανατηφόρου αυτού φυσικού φαινομένου, που προσπαθούν να επιζήσουν στα γεμάτα νοσοκομεία της περιοχής και τους ανθρώπους που έχασαν την ζωή τους. Δεν μπορώ να σου γράψω άλλα, γιατί η κατάσταση είναι εξωφρενική. Προς το παρόν σε αφήνω και πάω να βοηθήσω κι εγώ όπως μπορώ. Τα λέμε αργότερα. Δική σου, Κατερίνα
Γαλλιού Κατερίνα
20 Μαΐου 1999, Τουρκία (Ιζμίτ) Αγαπητό ημερολόγιο, Θέλω να σου διηγηθώ ένα περιστατικό που μου συνέβη εχθές. Ήταν πολύ απότομο για εμένα μιας και πρώτη φορά βιώνω μεγάλο σεισμό. Ήμασταν η οικογένεια μου και εγώ και τρώγαμε όλοι μαζί στο σπίτι το υπέροχο άντανα γιαουρτλού κεμπάπ της μαμάς μου και το μοναδικό κιουνεφέ της γιαγιάς μου. Ήταν γύρω στις 2:30 ώρα. Περνούσαμε όμορφες οικογενειακές στιγμές αλλά ξαφνικά αρχίζει να ταρακουνιέται η γη. Εγώ είχα τρομάξει πάρα πολύ και δεν ήξερα τι ακριβώς έπρεπε να κάνω. Ο σεισμός κράτησε περίπου 7 δευτερόλεπτα αλλά εμένα μου φάνηκε σαν αιωνιότητα. Μόλις τελείωσε ο σεισμός ,εγώ και η οικογένεια μου βγήκαμε στον δρόμο και είδαμε πάρα πολύ κόσμο τρομαγμένο και φοβισμένο αλλά μου φάνηκε πολύ λογικό μιας και είδαν τα σπίτια τους να καταρρέουν. Οι γονείς μου προσπαθούσαν να με καθησυχάσουν. Εγώ όμως φοβόμουν πάρα πολύ. Κάτι το οποίο με στεναχώρησε πολύ είναι πως η γιαγιά μου έσπασε το πόδι της, την ώρα του σεισμού μιας και το κτήριο ήταν κακοσυντηρημένο. Ευτυχώς ο γιατρός μας είπε πως θα γίνει καλά σύντομα. Πρέπει να φύγω τώρα πάω να επισκεφτώ την γιαγιά μου, θα σου γράψω σύντομα. Δικός σου, Γιάννης
Δημητρίου Γιάννης
1343, Κωνσταντινούπολη Αγαπητό μου ημερολόγιο, Σήμερα το πρωί συνέβη κάτι πάρα πολύ συνταρακτικό! Ενώ καθόμουν στην αυλή του σπιτιού και έπαιζα με τα αδέρφια μου ξαφνικά ένιωσα τη γη να σείεται κάτω από τα πόδια μου! Γύρω- γύρω τα τείχη έπεφταν! Οι επόμενες στιγμές ήταν οι πιο κρίσιμες! Η μαμά μας βγήκε έξω και μας είπε πως γινόταν σεισμός. Πανικοβληθήκαμε αλλά δεν αρχίσαμε να τρέχουμε. Είδαμε και από τα γύρω σπίτια κόσμο που έβγαινε έξω να δει τη συνέβη. Όλοι πιστεύαμε πως ήταν ένας μικρός σεισμός όμως όλοι κάναμε λάθος! Είχαμε συγκεντρωθεί όλοι στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. Την επόμενη στιγμή ακούστηκε ένα βουητό και η το πάτωμα της εκκλησίας άνοιξε στα δύο! Φοβήθηκα! Η μαμά μου μας είπε να γυρίσουμε στο σπίτι και να μαζέψουμε τα πιο χρήσιμα πράγματά μας. Δεν προλάβαμε να τα μαζέψουμε όμως ! Το σπίτι μας άρχισε να γκρεμίζεται! Πάνω μας έπεφταν πολλά κομμάτια και πέτρες από το ταβάνι. Είχαν περάσει δύο με τρείς ώρες που ήμασταν κάτω από τα συντρίμμια φωνάζοντας ακατάπαυστα για βοήθεια! Ώσπου ξαφνικά ακούσαμε βήματα. Αρχίσαμε να φωνάζουμε πάλι. Τότε ήρθε κάποιος και έβγαζε από πάνω μας την μια πέτρα μετά την άλλη και τελικά μετά από λίγα λεπτά μας είχε ξεθάψει ολόκληρους. Τώρα είναι απόγευμα και είμαστε σε ένα κατάλυμα δίπλα στην πύλη του Ρωμανού μαζί με άλλους επιζώντες! Δεν μας έχει μείνει τίποτα ούτε σπίτι ούτε περιουσία μόνο συντρίμμια. Ο Μέγας Δουξ Αλέξιος Απόκαυκος έδωσε εντολή να επιδιορθωθούν οι φθορές και να ενισχυθούν τα τείχη της Πόλης. Πιστεύω πως αυτός ο σεισμός είναι από τους μεγαλύτερους που έχουν συμβεί μέχρι τώρα, το έτος 1343! Δικός σου, Χρήστος
Ευθυμιάδης Χρήστος
12 Ιανουαρίου 1693, Σικελία Αγαπητό μου ημερολόγιο, Εχθές συνέβη κάτι τραγικό για το οποίο θα ήθελα να σου μιλήσω. Την ώρα που η μητέρα μου ετοίμαζε τη σετσιλιάνικη μακαρονάδα με ρικότα, ακούστηκαν χιλιάδες ουρλιαχτά. Εμείς δεν αργήσαμε να καταλάβουμε τί συμβαίνει καθώς δύο δευτερόλεπτα μετά άρχισε να τρέμει και το δικό μας σπίτι. Ο σεισμός ήταν πάρα πολύ δυνατός, ταράχτηκε ολόκληρη η μεσόγειος. Σπίτια έπεφταν συνεχώς ενώ ταυτόχρονα ακούγονταν δυνατές φωνές, πολλές από τις οποίες δυστυχώς γρήγορα σώπαιναν. Για καλή μας τύχη κανένας μας δεν τραυματίστηκε σοβαρά, παρόλο που το σπίτι μας έπαθε σοβαρές ζημιές. Σήμερα μάθαμε πως πάνω από πενήντα πόλεις και χωριά έχουν καταστραφεί, παίρνοντας μαζί τους αμέτρητους νεκρούς. Μπορεί αυτό να είναι ένα πολύ θλιβερό γεγονός, όμως δεν με κάνει να παραπονιέμαι, καθώς ζω σε μια πολύ σημαντική εποχή. Σε μια εποχή που γίνονται συνεχώς ανακαλύψεις τόσο επιστημονικές - με την επιστημονική επανάσταση - όσο και γεωγραφικές, καθώς σχετικά πρόσφατα ανακαλύφθηκαν και καινούρια μέρη στη Γη. Πέρα από τις ατυχίες που είχε η χώρα μου, όπως η πανούκλα του 1656 και τώρα ο φονικός σεισμός, εγώ είμαι περήφανος που ζω σε αυτήν, καθώς είναι μια περιοχή με πολλές ομορφιές και με πολύ πνευματώδεις ανθρώπους που πιστεύω ότι θα δώσουν παρόν και μέλλον στις ζωές μας. Δικός σου, Νικόλας
Ζουμπουλάκης Νικόλας
30 Οκτωβρίου 2002, Ιταλία (Molise) Αγαπητό μου ημερολόγιο, Σήμερα θα πάμε βόλτα με τον μπαμπά μου στην παιδική χαρά και μετά θα πάμε να πάρουμε από το φροντιστήριο την μικρή μου αδελφή. Ευτυχώς σήμερα η μαμά θα φτιάξει pizza που μου αρέσει και όχι πάλι όσπρια. Επίσης σήμερα που είναι Τετάρτη έχει την αγαπημένη μου εκπομπή στην τηλεόραση,σε αφήνω τώρα τα λέμε το απόγευμα. Μόλις τελείωσε το πρόγραμμα που παρακολούθησα στην τηλεόραση,ήταν υπέροχο για μια ακόμη φορά.Τώρα ήρθε η ώρα να βγω βόλτα με τους φίλους μου τα λέμε το βράδυ. Γεια σου ημερολόγειο μου,τι κάνεις εγώ μόλις γύρισα είχα μια πολύ όμορφη μερα,αλλά ήρθε η ώρα να κοιμηθώ,και ήρθα να σου πω καληνύχτα, καληνύχτα λοιπόν Δική σου, Ζιζέλ 31 Οκτωβρίου 2002, Ιταλία (Molise) Αγαπητό μου ημερολόγιο, Είμαι πολύ τρομαγμένη, θα σου πω για τον μεγάλο σεισμό που έγινε χθες στο αγαπημένο χωριό μου το San Giuliano di Puglia. Εγώ ήμουν στο κέντρο υγείας του χωριού μαζί με την μητέρα μου γιατί ψηνόμουν στον πυρετό όλο το βράδυ και ευτυχώς ο γιατρός μας συντόνισε και έτσι δεν έχασε κανείς την ψυχραιμία του. Όμως στο σχολείο μας, 27 συμμαθητές μας και ο δάσκαλός μας σκοτώθηκαν μέσα στο σχολείο!.Με το που πήγα σπίτι ειδα έξω την μικρή μου αδελφή μαζί με τον πατέρα μου. Μας περίμεναν…. Στο μικρό μεσαιωνικό μου χωριό τίποτα δεν θα είναι ίδιο! Δεν θα ξαναδώ την Άντρεα, τον Φιλίππε και την Εμμανουέλα, τους κολλητούς μου φίλους! Θα σου πω τις εξελίξεις αύριο πάλι, τα δάκρυά μου τρέχουν ποτάμι και μουσκεύουν το χαρτί …. Δική σου, Ζιζέλ Κηπουρός Βαγγέλης
Τρίτη 28 Μάρτιου 1881, Χίος Αγαπητό μου ημερολόγιο, Μόλις ξυπνήσαμε στις 22 του Μάρτη πήγαμε στο παντοπωλείο με την μητέρα και αργότερα θα πηγαίναμε και στο ζαχαροπλαστείο του κ. Γιάννη και η μητέρα είπε ότι θα με κέρναγε μια σοκολάτα. Ο πατέρας ήταν στον κάμπο, φρόντιζε τις μανταρινιές και μάζευε τη μαστίχα από τα μαστιχόδεντρα. Είχε μια μεγάλη παραγγελία να παραδώσει στην Οδησσό. Μόλις γυρίσαμε όλοι στο σπίτι, άρχισε ο «χαλασμός»! Ο πατέρας είπε στην μητέρα και σε μένα να μπούμε γρήγορα κάτω από ένα τραπέζι φωνάζοντας μου, «να προσέχεις Γιώργο μου…». Ήταν τα τελευταία λόγια που άκουσα από αυτόν… Πολλές ώρες μετά είδα ένα φως, το σπίτι μας ήταν διαλυμένο , γκρεμισμένο, δεν είχε μείνει τίποτα εκτός από μερικά θρύψαλα ολόκληρης της ζωής μας. Όταν με βρήκανε 3 κύριοι με κόκκινες στολές με μετάφεραν σε ένα μεγάλο κάρο. Δεν καταλάβαινα πολλά, το μόνο που είχα δει ήταν πως όλη η γειτονιά ήταν γκρεμισμένη. Μου βάλανε ένα μηχάνημα για να αναπνέω καλυτέρα. Όταν πήγα να ρωτήσω τι είχε γίνει σε μια κυρία διπλά μου, μου είπε να μην μιλάω και να ξεκουραστώ. Με πήγανε με κάποιους άλλους ανθρώπους στην ίδια κατάσταση με την δικιά μου. Μετά μια κυρία με ρώτησε τι θυμόμουν και αφού της αφηγήθηκα το τι είχε γίνει, μου είπε ότι θα με μεταφέρουν στην χώρα. Δεν ήξερα ότι ήταν η τελευταία φορά που θα έβλεπα το νησί μου. Αφού είχε ήδη νυχτώσει με είχαν ντύσει και μου είχαν δώσει ένα κομμάτι ξερό ψωμί, αλλά που να πάει μπουκιά κάτω! Την επόμενη μέρα με βάλανε ,μέσα σε ένα βαποράκι και με μεταφέρανε στην Αθήνα εκεί με πήγανε μαζί με κάποια ακόμα παιδιά, όλα στεναχωρημένα σαν εμένα σε ένα κτίριο. Μου είπαν ότι πλέον θα μένω μαζί τους… Η χειρότερη μέρα της ζωής μου… Υ.Γ. Δεν ξέρω αν θα σου ξανά γράψω αγαπητό μου ημερολόγιο, δεν ξέρω αν θα βρω δύναμη να το ξανακάνω… Δικός σου, Μιχάλης Κούρτης Μιχάλης
29 Αυγούστου 79 μ.Χ., Πομπηία Αγαπητό ημερολόγιο, Πέντε μέρες πριν, τα σκυλιά του πατέρα ήταν ταραγμένα και γαύγιζαν όπως όταν βλέπουν κλέφτες στην αυλή. Τα πουλιά στην πόλη πέταξαν όλα μαζί ξαφνικά, μακριά από την πόλη. Ο πατέρας είχε γνωστούς σε γύρω πόλεις και ενημερώθηκε για παρόμοια συμβάντα. Ήξερε πως κάτι πήγαινε στραβά και έτσι πήρε την μητέρα και εμένα, γρήγορα-γρήγορα να φύγουμε μακριά. Σήμερα επιστρέψαμε στην Πομπηία, για να δούμε τι πραγματικά είχε συμβεί. Το θέαμα ήταν απάνθρωπο. Όλα είχαν γκρεμιστεί και ήταν σκεπασμένα από σκόνη. Και το χειρότερο απ’ όλα; Όπου πηγαίναμε βρίσκαμε φίλους, γνωστούς, συμπολίτες μας καλυμμένους από αυτή τη φρικτή σκόνη. Έμοιαζαν σαν αγάλματα και ήτανε νεκροί. Δεν αντέξαμε αυτό το θέαμα και αποφασίσαμε να φύγουμε. Στον δρόμο για την Νάπολη, συναντήσαμε μια φιλική οικογένεια. Αυτοί είχαν απομακρυνθεί λιγότερο από την πόλη και είχαν δει ό,τι συνέβη. Μας περιέγραψαν με φρίκη αυτά που είδαν: Μαύρη σκόνη βγήκε από το ηφαίστειο και κάλυψε όλη την πόλη. Μέτα από λίγη ώρα, άρχισαν να πέφτουν πέτρες από τον ουρανό και κατέστρεψαν τις σκεπές των κτηρίων. Ύστερα, έγινε άλλος ένας σεισμός και η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς. Είναι τρομερό. Πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και τόσες περιουσίες χάθηκαν. Είναι τρομερό, δεν μπορώ να το σκέφτομαι άλλο. Δική σου, Φανή
Λαζάρου – Τρανού Φανή
12 Απριλίου 1600π.Χ., Σαντορίνη Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Βρίσκομαι στο πατρικό μου στη Σαντορίνη. Αυτό το πανέμορφο νησί της Μεσογείου. Τα πιο σπάνια λουλούδια της Ανατολής και οι πιο γοητευτικές βουνοκορφές του σημερινού κόσμου βρίσκονται σ’ αυτό το νησί. Αύριο όλα αυτά θα χαθούν. Δε θα ξαναφυτρώσει γρασίδι στις πλαγιές των λόφων για αιώνες, μέχρι το έδαφος να αποκτήσει υγρασία. Αύριο, πρόκειται να εκραγεί το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Οι σοφοί το προαναγγέλλουν. Όμως κανείς δεν τους πιστεύει. Τους θεωρούν τρελούς. Ήδη έχουν προηγηθεί μερικοί σεισμοί, κάποιοι μικροί, κάποιοι μεγάλοι. Οι γονείς μου και οι φίλοι τους όμως ετοιμάζουν βάρκες για να φύγουμε. Οι φλόγες και η λάβα θα καλύψουν μέχρι και τα σπίτια των κατοίκων του νησιού. Δεν θα ξαναϋπάρξει άνθρωπος εδώ για χρόνια. Όλα θα καταστραφούν. Όλα θα χαθούν. Όλα θα τελειώσουν αύριο! Δικός σου, Νίκος 14 Απριλίου 1600π.Χ., Σαντορίνη Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Χθες όλα τελείωσαν. Έγινε αυτό που έλεγαν οι σοφοί. Το ηφαίστειο εξεράγη ! Και δυστυχώς πάνω από 30.000 άτομα έχασαν τα σπίτια τους στο νησί, μαζί με τις ζωές τους. Εμείς σωθήκαμε και σκεφτόμαστε να εγκατασταθούμε προς τα βόρεια. Κάπου Θήβα ή Αθήνα. Όμως η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης άγγιξε και τα γειτονικά νησιά. Λένε ότι οι Μίνωες εξαφανίστηκαν από τη ζωή! Όλοι μαζί στον Άδη! Τα παλάτια, τα ανάκτορα, οι κήποι!! Ψαράδες λένε ότι ένα πελώριο κύμα «σκέπασε» την Κρήτη. Οι ιστορίες, οι συνήθειες, οι τρόποι ζωής διαγράφθηκαν από τον πάνω κόσμο. Εκτός αν – λέω αν – κάποια μέρα, ένας έξυπνος και υπομονετικός διαβάτης ή σοφός, καταφέρει και βρει κείμενα ή να βρει τα απομεινάρια του παλατιού. Και είμαι σίγουρος ότι κάποιος θα υπάρξει. Δικός σου, Νίκος Μουμούρης Νίκος
9 Σεπτεμβρίου 368 π.Χ., Κρήτη Μία ημέρα πριν τον σεισμό Αγαπητό ημερολόγιο, Τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως θα θέλαμε να πηγαίνουν. Συνέχεια προσπαθώ να μείνω αισιόδοξη, αλλά δεν τα καταφέρνω πάντα. Χθες οι βάνδαλοι φτάσαν και στην δική μας πόλη. Ευτυχώς δεν καταστρέψανε πολλά, μόνο κάτι μαγαζιά στην αγορά δίπλα στο ανάκτορο. Σήμερα, εγώ και κάποιοι γείτονες προσπαθήσαμε να τα καθαρίσουμε. Όταν μας είδαν οι περαστικοί κάθησαν να μας βοηθήσουν μπας και τελειώσει η δουλειά μας μια ώρα αρχίτερα. Αυτό είναι το μόνο πράγμα που με κρατάει στα συγκαλά μου, το γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι, σαν αυτούς τους περαστικούς που κάθησαν και βοήθησαν, που νοιάζονται για τους συνανθρώπους τους. Σήμερα ήταν μία από τις ημέρες που κατάφερα να μείνω αισιόδοξη. Αυτό είναι πολύ καλό! Αν συνεχίσω και δεν χάσω τις δυνάμαεις μου, ίσως και να μην με πιάσει κατάθλιψη στην τελική. Δική σου, Έλενα 11 Σεπτεμβρίου 368 π.Χ., Κρήτη Μία ημέρα μετά τον σεισμό Αγαπητό ημερολόγιο, Έχω χάσει την κάθε ελπίδα που είχα για μία βελτίωση της ζωής μου. Χθες έγινε κάτι που κανείς, ούτε και ο πιο δυνατός και έξυπνος άνθρωπος στην Γη, δεν μπορεί να αποφύγει. Έγινε ένας σεισμός. Εγώ πάλι καλά κατάλαβα πως κάτι δεν πήγαινε καλά και έφυγα καθώς τα σκυλιά γάβγιζαν συνεχώς και υπήρξαν κάποιες συχνές δονήσεις του εδάφους. Ήταν προφανές πως κάτι περίεργο γινόταν στην φύση, πως κάτι δυσάρεστο από στιγμή σε στιγμή θα γινόταν. Στο λόφο που πήγα εγώ μόλις έφυγα δεν ήταν τόσο μεγάλη η δόνηση, οπότε δεν έγιναν μεγάλες καταστροφές. Έμαθα για την ζημιά που έγινε στην δική μας πόλη μετά από ώρες. Τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα όπως λένε. Η πόλη μας όπως και
κάποιες ακόμα πόλεις και οικισμοί καταστράφηκαν σε μεγάλο βαθμό. Τόσο μεγάλο που πιστεύω πως δεν θα μπορεί να γίνει ξανά η πόλη που ήταν παλιά. Εκτός από αυτό, φοβάμαι μήπως και κάποιοι γνωστοί ή φίλοι μας τραυματίστηκαν ή και ακόμα χειρότρα έχασαν την ζωή τους. Εγώ θα προσπαθήσω να μην απελπιστώ και θα περιμένω νέα από τον τόπο μου… Δική σου, Έλενα
Πάνου Έλενα
6 Ιανουαρίου 1784, Ισλανδία Αγαπητό μου Ημερολόγιο, Χθες ήταν μία από τις πιο τρομαχτικές εμπειρίες στην ζωή μου. Ξέρεις πως η Ισλανδία είναι υπέροχη χώρα… Βέβαια κρύβει πολλές εκπλήξεις. Άκου πως έχουν τα πράγματα… Ξύπνησα γύρω στις 7 το πρωί έφαγα πρωινό και ύστερα ξεκίνησα για να πάω να βοηθήσω τον Φόλιν με τις καλλιέργειες. Αφού είχα τελειώσει τα πάντα έκατσα λίγο πέρα να ξεκουραστώ. Ακούω τον Λόκι να γαβγίζει σαν τρελός και να τρέχει πέρα δώθε.. Δεν ήξερα τι είχε πάθει. Η αλήθεια είναι πως κι εγώ δεν ήμουν στα καλύτερά μου… Άκουγα ένα βουητό στο κεφάλι μου και έναν συνεχή θόρυβο που μου φάνηκε να ακουγόταν από τα νοτιοδυτικά προς τα βορειοδυτικά. Το μεσημέρι φάγαμε όλη μαζί η οικογένεια στο τραπέζι. Ο ήλιος φαινόταν σαν συννεφιασμένο φεγγάρι. Η ατμόσφαιρα ήταν παράξενη. Λίγο αργότερα το πάτωμα άρχισε να «τρέμει» και τα ποτήρια να κουνιούνται ασταμάτητα! Φωνάζω: ΣΕΙΣΜΟΣ! Και όλοι προφυλαχτήκαμε όπως μπορούσε ο καθένας. Η ένταση του σεισμού άρχισε να δυναμώνει και από περιέργεια γύρισα το κεφάλι μου έξω να δω τι γίνεται. Αυτό που αντίκρισα ήταν φρικτό… Όλα τα κτήρια είχαν γκρεμιστεί και οι καλλιέργειές είχαν καλυφθεί από μία απέραντη σκόνη που είχε πλακώσει όλη την περιοχή… Όλοι ήταν τρομοκρατημένοι. Τσιρίδες, φωνές, ουρλιαχτά… Φρίκη! Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά ακούγεται ξαφνικά ένας απίστευτα δυνατός θόρυβος και αμέσως ξεχύθηκε έξω μια γιγαντιαία ποσότητα λάβας και στάχτης… Τα γύρω σπίτια έλιωσαν μαζί και πολλοί άνθρωποι. Εγώ ο Φόλιν και τα δίδυμα σωθήκαμε χάρη στην βοήθεια του Λόκο , ο οποίος δεν τα κατάφερε… Ανεβήκαμε όσο ψηλά γινόταν μα εκείνος δεν πρόλαβε. Μέσα μου νιώθω απαίσια … Είμαι χτυπημένη παντού το ίδιο και η υπόλοιπη οικογένεια. Όλα είναι κατεστραμμένα και δεν υπάρχει σχεδόν κανείς, η κατάσταση είναι απελπιστική… Βέβαια δεν σταματώ να ευχαριστώ τον Θεό γιατί είμαστε από τους ελάχιστους που επέζησαν… Δική σου, Μαριλίζα Παπαμόσχου Μαριλίζα
24 Αυγούστου 79 μ.Χ., Βεζούβιος Αγαπητό μου ημερολόγιο, Σήμερα μετά τη δύση του ηλίου το βουνό και μαζί του όλη η γη άρχισε να κουνιέται. Οι θεοί είναι οργισμένοι μαζί μας, δεν υπάρχει αμφιβολία. Εντελώς ξαφνικά μαύροι καπνοί, φωτιά και πέτρες ξεχύνονταν από το βουνό. Ο ουρανός σκοτείνιασε μονομιάς. Ήμουν μακριά από την Πομπηία, στα χωράφια από νωρίς το βράδυ για να αποφύγω τη ζέστη της μέρας. Μέχρι να πλησιάσω είχε περάσει πολύ ώρα! Είχα χάσει κάθε ελπίδα! Προσπάθησα να σώσω τη γυναίκα και τα παιδιά μου αλλά δεν τα κατάφερα! Θάφτηκαν ζωντανοί ή πέθαναν από ασφυξία καθώς δεν πρόλαβαν να φύγουν. Η ηφαιστειακή λάσπη κάλυψε τα πάντα, η πόλη μου έγινε μούμια. Είδα την οικογένεια, φίλους και συγγενείς καλυμένους από στάχτη και ανάμεσα σε καπνούς. Πολλοί είχαν τρελαθεί και έτρεχαν πανικόβλητοι πέρα δώθε για να σωθούν. Μικρά παιδιά έκλαιγαν και γονείς έψαχναν τα παιδιά τους. Βοήθησα ένα κοριτσάκι να βρει τον πατέρα της και μαζί κατευθυνθήκαμε προς την προβλήτα με σκοπό να ανεβούμε σε ένα καράβι για να σωθούμε. Όλα ήταν γεμάτα. Έβλεπα τη φωτιά να έρχεται προς το μέρος μας και τότε ήμουν σίγουρος πως αυτό ήταν το τέλος μας. Αλλά όχι. Τελευταία στιγμή ήρθε ένα καράβι για να πάρει τους επιζώντες. Δεν θα επιστρέψω ποτέ ξανά στην πόλη που με γέννησε! Ένιωσα όμως πως είναι το καθήκον μου να καταγράψω το συμβάν στην μνήμη της οικογένειάς μου, των φίλων μου και της πατρίδας μου… Δικός σου, Μιχάλης
Πατρινός Μιχάλης
28 Ιουλίου 365μ.Χ., Κρήτη Φίλη μου Εριέττα, Αυτό που έζησα πριν από μερικές μέρες ήταν τραγικό !! Καθόμουν στην αυλή του σπιτιού μου στην Ερταία όταν ξαφνικά ακούστηκε ένα δυνατό βουητό και άρχισε να κουνιέται η γη. Όλοι αρχίσαμε να τρέχουμε πανικόβλητοι , σπίτια κατέρρεαν σαν τραπουλόχαρτα , άνθρωποι που τρέχανε , κλαίγανε , τραυματίες και δυστυχώς νεκροί. Εγώ με την οικογένεια μου καταφέραμε να φτάσουμε σε μια ανοιχτή πλατεία και από εκεί όλοι τρέχαμε σε ορεινές περιοχές γιατί τον σεισμό ακολούθησαν μεγάλα κύματα τεραστίων μέτρων που κατάπιαν όλες τις παραλιακές πόλεις. Η θάλασσα μάνιασε, κύματα τεράστια σηκώθηκαν και κατάπιαν σπίτια, ζωντανά κι ανθρώπους. Όταν η μανία του νερού στέρεψε είδαμε την ολοκληρωτική καταστροφή! Επιβιβαστήκαμε σε ένα πλοίο με προορισμό την Θεσσαλονίκη από όπου σου γράφω τώρα. Το ταξίδι μας μέχρι εδώ μας ταλαιπώρησε πάρα πολύ και ήταν απίστευτα κουραστικό. Ατέλειωτες μέρες και νύχτες στη θάλασσα με τις εικόνες της νοσταλγίας και της απελπισίας στο μυαλό μας. Το νησί δεν θυμίζει τίποτα από αυτό που ξέρεις . Όλα έχουν καταστραφεί σπίτια , γη, ζώα και το πιο θλιβερό πολλές ανθρώπινες ζωές ! Ευχαριστώ τον Θεό που κατάφερα να σωθώ αλλά η εικόνα της καταστροφής δεν θα ξεχαστεί ποτέ από το μυαλό μου και την ψυχή μου ! Με ελπίδα για ότι καλύτερο, Σοφία!!
Παυλίδου Σοφία
1 Νοεμβρίου 1755, Λισαβόνα Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Σήμερα 1 Νοεμβρίου είναι η γιορτή των Αγίων Πάντων των καθολικών, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος ξύπνησα πρωί πρωί για να πάω στην εκκλησία. Ξαφνικά, ήταν πρωί ακόμα, άκουσα έναν δυνατό θόρυβο και ένιωσα την γη να κουνιέται. Αμέσως αντιλήφθηκα πως γίνεται σεισμός! Ο κόσμος έτρεχε πανικόβλητος προσπαθώντας να βγει έξω από την εκκλησία που εκείνη την ημέρα ήταν κατάμεστη από πιστούς. Το ίδιο έκανα και εγώ. Ο σεισμός ήταν τεράστιος και κράτησε περίπου έξι λεπτά. Όλα τα πανέμορφα κτίρια κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα. Η κατάσταση ήταν απερίγραπτη. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από ανθρώπους που έτρεχαν για να βρουν καταφύγιο. Και σαν να μην έφτανε αυτό αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό, ακολούθησε τεράστια πυρκαγιά, η οποία εξαπλώθηκε ταχύτατα πάνω σε κτίρια που απέμειναν αλλά και στα ερείπια. Το κακό όμως δε σταμάτησε εκεί, αφού ένα τσουνάμι 20 μέτρων ολοκλήρωσε την καταστροφή που προκάλεσαν ο σεισμός και οι πυρκαγιές… Τεράστια παλιρροϊκά κύματα σάρωσαν την παραλιακή ζώνη της πόλης, βυθίζοντας εκατοντάδες πλοία και παρασύροντας ζωντανούς και νεκρούς. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές θα είναι σίγουρα υψηλές επειδή πολλοί άνθρωποι βρίσκονταν συνωστισμένοι στις εκκλησίες που κατέρρευσαν.... Όπως και εγώ βέβαια που κ’ όμως κατάφερα και επέζησα! Γη, νερό, αέρας και φωτιά, όλα τα στοιχεία της φύσης συνωμότησαν για να προκληθεί αυτή η τρομερή καταστροφή. Η Λισαβόνα έχει σχεδόν σβήσει από το χάρτη.. Δική σου, Μαρία-Μαγδαληνή
Σαμαρά Μαρία – Μαγδαληνή
18 Ιανουαρίου 1693, Σικελία Αγαπητέ μου φίλε Γιώργο, Με συγχωρείς που έχω να σου γράψω πολύ καιρό αλλά ίσως και να μην γνωρίζεις ότι η χώρα μου, Σικελία καταπνίγετε από ένα κύμα σεισμών. Στην πραγματικότητα πριν 8 μέρες στις 11 Ιανουαρίου πολλοί λένε ότι έγινε ο ισχυρότερος σεισμός των τελευταίων 50 χρόνων. Άνθρωποι έτρεχαν πανικόβλητοι προς όλες τις κατευθύνσεις, σπίτια κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο ενώ πολλά κτήρια και ναοί υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Η πανέμορφη και επιβλητική Σκέλια μετατράπηκε σε ένα χάος. Εγώ με την οικογένοιά μου κατευθυνθήκαμε σε ένα κοντινό παρκέ ώστε να είμαστε ασφαλείς. Ο κόσμος έκλαιγε και προσεύχονταν όλοι να γλυτώσουμε από την καταστροφή. Περίπου 5.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους ενώ υπήρξαν γύρω στους 7.500 τραυματίες. Το νησί δεν θυμίζει τίποτα από αυτό που ξέρεις. Ευχαριστώ πολύ τον Θεό που κατάφερα να σωθώ αλλά η εικόνα της καταστροφής δεν θα ξεθωριάσει ποτέ από το μυαλό μου και την ψυχή μου. Πραγματικά εύχομαι να μην ζήσει και αισθανθεί κανένας άλλος το γεγονός που μου συνέβη πριν από μία εβδομάδα. Ο φίλος σου, Σπύρος
Σιδηρόπουλος Σπύρος
Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 1952, Ρωσία Αγαπητό μου ημερολόγιο, Η σημερινή μέρα είναι πολύ δύσκολη. Λίγες ώρες πριν έγινε ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς. Ένας Κοριάκι δεν πρέπει να φοβάται τις ψυχές που προσπαθούν να βγουν μέσα από τη φωτιά του ηφαίστειου στην Καμτσάκα, αλλά εγώ φοβάμαι για τα ζωντανά μου τους τάρανδούς μου που μου δίνουν τροφή και ζέστη. Σήμερα μου έμεινε μόνο ένας! Πως θα ζήσω τα παιδιά μου! Για καλή μας τύχη εγώ με την οικογένεια μου προλάβαμε και φύγαμε και πήραμε και τον τάρανδο! Σήμερα κάναμε τελετή στον μεγάλο Κουϊκίλ να μας βοηθήσει και να μην είναι θυμωμένος μαζί μας! Προσέχουμε όλοι το φτερό του που έπεσε και σχημάτισε την Καμτσάτκα. Τα κύματα σηκώθηκαν τεράστια! Είναι τόσο θυμωμένος μαζί μας ο Κουϊκίλ! Δικός σου, Λευτέρης
Τζιώρτζης Ελευθέριος
27 Οκτωβρίου 1323, Κωνσταντινούπολη Φίλε μου Κωνσταντίνε, Δεν μπόρεσα να σου γράψω νωρίτερα γιατί η πόλη μου η Κωνσταντινούπολη ζει κάτω από τον φόβο των σεισμών. Πριν λίγες μέρες έγινε ένας μεγάλος σεισμός, που μας τάραξε όλους. Άνθρωποι έτρεχαν πανικόβλητοι στους δρόμους, πολλά σπίτια γκρεμίστηκαν, ναοί έπαθαν ζημιές και άλλοι κατέρρευσαν, χάος η Κωνσταντινούπολη! Το χειρότερο είναι πως γκρεμίστηκε ένα μεγάλο μέρος των τειχών και οι μεγάλοι λένε ότι η Πόλη κινδυνεύει. Όταν έγινε ο σεισμός, εγώ ήμουν στην αυλή του σπιτιού μου και έπαιζα. Ξαφνικά άκουσα μια δυνατή βοή και όλα άρχισαν γύρω μου να κουνιούνται. Βγήκαν έξω οι γονείς μου και με πήραν από το χέρι και πήγαμε στην πλατεία, που δεν κινδυνεύαμε να πέσουν κτίρια πάνω μας. Ο κόσμος έκλαιγε και προσεύχονταν όλοι να γλυτώσουμε από την καταστροφή. Ένας φίλος του πατερά μου, ο Γεώργιος Φραντζής είπε ότι ο σεισμός αυτός ήταν Παμμέγιστος γιατί προκάλεσε πολλές καταστροφές. Ζούμε όλοι με τον φόβο μήπως γίνει κι άλλος σεισμός, πιο δυνατός! Δικός σου, Δημήτρης
Τσιπλάκης Δημήτριος
17 Αυγούστου 1999, Τουρκία (Ιζμίτ και Κωνσταντινούπολη) Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Κάτι τρομερό συνέβη σήμερα που είχε δυσάρεστη κατάληξη και για την οικογένειά μου αλλά και για ολόκληρη την ιστορία της Τουρκίας. Ήταν ξημερώματα 17ης Αυγούστου όταν την ησυχία της πόλης διέκοψε ένας σεισμός 7,6 ρίχτερ! Ο σεισμός διήρκησε μόλις 37 δευτερόλεπτά όμως ήταν αρκετά για να προκληθούν τεράστιες καταστροφές σε σπίτια, δημοσιά κτήρια και να χάσουν με αυτό τον απαίσιο τρόπο την ζωή τους περισσότεροι από 10 χιλιάδες άνθρωποι. Ευτυχώς η οικογένεια μου δεν είχε καμία απώλεια όμως το σπίτι και όλη η περιουσία μας χάθηκε. Για κακή μας τύχη το επίκεντρο του σεισμού ήταν η πόλη μας, το Ιζμίτ της επαρχίας του Κοτζαέλι, αλλά πληροφορηθήκαμε ότι και στην Κωνσταντινούπολη προκλήθηκαν επίσης σοβαρές ζημίες. Ο σεισμός έγινε αισθητός μέχρι κάτι την θάλασσά του Μαρμαρά και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ακολουθήσει στην συνέχεια ένα τσουνάμι 2,5 μέτρων όπου άφησε πίσω του 150 θύματα. Η πόλη βρίσκεται σε κατάσταση πανικού . Αντικρίζω μια πόλη όπου από την μια στιγμή στην άλλη καταστράφηκε ολοσχερώς. Ο σεισμός και το τσουνάμι άφησε πίσω του μόνο συντρίμμια και ανθρώπους πληγωμένους ψυχικά και σωματικά. Σε κάτι τέτοιες στιγμές πρέπει να νιώθω τυχερή που έχασα μόνο υλικά αγαθά και όχι αγαπημένα μου πρόσωπα. Δική σου, Παρασκευή
Φουρουντζή Παρασκευή
4 Μαρτίου 1977, Βουκουρέστι Αγαπητό μου ημερολόγιο, Ήτανε μια φυσιολογική μέρα. Ο καιρός ήταν υπέροχος και είχα κανονίσει να βγω το βράδυ με τους φίλους μου. Το βράδυ μετά την προπόνηση γύρισα στο σπίτι πιο νωρίς λόγω ενός τραυματισμού στο πόδι. Γύρισα στις 21:15 . Μετά από 7 λεπτά καθώς μαγείρευα το πάτωμα έτρεμε, μερικά πιάτα έπεσαν κάτω και έσπασαν. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα το σπίτι μου έγινε ένα αχούρι την ώρα που εγώ είχα βγει ζωντανός από την πολυκατοικία. Αργότερα ένιωσα την ζωή μου να χάνεται βλέποντας την πολυκατοικία να καταρρέει. 7,4 ρίχτερ είπανε στο ράδιο! Άκουγα φωνές και για την ακρίβεια ουρλιαχτά. Αυτή την μέρα δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Μάζεψα το βιος μου, και μετακόμισα στην εξοχή. Στην πόλη της Χουνεντοάρα, στα νοτιοδυτικά της χώρας, στην καρδιά της Τρανσυλβανίας, που σταθερό έδαφος και δεν κουνάει! Έκανα μετεγγραφή και σε ομάδα! Ακόμη και τώρα μερικά βράδια ξυπνάω βλέποντας εφιάλτες για εκείνη την μέρα. Δικός σου, Γιώργος
Χατζής Γιώργος
4 Νοεμβρίου 1952, Ρωσία Αγαπητό μου ημερολόγιο, Σήμερα το πρωί ξύπνησα πριν χαράξει ο ήλιος, όπως και κάθε μέρα. Ήπια τσαι με βούτυρο, έφαγα παστό τάρανδο που είναι και το αγαπημένο μου πρωινό και έφυγα για να πάω στα χωράφια μου. Ενώ ήμουν στα κτήματα και πότιζα τις ντομάτες ξαφνικά συνέβη κάτι αναπάντεχο. Έγινε ένας σεισμός τόσο μεγάλος και συνταρακτικός. Μία φωνή ακουγόταν. Ήταν ο θεός που βρυχιόταν και έψαχνε το χαμένο του φτερό! Φαίνεται να ήταν κοντά στην ακτή της Καμτσάτκα! Ή δίπλα στην πόλη μου την Πετροπαβλόφσκ. Τόσο δυνατά ακουγόταν!! Αμέσως όλοι ξεκινήσαμε να τρέχουμε για να κρυφτούμε και να μπορέσουμε να σωθούμε. Οι θερμοπίδακες με τις ζεστές πηγές και οι λάκκοι με την καυτή λάσπη αναβλύζανε σα να είχανε τρελαθεί!! Μόλις τελείωσε ο σεισμός και είδαμε πως τα σπίτια μας και τα χωράφια μας είχαν καταστραφεί όλοι ψάξαμε για τις οικογένειες, τους συγχωριανούς. Και πάνω που δεν έφτανε αυτό, αμέσως μετά τον σεισμό αυτόν, ακολούθησε και ένα θεόρατο κύμα. Δεν ξέραμε που να σταθούμε, ποιον να βοηθήσουμε πρώτα! Οι αρκούδες μας πλησιάζουν, ο παγετός άρχισε για τα καλά και οι τάρανδοι χάθηκαν! Αλλοίμονο!! Ο Θεός είναι πολύ θυμωμένος!! Δική σου, Στεφανία
Χατζηγρηγορίου Μαρία – Στεφανία
22 Μαρτίου 1881, Χίος Αγαπητό μου ημερολόγιο, Είναι Μάρτιος του 1881. Ένα πρωινό όπως όλα τα αλλά. Ακούω την φωνή της μητέρας μου να με ξυπνάει με τρυφερότητα. Ύστερα αφού ανοίξω το παράθυρο του δωματίου μου για να νιώσω τον φρέσκο αέρα να με χτυπάει στο πρόσωπο και την μυρωδιά από τις μανταρινιές, πάω στην τραπεζαρία του σπιτιού μου για να πάρω το πρωινό μου. Ο μικρός μου αδερφός ήταν ήδη εκεί και όπως κάθε μέρα με περίμενε για να φάμε όλοι μαζί. Μόλις τελειώσαμε το πρωινό μας ετοιμαστήκαμε για το σχολείο και φύγαμε. Στα μικρά και πέτρινα στενάκια του υπέροχου νησιού μας συναντήσαμε και αλλά παιδιά από άλλες οικογένειες που πηγαίναμε μαζί σχολειό. Ένα από αυτά τα παιδιά ήταν και ο κολλητός μου ο Χρήστος που κάθε πρωί με περιμένει στο ίδιο ακριβώς δρομάκι για να πάμε μαζί στο σχολειό. Όταν φτάσαμε λοιπόν στο σχολειό συναντήσαμε και τους άλλους συμμαθητές μας που τόσο συμπαθούμε. Μετά από λίγη ώρα ο διευθυντής του σχολείου μας χτύπησε το καμπανάκι και όλοι οι μαθητές μπήκαμε στις τάξεις μας. Καθώς οι ώρες του σχολείου περνούσαν και μάλιστα αρκετά ευχάριστα, κάπου στην πέμπτη ώρα ένιωσα την γη να τρέμει κάτω από τα πόδια μου και ήμουν σίγουρος ότι δεν ήμουν ο μόνος. Μέσα σε λίγα λεπτά το αίσθημα του πανικού είχε ξεσπάσει σε όλο το σχολείο. Ο δάσκαλός μας φώναξε βιαστικά να τρέξουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε για να βγούμε από το σχολείο. Γινόταν ένας τεράστιος σεισμός! Οι τοίχοι του σχολείο άρχισαν να ραγίζουν και τα τζάμια να σπάνε. Τσιρίδες τρόμου ήταν ο ήχος που κυριαρχούσε στο σχολείο. Ήμουν από τους λίγους που κατάφεραν να βγουν αρκετά γρήγορα. Κάποια παιδιά όμως δεν πρόλαβαν και δυστυχώς τα καταπλάκωσαν οι μίζεροι τοίχοι του σχολειού. Μετά από λίγα λεπτά κατάλαβα με πολύ θλίψη πως ένα από αυτά τα παιδιά ήταν και ο Χρήστος. Δεν είχα όμως χρόνο να ξεσπάσω σε κλάματα. Πήδηξα πάνω από ένα σπασμένο ντουβάρι του σχολείου και άρχισα να τρέχω προς το σπίτι μου. Ο δρόμος που διέσχισα για να φτάσω εκεί ήταν μια σκέτη φρίκη. Παιδιά έψαχναν τις μητέρες τους και μητέρες τα παιδιά τους. Με το που έφτασα στο διαλυμένο σπίτι μου, το μόνο που βρήκα
εύκολα ήταν ο μικρός μου αδελφός, ο οποίος είχε ξεσπάσει σε κλάματα. Με το που τον είδα δεν σκέφτηκα τίποτα παραπάνω από το να του κάνω μια ζεστή αγκαλιά. Ύστερα τον ρώτησα με βλέμμα βουρκωμένο που βρίσκονται οι γονείς μας και εκείνος με μάτια γεμάτα παράπονο και θλίψη που απάντησε πως όλα είχαν τελειώσει, είχε πλέον έρθει ο ολοκληρωτικός «χαλασμός». Δικό σου, Κωνσταντίνος
Ψαρρός Κωνσταντίνος
26 Σεπτεμβρίου 1932, Χαλκιδική Αγαπητό μου ημερολόγιο, Βράδυ 26ης Σεπτεμβρίου όλοι οι άνδρες έχουν μαζευτεί στην αγορά του χωριού για να μάθουν τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών άρχισε να νυχτώνει σιγά σιγά και η μητέρα μου μας έβαλε για ύπνο (εμένα και τον αδελφό μου).Ήταν αργά, κοιμόμασταν και ξαφνικά η γη άρχισε να τρέμει. Όλοι φώναζαν! Τρόμαξα πάρα πολύ και ξύπνησα τον αδελφό μου, γιατί ενώ ο σεισμός ήταν πολύ μεγάλος, αυτός δεν είχε καταλάβει τίποτα. Άκουγα τα σπίτια να γκρεμίζονται και ανησύχησα πολύ. Έγινε μεγάλος σεισμός τα σπίτια, το σχολείο τα πάντα γκρεμίστηκαν. Παντού νεκροί, κλάματα παιδιών, άνθρωποι που έκαναν έκκληση για βοήθεια. Βγήκαμε από το σπίτι χωρίς να έχουμε πάρει κανένα υλικό αγαθό μαζί μας. Συγκεντρωθήκαμε στην μικρή πλατεία του χωριού. Όλοι αρχίσαμε να βαδίζουμε για να ανεβούμε στο λόφο που ήταν το αλώνι. Εκεί βρήκαμε και άλλους. Καθίσαμε ένας δίπλα ο ένας στον άλλον και κλαίγαμε τη μοίρα μας. Το θέαμα ήταν φριχτό βλέπαμε τα σπίτια μας γκρεμισμένα! Μέχρι το πρωί γίνονταν συνεχώς μετασεισμοί. Το επόμενο πρωί μάθαμε τους αριθμούς των θυμάτων του τρομερού αυτού σεισμού των 7 βαθμών της κλίμακας Richter. Οι νεκροί άγγιξαν τους 161 ενώ οι τραυματίες τους 669.Ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς που συνέβησαν στην Ελλάδα και δυστυχώς είχα την ατυχία να είμαι και εγώ παρούσα σε αυτόν. Με μεγάλη θλίψη, Αλίκη
Ψωμιάδου Αλίκη
Τετάρτη 26 Ιουλίου 1963, Σκόπια Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Αυτό που έζησα πριν από περίπου 1 εβδομάδα δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Το βράδυ ήταν το γλέντι του γάμου της κόρης του Αβυσσύνιου. Κατά τις 5 τα ξημερώματα εκεί που η ορχήστρα με τα χάλκινα όργανα έπαιζε μελωδίες για το χαρμόσυνο γεγονός, το πάτωμα άρχισε να δονείται. Η μουσική σταμάτησε και για περίπου 20 δευτερόλεπτα το μόνο που άκουγες ήταν τρομοκρατημένες φωνές. Πολλοί δεν μπόρεσαν να κρατήσουν την ψυχραιμία τους και άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι. Ο σεισμός ήταν ιδιαίτερα ισχυρός. Πιστεύω περίπου 7 ρίχτερ και τα αποτελέσματα του ήταν μοιραία. Σήμερα 1 εβδομάδα μετά τον σεισμό ο απολογισμός των θυμάτων είναι εφιαλτικός .Οι νεκροί φτάνουν τους 1070 και οι τραυματίες τους 3000. Βέβαια τα τραγικά πρόσωπα της ιστορίας είναι οι επιζώντες αφού ουσιαστικά είναι άστεγοι. Ακόμα θυμάμαι τόσο έντονα εκείνη την στιγμή. Παγιδευμένα παιδιά και ηλικιωμένοι κάτω από τα ερείπια και όλοι έτρεχαν να βοηθήσουν. Υπήρχαν μάλιστα και άνθρωποι παγιδευμένοι κάτω από τα συντρίμμια για πάνω από 3 μέρες. Τώρα μένω προσωρινά σε ένα φιλικό σπίτι εδώ στην Γιουγκοσλαβία, που ευτυχώς δέχτηκαν να με φιλοξενήσουν, έως ότου τελειώσει η ανοικοδόμηση της πόλης
Μυρτώ
Τερζίδου Μυρτώ
12 Ιουλίου 1953, Μόσχα Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Σαν σήμερα, έναν χρόνο πριν, συνέβη κάτι που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω. Ένα γεγονός κατά τη διάρκεια του οποίου καταστράφηκε όλη μου η ζωή μπροστά στα μάτια μου. Με αφορμή αυτό, λοιπόν, σου γράφω για να σου διηγηθώ εκείνη την τραγική ημέρα και να μοιραστώ τα συναισθήματά μου μαζί σου. Ήταν Παρασκευή. 3:30 το μεσημέρι. Η τελευταία μέρα της εβδομάδας. Τοποθετώντας τα τελευταία έγγραφα στο ράφι, έσπευσα προς το γραφείο της πολυαγαπημένης μου συναδέλφου Σοφίας για να την αποχαιρετίσω για το Σαββατοκύριακο. Καθώς περπατούσα ανέμελα στον διάδρομο, διαισθάνθηκα ένα ελαφρύ κούνημα. Το αγνόησα, συνεχίζοντας την πορεία μου για το γραφείο. Χτύπησα την πόρτα και έπειτα πέρασα μέσα. Τότε αντίκρισα την Σοφία η οποία μόλις είχε προλάβει να σηκωθεί από την καρέκλα. Έβγαλε από την τσάντα της ένα τάπερ το οποίο μου παρέδωσε . Μου είπε: «Αυτά είναι Medovik. Τα έφτιαξε η μητέρα μου και σκέφτηκα πως θα ευχαριστούσαν πιο πολύ την οικογένειά σου παρά εμένα. Καλό Σαββατοκύριακο!». Την ευχαρίστησα θερμά για την καλοπροαίρετή της πράξη και κατευθύνθηκα μέσω του ατελείωτου διαδρόμου προς την έξοδο. Ανυπόμονη, βγήκα έξω εισπνέοντας τον αέρα της πόλης και αγναντεύοντας τον λαμπερό ήλιο. Πήγα στη στάση και μετά από λίγα λεπτά έφτασε το μετρό. Επιβιβάστηκα και κάθισα στο συνηθισμένο μου μέρος, την γαλαρία. Κοιτούσα την εκσυγχρονισμένη πόλη μέσα από το παράθυρο και έρχονταν στον νου μου πολλές σκέψεις. Αυτή που κυριαρχούσε όμως ήταν η λαχτάρα να αντικρίσω τα μουτράκια των παιδιών μου, της Άννιας και του Βλαδίμηρου, όταν θα τους ανακοίνωνα ότι για επιδόρπιο θα έτρωγαν τα αγαπημένα τους γλυκά, τα Medovik. Ξαφνικά όμως, μία δεύτερη, πιο δυνατή δόνηση ήρθε στην αντίληψη μου, μαζί και όλων των συνεπιβατών μου. Το μετρό σταμάτησε. Αγωνία και τρόμος ήταν τα συναισθήματα που κατέλυαν τον χώρο. Ήξερα ότι κάτι κακό θα συνέβαινε. Ο οδηγός επέβαλε την τάξη, κάνοντάς μας να αποβιβαστούμε με σειρά, ώστε να μην προκληθεί κάποιο ατύχημα. Ευτυχώς, το σπίτι ήταν κοντά και έτρεξα προς τα εκεί. Ξεκλείδωσα και
αμέσως θώρησα το πρόσωπο του αγαπημένου μου συζύγου Γεώργιεφ, αγκαλιά με τα παιδιά μας έτοιμοι να αποχωρήσουν από τον οίκο μας. Συσφίχθηκα στον οικογενειακό εναγκαλισμό λέγοντας ότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Μου ήρθε τότε στο μυαλό η ανεκτίμητη χρυσαφένια κορνίζα της προγιαγιάς μου και έσπευσα στο υπνοδωμάτιο να την πάρω. Ο σύζυγός μου με παρακαλούσε να βιαστώ, ενώ η μικρή Άννια είχε ήδη αρχίσει να βουρκώνει. Παραλαμβάνοντας την κορνίζα, άρπαξα από το χέρι την κόρη μου λέγοντάς της πως όλα θα πάνε καλά. Αποχαιρετίσαμε το σπίτι μας, με τις δονήσεις να γίνονται ολοένα και ισχυρότερες. Η πρώτη εικόνα που προσέλαβαν οι οφθαλμοί μου με την έξοδο, ήταν αναστατωμένα, αβοήθητα πλήθη που ζητούσαν απελπισμένα βοήθεια και κτίρια που ισοπεδώνονταν το ένα μετά το άλλο. Αποφασισμένη, άρχισα να κατευθύνομαι με την οικογένειά μου προς την κεντρική πλατεία. Αυτή η προσπάθειά μας, όμως, αποδείχθηκε μοιραία, αφού μία διώροφη πολυκατοικία κρημνιζόταν ακριβώς πάνω από τα κεφάλια μας. Για μια στιγμή όλα πάγωσαν. Διάβαζα τον φόβο στα μάτια των παιδιών μου. Ήταν σαν να προσπαθούσαν να μου πουν: «Μαμά, τι συμβαίνει; Τι γίνεται; Θα πεθάνουμε;». Διέκρινα επίσης την απόγνωση στα μάτια του άντρα μου. Εγώ, με δάκρυα να ρέουν σαν ποτάμι από τα μάτια μου, ήξερα πως ερχόταν το τέλος. Πόσο ήθελα να εκφράσω για μια τελευταία φορά την αγάπη μου προς την οικογένειά μου, να τους αποδείξω πόσο νοιάζομαι γι’ αυτούς! Εκείνη τη στιγμή επανήλθα και το μόνο που πρόλαβα να κάνω είναι να τους σφιχταγκαλιάσω ουρλιάζοντας. Όλα μαύρισαν. Ένα φως άρχισε να αντανακλάει στα βλέφαρά μου. Νόμιζα πως είχα μεταφερθεί στον παράδεισο, πως όλα είχαν τελειώσει και πως είχε έρθει η στιγμή της λύτρωσης για εμένα. Προσπαθούσα να αντιληφθώ τι ακριβώς συνέβαινε, μέχρι που άρχισα να ανακτώ τις αισθήσεις μου. Ξάφνου, τα μάτια μου άνοιξαν ορθά. Ένιωθα πλέον τα άκρα μου και μπορούσα να κινηθώ. Κατέλαβα μεγάλες προσπάθειες για να σηκωθώ μέσα από τα υπολείμματα κατεδαφισμένων κτηρίων. Ήμουν τελείως αδύναμη και αποδυναμωμένη, με αίμα να κυλάει στο δέρμα μου. Μετά από αρκετή ώρα προσπάθειας, κατάφερα να αποσύρω τον εαυτό μου από τα μπάζα και μετέπειτα να σηκωθώ. Στάθηκα λίγο να συλλογιστώ. Το μυαλό μου ήταν θολό. Διάσκορπες σκέψεις μου κατέβαιναν στον νου. Όπου και να έστρεφα το κεφάλι μου, αντίκριζα ένα συνεχές τοπίο καταστροφής, γεμάτο με πτώματα και κατακερματισμένα
κτίσματα. Επεξεργάστηκα λίγο, ώσπου τα θυμήθηκα όλα. Θυμήθηκα την τραγική στιγμή που ο σεισμός θέρισε την πόλη μου. Τη στιγμή που νόμιζα ότι είχαν τελειώσει όλα. Με το που καθάρισε λίγο το μυαλό μου, εξαντλημένη και εξαθλιωμένη όπως ήμουν, άρχισα να αναζητώ μανιωδώς την οικογένειά μου. Έψαχνα απεγνωσμένη, μπας και βρω ένα σημάδι ζωής τους, μέσα στα τούβλα, το μπετόν και το ξύλο. Η αναζήτησή μου σταμάτησε, με την εικόνα του άψυχου σώματος του δύσμοιρου γιου μου η οποία με αποτελείωσε. Ήξερα πως η κόρη μου και ο σύζυγός μου είχαν συναντήσει το ίδιο τέλος. Σπάραξα σε κλάματα και λυγμούς και ευχόμουν να είχα πεθάνει και εγώ μαζί τους. Είχα χάσει την λογική μου και ένιωθα κενή. Σκέφτηκα μέχρι και να πάρω ένα απομεινάρι σίδερου και να τερματίσω την ζωή μου, καθώς δεν θα είχε νόημα χωρίς την οικογένειά μου. Άκουσα τότε μια φωνή να επαναλαμβάνει «Είναι κανείς εκεί;, Μας ακούτε;». Διέκρινα στη συνέχεια μερικά πρόσωπα να πλησιάζουν προς το μέρος μου, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες ερωτήσεις, Άρχισα τότε να φωνάζω: «Εδώ! Βοηθήστε με, σας παρακαλώ!». Ευτυχώς, ακούστηκα και το βλέμμα τους στράφηκε προς εμένα. Έσπευσαν προς την τοποθεσία μου και αντιλήφθηκα πως ήταν διασώστες. Κατόπιν, μου φρόντισαν τα επιφανειακά τραύματα, με μετέφεραν με φορείο σε ένα όχημα και μετέπειτα στο κοντινότερο νοσοκομείο. Παρόλο που ο θεός μου χάρισε την ζωή, για την οποία είμαι ευγνώμων, αυτό το γεγονός με έχει στοιχειώσει. Έχει περάσει πλέον ένας ολόκληρος χρόνος, μέσα στον οποίο τα σωματικά μου τραύματα επουλώθηκαν, όμως τα ψυχολογικά δεν λένε να φύγουν. Καταστράφηκε όλη μου η ζωή μπροστά στα γυμνά μου μάτια. Έχασα την οικογένειά μου μέσα σε δευτερόλεπτα, μια απώλεια την οποία δεν μπορώ να αφαιρέσω απ’ την μνήμη μου. Όπου και να κάνω ένα βήμα, βλέπω τα πρόσωπα των παιδιών μου και του άντρα μου να μου μιλούν. Μου λένε: «Μου λείπεις, μαμά!», «Μαμά, πού είσαι;», «Αγάπη μου, έλα σε εμάς!». Όσο να προσπαθώ και να θέλω να ξεχάσω, δεν μπορώ. Αυτός ο καταραμένος σεισμός ευθύνεται για την ολοσχερώς καταστροφή πολλών πόλεων, καθώς και για τον άδικο χαμό χιλιάδων αθώων ανθρώπων, που στάθηκαν άτυχοι στο πέρασμά του. Η δική σου Ναταλία Μωραλίδη Ναταλία
20 Ιουνίου 1978, Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) Ήταν περίπου 11 το βράδυ. Ο πατέρας μου έβλεπε ποδόσφαιρο στο σαλόνι, η μητέρα μου ετοίμαζε ένα γλυκό στην κουζίνα και εγώ με την αδερφή μου συναρμολογούσαμε το καινούργιο μου playmobil. Ξαφνικά, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου επικράτησε ο πανικός. Αρχικά, ακούστηκε μια φοβερη βοή και αμέσως μετα όλα αρχισαν να κουνούνται. Το σπίτι ολόκληρο, τα έπιπλα, τα φωτιστικά, αρχισαν να πεφτουν όλα τα πράγματα από τισ βιβλιοθήκες και τα ντουλάπια. Με μια γρήγορη κίνηση ο πατέρας μου μας άρπαξε όλους και μείναμε ακίνητοι στην αγκαλιά του κάτω από το κούφωμα της πόρτας του σαλονιού. Και περιμέναμε έτσι, ακίνητοι, να τελειώσει το μαρτύριο που φαινόταν να μην έχει τελειωμό. Τα 10 δευτερόλεπτα μας φάνηκαν ατελείωτα…. Ήμουν 8 χρονών τότε, όμως θυμάμαι ακόμη και σήμερα το θόρυβο, το τράνταγμα, τις φωνές και τα ουρλιαχτά γύρω μου. Πόσο αδύναμος και ανίσχυρος νιώθεις μπροστά σε ένα τέτοιο φυσικό φαινόμενο! Βγήκαμε γρήγορα στο δρόμο και κατευθυνθήκαμε στην Πλατεία Ναβαρίνου, μπροστά από το σπίτι μας. Σκηνικό απόλυτου χάους. Μέχρι το ξημέρωμα τη βγαλαμε εκεί μιλώντας με άλλους. Την επόμενη μέρα, οι γονείς μου πήγαν στο σπίτι, μάζεψαν κάποια πράγματα και φύγαμε για δυο μήνες από την πόλη. Γυρίσαμε λίγο πριν ανοίξουν τα σχολεία. Παρότι το σπίτι ήταν “πράσινο”, αρνιόμουν να ανέβω. Φοβόμουν και έκλαιγα. Έβλεπα κτήρια και σκεφτόμουν ότι πέφτουν. Το χειρότερο όμως ήρθε με το άνοιγμα των σχολείων. Ο φίλος μου ο Κώστας είχε χαθεί στα ερείπια της οικοδομής της Ιπποδρομίου. Για πάντα... Δεν θέλω να το ξαναζήσω αλλά πάντα θα θυμάμαι… Γιώργος-Χριστόφορος
Γιώργος-Χριστόφορος Τουφεκτσής