Endeiktikes apantiseis stin elliniki glwssa 2015 2016

ΓΤΜΝΑ΢ΙΟ Μάθημα :

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ημερομηνία :

18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΕΙ΢ΗΓΗΣΗ΢ :

ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΤΠΟΣΡΟΥΙΕ΢ ΢ΦΟΛΙΚΟΤ ΕΣΟΤ΢ 2015-2016 ΓΡΑΠΣΗ ΕΞΕΣΑ΢Η ΘΕΜΑΣΑ Κείμενο Γιώργου Θεοτοκά Λεωνής Ἀπό τεσσάρω χρονῶ ζωγράφιζε, ἴσως καὶ πιὸ πρίν. Ἡ μεγάλη μανία του εἴτανε, ὅπου εὕρισκε μιὰ ἄσπρη κόλλα, νὰ τὴ γεμίζει ζωγραφιές. Ὅταν εἴτανε πολύ μικρός ζωγράφιζε ὅλο μασκαράδες καὶ παιχνίδια. Ὕστερα βάλθηκε νὰ φτιάνει στρατιῶτες, παπάδες, ζῶα, σπίτια, βαπόρια. Σὰν ἄρχιζε, δὲν ἤξερε κι ὁ ἴδιος τί ἤθελε νὰ κάμει, μὰ σιγὰ-σιγὰ γινότανε μιὰ ὁλόκληρη ἱστορία. Οἱ ζωγραφιὲς μιλοῦσαν, περπατοῦσαν, ἡ μιὰ καλοῦσε τὴν ἄλλη, εἴτανε σὰν τὰ παραμύθια τῆς γιαγιᾶς ποὺ δὲν εἴχανε τελειωμό. Καμιὰ φορὰ ἔφτιανε κι ἕνα γαϊδούρι ποὺ περπατοῦσε στὰ κεραμίδια ἑνὸς σπιτιοῦ ἤ μιὰ χοντρὴ γυναίκα ποὺ πετοῦσε στὸν οὐρανὸ σὰν μπαλόνι – αὐτά γιὰ νὰ γελάσει. Ὅταν τὸν πήγαιναν σ' ἕνα ξένο σπίτι καὶ ἔκανε ἀταξίες, τοῦ ἔδιναν μιὰ κόλλα χαρτὶ κι ἕνα μολύβι, καὶ τὸν κάθιζαν σὲ μιὰ γωνιὰ καὶ τότε πιὰ δὲν ἐνοχλοῦσε κανέναν. Στὸ δρόμο, πάλι, σὰν ἔβλεπε ἕνα μεγάλο ἄσπρο τοῖχο, σταματοῦσε καὶ συλλογιζότανε τί ὡραῖα ποὺ θὰ εἴτανε ἄν μποροῦσε νὰ τὸν γεμίσει ἀνθρώπους καὶ δέντρα καὶ ἱστορίες. Ὁ τοῖχος τὸν τραβοῦσε, ὁ Λεωνὴς γυρνοῦσε καὶ τὸν ἔβλεπε, ἤθελε νὰ μποροῦσε νὰ τὸν ἔπαιρνε μαζί του. Συλλογιζότανε τότε πὼς θὰ ἔπρεπε νὰ ζωγραφιστοῦν ὅλοι οἱ τοῖχοι τῆς Πόλης, τὰ σπίτια, οἱ ἐκκλησίες, οἱ μαντρότοιχοι, τὰ τζαμιά, τὰ παλάτια, ὅλα νὰ ζωγραφιστοῦν ἀπὸ πάνω ἴσαμε κάτω καὶ νὰ εἶναι κάθε δρόμος σὰν ἕνα ἀνοιχτό βιβλίο γεμάτο ὡραῖες, χρωματιστές εἰκόνες. Ἤξερε πὼς αὐτὸ δὲν μποροῦσε νὰ γίνει, μὰ τοῦ ἄρεζε νὰ τὰ συλλογίζεται. [...] Ὕστερα ἔπαιζε πολλή ὥρα μὲ τὰ μολυβένια στρατιωτάκια κι εἴτανε πάλι ὁλόκληρες ἱστορίες, πόλεμοι, πολιορκίες, κατασκοπίες, τουφεκισμοί. Στὸ τέλος γινότανε μεγάλη παρέλαση μὲ σημαῖες ἐπὶ κεφαλῆς, νικητές καὶ νικημένοι στὴν ἴδια γραμμή. *...+ Ὁ Λεωνής εἶταν ὁ ἀρχιστράτηγος, εἶχε τὸ γενικὸ πρόσταγμα. Φοροῦσε τὴν περικεφαλαία του καὶ τὸ σπαθί του, ἔπαιζε τύμπανο κι ἔκανε κι αὐτὸς παρέλαση γύρω στὴν κάμαρα. Εἴτανε καὶ κάμποσα στρατιωτάκια ποὺ τοὺς εἶχε πέσει τὸ κεφάλι τους κι ἔμπαιναν κι αὐτὰ στὴ γραμμὴ κι εἴτανε πολὺ ἀστεῖο νὰ τὰ βλέπεις νὰ κάνουν παρέλαση μὲ δίχως κεφάλι. Ὅλο ἀστεῖα πράγματα συνέβαιναν. Ἄλλοτε πάλι ξεφύλλιζε τὸ μεγάλο βιβλίο μὲ τὰ ποιήματα. Εἶταν ἕνα χοντρὸ βιβλίο μὲ κόκκινο ξώφυλλο, στολισμένο μὲ χρυσὰ σχέδια, ποὺ λεγότανε Ἀνθολογία. Μέσα εἶχε 1 από 9

διάφορους ὑπότιτλους: θρησκευτικὰ ποιήματα, πατριωτικὰ, βακχικὰ, ερωτικά... Τὰ θρησκευτικὰ καὶ τὰ πατριωτικὰ ὁ Λεωνὴς ἀπάνω - κάτω ἤξερε τί σήμαιναν. Τὰ βακχικὰ ρώτησε καὶ τοῦ ἐξήγησαν. Τὰ ἐρωτικὰ ρώτησε, μὰ δὲν τοῦ ἔδωσαν καθαρὲς ἐξηγήσεις, μόνο κάτι μασημένα λόγια καὶ κοροϊδίες. Γι' αὐτὸ μιὰ μέρα πῆγε στὴ γιαγιὰ καὶ τῆς καυχήθηκε πὼς ἤξερε ἕνα σωρὸ ποιήματα καὶ ὅταν ἡ γιαγιὰ ρώτησε: “Τί ποιήματα;” ὁ Λεωνὴς ἀποκρίθηκε: “Ἐρωτικὰ ποιήματα”, κι αὐτὸ τὸ εἶπε ἀπὸ πονηριὰ γιὰ νὰ πάρει λόγια. Μὰ ἡ γιαγιὰ φόρεσε τὰ γυαλιά της, τὸν κοίταξε μὲς τὰ μάτια καὶ τὸν ρώτησε: “Τὶ θὰ πεῖ ἐρωτικὰ ποιήματα;” κι ὁ Λεωνὴς δὲν ἤξερε καὶ καταντράπηκε ποὺ προδόθηκε ἔτσι ἡ πονηριά του. Τότε ἡ γιαγιὰ τοῦ εἶπε: “Νὰ μὴν τὸ λὲς αὐτὸ γιατὶ δὲν εἶναι τῆς ἡλικίας σου”. Ὁ Λεωνὴς πολὺ στενοχωρέθηκε, δὲν εἴτανε τρόπος αὐτὸς, ὅλη τὴν ὥρα νὰ τοῦ χτυποῦνε τὸ ζήτημα τῆς ἡλικίας. *...+ Ὁ παπποὺς εἴτανε ψηλὸς καὶ ἴσιος, εἶχε ὡραία μέση, τοῦ ἄρεζε νὰ χορεύει ἑλληνικοὺς χορούς. Εἶχε γένια ἄσπρα κομμένα τετράγωνα. Τὴν Κυριακὴ φοροῦσε μαύρη ρεντιγκότα 1 καὶ ἡμίψηλο καπέλο καὶ κρατοῦσε ἕνα μεγάλο, βαρὺ μπαστούνι μὲ ἀσημένιο χέρι σὰν ἐκεῖνα ποὺ συνήθιζαν οἱ δεσποτάδες. Τὸ ὄνομά του εἶταν ὁ γέρο Μπιλαρίκης, ἔτσι τὸν ἔλεγαν ὅταν δὲν εἴτανε παρών. Τὰ παιδιά του εἴτανε τὰ παιδιὰ τοῦ γέρο Μπιλαρίκη, μ' αὐτὸ τὸν τίτλο τὰ ἤξερε ὁ κόσμος. Ὁ Λεωνὴς εἴτανε τὸ ἐγγονάκι τοῦ γέρο Μπιλαρίκη. Ὅλους τοὺς σκίαζε ὁ παπποὺς καὶ τοὺς πρόσταζε. Εἶχε τὶς καλές του καὶ τὶς κακές του ὧρες. Ὅταν χωράτευε καὶ γελοῦσε, ὅλος ὁ κόσμος εἴτανε χαρούμενος καὶ διασκέδαζε. Ὅταν εἴτανε κατσουφιασμένος, κανεὶς δὲν ὕψωνε τὴ φωνὴ τριγύρω του. Ἄν τύχαινε νὰ πᾶς σπίτι του σὲ τέτοιες περιστάσεις, ἡ γιαγιὰ σὲ ὑποδεχότανε στὸ προαύλιο μὲ διάφορα γνεψίματα ποὺ σήμαιναν: “Μὴ μιλᾶς δυνατά, μὴ γελᾶς, μὴν κάνεις θόρυβο”. Καταλάβαινες καὶ συμμορφωνόσουν. Ἀνέβαινες τὶς σκάλες στὴ μύτη τῶν ποδιῶν καὶ πρόσεχες μὴ βροντήσεις καμιά πόρτα. Τὴν Κυριακὴ τὸ μεσημέρι ἐρχότανε ὁ παπποὺς, τὸν ἔπαιρνε στὰ γόνατά του καὶ τραγουδούσανε μαζὶ κάτι ἀστεῖα τραγούδια. Ὁ παπποὺς τὸν γαργάλευε κι ὁ Λεωνὴς ξεφώνιζε. Ὕστερα ὁ παπποὺς ἄρχιζε διάφορες σοβαρὲς συζητήσεις μὲ τὰ πρόσωπα ποὺ εἶταν ἐκεῖ. Ὁ Λεωνὴς δὲν καταλάβαινε τίποτα, μὰ χαιρότανε ν' ἀκούει. Μαζευότανε σὲ μιὰ γωνιὰ καὶ ἄκουε. Ὁ Λεωνὴς ἀγαποῦσε τὸν παπποὺ. Το κείμενο προέρχεται από το μυθιστόρημα του Γ. Θεοτοκά «Λεωνής», Εκδόσεις «Εστία», ακολουθήθηκε η ορθογραφία της έκδοσης από την οποία επιλέχτηκε και είναι ελαφρά διασκευασμένο για τις ανάγκες της γραπτής εξέτασης.

Ανδρικό επίσημο ένδυμα, σταυρωτό, κουμπωμένο, με μάκρος μέχρι τα γόνατα. Χώρα προέλευσής του είναι η Αγγλία. Άρχισε να φοριέται στην ηπειρωτική Ευρώπη από τον 18ο αιώνα.

1

2 από 9

ΖΗΣΗΜΑΣΑ ΜΕΡΟ΢ Α ΟΜΑΔΑ Α 1. Σημείωσε Ναι δίπλα στις προτάσεις που συμφωνούν με το κείμενο και Όχι στις προτάσεις που δε συμφωνούν με το κείμενο.

(1) Ο Λεωνής είχε δείξει από πολύ μικρός μια ιδιαίτερη κλίση στη ζωγραφική. ΝΑΙ (2) Τα παραμύθια που άκουγε από τη γιαγιά, του έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση. ΝΑΙ

(3) Ο Λεωνής στενοχωριόταν όταν καταλάβαινε ότι τον θεωρούν μικρό. ΝΑΙ (4) Ο παππούς είχε έναν χαρακτήρα διακριτικό, ήπιο και εσωστρεφή. ΟΧΙ Μονάδες 4 2. α. Ποια στοιχεία του κειμένου αποδεικνύουν την αστείρευτη φαντασία του μικρού Λεωνή; ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ο Λεωνής διέθετε πολύ μεγάλη φαντασία και αυτό φαίνεται πρώτα από τις ζωγραφιές του. Σχεδίαζε στο χαρτί τα πιο απίθανα πράγματα: μασκαράδες, παιχνίδια, στρατιώτες, παπάδες, ζώα, σπίτια, βαπόρια. Στην αρχή ξεκινούσε να ζωγραφίζει χωρίς να ξέρει τι ακριβώς θα ήθελε να φτιάξει. Γρήγορα όμως άφηνε τη φαντασία του ελεύθερη και τότε το χαρτί του γέμιζε εικόνες φανταστικές και ταυτόχρονα αστείες όπως γάιδαροι που περπατούσαν στα κεραμίδια των σπιτιών και γυναίκες που έμοιαζαν με μπαλόνια και πετούσαν στον ουρανό. Φανταζόταν ακόμη πως θα μπορούσε να ζωγραφίσει όλους τους άσπρους τοίχους της Πόλης, κάνοντάς την να μοιάζει με ένα ανοιχτό βιβλίο γεμάτο εικόνες. Η μεγάλη φαντασία του φαίνεται ακόμα και από τον τρόπο με τον οποίο έπαιζε. Έβαζε τα στρατιωτάκια του στη σειρά και οργάνωνε ένα σωρό μάχες, κατασκοπείες, πολιορκίες και ενέδρες. Φανταζόταν ότι ο ίδιος είναι ο αρχιστράτηγος ενώ στο τέλος έκανε παρέλαση μαζί με τα στρατιωτάκια του. β. Να περιγράψετε το χαρακτήρα του παππού με βάση τα στοιχεία που σας δίνει το κείμενο. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ο παππούς ήταν ένας άνδρας γεροδεμένος, με εντυπωσιακό παράστημα και περιποιημένη εμφάνιση. Ήταν κοινωνικός και δημοφιλής, αφού όλοι τον γνώριζαν. Ήταν επιβλητικός τόσο στην εμφάνιση όσο και στο χαρακτήρα. Σκίαζε με την παρουσία του όλα τα μέλη της οικογένειάς του. Ήταν αξιοσέβαστος και γενικά δεν περνούσε απαρατήρητος.

3 από 9

Ο παππούς είχε έντονα συναισθήματα και άλλαζε εύκολα διάθεση. Άλλοτε ήταν ευδιάθετος και άλλοτε κακοδιάθετος. Η συμπεριφορά του επηρέαζε και καθόριζε τη συμπεριφορά των άλλων. Όταν ήταν καλοδιάθετος, ήταν αστείος και τους έκανε όλους να γελάνε. Αντίθετα, όταν ήταν νευριασμένος, προκαλούσε στους ανθρώπους γύρω του το φόβο. Ο παππούς αγαπούσε πολύ την οικογένειά του και κυρίως τον εγγονό του, το Λεωνή. Μαζί του ήταν τρυφερός και του έκανε ένα σωρό παιχνίδια. Γι’ αυτό και ο Λεωνής ένιωθε τόση αγάπη για τον παππού. Μονάδες 6 ΟΜΑΔΑ Β 1. Να εντοπίσετε τα επίθετα στις παρακάτω φράσεις του κειμένου και στη συνέχεια να σχηματίσετε - με βάση τον παρακάτω πίνακα - μονολεκτικά και περιφραστικά τα παραθετικά τους, στην πτώση, στο γένος και στον αριθμό που βρίσκονται: Ο παππούς είτανε ψηλός. Ο παππούς άρχιζε σοβαρές συζητήσεις...: ΑΠΑΝΤΗΣΗ Θετικός

Συγκριτικός Μονολεκτικό Περιφραστικό

ψηλός

ψηλότερος

πιο ψηλός

σοβαρές

σοβαρότερες

πιο σοβαρές

Σχετικό Περιφραστικό ο πιο ψηλός ή ο ψηλότερος οι πιο σοβαρές ή οι σοβαρότερες

Υπερθετικός Απόλυτο Μονολεκτικό Περιφραστικό ψηλότατος

πολύ ψηλός

σοβαρότατες

πολύ σοβαρές

Μονάδες 5 2. Να τοποθετήσετε το ρήμα του κειμένου «προδόθηκε» σε όλους τους χρόνους διατηρώντας την ίδια φωνή, το ίδιο πρόσωπο και τον ίδιο αριθμό. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Εξακολουθητικός Μέλλοντας Συνοπτικός Μέλλοντας Συντελεσμένος Μέλλοντας Παρακείμενος Υπερσυντέλικος

προδίδεται προδιδόταν προδόθηκε θα προδίδεται θα προδοθεί θα έχει προδοθεί έχει προδοθεί είχε προδοθεί Μονάδες 4

4 από 9

3. Να υπογραμμίσετε τους συνδέσμους στις παρακάτω προτάσεις του κειμένου και να δηλώσετε σε ποιο είδος ανήκουν: Καμιά φορά έφτιανε κι ένα γαϊδούρι ή μια χοντρή γυναίκα. Όταν χωράτευε όλος ο κόσμος είτανε χαρούμενος. Ήξερε πως αυτό δεν μπορούσε να γίνει, μα του άρεζε... ΑΠΑΝΤΗΣΗ κι: συμπλεκτικός ή: διαζευκτικός Όταν: χρονικός πως: ειδικός να: βουλητικός μα: αντιθετικός Μονάδες 6

ΟΜΑΔΑ Γ 1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου με βάση τα συστατικά τους (τη δομή τους). ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ (1) Τι ποιήματα; (2) O τοίχος τον τραβούσε.

(3) Όλος ο κόσμος είτανε χαρούμενος.

απλή

ελλειπτική

επαυξημένη

√ √ √

Μονάδες 3

2. Να βρείτε τους χρονικούς και τους τοπικούς προσδιορισμούς στις παρακάτω φράσεις του κειμένου: Η μεγάλη μανία του ήταν, όπου έβρισκε μια άσπρη κόλλα, να τη γεμίζει ζωγραφιές. Καμιά φορά έφτιανε κι ένα γαϊδούρι που περπατούσε στα κεραμίδια ενός σπιτιού ή μια χοντρή γυναίκα που πετούσε στον ουρανό σαν μπαλόνι - αυτά για να γελάσει. Όταν τον πήγαιναν σ' ένα ξένο σπίτι, του έδιναν μια κόλλα χαρτί κι ένα μολύβι και δεν ενοχλούσε κανέναν. ΑΠΑΝΤΗΣΗ 5 από 9

Σοπικοί προσδιορισμοί

Φρονικοί προσδιορισμοί

όπου στα κεραμίδια στον ουρανό σ' ένα ξένο σπίτι

Καμιά φορά Όταν τον πήγαιναν

Μονάδες 3 3. Να μετατρέψετε στην παρακάτω περίοδο του κειμένου τη σύνταξη από παθητική σε ενεργητική: Θα έπρεπε να ζωγραφιστούν όλοι οι τοίχοι της Πόλης, τα σπίτια, οι εκκλησίες, οι μαντρότοιχοι, τα τζαμιά, τα παλάτια, όλα να ζωγραφιστούν από πάνω ίσαμε κάτω. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ενεργητική σύνταξη: Θα έπρεπε να ζωγραφίσουν όλους τους τοίχους της Πόλης, τα σπίτια, τις εκκλησίες, τους μαντρότοιχους, τα τζαμιά, τα παλάτια, όλα να τα ζωγραφίσουν από πάνω ίσαμε κάτω. Μονάδες 2 4. Στις παρακάτω περιόδους του κειμένου να βρείτε τα ρήματα και να τα κατατάξετε σε μεταβατικά, αμετάβατα και συνδετικά. Στη συνέχεια να βρείτε τα αντικείμενα ή τα κατηγορούμενα. Του έδιναν μια κόλλα χαρτί κι ένα μολύβι. Εμπρός πήγαιναν οι εύζωνοι. Ο Λεωνής ήταν ο αρχιστράτηγος.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ρήματα Αμετάβατα πήγαιναν Μεταβατικά ΢υνδετικά

έδιναν

Αντικείμενο ή αντικείμενα

Του

/

ήταν

Κατηγορούμενο

μια κόλλα ο αρχιστράτηγος

Μονάδες 3 6 από 9

5. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ στο τμήμα της περιόδου με τα έντονα γράμματα: Ο τοίχος τον τραβούσε, ο Λεωνής γυρνούσε και τον έβλεπε, ήθελε να μπορούσε να τον έπαιρνε μαζί του. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ευθύς λόγος: «Να μπορούσα να τον έπαιρνα μαζί μου!» Μονάδα 1 6. Να χωρίσετε τις παρακάτω περιόδους σε προτάσεις και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνδεσης (Παρατακτική σύνδεση, υποτακτική σύνδεση ή ασύνδετο σχήμα): Οι ζωγραφιές μιλούσαν, περπατούσαν, η μία καλούσε την άλλη. Του έδιναν μια κόλλα χαρτί και τον κάθιζαν σε μια γωνιά και τότε πια δεν ενοχλούσε κανέναν. Όταν είτανε κατσουφιασμένος, κανείς δεν ύψωνε τη φωνή τριγύρω του. ΑΠΑΝΤΗΣΗ [Οι ζωγραφιές μιλούσαν,] [περπατούσαν,] [η μία καλούσε την άλλη.] Ασύνδετο σχήμα [Του έδιναν μια κόλλα χαρτί] και [τον κάθιζαν σε μια γωνιά] και [τότε πια δεν ενοχλούσε κανέναν.] Παρατακτική σύνδεση [Όταν είτανε κατσουφιασμένος,] [κανείς δεν ύψωνε τη φωνή τριγύρω του.] Τποτακτική σύνδεση

Μονάδες 3 ΟΜΑΔΑ Δ 1. Να γράψετε μία αντώνυμη για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου (οι λέξεις στο κείμενο είναι υπογραμμισμένες): χοντρό, βαρύ, σοβαρές, αγαπούσε ΑΠΑΝΤΗΣΗ χοντρό: λεπτό βαρύ: ελαφρύ ή ελαφρό σοβαρές: αστείες αγαπούσε: μισούσε Μονάδες 4 2. Για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε ένα συνώνυμο με βάση τη σημασία που έχει στο κείμενο (οι λέξεις στο κείμενο είναι τυπωμένες με έντονα γράμματα): συλλογιζότανε, καυχήθηκε, αποκρίθηκε, προδόθηκε 7 από 9

ΑΠΑΝΤΗΣΗ συλλογιζότανε: σκεφτόταν καυχήθηκε: υπερηφανεύτηκε, παινεύτηκε, κόμπασε αποκρίθηκε: απάντησε προδόθηκε: αποκαλύφθηκε, φανερώθηκε Μονάδες 4 3. Στις παρακάτω φράσεις του κειμένου να εντοπίσετε ποιες είναι οι παρομοιώσεις και ποιες οι μεταφορές: Οι ζωγραφιές είτανε σαν τα παραμύθια της γιαγιάς που δεν είχανε τελειωμό. Ο τοίχος τον τραβούσε, ο Λεωνής γυρνούσε και τον έβλεπε. Συλλογιζότανε πως θα έπρεπε να ζωγραφιστούν όλοι οι τοίχοι της Πόλης, και να είναι κάθε δρόμος σαν ένα ανοιχτό βιβλίο γεμάτο ωραίες, χρωματιστές εικόνες. Ο Λεωνής πολύ στεναχωρέθηκε, δεν είτανε τρόπος αυτός, όλη την ώρα να του χτυπούνε το ζήτημα της ηλικίας. [...] σαν τα παραμύθια της γιαγιάς: παρομοίωση Ο τοίχος τον τραβούσε: μεταφορά σαν ένα ανοιχτό βιβλίο: παρομοίωση να του χτυπούνε το ζήτημα της ηλικίας: μεταφορά Μονάδες 2 ΜΕΡΟ΢ Β Παραγωγή λόγου Ο Λεωνής είναι ένα μικρό παιδί που μεγαλώνει στην Κωνσταντινούπολη λίγο πριν ξεσπάσει ο Α παγκόσμιος πόλεμος. Το απόσπασμα δίνει κάποια στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο ζούσε ο Λεωνής, για τα ενδιαφέροντά του, για τη σχέση του με την οικογένειά του. Επηρεασμένος από το κείμενο αυτό, αποφασίζεις να γράψεις ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα, στο οποίο συγκρίνεις τη ζωή και τα ενδιαφέροντα ενός παιδιού εκείνης της εποχής με τα αυτά ενός παιδιού της σημερινής εποχής. Το άρθρο σου θα πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον τρεις παραγράφους. Μονάδες 50

8 από 9

Ένα ενδεικτικό σχεδιάγραμμα: ΠΡΟΛΟΓΟ΢ (πρώτη παράγραφος) ΚΤΡΙΟ ΜΕΡΟ΢ (τουλάχιστον δύο παράγραφοι) Παλαιότερες εποχές Ενδιαφέροντα Τα παιδιά τα χρόνια εκείνα περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους παίζοντας με παιχνίδια απλά όπως τα στρατιωτάκια. Χρησιμοποιούσαν πολύ τη φαντασία τους και έφτιαχναν με το μυαλό τους ολόκληρες ιστορίες όπου τα παιχνίδια αυτά ζωντάνευαν, κινούνταν και μιλούσαν σαν αληθινοί άνθρωποι. Τα παιδιά εκείνης της εποχής ζωγράφιζαν πολύ δίνοντας διέξοδο στη φαντασία τους ή διάβαζαν βιβλία όπως ο Λεωνής. ΢χέση με την οικογένεια Οι οικογένειες ήταν πολύ δεμένες. Σημαντική θέση σε αυτές κατείχε ο παππούς και η γιαγιά, πρόσωπα σεβαστά που κρατούσαν όλη την οικογένεια ενωμένη. Οι γιαγιάδες περνούσαν πολύ χρόνο με τα εγγόνια τους λέγοντάς τους ατελείωτα παραμύθια, συμβουλεύοντάς τα και φροντίζοντάς τα. Οι παππούδες πάλι κρατούσαν το ρόλο του αρχηγού της οικογένειας. ΢ημερινή εποχή Ενδιαφέροντα Τα παιδιά στις μέρες μας παίζουν με διαφορετικά παιχνίδια. Τα στρατιωτάκια του μικρού Λεωνή δε θα έκαναν και τόση εντύπωση σε ένα σημερινό παιδί που έχει συνηθίσει να παίζει με μηχανοκίνητα παιχνίδια. Η ζωγραφική και η ανάγνωση βιβλίων εξακολουθούν να είναι ένας τρόπος για να περνάει ευχάριστα ένα παιδί τον ελεύθερο χρόνο του, αλλά τα περισσότερα σημερινά παιδιά προτιμούν την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. ΢χέση με την οικογένεια Η οικογένεια στις μέρες μας έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν. Ο παππούς και η γιαγιά σπάνια μένουν στο ίδιο σπίτι με τα εγγόνια τους και έτσι δεν παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στη διαπαιδαγώγησή τους. Συχνά τα παιδιά στις μεγάλες πόλεις μεγαλώνουν με ξένους ανθρώπους γιατί οι γονείς τους δουλεύουν πολλές ώρες. Οι γιαγιάδες δε διηγούνται πια παραμύθια στα εγγόνια τους. Βέβαια, η αγάπη του παππού και της γιαγιάς προς τα εγγόνια είναι πάντα μεγάλη και την εκφράζουν με κάθε τρόπο όπως ακριβώς ο παππούς του Λεωνή. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ (τελευταία παράγραφος)

9 από 9