ΕΙΣΑΓΩΓΗ _ ΣΤΟΧΟΙ 8
Στόχος αυτής της έρευνας είναι, μελετώντας την πορεία του προαστίου της Κηφισιάς κατά την περίοδο 1870-1930, να προκύψουν συμπεράσματα για την αρχιτεκτονική των εξοχικών κατοικιών της νέας αστικής τάξης, σε σχέση με την αρχιτεκτονική της πόλης γενικότερα, αλλά και για την σημερινή κατάσταση των κτιρίων αυτών σε συνάρτηση με τις χρήσεις που φιλοξενούν πλέον. Η ανάλυση ξεκινά από το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κατασκευάστηκαν οι εξοχικές επαύλεις ως σύνολο. Στην πρώτη ενότητα της έρευνας, με βάση τη βιβλιογραφία που μελετήθηκε, εξετάζονται οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες της πόλης των Αθηνών, με την οποία ήταν άμεσα συνδεδεμένη η περιοχή της Κηφισιάς. Αυτό έχει ως στόχο να κατανοηθούν τα δεδομένα της πόλης κατά την εποχή στην οποία αναφερόμαστε, οι λόγοι ανάπτυξης στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος αλλά και η σύσταση μιας νέας αστικής τάξης. Η τάξη αυτή θα είναι που θα κατοικήσει και στην εξοχική Κηφισιά και θα μεταβάλει τη φυσιογνωμία της από ένα απλό χωριό σε ένα προάστιο Ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Αρχικά εξετάζεται η οικονομία της πόλης κατά τον 19ο αιώνα, διότι η οικονομική ακμή της πόλης, στην οποία σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι επενδύσεις από την Ευρώπη, καθόρισε το ρυθμό ανάπτυξης της σε όλα τα επίπεδα. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η Αθήνα, στην περίοδο την οποία μελετάμε συγκέντρωσε Ευρωπαίους επενδυτές, κυρίως ομογενείς, οι οποίοι επαναπατρίστηκαν, και οι οποίοι έφεραν μαζί τους κουλτούρα και αρχιτεκτονική από την Κεντρική Ευρώπη.
Η πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους απέκτησε ζωή με ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς μέχρι την απελευθέρωση ήταν μια μικρή πόλη περιορισμένης σημασίας. Στην Αθήνα βρήκαν οι αρχιτέκτονες το γόνιμο έδαφος για να εκπληρώσουν όλους τους μορφολογικούς τους πόθους, χάρη στη μέχρι τότε ελάχιστη ανοικοδόμησή της. Δημιουργήθηκε λοιπόν μια νέα αστική τάξη η οποία καθιέρωσε το πρότυπο της αθηναϊκής κατοικίας (που αφορούσε πιο πολύ τους μεσοαστούς) και το αστικό μέγαρο (που αφορούσε τους μεγαλοαστούς). Σημειώνονται νέες τάσεις στην αρχιτεκτονική των δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων, όπως επίσης και οι αρχιτεκτονικές τάσεις που ήρθαν από το εξωτερικό. Επιπλέον, γίνεται σχολιασμός κάποιων εκ των σημαντικότερων κτιρίων του κύριου ιστού της πόλης, όπως και των αρχιτεκτόνων που συνέδραμαν αποφασιστικά στη δημιουργία της νέας πόλης. Όλη αυτή η κτηριολογία επηρεάζει αποφασιστικά τη φυσιογνωμία του προαστίου της Κηφισιάς, το όποιο από ένα μικρό αγροτικό χωριό μετατρέπεται σε μεγαλοαστικό παραθεριστικό προάστιο. Στα πλαίσια, λοιπόν, της ανάλυσης των ιστορικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, κατά τις οποίες κατασκευάστηκαν οι κατοικίες που θα παρουσιαστούν, στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται περισσότερο το προάστιο της Κηφισιάς. Η δεύτερη ενότητα έχει να κάνει με την εξέλιξη του αστικού ιστού της Κηφισιάς, ειδικά στην περίοδο που μελετάται. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η και η σύνδεση της πόλης των Αθηνών με την Κηφισιά, μέσω της επέκτασης του σιδηροδρομικού δικτύου το 1882. Αρχικά, γίνεται και πάλι μια ανάλυση της σύνθεσης του πληθυσμού, δεδομένου ότι σε αυτή τη νέα συνοικία η εγκατάσταση πληθυσμού στην περιοχή σχετιζόταν κυρίως με οικονομικά κριτήρια. Η εισαγωγή ενός νέου τύπου κατοικίας, αυτού της «βίλας», ο οποίος εισήχθη από την Κεντρική Ευρώπη, ήρθε για να εξυπηρετήσει τις παραθεριστικές ανάγκες της μεγαλοαστικής κυρίως τάξης, που ήθελε να αντιμετωπίσει τα ζεστά και ξηρά καλοκαίρια στην Αττική. Μελετώνται τα ευρωπαϊκά στιλ και πρότυπα, με βάση τα οποία οι