10
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 2014
Kerken doordeweeks open? Drs. W. Chr. Hovius
Aardrijkskunde in Papua
Meermalen ging ik in het buitenland een kerk binnen die open stond. En ik ben niet de enige! Want vooral gelovige, reformatorische christenen doen dat ook! Soms gaan ze mooie kathedralen binnen, zoals de Sint Paul in Londen, de Notre Dame in Parijs of de Sint Pieter in Rome, maar ook minder bekende, kleine kerken. En vaak kom je dan stil het kerkgebouw uit naar buiten. Waarom zijn in het buitenland op bepaalde tijden de kerken wel open, maar in ons land niet? Ja, vaak zijn er wel rooms katholieke kerken open, maar in ons land zien we dat de kerken van vooral bevindelijke, reformatorische kerkleden doordeweeks dicht zijn. Mogelijk vindt men het kerkgebouw alleen op zondag toegankelijk moet zijn voor de eigen kerkleden, en in de week hoogstens voor samenkomsten of vergaderingen van verenigingen. Opmerkelijk is dat de SGP in Urk stelt dat zeker in de zomertijd de kerken niet op slot, maar juist open moeten zijn.Verdrietig is het dat in Nederland, in onze wereldse maatschappij, voor veel mensen de drempel naar het kerkgebouw te hoog is geworden. Als de kerk doordeweeks op bepaalde tijden open is, kunnen en zullen wellicht mensen toch een kijkje nemen. Je weet maar nooit wat hen dat doet en wat het oplevert. Het openstellen van de kerk geeft ook een zekere bewogenheid aan met de mensen, die buiten onze eigen kring zijn komen te staan. Die mensen die we juist ook de kennis van God en het geloof in Hem zo hartelijk gunnen. Heeft de kerk ook niet voor hen een Goddelijke boodschap? De Heiland gaf immers Zijn volgelingen de opdracht om het evangelie in heel de wereld te verkondigen. Wie weet welke ‘vreemdeling’ een open kerk binnenstapt en wordt geraakt. Bijvoorbeeld door een gesprek met de koster of een gemeentelid. Goed is het dat er in de kerk aanwezigen zijn. Er kan hiervoor een rooster worden opgesteld! Als de kerk present wil zijn in de steeds meer ongeestelijke samenleving, dan moet de kerk voor God en Zijn volk een zoutend zout kunnen zijn. Bezoekende voorbijgangers, die een ziel met zich omdragen voor de komende eeuwigheid, kunnen door ons leren van de Zaligmaker. De Zaligmaker Die met innerlijke ontferming bewogen was bij het zien van de grote menigte. Die Hij zag als schapen zonder herder. Kennen wij die Zaligmaker ook?
Neem en Lees: Luther op de Wartburg Drs. P. den Ouden, hersteld hervormd predikant te Katwijk aan Zee heeft een boek geschreven aan de hand van de brieven die Luther heeft geschreven vanaf de Wartburg. Het is verschenen bij Den Hertog uitgeverij, Houten onder het ISBN nummer 978.90.331.2501.0, en kost € 19,90. Door: B.S. van Groningen
Het is naast de vele boeken die over Luther zijn verschenen een welkome aanvulling, vooral omdat de inhoud van deze brieven iets weergeven van het innerlijk van deze hervormer. Bij het lezen van de brieven maken we de stormachtige begintijd van de Reformatie van heel dichtbij mee. Juist in zijn brieven komen we Luther tegen, zoals hij was: ongekunsteld, een groot theoloog, een vaderlijke vriend, een onverschrokken strijder, een aangevochten christen, een taalkunstenaar, maar bovenal een Godsman, wiens leven van harte uitnodigt tot navolging. Gods wegen met Zijn kinderen zijn vaak heel wonderlijk, onbegrepen, maar altijd wijs. Was hij niet na de Rijksdag te Worms in verplichte gevangenschap gezet, dan hadden deze brieven nooit het daglicht gezien. Bijna een jaar moest hij daar vanwege veiligheids redenen verblijven. Hij was er behoorlijk eenzaam en daarom noemde hij deze periode op de Wartburg: mijn Patmos. Bepaald gemakkelijk heeft hij het niet gehad op de Wartburg, want zijn verantwoordelijkheid drukte zwaar: hij moest immers leiding geven aan de reformatie van de kerk. En vanuit de Schrift moest hij een antwoord kunnen geven aan Rome. Tegelijk had hij ook veel te stellen op politiek gebied. De roerige Wederdopers zorgden voor veel spanningen in Wittenberg. En zijn vele vrienden vroegen voortdurend om pastorale zorg. En we mogen het toch wel zeggen, zijn belangrijkste werk op de Wartburg was de vertaling
van het Nieuwe Testament. Juist in de brieven maken we zijn gang van heel dichtbij mee. Je ziet hem worstelen en zoeken, maar ook raad geven en vermanen. Ook schroomde hij niet om anderen deelgenoot te maken van zijn aanvechtingen en zorgen. Wat maakt dit geheel zo bijzonder? Zijn stijl, die niet na te volgen is. Dan weer teer, maar ook grof, ook humoristisch en beslist scherp. Toch voert het heerlijk gelovig zijn de boventoon. Eens schreef Luther aan Melanchton: geloof maar dapper. Typisch Luther. Opbouw Het eerste hoofdstuk geeft een verslag van Luther en de rijksdag te Worms. Dan volgt hoofdstuk 2: Op de Wartburg, met veel onderverdelingen; ik noem er enkele. Brieven aan Cranach, keizer, Karel en Melanchton; een verklaring van psalm 68, Luther en Melanchton. Het Magnificat, de verklaring van de lofzang van Maria. Over de biecht, een opdracht bij de verklaring van de geschiedenis van de tien melaatsen, Warburg postille, o.a. een brief aan zijn vader, onrust in Wittenberg, trouwhartige vermaning en de Bijbelvertaling. Een scala van onderwerpen dat vooral in briefvorm tot ons is gekomen. Het is bijzonder moeilijk om het geheel met deze beperkte ruimte te beschrijven, daarom geldt voor dit boek in het bijzonder: neem en lees! Tot slot. Een klein stukje uit de voorrede op het Nieuwe Testament dat ik u niet wil onthouden: … (blz. 217) Want het Evangelie eist waarlijk geen werk van onze kant, waardoor we vroom en zalig zouden kunnen worden - ja, het veroordeelt zulke werken -, maar het vraagt van ons slechts geloof in Christus, geloof hierin, dat Hij voor ons zonde, dood en hel overwonnen heeft en ons dus niet door onze werken, maar door Zijn eigen werk, steven en lijden, vroom, levend en zalig maakt; het vraagt dat wij Zijn sterven en overwinning als de onze aanvaarden, als hadden wij het zelf gedaan…
Het is bijna het eind van het schooljaar. Gerjanne moet nog een paar laatste opdrachten maken en dan is ze klaar met Havo 4. Eén van die opdrachten bestaat uit een onderzoek voor Aardrijkskunde. Gerjanne kiest ervoor om iets te onderzoeken over de vrouwen op de markt: hoe ze aan groenten en fruit komen, hoeveel het ze allemaal kost en hoeveel het ze oplevert. Ze maakt een soort invulformulier voor mij en ik ga het vragen aan de dames, op drie verschillende markten. Ik zie er een beetje tegenop, je weet niet hoe de mensen zullen reageren. Maar ik ga het gewoon proberen. Als eerste ga ik naar het kleine marktje op de hoek van een straat. Onze eerst zes jaar in Papua fietsten we daar iedere dag langs, op weg naar school. Ik leg mijn probleem voor aan een vrouw en vraag of ze wil helpen met het beantwoorden van wat vragen. ‘Natuurlijk’, zegt ze, ‘Geen probleem.’ Ze beantwoordt vlot mijn vragen en regelt gelijk de volgende vrouwen. Iedereen komt er gezellig omheen staan en als ik na een poosje even mijn benen strek, biedt een vrouw me gelijk een stevige tas aan, zodat ik op de grond kan gaan zitten. Ik bedank haar hartelijk en neem met een zucht plaats. Mijn spieren zijn niet berekend op lang op de grond zitten of gehurkt zitten, zoals deze vrouwen allemaal doen. Ook al vraag ik maar een paar feiten, toch vind ik het boeiend. Ik kom erachter dat alle vrouwen die op de marktjes in de stad verkopen, iedere ochtend eerst naar één van de twee grote markten net buiten de stad gaan, om daar fruit en groenten te kopen van de dames die met de taxi’s meegekomen zijn. Eigenlijk zou ik daar ‘s morgens eens moeten kijken, want het is daar flink onderhandelen, begrijp ik uit de verhalen. Nu snap ik ook waarom iedereen weet dat een bepaald artikel schaars is en dus onmiddellijk voor een hogere prijs verkocht kan worden! Die hogere prijs was me wel opgevallen, maar ik wist niet waarom iedereen daar gelijk van op de hoogte was! Als ik klaar ben, koop ik natuurlijk flink wat fruit en groente. De volgende markt moet even wachten, anders heb ik teveel. Een dag of twee later ga ik naar het marktje midden in de stad, naast een straatje met winkeltjes van mensen van de andere eilanden. Alleen Papuavrouwen verkopen verse groenten en fruit, dat is bij wet geregeld. Ik doe mijn verhaal en weer blijken mensen
best bereid om me te helpen. Bij het vrouwtje dat taugé verkoopt, ga ik even zitten. Nadat ik wat informatie van haar heb, vraag ik wat verder. Ze vertelt dat ze in 1995 weduwe werd en vanaf toen op de markt taugé ging verkopen. Iedere morgen koopt ze haar taugé in één van de winkeltjes. Als ze zaterdag nog niet alles verkocht heeft, zit ze hier zondag ook, maar anders is ze op zondag vrij. Ze heeft met de opbrengst de school van haar drie kinderen kunnen betalen, ze hebben alle drie een hogere opleiding gedaan, vertelt ze me heel trots! Ik knik bewonderend naar de
reden! Er zijn al heel wat gezinnen alles kwijtgeraakt vanwege de goklust van de man. Maar ondanks alle problemen die deze markt heeft, kom ik er graag! De markt ligt vol met verse groenten, ik ga een paar keer per week naar de markt en kan dan in een mum van tijd met een tas vol verse spullen weer naar huis. Ook hier blijken de vrouwen best bereid te praten. Eén vrouw zit al 25 jaar op de markt! Als ik kijk naar wat de vrouwen zeggen te verdienen, lijkt het alsof de meest expressieve vrouwen het meest verkopen. Maar verkopen op
vrouw. Soms vind ik het heel wat dat ik mijn kinderen al vier jaar thuisonderwijs geef, maar negentien jaar taugé verkopen is ook een hele prestatie!
de markt brengt ook risico’s met zich mee, soms blijken de vrouwen hun spullen niet te kunnen verkopen en dan draaien ze verlies.
De laatste markt waar ik naartoe ga, ligt net buiten de stad. Dit is een grote markt, waar ook weer veel kleine winkeltjes omheen staan. Er lopen grote varkens te zoeken naar eten op de afvalberg net voor de markt en straatkinderen proberen altijd of ze op je motor mogen passen of je groenten mogen dragen. Op deze grote markt wordt niet alleen groente en fruit verkocht, maar ook konijnen, vissen, varkens en stukken varkensvlees, souvenirs en ook veel betelnoten. Er is ook altijd wel een tafel waar mannen proberen om één mobieltje te verkopen. Als iemand zijn mobiel kwijt is, is het een goed idee om even op deze markt te gaan kijken of hij daar soms toevallig verkocht wordt. Onze kinderen komen niet graag op deze markt; we hebben een paar keer meegemaakt dat er een dronken man achter ons aanzat, we vallen vanwege onze huidskleur iets teveel op. En ik liep een keer met mijn moeder over deze markt toen opeens iedereen ging rennen en wij dachten dat er een stammenoorlog uitgebroken was! Het bleek dat de politie een soort veegactie ging doen naar kaartende mannen, gokken is hier verboden en niet zonder
Gerjanne kan aan de slag met alle gegevens. Ze maakt grafiekjes en trekt conclusies en ze blijkt een 9,5 voor haar project te hebben. De Aardrijkskundejuf vindt het allemaal heel interessant. Dat had ik wel verwacht, Papua is een superland voor aardrijkskundigen. Gerjanne kwam op een dag een foto van haar buurman tegen in haar aardrijkskundeboek. Nou ja, buurman, maar de man woont hier echt maar 5 minuten fietsen vandaan. Het schoolwerk is af: zomervakantie! Fijne vakantie allemaal. De familie Van Driel woont in Papua en doet daar onderwijswerk. Regelmatig vertellen ze in Eilanden-Nieuws over hun wederwaardigheden. Meer lezen? Kijk op www.helponderwijspapua.nl. Wilt u hen financieel steunen? Maak dan een gift over naar rekeningnummer 128133260 t.n.v. stichting Help Onderwijs Papua.