WOENSDAG 13 AUGUSTUS 2014
Achtergrond
21
DIRKSLAND - Gerrit Jan ten Voorde is dit jaar 25 jaar tandarts. In 1989 nam hij de praktijk van tandarts Van Overbeeke over, aan de Voorstraat in Dirksland. Na een aantal jaren hier gewerkt te hebben, met één behandelkamer en één assistente, werd in 2003 verhuisd naar een nieuwgebouwde praktijkruimte aan de Secretarieweg, met meerdere behandelkamers en meerdere assistentes en mondhygiënistes, terwijl de praktijk gedigitaliseerd werd. Sinds 2006 is Gerrit Jan ten Voorde naast tandarts ook implantoloog. En anno 2014 kan hij alleen maar zeggen een bloeiende praktijk te hebben, met één grote “patiëntenfamilie”.
Ondanks toegenomen druk blíjven genieten van zijn werk
Gerrit Jan ten Voorde 25 jaar tandarts Door Hans Villerius
Dat laatste geeft meteen al iets aan van hoe Gerrit Jan ‘zijn’ patiënten ziet, dat hij een band met ze ervaart. “Ja, je kent elkaar al zo lang en hebt na zoveel jaar dikwijls al zo veel met elkaar gedeeld. Heel emotionele dingen soms ook. Ik ben echt om m’n patiënten gaan geven.” Dat laatste ervaren patiënten zelf ook. Een laagdrempelige en gezellige sfeer, waarbij oprechte belangstelling en een grap elkaar afwisselen, typeren menig tandartsbezoek bij Ten Voorde. Nee, een vaktechnisch verhaal over 25 jaar tandarts zijn, daar heeft Gerrit Jan niet zo’n zin in. “Zullen we ‘t gewoon eens hebben over hoe ik m’n vak beleef, en als ‘Tukker’ inwoner te zijn van ons goede eiland?”, zo stelt hij voor. Van dokter tot Gerrit Jan Geboren in Hengelo en afgestudeerd in Groningen vestigde de nu 50-jarige Gerrit Jan ten Voorde zich als tandarts te Dirksland. “Toen ik hier kwam, merkte ik duidelijk dat een tandarts iemand was waar je tegenaan keek. Dat hoefde voor mij helemaal niet zo. Ik wilde gewoon Gerrit Jan zijn en integreren bij de bevolking. Ik wilde m’n patiënten leren kennen, hun familieverbanden, en één van hen zijn. Zelf voelde ik die afstand tussen tandarts en patiënt dan ook totaal niet en gelukkig is dat in de loop der jaren ook wel weggevallen. Je hebt elkaar leren kennen, er is een vertrouwensband ontstaan, en van ‘dokter’ ben ik Gerrit Jan voor ze geworden. Da’s toch mooi, of niet?” Saamhorigheid Daarnaast heeft Gerrit Jan nog een verandering gezien die hij toejuicht. “In zekere zin heb ik op het eiland grenzen en muren tussen bevolkingsgroepen onderling weg zien vallen. Mensen van allerlei gezindte trekken veel meer samen op, ongeacht levensovertuiging of politieke kleur. Er is saamhorigheid tussen álle eilandbewoners. Dat merk je als er iets gebeurt of als er iets speelt in de eilandelijke samenleving. Emoties worden meer geuit en gedeeld. Vroeger gaf je als tandarts de patiënt alleen en formeel een hand bij het komen en gaan in de praktijk, nu soms ook een schouderklop. Dat had je 25 jaar geleden niet zo. Ja, Flakkee is echt mijn eiland geworden!” Opgevoed Wat Gerrit Jan opvalt, is dat door de loop der jaren zijn patiënten voor een groot deel mee zijn gegaan in de lijn en in de weg die hij als tandarts/ implantoloog is ingeslagen. “Tien jaar geleden ben ik implantoloog geworden, als eerste op het eiland. Daarmee is het vakgebied veranderd van een basaal tot een heel uitgebreid pak-
Gerrit Jan ten Voorde met een deel van zijn team. ket tandheelkunde, waarmee je voor jezelf als tandarts een nieuwe standaard ontwikkelt. Wat ik nu heb zien gebeuren is dat veel patiënten daar als het ware vanzelf in mee zijn gegroeid. Waar je vroeger een kies trok, bleef het daar dikwijls bij en zat de patiënt met een ‘gat’ in zijn gebit. Als implantoloog kun je zulke hiaten prachtig oplossen en hierin ook adviseren, maar het is heel plezierig om te ervaren dat patiënten dikwijls zelf al die kant op willen. In andere praktijken hoor je dat niet zo, zodat ‘t er eigenlijk wel wat op lijkt dat mijn patiëntenfamilie ongemerkt een beetje is ‘opgevoed’ door waar ik tien jaar geleden mee ben begonnen. Dat geeft ergens wel een voorspelbare tandheelkunde, die bijdraagt aan een stukje zekerheid en continuïteit in je praktijk.” Schaalvergroting Wat dit laatste betreft, denkt Gerrit Jan natuurlijk ook aan “wat de toekomst hem te bieden heeft”, zoals hij ‘t zelf verwoordt. “Ik ben altijd een alleenstaande tandarts gebleven, dus met een solopraktijk, terwijl je om je heen praktijken ziet uitgroeien tot complete bedrijven. Die ontwikkeling is voor het voortbestaan van een tandartspraktijk natuurlijk wel goed,
maar ik vind het ontzettend belangrijk dat je als tandarts dan toch het contact met en de persoonlijke aandacht voor je patiënten houdt en je geen manager wordt die alleen nog op afstand op cijfers stuurt en intussen de voeling met het vak kwijtraakt. Jij en je patiënt hebben een binding en als tandarts ben jij zelf eigenlijk het product waar de klant voor komt. Bij schaalvergroting komt dit al heel gauw in het gedrang en raakt de patiënt uit je gezichtsveld. Dat vind ik niet goed. Wat de toekomst betreft ben ik wel bezig met het zoeken naar een compagnon, want dat is voor het voortbestaan van ook deze praktijk alleen maar goed. Ik ben nu vrijwel uitsluitend met m’n werk bezig en één dag tandheelkunde kost echt heel veel energie. Dus schaalvergroting en het zoeken naar een tweede tandarts zal ook hier wel gaan gebeuren, maar dat zal dan iemand moeten zijn die volkomen bij mijn visie op het vak en de praktijkvoering past en die zich conformeert aan de cultuur die de praktijk nu heeft, want het goede dat we hebben koester ik graag!” Bedenkelijke ontwikkeling Al het goede behouden, is in de praktijk echter niet altijd even gemakke-
Foto: Hans Villerius lijk, blijkt uit wat Gerrit Jan verder vertelt. Al snel komt hij dan op de macht van de zorgverzekeraars, die volgens hem van de overheid carte blanche gaan krijgen om uit te maken wie waar welke zorg kan krijgen. “Door de politiek ongetwijfeld heel goed bedoeld, maar het uiteindelijke resultaat is een zich vercommercialiserende zorg”, zo geeft hij aan. “Naar mijn overtuiging moet de patiënt zelf, op basis van een vertrouwensrelatie met zijn zorgverlener, uit kunnen maken door wie hij geholpen wil worden. Maar nu wordt hij door de zorgverzekeraars, onder andere vanaf hun websites, gestuurd om voor bepaalde zorgverleners te kiezen. Daarbij moet je als zorgverlener volledig tegemoetkomen aan de eisen van de zorgverzekeraars om door de verzekeraar als voorkeursbehandelaar genoemd te worden, terwijl vakkundigheid daarbij niet per definitie een rol speelt. Die machtspositie van de zorgverzekeraar - waarvan we er in Nederland uiteindelijk maar een handjevol hebben, al de kleinere verzekeraars hangen daar slechts onder - is een bedenkelijke ontwikkeling. Hun bemoeienis betreft niet alleen meer de financiën, maar ook hóe jij als zorgverlener je werk moet doen. De verzekeraar koopt
jou als zorgverlener in, met winstoogmerk in ‘t achterhoofd, maar het belang van de patiënt staat daarbij al lang niet meer altijd op nummer één, al roepen ze dat in allerlei commercials om ‘t hardst. En aan dit alles doet de overheid mee - met daarboven het Europese parlement - met een voortdurende toename van richtlijnen en controle op controle. Dit heeft inmiddels heel veel impact gekregen op de normale beroepsuitoefening en zet de hele wereld van de zorgverlening onder druk. Wat ik nu vertel, klinkt misschien wat negatief, maar ik denk dat ook dit tóch eens een keer hardop gezegd moet worden.” Motivatie De conclusie na 25 jaar tandarts zijn? Gerrit Jan formuleert ‘t als volgt. “Het is soms niet eenvoudig om als solotandarts naast de patiëntenzorg die door de toegenomen mogelijkheden groeit - en de vereiste nascholing de druk te hanteren van de zorgverzekeraars en van de overheid. Niettemin: ik houd van m’n vak, van m’n patiënten, van m’n medewerksters én van Flakkee, en dat blijf ik doen. Dáár vind ik ontzettend veel voldoening in én de motivatie om wat mij betreft nog jarenlang door te gaan!”