ΕΦΣΥΝ ΚΡΑΣΙ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022

της οικογένειας Κουτσογιαννόπουλου», λέει ο γενικός διευθυντής του μουσείου. «Ο επισκέπτης διατρέχει την ιστορία του κρασιού και παρακολουθεί τη ζωή του αμπελουργού για περίπου τριακόσια χρόνια. Παράλληλα μπορεί να συμμετέχει σε βιωματικές δράσεις, όπως να πατήσει σταφύλια στο πατητήρι και να

πάρει μέρος στη διαδικασία παραγωγής κρασιού». Η περιήγηση στον κόσμο του κρασιού ολοκληρώνεται με γευσιγνωσία τεσσάρων τουλάχιστον κρασιών (ανάλογα

στήριο, ένα από τα δύο που ήρθαν στην Ελλάδα για τους αμπελώνες του Οθωνα, κι ένα ξύλινο πιεστήριο φτιαγμένο όλο από βελανιδιά. Πολύτιμα εκθέματα από τα στάδια παραγωγής του κρασιού αλλά και τη ζωή του αμπελουργού μιας άλλης εποχής: μηχανήματα, σκεύη και εργαλεία. Περίπου τριακόσια μέτρα πυκνής πληροφορίας, που υπογραμμίζεται με τις μηχανικές κούκλες, κάποιες από τις οποίες διαθέτουν και μια σχετική αυτονομία κίνησης, μουσική, αφήγηση και μετάφραση για τους επισκέπτες σε 14 διαφορετικές γλώσσες, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό γεμάτο από την πλούσια αρωματική γεύση του ασύρτικου φημισμένου κρασιού της Σαντορίνης. Αυτό το μοναδικό κρασί που ήταν διάσημο από την αρχαιότητα κι έρρεε άφθονο μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα στα σαλόνια, μεταξύ άλλων, των πλούσιων Ελλήνων εμπόρων της Οδησσού, οι οποίοι ήταν από τους καλύτερους πελάτες των οινοποιείων του νησιού. Τα πρώτα μηχανήματα παραγωγής οίνου έφτασαν στη Σαντορίνη από τους Γάλλους μοναχούς που είχαν εγκατασταθεί στο νησί προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν αποκλειστικά για τα δικά τους μοναστηριακά κρασιά. Πολύ αργότερα δώρισαν ένα στον προπάππου του Γιώργου Κουτσογιαννόπουλου, σημερινό διευθυντή του μουσείου. Καλλιέργεια αμπελιού με την παραδοσιακή μέθοδο της κουλούρας, δηλαδή πλέκοντας τα κλαδιά σε καλάθια, κλάδεμα, όργωμα της γης, τρύγος, πάτημα και ζύγισμα σταφυλιών. Ολες οι φάσεις της παραγωγής περνούν μπροστά στα μάτια των επισκεπτών, που έρχονται κυριολεκτικά από κάθε γωνιά της Γης. «Μπορεί όποιος το επιθυμεί και αφού μας έχει ενημερώσει πρώτα να πάρει μέρος στο πάτημα των σταφυλιών. Εχουμε πατητήρι και εάν χρειαστεί παραγγέλνουμε σταφύλια για τη διαδικασία. Η διαδρομή των επισκεπτών στο υπόσκαφο μουσείο ολοκληρώνεται με τη γευσιγνωσία. Εστιάζουμε στο κρασί. Το μουσείο και όποιες δραστηριότητες έχουμε αναπτύξει αφορούν αποκλειστικά το κρασί. Δεν επιθυμούμε να συμπεριλάβουμε και κάτι άλλο. Θέλουμε να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και να εμβαθύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο στο κρασί. Το μοναδικό, πλούσιο σε αρώματα κρασί της Σαντορίνης, που αναπτύσσεται στο τόσο ιδιαίτερο ηφαιστειογενές έδαφός της» τονίζει ο κ. Κουτσογιαννόπουλος. santoriniwinemuseum.com

πόλη»

Τ

οΕργαστήριοΓεωργικώνΕφαρμογών και Αγροτικής Κοινωνιολογίας του ΑΠΘ, στο πλαίσιο του προγράμματος «Sea of Wine/Μια θάλασσα κρασί», έχει χαράξει 13 επισκέψιμες θεματικές οινοτουριστικές διαδρομές στην Κεντρική Μακεδονία και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, περιοχή εφαρμογής του έργου Sea of Wine (BSB1034). Δύο περιφέρειες οι οποίες βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα (περιοχές εφαρμογής του προγράμματος Interreg NEXT Black Sea Basin).* Η Μαρία Παρταλίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΘ, επιστημονική υπεύθυνη του έργου Sea of Wine, μας δίνει μια «γεύση» αυτών των οινικών διαδρομών, οι οποίες στοχεύουν στην ανάδειξη του κρασιού ως τουριστικού προϊόντος:Η κάθε διαδρομή χαράχτηκε μέσα από συγκεκριμένη επιστημονική μεθοδολογία, με έρευνα πεδίου και με την υποστήριξη του ειδικού τεχνικού συμβούλου «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος» (ΕΝΟΑΒΕ). Οι διαδρομές δεν είναι αποκλειστικά γεωγραφικά προσανατολισμένες αλλά είναι κυρίως θεματικά και με βάση τη σύνδεση της περιοχής και

την τοπική κοινωνία συνδέσαμε οινοποιεία κατά μήκος μιας θεματικής διαδρομής, δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη/τρια να απολαύσει ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του μαζί με ένα ποτήρι κρασί και μια αξέχαστη εμπειρία στον αμπελώνα, ένα ταξίδι στον χρόνο, ένα ταξίδι στον τόπο και ένα ταξίδι στους ανθρώπους και τον πολιτισμό της κάθε περιοχής. Σε κάθε διαδρομή, εκτός από τα επισκέψιμα οινοποιεία τα οποία αποτελούν την καρδιά της διαδρομής, έχουν μπει επιλεγμένα σημεία με «wine friendly προφίλ», αγροτουριστικοί ξενώνες, τοπικές εκδηλώσεις γαστρονομίας-οίνου, φεστιβάλ οίνου, σημεία οινοτουριστικού ενδιαφέροντος, κάβες, καθώς και επιχειρήσεις διανυκτέρευσης, εστίασης και αναψυχής, αλλά και τουριστικά πρακτορεία που έχουν άμεση σχέση με τον οινοτουρισμό. Στη βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε έχουν συμπεριληφθεί 81 (εν δυνάμει) επισκέψιμα οινοποιεία. Από αυτά, τα 57 έχουν ενταχθεί σε διαδρομές (μία ή περισσότερες). Ολα τα στοιχεία τους θα είναι διαθέσιμα στην πλατφόρμα του έργου. Επίσης υπάρχουν 79 επιχειρήσεις horeca (εστιατόρια, winebars, ξενοδοχεία, ξενώνες, αγροτουριστικοί συνεταιρισμοί κ.λπ.) που πλαισιώνουν και αποτελούν «στάσεις» στις διαδρομές. Η επιλογή τους έγινε με βάση τη wine friendly λειτουργία τους, δηλαδή να έχουν πραγματοποιήσει μια εκδήλωση γευσιγνωσίας

● «Διαδρομή των βουνών» και «Διαδρομή θάλασσας, ήλιου, αμμουδιάς» στην κατηγορία «Οίνος και περιπέτεια»

● «Διαδρομή του ξινόμαυρου» στην κατηγορία «Οίνος και γηγενείς ποικιλίες», «Οίνος και μοναστηριακή γαστρονομία», «Οίνος και μετάξι», «Οίνος και τέχνες», «Οίνος και Βάκχος» ● «Οίνος και ολύμπιοι μύθοι» στην κατηγορία «Οίνος και

ριστικών διαδρομών.

συζήτηση

πεδίου

Πόσο σημαντικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσει η κλιματική κρίση στους μεσογειακούς αμπελώνες; Είναι προβλήματα που έχουν λύση; Πόσο προετοιμασμένη είναι η πολιτεία αλλά και οι Ελληνες αμπελουργοί να αντιμετωπίσουν αυτές τις πρωτοφανείς για τον κόσμο καιρικές αλλαγές; Ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, Μανόλης Ν. Σταυρακάκης, μας δανείζει τη γνώση του πάνω στους ελληνικούς αμπελώνες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αμπελουργία εξαιτίας της κλιματικής κρίσης Tης Βασιλικής Γραμματικογιάννη

Οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες είδαν την έλευση και την αποχώρηση ενός ολόκληρου κόσμου. Για περίπου 2,5 εκατομμύρια χρόνια είδαν την πτώση της στάθμης της θάλασσας, στη συνέχεια την είδαν να ξανανεβαίνει, είδαν τους παγετώνες να στεφανώνουν ολόκληρες οροσειρές και να γεμίζουν πεδιάδες, μετά τους είδαν να ξαναλιώνουν και να γίνονται λιβάδια και δάση. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν και οι αμπελώνες. «Από τον 11ο έως τον 16ο αιώνα οι κλιματικές συνθήκες ήταν ευνοϊκές για την καλλιέργεια της αμπέλου σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη και μεγάλα υψόμετρα και στις περισσότερες, ιδιαίτερα νησιωτικές, περιοχές κυριαρχούσαν οι ορεινοί αμπελώνες. Είναι αυτοί που σήμερα συναντάμε σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο με τα ονόματα περιοχών ή και χωριών όπως “πάνω αμπέλια”, “παλαιά αμπέλια” ή “παλιάμπελα”, που αργότερα εξαιτίας και πάλι σημαντικής αλλαγής των κλιματικών συνθηκών, κατά τη διάρκεια της Μικρής Παγετώδους Εποχής (16ος-18ος αιώνας), καταστράφηκαν ή εγκαταλείφθηκαν», μας λέει ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, Μανόλης Ν. Σταυρακάκης.

πάλι μπροστά σε πλανητικές αλλαγές. Η Γη αλλάζει με τρόπους και ταχύτητες που δεν έχουμε ξαναζήσει. Ωστόσο αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. «Μέχρι τον 19ο αιώνα η κλιματική αλλαγή οφειλόταν σε φυσικούς παράγοντες, όπως οι μεταβολές της ηλιακής δραστηριότητας, οι εκρήξεις ηφαιστείων κ.ά., ενώ από τον 19ο αιώνα και μετά η αλλαγή οφείλεται κατά κύριο λόγο στις ανθρώπινες δραστηριότητες, αρχής γενομένης με τη βιομηχανική επανάσταση και την εμφάνιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα τον συνεχή εμπλουτισμό της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα καθώς και την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα, που σύμφωνα με την πρόβλεψη της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) εκτιμάται ότι μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα η μέση θερμοκρασία του αέρα σε παγκόσμιο επίπεδο θα αυξηθεί κατά 1-3,7 βαθμούς Κελσίου, ενώ η συγκέντρωση του CO2 της ατμόσφαιρας σχεδόν θα διπλασιαστεί και θα φτάσει τα 600 ppm από περίπου 380», εξηγεί ο κ. Σταυρακάκης.

Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ που βιώνουμε ανατρέπει τους ρυθμούς της Γης, τις λειτουργίες των θαλάσσιων και χερσαίων οικοσυστημάτων, ανατρέπει τα οικονομικά συστήματα των χωρών. Είναι αναμενόμενο λοιπόν ότι η κλιματική κρίση θα επηρεάσει όλες τις δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα, επομένως και την αμπελουργία. Σύμφωνα με τη Μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας για την κλιματική αλλαγή, το κόστος για την ελληνική οικονομία εκτιμάται από 2,3% έως 6% του ΑΕΠ για το μέσο και το τέλος του τρέχοντος αιώνα αντίστοιχα. Από όλους τους τομείς της οικονομίας που εξετάζει η έκθεση, η γεωργία θεωρείται η πλέον ευάλωτη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον γεωργικό τομέα ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να μην εξαφανιστούν καλλιέργειες όπως αυτή του αμπελιού στη χώρα. Οπως επισημαίνει ο κ. Σταυρακάκης, «οι ακραίες μεταβολές των κλιματικών παραμέτρων, και ειδικά η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του αέρα, αναμένεται να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα, ιδιαίτερα στον αμπελο-οινικό τομέα

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στον κρητικό αμπελώνα η μέση θερμοκρασία του αέρα την περίοδο 1990-2010 παρουσίασε άνοδο κατά 0,7-1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με εκείνη της περιόδου 1970-1990 και, ανάλογα με την αμπελουργική περιοχή, σε ορισμένες περιπτώσεις πλησίασε τους 21 βαθμούς. Την ίδια περίοδο σημειώθηκαν σημαντικές μεταβολές, από παρατηρήσεις στους παραγωγικούς αμπελώνες, ανάλογα με την ποικιλία της αμπέλου και την περιοχή, η εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών

των μεσογειακών αμπελουργικών χωρών, σύμφωνα με τα πορίσματα του 4ου Διεθνούς Συμποσίου “Αμπελος 2017” με θέμα “Μεσογειακός Αμπελώνας και Κλιματική Αλλαγή”. Η ένταση των αρνητικών επιδράσεων είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, όπως το γεωγραφικό πλάτος της αμπελουργικής περιοχής, οι ποικιλίες και η αμπελουργική τεχνική, ενώ είναι βέβαιο ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα θα αντιμετωπίσουν οι νησιωτικές και νοτιότερες περιοχές της χώρας και ειδικά ο κρητικός αμπελώνας».

ΗΔΗ, ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΟΙ αμπελουργοί έχουν αρχίσει να βιώνουν τις συνέπειες στην ποιότητα του παραγόμενου οίνου –και ιδιαίτερα στις αρωματικές ποικιλίες– από την αύξηση της θερμοκρασίας και τη μείωση των βροχοπτώσεων. «Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στον κρητικό αμπελώνα η μέση θερμοκρασία του αέρα την περίοδο 1990-2010 παρουσίασε άνοδο κατά 0,7-1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με εκείνη της περιόδου 1970-1990 και, ανάλογα με την αμπελουργική περιοχή, σε ορισμένες περιπτώσεις πλησίασε τους 21 βαθμούς. Την ίδια περίοδο σημειώθηκαν σημαντικές μεταβολές, από παρατηρήσεις στους παραγωγικούς αμπελώνες, ανάλογα με την ποικιλία της αμπέλου και την περιοχή, η εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών έγινε 5-12 ημέρες νωρίτερα ενώ η πλήρης ωρίμανση των σταφυλιών έγινε 7-18 ημέρες νωρίτερα. Την ίδια περίοδο σημειώθηκαν έντονες προσβολές των αμπελώνων της Κρήτης από περονόσπορο, με πιο σημαντική χρονιά το 2011, όταν οι ζημιές εκτιμήθηκαν να κυμαίνονται στους συμβατικούς αμπελώνες από 40-80% της παραγωγής και στους βιολογικούς αμπελώνες από 70-100%. Το φαινόμενο αποδόθηκε από τους επιστήμονες του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κατά κύριο λόγο στις ασυνήθιστες μεταβολές της θερμοκρασίας και της βροχόπτωσης κατά την περίοδο της βλάστησης-άνθισης, εισήγηση που έγινε αποδεκτή από την Ε.Ε., με επακόλουθο την αποζημίωση των αμπελουργών, μας εξηγεί ο κ. Σταυρακάκης, ενώ προσθέτει ότι και την «περίοδο 2014-16 ο τρυγητός στην Κρήτη έγινε έως και τρεις εβδομάδες νωρίτερα, με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα των σταφυλιών των λευκών ποικιλιών, ελληνικών και ξένων. »Το σενάριο της αύξησης της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς είναι εφιαλ-

τικό για τον κρητικό αμπελώνα που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητης έκτασης, αφού από το 1.100.000 στρέμματα αμπελώνων που έχει η Ελλάδα τα 200.000 στρέμματα βρίσκονται στην Κρήτη. Εάν δεν θέλουμε να χαθούν τα αμπέλια θα πρέπει από τώρα να πάρουμε μέτρα προσαρμογής, όπως να καθορίσουμε τις ποικιλίες που θα καλλιεργούμε το 2050 και να λύσουμε το χωροταξικό ζήτημα, αφού με την αύξηση της θερμοκρασίας οι αμπελώνες θα πρέπει να μεταφερθούν σε πιο ορεινά σημεία. Οι πιθανολογούμενες μεταβολές των βασικών παραμέτρων του κλίματος θα έχουν, σε παγκόσμιο επίπεδο, θετικές και αρνητικές επιδράσεις στην αμπελουργική παραγωγή. Ετσι, σε ορισμένες περιοχές οι κατάλληλες για την αμπελουργία ζώνες θα επεκταθούν σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη και σε μεγαλύτερα υψόμετρα, με εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητα και την παραγωγικότητα των αμπελώνων, ενώ σε άλλες περιοχές θα είναι πιθανόν προβληματική η παραγωγή οίνων της σημερινής υψηλής ποιότητας. »Επιπλέον θα πρέπει να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε τις ασθένειες που προκαλούνται στα αμπέλια από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η κλιματική αλλαγή εκτός από την άμεση επίδραση στη βιολογία και την αναπτυξιακή φυσιολογία της αμπέλου αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στη διασπορά και την ένταση των προσβολών από εχθρούς και ασθένειες ή την εμφάνιση νέων ζιζανίων», καταλήγει ο κ. Σταυρακάκης. ΩΣΤΟΣΟ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ πως τίποτα δεν έχει χαθεί ακόμη, φτάνει η πολιτεία να πάρει έγκαιρα μέτρα προσαρμογής ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος. «Η τεράστια ποικιλομορφία του ελληνικού αμπελώνα με τους αναρίθμητους αμπελότοπους, οι κλιματικές συνθήκες σε επίπεδο τοποκλίματος και μικροκλίματος, η ποικιλομορφία των αμπελουργικών εδαφών και ο ποικιλιακός πλούτος σε συνδυασμό με την αμπελοκομική τεχνική, η οποία έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα, δίνουν έναν μεγάλο αριθμό εναλλακτικών λύσεων για εκπόνηση εξειδικευμένων προγραμμάτων αντιμετώπισης των προβλημάτων βραχυπρόθεσμα –διαχείριση της βλάστησης, τροποποίηση των συστημάτων μόρφωσης και υποστύλωσης

ποικιλιών, χρήση των νέων

της αμπελουργίας ακριβείας κ.ά.– και μακροπρόθεσμα –κλωνική επιλογή ανάδειξης κλώνων των σημαντικών ελληνικών ποικιλιών αλλά και υποκειμένων, αναδιάρθρωση ποικιλιών, αναζήτηση νέων αμπελουργικών περιοχών κ.ά.».

Στο κλείσιμο της συζήτησής μας ο κ. Σταυρακάκης μάς απηύθυνε μια ερώτηση που πραγματικά μας έφερε μπροστά σε μια συγκλονιστική εικόνα. Είπε χαρακτηριστικά: «Τέλος, είναι και μια άλλη παράμετρος της κλιματικής αλλαγής που δεν λαμβάνουμε υπόψη μας. Αναφέρομαι στην αισθητική των αμπελιών. Μπορούμε να εκτιμήσουμε την ομορφιά που χάνεται; Μπορούμε να κάνουμε μια μικρή παύση και να αναλογιστούμε την ανατροπή που θα φέρει η απώλεια της ομορφιάς στον κόσμο μας, στη ζωή μας;».

Ραψάνη

Κτήμα Ντούγκου Ξινόμαυρο, Κρασάτο & Σταυρωτό Κόκκινο • Ραψάνη

Ο Θάνος Ντούγκος, πρόεδρος της ένωσης Μικρών Οινοποιών Ελλάδας, και η αδερφή του Λουίζα έχουν δουλέψει με τον αμπελώνα της Ραψάνης και τις ποικιλίες του όσο λίγοι και αυτό φαίνεται σε κάθε γουλιά της Ραψάνης που φτιάχνουν. Το κλασικό χαρμάνι Ξινόμαυρο, Κρασάτο και Σταυρωτό παλαιώνει σε γαλλικά και αμερικανικά βαρέλια για 12 μήνες και άλλους 12 στη φιάλη. Το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί κομψό, φρουτώδες και πιο στρογγυλεμένο από ένα κλασικό Ξινόμαυρο.

Του Δημήτρη Σταθόπουλου

Είναι μικροί, συχνά πειραματικοί, ευέλικτοι, ανοιχτοί στις προκλήσεις, με πείσμα και με όραμα. Τα κρασιά των μικρών Ελλήνων οινοποιών κατακτούν με δύναμη την αγορά, τρυπώνουν σε κάβες, ντελικατέσεν και πλέον είναι παρόντα και στα ράφια των σουπερμάρκετ. Αναζητήστε

τα για να ανακαλύψετε νέες οινικές γεύσεις και καινούργιες οινικές κατευθύνσεις. Ιδανικά, πιάστε το τιμόνι και εντοπίστε τα στον τόπο τους. Γνωρίστε τους ανθρώπους πίσω από τα μικρά οινοποιεία της χώρας μας, τριγυρίστε στα αμπέλια τους και ανακαλύψτε έναν μοναδικό οινικό πλούτο.

Minimus

Κτήμα Χατζηβαρύτη 100% Ασύρτικο • Φυσικός λευκός Γουμένισσα Η Χλόη Χατζηβαρύτη αποφάσισε το 2017 να επιστρέψει στην Ελλάδα, ύστερα από σπουδές οινολογίας στη Γαλλία και στην Πορτογαλία, φέρνοντας μαζί το πάθος και την εμπειρία της για τα κρασιά ήπιας παρέμβασης. Στο πλαίσιο του οικογενειακού οινοποιείου που βρίσκεται στα ευλογημένα εδάφη της Γουμένισσας, η Χλόη οινοποιεί τις δικές της δημιουργίες. Τα κρασιά της είναι τόσο μοναδικά και διακριτά από αυτά της οικογένειας που μπορούμε με άνεση να μιλήσουμε για ένα μικρό οινοποιείο στα πλαίσιο του μεγάλου οικογενειακού. Πειραματισμοί με τόλμη και απουσία παρεμβάσεων δημιούργησαν το Minimus, ένα κρασί από 100% Ασύρτικο, παλαιωμένο για 3 μήνες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια και 6 μήνες στη φιάλη. Γεύση από λευκόσαρκα φρούτα, πράσινο μήλο και μέλι πλημμυρίζουν το στόμα, από αυτό το βορειοελλαδίτικο Ασύρτικο. chatzivaritis.gr

03

Ρετσίνα cuvée

Κτήμα Αποστολίδη

Ασύρτικο & Μαλαγουζιά • Ρετσίνα Διαλεκτό Καβάλας Ενα μικρό βιοδυναμικό κτήμα στα σύνορα της μακεδονικής γης με τη Θράκη και μια μοναδική αφιλτράριστη ρετσίνα, από τα καλύτερα δείγματα της κατηγορίας «ρετσίνες νέας γενιάς». Ενα κρασί που ανοίγει νέους δρόμους σ’ έναν οινικό τύπο με βαρύ και περίπλοκο παρελθόν. Ασύρτικο και Μαλαγουζιά ζυμώνονται και ωριμάζουν σ’ έναν μεγάλο αμφορέα για 7 μήνες και δημιουργούν ένα λευκό κρασί με κεχριμπαρένιο χρώμα και το χαρακτηριστικό άρωμα της ρετσίνης. Αρώματα πηλού, ροδάκινου και πράσινου τσαγιού χαρακτηρίζουν αυτή τη μοντέρνα ρετσίνα με νόστιμη γλυκύτητα και ιδανική οξύτητα. domaineapostolidi.gr

Πατοίνος, Μαυροθήρικο Κτήμα Πατοίνος

100% Μαυροθήρικο • Κόκκινο Βαγιά, Πάτμος

Κτήμα Πατοίνος και ένα σπουδαίο, ολιστικό πρότζεκτ, στο νησί της Αποκάλυψης. Οι άνθρωποι του κτήματος δίνουν έναν σπουδαίο αγώνα για την αναβίωση της αμπελοκαλλιέργειας στο νησί, για την εδραίωση της οινικής κουλτούρας, αλλά και για τη διάσωση παραδοσιακών ποικιλιών αμπέλου της περιοχής τους. Στο πλαίσιο αυτής της λογικής, το κόκκινο κρασί τους γίνεται από 100% Μαυροθήρικο και αποτελεί μια σπάνια έκφραση αυτής της ποικιλίας στα Δωδεκάνησα. Από αμπέλια δίπλα στο κύμα, το κρασί πλημμυρίζει από αρώματα ιωδί ου, πιπεριού, μύρτιλου και νότες δεντρο λίβανου.

gr.patoinos.ch

Phellóe Nature

Τετράμυθος Μαυροδάφνη, Μαύρο Καλαβρυτινό & Αγιωργίτικο • Κόκκινο • Αχαΐα Πραγματικοί γνώστες, με σπάνιο πείσμα και αγάπη για τη φύση και το αμπέλι, όλοι οι άνθρωποι του Τετράμυθου, αυτού του εξαιρετικού οινοποιείου της ορεινής Αχαΐας, στις πλαγιές του Χελμού, εμφιαλώνουν τη δύναμη των βιολογικών αμπελιών τους και χαρίζουν ωραία κρασιά στους οινόφιλους. Η Phellóe Nature είναι ένα εντυπωσιακό, φυσικό, κόκκινο κρασί που καταφέρνει και συνδυάζει αρμονικά τις 3 μεγάλες ερυθρές ποικιλίες της Πελοποννήσου. Το blend του Phellóe Nature αποτελείται από 50% Μαυροδάφνη, 25% Μαύρο Καλαβρυτινό και 25% Αγιωργίτικο. Εντυπωσιακά αρώματα φρέσκων κόκκινων και μαύρων φρούτων, με νότες βανίλιας, κανέλας και σοκολάτας, συμπληρώνουν ένα εξαιρετικό κρασί. tetramythoswines.com

Κοτσιφάλι, Στυλιανού Οινοποιείο Στυλιανού

Κοτσιφάλι • Γλυκός, επιδόρπιος οίνος Πεζά Ηρακλείου Κρήτης Ενας μερακλής και τολμηρός οινοποιός, ένας βιολογικός αμπελώνας στην καρδιά των μινωικών αμπελιών και ένα μικρό, στιλάτο οινοποιείο, που φτιάχνει πραγματικά οινικά διαμάντια. Ο Γιάννης Στυλιανού και ο γιος του, εκκολαπτόμενος οινολόγος Γιώργος Στυλιανού, ορεξάτος και με ουσιαστική γνώση τόσο του αμπελιού όσο και του οινοποιείου, δημιουργούν τα κρασιά τού αύριο. Το γλυκό, επιδόρπιο κρασί είναι ένα από τα κορυφαία γλυκά κρασιά της χώρας. Φτιάχνεται αποκλειστικά από Κοτσιφάλι και τα σταφύλια απλώνονται πάνω σε «τσισβέρες», τις παραδοσιακές ξύλινες τάβλες για την ξήρανση των σταφυλιών. Παραμένουν για οκτώ μέρες κάτω από τον λαμπερό κρητικό ήλιο και χαρίζουν στο κρασί μια σπάνια γλύκα και τη συμπυκνωμένη δύναμη του κρητικού αμπελώνα. stilianouwines.gr

Nefos Voi vignes

Κρασάτο, Ξινόμαυρο & Σταυρωτό Ροζέ • Ραψάνη

Στην Κρανιά Ολύμπου, στη νότια πλευρά του μυθικού βουνού, ο Ιάσονας Λίγας έκανε μια ανατροπή. Τόλμησε και δημιούργησε τρία κρασιά κοντά στο απόλυτο του φυσικού κρασιού. Το ροζέ δημιούργημά του μας θυμίζει φυσικό χυμό ολόφρεσκου σταφυλιού και ταυτόχρονα ένα κρασί που εντυπώνεται στη μνήμη. Το πλήρες όνομα του κρασιού είναι Nefos, s’ epanuit en carafe, που σημαίνει νέφος θα «ανθίσει» στην καράφα. Το κρασί θέλει όντως καράφα για να «ανθίσει» και να ξεδιπλωθεί και ουσιαστικά να μεταμορφωθεί σε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εκδοχές από το κλασικό χαρμάνι της Ραψάνης.

instagram.com/voivignes

Μαλαγουζιά orange

Κτήμα Τάτση

Μαλαγουζιά 100% • Λευκό Γουμένισσα

Ο Στέργιος και ο Περικλής Τάτσης ήταν από τους πρώτους Ελληνες οινοποιούς που ασχολήθηκαν με τη βιοδυναμική καλλιέργεια και την ήπια οινοποίηση. Στο μικρό αλλά θαυματουργό οινοποιείο τους στη Γουμένισσα, δεν σταματάνε ποτέ να πειραματίζονται με τις τοπικές ποικιλίες. Εχοντας φτάσει τη Νεγκόσκα σε πραγματικά άλλο επίπεδο, είπαν να καταπιαστούν και με την αγαπημένη λευκή, αρωματική ποικιλία, τη Μαλαγουζιά. Δημιούργησαν μια πορτοκαλί Μαλαγουζιά, που ωριμάζει 18 μήνες σε δρύινα βαρέλια, αφιλτράριστη και εξόχως αρωματική.

info@ktimatatsis.gr

Πατιστής

Κτήμα Πατιστής Λημνιό & Ξινόμαυρο • Ροζέ Αργαλαστή Βόλου Ενας βιολογικός αμπελώνας στους νότιους πρόποδες του Πηλίου και ένας τολμηρός συνδυασμός από δύο δυναμικές πολύπλευρες ποικιλίες δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο ροζέ με βελούδινες τανίνες, τη δροσιά του Πηλίου και αρώματα από κόκκινα φρούτα του δάσους

patistis-wines.gr

Ασπρο Ποταμίσι

Μικροοινοποιείο Ξυδάκης

Ασπρο Ποταμίσι • Λευκό Μύκονος

Ενας μικροσκοπικός αμπελώνας με μόλις 1.000 ρίζες και ένας ονειροπόλος οδοντίατρος δημιουργούν στην κοσμοπολίτικη Μύκονο ένα εξαιρετικό κυκλαδίτικο κρασί. Στο Ασπρο Ποταμίσι του Ξυδάκη θα γευτούμε ώριμα ροδάκινα και βερίκοκα μαζί με τη λεπτότητα του γιασεμιού και νότες από ξηρούς καρπούς. Η αύρα του Αιγαίου σ’ ένα μπουκάλι. el-gr.facebook.com/gxydakis/

Μονεμβασιά-Malvasia

αλλιώς το λευκό, γλυκό κρασί, που ήταν το πιο ονομαστό σε όλο τον κόσμο του ύστερου Μεσαίωνα. Η μεγάλη ιστορία και φήμη του μας πηγαίνει πίσω στον 12ο αιώνα, στην παραγωγή του στη βυζαντινή Μονεμβασιά, με το λιμάνι του κάστρου να είναι αραξοβόλι και κέντρο ανεφοδιασμού των διερχόμενων πλοίων από Ανατολή και Δύση. Οι Φράγκοι έμποροι, μάλιστα, αποκαλούσαν τον «λιαστό» αυτό οίνο Malvasia, μια που αυτό ήταν στη γλώσσα τους το όνομα της Καστρόπολης, καθιστώντας πια σαφές ότι πρόκειται για μια γεωγραφική επωνυμία και μια ιστορική ονομασία προέλευσης. Επί Τουρκοκρατίας, τον 16ο αιώνα, οι αμπελώνες καταστράφηκαν, με αποτέλεσμα να εκλείψει ο Μονεμβασίτης οίνος. Αδιάψευστη μαρτυρία του σπουδαίου οινικού παρελθόντος της περιοχής αποτελούν οι διάσπαρτοι πετρόκτιστοι ληνοί εντός των αμπελώνων και οι αμέτρητες ιστορικές αναφορές που ξεκινούν έως και εννιακόσια χρόνια πριν. Από το ανήσυχο πνεύμα του Γιώργου και της Ελλης Τσιμπίδη, με τη στήριξη της μεγάλης κυρίας του ελληνικού κρασιού, της δρος Σταυρούλας Κουράκου-Δραγώνα και τη συμβολή του Ινστιτούτου Οίνου και των Γεωπονικών Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το μυθικό Μονεμβασιά - Malvasia αναβιώθηκε ύστερα από πέντε αιώνες στον γενέθλιο τόπο του. Χάρη στο μοναδικό έδαφος και υπέδαφος της χερσονήσου της Επιδαύρου Λιμηράς, προερχόμενο από ασβεστολιθικά και σχιστολιθικά πετρώματα, το ιδιαίτερα ξηροθερμικό κλίμα με υψηλό ηλιακό και αιολικό δυναμικό, καθώς και την έντονη παρουσία του Μυρτώου πελάγους, δημιουργείται ένας ιδανικός φυσικός κλιματισμός για τους αμπελώνες. Τα σταφύλια λιάζονται σε λιάστρες ή στο έδαφος για 8-12 μέρες, έτσι ώστε να αφυδατωθούν και να αυξηθεί η συγκέντρωση σακχάρων και άλλων συστατικών. Ετσι, παραλαμβάνουμε μια φανταστικά συμπυκνωμένη πρώτη

Το κόκκινο είναι το χρώμα της ανατροπής και της γιορτής. Η ένταση και η δύναμή του είναι αυτές που στέλνουν μήνυμα ότι ο χειμώνας θα περάσει, η ρόδα θα γυρίσει και το σύμπαν θα ανθίσει και πάλι. Για πολλούς το κόκκινο είναι το απόλυτο κρασί, αυτό που συμπυκνώνει την ουσία μιας καθημερινής μικρής τελετουργίας πάνω στο τραπέζι μας. Κι όταν η τελετουργία της οινοποσίας συναντά τις τελετουργίες των γιορτών, τότε τα κόκκινα κρασιά είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι. Από τα Ξινόμαυρα του Βορρά και τα Αγιωργίτικα της Πελοποννήσου,

Λημνιώνα

Οίνωψ

Λημνιώνα • Ξηρό Προσοτσάνη Δράμας

Oenops

Ενα πολύπλευρο στοίχημα από έναν τολμηρό οινολόγο. Ο Νίκος Καρατζάς δημιούργησε πριν από πέντε χρόνια το νεαρότερο οινοποιείο της Δράμας, με στόχο να αναδείξει τον πλούτο της χώρας μας σε αμπελοτόπια και την ποικιλομορφία της σε εδάφη και μικροκλίματα. Ενα από τα εξαιρετικά κρασιά του, η Λημνιώνα, αποτελεί την πιο ατόφια εκδοχή της ποικιλίας. Ωριμάζει για 10 μήνες σε πήλινους αμφορείς, αφιλτράριστο, με ζουμερό και εκφραστικό χαρακτήρα, με τα αρώματα φράουλας, κερασιού, κράνου, λεβάντας και βιολέτας να κυριαρχούν σ’ αυτό το γιορταστικό κρασί.

oenopswines

Καλή Ρίζα

Κτήμα Κυρ Γιάννη

Ξινόμαυρο • Ξηρό Αμύνταιο

Από ένα αμπέλι 60 ετών, σε υψόμετρο 700, στη ζώνη του Αμύνταιου, ο Κυρ Γιάννης φτιάχνει ένα ακόμη Ξινόμαυρο που αποτελεί μία από τις πιο κομψές και ευαίσθητες εκφράσεις αυτής της ποικιλίας. Με κάθε γουλιά συνειδητοποιείς τις τρομακτικές δυνατότητες και τα πολλά πρόσωπα του Ξινόμαυρου. H παλαίωση σε γαλλικά δρύινα βαρέλια, 2ης και 3ης χρήσης, του χαρίζει πολύπλοκη, μπαχαρένια διάσταση, χωρίς να επισκιάζει τον έντονο χαρακτήρα κόκκινων φρούτων και τη γήινη προσωπικότητά του.

kiryianni.gr

05 03 04

Κτήμα Φουντή

Κτήμα Φουντή Ξινόμαυρο • Ξηρό Νάουσα

Ενα ακόμη σπουδαίο Ξινόμαυρο, από την περιοχή της Νάουσας αυτή τη φορά. Ο Φουντής, σταθερή αξία σε μια από τις σπουδαιότερες οινοπαραγωγικές ζώνες της χώρας μας, υπηρετεί πιστά την πολυδύναμη αυτή ποικιλία. Το «Κτήμα» του είναι ένα τυπικό ερυθρό της Νάουσας, που αποτυπώνει με ακρίβεια τη δυναμική του Ξινόμαυρου. Τα πρωτογενή αρώματα κόκκινων φρούτων και ντομάτας που παρουσιάζει η ποικιλία ντύνονται σωστά από την πικάντικη αρωματική επένδυση που χαρίζει το βαρέλι. Πλούσιες τανίνες και όμορφη οξύτητα συμπληρώνουν τη γεύση. ktimafoundi.gr

Βλάχικο

Κτήμα Γκλίναβος Βλάχικο & Μπεκάρι • Ξηρό Ζίτσα Ιωαννίνων Η αγάπη του Λευτέρη Γκλίναβου για τις

τοπικές ποικιλίες δημιούργησε ένα σπουδαίο ηπειρώτικο κρασί με τις ποικιλίες Βλάχικο και λίγο Μπεκάρι. Με χειρωνακτικό τρύγο και συνδυασμό μοντέρνων αλλά και κλασικών τεχνικών οινοποίησης, δημιουργήθηκε ένα κρασί που αποτυπώνει ξεκάθαρα το ύφος του Κτήματος, αλλά και το terroir της περιοχής. Το κρασί ωριμάζει σε γαλλικά δρύινα βαρέλια για 24 μήνες και χαρίζει ένα πολύπλοκο και πικάντικο αποτέλεσμα. Μέτριες τανίνες, πολύ ωραία δουλεμένες, και τραγανή οξύτητα σε απόλυτη ισορροπία με το σύνολο. glinavos.gr

Μαυροκουντούρα

Κτήμα Αβαντίς Μαυροκουντούρα • Ξηρό Εύβοια

Η μεγάλη οινική δύναμη της Εύβοιας, ο Απόστολος Μούντριχας και η γυναίκα του Λένγκα Γρηγοριάδου δούλεψαν σκληρά για να αναβιώσουν μια παραδοσιακή ποικιλία της περιοχής, τη Μαυροκουντούρα Κύμης. Πρόκειται για έναν κλώνο της αιγαιοπελαγίτικης Μανδηλαριάς, αλλά με πιο μικρά σταφύλια και σκουρότερο χρώμα, που δίνει κρασιά με πιο στρογγυλεμένες τανίνες. Η Μαυροκουντούρα του Κτήματος Αβαντίς είναι ένα αφιλτράριστο, ζωντανό κρασί με φρουτώδη και μπαχαρένια αρώματα, πλούσιο στόμα και βελούδινες τανίνες. avantisestate.gr

Μούχταρο

Κτήμα Μουσών

Μούχταρο • Ξηρό Βοιωτία

Μια σπάνια ελληνική ποικιλία, η οποία διασώθηκε από τη φυλλοξήρα του 1955 με πολύ αγώνα και προσπάθεια από τον Αθανάσιο Ζαχαρία. Τα εγγόνια του, στους πρόποδες του όρους Ελικώνα, στη Βοιωτία, συνέχισαν την προσπάθεια και με αμπέλια βιολογικής καλλιέργειας δημιούργησαν ένα σπουδαίο κρασί από αυτή τη δύστροπη αλλά εξαιρετική ποικιλία. Ενα κρασί με βελούδινη γεύση, πορφυρό χρώμα και πλούσια αρώματα φρούτων του δάσους. Νότες από καραμέλα βουτύρου και βανίλια συμπληρώνουν μια αξέχαστη οινική παλέτα.

Cabernet

Sauvignon

Κτήμα Κοκοτού Cabernet Sauvignon • Ξηρό Σταμάτα Αττικής Ενα αμπέλι στην αττική γη με μια διάσημη γαλλική ποικιλία. Οι άνθρωποι του Κτήματος Κοκοτού επέλεξαν μία από τις πιο δημοφιλείς ποικιλίες του πλανήτη και τη φρόντισαν ώστε να ανθίσει και να καρπίσει κάτω από τον αττικό ήλιο, για να αποδώσει τις μοναδικές ιδιότητές της. Το κρασί παραμένει για 6 μήνες σε δρύινα γαλλικά βαρέλια και το αποτέλεσμα είναι μια μαγική ισορροπία σε τανίνες και οξύτητα, με χαρακτηριστικά αρώματα δαμάσκηνου και γλυκόριζας. kokotosestate.gr

Terra Leone Ammos Reserve

Κτήμα Παλυβού Αγιωργίτικο • Ξηρό Νεμέα Ο μερακλής Γιώργος Παλυβός φτιάχνει στη Γη του Λιονταριού μια πλούσια και έντονη Νεμέα από αμπελοτόπια στις θέσεις Κοκκινιές και Στεφάνι Κολοκοτρώνη. Την παλαιώνει για 18 μήνες σε δρύινα βαρέλια και 6 μήνες μέσα στη φιάλη. Και παραδίδει στους οινόφιλους ένα κρασί με εξαίσιο μπουκέτο αρωμάτων, νότες από κόκκινα και μαύρα φρούτα, σοκολάτα και καφέ, που μπορεί να μείνει στην κάβα σας για χρόνια και να γίνεται όλο και καλύτερο.

Deux Collines

Κτήμα Τσέλεπου Cabernet Sauvignon, Merlot & Κολλινιάτικο • Ξηρό Αρκαδία Ανήσυχη, με λατρεία στον τόπο όπου έφτιαξαν τα πρώτα αμπέλια τους, η οικογένεια Τσέλεπου, πρωτοστατούντος του Γιάννη, με πολύτιμο αρωγό την Αμαλία, αλλά με τον Αρη και την Ανδριανή σε κομβικούς ρόλους πλέον, δεν σταματά ποτέ την αναζήτηση. Στα ιδιόκτητα αμπελοτόπια Κοκκινόμυλος και Αυλοτόπι, στους πρόποδες του Πάρνωνα, φύτεψε δύο κλασικές γαλλικές ποικιλίες, Cabernet Sauvignon και Merlot, πρόσθεσε και Κολλινιάτικο, αυτή τη σπάνια γηγενή ποικιλία που πήρε το όνομά

10

Χελώνα Οινοποιείο Μηλιαράκη

Syrah, Grenache Rouge, Mourvedre • Ξηρό • Πεζά Ηρακλείου Κρήτης Μια εξαιρετική έκφραση τριών γαλλικών ποικιλιών στο έδαφος του μυθικού Γιούχτα, στην Κρήτη. Ο πολυπράγμων Νίκος Μηλιαράκης, άξιος συνεχιστής του οινοποιείου, που πρώτο εμφιάλωσε κρασί στην Κρήτη τη δεκαετία του '50, με τη Χελώνα κερδίζει ένα σημαντικό στοίχημα. Αποδεικνύει τη δύναμη του κρητικού τερουάρ και τον σπάνιο τρόπο της κρητικής γης να αγκαλιάζει και να αναδεικνύει ξενικές ποικιλίες. Η Χελώνα είναι ένα κρασί έντονο, με αρώματα ώριμων φρούτων, διακριτική παρουσία βαρελιού και βελούδινη υφή στο στόμα. Ενα εξαιρετικό κόκκινο κρασί για τις γιορτινές στιγμές.

minoswines.gr

11

Refosco

Οίνοι Αδάμ

Refosco • Ξηρό Αδάμ, Θεσσαλονίκης Στις πλαγιές του Χορτιάτη, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη, στο χωριό Αδάμ, δυο έμπειροι οινοποιοί έχουν μετατρέψει το Refosco στη ναυαρχίδα του οινοποιείου τους. Λίγοι είναι οι παραγωγοί που έχουν καταπιαστεί μ’ αυτή την ιταλική ποικιλία που ήρθε στη χώρα μας στα μέσα του 19ου αιώνα και καλλιεργήθηκε συστηματικά στη Δυτική Πελοπόννησο. Ο Δημήτρης Μαστοργιάννης και ο Νίκος Αστεριάδης την αγάπησαν, τη φρόντισαν και δημιούργησαν ένα εξαιρετικό μονοποικιλιακό κρασί στα δροσερά αμπελοτόπια του Βορρά, δίπλα στις λίμνες της Κορώνειας και της Βόλβης. Το Refosco των Οίνων Αδαμ παλαιώνει σε δρύινα βαρέλια για

14 μήνες και δίνει ένα κρασί ρωμαλέο, πικά ντικο που προορίζεται για μακρά παλαίωση. Πλούσιο στόμα, αρω ματικό, αφιλτράρι στο, με ώριμες τανί νες είναι μια σπάνια επιλογή για όλες τις μέρες των γιορτών. adam-oinos.gr

άρωμα Κυκλάδων Με

03 04 02

Grace

Anhydrous Winery

Αηδάνι & Μανδηλαριά • Ροζέ Σαντορίνη Αφού διέγραψαν μια πετυχημένη πορεία ως οινοποιοί, ο Απόστολος Μούντριχας και η γυναίκα του Λένγκα, τολμηροί και ακούραστοι, αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη τους και στο τερουάρ της Σαντορίνης. Στα Φηρά, του μοναδικού αυτού νησιού, έστησαν το καινούργιο οινοποιείο τους και έφτιαξαν μια σειρά από σαντορινιά κρασιά που τιμούν τον τόπο αλλά και τη δική τους πορεία. Το Grace, ένα ροζέ από Αηδάνι και Μανδηλαριά, με το απαλό σομόν χρώμα του, την ισορροπημένη οξύτητα και τη φρουτώδη επίγευση, είναι ένα εξαιρετικό κρασί για όλες τις στιγμές.

Σαντορίνη Τσέλεπου – Κάναβα Χρυσού Ασύρτικο • Λευκό ξηρό Σαντορίνη

Με σύνθημα «η απόλυτη έκφραση του τερουάρ», η οικογένεια Τσέλεπου, με παρουσία δεκαετιών στην Αρκαδία και τη Νεμέα, αποφάσισε να κάνει μια οινική απόβαση και στη Σαντορίνη. Σε συνεργασία με το ντόπιο οινοποιείο Κάναβα Χρυσού, ο Γιάννης Τσέλεπος αναβίωσε την παλαιά Κάναβα και παραδοσιακούς αμπελώνες 120 στρεμμάτων στον Πύργο, το Εμπορειό και το Μεγαλοχώρι. Το ηφαίστειο, η θάλασσα, ο αιωνόβιος αμπελώνας και η δύναμη της συνέργειας δημιούργησαν μικρά οινικά θαύματα, με κορυφαίο τη «Σαντορίνη». Η δύναμη του Ασύρτικου με στιβαρή δομή, ορυκτότητα και εξαιρετική οξύτητα. Ενα κρασί που συμπυκνώνει την ένταση του αιγαιοπελαγίτικου οινικού μας πλούτου.

Ποταμίσι

Οινοποιείο Τρανάμπελο

Ασπρο Ποταμίσι • Λευκό ξηρό Νάξος

Η οινική άνοιξη της Νάξου έχει ήδη ξεκινήσει. Σ’ ένα μικρό οροπέδιο του νησιού που φέρει το όνομα Τρανά Αμπέλια, η οικογένεια Μακρυδημήτρη, ακολουθώντας βιολογικές πρακτικές, καλλιεργεί τις ντόπιες ποικιλίες Ποταμίσι, Αηδάνι, Μονεμβασιά, Ασύρτικο, Μαυροτράγανο, Φωκιανό και Μανδηλαριά. Το Λευκό Ποταμίσι της τελευταίας τους σοδειάς είναι ένα φρέσκο, ζωντανό κρασί με καλή οξύτητα που προδιαγράφει ένα καλό οινικό μέλλον.

info@tranampelo.wine

anhydrouswinery.com

Ροδί του νησιού

Moraitico

Μαλαγουζιά, Μαυροτράγανο & Μανδηλαριά • Ροζέ Πάρος

Το οινοποιείο του Γιώργου Μωραΐτη με τον βιολογικό του αμπελώνα, στη θέση Φύκια της Νάουσας, δημιουργεί τρία κρασιά υπό τον τίτλο «Τα κρασιά του νησιού». Το πιο δημοφιλές είναι το ροζέ του από τρεις εμβληματικές αιγαιοπελαγίτικες ποικιλίες, τη Μαλαγουζιά, το Μαυροτράγανο και τη Μανδηλαριά, που δημιουργούν ένα τραγανό χαρμάνι, με μακρά επίγευση και θαλασσινή αύρα. moraitico.gr

Φάμπρικα

Syros Winery - Χατζάκης Μανδηλαριά • Κόκκινο ξηρό Σύρος

Ο μερακλής οινολόγος Σπύρος Χατζάκης, στην καινούργια του πλέον έδρα στην είσοδο του οικισμού του Σαν Μιχάλη, στην Απάνω Μεριά της Σύρου, μπροστά στο ξωκλήσι του Αγίου Βενέδικτου, δημιουργεί και εμφιαλώνει τον πλούτο του μικροσκοπικού αμπελώνα της Σύρου. Σ’ ένα νησί όπου η γεωργική παραγωγή δεν είναι το φόρτε του, ο Χατζάκης, πείσμων και προκομμένος, εμφιάλωσε το 2020 τη Φάμπρικα, ένα κόκκινο κρασί από Μανδηλαριά. Ενα κρασί με αρώματα κερασιού, βανίλιας και ντομάτας με μαλακές τανίνες και δροσερή οξύτητα. Αεράτο και σπιρτόζικο σαν την πρωτεύουσα των Κυκλάδων. syroswinetrails.gr

Vaptistis

Βαπτιστής

Μαυροθήρικο, Μανδηλαριά & Μαυροτράγανο • Κόκκινο ξηρό Τήνος

Με καταγωγή από την Τήνο, οι άνθρωποι του Βαπτιστή, στο ορεινό χωριουδάκι της Στενής, πραγματοποίησαν τον πρώτο τους τρύγο το 2016. Με βάση τον δικό τους μικρό αμπελώνα, κοντά στα 30 στρέμματα, αλλά και με σταφύλια συνεργαζόμενων αμπελουργών, δημιούργησαν μια σειρά από εξαιρετικά κρασιά. Ο κόκκινος Βαπτιστής, ανάλογα τη χρονιά, γίνεται από χαρμάνια Μαυροθήρικου, Μανδηλαριάς και Μαυροτράγανου. Το κρασί του 2019 περιλαμβάνει και τις τρεις ποικιλίες, με αποτέλεσμα ένα εντυπωσιακό σύνολο με πορφυρό χρώμα και εντυπωσιακά αρώματα βύσσινου, κόκκινου μούρου, κερασιού και βανίλιας. Η ορυκτότητα και οι ήπιες τανίνες του το κάνουν ένα σπουδαίο κρασί. vaptistiswinery.com

Μαλαγουζιά

Volacus Wine

Μαλαγουζιά • Λευκό ξηρό Τήνος

Οι αμπελώνες του οινοποιείου Volacus Wine βρίσκονται στη θέση Γάρδαρη κοντά στο χωριό Φαλατάδος, σε μια περιοχή κατάσπαρτη με επιβλητικούς γρανιτένιους βώλακες, εξ ου και το όνομα του οινοποιείου. Η πρώτη ετικέτα του οινοποιείου κυκλοφόρησε το 2016 και ήταν η βιολογική μονοποικιλιακή Μαλαγουζιά. Από τότε, παραμένει από τις πιο δημοφιλείς ετικέτες και είναι ένα κρασί αρωματικό, με νότες από γιασεμί και εσπεριδοειδή. Η χαρακτηριστική λιπαρή υφή της Μαλαγουζιάς και η ορυκτότητα, λόγω του εδάφους της Τήνου, δημιουργούν ένα σπάνιο αποτέλεσμα. volacuswine.gr

Οράνζ

Χρυσολωρά

Σεριφιώτικο • Πορτοκαλί οίνος Σέριφος

Ξερικοί, αποκλειστικά βιολογικοί και με πολύ χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, οι μικροί αμπελώνες του οινοποιείου Χρυσολωρά, στη θέση Φλάσκος του νησιού, γράφουν τη δική τους οινική ιστορία. Ο Χρήστος Χρυσολωράς, γέννημα θρέμμα του νησιού, καλλιεργεί αποκλειστικά ελληνικές ποικιλίες και προσπαθεί μεταξύ άλλων να αναβιώσει και το Σεριφιώτικο. Το Οράνζ, από ώριμα σταφύλια και από αυτόρριζα πρέμνα, τουλάχιστον 40 ετών, είναι ένα φυσικό κρασί με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις. Η ωρίμανση στις ελαφριές οινολάσπες για έξι μήνες τού προσδίδει βάθος και πολυπλοκότητα. Ενα κρασί-γευστική έκπληξη, με τραγανή υφή και μακρά επίγευση. chrysoloras.gr

Sikoinos

Μάναλη

Ασύρτικο, Αηδάνι & Μανδηλαριά Λευκό • Σίκινος

Στη βορειοδυτική πλευρά της μικροσκοπικής Σίκινου, σκαρφαλωμένο στα 400 μέτρα, βρίσκεται το οινοποιείο του Μάναλη. Με αμπελώνα καλλιεργημένο σε πεζούλες, από άνυδρες κυκλαδίτικες ποικιλίες, οι άνθρωποι του οινοποιείου προσπαθούν να αναβιώσουν την αμπελοκαλλιέργεια στο νησί. Παράγουν και εμφιαλώνουν 4 ετικέτες και η μία εξ αυτών, το λευκό τους κρασί από Ασύρτικο, Αηδάνι και Μανδηλαριά, είναι ένα κρασί με λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα, πολύπλοκα φρουτώδη αρώματα, καλή οξύτητα και απαλή ισορροπημένη γεύση. manaliswinery.gr

Ε

ν αρχή ην ο… οίνος! Οχι, όμως, ο οποιοσδήποτε οίνος, αλλά το «καλό» κρασί, κατά προτίμηση κεχριμπαρένια ρετσίνα, άντε και κανένα «κοκκινέλι». Με δυο λόγια, αυτό το ευλογημένο ποτό, που αποτελεί, εδώ και αιώνες, την αναγκαία «πρώτη ύλη» της παρέας για διασκέδαση, ατελείωτες συζητήσεις, πολιτικές ή ποδοσφαιρικές, εξομολογήσεις πονεμένων ερωτικών ιστοριών αλλά και «αποδράσεις» από ντέρτια και καημούς της ζωής λόγω της… αφραγκίας μέχρι των θεμάτων υγείας. Ολη αυτή η «μυσταγωγία» γίνεται στον τόπο «λατρείας» του κρασιού, στον σύγχρονο ναό του Βάκχου, στην ταβέρνα, στο υπόγειο «κουτούκι» με τα βαρέλια, προορισμό που δεν τον καθόριζε το φαγητό. Το φαγητό ήταν κριτήριο για το λαϊκό «μαγέρικο» που πήγαιναν οι εργένηδες ή την πιο ακριβή εκδοχή, το εστιατόριο, για όσους το πορτοφόλι τους ήταν γεμάτο. Η ταβέρνα «μετρούσε» ανάλογα με το πόσο καλό κρασί διέθετε. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές φορές τον μεζέ της τον έφερνε η κάθε παρέα. Εάν ο ταβερνιάρης μαγείρευε κάτι, θα ήταν τίποτα κεφτεδάκια, μπακαλιάρος τηγανητός, καμιά μαρίδα του Φαλήρου, ενώ θα έβγαζε ελιές, σαλάτα και πολύ παλαιότερα στουμπιστά κρεμμύδια. Ισα ίσα ό,τι χρειαζόταν να συνοδεύεται το κρασί, ο «πρωταγωνιστής» αυτού του ιερού χώρου που στα τραπέζια του φιλοξενούσε έναν ολόκληρο πολιτισμό ψυχών. Και εάν ο μεζές ήταν το δευτερεύον, σχεδόν απαραίτητη ήταν μια κιθάρα, που ανέβαζε τους… τόνους και αργότερα ίσως έβγαζε και τη «μερακλωμένη» παρέα για μια καντάδα στον δρόμο… ξεσηκώνοντας τους γείτονες. Πρόσωπο-κλειδί στο «θεατρικό δρώμενο» ήταν ο ταβερνιάρης, ο «κάπελας» όπως τον έλεγαν παλαιά. Οι ταβερνιάρηδες δημιουργούσαν στενή σχέση με τους πελάτες τους, συμμετείχαν στα πειράγματα, αλλά πολλές φορές έβαζαν όριο σε αυτούς που είχαν ροπή προς τη μέθη. Πάντως, τους τακτικούς πελάτες τούς θεωρούσαν δικούς τους ανθρώπους. Γι' αυτό σε πολλά τραγούδια της ταβέρνας «συμμετέχει» και ο ταβερνιάρης, όπως στο ρεμπέτικο με τίτλο «Κάπελα καταραμένε» του Μαρίνου Μαρινάκη, που ερμήνευσε ο Στράτος Παγιουμτζής:

ελληνικού κράτους. Αρχικά, από τη Πλάκα και του Ψυρρή, όπου εκτεινόταν η μικρή -τότε- πόλη, και σταδιακά άρχισαν να εμφανίζονται στην Ομόνοια, στο Κολωνάκι και στη Νεάπολη, την πρώτη φοιτητική γειτονιά. Ο πολυτάλαντος δημοσιογράφος Φώ-

κατέγραφε ως παλαιότερη ταβέρνα την «περίφημη ταβέρνα του Γιαβρούμ» στην οδό Ωγύγου, στου Ψυρρή, «στο βάθος μιας μάνδρας». Σύμφωνα με τον «Γιαβρούμ», κατά κόσμο Αντώνη Π. Αναστασίου, η ταβέρνα είχε ανοίξει από τον προπάππο του, τον Κόλια τον Κουλουριώτη (από

Σαλαμίνα),

πολης κατά την Επανάσταση του 1821. Αργότερα πέρασε από εκεί και ο Οθωνας. Ο δημοσιογράφος έκανε μια παραστατική περιγραφή της ταβέρνας, η οποία δεν διέφερε από τις άλλες ταβέρνες της εποχής: «Μπήκαμε στη στενόμακρη αυλή. Δεξιά είναι ένα ιδιαίτερο καμαρίνι για τους φανατικώτερους πότας του χειμώνος. Στο βάθος είναι η καθαυτό ταβέρνα. Σκεπαστή, μα ανοιχτή στο ύπαιθρο. Εκεί υπάρχουν μπάγκοι και καρέκλες, εκεί και το τεζάχι (τεζάκι=ο πάγκος του μαγαζάτορα), εκεί και το τζάκι. Τα βαρέλια είναι στο υπόγειο». ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ θα πρέπει να πούμε ότι η κλασική αθηναϊκή ταβέρνα διέθετε μια διπλή σειρά μακρόστενων τραπεζιών, πάγκους για καθίσματα και συνήθως βρίσκονταν γύρω γύρω τα βαρέλια κρασιού, τα οποία την περίοδο του Μεσοπολέμου ήταν 3 το πολύ 5 σε κάθε μια. Ο διάκοσμος, συνήθως μεγάλες τοιχογραφίες, φιλοτεχνούνταν, όπως έχουμε δει και σε ελληνικές ταινίες, από μάλλον ερασιτέχνες ή καλύτερα πένητες ζωγράφους, με αντάλλαγμα γεύματα και φυσικά κρασί. Στην ταβέρνα του Γιαβρούμ τον διάκοσμο, μια τοιχογραφία με το λιμάνι της Υδρας και μια άλλη με μια ολόγυμνη Αφροδίτη να κοιμάται κάτω από μια μηλιά, είχε φιλοτεχνήσει «ένας μπέκρος Γερμανός», που αυτοσχεδίασε και όλη την ώρα, ενώ

ζωγράφιζε φώναζε: «Γκρασί, γκρασί, φέρε με τον γκρασί!...». Ο μεζές; «Είχαμε κι ελιές πράσινες και μαύρες θρούμπες. Μα και κανένα μπακαλιάρο τηγανητό και κολοκύθα τηγανητή. Μα και μπεκάτσες… Κυνήγι μπεκάτσες; Οχι παιδί μου. Μπεκάτσες λέγαμε τα κρεμμύδια» Το καλοκαίρι το κρασί μέσα στον μαστραπά (=μικρή μεταλλική, πήλινη ή και γυάλινη κανάτα) κρύωνε στον πάγο, στα ψυγεία του πάγου.

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ της ταβέρνας από γενιά σε γενιά είναι κάτι συνηθισμένο. Ετσι έφτασαν να λειτουργούν, μέχρι τις μέρες μας, παλιές ταβέρνες που χρονολογούνται από το 19ο ή τις αρχές του 20ού αιώνα. Μια από αυτές είναι η υπόγεια ταβέρνα «Τα μπακαλιαράκια του Δαμίγου» στην Πλάκα, που άνοιξε το 1864 και για την οποία ο μεγάλος ηθοποιός Μάνος Κατράκης φέρεται να έλεγε «εδώ δεν ερχόμαστε για να φάμε μπακαλιάρο, ερχόμαστε για να προσκυνήσουμε». Στην ίδια περιοχή βρίσκεται η ταβέρνα του Σταματόπουλου που άνοιξε το 1882 ως παντοπωλείο, όπου προσφερόταν και κρασί, ο «Πλάτανος» της οικογένειας Καρυανού, στέκι λογοτεχνών και καλλιτεχνών του Μεσοπολέμου κ.ά. Παλιές ταβέρνες υπάρχουν και αλλού,

όπως η «Κατσαρίνα» στην Κηφισιά, ο Καραβίτης στο Παγκράτι κ.ά.

Αλλα «στέκια», όπου μαζεύονταν οι παρέες για να πιούν καλό κρασί, ήταν τα καρβουνιάρικα.

Η Μελίτα Αδάμ στο βιβλίο της «Ιστορίες από τη γειτονιά μου και… λίγο παραπέρα» (εκδόσεις Κ.Μ. Ζαχαράκης, Αθήνα 2012) αναφέρεται σε καρβουνιάρικα στην Κυψέλη, που αργότερα μετεξελίχθηκαν σε ταβέρνες αλλά πλέον έχουν κλείσει. «Σκύρου και Κερκύρας σ’ ένα οικόπεδο ήταν εγκατεστημένος σε μια παράγκα ο Γεώργιος Κατσινόπουλος. Είχε φτιάξει μια μάντρα και πουλούσε καυσόξυλα, κάρβουνα και το καλοκαίρι, πάγο απαραίτητο για τα ξύλινα ψυγεία. (…). Ακόμη, είχε βάλει μερικά βαρελάκια κρασί. Ηταν στέκι για τις αντροπαρέες που τα κοπανούσαν ξεροσφύρι (σ.σ. χωρίς μεζέ) (…) Στην οδό Ευβοίας ήταν το καρβουνιάρικο του Δημήτρη Ζωντήρου που συγχρόνως ήταν ταβέρνα για τους λίγους και εκλεκτούς, με καλό κρασί, πρόχειρους μεζέδες ή ακόμη και ξεροσφύρι».

ΟΙ ΤΑΒΕΡΝΕΣ είχαν όμως σε συγκεκριμένες εποχές κάποιες ιδιαίτερες εργασίες, όπως ήταν η σημαντική διαδικασία καθαρισμού των βαρελιών, που γινόταν στο τέλος του καλοκαιριού, πριν μπει ο καινούργιος μούστος. Ο ταβερνιάρης γνώριζε καλά ότι ένα πλημμελώς καθαρισμένο βαρέλι μπορεί να «ξιδιάσει» το κρασί. Τα βαρέλια έβγαιναν λοιπόν έξω για να πλυθούν και όλη η περιοχή ανέδυε ευωχία, τα πιτσιρίκια έπαιζαν τριγύρω, οι θαμώνες έκαναν υπομονή και τριγυρνούσαν «ασκεπείς» περιμένοντας την άφιξη της νέας εσοδείας. Ο κάθε ταβερνιάρης επίσης φρόντιζε να διαθέτει βαρέλια από «καλό» ξύλο, όπως ήταν αυτό της καρυδιάς, της καστανιάς ή της δρυός.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΑΡΕΛΙΑ της χρονιάς, τα «φετινάρια», όπως τα έλεγαν, άνοιγαν ανήμερα του Αγίου Δημητρίου, με γιορταστικό τρόπο, ακόμα και εάν δεν είχαν αρχίσει τα «βοριαδάκια» και τα «κρασικά» ήταν ακόμα λίγο σκούρα ή δεν είχαν «ξελαμπικάρει», σύμφωνα με την… ταβερνική διάλεκτο. Κάπου εκεί άρχιζε και το τραγούδι, επίκαιρο και σήμερα λόγω ακρίβειας: «Γλυκειά ρετσίνα

Οσο κι’ αν είσαι φέτος ακριβή Θα σε ρουφάω

Και θα μεθάω Μακάρι ό,τι βρέξη ας κατεβή».

Η DOMAINE

AGROVISION

δεν είναι απλώς μια εταιρεία, είναι ένα όραμα. Με «πάθος και σεβασμό», όπως είναι και το σύνθημα του οινοποιείου, η Agrovision δημιουργεί κρασιά υψηλής ποιότητας αλλά και με όσο το δυνατόν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η χρήση της οινολάσπης στην παραγωγή τροφίμων, η κατασκευή θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων από παλιά βαρέλια, η δημιουργία κάδων απορριμμάτων από παλιές παλέτες και η ανασύσταση του θρόνου του Ξέρξη είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα των δράσεων της εταιρείας. Η Agrovision όμως δεν σταματάει εκεί. Ιδιαίτεροι οίνοι όπως το «20» Sauvignon Blanc και το Ieris Oinos, που παλαιώνουν υποθαλάσσια και υπεδάφια, αποτελούν το καμάρι της εταιρείας. Η οινοποίηση με θαλασσινό νερό είναι ακόμη μία καινοτομία της εταιρείας, η οποία προσδίδει μια ασυνήθιστη ορυκτότητα στα κρασιά. Η Domaine Agrovision είναι κατά 95% εξαγωγική εταιρεία με κυριότερη αγορά τη Γαλλία, ενώ το υπόλοι-

στικές δοκιμές προσφέροντας έτσι μια ιδιαίτερα γευστική εμπειρία. Η εμπειρία εμπλουτίζεται και από το γεγονός πως, πέρα από τις γεύσεις των κρασιών και τον τοπικών εδεσμάτων, οι οινόφιλοι μπορούν να ξεθάψουν το δικό τους κρασί από το υπεδάφιο κελάρι (σκάψε και... δοκίμασε).

Οι άνθρωποι της Agrovision όμως δεν σταμάτησαν εκεί, αλλά πήγαν ένα βήμα παρακάτω. Γνωρίζοντας ότι οι επισκέπτες τους προέρχονται από χώρες όπως τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία (οδικός τουρισμός της Χαλκιδικής) επένδυσαν στο γεγονός πως οι άνθρωποι αυτοί, αφού απέκτησαν μια όμορφη εμπειρία στη διάρκεια της επίσκεψής τους στην Agrovision, όταν δουν στις χώρες τους σε κάποιο ράφι τη φιάλη των κρασιών του οινοποιείου θα την επιλέξουν, καθώς θα ανασύρουν από τη μνήμη τους τα ευχάριστα συναισθήματα που τους είχε προσφέρει. Το γεγονός αυτό πέτυχε και άνοιξε νέες αγορές για το οινοποιείο. Η ιδιαιτερότητα όμως συνεχίζεται, καθώς τα τοπικά ονόματα των κρασιών όπως το «Ammouliani» και το «Ieris Oinos» διαφήμισαν την περιοχή και τις νέες αυτές αγορές ενισχύοντας έμμεσα τον τοπικό τουρισμό. Το ξεχωριστό αυτό οινοποιείο έχει αποκτήσει και δικό του fun club, τους Agrovisionistas. Για όλους αυτούς τους λόγους αξίζει να το επισκεφτείτε και να δοκιμάσετε τα κρασιά του.

Πένες με σάλτσα φρέσκιας ντομάτας και μοτσαρέλα. ● Σουτζουκάκια σμυρνέικα με ρύζι μπασμάτι. ● Τυρόπιτα Ή Σπανακόπιτα με χειροποίητο φύλλο. ΣΑΛΑΤΑ ● Σαλάτα του Καίσαρα με μαρούλι, μπέικον, croutons, παρμεζάνα και dressing ceasar’s. ΚΥΡΙΩΣ ΠΙΑΤΑ

● Τρυφερές χοιρινές μπουκίτσες με δαμάσκηνα και ανανά. ● Παραδοσιακή γαλοπούλα φιλέτο με γέμιση. Γαρνιτούρα: Πατατούλες φούρνου. ΕΠΙΔΟΡΠΙΟ ● Οικογενειακό ταψάκι

ΟΝΟΜΑ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ/ΩΡΑ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ/EMAIL:

10 ΟΡΕΚΤΙΚΑ ● Πένες με σάλτσα φρέσκιας ντομάτας και μοτσαρέλα. ● Λαχανοντολμάδες αυγολέμονο. ● Τυρόπιτα Ή Σπανακόπιτα με χειροποίητο φύλλο. ΣΑΛΑΤΑ ● Σπανάκι, διάφορα πράσινα λαχανικά, καρύδι, μήλο, πορτοκάλι και Sauce vinaigrette. ΚΥΡΙΩΣ ΠΙΑΤΑ ● Χοιρινές μπουκίτσες γάστρας. ● Φιλέτο κοτόπουλο σχάρας με sauce σαμπάνιας. Γαρνιτούρα: Ριζότο & Πατατούλες του ΣΕΦ. ΕΠΙΔΟΡΠΙΟ ● Βασιλόπιτα τύπου κέικ με φλουρί Ή Τούρτα ανάμικτη Δώρο ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί. ΤΙΜΗ ΑΝΑ ΑΤΟΜΟ 24 ΕΥΡΩ +ΦΠΑ 13% Λόγω COVID 19 τα εδέσματα σας

Μια οινοπαρουσίαση που σέβεται τον εαυτό της φέρνει στο φως τα διάφορα μυστήρια του κρασιού, αν πήρε δηλαδή τις σωστές βάσεις και έχει καλό χαρακτήρα πρώτα απ’ όλα, το μπουκέτο λουλουδιών, φρούτων και μπαχαρικών που μας προσφέρει, την επίγευσή του και στο τέλος δεν παραλείπει τις γεύσεις και τα εδέσματα με τα οποία επιτρέπεται να κάνει παρέα. Πριν περάσουμε όμως στην τραπεζαρία, προηγείται πάντα η κουζίνα. Εδώ μαγειρεύουμε και βαφτίζουμε μερικά πιάτα στο κρασί για να πάρουν κάτι από το… ελεύθερο πνεύμα και το άρωμά του.

Tης Καίτης Βλάχου

λητικό τηγάνι. Μόλις ψηθούν, ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι, ρίγανη και τα διατηρούμε ζεστά σε σκεύος με καπάκι. Βάζουμε το βούτυρο σε τηγάνι να ζεσταθεί και ρίχνουμε τα μανιτάρια. Τα τηγανίζουμε να ροδίσουν. Συγχρόνως βάζουμε τα υλικά της σάλτσας σε κατσαρόλα και τα βράζουμε για 4-5 λεπτά, ανακατεύοντας. Ρίχνουμε τα μανιτάρια πάνω από το συκώτι και τα περιχύνουμε με τη σάλτσα. Πασπαλίζουμε με μαϊντανό και σερβίρουμε.

κοτόπουλου 500 γραμμ. φιλέτο μπούτι κοτόπουλο 2 πράσινα κρεμμυδάκια 2 πράσα 1 καρότο 1 φλιτζάνι λευκό κρασί 1/3 φλιτζανιού λάδι αλάτι, πιπέρι, ρίγανη ΚΑΘΑΡΙΖΟΥΜΕ και κόβουμε τα κρεμμυδάκια και τα πράσα σε φέτες. Το καρότο το τρίβουμε στο χοντρό του τρίφτη. Σε βαθύ τηγάνι βάζουμε το λάδι να ζεσταθεί. Ρίχνουμε τα λαχανικά και τα σοτάρουμε μέχρι να μαραθούν. Προσθέτουμε το κοτόπουλο το οποίο έχουμε κόψει σε μπουκιές. Συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 5-6 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει το κρέας. Σβήνουμε με το κρασί. Αλατοπιπερώνουμε και σκεπάζουμε με καπάκι το τηγάνι, χαμηλώνουμε λίγο τη φωτιά και τα αφήνουμε να βράσουν. Αν χρειαστεί, μέχρι να μαλακώσει το κοτόπουλο, ρίχνουμε ακόμη λίγο κρασί. Βγάζουμε το καπάκι, δυναμώνουμε τη φωτιά να εξατμιστούν τα υγρά, να μελώσει το φαγητό και να μείνει μόνο με το λάδι του.

Μοσχάρι

με γλυκό

ρίχνουμε το κρέας κομμένο μερίδες μαζί με το κόλιανδρο. Γυρίζουμε τα κομμάτια να ροδίσουν και σβήνουμε με το κρασί. Μόλις εξατμισθεί περίπου το μισό, προσθέτουμε το κρεμμύδι και το σκόρδο ψιλοκομμένα και το πορτοκάλι ολόκληρο. Αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε 1 φλιτζάνι ζεστό νερό, χαμηλώνουμε τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και αφήνουμε το κρέας να σιγοψηθεί. Αν χρειαστεί προσθέτουμε ακόμη λίγο ζεστό νερό. Οταν μαλακώσει το κρέας και μείνει με λίγο ζουμί, πατάμε το πορτοκάλι με κουτάλα να βγει ο χυμός του και το βγάζουμε. Διαλύουμε το κορν φλάουερ σε μισό φλιτζάνι κρύο νερό, το ρίχνουμε στην κατσαρόλα να πάρει 1-2 βράσεις και να πήξει η σάλτσα.

σταφίδες, φιλέ αμυγδάλου ΡΙΧΝΟΥΜΕ το κρασί σε μια κατσαρόλα μαζί με τα μπαχαρικά, τη ζάχαρη και το πορτοκάλι κομμένο σε φέτες, μαζί με τη φλούδα. Το ζεσταίνουμε καλά, ανακατεύοντας να διαλυθεί η ζάχαρη και πριν πάρει βράση το κατεβάζουμε από τη φωτιά. Το αφήνουμε να κρυώσει, αφαιρούμε το πορτοκάλι και το ξύλο κανέλας, το φιλτράρουμε και το μεταφέρουμε στο μπουκάλι του. Διατηρείται μία εβδομάδα στο ψυγείο. Οταν θέλουμε να το σερβίρουμε το ξαναζεσταίνουμε και προσθέτουμε σε κάθε ποτήρι λίγες σταφίδες και αμύγδαλα.

Αχλάδια με κόκκινο κρασί 1 λίτρο κόκκινο κρασί 6 αχλάδια 150 γραμμ. χυμό πορτοκαλιού + τη φλούδα του 250 γραμμ. καστανή ζάχαρη 1 λοβό βανίλιας 1 ξύλο κανέλας ΣΕ ΜΙΚΡΗ κατσαρόλα που να χωράει όρθια τα αχλάδια βάζουμε το κρασί και τα υπόλοιπα υλικά, εκτός από τα αχλάδια. Μόλις αρχίσει να βράζει το κρασί, χαμηλώνουμε τη φωτιά και προσθέτουμε όρθια τα αχλάδια, που έχουμε καθαρίσει, αλλά έχουμε αφήσει επάνω το κοτσάνι τους. Κλείνουμε το καπάκι και σιγοβράζουμε μέχρι να μαλακώσουν. Τα βγάζουμε και τα βάζουμε ξαπλωτά σε σκεύος. Αφήνουμε το σιρόπι να σιγοβράζει, μέχρι να μείνει το μισό και να δέσει. Το περνάμε από λεπτό σουρωτό και το ρίχνουμε πάνω στα αχλάδια. Μόλις κρυώσει σκεπάζουμε το σκεύος και το βάζουμε στο ψυγείο μέχρι να τα σερβίρουμε.