Yazı Dizisi
RÜZGÂR ALTI TARAF GERÇEKTEN RÜZGÂR ALTI TARAF DEĞİLSE? Düz alanlardaki uçuşlarda, rüzgar 20km/sa hızla eserken bir sırtın arka tarafında uçmamalısınız. Doğrudan doğruya rotorda kalırsınız. Alpler’de her vadi bir dağın rüzgâr almayan tarafındadır. Yine de insanlar rüzgâr 20km/sa’ten daha sert olduğunda uçuyorlar. Neden? Rüzgâr almayan bölgede uçmak ne zaman güvenlidir, ne zaman güvenli değildir? Bunlar zor sorulardır ve basit bir cevabı yoktur. Dünyanın çeşitli dağlık bölgelerinde uçmuş olmanın verdiği tecrübeme dayanarak, sizlere birkaç tavsiye verebilirim. Yamaç paraşütü okulunda her pilot vadide uçmaması gerektiğini öğrenir. Belli ki vadide uçmak, rüzgar altı tarafın rotor ve türbülans bölgesi olmasından dolayı tehlikelidir. Bu rotor, çöküşlere ve kazalara sebebiyet verecek kadar şiddetli olabilir. Rüzgâr altındayken hava çok türbülanslıysa yedek paraşüt açılmayabilir. Bir meteoroloji uzmanı bana, bütün termiklerin rüzgâr altından başladığını söylemişti! Eğer önemli yarışmalarda uçarsanız, üst düzey pilotların bazı temel ilkeler doğrultusunda rüzgâr altında uçtuklarını görürsünüz. Sıklıkla rüzgâr altında uçulan bir yer olan Greolieres gibi korunaklı uçuş alanlarına ne diyeceksiniz? Rüzgâr altındaki bir yer, uçuş için bazen nasıl güvenli olabiliyor ve başka bir zaman güvenli olmayabiliyor? Bunun ne zaman güvenli olup, ne zaman güvenli olmadığını nasıl söyleyebilirsiniz? Konik tepe yakınsaması nedir? 68
XC Türk
Bunların hiçbiri cevaplaması kolay sorular değildir; fakat burada vereceğim tavsiyeler, pilotlara bu sorulara cevap bulmaları konusunda biraz olsun yardımcı olacaktır. Her Termik Bir Rotor Gibi Başlar Termikler, güneş havayı eşit olmayan bir şekilde ısıttığı zaman başlar. Eğer kara üzerinde rüzgâr sakin bir şekilde sık sık eserse, kara bu sebeple havayı homojen bir şekilde yani termik oluşumu için ideal olmayan sabit bir şekilde ısıtacaktır. Her nasıl olursa olsun, termik oluşumu için hava sıcaklığında farklılığa ihtiyaç vardır. Bir hava akımının içindeki ev, çit, tepe vb. engelle karşılaştığınızda; engelin arkasında türbülanslı bir alan bulmuş olursunuz. Bazen bu engel, havanın bir süre için rüzgârdan korunmuş bir halde, sakin kalmasına sebep olacaktır; bu durum havanın ısınması için bir fırsat verir. Sonra türbülans sıcak hava baloncuğunu yeryüzünden ayırabilir. Aynı şey küçük veya büyük ölçekte de meydana gelebilir, bu sebeple şekilde gösterildiği gibi termikleri çit, ev veya tepe gibi bir engelin arkasında oluşmaya başlarken yakalayabilirsiniz. Hatta bir engel görevi gördüğünden termiğin arkasında rüzgârın izleriyle veya rotorla karşılaşabilirsiniz. Dolayısıyla bu derste öğrenilecek şey, bir tehlike olarak rotorun, termiğin tıpkı bir arkadaşı gibi olduğudur.