701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 3
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 3
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 3
ks. Gabriele Amorth
Wyznania egzorcysty
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 4
Tytuł oryginału: Un esorcista racconta Przekład z włoskiego: o. Franciszek Gołębiowski, OP Projekt okładki: Andrzej Oczkoś Druk i oprawa: Rzeszowskie Zakłady Graficzne SA Za zezwoleniem Kurii Metropolitalnej w Częstochowie Nr 511 z dnia 23 maja 1997 roku ISBN 978-83-7168-701-3 © Edizioni Dehoniane, Roma, 1993 © Edycja Świętego Pawła, 1997 ul. Św. Pawła 13/15 • 42-221 Częstochowa tel. 34.362.06.89 • fax 34.362.09.89 www.edycja.pl • e-mail: edycja@edycja.pl Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • fax 34.370.83.50 • e-mail: dystrybucja@edycja.pl Księgarnia internetowa: www.edycja.pl
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 5
WPROWADZENIE Z wielkà radoÊcià pisz´ te s∏owa, aby przygotowaç czytelnika do lektury ksià˝ki ks. Gabriela Amortha, który od wielu lat jest moim nieocenionym pomocnikiem w pe∏nieniu pos∏ugi egzorcysty. Niektóre wydarzenia tu opisane prze˝ywaliÊmy razem, wspólnie dzielàc troski, trud i nadzieje, by nieÊç pomoc wielu osobom cierpiàcym. Bardzo ciesz´ si´ z wydania tej ksià˝ki mi´dzy innymi dlatego, ˝e chocia˝ w ostatnich dziesi´cioleciach wiele napisano we wszystkich dziedzinach teologii i moralnoÊci katolickiej, to jednak zagadnienie egzorcyzmów zosta∏o niemal ca∏kowicie zaniedbane. Byç mo˝e brak opracowaƒ i zainteresowania tym zagadnieniem jest powodem, ˝e jedynà cz´Êcià rytua∏u, która dotychczas nie zosta∏a odnowiona wed∏ug zaleceƒ Soboru Watykaƒskiego II, jest w∏aÊnie cz´Êç dotyczàca egzorcyzmów. A przecie˝ pos∏uga wyp´dzania z∏ych duchów ma wielkie znaczenie w ewangelizacyjnej misji KoÊcio∏a, jak o tym mówi Ewangelia, dzia∏alnoÊç Aposto∏ów i historia KoÊcio∏a. Gdy Êw. Piotr, kierujàc si´ nadprzyrodzonym natchnieniem, przyby∏ do domu setnika Korneliusza, aby g∏osiç mu wiar´ chrzeÊcijaƒskà wskaza∏, ˝e Bóg by∏ rzeczywiÊcie z Jezusem i podkreÊli∏, w szczególny sposób, moc, z jakà Jezus uwalnia∏ op´tanych przez diab∏a (por. Dz 10, 1-38). 5
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 6
EwangeliÊci cz´sto podajà konkretne przyk∏ady nadzwyczajnej mocy, z jakà Jezus wyrzuca∏ z∏ego ducha. By∏ to najbardziej wymowny znak Bo˝ej woli po∏o˝enia kresu mrocznemu panowaniu szatana nad ludêmi. Ksi´gi Pisma Êwi´tego zapewniajà nas, ˝e szatan sprawuje swà w∏adz´ nad Êwiatem tak˝e przez fizyczne op´tanie. WÊród w∏adz, jakich Jezus udzieli∏ Aposto∏om i ich nast´pcom, jest par´ razy wymieniona moc wyp´dzania z∏ych duchów (por. Mt 10, 8; Mk 3, 15; ¸k 9, 1). JeÊli wi´c Bóg dopuszcza, aby niektórzy ludzie doÊwiadczyli dr´czenia przez z∏ego ducha, to jednoczeÊnie przewidzia∏ dla nich pot´˝nà pomoc. Wyposa˝y∏ KoÊció∏ w moce sakramentalne, które sà bardzo skuteczne dla osób znajdujàcych si´ w potrzebie. Przeciwko niecnej dzia∏alnoÊci szatana Bóg wybra∏ jako trwa∏à pomoc NajÊwi´tszà Dziewic´ ze wzgl´du na nieprzyjaêƒ, jakà wprowadzi∏ od samego poczàtku mi´dzy tymi dwoma przeciwnikami1. Wi´kszoÊç wspó∏czesnych pisarzy, nie wykluczajàc teologów katolickich, chocia˝ nie zaprzecza istnieniu szatana i innych zbuntowanych anio∏ów, jest jednak sk∏onna do pomniejszania wagi ich wp∏ywu na sprawy ludzkie. Twierdzà oni, szczególnie w rozwa˝aniach dotyczàcych fizycznych op´taƒ, ˝e podwa˝anie tego wp∏ywu jest ich obowiàzkiem i dowodem màdroÊci. Ca∏a wspó∏czesna kultura uwa˝a, ˝e dopatrywanie si´ przyczyny zjawisk, które zachodzà wokó∏ nas, i przypisywanie ich czynnikom odmiennym od porzàdku naturalnego jest wywodzàcym si´ z pierwotnych epok z∏udzeniem. Jest rzeczà oczywistà, ˝e z∏y duch ma wówczas bardzo u∏atwione zadanie, zw∏aszcza wtedy, gdy takà postaw´ przyjmujà ci, którzy z racji swego pos∏annictwa majà obo1
6
Zob. C. Amantini, Il mistero di Maria [Tajemnica Maryi], Neapol 1971.
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 7
wiàzek i w∏adz´ przeszkadzaç szatanowi w jego niecnej dzia∏alnoÊci. Bioràc pod uwag´ Pismo Êwi´te, teologi´ i codzienne doÊwiadczenie, nale˝a∏oby raczej uwa˝aç op´tanych przez diab∏a za osoby nieszcz´Êliwe, którym nauka niewiele potrafi pomóc, chocia˝ otwarcie si´ do tego nie przyznaje. W∏aÊciwe rozpoznanie demonopatii – tak mo˝na nazywaç ka˝dy z∏oÊliwy wp∏yw z∏ego ducha – jest w wi´kszej cz´Êci przypadków mo˝liwe jedynie dla osoby, która potrafi rozpoznaç objawy diabelskiego dzia∏ania. Choroba pochodzenia diabelskiego, jeÊli nawet jest lekka, nie ust´puje nawet po zastosowaniu wszelkich znanych lekarstw; natomiast choroby bardzo powa˝ne, uwa˝ane za Êmiertelne, w tajemniczy sposób znikajà a˝ do ca∏kowitego wyleczenia, dzi´ki zastosowaniu czysto religijnych Êrodków. Ponadto ofiary z∏ego ducha uwa˝ajà, ˝e sà ciàgle przeÊladowane przez z∏y los: ich ˝ycie jest jednym pasmem nieszcz´Êç. Wielu uczonych poÊwi´ca swoje badania zjawiskom podobnym do tych, które wyst´pujà w podmiotach dotkni´tych przez dzia∏anie diab∏a. Rozpoznajà wyraênie ich nienormalny charakter i okreÊlajà je jako paranormalne. Nie podwa˝amy w najmniejszym stopniu post´pów i osiàgni´ç nauki. Jednak sprzeczne z rzeczywistoÊcià, której ciàgle doÊwiadczamy, jest przekonanie, ˝e nauka potrafi wyjaÊniç wszystko. Podobnie nierealne jest pragnienie sprowadzenia wszelkiego z∏a, jak choroby i nieszcz´Êcia, jedynie do zwyk∏ych przyczyn naturalnych. Niewielu jest uczonych, którzy myÊlà powa˝nie o mo˝liwoÊci wp∏ywania i dzia∏ania si∏ obcych, inteligentnych i bezcielesnych, jako o przyczynie pewnych zjawisk. Niewielka jest równie˝ liczba lekarzy, którzy stajàc wobec przypadków chorób z zadziwiajàcymi objawami i niewyt∏umaczalnymi klinicznie skutkami, sàdzà spokojnie, 7
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 8
˝e majà do czynienia z pacjentami tego drugiego rodzaju. Wielu spoÊród nich powo∏uje si´ w podobnych przypadkach na Freuda, jako na w∏aÊciwego hierofanta2. Z tego wzgl´du cz´sto doprowadzajà tych nieszcz´snych ludzi do jeszcze gorszych stanów, gdy tymczasem ich dzia∏alnoÊç, po∏àczona z pracà kap∏ana egzorcysty, mog∏aby si´ okazaç tak˝e w tych przypadkach bardzo zbawienna. Ksià˝ka ks. Gabriela Amortha ukazuje czytelnikowi w sposób bezpoÊredni, krótki i jasny, dzia∏alnoÊç egzorcysty. Opracowanie to cechuje si´ logicznym wàtkiem opowiadania, nie zatrzymuje si´ jednak nad teoretycznymi za∏o˝eniami (istnienie diab∏a, mo˝liwoÊç op´tania fizycznego itd.) ani nad doktrynalnymi wnioskami. Autor woli, aby przemawia∏y fakty i stawia czytelnika przed tym, co egzorcysta dostrzega i czyni. Wiem doskonale, jak bardzo Autorowi le˝à na sercu ludzie KoÊcio∏a, b´dàcy uprzywilejowanymi powiernikami w∏adzy udzielonej przez Chrystusa po to, aby wyp´dzali z∏e duchy w Jego imi´. Ufam wi´c, ˝e ksià˝ka ta przyniesie wiele dobra i b´dzie bodêcem do podj´cia innych opracowaƒ z tej dziedziny. o. Candido Amantini
2 Hierofant (gr. hierophantes) – kap∏an w staro˝ytnej Grecji wprowadzajàcy adeptów w kult misteryjny lub osoba wtajemniczajàca, wprowadzajàca w tajniki czegoÊ (przypis redakcji).
8
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 9
WST¢P Gdy kardyna∏ Ugo Poletti, wikariusz papieski dla diecezji rzymskiej, niespodziewanie przekaza∏ mi w∏adz´ egzorcysty, wówczas nie przypuszcza∏em, jak ogromny Êwiat si´ otworzy dla mojego doÊwiadczenia i jak wielu ludzi b´dzie korzystaç z mojej pos∏ugi. Co wi´cej, zadanie to zosta∏o powierzone mi poczàtkowo, abym s∏u˝y∏ pomocà o. Candido Amantiniemu, pasjoniÊcie, bardzo znanemu i doÊwiadczonemu egzorcyÊcie, który Êciàga∏ na Âwi´te Schody w Rzymie (La Scala Santa) potrzebujàcych pomocy z ca∏ych W∏och, a cz´sto nawet z zagranicy. By∏a to dla mnie naprawd´ bardzo wielka ∏aska. Nikt si´ nie staje egzorcystà z w∏asnej woli, gdy˝ wówczas napotyka wielkie trudnoÊci i pope∏nia nieuniknione b∏´dy ze szkodà dla wiernych. Sàdz´, ˝e o. Candido by∏ jedynym egzorcystà na Êwiecie, który mia∏ 36 lat doÊwiadczenia w tej dziedzinie. Nie mog∏em wi´c mieç lepszego mistrza i jestem mu wdzi´czny za cierpliwoÊç, z jakà mnie wprowadzi∏ w t´ zupe∏nie dla mnie nowà pos∏ug´. Podczas sprawowania pos∏ugi egzorcysty dokona∏em tak˝e innego odkrycia, mianowicie i˝ we W∏oszech jest niewielu egzorcystów, a przygotowanych do pe∏nienia tej pos∏ugi naprawd´ bardzo ma∏o. Jeszcze gorszy stan rzeczy jest w innych krajach. Musia∏em wi´c b∏ogos∏awiç osoby, 9
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 10
które przybywa∏y z Francji, Austrii, Niemiec, Szwajcarii, Hiszpanii, Anglii, gdzie – zdaniem proszàcych – nie uda∏o si´ im znaleêç egzorcysty. Czy˝by to by∏o niedbalstwo ze strony biskupów i kap∏anów? Prawdziwa i rzeczywista niewiara w koniecznoÊç i skutecznoÊç tej pos∏ugi? Czu∏em w ka˝dym razie, ˝e rozpoczynam pe∏nienie apostolstwa wÊród osób bardzo cierpiàcych, których nikt nie rozumie: ani domownicy, ani lekarze, ani kap∏ani. Duszpasterstwo na tym polu jest dzisiaj w Êwiecie katolickim ca∏kowicie zaniedbane. W przesz∏oÊci tak nie by∏o i musz´ przyznaç, ˝e w niektórych konfesjach wywodzàcych si´ z reformy protestanckiej egzorcyzmów dokonuje si´ cz´sto i skutecznie. Ka˝da katedra powinna mieç swojego egzorcyst´, tak jak ma specjalnego spowiednika; i tym liczniejsi powinni byç egzorcyÊci, im bardziej si´ ich potrzebuje: w wi´kszych parafiach, w sanktuariach. Tymczasem, poza ma∏à liczebnoÊcià, egzorcyÊci sà êle widziani, zwalczani, trudno im znaleêç miejsce do pe∏nienia swojej pos∏ugi. Wiadomo, ˝e op´tani przez z∏ego ducha niekiedy krzyczà. To wystarcza, aby prze∏o˝ony domu zakonnego lub proboszcz nie zechcia∏ mieç egzorcystów w swoich pomieszczeniach; spokojne ˝ycie i unikanie wszelkiej wrzawy majà wi´kszà wartoÊç ni˝ mi∏oÊç leczàca op´tanych. Tak˝e piszàcy te s∏owa musia∏ przebyç swojà drog´ krzy˝owà, chocia˝ nie w takim stopniu jak inni egzorcyÊci, bardziej godni i cenieni. Jest to refleksja, do której zach´cam wszystkich biskupów, którzy sà niekiedy ma∏o wra˝liwi na to zagadnienie. A chodzi przecie˝ o pos∏ug´ powierzonà wy∏àcznie im: tylko oni mogà jà pe∏niç lub wyznaczaç egzorcystów. Jak powsta∏a ta ksià˝ka? Zrodzi∏a si´ z pragnienia podzielenia si´ z osobami zainteresowanymi owocami 10
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 11
d∏ugiego i bogatego doÊwiadczenia, doÊwiadczenia raczej o. Candido ni˝ mojego. Moim zamierzeniem jest wyÊwiadczyç przys∏ug´ przede wszystkim egzorcystom i wszystkim kap∏anom. Tak jak ka˝dy lekarz ogólny, powinien umieç wskazaç swoim pacjentom odpowiedniego specjalist´ (laryngologa, ortoped´, neurologa... ), do którego ewentualnie powinni si´ udaç, podobnie kap∏an powinien mieç to minimum rozeznania, by wiedzieç, czy jakaÊ osoba potrzebuje pomocy egzorcysty, czy te˝ nie. Dodaj´ inny powód, dla którego wielu kap∏anów zach´ca∏o mnie do napisania tej ksià˝ki. Rytua∏ egzorcyzmów wÊród wielu zasad podanych egzorcystom zaleca, aby studiowali oni liczne i po˝yteczne opracowania godnych zaufania autorów. Kiedy si´ jednak poszukuje powa˝nych ksià˝ek dotyczàcych tego zagadnienia, niewiele ich mo˝na znaleêç. Wymieniam trzy spoÊród nich. Autorem pierwszej jest ks. C. Balducci: Il diavolo [Diabe∏], Casale Monferrato 1988; jest ona po˝yteczna w cz´Êci teoretycznej, ale nie w cz´Êci praktycznej, w której zawiera braki i b∏´dy; autor jest demonologiem, a nie egzorcystà. Druga to ksià˝ka egzorcysty, o. M. La Grua pt. La preghiera di liberazione [Modlitwa o uwolnienie], Palermo 1985; jest to ksià˝ka napisana dla grup Odnowy w Duchu Âwi´tym z myÊlà nadania w∏aÊciwego kierunku ich modlitwom o uwolnienie. Na wzmiank´ zas∏uguje tak˝e ksià˝ka napisana przez R. Allegriego pt. Cronista all’inferno [Reporter w piekle], Milano 1990. Nie jest to opracowanie systematyczne, ale zbiór wywiadów, mówiàcych o przypadkach kraƒcowych. Sà one na pewno prawdziwe i przedstawione z wielkà powagà, lecz autor koncentruje si´ na przypadkach najbardziej uderzajàcych i pomija objawy zwyczajnych przypadków, a te egzorcysta musi braç zawsze pod uwag´. 11
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 12
W tej ksià˝ce staram si´ wype∏niç niektóre luki i przedstawiç poruszany problem z ró˝nych punktów widzenia. Dlatego jest to opracowanie skrótowe, majàce na celu dotarcie do wi´kszej liczby czytelników. W nast´pnych ksià˝kach zamierzam bardziej pog∏´biç ten temat i mam nadziej´, ˝e równie˝ inni autorzy zajmà si´ tym zagadnieniem ze znajomoÊcià rzeczy i wra˝liwoÊcià, by zosta∏o ono przedstawione w mo˝liwie dok∏adny sposób, tak jak to mia∏o miejsce w ubieg∏ych wiekach w nauczaniu KoÊcio∏a katolickiego, a obecnie spotyka si´ w KoÊcio∏ach protestanckich. Na poczàtku pragn´ zaznaczyç, ˝e nie zatrzymuj´ si´ nad uzasadnieniem pewnych prawd, które uwa˝am za ogólnie znane i powszechnie przyj´te: istnienie z∏ych duchów, mo˝liwoÊç op´taƒ diabelskich oraz w∏adza wyp´dzania z∏ych duchów udzielona przez Chrystusa tym, którzy wierzà w or´dzie ewangeliczne. Sà to prawdy objawione, wyraênie zawarte w PiÊmie Êwi´tym, pog∏´bione przez teologi´, ustawicznie nauczane i przypominane przez urzàd nauczycielski KoÊcio∏a. Sàdz´, ˝e zosta∏y one ju˝ wystarczajàco omówione w innych opracowaniach. Chcia∏bym raczej pójÊç dalej i zatrzymaç si´ nad tym, co jest mniej znane, mianowicie nad wnioskami praktycznymi, które mogà byç po˝yteczne dla egzorcystów i dla tych, którzy pragnà dok∏adniejszych wiadomoÊci dotyczàcych tego zagadnienia. Prosz´ mi wi´c wybaczyç niektóre powtórzenia podstawowych poj´ç. Niech Dziewica Niepokalana, Nieprzyjació∏ka szatana, ju˝ od pierwszej zapowiedzi zbawienia (Rdz 3, 15) a˝ do jej wype∏nienia (Ap 12) i zjednoczona ze swoim Synem, w walce zmierzajàcej do pokonania szatana i zmia˝d˝enia mu g∏owy, pob∏ogos∏awi to opracowanie, owoc wyczerpujàcej pracy, którà wykonuj´ ufny w Jej wsparcie i opiek´. 12
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 13
Pragn´ dodaç par´ uwag do poszerzonego wydania tej ksià˝ki. Nie przewidywa∏em, ˝e rozejdzie si´ ona tak szybko i trzeba b´dzie dokonaç nowych wydaƒ. Jest to potwierdzenie – moim zdaniem – nie tylko zainteresowania poruszanym problemem, ale tak˝e braku ksià˝ki katolickiej, która by omawia∏a egzorcyzmy w sposób pe∏ny i to nie tylko we W∏oszech, ale w ca∏ym Êwiecie katolickim. Jest to, jak sàdz´, fakt wielce znaczàcy i przykry. WyjaÊnia on niewyt∏umaczalny brak zainteresowania tym zagadnieniem lub, byç mo˝e, prawdziwà niewiar´ w te prawdy. Dzi´kuj´ za liczne pochwa∏y, za wyrazy uznania, zw∏aszcza ze strony egzorcystów, wÊród nich najmilsza by∏a pochwa∏a mojego „mistrza” o. Candido Amantiniego, który uzna∏ mojà ksià˝k´ za wiernà jego pouczeniom. Nie przes∏ano mi takich uwag krytycznych, które domaga∏yby si´ wprowadzenia zmian i poprawek, dlatego w nowym wydaniu rozwinà∏em jedynie te treÊci, które uzna∏em za wa˝ne dla pe∏niejszego przedstawienia omawianego zagadnienia. Sàdz´ równie˝, ˝e osoby lub grupy osób, o których mówi´ w ksià˝ce, zrozumia∏y w∏aÊciwà intencj´ moich uwag i nie poczu∏y si´ obra˝one. Dzi´ki mo˝liwoÊci wydania tej ksià˝ki pragn´ s∏u˝yç szerszemu gronu osób, tak jak w mojej dzia∏alnoÊci chc´ byç pomocny ka˝dego dnia tym wszystkim, którzy pragnà skorzystaç z mojej pos∏ugi egzorcysty. Za wszystko sk∏adam podzi´kowanie Panu. Oby mi pozwoli∏ dokonaç dalszych uzupe∏nieƒ tej ksià˝ki z okazji jej dziesiàtego wydania (1993 rok). Musz´ te˝ przyznaç, ˝e w ciàgu ostatnich dwóch lat wiele si´ zmieni∏o: wysz∏y wa˝ne dokumenty biskupów, wzros∏a liczba egzorcystów, wielu biskupów dokonuje egzorcyzmów, do moich ksià˝ek do∏àczy∏y nowe opracowania. Mo˝na zauwa˝yç wi´kszà 13
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 14
wra˝liwoÊç na te tematy. Nie przypisuj´ sobie ˝adnej zas∏ugi z tego powodu, a tylko stwierdzam fakty. Koƒcz´ pe∏nym wzruszenia wspomnieniem o. Candido Amantiniego, którego Pan powo∏a∏ do siebie po nagrod´ 22 wrzeÊnia 1992 roku. By∏ to dzieƒ jego imienin; wspó∏braciom, którzy sk∏adali mu ˝yczenia, powiedzia∏: „Prosi∏em Êw. Candida, aby sprawi∏ mi dzisiaj podarunek”. O. Candido urodzi∏ si´ w 1914 roku. W wieku 16 lat wstàpi∏ do zakonu pasjonistów. Jako profesor Pisma Êwi´tego i teologii moralnej poÊwi´ca∏ si´ przede wszystkim pos∏udze egzorcysty (przez 36 lat). Ka˝dego poranka przyjmowa∏ 60-80 osób, ukrywajàc zm´czenie za uÊmiechni´tà twarzà. Rady, które dawa∏, cz´sto by∏y wprost natchnione. O. Pio tak o nim powiedzia∏: „O. Candido jest kap∏anem wed∏ug Serca Bo˝ego”. Niniejsza ksià˝ka, której braki nale˝y przypisaç tylko ni˝ej podpisanemu, jest Êwiadectwem o doÊwiadczeniu o. Candido jako egzorcysty, dzia∏ajàcego dla dobra osób potrzebujàcych. I to jest jeden z powodów, dla którego jà napisa∏em. Bardzo si´ ucieszy∏em ocenà o. Candido Amantiniego, mówiàcà o mojej wiernoÊci jego d∏ugiemu doÊwiadczeniu. ks. Gabriele Amorth
14
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 15
CENTRALNE MIEJSCE CHRYSTUSA W BO˚YM DZIELE STWORZENIA Szatan by∏ anio∏em, stworzonym przez Boga, który na skutek upadku sta∏ si´ z∏ym duchem. Nie mo˝na mówiç o nim i o egzorcystach bez uprzedniego przedstawienia, przynajmniej w skrótowy sposób, kilku podstawowych poj´ç i prawd o Bo˝ym dziele stworzenia. Zapewne nie powiem tutaj nic nowego, ale mo˝e umo˝liwi´ jakiemuÊ czytelnikowi inne spojrzenie na to zagadnienie. Zbyt cz´sto zwyk∏o si´ pojmowaç dzie∏o stworzenia w sposób b∏´dny i mylnie przyjmowaç nast´pstwo wydarzeƒ. Wyobra˝a si´, ˝e pewnego pi´knego dnia Bóg stworzy∏ anio∏ów; ˝e podda∏ ich próbie, nie wiadomo nawet dok∏adnie jakiej, ale w jej wyniku dosz∏o do podzia∏u na anio∏ów dobrych i z∏ych duchów: anio∏owie zostali nagrodzeni przebywaniem w niebie, z∏e duchy natomiast – stràcone do piek∏a. Potem, innego dnia, jak si´ sàdzi, Bóg stworzy∏ Êwiat, królestwo minera∏ów, roÊlin, zwierzàt i w koƒcu cz∏owieka. Adam i Ewa zgrzeszyli dlatego, ˝e pos∏uchali szatana, a odmówili pos∏uszeƒstwa Bogu. Wtedy Bóg pomyÊla∏ o pos∏aniu swego Syna, aby w ten sposób dokonaç zbawienia ludzi. Nie taka jest nauka Pisma Êwi´tego i Ojców KoÊcio∏a. Pojmujàc w taki sposób Êwiat anio∏ów i Êwiat stworzony wyklucza si´ ich zwiàzek z Chrystusem. Tymczasem 15
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 16
nale˝y przeczytaç uwa˝nie prolog do Ewangelii Êw. Jana i dwa hymny chrystologiczne, które rozpoczynajà Listy Êw. Paw∏a do Efezjan i Kolosan. Chrystus jest Pierworodnym wobec wszystkich stworzeƒ; wszystko przez Niego i dla Niego zosta∏o stworzone. Nie majà ˝adnego uzasadnienia rozwa˝ania teologiczne, w których stawia si´ pytanie, czy Chrystus przyszed∏by na Êwiat, gdyby nie by∏o grzechu Adama. On jest centrum ca∏ego stworzenia. W Nim znajdujà dope∏nienie wszystkie byty stworzone: zarówno niebieskie (anio∏owie), jak i ziemskie (ludzie i ca∏e stworzenie). S∏usznie stwierdza si´, ˝e po grzechu pierwszych rodziców przyjÊcie na Êwiat Chrystusa nabra∏o szczególnego znaczenia: zstàpi∏ On jako Zbawiciel. Ca∏a istota Jego pos∏annictwa i dzie∏a zawiera si´ w tajemnicy paschalnej: Chrystus przez Êmierç na krzy˝u pojedna∏ z Bogiem wszystkie byty stworzone – w niebie i na ziemi. Od takiego chrystocentrycznego uj´cia zale˝y rola ka˝dego stworzenia. I dlatego nie mo˝emy tutaj pominàç roli Maryi Dziewicy. JeÊli Pierworodnym z wszelkiego stworzenia jest S∏owo Wcielone, to nie mog∏o zabraknàç w myÊli Boga, przed wszelkim innym stworzeniem, postaci Tej, w której Wcielenie mia∏o si´ dokonaç. Stàd Jej jedyny w swoim rodzaju zwiàzek z Trójcà PrzenajÊwi´tszà. Nale˝y tak˝e rozwa˝yç oddzia∏ywanie i w∏adz´ Chrystusa nad anio∏ami i z∏ymi duchami. W odniesieniu do anio∏ów niektórzy teologowie sà zdania, ˝e zostali oni dopuszczeni do uszcz´Êliwiajàcego oglàdania Boga tylko dzi´ki zwyci´skiej mocy tajemnicy krzy˝a Chrystusa. Wielu Ojców KoÊcio∏a wypowiada na ten temat ciekawe stwierdzenia. Na przyk∏ad u Êw. Atanazego czytamy, ˝e równie˝ anio∏owie zawdzi´czajà swoje zbawienie krwi Chrystusa. Natomiast gdy chodzi o z∏e duchy, to w Ewan16
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 17
geliach znajdujà si´ bardzo liczne uwagi na ich temat: Chrystus przez swój krzy˝ pokona∏ królestwo szatana i da∏ poczàtek królestwu Bo˝emu. Op´tani z Gadary wo∏ajà: Czego chcesz od nas, Jezusie, Synu Bo˝y? Przyszed∏eÊ tu przed czasem dr´czyç nas? (Mt 8, 29). Jest tutaj wyraêne ukazanie mocy szatana, który b´dzie przez Chrystusa stopniowo obezw∏adniany, chocia˝ wcià˝ jeszcze trwa i b´dzie trwaç dalej, a˝ dokona si´ w pe∏ni zbawienie, gdy oskar˝yciel braci naszych zostanie stràcony (por. Ap 12, 10). Dla pog∏´bienia tych myÊli i zrozumienia roli Maryi, Nieprzyjació∏ki szatana ju˝ od pierwszej zapowiedzi zbawienia, odsy∏am do pi´knej ksià˝ki o. Candido Amantiniego pt. Il mistero di Maria [Tajemnica Maryi], Neapol 1971. W Êwietle centralnego miejsca Chrystusa w dziele stworzenia mo˝na wyraênie dostrzec plan Boga, w którym wszystkie rzeczy dobre zosta∏y stworzone przez Niego i dla Niego. Mo˝na tak˝e zauwa˝yç dzia∏anie szatana, nieprzyjaciela, kusiciela, oskar˝yciela, z którego namowy na Êwiat stworzony wesz∏o z∏o, cierpienie, grzech i Êmierç. Widaç równie˝ odnowienie zamys∏u Bo˝ego, którego dokona∏ Chrystus przez swojà krew przelanà na krzy˝u. Ukazuje si´ tak˝e w wyraêny sposób pot´ga szatana. Jezus nazywa go w∏adcà tego Êwiata (J 14, 30); Êw. Pawe∏ przedstawia go jako boga tego Êwiata (2 Kor 4, 4); Êw. Jan stwierdza, ˝e ca∏y Êwiat le˝y w mocy Z∏ego (1 J 5, 19), rozumiejàc przez Êwiat to wszystko, co si´ przeciwstawia Bogu. Szatan by∏ najwspanialszym stworzeniem wÊród anio∏ów, a sta∏ si´ najgorszym ze z∏ych duchów i ich przywódcà. Z∏e duchy sà tak˝e powiàzane mi´dzy sobà bardzo Êcis∏à hierarchià i zachowujà stopnie, jakie mieli, gdy byli anio∏ami: ZwierzchnoÊci, Trony, Panowania... Jest to jednak hierarchia oparta na zniewoleniu, a nie na mi∏oÊci, 17
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 18
jaka istnieje wÊród tych anio∏ów, których przywódcà jest Êw. Micha∏ Archanio∏. Widaç równie˝ bardzo wyraênie dzie∏o Chrystusa, który zniweczy∏ królestwo szatana, a zapoczàtkowa∏ królestwo Bo˝e. Z tego wzgl´du szczególnego znaczenia nabierajà wydarzenia, w których Jezus uwalnia op´tanych: gdy Êw. Piotr mówi Korneliuszowi o zbawczym dziele Chrystusa, nie przytacza innych cudów, lecz podkreÊla, ˝e uzdrawia∏ wszystkich, którzy byli pod w∏adzà diab∏a (Dz 10, 38). Rozumiemy wi´c, dlaczego pierwszà w∏adzà, przekazanà przez Jezusa Aposto∏om, jest w∏adza wyp´dzania duchów nieczystych (Mt 10, 1). T´ samà w∏adz´ majà wszyscy wierzàcy: Tym zaÊ, którzy uwierzà, te znaki towarzyszyç b´dà: w imi´ moje z∏e duchy b´dà wyrzucaç (Mk 16, 17). W ten sposób Jezus przywraca i odnawia Bo˝y porzàdek, zniszczony przez bunt cz´Êci anio∏ów i grzech pierwszych rodziców. Powinno byç zatem oczywiste, ˝e z∏o, cierpienie, piek∏o (czyli wieczna m´ka, która nigdy nie b´dzie mia∏a koƒca) nie sà dzie∏em Boga. Pewnego dnia o. Candido wyp´dza∏ z∏ego ducha. Pod koniec egzorcyzmu zwróci∏ si´ do niego z drwinà: „WynoÊ si´ stàd! Pan ci przygotowa∏ pi´kne mieszkanie, dobrze nagrzane!” Z∏y duch mu odpowiedzia∏: „Ty nic nie rozumiesz. To nie On [Bóg] stworzy∏ piek∏o. My sami je uczyniliÊmy. On o nim nawet nie pomyÊla∏”. Gdy w podobnej sytuacji zapyta∏em z∏ego ducha, by si´ dowiedzieç, czy wspó∏pracowa∏ przy tworzeniu piek∏a, us∏ysza∏em w odpowiedzi: „Wszyscy wnieÊliÊmy swój wk∏ad”. Centralne miejsce Chrystusa w dziele stworzenia i w jego odnowieniu, dokonanym przez Odkupienie, jest sprawà podstawowà dla zrozumienia zamys∏u Boga i celu cz∏owieka. Prawdà jest, ˝e anio∏owie i ludzie otrzymali 18
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 19
natur´ rozumnà i wolnà. Gdy s∏ysz´, jak ktoÊ mówi – mylàc wszechwiedz´ Boga z przeznaczeniem – ˝e Bóg z góry wie, kto si´ zbawi, a kto b´dzie pot´piony i dlatego wszystkie wysi∏ki sà daremne, zwykle przypominam mu cztery prawdy zawarte w PiÊmie Êwi´tym: Bóg pragnie, aby wszyscy ludzie byli zbawieni; nikt nie jest przeznaczony na pot´pienie; Jezus umar∏ za wszystkich ludzi; wszyscy otrzymujà ∏aski potrzebne do zbawienia. Z prawdy, ˝e Chrystus stanowi centrum stworzenia i ca∏ej historii, wynika równie˝, ˝e tylko wierzàc w Jego Imi´, mo˝emy zwyci´˝aç i wyzwalaç si´ z ràk nieprzyjaciela zbawienia – szatana. Pod koniec dokonywania egzorcyzmów, gdy chodzi o powa˝niejsze przypadki, jakimi sà ca∏kowite op´tania przez z∏ego ducha, zwykle odmawiam hymn chrystologiczny z Listu Êw. Paw∏a do Filipian (Flp 2, 6-11). Gdy dochodz´ do s∏ów: aby na imi´ Jezusa zgi´∏o si´ ka˝de kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych, kl´kam tak˝e ja, kl´kajà obecni i zawsze zmusza si´ do ukl´kni´cia tak˝e op´tanego. Jest to chwila powa˝na i wywierajàca silne wra˝enie na wszystkich. Jestem wówczas przekonany, ˝e równie˝ zast´py anio∏ów sà wokó∏ nas i kl´kajà na imi´ Jezusa.
19
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 20
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 21
POT¢GA SZATANA Zaw´˝enie tematu do praktycznego przedstawienia zagadnieƒ nie pozwala mi g∏´biej wniknàç w ich teologiczny aspekt, który posiada du˝e znaczenie. Tak wi´c tylko pobie˝nie b´d´ go rozpatrywa∏, tak jak to uczyni∏em w poprzednim rozdziale. To prawda, ˝e jedynie egzorcysta tej miary co o. Candido, przyzwyczajony od 36. lat do rozmowy ze z∏ymi duchami, posiadajàcy g∏´bokà i pewnà wiedz´ teologicznà oraz biblijnà, jest w stanie podejmowaç tematy, które w przesz∏oÊci by∏y pomijane przez teologi´, jak na przyk∏ad grzech zbuntowanych anio∏ów. Bóg stworzy∏ wszystko wed∏ug jednolitego planu, dlatego ka˝da jego cz´Êç wywiera wp∏yw na ca∏oÊç w pozytywny lub negatywny sposób. Teologia b´dzie dotàd niepe∏na i niezrozumia∏a, dopóki nie uka˝e w pe∏nym Êwietle prawdy dotyczàcej Êwiata anio∏ów. Teologia, która nie uwzgl´dnia szatana, jest rachityczna i nigdy nie b´dzie mog∏a zrozumieç i doceniç donios∏oÊci Odkupienia. Rozpoczà∏em rozwa˝anie od Chrystusa, który jest centrum ca∏ego stworzenia. W Nim zosta∏o wszystko stworzone: i to, co w niebiosach (anio∏owie), i to, co na ziemi (Êwiat postrzegany zmys∏ami z cz∏owiekiem na czele). By∏oby rzeczà pi´knà mówiç tylko o Chrystusie, ale nie by∏aby to ca∏a prawda zawarta w Jego nauczaniu i dzia∏a21
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 22
niu. Bez pe∏nej prawdy o Nim nigdy nie potrafilibyÊmy Go zrozumieç. Pismo Êwi´te mówi nam o królestwie Bo˝ym, ale tak˝e o królestwie szatana; o pot´dze Boga, jedynego Stworzyciela i Pana wszechÊwiata, a równoczeÊnie o pot´dze ciemnoÊci; o dzieciach Boga i o dzieciach diab∏a. Nie mo˝na zrozumieç dzie∏a Odkupienia dokonanego przez Chrystusa pomijajàc niszczàce dzia∏anie szatana. Szatan jako anio∏ by∏ najdoskonalszym stworzeniem, jakie wysz∏o z ràk Boga. Zosta∏ obdarzony w∏adzà nad innymi anio∏ami i wydawa∏o mu si´, ˝e tak˝e nad wszystkim, co Bóg stwarza∏. W rzeczywistoÊci nie zrozumia∏ planu Boga. Jednolity plan stworzenia w ca∏oÊci mia∏ na uwadze osob´ Chrystusa. Stàd bunt szatana; chcia∏ on byç pierwszym i najdoskonalszym stworzeniem, centrum Êwiata stworzonego, nawet wbrew zamys∏owi Boga. Dà˝y wi´c za wszelkà cen´ do panowania w Êwiecie (ca∏y Êwiat le˝y w mocy Z∏ego – 1 J 5, 19) i do podporzàdkowania sobie cz∏owieka, wbrew poleceniom, jakie mu da∏ Bóg. Uda∏o si´ to szatanowi osiàgnàç w stosunku do pierwszych rodziców, Adama i Ewy. Liczy∏ te˝, ˝e dzi´ki wsparciu przez „trzecià cz´Êç anio∏ów”, którzy wed∏ug Apokalipsy poszli za nim buntujàc si´ przeciwko Bogu, uda mu si´ tak˝e zdobyç w∏adz´ nad wszystkimi innymi ludêmi i ca∏ym stworzonym Êwiatem. Bóg nigdy nie wyrzeka si´ swoich stworzeƒ. Dlatego nawet szatan i zbuntowani anio∏owie, chocia˝ od∏àczyli si´ od Boga, dalej zachowujà swojà w∏adz´ i hierarchiczne stopnie (Trony, Panowania, ZwierzchnoÊci, W∏adze...), nawet jeÊli êle ich u˝ywajà. Nie przesadza Êw. Augustyn, gdy stwierdza, ˝e gdyby Bóg da∏ szatanowi wolnà r´k´ „nikt z nas nie pozosta∏by przy ˝yciu”. Nie mogàc pozbawiç nas ˝ycia, stara si´ uczyniç nas swoimi zwolennikami, byÊmy tak jak on przeciwstawiali si´ Bogu. 22
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 23
W tej perspektywie musimy widzieç dzie∏o Zbawiciela. Jezus przyszed∏, aby zniszczyç dzie∏a diab∏a (1 J 3, 8), by wyzwoliç cz∏owieka z niewoli szatana i zapoczàtkowaç królestwo Bo˝e. W czasie mi´dzy pierwszym przyjÊciem Chrystusa a Paruzjà (drugim triumfalnym przybyciem Chrystusa jako S´dziego) z∏y duch chce zdobyç jak najwi´cej ludzi; jest to walka, którà prowadzi jak szaleniec, wiedzàc, ˝e jest ju˝ pokonany, Êwiadom, ˝e ma∏o ma czasu (Ap 12, 12). Dlatego Êw. Pawe∏ mówi nam z ca∏à otwartoÊcià, ˝e nie toczymy walki przeciw krwi i cia∏u, lecz przeciw ZwierzchnoÊciom, przeciw W∏adzom, przeciw rzàdcom Êwiata ciemnoÊci, przeciw pierwiastkom duchowym z∏a na wy˝ynach niebieskich (Ef 6, 12). Chc´ wyraênie podkreÊliç, ˝e Pismo Êwi´te mówi o anio∏ach i z∏ych duchach (tutaj w szczególny sposób mam na myÊli szatana) zawsze jako o istotach duchowych, a jednoczeÊnie osobowych, obdarzonych rozumem, wolà, wolnoÊcià, przedsi´biorczoÊcià. B∏àdzà ca∏kowicie ci wspó∏czeÊni teologowie, którzy uto˝samiajà szatana z abstrakcyjnà ideà z∏a: jest to herezja, która stoi w wyraênej sprzecznoÊci z Pismem Êwi´tym, naukà Ojców KoÊcio∏a i urz´du nauczycielskiego KoÊcio∏a. Chodzi o prawdy, których nigdy nie podwa˝ano w przesz∏oÊci, chocia˝ dla ich wyra˝enia nigdy nie formu∏owano definicji dogmatycznych. Wyjàtkiem jest stwierdzenie IV Soboru Lateraƒskiego: Diabe∏ i inne z∏e duchy zosta∏y przez Boga stworzone jako dobre z natury, ale same siebie uczyni∏y z∏ymi. Kto usuwa szatana, usuwa tak˝e grzech i nie rozumie ju˝ wcale dzie∏a dokonanego przez Chrystusa. Trzeba powiedzieç jasno, ˝e Jezus zwyci´˝y∏ szatana przez z∏o˝enie siebie w ofierze, a wczeÊniej tak˝e przez swoje nauczanie: A jeÊli Ja palcem Bo˝ym wyrzucam z∏e duchy, to istotnie przysz∏o ju˝ do was królestwo Bo˝e 23
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 24
(¸k 11, 20). Jezus jest mocniejszy, to On zwiàza∏ szatana (Mk 3, 27), zabra∏ jego królestwo, które wewn´trznie sk∏ócone nie mo˝e si´ ostaç (Mk 3, 26). Jezus odpowiada tym, którzy Go ostrzegajà, ˝e Herod chce Go zabiç: Idêcie i powiedzcie temu lisowi: Oto wyrzucam z∏e duchy i dokonuj´ uzdrowieƒ dziÊ i jutro, a trzeciego dnia b´d´ u kresu (¸k 13, 32). Jezus daje Aposto∏om w∏adz´ wyp´dzania z∏ych duchów. Potem rozciàga t´ w∏adz´ na siedemdziesi´ciu dwóch uczniów, a wreszcie przekazuje jà wszystkim, którzy w Niego uwierzà. W Dziejach Apostolskich ich autor zaznacza, ˝e Aposto∏owie zacz´li wyp´dzaç z∏e duchy po zstàpieniu Ducha Âwi´tego; w ten sam sposób b´dà czyniç chrzeÊcijanie. Ju˝ najstarsi Ojcowie KoÊcio∏a, jak Êw. Justyn i Êw. Ireneusz, przedstawiajà nam w jasny sposób myÊl chrzeÊcijaƒskà o z∏ym duchu i o w∏adzy wyp´dzania go. Za nimi idà inni, mi´dzy innymi Tertulian i Orygenes. Wystarczy wymieniç tych czterech autorów, by zawstydziç wielu wspó∏czesnych teologów, którzy praktycznie nie wierzà w z∏ego ducha i wcale o nim nie mówià. Sobór Watykaƒski II przypomnia∏ wyraênie trwa∏e nauczanie KoÊcio∏a o z∏ym duchu. W ciàgu bowiem ca∏ej historii ludzkiej toczy si´ ci´˝ka walka przeciw mocom ciemnoÊci; walka ta zacz´ta ongiÊ u poczàtków Êwiata, trwaç b´dzie do ostatniego dnia (Konst. duszpasterska o KoÊciele w Êwiecie wspó∏czesnym Gaudium et spes, 37); Cz∏owiek, stworzony przez Boga w stanie sprawiedliwoÊci, za poduszczeniem Z∏ego ju˝ na poczàtku historii nadu˝y∏ swej wolnoÊci, przeciwstawiajàc si´ Bogu i pragnàc osiàgnàç cel swój poza Nim. (...) Wzbraniajàc si´ cz´sto uznaç Boga za swój poczàtek, burzy nale˝yty stosunek do swego celu ostatecznego (tam˝e, 13). Bóg (...) postanowi∏ wkroczyç w histori´ ludzkà w sposób nowy 24
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 25
i ostateczny, posy∏ajàc Syna swego w naszym ciele, aby przez Niego uwolniç ludzi spod w∏adzy ciemnoÊci i szatana (Dekret o dzia∏alnoÊci misyjnej KoÊcio∏a Ad gentes, 3). Nie rozumiejà wi´c dzie∏a Chrystusa ci, którzy zaprzeczajà istnieniu szatana i jego czynnej dzia∏alnoÊci. Nie pojmujà oni równie˝ znaczenia zbawczej Êmierci Chrystusa. Odwo∏ujàc si´ do tekstów biblijnych Sobór Watykaƒski II stwierdza: Syn Bo˝y swojà Êmiercià i zmartwychwstaniem wyrwa∏ nas z mocy szatana (Konst. o liturgii Êwi´tej Sacrosanctum Concilium, 6). Âwiat (...) zosta∏ wyzwolony przez Chrystusa ukrzy˝owanego i zmartwychwsta∏ego, po z∏amaniu pot´gi Z∏ego (Konst. duszpasterska o KoÊciele w Êwiecie wspó∏czesnym Gaudium et spes, 2). Szatan, pokonany przez Chrystusa, walczy z Jego naÊladowcami; walka przeciw mocom ciemnoÊci (...) trwaç b´dzie do ostatniego dnia, wed∏ug s∏owa Pana (tam˝e, 37). W tym czasie ka˝dy cz∏owiek jest w stanie walki, poniewa˝ ˝ycie ziemskie jest próbà jego wiernoÊci wobec Boga. Usi∏ujmy tedy we wszystkim podobaç si´ Panu i przyobleczmy si´ w zbroj´ Bo˝à, abyÊmy mogli si´ ostaç przeciw zasadzkom diabelskim i stawiç opór w z∏ym dniu (...) Albowiem zanim panowaç b´dziemy z Chrystusem pe∏nym chwa∏y, wszyscy staniemy „przed trybuna∏em Chrystusowym, aby ka˝dy zda∏ spraw´ z czynów dokonanych w ciele, dobrych i z∏ych” (2 Kor 5, 10), i na koƒcu Êwiata „ci, którzy dobrze czynili, wyjdà na zmartwychwstanie ˝ycia, a którzy êle czynili, na zmartwychwstanie sàdu” (J 5, 29; por. Mt 25, 46) (Konst. dogmatyczna o KoÊciele Lumen gentium, 48). Chocia˝ walka przeciw szatanowi dotyczy ludzi wszystkich czasów, to niewàtpliwie w pewnych okresach historii pot´g´ szatana odczuwa si´ wyraêniej, przynajmniej na p∏aszczyênie spo∏ecznej poprzez pope∏nianie licznych 25
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 26
grzechów. Moje studia nad upadajàcym Imperium Rzymskim pozwoli∏y mi dok∏adnie poznaç rozk∏ad moralny panujàcy w ówczesnej epoce. Wiernym i natchnionym tego Êwiadectwem jest List Êw. Paw∏a do Rzymian. Z∏e u˝ywanie Êrodków spo∏ecznego przekazu (które sà dobre ze swej natury) oraz praktyczny materializm i konsumizm zatruwajàce Êwiat zachodni, sà potwierdzeniem dzia∏ania z∏ego ducha w obecnym stuleciu. Sàdz´, ˝e zapowiedê tego szczególnego ataku z∏ego ducha otrzyma∏ papie˝ Leon XIII podczas widzenia, którego treÊç przytoczymy w dodatku do tego rozdzia∏u3. W jaki sposób szatan przeciwstawia si´ Bogu i Zbawicielowi? Przez pragnienie dla siebie czci nale˝nej Panu Bogu i przez perfidne naÊladowanie instytucji chrzeÊcijaƒskich. Przeciw Wcieleniu S∏owa, które odkupi∏o cz∏owieka stawszy si´ cz∏owiekiem, szatan wyst´puje pos∏ugujàc si´ ba∏wochwalczym kultem seksu, który sprowadza cia∏o ludzkie do roli narz´dzia grzechu. Ponadto, naÊladujàc kult boski, ma swoje Êwiàtynie, swój kult, osoby sobie poÊwi´cone (cz´sto zwiàzane przymierzem krwi), swoich czcicieli, wyznawców swoich obietnic. Tak jak Chrystus da∏ szczególnà w∏adz´ swoim Aposto∏om i ich nast´pcom, majàc na uwadze dobro dusz i cia∏, podobnie szatan daje szczególnà w∏adz´ swoim wyznawcom w celu doprowadzenia do upadku dusz i szerzenia ró˝nych chorób cia∏a. Zajmiemy si´ tà w∏adzà, gdy b´dziemy mówiç o szkodzeniu przez zaczarowanie. Jeszcze jedna uwaga dotyczàca zagadnienia, które wymaga szerszego omówienia. Podobnie jak b∏´dem jest zaprzeczanie istnieniu szatana, tak samo rzeczà b∏´dnà, wed∏ug powszechnie przyj´tej opinii, jest opowiadanie si´ 3
26
Zob. str. 35
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 27
za istnieniem innych si∏ czy te˝ istot duchowych, o których nie mówi Pismo Êwi´te; sà one wymys∏em spirytystów, mi∏oÊników wiedzy ezoterycznej i okultystycznej lub zwolenników reinkarnacji i „dusz w´drujàcych”. Nie istniejà duchy dobre poza anio∏ami, jak te˝ nie ma innych duchów z∏ych poza diab∏ami. Dusze zmar∏ych idà od razu albo do nieba albo do piek∏a, albo do czyÊçca, jak to okreÊli∏ Sobór Lioƒski i Florencki. Zmarli, którzy pojawiajà si´ w czasie seansów spirytystycznych lub dusze zmar∏ych obecne w istotach ˝yjàcych, by je dr´czyç, sà z∏ymi duchami. Bardzo rzadkie wyjàtki, dopuszczone przez Boga, potwierdzajà tylko t´ prawd´. Nale˝y jednak przyznaç, ˝e w tej dziedzinie nie powiedziano jeszcze ostatniego s∏owa. Sam o. La Grua, mówiàc o ró˝nych swoich doÊwiadczeniach, jakie prze˝ywa∏ z duszami, które dosta∏y si´ we w∏adanie z∏ego ducha, wysunà∏ pewne twierdzenie wyjaÊniajàce to zagadnienie. Powtarzam, jest to dziedzina, którà nale˝y jeszcze dog∏´bnie przebadaç; zamierzam to uczyniç w przysz∏oÊci. Niektórzy si´ dziwià, ˝e z∏y duch ma mo˝liwoÊç kuszenia cz∏owieka lub wr´cz zaw∏adni´cia jego cia∏em (nigdy duszà, chyba ˝e sam cz∏owiek odda mu jà dobrowolnie) przez op´tanie lub dr´czenie. Warto przypomnieç tutaj, co o tym mówi Apokalipsa (12, 7nn): I nastàpi∏a walka na niebie: Micha∏ i jego anio∏owie mieli walczyç ze Smokiem. I wystàpi∏ do walki Smok i jego anio∏owie, ale nie przemóg∏, i ju˝ si´ miejsce dla nich w niebie nie znalaz∏o. I zosta∏ stràcony wielki Smok, Wà˝ starodawny, który si´ zwie diabe∏ i szatan (...) na ziemi´, a z nim stràceni zostali jego anio∏owie. (...) A kiedy ujrza∏ Smok, ˝e zosta∏ stràcony na ziemi´, poczà∏ Êcigaç Niewiast´ obleczonà w s∏oƒce, z której narodzi∏ si´ Jezus (jasne jest, ˝e chodzi tutaj równie˝ o NajÊwi´tszà Dziewic´), ale 27
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 28
wysi∏ki Smoka okaza∏y si´ daremne. Rozpoczà∏ wi´c walk´ z resztà jej potomstwa, z tymi, co strzegà przykazaƒ Boga i majà Êwiadectwo Jezusa. SpoÊród licznych przemówieƒ Jana Paw∏a II o szatanie, przytaczam fragment z przemówienia wyg∏oszonego 24 maja 1987 roku podczas nawiedzenia Sanktuarium Êw. Micha∏a Archanio∏a: Ta walka przeciwko z∏emu duchowi, która znamionuje Êw. Micha∏a Archanio∏a, toczy si´ tak˝e dzisiaj, poniewa˝ z∏y duch wcià˝ ˝yje i dzia∏a w Êwiecie. RzeczywiÊcie z∏o, które w nim jest widoczne, nie∏ad, który spotyka si´ w spo∏eczeƒstwie, niespójnoÊç cz∏owieka, wewn´trzne p´kni´cie, którego jest ofiarà, sà nie tylko nast´pstwami grzechu pierworodnego, ale tak˝e skutkiem niegodziwego i mrocznego dzia∏ania szatana. Ostatnie zdanie jest wyraênym nawiàzaniem do pot´pienia w´˝a przez Boga, o czym mówi Ksi´ga Rodzaju (3, 15): Wprowadzam nieprzyjaêƒ mi´dzy ciebie a niewiast´, pomi´dzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmia˝d˝y ci g∏ow´. Czy szatan przebywa ju˝ w piekle? Kiedy mia∏a miejsce walka mi´dzy anio∏ami a z∏ymi duchami? Sà to pytania, na które nie mo˝na daç odpowiedzi bez uwzgl´dnienia przynajmniej dwóch czynników: przebywanie w piekle jest zagadnieniem bardziej dotyczàcym stanu ni˝ miejsca. Anio∏owie i z∏e duchy sà istotami czysto duchowymi, dlatego w stosunku do nich poj´cie miejsca ma inne znaczenie ni˝ w odniesieniu do nas. To samo mo˝na powiedzieç o czasie: w odniesieniu do duchów miara czasu jest inna ni˝ w stosunku do nas. Apokalipsa mówi nam, ˝e z∏e duchy zosta∏y stràcone na ziemi´; ich ostateczne ukaranie jeszcze nie nastàpi∏o, chocia˝ zosta∏ dokonany nieodwracalny wybór, który odró˝ni∏ anio∏ów od z∏ych duchów. Zachowujà wi´c dalej w∏adz´, na co zezwala Bóg, chocia˝ przez krótki czas. Dlatego 28
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 29
krzyczà oni na Jezusa: Przyszed∏eÊ tu przed czasem dr´czyç nas? (Mt 8, 29). Jedynym s´dzià jest Jezus, który przy∏àczy do siebie swoje cia∏o Mistyczne. Tak bowiem nale˝y rozumieç wypowiedê Êw. Paw∏a: Czy˝ nie wiecie, ˝e b´dziemy sàdzili tak˝e anio∏ów? (1 Kor 6, 3). To w∏aÊnie dla zachowania dotychczas posiadanej w∏adzy, z∏e duchy, które op´ta∏y cz∏owieka z Gadary, zwróciwszy si´ do Jezusa prosi∏y Go, ˝eby im nie kaza∏ odejÊç do CzeluÊci (...), ale im pozwoli∏ wejÊç w Êwinie (por. ¸k 8, 31-32). Gdy z∏y duch wychodzi z cz∏owieka i zostaje wtràcony do piek∏a, jest to dla niego jakby Êmierç ostateczna. Dlatego broni si´ przed tym, jak tylko mo˝e. Ale b´dzie musia∏ zap∏aciç za cierpienia ludzi, zwi´kszonà karà wiecznà. Âw. Piotr bardzo wyraênie stwierdza, ˝e ostateczny wyrok dla z∏ych duchów nie zosta∏ jeszcze og∏oszony: Bóg anio∏om, którzy zgrzeszyli, nie odpuÊci∏, ale wyda∏ ich do ciemnych lochów Tartaru, aby byli zachowani na sàd (2 P 2, 4). Anio∏owie tak˝e dostàpià powi´kszenia chwa∏y za dobro, które nam wyÊwiadczajà; dlatego jest rzeczà bardzo po˝ytecznà uciekanie si´ do nich i ich wzywanie. Jakie krzywdy z∏y duch mo˝e wyrzàdzaç ludziom, dopóki ˝yjà? Nie∏atwo jest znaleêç opracowania, które zajmujà si´ tym zagadnieniem, chocia˝by z powodu braku ogólnie przyj´tego s∏ownictwa. Postaram si´ zatem dok∏adnie uÊciÊliç znaczenie poj´ç, którymi si´ pos∏uguj´ tutaj i w dalszej cz´Êci tej ksià˝ki. Istnieje zwyczajne dzia∏anie z∏ego ducha, które odnosi si´ do wszystkich ludzi: jest to kuszenie do z∏a. Nawet sam Jezus zgodzi∏ si´ na t´ ludzkà sytuacj´, gdy˝ pozwoli∏ na kuszenie siebie przez szatana. Nie b´d´ si´ teraz zajmowa∏ tym dzia∏aniem z∏ego ducha, nie dlatego, ˝e jest ono niewa˝ne, ale dlatego, ˝e moim celem jest naÊwietlenie nadzwyczajnego dzia∏ania szatana, na które Bóg mu pozwala 29
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 30
tylko w okreÊlonych przypadkach. W tym drugim rodzaju dzia∏ania szatana mo˝na wyodr´bniç pi´ç ró˝nych form, które postaram si´ teraz naÊwietliç. 1. Cierpienia fizyczne zadawane przez szatana w zewn´trzny sposób. Chodzi tutaj o te zjawiska, o których czytamy w ˝yciorysach wielu Êwi´tych. Wiemy, ˝e Êw. Pawe∏ od Krzy˝a, Proboszcz z Ars, ojciec Pio i wielu innych by∏o bitych, ch∏ostanych, ok∏adanych kijem przez z∏e duchy. Nie zatrzymuj´ si´ przy tej formie dzia∏ania, poniewa˝ w tych wszystkich przypadkach nigdy nie by∏o wewn´trznego wp∏ywu z∏ego ducha na osoby przez niego dotkni´te i nigdy nie trzeba by∏o dokonywaç egzorcyzmów. Co najwy˝ej wystarcza∏a ˝arliwa modlitwa osób powiadomionych o tym przez doÊwiadczajàcych cierpienia. Wol´ raczej zatrzymaç si´ przy pozosta∏ych czterech formach, które interesujà bezpoÊrednio egzorcystów. 2. Op´tanie diabelskie. Jest to nadzwyczaj wielkie utrapienie i ma ono miejsce wówczas, gdy z∏y duch opanuje cia∏o (nie dusz´) cz∏owieka, ka˝àc mu coÊ czyniç lub mówiç tak, jak on chce. Ofiara nie mo˝e si´ temu przeciwstawiç, a wi´c nie jest odpowiedzialna moralnie. Forma ta najcz´Êciej wyst´puje w zjawiskach nadzwyczajnych, podobnych do tych, które przedstawiono w filmie Egzorcysta, lub wyra˝a si´ w bardzo jaskrawych objawach, wymienionych tak˝e w Rytuale: mówienie obcymi j´zykami, odznaczanie si´ niezwyk∏à si∏à, wyjawianie rzeczy ukrytych. W Ewangeliach wyraênym tego przyk∏adem jest op´tany z Gadary. Ale trzeba wyraênie stwierdziç, ˝e istnieje wiele odmian op´taƒ diabelskich, które ró˝nià si´ mi´dzy sobà ci´˝koÊcià przypadków i objawami. WÊród wielu przypadków, z jakimi si´ spotka∏em, mia∏em i taki, 30
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 31
kiedy to osoby, które by∏y dotkni´te ca∏kowitym op´taniem, w czasie trwania egzorcyzmów pozostawa∏y zupe∏nie nieme i nieruchome. Móg∏bym przytaczaç ró˝ne przyk∏ady op´tania, cechujàce si´ odmiennymi objawami. 3. Dr´czenie diabelskie. Sà to ró˝nego rodzaju utrapienia i choroby, od bardzo powa˝nych do lekkich, które si´ jednak nie wià˝à z op´taniem i nie prowadzà do utraty ÊwiadomoÊci, pope∏niania czynów lub wypowiadania s∏ów, za które si´ nie ponosi odpowiedzialnoÊci. Oto par´ przyk∏adów biblijnych. Hiob nie by∏ op´tany przez z∏ego ducha, ale zosta∏ boleÊnie dotkni´ty utratà dzieci, dóbr materialnych, zdrowia. Zgarbiona kobieta i g∏uchoniemy, których uzdrowi∏ Jezus, nie byli ca∏kowicie op´tani przez z∏ego ducha, ale jego obecnoÊç sprawia∏a u nich tego rodzaju dolegliwoÊci fizyczne. Âw. Pawe∏ na pewno nie by∏ op´tany, ale doÊwiadcza∏ dr´czenia ze strony z∏ego ducha, które polega∏o równie˝ na dolegliwoÊci fizycznej: Aby zaÊ nie wynosi∏ mnie zbytnio ogrom objawieƒ, dany mi zosta∏ oÊcieƒ dla cia∏a (chodzi zapewne o cierpienie fizyczne), wys∏annik szatana, aby mnie policzkowa∏ (2 Kor 12, 7). Nie ma wi´c wàtpliwoÊci, ˝e przyczynà tego cierpienia by∏o jakieÊ dzia∏anie z∏ego ducha. Op´tania sà dzisiaj bardzo rzadkie, ale my – egzorcyÊci – spotykamy wiele osób, którym z∏y duch wyrzàdzi∏ du˝à szkod´ w stanie zdrowia, w dobrach materialnych, w pracy, w wi´ziach z innymi... Rozpoznanie przyczyny tych chorób i cierpieƒ (to znaczy sprawdzenie, czy ich êród∏em jest z∏y duch czy te˝ nie) i ich wyleczenie nie jest bynajmniej ∏atwiejsze od rozpoznania i wyleczenia prawdziwych op´taƒ. Inne mo˝e byç ich nasilenie, ale nie trudnoÊç w rozpoznaniu i czas potrzebny do wyleczenia.
31
701_Wyznania_inside
SPIS
19.06.2012
11:51
Page 221
TREÂCI
Wprowadzenie ............................................................... 5 Wst´p ............................................................................. 9 Centralne miejsce Chrystusa w Bo˝ym dziele stworzenia ...................................... 15 Pot´ga szatana .............................................................. 21 Dodatki ......................................................................... 35 Widzenie szatana przez papie˝a Leona XIII ........... 35 „Dary” szatana ........................................................ 38 Egzorcyzmy ................................................................. 41 Osoby dotkni´te przez z∏ego ducha ............................. 53 Dodatek ........................................................................ 65 Czy nale˝y si´ l´kaç z∏ego ducha? Odpowiada Êw. Teresa od Jezusa ........................... 65 Od czego zaczàç? ......................................................... 69 Pierwsze „b∏ogos∏awieƒstwa” ...................................... 81 Zachowanie z∏ego ducha .............................................. 97 Wyznanie cz∏owieka dotkni´tego przez z∏ego ducha ................................................... 107 Skutki egzorcyzmu ..................................................... 117 Woda, olej, sól ........................................................... 125
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 222
Egzorcyzmowanie domów ......................................... 131 Czary .......................................................................... 137 Dok∏adniej o magii ..................................................... 153 Kto mo˝e wyp´dzaç z∏e duchy? ................................. 163 Zapomniany rytua∏ ..................................................... 175 Dodatki ....................................................................... 187 Nauka Êw. Ireneusza o szatanie i dziele Chrystusa ................................. 187 Dokument Stolicy Apostolskiej dotyczàcy szatana i z∏ych duchów ......................... 191 Potrzeba odnowy duszpasterstwa .............................. 197 Dodatki ....................................................................... 205 Dokument Kongregacji Nauki Wiary .................... 205 Niebezpieczeƒstwo wyp´dzania z∏ego ducha przez osoby niekompetentne .................................. 207 Zakoƒczenie ............................................................... 209 Modlitwy o uwolnienie od z∏ego ducha ..................... 215
701_Wyznania_inside
19.06.2012
11:51
Page 222