Ksawery Knotz OFMCap
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 1
18.12.2014 11:23
Korekta: Ilona Kisiel Skład i łamanie: Tomasz Mstowski Projekt okładki: Anna Kawecka Ilustracje: prof. Jerzy F. Sztuka Druk i oprawa: POZKAL Sp. z o.o. – Inowrocław Cytaty biblijne pochodzą z: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem © Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. Nihil obstat: br. Tomasz Żak OFMCap Minister Prowincjalny Prowincji Krakowskiej Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów Kraków, 27 sierpnia 2014 r. (L.dz. 243/14) ISBN 978-83-7797-423-0 © Ilustrations by Jerzy F. Sztuka, 2014 © Text by Ksawery Knotz, 2014 © Edycja Świętego Pawła, 2014 ul. Św. Pawła 13/15 • 42-221 Częstochowa tel. 34.362.06.89 • fax 34.362.09.89 www.edycja.com.pl • e-mail: edycja@edycja.com.pl Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • fax 34.370.83.74 e-mail: dystrybucja@edycja.com.pl Księgarnia internetowa: www.edycja.pl
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 2
18.12.2014 11:23
Mężczyzna i kobieta w centrum historii Poślubię cię sobie na wieki Oz 2, 21
O
bjawienie się Boga człowiekowi jest przede wszystkim opowieścią o miłości Boga do ludzi. Można ją streścić w zdaniu: „Bóg miłuje swój lud”. Opisując miłość Boga do człowieka, Pismo Święte posługuje się językiem ludzkiej miłości, odwołującym się do obrazów z życia małżeńskiego i rodzinnego. Mężczyzna i kobieta, ich małżeństwo i rodzina stają się symbolem, który wyjaśnia historię zbawienia1. Rzeczywistość Boga jest trudna do zrozumienia i opisania. Dlatego, aby móc przybliżyć świat nadprzyrodzony, obecny w ludzkim życiu, sięgamy po symbol (po grecku sym-ballein – „łączyć, zbierać razem”). Umożliwia on połączenie dwóch rzeczywistości różnych od siebie, z których jedna jest bezpośrednio dostępna (miłość męża i żony), a druga wymaga odkrycia (miłość Boga do człowieka). Por. Benedykt XVI, Rodzina chrześcijańska wspólnotą wychowania i wiary – przemówienie do uczestników Kongresu Diecezji Rzymskiej, 6 VI 2005.
1
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 3
18.12.2014 11:23
4
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
Symbol nie jest zwykłym znakiem, tak jak znak drogowy, który nas informuje o istniejącej rzeczywistości. Symbol nie tylko wskazuje na inną rzeczywistość, ale pozwala w niej uczestniczyć. Na przykład krzyż może być znakiem wskazującym, że osoba go nosząca jest chrześcijaninem, ale może też być symbolem, czyli uczestniczyć w nawiązaniu przez człowieka kontaktu z Bogiem. Znak krzyża będzie symbolem tylko dla tej osoby, która przy jego pomocy umie nawiązać relację z Chrystusem Zmartwychwstałym. Symbol ma zawsze podwójny sens – pierwotny, rozpoznany bezpośrednio, np. obejmujący się mężczyzna i kobieta są odczytywani jako kochająca się para, i sens drugi, ukryty, związany z tym pierwszym, ale mający znacznie głębszy przekaz, np. obecność miłości Boga w miłości mężczyzny i kobiety. Gdy znamy klucz interpretacyjny odsłaniający głębsze warstwy symbolu, możemy także uczestniczyć w ukrytej treści, która staje się dla nas bliska i zrozumiała. Człowiek, który zna kody, potrafi odczytać przekaz ukryty w symbolu i karmić się duchowo jego treścią. Wejście w treść symbolu chrześcijańskiego pozwala wyjść poza siebie i nawiązać więź z Bogiem, a równocześnie wejść w siebie, odkryć swoją głębszą tożsamość, głębszy sens swojego życia. Symbol zawiera w sobie rzeczywistość umiejscowioną w czasie i przestrzeni, a zarazem pozaczasową i pozaprzestrzenną; równocześnie materialną i duchową: np. ciało ludzkie jest rzeczywistością rozpoznawalną zmysłami, która równocześnie nosi w sobie duchowy świat pozama-
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 4
18.12.2014 11:23
Mężczyzna i kobieta w centrum historii 5
terialny. W ciele ludzkim można dostrzec nie tylko świat przyrody, ale również zobaczyć w nim świątynię Ducha Świętego. Ciało Jezusa Chrystusa jest ciałem człowieka, ale równocześnie jest ciałem samego Boga, który jest w nim ukryty. W symbolu rzeczywistość materialna i zmysłowa wskazuje na rzeczywistość duchową i nadprzyrodzoną. To, co przemijające, prowadzi do tego, co jest nieprzemijające. Symbolem, który pozwala rozpocząć drogę inicjacji w tajemnicę obecności Boga w życiu człowieka, jest „Mężczyzna i Kobieta”2. Miłosna relacja mężczyzny i kobiety, męża i żony odsłania coraz głębszą rzeczywistość3. Może być interpretowana na nowych, coraz szerszych poziomach znaczeń. Taki przekaz można odnaleźć w kolejnych odsłonach tego samego symbolu: Adam – Ewa, Bóg – Lud wybrany, Jezus – Maryja, Syn – Matka, Chrystus Oblubieniec – Kościół Oblubienica, Bóg – zbawiona Ludzkość4. Wokół symbolu mężczyzny i kobiety tworzy się przekaz zawierający całą historię zbawienia. Idea zaślubin pozwala zrozumieć plan Boga wobec ludzkości. Zaślubiny – ślub, zawarcie małżeństwa to w swojej istocie zjednoczenie się H. U. von Balthazar, Teodramatyka, T. 2, Kraków 2006, s. 342. Por. G. Mazzanti, Teologia sponsale e sacramento delle nozze. Simbolo e simbolismo nuziale, Bolognia 2002. Zob. także G. Mazzanti, Il mistero dell’una carne (39-61) s. 58, [w:] F. Pilloni, Ecco lo Sposo, uscitigli incontro. Precorsi teologici e pastorali sul sacramento del matrimonio, Torino 2003. 4 Por. G. Mazzanti, Il mistero dell’una carne (39-61) s. 49, [w:] F. Pilloni, Ecco lo Sposo, uscitigli incontro. Precorsi teologici e pastorali sul sacramento del matrimonio, Torino 2003. 2 3
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 5
18.12.2014 11:23
6
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
mężczyzny i kobiety, powiedzenie sobie „tak”, „kocham cię; pragnę żyć z tobą na dobre i na złe; będę ci wierny/a”. Akt zgody na wspólne życie, świadoma i dobrowolna decyzja zawarcia małżeństwa, jest wymagany także w relacji człowieka z Bogiem. Każdy człowiek jest wezwany do powiedzenia Bogu swojego „tak”, „kocham Cię, Panie Jezu; pragnę żyć z Tobą na dobre i na złe; będę Ci wierny/a”. Bóg ze swojej strony potwierdza odpowiedź człowieka na Jego miłość pieczęcią chrztu, w którym przyjmuje go do wspólnoty ze sobą. Zaślubiny Boga z człowiekiem zostają zawarte. W ten sposób jednoczymy się z Bogiem, tak jak żona jednoczy się ze swoim mężem. Wypowiadając Bogu „tak”, równocześnie wchodzimy do Jego Kościoła, czyli zaczynamy mieszkać z Bogiem we wspólnym domu. Historia zaślubin Boga z człowiekiem zaczyna się od Adama i Ewy – pierwszych ludzi zjednoczonych z Bogiem. Prowadzi przez zaślubiny Boga z Maryją, poprzez Jej „tak” wypowiedziane Bogu, następnie przez zaślubiny Boga z człowiekiem w osobie Jezusa Chrystusa. Realizuje się dalej zaślubinami Chrystusa z Kościołem, potem każdego człowieka z Chrystusem, w tym małżonków ze sobą i z Bogiem, a kończy się zaślubinami Boga z całą ludzkością na uczcie weselnej w niebie. W jednym symbolu mężczyzny i kobiety zaślubionych sobie zawarty jest początek i koniec, Alfa i Omega historii człowieka5. Por. F. Mazzanti, Persone nuziali. Communio nuptialis. Saggio teologico di antropologia, Bologna 2005, s. 13-14. 5
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 6
18.12.2014 11:23
I. Małżeństwo objawia tajemnicę Kościoła
C
elem stworzenia człowieka było danie mu życia w niewyobrażalnej, cudownej, dającej szczęście, przepełnionej miłością bliskości z Bogiem. Życie człowieka na ziemi, nawet to w raju, nie było zaplanowanym przez Boga szczytem ludzkiego szczęścia. Dopiero po swojej ziemskiej śmierci człowiek miał osiągnąć stan, który przygotował mu Bóg. Odejście od Niego pierwszych rodziców poważnie zaburzyło drogę człowieka do pozaziemskiego szczęścia, ale jej nie zniszczyło. Zamysł Boga, aby człowiek – mimo że jest Mu niewierny – zjednoczył się z Nim w miłości, jak mąż z żoną, jest nadal realizowany. Na drodze do zjednoczenia Boga z człowiekiem najważniejszym wydarzeniem jest przyjście na świat Syna Bożego. Ojcowie Kościoła uważali, że Bóg, stwarzając człowieka, zaplanował wcielenie Syna Bożego, udział w tym planie Matki Boga, założenie Kościoła i przejście ludzi do życia wiecznego z Bogiem6. Por. Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses, IV, 38, 1-3, tzw. chrystologiczny wymiar aktu stworzenia: 1 Kor 8, 6: „dla nas istnieje, tylko jeden Bóg,
6
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 7
18.12.2014 11:23
8
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
Stworzenie człowieka jest początkiem jego zbawienia, a zbawienie jest kontynuacją stworzenia.
Adam i Ewa — stworzeni na obraz i podobieństwo Boga Charakterystyczną cechą Boga jest pragnienie nieustannego kochania, dawania miłości. Bóg przekazuje swoją miłość najpierw w obrębie Trzech Osób Boskich, aby w następnej kolejności dawać ją stworzeniu. Stworzenie świata jest aktem udzielania się z Boga niewyczerpanej miłości. Szczytem miłości, którą Bóg obdarzył świat, było stworzenie człowieka, mężczyzny i kobiety – korony stworzenia, z którym Bóg nawiązał szczególną relację miłosną. Podobieństwo człowieka do Boga ujawnia się w tworzeniu miłosnej relacji. Człowiek stworzony z miłości Boga szuka w świecie podobnej miłości, jakiej zakosztował w relacji z Bogiem. Pragnie kochać i być kochanym. Nawiązując relacje z roślinami i zwierzętami, nie czuje się jednak – jak w relacji z Bogiem – zrozumiany, przyjęty, kochany. Mimo że świat jest piękny, czuje się w nim samotny. Dopiero w spotkaniu mężczyzny i koOjciec, od którego wszystko pochodzi i dla którego my istniejemy, oraz jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko się stało i dzięki któremu także my jesteśmy”, a także Ef 1, 4-5: „W nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów przez Jezusa Chrystusa, według postanowienia Jego woli” (Ef 1, 4-5).
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 8
18.12.2014 11:23
I. Małżeństwo objawia tajemnicę Kościoła 9
biety odkrywa miłosną relację podobną do relacji, jaką ma z Bogiem. Gdy mężczyzna Adam zobaczył kobietę Ewę, miłość wypełniła jego serce, wprowadziła w stan ekstatycznego uniesienia, doświadczył swoistego „wyjścia z siebie”, rodzącego niewypowiedzianą radość. W jego życiu pojawił się drugi człowiek, z którym mógł nawiązać naprawdę głęboką relację, oddać się drugiej osobie i zostać przez nią przyjętym. Różnica płci wzmacniała atrakcyjność wzajemnej relacji. Mężczyzna całym sobą, całą swoją duszą, całym swoim ciałem i swoją seksualnością, czuł się stworzony do nawiązania relacji z kobietą. Kobieta, spotykając mężczyznę, pragnęła całą swoją kobiecość stworzoną przez Boga ukierunkować na przyjęcie mężczyzny i obdarowanie go miłością. Adam i Ewa, zakochani w sobie, jednoczący się ze sobą więzią miłości – rozmawiający, wspierający się, obdarzający się czułością, przytulający się, współżyjący seksualnie – mają znaczenie symboliczne. We wzajemnej miłości są podobni do Boga, który ekstatycznie kocha i w tym uniesieniu miłości pragnie dzielić się swoją miłością z ludźmi. Podzielił się nią z mężczyzną i kobietą. Właśnie w zdolności do miłości, w kochaniu, objawia się szczególne podobieństwo do Boga, które sprawia, że mężczyzna i kobieta potrafią stworzyć jednoczącą ich więź i zbudować wspólnotę jako mąż i żona. Nagi mężczyzna i kobieta, w pełni akceptujący swoje ciała, swoją męskość i kobiecość, chwalący Boga za swoją płeć
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 9
18.12.2014 11:23
10
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
ukierunkowaną na spotkanie z drugą osobą, stają się najbardziej czytelnym znakiem obecności Boga i Jego miłości pośród świata7. Mężczyzna i kobieta w nagości swoich ciał tworzą najpierwotniejszy symbol, który przenosi ich w niewidzialną tajemnicę miłości Boga do człowieka, w której człowiek może uczestniczyć8. Poprzez cielesność – męskość i kobiecość – miłość Boga wchodzi w widzialny świat i się w nim objawia9.
Zdolność Adama i Ewy do daru — przekazywania życia i miłości Boga Ciała pierwszych małżonków, złączone miłosną więzią, tworzą przestrzeń największego otwarcia się miłości Boga, jaka jest na świecie10. „Ciało ludzkie, jego płodność – jego męskość i kobiecość – jest w samej tajemnicy stworzenia nie tylko źródłem płodności i prokreacji, tak jak w całym porządku natury. Jest w tym ciele «od początku» zawarta właściwość oblubieńcza, czyli zdolPor. Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, KUL, Lublin 2008, s. 62. Por. tamże, s. 62. Ten symbol Jan Paweł II nazywa sakramentem, który „jako znak widzialny konstytuuje się poprzez człowieka jako «ciało», poprzez jego «widzialną» męskość/kobiecość, ono bowiem, i tylko ono, zdolne jest uczynić widzialnym to, co niewidzialne: duchowe i Boże. Ono zostało stworzone po to, aby przenosić w widzialną rzeczywistość świata ukrytą w Bogu odwiecznie tajemnicę, aby być jej znakiem”. 9 Por. tamże, s. 62. 10 Por. F. Mazzanti, Persone nuziali. Communio nuptialis. Saggio teologico di antropologia, dz.cyt., s. 130. 7 8
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 10
18.12.2014 11:23
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 11
18.12.2014 11:23
12
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
ność wyrażania miłości – tej właśnie miłości, w której człowiek-osoba staje się darem i spełnia sam sens swego istnienia i bytowania poprzez ten dar”11. Słowo „dar” ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia nie tylko specyfiki miłości Boga do człowieka, ale wyjątkowości relacji, jaka może pojawić się między ludźmi. Dar nie jest zapłatą za coś, jego otrzymanie nie wiąże się z osobistą zasługą, która oznaczałaby uzyskanie słusznego wynagrodzenia. Dar jest prezentem, który jest dany z miłości. Jest to dobrowolne ofiarowanie się, nie z przymusu czy z niechęcią. Miłość oblubieńcza to dar, ale nie w postaci jakiejś rzeczy, tylko siebie samego oddanego do dyspozycji drugiej osobie, dar ze swoich zdolności, sił, czasu, z miłości do niej, dla jej dobra. Tylko człowiek kochający drugą osobę może zrozumieć, co to znaczy darować siebie; natomiast tylko człowiek wierzący w Boga potrafi zrozumieć, że drugi człowiek może być darowany przez Boga i na takim założeniu budować relację małżeńską. Miłość mężczyzny i kobiety potrafi stworzyć taki rodzaj relacji, w której drugi człowiek jest cenny i ważny nie tylko wtedy, gdy relacja z nim przynosi wymierną korzyść. Mężczyzna i kobieta odkrywają głębszy wymiar miłości, gdy stają się darem dla siebie wzajemnie. Podejście do człowieka jako do daru obejmuje także stosunek do ludzkiego ciała i do życia seksualnego. 11
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, dz.cyt., s. 49.
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 12
18.12.2014 11:23
I. Małżeństwo objawia tajemnicę Kościoła 13
Adam i Ewa otrzymują od Boga zadanie rozmnażania się, które jest zadaniem dla każdej pary małżeńskiej. Nie chodzi jednak tylko o biologiczne rodzenie dzieci, o samo przedłużenie gatunku ludzkiego, ale o kontynuację doświadczenia oblubieńczej miłości Boga obecnego pośród ludzi, w ludzkiej miłości, we wspólnocie mężczyzny i kobiety. Małżeństwo Adama i Ewy miało przekazać swoim dzieciom, a one kolejnym pokoleniom dar miłości Boga, dar Jego nadprzyrodzonej obecności w ludzkim życiu, małżeństwie i rodzinie, rodzie, plemieniu, całym narodzie… Bóg miał być obecny jako kochający Ojciec w małżeństwach potomków Adama i Ewy, tak jak był obecny w ich życiu małżeńskim. Poprzez te małżeństwa Bóg Ojciec miał obdarzać ludzi miłością, jednością i wieloma innymi darami budującymi wspólnotę ludzką12.
Małżeństwo Adama i Ewy — prototyp wspólnoty Kościoła Małżeństwo po grzechu pierworodnym nie jest już tą wspólnotą, o którą chodziło Bogu. Związek małżeński mężczyzny i kobiety w znacznym stopniu przestał przekazywać miłość Boga. Zarówno sami małżonkowie Por. tamże, s. 296: Małżeństwo miało służyć „nie tylko przedłużaniu dzieła stworzenia, ale także przenoszeniu na dalsze pokolenia ludzi samego «sakramentu stworzenia», czyli nadprzyrodzonych owoców odwiecznego wybrania człowieka przez Ojca w przedwiecznym Synu – owoców, jakimi człowiek został obdarowany przez Boga w samym akcie stworzenia”. 12
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 13
18.12.2014 11:23
14
Zaślubiny w Bogu mężczyzny i kobiety
przestali ją wyraźnie dostrzegać, jak i przestali skutecznie przekazywać ją swoim dzieciom. W tym sensie wspólnota małżeńska przestała być czytelnym symbolem umożliwiającym odczytanie miłosnej relacji Boga z ludźmi. Symbol zgubił swoje głębokie znaczenie, swój archetyp – przestał prowadzić do Boga i Jego miłości. Ponieważ wspólnota małżeńska, taka jaką Bóg stworzył w celu przekazywania Jego miłości, została znacznie osłabiona i nie spełniała już swej roli13, Bóg postanawia powołać do życia wspólnotę Kościoła. Wspólnota ta ma stać się nową przestrzenią życia i miłości, umożliwiającą przeżywanie relacji z Bogiem, wspólnotą obdarzoną, tak jak pierwsze małżeństwo, nadprzyrodzonymi darami pozwalającymi jej trwać w zjednoczeniu z Bogiem. Dopiero wewnątrz tej wspólnoty mężczyzna i kobieta mogą odzyskać zdolność do kochania się miłością pochodzącą od Boga. Małżeństwo Adama i Ewy jest wzorem, figurą, prototypem wspólnoty Kościoła14. Wspólnota założona przez Por. tenże, Persone nuziali, s. 112. Por. Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, dz.cyt., s. 299: „Sakramentalność małżeństwa jest nie tylko wzorem i figurą sakramentu Kościoła (Chrystusa i Kościoła), jest równocześnie bardzo istotną częścią nowego dziedzictwa: dziedzictwa «sakramentu odkupienia», którym zostaje obdarowany Kościół w Chrystusie”. Por. tamże, s. 300: „Małżeństwo, sakrament napierwotniejszy, stanowi z jednej strony figurę (a więc podobieństwo, analogię), wedle której zostaje zbudowany sam podstawowy zrąb nowej ekonomii zbawczej oraz porządku sakramentalnego, jaki swój początek bierze w oblubieńczym obdarowaniu Kościoła przez Chrystusa wszystkimi dobrami odkupienia (można by powiedzieć, używając początkowych słów Listu do Efezjan:
13 14
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 14
18.12.2014 11:23
I. Małżeństwo objawia tajemnicę Kościoła 15
Jezusa Chrystusa będzie nowym znakiem miłości Boga wobec ludzi: potomków Adama i Ewy. Będzie zdolna do przekazywania życia i miłości Boga w każdym pokoleniu, aż do skończenia świata. Małżeństwa będące wewnątrz tej wspólnoty, złączone z Chrystusem, dzięki wsparciu Boga uzyskają utraconą zdolność do przekazywania życia i miłości Boga.
Małżeństwo początku i małżeństwo w Chrystusie — przerwana ciągłość Bóg, stwarzając człowieka, wprowadził go w swój duchowy świat – tchnął na niego swojego Ducha – dał mu uczestnictwo w swoim życiu i miłości. Grzech pierworodny przerwał łączność z Bogiem, a tym samym prze«wszelkim błogosławieństwem duchowym» – Ef 1, 3). W ten sposób małżeństwo, jako sakrament najpierwotniejszy, zostaje przejęte i włączone w integralną strukturę nowej ekonomii sakramentalnej, wyrosłej z odkupienia w sposób poniekąd «wzorczy»: zostaje przejęte i włączone niejako od samych podstaw. Jednakże odniesienie małżeństwa do całego porządku sakramentalnego, wyrastającego z obdarowania Kościoła dobrami odkupienia, nie ogranicza się tylko do wymiaru wzorczego. Chrystus w swej rozmowie z faryzeuszami (Mt 19, 3-9) nie tylko potwierdza istnienie małżeństwa ustanowionego przez Stwórcę «od początku», ale także czyni je częścią integralną tej nowej ekonomii sakramentalnej, nowego porządku zbawczych «znaków», który bierze początek w «sakramencie odkupienia», podobnie jak pierwotna ekonomia wyłoniła się z «sakramentu stworzenia», ograniczając się właściwie do tego jedynego sakramentu, jakim było małżeństwo ustanowione w stanie pierwotnej niewinności, pierwotnej sprawiedliwości człowieka stworzonego jako mężczyzna i kobieta «na obraz i podobieństwo Boga»”.
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 15
18.12.2014 11:23
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 112
18.12.2014 11:24
Spis treści
Mężczyzna i kobieta w centrum historii I. Małżeństwo objawia tajemnicę Kościoła. . . . . . . . . . . . . 7 Adam i Ewa — stworzeni na obraz i podobieństwo Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Zdolność Adama i Ewy do daru — przekazywania życia i miłości Boga. . . . . . . . . . . . . . 10 Małżeństwo Adama i Ewy — prototyp wspólnoty Kościoła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Małżeństwo początku i małżeństwo w Chrystusie — przerwana ciągłość . . . . . . . . . . . . . . 15 Drugi Adam — Jezus Chrystus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Bóg jako mąż – Lud Boży jako żona . . . . . . . . . . . . . . . 27 Oblubieniec i Oblubienica — miłość Boga przenika miłość ludzką . . . . . . . . . . . . . 30 Zaślubiny Boga z Maryją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Kościół jako kobieta, dziewica i matka. . . . . . . . . . . . . 40 Wesele w Kanie Galilejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Jezus zaprasza na swoje wesele z człowiekiem . . . . . . . 48 Śmierć na krzyżu — zaślubiny Chrystusa Oblubieńca i Kościoła Oblubienicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Zmartwychwstały Oblubieniec jednoczy się z Oblubienicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 113
18.12.2014 11:24
Spotkanie Jezusa Zmartwychwstałego z Marią Magdaleną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Więź Jezusa Oblubieńca i Kościoła Oblubienicy na wzór więzi męża i żony. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 II. Kościół objawia tajemnicę małżeństwa. . . . . . . . . . . . 65 Bóg zaprasza mężczyznę i kobietę do wspólnego życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Sakrament małżeństwa tylko dla wierzących . . . . . . . . 69 Miłość Chrystusa Oblubieńca objawia się w sakramentach Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Wpływ chrztu i bierzmowania na małżonków . . . . . . . 75 Bóg obecny w więzi między małżonkami — wyjątkowa łaska sakramentu małżeństwa . . . . . . . . 77 Troska o więź z Chrystusem i między sobą — podstawowe zadanie małżonków . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Męskość i kobiecość mają zasadniczy wpływ na budowanie więzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Małżeństwo sakramentalne — mała wspólnota Kościoła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Wyjątkowość małego Kościoła — wspólnoty małżeńskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Eucharystia — strzeżone drzewo życia w centrum wszystkich wspólnot Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Eucharystia w życiu małżeńskim — zaślubiny Oblubieńca z Oblubienicą . . . . . . . . . . . . . 94 Jedność i różnorodność Boga wzorem dla więzi małżeńskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 114
18.12.2014 11:24
Relacja Chrystusa i Kościoła wzorem dla relacji kapłan — wspólnota i mąż — żona. . . . . . . 99 Małżeństwo i kapłaństwo — dwa sakramenty, na których opiera się wspólnota Kościoła . . . . . . . 101 III. Wesele w niebie — zaślubiny Boga i ludzkości . . . . 105 Uczta weselna w niebie — gody Baranka z małżonką. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Małżonkowie w niebie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 115
18.12.2014 11:24
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 116
18.12.2014 11:24
Komunia Małżeństw
K
omunia Małżeństw jest stowarzyszeniem odkrywającym bogactwo sakramentu małżeństwa i tworzącym środowiska apostolskie wspierające małżonków w realizacji ich powołania. W Komunii Małżeństw zrzeszają się małżeństwa, które: • pragną pielęgnować więź we wszystkich wymiarach życia małżeńskiego, troszcząc się o integralny rozwój człowieka w małżeństwie; • pielęgnują duchowość małżeńską, uważając ją za podstawową duchowość małżeństwa sakramentalnego, • odkrywają swoje powołanie do objawiania obecności Boga w Trójcy Jedynego w miłości małżeńskiej, • uczestniczą w związku Chrystusa Oblubieńca i Kościoła Oblubienicy, stając się małymi wspólnotami Kościoła, • inspirują się teologią zaślubin małżonków w Chrystusie i teologią ciała według św. Jana Pawła II; • podejmują ewangelizację mężczyzny i kobiety, ukazując piękno i mądrość współczesnej nauki Kościoła o miłości, o małżeństwie, o wyjątkowej wartości ludzkiego ciała, jego płciowości i seksualności. Zapraszamy do Komunii Małżeństw www.komuniamalzenstw.pl
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 117
18.12.2014 11:24
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 118
18.12.2014 11:24
EDYCJA ŚWIĘTEGO PAWŁA POLECA
C
o ma Bóg do mojego seksu? – może i Ty kiedyś zadałeś takie pytanie… A co ma Bóg do Twojego zdrowia, pieniędzy, pracy, wypoczynku, miłości, śmierci? Jeśli nie ma nic, to znaczy, że nie jesteś chrześcijaninem! – śmiało odpowiada ojciec Knotz. Autor w bardzo otwarty sposób odpowiada na wiele pytań na temat seksu. Książka nie moralizuje, ale jak każdy poradnik życia pomaga w rozwiązywaniu problemów i podnoszeniu jakości życia małżeńskiego. Ojciec Knotz czasem dość humorystycznym językiem przekazuje jednak prawdę, że Bóg nas nie podgląda w sypialni, ale jest zainteresowany szczęśliwym pożyciem seksualnym małżonków i w tym czasie obdarza ich swoimi darami. Celem współżycia seksualnego nie może być jednak sama przyjemność, ale zbudowanie więzi, przeżycie jedności w intymnym spotkaniu kochających się osób! Książka dostępna również w formie audiobooka.
www.edycja.pl
423A_Zaslubiny_inside_w.indd 119
18.12.2014 11:24