Brochure - FORUM Geschiedenis

Page 1

FO R U M GESCHIEDENIS

AUTEURS: ARIE WILSCHUT, DICK VAN STRAATEN & MARCEL VAN RIESSEN

BROCHURE VMB O / HAV O / VWO / GYMNASIU M

FO R U M

FO R U M

FO R U M

FO R U M

FO R U M

FO R U M

Elk leerjaar tien tijdvakken blijkt heel afwisselend. De tekst is toegankelijk en compact geschreven met leuke opdrachten, waardoor leerlingen echt met geschiedenis bezig zijn. Ook begrijpen mijn leerlingen geschiedenis beter. Ik merk dat ze het echt gaan onthouden.

Geschiedenisdocent Gomarus, Drachten

Leerlingen werken zelfstandig, leuke opdrachten, goed te doen. De toetsen sluiten heel goed aan bij de tekst. Heel plezierig werken.

Geschiedenisdocent Augustinus, Groningen

2
GESCHIEDENIS ONDERBOUW HAVO 3
GESCHIEDENIS ONDERBOUW VMB O -THEORETISC H /HAVO 2
GESCHIEDENIS ONDERBOUW VWO/GYMNASIUM 3
OPDRACHTEN ONDERBOUW HAVO 3
OPDRACHTEN ONDERBOUW VMB O -THEORETISC H /HAVO 2
OPDRACHTEN ONDERBOUW VWO/GYMNASIUM 3 HAVO VMBO-THEORETISCH/HAVO VWO/GYMNAS IUM

FORUM Geschiedenis onderbouw

Een motiverende methode

FORUM Geschiedenis onderbouw is een lesmethode voor vmbo-t / havo, havo / vwo en gymnasium / vwo+. De methode heeft als doel om het schoolvak geschiedenis voor leerlingen betekenisvol, toegankelijk en leerbaar te maken. Betekenisvol omdat leerlingen leren inzien wat geschiedenis te maken heeft met hun wereld, de wereld van vandaag en de toekomst. De methode is toegankelijk door de duidelijke uitleg en de aandacht voor taal. Door de leerstof te ordenen naar de ontwikkelingsstadia van leerlingen nemen de leerbaarheid en de motivatie voor het vak toe.

v Thema’s

Naast de tien tijdvakken heeft elk leerjaar een aantal thema’s die qua thematiek passen bij de invalshoek van dat jaar. Historische mysteries, waar leerlingen door bronnenonderzoek op zoek gaan naar een passende verklaring. Thema’s waar het om een historische vergelijking gaat. En een diachronisch thema.

v Taal

Leerlingen worden in hun eigen taal aangesproken, waardoor zij zich de historische werkelijkheid goed kunnen voorstellen.

v Doorgaande leerlijn

v Ontwikkelingsstadia van leerlingen

Leerlingen van 12 jaar hebben vooral belangstelling voor concrete informatie, gaandeweg komt daar belangstelling bij voor intermenselijke verhoudingen en aan het eind van de onderbouw wordt een begin gemaakt met abstract-filosofisch denken. Daarom hebben we gekozen voor een sociaaleconomische invalshoek in leerjaar 1, in leerjaar 2 voor een cultureel-mentale invalshoek en in leerjaar 3 voor een politiek-abstracte geschiedenis van de tijdvakken.

v Alle tien tijdvakken in elk leerjaar

In elk leerjaar komen alle tien tijdvakken aan de orde. Door enkel een chronologische lijn aan te bieden van bijvoorbeeld de sociaaleconomische geschiedenis, begrijpen leerlingen de leerstof beter.

v Tekst en afbeeldingen geïntegreerd

De leerteksten bestaan uit korte genummerde stukken die elk bij een afbeelding horen met hetzelfde nummer.

Door de opbouw, de herhaling van het tijdvakkenkader en de aandacht voor historisch denken en redeneren vormt FORUM Geschiedenis onderbouw een goede voorbereiding op de bovenbouwmethode.

v Digitaal

Naast de boeken kunnen leerlingen per hoofdstuk digitale opdrachten maken. Deze opdrachten sluiten aan bij de kern van het hoofdstuk en zijn handig ter voorbereiding op een proefwerk. Ook zijn er uitlegvideo’s die docenten vaak gebruiken ter voorbereiding van de lessen. De formatieve en summatieve toetsen zijn gratis beschikbaar.

v Bekijk op de volgende bladzijden voorbeeldpagina’s uit de methode.

v Meer informatie?

boomvoortgezetonderwijs.nl / forum-geschiedenis

3
FORUM Geschiedenis bovenbouw v Zie pagina 6–13

kenmerkend aspect

‘De opkomst van handel en ambacht’ staat centraal in hoofdstuk B4 van leerjaar 1.

Om zelf een bedrijf te beginnen moest een gezel een meesterstuk maken om te bewijzen dat hij het vak goed in de vingers had. Op afbeelding 4 zie je een meesterstuk: een met ivoor ingelegd kistje. Wie zo’n mooi versierd kistje kon maken, was duidelijk een goede vakman.

C — Markten, handel en geld

keerpunten

In elk leerjaar en per tijdvak: een keerpunt in de geschiedenis.

Van tijd tot tijd werd er een markt gehouden. Boeren kwamen op marktdagen naar de stad om opbrengsten van hun land te verkopen. Daarvoor kregen ze dan geld waarmee ze weer producten van ambachtslieden konden kopen. Ambachtslieden kochten op hun beurt voedsel van de boeren. Op een markt was dus geld nodig als ruilmiddel. Op het platteland had je bijna geen geld nodig, omdat er weinig handel was. Marktdagen waren voor de boeren ook een uitje. In de stad was van alles te beleven wat op het platteland niet bestond. Soms werd er een kermis gehouden. Er werden toneelstukjes opgevoerd, of goochelaars vertoonden hun kunsten. Er waren steden met grote internationale markten die eens per jaar gehouden werden: jaarmarkten Mensen moesten ver reizen om er te komen. Dat was gevaarlijk. Daarom begon graaf Thibault II van Champagne (r. 1125–1152) vanaf 1148 reizigers naar zijn jaarmarkten te beschermen: een keerpunt voor de handel in de Middeleeuwen.

relevante thema’s in deel c

Met prikkelende vragen: Hoe heeft dit zo kunnen gebeuren?

Sommige vragen zijn nog nooit echt opgelost: het zijn mysteries. Leerzaam voor het heden en de toekomst.

historisch denken

Leerlingen leren aan de hand van beschrijvende en bewijzende bronnen beargumenteren welke verklaring voor de moord het meest plausibel is.

In de onderbouw wordt een basis gelegd waarop in de bovenbouw voortgeborduurd wordt.

havo/ vwo onderbouw

Historisch mysterie

De moord op graaf Floris V 2

In 1296 werd graaf Floris V van Holland (r. 1256–1296) door zijn edelen vermoord. Floris was heel geliefd bij zijn onderdanen. Hij was bijna net zo machtig als de koningen van Engeland en Frankrijk. Het is erg schokkend als zo iemand wordt vermoord. Waarom brachten de edelen hun vorst om het leven? Wat had Floris hun aangedaan? Wat wilden de edelen bereiken? Het zijn lastige vragen, omdat er maar weinig bronnen over de moord zijn. Toch proberen we het mysterie op te lossen.

A — De moord

‘Uw hoge sprongen zijn gedaan! ’ Op 23 juni 1296 was graaf Floris V voor zaken in de stad Utrecht. Zijn edelen Gijsbrecht van Amstel (1230–1303) en Herman van Woerden (1240–1304) hadden schulden gemaakt bij een andere edelman. Floris V leende hun vierhonderd pond waarmee zij hun schuld konden aflossen. De besprekingen werden feestelijk afgesloten met een rijke maaltijd waar zo’n twintig edelen aan deelnamen. Gijsbrecht van Amstel en Herman van Woerden zaten tevreden naast Floris aan tafel, die zich de maaltijd goed liet smaken.

Later in de middag zouden de edelen met de graaf op valkenjacht gaan even buiten de stad. Maar doordat Floris zich na het eten even terugtrok voor een middagdutje, miste hij de afgesproken tijd waarop ze zouden vertrekken. Gijsbrecht van Amstel maakte hem wakker en zei dat hij te lang had geslapen. De anderen waren al weg. Zelf ging hij nu ook alvast. De graaf zei dat hij zo snel mogelijk zou volgen. Met twee schildknapen reed Floris even later naar het valkenveld waar ze hadden afgesproken. Toen hij daar aankwam, zag hij dat niet alleen Gijsbrecht en Herman hem opwachtten, maar ook Gerard van

Velsen (?–1296) en nog een flink aantal andere edelen. Dat verbaasde Floris, want vergeleken met de andere hoge edelen was Gerard maar een onbelangrijke man. Wat deed hij hier? Zou er iets aan de hand zijn?

Plotseling reed Herman van Woerden uit het groepje op Floris af. Hij greep de teugels van het paard van de graaf en riep: ‘Uw hoge sprongen zijn gedaan! Heer meester, gij moet hier blijven, gij bent onze gevangene, of gij het nu leuk vindt of niet!’ Floris dacht dat Herman een grap maakte. Maar een andere edelman pakte zomaar de roofvogel van zijn hand af! Het was blijkbaar helemaal geen grap, het was bittere ernst ! De graaf trok zijn zwaard om zich te verdedigen. Daarop dreigde Gerard van Velsen hem de ‘schedel tot aan de tanden toe’ in te slaan als hij zich zou verzetten. Eén van de schildknapen probeerde Floris nog te bevrijden, maar de edelen sloegen op hem in en verwondden zijn paard. Toch wist hij samen met de andere schildknaap te ontkomen. In Utrecht waarschuwden ze edelen die Floris V trouw waren gebleven. Het nieuws van de gevangenneming verspreidde zich als een lopend vuurtje.

Diepe wonden De ontvoerders brachten de graaf naar het Muiderslot, een kasteel dat hij nota bene zelf had laten bouwen. Boze boeren en burgers verzamelden zich bij het slot om hun graaf te bevrijden. Vissers voeren met boten heen en weer op de Zuiderzee om te voorkomen dat de graaf via het water zou worden weggevoerd. De drie ontvoerders voelden zich niet meer veilig in het slot. Ze besloten te proberen stiekem langs de boeren en burgers te ontsnappen. Om de graaf onherkenbaar te maken, deden ze hem een grijze mantel om. Ze boeiden zijn handen, bonden zijn voeten onder de buik van het paard aan elkaar vast en stopten een handschoen in zijn mond. Zo reden ze zo onopvallend mogelijk weg.

4 46
Tijdvakken B 4 5 6 4 5 108
Onderzoeken & vergelijken C

tijdvakken

Alle tien tijdvakken in elk leerjaar. Het chronologische raamwerk voor leerlingen wordt geleidelijk opgebouwd en steeds verder uitgediept. Zodoende starten leerlingen in de bovenbouw met een duidelijke basis aan oriëntatiekennis.

beeld

6

Aan de stadsrekeningen kun je zien hoe het stadsbestuur met geld omging. Alle inkomsten en uitgaven van de stad werden erin genoteerd. Op deze twee bladzijden uit de stadsrekening van Zutphen uit 1440 staan de namen van degenen die geld hadden geleend aan het stadsbestuur om de stadsmuur te bouwen. Bovenaan de rechterbladzijde staat:

Willem vanden Korenmerct ende Aelbert sin brueder 50 lb. Als oerre ein stirft so sin sie halff quijt.

( Willem van de Korenmarkt en Albert, zijn broer: vijftig pond. Als van hen één sterft, dan zijn ze de helft kwijt )

Sommige stadsbewoners specialiseerden zich in de handel. Ze haalden producten uit andere steden die niet in de stad zelf gemaakt werden, bijvoorbeeld luxe soorten textiel. Deze handelaren of kooplieden maakten soms grote winsten. Maar handel kon ook gevaarlijk zijn. Er moesten verre reizen voor worden gemaakt. Als de wegen onveilig waren door rovers, was dat riskant. Handel kon alleen bestaan als er goed onderhouden wegen waren, of goede verbindingen over water. Na het jaar 1000 zorgden vorsten daar steeds beter voor. Daardoor ontwikkelden sommige steden zich tot belangrijke handelscentra

Omdat veel steden eigen munten maakten, was geld wisselen belangrijk. Ook moest een handelaar soms geld lenen. Mensen die zich daarin specialiseerden, werden bankiers genoemd. Van geldhandel kon je behoorlijk rijk worden door hoge rentes voor leningen. Daarom waren bankiers vaak niet zo populair.

De leerstof spreekt tot de verbeelding doordat de tekst van het tijdvakkendeel een verhaal is rond de afbeeldingen.

taal

Begrippen en kernwoorden vormen samen de rode draad van het verhaal. In het opdrachtenboek zijn opdrachten opgenomen die de taalontwikkeling ondersteunen.

duidelijke structuur

Het leerboek bestaat uit drie delen:

Deel A – Wat is geschiedenis?

Deel B – Tien tijdvakken

Deel C – Mysteries, vergelijkende thema’s & een diachronisch thema

5 47
Steden & staten 1000–1400 4
7
7 109 Historisch mysterie De moord op graaf Floris V
2 2 Op deze schoolplaat uit 1975 wordt Floris door zijn edelen aangehouden. Hij draagt een roofvogel op zijn arm. Rechts een van zijn schildknapen en zijn hazewindhonden die vervaarlijk naar de samenzweerders blaffen. 1 Het Muiderslot tegenwoordig. Op de achtergrond het IJsselmeer, dat toen nog een zee was. De edelen wilden Floris V misschien over zee naar Engeland of Brabant brengen.
6 4 FO R U M GESCHIEDENIS VMB O– KGT FO R U M GESCHIEDENIS VMB O– KGT 3 4 / 4 FO R U M OPDRACHTEN VMB O– KGT FO R U M OPDRACHTEN VMB O– KGT 3 4 / VMBO-KGT 4 VMBO-KGT 3/4 NIEUW!

FORUM Geschiedenis bovenbouw vmbo

Heldere taal

v Thema’s

De lesmethode voor vmbo bovenbouw bestaat uit vier boeken: een leerboek en opdrachtenboek voor leerjaar 3 /4 en een leerboek en opdrachtenboek voor leerjaar 4. De hoofdstukken van de boeken corresponderen met de voorgeschreven thema’s uit het school- en eindexamen. Typisch Forum-stijl is dat de thema’s gekoppeld zijn aan zinvolle, problematiserende vraagstellingen die ook verband leggen tussen verleden, heden en toekomst.

v Tekst en afbeeldingen geïntegreerd

De leerteksten bestaan uit korte genummerde stukken die elk bij een afbeelding horen met hetzelfde nummer. Samenhang tussen tekst en beeld vergroot de toegankelijkheid en leerbaarheid van een tekst, zo blijkt uit onderzoek. Elk stukje tekst en afbeelding is gekoppeld aan een leerdoel.

v Taal

Het taalgebruik maakt de teksten maximaal toegankelijk door het vermijden van lange zinnen en onnodig ingewikkelde formuleringen. Leerlingen worden in hun eigen taal aangesproken, waardoor zij zich de historische werkelijkheid goed kunnen voorstellen. Het overzicht van ‘Begrippen & woorden’ vormt de rode draad van het verhaal. In het opdrachtenboek zijn opdrachten opgenomen die de taalontwikkeling ondersteunen.

v Doorgaande leerlijn

Leerlingen die overstappen van vmbo-t/havo naar bovenbouw vmbo herkennen de structuur en de wijze waarop ze zelfstandig kunnen werken. Daar waar het functioneel is worden er relaties gelegd met de leerstof uit de tijdvakken in de onderbouwboeken. In beide leerboeken zit een apart A-deel waarin onder andere historische denkwijzen worden uitgelegd en waar in het CE-deel vooral aanwijzingen worden gegeven voor hoe je je op het examen moet voorbereiden.

v Digitaal

Naast de boeken kunnen leerlingen per hoofdstuk digitale opdrachten maken. Deze opdrachten sluiten aan bij de kern van het hoofdstuk en zijn handig ter voorbereiding op een proefwerk. Ook zijn er uitlegvideo’s die leerlingen kunnen gebruiken om de leerstof beter te begrijpen. Per thema zijn toetsen gemaakt en deze zijn gratis beschikbaar.

v Leerdoelen en RTTI

De leerdoelen staan aan het eind van elk thema op een rij zodat leerlingen kunnen checken of ze de leerstof kennen. Alle opdrachten en toetsen zijn RTTI-gelabeld.

v Bekijk op de volgende bladzijden voorbeeldpagina’s uit de methode.

v Meer informatie?

boomvoortgezetonderwijs.nl / forum-geschiedenis

7
FORUM Geschiedenis bovenbouw havo en vwo v Zie pagina 10–13

Na 1500 kwamen Europeanen op de Indonesische eilanden aan. De eersten waren de Portugezen in 1511. Zij waren begonnen met de Europese ontdekkingsreizen. Een tijdje later volgden de Nederlanders. In 1596 kwam Cornelis de Houtman (1565–1599) aan in het sultanaat Bantam in het westen van Java. De Nederlanders wilden in Indonesië handel drijven in specerijen zoals peper, kaneel, nootmuskaat en kruidnagels. Die waren in Europa heel duur. De sultan van Bantam gaf toestemming voor de handel. Toch werd de eerste reis van De Houtman geen succes, vooral omdat hij zich zo lomp en onbeleefd gedroeg. Maar de Nederlanders wisten nu wel hoe je naar Indonesië kon varen. Daarom volgden er steeds meer.

In 1602 besloten de Nederlanders alle handel met Azië te voeren via de Verenigde Oost­Indische Compagnie (VOC). De VOC kreeg het alleenrecht op de Aziatische handel, ook wel monopolie genoemd. Zo konden de Nederlanders onderling niet met elkaar concurreren

Als hoofd over alle handel in Azië benoemde de VOC een gouverneur-generaal. Een belangrijke gouverneur was Jan Pieterszoon Coen (1587–1629). Hij vond dat de VOC in Indonesië een vaste hoofdplaats moest hebben. Zonder toestemming van de plaatselijke sultan veroverde hij de stad Jayakarta

In 1799 ging de VOC failliet. De Nederlandse staat nam de bezittingen in Indonesië over. Vanaf toen werden de zaken anders aangepakt. De Nederlandse regering wilde om te beginnen het hele eiland Java in bezit hebben. Van west naar oost werd over Java een weg aangelegd: de Grote Postweg. De sultans van Oost-Java konden nu gedwongen worden met de Nederlanders samen te werken. Nederlanders gingen zich steeds hooghartiger tegen Indonesiërs gedragen. Ze gebruikten Indonesische vrouwen als seksslaven en trokken zich niets aan van islamitische normen en waarden

In 1825 kwam de Javaanse prins Diponegoro (1785–1855) daartegen in opstand. Hij verzette zich niet alleen tegen de Nederlanders, maar ook tegen Indonesische sultans die met hen samenwerkten en hun horige boeren uitbuitten. Daardoor werd hij populair onder de bevolking.

De Nederlanders konden Diponegoro maar moeilijk verslaan. Vijf jaar duurde de Java-oorlog. Toen er werd onderhandeld over vrede, namen ze Diponegoro gevangen, hoewel ze hem een vrije aftocht beloofd hadden. Dat zie je gebeuren op afbeelding 11. Heel Java was nu in Nederlands bezit. Javaanse boeren verbouwden meestal rijst of ander voedsel dat ze zelf nodig hadden. Maar het land kon volgens de Nederlanders veel méér opbrengen. Daarom voerden ze in 1830 het Cultuurstelsel in. De boeren moesten verplicht op een vijfde van hun land producten verbouwen waar in Europa vraag naar was: koffie, suiker, thee en tabak. Daarvoor kregen ze een plantersloon. Ook hun heren kregen een percentage van de opbrengst. De producten werden in Nederland verkocht voor een veel hogere prijs dan het plantersloon. De winst

8 26 B — Thema’s
5 6 5 Bezoekers
6 30
uit Europa B
B — Thema’s
wordt een kolonie D 12 11 11 vmbo bovenbouw
Java

en verwoestte die. Op deze plek stichtte hij in 1619 Batavia. Die stad heet tegenwoordig Jakarta: de hoofdstad van Indonesië.

Het lukte Coen om Batavia te stichten door twee sultans tegen elkaar uit te spelen. Jayakarta lag op de grens van hun gebieden. Coen werkte nu eens samen met de een en dan weer met de ander. Zo kreeg hij zijn zin. Bij Batavia werd een sterk fort aangelegd, zodat de Indonesische sultans de stad niet meer zouden aanvallen.

Batavia werd gebruikt als handelscentrum Alle goederen van de verschillende Indonesische eilanden werden er verzameld en ingeladen in grote vloten. Die voeren dan naar Nederland, waar de spullen met veel winst werden verkocht.

De Nederlanders hadden nu op West­Java een klein stukje land in bezit. Op andere plaatsen stichtten ze handelskantoren aan de kust: factorijen. Soms werd daar een fort bij gebouwd om aanvallen te kunnen afslaan. Zo werd de handel veilig gehouden.

De VOC gedroeg zich net zoals de Indonesische vorsten. Op de kleine stukjes VOC­land liet de compagnie boeren voor zich werken als horigen Er werden duizenden slaven gebruikt voor

allerlei werk. Dat was in Indonesië nu eenmaal gewoon. Met de vorsten werden handelsverdragen gesloten voor de levering van specerijen. Dat deden de vorsten onderling ook. De Indonesische vorsten voerden vaak oorlog tegen elkaar. Soms vocht de VOC daar ook in mee. De Indonesiërs hadden wel door dat de Europeanen sterke wapens hadden. Daarom vroegen ze de VOC soms om hen te helpen. Dat deed de VOC dan in ruil voor gunstige handelsverdragen.

Een voorbeeld was de oorlog van prins Trunajaya (1649–1680) van Madura tegen de sultan van Mataram. De VOC hielp de sultan. In ruil wilde de compagnie dan de stad Semarang hebben aan de noordkust van Java. VOC­soldaten namen Trunajaya gevangen en leverden hem uit aan sultan Amangkurat II (r. 1677–1703). De sultan beloofde de prins goed te behandelen als de VOC­soldaten hem uitleverden. Maar hij stak hem toch eigenhandig dood. Op afbeelding 7 zie je dat gebeuren.

ging naar de Nederlandse staat. Daarmee werden in Nederland bijvoorbeeld spoorwegen aangelegd. Door het Cultuurstelsel bracht het boerenland méér op. Daar kregen de boeren ook geld voor. Vroeger hadden boeren eigenlijk nooit geld. Maar ze werden ook gedwongen tijd te besteden aan iets anders dan hun eigen voedsel. Vaak moesten ze hiervoor de beste stukken land gebruiken. Daardoor was er soms te weinig rijst, of zelfs hongersnood. De Indonesische edelen deden daar niks tegen, want die profiteerden zelf ook van het Cultuurstelsel.

In 1856 was Eduard Douwes Dekker (1820–1887) de Nederlandse bestuurder in het district Lebak op West-Java. Hij merkte dat de Indonesische vorsten, zoals die op afbeelding 13, hun boeren keihard uitbuitten. Daarom riep hij de vorsten bij elkaar en hield een toespraak:

‘Schamen jullie je niet om de boeren zo uit te buiten? Jullie zijn er toch om de bevolking rechtvaardig te regeren?’

Maar niets hielp. De Javaanse heren gingen gewoon door.

Douwes Dekker ging naar de gouverneur-generaal in Batavia. Kon die niets aan de uitbuiting doen? Maar de gouverneur wilde geen ruzie met de Indonesische vorsten. Hij deed niets. Toen nam Douwes

Dekker ontslag. Hij wilde geen bestuurder meer zijn als niemand iets deed tegen de onderdrukking van de boeren.

Terug in Nederland schreef hij het boek Max Havelaar over zijn ervaringen in Indonesië. Het eindigt met een vraag aan koning Willem III

(r. 1849–1890):

‘Weet u wel dat er daarginds in Indonesië meer dan 30 miljoen onderdanen worden uitgebuit en mishandeld in uw naam?’

Het boek veroorzaakte veel opschudding in Nederland. Was het écht zo dat onder Nederlands bestuur zulke verschrikkelijke toestanden voorkwamen?

Dan moest daar nodig wat aan veranderen!

9 27 Indonesië & Nederland 1
7 7 31 Indonesië & Nederland 1
12 13 13

Het is leuk om illustratief materiaal samen te stellen bij de theorie in het leerboek: video, ppt, bronnen. Ik ervaar vrijheid bij deze methode, in de wetenschap dat de kennisbasis in de leermethode wordt gelegd en als docent kan ik een gevarieerde les samenstellen om de leerstof heen. Geschiedenis wordt zo echt een beschouwend vak dat aanleiding geeft voor kritische analyse, maar ook voor verwondering.

robin van rossum VSO Daaf Geluk, Haarlem

Doordat er in deze methode zowel inhoudelijk als met behulp van vragen aandacht wordt besteed aan de vaardigheden, lukt het echt om deze een integraal onderdeel van de lessen te maken. Met FORUM Geschiedenis lukt het om met de leerlingen echt het gesprek aan te gaan over het nut van het vak geschiedenis.

terence honing

Alkwin Kollege, Uithoorn

10
GE SC HIE D E N I S B O VENBOUW H AVO GE SC HIE D E N I S BOVENBOUW VWO
FO R U M
FO R U M
U
OPDRACHTEN BOVENBOUW H AVO
R U M OPDRACHTEN BOVENBOUW VWO HAVO VWO
FO R
M
FO

FORUM Geschiedenis bovenbouw havo en vwo

Geschiedenis als denkvak

FORUM Geschiedenis voor havo en vwo gaat in op de actualiteit en toont daarmee dat geschiedenis niet alleen met het verleden te maken heeft, maar een vak is van verleden, heden en toekomst. Het vertelt hoe geschiedenis in de samenleving wordt gebruikt en legt de nadruk op de relevantie van het vak. De aandacht voor historisch denken en redeneren maakt van geschiedenis weer een denkvak. Met FORUM Geschiedenis bereiden uw leerlingen zich het beste voor op de nieuwe historische contexten. In combinatie met de onderbouwmethode, waarin alle tien tijdvakken elk leerjaar aan bod komen, legt u een stevige basis wat betreft oriëntatiekennis. In de online omgeving worden oefendrills aangeboden waarmee leerlingen de examenstof kunnen oefenen: de kenmerkende aspecten en de historische contexten. Uitgebreide toetsen vindt u in de online docentenomgeving.

v Alle examenonderdelen in één leerboek

Alle examenonderdelen staan in één leerboek en opdrachtenboek. De combinatie met de digitale oefenopdrachten levert een optimaal leerrendement op.

v Relevante geschiedenis

FORUM Geschiedenis vertelt hoe geschiedenis in de samenleving wordt gebruikt en legt daardoor de nadruk op de relevantie van het vak.

v Historisch-actuele thema’s

FORUM Geschiedenis gaat in op de actualiteit en toont dat geschiedenis niet alleen met het verleden te maken heeft, maar een vak is van verleden, heden en toekomst.

v Historisch denken en redeneren

De nadruk op historisch denken en redeneren maakt van geschiedenis weer een denkvak. Uw leerlingen ontwikkelen eigen standpunten over historisch-actuele thema’s.

v Taal van de geschiedenis

Leerlingen worden in de methode voorzien van de taal die zij nodig hebben om historische teksten te lezen en kritisch te analyseren.

v Eenvoudig arrangeren

FORUM Geschiedenis geeft u de vrijheid om zelf uw volgorde te bepalen en onderwerpen aan te vullen met eigen materiaal. Leerlingen kunnen eenvoudig zelfstandig werken.

v Bekijk op de volgende bladzijden voorbeeldpagina’s uit de methode.

v Meer informatie? boomvoortgezetonderwijs.nl / forum-geschiedenis

11

heldere indeling

Het leerboek bestaat uit vijf delen : Deel A – Hoe wordt geschiedenis gebruikt?

Deel B – Hoe werkt geschiedenis?

Deel C – Oriëntatiekennis

Deel D – Historisch actuele thema’s Deel E – Historische contexten

duidelijke opbouw

De historisch relevante vraag wordt aan de hand van een aantal paragrafen afgewikkeld. In het opdrachtenboek werken leerlingen, per paragraaf, zelfstandig aan de verwerkings- en toepassingsopdrachten.

taal

Belangrijke woorden zijn gecursiveerd en worden goed uitgelegd. De extra aandacht voor taal — ook in het opdrachtenboek — helpt bij het lezen en kritisch analyseren van teksten.

centraal eindexamen

De historische contexten zijn gebaseerd op de eindtermen voor havo en vwo. Een beknopte leerbare tekst met alle voorgeschreven kennis, verdeeld in handige blauwe tussenkoppen.

tijdbalk

In elke historische context een tijdbalk met alle voorgeschreven jaartallen.

havo/ vwo bovenbouw

12

historisch-actuele thema’s Per thema een historisch relevante vraag.

In dit geval: Welke energietransities zijn er geweest en wat kunnen we daaruit leren voor de toekomst? Door de opdrachten ontwikkelen leerlingen eigen standpunten.

heden en verleden

Afbeeldingen uit verschillende tijden tonen een bepaalde samenhang en versterken zo het historische verhaal.

historisch-actuele insteek Naast de voorgeschreven leidende vragen een aanvullende problematiserende vraag.

In dit geval: Waarom lukte het vestigen van een democratie in Duitsland de eerste keer niet en de tweede keer wel? En waarom was dat die tweede keer niet tegelijk in het hele land?

oriëntatiekennis

In FORUM Geschiedenis worden voortdurend verbindingen gelegd met de kenmerkende aspecten uit Deel C – Oriëntatiekennis.

begrippen

In elke historische context een geordend en leerbaar begrippenoverzicht.

13

FORUM

Geschiedenis,

alle titels — onderbouw

14
FORUM Geschiedenis onderbouw vmbo-theoretisch / havo FORUM Geschiedenis leerboek vmbo-theoretisch / havo 1 isbn 978 94 9322 469 8 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek vmbo-theoretisch / havo 1 isbn 978 94 9322 470 4 leverbaar FORUM Geschiedenis leerboek vmbo-theoretisch / havo 2 isbn 978 94 6442 011 1 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek vmbo-theoretisch / havo 2 isbn 978 94 6442 012 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar Bovenbouw vmbo beschikbaar vanaf schooljaar 2024 – 2025 FORUM Geschiedenis onderbouw havo / vwo FORUM Geschiedenis leerboek havo / vwo 1 isbn 978 94 9311 378 7 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek havo / vwo 1 isbn 978 94 9311 379 4 leverbaar FORUM Geschiedenis leerboek havo / vwo 2 isbn 978 94 6442 013 5 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek havo / vwo 2 isbn 978 94 6442 014 2 leverbaar FORUM Geschiedenis leerboek havo 3 isbn 978 94 6442 084 5 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek havo 3 isbn 978 94 6442 085 2 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw gymnasium / vwo+ FORUM Geschiedenis leerboek gymnasium / vwo+ 1 isbn 978 94 9311 382 4 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek gymnasium / vwo+ 1 isbn 978 94 9311 383 1 leverbaar FORUM Geschiedenis leerboek gymnasium / vwo+ 2 isbn 978 94 6442 015 9 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek gymnasium / vwo+ 2 isbn 978 94 6442 016 6 leverbaar FORUM Geschiedenis leerboek vwo / gymnasium 3 isbn 978 94 6442 086 9 leverbaar
Geschiedenis opdrachtenboek vwo / gymnasium 3 isbn 978 94 6442 087 6 leverbaar
Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar
Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar
FORUM
FORUM
FORUM

FORUM Geschiedenis, alle titels — bovenbouw

vmbo bovenbouw

Docenten ontvangen 50% korting op de verkoopprijs van boeken en licenties. Bestel uw docentexemplaren op: shop.boomvoortgezetonderwijs.nl

15
FORUM Geschiedenis
FORUM Geschiedenis leerboek vmbo-kgt 3/4 isbn 978 94 6442 147 7 01.03.2024 FORUM Geschiedenis opdrachtenboek vmbo-kgt 3/4 isbn 978 94 6442 148 4 01.04.2024 FORUM Geschiedenis leerboek vmbo-kgt 4 isbn 978 94 6442 149 1 15.07.2024 FORUM Geschiedenis opdrachtenboek vmbo-kgt 4 isbn 978 94 6442 150 7 01.09.2024 FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar FORUM Geschiedenis
fase FORUM Geschiedenis leerboek havo 4 – 5 isbn 978 94 9286 230 3 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek havo 4 – 5 isbn 978 94 9286 231 0 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar FORUM Geschiedenis
FORUM Geschiedenis leerboek vwo 4 – 6 isbn 978 94 9286 236 5 leverbaar FORUM Geschiedenis opdrachtenboek vwo 4 – 6 isbn 978 94 9286 237 2 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw licentie aanvullend isbn 978 94 6442 038 8 leverbaar FORUM Geschiedenis onderbouw + bovenbouw volledig digitaal isbn 978 94 6442 039 5 leverbaar
havo tweede
vwo tweede fase
Scan de QR-code voor actuele prijzen.

Neem contact op Voor inhoudelijke vragen over onze lesmethoden of het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met onze educatieve adviseurs.

Alice Fahner

Educatief adviseur

Friesland, Noord-Holland, & Flevoland 06 20 46 43 14

a.fahner@boom.nl

Karen van der Kolk

Educatief adviseur

Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland & Utrecht 06 29 43 61 19

k.vanderkolk @ boom.nl

Jolette Middeljans

Educatief adviseur

Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant & Limburg

06 21 6o 31 85

j.middeljans @ boom.nl

Boom voortgezet onderwijs BV

Stationsweg 66, 7941 hg Meppel

Klantenservice

Voor vragen over inloggen, toegang of problemen bij leerlinglicenties of vragen over uw bestelling kunt u contact opnemen met onze Klantenservice. Zij helpen u graag verder. De Klantenservice is bereikbaar op werkdagen tussen 08.00 en 17.00 uur.

Telefoon 0522–235250

E-mail service @ boomvo.nl

WhatsApp 06 466 744 42 ( alleen voor tekstberichten )

Nieuwsbrief Geschiedenis

Wilt u op de hoogte blijven van FORUM Geschiedenis? Schrijf u dan op onze website in voor onze nieuwsflits. boomvo.nl / forum-geschiedenis

facebook.com / BoomVoortgezetOnderwijs

linkedin.com/company / boom-voortgezet-onderwijs

instagram.com / boomvoortgezetonderwijs

boomvoortgezetonderwijs.nl

Oktober 2023

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.